Vraag 1

Kent u het artikel «Meer nadelen dan voordelen»?1

Ja.

Vraag 2

Wat zijn de te verwachten effecten van de nieuwe Wet werk en zekerheid (Wwz) en de daaropvolgende ketenbepaling voor de amateursport?

De ketenbepaling regelt wanneer elkaar opvolgende tijdelijke contracten overgaan in een vast contract. In de huidige situatie is dat het geval bij meer dan drie elkaar opvolgende tijdelijke contracten of (bij een minder aantal) als een periode van drie jaar wordt overschreden. Tijdelijke contracten worden als opeenvolgend gezien als zij elkaar met een tussenpoos van drie maanden of minder opvolgen. Van deze tussenpoos kan bij cao onbeperkt worden afgeweken. Dat geldt ook voor het aantal contracten en de periode van drie jaar waarna een vast contract ontstaat.
Het doel van de ketenbepaling is echter dat na verloop van tijd voor werknemers zekerheid ontstaat in de vorm van een vast contract. Omdat de huidige regeling te veel mogelijkheden biedt om werknemers structureel en langdurig in te schakelen op basis van tijdelijke contracten, is in het Sociaal Akkoord van 11 april 2013 afgesproken de ketenbepaling zodanig aan te passen dat deze haar doelstelling beter kan vervullen. Zo wordt de balans tussen vast en flexibel werk beter in evenwicht gebracht.
In de Wwz wordt de ketenbepaling dan ook overeenkomstig de afspraken in het Sociaal Akkoord met ingang van 1 juli 2015 zo aangepast dat meer dan drie elkaar opvolgende tijdelijke contracten overgaan in een vast contract of (bij een minder aantal) als een periode van twee jaar wordt overschreden. Tijdelijke contracten worden als opeenvolgend gezien als zij elkaar met een tussenpoos van zes maanden of minder opvolgen. Bij cao kan alleen nog worden afgeweken van de ketenbepaling als het uitzendovereenkomsten betreft, of als het werken met tijdelijke contracten gegeven de intrinsieke aard van de bedrijfsvoering noodzakelijk is, met dien verstande dat het aantal contracten ten hoogste kan worden gesteld op zes in een periode van vier jaar. Van de tussenpoos van zes maanden kan niet bij cao worden afgeweken.
Voor de beantwoording van de vraag of de ketenbepaling van toepassing is, dient ook te worden meegenomen of er sprake is van een arbeidsovereenkomst of van vrijwilligerswerk. Binnen de amateursport wordt immers veel gebruik gemaakt van onbetaalde krachten (of tegen een geringe vergoeding) waarop de ketenbepaling niet van toepassing is. Daar waar gewerkt wordt met betaalde krachten geldt ook voor de amateursport dat het langdurig en onvrijwillig inschakelen van werknemers op flexibele contracten door één en dezelfde werkgever, waar het in feite structurele werkzaamheden betreft, zoveel mogelijk moet worden teruggedrongen. De verwachting is dat dit ook in de amateursport zal leiden tot een toename van het aantal vaste contracten.

Vraag 3

Klopt het dat u een uitzondering maakt voor bijvoorbeeld de profvoetbalsector? Doet u dit op basis van de intrinsieke aard van de bedrijfsvoering, een oplossing die de Wwz mogelijk maakt? Deelt u de mening dat het bij de aard van de bedrijfsvoering niet uit maakt of het om professionele of amateursport gaat, maar dat het gaat om de sector als totaal? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom maakt u dan verschil binnen de sportsector tussen amateur- en professionele sport?

Bij cao kan de ketenbepaling buiten toepassing worden verklaard voor functies die ik bij ministeriële regeling heb aangewezen. Deze functies dienen aan de volgende cumulatieve voorwaarden voldoen:
Het betreft functies in een bedrijfstak waar onverkorte toepassing van de ketenbepaling tot onaanvaardbare consequenties zou leiden en het voortbestaan van de sector in het geding zou komen. Het gaat dan om (functies binnen) bedrijfstakken waar om die reden uitsluitend met tijdelijke contracten kan worden gewerkt, waarvoor het gebruik van langjarige tijdelijke contracten ook geen oplossing kan vormen en waarvoor de gemaximeerde afwijkingsgrond, zoals hierboven omschreven, onvoldoende soelaas biedt.
De functies van contractspeler en trainer/coach in het betaald voetbal voldoen aan de gestelde voorwaarden en zullen bij ministeriële regeling worden aangewezen.2 Dit is noodzakelijk omdat zonder deze uitzondering clubs binnen het betaald voetbal onvoldoende zekerheid hebben over het behoud van spelers en trainers. Wanneer door de ketenbepaling een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd ontstaat, zou de arbeidsovereenkomst op elk gewenst moment met inachtneming van een opzegtermijn van een maand kunnen worden opgezegd, zonder dat daar enige financiële compensatie voor de club tegenover zou staan. Dit brengt dus niet alleen sportieve schade toe aan clubs in het betaald voetbal, maar tast ook de huidige systematiek van vergoedingen aan die verschuldigd zijn bij spelerswisselingen waardoor het voortbestaan van de sector in het gedrang komt. Voor trainers geldt dat het technische beleid van een club vaak mede wordt bepaald door de trainer. Het zou dan ook niet alleen slecht zijn voor de continuïteit als een trainer van de een op de andere dag zijn arbeidsovereenkomst kan opzeggen, maar tevens tot ernstige financiële schade voor de club kunnen leiden (nieuwe trainer, met nieuwe wensen als het gaat om spelers).
De uitzondering bij ministeriële regeling voor de functie van speler en trainer in het betaald voetbal is gestoeld op bovenstaande overwegingen (en derhalve op de intrinsieke aard van de bedrijfsvoering in het betaald voetbal). Wat betreft de amateursport zou ik een vergelijkbare toets doen ten aanzien van de consequenties voor de bedrijfsvoering, mocht een verzoek om uitzondering op de toepassing van de ketenbepaling gedaan worden (zie ook het antwoord op vraag vier).

Vraag 4

Wat heeft u met de eerdere signalen uit de sportwereld aangaande de Wwz gedaan, en wat heeft u gedaan om de onzekerheid en onrust bij de amateursport weg te nemen?

In gesprekken met de KNVB en NOC*NSF heb ik toegelicht wat de wijziging van de ketenbepaling precies inhoudt. Vervolgens hebben beide organisaties een verzoek ingediend om in aanmerking te komen voor de uitzondering als beschreven in antwoord 3. De KNVB heeft verzocht om een uitzondering voor de functies van contractspelers, trainers/coaches en (assistent)scheidsrechters in het Nederlandse profvoetbal. NOC*NSF heeft verzocht om een uitzondering voor de functies van bondstrainers en technisch directeuren. Wat betreft functies binnen de amateursport heeft NOC*NSF een dergelijk verzoek niet gedaan. Dit kan mede zijn oorzaak vinden in de omstandigheid dat sportverenigingen niet onder een cao vallen. Als vereiste is immers in de wet is opgenomen dat de ketenbepaling alleen bij cao buiten toepassing kan worden verklaard voor functies die ik bij ministeriële regeling heb aangewezen. Wellicht zal NOC*NSF een dergelijk verzoek in de toekomst nog doen, dat ik dan op zijn eigen merites zal beoordelen.
De zorgen die leven binnen de amateursport, zoals beschreven in het artikel «Meer nadelen dan voordelen», zien op de wijziging van de ketenbepaling waardoor niet meer eindeloze reeksen van tijdelijke contracten kunnen worden aangegaan, of de zomerperiode als tussenpoos van drie maanden kan worden genomen zonder dat een vast contract ontstaat. Zoals ook voor andere bedrijfstakken geldt, doet de amateursport er goed aan zich te beraden op welke wijze de bedrijfsvoering kan worden aangepast om te komen tot een optimale inzet van personeel. Ook werkgevers in de sport kunnen gebruik maken van verschillende vormen van interne flexibiliteit om de zomerperiode opvangen, bijvoorbeeld door met roosters en werktijden een andere inzet van personeel te bevorderen. Over de mogelijkheden hiertoe ga ik het gesprek graag verder aan.

Vraag 5

Deelt u de mening dat er door de Wwz een reële kans is dat veel amateurverenigingen veel meer moeite moeten doen om aan personeel te komen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid maatregelen te nemen om dit tegen te gaan?

Vooralsnog verwacht ik niet dat amateursportverenigingen meer moeite zullen ondervinden bij het aantrekken van personeel. Ook onder de Wwz blijft de mogelijkheid bestaan van het aanbieden van drie tijdelijke contracten, zolang deze bij elkaar opgeteld niet langer duren dan een periode van twee jaar. Doordat de tussenpoos in de ketenbepaling wordt verlengd van drie naar zes maanden, bestaat de mogelijkheid dat de werknemer in die tussenliggende periode van zes maanden sneller bij een andere werkgever een baan vindt. Een werkgever zal zich eerder bezinnen om een goede werknemer te laten gaan, aangezien hij niet de zekerheid heeft dat de werknemer na de tussenpoos weer voor hem beschikbaar zal zijn. De verlenging van de tussenpoos zal er derhalve toe leiden dat meer vaste contracten worden aangegaan.

Vraag 1

Bent u, alsmede de commissie van aanbestedingsexperts en de drie onderzoeksbureaus die betrokken zijn bij de evaluatie van de Aanbestedingswet 2012, bekend met signalen over gebrekkige communicatie tussen opdrachtgevers en aanbieders, voorafgaand en gedurende aanbestedingstrajecten? Zo ja, uit welke sectoren komen deze signalen?

In alle opdrachtgevers-opdrachtnemers relaties, al dan niet als uitkomst van een aanbesteding, is het voor partijen van belang goed en helder met elkaar te communiceren. Bij aanbesteden is het tegelijkertijd van belang, voor de gelijke behandeling van ondernemers, dat alle partijen toegang hebben tot dezelfde informatie. De Aanbestedingswet 2012 stelt regels om gelijke behandeling van ondernemers te waarborgen. Voorafgaand aan de aanbestedingsprocedure kan communicatie plaatsvinden door middel van het houden van een markconsultatie, tijdens de procedure verloopt de communicatie via de nota van inlichtingen. Op dit moment voeren drie onderzoeksbureaus onderzoeken uit in het kader van de evaluatie van de Aanbestedingswet 2012. De onderzoeken behelzen onder meer een kwalitatief gedeelte waarin ondernemers worden gevraagd naar hun ervaring met de Aanbestedingswet 2012, daarbij kunnen zij ook problemen die zij ervaren met communicatie signaleren.

Vraag 2

Bent u bereid om in de evaluatie van de Aanbestedingswet 2012 aandacht te besteden aan de gevaren van over- en onderspecificatie van opdrachten en het stellen van onmogelijke eisen door aanbestedende diensten, in relatie tot de mogelijkheden en stimulansen voor aanbieders om de aanbestedende dienst voor gevaren te waarschuwen? Kan het vaker toepassen van functioneel aanbesteden een rol vervullen in het voorkomen van specificatieproblemen? Zo ja, hoe kan functioneel aanbesteden bevorderd worden?

Bij de evaluatie van de Aanbestedingswet 2012 worden ook ervaringen van ondernemers en aanbestedende diensten onderzocht, daarbij hebben ondernemers de mogelijkheid om hun visie over over- en onderspecificatie van opdrachten naar voren te brengen.
Het vaker toepassen van functioneel aanbesteden kan inderdaad een rol vervullen in het voorkomen van het overspecificeren van een opdracht. Ook voor functioneel aanbesteden geldt echter dat dit niet in alle gevallen het meest passend is. In de Gids proportionaliteit wordt ingegaan op de keuze tussen technisch en functioneel specificeren.

Vraag 3

Bent u het eens met de uitgangspunten dat de markt in een vroeg stadium eigen inbreng moet kunnen leveren op overheidsopdrachten en dat aanbieders hun zorgen over uitvragen kunnen en moeten uiten richting aanbestedende diensten? Hoe kwalificeert u in algemene zin de mate van benutting van instrumenten als de vragenronde, de marktconsultatie en de concurrentiegerichte dialoog?

Het is wenselijk dat ondernemers in een vroeg stadium inbreng kunnen leveren aan de aanbestedende dienst en hem er op kunnen wijzen indien er problemen zijn bij een aanbesteding, een aanbesteding niet haalbaar is, er problemen zijn met het specificeren van de opdracht, of als niet haalbare of tegenstrijdige eisen worden gesteld. Deze signalen kan een ondernemer overbrengen aan een aanbestedende dienst in een eventuele marktconsultatie. Het voordeel van een marktconsultatie is dat ondernemers en de aanbestedende dienst voorafgaand aan de aanbesteding kennis en informatie kunnen uitwisselen waardoor de aanbestedende dienst tot een zo goed mogelijk aanbestedingsdocument kan komen. Een ondernemer steekt werk in een marktconsultatie en voor de aanbestedende dienst betekent het dat het inkooptraject langer duurt. Het is daarom van belang om in het oog te houden dat een markconsultatie niet in alle gevallen passend en/of proportioneel is.
Ook de nota van inlichtingen tijdens de procedure is een goede gelegenheid voor ondernemers om problemen te signaleren. De Aanbestedingswet 2012 geeft ondernemers het recht om inlichtingen te vragen over specifieke aanbestedingen. De aanbestedende dienst beantwoordt deze vervolgens uiterlijk zes dagen voor de uiterste datum van inschrijven in een nota van inlichtingen die wordt verzonden aan alle ondernemers. Een aanbestedende dienst is gehouden tot het verstrekken van deze inlichtingen. De aanbestedende dienst heeft binnen de door het aanbestedingsrecht gestelde grenzen de mogelijkheid om gestelde eisen aan te passen. Indien de ondernemer van mening is dat sprake is van onredelijke eisen en de aanbestedende dienst niet bereid is deze aan te passen kan hij een onafhankelijk advies verkrijgen van de Commissie van Aanbestedingsexperts of een oordeel verkrijgen van de civiele rechter. Vooralsnog heb ik geen signaal dat het naast deze mogelijkheden opportuun zou zijn om een algemene gedragscode op te stellen voor alle aanbestedingen en alle aanbestedende diensten.

Vraag 4

Hoe kunnen stimulansen of verplichtingen worden ingebouwd in het aanbestedingsproces zodat er melding van gemaakt wordt wanneer een opdracht functioneel of technisch niet haalbaar is en/of tegenstrijdige eisen bevat? Is een algemene gedragscode voor inschrijvers een oplossing voor het voorgaande? Overweegt u om in overleg met de markt een algemene gedragscode hierover op te laten stellen? Denkt u na over meer verbetermogelijkheden om deze uitgangspunten te bekrachtigen, om zo verspilling van belastinggeld te voorkomen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de constatering dat veel mkb’ers nog steeds veel belemmeringen ervaren in hun pogingen om mee te dingen naar het binnenhalen van overheidsopdrachten? Bent u bekend met signalen van het mkb over ondoelmatige aanbestedingsvragen en onnodig belemmerende eisen op het gebied van social return en duurzaamheid? Zo ja, kunt u in het kader van de in juli gestarte evaluatie van de Aanbestedingswet 2012 alvast aangeven wat de meest gehoorde belemmeringen zijn op het gebied van social return en duurzaamheidseisen? Kunt u hier in de evaluatie dieper op ingaan?

Zoals aangegeven wordt de Aanbestedingswet 2012 op dit moment geëvalueerd. Onderdeel van de evaluatie is een kwantificering van de deelname van mkb- ondernemingen aan aanbestedingen. Ook zal het gebruik van eisen op het gebied van social return en duurzaamheid een onderdeel van de evaluatie vormen. Ik wil niet vooruitlopen op deze evaluatie omdat daarmee het risico bestaat dat er een niet representatief beeld wordt geschetst. In de evaluatie wordt op deze onderdelen ingegaan en conform toezegging zal ik uw Kamer daarover voor het zomerreces informeren.

Vraag 6

Bent u bereid om in de evaluatie specifiek aandacht te besteden aan belemmeringen die met name door kleinere en innovatieve bedrijven worden ervaren op het gebied van keurmerken en certificaten? Is het waar dat er steeds meer private en publiek gefaciliteerde certificaten en keurmerken voor het bedrijfsleven op het gebied van duurzaamheid en social return worden ontwikkeld? Is het waar dat aanbestedende diensten steeds vaker dergelijke certificaten en keurmerken zijn gaan verlangen van aanbieders? Zo ja, hoe bepalen aanbestedende diensten wat de kwaliteit is van verschillende keurmerken en certificaten? Hoe bepalen aanbestedende diensten welke keurmerken en certificaten zij eisen of prefereren van aanbieders?

Het vragen van keurmerken en certificaten door aanbestedende diensten wordt meegenomen in de evaluatie van de Aanbestedingswet 2012. Hierbij wordt specifiek aandacht geschonken aan keurmerken op het gebied van duurzaamheid en sociale omstandigheden. Ook de ervaringen van ondernemers met keurmerken en certificaten maken deel uit van de evaluatie. Aanbestedende diensten mogen niet eisen dat een ondernemer een specifiek keurmerk of certificaat inzake duurzaamheid of sociale omstandigheden heeft. Wel kunnen zij in de aanbestedingsstukken aangeven dat een ondernemer in elk geval door overlegging van een bepaald keurmerk of certificaat kan aantonen dat hij voldoet aan de eisen van de aanbestedende dienst op het gebied van duurzaamheid of sociale omstandigheden. In het opstellen van hun eisen dienen aanbestedende diensten conform de Aanbestedingswet 2012 te handelen. Dit betekent, onder andere, dat de eisen proportioneel dienen te zijn ten opzichte van de waarde van de opdracht en dat het gevraagde voldoende verband dient te houden met het voorwerp van de opdracht.

Vraag 7

Bent u bereid om -in het verlengde van uw toezegging om vooruitlopend op de evaluatie van de Aanbestedingswet 2012 alvast te bezien of de toegenomen offertekosten door EMVI kunnen worden verlaagd- toe te werken naar het verder verlagen van kosten die zijn gemoeid met het uitbrengen van biedingen, door het wegnemen van meer belemmeringen? Ziet u mogelijkheden om het gebruik van de Eigen Verklaring voor aanbieders uit te breiden om zo de administratieve lastendruk verder terug te dringen?

Zoals besproken tijdens het algemeen overleg Ondernemen en Bedrijfsfinanciering van 19 november jl. kan een inschrijving op een aanbesteding waarin het gunningscriterium economisch meest voordelige inschrijving (EMVI) wordt gehanteerd meer kosten dan een inschrijving op een aanbesteding waarin het gunningscriterium laagste prijs wordt gehanteerd. Uiteraard ben ik bereid te kijken naar het wegnemen van belemmeringen. Er dient daarbij een afweging tussen de ervaren belemmering en het nut van een regel te worden gemaakt. In de evaluatie van de Aanbestedingswet 2012 wordt specifiek aandacht besteed aan het gebruik van EMVI, dit is ook conform de toezegging die tijdens de behandeling van de begroting Economische Zaken 2015 is gedaan. Op de uitkomsten van deze evaluatie wil ik niet vooruitlopen. Uiteraard zal ik wel zoals toegezegd tijdens het algemeen overleg Ondernemen en Bedrijfsfinanciering, samen met PIANOo bezien wat er vooruitlopend op de resultaten van de evaluatie in de praktijk kan worden gedaan.
De eigen verklaring wordt als gevolg van de implementatie van de nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijnen in 2016 vervangen door een Europese eigen verklaring, het Uniform Europees Aanbestedingsdocument, die ondernemers in heel Europa kunnen gebruiken bij het inschrijven op overheidsopdrachten.
Op dit moment wordt deze eigen verklaring uitgewerkt door de Europese Commissie. Nederland volgt dit nauwlettend met het oog op effectieve lastenverlichting.

Vraag 8

Is het waar dat de nieuwe Europese richtlijn mogelijkheden biedt om aanbestedingsresultaten uit het verleden mee te nemen in het beoordelen van aanbiedingen? Hoe kunt u in de aanloop naar implementatie van de nieuwe Europese richtlijn resultaten uit het verleden meewegen, zonder dat dit tot uitsluiting van nieuwkomers leidt?

Ja, het klopt dat de nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijnen het mogelijk maken om resultaten uit het verleden mee te nemen. Het betreft hier het meewegen van resultaten uit het verleden als uitsluitingsgrond. Met de inwerkingtreding van de nieuwe richtlijnen wordt het mogelijk om een ondernemer die eerder blijk heeft gegeven van aanzienlijke of voortdurende tekortkoming uit te sluiten van deelname. Deze grond is opgenomen om te voorkomen dat belastinggeld terecht komt bij ondernemers die structureel tekortkomen in de uitvoering van een opdracht. Aan uitsluiting op basis van prestaties uit het verleden zijn strikte voorwaarden verbonden om te voorkomen dat willekeur kan optreden. Nieuwkomers ondervinden geen nadelige gevolgen, omdat alleen prestaties uit het verleden tot uitsluiting kunnen leiden. Bij nieuwkomers is er nooit een negatieve prestatie uit het verleden om naar te kijken.

Vraag 9

Wat vindt u van Publiek Private Samenwerking (PPS)-constructies voor grote ict-projecten? Biedt de Aanbestedingswet daarvoor voldoende mogelijkheden?

De vraag naar PPS-constructies voor grote ICT-projecten wordt aan de orde gesteld in het rapport van het parlementair onderzoek naar ICT-projecten bij de rijksoverheid. Deze vraag zal dan ook aan de orde komen in de komende kabinetsreactie op dat rapport. De Minister voor Wonen en Rijksdienst zal deze kabinetsreactie omstreeks februari naar uw Kamer zenden. De Aanbestedingswet 2012 staat het gebruik van PPS-constructies niet in de weg. Zo worden PPS-constructies op basis van een concurrentiegerichte dialoog onder meer bij huisvestingsprojecten gebruikt.

Vraag 10

Hoe kijkt u aan tegen de mogelijkheden van Best Value Procurement en prestatie-inkoop?

Prestatie-inkoop is de Nederlandse vertaling van Best Value Procurement. Prestatie-inkoop kan in bepaalde aanbestedingen binnen de grenzen van de Aanbestedingswet 2012 van toegevoegde waarde zijn om tot een zo doelmatig mogelijke inkoop te komen.

Vraag 11

Hoe kan het Rijk komen tot meer professioneel contractmanagement? Welke mogelijkheden biedt de Aanbestedingswet hiervoor?

Contractmanagement is een aangelegenheid van de aanbestedende diensten. De Aanbestedingswet 2012 kent geen bepalingen over contractmanagement. Over de professionalisering van contractmanagement bij het Rijk wordt uw Kamer separaat geïnformeerd naar aanleiding van de motie van het lid Verhoeven tijdens de begrotingsbehandeling van Wonen en Rijksdienst voor het jaar 2015 (Kamerstuk 34 000 XVIII, nr. 15).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Belastingdienst maakt het niet makkelijker voor lage inkomens»1 en het rapport «Belastingdienst, een bron van armoede»?2

Ja.

Vraag 2

Deelt u de conclusie van het rapport «Belastingdienst, een bron van armoede?» dat de Belastingdienst bij het terugvorderen van toeslagen geen rekening houdt met persoonlijke situaties en de beslagvrije voet, met als gevolg dat mensen dieper in de schulden raken? Zo nee, waarom niet?

De Belastingdienst kan bij het terugvorderen van toeslagen niet in alle gevallen vooraf rekening houden met de persoonlijke situatie van mensen. Dat is een terechte constatering. Dit komt omdat de Belastingdienst niet over de daarvoor benodigde informatie beschikt. Ook de complexiteit van de beslagvrije voet en de massaliteit van de processen spelen daarbij een rol. Om te voorkomen dat mensen in de problemen komen, wordt de belanghebbende op verschillende momenten in het proces geïnformeerd over zijn rechten. Om die rechten te effectueren, moet hij wel zelf in actie komen. Ik zal dat hierna toelichten.
In het geval een toeslagvoorschot geheel of gedeeltelijk moet worden terugbetaald, biedt de Belastingdienst standaard een betalingsregeling aan van vierentwintig maanden. Bij dit aanbod wordt vermeld dat in het geval belanghebbende niet in staat is de voorgestelde betalingsregeling na te komen, hij een persoonlijke betalingsregeling (maatwerkregeling) kan aanvragen. Deze laatste betalingsregeling gaat uit van de individuele betalingscapaciteit van betrokkene. Bij de berekening van de betalingscapaciteit, speelt de beslagvrije voet een voorname rol.
Ook voor de groep van wie toeslagvoorschotten worden teruggevorderd en die in eerste instantie geen enkele actie onderneemt (niet betaalt, geen gebruik maakt van de standaard aangeboden betalingsregeling noch van de mogelijkheid een persoonlijke betalingsregeling aan te vragen), houdt de Belastingdienst zowel in het geval van verrekening als bij de overheidsvordering rekening met de beslagvrije voet. Gelet op de complexiteit van de beslagvrije voet en op de schaal waarop de verrekening en de overheidsvordering door de Belastingdienst worden toegepast, is het in het algemeen niet mogelijk vóóraf vast te stellen of ten gevolge van de verrekening of van de overheidsvordering te weinig bestaansmiddelen overblijven om van te leven. Daarom is in de kennisgeving van verrekening of van de overheidsvordering informatie opgenomen over de relatie met de beslagvrije voet en over de mogelijkheden de verrekening of de overheidsvordering in voorkomend geval ongedaan te maken. De (dwang)verrekening vindt pas plaats nadat een aanmaning is verstuurd; bij een overheidsvordering geldt dat eerst een aanmaning en een dwangbevel moeten zijn verzonden. Wanneer eenmaal in hiervoor bedoelde zin is gereclameerd tegen een verrekening of een overheidsvordering, zal de Belastingdienst bij volgende verrekeningen en vorderingen rekening houden met de beslagvrije voet van betrokkene.
De Belastingdienst gaat er dus van uit dat degene die een te hoog voorschot heeft aangevraagd en vervolgens wordt geconfronteerd met terugvordering, op enig moment actie onderneemt om zich tegen de ongewenste gevolgen van verrekening en overheidsvordering te beschermen. Bij het aanbod tot het treffen van een betalingsregeling en bij de kennisgeving van verrekening of beslag wordt daarover gecommuniceerd met betrokkenen. In een overleg met de Landelijke Organisatie Sociaal Raadlieden dat in januari 2015 zal plaatsvinden, zal o.a. worden gesproken over manieren om de communicatie met de doelgroep te verbeteren.

Vraag 3

Leidt het besluit van de Belastingdienst om bij alleenstaande ouders vorderingen niet meer te verrekenen met het kindgebonden budget ertoe dat ook bij andere ouders vorderingen niet meer worden verrekend met het kindgebonden budget? Kunt u uw antwoord toelichten?

Nee, dat is niet het geval. De bedoelde maatregel heeft alleen betrekking op een groep alleenstaande ouders met een laag inkomen voor wie vanaf 2015 de zogenoemde alleenstaande ouderkop aan het kindgebonden budget wordt toegevoegd. In verband met wijziging van de beslagwetgeving per 1 januari 2015, is voor deze groep namelijk met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid voorzienbaar dat door dwangverrekening de beslagvrije voet wordt aangetast. Daarnaast heeft deze groep alleenstaande ouders als gevolg van wetswijziging onvoldoende rekening kunnen houden met het gegeven dat de alleenstaande ouderkop mogelijk in de verrekening van toeslagschulden zal worden betrokken en met de inkomensterugval die daarvan het gevolg kan zijn. Het tegemoetkomen van deze groep is een uitwerking van het bestaande uitvoeringsbeleid waarin bij verrekening een beroep kan worden gedaan op de beslagvrije voet. Het betekent overigens niet dat deze groep alleenstaande ouders hun schulden niet meer hoeft te betalen; vorderingen zullen op een andere manier – dan door verrekening met het kindgebonden budget – worden geïncasseerd.
In andere gevallen ontbreekt een zuiver zicht op de relatie tussen voorschot en beslagvrije voet. In die gevallen worden belanghebbenden geïnformeerd over hun rechten als bedoeld in het antwoord op vraag 2.

Vraag 4

Op welke wijze gaat u de motie Schouten c.s. (Kamerstuk 24 515, nr. 284) om bij terugvorderingen van toeslagen de beslagvrije voet te respecteren concreet uitvoeren? Indien u dit nog niet kunt beantwoorden, wanneer kunt u hierover dan de Kamer alsnog informeren?

Zoals uit het antwoord op vraag 2 blijkt, houdt de Belastingdienst bij de terugvordering van toeslagen – en hetzelfde geldt ook voor belastingen – rekening met de individuele beslagvrije voet. Zoals in het antwoord toegelicht, wordt als uitgangspunt gehanteerd dat betrokkene daartoe op enig moment zèlf actie onderneemt. Wanneer de gelegenheid zich voordoet is de Belastingdienst binnen zijn mogelijkheden bereid groepen van toeslagvoorschotten af te schermen voor verrekening. De maatregel als bedoeld in vraag 3 is daarvan een voorbeeld. Maar ook in het geval van (minnelijke) schuldsanering, in het geval de beslagvrije voet eerder is vastgesteld en in het geval de Belastingdienst ten laste van betrokkene eerder een loonbeslag heeft gelegd, wordt (ongevraagd) afgezien van verrekening of overheidsvordering. Er bestaat thans geen uitzicht op een situatie waarin de Belastingdienst op basis van eigen informatie een verrekening zó uitvoert dat aantasting van de beslagvrije voet onder alle omstandigheden wordt voorkomen. Het blijft dus van belang dat betrokkene zelf tijdig actie onderneemt. De Belastingdienst spant zich maximaal in om conform de motie Schouten c.s. de beslagvrije voet te respecteren.

Vraag 5

Bent u bereid om de in het rapport «Belastingdienst, een bron van armoede?» genoemde aanbevelingen op te volgen? Wilt u per aanbeveling uw gemaakte afweging inhoudelijk toelichten?

In januari 2015 vindt naar aanleiding van het genoemde rapport overleg plaats met de Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden. De in het rapport opgenomen aanbevelingen zullen daarin onderwerp van gesprek zijn. Ik ben bereid u in de eerstvolgende halfjaarrapportage Belastingdienst te informeren over de uitkomsten van bedoeld overleg.

Vraag 1

Klopt het dat sinds de opening van de gesloten gezinslocatie in Zeist, 1 oktober jl., er verschillende suïcidepogingen zijn ondernomen? Kunt u aangeven hoeveel dit er zijn geweest?

Vraag 2

Wat gebeurt er met ouders die een poging tot zelfdoding ondernemen? In hoeverre worden ook de gezinnen, en in het bijzonder de kinderen, professioneel opgevangen en ondersteund?

Vraag 3

In hoeverre worden de gevolgen voor kinderen gemonitord?

Vraag 4

Zijn suïcidale vreemdelingen vanuit de gesloten gezinslocatie al uitgezet? Zo ja, om hoeveel gevallen gaat het hier? Zijn er voorwaarden verbonden aan deze uitzettingen? In hoeverre worden de belangen van kinderen gewaarborgd wanneer zij uitgezet worden, in het bijzonder wanneer één of beide ouders suïcidaal is?

Vraag 5

Is onderzocht waarom er in korte tijd zoveel suïcidepogingen zijn ondernomen op deze locatie? Zo ja, wat zijn de uitkomsten van dit onderzoek? Zo nee, bent u alsnog bereid dit te onderzoeken?

Vraag 6

Welke maatregelen zijn er ondernomen teneinde het aantal suïcidepogingen terug te dringen?

Vraag 7

Klopt het tevens dat gezinnen soms gescheiden worden getransporteerd naar de gesloten gezinslocatie? Waarom vinden deze gescheiden transporten plaats? Deelt u de mening dat dergelijk gescheiden transporten, in het bijzonder voor kinderen, als zeer belastend worden ervaren? Kunt u toezeggen dat dergelijke gescheiden transporten niet langer plaats zullen vinden?

Vraag 1

Kent u het bericht «Moskee-internaten voldoen nog steeds niet aan eisen»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de drie Turkse moskee-internaten in Rotterdam nog steeds niet voldoen aan de landelijk gestelde eisen?

In juli 2013 is een convenant gesloten tussen de gemeente Rotterdam en de drie internaten die in Rotterdam gevestigd zijn. In het convenant is afgesproken dat de internaten zich houden aan het landelijk vastgestelde kwaliteitskader voor privaat gefinancierde internaten. Uit de brief die het College van de gemeente Rotterdam op 8 december 2014 (kenmerk: 124MO19216 – 14bb007263) naar de gemeenteraad heeft gestuurd blijkt dat de drie in Rotterdam gevestigde internaten nog niet voldoen aan alle eisen uit het landelijke kwaliteitskader. In dit kader is onder meer afgesproken dat alle gemeenten en internaten die meedoen aan het vrijwillig toezicht in 2014 een 0-meting zouden uitvoeren, waaronder de drie internaten in Rotterdam. Deze 0-meting had tot doel om per locatie/per internaat te inventariseren welke stappen nodig zijn om tot volwaardige operationalisering van het kwaliteitskader te komen. Uit de bovengenoemde brief blijkt ook dat de internaten in Rotterdam hebben aangegeven te werken aan kwaliteitsverbetering.

Vraag 3

Kunt u aangeven in hoeverre andere moskee-internaten in Nederland voldoen aan de landelijk gestelde eisen? Kunt u dit gespecificeerd aangeven voor elk moskee-internaat afzonderlijk?

In 2014 heeft in de meeste gemeenten waar een of meer internaten zijn gevestigd, een 0-meting plaatsgevonden door de GGD. De 0-metingen zijn uitgevoerd op basis van de afspraken die op vrijwillige basis zijn gemaakt tussen rijk, gemeenten en internaten, waaronder internaten met een Turks-Nederlandse signatuur. Met de vertegenwoordigers van privaatgefinancierde internaten is afgesproken dat zij de adviezen van de GGD ter hand nemen en verbeteringen doorvoeren, waarna in 2015 in opdracht van gemeenten een eerste inspectie zal plaats vinden. De gezamenlijke ambitie is dat zij dan voldoen aan de afspraken. Het is primair de verantwoordelijkheid van gemeenten om te beoordelen of individuele internaten voldoen aan de gestelde eisen.

Vraag 4

Bent u bereid de genoemde moskee-internaten te sluiten en/of de gemeente hiertoe aan te sporen? Zo neen, waarom niet?

Nee. Sluiting van een rechtspersoon is alleen mogelijk als dit voor de openbare orde noodzakelijk is, onder de voorwaarden gesteld in artikel 2:20, eerste lid, BW. Het sluiten van een gebouw als zodanig is mogelijk als er sprake is van niet-naleving van brand- en veiligheidsvoorschriften of van drugshandel. Dat is in casu niet het geval.

Vraag 5

Ziet u in dat het bestaan van moskee-internaten überhaupt, zeker met het oog op de structurele misstanden, haaks staat op het concept integratie? Zo neen, waarom niet? Zo ja, op welke wijze gaat u dit probleem nu eindelijk aanpakken?

Het bestaan van de Turks-Nederlandse internaten en het verblijf van kinderen in dergelijke internaten op zichzelf zie ik niet als probleem. Het gaat mij erom dat kinderen niet opgroeien met hun rug naar de Nederlandse samenleving. Om die reden heb ik samen met de Staatssecretaris van VWS het wetsvoorstel Wet op de jeugdverblijven voorbereid. Dit wetsvoorstel introduceert een bevoegdheid voor gemeenten om enige vorm van toezicht te houden op alle privaat gefinancierde internaten. Het wetsvoorstel is op 14 oktober 2014 aangeboden aan uw Kamer (Kamerstuk 34 053, nr. 1).

Vraag 1

Bent u bekend met de uitspraak van de Rechtbank Den Haag, nevenzittingsplaats Groningen, d.d. 5 december 2014, waarin kort weergegeven werd bepaald dat nergens staat dat de toepasselijkheid van de tienjaarstermijn neergelegd in artikel 6.2.8.2 van de Vreemdelingencirculaire 2000 is uitgesloten bij toepassing van de Regeling langdurig verblijvende kinderen, ook wel aangeduid als het Kinderpardon?1

Ja, ik ben bekend met de uitspraak.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de uitspraak in kwestie?

Ik kan mij niet verenigen met de uitspraak en zal daartegen hoger beroep aantekenen bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. In afwachting van een uitspraak op dit hoger beroep pas ik mijn beleid niet aan.

Vraag 3

Bent u bereid de uitspraak te respecteren en voortaan de tienjaarstermijn toe te passen in zaken betreffende het Kinderpardon, zodat bij kinderen waarbij aan (één van) de ouders 1F wordt tegengeworpen, dit in elk geval bij verblijf van 10 jaar of meer niet aan toepassing van het Kinderpardon in de weg zal staan?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat tenminste vijf Papoea’s zijn doodgeschoten door Indonesische politiemensen of militairen die het vuur openden op een menigte protesterende burgers?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u inzicht geven in de toedracht van dit gebeuren? Hoe beoordeelt u deze heftige gebeurtenis?

Het Kabinet kan weliswaar nog geen gezaghebbend inzicht geven in de toedracht van het incident in de regio Paniai, maar de dood van de vijf Papoea’s betreurt het Kabinet zeer. De Indonesische autoriteiten hebben direct een onderzoek naar de toedracht ingesteld. De uitkomst daarvan zal eerst moeten worden afgewacht.

Vraag 3

Bent u bereid opheldering te vragen bij uw Indonesische collega over dit zeer bloederige optreden van politie en militairen?

Ja.

Vraag 4

Kunt u aanduiden wat de huidige trend is als het gaat om de relatie tussen de Indonesische autoriteiten en de Papoea’s? Ziet u hierin verbetering optreden?

Al voor zijn aantreden startte president Joko Widodo consultaties met lokale religieuze, maatschappelijke en politieke leiders met als doel de relatie tussen de Indonesische autoriteiten en de Papoea’s te normaliseren. Verscheidene kerkelijke en maatschappelijke vertegenwoordigers verklaarden dat zij de indruk hebben dat de president de onderliggende problemen daadwerkelijk wil adresseren. Vanzelfsprekend zullen we de ontwikkelingen op dit gebied nauw blijven volgen.

Vraag 5

Op welke momenten heeft u in de afgelopen periode deze gevoelige relatie aan de orde gesteld bij uw Indonesische ambtgenoot en met welk resultaat?

De situatie in Papua is tijdens diverse bilaterale ontmoetingen aan de orde gesteld, meest recentelijk door mijn ambtsvoorganger en marge van de NSS2014. Tijdens dit gesprek zegde de toenmalige Minister van Buitenlandse Zaken van Indonesië Natelagawa toe dat wordt bekeken hoe aan de autonomie van Papua verder invulling kan worden gegeven.

Vraag 6

Ziet u nieuwe mogelijkheden waarmee Nederland kan bijdragen aan het verbeteren van de situatie van de Papoea’s en via welke multilaterale kanalen zijn er volgens u mogelijkheden?

Nederland draagt bij aan het verbeteren van de situatie in Papua en West-Papua via samenwerking met de Indonesische nationale politie en International Organisation for Migration. Dit community policing programma heeft als doel het verbeteren van de relatie tussen de politie en lokale gemeenschappen door middel van dialoog en mensenrechtentrainingen. Nederland draagt via samenwerking met de Indonesische overheid en UNICEF ook bij aan het voorkomen van HIV/Aids.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «België krijgt Luxemburgse belastingdeals, opgevraagd na LuxLeaks» dat is gepubliceerd op nrc.nl op 8 december 2014?1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat de Belgische fiscus van Luxemburg alle belastingdeals krijgt die Luxemburg heeft gesloten met bedrijven en welgestelde families uit België?

Dit is een aangelegenheid tussen België en Luxemburg, waar ik inhoudelijk dus verder niet op in kan gaan. In algemene zin juich ik het uitwisselen van rulings van harte toe. Nederland heeft hier recent al initiatief voor genomen. Zoals in mijn brief van 1 december (Kamerstuk 25 087, nr. 80) is aangegeven, hoop ik dat meer landen dit initiatief volgen. Het uitwisselen van rulings door Luxemburg aan België zou daarin passen.

Vraag 3

Heeft u alle belastingdeals die de Luxemburgse belastingautoriteit met Nederlandse bedrijven en welgestelde personen heeft gesloten, opgevraagd?

Op dit moment wordt uitgezocht of, en zo ja in welke gevallen, er Nederlands heffingsbelang is in relatie tot Luxemburgse rulings. In dit kader is er ook op ambtelijk niveau contact gezocht met Luxemburg. Indien blijkt dat er voldoende aanleiding is rulings op te vragen, dan ben ik hier vanzelfsprekend toe bereid.

Vraag 4

Zo nee, waarom niet? Bent u daar alsnog toe bereid?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Waarom heeft u besloten Duitsland inzicht te verstrekken in de Nederlandse rulingpraktijk? Waarom heeft Duitsland ons om inzicht gevraagd?2

Zoals ik in mijn brief van 1 december al heb aangekondigd, zal Nederland informatie over rulings uitwisselen met verdragspartners. Met dit initiatief legt Nederland een belangrijke basis voor verdere samenwerking tussen belastingdiensten. Duitsland heeft al aangegeven graag van dit aanbod gebruik te maken en kan op deze manier de fiscale positie van Duitse bedrijven beter beoordelen.

Vraag 6

Wat vindt u van de kritiek van de Franse Minister van Financiën, Michel Sapin, dat de uitwisseling van gegevens over rulingpraktijken niet op bilaterale basis tussen lidstaten zou moeten worden geregeld, maar dat dit soort informatie publiek moet worden, of in ieder geval beschikbaar moet komen voor alle lidstaten?

In mijn brief van 1 december heb ik al aangeven dat Nederland informatie over rulings met verdragspartners zal uitwisselen en heb ik mijn hoop uitgesproken dat meer landen het Nederlandse voorbeeld zullen volgen. Het faciliteren van deze uitwisseling door de EU zou dus in lijn met deze oproep liggen. Het doel van uitwisselen van rulings is het verbeteren van fiscale controle door belastingdiensten. Deze informatie moet dus voor hen beschikbaar zijn. Daarbij moet er zorgvuldig worden omgegaan met de capaciteit van belastingdiensten, die dus niet moeten worden overspoeld met informatie die geen betrekking heeft op activiteiten in het desbetreffende land.
Ook moeten belangen van het belastingplichtigen in het oog worden gehouden. Nederland kent daarom een geheimhoudingsplicht in artikel 67 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen. Op grond van deze fiscale geheimhoudingsplicht moeten belastingplichtigen erop kunnen vertrouwen dat hetgeen zij aan de Belastingdienst hebben verstrekt niet openbaar wordt.

Vraag 7

Bent u bereid om u er in Europees verband voor in te spannen dat informatie over rulingspraktijken publiek wordt? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Kent u het bericht «Sabotage Belgische kerncentrale Doel mogelijk terreurdaad»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de veiligheidssituatie met betrekking tot de kerncentrale te Doel nabij de Nederlandse grens?

Zoals de Minister van Veiligheid en Justitie, mede namens de Minister van Economische Zaken, in eerdere antwoorden op schriftelijke kamervragen heeft gemeld, wordt er intensief samengewerkt tussen Nederlandse en Belgische (overheids-)partijen om incidenten te voorkomen en indien deze toch plaats vinden de effecten te beperken. Het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) houdt onafhankelijk toezicht op de veiligheid van de Belgische kerncentrales (antwoorden verzonden d.d. 24 september 2014,(Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2014–2015, nr. 92). Uw Kamer is verder op 2 juli 2014 nog geïnformeerd over de harmonisatie van de maatregelen rond kernongevallen bestrijding met België en Duitsland (Kamerstuk 32 645, nr. 60.
Daarnaast is in een recent onderzoek van het Internationaal Atoom Energie Agentschap (IAEA) geconcludeerd dat nucleaire beveiliging in België robuust is, met een programma van voortdurende verbetering bij zowel de operators en nucleaire installaties als op overheidsniveau.

Vraag 3

Heeft u contact gehad met uw respectieve Belgische collega’s over de sabotage van de Belgische kerncentrale in Doel en over de beveiliging van kerncentrales in het algemeen? Zo ja, kunt u duidelijkheid verschaffen over de veiligheidssituatie omtrent kerncentrales nabij de Nederlandse grens? Zo niet, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Hebben de Nederlandse veiligheidsdiensten signalen ontvangen over kerncentrales in of nabij Nederland als mogelijk terreurdoelwit?

Ik doe in het openbaar geen mededelingen over het kennisniveau van de Nederlandse veiligheidsdiensten. Er is op dit moment geen aanleiding om het dreigingsniveau voor de nucleaire sector in het kader van het alerteringssysteem terrorismebestrijding te veranderen.

Vraag 5

Acht u het noodzakelijk om te bekijken of de beveiliging van Nederlandse kerncentrales voldoende is om de veiligheid te garanderen? Zo nee, waarom niet?

Ik acht het niet noodzakelijk om de beveiliging van de Nederlandse nucleaire installaties naar aanleiding van dit voorval nader te bekijken. De Nederlandse nucleaire installaties voldoen aan desbetreffende Nederlandse wet- en regelgeving, en daarmee aan de geldende internationale maatstaven.

Vraag 1

Kent u het artikel «de volksvertegenwoordiging gepiepeld» van 2 december 2014 op de website van Follow the Money?1

Ja

Vraag 2

Bent u het met de columnist eens dat de volksvertegenwoordiging verkeerd is voorgelicht? Zo nee, kunt u aangeven waarom dat niet het geval is?

Vraag 3

Herinnert u zich dat u in de aan de Eerste Kamer gezonden nadere memorie van antwoord2 bij de Verzamelwet pensioenen 2014 heeft aangegeven dat het nettopensioen uit de tweede pijler «de facto een voortzetting is van de eerdere nabestaandenvoorziening»? Deelt u de vaststelling dat door het bestaan van de uitsluitingsclausule er de facto echter geen verzekering is afgesloten die daadwerkelijk uitkeert op het moment dat de verzekerde binnen een jaar overlijdt en al helemaal niet als bekend was dat bij afsluiting van het product diegene binnen het jaar zou komen te overlijden, alsmede de constatering dat dit inherent is aan zo ongeveer elk nieuw afgesloten verzekeringsproduct? Zo ja, hoe komt het dat u hier het feit vergeten bent te noemen dat er weliswaar een acceptatieplicht geldt, maar dat wel de uitsluitingsclausule onverkort geldt?

Vraag 4

Bent u zich ervan bewust dat u met de hiervoor bedoelde omissie de volksvertegenwoordiging onvolledig en daarmee onjuist geïnformeerd heeft, nu er immers de facto geen nabestaandenvoorziening bestaat voor de mensen die binnen het jaar overlijden door het bestaan van de uitsluitingsclausule?

Vraag 5

Deelt u de mening dat de taken die de volksvertegenwoordiging heeft alleen goed uitgevoerd kunnen worden als het kabinet deugdelijke informatie geeft op de gestelde vragen, waar de volksvertegenwoordiging op mag vertrouwen?

Vraag 6

Hoe gaat u ervoor zorgen dat de verkeerde informatie gecorrigeerd wordt?

Vraag 7

Hoe gaat u het de getroffen nabestaanden uitleggen dat zij helaas fors minder nabestaandenpensioen ontvangen dan dat u nu beloofd heeft met de mogelijkheid van een nettopensioen in de tweede pijler, maar met de onlosmakelijk bijbehorende uitsluitingsclausule?

Vraag 8

Bent u bereid maatregelen te treffen, zodat het probleem wordt opgelost en u dus niet aan nabestaanden hoeft uit te leggen dat door een foutje zij fors minder nabestaandenpensioen ontvangen?

Vraag 9

Onderschrijft u dat voor mensen die arbeidsongeschikt zijn en wegens deze arbeidsongeschiktheid premievrijstelling hebben, nog een bijkomende problematiek geldt, te weten dat in die situatie het pensioenfonds, zo lang de deelnemer arbeidsongeschikt is, de pensioenopbouw overneemt? Herinnert u zich dat u in uw antwoorden aan de Eerste Kamer op 2 december j.l. in het debat over de Verzamelwet pensioenen 2014 heeft toegezegd de bedoelde situatie te zullen onderzoeken, waarbij het meestal een arbeidsongeschikte werknemer betreft die na twee jaar uit dienst gaat bij zijn werkgever, wiens pensioenopbouw dan, op basis van de premievrijstelling, gewoon doorgaat maar die dan geen dienstverband meer heeft en dus geen werkgever die hem een nettopensioen-regeling kan aanbieden? Deelt u de constatering dat de desbetreffende persoon zich dan in de tweede pijler helemaal niet kán verzekeren? Heeft het door u toegezegde onderzoek reeds geresulteerd in oplossingsrichtingen? Zo ja, welke?

Vraag 1

Is u bekend dat zorgverzekeraar Zilveren Kruis omzetplafonds afspreekt met zorgverleners, waardoor gecontracteerde zorgverleners per 1 januari 2015 niet dezelfde hoeven te zijn als de gecontracteerde zorgverleners per (bijvoorbeeld) 1 december 2015?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat door de invoering van een omzetplafond zorg bij een bepaalde zorgaanbieder vanaf een bepaalde datum niet meer volledig (in dit geval voor 75%) wordt vergoed, terwijl dat eerder in het jaar wel volledig werd vergoed?

Een zorgverzekeraar kan werken met omzetplafonds om te zorgen dat hij enerzijds de kosten beheerst door niet teveel in te kopen en anderzijds zijn zorgaanbod zo breed en divers mogelijk te laten zijn. Afgesproken is dat de zorgverzekeraar in de informatie over de zorgpolis helder is over of er sprake is van een omzetplafond en wat dit betekent.
Daarnaast is het zo dat de zorgverzekeraar een zorgplicht heeft. In het geval van een naturapolis betekent dit dat de zorgverzekeraar ervoor dient te zorgen dat de zorg binnen een redelijke termijn en op redelijke afstand beschikbaar is. Ook bij het bereiken van een omzetplafond bij een bepaalde aanbieder dient de zorgverzekeraar te voldoen aan de zorgplicht. Dit kan bijvoorbeeld door de verzekerde naar een andere zorgaanbieder te bemiddelen of door aanvullende afspraken te maken met de betreffende zorgaanbieder.
Indien de verzekerde toch kiest voor behandeling door deze zorgaanbieder (en er geen aanvullende afspraken zijn gemaakt), kan dit betekenen dat de afspraak pas in het nieuwe kalanderjaar wordt gemaakt.

Vraag 3

Klopt het dat de zorgverzekeraar zelf aangeeft dat het zo kan zijn dat, als het omzetplafond bereikt is, een zorgverlener pas een afspraak maakt in het nieuwe kalenderjaar? Ziet u ook het risico dat hierdoor wachtlijsten kunnen ontstaan? Zo nee, waarom niet? Zo ja, vindt u dit wenselijk?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is het volgens de huidige regels voldoende als de zorgverzekeraar op een website laat zien welke zorgaanbieder gecontracteerd is, en bij het bereiken van het plafond de contractering weghaalt? Zo ja, is dit naar uw mening voldoende transparant en misleidend?

In september 2014 heeft de NZa haar beleidsregel «Informatieverstrekking ziektekostenverzekeraars en volmachten 2014» gepubliceerd. Hierin is aangegeven op welke wijze invulling wordt gegeven aan het toezicht op artikel 40 Wmg en aan welke transparantieverplichtingen de zorgverzekeraar moet voldoen.
In deze beleidsregel geeft de NZa aan welke informatie zorgverzekeraars moeten bieden ten aanzien van het gecontracteerde zorgaanbod, eventuele volumeafspraken (zoals omzetplafonds) en informatie over de vergoeding van niet gecontracteerde zorg:

Vraag 5

Zijn zorgverzekeraars verplicht op het moment dat een verzekerde kiest voor een polis, per zorgaanbieder aan te geven of er een omzetplafond is afgesproken, en hoe hoog dat omzetplafond is? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Herinnert u zich dat u in uw brief van 2 juni 2014 schrijft dat zorgverzekeraars realistische volumes dienen in te kopen bij gecontracteerde zorgaanbieders?2 Wat verstaat u onder «realistische volumes», en waar is in de regelgeving vastgelegd dat zorgverzekeraars hieraan moeten voldoen?

In mijn brief van 2 juni 2014 over recht op gecontracteerde zorg heb ik aangegeven dat zorgverzekeraars realistische volumes dienen in te kopen. Het zou immers onwenselijk zijn wanneer zorgverzekeraars bij hun polisverkoop adverteren met een breed gecontracteerd aanbod, terwijl zij in de praktijk weinig volume inkopen. Dat zou verzekerden op het verkeerde been kunnen zetten.
Op grond van artikel 40 Wmg dragen verzekeraars zorg voor de door hen beschikbaar gestelde informatie waaronder ook reclame-uitingen. Deze informatie mag geen afbreuk doen aan de Zvw en mag ook niet misleidend zijn. De NZa houdt hier toezicht op.
Met de bij vraag 5 genoemde beleidsregel vult de NZa de open normen van artikel 40 Wmg nader in zodat dit duidelijkheid en rechtszekerheid biedt voor de verzekerde en de verzekeraar. Daarnaast is dit van belang vanwege mogelijke handhavingsacties van de NZa naar aanleiding van eventuele overtredingen van artikel 40 Wmg.
Overigens merk ik op dat omzetplafonds een belangrijk instrument zijn voor zorgverzekeraars bij de contractering van zorgaanbieders. Daarmee dragen ontzetplafonds bij de betaalbaarheid en het van hoge kwaliteit blijven van de zorg. Immers – zoals ik bij mijn antwoord op vraag 2 en 3 al aangeef – voorkomen omzetplafonds dat er teveel zorg wordt ingekocht en maken omzetplafonds een breed en divers zorgaanbod mogelijk.

Vraag 7

Klopt het dat, als een omzetplafond is bereikt, het mogelijk is dat de zorgverzekeraar de klant naar een andere instelling verwijst die nog wel ruimte heeft? Als een zorgverzekeraar daarvoor kiest, kan dat dan een teken zijn dat de verzekeraar primair stuurt op prijs, en niet op kwaliteit? Kunt u uw antwoord onderbouwen?

Deze stelling is mijns inziens onjuist omdat meerdere aanbieders aan dezelfde kwaliteitseisen kunnen voldoen. Inkoop van verschillende aanbieders van goede kwaliteit geeft de verzekerden meer mogelijkheden. Zonder omzetplafonds zouden echter ofwel de kosten omhoog lopen ofwel de keuzevrijheid afnemen.
Bovendien, zoals ik in mijn antwoord bij 2 en 3 aangeef, dient de zorgverzekeraar te voldoen aan de zorgplicht. Bij het bereiken van een omzetplafond kan dit betekenen dat de verzekeraar – in overleg met de verzekerde – deze naar een andere zorgaanbieder bemiddelt. Ik zie niet waarom dit zou betekenen dat de zorgverzekeraar primair stuurt op prijs en niet op kwaliteit. Immers, ook de zorgaanbieder waarnaar wordt bemiddeld, is gecontracteerd op basis van kwaliteit en prijs.
In het verlengde hiervan heb ik in mijn brief van 2 december aan de NZa gevraagd om ten aanzien van de budgetpolissen expliciet te kijken of de contractering via deze polissen voldoende is om aan de zorgplicht te voldoen. Tevens heb ik gevraagd daarbij te beoordelen of de verschillende budgetpolissen en andere polissen van één verzekeraar een lijn kennen in wie wel en wie niet wordt gecontracteerd. Dit om een indicatie te krijgen in hoeverre alleen prijs het criterium is geweest van de contractering. De NZa heeft in haar reactie aangegeven dat zij zullen kijken of een verzekeraar voor alle polissen dezelfde contractvoorwaarden met aanbieders heeft of dat deze verschillen tussen budgetpolissen en overige polissen. En of budgetpolishouders dezelfde kwaliteit van zorg krijgen als degenen die andere, duurdere polissen afsluiten. Ik verwacht de resultaten van dit onderzoek in de loop van het eerste kwartaal van dit jaar.

Vraag 8

Klopt het dat de zorgverzekeraar de keuze heeft tussen bemiddelen naar een andere zorgaanbieder of iemand op de wachtlijst laten zetten? Kunt u aangeven wanneer de zorgverzekeraar moet bemiddelen, en wanneer het op een wachtlijst zetten is toegestaan? Welke stem heeft de verzekerde daarbij?

Gelet op de zorgplicht dienen verzekeraars ervoor te zorgen dat de zorg binnen een redelijke termijn en op redelijke afstand beschikbaar is. Wat redelijk is, is afhankelijk van de soort zorg. Zo is een redelijke termijn voor spoedeisende zorg anders dan voor planbare zorg.
In het geval van het bereiken van een omzetplafond zal de zorgverzekeraar altijd in overleg met de verzekerde naar een oplossing zoeken. Daarbij kan een verzekerde zelf kiezen om liever even te wachten of juist niet.

Vraag 9

Klopt het dat de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) aangeeft dat, als er omzetplafonds worden afgesproken, de verzekeraar een algemene uitleg moet vermelden, samen met een toelichting waarin de mogelijke gevolgen voor de verzekerde per zorgaanbieder worden gegeven?3 Bent u van mening dat Zilveren Kruis voldoet aan de vereisten uit de beleidsregel? Zo ja, bent u van mening dat de vereisten uit de beleidsregel afdoende zijn om transparantie te garanderen?

Ja, dit klopt. Zie ook mijn antwoord op vraag 4 en 5.
In de algemene informatie over de belangrijkste wijzigingen polissen 2015 maakt Zilveren Kruis kenbaar dat er sprake is van omzetplafonds en wat het gevolg is als dit plafond wordt bereikt. Dit is ook opgenomen in de polisvoorwaarden.
Daarnaast geeft Zilveren Kruis op haar website aan wat een omzetplafond is, wat de gevolgen kunnen zijn voor een verzekerde van een omzetplafond en een verwijzing naar de zorgzoeker waar verzekerden kunnen terugvinden met welke zorgverleners er omzetplafonds zijn afgesproken. De NZa geeft aan dat Zilveren Kruis hiermee voldoet aan de eisen die hieromtrent zijn opgenomen in de beleidsregel.

Vraag 1

Kent u het bericht «Pragmatisme versus Dualisme»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de opvatting dat het vanuit het oogpunt van dualisme onwenselijk is als een raadslid deelneemt aan collegevergaderingen? Zo nee, welke voordelen ziet u en waarom wegen die tegen de nadelen op?

Ja. Zie ook het antwoord op vraag 4.

Vraag 3

Welke gemeenten hanteren nog meer zo’n constructie?

Voor zover mij bekend komt een dergelijke constructie niet in andere gemeenten voor.

Vraag 4

Op welke juridische grond is deze constructie gestoeld en welke wetsartikelen maken deze constructie niet mogelijk?

Uit artikel 57 van de Gemeentewet volgt dat ook andere personen dan burgemeester en wethouders aan de vergaderingen van het college kunnen deelnemen. Dit geldt in de eerste plaats de gemeentesecretaris, maar ook andere ambtenaren of deskundigen. Hoe het college hier invulling aan geeft, wordt geregeld in het reglement van orde, dat aan de raad wordt gezonden (artikel 52 Gemeentewet). Naar de letter van de wet zou wellicht een raadslid kunnen deelnemen, maar het is inherent aan het dualistisch stelsel, dat uitgaat van een scheiding van functies en bevoegdheden, dat raadsleden niet deelnemen aan de vergaderingen van het college.

Vraag 5

Bent u bereid in contact te treden met de gemeente Vianen teneinde een einde te maken aan deze constructie?

De gemeente Vianen had voor deze constructie gekozen om daarmee een breed bestuurlijk draagvlak te creëren na de verkiezingen van maart 2014. De gemeenteraad bestaat uit zeventien leden en acht fracties en zag zich geconfronteerd met een versnipperde politieke werkelijkheid. Er is een coalitie gevormd bestaande uit vijf partijen. Aangezien Vianen ingevolge artikel 36 van de Gemeentewet maximaal vier wethouders mag benoemen, is gezocht naar een voor de gemeente praktische en werkbare oplossing.
Inmiddels is bekend geworden dat het betrokken raadslid niet meer zal deelnemen aan de vergaderingen van het college. De burgemeester heeft in de nu ontstane situatie het initiatief genomen in dialoog met de raad tot een bestuurlijk aanvaardbare oplossing te komen. Daartoe is hij ook in contact met de provincie Utrecht en mijn departement.

Vraag 1

Heeft u de aangifte van de zes gevangenisdirecteuren tegen de Minister van Veiligheid en Justitie gezien?

Ja, ik ben overeenkomstig artikel 8 van de Wet ministeriële verantwoordelijkheid door de voorzitter van de Tweede Kamer van het verzoek aan de Kamer om gebruik te maken van de bevoegdheid op grond van artikel 5 van de Wet ministeriële verantwoordelijkheid op de hoogte gesteld.

Vraag 2

Klopt het dat de Minister van Veiligheid en Justitie sinds 14 juni 2013 beschikt over een document van een Turkse officier van Justitie (gedateerd 22 april 2013) waarin wordt vermeld dat onderzoek in Turkije heeft uitgewezen dat de heer Demmink op 20 juli 1996 Turkije was binnengereisd? Zo ja, kunt u dit document aan de Kamer doen toekomen, desnoods vertrouwelijk, inclusief een officiële vertaling (door een beëdigde tolk)?

Zoals ik uw Kamer reeds op 8 november 2013 heb laten weten, ontving het Ministerie van Veiligheid en Justitie op 14 juni 2013 een kopie van een document betreffende een Turkse sepotbeslissing in een zaak waarbij in Turkije aangifte was gedaan tegen o.a. tegen o.a. een oud-ambtenaar van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. In het document was een verwijzing opgenomen naar gegevens in een (aangifte)dossier die betrekking zouden hebben op in- en uitreisregistratie van de van de oud-ambtenaar in Turkije.
Het document is na ontvangst door het Ministerie van Veiligheid en Justitie onmiddellijk ter beschikking gesteld van het Openbaar Ministerie zodat de relevantie van het document voor de op dat moment nog lopende artikel 12 Strafvordering-procedure kon worden beoordeeld. De advocaat-generaal bij het Gerechtshof te ’s-Hertogenbosch heeft vervolgens een rechtshulpverzoek geformuleerd waarin de Turkse autoriteiten om nadere informatie wordt gevraagd over de inhoud, achtergrond en betekenis van het document. Het Ministerie van Veiligheid en Justitie heeft het rechtshulpverzoek, zoals gebruikelijk is bij rechtshulpverzoeken, doorgezonden aan de Turkse autoriteiten.
De artikel 12 Strafvordering-procedure waarnaar hierboven wordt verwezen, heeft geleid tot de beschikking van het Gerechtshof te ’s-Hertogenbosch van 21 januari 2014 waarin de officier van justitie bij het Landelijk Parket is bevolen een strafrechtelijke vervolging in te stellen. Ik doe geen mededeling over de inhoud van documenten die onderdeel zijn van een lopend strafrechtelijk onderzoek.

Vraag 3

Aan wie is dit document (reeds) ter beschikking gesteld?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Kunt u aangeven op welke wijze vragen over de affaire Demmink beantwoord worden en hoeveel ambtenaren zich daar de afgelopen jaren mee bezig gehouden hebben?

Er is niet geregistreerd hoeveel ambtenaren in de afgelopen jaren betrokken zijn geweest bij de behandeling van Kamervragen, Wob-verzoeken en burgerbrieven die betrekking hebben op juridische procedures waarbij de voormalige secretaris-generaal van het Ministerie van Veiligheid en Justitie betrokken was en daarmee verband houdende aangelegenheden. Ik kan u wel mededelen dat er door het Ministerie van Veiligheid en Justitie sinds 2012, meer dan tien burgerbrieven zijn beantwoord, er meer dan twintig besluiten zijn genomen in het kader van de Wet openbaarheid van bestuur en er meer dan tien brieven aan de Tweede Kamer zijn gestuurd die betrekking hebben op deze juridische procedures en daarmee verband houdende aangelegenheden.

Vraag 5

Wat zijn de totale kosten die de afgelopen vijf jaar gemaakt zijn voor de heer Demmink in deze zaak, zoals advocaatkosten? Kunt u die kosten uitsplitsen naar zaak en naar tijdstip?

Zoals ik uw Kamer reeds heb medegedeeld op 22 januari 2014 liepen in de afgelopen jaren een drietal juridische procedures waarbij de voormalige secretaris-generaal van het Ministerie van Veiligheid en Justitie betrokken was. Het betreft de hiervoor genoemde artikel 12 Strafvordering-procedure die heeft geleid tot het thans lopende strafrechtelijke onderzoek. Daarnaast was er een voorlopig getuigenverhoor, geïnitieerd door De Stichting de Roestige Spijker en de civielrechtelijke procedure tegen het Algemeen Dagblad.
Over de afspraken met betrekking tot de vergoeding van de kosten van rechtsbijstand in deze procedures heb ik uw Kamer op 8 november 2013 en op 22 januari 2014 bericht. Alle declaraties van kosten van rechtsbijstand van de voormalige secretaris-generaal van het Ministerie van Veiligheid en Justitie die door het ministerie zijn vergoed, zijn in het kader van de Wet openbaarheid van bestuur reeds openbaar gemaakt en zijn gepubliceerd op rijksoverheid.nl. De totale kosten van rechtsbijstand die in de afgelopen vijf jaar zijn vergoed, zijn in onderstaande tabellen weergegeven.
Factuurdatum
bedrag
7 oktober 2013
13.388,05
6 november 2013
21.072,10
10 december 2013
8.944,08
9 januari 2014
15.373,78
11 februari 2014
2.738,35
18 februari 2014
2.541,00
Totaal
64.057,36
Factuurdatum
bedrag
19 februari 2013
9.268,30
12 september 2013
16.166,86
18 februari 2014
10.866,56
18 februari 2014
12.597,85
Totaal
48.899,57

Vraag 6

Bevinden de rapporten, die over de heer Demmink geschreven zijn door de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst en de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst, bij zijn sollicitaties als Directeur-Generaal en Secretaris-Generaal op de ministeries van Justitie en van Defensie, zich op een veilige plek? Voor wie waren en zijn deze rapporten toegankelijk?

Vraag 7

Kunt u er zorg voor dragen dat zij niet verloren gaan, kwijt raken of beschermd worden?

Vraag 8

Wie hebben de afgelopen vier jaar de bedoelde rapporten ingezien?

Vraag 9

Zijn er Ministers die deze rapporten ingezien hebben of deze rapporten hebben laten inzien en/of zich over de inhoud hebben laten informeren? Zo ja, welke, door wie en wanneer?

Vraag 10

Kunt u deze rapporten op korte termijn voor de Kamer ter beschikking stellen (eventueel vertrouwelijk)?

Vraag 11

Heeft een Minister, Minister-President of een hoge ambtenaar in de afgelopen vier jaar enig Kamerlid benaderd om een vertrouwelijk gesprek te voeren met ambtenaren over de zaak Demmink? Zo ja, wie deed/deden dat en met wie zijn die gesprekken gevoerd?

Het is niet ongebruikelijk dat, bijvoorbeeld naar aanleiding van Kamervragen of in het kader van een aanhangig wetsvoorstel, bewindspersonen en/of ambtenaren contact hebben met Kamerleden. Van de frequentie of het doel van dergelijke contacten wordt geen overzicht bijgehouden. Indien bedoelde contacten met ambtenaren plaatsvinden, geschiedt dat vanzelfsprekend overeenkomstig de Aanwijzingen inzake externe contacten van rijksambtenaren. In dit kader heb ik ermee ingestemd dat in 2013 een aantal Kamerleden een mondelinge toelichting heeft gekregen op de antwoorden die waren gegeven op de gestelde Kamervragen.

Vraag 12

Heeft een Minister, Minister-President of hoge ambtenaar in de afgelopen vier jaar enige fractievoorzitter, partijvoorzitter of partijleider benaderd over de zaak-Demmink naar aanleiding van uitspraken, Kamervragen1 en vragen vanuit het Europees parlement?2 Zo ja, kunt u dan per gesprek een toelichting geven wat het doel ervan was?

Zie antwoord vraag 11.

Vraag 1

Hoe reageert u op het bericht dat de Vakvereniging Brandweervrijwilligers (VBV) en vakbonden variabel uitrukken levensgevaarlijk vinden?1

Vraag 2

Hoe reageert u op de stelling van de VBV dat zij niet betrokken is geweest bij de ontwikkeling van het landelijk kader «Uitruk op maat»?2

Vraag 3

Wat vindt u ervan dat de vakbonden negatief oordelen over het kader «Uitruk op maat»? Kunt u uw antwoord toelichten? Hoe zijn de vakbonden betrokken bij de ontwikkeling van het kader «Uitruk op maakt»? Is dat in uw ogen voldoende geweest?

Vraag 4

Hoe reageert u op de stelling van de VBV dat met het vaststellen van het kader «Uitruk op maat» door het Veiligheidsberaad en besluiten van enkele veiligheidsregio’s, die bewust de wettelijke bepalingen negeren, de veiligheid van brandweerpersoneel op het spel wordt gezet?

Vraag 5

Vindt u dat er gezien de reactie van de vakbonden en de VBV genoeg draagvlak op de werkvloer is voor het kader «Uitruk op maat»?

Vraag 6

Kunt u aangeven hoe hard het kader «Uitruk op maat» is? Welke vrijheid hebben veiligheidsregio’s om hier een eigen interpretatie aan te geven?

Vraag 7

Kunt u per veiligheidsregio aangeven hoe zij de «Uitruk op maat» op dit moment uitvoeren cq van plan zijn uit te voeren? Kunt u hierbij onderbouwd uw oordeel geven over de veiligheid van de gekozen wijze van uitrukken?

Vraag 8

Deelt u de mening dat bij elke wijze van uitrukken de veiligheid van brandweerpersoneel, brandweervrijwilligers en de samenleving gegarandeerd moet zijn? Bent u van mening dat het kader «Uitruk op maat» die veiligheid biedt? Kunt u dat onderbouwen?

Vraag 9

Zijn de reactie van de VBV en de vakbonden voor u reden het kader «Uitruk op maat» zoals het er nu ligt af te wijzen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, vraagt u het veiligheidsberaad haar werk over te doen maar nu met voldoende betrokkenheid van vakbonden en brandweervrijwilligers? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 10

Wat gaat u doen teneinde ervoor te zorgen dat er een kader «Uitruk op maat» komt dat door de werkvloer is opgesteld en door hen wordt ondersteund?

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat tientallen tot mogelijk honderd zaken worden doorgeschoven naar volgend jaar omdat rechercheurs verlofuren moeten opnemen?1

Het zal altijd zo zijn dat er prioriteiten gesteld moeten worden bij de inzet van politiepersoneel. Het stellen van deze prioriteiten is een verantwoordelijkheid van het gezag i.c. het OM. Dit proces vindt gedurende het hele jaar plaats, Het is dus geen kwestie van doorschuiven naar volgend jaar. Daarbij is het een gegeven dat in de maand december, net als in veel andere organisaties, ook meer politiemensen verlof willen opnemen. Het opnemen van verlof vindt plaats onder het voorbehoud dat de dienst het toelaat. Zo is gewaarborgd dat als er aanleiding is om een verdachte aan te houden, dit zonder uitstel kan gebeuren.
Overuren zijn niet bedoeld om structureel extra capaciteit voor de organisatie te realiseren. Binnen de daarvoor geldende rechtspositionele regels worden overuren naar keuze van het bevoegd gezag gecompenseerd in tijd dan wel in geld, waarbij het principe tijd-voor-tijd leidend is. Bij deze keuze wordt zo veel mogelijk rekening gehouden met de wensen van de medewerker.

Vraag 2

Kunt u per eenheid aangeven hoeveel zaken worden doorgeschoven naar volgend jaar vanwege de opname van verlofuren? Kunt u aangeven welke categorie misdaad dit betreft?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Bij welke eenheden is er geen budget meer beschikbaar voor het uitbetalen van overuren?

Per eenheid is er een budget beschikbaar voor overuren. Uit de geregistreerde kosten tot en met november 2014 blijkt dat dit budget nog bij geen enkele eenheid was uitgeput.

Vraag 4

Is het waar dat er in sommige gevallen besloten is om een verdachte pas in 2015 op te pakken? Zo ja, hoe vaak komt dit voor en welke eenheden kiezen hiervoor? Hoe legt u dit uit aan slachtoffers die verwachten dat verdachten worden gearresteerd?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Blijft u erbij dat u de zorg niet deelt dat in eenheden waar geen geld meer beschikbaar is voor overuren de werkdruk oploopt? Kunt u uw antwoord toelichten?2

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 6

Blijft u van mening dat het verstandig is de operationele capaciteit van de politie af te bouwen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Met uw Kamer en het gezag is een operationele sterkte van 49.500 fte afgesproken. Deze omvang blijft gehandhaafd.

Vraag 7

Bent u bereid op korte termijn extra geld beschikbaar te stellen zodat overuren uitbetaald kunnen worden en de recherche weer haar werk kan doen? Zo nee, waarom niet?

Nee, gelet op mijn antwoord op bovenstaande vragen is dat niet nodig.

Vraag 1

Kent u het bericht «Gekke Gerrit mikt op dertig vestigingen»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat deze nieuwe supermarkt(keten) onder andere «Poolse» Coca Cola gaat verkopen? Zo ja, wordt op alle grote PET-flessen met betrekking tot deze specifieke cola eveneens statiegeld geheven?

Naar ik heb begrepen, verkoopt deze supermarkt ook Poolse Coca-Cola. Deze supermarkt heeft in een reclameactie aangekondigd frisdrank te verkopen zonder statiegeld op de fles. Ik heb ook begrepen dat deze supermarkt inmiddels besloten heeft om de reclameactie om de flessen zonder statiegeld te verkopen, per direct te stoppen.

Vraag 3

Kan worden gegarandeerd dat ook na 1 januari 2015, als het Afvalfonds de verplichting tot statiegeldheffing overneemt, voor alle flessen waarop nu statiegeld wordt geheven deze verplichting in stand blijft? Zo nee, waarom niet?

Nee. Zoals voorheen, kan ook nu zich een situatie voordoen dat een producent of importeur uit bijvoorbeeld Polen frisdrank in PET-flessen van 1.5 liter importeert en deze zonder statiegeld op de markt brengt.
In situaties als deze kon het Productschap Dranken hier een melding van maken bij de Economische Controledienst. De meldingen die in de afgelopen jaren gedaan zijn, hebben zelden geleid tot handhavingsacties.
Nu de Productschappen opgeheven zijn en Stichting Afvalfonds Verpakkingen (StAV) de afspraken over de borging van statiegeld overgenomen heeft, heeft StAV een systematiek ontwikkeld waarmee het voor de producent of importeur van verpakkingen onaantrekkelijk wordt gemaakt om flessen zonder statiegeld op de markt te brengen.
StAV legt vanaf 1 januari 2015 aan haar leden die grote kunststofflessen voor frisdranken en waters zonder statiegeld verkopen, een tarief op van € 7,50/kg wat neerkomt op ongeveer € 0,25/fles. Dit is een aanzienlijk hoger bedrag dan het tarief voor de leden die wel statiegeld heffen, namelijk € 0,02/kg.
Hierdoor is er dus een sterke financiële prikkel voor de leden van StAV om uit eigen beweging hun flessen te laten deelnemen aan het statiegeldsysteem.
Dit hogere tarief geldt alleen voor de producenten en importeurs die meer dan 50 ton aan verpakkingsmateriaal op de markt brengen. Deze grens volgt uit het Besluit beheer verpakkingen waarin de verplichtingen voor de producenten of importeurs zijn vastgelegd.
StAV kan achterhalen welke producent of importeur geen statiegeld heft op basis van de aangiftes over de hoeveelheid verpakkingen die op de markt worden gebracht en op basis van signalen uit de markt.
Voor de consumenten verandert er niets. Als de consument een grote water- en frisdrankfles terugbrengt naar het verkooppunt, ontvangt hij daarvoor € 0,25 statiegeld van die supermarkt. StAV heeft met Stichting Retourverpakkingen Nederland2 afspraken gemaakt over de verdere afhandeling ten behoeve van recycling van deze flessen.
Er kan zich ook een situatie voordoen dat de consument de fles niet terugbrengt, omdat deze zonder statiegeld gekocht is. In dat geval kan de fles mee naar de Plastic Heroes bak. Dit is overigens niet anders dan de situatie vóór 2015.
Samenvattend: voorheen kenden we een situatie waarin bij het niet heffen van statiegeld sprake kon zijn van een delict en een boete opgelegd kon worden. Nu kennen we een situatie waarin bij het niet heffen van statiegeld een aanzienlijk hoger tarief geheven kan worden. Het doel, namelijk het zoveel mogelijk recyclen van plastic verpakkingsmaterialen, blijft in beide situaties overeind.

Vraag 1

Bent u bekend met een rapport van het BMA inzake een uitlating over een uitgeprocedeerde vreemdeling waarin wordt gesteld: «In reactie op de brieven van de behandelaars (...) vermeld ik hierbij dat er geen reden is voor nadere reisvoorzieningen. De behandelaars spreken de verwachting uit dat betrokkene zich al voor uitzetting zal suïcideren; fysieke overdracht in aansluiting op de reis in verband met een sterk vergrote kans op direct medisch ingrijpen is dan niet aan de orde»?1

Ja, ik ben bekend met het rapport.

Vraag 2

Deelt u de conclusie van de advocaat dat de BMA-arts medische hulp na uitzetting kennelijk onnodig achtte omdat de vrouw in kwestie voorafgaand aan de uitzetting waarschijnlijk toch al zelfmoord zou plegen?

Nee, ik deel die conclusie niet.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de uitlating van het BMA ten aanzien van het suïcide-risico? Is de redenering die zij volgen gebruikelijk? Zo ja, is het dan redelijk deze manier van werken voort te zetten? Bent u van mening dat er andere manieren kunnen zijn die maken dat het suïcide-risico niet op deze wijze een tamelijk cynisch leidend principe is bij beslissingen van het BMA maar juist een reden wordt voor extra zorg en mogelijk een andere beslissing van het BMA?

Ik ben van mening dat er sprake is van een onjuiste interpretatie van de betreffende passage in het BMA-rapport. Ik vind het kwalijk dat een deel van het BMA-rapport op social media is gepubliceerd. Daardoor is onterecht en onnodig een verkeerd beeld ontstaan. De passage kan alleen op een juiste manier worden geïnterpreteerd, indien deze in de context van het gehele rapport wordt beschouwd. Hoewel de passage zelfstandig beter leesbaar had kunnen worden geformuleerd, is deze in het geheel niet cynisch bedoeld. De BMA-arts heeft in het rapport opgenomen dat de vreemdeling bij de behandelaars heeft verklaard zich in Nederland te zullen suïcideren zodra uitzetting aan de orde zou zijn. Op grond van deze verklaring heeft de BMA-arts geadviseerd de vreemdeling voorafgaand aan de uitzetting intensief te begeleiden en de medische behandeling tot aan de uitzetting voort te zetten. Verder heeft de BMA-arts geadviseerd om de vreemdeling tijdens de terugreis te laten begeleiden door een psychiatrisch verpleegkundige en te voorzien van de nodige medicatie. Omdat er geen (prognostische) aanwijzingen waren voor een risico op suïcide ná uitzetting, luidde het oordeel van de BMA-arts dan ook dat het niet nodig zou zijn om in het land van herkomst fysieke medische opvang te regelen voor de vreemdeling.

Vraag 4

Bent u bereid onderzoek naar de gang van zaken te laten instellen?

Nee, dat vind ik niet nodig.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «There's Been A «Sudden And Explosive Renewal» Of Jihadism In The Netherlands»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het getal dat de heer Bertholee noemt, namelijk dat het gaat om «honderden» uitgereisde jihadisten?

De heer Bertholee sprak niet over honderden uitgereisde jihadisten, maar van «a few hundred potential participants», ofwel een paar honderd potentiële
deelnemers.

Vraag 3

Waarom worden dergelijke schokkende cijfers in Washington bekend gemaakt, en niet in de Tweede Kamer?

Dit is niet aan de orde. Uw Kamer is over de stijging van jihadgang vanaf begin van 2013 geïnformeerd, onder andere met de nota «Transformatie van het jihadisme in Nederland» van de AIVD (Kamerstuk 29 754, nr. 249). In deze nota staat: «de jihadistische beweging heeft momenteel naar schatting enkele honderden aanhangers en enkele duizenden sympathisanten in Nederland».
Daarnaast is uw Kamer laatstelijk over het aantal (bevestigde) uitgereisde jihadisten is uw Kamer geïnformeerd in de samenvatting van het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland 34 (Kamerstuk 29 754, nr. 270). In deze brief staat: «De gestage toename van uitreizigers die tijdens de vorige DTNperiode werd vastgesteld, heeft zich voortgezet zodat inmiddels in de afgelopen twee jaar rond de 160 personen zijn uitgereisd (cijfers per 1 november)».
Het hoofd van de AIVD, de heer Bertholee, heeft in Washington dus geen andere cijfers bekend gemaakt, dan die reeds bekend zijn bij uw Kamer. Het hoofd van de AIVD heeft het volgende gezegd in zijn speech: «This situation changed completely at the beginning of 2013, when within months more than 100 individuals travelled to Syria to join the fighting under the banner of violent jihad.»
En: «At present, it is estimated that jihadism in the Netherlands has a few hundred potential participants and several thousand sympathizers. A small number has the intention to leave the Netherlands to participate in violent jihad. More than 160 individuals have already done so.»
De speech en de aansluitende discussie zijn integraal op internet te zien:

Vraag 4

Waarom bestaat er zo'n enorme discrepantie tussen hetgeen u stelt (7 november: 160 uitgereisde jihadisten) en het aantal dat de heer Bertholee nu noemt?

Dit is niet het geval, zie het antwoord op vraag 3.

Vraag 5

Waarom spreken de directeur van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en u niet met één mond?

Dit is niet het geval, zie het antwoord op vraag 3.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Ontslagvergoeding seizoenwerkers flink hoger»?1

Ja

Vraag 2

Klopt het bericht dat werkgevers door de terugwerkende kracht met hoge transitievergoedingen te maken kunnen krijgen?

De regeling van de transitievergoeding heeft onmiddellijke werking (dus geen terugwerkende kracht). Dat wil zeggen, zij geldt in beginsel voor iedere werknemer die op of na 1 juli 2015 wordt ontslagen. Er is geen onderscheid gemaakt tussen vaste en flexibele werknemers. Dus ook voor werknemers van wie de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd op of na 1 juli 2015 afloopt (en niet wordt verlengd) geldt dat zij recht hebben op een transitievergoeding als aan de voorwaarden hiervoor wordt voldaan. Daarmee wordt de gelijke behandeling van vaste en tijdelijke werknemers bevorderd en het verschil tussen deze categorieën van werknemers verkleind.
Voor het bepalen van het recht op transitievergoeding (en de omvang hiervan) telt de periode van voor 1 juli 2015 mee. Als een werknemer bijvoorbeeld drie jaar in dienst was – en dus aan het vereiste voor het ontstaan van een recht op transitievergoeding is voldaan, te weten: een dienstverband van ten minste twee jaar – heeft hij recht op een transitievergoeding van 1 maandsalaris (1/3 maandsalaris per dienstjaar). Dat geldt dus ook voor werknemers met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. Zou het arbeidsverleden van voor 1 juli 2015 niet meetellen voor het bepalen van het recht op transitievergoeding (en de omvang hiervan) dan zou dit tot gevolg hebben dat werknemers die nu al aanspraak kunnen maken op een vergoeding bij ontslag, erop achteruitgaan. Daarom is hier niet voor gekozen.
Daarnaast is geregeld dat als arbeidsovereenkomsten elkaar met een tussenpoos van 6 maanden of minder opvolgen, zij voor het bepalen van het recht op een transitievergoeding (en de omvang hiervan) worden samengeteld. Gevraagd wordt waarom voor de periode tot 1 juli 2015 er niet voor gekozen is deze zogenoemde onderbrekingsperiode te stellen op 3 maanden, waarbij uitgegaan wordt van de veronderstelling dat die periode tot 1 juli 2015 geldt. Dit laatste is echter niet het geval. De regeling van de transitievergoeding is een nieuwe regeling die pas inwerking treedt op 1 juli 2015.
Aangenomen wordt dan ook dat gedoeld wordt op de zogenoemde ketenbepaling die thans een onderbrekingsperiode kent van 3 maanden. Deze periode wordt met de Wet werk en zekerheid op 1 juli 2015 gesteld op 6 maanden. Hierbij wordt voorzien in overgangsrecht om te voorkomen dat arbeidsovereenkomsten die in het verleden elkaar met een tussenpoos van meer dan drie maanden (maar ten hoogste zes) hebben opgevolgd, niet alsnog moeten worden samengeteld. Het kan immers niet zo zijn dat door de wetswijziging met terugwerkende kracht alsnog arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd gaan ontstaan daar waar dat op grond van de oude regeling niet het geval was.
Voor de transitievergoeding geldt geen vergelijkbaar overgangsrecht. De reden hiervoor is dat het hier (anders dan de ketenbepaling) een nieuwe regeling betreft die mede is bedoeld om de grote verschillen tussen vaste en flexibele werknemers te verkleinen, niet om die te laten voortduren. Dat laatste zou (feitelijk) het geval zijn als geregeld was dat voor het recht op transitievergoeding arbeidsovereenkomsten van voor 1 juli 2015 alleen meetellen als zij elkaar met een onderbreking van 3 maanden of minder opvolgen. Voor veel (zo niet welhaast alle) werknemers met een tijdelijke arbeidsovereenkomst, zou dat betekenen dat alleen tijdelijke arbeidsovereenkomsten die eindigen op of na 1 juli 2015 meetellen voor het recht op transitievergoeding. Dat zou tegengesteld zijn aan het uitgangspunt dat voor het recht op een transitievergoeding geen onderscheid wordt gemaakt tussen tijdelijke en vaste werknemers. In dit verband is het goed om op te merken dat een werkgever nu ook niet in alle gevallen een vergoeding verschuldigd is bij het ontslag van een vaste werknemer. Na 1 juli 2015 zal dat wel het geval zijn waarbij ook voor hen perioden gelegen voor deze datum meetellen voor het recht op transitievergoeding. De onmiddellijke werking geldt dus ook ten aanzien van (deze) vaste werknemers. Bovendien zouden tijdelijke werknemers dubbel nadeel ondervinden van een dergelijke regeling. Na eerst in het verleden telkens met onderbrekingen van meer dan 3 maanden steeds opnieuw op tijdelijke arbeidsovereenkomsten werkzaam te zijn geweest, zouden die arbeidsovereenkomsten ook niet meetellen voor de berekening van de transitievergoeding. Dit, terwijl zij net als vaste werknemers gedurende een lange periode werkzaam zijn bij de werkgever.
Ten slotte merk ik op dat als het gaat om het recht op transitievergoeding (en de omvang hiervan) voor kleine werkgevers voorzien is een overgangsregeling. Deze houdt in dat als een arbeidsovereenkomst eindigt (waaronder in dit verband ook moet worden verstaan, het niet voortzetten van een tijdelijke arbeidsovereenkomst) wegens bedrijfseconomische redenen die het gevolg zijn van een slechte financiële situatie van de werkgever, perioden gelegen voor 1 mei 2013 buiten beschouwing worden gelaten.

Vraag 3

Kunt u aangeven waarom er voor gekozen is om het arbeidsverleden van voor de ingangsdatum van de Wet werk en zekerheid mee te nemen bij het toekennen van de transitievergoeding? Waarom wordt er bij de rekenmethode ook voor de arbeidsperiode voor 1 juli 2015 gebruik gemaakt van een onderbrekingsperiode van 6 maanden in plaats van 3 maanden (die tot 1 juli 2015 geldt)?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Kunt u aangeven waarom er geen overgangsrecht geldt voor deze ondernemers, zodat bedrijven zich hier op voor hadden kunnen bereiden?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Is deze uitwerking de bedoeling van de wet? Zo ja, waarom spreekt werkgeversorganisatie AWVN2 dan van een zeer onredelijke uitwerking die iedereen is ontgaan? Zo nee, wat gaat u er aan doen om dit te veranderen?

Uit het hiervoor gegeven antwoord op de vragen 2, 3 en 4 blijkt dat de uitwerking van de regeling overeenkomstig de bedoeling van de wet is. Ik zie dan ook geen aanleiding om de regeling te wijzigen.

Vraag 6

Tot welke effecten kan dit leiden? Is het denkbaar dat werkgevers groepen mensen ontslaan en een nieuwe groep in dienst nemen?

Ik ga daar niet vanuit, ook al omdat de opbouw van de transitievergoeding (1/3 maandsalaris per dienstjaar) niet zodanig is dat werkgevers hierdoor voor onoverkomelijke problemen zullen worden gesteld.

Vraag 7

Wilt u, nu uit het artikel blijkt dat werkgevers niet goed op de hoogte zijn van deze uitwerking van de wet, hier extra ruchtbaarheid aan geven?

Ja. Dat zal ik doen via websites van de rijksoverheid, alsmede via en in samenspraak met sociale partners.

Vraag 1

Acht u het wenselijk dat er diverse onvoorziene neveneffecten kleven aan de Wet hervorming kindregelingen, bijvoorbeeld het gevolg dat de ontvanger van kinderalimentatie er fors op achteruit gaat?1 2 3

In bovenstaande analyse is weergegeven hoe de Wet hervorming kindregelingen (WHK) kan doorwerken in het bedrag aan kinderalimentatie. Bij het in kaart brengen van de gevolgen voor kinderalimentatie is onverkort uitgegaan van de versie 2015 van het Rapport Alimentatienormen. De mogelijkheid voor de rechtspraktijk om in specifieke gevallen hiervan af te wijken en aanvullend maatwerk te leveren is hierin dus niet betrokken. Uit de in de analyse opgenomen rekenvoorbeelden blijkt dat de ontvanger van kinderalimentatie er in de meeste gevallen op vooruit gaat. In gevallen waar er sprake is van een achteruitgang is deze veelal beperkt en kan deze mogelijk worden gemitigeerd door een verhoging van partneralimentatie. De exacte gevolgen voor kinderalimentatie zijn sterk afhankelijk van de feiten en omstandigheden in een specifiek geval.

Vraag 2

Bent u bekend met de uitleg die de Expertgroep Alimentatienormen (bestaande uit familierechters) recent aan de nieuwe wet heeft gegeven, namelijk dat het vervallen van de alleenstaande oudertoeslag in de bijstand, de alleenstaande ouderkorting en het fiscaal voordeel bij het betalen van kinderalimentatie enerzijds, en de verhoging van het kindgebonden budget en de invoering van de «alleenstaande ouderkop» anderzijds, leiden tot een verlaging van de resterende behoefte van het kind en dus van de kinderalimentatie?4

De publicatie van de Expertgroep Alimentatienormen betreffende «de Wet hervorming kindregelingen en Rapport Alimentatienormen» op www.rechtspraak.nl is bekend. In de analyse is reeds op dit rapport ingegaan.

Vraag 3

Is het in uw ogen de juiste uitleg van deze werkgroep van familierechters, die zich beroepen op de wetsverdediging in de Eerste Kamer, met als gevolg dat voortaan geldt dat een verhoging van het kindgebonden budget met een alleenstaande ouderkop een verlaging van de resterende behoefte van het kind betekent? Zo nee, wat is naar uw mening wel een juiste uitleg?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is het waar dat alleenstaande ouders met de alleenstaande ouderkop (deels) werden gecompenseerd zodat zij geen nadeel zouden ondervinden van het wegvallen van de aanvulling voor alleenstaande ouders in de minimumregelingen en het wegvallen van het fiscale voordeel voor werkende alleenstaande ouders op het minimum? Wordt dit doel wel bereikt nu de gevolgen voor de kinderalimentatie bekend zijn?

De WHK heeft de specifieke financiële ondersteuning die alleenstaande ouders ontvangen geharmoniseerd zodat alle alleenstaande ouders met een laag inkomen, ongeacht of ze werken of een uitkering ontvangen, gelijk worden behandeld. Om dit te bereiken zijn de initiële aanvullingen voor alleenstaande ouders in de minimumregelingen en de fiscale regeling die gericht was op alleenstaande ouders, komen te vervallen en is de alleenstaande-ouderkop in het kindgebonden budget ingevoerd. Aan het doel van harmonisering en gelijke behandeling doen de gevolgen voor kinderalimentatie niet af.

Vraag 5

Realiseert u zich dat door de wijziging van de regelgeving kinderalimentatie vaak niet meer verschuldigd zal zijn omdat de overheid hierin al voorziet middels het kindgebonden budget en de alleenstaande ouderkop? Hoe beoordeelt u dit?

In de hiervoor opgenomen analyse geef ik weer hoe de WHK kan doorwerken in het bedrag aan kinderalimentatie uitgaande van de alimentatienormen 2015. In deze analyse ben ik tevens ingegaan op de keuze van de expertgroep ten aanzien van de toerekening van de alleenstaande-ouderkop aan de behoefte van het kind. De exacte gevolgen voor kinderalimentatie zijn sterk afhankelijk van de feiten en omstandigheden in een specifiek geval. Hoewel de alleenstaande-ouderkop in mindering wordt gebracht op de behoefte van het kind, houdt dat niet per definitie in dat er geen kinderalimentatie verschuldigd zal zijn. De behoefte van het kind kan immers groter zijn dan hetgeen daar aan ondersteuning uit kindregelingen op in mindering wordt gebracht. Het uitgangspunt bij de vaststelling van de behoefte van het kind is immers de levensstandaard van het kind vóór de scheiding zoveel mogelijk op peil te houden. Vooral bij hogere inkomens zal er doorgaans dan ook nog behoefte resteren waarin door middel van kinderalimentatie moet worden voorzien. Als gevolg van de systematiek in combinatie met de WHK wordt inderdaad een groter deel van de behoefte van kinderen gedekt door overheidsondersteuning en minder door de ouders.
Indien de niet-verzorgende ouder minder van zijn draagkracht hoeft in te zetten voor kinderalimentatie, resteert er meer ruimte voor eventuele partneralimentatie.

Vraag 6

Is het waar dat in feite voor lage inkomens het betalen van de kinderalimentatie feitelijk is afgeschaft, omdat het kindgebonden budget en/of de alleenstaande ouderkop (betaald door de overheid) voortaan voorziet in de kosten van de kinderen? Zo nee, hoe moet deze wijziging dan worden geïnterpreteerd worden?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Denkt u dat veel mensen zich bewust zullen zijn van deze uitleg en de verstrekkende gevolgen die dit kan hebben, onder andere voor de hoogte van de kinderalimentatie? Zo ja, waarop baseert u dit? Zo nee, wat gaat u eraan doen om deze uitleg breed bekend te maken onder ouders die kinderalimentatie betalen?

De gevolgen van de WHK op de hoogte van kinderalimentatie is sterk afhankelijk van de feiten en omstandigheden in een specifiek geval. In de publieksvoorlichting over de WHK (via de tool Veranderingen kindregelingen) zijn ouders nadrukkelijk gewezen op de mogelijke consequenties van deze wet voor kinderalimentatie en worden ook andere informatiebronnen genoemd. Ouders kunnen advies inwinnen over de gevolgen van de WHK in hun specifieke geval bij een advocaat, mediator of het Juridisch loket.

Vraag 8

Kunt u reageren op het voorbeeld van «Esmee», waaruit blijkt dat haar maandelijks inkomen van 1.400 euro weliswaar gelijk blijft maar de alimentatie dreigt te vervallen, omdat de alleenstaande ouderkop niet langer wordt opgeteld bij de draagkracht maar direct af gaat van het bedrag dat geldt voor de behoefte van het kind, met als gevolg dat zij 250 euro minder in de maand overhoudt?5

In de hiervoor opgenomen analyse geef ik weer hoe de WHK kan doorwerken in het bedrag aan kinderalimentatie uitgaande van de alimentatienormen 2015. De exacte doorwerking op het bedrag aan kinderalimentatie blijft afhankelijk van de persoonlijke situatie en hoe in geval van wijziging het alimentatiebedrag initieel is vastgesteld. Er is te weinig informatie over dit specifieke voorbeeld beschikbaar om een nauwkeurige berekening te maken van de gevolgen van de WHK op de hoogte van de kinderalimentatie.

Vraag 9

Zijn dergelijke proefberekeningen ook al gemaakt door de betrokken ministeries? Zo nee, bent u bereid dat alsnog te doen en de Kamer over alle mogelijke scenario’s te informeren?

In de hiervoor opgenomen analyse is een aantal voorbeelden uitgewerkt uitgaande van de alimentatienormen 2015. De gekozen voorbeelden sluiten aan bij de gestelde Kamervragen en zijn uitgebreid om het spectrum van gevolgen goed in beeld te brengen.

Vraag 10

Deelt u de mening van de echtscheidingsadvocate Schram dat het krom is dat het verschuldigde alimentatiebedrag lager wordt als gevolg van deze wetswijziging, terwijl de draagkracht van de alimentatieplichtige niet is gewijzigd? Zo nee, waarom niet?6

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 11

Deelt u de mening van advocate Moons dat het stelsel aanzienlijk ingewikkelder en oneerlijk wordt en kunt u uw antwoord toelichten?7 Kunt u voorts ingaan op de stelling van Moons dat in feite aan de niet-hoofdverzorger de boodschap wordt gegeven: «U hoeft uw kinderen niet meer te onderhouden, dat doet de overheid wel voor u. De overheid geeft uw ex een alleenstaande-ouderkop op het kindgebonden budget, dan bent u ervan af.»?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 12

Denkt u eveneens dat het bijstandsverhaal door gemeenten als gevolg van dit alles voortaan niet meer mogelijk zal zijn? Wat zijn hiervan volgens u de financiële gevolgen voor de gemeentes? Is dit effect beoogd, of eveneens een ongewenst neveneffect van deze regels te noemen?

In de bovenstaande analyse ben ik ingegaan op de doorwerking op het bijstandsverhaal en de financiële gevolgen voor gemeenten.

Vraag 13

Kunt u de mogelijke gevolgen schetsen voor een alleenstaande co-ouder met een bijstandsuitkering waarvan het minderjarige kind staat ingeschreven bij de andere ouder, die daardoor geen recht hebben op het kindgebonden budget en de alleenstaande ouderkop? Zijn deze gevolgen beoogd?

Een alleenstaande co-ouder, van wie het kind bij de andere ouder staat ingeschreven wordt voor de bijstand en voor het kindgebonden budget feitelijk behandeld als een alleenstaande. Dit betekent dat er geen recht is op kindgebonden budget, dus geen recht ontstaat op de alleenstaande-ouderkop, maar ook geen recht was op de alleenstaande-ouderkorting of een alleenstaande-oudertoeslag in de bijstand. Indien deze ouder een bijstandsuitkering heeft, is de draagkracht minimaal en daardoor is ook de bijdrage aan kinderalimentatie aan de ontvangende ouder nul. Dit verandert niet met een wijziging. Het blijft bovendien ter beoordeling aan de gemeenten om, bijvoorbeeld in voorkomende gevallen van co-ouderschap, de bijstand en de daaraan verbonden verplichtingen af te stemmen op de omstandigheden, mogelijkheden en middelen van de belanghebbende.

Vraag 14

Bent u bekend met de gevolgen voor alimentatieplichtigen, die onder andere vanwege het vervallen van de fiscale aftrek levensonderhoud het verschuldigde bedrag kunnen laten wijzigen bij de rechter, maar (net) niet in aanmerking komen voor gesubsidieerde rechtsbijstand? Kunt u ook deze gevolgen schetsen?

Het wegvallen van de fiscale aftrek van uitgaven voor levensonderhoud van kinderen kan de draagkracht van de alimentatieplichtige verminderen, zodat er aanleiding kan bestaan de hoogte van de kinderalimentatie te wijzigen. Daarbij is het uitgangspunt dat de ex-partners zelf afspraken over wijziging maken. Alimentatieplichtigen die er niet in slagen overeenstemming met de alimentatiegerechtigde te bereiken, kunnen de rechter om wijziging van de kinderalimentatie verzoeken. Dat geldt zowel voor alimentatieplichtigen die gebruik kunnen maken van gesubsidieerde rechtsbijstand als voor alimentatieplichtigen die daarvoor op grond van hun inkomen en vermogen niet in aanmerking komen. Ook gebruikers van gesubsidieerde rechtsbijstand zijn griffierecht verschuldigd. Zij betalen daarnaast een eigen bijdrage voor de gesubsidieerde rechtsbijstand.
Overigens zullen te allen tijde alimentatieplichtigen voorafgaand aan een wijzigingsprocedure de kosten van een dergelijke procedure wegen tegen de financiële gevolgen van wijziging. Dit ongeacht de aanleiding voor een wijzigingsverzoek.

Vraag 15

Zijn de koopkrachtcijfers, welke u bij de behandeling van het wetsvoorstel aan de Kamer hebt verstrekt, ook met de kennis van nu nog correct? Zo nee, bent u bereid opnieuw de koopkrachteffecten van de Wet hervorming kindregelingen door te rekenen en de uitkomsten daarvan aan de Kamer te zenden?8

Bij de presentatie van inkomenseffecten van wetsvoorstellen wordt alleen rekening gehouden met generieke maatregelen (maatregelen die op iedereen van toepassing zijn). Bij het inkomensbeeld, zoals gepresenteerd bij de WHK, is daarom geen rekening gehouden met de gevolgen voor kinderalimentatie. In de voorbeelden in de analyse zijn de inkomenseffecten als gevolg van de WHK aangevuld met de mogelijke gevolgen voor kinderalimentatie.

Vraag 16

Verwacht u ook een stortvloed aan alimentatiezaken? Vreest u ook dat dit zal leiden tot nieuwe conflicten tussen ex-partners, nog los van de belasting van de rechterlijke macht?9

De Raad voor de rechtspraak heeft in zijn advies van 3 juni 2013 inzake het wetsvoorstel hervorming kindregelingen aangegeven dat het wetsvoorstel in de overgangsfase mogelijk zal leiden tot een extra instroom van wijzigingsverzoeken ter zake van kinderalimentatie. De Raad merkt op dat het niet goed mogelijk is om hiervan een concrete inschatting te maken. Bovendien is het volgens de Raad niet uitgesloten dat in individuele gevallen de effecten van een lagere kinderbijslag, het vervallen van de alleenstaande-ouderkorting en een hoger kindgebonden budget (elkaar) gedeeltelijk zullen opheffen.
De eventuele gevolgen van de maatregelen in het kader van de WHK voor lopende kinderalimentatieverplichtingen hoeven als zodanig niet te leiden tot nieuwe conflicten tussen ex-partners. Het gaat immers om wijziging van regelgeving die objectief bepaalbaar van invloed kan zijn op de wettelijke maatstaven draagkracht en behoefte voor de berekening van kinderalimentatie. Het gaat niet om factoren zoals wijzigingen in de persoonlijke omstandigheden van de alimentatieplichtige of -gerechtigde. De verwachting is dan ook dat ex-partners in overleg en eventueel met behulp van rechtshulpverleners, zoals mediators en advocaten, tot wijziging van lopende kinderalimentatieverplichtingen kunnen komen. Hierbij is het belangrijk op te merken dat bij wijziging alle dan bestaande relevante omstandigheden worden meegenomen, dus ook omstandigheden die los staan van de WHK.

Vraag 17

Welke gevolgen heeft dit alles voor kinderen? Deelt u de mening dat als gevolg van het mogelijk massaal wijzigen, of in ieder geval onzeker worden van verplichtingen in verband met kinderalimentatie, het gevolg kan zijn strijd uitbreekt tussen ouders en kinderen daardoor gedupeerd zullen raken en klem komen te zitten tussen (over alimentatie) ruziënde ouders? Wat vindt u hiervan? Vindt u dit onwenselijk?10

Zie antwoord vraag 16.

Vraag 18

Deelt u de mening dat zo mogelijk voorkomen moet worden dat per 1 januari 2015 conflicten uitbreken tussen gescheiden partners over alimentatie, omdat vooral de kinderen daar de dupe van zullen zijn? Welke ideeën heeft u hierover en welke maatregelen gaat u nemen?

In de publieksvoorlichting over de WHK (via de tool Veranderingen kindregelingen) zijn ouders gewezen op de mogelijke consequenties van deze wet voor kinderalimentatie en worden ook andere informatiebronnen genoemd. De inschakeling van de hulp van het Juridisch loket, mediators of advocaten, waarnaar ook in de reguliere overheidsvoorlichting wordt verwezen, kan bewerkstelligen dat ouders in overleg nagaan of de in de WHK opgenomen maatregelen nopen tot aanpassing van de lopende alimentatieverplichting.

Vraag 19

Deelt u de mening dat, vanwege de verstrekkende gevolgen van de gewijzigde wet en de uitleg die daaraan wordt gegeven, u zich niet meer op het standpunt zou moeten stellen dat het maken en wijzigen van afspraken over kinderalimentatie de eigen verantwoordelijkheid van de ouders is en dat ze maar naar de rechter moeten gaan als ze er niet uitkomen, zeker niet omdat kinderen de dupe zullen zijn van (financiële) onzekerheid en conflicten tussen beide ouders?11

Uit de bovenstaande analyse blijkt dat de gevolgen van de WHK op de hoogte van de kinderalimentatie sterk afhankelijk zijn van het specifieke geval en daarmee erg genuanceerd liggen. De inkomenseffecten van de WHK in samenhang met eventuele alimentatiewijzigingen zijn overwegend positief. Slechts in specifieke gevallen treden er negatieve inkomenseffecten op.
Zoals hiervoor in antwoord op de vragen 16–17 is opgemerkt, behoeven de eventuele gevolgen van de in de WHK opgenomen maatregelen voor door de rechter vastgestelde of tussen partijen overeengekomen kinderalimentatiebedragen niet tot conflicten tussen de ouders te leiden, aangezien het hier gaat om objectieve omstandigheden, die buiten de persoonlijke sfeer van betrokkenen liggen en dus op zichzelf geen stof voor discussie hoeven op te leveren.

Vraag 20

Ziet u mogelijkheden om de potentiële schade voor alleenstaande ouders, die optreedt als gevolg van deze wetswijziging en de uitleg die hieraan wordt gegeven, te compenseren? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?

De bovenstaande analyse geeft aan dat veel van de ouders geen negatieve gevolgen ondervinden van het totaal van de WHK en de doorwerking van de WHK op de hoogte van de kinderalimentatie. Ik zie daarom geen aanleiding voor compensatie, hoewel de gevolgen in specifieke gevallen anders kunnen zijn.

Vraag 21

Bent u bereid deze vragen op zo kort mogelijke termijn te beantwoorden, omdat er in ieder geval ruim voor de inwerkingtreding van de wet op 1 januari 2015 duidelijkheid moet zijn?

In mijn brief van 12 januari 2015 heb ik u te kennen gegeven dat uw Kamervragen voor mij aanleiding waren om in samenspraak met de overige betrokken bewindspersonen de gevolgen van de WHK nader in kaart te brengen, rekening houdend met het rapport van de Expertgroep Alimentatienormen en het in de motie Heerma gevraagde advies van de Raad voor de rechtspraak. Daarbij heb ik aangegeven hiervoor enige tijd nodig te hebben. De bedoelde analyse treft u hierbij aan alsmede de beantwoording van de vragen.