Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «Groot tekort aan stages in zorg»?1

Het is goed om te constateren dat het aantal leerlingen dat instroomt in een zorgopleiding stijgt. Deze mensen hebben we hard nodig. Stages zijn een onmisbaar onderdeel in hun opleiding. Dat deze momentopname laat zien dat in sommige regio’s bij sommige opleidingen een tekort dreigt te ontstaan is dan ook zorgwekkend.
Op landelijk niveau laat de laatste barometer van de stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) van oktober 20122 zien dat er geen sprake is van een algeheel tekort aan stageplaatsen in de zorg. In de helft van de regio’s zijn er zelfs meer dan voldoende stageplaatsen. Ik acht dan ook de kans groot dat genoemde groep leerlingen nog voor januari een stageplaats vindt.

Vraag 2

Met welke reden schrappen instellingen stageplekken, terwijl zij gefinancierd worden door het stagefonds? Is het budget van het stagefonds niet toereikend? Wilt u uw antwoord toelichten?

Over de gehele linie zien we dat zorginstellingen steeds meer stageplekken aanbieden. Het zou kunnen dat een individuele zorginstelling het aantal aangeboden stageplaatsen niet helemaal laat meegroeien met het stijgend aantal leerlingen. Met het stagefonds (jaarlijks € 99 miljoen) wordt beoogd zorginstellingen te stimuleren om meer en betere stageplaatsen aan te bieden. Het budget vanuit het stagefonds is niet bedoeld om geheel kostendekkend te zijn voor de begeleiding van de stagiaires, maar als prikkel voor de zorginstellingen. Overigens worden alleen gerealiseerde stageplaatsen gefinancierd. Uit de evaluatie van Anderson Elffers Felix (2011)3 blijkt dat het Stagefonds slaagt in haar doelstellingen. Daarnaast kunnen werkgevers in de zorg die stages aanbieden gebruik maken van de Wet vermindering afdracht loonbelasting (Wva). De afdrachtvermindering onderwijs beoogt werkgevers te ondersteunen in de kosten die gemaakt worden voor de begeleiding van studenten die een leerwerktraject of stage volgen in het kader van een erkende mbo-opleiding.

Vraag 3

Met welke reden heeft het stagefonds niet voor meer stageplaatsen gezorgd, terwijl dit een van de doelstellingen is? Wilt u uw antwoord toelichten?2

Uit bovengenoemde evaluatie van AEF blijkt dat het stagefonds tot een groei van het aantal gerealiseerde stageplaatsen heeft gezorgd.

Vraag 4

Hoeveel stageplaatsen zijn inmiddels wegbezuinigd, en welke zorgsectoren betreft dit? Wilt u uw antwoord toelichten?

Navraag bij de directeur van «Zorg aan Zet» leert dat er geen stageplaatsen zijn wegbezuinigd in zijn regio. Ook zien we op landelijk niveau een stijging van het gerealiseerde aantal stageplaatsen.

Vraag 5

Zijn er verschillen in tekorten aan stageplaatsen in de regio’s? Zo ja, welke? Hoe groot is het tekort aan stageplekken in de zorg per regio? Wilt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord op vraag 1.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het onaanvaardbaar is als een student van de opleiding wordt verwijderd omdat er geen stageplek voorhanden is, ook nadat student, opleiding en kenniscentrum zich hiervoor hebben ingespannen? Wilt u uw antwoord toelichten?

De stage is een cruciaal element van een beroepsopleiding en is daarom een verplicht onderdeel van elke mbo-opleiding. Zonder het volgen van een stage kan een mbo-student niet afstuderen en daarom is het van groot belang dat er voldoende stages beschikbaar zijn. De instelling moet bij het inschrijven van een student nagaan of er een goede opleiding (met inbegrip van stage) geboden kan worden. Als een student wordt toegelaten tot een opleiding mag van de instelling verwacht worden dat de student wordt geholpen bij het vinden van een stageplek. Als het vanwege bijvoorbeeld arbeidsmarktomstandigheden onmogelijk blijk te zijn om een stageplek te vinden, dan moet de student worden gestimuleerd om voor een andere studie of een andere leerweg te kiezen. Gelukkig is hier in de betreffende regio geen sprake van. Dit is ook nadrukkelijk nagevraagd bij de directeur van «Zorg aan Zet». Hij heeft regelmatig contact met de onderwijsinstellingen en op basis daarvan gaf hij aan dat dit niet is voorgekomen. Daarnaast zullen de zorginstellingen en onderwijsinstellingen samen ervoor zorgen dat dit dreigende probleem zorgvuldig en voortvarend wordt opgepakt.

Vraag 7

Zijn er inmiddels leerlingen verwijderd van een zorgopleiding omdat er geen stageplaatsen zijn? Hoe voorkomt u dat hierdoor in de toekomst een tekort ontstaat aan werknemers in de zorg, aangezien er de komende drie a vier jaar duizenden extra nodig zijn? Wilt u uw antwoord toelichten?

Er zijn geen signalen dat er stelselmatig studenten worden uitgeschreven vanwege een tekort aan stages. Als er een tekort aan stages is dan zal de student moeten worden gestimuleerd om voor een andere studie te kiezen. Met het arbeidsmarktbeleid, zoals toegelicht in de arbeidsmarktbrieven van vorig jaar, verhogen we de productiviteit en stimuleren we de werving en behoud van zorgpersoneel. Ook zetten wij in op versterking van zelfredzaamheid waarmee we de groei van de zorgvraag proberen af te remmen. Hiermee zetten we alles in werking om het dreigend tekort aan zorgpersoneel voor de komende drie á vier jaar af te wenden.

Vraag 8

Is u bekend of er inmiddels leerlingen zijn gestopt met de opleiding wegens het tekort aan stageplaatsen? Zo ja, hoeveel leerlingen betreft dit? Zo nee, bent u bereid dit uit te zoeken en de Kamer hierover te informeren?

Deze gegevens worden niet bijgehouden.

Vraag 9

Hoeveel leerlingen denkt u in de zorg te kunnen aantrekken/behouden, indien de tekorten aan stageplaatsen niet worden opgelost? Wilt u uw antwoord toelichten?

Zoals eerder toegelicht is er op landelijke niveau geen sprake van een tekort aan stageplaatsen. In de Arbeidsmarktprognoses van VOV-personeel in Zorg en Welzijn 2011–20155 kunt u de instroom van het aantal leerlingen in zorgopleidingen terugvinden.

Vraag 10

Wat is uw reactie op de uitspraak van de directeur van «Zorg aan zet», dat over enkele jaren Limburgse regio’s tekorten aan stageplekken krijgen? Welke maatregelen gaat u treffen om dit te voorkomen? Wilt u uw antwoord toelichten?

Door het groeiend aantal leerlingen is het lastig om het aantal stageplekken even hard mee te laten groeien. De directeur van «Zorg aan Zet» voorziet dreigende tekorten aan stageplekken als er nu niet wordt ingegrepen. Hij heeft ons laten weten dat hij samen met alle onderwijsinstellingen en zorginstellingen in de regio dit probleem stevig zal aanpakken. Overigens heeft deze goede samenwerking juist geleid tot de eerder genoemde hogere instroom van leerlingen in zorgopleidingen. Hij is daarom overtuigd dat deze uitdaging ook goed zal worden opgepakt in dit samenwerkingsverband. Daarnaast is de stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven samen met de kenniscentra een stage- en leerbanenoffensief begonnen om voor de 500 000 mbo-studenten voldoende stages en leerbanen te bieden, ondanks de crisis..

Vraag 11

Bent u bereid op korte termijn maatregelen te treffen om alle tekorten aan stageplaatsen in de zorg op te lossen? Zo nee, waarom niet?

Met het stagefonds en de ondersteuning aan regionale werkgeversverbanden zoals «Zorg aan Zet» zien we het aantal stageplekken jaarlijks stijgen. Op dit moment zien we dan ook geen noodzaak voor additionele maatregelen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het weigeren van de toegang tot India van twee begeleiders van het Dendron college uit Horst (en daarmee indirect ook vier leerlingen), hoewel zij wel beschikten over een geldig visum voor toegang tot India?1

Ja.

Vraag 2

Bent u bereid om aan de ambassadeur van India in Nederland opheldering te vragen waarom de visa, die door haar ambassade zijn afgegeven, niet erkend werden door de autoriteiten van India?

Desgevraagd meldt de Indiase ambassade bereid te zijn de begeleiders van het Dendron college uitleg te geven waarom zij, ondanks eerder in het bezit te zijn gesteld van een visum, niet zijn toegelaten tot India.

Vraag 3

Vindt u dat de reden die de ambassadeur en regering van India geven om deze mensen de toegang te weigeren, een geldige reden is?

Volgens internationaal recht hebben landen het soevereine recht vreemdelingen al dan niet toegang tot hun grondgebied te verschaffen.

Vraag 4

Bent u bereid de ambassadeur te vragen op welke manier de Indiase autoriteiten hun fout willen rechtzetten?

Zie mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de afspraken die Land- en Tuinbouworganisatie (LTO) Nederland heeft gemaakt met de Belastingdienst over het voor werkgevers en werknemers fiscaal gunstig verrekenen van overuren met huisvestingskosten en reiskosten van buitenlandse seizoenwerkers?1

De Belastingdienst heeft LTO Nederland op verzoek bij brief van 26 september 2012 uitleg gegeven over de bestaande regeling voor extra kosten van tijdelijk verblijf buiten het land van herkomst, toegesneden op de land- en tuinbouwsector. Het gaat hier om een uitleg die past binnen de huidige wettelijke kaders en het huidige beleid van de Belastingdienst.

Vraag 2

Wat is de noodzaak voor het maken van afspraken die leiden tot minder belasting- en premie-inkomsten? Hoeveel derft de overheid aan belasting en premies?

In het algemeen geldt dat werkgevers hun werknemers een belastingvrije vergoeding mogen geven voor de kosten die de werknemer maakt in het kader van zijn dienstbetrekking. Als de werkgever geen kostenvergoeding betaalt, kan de werknemer – met instemming van de werkgever – belast loon omruilen voor een onbelaste vergoeding om deze kosten op te vangen. Het moet dan gaan om kosten waarvan de vergoeding wettelijk is vrijgesteld van de loonbelasting, zoals bijvoorbeeld vergoedingen voor extra kosten van tijdelijk verblijf buiten het land van herkomst. De Belastingdienst toetst vervolgens of de afspraken tussen de werknemer en werkgever passen binnen het wettelijke kader.
Met de gegeven uitleg kunnen werknemers in de land- en tuinbouwsector het loon dat zij voor overwerk ontvangen met medewerking van hun werkgever omzetten in onbelaste vergoedingen ter compensatie van de extra kosten die zij maken, omdat zij niet in Nederland wonen. Dit loon mag nooit meer zijn dan de aantoonbaar daadwerkelijk gemaakte kosten. De Belastingdienst heeft met de brief van 26 september 2012 bevestigd dat deze handelwijze van partijen binnen de wettelijke kaders past.
Omdat het hier gaat om het gebruik van een wettelijk voorziene vrijstelling derft de overheid geen belasting- en premie-inkomsten.

Vraag 3

Waarom geldt de regeling alleen voor leden van een aantal organisaties van landbouwwerkgevers? Zijn niet leden uitgesloten? Zo ja, waarom en wat is de rechtvaardigheidsgrond daarvoor?

De Belastingdienst heeft in de brief aangegeven dat ook andere organisaties soortgelijke afspraken kunnen maken.

Vraag 4

Wat betekent de afspraak voor de concurrentieverhoudingen tussen buitenlandse en buitenlandse seizoenswerkers?

Werknemers die in het buitenland wonen en tijdelijk hier werken, maken extra kosten in verband met reizen van hun woonplaats naar hun verblijfplaats in Nederland en hebben extra verblijfskosten in Nederland. In de Wet op de loonbelasting 1964 is een vrijstelling opgenomen voor vergoedingen van die extra kosten. Werknemers die in Nederland wonen hebben niet die extra kosten. Wel kunnen ook voor hen vrijstellingen van toepassing zijn voor vergoedingen van voor de dienstbetrekking noodzakelijke kosten.
Het is daarom niet aannemelijk dat de concurrentieverhoudingen tussen verschillende groepen werknemers op de arbeidsmarkt hierdoor beïnvloed wordt.

Vraag 5

Stimuleert de afspraak overwerk? Zo ja, wordt dat gewenst geacht?

De keuze van een werknemer om over te werken zal veelal zijn gebaseerd op het werkaanbod bij de werkgever en de beloning die de werkgever betaalt voor overwerk. Het is niet aannemelijk dat de afspraak betrokkenen stimuleert om extra over te werken. Het aantal uren dat mag worden gewerkt is overigens begrensd in de Arbeidstijdenwet.

Vraag 6

Is er overleg geweest met de vakbonden? Zo nee, waarom niet?

Nee, voor het uitleg geven en toepassen van een bestaande wettelijke vrijstelling voor kostenvergoedingen is overleg met vakbonden niet nodig.

Vraag 1

Bent u bekend met de TV-serie Barbie’s baby1 en het bericht «Holleeder-geknuffel moet stoppen»?2

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de uitspraak van de oud-hoofdinspecteur – betrokken bij de zaak Heineken – dat het voornemen van de publieke omroep om Holleeder een podium te bieden kwalijk is en een zekere mate van verheerlijking van criminaliteit in de hand werkt? Bent u bereid met de omroep in overleg te treden over de mogelijkheid om af te zien van de uitzending?

De verantwoordelijkheid voor een televisie-uitzending ligt bij de omroep. De overheid heeft geen voorafgaand toezicht op de inhoud van een radio- of televisie-uitzending (art. 7 van de Grondwet).Of er sprake is van verheerlijking of juist niet, is uiteindelijk aan de kijker om te bepalen.

Vraag 3

Vindt u het acceptabel dat baby’s gebruikt worden om de kijkcijfers van commerciële omroepen op te stuwen? Bent u van mening dat kinderen bescherming verdienen tegen deze invloeden? Zijn hun belangen adequaat geborgd?

Het spreekt voor zich dat kinderen te allen tijde recht hebben op bescherming tegen zaken die schadelijk kunnen zijn voor hun ontwikkeling.
Er bestaat een verbod op kinderarbeid (artikel 3:2 van de Arbeidstijdenwet). Hieronder valt onder meer het deelnemen aan uitvoeringen van culturele, wetenschappelijke, opvoedkundige of artistieke aard, aan modeshows, radio-opnamen, visuele of audiovisuele opnamen. De Inspectie SZW ziet hierop toe. Er kan een ontheffing onder voorwaarden worden verleend door de Inspectie SZW. Zie ook het antwoord op vraag 4.
De omroepen zijn zelf verantwoordelijk voor hetgeen zij uitzenden. Zie hiervoor ook antwoord op vraag 2.

Vraag 4

Is voorafgaand aan het uitzenden van de serie Barbie’s baby onderzocht of deze handelwijze, met het oog op de belangen van het kind en gelet op de relevante wettelijke bepalingen (art. 1:247 BW en 3:2 Arbeidstijdenwet), acceptabel is? Is er contact geweest met de Raad voor de Kinderbescherming en waarom heeft de Arbeidsinspectie aan de producent ontheffing verleend?

De verantwoordelijkheid om kinderen geen enkel risico te laten lopen wanneer zij een rol hebben in een programma ligt primair bij de ouders. In eerste instantie zijn ouders verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kinderen. De programmamaker zal moeten zorgen dat ouders voldoende worden geïnformeerd over het programma en de impact op het kind en eventuele professionele begeleiding in en na het gehele traject.
Kinderen hebben het recht om bij hun ouders op te groeien, zonder dat hun recht op een gezonde en evenwichtige ontwikkeling wordt bedreigd. Als er sprake is van signalen van ernstige bedreiging van de ontwikkeling van een kind en de benodigde hulp op vrijwillige basis ontoereikend is, kan Bureau Jeugdzorg de Raad voor de Kinderbescherming om een onderzoek vragen naar de noodzaak van een maatregel van kinderbescherming. De Raad heeft geen melding ontvangen omtrent zorgelijke signalen over betreffende baby en/of over de opvoeding. Het programma als zodanig zal geen onderwerp van onderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming zijn, zolang er geen strijdigheid met de wet (burgerlijk wetboek 1, personen en familierecht, titel 14) wordt geconstateerd.
De Inspectie SZW heeft de producent geen ontheffing verleend, zoals bedoeld in artikel 3:3 van de Arbeidstijdenwet, omdat deze geen ontheffingsverzoek heeft ingediend. De producent is van mening dat er geen sprake is van kinderarbeid zoals bedoeld in artikel 3:2 van de Arbeidstijdenwet omdat het programma om de ouders draait en niet om het kind.
Op basis van de Arbeidstijdenwet is er sprake van kinderarbeid. Er is namelijk ook sprake van kinderarbeid indien een kind als onderwerp wordt betrokken bij arbeid die door ouders wordt verricht op basis van een overeenkomst. De Inspectie SZW heeft een boeterapport opgemaakt.

Vraag 5

Wat is uw reactie op de uitspraak van de moeder dat zij aan de serie, waarin haar kind geboren is, heeft deelgenomen om een lekkere boterham te verdienen en dat zij zonder betaling hiertoe niet zou zijn overgegaan?3 In hoeverre is het ouders toegestaan hun baby’s en kinderen te gebruiken voor broodwinning? Hoe zwaar weegt het feit dat de baby in dit geval de belangrijkste bron van inkomsten is?

Deze uitlatingen en inkomensoverwegingen legitimeren niet op voorhand direct overheidsingrijpen. Aan ingrijpen vanuit jeugdbeschermingoptiek ligt een weging van een breder samenstel van factoren ten grondslag. Zie hiervoor ook het antwoord bij vraag 4.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Extra energieheffing dreigt»1 en het artikel «Energieheffing voor groene stroom «onzin»?2

Ja, deze artikelen zijn mij bekend.

Vraag 2

Bent u het eens met de uitspraak van de bestuursvoorzitters van GDF Suez Nederland en EON Benelux dat de huidige «stroomprijzen laag zijn en waarschijnlijk laag zullen blijven door de subsidie op groene stroom»?

De huidige stroomprijzen op de groothandelsmarkt zijn regelmatig laag. Een belangrijke oorzaak van deze lage stroomprijzen is het groeiende aandeel wind en zonne-energie in de energiemix, met name in Duitsland. Een andere belangrijke factor is de achterblijvende vraag naar elektriciteit vanwege de huidige economische situatie, dit zorgt voor overcapaciteit en drukt derhalve de prijzen. Prijsvorming op de groothandelsmarkt vindt plaats op basis van marginale kosten. Windmolens en zonnepanelen kennen zeer lage marginale kosten. Zij vormen daarmee indien beschikbaar een goedkoper alternatief dan elektriciteit opgewekt uit conventionele bronnen. Gelet op de investeringskosten is duurzame elektriciteit echter per saldo nog niet zondermeer concurrerend. Behalve de marginale kosten moeten ook deze investeringskosten gedurende de levensduur terugverdiend worden. Op dit moment zorgen de verschillende subsidiemechanismen in EU-lidstaten ervoor dat steeds meer geïnvesteerd wordt in duurzame elektriciteit. De stimuleringsmethode die Duitsland daarbij hanteert zorgt ervoor dat de productie van duurzame elektriciteit volledig buiten de markt wordt gehouden. De innameplicht van de Duitse TSO’s (zonder programmaverantwoordelijkheid) tegen een wettelijk vastgesteld «feed-in tarief» zorgt er immers voor dat duurzame elektriciteit niet hoeft te concurreren met andere vormen van elektriciteit. Dit werkt marktverstorend en kan op momenten van lage vraag resulteren in niet alleen lage maar zelfs negatieve elektriciteitsprijzen. Dit fenomeen heeft zich in 2012 al diverse keren voorgedaan. Hoe de elektriciteitsprijzen zich in de toekomst ontwikkelen is moeilijk te voorspellen. Het lijkt echter waarschijnlijk dat er steeds meer momenten zullen voorkomen dat duurzame elektriciteit de prijs bepaalt en aangezien de marginale kosten daarvan nihil zijn, zouden op die momenten ook de groothandelsprijzen erg laag kunnen zijn.

Vraag 3

Deelt u de zorg van de bestuursvoorzitters voor een toekomstig tekort aan elektriciteit als energiebedrijven geen voldoende buffercapaciteit aanhouden? Op welke termijn gaat dit probleem spelen?

Ik deel deze zorg niet. Er is momenteel ruim voldoende capaciteit beschikbaar en ook op middellange termijn voorzie ik geen capaciteitsprobleem op de Nederlandse stroommarkt. Energiebedrijven hebben de afgelopen jaren in Nederland veel geïnvesteerd in productiecapaciteit, onder meer door de aanleg van nieuwe gascentrales en kolencentrales. Nederland is daardoor minder afhankelijk geworden van de import van stroom uit het buitenland. Ook in de komende jaren wordt nog aanvullende capaciteit gerealiseerd. Per lidstaat bestaat er evenwel een specifieke situatie waar het gaat om leveringszekerheid. Zo is er in Duitsland als gevolg van de Energiewende sprake van een opgevoerde druk om de leveringszekerheid op korte en lange termijn te borgen. Ook in België bestaat er extra aandacht voor het waarborgen van de leveringszekerheid op korte termijn vanwege de (tijdelijke) uitval van twee kerncentrales.
Op dit moment is er in Noordwest Europa sprake van een sterk geïntegreerde markt. De Nederlandse markt is gekoppeld aan die in omliggende landen. Mijn inzet is daarom dat wij als lidstaten zoveel mogelijk gezamenlijk naar oplossingen zoeken voor de verschillende vraagstukken en wij de in Nederland beschikbare capaciteit ook kunnen inzetten ten behoeve van de vraag in omliggende landen. Dit is echter geen eenvoudige zaak. Het vraagt nauwe samenwerking met onze buurlanden en verdergaande marktkoppeling.
Daarnaast zullen investeringen in versterking van de Europese elektriciteitsnetten bijdragen aan de leveringszekerheid. Dit is één van de doelstellingen van het Europese infrastructuurpakket waarover momenteel in Brussel wordt onderhandeld. Tot slot speelt het vraagstuk van de transitie naar een CO2 arme energiehuishouding in Europa en de rol die conventionele centrales hierin spelen. Ook hier heeft het mijn sterke voorkeur dat wij als lidstaten gezamenlijk optrekken en als Europa inzetten op een CO2-doel na 2020 en gecoördineerde instrumenten gericht op de stimulering van duurzame energie. Daarbij moet duurzaam opgewekte energie zoveel mogelijk deel uitmaken van een reguliere markt. Een dergelijke EU brede aanpak draagt bij aan een helder investeringsklimaat voor marktpartijen in Europa.

Vraag 4

Is de aanleg van extra buffercapaciteit nu, in de nabije toekomst of in de verre toekomst in Nederland en/of in Europa noodzakelijk om uitval van de elektriciteitsvoorziening te voorkomen? Bent u het eens met de suggestie dat energiebedrijven over «drie of vier jaar al moeten gaan nadenken over investeringen in nieuwe conventionele centrales om op tijd klaar te zijn»? Zijn nieuwe kolen- en/of gascentrales nodig om zogenaamde «black-outs» te voorkomen? Of is er sprake van ruim voldoende capaciteit, zoals Clingendael stelt?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Acht u het wenselijk een capaciteitsvergoeding in te voeren om zo te verzekeren dat er voldoende back-up van elektriciteitsproductie aanwezig is? Of is een dergelijke vergoeding niet nodig, zoals Clingendael stelt? Klopt het dat andere lidstaten met dezelfde gedachte spelen? Acht u Europese afstemming wenselijk, zeker omdat de elektriciteitsvoorziening in toenemende mate Europees geïntegreerd is?

Ik acht een capaciteitsvergoeding om te verzekeren dat er voldoende back-up capaciteit van elektriciteitsproductie aanwezig is in Nederland onnodig en niet wenselijk. Onnodig omdat Nederland beschikt over ruim voldoende capaciteit en er de komende jaren nog meer centrales beschikbaar komen. Ongewenst omdat de invoering van dit soort vergoedingen marktverstorend werkt en buitengewoon complex is. Het is inderdaad zo dat sommige lidstaten verschillende opties bezien om zowel op korte als op lange termijn de leveringszekerheid te borgen middels de inzet van capaciteitsmechanismen. Hoewel ik goed begrijp dat lidstaten er zorg voor moet dragen dat de leveringszekerheid goed op orde is, ben ik er voorstander van dit vraagstuk binnen Europa gemeenschappelijk op te pakken en te voorkomen dat de geïntegreerde elektriciteitsmarkt versnipperd raakt. Nationale maatregelen en subsidies om investeringen in productiecapaciteit te stimuleren of bestaande onrendabele capaciteit in de markt te houden dragen noch bij aan een efficiënte markt, noch aan de betaalbaarheid van de transitie naar een CO2-arme energiehuishouding. Ik volg daarom de ontwikkelingen in andere EU-landen op de voet en ben in gesprek met de lidstaten om ons heen. In de discussie hierover trek ik samen op met de Europese Commissie die heeft gewezen op het belang van coördinatie binnen de EU bij het vinden van oplossingen voor dit capaciteitsvraagstuk. In november 2012 zal de Europese Commissie een Mededeling over de Interne Energiemarkt uitbrengen. Uit recent overleg in Brussel is gebleken dat daarin bijzondere aandacht zal uitgaan naar het onderwerp capaciteitsmechanismen. De Commissie is voornemens hierover consultaties te starten met de EU-lidstaten en alle belanghebbende partijen. Nederland heeft zijn steun uitgesproken voor dit initiatief.

Vraag 6

Welke alternatieven zijn er voor het garanderen van voldoende capaciteit als achtervang voor de energievoorziening waarin het aandeel hernieuwbare energie groeit? Wat vindt u van de suggestie dat de landelijke netbeheerder, Tennet, zelf centrales moet gaan bouwen? Welke duurzame alternatieven kunnen nu of in de toekomst een rol spelen als buffercapaciteit?

De marktordening van de energiemarkt in Nederland is zo ingericht dat er een scheiding bestaat tussen enerzijds het netbeheer en anderzijds productie, levering en handel. De suggestie dat TenneT zelf centrales zou moeten gaan bouwen druist daar tegenin en vind ik onverstandig. De productie van elektriciteit is een marktactiviteit. Wel spelen de netbeheerders een belangrijke rol bij het verdelen van de beschikbare elektriciteit over de netten en het beheren van interconnectoren. Vanuit deze verantwoordelijkheid werkt TenneT tevens intensief samen met transmissiesysteembeheerders (TSO’s) uit andere landen. Daarnaast noem ik in dit verband nog artikel 9a in de Elektriciteitswet 1998 dat dient ter nadere borging van de leveringszekerheid. Deze bepaling biedt onder nader te bepalen voorwaarden, de mogelijkheid om de transmissiesysteembeheerder te verzoeken een bepaalde hoeveelheid capaciteit te contracteren op basis waarvan een investeringsprikkel ontstaat voor nieuwe productiecapaciteit. Deze zogenaamde «vangnet»- voorziening is overigens tot op heden nooit ingeroepen, en ook in de huidige situatie is er geen aanleiding dat te doen.
Er zijn verschillende mogelijkheden om de werking van de Europese markt te verbeteren waardoor er meer investeringsprikkels ontstaan voor de realisatie van zowel fluctuerende duurzame elektriciteit als flexibele thermische productiecapaciteit die ondermeer kan dienen als back-up. Van groot belang is daarbij de verdere integratie van de elektriciteitsmarkten, de versterking van interconnecties, de verdere ontwikkeling van grensoverschrijdende intraday-markten en de harmonisatie in EU-verband van balanceringsmarkten. Daarmee kan bewerkstelligd worden dat overcapaciteit en tekorten met elkaar kunnen worden uitgewisseld. Daarnaast kunnen ook investeringen in Europa in elektriciteitsopslag en de verdere flexibilisering van de vraag (zogenoemde demand-side response) bijdragen aan een grotere flexibiliteit van de Europese elektriciteitsmarkt waardoor de kans op capaciteitsproblemen in de toekomst wordt verkleind.
Tot slot, wat betreft de mogelijke rol van duurzame alternatieven, is het staand Nederlands beleid dat alle vormen van duurzame elektriciteitsproductie een rol kunnen spelen bij het zekerstellen van de toekomstige Nederlands elektriciteitsvoorziening. Voor duurzame elektriciteitsproductie geldt – net als voor conventionele elektriciteitsproductie in Nederland -programmaverantwoordelijkheid, hetgeen van groot belang is voor een level-playing field op de energiemarkt en een daadwerkelijke integratie van duurzame energie in de energiemarkt met de juiste waardering van flexibiliteit.

Vraag 7

In welke mate is er nu al sprake van fluctuerend aanbod van hernieuwbare energiebronnen? Hoe gaat zich dat in de toekomst ontwikkelen? In welke mate zorgt verdere integratie van de Europese elektriciteitsvoorziening voor een bufferende werking?

Op de Noordwest Europese elektriciteitsmarkt is al in aanzienlijke mate sprake van een fluctuerend aanbod van hernieuwbare energiebronnen. Dit wordt op dit moment met name veroorzaakt door het groeiende aandeel wind -en zonne-energie in Duitsland. Dit fluctuerende aanbod zal in de toekomst alleen maar groter worden. Verdere integratie van de Europese elektriciteitsmarkt is een belangrijke voorwaarde om ook in de toekomst met dit fluctuerende aanbod om te kunnen gaan. Zoals ik aangaf in bovenstaande antwoorden zou het creëren van meer flexibiliteit daarbij centraal moeten staan.

Vraag 8

In hoeverre zijn de uitspraken van deze bestuursvoorzitters een reactie op de invoering van de kolenbelasting?

Ik heb kennis genomen van de uitspraken van de bestuursvoorzitters zoals genoemd in de artikelen, daarin wordt echter geen verband gelegd met de invoering van de kolenbelasting. In hoeverre hier sprake is van een reactie is mij onbekend.

Vraag 9

Kunt u deze vragen beantwoorden vóór de begrotingsbehandeling van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, zodat deze antwoorden gebruikt kunnen worden bij de begrotingsbehandeling?

Ja.

Vraag 1

Herinnert u zich de antwoorden op de vragen van de leden Recourt, Groot en Wolbert (allen PvdA) over de verhoogde vrijstelling van de erfbelasting voor mantelbezorgers?1

Ja, die herinner ik mij.

Vraag 2

Herinnert u zich uw antwoord op de vragen 2 en 5 waarin u belooft te onderzoeken hoe de voorlichting aan mantelzorgers over erfbelasting en de vrijstelling verder zouden kunnen worden verbeterd? Zo ja, hebt u enig idee hoe lang dit onderzoek nog duurt? Kunt u toezeggen dat voor 2013 de informatievoorziening naar de mantelzorgers verbeterd zal zijn?

Ja, die mening deel ik. Ik ga ervan uit dat u doelt op het antwoord op vraag 4 van de betreffende set vragen. De informatievoorziening naar de mantelzorger is inmiddels verbeterd. De Sociale Verzekeringsbank heeft, als uitvoerder van het mantelzorgcompliment, de website met voorlichting aan mantelzorgers en hun zorgvragers aangepast en verwijst daarbij voor meer informatie over de voorwaarden door naar de website van de Belastingsdienst. Ook op de site van Mezzo is uitgebreide informatie geplaatst. Bovendien is, naar aanleiding van het overleg met Mezzo, de relatie tussen het mantelzorgcompliment en de erfbelasting opgenomen in de brief waarmee zorgvragers worden uitgenodigd een mantelzorgcompliment aan te vragen voor hun mantelzorger. Doel hiervan is om mantelzorgers bewust te maken van de mogelijkheid om – onder nadere voorwaarden – in aanmerking te komen voor een hogere vrijstelling voor de erfbelasting.

Vraag 3

Deelt u de mening dat over het algemeen een mantelzorger niet snel het verband zal leggen tussen het ontvangen van een mantelzorgcompliment en de verhoogde vrijstelling van de erfbelasting? Zo ja, deelt u dan de mening dat in de informatievoorziening naar de mantelzorger dit verband duidelijk gemaakt moet worden?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Hebt u overwogen om in de brief die de SVB aan de zorgontvanger stuurt en waarin staat dat de zorgontvanger een mantelzorgcompliment mag uitdelen, nadere informatie op te nemen over de gevolgen van het accepteren of weigeren van het mantelzorgcompliment voor de erfbelasting en de vrijstelling daarvan voor de mantelzorger? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom laat u die informatie dan toch niet opnemen in de brief van de SVB? Kunt u uw antwoord toelichten?

Ja, dit is reeds gebeurd. Zie ook antwoord 2 en 3.
De SVB verstuurt maandelijks brieven naar zorgvragers die recht hebben op het geven van een mantelzorgcompliment. In deze brief is ook informatie opgenomen voor de mantelzorger over de gevolgen van het accepteren of weigeren van het mantelzorgcompliment voor de vrijstelling van de erfbelasting. Verder wordt er voor meer informatie doorverwezen naar de website van zowel de Belastingdienst als de SVB.

Vraag 5

Als u niet heeft overwogen om nadere informatie over het verband tussen het mantelzorgcompliment en de erfbelasting op te (laten) nemen in de brief van de SVB, bent u bereid dat alsnog te doen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het geven van een mantelzorgcompliment als blijk van waardering voor de zorg die mantelzorgers verlenen, in eerste instantie niet bedoeld is voor het verkrijgen van vrijstelling van erfbelasting? Zo ja, deelt u dan de mening dat de genoemde vrijstelling voor erfbelasting voor mantelzorgers niet voor een belangrijk deel moet afhangen van het ontvangen van een mantelzorgcompliment en vindt u toepassing van de hardheidsclausule in de wet een gerechtvaardigde oplossing om dit te bewerkstelligen? Zo ja, op welke wijze gaat u hieraan gevolg geven? Zo nee, waarom niet?

Ik deel de mening dat het geven van een mantelzorgcompliment in eerste instantie niet bedoeld is voor het verkrijgen van de verhoogde vrijstelling in de erfbelasting. Voor toepassing van deze vrijstelling moet men als elkaars partner aangemerkt zijn voor de erfbelasting. Als hoofdregel geldt dat bloedverwanten in de rechte lijn (ouders, kinderen, kleinkinderen) voor de erfbelasting niet elkaars partner kunnen zijn. Op deze hoofdregel bestaat één uitzondering: twee meerderjarige bloedverwanten in de eerste graad (een ouder en een kind) kunnen toch als elkaars partner worden aangemerkt indien zij gedurende 6 maanden voorafgaand aan het overlijden op hetzelfde adres zijn ingeschreven, een notarieel samenlevingscontract met wederzijdse zorgverplichting hebben, zij geen andere partner hebben én één van hen een mantelzorgcompliment heeft ontvangen in verband met in het jaar voorafgaand aan het overlijden aan de ander verleende zorg. Voor de uitzondering op het partnerbegrip voor deze mantelzorgers is wel vereist dat dit voor de Belastingdienst uitvoerbaar is. Daarom is in het amendement Sap de uitzondering gekoppeld aan het mantelzorgcompliment. Nu sprake is van een uitdrukkelijke keuze van de wetgever, heb ik geen ruimte om daarvan met toepassing van hardheidsclausule af te wijken.

Vraag 1

Is het waar dat u volledig op de hoogte bent van de slechte zorgsituatie van een bewoner van een Fokusproject in Amsterdam? Zo ja, wilt u uw analyse geven van die situatie?1

Er is mij een situatie bekend van een bewoner met aanhoudende klachten over de dienstverlening in een Amsterdamse Fokuswoning. De bewoner heeft hierover gecorrespondeerd met het Ministerie en individuele leden van Uw Kamer. Tevens heeft de bewoner onder andere een medewerker van mijn ministerie gesproken tijdens de bijeenkomst met pgb-houders op 9 september 2011. De bewoner is onder andere ontevreden over de wachttijden door onderbezetting, de deskundigheid van de assistenten, het grote personeelsverloop en de wijze waarop Fokus omgaat met klachten. Na een incident roept de bewoner geen ADL-assistentie meer op.

Vraag 2

Welke bemoeienis heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) met dit specifieke probleem, en met Fokus als zorginstelling?

De Inspectie doet op mijn verzoek onderzoek naar de kwaliteit van zorg en de cliëntveiligheid bij de stichting Fokus exploitatie. Dit onderzoek heb ik toegezegd in het Algemeen Overleg over ADL-assistentie van 14 september 2011. In het kader van dit onderzoek heeft de IGZ ook een inspectiebezoek gebracht aan het project in Amsterdam en met de bewoner gesproken.
In een project waar de kwaliteit en veiligheid onder de maat was, heeft de IGZ al direct een passende maatregel getroffen in de vorm van een voornemen tot een bevel. Op een aantal andere projecten zijn direct maatregelen gevraagd in de vorm van extra nachtdiensten en extra personeel. Ik verwacht dat ik de eindrapportage van de IGZ in het voorjaar van 2013 ontvang. De uitkomsten zullen met uw Kamer gedeeld worden.

Vraag 3

Hoe kunt u verklaren dat er in al deze maanden van ontbrekende zorg geen oplossing is gevonden?

De bewoner heeft aanspraak op verantwoorde AWBZ-zorg. Omdat de bewoner in een ADL-woning woonachtig is, heeft de bewoner aanspraak op ADL-assistentie die Fokus in en om de ADL-woning op afroep levert. Daarnaast heeft de bewoner aangegeven te beschikken over een indicatie voor AWBZ-zorg buiten de woning. De verhouding tussen de bewoner en Fokus is ernstig verstoord. De klachtencommissie verklaarde een aantal van de klachten ongegrond en een aantal niet ontvankelijk. De bewoner wil nu al enige tijd geen ADL-assistentie meer van Fokus en zou de dienstverleningsovereenkomst met Fokus graag opzeggen. Dit kan echter niet vanwege de koppeling van huur- en dienstverleningsovereenkomst. Wanneer de bewoner geen zorg meer afneemt bij Fokus dan is de verhuurder verplicht de huurovereenkomst met de bewoner op te zeggen wegens dringend eigen gebruik. Deze koppeling is vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst tussen Fokus en de woningcorporatie. Verhuizen is voor bewoner echter geen optie. De IGZ is op verschillende momenten door de bewoner geïnformeerd over haar situatie. Begin september heeft de IGZ, na het vastlopen van pogingen van de bewoner zelf en van VWS, de bestuurder van Fokus aangesproken om constructief aan een passende oplossing bij te dragen. Inmiddels heeft de bestuurder van Fokus aangegeven dat in overleg met de corporatie de bewoner een voorstel is gedaan dat voorziet in het beëindigen van de dienstverlening door Fokus en het kunnen blijven wonen in de woning. Omwille van de exploiteerbaarheid van het ADL-cluster, zijn de corporatie en Fokus in overleg over de mogelijkheden om het project met hetzelfde aantal woningen te kunnen voortzetten.

Vraag 4

Erkent u dat mensen die ADL-ondersteuning (Algemene dagelijkse levensverrichtingen) krijgen via een Fokusproject, recht hebben op zorg? Zo ja, waarom wordt er niets gedaan aan deze schrijnende situatie? Zo neen, kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Bent u ervan op de hoogte dat mensen die bij Fokus gaan wonen contractueel moeten vastleggen dat zij bij Fokus zorg afnemen? Dient zo'n contract ook niet door Fokus te worden nageleefd; dat wil zeggen dat deze verantwoordelijk dient te zijn voor goede en beschikbare ADL-ondersteuning? Kunt u uw antwoord toelichten?

Ja. De aangepaste woningen die met subsidie zijn gerealiseerd, blijven door de koppeling tussen wonen en dienstverlening beschikbaar voor de doelgroep die is aangewezen op 24-uurs zorg op afroep. Uiteraard mag de cliënt verwachten dat de zorg op afroep beschikbaar en verantwoord is.

Vraag 6

Vindt u het zorgelijk dat er meerdere signalen zijn van Fokusprojecten, waarbij bewoners aangeven dat ze zich geïntimideerd voelen om situaties van slechte zorg aan te kaarten? Kunt u uw antwoord toelichten?

Ja, ik vind het zorgelijk als cliënten vrezen dat het klagen negatieve gevolgen kan hebben voor hun dienstverlening. De klachten die mij hebben bereikt, waren mede aanleiding om de IGZ de kwaliteit van de dienstverlening te laten beoordelen.

Vraag 1

Bent u bekend met de praktijk dat zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) aan elk van hun opdrachtgevers een kopie van hun paspoort moeten verstrekken en dat de digitale kopieën permanent worden bewaard door de opdrachtgever?

Ja, het is mij bekend dat opdrachtgevers (administratieplichtige ondernemers) die een zzp'er om een Verklaring arbeidsrelatie- winst uit onderneming (VAR-wuo) en een identiteitsbewijs vragen, van beide een kopie in de administratie bewaren opdat zij daarmee op grond van de Wet uitbreiding rechtsgevolgen VAR een vrijwaring van mogelijke inhoudingsplicht voor de loonheffing en premies werknemersverzekeringen hebben. Overigens is dit niet anders dan de verplichting voor werkgevers om de identiteit van hun werknemers vast te stellen omwille van de heffing van loonbelasting. Het betreft een verplichting op grond van de Wet op de loonbelasting.

Vraag 2

Hoe lang en waarom moeten kopieën van paspoorten worden bewaard door de opdrachtgever?

De opdrachtgever heeft een wettelijke plicht om de kopie gedurende zeven jaren te bewaren. Voor het overige verwijs ik naar het antwoord op vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat op deze manier een potentieel gemakkelijke weg voor identiteitsfraude openstaat, welke, zoals blijkt uit onderzoek1, al regelmatig voorkomt? Zo nee, waarom niet?

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft in haar brief van 16 maart jl.2 gewezen op het misbruik van kopieën van identiteitsbewijzen. Identiteitsfraude komt regelmatig voor, zo blijkt uit het door u aangehaald onderzoek waarin ruim vijf procent van de Nederlanders aangeeft ooit slachtoffer te zijn geweest van een vorm van identiteitsfraude. Op dit moment kan geen eenduidig beeld van identiteitsfraude worden verkregen. Er is ook geen informatie voorhanden in hoeverre opdrachtgevers van zzp’ers, al dan niet bewust, betrokken zijn bij mogelijke fraude met kopieën van identiteitsbewijzen. Om fraude met kopieën van identiteitsdocumenten te voorkomen en de regels te verduidelijken heeft het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) richtsnoeren opgesteld voor het overnemen van persoonsgegevens en het kopiëren en scannen van identiteitsdocumenten. Een kopie maken van een paspoort, rijbewijs of identiteitskaart is -op enkele uitzonderingen na, bijvoorbeeld ten behoeve van wettelijke verplichtingen in arbeidsrelaties- niet toegestaan.

Vraag 4

Welke minder fraudegevoelige alternatieven zijn mogelijk en wilt u in overweging nemen?

Mensen kunnen fraude met een kopie van hun paspoort of ander identiteitsbewijs verminderen door doel en datum op deze kopie te schrijven. Daarmee kan misbruik bij een andere organisatie of op een andere datum al worden voorkomen. Zzp’ers wordt aangeraden om dit te doen. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties start eind dit jaar een campagne om mensen op deze mogelijkheid te wijzen.

Vraag 5

Bent u van plan, op grond van de fraudegevoeligheid van de huidige identificatiepraktijk, bij de invoering van de webmodule ten behoeve van de verstrekking van de Verklaring arbeidsrelatie (VAR) de identificatie-eis te veranderen? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?

Nee, het doel en de achtergrond van de bewaarplicht van een identiteitsbewijs zoals beschreven in het antwoord op vraag 1, wijzigen niet door de invoering van de webmodule.

Vraag 1

Kent u de brief van FNV Bondgenoten aan het college van burgemeester en wethouders van Rotterdam met als onderwerp «Rotterdam Centraal»?1

Ja.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van de agressie en het geweld tegen personeel van de Nederlandse Spoorwegen door drugsrunners op Rotterdam Centraal? Zo ja, wat is de aard en de omvang daarvan? Zo nee, waarom niet en wilt u zich op de hoogte stellen?

Uit informatie van het korps Rotterdam-Rijnmond blijkt dat ten aanzien van het in de media genoemde incident geen aanwijzingen bestaan dat de persoon die in gevecht raakte met de NS-medewerkers een drugsrunner was. Het ging om een dronken jongen.
Op station Rotterdam CS is een klein aantal drugsrunners actief. Die personen zijn bekend bij de leden van het lokale toezichtmodel, waarin ook de NS is vertegenwoordigd, en worden aangepakt. Deze personen zijn opgenomen in de recent opgestarte drugsrunneraanpak van de Rotterdamse deelgemeente Centrum.

Vraag 3

Wat gaat u doen om deze agressie en dit geweld te doen stoppen? Welke concrete middelen uit de aanpak van geweld tegen publieke dienstverleners worden gebruikt?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is het waar dat Rotterdam en vooral Rotterdam Centraal de laatste jaren geen last hadden van drugsrunners en sinds kort weer wel? Zo ja, hoe komt dat? Zo nee, wat is er dan niet waar?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Deelt u de analyse dat er verband is tussen enerzijds de invoering van de wietpas in de grensstreek en anderzijds de terugkeer van drugsrunners op Rotterdam Centraal? Zo ja, was daar met de invoering van de wietpas rekening mee gehouden en op welke wijze hebt u hierop geanticipeerd? Zo nee, gaat u dit nu wel meenemen in uw evaluatie van de wietpas?

Nee.

Vraag 6

Kent u signalen uit andere steden en vooral treinstations van overlast van drugscriminelen? Zo ja, welke signalen zijn dit en is er verband tussen de datum van invoering van de wietpas in de grensstreek en de terugkeer van die overlast?

Nee.

Vraag 7

Deelt u de mening van FNV Bondgenoten dat er een volwaardige politiepost op Rotterdam Centraal aanwezig moet zijn om de genoemde overlast adequaat en snel aan te kunnen pakken? Zo ja, bestaat er ruimte hiervoor binnen de toekomstige nationale politie? Zo nee, waarom niet?

Er is een politiepost van de Dienst Spoorwegpolitie van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) bij station Rotterdam CS. Deze is gedurende de verbouwing van het station verplaatst naar de overzijde van het station. Het KLPD heeft mij meegedeeld dat het de bedoeling is dat de politiepost na de verbouwing van het station weer terugkomt in het station.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de campagne «Switchen van energiebedrijf? Gebruik de overstapcoach!» van ConsuWijzer?1

Ja.

Vraag 2

Onderschrijft u dat kleinverbruikers gestimuleerd zouden moeten worden om bij de overstap naar een andere energieleverancier niet alleen prijs, maar ook de duurzaamheid van de geleverde energie te vergelijken? Zo ja, waarom is dit aspect niet rechtstreeks meegenomen in de campagne van ConsuWijzer? Bent u bereid in de campagne van ConsuWijzer met de titel «Switchen van energiebedrijf? Gebruik de overstapcoach!» de overstap naar duurzame energie te bevorderen? Zo nee, op grond van welke argumenten?

Graag stel ik voorop dat ConsuWijzer het informatieloket is van de onafhankelijke toezichthouders NMa, OPTA en de Consumentenautoriteit. Zij kunnen vanuit hun toezichtstaak via ConsuWijzer hun eigen campagnes opzetten en communicatie-uitingen doen. Dat vind ik een goede zaak en directe interventie van mij acht ik dan ook niet aan de orde.
Consuwijzer heeft onder meer als doelstelling om de consument van goede informatie te voorzien waarmee die actief kan zijn op de leveringsmarkt van energie. Hiervoor heeft Consuwijzer de «overstapcoach» geïntroduceerd omdat veel consumenten nog nooit zijn overgestapt ondanks de grote prijsvoordelen die daarmee te behalen zijn.
Het idee is om consumenten aan de hand mee te nemen in het overstappen door uitleg te geven over de energierekening, te helpen om een vergelijking tussen de aanbiedingen te maken, inzicht te geven in welke kosten aan een overstap verbonden zijn en hoe de overstap in zijn werk gaat.
Ik waardeer deze overstapcoach omdat het consumenten een praktisch stappenplan biedt om tot een overstap te komen waarmee veel te besparen valt. Bovendien houdt switchen de energiebedrijven scherp.
Voor het vergelijken tussen energieleveranciers van meer dan alleen de prijs wordt in de overstapcoach verwezen naar de Energiewijzer. Met behulp van de Energiewijzer, die ook onderdeel is van ConsuWijzer, kunnen consumenten energiebedrijven onderling vergelijken op zaken als dienstverlening, de aangeboden contractvormen maar ook of leveranciers groene stroom leveren. Ook dit vind ik een goede zaak. Consumenten bepalen zelf in welke mate duurzaamheid een rol speelt in het vergelijken van energiebedrijven. ConsuWijzer biedt hiertoe de mogelijkheid met de EnergieWijzer.

Vraag 1

Kent u het bericht «Schotte koopt stemmers om»?1

Ja

Vraag 2

Herinnert u zich eerdere vragen over soortgelijke geruchten over het kopen van stemmen tijdens de verkiezingen op Curaçao en Sint Maarten in augustus en september 2010?2

Ja

Vraag 3

Deelt u de mening dat er door geruchten over het kopen van stemmen in ruil voor geld, laptops en Blackberry’s twijfels kunnen ontstaan over de rechtmatigheid van de verkiezingen en de uitslag daarvan? Bent u bezorgd over het verloop van de verkiezingen op Curaçao?

De verantwoordelijkheid voor de wijze waarop de verkiezingen worden georganiseerd ligt bij het landsbestuur van Curacao, niet bij de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Vraag 4

Op welke wijze wordt er momenteel toezicht gehouden op het rechtmatige verloop van verkiezingen op Aruba, Curaçao en Sint Maarten? Welke rol speelt het Koninkrijk wat dit betreft? Zijn er internationale waarnemers op de eilanden? Zo ja, wat is hun rol? Welke interne regels hanteren Aruba, Curaçao en Sint Maarten om de rechtmatigheid van verkiezingen te waarborgen?

Het kiesrecht in Aruba, Sint Maarten en Curaçao is geregeld in de kiesverordeningen en kiesreglementen van deze autonome landen binnen het Koninkrijk. Wat betreft het toezicht in Curaçao is in augustus door de toenmalige regering een hoofdstembureau geïnstalleerd, waarvan de samenstelling breed in de Curaçaose samenleving als evenwichtig werd ervaren. Volgens mediaberichten achtte dit hoofdstembureau aanvankelijk het betrekken van buitenlandse waarnemers niet noodzakelijk. Het onlangs geïnstalleerde interim-kabinet heeft recent besloten alsnog te proberen om buitenlandse waarnemers bij het verkiezingsproces te betrekken. Het Koninkrijk heeft in het toezicht op het verloop van verkiezingen geen rol. De landen zijn autonoom en zelf verantwoordelijk voor het waarborgen van de democratische rechtsorde en er voor zorg te dragen dat verkiezingen ordelijk en rechtmatig verlopen.

Vraag 5

Herinnert u zich de aanbevelingen van de Commissie Rosenmöller met betrekking tot de partijfinanciering op Curaçao? In hoeverre zijn deze aanbevelingen overgenomen door de regering van Curaçao? In hoeverre is er werk gemaakt van het implementeren van deze aanbevelingen? Wat is momenteel de stand van zaken?

Ja. De aanbevelingen over partijfinanciering in Curaçao die zijn opgenomen in het rapport van de Commissie Rosenmöller zijn voor zover mij bekend niet door het vorige kabinet van Curaçao overgenomen. Wel heeft de vorige regering Transparency International verzocht om een onderzoek uit te voeren. Een onderdeel van dit assessment is partijfinanciering. De toenmalige regering van Curaçao heeft eerder in een brief gesteld dat de conclusies van het onderzoek als startpunt zal dienen voor «een traject van verbetering op alle noodzakelijke aspecten».

Vraag 6

Welke rol ziet u voor het Koninkrijk om de rechtmatigheid van verkiezingen binnen het Koninkrijk te waarborgen? En welke rol ziet u voor het Koninkrijk om ervoor te zorgen dat de aanbevelingen van de Commissie Rosenmoller met betrekking tot partijfinanciering geïmplementeerd worden? Deelt u de mening dat het hier gaat om het waarborgen van deugdelijk bestuur en dat dit valt onder artikel 43 van het Statuut van het Koninkrijk? Welke stappen gaat u nemen om ervoor te zorgen dat het Koninkrijk haar verantwoordelijkheden in dezen naar behoren vervult?

Curaçao is als autonoom land zelf verantwoordelijk voor het naleven van de democratische beginselen, waaronder het houden van deugdelijke verkiezingen. Van bemoeienis van het Koninkrijk is in beginsel geen sprake. Dit geldt ook voor uw vraag met betrekking tot de partijfinanciering. De Commissie Rosenmöller heeft een gemis aan transparantie in de Landsverordening partijfinanciering onderkend en opgemerkt dat dit kan leiden tot speculaties over de herkomst van de financiën van politieke partijen. Het rapport «Doe het Zelf» beveelt een aanpassing van de landsverordening aan. Het is aan de regering van Curaçao te beoordelen of zij een aanbeveling overneemt. Zie ook het antwoord op vraag 5.

Vraag 7

Bent u van mening dat momenteel voldoende gewaarborgd is dat er binnen het gehele Koninkrijk rechtmatige verkiezingen plaatsvinden? Zo ja, kunt u dit, in het licht van de geruchten op Curaçao, nader toelichten? Zo niet, welke stappen gaat u nemen om ervoor te zorgen dat rechtmatige verkiezingen binnen het Koninkrijk wel voldoende gewaarborgd zijn?

In dezelfde lijn als de antwoorden op vraag 3 en vraag 6 merk ik op dat de landen binnen het Koninkrijk zelf verantwoordelijk zijn voor het naleven van de democratische beginselen en dus ook voor de rechtmatigheid van verkiezingen.

Vraag 8

Wilt u deze vragen beantwoorden voor dinsdag 9 oktober 2012 12:00 uur?

Ja.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de berichtgeving rond het Reclamebureau Digi-D dat in het bezit zou zijn van duizenden DigiD-codes?1 Klopt het dat dit bureau duizenden inloggegevens bezit? Zo nee, wat zijn dan volgens u de feiten?

Ja. Het reclamebureau heeft het ministerie in het verleden aangegeven over veel inloggegevens van burgers te beschikken. Het reclamebureau heeft ook inloggegevens met daarin DigiD codes aan het ministerie verstrekt. Echter, niet de aantallen waarover het bureau thans spreekt. Het genoemde aantal kan ik derhalve bevestigen noch ontkennen.
De gegevens zijn door burgers per mail aan het bedrijf verstrekt, maar er zijn ook burgers die hebben getracht op de inlogpagina van het bedrijf in te loggen. Overigens heeft de website van het bedrijf overall beschouwd weinig overeenkomsten met de DigiD-website. Niettemin acht ik het denkbaar dat de wijze waarop het bedrijf de inlogpagina in 2010 – het jaar waarin het reclamebureau haar website actief is gaan gebruiken – heeft vormgegeven, tot verwarring bij burgers kan leiden.

Vraag 2

Kunt u waarborgen dat de privacygegevens van de burgers die bij Digi-D terecht zijn gekomen beschermd zijn? Zo ja, hoe kunt u dit waarborgen? Zo nee, wat gaat u er aan doen? Kunt u de gegevens vorderen van de personen die hun gegevens onwetend aan de verkeerde instantie gestuurd hebben?

Nee. Als burgers – abusievelijk – hun inloggegevens hebben verstrekt aan reclamebureau Digi-d, dan kan ik niet waarborgen dat hun privé-gegevens beschermd zijn.
Het is voor mij niet mogelijk om bij het reclamebureau de gegevens te vorderen die burgers zelf – abusievelijk – aan het reclamebureau hebben verstrekt, en derhalve niet mogelijk om deze groep actief te benaderen.
Voor zover ik dat kan beoordelen lijkt het systeem van het bedrijf zodanig te zijn ingericht dat foutieve inlogpogingen van DigiD gebruikers en de bijhorende DigiD gegevens (persoonsgegevens) worden geregistreerd en opgeslagen. Uit privacywetgeving volgt onder meer dat persoonsgegevens slechts mogen worden bewaard als dit strikt noodzakelijk is voor de doelstelling van, in dit geval, het reclamebureau. Als per abuis (voor het reclamebureau onbekende) DigiD gegevens worden ingevoerd, zou volstaan moeten worden met het weigeren van de toegang tot de website. Ik zie de noodzaak en daarmee de juridische grond niet om per abuis ingevoerde DigiD accountnamen en wachtwoorden op te slaan. Ik zal het bureau daarom vragen haar systeem naar de toekomst toe zodanig in te richten dat de gegevens van mensen die geen klant van haar zijn niet meer worden opgeslagen, en zodoende risico’s voor burgers in de toekomst worden voorkomen. Ook zal ik vragen de gegevens die het bureau eerder al heeft opgeslagen, te vernietigen.
Voorts wordt langs de volgende lijnen gewerkt aan het voorkomen van verwarring:
Ik heb inmiddels alle op DigiD aangesloten instanties gevraagd hun communicatie en schrijfwijze van DigiD te controleren en zonodig aan te passen. Overigens wordt vanuit DigiD richting burgers altijd gecommuniceerd dat een DigiD privé is en dat DigiD nooit vraagt om gebruikersnaam en wachtwoord. Ook wordt benadrukt om deze nooit per mail dan wel per post toe te zenden.
De afgelopen jaren is contact geweest met het reclamebureau om een oplossing te vinden. Logius heeft het reclamebureau praktische suggesties gedaan in dezelfde lijn als het recente initiatief; namelijk het attenderen en bewust maken van burgers die op zoek zijn naar de authenticatievoorziening DigiD en zich per abuis op de website van het reclamebureau melden.
Tot mijn spijt heeft het reclamebureau toen te kennen gegeven deze suggesties niet over te nemen, en zich enkel te willen richten op overname van de bedrijfsnaam.
De praktische suggesties die mijn ministerie heeft gedaan, namelijk om op de site van het reclamebureau een waarschuwing en verwijzing te tonen, zouden naar mijn inschatting een groot positief effect hebben, omdat de burger bij de bron van zijn vergissing wordt doorverwezen. Mijn verwachting en hoop is dan ook, gelet op het recente initiatief van het bedrijf, dat de gedane suggesties alsnog worden overgenomen. Ik zal dit in mijn contact met het bedrijf aankaarten. Tevens zal ik het aanbod dat ik het bedrijf eerder deed, om vanuit het ministerie ondersteuning te bieden, bevestigen.
Dit voorstel staat nog steeds, mits er een gedegen onderbouwing wordt aangeleverd over de omvang van de onderneming Digi-d. Dat wil zeggen een verklaring van een (register)accountant waarin het volgende is opgenomen:
Deze verklaring is nodig om een relatie te kunnen leggen tussen de redelijke vergoeding en de kosten voor naamswijziging van de onderneming Digi-d. U zult begrijpen dat ik, zoals ook aan het reclamebureau is aangegeven, het aanwenden van publieke middelen wel moet kunnen verantwoorden. Herhaaldelijk is aan het reclamebureau gevraagd om een onderbouwing van de kosten die gepaard gaan met de naamswijziging. Tot op heden is deze niet in adequate vorm ontvangen. Ik zal daar naar aanleiding van de recente ontwikkelingen het reclamebureau nogmaals om vragen. Het is niet in het belang van burgers om deze situatie nog langer te laten voortbestaan.
Ik betreur dat het bedrijf tot nu toe slechts beperkt meewerkt aan het wegnemen van de gevolgen voor burgers.
handen zijn gevallen, wordt geadviseerd om een nieuwe DigiD-account aan te vragen. Ook burgers die melden dat zij hun gegevens bij het reclamebureau hebben achtergelaten wordt dit advies gegeven.

Vraag 3

Wat zijn de gevolgen voor burgers als hun Digid, waarmee zij zich onder andere identificeren bij de belastingaangifte en de aanvraag van toeslagen, in verkeerde handen valt?

Als de inloggegevens voor DigiD in handen van derden terecht komen, dan kunnen die derden in plaats van de betrokken burger handelen in relatie tot de aangesloten overheidsorganisaties. Indien daar misbruik van is gemaakt, dan zal de burger bij de betreffende uitvoeringsorganisatie moeten verzoeken om correctie van de gegevens.
Betrokkene wordt uiteraard ook geadviseerd en geacht om een nieuwe DigiD-account (of nieuw wachtwoord) aan te vragen.

Vraag 4

Bent u van mening dat deze gebeurtenis de betrouwbaarheid vermindert van de digitale diensten van DigiD? Zo ja, wat zijn die gevolgen en wat gaat u er aan doen? Zo nee, waarom niet?

Nee. DigiD kan worden beschouwd als een veilig instrument. De regering stelt alles in het werk om dit zo te houden, bijvoorbeeld door de aangekondigde ICT-beveiligingsassesments DigiD. De omstandigheid dat burgers – abusievelijk – hun gegevens hebben verstrekt aan het reclamebureau Digi-d, doet aan de betrouwbaarheid van de diensten van DigiD niets af. Wel geeft het reden om burgers op te roepen om extra alert te zijn bij het gebruiken en verstrekken van hun inloggegevens en zich er met name van te vergewissen dat zij hun gegevens daadwerkelijk op de juiste website (van DigiD ipv Digi-d) invoeren.

Vraag 5

Deelt u de mening dat burgers beter geïnformeerd zouden moeten worden over de gevolgen van misbruik van hun DigiD en wat zij zelf kunnen doen om dit te voorkomen? Zo ja, hoe gaat u dat bewerkstelligen? Zo nee, waarom niet?

In diverse publiekscampagnes vanuit de overheid, maar ook vanuit de particuliere sector (denk aan het internetbankieren), wordt benadrukt dat het van groot belang is dat burgers zorgvuldig omgaan met hun inloggegevens. Daarbij past dat zij zich er met name van vergewissen dat zij hun gegevens daadwerkelijk op de juiste website invoeren.

Vraag 6

Bent u op de hoogte van de berichtgeving dat zo’n 1,6 miljoen Nederlanders geen DigiD bezitten op dit moment?2 Kloppen deze gegevens en wat zijn de gevolgen voor toegang tot overheidsdienstverlening?

Ja. Op dit moment hebben ca. 9 milj. burgers een persoonlijke DigiD-account. Het is juist dat nog een groot aantal (volwassen) burgers niet beschikt over een DigiD-account. Deels gaat het om personen die nog geen aanleiding hebben gezien om een DigiD-account aan te vragen. En deels gaat het om categoriën van personen voor wie het bezwaarlijk of onmogelijk kan zijn om zelfstandig langs digitale weg met de overheid te communiceren.
Voor de overheidsdienstverlening heeft dit tot gevolg dat – nog – niet alle voordelen van digitale dienstverlening door alle burgers benut kunnen worden. Zij zullen – nog – gebruik moeten maken van de voorzieningen voor burgers zonder DigiD. Voor de overheid betekent dit dat – nog – niet de volledige efficientiewinst gehaald kan worden die met digitaal verkeer wordt beoogd.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het een taak van de overheid is om deze groep te stimuleren om een DigiD aan te vragen om te voorkomen dat ze buiten de boot gaan vallen? Zo ja, hoe gaat u dat doen? Zo nee, waarom niet?

De achterliggende vraag die hier bij hoort is hoever de overheid kan en wil gaan in het digitaliseren van haar dienstverlening. Het beleid van de regering is in toenemende mate er op gericht om het gebruik van digitale dienstverlening te stimuleren. Zowel uit oogpunt van dienstverlening, waar de meeste burgers ook om vragen, als uit het oogpunt van efficiëntie en kostenbeheersing. Daarbij is sprake van een zeker groeiproces. De overheid heeft echter ook de taak om ervoor te zorgen dat de minder digitaal vaardige burgers of burgers voor wie het vooralsnog bezwaarlijk is om langs digitale weg te communiceren, niet buiten de boot vallen. Voor die burgers zullen er alternatieve voorzieningen moeten blijven bestaan of zal anderszins ondersteuning geboden dienen te worden.
Overigens blijkt uit cijfers van het UWV dat inmiddels bijna 90% van de WW-gerechtigden een uitkering elektronisch aanvraagt. Verder gebruik van de mogelijkheid om de WW aanvraag elektronisch te doen en elektronisch te communiceren wordt gestimuleerd, onder meer door ondersteuningsmogelijkheid op het werkplein en een publiciteitscampagne. Voor de belastingdienst geldt dat inmiddels 95% van de aangiftes voor de inkomstenbelasting langs elektronische weg plaatsvindt.
Uiteraard hebben deze ontwikkelingen ook tot gevolg dat het gebruik van DigiD wordt gestimuleerd.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Egypt’s Copts to return to Sinai homes, says government»?1 Heeft u tevens kennisgenomen van de Amnesty-rapporten «Brutality unpunished and unchecked» en «Agents of repression»?2 Heeft u bovendien kennisgenomen van het artikel «Egypte laat christelijke kinderen vrij»?3

Vraag 2

Deelt u de mening dat het onacceptabel is dat premier Qandil spreekt van een verhuizing uit vrije wil? Deelt u tevens de mening dat de Egyptische autoriteiten ernstige nalatigheid te verwijten is aangezien de gevluchte Koptische families niet of nauwelijks zijn beschermd en er geen serieus onderzoek is gepleegd naar de daders?

Vraag 3

Hoe verhouden de uitspraken van de minister van Immigratie, Integratie en Asiel, namelijk dat Kopten de mogelijkheid hebben om zich elders in Egypte te vestigen4, zich tot de uitspraken van premier Qandil? Ziet de minister van Immigratie, Integratie en Asiel aanleiding om zijn uitlatingen aangaande de binnenlandse vluchtmogelijkheden te herzien?

Vraag 4

Is het waar dat Koptische kinderen inmiddels zijn vrijgelaten vanwege hun leeftijd? Wat is er waar van berichten dat de ouders een verklaring hebben moeten ondertekenen dat de kinderen desondanks wel schuld bekennen? Is het waar dat onlangs een Koptische leraar is veroordeeld tot zes jaar cel voor het beledigen van Mohammed en de nieuwe president? Zo ja, heeft u tegen dit vonnis protest aangetekend en gevraagd om onmiddellijke vrijlating? Zo nee, waarom niet en bent u bereid dat alsnog te doen?

Vraag 5

Deelt u de mening dat de bevindingen van Amnesty International wederom aantonen dat het Egyptische regime zich nog altijd schuldig maakt aan structurele schendingen van de mensenrechten en dat de cultuur van straffeloosheid, onder meer bij schendingen door politie en het leger, nog altijd aan de orde van de dag is?

Vraag 6

Hoe verhouden de verslagen van oneerlijke processen van burgers voor militaire rechtbanken, zoals de vervolging van demonstranten naar aanleiding van de protesten van mei jl. in Abbaseya, zich tot uw uitspraken aangaande de beëindiging van berechting van burgers door militaire rechtbanken die u op 13 januari 2012 deed?5

Vraag 7

Hoe staat het met het justitieel onderzoek naar de Maspero-slachting? Bent u van mening dat er sprake is van een effectief en onafhankelijk onderzoek? Zo nee, welke initiatieven heeft u, al dan niet in samenwerking met uw Europese collega’s, genomen om een dergelijk onafhankelijk onderzoek te bewerkstelligen?

Vraag 8

Deelt u de mening dat de bovengenoemde voorbeelden en de bevindingen van Amnesty International aantonen dat er geen enkele aanleiding is om af te zien van het wapenexportverbod conform de motie Voordewind?6 Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Kent u het bericht «Vrees voor fraude bij MAAPP»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe heeft het kunnen gebeuren dat een bedrag van 60 000 euro subsidiegeld in rook is opgegaan? Op welke wijze wordt toezicht gehouden op organisaties die dit soort subsidies ontvangen? Bent u bereid het toezicht te verbeteren nu weer blijkt dat dit tekortschiet?

De subsidie is verstrekt op basis van een projectvoorstel. Bij de subsidieverstrekking is, zoals gebruikelijk is, aangegeven dat na afloop van de subsidieperiode zowel inhoudelijk als financieel verantwoording moet worden afgelegd. Het niet juist of niet volledig besteden van middelen leidt altijd tot een beschikking tot terugvordering.
De onttrekkingen aan de rekening van MAAPP door de (oud) voorzitter hebben buiten het zicht van de rest van het bestuur plaats gevonden. Meer toezicht vanuit het Ministerie had dit niet kunnen voorkomen.

Vraag 3

Kunt u garanderen dat het verdwenen bedrag tot op de laatste cent aan de Nederlandse belastingbetaler wordt terugbetaald? Zo neen, waarom niet?

Op basis van het te verantwoorden deel van de subsidie wordt het definitieve subsidiebedrag vastgesteld. Het Ministerie zal de niet juist bestede middelen terugvorderen bij MAAPP. MAAPP heeft aangegeven een deurwaarder te zullen inschakelen om dit bedrag te verhalen.

Vraag 4

Welke maatregelen worden er tegen genoemde vereniging en / of de frauderende perso(o)n(en) genomen? Is er inmiddels sprake van aangifte tegen en / of vervolging van de mogelijke dader(s)? Zo neen, waarom niet?

Het bestuur van MAAPP heeft aangegeven de voorzitter inmiddels te hebben geschorst en heeft ook aangifte gedaan. De politie stelt een onderzoek in.

Vraag 5

Kunnen individuele medewerkers aangesproken worden op het terug te vorderen bedrag nu de organisatie al te kennen heeft gegeven niet voldoende geld in kas te hebben om het verschuldigde bedrag te kunnen terugbetalen? Zo neen, waarom niet? Kan tevens worden toegezegd dat de MAAPP in de toekomst nooit meer een cent subsidie zal ontvangen?

Het Ministerie en het MAAPP bestuur proberen de zaak zo snel mogelijk af te handelen. Het MAAPP bestuur verleent hierbij volledige medewerking. Mocht blijken dat de middelen niet volledig verhaald kunnen worden dan zullen nadere stappen overwogen worden.
Hoewel het huidige MAAPP bestuur niets te verwijten valt zijn er geen nieuwe subsidieverstrekkingen aan MAAPP voorzien.

Vraag 1

Bent u bekend met de verontrustende cijfers over gehoorschade bij jongeren?1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat steeds meer jonge mensen in Nederland door onwetendheid gehoorschade dreigen op te lopen?

Gehoorschade opgelopen door te harde muziek bij jongeren is een gezondheids- en maatschappelijk probleem dat in principe voorkomen had kunnen worden. Jongeren moeten er bewust van zijn dat ze bij het luisteren naar harde muziek het risico op gehoorschade lopen. De Nationale Hoorstichting heeft zich, mede met financiering van het ministerie van VWS, de afgelopen jaren ingezet op het informeren, bewustmaken en het veranderen van risicogedrag van jongeren. Uit het recente onderzoek van de Nationale Hoorstichting blijkt dat het van belang blijft om informatie over het risico op gehoorschade door lawaai te verstrekken.

Vraag 3

Welke pogingen heeft u tot dusver ondernomen om onnodige gehoorschade te voorkomen of te beperken?

Zie mijn antwoord op vraag 3 en 6 van de leden Voordewind (ChristenUnie) en Bruins Slot (CDA) over gehoorschade bij de jeugd (vraagnummer 2012Z16721).

Vraag 4

Weet u wat de meest effectieve interventiemethode is om mensen bewust te maken van de risico’s die zij lopen in discotheken en muziekevenementen?

Tot nu toe heeft de Nationale Hoorstichting, mede met financiering van het ministerie van VWS, vooral ingezet op informatieverstrekking en bewustmaking van de gevaren van mogelijke gehoorschade door te harde muziek aan kinderen en jongeren. Hiervoor is onder andere lesmateriaal voor scholen ontwikkeld, zijn folders gemaakt en laagdrempelige hoortesten ontwikkeld. Ook wordt voorlichting gegeven op muziekfestivals. Daarnaast werkt de muzieksector via het keurmerk Oorveilig en het Convenant geluidsbeleid muzieksector samen met de Nationale Hoorstichting aan het voorkomen van gehoorschade bij de bezoekers van discotheken, clubs en festivals. Eind december wordt de effectiviteit van het keurmerk Oorveilig en het Convenant geluidsbeleid muzieksector geëvalueerd.

Vraag 5

Heeft u deze ingezet om ouders en kinderen voor te lichten over de gehoorschade door discotheken en muziekevenementen? Zo ja, wat zijn de resultaten en zo nee, waarom niet?

Ja. Van het werkmagazine «OORzaken» zijn bijvoorbeeld al ruim 60 000 exemplaren afgenomen door ruim 1 000 basisscholen. Op deze manier worden kinderen bereikt voordat de risicogedragingen (persoonlijke geluidsdragers, discotheekbezoek) ontstaan. Daarnaast zijn er verschillende websites voor kinderen en jongeren over voorkombare gehoorschade. Uit een onlangs gehouden enquête blijkt er wel een kloof te zitten tussen «geïnformeerd zijn» en «iets doen».

Vraag 6

Deelt u de mening dat het een groot probleem is dat mensen zich nog steeds niet bewust zijn van het gegeven dat veel discotheken en evenementen het aantal decibels schadelijk hoog laten oplopen, zoals uit dit onderzoek blijkt?

Uit het onderzoek van de Nationale Hoorstichting blijkt dat een groot gedeelte van het uitgaanspubliek zich niet bewust is van de risico’s van te harde muziek en geen gehoorbeschermers draagt. Het is van belang dat het uitgaanspubliek zich bewust is van de risico’s en maatregelen neemt om gezondheids- en maatschappelijke problemen te voorkomen.

Vraag 7

Wat vindt u ervan dat de meeste mensen de overheid een toeziende en corrigerende taak toedichten in deze kwestie?

Ik zie het voorkomen van gehoorschade door te harde muziek bij de bezoekers van muzieklocaties vooral als een maatschappelijke verantwoordelijkheid van de muzieksector zelf. De muzieksector is samen met de Nationale Hoorstichting al bezig met de preventie van gehoorschade door te harde muziek bij bezoekers van muzieklocaties. Dit gebeurt onder andere via het keurmerk Oorveilig en het Convenant geluidsbeleid muzieklocaties. Het keurmerk en het convenant worden in december 2012 geëvalueerd. Op basis van deze evaluatie wil ik samen met de sector kijken of nadere actie nodig en gewenst is.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat diefstal uit kerken en kloosters een onderschat probleem lijkt te zijn?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat we zuinig moeten zijn op ons culturele en religieuze erfgoed, en dat politie en het Openbaar Ministerie (OM) hier meer aandacht aan zouden kunnen besteden?

De schade die de maatschappij lijdt door kunstcriminaliteit is deels financieel en deels van cultuurhistorische aard. Op beide fronten betekent het een verarming voor de Nederlandse samenleving. De aanpak van kunstcriminaliteit verdient derhalve de aandacht van handhavings- en opsporingsinstanties.
In de brief die ik samen met de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aan de Tweede Kamer heb gezonden2, zijn maatregelen aangekondigd die de opsporing van kunstcriminaliteit verbeteren. Een van de maatregelen is het aanstellen van een taakaccenthouder kunstcriminaliteit binnen elke (toekomstige) regionale politie-eenheid.
Sinds mei 2012 zijn bij het Landelijk Parket van het Openbaar Ministerie een Officier van Justitie en een beleidssecretaris aangewezen die de aanpak van kunstgerelateerde criminaliteit als aandachtspunt hebben. Zij fungeren als aanspreekpunt voor OM-collega’s op de regioparketten, de groep Kunst en Antiek van de Dienst IPol van het KLPD en voor de inspecteurs van de Erfgoedinspectie.

Vraag 3

Deelt u de mening dat er weer een landelijke officier van justitie (deeltijd) zou moeten komen voor kunst- en erfgoedgerelateerde criminaliteit? Bent u ervan op de hoogte dat ook betrokkenen in de kunstsector hier sterk voor geporteerd zijn?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u bereid u in te spannen voor versterkte samenwerking met kunsthandelaren, door bijvoorbeeld de nationale databank voor gestolen kunst, antiek en cultureel erfgoed (nu in beheer bij het Korps Landelijke Politiediensten) open te stellen voor derden, zoals antiquairs?

De nationale database dient ter ondersteuning van de coördinatie voor de (inter)nationale registratie en opsporing van de in Nederland gestolen kunstvoorwerpen en het verzamelen van de benodigde statistische gegevens.
De nationale database is niet toegankelijk voor publieke raadpleging. De Nederlandse gegevens worden aangeleverd aan de database van Interpol. Deze database is na registratie toegankelijk voor een ieder en wordt al veelvuldig gebruikt door antiquairs. Gezien de internationale aard van de kunstroof biedt raadpleging van deze database meer zekerheid om informatie te krijgen over de status van een kunstobject.

Vraag 5

Bent u ervan op de hoogte dat er bij de politie weinig kennis is over dit onderwerp? Wat vindt u van een aparte meldcode voor dit soort criminaliteit, waarmee de registratie in ieder geval op orde zou worden gebracht? Deelt u de verwachting dat dit het terugvinden van gestolen objecten zou vergemakkelijken?

Ik ben er geen voorstander van om een aparte meldcode voor gestolen kunst, antiek en cultureel erfgoed in te voeren. Juist in het feit dat de gemiddelde politieambtenaar niet beschikt over specifieke kennis met betrekking tot dit onderwerp, schuilt het gevaar dat men zelf zal overgaan tot het interpreteren wat wel of niet valt onder de meldcode met als gevolg dat er zaken worden gemist. Onlangs is in de Basisvoorziening Handhaving – waarin de aangiftes worden opgenomen – een mogelijkheid gecreëerd om kunst- en antiekvoorwerpen gedetailleerd te beschrijven. Hiermee worden de betreffende goederen binnen de totale stroom van aangiftes beter traceerbaar voor rechercheactiviteiten en analyses.

Vraag 1

Kent u het bericht «bijna geen mobiele dekking op Utrecht CS»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat NS weigert medewerking te verlenen aan een oplossing? Zo ja kunt, u in overleg treden met de betrokken partijen zodat er in het belang van de reizigers een oplossing komt?

Nee, het is niet waar dat NS weigert medewerking te verlenen aan een oplossing. Integendeel, NS meldt mij desgevraagd te werken aan een oplossing. KPN heeft NS gemeld zich niet te herkennen in het bericht en NS excuses aangeboden.
Het probleem dat moet worden opgelost is dat de 3G verbinding op Utrecht Centraal niet altijd snel genoeg werkt. Bellen gaat altijd goed, maar als veel mensen tegelijkertijd data downloaden gaat dit momenteel (te) traag. Dit komt doordat dit dataverkeer de laatste jaren enorm is toegenomen.
NS wil dit probleem als volgt oplossen:

Vraag 1

Kent u het bericht «Het Enrica Lexie-incident. Rechtsmacht over Militaire Vessel Protection Detachments (VPD's)»?1

Ja.

Vraag 2

Acht u het mogelijk dat ook Nederlandse militairen die koopvaardijschepen tegen piraten beschermen en daarbij geweld toepassen, daarvoor door een andere staat strafrechtelijk vervolgd kunnen worden? Zo ja, onder welke voorwaarden en omstandigheden is dat mogelijk? Zo nee, waarin verschilt de positie van Nederlandse militairen dan van die van de in het artikel genoemde Italiaanse militairen?

Allereerst hecht ik er aan op te merken dat een zelfstandig militair beveiligingsteam ter bescherming van individuele zeetransporten, een zogenaamd Vessel Protection Detachment (VPD), piraten op volle zee dient af te schrikken. Het gebruik van geweld door een VPD is, conform de geweldsinstructie, beperkt tot zelfverdediging en is pas aan de orde als deze afschrikking onvoldoende effect heeft. Dit is tot dusver één keer gebeurd.
De uitoefening van rechtsmacht op zee berust op het Verdrag van de Verenigde Naties inzake het recht van de zee (hierna: het VN-Zeerechtverdrag) dat de zee in verschillende zones verdeelt. In het algemeen geldt dat hoe dichter een zone bij de kust ligt, des te meer rechtsmacht een kuststaat in die zone kan uitoefenen.
De mogelijkheden voor een vreemde staat om op volle zee strafrechtelijke rechtsmacht uit te oefenen over schepen met een andere vlag zijn zeer beperkt. Nederlandse vaartuigen die onder de vlag van het Koninkrijk varen zijn steeds onderworpen aan de strafrechtelijke rechtsmacht van Nederland. Wanneer op volle zee vanaf een onder Koninkrijksvlag varend schip geweld wordt gebruikt tegen een schip varend onder een andere vlag, kan dit (ook) een strafbaar feit opleveren volgens het nationale recht van de desbetreffende staat. Die staat kan vervolgens handhavend optreden wanneer het Nederlandse schip een haven van het land in kwestie binnenvaart. In een dergelijk geval, waarbij beide landen rechtsmacht kunnen uitoefenen, is sprake van concurrerende rechtsmacht.
In de Exclusieve Economische Zone (EEZ), de aansluitende zone en de territoriale zee kan de kuststaat geen strafrechtelijke rechtsmacht uitoefenen over VPD’s, behalve in bepaalde specifieke, in het VN-Zeerechtverdrag gedefinieerde gevallen. In de territoriale zee betreft dit strafbare feiten gepleegd tijdens de passage door de territoriale zee indien:
Een kuststaat heeft tot slot rechtsmacht over schepen in zijn haven(s). Indien een kuststaat op basis van bovenstaande in havens of territoriale zee rechtsmacht wil uitoefenen over de leden van een VPD dat geweld heeft gebruikt tegen een schip dat voer onder de vlag van de kuststaat, is er sprake van concurrerende rechtsmacht tussen Nederland en die staat. In het geval van concurrerende rechtsmacht zal de regering zich tot het uiterste inspannen om de Nederlandse rechtsmacht te laten voorgaan.

Vraag 3

Wie heeft de rechtsmacht over Nederlandse militairen die aanwezig zijn op Nederlandse koopvaardijschepen? Kunt u daarbij ingaan op de rechtsmacht in territoriale wateren van een kuststaat, de exclusieve economische en de aangrenzende zones van een kuststaat en de rechtsmacht buiten die wateren op volle zee?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Kan er onduidelijkheid bestaan over bovengenoemde rechtsmacht? Zo ja, waaruit kan die onduidelijkheid bestaan en kan die onduidelijkheid worden weggenomen door een «Status of Forces Agreement» (SOFA) te sluiten? Zo nee, waarom niet?

Zoals in het antwoord op vraag 2 en 3 is geschetst, biedt het VN-Zeerechtverdrag duidelijkheid over de Nederlandse rechtsmacht over Nederlandse vaartuigen varend onder Koninkrijksvlag. De in dit verdrag opgenomen regels zijn algemeen aanvaard en er is geen aanleiding deze aan te passen door middel van het sluiten van Status of Forces Agreements.

Vraag 5

Is het waar dat er bij Vessel Protection Detachments de genoemde SOFA’s meestal ontbreken? Zo ja, waarom ontbreken die meestal? Zo nee, wat is er dan niet waar aan het gestelde?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Acht u het naar aanleiding van het incident met de Italiaanse militairen verstandig dat Nederlandse militairen die buiten de territoriale wateren betrokken raken bij een incident dat mogelijk een strafbaar feit oplevert voor de kuststaat, de territoriale wateren van die kuststaat niet binnenvaren? Zo ja, waarom en hoe gaat u bewerkstelligen dat dit niet gebeurt? Zo nee, waarom niet?

Ja. In een dergelijk geval zal de kapitein van het schip worden verzocht niet de territoriale zee van de desbetreffende kuststaat in te varen.

Vraag 7

Deelt u de mening dat Nederland zelf zijn eigen militairen zou moeten vervolgen en desnoods berechten indien die militairen buiten Nederland op zee een mogelijk strafbaar feit plegen? Zo ja, hoe verhoudt zich dat tot de opvatting van andere landen waar Nederlandse militairen in de buurt zijn om piraterij te bestrijden? Zo nee, waarom niet?

De Nederlandse strafwet is van toepassing op ieder die zich buiten Nederland aan boord van een Nederlands vaartuig aan enig strafbaar feit schuldig maakt. Voor militairen geldt bovendien dat Nederland altijd rechtsmacht heeft indien een militair (al dan niet in het buitenland) strafbare feiten pleegt. Het Openbaar Ministerie in Arnhem toetst eventueel geweldsgebruik door Nederlandse militairen achteraf en kan naar aanleiding daarvan besluiten strafvervolging in te stellen. Van strafrechtelijke immuniteit is geen sprake.

Vraag 8

Kunt een beeld schetsen over de strafrechtelijke immuniteit van Nederlandse militairen die op zee buiten Nederland actief zijn in de bestrijding van piraterij?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Kan er onduidelijkheid bestaan over deze strafrechtelijke immuniteit? Zo ja, waaruit kan die bestaan en hoe denkt u dit op te lossen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 1

Kent u het artikel «Autoriteiten Servië verbieden Gay Pride en tegendemonstratie»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de breed gedragen weigering van de Servische autoriteiten om mee te werken aan organisatie en beveiliging van de Gay Pride?

Ik betreur dat de Pride Parade van zaterdag 6 oktober in Belgrado is afgelast. De Servische autoriteiten besloten hiertoe in verband met de veiligheid van de deelnemers. Servië moet meer doen om de rechten van seksuele minderheden te beschermen. Ik beschouw de afgelasting van de Pride Parade als een gemiste kans.

Vraag 3

Is er sinds de eerdere vragen over dit onderwerp2 vooruitgang geboekt op het gebied van de mensenrechtenbescherming van seksuele minderheden in Servië?

De maatschappelijke acceptatie van seksuele minderheden is laag en er bestaat onder de bevolking van Servië weinig steun voor de Gay Pride, die door velen als provocatief wordt ervaren. De Europese Commissie publiceerde op 10 oktober 2012 haar voortgangsrapport over Servië, waarin zij constateert dat de nieuwe Servische regering tot dusverre geen initiatieven heeft genomen om de maatschappelijke acceptatie van de LGBT-gemeenschap te bevorderen. Zoals ik diezelfde dag in het Algemeen Overleg met uw Kamer over de Raad Buitenlandse Zaken heb aangegeven, deel ik de zorgen van Kamerleden over de LGBT-rechten in (onder andere) Servië.

Vraag 4

Zult u er wederom bij uw Servische collega’s op aandringen dat (seksuele) minderheden worden beschermd?

Ja. In het afgelopen jaar (sinds de afgelasting van de Gay Pride in 2011) heb ik net als vorig jaar Servische bewindspersonen hierop aangesproken.

Vraag 5

Deelt u de mening dat er geen verdere stappen genomen moeten worden in het toetredingsproces van Servië tot de Europese Unie zonder duidelijke vooruitgang op het gebied van mensenrechtenbescherming voor (seksuele) minderheden?

Het waarborgen van de rechten van minderheden, waaronder seksuele minderheden, vormt een integraal onderdeel van de politieke Kopenhagen-criteria van de Europese Unie. Nederland heeft daags na de aankondiging van de Servische autoriteiten dat de Gay Pride geen doorgang zou vinden, hierover in EU-kader zijn teleurstelling geuit. Ik zie er in de Raad van Ministers van de Europese Unie op toe dat de bescherming en bevordering van de rechten van minderheden worden meegewogen in de besluitvorming over verdere stappen van Servië in het EU-toetredingsproces.

Vraag 6

Welke rol gaat het wederom verbieden van de Gay Pride in Servië voor u spelen in het nemen van verdere stappen in het toetredingsproces?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Is het waar dat Nederlandse luchtvaartmaatschappijen, zoals KLM, oneerlijke concurrentie ondervinden van luchtvaartmaatschappijen uit bijvoorbeeld de Golfstaten, die vaak gesubsidieerd worden en geen landingsrechten hoeven te betalen om te landen in hun thuisland?1 Kunt u een overzicht verstrekken van voordelen en subsidies die de Golfstaten geven aan hun luchtvaartmaatschappijen?

Feiten waaruit zou blijken dat er sprake is van oneerlijke concurrentie ten nadele van Nederlandse luchtvaartmaatschappijen zijn mij niet bekend. Evenmin zijn mij feiten bekend die staatssubsidiëring van deze zogenaamde «Gulf carriers» zouden aantonen.
De door Nederland met onder andere de Verenigde Arabische Emiraten en Qatar (Golfstaten met een grote netwerkcarrier) afgesloten luchtvaartverdragen bevatten een bepaling dat luchthavens en navigatievoorzieningen op non-discriminatoire wijze en tegen gelijke vergoeding toegankelijk moeten zijn voor zowel de nationale als de buitenlandse luchtvaartmaatschappij(en). De havengelden van Dubai zijn weliswaar lager dan die van Schiphol en andere grote Europese luchthavens, maar deze lagere tarieven gelden voor alle luchtvaartmaatschappijen die gebruik maken van de luchthaven, ongeacht hun land van registratie. Overigens geldt dat de operationele en beleidsmatige randvoorwaarden voor luchtvaartmaatschappijen niet in elk land gelijk zijn.
Voorbeelden hiervan zijn de brandstofprijs, passagiersrechten, arbeidsvoorwaarden en dergelijke. Dit verschil in randvoorwaarden kan een ongelijk speelveld tot gevolg hebben, maar daarmee is niet automatisch sprake van oneerlijke concurrentie.

Vraag 2

Heeft u inzicht in de hoeveelheid banen die er in Nederland op termijn verloren zou gaan wanneer de situatie van een oneerlijk speelveld in de luchtvaart blijft bestaan en kunt u dit toelichten?

Zoals in het antwoord op vraag 1 aangegeven, zijn mij geen feiten bekend op grond waarvan er van oneerlijke concurrentie gesproken kan worden. Voor zover er in de toekomst sprake zou zijn van een verlies van banen is in elk geval niet van te voren vast te stellen of dit het gevolg zou zijn van een eventueel oneerlijk speelveld of van de mondiale, structurele verschuiving van het zwaartepunt van de luchtvaart van Europa naar andere continenten zoals Afrika en Azië of van technologische ontwikkelingen waarbij steeds vaker rechtstreekse verbindingen worden aangeboden in plaats van via overstappunten («hubs») in Europa zoals bijv. Amsterdam.

Vraag 3

Wat gaat u doen om de concurrentiepositie tussen de luchtvaartmaatschappijen weer gelijk te trekken? Bent u bereid om uw ambtgenoten in de Golfstaten aan te spreken op deze oneerlijke concurrentie? Zo ja, wanneer gaat u dit doen? Zo niet, waarom niet? Zijn eventuele tegenmaatregelen richting luchtvaartmaatschappijen uit de Golfstaten mogelijk, indien de oneerlijke concurrentie, zoals geschetst in het artikel, blijft bestaan?

Nederland, noch de Europese Commissie heeft een externe bevoegdheid op gebied van regelgeving in een niet-EU land, maar naast het handhaven van de reeds bestaande non-discriminatie bepalingen in onze luchtvaartovereenkomsten met andere landen, steunt Nederland initiatieven zoals die van de Europese Commissie om zoveel mogelijk te streven naar transparantie in de eigendoms- en financiële structuur van luchtvaartmaatschappijen, overname van Europese regelgeving door niet-EU landen en tot het ontwikkelen van een instrumentarium waarmee eventuele oneerlijk concurrentie voorkomen of gecorrigeerd kan worden. Wanneer daar aantoonbaar sprake van is, biedt het luchtvaartverdrag met het betreffende land voldoende handvatten om geschillen aangaande eventuele oneerlijke concurrentie te regelen. In extremis kan het luchtvaartverdrag worden opgezegd. Daarmee zouden overigens alle wederzijdse verkeersrechten van Nederland en het andere land komen te vervallen.

Vraag 4

Welke mogelijkheden en opties heb u om de Nederlandse luchtvaart te beschermen tegen deze oneerlijke concurrentie?

Zie antwoord vraag 3.