Vraag 1

Kent u het bericht «Nederland zette Libiër uit op last van CIA»?1

Vraag 2

Is het waar dat de Libiër Muhammed Abu Farsan in 2004 op Schiphol asiel aanvroeg, dat dit werd geweigerd en dat hij later dat jaar naar Soedan werd uitgezet? Is het verder waar dat Abu Farsan in Soedan gevangen werd gezet, daar werd ondervraagd door een individu die zich identificeerde als CIA-agent en vervolgens naar Libië werd overgebracht? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

Vraag 3

Kunt u toelichten waarom Abu Farsan volgens de Immigratie- en naturalisatiedienst (IND) in het systeem van de IND niet is terug te vinden? Is er contact opgenomen met Human Rights Watch voor meer specifieke informatie over Abu Farsan? Indien neen, bent u bereid dit alsnog te doen?

Vraag 4

Op grond waarvan is de Libiër naar Soedan uitgewezen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 5

Deelt u de opvatting van Human Rights Watch dat Soedan onvoldoende bescherming bood voor uitzetting naar Libië, waarvan bekend was dat er een grote kans bestond dat een gevangene blootgesteld kon worden aan marteling?2 Indien neen, waarom niet?

Vraag 6

Hoe beoordeelt u de constatering van Human Rights Watch dat er serieuze aanwijzingen zijn dat de Amerikaanse geheime dienst CIA en de Britse geheime dienst MI6 hebben aangedrongen op uitlevering van Abu Farsan? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 7

Bent u bekend met de constatering van Human Rights Watch dat «the Tripoli Documents contain information suggesting Dutch officials might have been aware that Abu Farsan would ultimately be sent to Libya from Sudan»? Hoe beoordeelt u deze constatering? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 8

Deelt u de constatering van Human Rights Watch dat «to the extent they [Dutch officials] knew that there was a genuine risk he [Abu Farsan] would be returned to Libya, they violated his rights against unlawful return»? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 9

Bent u bereid tegemoet te komen aan de oproep van Human Rights Watch om een onafhankelijk Nederlands onderzoek in te stellen naar de zaak Abu Farsan dat mede ingaat op de rol van de CIA en MI6 bij de uitlevering van Abu Farsan aan Soedan? Indien neen, waarom niet?

Vraag 1

Kent u het bericht «Systeem advocatentaps niet waterdicht»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat gesprekken tussen raadslieden en hun cliënten tegen de afspraken in zijn opgenomen dan wel in «real time» zijn afgeluisterd? Zo ja, hoe vaak is dat gebeurt en hoe kan dat?

In het overgrote deel van de gevallen luisteren de medewerkers van de tapkamers niet «real time» mee met gesprekken, en werkt de tapfaciliteit van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) naar behoren: het systeem blokkeert de toegang tot de inhoud van geheimhoudergesprekken en de opnamen worden direct na beëindiging van herkende gesprekken vernietigd. De tapmedewerkers die de gesprekken achteraf uitluisteren kunnen hiervan geen kennis nemen. Dit is anders bij het «real time» uitluisteren. Uit een audit is gebleken dat de op deze wijze uitgeluisterde gesprekken buiten de werking van het systeem van automatische nummerherkenning vallen.
«Real time» uitluisteren komt maar weinig voor. Ongeveer 0,1% van de getapte gesprekken wordt «real time» uitgeluisterd. De kans dat een politieambtenaar daarbij op een advocaat-geheimhoudergesprek stuit is zeer klein. Mocht dit het geval zijn dan geldt voor hem of haar de bestaande instructie dat het gesprek meteen moet worden geblokkeerd, zodat verder beluisteren van het gesprek onmogelijk wordt. Ook wordt de opname van het geheimhoudergesprek door het filter direct na beëindiging van het gesprek vernietigd.

Vraag 3

Hoe komt het dat het afluistersysteem niet automatisch de desbetreffende telefoonnummers al aan het begin van het gesprek heeft geblokkeerd?

De tapfaciliteit bij het KLPD is ingericht om gesprekken op te nemen opdat deze met het oog op uitwerking voor het procesdossier kunnen worden uitgeluisterd. Bij het verstrekken van de opdracht aan de leverancier voor de bouw van het systeem van automatische nummerherkenning was uitgangspunt dat geen kennis meer kan worden genomen van de geheimhoudergesprekken die voorheen na opname aan tapmedewerkers ter beschikking werden gesteld. Bij de technische uitwerking is eraan voorbij gegaan dat het blokkeren van geheimhoudergesprekken ook van toepassing diende te zijn op de mogelijkheid dat gesprekken «real time» kunnen worden uitgeluisterd. Het KLPD heeft actie genomen om ervoor te zorgen dat op zeer korte termijn ook «real time» geheimhoudergesprekken worden geblokkeerd.

Vraag 4

Kunt u garanderen dat gesprekken tussen cliënten en hun raadslieden voortaan wel vertrouwelijk zullen blijven? Zo ja, hoe dan? Zo nee, waarom niet en hoe kunnen raadslieden en hun cliënten dan nog vertrouwen in het afluistersysteem hebben?

De maatregelen die thans in voorbereiding zijn om de werking van het tapsysteem in overeenstemming te brengen met hetgeen is afgesproken en vastgelegd, beogen het middel te verbeteren opdat geheimhoudergesprekken vertrouwelijk kunnen blijven. Daarbij wordt zo veel mogelijk gebruik gemaakt van automatische nummerherkenning en blokkering, Het systeem van automatische nummerherkenning komt overigens niet in de plaats van de wettelijke verantwoordelijkheid dat cliënten en raadslieden elkaar vertrouwelijk moeten kunnen spreken, maar is een van de middelen om deze verantwoordelijkheid te effectueren. Mede met het oog op het vertrouwen in dit middel heb ik in overleg met de Nederlandse Orde van Advocaten opdracht gegeven om een nadere audit uit te voeren op het systeem van nummerherkenning.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat onderzoek heeft uitgewezen dat grote fouten gemaakt bij de bouw van detentiecentrum Alphen aan de Rijn de belastingbetaler 13,1 miljoen heeft gekost?1

Het herstel heeft het Rijk geen € 13,1 miljoen gekost maar € 8,8 miljoen (2/3 van € 13,1 miljoen). De overige € 4,3 miljoen zijn ingezet voor het realiseren van verbeteringen aan en upgrades van de diverse systemen alsmede voorbereidingen ten behoeve van reeds geplande verbouwingen zoals het verzwaren van de elektrische installatie.

Vraag 2

Is het waar dat sinds 2009 bij u bekend was dat het gebouw lekte en niet brandveilig was? Zo ja, erkent u dat uw voorganger de Kamer in reactie op eerdere vragen verkeerd heeft voorgelicht door te stellen dat er geen brandonveilige situatie was of in ieder geval dat deze opgelost was?2

Het was bekend dat er lekkages waren in de slangen van de vloerverwarming en in de afvoeren van de douches van een aantal cellen. Er was geen sprake van lekkage door water van buitenaf zoals bij regen.
De veiligheid van personeel, vreemdelingen en gedetineerden is niet in gevaar geweest. In opdracht van de Rijksgebouwendienst heeft TNO/Effectis in december 2011 een brandveiligheidsonderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek toonde aan dat de brandveiligheid van de cellen zoals deze zijn opgeleverd in 2007 voldoet aan de brandvoorschriften uit het Bouwbesluit.

Vraag 3

Waarom is het detentiecentrum pas in 2010 gesloten? Is bekend aan welke risico's personeel, vreemdelingen en gedetineerden blootgesteld zijn?

Het detentiecentrum is in 2010 gesloten, omdat er tijdens het uitvoeren van de herstelwerkzaamheden met betrekking tot de lekkageproblematiek – die in mei 2010 van start gingen – onvolkomenheden waren geconstateerd aan de elektrische installaties. Naar aanleiding van de reeds bekende lekkageproblematiek en de nieuwe constateringen heeft de Rijksgebouwendienst toen in overleg met de Dienst Justitiële Inrichtingen besloten uitgebreide inspecties uit te laten voeren. Deze inspecties hebben zich gericht op de algehele bouwtechnische staat van het detentiecentrum, waaronder de elektrische installaties. Voor deze inspecties en herstelwerkzaamheden moest incidenteel de stroomvoorziening worden afgesloten. Gelet op de impact die dit met zich bracht is toen besloten het detentiecentrum tijdelijk te ontruimen. Zoals mijn ambtsvoorganger heeft gemeld is er geen sprake geweest van een ontruiming in verband met een onveilige situatie voor personeel, vreemdelingen en gedetineerden.3

Vraag 4

Welke maatregelen zijn vanaf 2009 genomen en waarom hebben deze geen effect gehad op de veiligheid van het gebouw? Welke maatregelen hadden genomen moeten worden?

Zoals bij brieven4 aan uw Kamer gemeld, zijn in 2009 en 2010 voornamelijk werkzaamheden uitgevoerd om de waterlekkages in de vloerverwarming en afvoer op te lossen en scheuren in de vloeren te herstellen. De constructieve veiligheid van het gebouw is bij deze werkzaamheden niet in het geding geweest.

Vraag 5

Had de gebruiksvergunning destijds wel afgegeven mogen worden of ingetrokken moeten worden?

De aangetroffen gebreken zijn pas na de oplevering en gedurende het gebruik aan het licht gekomen. De gebruiksvergunning is op basis van de informatie die ten tijde van de oplevering bekend was, rechtmatig verstrekt. Bij de tijdelijke sluiting van het detentiecentrum heeft de gemeente de gebruiksvergunning ingetrokken. Deze intrekking is gebruikelijk bij het beëindigen van het vergunde gebruik. De nieuwe gebruiksvergunning is op 8 maart 2012 afgegeven.

Vraag 6

Wordt deze gevangenis nog steeds als modelgevangenis beschouwd?

Aan alle inrichtingen worden bouwkundig dezelfde eisen gesteld. Indien niet aan deze eisen is voldaan, zoals het geval was in het detentiecentrum Alphen aan de Rijn, worden deze tekortkomingen opgelost. Zie verder het antwoord op vraag 4.

Vraag 7

Is het waar dat het herstellen van de gebreken de belastingbetaler tot nu toe 13,1 miljoen euro extra heeft gekost? Zo ja, hoe komt het dat dusdanig laks is opgetreden dat het Rijk nu met deze kosten zit? Zo nee, hoeveel extra kosten heeft het Rijk dan moeten maken?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 8

Wat was destijds begroot voor de bouw van betreffend detentiecentrum en met hoeveel euro is deze begroting overschreden? Hoe gaat u voorkomen dat deze situatie in de toekomst nog voor zal komen?

Voor de bouw van het betreffende detentiecentrum was destijds € 75 215 000 begroot. Het detentiecentrum heeft tot aan de oplevering in 2007 € 70 562 000 gekost. Er heeft dus geen overschrijding plaatsgevonden van het bouwbudget. Nieuwbouwcomplexen van deze omvang worden tegenwoordig als publiek private samenwerking (PPS) in de markt gezet waarbij de kosten voor de rijksoverheid vooraf worden vastgelegd en het risico van overschrijding van het bouwbudget bij de private partij belegd is.

Vraag 1

Kent u het bericht dat de burgemeester van Maastricht af wil van de wietpas omdat drugshandelaren zich nu massaal op de straathandel storten?1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat de wietpas mede tot gevolg heeft dat Nederlanders legaal cannabis in de coffeeshops kopen om die vervolgens illegaal op straat door te verkopen?

In aanloop naar de invoering op 1 mei 2012 is een aantal maatregelen genomen om eventuele neveneffecten aan te pakken. Daar waar straathandel zich voordoet treedt de politie hiertegen op.
Ik ben in continu en intensief overleg met de driehoeken in Limburg, Noord-Brabant en Zeeland ten einde een compleet en gedetailleerd beeld van hun ervaringen in de uitvoering van het aangescherpte coffeeshopbeleid op tekenen. Dit gebeurt onder meer in de vorm van gesprekken met de driehoeken en in de vorm van door mij opgevraagde rapportages. Hoewel mijn beeld nog niet compleet is, is mij reeds gebleken dat het aantal drugstoeristen in de gemeenten waar het aangescherpte coffeeshopbeleid wordt gehandhaafd sterk is afgenomen.
Zoals bij brief van 12 juli 2012 (Kamerstukken II, vergaderjaar 2011–2012, 24 077 nr. 289) is toegezegd, zal ik uw Kamer in oktober 2012 rapporteren over de ervaringen in de coffeeshopgemeenten in Limburg, Noord-Brabant en Zeeland. Daarbij zal ik ook ingaan op de recente signalen uit Maastricht over het besloten club criterium, het ingezetenencriterium en op de landelijke handhaving van het aangescherpte beleid.

Vraag 3

Deelt u de mening dat door deze verdere aanscherpingen de maatschappelijke overlast alleen maar is toegenomen en de volksgezondheid door de illegale straathandel in het geding is? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u bereid om onmiddellijk de recente aanscherpingen van het coffeeshopbeleid, zoals de invoering van de wietpas, terug te draaien? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Kent u het bericht «Dag te laat verhuisd naar Winkel»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat op grond van de Kieswet bij de komende verkiezingen voor de Tweede Kamer de peildatum voor het verzenden van de stempassen 31 juli was en dat kiezers die vanaf 1 augustus in een andere gemeente zijn gaan wonen dan hun stempas in hun oude gemeente krijgen?

Op grond van de Kieswet (artikel J7) ontvangt de kiezer zijn stempas van de gemeente waar hij op de dag van de kandidaatstelling als kiezer staat geregistreerd. Dat was dit keer 31 juli 2012. Kiezers die zich na 31 juli in een andere gemeente vestigen, zijn als kiezer geregistreerd in hun oude gemeente en krijgen hun stempas voor deelname aan de verkiezing van de oude gemeente.

Vraag 3

Is het waar dat, als een stemgerechtigde burger op 1 augustus in een andere woonplaats wordt ingeschreven dan in de plaats waar zijn stempas naar toe is gestuurd, hem dan geen andere mogelijkheid rest om óf op uiterlijk 29 augustus schriftelijk een kiezerspas aan te vragen óf om terug te reizen naar zijn voormalige woonplaats om daar een kiespas te gaan halen? Zo nee, wat is dan niet waar? Zo ja, hoeveel kiezers betreft het die per 1 augustus ergens anders zijn gaan wonen dan de gemeente waar hun stempas naar toe is gestuurd?

Deze kiezer kon in dit geval inderdaad tot 29 augustus schriftelijk een kiezerspas aanvragen (in veel gemeenten kon het formulier daarvoor overigens ook via de gemeentelijke website gedownload worden en via de email ingestuurd) en tot en met vrijdag 7 september in persoon zijn stempas in een kiezerspas laten omzetten. Overigens kunnen deze kiezers ook gebruik maken van de mogelijkheid om een onderhandse volmacht te verstrekken aan iemand uit hun oude gemeente.
Er is altijd een groep kiezers die verhuist tussen het moment dat het kiezersregister wordt opgemaakt en de dag van de stemming. Volgens cijfers van het CBS verhuisden er in 2011 circa 593 000 personen tussen gemeenten. Dat komt neer op circa 50 000 per maand.

Vraag 4

Wat gebeurt er met stempassen die naar de adressen zijn gestuurd waar de kiezer voor wie de stempas bedoeld was niet meer woont?

Dat hangt af van de voorziening die de kiezer zelf heeft getroffen: veel mensen laten hun post een aantal weken of maanden automatisch doorsturen naar hun nieuwe adres. Indien men dat niet doet, zal de stempas ofwel op het oude adres bezorgd worden ofwel als onbestelbaar retour aan de gemeente worden teruggezonden.

Vraag 5

Hoe en wanneer komen kiezers die verhuisd zijn er achter dat hun stempas niet naar hun nieuwe adres is verstuurd?

In de Kieswet is geregeld dat de stempassen uiterlijk 2 weken voor de dag van de stemming bij de kiezer thuis moeten zijn ontvangen. Een kiezer die op dat moment zijn stempas nog niet heeft ontvangen, zal dan zijn gemeente kunnen benaderen met een verzoek om nadere informatie. Uiteraard kan de kiezer ook al eerder de gemeente benaderen, bijvoorbeeld als hij verneemt dat zijn buren wel al hun stempas hebben ontvangen.

Vraag 6

Hoeveel studenten hebben zich per 1 augustus in een andere gemeente ingeschreven dan waar hun stempas naar toe is gestuurd?

Het is niet bekend hoeveel studenten zich per 1 augustus in een andere gemeente hebben ingeschreven. In de gemeentelijke basisadministratie wordt niet vermeld of een inschrijving een student betreft.

Vraag 7

Acht u het mogelijk dat duizenden studenten en andere kiezers er te laat achter komen dat zij schriftelijk een kiezerspas hadden moeten aanvragen en dat zij daarom alleen maar door het maken van reiskosten en veel moeite aan een kiezerspas kunnen komen? Zo ja, deelt u de mening dat hiermee het kunnen uitoefenen van het stemrecht ernstig wordt belemmerd? Wat kunt u er aan doen om dit nu en in de toekomst te voorkomen? Zo nee, waarom niet?

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft in de voorlichtingscampagne, met name via radiospotjes die zijn uitgezonden tussen de start van de campagne op 13 augustus en 27 augustus kiezers gewezen op de mogelijkheid om een kiezerspas aan te vragen waarmee men op de dag van de stemming in een andere gemeente kan stemmen. Op de website verkiezingen2012.nl is bij de veelgestelde vragen een vraag opgenomen over verhuizingen in relatie tot ontvangen van de stempas. Zoals reeds opgemerkt in het antwoord op vraag 3 kan de kiezer ook een onderhandse volmacht geven aan iemand in de oude gemeente. Voor veel studenten zal dit een optie zijn.
Voor uw informatie geldt dat in het voorstel tot wijziging van de Kieswet die in de Tweede Kamer ligt, de termijn om een kiezerspas respectievelijk een schriftelijke volmacht aan te vragen wordt verlengd. Indien het parlement met deze wijziging instemt zal het bij komende verkiezingen mogelijk zijn om tot en met de vijfde dag voor de stemming (normaliter de vrijdag) een schriftelijk verzoek in te dienen om de stempas in een kiezerspas om te zetten, terwijl het tot en met de dag voor de stemming om 12.00 uur mogelijk wordt om een mondeling verzoek (dus in persoon) in te dienen om de stempas om te zetten in een kiezerspas. Hiermee wordt de termijn voor het aanvragen van een kiezerspas gelijkgetrokken aan de termijn voor het aanvragen van een vervangende stempas.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het onderzoek van Het Financieele Dagblad, De Stentor en adviesbureau roAg naar de bezoldiging van corporatiebestuurders en leden van raden van corporaties en naar de hoogte van de algemene bedrijfslasten bij woningcorporaties?1 Wat is uw standpunt ten aanzien van dit onderzoek en op welke overwegingen rust het?

Ja.
Het betreft een onderzoek waarbij niet alle corporaties zijn betrokken, het is derhalve geen totaalbeeld. Het onderzoek is gebaseerd op 231 van de 381 woningcorporaties.
Elk jaar bericht ik u zowel over de bezoldigingen van bestuurders als over de bedrijfslasten van alle woningcorporaties.
Over de bedrijfslasten 2011 heb ik u recentelijk (TK 2011–2012, 29 453, nr. 252) geïnformeerd. Ik baseer me daarbij op het macrobeeld van het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV). In de brief die ik u daarover heb geschreven heb ik aangegeven dat de bedrijfslasten per woongelegenheid in 2011 helaas met ruim 6% zijn gestegen, na een daling van de bedrijfslasten in 2010.
Hoe het beeld er wat betreft bezoldigingen in 2011 uit ziet is mij nu nog niet bekend. Momenteel worden deze gegevens verzameld. Zodra deze gegevens bekend zijn zal ik uw Kamer hierover berichten.

Vraag 2

Gaat u maatregelen nemen tegen de corporaties die geen of onvolledige informatie verstrekken over de hoogte en structuur van de bezoldiging van de individuele leden van het bestuur volgens de Sectorbrede beloningscode bestuurders woningcorporaties? Zo ja, welke maatregelen?

In de Sectorbrede beloningscode is opgenomen dat de beloning van de bestuurders openbaar moeten worden gemaakt, dus ook inkomens onder het normbedrag van € 193 000. Dit geldt alleen voor Aedesleden. De handhaving van deze code is aan de branche zelf.

Vraag 3

Hoe gaat u regelen dat corporaties genoemde informatie op een uniforme wijze gaan verstrekken, zodat de transparantie toeneemt en de beloningen van bestuurders en commissarissen eenvoudig te toetsen zijn aan het beloningskader?

Op basis van de Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen publieke en semi-publieke sector (WNT), die momenteel bij de Eerste Kamer ligt, zullen corporaties zich in de toekomst op een uniforme wijze moeten verantwoorden over de beloning van alle topfunctionarissen binnen de organisatie.

Vraag 4

Herinnert u zich het voorstel om alle gegevens over hoofd- en nevenfuncties van corporatiesbestuurders en -commissarissen centraal te registreren via een openbaar meldpunt, gekoppeld aan de internetsite van het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting, zodat ook bij mutaties direct – en niet met een vertraging van anderhalf jaar – zicht is op de achtergrond en beloning van bestuurders en commissarissen?2 Acht u zo’n openbare realtime registratie bij nader inzien niet toch een goed idee?

Mij is bekend dat uw Kamer in 2009 de toenmalig minister voor Wonen, Wijken en Integratie verzocht de mogelijkheden te bezien van een centraal register voor nevenfuncties van commissarissen van corporaties. In reactie daarop deed mijn voorganger uw Kamer weten (TK 2010–2011, 29 453, nr. 197) bereid te zijn om, aanvullend op de bepalingen ter zake in de Governancecode, een wettelijke basis te verschaffen aan de verplichting voor corporaties om de (neven)functies van commissarissen in de jaarstukken bekend te maken. Dit via de Algemene Maatregel van Bestuur op grond van de herziene Woningwet. De inrichting van een landelijk databestand achtte hij, ook gezien de daarmee gemoeide ambtelijke lasten, als aanvulling niet noodzakelijk.
Bij de behandeling van het wetsvoorstel voor de herziene Woningwet eerder dit jaar stelde uw Kamer aanvankelijk voor (bij amendement nr. 51 van het lid Karabulut) corporaties te verplichten de nevenfuncties van commissarissen én van bestuurders openbaar te maken, zowel via het ter inzage leggen bij mijn ministerie als via publicatie op de website van de corporatie. De nadere gedachtewisseling met uw Kamer in tweede termijn over het betreffend amendement heeft uiteindelijk geleid tot het gewijzigd amendement van mevrouw Karabulut met nr. 92, waarin de verplichting voor corporaties is opgenomen om de nevenfuncties van bestuurders en commissarissen via het jaarverslag openbaar te maken. Conform dit amendement zullen in de AMvB bij de herziene Woningwet nadere bepalingen worden opgenomen met betrekking tot de jaarverslaglegging.

Vraag 5

Is de conclusie «Naarmate een corporatie meer verhuureenheden beheert, stijgen de bestuurskosten, neemt de productiviteit af en stijgen de gemiddelde bedrijfslasten» aanleiding voor bestuurlijke actie in de richting van de corporatiebranche?

Ik deel de in de vraag verwoorde conclusie maar ten dele. Uit cijfermateriaal van het CFV komt een genuanceerder beeld naar voren. Zo zijn de gemiddelde bedrijfslasten bij middelgrote corporaties (5 000 – 10 000 woningen) het laagst, dus ook lager dan bij kleinere corporaties. De grote corporaties (10 000 – 20 000 woningen) presteren over het algemeen beter dan kleine of middelgrote corporaties als het gaat om investeringen. Alleen de zeer grote corporaties (meer dan 20 000 woningen) doen het zowel qua efficiency als qua prestaties slechter dan gemiddeld in de sector.
Voor mij is de in de vraag verwoorde conclusie op zich dan ook geen aanleiding voor bestuurlijke actie jegens de corporatiesector. Ik wijs er daarbij op dat diverse ontwikkelingen rond de sector, zoals de in 2008 van kracht geworden integrale vennootschapsbelastingplicht, de in 2013 in te voeren heffing onder verhuurders, en marktontwikkelingen rond de verkoopmogelijkheden en afwaarderingen op de grondwaarde de corporaties stimuleren om in financieel opzicht scherper aan de wind te varen. Daarnaast zullen bepalingen in de te herziene Woningwet en daaronder liggende AMvB, zoals de verplichte visitatie en de verplichte toets door de financiële toezichthouder op investeringen boven een bepaald normbedrag, bijdragen aan een kostenbewustere bedrijfsvoering. Tevens mag redelijkerwijs worden verwacht dat de normeringen van de WNT in toenemende mate (en met name na het verstrijken van een overgangsperiode voor bestaande gevallen) zullen bijdragen aan beperking van bestuurskosten.

Vraag 6

Onderschrijft u dat directeur-bestuurders die een bezoldiging ontvangen (ver) boven de afgesproken norm een schandvlek zijn voor de sociale huursector? Hoe denkt u op zo kort mogelijke termijn een eind te maken aan deze misstand?

Hoewel ik van mening ben dat corporaties hun bestuurders moeten belonen volgens de toepasselijke normen uit de sectorcode, wijs ik u erop dat er momenteel geen wettelijke regels zijn die deze beloningen maximeren. De sectorcode stond lange tijd overschrijdingen van de normen (mits uitgelegd) toe. Bovendien gaat het in veel gevallen nog om eerder vastgelegde afspraken die niet zonder meer en op korte termijn zijn terug te draaien. Bij invoering van de WNT gaat een overgangsrecht gelden, waarmee de beloningen geleidelijk naar de toepasselijke normen zullen worden teruggebracht.
Ik wijs u erop dat de brancheorganisaties Aedes en VTW en ook individuele corporatiebestuurders, mede naar aanleiding van dit onderzoek de oproep hebben gedaan aan bestuurders en raden van toezicht om op basis van vrijwilligheid tot een neerwaartse bijstelling van de beloningen te komen. Een pleidooi dat ik bij elke mogelijke gelegenheid van mijn kant zal herhalen.

Vraag 1

Bent u van mening dat een verbod op welke speculatieve derivatenpositie dan ook in de woningbouwcorporatiesector, ook bij de niet formeel toegelaten instellingen, wenselijk is, nu U op 5 september 2012 heeft aangekondigd het gebruik van derivaten aan banden te leggen voor de zogenaamde toegelaten instellingen (woningbouwcorporaties)? Kunt u dit toelichten?

De «Beleidsregels gebruik financiële derivaten door toegelaten instellingen
Volkshuisvesting» welke per 1 oktober van dit jaar in werking zullen treden, hebben alleen betrekking op woningverhuurders die op grond van de Woningwet de status van «toegelaten instelling» hebben. Een verbreding van deze regels naar andere niet-winst beogende instellingen (NWI’s) die werkzaam zijn in de volkshuisvesting en op dit moment ca. 3% van alle huurwoningen in hun bezit hebben, wordt door mij niet beoogd. Daarbij merk ik op dat in de volkshuisvesting werkzame NWI’s eind jaren negentig, in het kader van afbouw van rijksgaranties voor NWI’s, de mogelijkheid hebben gehad om ook toegelaten instelling onder de Woningwet te worden, zodat ze dan toegang zouden krijgen tot de borgingsfaciliteiten van het WSW. Sommige NWI’s zijn toen toegelaten instelling geworden. Andere NWI’s hebben daar niet voor gekozen. Daarmee zijn de financiële en toezichtbanden met het Rijk verbroken.

Vraag 2

Kunt u toelichten hoe u de algemene maatregel van bestuur wilt vormgeven die in de herziene wet op de toegelaten instellingen is opgenomen en die regelt dat via een amvb wordt bepaald bij welke banken woningbouwcorporaties voortaan mogen bankieren? Kunt u daarbij ook aangeven wat uw overwegingen zullen zijn bij het bepalen van de toegestane banken?

Als de betreffende AMvB (in concept) gereed is zal ik deze ter bespreking aan uw Kamer toezenden. Inhoudelijk kan ik daar nu nog niet op ingaan. Wel kan ik u meedelen dat bij de uitwerking overwegingen van toezicht, financiële deugdelijkheid en mededinging een rol zullen spelen.

Vraag 1

Bent u ervan op de hoogte dat HWW Zorg geld investeert in een nieuw softwaresysteem?1

De hoogte van het bedrag is mij niet bekend omdat het gaat om een individuele investering van een instelling.

Vraag 2

Om hoeveel geld gaat het hier?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Hoe kan het dat HWW Zorg recentelijk medewerkers heeft moeten ontslaan, omdat er onvoldoende geld beschikbaar was, maar er nu blijkbaar wel voldoende geld is voor een nieuw softwaresysteem?

Er zijn volgens HWW geen medewerkers ontslagen in verband met onvoldoende beschikbaarheid van geld.

Vraag 4

Hoeveel heeft HWW Zorg ontvangen van de zgn. Agema-gelden? Hoeveel ligt er daarvan nog op de plank, terwijl bewoners het in hun broek moeten doen omdat er te weinig personeel is?

Als het gaat om de «Agema-gelden» kan het volgende worden opgemerkt. HWW Zorg heeft in 2012 2,8 miljoen euro beschikbaar gekregen. Dit bedrag is aangewend voor het opleiden van de niveau 1-medewerkers naar niveau 2 (zo’n 50% van de middelen) om de kwaliteit van zorg te verbeteren en voor het aanstellen van meewerkend verpleegkundig teamleiders, zoals gevraagd door de Ondernemingsraad en de Centrale Cliëntenraad (de andere 50%). De personeelsformatie (in de zorg) is in 2012 toegenomen ten opzichte van 2011. Het zorgkantoor ziet toe op de doelmatige aanwending van de middelen.
De IGZ houdt toezicht op de kwaliteit van zorg en bezoekt HWW Zorg regelmatig.
Daaruit blijkt dat HWW Zorg werkt aan verbetering van de kwaliteit, onder meer via een traject van certificering.

Vraag 5

Vindt u het ook ronduit schokkend dat de directie van HWW Zorg haar bewoners urenlang in de urine laat liggen, maar wel waarde hecht aan hun computers?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Wat vindt u ervan dat bewoners urenlang moeten wachten om verschoond te worden omdat er geen personeel is, terwijl de bestuurders van HWW Zorg wel investeren in hun dure pc? Hoe legt u dit aan de bewoners uit?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 7

Bent u bereid in gesprek te gaan met de directie van HWW Zorg om uw walging over haar beleid kenbaar te maken? Zo nee, waarom niet?

Nee, zie mijn antwoord op vraag 1.

Vraag 8

Wat gaat u doen om deze gang van zaken direct stop te zetten en de bewoners van HWW Zorg goede zorg te bieden? Ziet u hier een rol voor de Inspectie weggelegd?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Jeuken uw vingers ook zo om dergelijke bestuurders hoofdelijk aansprakelijk te kunnen stellen?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 1

Herinnert u zich de uitgesproken verwachting dat kort na de zomervakantie de al meerdere keren uitgestelde «visie over toezicht en verantwoording van goede doelen» van de SBF1 en de regering klaar zou zijn?2

Ja.

Vraag 2

Hoe vaak en wanneer is er sinds het convenant overleg geweest op ambtelijk en bestuurlijk niveau met de SBF over deze visie?3

Sinds de ondertekening van het convenant «Ruimte voor geven» op 21 juni 2011 heeft tweemaal een regulier bestuurlijk overleg plaatsgevonden waar onder meer is gesproken over de voortgang van de Visie. Aan deze bestuurlijke overleggen hebben vertegenwoordigers van alle bij het convenant betrokken departementen, alsmede de voorzitter en een tweede afgevaardigde namens het SBF deelgenomen. Daarnaast heeft op 20 september jl. een buitengewoon bestuurlijk overleg plaatsgevonden ter gelegenheid van de ondertekening van de Visie op toezicht en verantwoording in de filantropische sector. Bij dit buitengewone bestuurlijke overleg waren de Staatssecretarissen van Veiligheid en Justitie en van Financiën aanwezig, alsmede het gehele bestuur van de SBF. Op ambtelijk niveau is zeer regelmatig door de Ministeries van Veiligheid en Justitie en Financiën over de Visie gesproken met de SBF. Het gaat hierbij om circa 15 overleggen vanaf het najaar van 2011 tot aan de datum van ondertekening van de Visie. Tot slot heeft ook op bestuurlijk niveau diverse malen informeel overleg plaatsgevonden.

Vraag 3

Is de visie nu gereed om aan de Kamer te doen toekomen?

De Visie op toezicht en verantwoording in de filantropische sector is op donderdag 20 september jl. aan de Tweede Kamer toegezonden.9

Vraag 4

Waar blijft het steeds opnieuw aangekondigde wetsvoorstel publicatieplicht stichtingen?

Dit wetsvoorstel is thans in voorbereiding bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie. De voorbereidingen zijn in de afrondende fase.

Vraag 5

Is er al een aanvang gemaakt met de uitvoering van de motie Omtzigt/Van Vliet4 om de gevraagde gegevens van ANBI's publiek te maken?

Ja. Door een voorgestelde wetswijziging in de AWR die is opgenomen in het wetsvoorstel Overige fiscale maatregelen 2013 wordt met ingang van 1 januari 2014 als voorwaarde voor de ANBI-status gesteld dat de instelling nog nader te bepalen gegevens via internet beschikbaar stelt11. Zoals in de memorie van toelichting en de artikelsgewijze toelichting bij dat wetsvoorstel is aangegeven, wordt hiermee mede uitvoering gegeven aan de motie Omtzigt/Van Vliet12. De nader te bepalen gegevens zullen in elk geval de in de motie genoemde gegevens omvatten, alsmede de doelstelling en het beleidsplan van de instelling. Voorts zal het eerder genoemde wetsvoorstel van het Ministerie van Veiligheid en Justitie mede uitvoering geven aan de genoemde motie.

Vraag 6

Indien het antwoord op vraag 5 negatief luidt, wilt u dan zo spoedig mogelijk overgaan tot het beschikbaar stellen van de in de motie gevraagde gegevens uit het ANBI-register van de Belastingdienst?

Zie het antwoord op vraag 5.

Vraag 7

Kunt u aangeven of een wetsvoorstel inzake openbaarmaking van ANBI-gegevens in mei 2012 geagendeerd stond voor de ministerraad, nu u recentelijk zeer ontwijkend geantwoord heeft op deze vraag en anderen toch stellig die indruk gewekt hebben?5

Zoals in de antwoorden op Kamervragen van het lid Omtzigt over transparantie en publicatieplicht, ingezonden op 6 augustus 201214, is aangegeven, bepaalt artikel 26 van het reglement van orde voor de ministerraad15 dat ten aanzien van het hetgeen ter vergadering besproken wordt of geschiedt, geheimhoudingsplicht bestaat. Over hetgeen in de ministerraad gesproken wordt of geschiedt worden dan ook geen mededelingen gedaan.

Vraag 8

Indien het antwoord op voorgaande vraag ontwijkend is of bevestigend, bent u dan bereid om de rijksrecherche te vragen strafrechtelijk onderzoek te doen naar een mogelijk of zeker lek van stukken – in dit geval de agenda – van de ministerraad?

Uit gesprekken met de auteur van het artikel «Transparantie en publicatieplicht» heb ik begrepen dat hij geen informatie had over het al dan niet agenderen van het wetsvoorstel in de ministerraad. De auteur is als bestuurslid van de Stichting Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie (SBF) geconsulteerd in de ontwerpfase van het wetsvoorstel. Uit het feit dat het wetsvoorstel niet kort na die consultatie aan de Tweede Kamer is aangeboden, heeft de auteur afgeleid dat het wetsvoorstel (nog) niet in de ministerraad is behandeld. Op grond daarvan is hij gekomen tot de frase: «de behandeling van het wetsontwerp Publicatieplicht in de ministerraad (is) uitgesteld». Desgevraagd gaf de auteur aan op generlei wijze op de hoogte te zijn van de agenda of de verhandelingen van de ministerraad. Het artikel is dan ook gerectificeerd. Gezien deze gesprekken zie ik geen aanleiding om de rijksrecherche in te schakelen om een strafrechtelijk onderzoek uit te voeren naar het eventuele lekken van stukken uit de ministerraad, nu hier naar mijn overtuiging geen sprake van is.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Nederland broeinest besmette websites», waarin staat dat 75% van alle gehackte en kwaadaardige websites die bezoekers in EMEA (Europa, Midden-Oosten en Afrika) via «drive-by-downloads» proberen te infecteren in Nederland staat?1 Kunt u uw antwoord toelichten in het perspectief van soortgelijke berichten over cybercrime2, spam3, piraterij4 en «rogue-providers»5?

Ik heb kennis genomen van de berichten dat Nederlandse servers worden misbruikt voor het plegen van verschillende vormen van internetcriminaliteit. Dit is niet in de laatste plaats te verklaren door de belangrijke positie die Nederland inneemt in de wereldwijde digitale infrastructuur. De schaduwzijde van deze koppositie is dat voornoemde infrastructuur misbruikt kan worden voor het verspreiden van spam, het faciliteren van illegale bestandsuitwisseling en het gebruik van command en controlservers.
Over de schaal waarop hiervan sprake is, lopen de rapporten echter uiteen. Het door de vraagsteller aangehaalde bericht maakt er melding van dat in het tweede kwartaal circa 75% van de malicious content in Europa en het Midden-Oosten werd gehost in Nederland. Op wereldniveau zou dit neerkomen op 37%. Het tweede kwartaal rapport van Kaspersky geeft evenwel een getal van 12% op wereldbasis voor Nederland als verspreider van «malicious content». Rapporten uit eerdere kwartalen (4e kwartaal 2011 en 1e kwartaal 2012) van McAfee becijferden de uit Nederland afkomstige «malicious content» nog op circa 4% respectievelijk 2,5%.
Ik kan uit de rapporten niet opmaken hoe deze zeer grote schommeling tot stand is gekomen. Het verbinden van een harde conclusie aan de rol van Nederland in dit kader is op basis van deze cijfers dan ook niet mogelijk. Hoewel ik de cijfers serieus neem, deel ik niet de conclusie dat Nederland een broeinest is van besmette websites.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het huidige Nederlands beleid niet voldoende is om degenen die criminele activiteiten ondernemen via Nederlandse hostingproviders af te schrikken? Kunt u uw antwoord toelichten?

Nederland loopt voorop in de bestrijding van bovengenoemde criminaliteit. De aanpak van cybercriminaliteit door het Team High Tech Crime en het Notice and Takedown systeem, dat wordt gebruikt om criminele servers uit de lucht te halen, is een voorbeeld voor andere landen.
Bestrijding van dergelijke criminaliteit is het meest succesvol in internationaal verband. Om die reden werkt Nederland nauw samen met andere landen op dit punt. Het meest kwetsbaar zijn landen met een beperkte infrastructuur en slechte individuele beveiliging van computers. Nederland behoort echter tot de landen waar door het gebruik van antivirussoftware en firewalls veel wordt voorkomen. Daarnaast nemen de ISP’s en hostingproviders hun taak op het gebied van het aanbieden van veilig internet zeer serieus.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de Nederlandse regering duidelijk beleid moet maken over wat wel en niet is toegestaan, inclusief handhaving in relatie tot facilitering van cybercrime door hosting providers en ISPs? Deel u de mening dat dit beleid vervolgens actief gecommuniceerd dient te worden met internetproviders en hostingproviders, en dat ernstige gevallen van kwaadwillendheid en nalatigheid van personen en bedrijven moet worden gesanctioneerd?

Ik deel de mening dat duidelijk beleid wenselijk is over wat wel en niet is toegestaan voor hosting providers en ISPs. In het belang van deze bedrijfstakken is het wel wenselijk dat het Nederlandse beleid aansluit bij dat van andere landen. Ook hier is internationale afstemming dan ook noodzakelijk. Daarnaast wordt binnen het Platform Internetveiligheid sinds 2009 gewerkt aan een veilig internet door (hosting-) providers, overheid en overige marktpartijen. Het gaat hier ook over onderwerpen als een gedragscode voor Notice and take down, de aanpak van botnets, bewustwording en voorlichting. Het door de vraagsteller genoemde handhavingsvraagstuk zal ik in het Platform agenderen.

Vraag 4

Wat doet het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) tegen «rogue-providers»? Vindt u dat het NCSC sancties moet opleggen aan bedrijven die bewust of door middel van verwijtbare nalatigheid cybercrime faciliteren?

Het NCSC is geen toezichthouder en legt daarmee geen sancties op. Wel wordt het NCSC in zijn werkzaamheden geconfronteerd met «rogue providers» en kan het op basis van zijn ervaringen zijn partners in het publieke domein van nuttige inzichten voorzien. Als er sprake is van facilitering van cybercrime door wie dan ook, kan worden opgetreden door toezichthouders en behoort ook strafrechtelijk onderzoek tot de mogelijkheden.

Vraag 1

Bent u bekend met het feit dat de Congolese politicus Diomi Ndongala op 27 juni 2012 is ontvoerd en sindsdien spoorloos is?1

Ja.

Vraag 2

Heeft u meer informatie over de situatie waarin Diomi Ndongala zich op dit moment bevindt? Bent u bereid duidelijkheid te eisen van de Congolese regering over zijn situatie?

Ik heb op dit moment geen nadere informatie over de situatie waarin de heer Diomi Ndongala zich bevindt. De Nederlandse ambassade in Kinshasa onderhoudt nauw contact met het mensenrechtenbureau van MONUSCO, Bureau Conjoint des Nations Unies sur les Droits de l’Homme, dat onderzoek doet naar de verdwijning van Diomi Ndongala. Daarnaast heeft de ambassade nadere uitleg gevraagd over de verdwijning van de heer Diomi Ndgongala bij de Congolese autoriteiten.

Vraag 3

Welk oordeel heeft u over de politieke situatie in Congo als politici van de oppositie zomaar kunnen verdwijnen?

Er is op dit moment onvoldoende betrouwbare informatie beschikbaar over de verdwijning van Diomi Ndgongala om daar verdere conclusies uit te trekken.

Vraag 4

Bent u bereid al het mogelijke te doen om meer duidelijkheid te krijgen over het lot van Diomi Ndongala? Zo ja, op welke manier zult u dat doen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Is het waar dat bij de uitwerking van het topsectorenbeleid wordt ingestoken op Topconsortia voor Kennis en Innovatie (TKI's) en in het bijzonder bij de topsector Uitgangsmaterialen, waar het zwaartepunt ligt op fundamenteel/strategisch onderzoek?

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat Nederland de grootste exporteur in sierteelt, bloembollen en uitgangsmateriaal is en gidsland is m.b.t. verduurzaming van teelten?

Ja, de sector tuinbouw en uitgangsmaterialen is met recht een topsector.

Vraag 3

Is het waar dat de importeisen van landen steeds hoger worden? Welke inspanningen pleegt u om fytosanitaire belemmeringen te slechten?

Het is niet mogelijk om in zijn algemeenheid te stellen dat fytosanitaire invoereisen steeds strenger worden. Er zijn wel gevallen waarbij hiervan sprake is voor bepaalde producten. Ook zijn sommige landen bezig met de herziening van hun fytosanitaire wetgeving, waarbij risicoanalyses worden uitgevoerd. Dit kan leiden tot veranderingen en mogelijk verzwaringen van de eisen. In zijn algemeenheid geldt dat landen niet zomaar hun eisen strenger kunnen maken. Dit moet onderbouwd zijn op basis van bijvoorbeeld vondsten van schadelijke organismen bij import of risicoanalyse bij nieuwe importen.
Nog los van de vraag of de eisen steeds hoger worden, is mijn beeld wel dat landen de bestaande wetgeving beter of strenger gaan toepassen, mede door verbeteringen in de bestaande technieken en een hoger opleidingsniveau van hun personeel.
Ik heb de personele capaciteit op mijn ministerie versterkt om meer te kunnen doen aan fytosanitaire markttoegang. Hierdoor is het mogelijk om, in intensieve samenwerking met de handelskoepels, prioriteiten te stellen, meer landen te bedienen en per prioritair land de inzet te intensiveren. Ook is er sprake van een intensievere samenwerking met de Europese Commissie. Veranderingen in de wetgeving van derde landen worden nauwlettend gevolgd en indien nodig wordt daarop gereageerd, zowel bilateraal als ook samen met de Europese Commissie in het kader van WTO-SPS (World Trade Organisation – Sanitary and phytosanitary measures).

Vraag 4

Welke belemmeringen werpt de Nitraatwetgeving op bij het uitvoeren van een natte grondontsmetting (wegens aaltjesbestrijding), die noodzakelijk is om de gevraagde exportkwaliteit te kunnen produceren?

De mestwetgeving verplicht telers van maïs aansluitend aan de oogst een vanggewas te telen dat uiterlijk tot 1 februari daaropvolgend op het land moet blijven staan. Voor de teelt van zomerbloeiers, zoals lelies en gladiolen, op zand- en lössgrond op percelen waarop maïs heeft gestaan, ervaart de sector dat als een belemmering omdat zo’n perceel daardoor niet meer in het najaar kan worden ontsmet. Ontsmetten in het voorjaar is, gezien de daarvoor vereiste temperaturen, niet altijd tijdig mogelijk om nog met de teelt van genoemde zomerbloeiers te kunnen aanvangen.
Voor de teelt van zomerbloeiers, zoals lelies en gladiolen, op te huren zand- en lössgrond op percelen waarop gras heeft gestaan, ervaart de sector het als een belemmering dat beperkingen gelden voor de periode waarin het grasland mag worden vernietigd. Die periode loopt van 1 februari tot en met 10 mei. Omdat direct aansluitend aan het vernietigen een stikstofminnend gewas moet worden geteeld, kan pas in het najaar worden ontsmet. De teelt van de zomerbloeiers kan pas het daaropvolgende voorjaar beginnen. Gezien de vergoeding die aan verhuurder moet worden betaald voor gederfde grasopbrengsten in het jaar van vernietigen, leidt het voorschrift tot hogere huurkosten. Voor huurders zou het dan ook voordeliger zijn om grasland in het vroege najaar te mogen vernietigen en aansluitend te ontsmetten. In 2010 is daartoe een voorziening getroffen in het Besluit gebruik meststoffen; de sector acht die evenwel onvoldoende.

Vraag 5

Is het waar dat er twee lijsten zijn, namelijk een lijst met N-minnende gewassen die verplicht zijn na het scheuren van grasland en een lijst vanggewassen welke verplicht zijn na de teelt van mais? Zo nee, hoe zit het dan en op basis waarvan verschillen ze?

Ja, de regelgeving voor het gebruik van meststoffen kent twee lijsten. Op de lijst die betrekking heeft op het vernietigen van grasland, staan gewassen die in staat zijn gedurende het resterende groeiseizoen tenminste 120 kg stikstof per ha op te nemen. Op de beperktere lijst die betrekking heeft op de teelt van maïs staan uitsluitend winterharde gewassen, opdat verzekerd is dat ook nog stikstof wordt opgenomen bij de lage temperaturen van najaar en winter.

Vraag 6

Bent u bereid TKI-budget vrij te maken om de benodigde onderzoeksbasis voor de Europese Commissie aan te kunnen leveren voor het onderzoek van de Commissie van Deskundigen Meststoffen (CDM), die in het kader van de motie Koopmans/Snijder-Hazelhoff1 onderzoek heeft gedaan waarin zij concludeert dat het reducerend effect van grondontsmetting op nitraatuitspoeling na snijmaïs aanwezig is?

EL&I heeft bij de Commissie van Deskundigen Meststoffen budget gereserveerd om de onderhandelingen met de EU inzake het 5e actieprogramma en derogatie wetenschappelijk te ondersteunen. Er zijn mij verder geen specifieke vragen op dat terrein bekend die zijn ingediend bij de Topsectoren Agri & Food en Tuinbouw en Uitgangsmaterialen.
De programmering van de TKI 's wordt uitgevoerd door de TKI besturen. Daarin kan EL&I wel aandacht voor dit onderzoek vragen maar EL&I kan geen budgetten van TKI's vrijmaken.

Vraag 1

Bent u bekend met de uitspraken van de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Westerwelle over het opnemen van Syrische vluchtelingen in Duitsland?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat Turkije en andere buurlanden de opvang van Syrische vluchtelingen (binnenkort) mogelijk niet meer aankunnen en het daarom noodzakelijk kan zijn om ook vluchtelingen in andere landen op te nemen? Zo nee, waarom niet?

Opvang van vluchtelingen dient in de regio te gebeuren. De internationale gemeenschap moet inspanningen leveren om de ontheemden in Syrië en in de buurlanden te helpen.

Vraag 3

Bent u bereid om eenzelfde aanbod te doen als minister Westerwelle en het niet langer uit te sluiten dat Nederland Syrische vluchtelingen opneemt? Bent u bereid de VN, Turkije en andere landen aan te bieden Syrische vluchtelingen op te nemen die niet in de regio opgevangen kunnen worden? Zo nee, waarom niet?

De uitspraken van minister Westerwelle interpreteer ik niet als een aanbod om vluchtelingen op te nemen – hij heeft aangegeven deze mogelijkheid niet langer uit te sluiten, maar dat de prioriteit ligt bij hulpverlening in de regio. UNHCR en landen in de regio vragen om financiële hulp.

Vraag 4

Bent u bereid deze boodschap binnenkort tijdens uw bezoek aan Turkije en het Turkse grensgebied met Syrië over te dragen? Zo nee, waarom niet?

Ik heb in Turkije extra Nederlandse steun aangeboden voor de opvang van vluchtelingen in Turkije, Jordanië, Libanon en Irak.

Vraag 5

Bent u bereid uw Europese collega’s tijdens het Gymnich-overleg van 7 en 8 september a.s. aan te spreken op de vluchtelingenproblematiek en hen te bewegen de opvang van Syrische vluchtelingen niet langer uit te sluiten en hen te overtuigen van de mogelijke noodzaak hiervan? Zo nee, waarom niet?

De vluchtelingenproblematiek is vanzelfsprekend aan bod gekomen tijdens het Gymnichoverleg, waar ik gepleit heb om de hulp aan vluchtelingen en ontheemden in de regio op te voeren.

Vraag 6

Kunt u deze vragen vóór 7 september beantwoorden?

De vragen zijn zo snel mogelijk beantwoord.

Vraag 1

Wie gaat het onafhankelijk onderzoek naar de verbetering van rechtsbescherming van woonbootbewoners n.a.v. de motie Paulus Jansen c.s. (TK 32730-12) uitvoeren?1 Als de aanbesteding nog niet is afgerond: kan de Kamer direct na aanbesteding geïnformeerd worden?

De aanbesteding voor dit onderzoek is nog niet afgerond. Ik zal u na afronding van de aanbesteding informeren wie het onderzoek gaat uitvoeren.

Vraag 2

Wat is de exacte formulering van de onderzoeksvragen?

In de offerteaanvraag zijn de onderzoeksvragen als volgt geformuleerd:
Het onderzoek zal in elk geval moeten omvatten:
woonbooteigenaren beschikken over een ligplaats (o.m. eigendom, huur,
vergunningverlening), en de aantallen en typen ligplaatsen die het betreft.
het in kaart brengen van de mogelijkheid/mogelijkheden om de
rechtsbescherming van woonbootbewoners ten aanzien van de ligplaats in
deze verschillende gevallen te verbeteren, waarbij ondermeer gekeken
wordt naar de huurregelgeving voor woonruimte, naar de regelgeving voor
erfpacht en naar bestuursrechtelijke bescherming.
andere acties die hiervoor nodig zijn.
mogelijkheden, ondermeer ten aanzien van publiekrechtelijke belangen
zoals bijv. het waterbeheer, en van de te verwachten effecten op de
beschikbaarheid van ligplaatsen. Dit zodanig dat hierop een beleidsreactie
kan worden gebaseerd.
Hierbij is aangegeven dat nadere uitwerking van deze vraagstelling in overleg tussen de onderzoekers en de begeleidingscommissie bestaande uit medewerkers van BZK en Veiligheid en Justitie zal plaatsvinden.
Bovendien is aangegeven dat het voor de hand ligt om ten behoeve van het onderzoek mede te putten uit informatie van organisaties en vertegenwoordigers van woonbootbewoners.
Ik acht het niet noodzakelijk dat in de begeleidingscommissie een vertegenwoordiger vanuit de geledingen van de woonbootbewoners zit.

Vraag 3

Is er al een begeleidingscommissie geformeerd? Onderschrijft u de wenselijkheid dat er in de begeleidingscommissie ook een vertegenwoordiger vanuit de geledingen van de woonbootbewoners zit?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Indien uit het onderzoek zou blijken dat de lopende procedure ter herziening van de huren van de ligplaatsen niet de toets der kritiek kan doorstaan, zou dat dan tot herziening met terugwerkende kracht leiden? Zo ja, is het om deze reden niet verstandiger om de uitkomst van het onderzoek af te wachten?

Ik neem aan dat u doelt op de procedure ter herziening van de liggelden voor ligplaatsen in Rijkswater door het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf.
Het onderzoek betreft de mogelijkheden tot verbetering van de rechtsbescherming van woonbootbewoners en zal dus geen uitspraken opleveren over de kwaliteit van lopende procedures tot liggeldverhoging op grond van de huidige rechtsbescherming.

Vraag 1

Bent u bekend met berichtgeving over financieringsproblemen bij Europees (EASA) erkende vakopleidingen voor vliegtuigmonteurs, waardoor één van de twee opleidingsinstituten 100 jongeren naar huis heeft moeten sturen, omdat de vliegtuigmonteursopleiding geen doorgang kon vinden?1 Zo ja, hoe beoordeelt u de beschreven situatie, waarin naar voren komt dat financiering vanuit het betrokken bedrijfsleven steeds moeilijker wordt?

Ja. Van de betrokken instelling VTOC heb ik begrepen dat bezuinigingen bij de KLM-groep de financiering bemoeilijkt. Daarnaast heeft de VTOC aangegeven dat het wegvallen van het contract met de Koninklijke Luchtmacht bij het niet starten van de opleiding een doorslaggevende rol heeft gespeeld.

Vraag 2

Deelt u de mening dat dit waardevolle niche-opleidingen zijn die jongeren een onderscheidende en gedegen technische opleiding bieden? Zo ja, wat betekent dit concreet voor uw inzet om te voorkomen dat dit soort opleidingen hun activiteiten moeten staken?

Ik deel de mening dat deze opleiding voor het afnemende veld waardevol is. De opleiding voor vliegtuigtechnicus die voldoet aan de vereisten voor Vliegtuigonderhoud Part-66 betreft een private opleiding. De vereisten, die zijn vastgesteld door het European Aviation Savety Agency (EASA), liggen hoger dan die voor een reguliere opleiding vliegtuigonderhoud in het bekostigde beroepsonderwijs (de vereisten maken derhalve ook geen deel uit van het laatst vastgestelde kwalificatiedossier).
Voor de beschrijving van mijn inzet om te voorkomen dat dit soort opleidingen hun activiteiten moeten staken verwijs ik u naar het antwoord op vraag 4.

Vraag 3

Kunt u aangeven of dit probleem bij meer technische opleidingen in andere bedrijfssectoren voorkomt?

Er hebben mij geen signalen bereikt van vergelijkbare voorbeelden in andere bedrijfssectoren.

Vraag 4

Deelt u de opvatting dat er andere financieringsvormen en opleidingsconcepten, zoals de vakschool, ontwikkeld moeten worden om dergelijke technische opleidingen toekomst te bieden? Zo ja, wat betekent dit voor uw inzet op dit gebied? Zo nee, waarom niet?

Ik deel de opvatting dat publiekprivate samenwerking van belang is om opleidingen in stand te houden waar de arbeidsmarkt behoefte aan heeft. In de praktijk weten het onderwijsveld en het bedrijfsleven elkaar ook goed te vinden.
Op 11 september jl. heb ik overleg gevoerd met de betrokken onderwijsinstellingen en het College van Belanghebbenden Luchtvaartonderwijs over het onderwijs voor vliegtuigonderhoud in den brede. De situatie van VTOC, die opleidingen aanbiedt met vereisten die uitgaan boven de vereisten in het huidige kwalificatiedossier, is hierbij ook aan de orde geweest. Met de betrokkenen is afgesproken te bezien op welke wijze het vliegtuigonderwijs op toegankelijke, kwalitatief goede en doelmatige wijze aangeboden kan worden. De uitkomsten hiervan verwacht ik eind van dit jaar gereed te hebben.

Vraag 1

Bent u verbolgen over de extreem hoge huren die Amsterdamse woningbouwcorporaties rekenen voor oorspronkelijk sociale huurwoningen?

Het staat woningcorporaties vrij, binnen de grenzen die de huurprijsregelgeving biedt, een woning te verhuren. Zolang de maximale huurprijsgrens daarbij niet wordt overschreden is er geen sprake van te hoge huren. Van woningcorporaties wordt uiteraard wel verwacht dat zij invulling geven aan hun kerntaak, het huisvesten van mensen met lage inkomens. Dat is ook vastgelegd in de door de Amsterdamse woningcorporaties met de gemeente gemaakte afspraken1. Mij is geen signaal bekend dat de corporaties hun afspraken in deze niet nakomen2.

Vraag 2

Deelt u de mening dat een huurwoning van 37m2 in een normale Amsterdamse woonbuurt niet geliberaliseerd hoort te zijn, zoals nu wel het geval is bij woningbouwcorporatie Stadgenoot? Kunt u uw antwoord toelichten?

De maximale huurprijs van een woning kan worden bepaald aan de hand van het totaal van punten op basis van het woningwaarderingsstelsel (WWS). Hiermee wordt ook rekening gehouden met andere kwaliteitskenmerken van een woning, bijvoorbeeld een energieprestatie behorend bij energielabel A. Het totaal van WWS-punten bepaalt dan ook of een huurwoning van 37m2 in een normale Amsterdamse woonbuurt kan worden geliberaliseerd. Om te voorkomen dat bij een nieuwe huurovereenkomst de maximale huurprijs wordt overschreden en een geliberaliseerde huurprijs wordt gerealiseerd, is voorzien in een procedure bij de huurcommissie. Deze procedure houdt in dat een huurder zich tot de huurcommissie kan wenden binnen zes maanden na ingangsdatum van die huurovereenkomst.
Overigens merk ik op dat de gemiddelde WOZ-waarde van de woningen in de buurt van het gegeven voorbeeld (Pieter Lastmankade 196, Amsterdam) per vierkante meter beduidend hoger ligt in vergelijking tot die van de gemiddelde woning in Amsterdam.

Vraag 3

Hoe kenschetst u de enorme afname van het aanbod aan huurwoningen onder de liberalisatiegrens zoals geschetst in het artikel van Het Parool?1 Hoe rijmt u dat met uw eerdere beantwoording waarin u, in reactie op de stelling dat de Donnerpunten tot enorme huurverhogingen zullen leiden, nadrukkelijk stelt dat verhuurders niet verplicht zijn om de maximaal toegestane huur te vragen van een nieuwe huurder? Hoe kijkt u tegen corporaties aan die wel maximaal gebruik maken van de verruiming van het Woningwaarderingsstelsel (WWS)?

Waar de vraag melding maakt van «Donnerpunten» ga ik ervan uit, dat hiermee wordt gedoeld op de maatregel inzake de maximaal 25 extra WWS-punten die per 1 oktober 2011 zijn ingevoerd.
Het artikel in Het Parool geeft naar mijn mening onvoldoende informatie die de conclusie rechtvaardigt dat er sprake is van een enorme afname van het aanbod aan huurwoningen onder de liberalisatiegrens.
Op basis van het jaarboek van de federatie van Amsterdamse woningcorporaties 2012 (p.38) blijkt dat vóór invoering van extra punten voor het energielabel en schaarstepunten 12 procent van de Amsterdamse corporatiewoningen zou kunnen worden geliberaliseerd en na invoering 37 %. Feitelijk is er op dit moment echter slechts 2 % geliberaliseerd. Zoals in de beantwoording van vraag 1 is aangegeven heb ik geen signalen dat de woningcorporaties de met de gemeente gemaakte afspraken niet nakomen. Overigens gaan de afspraken tussen gemeente en woningcorporaties in Bouwen aan de Stad er ook van uit dat woningcorporaties een rol hebben bij het creëren van een segment voor middeninkomens met huurprijzen tussen € 650, en € 930,- (Bouwen aan de stad II, p. 9)

Vraag 4

Kunt u de conclusie in het Volkskrantartikel2 onderschrijven dat het overgrote deel van de grote woningbouwcorporaties in principe zo goed bij kas zit dat zij niet alleen Vestia financieel adequaat kunnen ondersteunen maar daarnaast ook blijvend kunnen investeren in renovatie en nieuwbouw? Kunt u dit toelichten?

Ik kan niet specifiek ingaan op de berekeningen die ten grondslag liggen aan het artikel in de Volkskrant. Wel merk ik in het algemeen op dat recente rapportages van het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV), zoals het Sectorbeeld voornemens 2011, waarover ik uw Kamer bij brief van 19 juni 2012 heb geïnformeerd (TK 29 453, nr. 252), aangeven dat de sector over het algemeen financieel goed in staat is om haar voorgenomen investeringen te realiseren.
Als het gaat om ondersteuning van Vestia in relatie tot de opgave van woningcorporaties verwijs ik naar de wijziging van het Besluit Centraal Fonds Volkshuisvesting die ik aan uw Kamer heb gezonden (TK 29 453, nr. 255)5 . Daar is het volgende aangegeven:
« (.....) Daarnaast laten de berekeningen zien dat de financiële spankracht van de sector als geheel toereikend is om een – maximaal opgelegde – heffing van 5% ten behoeve van saneringsteun te kunnen dragen. De verhoging van de saneringsheffing valt samen met de heffing bij verhuurders (startjaar 2013).
(......)
Indien er in latere jaren sprake zou zijn van een samenloop van beide heffingen kan becijferd worden dat dit nog zou kunnen worden gedragen door de sector als geheel. Uitgaande van de cijfers voor 2013, zoals opgenomen in het «Sectorbeeld voornemens 2012 – 2016» van het CFV, kan worden berekend dat een extra last van 5% van de huurinkomsten in 2013 er toe zou leiden dat de verwachte rentedekkingsgraad in 2013 daalt van ca. 1,85 naar ca. 1,50. Deze rentedekkingsgraad is een belangrijke norm voor het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) bij het verstrekken van borgingsruimte voor het aantrekken van leningen ten behoeve van investeringen. Bij een rentedekkingsgraad van ongeveer 1,3 tot 1,4 acht het WSW de kasstromen van een toegelaten instelling voldoende om de gewenste borgingsruimte zonder nadere extra voorwaarden te verstrekken. Dat betekent dat ook bij een samenloop van heffingen de toegelaten instellingen gemiddeld genomen voldoende kasmiddelen overhouden om de voorgenomen investeringen te kunnen financieren met WSW-borging (.....)».
Uiteraard kan dit beeld per corporatie verschillen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de woningbouwcorporaties die in principe financieel gezond zijn de plicht hebben om te investeren in renovatie en nieuwbouw en bovenal sociale huisvesting dienen aan te bieden voor betaalbare prijzen?

Ja, die mening deel ik. Dat ligt ook in de kerntaak van woningcorporaties besloten en is tevens verankerd in de Woningwet (en in het wetsvoorstel van de herziening daarvan zoals dat inmiddels door uw Kamer is aanvaard). Ik teken daarbij wel aan dat woningcorporaties daarnaast de mogelijkheid hebben ook woningen boven de liberalisatiegrens aan te bieden. De huisvestingsopgave kan immers breder zijn dan alleen het huisvesten van de doelgroep.

Vraag 6

Kunt u uitsluiten dat corporaties die maximaal gebruik maken van de ruimte in het WWS, en dus voor veel nieuw vrijgekomen huurwoningen markthuren zullen vragen, dit doen omdat er nog niet geopenbaarde financiële problemen zijn, hetzij met derivaten of grondposities, hetzij met andersoortige risico’s?

Voor het huurprijsbeleid van woningcorporaties geldt dat zij daarbij rekening zullen (moeten) houden met de toekomstige volkshuisvestingsopgave en afspraken met de gemeente die er liggen. Uiteraard zal daarbij ook rekening gehouden moeten worden met voorzienbare financiële tegenvallers (bijvoorbeeld een afwaardering op grond vanwege dalende marktprijzen of tegenvallende woningverkopen).
Ik verwacht niet dat woningcorporaties die maximaal gebruik maken van de ruimte in het WWS dit doen vanwege nog niet geopenbaarde financiële problemen. Ik kan dat echter dat niet uitsluiten omdat ik nog niet geopenbaarde gevallen niet ken.

Vraag 7

Deelt u de mening dat de corporaties in Amsterdam de taak hebben om in alle wijken van Amsterdam voldoende aanbod van betaalbare huurwoningen tot de liberalisatiegrens aan te bieden, ook nu corporaties veel van dergelijke woningen mogen liberaliseren vanwege de Donnerpunten?3 Kunt u toelichten hoe u van plan bent dit waarborgen?

Zoals ik in het antwoord op vraag 3 heb aangegeven liggen er afspraken tussen de gemeente Amsterdam en de Amsterdamse woningcorporaties over de huisvesting van de doelgroep (Bouwen aan de Stad II). De Amsterdamse corporaties geven ook invulling aan deze afsp7en. Dit ondanks de ruimte die er is om woningen te liberaliseren. Partijen hebben afgesproken deze afspraken jaarlijks te monitoren Mochten woningcorporaties zich niet aan deze afspraken houden zal dat onderwerp van overleg zijn tussen de gemeente en woningcorporaties. Ik zie daar voor mij geen rol.

Vraag 8

Deelt u de mening dat corporaties geen taak hebben in het aanbieden van huurwoningen boven € 900,–? Kunt u uw antwoord toelichten?

Deze mening deel ik niet. Zoals in antwoord op vraag 3 is aangegeven liggen er ook tussen gemeente en woningcorporaties afspraken om te komen tot een segment voor middeninkomens waarbij gedacht wordt aan het segment tussen € 650, en € 930,-. Voor invulling van deze afspraken kan het dan ook wenselijk zijn woningen aan te bieden met een huurprijs boven de € 900,-

Vraag 1

Bent u bekend met het rapport «Natura 2000-gebieden Overijssel, doelstellingen getoetst», uitgevoerd door Stichting Instituut Quatro in opdracht van de VVD Overijssel?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de conclusies van het rapport dat er grote verschillen zijn tussen de doelen opgesteld in de aanwijzingsbesluiten en de doelen opgenomen in de Standaard Data Formulieren (SDF) voor de Natura 2000-gebieden in Overijssel? Zo nee, waarom niet?

Bij het definitief aanwijzen van Natura 2000-gebieden worden complementaire doelen, zoals benoemd in het Doelendocument Natura 2000, geschrapt zoals aangegeven in mijn Kamerbrief over het 10-puntenplan voor Natura 2000 (Kamerstuk 32 670, nr. 24, 14 september 2011). Afgelopen zomer heb ik deze complementaire doelen uit de reeds definitieve aanwijzingsbesluiten geschrapt.
IQuatro hanteert in haar rapport een bredere en daarmee onjuiste definitie van complementaire doelen. Hierdoor worden ook doelstellingen die rechtstreeks vanuit de richtlijnen voortvloeien als «complementair» bestempeld. Deze kunnen niet worden geschrapt.
Op dit moment bestaan er verschillen tussen de gegevens zoals die in 2004 in Brussel zijn aangemeld via het Standaardgegevensformulier (SDF) en zoals die nu zijn opgenomen in de aanwijzingsbesluiten. Dit is eenvoudig te verklaren. De Vogel- en Habitatrichtlijn verplichten Nederland ertoe in de Natura 2000-gebieden voor alle voorkomende Natura 2000-waarden een doel te stellen. Dit moet op basis van de best beschikbare kennis.
Deze kennis wordt verwerkt in de aanwijzingsbesluiten. Door de gebiedsprocessen en ingediende zienswijzen op ontwerp aanwijzingsbesluiten is een beter beeld ontstaan van aanwezige waarden in de geselecteerde Natura 2000-gebieden. Deze waarden worden in de uiteindelijke (definitieve) aanwijzingsbesluiten opgenomen. Het Standaardgegevensformulier wordt aangepast wanneer gebieden definitief zijn aangewezen. Dit om het meerdere malen aanpassen van deze formulieren te voorkomen en te zorgen dat de aanwijzingsbesluiten leidend zijn. Zodra een gebied definitief is aangewezen, zal het SDF hierop worden aangepast. Daarmee verdwijnt de discrepantie.

Vraag 3

Kunt u aangeven of er ook verschillen bestaan tussen de aanwijzingsbesluiten en Standaard Data Formulieren voor Natura 2000-gebieden in andere provincies in Nederland? Zo ja, bent u bereid de doelen in zowel de definitieve als concept aanwijzingsbesluiten in overeenstemming te brengen met de opgenomen doelen in de Standaard Data Formulieren zodat alle complementaire doelen zullen worden geschrapt?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat niet moet worden overgegaan tot het definitief aanwijzen van Natura 2000-gebieden zolang er nog complementaire- en extra doelen zijn opgenomen in het aanwijzingsbesluiten? Zo nee, waarom niet?

In de definitieve aanwijzingsbesluiten die thans gereed liggen zijn alleen doelstellingen opgenomen die rechtstreeks vanuit de verplichtingen van de Vogel- en Habitatrichtlijn voortvloeien. Complementaire doelstellingen, zoals benoemd in het Doelendocument Natura 2000, zijn hieruit geschrapt.
Overigens zijn de bevoegde gezagen geïnformeerd over de voorgenomen wijzigingen van het ontwerp aanwijzingsbesluit, inclusief het schrappen van complementaire doelen, zodat zij daar met het opstellen van beheerplannen op kunnen anticiperen. Het rapport van IQuatro houdt daarmee geen rekening.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Moskee kopen om burgers te helpen»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de visie dat het opkopen van een islamitisch gebedshuis door de overheid alleen zou mogen gebeuren als dit zou leiden tot minder of geen moskeëen? Zo neen, waarom niet?

Ik deel deze visie niet. De ruimtelijke ordening is in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van gemeenten, en het is aan hen om – op basis van wat in het publiek belang is – beslissingen te nemen over de indeling van de publieke ruimte. Het bieden van oplossingen ter bevordering van leefbaarheid in de gemeente, zoals hier het geval is, valt dan ook binnen het mandaat van het gemeentelijk bestuur. Verder is het verminderen van het aantal moskeeën geen doel van de rijksoverheid.

Vraag 3

Deelt u de mening dat er geen enkele moskee meer in de bebouwde kom zou mogen zijn? Zo neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Welke maatregelen bent u voornemens te treffen om te voorkomen dat er belastinggeld wordt verspild aan het absurde idee een moskee op te kopen?

Geen. Het staat het gemeentebestuur vrij om de financiële middelen die het heeft, binnen de grenzen van de wet, aan te wenden. De gemeenteraad voert hierop democratische controle uit.

Vraag 1

Kent u het bericht «Bejaarde vrouw bedreigd en overvallen in Hoogvliet»1 en andere recente berichten van criminaliteit tegen ouderen? Kent u de cijfers ten aanzien van het aantal slachtoffers van 65 jaar en ouder die hulp hebben gehad van Slachtofferhulp Nederland2?

Ja.

Vraag 2

Hoe komt het dat volgens de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek het aantal slachtoffers dat door Slachtofferhulp Nederland geholpen moest worden in de leeftijdscategorie van 65 jaar en ouder verhoudingsgewijs in de afgelopen jaren sterker gestegen is dan het aantal slachtoffers in andere leeftijdscategorieën?

In algemene zin valt op te merken dat sinds het voorjaar van 2011 de doorgifte van slachtoffergegevens automatisch verloopt vanuit de politie naar Slachtofferhulp. Dat heeft geleid tot een aanzienlijke stijging van het aantal aangemelde slachtoffers in alle leeftijdscategorieën. Slachtofferhulp Nederland ziet dat oudere slachtoffers relatief vaker lijken in te gaan op een hulpaanbod van Slachtofferhulp Nederland. Enerzijds omdat deze categorie slachtoffers in verhouding met andere (maar niet alle) leeftijdscategorieën kwetsbaarder is voor de gevolgen van een misdrijf, anderzijds omdat het sociaal contact met de hulpverlener een intrinsieke waarde heeft voor juist dat deel van deze groep met een klein sociaal netwerk. Op basis van de cijfers van Slachtofferhulp Nederland is geen conclusie te trekken over de daadwerkelijke toename van geweld tegen ouderen.

Vraag 3

Deelt u de indruk dat de bovengenoemde overval niet op zichzelf staat, maar dat deze en andere grove vormen van misdaden gericht tegen ouderen helaas schering en inslag zijn geworden? Zo ja, kunt u die indruk met cijfers onderbouwen? Zo nee, waarom niet?

Ernstige misdrijven tegen ouderen komen regelmatig voor, doch niet kan worden gezegd dat ze «schering en inslag» zijn. Uit de mij bekende cijfers met betrekking tot overvallen blijkt dat het totale aantal woningovervallen weliswaar daalt, maar dat het aantal overvallen op senioren stijgt. In de eerste 8 maanden van 2012 hebben 110 overvallen op senioren plaatsgevonden (in dezelfde periode in 2011 waren dat er 98). Hoewel dit absolute aantal, afgezet tegen het aantal senioren in Nederland, bescheiden lijkt, vind ik elke overval onacceptabel gelet op de grote impact ervan op het slachtoffer en diens omgeving.

Vraag 4

Deelt u de mening dat ouderen in onze samenleving verhoudingsgewijs kwetsbaarder zijn voor criminaliteit dan de meeste andere leeftijdscategorieën? Zo ja, deelt u dan de mening dat er in de criminaliteitsbestrijding extra aandacht voor ouderen moet komen? Zo nee, waarom niet?

Nee. De kans om slachtoffer te worden van een misdrijf is in het algemeen voor senioren lager dan voor anderen. Dit laat onverlet dat speciaal op preventie gerichte inspanningen in het bijzonder worden gericht op kwetsbare groepen, zoals ouderen. De kwetsbaarheid van ouderen zit niet zozeer in de kans op slachtofferschap, maar in de impact indien zij slachtoffer worden.
Daarom heb ik binnen de brede aanpak van overvallen specifieke maatregelen getroffen om woningovervallen op senioren terug te dringen. Specifiek voor senioren organiseer ik samen met ouderenbonden en het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) door het hele land bijeenkomsten voor senioren, waar voorlichting over preventie van woningovervallen, woninginbraken en babbeltrucs wordt gegeven.

Vraag 5

Deelt u de mening dat woningcorporaties in (ook bestaande) ouderenwoningen voorzieningen moeten aanbrengen, waardoor de bewoner zonder de deur te hoeven open te maken, kan controleren wie er bij hem aanbelt (intercoms, camera's of «spionnetjes»)? Zo ja, gaat u hier de woningbouwcorporaties op aanspreken? Zo nee, waarom niet?

Criminaliteit tegen ouderen kan slechts worden teruggedrongen als alle betrokken partijen zich daarvoor inzetten. Ook van huiseigenaren, verhuurders en bewoners zelf verwacht ik daarin een bijdrage. Voor gemeenten en woningbouwcorporaties heb ik daarom een Toolkit Voorlichting Veilig Wonen laten ontwikkelen. Veel gemeenten en particuliere organisaties hebben deze inmiddels bij het CCV opgevraagd. Ik zal een en ander bij de woningbouwcorporaties onder de aandacht blijven brengen.

Vraag 6

Deelt u de mening dat om de aangiftebereidheid te bevorderen de politie bij personen, die vanwege een hoge leeftijd moeilijker in staat zijn naar een politiebureau te komen, die aangifte aan huis komt opnemen? Zo ja, hoe gaat u dit bewerkstelligen? Zo nee, waarom niet?

Ja. De beperkte mobiliteit van ouderen mag geen belemmering zijn voor het doen van aangifte. Daarom is het al langere tijd de praktijk in Nederland dat de politie in deze gevallen op locatie (bij de burger thuis) aangifte komt opnemen.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het voorhanden hebben van een alarmbel in de woning kan helpen om het aantal oudere slachtoffers terug te brengen? Zo ja, hoe gaat u dit bevorderen? Zo nee, waarom niet?

Of het voorhanden hebben van een alarmbel in de woning het aantal slachtoffers daadwerkelijk terug kan brengen, is moeilijk in te schatten. Een dergelijk alarm kan wel de heterdaadkracht van de politie vergroten waardoor de kans toeneemt dat de dader(s) gepakt worden. Er is een breed aanbod aan persoonlijke alarmsystemen. Voor 2013 staat een actie op het programma om het installeren en gebruiken van persoonlijk alarmsysteem door senioren te bevorderen.

Vraag 8

Deelt u de mening dat de opsporing van daders van misdrijven gericht tegen extra kwetsbare groepen, zoals ouderen, prioriteit verdient? Zo ja, waar blijkt die prioriteit nu concreet ui? Zo nee, waarom niet?

In de opsporing moeten alle criminelen die ernstige misdrijven plegen met prioriteit worden aangepakt. Het OM houdt in haar strafeis of bij het opleggen van een strafbeschikking rekening met de bijzondere omstandigheden van het slachtoffer. Dit zal ook het geval zijn als er sprake is van een ouder, kwetsbaarder slachtoffer. Op grond van de Richtlijn voor strafvordering overvallen op woningen en bedrijven geldt voor kwetsbare slachtoffers een verzwaringsgrond op basis van maatwerk. Ook rechters houden bij de straftoemeting rekening met de kwetsbaarheid van het slachtoffer. In verschillende landelijke oriëntatiepunten voor straftoemeting voor gewelds- en zedendelicten is de kwetsbaarheid van het slachtoffer als strafbeïnvloedende factor expliciet benoemd. Hoewel geen wettelijke strafverhogingsgrond, zal de rechter met die factor rekening houden en de strafverzwarende omstandigheid in voorkomende gevallen ook in de motivering van de oplegging van straf tot uitdrukking brengen.

Vraag 9

In hoeverre kan er in de strafeis dan wel strafmaat rekening mee worden gehouden dat de slachtoffers vanwege hun hogere leeftijd extra kwetsbaar zijn voor misdadigers? Wordt er in de praktijk van de rechtspraak rekening gehouden met deze kwetsbaarheid? Zo ja, waar blijk dat concreet uit? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Armenië bedreigt zijn buurland?»1

Ja.

Vraag 2

Hoe duidt u de gratieverlening, bevordering en heldenstatus die door Azerbeidzjan is toebedeeld aan Azeri Ramil Safarov, een tot levenslang veroordeelde moordenaar? Bent u bereid uw afkeuring over deze gang van zaken uit te spreken?

De gebeurtenissen rond de gratieverlening, bevordering en heldenstatus die door Azerbeidzjan is toebedeeld aan Ramil Safarov, een tot levenslang veroordeelde moordenaar van een Armeense officier dragen bij aan de bestaande spanningen tussen Armenië en Azerbeidzjan vanwege het conflict over Nagorno Karabach. Dit heeft een negatief effect op de stabiliteit in de regio en de inspanningen van de OVSE Minsk Groep om tot een vredesregeling te komen.
EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton heeft beide landen opgeroepen tot terughoudendheid in woord en daad om een mogelijke escalatie van het conflict te voorkomen. Deze boodschap stond centraal tijdens het bezoek van EU Speciaal Vertegenwoordiger Lefort van 11 tot 14 september jl. aan de regio. Nederland sluit zich aan bij deze oproep. De regering heeft in Azerbeidzjan op het hoogste niveau aangedrongen op terughoudendheid in het conflict met Armenië over Nagorno Karabach. Daarbij zijn expliciet de Nederlandse zorgen uitgesproken over de oplopende spanningen vanwege de amnestieverlening aan Safarov. SG NAVO Rasmussen sprak zich tijdens zijn bezoek aan de regio van 6 tot 7 september jl. in soortgelijke zin uit.

Vraag 3

Hoe verhouden deze recente gebeurtenissen zich tot de al bestaande spanningen en het conflict over Nagorno-Karabach? Welke concrete stappen zijn er door Nederland en de Europese Unie genomen om, al dan niet in samenspraak met de Minsk Group, tot een vermindering van de spanningen te komen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u bereid om bij uw Europese collega’s en de Hoge Vertegenwoordiger van de EU voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid aan te dringen op een bemiddelende rol van de EU in de zeer gespannen verhouding tussen Armenië en Azerbeidzjan? Zo nee, waarom niet?

De OVSE Minsk Groep is het juiste forum om tot een duurzame vredesregeling te komen. De EU maakt geen deel uit van de Minsk Groep, maar kan wel een belangrijke aanvullende rol vervullen bij het ontwikkelen en uitvoeren van vertrouwenwekkende maatregelen. Nederland steunt de inspanningen van EU Speciaal Vertegenwoordiger Lefort. Daarnaast biedt het Oostelijk Partnerschap de gelegenheid beide landen op hun internationaalrechtelijke verplichtingen te wijzen en hen aan te moedigen zich constructief op te stellen in de onderhandelingen over een vredesakkoord.