Vraag 1

Kent u de berichten «Aboutaleb wil vuurwerkverbod»,1 «Vuurwerkverbod is onafwendbaar»,2 «Hilversum aan vuurwerkramp ontsnapt»3 en alle nieuwsberichten op de site van de Task Force Opsporing Vuurwerk Bommenmakers?4

Ja.

Vraag 2

Ziet u de bovengenoemde berichten als signalen die aanleiding geven tot een strikter reguleren dan wel verbieden van vuurwerk voor particulieren? Zo ja, hoe gaat u die signalen omzetten in wet- of regelgeving? Zo nee, waarom niet?

Het kabinet is van mening dat de jaarwisseling een feest moet zijn waar mensen, ook door het afsteken van vuurwerk, veel plezier aan beleven. Op dit moment overweeg ik daarom niet een totaalverbod op consumentenvuurwerk in te stellen. Een onderzoek dat in 2008 door TNS NIPO is uitgevoerd toont een genuanceerd beeld van de houding van de burger ten opzichte van vuurwerk (zeer negatief 21%, tamelijk negatief 26%, tamelijk positief 39%, zeer positief 13%). Het onderzoek van onderzoeksbureau No Ties is voor zover ik na kan gaan beperkter van opzet en acht ik daardoor minder representatief. Gelet op de terugkerende discussie heeft de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu aangegeven een actualisering van dit onderzoek te laten uitvoeren.

Vraag 3

Acht u de peiling van onderzoeksbureau No Ties representatief voor de mening van de Nederlander over vuurwerk? Zo ja, wat gaat u doen met de uitkomst dat een meerderheid van de Nederlanders een verbod op particulier vuurwerk wil en dat driekwart van de Nederlanders overlast van particulier vuurwerk ervaart? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening van de coördinator van de Taskforce Opsporing Vuurwerk dat een vuurwerkverbod voor particulier vuurwerk onafwendbaar is? Zo ja, hoe gaat u dit verbod bewerkstelligen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Kunnen gemeentebesturen voor hun gemeente zelf een vuurwerkverbod afkondigen en handhaven? Zo ja, hoe dan en zijn er gemeenten die een dergelijk verbod al kennen? Zo nee, waarom niet?

Gemeenten kunnen geen algeheel verbod op het afsteken van vuurwerk vaststellen omdat deze materie landelijk is geregeld in het Vuurwerkbesluit (m.n. art. 2.3.6). Wel kunnen gemeentebesturen voor hun gemeente plaatsen aanwijzen waar het afsteken van consumentenvuurwerk altijd verboden is (bijvoorbeeld bij ziekenhuizen, bejaardentehuizen ed.), mits de grondslag daarvoor in de APV is opgenomen.

Vraag 6

Kunt u aangeven of er met de incidenten met vuurwerk (bijvoorbeeld met gezondheidschade, overlast of openbare orde tot gevolg) een onderscheid te maken valt naar illegaal of legaal vuurwerk dan wel naar siervuurwerk en knalvuurwerk? Is een bepaalde categorie vuurwerk oververtegenwoordigd als het gaat om incidenten met vuurwerk?

Bij het achterhalen van deze informatie moet noodzakelijkerwijs in belangrijke mate vertrouwd worden op de informatie die het slachtoffer aanreikt over de herkomst van het vuurwerk. Het is bekend dat een deel maatschappelijk gewenste antwoorden geeft en dus ontkent dat illegaal vuurwerk is gebruikt. Met deze kanttekening in het achterhoofd is uit het Letsel Informatie Systeem van de Stichting Consument en Veiligheid af te leiden dat bij de afgelopen twee jaarwisseling circa 20% van de letselgevallen veroorzaakt is door illegaal vuurwerk.

Vraag 7

Deelt u de mening dat de inzet van politie en het Openbaar Ministerie voor de opsporing en vervolging met betrekking tot vuurwerk beter gebruikt kan worden voor andere doeleinden? Zo ja, deelt u dan ook de mening dat in geval van een particulier vuurwerkverbod deze inzet veel minder kan zijn? Zo nee, waarom niet?

Zolang er sprake is van handel in illegaal vuurwerk zal het nodig zijn handhavend op te treden. Ook een eventueel particulier vuurwerkverbod zal gehandhaafd moeten worden. Of dit meer of minder handhavingscapaciteit vergt dan de huidige situatie hangt af van te veel factoren om een eenvoudige voorspelling over te doen.

Vraag 8

In welke landen binnen de Europese Unie is het afsteken van vuurwerk door particulieren verboden?

Voor zover mij bekend is binnen Europa in Ierland en Roemenië een verbod op het afsteken van vuurwerk door particulieren van kracht. In alle andere lidstaten is consumentenvuurwerk toegestaan.

Vraag 9

In hoeverre kan naar uw mening een verbod op particulier vuurwerk een oplossing bieden voor de problemen die wij nu met vuurwerk kennen? Welke ervaringen zijn er in het buitenland opgedaan met een dergelijk verbod?

Een belangrijk aandachtspunt bij een eventueel verbod op de verkoop van consumentenvuurwerk is de verwachting dat een deel van de consumenten naar buitenlands vuurwerk zal uitwijken, waarop nog minder controle kan worden uitgeoefend. Een verbod op vuurwerk in Duitsland en België is zeker niet te verwachten, dus zullen de echte vuurwerkliefhebbers hun vuurwerk daar gaan halen en gewoon thuis afsteken. Dit beperkt de effectiviteit van een nationaal verbod, maar doet deze niet geheel teniet.

Vraag 10

In hoeverre kan een nationaal vuurwerkverbod effectief zijn als buurlanden een dergelijk verbod niet kennen?

Zie antwoord vraag 9.

Vraag 1

Klopt het dat er een advies ligt van het College voor zorgverzekeringen (CVZ) waarbij het middel remicade, dat bewezen effectief is voor de indicatie colitis ulcerosa, niet meer vergoed dreigt te worden omdat het weghalen van het ontstoken dikke darmgedeelte goedkoper is?1 Zo ja, wat is uw mening over dit onzedelijke advies, waardoor de behandeling van honderden colitis ulcerosa patiënten voor eigen rekening dreigt te komen, een rekening in de orde van 17 700 euro per jaar?

Het betreffende medicijn, Remicade, was vanaf 2006 opgenomen op de NZa beleidsregel dure geneesmiddelen voor o.a. de indicatie colitis ulcerosa, zodat ziekenhuizen extra financiering ontvingen bovenop hun budget bij gebruik hiervan. Voorwaarde voor de opname, was dat er door de fabrikant of veldpartijen aanvullend onderzoek uitgevoerd zou worden om de kosteneffectiviteit van deze toepassing aan te tonen. Helaas heeft dit aanvullend onderzoek niet voldoende plaatsgevonden voor de indicatie colitis ulcerosa. Volgens de voorwaarden die verbonden waren aan de opname, zou de extra financiering dus stopgezet moeten worden.
Op zich heeft dit echter nog geen gevolgen voor de aanspraak op Remicade, want het CVZ heeft nog geen pakketadvies uitgebracht over dit middel bij voorgenoemde indicatie. Als het CVZ een pakketadvies uitbrengt over Remicade, zal ik uiteindelijk beslissen of het middel bij deze indicatie tot het pakket behoort of niet. Zolang dat nog niet aan de orde is, heeft een patiënt gewoon aanspraak op Remicade bij colitis ulcerosa. Alle rapporten van het CVZ betreffende de aanspraak op geneesmiddelen zijn openbaar en beschikbaar op de website van het CVZ. Zodra het CVZ een pakketadvies uitbrengt hierover, zal ik dat aan u opsturen.

Vraag 2

Bent u bereid aan de verontruste patiënten direct duidelijkheid te verschaffen en het advies van het CVZ direct af te wijzen en zonodig de regelgeving aan te passen, zodat een lichtere vorm van behandeling zoals medicatie altijd voor vergoeding in aanmerking komt boven een zwaardere behandeling zoals een operatie met nadelige consequenties voor de patiënt? Zo neen, waarom niet?

Op dit moment is deze behandeling onderdeel van het pakket en ontvangen ziekenhuizen extra financiering voor dit middel. Natuurlijk ben ik me bewust van het patiëntbelang en begrijp ik dat de berichtgeving patiënten kan verontrusten. Op korte termijn zal er in ieder geval niets veranderen, maar verder wil en kan ik niet vooruit lopen op het advies van het CVZ. In principe ben ik wel van mening dat de kosteneffectiviteit van medicijnen en behandelingen een rol kan spelen bij pakketbeslissingen en bij de totstandkoming van maatschappelijk acceptabele geneesmiddelprijzen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht over malafide praktijken onder makelaars?1

Ja.

Vraag 2

Hoe luidt uw inschatting van de omvang van het geschetste probleem?

Ik beschik niet over gegevens over de omvang van malafide praktijken en kan derhalve geen inschatting geven.

Vraag 3

Bent u van mening dat de aanpak van malafide praktijken niet gepaard moet gaan met meer regels, maar met handhaving van bestaande regels? Hoe ziet de aanpak van het geschetste probleem er uit? Is striktere handhaving van de regels noodzakelijk om het geschetste probleem beter aan te kunnen pakken?

Ja, ik ben van mening dat aanpak van malafide praktijken door makelaars niet gepaard moet gaan met meer regels. Zie verder mijn antwoord op vraag 3 (zie Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2011–2012, nr. 1441).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat makelaars eisen willen stellen aan verhuur»1, en herinnert u zich de antwoorden op schriftelijke vragen over verhuurbemiddeling2 en de recente antwoorden in de nota naar aanleiding van het verslag van de minister van Veiligheid en Justitie op de inbreng van de SP-fractie in het verslag bij de wijziging van de Opiumwet?3

Ja.

Vraag 2

Staat u positief tegenover het voornemen van een deel van de makelaarsbranche om een keurmerk in te voeren? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid om ontduiking van het keurmerk onmogelijk te maken door dit algemeen verbindend te verklaren?

Ik sta positief tegenover maatregelen van de makelaarsbranche om de kwaliteit van de dienstverlening door makelaars te vergroten, ook als de makelaarsbranche een keurmerk voor makelaars invoert. Een keurmerk gaat uit van vrijwillige verkrijging van het keurmerk door te voldoen aan de eisen van het keurmerk. Ik zie echter geen reden voor het verplicht stellen van een keurmerk, zodat het keurmerk of een van de keurmerken een vestigingsverplichting wordt voor makelaars. De titelbescherming voor en de beëdiging van makelaars is in 2001 in het kader van deregulering, concurrentiebevordering en zelfregulering juist afgeschaft. De verschillende brancheorganisaties van makelaars hebben sindsdien concurrerende certificeringsregelingen ontwikkeld om de kwaliteit van de makelaardij te garanderen. Per certificeringsregeling gelden bepaalde opleidingseisen voor de toelating en bepaalde eisen met betrekking tot de permanente educatie. Een certificeringsregeling voor verhuur van woningen zou, indien die nog niet bestaat, de kwaliteit van de verhuurmakelaardij kunnen verbeteren.

Vraag 3

Zou een landelijke vergunningplicht voor verhuurmakelaars een effectief middel kunnen zijn om malafide gedrag in de branche te sanctioneren, zodat daarna langs publiekrechtelijke weg snel opgetreden kan worden tegen een bemiddelaar die in gebreke blijft, terwijl nu de bewoner een lange en kostbare civiele procedure moet voeren op grond van artikel 401, Boek 7, van het Burgerlijk Wetboek?

De herinvoering van een landelijke vergunningsplicht alleen zou geen effectief middel zijn om malafide gedrag in de branche te sanctioneren. Daarvoor is toezicht op de vergunninghouders en handhaving van de vergunningplicht noodzakelijk. De invoering van een dergelijke toezichthoudende en handhavende taak voor de overheid is in strijd met het kabinetsbeleid voor een compacte overheid, waarbij de overheidsinstanties zich beperken tot hun kerntaken.
De brancheorganisaties van makelaars kunnen makelaars van wie zij weten dat zij malafide praktijken voeren, het lidmaatschap van hun brancheorganisatie ontnemen, zodat de makelaar niet meer het merk van die brancheorganisatie mag voeren.
Voor woningeigenaren die hun woning (tijdelijk) willen verhuren geldt een eigen verantwoordelijkheid voor de beoordeling van mensen aan wie zij hun woning (tijdelijk) verhuren. Indien zij daarvoor gebruik maken van de bemiddeling door een makelaar, is het van belang dat zij met de makelaar goede afspraken maken over welke taken en handelingen de makelaar voor hen (de opdrachtgever) uitvoert. Opdrachtgevers kunnen makelaars die malafide praktijken toegepast hebben aanspreken op niet-nakoming van de opdrachtovereenkomst en eventueel schadevergoeding vorderen. Vereniging Eigen Huis geeft op haar website informatie en tips aan woningeigenaren die hun woning tijdelijk willen verhuren, waaronder tips ter voorkoming van huurders die hennep telen in de woning. Deze informatie is ook te raadplegen voor niet-leden van Vereniging Eigen Huis.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het fundraising-diner van Museum Boerhave en het feit dat NWO1 en FOM2 daar voor € 2500 een tafel hebben gekocht?

Ja. In het kader van (bestaande) samenwerking tussen NWO en Museum Boerhaave, met als doel jongeren te enthousiasmeren voor wetenschap en techniek, heeft Museum Boerhaave voor het benefietdiner aan NWO een aantal plaatsen aangeboden. Om meer stakeholders bij het gesprek over wetenschap en wetenschapscommunicatie te betrekken heeft NWO ervoor gekozen een aantal relaties voor dit diner uit te nodigen. De plaatsen aan het benefietdiner hebben NWO en FOM, i.c. een NWO-stichting waaronder AMOLF ressorteert, tezamen een bedrag van € 2082,50 gekost.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het bijzonder vreemd is dat twee organisaties die volledig door het ministerie van Onderwijs, Culuur en Wetenschap worden gefinancierd, geld besteden aan een fundraising-diner voor een museum dat door het beleid van datzelfde ministerie meer in zijn eigen inkomsten moet gaan voorzien?

Ja. Het beleid is gericht op grotere private bijdragen, zowel in de cultuursector als in het wetenschapsbestel. In de cultuursector is het kunnen beschikken over voldoende private middelen een belangrijke voorwaarde voor de voortzetting van de publieke financiering. Het genereren van deze middelen is de verantwoordelijkheid van deze organisaties zelf. Het past daarbij niet dat andere publiek-gefinancierde organisaties voor dit doel uit publieke bron verkregen middelen inzetten. NWO is zich hiervan bewust en heeft mij laten weten erop toe te zullen zien dat in de toekomst geen NWO-middelen meer zullen worden ingezet voor het genereren van private bijdragen voor andere uit publieke middelen gefinancierde organisaties.

Vraag 3

Welke afspraken zijn met de beide organisaties gemaakt over de verantwoording van besteding van middelen? Is er bijvoorbeeld een afspraak dat uitgaven altijd doelmatig besteed moeten worden en dus het doel van beide organisaties moeten dienen?

De verantwoording van de uitgaven van NWO is geregeld in artikel 25 van de NWO-wet. NWO dient gelijktijdig met het jaarverslag de jaarrekening in. Vaststelling van de jaarrekening behoeft vervolgens de goedkeuring van de betrokken bewindspersoon. In artikel 26 van de NWO-wet is voorzien in de mogelijkheid van terugvordering ingeval van ondoelmatige besteding. NWO is een zelfstandig bestuursorgaan en zij heeft een grote mate van autonomie in de bestedingen. Een keer in de vier jaar stelt de organisatie een strategisch plan op, waarop de verantwoordelijke bewindspersoon vervolgens een reactie geeft. Jaarlijks voer ik een bestuurlijk overleg met NWO.

Vraag 4

Beschouwt u deze uitgaven voor een fundraising-diner als een «doelmatige besteding van overheidsmiddelen»? Zo ja, waarom? Zo nee, bent u voornemens dit geld terug te vorderen?

Ik beschouw de uitgaven voor het fundraising-diner niet als doelmatige besteding van overheidsmiddelen. Voorts deel ik de mening dat publieke instellingen een grote verantwoordelijkheid dragen voor de doelmatige besteding van hun middelen. Zoals in het antwoord op vraag 2 is aangegeven, zal NWO erop toezien dat NWO-middelen niet meer voor dit soort doeleinden worden ingezet. Mede gelet op de geringe omvang van het bedrag zie ik daarom af van terugvordering.

Vraag 5

Deelt u de mening dat volledig door de overheid, en dus de belastingbetaler, gefinancierde instellingen een grote verantwoordelijkheid hebben ten aanzien van de besteding van die middelen en dat hier in dit geval te lichtvaardig mee is omgegaan?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

«Bent u bekend met het artikel De Waal «jokte» over Afrika-trip»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat oud-CPN'er2 Lodewijk de Waal zijn Tanzania-snoepreisje zou afzeggen indien omroep Human hem niet zou filmen? Zo ja, deelt u de mening dat het reisje van de heer De Waal zodoende het best omschreven kan worden als een narcistisch egotripje?

Besluitvorming over werkbezoeken van leden van haar Raad van Toezicht is de verantwoordelijkheid van de SNV zelf. SNV heeft mij geïnformeerd dat Leden van de Raad van Toezicht in het kader van hun toezichthoudende functie gemiddeld één keer per jaar een werkbezoek op locatie afleggen. De heer De Waal bracht in augustus 2010 een bezoek aan Tanzania.
In dit verband stel ik vast dat over de jaarrekening 2010 van de SNV een goedkeurende accountantsverklaring is afgegeven. Ik heb ook anderszins geen reden te twijfelen aan de legitimiteit van de reis en het werkbezoek waaraan wordt gerefereerd. In de in deze vragen gebruikte kwalificaties herken ik mij niet.

Vraag 3

Klopt het dat SNV het retourticket, het visum en de verblijfskosten van de heer De Waal heeft betaald? Wat heeft de «vakantie» van meneer De Waal in totaal gekost?

Ja. Net als bij andere organisaties is het bij SNV gebruikelijk dat kosten die worden gemaakt in het kader van een toezichthoudende functie worden gedragen door de organisatie. SNV heeft mij geïnformeerd dat de kosten van de reis en het werkbezoek in totaal € 2 374,65 beliepen. Dit betrof € 1 908,69 voor een economy class ticket Amsterdam-Dar-es-Salaam, € 142,82 voor een visum en € 323,14 voor hotelkosten. De heer De Waal heeft geen dagtoelage of enige andere vorm van vergoeding gevraagd of ontvangen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de verklaring van de heer De Waal «dat hij nooit voor zichzelf noch voor anderen»3 onkosten heeft gedeclareerd een onjuist beeld schetst en zodoende de waarheid geweld aandoet? Deelt u de mening dat zijn uitspraak «mijn persoonlijke integriteit werd overal in twijfel getrokken, terwijl ik wist dat het onterecht was»4 getuigt van een gebrekkig zelfinzicht? Wat zegt de opstelling van de heer De Waal inzake het Tanzania-reisje over zijn integriteit?

Ik deel de in de vraag vervatte meningen niet. De integriteit van de heer De Waal staat wat mij betreft niet ter discussie.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de heer de Waal – nota bene aanbevolen door de Nederlandse staat – er goed aan zou doen, ook in het belang van de bank, op te stappen als lid van de Raad van Commissarissen van ING Bank? Zo nee, waarom niet?

Gelet op bovenstaande antwoorden delen de minister van Financiën en ik die mening niet.

Vraag 1

Kent u het artikel «Tussen Kunst en Hazes», waarin de directeur van de AVRO onder meer stelt: «de minister zegt dat de bezuiniging niet ten koste van de programmering gaat, maar dat gaat het wel»?1

Ja.

Vraag 2

De minister zegt dat de bezuiniging niet ten koste van de programmering gaat, maar dat gaat het wel» Hoe verklaart u de tegenspraak tussen uw eigen uitspraak en die van de omroepdirecteur?

De directeur heeft in een nadere reactie laten weten dat zij verkeerd begrepen is.2

Vraag 3

Zijn er sinds uw verklaring dat de bezuiniging bij de Publieke Omroep niet ten koste gaan van de kwaliteit, dusdanige veranderingen opgetreden dat de directeur van de AVRO nu terecht tot haar constatering komt? Zo ja, welke? Zo nee, kunt u dan verklaren waardoor de AVRO-directeur tot deze uitspraak komt?

Nee.

Vraag 4

Kunt u bevestigen dat u de kamer in diverse brieven heeft laten weten dat de bezuinigingen bij de omroep gehaald worden uit het verbeteren van de efficiency? Klopt het dat de directeur van één van die omroepen stelt dat er 88 miljoen direct ten koste gaat van de programmering en dat het «zeer de vraag is of de kijker dat niet gaat merken»? Heeft u mogelijkheden om bij de Publieke Omroep af te dwingen dat de bezuinigingen ook daadwerkelijk door efficiencyverbetering (bijvoorbeeld door minder bestuurders, minder gebouwen, minder topsalarissen, minder bureaucratie) gehaald worden, in plaats van door te bezuinigen op de (kwaliteit van de) programmering? Zo ja, gaat u deze mogelijkheden ook gebruiken? Zo nee, hoe gaat u uw belofte («geen bezuinigingen op de programmering») waar maken?

Ik zal geen nadere berekening maken. Uit het ook u bekende, onafhankelijk onderzoek (BCG3) is reeds gebleken dat de besparingen gerealiseerd kunnen worden met behoud van de kwaliteit en pluriformiteit van het media-aanbod van de gehele publieke omroep en dat de publieke omroep ook in de toekomst de drie algemene televisienetten kan blijven handhaven.4 Sterker, uit het onderzoek blijkt dat de efficiëntie op de programmering alleen te realiseren is bij behoud van de totale zendtijd op de drienetten. De raad van bestuur heeft inmiddels de opdracht gekregen om de bezuinigingen door te voeren en te monitoren op basis van het onafhankelijk onderzoek. Ik zal de publieke omroep houden aan de gemaakte afspraken, zoals ik graag álle betrokkenen houd aan de gemaakte afspraken. Het is goed om daarbij te benadrukken dat consistentie en betrouwbaarheid cruciaal zijn voor het slagen van een stelselwijziging zoals de publieke omroep deze de komende jaren zal doormaken.

Vraag 5

Deelt u de mening dat indien de uitspraken van de directeur van de AVRO kloppen, het in lijn is met het regeerakkoord dat de effecten en mogelijkheden van het opheffen van het derde net alsnog moeten worden onderzocht?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Kunt u een gespecificeerde berekening leveren van de financiële consequenties die het opheffen van een publieke televisiezender met zich mee brengt? Kunt u daarbij in ieder geval in beeld brengen wat dat betekent voor a) de directe kosten die niet meer gemaakt hoeven te worden, b) de personeelskosten en c) het mogelijk verlies aan STER-inkomsten?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Wat is uw oordeel over het bericht dat een faculteit van de TU Delft de studielast wil verminderen opdat studenten sneller afstuderen?1

De herziening van het onderwijsprogramma maakt deel uit van de afspraken die ik met de drie TU’s heb gemaakt over verbetering van de onderwijskwaliteit, waaronder de studeerbaarheid van de programma’s.
Ik heb in augustus 2011 € 10,99 mln per jaar aan de technische universiteiten (TU’s) toegekend voor het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs in de periode 2011–2013. De uitwerking van de plannen voor de onderwijskwaliteit staat in het Sectorplan Technologie van de drie TU’s.
De opleidingen hebben nadrukkelijk de opdracht gekregen bij de herinrichting van de curricula goed te kijken naar de studielast. In de loop der jaren zijn de programma’s steeds voller geworden. Daardoor wordt het voor studenten moeilijker om het programma binnen de tijd die daarvoor staat af te ronden.
Het is goed dat de universiteiten nu strenger daarnaar kijken. Dit bijstellen van de onderwijsprogramma’s is overigens een continu proces.
Het bijstellen van de studielast en de inhoud zorgt naast een betere academische opleiding ook voor een betere voorbereiding op de arbeidsmarkt, passend bij de kwantitatieve en kwalitatieve behoefte aan ingenieurs.
Er is grote vraag naar studenten van de technische universiteiten. Ik vind het prijzenswaardig dat de universiteiten aan die vraag willen tegemoetkomen.
Het verbeteren van de onderwijskwaliteit gaat overigens niet alleen om het herzien van de programma’s, maar ook om onder andere betere begeleiding, meer excellente docenten en betere digitalisering van het onderwijs.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de stelling dat dit plan een gevolg is van uw maatregelen, namelijk dat universiteiten worden afgerekend op hun studierendement?

Het aanpassen van de studielast bij TU Delft is niet gestart als gevolg van het afrekenen op studierendement. Het belang van diploma’s in de bekostiging is juist met ingang van 2011 verminderd ten gunste van het jaarlijks bekostigen van de ingeschreven studenten. De herziening van het onderwijsprogramma maakt deel uit van de afspraken die ik met de drie TU’s heb gemaakt over verbetering van de onderwijskwaliteit, waaronder de studeerbaarheid van de programma’s.
Zie verder het antwoord op vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het de omgekeerde wereld is om opleidingen makkelijker te maken teneinde studenten sneller te laten afstuderen?

Zie het antwoord op vraag 1.

Vraag 4

Deelt u de mening dat uw focus op «rendement» een perverse prikkel is voor instellingen, waardoor zij dit soort maatregelen nemen?

Zie het antwoord op vraag 1 en 2.

Vraag 5

Hoe gaat u voorkomen dat de kwaliteit van opleidingen wordt verlaagd om aan de rendementseisen te kunnen voldoen?

De accreditatie van opleidingen garandeert de kwaliteit van de opleidingen.
In het verleden hebben visitatiecommissies bij herhaling aangegeven dat de studielast hoog is en daardoor de studieduur lang.

Vraag 6

Wat is uw mening over het feit dat studenten een onvoldoende mogen compenseren met een voldoende voor een ander vak? Hoe wordt het niveau van de opleiding hiermee nog gewaarborgd?

De onderwijsprogramma’s van TU Delft zijn opgebouwd uit modules van 5 ECTS of meer. Elke module wordt afgesloten met een tentamen. Binnen een module worden deeltentamens of toetsen afgelegd. Deze kunnen met elkaar gecompenseerd worden. Ik vind dit geen negatieve niveaubijstelling. Het verlenen van compensatie is wettelijk toegestaan. In artikel 7.12 b, derde lid (WHW) is geregeld dat de examencommissie onder door haar te stellen voorwaarden kan bepalen dat niet elk tentamen met goed gevolg afgelegd behoeft te zijn.
Daarnaast verhoogt TU Delft juist de eisen aan de student. Zo is er een doelstelling om in 2015 te komen tot een gemiddeld aantal behaalde studiepunten per student per jaar van 45 ECTS en komt er intensievere studiebegeleiding. Ik verwacht hiervan positieve effecten op de kwaliteit.
Uiteraard worden de studies van de drie TU’s geaccrediteerd door de NVAO, inclusief de kwaliteit van het onderwijsprogramma.

Vraag 7

Gaat u in gesprek met de TU Delft over de geplande maatregelen aldaar? Zo ja, wat is uw inzet en wanneer krijgt de Kamer daarover bericht?

Ik heb in mei 2011 met de drie TU’s overlegd over hun plannen voor verbetering van de onderwijskwaliteit. Op 15 augustus 2011 heb ik het Sectorplan Technologie/onderwijs 2011–2015 goedgekeurd en hiervoor € 10,99 toegekend voor 2011–2013. Er is nu geen aanleiding om weer met de TU’s in overleg te treden.

Vraag 8

Bent u bereid uw prestatieafspraken te heroverwegen, nu blijkt dat instellingen de eisen verlagen om eraan te voldoen? Zo nee, waarom niet?

Nee. TU Delft verlaagt de eisen niet, maar voert een herziening van de programma’s uit. In de loop der jaren zijn de programma’s steeds voller geworden. Daardoor wordt het voor studenten moeilijker om het programma binnen de tijd die daarvoor staat af te ronden. Het is goed dat de universiteiten nu strenger daarnaar kijken. Dit bijstellen van de onderwijsprogramma’s is overigens een continu proces.
Het bijstellen van de studielast en de inhoud zorgt naast een betere academische opleiding ook voor een betere voorbereiding op de arbeidsmarkt, passend bij de kwantitatieve en kwalitatieve behoefte aan ingenieurs.
Er is grote vraag naar studenten van de technische universiteiten. Ik vind het prijzenswaardig dat de universiteiten aan die vraag willen tegemoetkomen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «In a shift, the president of Jemen will stay put»1 en het bericht «Jemen verleent president immuniteit»?2

Ja.

Vraag 2

Klopt het bericht dat oud-president Saleh immuniteit is verleend?

Ja. Immuniteit voor president Saleh maakt deel uit van het transitieakkoord dat in november tussen president Saleh en de oppositiepartijen werd gesloten.

Vraag 3

Op 29 november uitte de Jemenitische nobelprijswinnares Tawakkul Karman in Nederland al haar zorgen over de betrokkenheid van oud-president Saleh bij de transitie in Jemen, deelt u de zorgen van de oppositie in Jemen dat oud-president Saleh nog steeds probeert politieke invloed uit te oefenen op het land?

Ja. Verschillende signalen wijzen erop dat president Saleh achter de schermen nog steeds politieke invloed probeert uit te oefenen. Dit mag echter de aandacht niet afleiden van de uitvoering van het transitieakkoord. Het transitieakkoord voorziet in presidentsverkiezingen op 21 februari 2012 en moet uiteindelijk leiden tot een nieuwe grondwet en een democratisch verkozen president en parlement. Dit politieke transitie proces verdient steun van de internationale gemeenschap.

Vraag 4

Kunt u aangeven op welke wijze oud-president Saleh probeert, of nog kan proberen, invloed uit te oefenen op de politieke transitie in Jemen? Bijvoorbeeld door het inzetten van kapitaal waartoe hij nog toegang heeft aangezien mevrouw Tawakkul Karman kapitaal expliciet noemde als één van zijn machtsmiddelen.

Op diverse manieren proberen Saleh en zijn getrouwen invloed uit te oefenen op de politieke transitie. Ik beschik echter niet over informatie dat Saleh zijn kapitaal aanwendt voor politiek gewin.

Vraag 5

Kan de verleende immuniteit aan oud-president Saleh gezien worden als een schending van de machtsoverdrachtakkoorden die zijn gesloten na de protesten tegen het bewind van Saleh?

Nee, de verleende immuniteit maakt onderdeel uit van het transitieakkoord.

Vraag 6

Is het na de verleende immuniteit aan oud-president Saleh nog mogelijk om sancties op te leggen aan de voormalige president en/of het regime, om te voorkomen dat deze alsnog de macht kan behouden? Bijvoorbeeld door het bevriezen van tegoeden?

Zowel in bilaterale contacten als in Europees verband dringt Nederland voortdurend aan op een ordelijke transitie in Jemen. Zowel het Nederlandse als het Europese beleid is erop gericht de overgangsregering en vicepresident Hadi te ondersteunen bij uitvoering van het transitieakkoord. Het opleggen van sancties zou het transitieakkoord in gevaar kunnen brengen en is derhalve nu niet aan de orde. Dit neemt niet weg dat sancties als drukmiddel achter de hand gehouden kunnen worden.

Vraag 7

Bent u bereid om in Europees verband aan te dringen op een ordelijke transitie van de macht in Jemen, zonder een doorlopende invloed van oud-president Saleh?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Kunt u de vragen beantwoorden voor 24 januari, wanneer de Kamer met u spreekt over de Raad Buitenlandse Zaken?

De vragen zijn zo snel mogelijk beantwoord.

Vraag 1

Bent u bekend met de enorme maatschappelijke onrust, die het bericht van de DNB over mogelijke korting van pensioenen heeft veroorzaakt? Zo ja, deelt u de mening dat de communicatie van de toezichthouder zich dient te beperken tot de pensioenfondsen en dat het de taak van de pensioenfondsen is te communiceren met hun deelnemers?

Ik besef dat het bericht over de mogelijke pensioenkortingen in 2013 bij gepensioneerden en deelnemers onrust kan veroorzaken. Het is echter geen ontwikkeling van vandaag of gisteren. De meeste pensioenfondsen die eind 2011 onvoldoende waren hersteld, hebben al begin 2009 een herstelplan opgesteld. Van de herstelperiode, die tijdelijk was opgerekt naar vijf jaar, zijn inmiddels drie jaar verstreken. Het afgelopen jaar hebben de pensioenfondsen en de pensioenkoepel uitgebreid bericht over de ontwikkeling van de dekkingsgraden en over mogelijke herstelmaatregelen. In het najaar van 2011 berichtten de media dat veel fondsen naar verwachting vanaf april 2013 tot korting van pensioenen moeten overgaan. Zij baseerden dit op financiële informatie op de websites van pensioenfondsen. De Pensioenfederatie kondigde in oktober jl. al aan dat mogelijk meer dan een miljoen mensen per april 2013 met een pensioenkorting te maken zullen krijgen, oplopend tot 15%. Het bericht van DNB komt dus geenszins uit de lucht vallen.
DNB houdt namens de overheid toezicht op de pensioenfondsen. Zowel het belang van de deelnemers als het algemene belang is ermee gediend dat DNB problemen met betrekking tot de financiële soliditeit van de pensioensector signaleert en bekend maakt. Hierin past de berichtgeving van DNB over de maatregelen van 6 januari jl., te weten de mogelijkheid om een eventuele pensioenkorting per april 2013 te beperken tot 7% en de correctie op de rentetermijnstructuur van ultimo december 2011. Laatstgenoemde maatregel leidt tot hogere dekkingsgraden waardoor minder fondsen aanvullende maatregelen (waaronder voorgenomen kortingen) moeten inplannen.
Dit laat onverlet dat het primair de taak van pensioenfondsen is om hun deelnemers over fondsspecifieke aangelegenheden te informeren.
De pensioenfondsen nemen deze verantwoordelijkheid serieus en zullen hun deelnemers in de eerste maanden van dit jaar informeren over de stand van zaken van hun herstel en eventuele aanvullende maatregelen, waaronder voorgenomen kortingen.

Vraag 2

Deelt u de mening dat mogelijke onderdekking van pensioenfondsen vooral wordt veroorzaakt door de crisis in Europa, waarbij de kunstmatig laag gehouden rente en de afwachtende beurzen een belangrijke rol spelen? Zo ja, vraagt de situatie dan niet vooral om rust in plaats van ingrijpen op papieren regels?

Het is juist dat een lage rente de verplichtingen van pensioenfondsen duurder maakt en zodoende de dekkingsgraden verlaagt. De financiële problemen van pensioenfondsen worden echter niet alleen door de actuele rente veroorzaakt, maar ook door onvoorziene ontwikkelingen in de levensverwachting en een langdurige stagnatie op de financiële markten.
De huidige rente moet bovendien niet alleen in het perspectief van de eurocrisis worden bezien. De kapitaalmarktrente vertoont al enkele decennia een dalende tendens. Gegeven de onzekerheid op de financiële markten en de ontwikkelingen in de wereldeconomie is niet duidelijk of, wanneer en in welke mate de rente weer zal oplopen. Als de rente niet of nauwelijks oploopt, leidt nu niets doen in een later stadium tot nog ingrijpendere maatregelen.

Vraag 3

Bent u bereid om zolang de crisis in Europa duurt, samen met sociale partners af te spreken dat gedurende die periode geen korting op pensioenen zal plaatsvinden? Zo neen, waarom niet?

Nee. Een dergelijke afspraak zou haaks staan op de verplichting voor pensioenfondsen om de belangen van hun deelnemers op evenwichtige wijze te behartigen. Veel fondsen beschikken al geruime tijd over te weinig middelen om de pensioenen van de huidige en toekomstige generaties te financieren. Deze fondsen zullen, als hun financiële positie in 2012 niet verbetert, in 2013 de pensioenen en de opgebouwde aanspraken moeten korten om te voorkomen dat toekomstige generaties in onevenredige mate voor de huidige tekorten opdraaien. De noodzaak voor korting en de omvang daarvan worden bezien aan de hand van de evaluatie van het herstelplan per 31 december 2012.
De fondsen die al bij de evaluatie van eind 2010 onvoldoende herstel hebben gerapporteerd, zullen al in april 2012 tot korting moeten overgaan, tenzij hun financiële positie in 2011 door andere maatregelen voldoende is verbeterd. Dit betreft vijf relatief kleine fondsen met in totaal circa 5000 gepensioneerden.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Verruiming leencapaciteit voor tweeverdieners niet altijd verantwoord»?1

Ja.

Vraag 2

Waarom is de Autoriteit Financiële Markten (AFM) van mening dat de verruiming van de leencapaciteit voor tweeverdieners onwenselijk is, in tegenstelling tot de afspraken die hierover zijn gemaakt in de Gedragscode Hypothecaire Financieringen die juist per 1 januari 2012 is ingegaan?

De AFM heeft aangegeven dat met de systematiek waaronder de maximale leencapaciteit wordt berekend, zoals vastgelegd in de aangescherpte Gedragscode Hypothecaire Financieringen, verantwoord krediet kan worden verstrekt. Bij de recent aangepaste berekeningswijze van het Nibud, die de AFM beschouwt als een aanpassing van de systematiek, geldt naar het oordeel van de AFM dat in het bijzonder voor tweeverdieners met een totaal inkomen tussen € 30 000 en € 40 000 niet op voorhand kan worden aangegeven dat de verruiming van de leencapaciteit als verantwoorde kredietverstrekking wordt gezien.
De AFM geeft aan dat tweeverdieners met een inkomen tussen ongeveer € 30 000 en € 40 000 al een kleinere buffer hebben dan andere inkomensgroepen, in het bijzonder wanneer het een gezin met kinderen betreft. De AFM stelt dat als de verruiming wordt doorgevoerd deze buffer afneemt. In het licht van de huidige economische omstandigheden is de AFM van oordeel dat een dergelijke verruiming van de financieringsruimte van gezinnen niet op voorhand als verantwoorde kredietverlening kan worden gezien.

Vraag 3

Op welke feiten is deze koerswijziging van de AFM gebaseerd?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat is uw mening over deze koerswijziging van de AFM?

In de Wet op het financieel toezicht (Wft) is thans een open norm voor verantwoorde kredietverstrekking geformuleerd. Daarnaast is in lagere regelgeving vastgelegd dat de sector deze open norm invult middels zelfregulering (in de huidige praktijk is dat de Gedragscode Hypothecaire Financieringen, de GHF). Door de Minister van Financiën en de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is aangegeven dat zij zowel de GHF als de regels voor de NHG zien als een invulling van de open norm voor verantwoorde kredietverstrekking. De AFM ziet vanuit haar toezichthoudende rol toe op de naleving van de open norm. Daarbij heeft de AFM een eigen verantwoordelijkheid. Deze constructie kan leiden tot onduidelijkheid, zoals thans is gebeurd middels de brief die de AFM heeft verstuurd over de Nibud normen. Deze onduidelijkheid is ongewenst. Ik zal maatregelen treffen om dit in de toekomst te voorkomen. Hiertoe zal ik het proces rondom het opstellen van en de goedkeuring van de leennormen van het Nibud anders vormgeven, in nauwe samenwerking met mijn collega van BZK. Hierbij vind ik het van belang dat de visie van de AFM en DNB structureel wordt meegenomen. Indien nodig zal ik wettelijke maatregelen treffen, waarbij ik dan ook zal bezien of het nodig is om andere elementen die betrekking hebben op het tegengaan van overkreditering vast te leggen.

Vraag 5

Wat is het effect voor de groep van tweeverdieners die één tot anderhalf keer modaal verdienen?

Er is geen sprake van een verandering in de leensystematiek. De leencapaciteit van een consument wordt al jarenlang bepaald door het financieringslastpercentage (het percentage van het inkomen dat gebruikt mag worden voor woonlasten) van het hoogste inkomen van de tweeverdieners toe te passen op het verzamelinkomen van de beide inkomens.
In algemene zin kan worden gesteld dat tweeverdieners wat minder kunnen lenen dan in 2011. Er is sprake van een verkrapping, die is ingeprijsd in de normen door het Nibud, vanwege de toenemende overige uitgaven voor levensonderhoud. Hiertegenover staat wel dat een hypotheek ook afhankelijk is van de individuele situatie van de huishoudens, de hypotheek(vorm) en de hoogte van de rente. Verder kan er meer worden geleend dan de norm voorschrijft, dit kan door gebruik te maken van één van de, in de Gedragscode Hypothecaire Financieringen opgenomen, uitzonderingsmogelijkheden.

Vraag 6

Wat is het effect voor starters op de huizenmarkt? In hoeverre komen zij nog wel in aanmerking voor een huis?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Hoe verhoudt deze koerswijziging van de AFM – die volgens het bericht op de website is afgestemd met de Nederlandsche Bank (DNB) – zich tot de oproep van DNB enige dagen daarvoor dat starters zich juist op de huizenmarkt zouden moeten begeven omdat de huizen nu beter betaalbaar zijn?2

Het artikel van DNB heeft betrekking op de prijzen op de huizenmarkt. Prijsdalingen verlagen de financieringslasten van een woningaankoop en bieden kansen voor starters. Dit laat onverlet dat diezelfde starters een verantwoorde hypotheek geadviseerd moeten krijgen.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Stichting bepleit platform voor windmolens»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het beeld in dit bericht dat het Rijk binnen de rijkscoördinatieregeling naar eigen inzicht locaties bepaalt zonder enig overleg met gemeenten en/of provincies?

Nee.

Vraag 3

Op welke wijze gaat het Rijk te werk als een project eenmaal binnen de rijkscoördinatieregeling valt? Vindt er communicatie plaats met het lokale bestuur en de bewoners?

Op grond van de wet is de Rijkscoördinatieregeling (RCR) van toepassing op windenergieprojecten van 100 MW of meer. Dit betekent samengevat dat het Rijk verantwoordelijk is voor de ruimtelijke besluitvorming (het inpassingplan) en de coördinatie van de vergunningaanvragen ten behoeve van een dergelijk grootschalig windproject, alsmede de voorbereiding van die besluitvorming. In het kader van de voorbereiding vindt overleg plaats met de betrokken gemeenten en provincie(s). De RCR mikt op versnelling van de besluitvorming, maar wel met inachtname van de benodigde zorgvuldigheid. Voor het inpassingsplan geldt onder meer dat er voldaan moet zijn aan het vereiste van een goede ruimtelijke ordening. Momenteel wordt per project een gecombineerd plan- en besluit-MER opgesteld. Bij de start van de MER-procedure wordt een informatieavond georganiseerd voor bewoners en andere geïnteresseerde organisaties, waarin onder meer het proces en de inspraakmogelijkheden worden toegelicht.
Om in de toekomst niet steeds per locatie een afweging te hoeven maken wordt ook gewerkt aan een Rijksstructuurvisie Wind op Land.
Op basis van de resultaten van het MER-onderzoek en eventueel andere benodigde onderzoeken wordt door het Rijk een afweging gemaakt welke uitmondt in een ontwerp inpassingsplan. Hierover en over de vergunningaanvragen, vindt bestuurlijk overleg plaats met betrokken gemeenten en provincie. Op zowel de gecombineerde MER resultaten als op het ontwerp rijksinpassingsplan is inspraak mogelijk. De besluitvorming over de vergunningverlening en het inpassingsplan vindt gelijktijdig plaats. Hiertegen staat bezwaar en beroep bij de Raad van State open.

Vraag 4

Klopt het dat de provincie Groningen eenderde van de nationale doelstelling voor haar rekening moet nemen? Zijn de locaties hiervoor reeds bekend?

Nee, dit is niet juist. Er zijn met de provincies geen afspraken gemaakt over hoe de nationale doelstelling wordt verdeeld over de provincies. Er is dus geen sprake van een dergelijke verplichting voor de provincie Groningen. Wel wordt er, in samenspraak met de provincies, gewerkt aan een concept Rijksstructuurvisie Wind op Land die na totstandkoming het kader zal vormen voor de RCR.
U bent hier eerder over geïnformeerd door de Minister van Infrastructuur en Milieu met een brief van 14 juni 20112 betreffende de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte. De belangrijkste reden voor de Rijksstructuurvisie Wind op Land is het concentreren van voorziene grote windparken op land in een beperkt aantal gebieden.
De Rijksstructuurvisie Wind op Land bevindt zich nog in de fase van voorbereiding. Ten behoeve van de besluitvorming over de structuurvisie zal een MER-onderzoek moeten worden uitgevoerd. Op dit moment wordt in overleg met onder meer de provincies nagedacht over de vraag welke gebieden in aanmerking komen om in het MER te bestuderen, zodat een afweging gemaakt kan worden welke gebieden daadwerkelijk geschikt zijn voor grootschalige windenergie. Besluitvorming over de daadwerkelijk in de (ontwerp-)structuurvisie op te nemen gebieden vindt pas plaats na afronding van het MER-onderzoek en andere onderzoeken met betrekking tot haalbaarheid van grootschalige windenergie.
Naast het bovenbeschreven traject voor de Rijksstructuurvisie Wind op Land hebben diverse marktpartijen een melding gedaan in het kader van de Elektriciteitswet/RCR, o.a. in Groningen. Deze projecten bevinden zich alle in de beginfase en dat betekent dat er nog geen sprake is van (definitieve) besluitvorming over omvang en locatie van de parken. Ook hier vloeit dus (nog) geen taakstelling voor de provincie Groningen uit voort.

Vraag 5

Daar in Groningen met name het project bij Veendam langs de N33 veel weerstand ondervindt wat is op dit moment de laatste stand van zaken met betrekking tot deze situatie?

Gelet op de omvang van 120 MW of meer van het beoogde windpark N33 in de gemeenten Veendam en Menterwolde is de RCR op dit project van toepassing. In het kader van het RCR-proces heeft van 14 oktober tot en met 24 november de conceptnotitie Reikwijdte en Detail voor het op te stellen MER ter inzage gelegen. Tevens heeft de Commissie voor de m.e.r. op 22 december jl. een advies over de notitie Reikwijdte en Detail van het MER uitgebracht. Op dit moment zijn we bezig met de beoordeling en verwerking van de zienswijzen en het advies van de Commissie voor de m.e.r. en ik verwacht op grond daarvan uiterlijk begin februari de definitieve notitie te kunnen vaststellen. Daarna zal het MER-onderzoek conform de definitieve notitie Reikwijdte en Detail worden uitgevoerd. Dit MER-onderzoek zal naar verwachting niet eerder dan eind dit jaar worden afgerond. Ook hier is dus nog geen sprake van besluitvorming, maar van voorbereiding van besluitvorming.
Overigens is de beoogde locatie voor het windpark N33 opgenomen in het Provinciaal Omgevingsplan 3 (POP 3). Het project kan daarmee op instemming van de provincie rekenen. De betreffende gemeenten zijn geen voorstander van het project.

Vraag 6

Wordt er binnen de rijkscoördinatieregeling ook gekeken naar alternatieven specifiek voor de situatie in Groningen? Zo ja, welke alternatieven zijn er? Zo nee, waarom niet?

Ja. Binnen het plan MER voor een concreet initiatief worden alternatieve locaties onderzocht. Omdat er nog geen plan-MERren voor RCR-windprojecten lopen, zijn er ook nog geen alternatieve locaties in beeld. Wel zijn er voor het windpark N33 in de zienswijzen alternatieve locaties aangedragen die zullen worden meegenomen in het MER-onderzoek.

Vraag 7

Wat is uw reactie op een initiatief als van de Stichting Energy Valley bepleit de oprichting van een platform voor windmolens om invloed uit te oefenen op de planvorming van de rijkscoördinatie?

De Rijksstructuurvisie Wind op Land geeft straks duidelijkheid over de gebieden die in aanmerking komen voor de realisatie van grootschalige windenergie en biedt een ruimtelijk kader voor grote windparken. Daarmee wordt invulling gegeven aan de opdracht voor het platform waar de Stichting Energy Valley voor pleit.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat ziekenhuizen met de omstreden pip-borstimplantaten werkten?1

Tot het negatief IGZ advies over de PIP-implantaten waren deze onder het CE-keurmerk als betrouwbaar te achten medische hulpmiddelen op de Europese markt en ook Nederlandse markt.

Vraag 2

Klopt het dat de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) al in 2001 een negatief advies over deze implantaten heeft uitgebracht? Wat is uw reactie dat ook na 2001 deze implantaten nog gebruikt werden?

Nee, dat klopt niet. De implantaten waarvoor in 2001 een negatief implantatie advies is afgegeven, betreffen de hydrogel implantaten. Deze implantaten hebben een hydroxypropylcellulose hydrogel (polysaccharide) vulling. Het betrof dus andere implantaten dan de na 2001 gebruikte implantaten met siliconenvulling waar de huidige berichtgeving over gaat.

Vraag 3

Deelt u de mening dat deze ziekenhuizen de kosten voor verwijdering van de borstimplantaten en verdere behandeling voor hun rekening moeten nemen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe gaat u hierop toezien?

Neen. Hoewel achteraf is gebleken dat sprake is geweest van het gebruik van ondeugdelijke implantaten, hebben ziekenhuizen er in beginsel vanuit kunnen gaan dat het CE-keurmerk terecht was aangebracht.

Vraag 4

Welke maatregelen neemt u om het gebruik van onveilige borstimplantaten in de toekomst te voorkomen?

Borstimplantaten worden gerekend tot de medische hulpmiddelen en vallen daarmee onder het Besluit medische hulpmiddelen. Borstimplantaten vallen in de hoogste risicoklasse en doorlopen daarom het strengste toelatingsregime dat het Besluit medische hulpmiddelen kent. Voor de producten die onder de hogere risicoklassen vallen, bestaat een systeem van toezicht op toezicht. Een zogenaamde aangemelde instantie (notified body) voert de conformiteitsbeoordelingsprocedure uit. Slechts indien het resultaat hiervan voldoende is, geeft de aangemelde instantie een verklaring van overeenstemming af, waarna de fabrikant de CE-markering op het product mag aanbrengen en het hulpmiddel in de handel gebracht mag worden.
Het PIP-incident betreft echter een evident geval van frauduleus handelen. Vanzelfsprekend wordt (met name door de EU-cie) gekeken welke lessen uit de gang van zaken rondom PIP kunnen worden getrokken. Maar ook andere wettelijke regimes zullen geen garantie kunnen bieden tegen kwaadwillenden.

Vraag 1

Bent u bekend met de grondwetswijziging en alle andere belangrijke wetswijzigingen in Hongarije die de regering Orbán heeft doorgevoerd het afgelopen jaar?

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat een aantal wetswijzingen, waaronder de mediawet, aanpassingen in het kiesstelsel, de veranderingen in het juridisch systeem, het onmogelijk maken van het homohuwelijk, het ongelijk behandelen van religies, het beperken van de invloed van het parlement en de manier van doorvoeren van de nieuwe grondwet, indruisen tegen democratische principes, grondrechten en burgelijke vrijheden? Kunt u dit toelichten?

Wij zijn, net als de Europese Commissie en veel van onze Europese collega’s, bezorgd over verschillende wetswijzigingen die de regering-Órban het afgelopen jaar heeft geïnitieerd. Wetgevingsprocessen moeten transparant, zorgvuldig en inclusief verlopen, met inachtneming van trias politica en alle internationale standaarden en verdragen waaraan Hongarije gehouden is. Op Hongarije rust de verantwoordelijkheid de breed gevoelde zorgen over de wetgeving en de wetgevingsprocessen weg te nemen, in eerste instantie door de vragen van de Commissie over de recente wetgeving snel en volledig te beantwoorden.

Vraag 3

Deelt u de mening dat als kandidaat- en aspirant-lidstaten getoetst worden in hoeverre deze landen de waarden uit het Verdrag van Lissabon en het Grondrechtenhandvest van de Europese Unie daadwerkelijk naleven, dat ook de huidige EU-lidstaten zich daaraan moeten houden? Kunt u dit toelichten?

Ja. Alle EU-lidstaten moeten de waarden eerbiedigen en uitdragen die zijn vastgelegd in artikel 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU): eerbied voor menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat, en eerbiediging van de mensenrechten waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren. Of de recente Hongaarse wetten strijdig zijn met Europese regelgeving wordt momenteel door de Europese Commissie onderzocht. Lidstaten zijn tevens gebonden aan het Grondrechtenhandvest van de EU als zij het recht van EU ten uitvoer brengen. De naleving van het Handvest kan getoetst worden door nationale rechters en het EU-Hof.

Vraag 4

Is de Minister-President bereid dit met zijn Hongaarse ambtgenoot te bespreken tijdens de eerstkomende Europese Top? Zo nee, waarom niet?

De Hongaarse regering heeft de afgelopen maanden van veel partners het signaal gekregen dat er zorgen bestaan over de recente ontwikkelingen: naast Nederland hebben ook andere EU-lidstaten, de Commissie (bij monde van voorzitter Barroso, vice-voorzitters Reding en Kroes, alsmede Commissaris Rehn), de Europese Centrale Bank, Europarlementariërs, de Venetië Commissie van de Raad van Europa en de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken kritiek geuit op de gang van zaken. De Hongaarse regering zal antwoord moeten geven op de vragen van de Commissie over de nieuwe grondwet en andere maatregelen die mogelijk niet overeenkomen met Europese wetgeving. Doet de Hongaarse regering dit niet, of onvoldoende, dan kan de Commissie een infractieprocedure starten, die kan resulteren in een gang naar het EU-Hof van Justitie. Bij veroordeling dient Hongarije de wetgeving in overeenstemming te brengen met het Europese Recht. Gebeurt dit niet, dan kan een boete en/of dwangsom volgen. Het kabinet wil het onderzoek van de Commissie en het proces van hoor en wederhoor tussen Commissie en de Hongaarse regering afwachten. Daarbij zou agendering op de Raad Algemene Zaken in eerste instantie het meest voor de hand liggen.

Vraag 5

Is de regering bereid zich in te spannen om dit als apart punt op de agenda te zetten van de eerstkomende Europese Top dan wel Raad van Minister van Buitenlandse Zaken? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Is de regering bereid zich in te spannen om naar aanleiding van ontwikkelingen in Hongarije een artikel 7 procedure te starten tegen de regering van Hongarije? Zo ja, welke stappen onderneemt u daartoe? Zo neen, waarom niet?

Artikel 7 van het EU-verdrag ziet op situaties waarin de waarden van de EU door een lidstaat ernstig en voortdurend geschonden worden, of hiervoor een duidelijk gevaar bestaat. Hangende de uitkomsten van het onderzoek dat momenteel door de Commissie wordt ondernomen – inclusief de mogelijkheid van infractieprocedures – en de dialoog die tussen Commissie en Hongarije gevoerd wordt zien wij vooralsnog geen reden om daarenboven te pleiten voor het starten van een procedure zoals bedoeld in artikel 7 VEU.

Vraag 7

Kunt u deze vragen zo spoedig mogelijk maar in ieder geval voor de eerstkomende Europese Top beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Psychiatrische hulp moet snel ter plekke zijn»?1

Ja.

Vraag 2

Waarom hebben politie, ambulance, verloskundigen, huisartsen en spoedeisende hulp wel een wettelijk vereiste bereikbaarheidsnorm, maar de crisisdienst van de psychiatrie niet?

In de Wet Toelating Zorginstellingen (Wtzi) zijn eisen met betrekking tot de toegankelijkheid van acute zorg (de 45-minutennorm) en eisen aan het Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ) vastgelegd. De acute geestelijke gezondheidszorg maakt hier onderdeel van uit, daar waar het acute zorg betreft met een hoge urgentie (A1). In dat geval is er sprake van een levensbedreigende situatie. De bereikbaarheidsnorm van 45 minuten betreft de totale tijd die nodig is om met een ambulance de plaats te bereiken waar de patiënt zich bevindt en vervolgens naar een spoedeisende hulp (SEH-)afdeling van een ziekenhuis te rijden. De deelnemers aan het ROAZ worden geacht er gezamenlijk voor te zorgen dat de bereikbaarheidsnorm van 45 minuten niet in gevaar komt.
Daar waar specifieke psychiatrische expertise nodig is, kunnen huisarts en/ of SEH-arts de crisisdienst inschakelen. De politie kan ook de hulp inroepen van zorgverleners om verwijzing naar hulpverlening in gang te zetten.
Wat betreft de bereikbaarheid van een crisisdienst is een intentieverklaring vastgelegd in het sinds december 2011 herziene convenant tussen GGZ Nederland en de politie. Hierin staat dat een crisisdienst altijd reageert op een melding van de politie; uitgangspunt is dat er binnen tenminste 2 uur, of zoveel sneller als mogelijk, een medewerker van de crisisdienst ter plaatse is om de politie bij te staan. In de praktijk is gebleken dat dit al in 80% van de gevallen lukt. In de overige 20% van de gevallen lukt dat nog niet, maar kan de crisisdienst garanderen dat zij binnen 3 uur lijfelijk aanwezig is. In de praktijk gaat hier vaak directe, telefonische triage aan vooraf. Zo kunnen medische urgentie en belangen van betrokken hulpverleners afgewogen worden en kunnen de voorbereidingen voor eventuele verwijzing vlot opstarten. Dat betekent dat crisisdiensten zo nodig kortdurende opvang (laten) verzorgen (klinisch of ambulant). Dit alles biedt voldoende waarborg voor adequate zorg. Ik zie daarom op voorhand geen aanleiding om een specifieke (bereikbaarheids)norm voor de crisisdienst wettelijk te verankeren.

Vraag 3

Bent u ervan op de hoogte dat, wanneer problemen rondom agressiviteit bij een psychose niet ter plekke worden verholpen, deze problemen van agressie verschuiven naar ambulances, Spoedeisende Hulp (SEH)’s en de politie? Bent u bereid hier een oplossing voor te zoeken?

Het is mij bekend dat het ziektebeeld van psychiatrische patiënten soms leidt tot agressief gedrag. Ik kan me goed voorstellen dat dit hulpverleners belast in de uitvoering van hun werk. In sommige gevallen zijn het patiënten die voldoen aan het zogenaamde gevaarcriterium uit de Wet bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen (Wet bopz). Hiermee onderscheiden zij zich van personen die bijvoorbeeld uit baldadigheid overlast geven in de openbare ruimte.
Voor wat betreft het omgaan met agressieve patiënten is de Arbeidsomstandighedenwet van belang. Deze biedt het algemeen juridisch kader waarbinnen de werkgever zijn verantwoordelijkheid voor het veiligheids- en gezondheidsbeleid van de werknemer dient uit te voeren. Werkgevers worden bij de uitvoering ondersteund door sociale partners en het kabinet.
Het omgaan met agressieve patiënten vraagt zowel om een goede samenwerking tussen betrokken zorgprofessionals als tussen zorgverleners en de politie. Het is aan het ROAZ om lokaal concrete afspraken te maken over acute zorg voor alle doelgroepen, rekening houdend met verschillen in urgentie van behandeling en specifieke patiëntkenmerken. Bij de organisatie van spoedeisende hulp wordt namelijk uitgegaan van een ketenbenadering. Nadere uitwerking hiervan is mogelijk binnen het recent afgesloten convenant tussen GGZ Nederland en de politie over onder andere sociale veiligheid van medewerkers. Medio 2012 zullen zij gezamenlijk een congres organiseren, waarbij het uitwisselen van regionale samenwerkingsvormen centraal staat. Daarnaast lopen er, onder de vlag van patiëntveiligheid, in de ggz verschillende initiatieven die agressie tegen hulpverleners moeten voorkomen.
Er gebeurt dus al veel en er zijn succesvolle aanpakken. Desondanks heeft 21,5 procent van de zorgwerknemers in 2010 te maken gehad met lichamelijk geweld van patiënten (CBS). Dat is ontoelaatbaar. Ik wil de noodzakelijke vermindering van agressie en geweld dan ook een extra impuls geven. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan een actieplan. Sociale partners, de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en de minister van Veiligheid en & Justitie (V&J) zijn betrokken bij dit plan. Het plan beoogt het beleid rond agressie zorgbreed, dus ook voor crisisdiensten, ambulances en de SEH’s, te verbeteren. Daarbij zet ik nadrukkelijk in op samenwerking met de politie. Zeer binnenkort zak ik het plan aan uw Kamer aanbieden.

Vraag 4

Deelt u de mening dat, wanneer er wettelijke eisen worden gesteld aan de bereikbaarheidsnorm van de crisisdienst, dit mede agressie tegen hulpverleners kan verlagen?

Met hun convenant hebben GGZ Nederland en de politie in feite bevestigd dat de komst van medewerkers van de crisisdienst binnen tenminste 2 uur voor hen voldoende is om de acute klachten van een psychiatrische patiënt gezamenlijk adequaat aan te pakken. In combinatie met de bereikbaarheidsnorm van 45 minuten voor acute gevallen met een hoge urgentie (A1) is er geen aanleiding om te veronderstellen dat partijen binnen het ROAZ onvoldoende in staat zijn om kwaliteit van zorg te waarborgen. Dat betekent dat een wettelijke verankering van een veldnorm voor de crisisdienst geen meerwaarde heeft.

Vraag 5

Bent u bereid een wettelijke norm te stellen aan de responstijd van de crisisdienst? Zo ja, wanneer kan dit worden geregeld? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Bent u bereid deze vragen te beantwoorden voor het algemeen overleg Dwang en Drang GGZ op 26 januari a.s.?

Bij deze alsnog voor het Algemeen Overleg van 1 maart a.s.

Vraag 1

Is het waar dat de directie van Floriade een inkomen heeft ver boven de Balkenendenorm?

Per 1 maart 2006 is de Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens (Wopt) in werking getreden.
Deze wet regelt dat organisaties die onder de werking van de Wopt vallen de gegevens openbaar moeten maken van functionarissen wier beloning in enig jaar boven het gemiddeld ministersalaris (normbedrag voor 2010 vastgesteld op € 193 000) uitstijgt.
De Wopt heeft alleen betrekking op de publieke en semipublieke sector.
De ontwikkeling en de bedrijfsvoering van de Floriade is ondergebracht in een besloten vennootschap.
Op mijn verzoek heeft de voorzitter van de Raad van Commissarissen mij medegedeeld dat de vergoeding van de Floriadedirectie niet boven het normbedrag ligt dat in de Wopt is opgenomen.Het ministerie van EL&I is niet betrokken bij de vaststelling van de financiële beloning en uitbetaling van de Floriade directie.

Vraag 2

Zo ja, wat is hierover uw mening? Wat gaat u doen om deze misstand aan te pakken?

Zie de beantwoording van vraag 1.

Vraag 3

Hoeveel subsidie van de Rijksoverheid en andere overheden wordt gebruikt om dit salaris te financieren?

Voor zover het de rijksoverheid betreft worden geen subsidies verstrekt om het salaris van de Floriadedirectie te financieren.
Het toenmalige ministerie van LNV heeft met een plan van aanpak ingestemd dat voorziet in de financiering van concrete uitvoeringsmaatregelen naar aanleiding van een aangenomen amendement van de leden Koopmans en Wilders in 2006. Het bedrag van de LNV-subsidie bedroeg € 5 000 000,– voor de Floriade. Financiering van het salaris van de Floriadedirectie met deze LNV-subsidie is niet toegestaan.

Vraag 4

Is het waar dat de commissarissen van Floriade 4000 euro per vergadering ontvangen?

De voorzitter van de Raad van Commissarissen heeft mij medegedeeld dat de vergoeding 750 euro netto per maand gemiddeld per commissaris bedraagt.
Daarnaast heeft de toenmalige minister van LNV een algemene tentoonstellingscommissaris benoemd die de taak heeft om Nederland te vertegenwoordigen met betrekking tot de organisatie van de Floriade 2012.
De tentoonstellingscommissaris, die geen lid is van de Raad van Commissarissen, ontvangt een vaste vergoeding van 1250 euro per maand.

Vraag 5

Wat is uw standpunt over deze bovenmatige vergoeding?

Uit de door de voorzitter van de Raad van Commissarissen verstrekte gegevens kan ik niet afleiden dat er sprake is van een bovenmatige vergoeding.
De onkostenvergoeding van de tentoonstellingscommissaris is vastgesteld op basis van het Besluit vergoedingen adviescolleges en commissies van 21 januari 2009.

Vraag 6

In hoeverre wordt deze vergoeding met overheidsgeld gefinancierd?

De vergoedingen van de Raad van Commissarissen worden niet gefinancierd door de Rijksoverheid.
De vergoeding van de tentoonstellingscommissaris wordt voor de helft gefinancierd door EL&I en voor de helft door de besloten vennootschap van de Floriade.

Vraag 1

Kent u het bericht «Ramp Eefde: EVO en Schuttevaer willen snel 2e kolk»?1

Ja

Vraag 2

Deelt u de mening dat de economische schade, die door de stremming wordt veroorzaakt, niet zou zijn ontstaan als er een tweede sluiskolk was geweest?

Deze stremming is het gevolg van onvoorziene omstandigheden. Bij een sluiscomplex met twee (parallelle) sluiskolken zijn de gevolgen voor scheepvaart en bedrijven bij een stremming van één van de kolken vanzelfsprekend minder groot. Ook dan zal er bij stremming van één van de kolken hinder en economische schade ontstaan omdat de wachttijd zal oplopen ten opzichte van de situatie met twee functionerende kolken. Het primaire doel van de aanleg van een extra kolk is echter beperking van de wachttijd onder normale omstandigheden.

Vraag 3

Waarom is er nog steeds geen besluit genomen over de capaciteitsverruiming van de sluis bij Eefde waarvoor al enkele jaren een planstudie loopt?2

Het MIRT projectenboek 2012 vermeldt eind 2011 als termijn voor de Voorkeursbeslissing voor sluis Eefde. Een zorgvuldige voorbereiding van de Voorkeursbeslissing kost iets meer tijd dan voorzien. De Voorkeursbeslissing wordt, als gevolg hiervan, in het eerste kwartaal 2012 genomen.

Vraag 4

Bent u bereid op korte termijn een besluit te nemen over de planstudie sluis Eefde?

Ja, (zie ook antwoord op vraag 3).

Vraag 5

Klopt het dat bij een besluit in 2012 de bouw van een nieuwe sluiskolk pas in 2016 zal beginnen? Kan dit worden versneld?

Nee, de start van de realisatie van de tweede sluiskolk is gepland in 2014, conform het MIRT projectenboek 2012. De oplevering van de tweede sluiskolk is voorzien in 2017.

Vraag 6

Klopt het dat er voor de bouw van een tweede sluiskolk nog een tekort is? Hoe groot is dit tekort en bent u bereid dit tekort op te lossen?

De planstudie naar de aanleg van een tweede kolk bij sluis Eefde is onderdeel van een gecombineerde planstudie die ook de verruiming van de Twentekanalen (fase 2) omvat. Voor de beide projectonderdelen tezamen is één taakstellend budget opgenomen. Bij de Voorkeursbeslissing voor de tweede sluiskolk wordt een deel van dit budget toegewezen aan dit projectonderdeel, overeenkomstig de actuele raming. Voor de aanleg van de tweede kolk is geen sprake van een tekort.

Vraag 1

Bent u bekend met de berichten «Gemiddelde van eerste keer seks – op je 16e – klopt niet» en «Die 16,5 jaar komt uit het onderzoek»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat overheidsbeleid ter attentie van seksuele voorlichting is afgestemd op een foute norm, namelijk dat de gemiddelde leeftijd waarop jongeren met elkaar naar bed gaan 16,5 jaar is, terwijl dit getal in werkelijkheid slechts geldt voor ongeveer de helft van de Nederlandse jeugd? Zo ja, bent u van plan het beleid te veranderen?2

Ik ben niet van mening dat het overheidsbeleid op het gebied van seksuele voorlichting is afgestemd op een foutieve norm. Ten eerste wordt de gemiddelde leeftijd niet als norm neergezet4. Ten tweede is mijn beleid gericht op preventie: op het voorkomen dat jongeren beschadigende ervaringen opdoen, door ze al vóór ze seksueel actief zijn bewust te laten worden van hun wensen en grenzen en vaardigheden op te laten doen om grenzen te stellen. Het gebruik van de mediane leeftijd (de leeftijd waarop de helft van de jongeren ervaring heeft) in plaats van de gemiddelde leeftijd (van de seksueel actieve jongeren), verandert hier niets aan, aangezien mijn beleid gericht is op een brede leeftijdsgroep. Om die reden zal ik mijn beleid – evenals de antwoorden op de schriftelijke vragen – niet aanpassen.
Wel ben ik met u van mening dat de manier waarop «gemiddelde leeftijd» nu gebruikt wordt, tot verwarring kan leiden. Ik zal voortaan duidelijker aangeven dat het hierbij gaat om een gemiddelde van de jongeren die al seksueel actief zijn.
Er is overigens slechts een relatief gering verschil tussen de gemiddelde leeftijd (16,6 jaar) en de mediane leeftijd (17,1 jaar).

Vraag 3

Bent u bereid de antwoorden op de schriftelijke vragen 4, 5 en 6 over de nieuwe voorlichtingscampagne van Sense «hun eerste keer» te herzien? Zo nee, waarom niet?3

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat een mediane leeftijd een beter uitgangspunt is dan een gemiddelde? Zo ja, bent u bereid in toekomstige berichtgeving over seksuele gezondheid met de mediane leeftijd te werken? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Bent u bereid te onderzoeken of «comprehensive sex education» in een volgende overheidscampagnes toegepast kan worden? Zo ja, wanneer wordt de volgende overheidscampagne verwacht? Zo nee, waarom niet?

Nee. Mijn beleid is er op gericht om op het terrein van seksualiteit de weerbaarheid en gezond gedrag van jongeren te bevorderen. Daarbij speelt het geven van betrouwbare informatie en advies een belangrijke rol. Er worden sinds 1 januari jl. geen (massamediale) leefstijlcampagnes meer gevoerd. Zoals ik in de landelijke gezondheidsnota «Gezondheid dichtbij» heb aangegeven past een generieke, populatiebrede aanpak met massamediale campagnes niet in mijn beleid. Liever kies ik voor andere vormen van kennisoverdracht, die meer op maat zijn en aansluiten bij de belevingswereld van de betreffende doelgroep (zoals sociale media maar ook bijvoorbeeld via de zogeheten Sense-spreekuren).

Vraag 6

Bent u bereid deze vragen te beantwoorden voor, het opnieuw te agenderen notaoverleg over het gezondheidsbeleid, de nota «Gezondheid dichtbij»?

Ja.

Vraag 1

Is het waar dat de wet verbiedt om bij werving en selectie vragen te stellen over ziekteverleden, ziekteverzuim in het verleden, WAO-verleden, maar ook over actuele gezondheid, behalve als dat laatste wordt gedaan middels een officiële aanstellingskeuring door een daartoe bevoegde bedrijfsarts?1 2

Vraag 2

Acht u het gewenst dat transportbedrijven middels sollicitatieformulieren een poging doen om informatie te achterhalen, die alleen middels een officiële aanstellingskeuring is te verkrijgen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 3

Is het waar dat een officiële aanstellingskeuring alleen mag plaatsvinden als de werkgever in principe heeft besloten de kandidaat aan te stellen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 4

Bent u van mening dat de verstrekte sollicitatieformulieren in strijd zijn met de wet? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om vragen die in strijd zijn met de wet uit het sollicitatieformulier te verwijderen? Zo nee, waarom vindt u dat niet?

Vraag 1

Bent u bekend met de berichten «Mijn therapie is duur, ik wil best meer meebetalen» en het bericht «Darmmedicijn mogelijk uit zorgpakket»?1

Ja.

Vraag 2

Heeft u het advies van het College voor zorgverzekeringen (CVZ) waar in het artikel naar wordt verwezen al ontvangen? Zo nee, wanneer verwacht u dit advies? Zo ja, bent u bereid dit advies ook naar de Kamer te sturen?

Het betreffende medicijn, Remicade, was vanaf 2006 opgenomen op de NZa beleidsregel dure geneesmiddelen voor o.a. de indicatie colitis ulcerosa, zodat ziekenhuizen extra financiering ontvingen bovenop hun budget bij gebruik hiervan. Voorwaarde voor de opname was dat er door de fabrikant of veldpartijen aanvullend onderzoek uitgevoerd zou worden om de kosteneffectiviteit van deze toepassing aan te tonen. Helaas heeft dit aanvullend onderzoek niet voldoende plaatsgevonden voor de indicatie colitis ulcerosa. Volgens de voorwaarden die verbonden waren aan de opname, zou de extra financiering dus stopgezet moeten worden.
Op zich heeft dit echter nog geen gevolgen voor de aanspraak op Remicade, want het CVZ heeft nog geen pakketadvies uitgebracht over dit middel bij voorgenoemde indicatie. Als het CVZ een pakketadvies uitbrengt over Remicade, zal ik uiteindelijk beslissen of het middel bij deze indicatie tot het pakket behoort of niet. Zolang dat nog niet aan de orde is, heeft een patiënt hier gewoon aanspraak op. Alle rapporten van het CVZ betreffende de aanspraak op geneesmiddelen zijn openbaar en beschikbaar op de website van het CVZ. Zodra het CVZ een pakketadvies uitbrengt hierover, zal ik dat aan u opsturen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het onmogelijk is om dit middel zelf te betalen?

Vanwege de hoge kosten kan niet verwacht worden dat de patiënt dit middel zelf betaalt.

Vraag 4

Deelt u voorts de mening dat het geboden alternatief voor het medicijn remicade, het operatief verwijderen van de dikke darm, betekent dat mensen met deze darmziekte in veel gevallen hun huidige leven drastisch moeten veranderen?

De therapeutische meerwaarde van Remicade voor colitis ulcerosa wordt niet in twijfel getrokken, er bestaan echter twijfels over de kosteneffectiviteit van deze toepassing. De vraag is of de prijs van het geneesmiddel in verhouding staat tot die meerwaarde. Ik wil niet vooruitlopen op het CVZ advies. Overigens is het zo dat bij de beoordeling van de kosteneffectiviteit standaard ook winst in kwaliteit van leven wordt meegenomen.

Vraag 5

Bent u bereid bij de eventuele afweging om het middel remicade wel of niet uit het zorgpakket te halen, niet alleen te kijken naar kostenefficiëntie, maar ook naar de verhoging van de kwaliteit van leven die door dit middel verkregen kan worden?

Zie antwoord vraag 4.