Vraag 1

Wat is uw reactie op de opmerkingen van Movisie dat de helft van de scholen geen afdoende uitvoering geeft aan de maatschappelijke stage?1

Deze opmerkingen zijn mijns inziens geen goede weergave van de werkelijkheid. Movisie en haar achterban, de stagebiedende organisaties, zouden graag zien dat OCW voor de scholen en daarmee voor de leerlingen bepaalt wat een geschikte maatschappelijke stage is. Ik vind eigen initiatief van de leerling en ruimte voor de school erg belangrijk. Vrijheid in de uitvoering van de maatschappelijke stage is daarbij onontbeerlijk.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de inschatting dat veel scholen het daartoe beoogde geld per leerling (60 euro) niet besteed aan het begeleiden van de stagiaires? Hoe wilt u scholen ertoe bewegen dat dit geld wel toekomst aan die instellingen of personen die de stage begeleiden?

Het geld dat scholen ontvangen is niet enkel bedoeld voor de begeleiding van leerlingen, maar voor alle personele en materiële kosten die gemoeid zijn met het organiseren en uitvoeren van de maatschappelijke stage, zowel binnen de school als bij de stagebieder. Ik stimuleer scholen en hun samenwerkingspartners in gesprek te gaan. Ik vind het echter niet wenselijk om een uurtarief voor het begeleiden van maatschappelijke stagiairs in te stellen. Een maatschappelijke stage is maatwerk. De intensiteit van de benodigde begeleiding verschilt per leerling, per stageplek en -activiteit. Scholen bepalen zelf, afhankelijk van de specifieke lokale situatie op welke wijze zij de gelden inzetten.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de stelling dat stagebedrijven en instellingen steeds meer afhaken doordat er geen voldoende vergoeding voor begeleiding tegenover staat?

Ik ben het niet eens met de stelling. Met uitzondering van de zorgsector worden maatschappelijke stages zelden gelopen bij stagebedrijven. De meeste stages vinden juist plaats bij vrijwilligersorganisaties of in andere omgevingen met meer vrijwilligers. Deze partijen haken niet af wanneer zij geen financiële tegemoetkoming ontvangen. Wanneer begeleiding een aandachtspunt is, maken ze dat bespreekbaar met de school en vinden samen een oplossing, bijvoorbeeld door vrijwillige begeleiders aan te trekken. Het is de taak van zowel de stagebiedende organisatie als de school om in gesprek te gaan over een mogelijke vergoeding voor de geboden begeleiding.

Vraag 4

Wat is uw reactie op de stelling dat de inhoud van veel maatschappelijke stages niet voldoende meerwaarde hebben? Kunt u ingaan op de voorbeelden die in de betreffende radio-uitzending worden genoemd? Dient een «verhaal schrijf cursus» niet gewoon onderdeel te zijn van de lessen Nederlands

Ik ben het niet eens met deze stelling. Uit verschillende onderzoeken onder ouders, leerlingen en docenten blijkt dat de stages als nuttig worden ervaren. Zo blijkt uit onderzoek van de NJR dat 71% van de jongeren de werkzaamheden van hun maatschappelijke stage zinvol vindt. Dit sluit aan bij de bevinding van de Laks-monitor. Hier geeft 61% aan de maatschappelijke stage nuttig te vinden.
Zoals u weet is in Nederland sprake van een grote autonomie van de scholen. Dit geldt ook voor de uitvoering van de maatschappelijke stage. Scholen bepalen zelf op welke wijze zij invulling geven aan de stage. Belangrijke randvoorwaarde is dat het gaat om vrijwilligerswerk: maatschappelijke stagiairs doen geen werk waar anderen voor betaald krijgen. Een schrijfcursus kan onderdeel zijn van de lessen Nederlands met als doel om beter te leren schrijven. Maar het kan ook onderdeel zijn van een maatschappelijke stage als de leerling de geleerde kennis op een creatieve manier overbrengt aan anderen, bijvoorbeeld door zelf geschreven verhalen voor te lezen op een basisschool of daar te helpen met de schrijfles van de basisschoolleerlingen.

Vraag 5

Bent u bereid de landelijk verplichte maatschappelijke stage te heroverwegen op de punten van het verdrukken van normale onderwijstijd en betere benutting van overheidsgeld?

Nee, ik sta achter de landelijke verplichting. Ik ben overtuigd van de meerwaarde van de maatschappelijke stage. Leerlingen, hun ouders, docenten en ook stagebieders ervaren deze meerwaarde. De overheidsgelden worden dus goed benut. Op praktisch alle scholen is de maatschappelijke stage inmiddels ingevoerd. De maatschappelijke stage geeft concreet invulling aan de wettelijke opdracht aan het onderwijs om burgerschap en sociale integratie te bevorderen (artikel 17 van de WVO). De maatschappelijke stage is onderwijstijd, er is dus geen sprake van het verdrukken van normale onderwijstijd. Het voortgezet onderwijs bereidt jongeren in brede zin voor op een goede deelname aan de maatschappij en de maatschappelijke stage levert daar een belangrijke bijdrage aan.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de berichtgeving over bezuinigingen bij universiteiten die tot massaontslagen zullen leiden?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u deze zorgwekkende signalen vanuit de universitaire wereld?

Ik onderken dat de maatregelen inderdaad ingrijpend zijn, maar stel ook vast dat deze nodig zijn. Het kabinet staat voor de opgave om de overheidsfinanciën weer op orde te brengen. Niet als doel op zich, maar om de economie en samenleving nu en in de toekomst houdbaar te laten zijn. Tegelijkertijd wil het kabinet een forse impuls geven aan de kwaliteit van het hoger onderwijs. Om de middelen voor de kwaliteitsimpuls vrij te maken, moeten er ook ombuigingen plaatsvinden. Daarnaast wordt ook van de student wordt een hogere bijdrage gevraagd, als investering in zijn eigen toekomst.
Voor de kwaliteitsimpuls is een bedrag beschikbaar van € 50 mln. in 2012, oplopend tot € 230 mln. in 2015 en tot € 300 mln. structureel2. Daarnaast vinden volgens het regeerakkoord in deze jaren bezuinigingen plaats. Tot 2015 is er sprake van een netto terugloop van de rijksmiddelen. Vanaf 2015 voorziet de financiële paragraaf van het Regeerakkoord er structureel in dat bezuinigingen en investeringen in het hoger onderwijs vrijwel met elkaar in evenwicht zijn. In het artikel noemt VSNU wel de bezuinigingen maar lijkt men voorbij te gaan aan de investeringen in het hoger onderwijs.

Vraag 3

Deelt u de mening dat een dergelijke grote ontslaggolf desastreuze gevolgen kan hebben voor de kwaliteit en positionering van het Nederlandse onderzoeksveld en onze kenniseconomie? Zo ja, wat gaat u hier dan aan doen? Zo nee, waarom niet?

Het is nog te vroeg om te speculeren over de gevolgen van de kwaliteit en positionering van het onderzoek in relatie tot het verlies aan arbeidsplaatsen. Het hangt ervan af hoe de bezuinigingen zullen neerslaan en waar de investeringen zullen plaatsvinden.
Overigens is het onderzoek bij de organisaties NWO en KNAW bij de bezuinigingen ontzien. Wat betreft het aflopen van de FES middelen: dit zijn tijdelijke stimuleringsimpulsen en verwacht mag worden dat daar geen vast personeel op wordt ingezet. Instellingen kunnen naast de structurele middelen vanuit de overheid, extra inkomsten genereren door intensieve samenwerking aan te gaan met het bedrijfsleven en middelen aan te trekken vanuit de Europese fondsen.
In Nederland wordt de kwaliteit van al het door kennisinstellingen uitgevoerde onderzoek getoetst aan het Strategisch Evaluatie Protocol (SEP). Dit protocol biedt de juiste checks en balances voor het waarborgen van de kwaliteit van het uitgevoerde onderzoek. Het is dus vooraleerst een kwestie van kwaliteit ipv kwantiteit.
Het regeerakkoord geeft aan dat het kabinet zal bevorderen dat onderzoek plaatsvindt in samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en de overheid. De onderzoeksagenda van OCW die wordt neergelegd in de Strategische Agenda voor het Hoger Onderwijs en Onderzoek (juni 2011) zal, met als vertrekpunt de huidige en opkomende sterktes in het Nederlandse onderzoek, aansluiten bij de Europese onderzoeksspeerpunten en bij de bedrijfslevenbrief van de minister van EL&I (mei 2011). Hierbij geldt dat een betere benutting van onderzoek en een sterke profilering onmisbaar voor de innovatiekracht van Nederland. Beide vereisen het stellen van prioriteiten en het slim inzetten van de beschikbare middelen.

Vraag 4

Op welke wijze rijmt de papieren ambitie van dit Kabinet, om de Nederlandse kenniseconomie tot de top van de wereld te laten behoren, met deze bezuinigingen en de grote gevolgen daarvan?

Het kabinet heeft de ambitie in deze periode een belangrijke stap in de richting van de top 5 te zetten. Daarbij hoort hoger onderwijs en onderzoek dat van hoge kwaliteit is en dat past bij de vraag van arbeidsmarkt en samenleving. Het regeerakkoord zet daarom nadrukkelijk in op een kwaliteitsimpuls voor het hoger onderwijs. Daartoe presenteert het regeerakkoord een samenhangende agenda voor hoger onderwijs en onderzoek, met maatregelen voor zowel de vormgeving als de financiering van de kwaliteitsverbetering. Binnenkort ontvangt u de kabinetsreactie op het rapport van de commissie-Veerman. In juni ontvangt u de strategische agenda voor Hoger Onderwijs en Onderzoek.
De kwaliteitsopdracht waar de instellingen voor staan is desalniettemin fors. Tegelijkertijd wordt ook het hoger onderwijs geconfronteerd met de financiële taakstelling van het regeerakkoord en ingrijpende hervormingen. De onderwijsinstellingen staan daarmee voor de grote opgave de doelmatigheid te vergroten en tegelijkertijd een kwaliteitsimpuls te realiseren. Het kabinet wil de instellingen daarbij ondersteunen. Het zal de instellingen de ruimte bieden te komen tot meer maatwerk en differentiatie en daarvoor regelgeving waar nodig aanpassen. In lijn met de motie Van der Ham – Dijkgraaf (TK 31 288, nr. 115) zal bijvoorbeeld worden gekeken naar mogelijkheden voor instellingen het aantal langstudeerders dat geen voortgang meer boekt, te beperken.

Vraag 5

Deelt u de mening dat met deze effecten uitvoering van de motie-Hamer2, en de bijbehorende ambitie om qua onderwijs en kennis tot de wereldtop te behoren, onmogelijk wordt gemaakt?

Nee, zie het antwoord op vraag 4.

Vraag 6

Op welke wijze denkt u voorts te voorkomen dat de onderwijskwaliteit op universiteiten ernstig onder druk komt te staan als gevolg het dreigende ontslag van veel onderwijzend personeel?

Dit hangt af van hoe de bezuinigingen neerslaan en waar de investeringen zullen plaatsvinden. De instellingen zijn vrij deze zelf in te vullen maar ik veronderstel dat dit vooral zal neerslaan bij de overhead en niet ten laste zal gaan van het primaire onderwijsproces. Voor de kwaliteits-borging bestaat een systeem van checks en balances, getoetst door de NVAO en de Inspectie van het Onderwijs. Zoals aan de Tweede Kamer eerder is gemeld, wordt dit systeem van checks en balances nu kritisch bezien. Zo doet de Inspectie van het Onderwijs thans onderzoek naar de kwaliteit van afstudeertrajecten in het hoger onderwijs.

Vraag 1

Wat is de huidige financiële situatie bij onderwijsstichting SKOZOK (Samen Koersen op Zichtbare Onderwijs Kwaliteit)?1

Mijn beeld van de financiële positie van onderwijsstichting SKOZOK is grotendeels gebaseerd op het meest recente jaarverslag waarover ik beschik; dat van 2009. Het jaarverslag 2009 van onderwijsstichting SKOZOK laat zien dat het positieve resultaat van de jaren daarvoor in 2009 is omgeslagen in een negatief resultaat. Een negatief resultaat hoeft op zichzelf geen probleem te zijn; dit kan ook het gevolg zijn van investeringen ten laste van het vermogen. Eind 2009 waren de vermogenspositie en de liquiditeit van SKOZOK uitstekend.

Vraag 2

Wat zijn de oorzaken van de financiële problemen bij onderwijsstichting SKOZOK?

Uit de gegevens waarover ik beschik komt het beeld naar voren dat het dalende aantal leerlingen de afgelopen jaren door het schoolbestuur niet is vertaald in een daling van het aantal leraren. In het jaarverslag 2009 merkt het schoolbestuur zelf op dat het tekort met name wordt veroorzaakt door een te hoge personele inzet. Dit heeft het schoolbestuur mij ook bevestigd. Ook blijkt uit datzelfde jaarverslag dat het bestuur in 2009 nog geen gebruik maakte van een meerjarenbegroting. Dit onderstreept het belang van de acties die ik samen met de PO-raad onderneem om de financiële deskundigheid te bevorderen.

Vraag 3

Hoeveel geld kreeg SKOZOK minder vanuit het rijk vanwege de miljoenenbezuiniging op het bestuur en management van basisscholen en de bezuiniging op de groeiregeling? Hoe heeft SKOZOK deze bezuiniging daadwerkelijk vormgegeven?

Als gevolg van de bezuinigingen heeft het schoolbestuur circa € 360 000 minder ontvangen op een totale lumpsumuitkering van circa € 26,5 miljoen. Het schoolbestuur SKOZOK is vrij in de wijze waarop zij de bezuiniging vormgeeft en legt daar horizontaal verantwoording over af. Zie ook het antwoord op vraag 5.

Vraag 4

Bent u nog steeds van mening dat «gezien de omvang van de bezuiniging schoolbesturen in staat moeten zijn de kwaliteit van het onderwijs te ontzien?»2 Kunt u uw antwoord toelichten? Geldt dit ook voor onderwijsstichting SKOZOK? Kunt u uw antwoord toelichten?

Ja, de verandering in de lumpsumuitkering waar besturen als gevolg van de bezuinigingen mee geconfronteerd worden, is van dezelfde omvang als de budgetschommelingen die jaarlijks worden veroorzaakt door veranderende leerlingaantallen. In het geval van SKOZOK bedraagt de percentuele verandering van de lumpsumuitkering iets meer dan 1%, terwijl de schommelingen in de lumpsum zonder de bezuiniging zich jaarlijks tussen de 1% à 2% bevinden.

Vraag 5

In hoeverre komen deze bezuinigingen op het bordje van personeel en leerlingen terecht?

Het vorige kabinet heeft een duidelijk signaal afgegeven aan de besturen om het primaire proces bij de uitwerking van de bezuinigingen te ontzien. Uiteindelijk zijn het echter de schoolbesturen die in overleg met directeuren en medezeggenschapspartners de bezuinigingen concreet invulling geven, daarbij rekening houdend met de individuele situatie en behoefte van de school. Dat kan ertoe leiden dat schoolbesturen afwijken van de richting die vanuit het Rijk is meegegeven.

Vraag 6

Hoeveel leraren worden er ontslagen bij SKOZOK? Voor hoeveel andere personeelsleden dreigt ontslag? Wat is hun functie? In hoeverre is deze ontslagronde het gevolg van de door vorige kabinet ingezette bezuinigingen op bestuur en management, in hoeverre is ze het gevolg van financieel wanbeheer van het schoolbestuur?

Het bestuur is vrij in de keuzes die het maakt inzake de financiële huishouding. Dit gaat in overleg met directeuren en medezeggenschapspartners. Het schoolbestuur legt daar vervolgens horizontaal verantwoording over af. Dit geldt ook voor de keuzes die in bovenstaande vragen besloten liggen.

Vraag 7

Wat gaat er veranderen qua arbeidsvoorwaarden bij SKOZOK, bijvoorbeeld wat betreft de Bapo-regeling3, vervanging bij zwangerschapsverlof, ouderschapsverlof, compensatieverlof, etc.?

De genoemde secundaire arbeidsvoorwaarden zijn onderdeel van de decentrale CAO; eventuele veranderingen in deze arbeidsvoorwaarden worden overeengekomen tussen de werkgeversorganisatie (PO-Raad) en de vakbonden. De secundaire arbeidsvoorwaarden voor het primair onderwijs zijn per 1 augustus 2006 gedecentraliseerd. Vanaf deze datum maakt de minister van OCW met de vakbonden in de centrale CAO Primair Onderwijs uitsluitend nog afspraken over de zogeheten protocolonderwerpen (algemene salarisontwikkeling, algemene arbeidsduur en bovenwettelijke sociale zekerheid). Over de overige onderwerpen worden afspraken gemaakt in de decentrale CAO PO.

Vraag 8

Hoeveel basisscholen geven aan dat zij het primair proces niet kunnen ontzien bij de verwerking van de landelijke bezuinigingen op basisonderwijs?

Van een aantal schoolbesturen heb ik brieven ontvangen waarin zij de zorg uitspreken het primaire proces niet te kunnen ontzien als gevolg van de bezuinigingen. De SP heeft mij tijdens de begrotingsbehandeling het rapport «Minder geld, grotere klassen» aangeboden, waarin op basis van een enquête onder een aantal schoolbesturen wordt ingegaan op het effect van de bezuinigingen op het primaire proces. Ik kom daar binnenkort in een brief aan uw Kamer op terug.

Vraag 9

Kunt u garanderen dat dit aantal niet nog verder oploopt door de geplande bezuinigingen op wat u passend onderwijs noemt? Kunt u uw antwoord toelichten?

De maatregelen bij passend onderwijs staan niet op zichzelf maar zijn onderdeel van een breder pakket met naast bezuinigingen ook investeringen van vergelijkbare omvang. Binnen de onderwijsbegroting worden de prioriteiten herschikt ten gunste van de kwaliteit van het onderwijs. In het kader van mijn plannen voor passend onderwijs heb ik de Kamer over de financiële gevolgen voor de sector geïnformeerd.

Vraag 10

Bent u in algemene zin van mening dat bij financieel wanbeheer door een overkoepelend bestuur, het niet uit te leggen is dat er voor dat falende bestuur geen consequenties aan verbonden zijn?

In het belang van de onderwijskwaliteit en de rechtmatige en doelmatige besteding van middelen vind ik dat financieel wanbeheer in het algemeen niet zonder consequenties kan blijven. Bestuurders dienen zich intern en extern te verantwoorden. Tot welke consequenties de interne verantwoording kan leiden is afhankelijk van de gekozen rechtspersoonlijkheid en de statutaire bepalingen van de rechtspersoon. Op basis van de externe verantwoording ziet de Inspectie van het Onderwijs toe op de rechtmatige besteding van middelen en spreekt zij besturen aan op de doelmatige inzet van middelen.

Vraag 11

Bent u bereid om schoolbesturen die te maken hebben met krimp tegemoet te treden wanneer zij vanwege die krimp in financiële moeilijkheden komen?

Vooraleerst is het onvermijdelijk dat een daling van het aantal leerlingen leidt tot een daling van de bekostiging; van schoolbesturen wordt gevraagd hun formatie hierop aan te passen. Vanuit mijn verantwoordelijkheid voor het stelsel wil ik primair de kwaliteit, toegankelijkheid en diversiteit van het onderwijsaanbod borgen, ook in krimpgebieden. Om adequaat op de gevolgen van krimp in te kunnen spelen is kennis nodig. Daartoe wordt er momenteel een aantal onderzoeken uitgevoerd rond het onderwerp krimp. Een belangrijke vraag in deze onderzoeken is of krimp inderdaad tot financiële moeilijkheden leidt voor schoolbesturen. Op basis van de uitkomsten van de onderzoeken zal ik mij beraden op eventuele vervolgstappen. Daarnaast werk ik aan een experimenteerartikel in de WPO, zodat kan worden geëxperimenteerd met een herschikking van voorzieningen en vergaande sectoroverstijgende samenwerking. Daarmee wordt meer ruimte gecreëerd om tot onconventionele oplossingen te komen om een kwalitatief goed en divers opleidingsaanbod in stand te houden.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «School kan hoofddoek leerling niet verbieden»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de visie dat een bijzondere school te allen tijde het dragen van een hoofddoek zou moeten kunnen verbieden als zij mening is dat dit in strijd is met de grondslag van de school? Zo nee, waarom niet?

Nee, ik deel die visie niet. De vrijheid van onderwijs betreft primair het geven van onderwijs. Bijzondere scholen kunnen wel eisen stellen ten aanzien van de deelname aan het onderwijs mits deze nodig zijn voor de verwezenlijking van hun grondslag en ze een consistent beleid voeren ter handhaving van die grondslag.

Vraag 3

In hoeverre onderschrijft u de mening dat de hoofddoek een symbool is van de islamitische ongelijkheid tussen man en vrouw en daarom ook vanuit het oogpunt van de emancipatie geen plek hoort te hebben op een instelling die de geesten van jonge mensen vormt?

De stelling dat gelijkheid slechts tot uitdrukking moet komen in de gelijkheid van uiterlijke kenmerken acht ik weinig zinvol. De mode legt op tal van punten in de kleding nadruk op de verschillen tussen geslachten. Wat de motieven zijn om die verschillen in kleding over te nemen zal uitermate verscheiden zijn en individueel.

Vraag 4

Bent u van mening dat de Commissie Gelijke Behandeling een totaal overbodige instelling is en zo snel mogelijk opgeheven dient te worden? Zo nee, waarom niet?

Wie begaan is met het streven naar gelijkheid, zoals blijkens hun vragen ook de stellers van deze vragen, die zal met mij van mening zijn dat de Commissie gelijke behandeling een waardevolle bijdrage kan leveren aan de concretisering van normen en criteria, ook al zal niet ieder het met alle conclusies van de Commissie geheel eens zijn.

Vraag 1

Kunt u bevestigen dat in proefdieronderzoeken naar de effecten van chemische stoffen op twee generaties nakomelingen, de testresultaten in de tweede generatie eigenlijk nooit afweken van de resultaten in de eerste generatie?1

Ja. Weliswaar was de aard van de effecten die in de eerste generatie gevonden werden en de effecten in de tweede generatie in een aantal gevallen verschillend. Dit leidde echter in geen enkel geval tot een andere risicoschatting in het kader van het vaststellen van mogelijke schadelijke effecten van chemische stoffen op de voortplanting. Het weglaten van de tweede generatie zou geen consequenties hebben gehad.

Vraag 2

Onderschrijft u de conclusie van professor dr. Aldert Piersma dat deze studies naar de tweede generatie daarmee kunnen worden afgeschaft, omdat zij wel veel proefdieren het leven kosten maar geen extra kennis opleveren over de effecten van chemische stoffen op vruchtbaarheid en reproductie?

Ja. De analyse is gebaseerd op 500 studies die in een brede internationale samenwerking (o.a. VS, Canada, Duitsland en Nederland) in een databank zijn ondergebracht. De analyse wordt internationaal als toonaangevend beschouwd. Niettemin is er nog geen internationale consensus over vervanging van de meer-generatiestudie door de verlengde één-generatiestudie. Nederland is echter van mening dat deze studies naar de tweede generatie zouden kunnen worden afgeschaft.

Vraag 3

Kunt u aangeven hoeveel meer-generatiestudies er jaarlijks in Nederland worden uitgevoerd op proefdieren? Welke soorten stoffen worden er op deze dieren getest en om hoeveel dieren gaat het per generatie? Welk aandeel van deze proeven wordt uitgevoerd in het kader van REACH?

Uit de gegevens van Zo doende 2009 (pag. 45, tabel 6) blijkt dat in Nederland maximaal 9305 ratten geregistreerd zijn in het kader van reproductieonderzoek, waaronder meer-generatiestudies vallen. Uit de daarvoor geldende voorschriften blijkt dat het proefdiergebruik in één meer-generatiestudie circa 2600 ratten betreft. Dit betekent dat er dus maximaal 3,6 (afgerond) meer-generatiestudies zouden kunnen zijn uitgevoerd in Nederland in 2009. De ratten gemoeid met de resterende 0,4 zijn ofwel al in Zo doende 2008 geregistreerd ofwel worden pas in Zo doende 2010 geregistreerd. De registratie vindt plaats op jaarbasis. Het gebruik van de ratten kan jaaroverschrijdend zijn.
Volgens de gegevens uit Zo doende 2009 (pag. 61, tabel 17) ging het hierbij om stoffen voor gebruik in de industrie (5416 dieren) en om stoffen voor gebruik als toevoegingen in voedingsmiddelen voor menselijke consumptie (3135 dieren). Per generatie gaat het om 200 volwassen dieren en 1200 dieren voor elke generatie nakomelingen.
Op grond van bovenstaande zou het aannemelijk kunnen zijn dat in Nederland in 2009 maximaal 5 416 dieren zijn gebruikt voor de vaststelling van de reproductie toxiciteit in het kader van REACH, te weten industriële chemicaliën.

Vraag 4

Kunt u bevestigen dat de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) inmiddels aan de Europese Unie (EU) heeft voorgesteld om deze generatietesten te vervangen door een nieuwe methode waarbij geen of veel minder proefdieren worden gebruikt en die bovendien betere kennis oplevert? Wat behelst deze methode precies?

Nee, dat kan ik niet bevestigen. De OESO oefent geen invloed uit op de EU om een bepaalde test te gebruiken.
De OESO stelt in het kader van methodiekontwikkeling testmethoden vast. Op grond van OESO afspraken dienen landen de uitkomsten van dergelijke testen onderling te accepteren (Mutual Acceptance of Data). Die geharmoniseerde en door OESO leden aanvaarde methoden kunnen vervolgens door hen worden gebruikt. De meer-generatiestudie is nu nog de standaardmethode en zal in OESO verband met de verlengde één-generatiestudie als optie worden aangevuld zodat naar believen gekozen kan worden.
Het al dan niet voorschrijven van gebruikmaking van een OESO testmethode ligt geheel bij de EU zelf.
De Europese Commissie heeft de nadere besluitvorming over de vraag óf en zo ja, hoe zij die testmethode zal integreren in EU regelgeving inmiddels op haar beleidsagenda geagendeerd. Nederland is van mening dat een keuze voor de verlengde één-generatiestudie verdedigbaar is en zal zich daarvoor inzetten.
De methode van de verlengde één-generatiestudie stelt – evenals de meer-generatiestudie – vast óf en zo ja, welke effecten zich in de hele reproductiecyclus van de rat voordoen na blootstelling aan bepaalde stoffen. Daar aan deze verlengde één-generatiestudie meer parameters zijn gekoppeld – namelijk ook neurologische en immunologische – levert deze test meer kennis op. Daarnaast zijn er minder proefdieren nodig. De verlengde één-generatiestudie kan tot een reductie van circa 40% per studie leiden.

Vraag 5

Kunt u bevestigen dat Nederland samen met Frankrijk voorstander is van de voorgestelde beleidswijziging door de EU? Zo ja, kunt u uiteenzetten wat uw inzet precies is om de besluitvorming te versnellen? Zo nee, hoe zit het dan?

Ja, Nederland is voorstander van een keuze voor de verlengde één-generatiestudie. Echter formeel is (ook) door Nederland nog geen standpunt ingenomen, omdat de voorstellen van de Europese Commissie nog niet bekend zijn. Zoals in het antwoord op vraag 4 is aangegeven, is het Nederlandse standpunt in OESO verband steeds geweest dat Nederland voorstander is van vervanging van de meer-generatiestudie door de verlengde één-generatiestudie. In de Europese besluitvorming zal Nederland zoveel mogelijk de gebruikmaking van de verlengde één-generatiestudie blijven bepleiten.

Vraag 6

Wanneer is de inventarisatie naar knelpunten bij de acceptatie en implementatie van alternatieven voor dierproeven gereed die uw voorganger in 2009 heeft toegezegd?

Het RIVM heeft aangegeven de studie medio februari 2011 gereed en beschikbaar te hebben.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bestaan van de integratieklas «De blauwe bloem» op het Novalis college te Eindhoven? Deelt u de mening dat dit een succesvol project is?

Ja, ik ben op de hoogte van de integratieklas «De blauwe bloem». Augustus 2005 is dit experiment van start gegaan. Op basis van de resultaten van een evaluatie van «De blauwe bloem» en een positief advies van de inspectie is het experiment medio 2010 met 5 jaar verlengd.

Vraag 2

Deelt u de mening dat een integratieklas (zoals bijvoorbeeld de Blauwe Bloem in Eindhoven) een goed werkzaam model kan zijn voor de integratie van leerlingen met een indicatie voor cluster drie of vier in een reguliere school voor voortgezet onderwijs?

Bij de beantwoording van deze vraag moet een onderscheid gemaakt worden tussen cluster 3 en cluster 4. Cluster 4 leerlingen zijn in de regel in staat om voortgezet onderwijs te volgen leidend tot een een diploma. Landelijk zijn er meer voorbeelden van integratieklassen voor bijvoorbeeld leerlingen met autisme. Bij de integratieklas «De Blauwe bloem» gaat het om zeer moeilijk lerende kinderen uit cluster 3. Deze leerlingen voldoen niet aan de toelatingsvoorwaarden uit het Inrichtingsbesluit omdat zij niet in staat zijn een regulier diploma voortgezet onderwijs te behalen. Daarom moet ook de Experimentenwet toegepast worden. Toepassing van deze wet kan alleen op verzoek van het bevoegd gezag van een school. Zeker bij een experiment als «De blauwe bloem» moeten school en bevoegd gezag hier voluit achter staan. Het is de eigen verantwoordelijkheid van school en bestuur om al dan niet een aanvraag voor een experimentele integratieklas in te dienen.

Vraag 3

Hoe verhoudt de wens van de ouders om hun kinderen in een integratieklas te plaatsen zich met uw streven naar «Passend onderwijs»?

Bij passend onderwijs wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de wens van de ouders en de capaciteiten van de school. Leerlingen met een zeer moeilijk lerend indicatie behoren niet tot de reguliere doelgroep van het voortgezet onderwijs. Daarom is een integratieklas voor deze leerlingen alleen mogelijk wanneer het schoolbestuur daar zelf voor wil kiezen.

Vraag 4

Bent u op de hoogte van het initiatief dat ouders in de omgeving van Rotterdam aan het opzetten zijn? Wat is uw visie op de rol van ouders in het opzetten van zo’n klas? Deelt u de mening dat wanneer ouders zelf het initiatief tot zo’n klas nemen, ze daarin alle steun verdienen van schoolbesturen en uw ministerie?

Ja, ik ben op de hoogte van het initiatief van ouders in de omgeving van Rotterdam.
Uiteraard kunnen ouders zelf het initiatief nemen om schoolbesturen te benaderen met de vraag of zij bereid zijn om een integratieklas op te zetten. Schoolbesturen kunnen er echter niet toe gedwongen worden.

Vraag 5

Wat zijn de mogelijke stappen die ouders kunnen ondernemen indien geen enkel schoolbestuur bereid is zo’n klas mogelijk te maken? Wanneer ouders keer op keer «nee» te horen krijgen, bent u dan bereid contact op te nemen of in overleg te treden met de betreffende schoolbesturen?

Het opzetten van een integratieklas behoort niet tot de kerntaken van een reguliere school voor voortgezet onderwijs.
Voor ouders staan er dus verder geen stappen open als er uiteindelijk geen schoolbesturen zijn die een dergelijke klas willen opzetten.
Wel heb ik in de regio Rotterdam het samenwerkingsverband voortgezet onderwijs gevraagd te helpen bij het zoeken naar een school die een integratieklas zou willen starten. Ik blijf de ontwikkelingen in de regio Rotterdam volgen.

Vraag 1

Bent u bekend met de uitspraken van de voorzitter van het College van Bestuur van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR), dat de universiteit overweegt zijn onderwijs te versoepelen om uitval te voorkomen en vertragingen te beperken onder de nieuwe langstudeerregeling?1

Ik ben bekend met de berichtgeving daarover op ScienceGuide. Bij navraag bij de EUR is mij gebleken dat het onderdeel over herkansingen in dit bericht niet gebaseerd is op uitspraken van de voorzitter van het College van Bestuur van de EUR. Het bericht op ScienceGuide is gebaseerd op een artikel op de webpagina van Erasmus Magazine, het onafhankelijk nieuwsmedium van de universiteit. Door een misverstand in de communicatie is daardoor de verkeerde indruk ontstaan dat de EUR zou overwegen meer herkansingen door te voeren. De praktijk is echter het tegenovergestelde; bij opleidingen aan de EUR is en wordt, naast een aantal andere hervormingen, het aantal herkansingen juist teruggebracht met het oog op het verbeteren van het studierendement.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van wat deze versoepeling concreet inhoudt, behalve het vaker organiseren van tentamenrondes, en kunt u de Kamer hierover informeren?

Zie het antwoord op vraag 1. Er is geen sprake van een versoepeling van de eisen aan de EUR, maar juist van gericht beleid om het studierendement te verhogen.

Vraag 3

Wat is uw reactie op de opmerking van de voorzitter van het College van Bestuur dat de langstudeerregeling uitval veroorzaakt?

Ik ben van mening dat de langstudeerdermaatregel geen uitval veroorzaakt. De student wordt gestimuleerd sneller zijn studie af te ronden en tijdig een goede keuze te maken voor een opleiding die bij hem of haar past.

Vraag 4

Ziet u dezelfde struikelblokken als voornoemde voorzitter, en zo nee, hoe kan dit beeld bij de Erasmus Universiteit worden weggenomen?

Nee, ik start begin februari 2011 met voorlichting richting instellingen en studenten en hoop op deze manier het beeld bij de EUR weg te nemen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat haar oproep voorbarig lijkt nu het wetsvoorstel bij de Raad van State ligt en nu de investeringsagenda nog niet bekend is?

Het staat de voorzitter van het College van Bestuur van de EUR vrij haar mening te geven.

Vraag 6

Deelt u de mening dat de investeringsagenda zo snel mogelijk bekend gemaakt moet worden zodat de universiteiten weten waar zij aan toe zijn?

Ja, in de kabinetsreactie op het rapport van de commissie Veerman, die u binnenkort ontvangt, worden de prioriteiten voor de komende kabinetsperiode benoemd. In juni van dit jaar zal ik u de Strategische Agenda voor het Hoger Onderwijs en Onderzoek sturen. In die agenda zal het integrale beleid voor hoger onderwijs en onderzoek voor deze kabinetsperiode worden uitgewerkt. Ook zal in de agenda een financieel overzicht worden opgenomen.

Vraag 7

Deelt u de mening dat de universiteiten met het «versoepelen» van het onderwijs juist tegen de kabinetsdoelstelling ingaan, voor zover «versoepelen» niet alleen het vaker organiseren van tentamens behelst?

Er is geen sprake van een versoepeling van de eisen aan de EUR. Zie het antwoord op vraag 1 en vraag 2.

Vraag 8

Gaat u in gesprek met de EUR en andere universiteiten om de eventuele verlaging van kwaliteitseisen te voorkomen?

Er zijn geen aanwijzingen dat sprake is van een verlaging van de kwaliteitseisen. Voor de kwaliteitsborging bestaat een systeem van checks en balances, getoetst door de NVAO en de Inspectie van het Onderwijs. Zoals u reeds eerder is gemeld, wordt dit systeem van checks en balances nu kritisch bezien. Zo doet de Inspectie van het Onderwijs thans onderzoek naar de kwaliteit van afstudeertrajecten in het hoger onderwijs.

Vraag 9

Kunt u de Kamer informeren op basis van dit gesprek, wat de mogelijke versoepelingen precies inhouden?

Zie het antwoord op vraag 1.

Vraag 10

Kunt u de Kamer verder informeren over de wijze waarop u in gesprek bent met de universiteiten met betrekking tot de langstudeerregeling en de investeringsagenda?

Zie hiervoor de antwoorden op de vragen 4 en 6.

Vraag 11

Deelt u de mening dat het wegnemen van struikelblokken, zoals te weinig hertentamenkansen, niet per se een versoepeling, dan wel verlichting, behelst, maar wel een betere organisatie van het onderwijsprogramma?

Nee, zie hiervoor het antwoord op vraag 1.

Vraag 12

Heeft u signalen van meerdere universiteiten ontvangen dat zij dreigen met het verlichten van het studiepakket om zo de mogelijke negatieve effecten van de langstudeerregeling aan te kaarten?

Nee, ik heb geen signalen van meerdere universiteiten ontvangen.

Vraag 13

Deelt u de mening dat dergelijke berichten onnodige onrust onder studenten veroorzaakt?

Ik ben van mening dat studenten goed moeten worden voorgelicht en daarom start ik al vroeg met de informatieverstrekking omtrent de maatregel langstudeerders.

Vraag 1

Bent u bekend met artikel 23 lid 1 onderdeel a van de Wet Investeren in Jongeren (WIJ), waarin staat dat een jongere geen recht heeft op een werkleeraanbod, indien hij of zij onderwijs volgt dat uit Rijkskas wordt bekostigd?

Ja.

Vraag 2

In hoeverre kan Voortgezet Algemeen Volwassenenonderwijs (Vavo) volgens u beschouwd worden als een opleiding die wordt bekostigd uit Rijkskas?

Voortgezet algemeen volwassenenonderwijs (Vavo) kan worden beschouwd als een opleiding die wordt bekostigd uit ’s Rijks kas, als bedoeld in artikel 23, eerste lid, onderdeel a, van de Wet investeren in jongeren.

Vraag 3

Wat is volgens u de implicatie van het feit dat Vavo niet expliciet wordt genoemd in artikel 7.3 lid 1 waarin opleidingen genoemd staan die geen recht geven op een werkleeraanbod? Betekent dit dat de Vavo inderdaad een opleiding is die uit Rijkskas wordt bekostigd?

In artikel 7.3.1, eerste lid, van de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB) wordt Vavo onder a expliciet genoemd. Alle in artikel 7.3.1 WEB genoemde opleidingen worden bekostigd uit ’s Rijks kas, dus ook Vavo. In de WIJ is het uitgangspunt dat een werkleeraanbod niet samengaat met een opleiding bekostigd uit ’s Rijks kas. In artikel 23, tweede lid, van de WIJ, wordt hierop een uitzondering gemaakt. Op grond van dat artikel bestaat er wel een recht op een werkleeraanbod bij het volgen van opleidingen zoals Nederlands (als tweede taal) en sociale redzaamheid. De uitzondering die artikel 23 van de WIJ maakt, geldt niet voor Vavo.

Vraag 4

Wat is volgens u dan de implicatie van artikel 2.3.1 en 2.3.3 van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs, alsmede artikel 14 van de Wet op het participatiebudget, waarin juist staat dat Vavo geen opleiding is die uit de Rijkskas bekostigd wordt? Volgt hieruit dan ook dat de Vavo juist een opleiding is die niet uit de Rijkskas bekostigd wordt?

Noch uit de artikelen 2.3.1 en 2.3.3 van de Wet educatie en beroepsonderwijs noch uit artikel 14 van de Wet participatiebudget kan de conclusie worden getrokken dat Vavo een opleiding is die niet uit ’s Rijks kas wordt bekostigd. Deze artikelen regelen slechts dat «opleidingen educatie» genoemd in artikel 7.3.1 WEB (waaronder Vavo) mede via een uitkering aan gemeenten op grond van Wet participatiebudget worden bekostigd. De Wet participatiebudget bepaalt op welke wijze deze middelen voor «opleidingen educatie» (waaronder Vavo) zijn bestemd en worden verdeeld.

Vraag 5

Is het u bekend dat uit de uitvoeringspraktijk is gebleken dat er de nodige onduidelijkheid bestaat ten aanzien van de vraag of Vavo uit ’s Rijkskas mag worden bekostigd? Bent u van plan om deze onduidelijkheid weg te nemen? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?

Het is mij duidelijk dat er bij de uitvoeringspraktijk vragen leven zoals in deze Kamervragen verwoord. Ik ben voornemens om hier aandacht aan te besteden in de eerstkomende Verzamelbrief aan colleges van burgemeester en wethouders.

Vraag 6

Bent u ervan op de hoogte dat het recht op en de aanvaarding van een werkleeraanbod door een jongere conform de Wet WIJ een noodzakelijke voorwaarde vormt om ook inkomensvoorziening op grond van de WIJ te ontvangen? In hoeverre betekent dit volgens u ook dat de jongere die onderwijs volgt dat bekostigt wordt uit Rijkskas geen recht heeft op inkomensondersteuning?

Ja. Het recht op inkomensvoorziening op grond van de WIJ is gekoppeld aan het accepteren en uitvoeren van een werkleeraanbod. Als een jongere uit ’s Rijks kas bekostigd onderwijs volgt, bestaat geen recht op een werkleeraanbod. Er bestaat dan ook geen recht op inkomensvoorziening op grond van de WIJ.

Vraag 1

Kunt u aangeven op welke wijze en wanneer u welke ouderorganisaties betrekt in de totstandkoming van het wetsvoorstel dat passend onderwijs wettelijk moet verankeren?

De afgelopen jaren is passend onderwijs met betrokkenheid van de sectororganisaties, vakbonden en ouderorganisaties voorbereid. Zodoende konden zowel de invalshoeken van de besturen, het personeel als de ouders worden meegenomen. Ik hecht veel waarde aan de inbreng van deze organisaties. Zoals u weet hebben de sectororganisaties en vakbonden echter aangegeven niet langer met het ministerie overleg te willen voeren over passend onderwijs. Hierdoor hebben de afgelopen periode geen gezamenlijke besprekingen meer plaatsgevonden. Ik betreur deze gang van zaken en heb daarom recentelijk een beroep gedaan op de sectororganisaties en vakbonden om het overleg te hervatten. Om de ouderorganisaties bij de voorbereiding van het wetsvoorstel te blijven betrekken, is er op 6 januari jl. een apart overleg met de ouderorganisaties geweest. Ik hoop dat alle betrokken organisaties in de nabije toekomst weer hun inbreng willen leveren ten behoeve van passend onderwijs.

Vraag 2

Welke acties heeft u sinds het algemeen overleg van 11 februari 2010 richting ouderorganisaties ondernomen om de positie van ouders in de ontwikkeling van het passend onderwijs te versterken?

Om ouderorganisaties bij de voorbereiding van het wetsvoorstel passend onderwijs te betrekken is er de afgelopen periode, in verschillende samenstellingen, vanuit het ministerie met de volgende organisaties overleg gevoerd:
Omdat de invulling van de positie van ouders in passend onderwijs voor een belangrijk deel ook in het referentiekader passend onderwijs wordt opgenomen, hebben ouderorganisaties na het algemeen overleg van 11 februari 2010 overleg gevoerd met de sectororganisaties over de uitwerking van dit referentiekader. Dit is gefaciliteerd vanuit het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Voor de zomer van 2010 is door de sectororganisaties aan de Tweede Kamer gerapporteerd over de voortgang van de totstandkoming van het referentiekader. Als gevolg van de voorgenomen bezuinigingen op passend onderwijs heeft de ontwikkeling van het referentiekader na de zomer enige tijd stil gelegen. Inmiddels heb ik echter begrepen dat de sectororganisaties de werkzaamheden ten aanzien van het referentiekader hebben hernomen en dat ook de ouderorganisaties hierbij worden betrokken.

Vraag 3

Kunt u deze vragen beantwoorden voor het verschijnen van de beleidsbrief over passend onderwijs in januari 2011?

Ja.

Vraag 1

Bent u bekend met de drastische reorganisatieplannen van de faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Universiteit van Amsterdam (UvA) in verband met een vorig jaar geconstateerd begrotingstekort? Zo nee, bent u bereid u hiervan op te hoogte te stellen? Zo ja, hoe beoordeelt u deze plannen, ook gezien de aanleiding waarbij een groot tekort op de begroting niet eerder door de verantwoordelijke Colleges van Bestuur en toezicht werd opgemerkt?

De reorganisatieplannen van de UvA zijn mij niet bekend. Beslissingen over de bedrijfsvoering van een instelling behoren tot de verantwoordelijkheid van het college van bestuur zoals is vastgelegd in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW). Met dergelijke beslissingen heb ik geen bemoeienis.

Vraag 2

Op welke wijze kunt u in dergelijke situaties Colleges van Bestuur en Raden van Toezicht aanspreken op respectievelijk hun bestuurlijke rol en controlerende rol bij niet eerder geconstateerde substantiële grote tekorten, die tot dergelijke forse reorganisatieplannen moeten leiden?

Indien de jaarrekening, voorzien van een accountantsverklaring, mij daartoe aanleiding geeft, kan ik in zeer uitzonderlijke gevallen besluiten te sanctioneren. Vanzelfsprekend kan ik daarnaast overleg plegen met het college van bestuur of met de raad van toezicht. Als de continuïteit van de instelling in gevaar komt kan ik, ingeval van een openbare universiteit zoals de UvA, ingrijpen in de samenstelling van de raad van toezicht.

Vraag 3

Vindt u het daarbij geoorloofd dat er vast personeel wordt ontslagen, niet alleen voor het wegwerken van tekorten, maar ook voor het opbouwen van een financiele reserve tot wel 10% van het jaarbudget?

Ik ga ervan uit dat het College van Bestuur van de UvA een uiterst zorgvuldige afweging maakt als het gaat om de belangen van het personeel, de studenten en de bedrijfsvoering, en de continuïteit van de instelling.

Vraag 4

Deelt u de mening dat er voorts scherp gelet dient te worden op de kwaliteit van het onderwijs en de positie van onderwijspersoneel bij faculteiten die in dergelijke financiële problemen verkeren?

De kwaliteit van het onderwijs is zonder meer belangrijk. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt in eerste instantie bij de instelling. Op grond van de WHW wordt kwaliteit op een aantal manieren geborgd, zowel intern als extern (NVAO). Vanaf 1 september 2010 heeft de rvt bovendien expliciet een rol ten aanzien van de kwaliteitsborging. Voor de borging van de kwaliteit van het onderwijs is uiteraard het onderwijspersoneel van belang; de positie van het onderwijspersoneel in rechtspositionele zin is echter een verantwoordelijkheid van de instelling waarmee ik geen bemoeienis heb.

Vraag 5

Zo ja, hoe gaat u dat in deze specifieke situatie controleren en borgen?

Zie het antwoord op vraag 4.

Vraag 1

Bent u bekend met het vonnis van de rechtbank Rotterdam van 24 november 2010 tegen de stichting Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam (BOOR), die Early bird scholen in stand houdt?

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het vonnis? Kunt u toelichten hoe het oordeel van de rechtbank dat de praktijk van Early bird scholen duidelijk in strijd is met de wet zich verhoudt tot de uitspraak van de voormalig staatssecretaris «dat er geen enkele aanwijzing is, maar dan ook geen enkele, dat wat in Rotterdam gebeurt zich niet verhoudt tot onze onderwijswetgeving»?1

Op 24 november 2010 heeft de rechtbank Rotterdam beslist dat er in een later stadium een comparitiezitting zal plaatsvinden. Er is nog geen inhoudelijke uitspraak gedaan over of EarlyBird-scholen zich aan de onderwijswetgeving houden. Dit zal in februari van dit jaar gebeuren.
Ik kan geen toelichting geven op een rechtelijke uitspraak die nog niet is gedaan.

Vraag 3

Op welke wijze gaat u bewerkstelligen dat de Early bird scholen weer binnen de grenzen van de wet opereren? Kunt u garanderen dat deze scholen het Engels voor maximaal 15% als voertaal gebruiken, mochten zij als experiment worden aangemerkt? Bent u in dat geval bereid deze scholen uitdrukkelijk op het tijdelijke karakter van het experiment te wijzen?

Zie mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 4

Hoeveel experimenten lopen er inmiddels met scholen die voor maximaal 15% een andere taal dan het Nederlands als voertaal gebruiken?

Op dit moment experimenteren 14 scholen voor primair onderwijs binnen het pilotproject van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap met het lesgeven in een vreemde taal tot maximaal 15% van de onderwijstijd.

Vraag 5

Herkent u het signaal dat inmiddels meerdere scholen in Nederland voor een deel van het curriculum Engels als voertaal gebruiken, zonder dat sprake is van een experiment? Hoe maakt u aan scholen duidelijk wat de wettelijke grenzen zijn?

Scholen dienen zich aan de wet te houden en de Inspectie ziet daarop toe. Zij heeft nergens geconstateerd dat scholen voor een deel van het curriculum Engels als voertaal gebruiken.

Vraag 1

Bent u er van op de hoogte dat het College van Bestuur van de Universiteit Utrecht heeft besloten geen proeven op apen meer uit te voeren per 1 januari 2011?1

Ja.

Vraag 2

Is het u bekend dat er momenteel nog 5 apen gehouden worden in het proefdierlaboratorium van de Universiteit Utrecht en dat op dit moment wordt onderzocht wat er met deze dieren moet gebeuren?

Ja.

Vraag 3

Bent u ervan op de hoogte dat één van de (drie) mogelijkheden die door de universiteit Utrecht wordt genoemd het euthanaseren van de apen is? Wat vindt u daarvan? Deelt u de mening dat het laten inslapen van de apen geen optie is? Bent u bereid de universiteit daarop aan te spreken?

Ja, daarvan ben ik op de hoogte. Het bestuur heeft aangegeven de dieren te willen onderbrengen bij de stichting AAP.

Vraag 4

Kunt u bevestigen dat stichting AAP bereid is apen op te nemen? Deelt u de mening dat deze apen, die hun leven lang in een laboratorium hebben doorgebracht en die onderworpen zijn aan vele experimenten, recht hebben op een goede oudedagvoorziening en dat een gespecialiseerd en deskundig opvangcentrum als stichting AAP dat kan verzorgen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid u in te spannen om ervoor te zorgen dat de apen ook daadwerkelijk worden overgeplaatst naar stichting AAP?

Ja, ik kan bevestigen dat de stichting AAP bereid is de vijf apen op te nemen. Een dergelijke opname is alleen mogelijk indien een deskundige hierover positief adviseert. Deze verantwoording ligt geheel bij de Universiteit Utrecht. Ik ben van mening dat het wenselijk is dat deze apen een goede «oudedagvoorziening» krijgen, mits dit verantwoord en haalbaar is. Een gespecialiseerd en deskundig opvangcentrum als de stichting AAP kan deze voorziening verzorgen.

Vraag 5

Welke ambities heeft u ten aanzien van de verzorging en opvang van gebruikte proefdieren? Bent u bereid de regelgeving op dit punt te verbeteren? Zo ja, op welke termijn en op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

De bestemming van de proefdieren na de proef is geheel de verantwoording van de vergunninghouders op grond van de Wet op de dierproeven. In de Wet op de dierproeven is geregeld (art 1, lid 4) dat alle aanwezige dieren, dus ook gebruikte proefdieren, dezelfde bescherming qua welzijn, verzorging en huisvesting genieten. Hiermee wordt het dierenwelzijn gewaarborgd.
De Nederlandse regelgeving voor de verzorging en opvang van gebruikte proefdieren wordt binnenkort herzien. Op 20 oktober 2010 is EU-richtlijn 2010/63/EU gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie. Deze dient voor november 2013 opgenomen te worden in onze nationale wetgeving. In artikel 17 van deze richtlijn wordt beschreven welke procedure gevolgd dient te worden voor dieren aan het einde van een proef en in artikel 19 staat de procedure inzake vrijlating of adoptie. Kortweg komt het erop neer dat de beslissing wat de mogelijkheden voor een proefdier zijn aan het eind van een dierproef aan de deskundige/dierenarts wordt overgelaten, die daarbij een zorgvuldige afweging maakt en het leed voor dieren zoveel mogelijk probeert te vermijden en te beperken.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de documentaire «Help! Een homo in de klas»?1

Vraag 2

Kunt u aangeven op hoeveel scholen in Nederland er voorlichting over homoseksualiteit wordt gegeven? Zo nee, bent u bereid hier onderzoek naar te doen?

Vraag 3

Bent u bereid bij alle scholen onder de aandacht te brengen dat zij gebruik kunnen maken van voorlichting over homoseksualiteit en homo-hetero allianties? Zo ja, wilt u dit op structurele basis gaan doen?

Vraag 4

Wat vindt u ervan dat sommige scholen geen voorlichters willen ontvangen? Bent u bereid er bij deze scholen op aan te dringen dit alsnog te doen?

Vraag 5

Heeft u inmiddels een voorstel van Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO) ten behoeve van de uitvoering van de motie Pechtold c.s. die verzoekt seksuele diversiteit op te nemen in de kerndoelen ontvangen?2 Zo nee, kunt u ervoor zorgen dat de Kamer dit uiterlijk in januari 2011 ontvangt? Zo ja, wilt u dit de Kamer per ommegaande toezenden en daarbij tevens berichten over uw vervolgstappen?

Het voorstel van de Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO) over de uitwerking van de kerndoelen heb ik ontvangen. Binnenkort zal ik hierover een brief naar de Kamer sturen.

Vraag 6

Worden veldorganisaties zoals het COC3, de Rutgers Nisso Groep, en het Algemeen Pedagogisch Studiecentrum (APS) door het SLO en het ministerie van OCW bij de uitvoering van de motie Pechtold c.s. betrokken? Zo nee, bent u hiertoe bereid?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel van een decaan van de TU Delft over de gevolgen van de strafmaatregel tegen langstudeerders en de beperkte maatschappelijke kosten die hun verlengde studie met zich meebrengt?1

Ja.

Vraag 2

Hoe kijkt u aan tegen deze breder in de hoger onderwijswereld levende opvattingen en inzichten omtrent de negatieve maatschappelijke gevolgen van de wetgeving tegen langstudeerders die u in voorbereiding heeft?

Ik ben van mening dat deze maatregel leidt tot een meer ambitieuze studiecultuur, vooral in de bachelorfase. Er is nu teveel sprake van een klimaat van vrijblijvendheid. Het rendement in Nederland is relatief laag door de lange gemiddelde studieduur. Het langer doorstuderen kost geld, en vergt energie van de docenten. En zoals in het artikel ook wordt aangegeven, loopt de maatschappij belastinginkomsten mis doordat de student pas op een later moment beschikbaar is voor de arbeidsmarkt.

Vraag 3

Deelt u de beschreven opvatting dat de kosten van een student met studievertraging vooral bij de student en zijn ouders liggen en dat de maatschappelijke kosten erg meevallen? Zo, nee kunt u informatie verstrekken waarin u een beeld van de maatschappelijke kosten schetst? Zo ja, deelt u de mening dat het noodzakelijk is dat u studenten en ouders op korte termijn informeert over de reikwijdte van de door u gewenste wetgeving tegen langstudeerders en mensen niet langer in onzekerheid houdt?

Nee, die opvatting deel ik niet. Zie hiervoor mijn antwoord op vraag 2.
Ik acht het van groot belang studenten, ouders en instellingen tijdig te informeren over de aanstaande wetswijziging. Ik zal hiermee dan ook zo spoedig mogelijk starten.

Vraag 4

Deelt u tevens de mening dat het, gezien de financiële gevolgen voor studenten en ouders, noodzakelijk is om ook nadrukkelijk rekening te houden met bijzondere omstandigheden bij studenten, zoals ernstige ziekte of een handicap waardoor vertraging optreedt?

Ja. Ik heb het voornemen om rekening te houden met de groep studenten met een functiebeperking, zoals een ernstige ziekte of een handicap, die recht hebben op een extra jaar prestatiebeurs. Deze groep studenten zou dan naast de uitloopjaren in de bachelor- en in de masterfase een extra uitloopjaar krijgen.
Dit uitloopjaar kunnen ze, waar nodig, gebruiken in respectievelijk de bachelor- als de masterfase. Zij hebben in dat geval dus een uitloop van maximaal drie jaar.

Vraag 5

Bent u voornemens in de aanstaande wetgeving uitzonderingen mogelijk te maken voor bijvoorbeeld studenten met een ernstige ziekte of handicap, gezien de maatschappelijke gevolgen voor dit soort kwetsbare studenten als u deze groep niet ontziet? Zo nee, waarom niet?

Ja. Zie mijn antwoord op vraag 4.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het vertrek van 35 leerlingen in twee jaar tijd van de openbare basisschool (OBS) De Spelelier in Boxtel?1

Ik heb kennis genomen van het krantenartikel.

Vraag 2

Is de uitspraak van de Landelijke Klachten Commissie primair onderwijs, voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs en volwasseneneducatie, die klachten, ingediend door twee ouders tegen leerkrachten van OBS De Spelelier, gegrond heeft verklaard, voldoende reden voor u om de onderwijsinspectie in te schakelen?2

Neen, zie hierna.

Vraag 3

Bestaat er een richtlijn van de onderwijsinspectie hoe om te gaan met dergelijke klachten van meerdere ouders? Zo ja, welke? Zo nee, waarom niet?

De inspectie heeft geen rol in het behandelen van klachten van individuele ouders/verzorgers of leerlingen. Volgens artikel 14 van de Wet op het Primair Onderwijs (klachtenregeling) is het aan het bevoegd gezag om hier voorzieningen voor te treffen. De inspectie is niet per se op de hoogte van klachten die bij een klachtencommissie worden ingediend.
In het kader van het risicogestuurde toezicht registreert de inspectie bij de inspectie binnengekomen meldingen over klachten wel als signalen die worden betrokken in de jaarlijks risicoanalyse. Indien deze signalen een urgent karakter hebben of qua patroon (aantal, gelijke strekking, e.d.) daartoe aanleiding geven, zal de inspectie overgaan tot een onderzoek op de school of bij het bevoegd gezag.

Vraag 4

Wat is concreet door de Inspectie van het Onderwijs ondernomen in de richting van de OBS De Spelelier?

Mede op basis van de meldingen die de inspectie heeft ontvangen, heeft zij in het voorjaar van 2010 gesproken met onder meer leerkrachten en de algemeen directeur van STROOMM. De inspectie is geïnformeerd over de verbeteractiviteiten die het bevoegd gezag in gang heeft gezet.
Tijdens het vierjaarlijks onderzoek dat op 5 oktober 2010 heeft plaatsgevonden heeft de inspectie deze verbeteractiviteiten besproken met onder meer teamleden en management. Uit deze gesprekken bleek dat betrokkenen vertrouwen uitspraken in de verbeteracties die het bestuur en school in gang hebben gezet. De inspectie heeft de school basistoezicht toegekend. De bevindingen in het vierjaarlijks bezoek geven de inspectie geen aanleiding daarvan af te wijken.

Vraag 5

In hoeverre kunnen ouders vertrouwen op de overheid als de schooldirectie en interne begeleiding in de school hun verantwoordelijkheid niet lijken te nemen?

Het bevoegd gezag is primair verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs. In de wet- en regelgeving is neergelegd wanneer de overheid aan zet is en wanneer ouders/verzorgers zelf stappen kunnen zetten, bijvoorbeeld naar de rechter.

Vraag 1

Hoe kijkt u aan tegen de gedachte om (Leonardo-)leerlingen met een IQ boven de 130 te benoemen als zorgleerlingen en hen op dezelfde wijze te bekostigen als zwak begaafde leerlingen die binnen het regulier basisonderwijs met een vergelijkbare problematiek kampen?

Een hoog IQ is niet altijd een reden tot zorg. Voor veel hoogbegaafde leerlingen is een aangepast arrangement wel een goede stimulans. Veel scholen bieden dat ook aan vanuit het concept van passend onderwijs. De meeste scholen vinden daartoe de financiële ruimte binnen de bestaande mogelijkheden.
Leerlingen die een hoog IQ combineren met onderwijszorgbehoeften op een ander vlak komen op dit moment ook al in aanmerking voor aanvullende zorg.
Kortom, ik zie er niets in om alleen op basis van het IQ leerlingen tot zorgleerlingen te bestempelen en aanvullende bekostiging toe te kennen.

Vraag 1

Bent u ermee bekend dat het Leonardo-onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen in Zevenaar door een structurele tekort waarmee de Stichting Primair Onderwijs De Liemers geconfronteerd wordt, vanaf 2011 alleen kan worden voortgezet wanneer ouders een veel hogere bijdrage gaan betalen?

Het is mij bekend dat de Stichting PrimairOnderwijs De Liemers geen structureel tekort heeft rond het Leonardo-onderwijs, omdat deze stichting geen Leonardo-onderwijs aanbiedt.
Van de Stichting Primair Openbaar Onderwijs De Liemers is mij daarentegen wel bekend dat zij aangeeft een structureel financieringstekort te hebben voor het Leonardo-onderwijs.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het onwenselijk is dat ouders een hoge eigen bijdrage moeten betalen voor Leonardo-onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen?

Dat ouders een hoge bijdrage «moeten» betalen voor onderwijs vind ik niet wenselijk. Maar ouders kiezen vrijwillig voor het Leonardo-onderwijs en daarvan is bekend dat er een ouderbijdrage wordt gevraagd.

Vraag 3

Kunt u aangeven of u meer berichten hebben bereikt over bekostigingstekorten in het Leonardo-onderwijs?

Ja, er zijn meer geluiden dat scholen die Leonardo-onderwijs aanbieden moeite hebben om dit arrangement te financieren.

Vraag 4

Bent u bereid te overwegen om eventueel een overbruggingsbudget uit het toegezegde budget van € 30 miljoen1 beschikbaar te stellen, in afwachting van het actieplan voor hoogbegaafde en excellente leerlingen dat u de Kamer voor 1 maart 2011 heeft toegezegd, voor die scholen die geconfronteerd worden met zodanige bekostigingsproblemen dat zij onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen niet langer kunnen bekostigen?

Ik heb uw verzoek overwogen, maar niet overgenomen. De reden daarvoor is de volgende. Het Leonardo-concept wordt vrij strikt geformuleerd door de Leonardo stichting. Scholen kiezen zelf voor het Leonardo-concept. Dat het concept een zware last drukt op het budget van de school, weet de school van te voren. Als de scholen de financiering dan moeilijk geregeld krijgen, is het niet aan de overheid om bij te springen. Scholen kunnen ook kiezen voor een minder kostbaar concept om hun hoogbegaafde leerlingen een passend aanbod te doen. Er zijn ook veel scholen die andere, minder kostbare arrangementen voor hun hoogbegaafde leerlingen organiseren.
Mijn plannen voor hoogbegaafden zal ik dit voorjaar in het actieplan presenteren. Ik loop daar nu niet op vooruit door beschikbare middelen al uit te geven.

Vraag 1

Klopt het dat het kabinet goede prestaties van docenten sterker wil belonen door opbrengstgerichte prestatiebeloningen voor leraren te introduceren?1

Ja.

Vraag 2

Kan het kabinet aangeven op welke leraren, in welke sectoren van het onderwijs dit voornemen betrekking heeft?

Op leraren in de sectoren po, vo en mbo.

Vraag 3

Hoe definieert het kabinet goede prestaties van leraren? Wat is hierin de rol van individu, team en school?

Om gericht in te zetten op wat het beste werkt in de Nederlandse situatie worden de komende tijd in samenwerking met het CPB en de Erasmus Universiteit experimenten opgezet en gemonitord. Het gaat om experimenten met uiteenlopende vormen van prestatiebeloning op basis van uiteenlopende, meetbare criteria. De resultaten van deze experimenten leveren de evidence base voor de structurele vormgeving van de maatregel.

Vraag 4

Welke criteria gebruikt het kabinet om deze prestaties te meten?

Bij de experimenten is aandacht voor verschillende criteria zoals toegevoegde waarde of leerwinst, maar ook de rol van de schoolleider, leerlingoordelen, etc.

Vraag 5

Hoe gaat het kabinet de prestaties van leraren meten?

Zie het antwoord op vraag 3.

Vraag 6

Wat is het uitgangspunt per 1 januari 2011 uitgedrukt in deze meetbare indicatoren?

Het uitgangspunt bij de uitwerking van de verschillende experimenten is dat zij voldoende objectiveerbare informatie leveren voor de uiteindelijke vormgeving van de maatregel.

Vraag 7

Hoeveel meer gaat een goede leraar uitgedrukt in procenten bij het kabinet verdienen ten opzichte van gemiddelde leraren?

Ook de hoogte van de beloning behoort tot de variabelen van de experimenten.

Vraag 8

Kan het kabinet aangeven hoeveel leraren naar verwachting aanspraak maken op een prestatiebeloning?

Nee. Dat is afhankelijk van de uiteindelijke vormgeving van de maatregel (bijvoorbeeld een beloning op basis van absolute of relatieve groei).

Vraag 9

Hoeveel van deze leraren wil het kabinet per wanneer met de prestatiebeloning bereiken?

Het doel van de maatregel is niet het belonen van een vastgesteld percentage leraren in een bepaald jaar, maar het realiseren van een kwaliteitsverbetering.

Vraag 10

Wat zijn de tussendoelen voor deze doelstelling op 31 december in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015?

De voorbereidingen voor de experimenten vinden plaats in 2011, vanaf 2012 starten de experimenten. Tot en met 2014 is er gelegenheid om de experimenten te verbreden en te monitoren. Conform de in het regeerakkoord geschetste oploop van het budget kan de maatregel vanaf 2014–2015 structureel worden ingevoerd.

Vraag 11

Wat gaat het kabinet doen om deze doelstelling te bereiken?

Zie het antwoord op vraag 3.

Vraag 12

Wanneer gaat het kabinet dit doen?

Zie het antwoord op vraag 10.

Vraag 13

Welke instrumenten en middelen zijn er beschikbaar om deze doelen te bereiken?

In het regeerakkoord is besloten hiervoor op de aanvullende post het volgende bedrag te reserveren: € 10 mln. in 2012, € 20 mln. in 2013, € 40 mln. in 2014, € 200 mln. in 2015 en € 250 mln. structureel. Zie voor de instrumenten het antwoord op vraag 3 en 4.

Vraag 14

Op welke manier en wanneer gaat het kabinet jaarlijks verantwoording afleggen?

Via het reguliere verantwoordingsproces, in het departementaal jaarverslag dat op Verantwoordingsdag aan de Tweede Kamer wordt aangeboden door de minister van Financiën.

Vraag 1

Klopt het dat het kabinet de numerus fixus in 5 jaar tijd wil afschaffen?1

In het regeerakkoord staat dat om aan de vraag van een kwart meer artsen in 2025 tegemoet te komen, de numerus fixus in lijn met het rapport van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg in vijf jaar wordt afgeschaft. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap werken op dit moment de afspraak uit het regeerakkoord uit.
In een reactie op het advies van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg Numerus Fixus Geneeskunde: Loslaten of vasthouden,waarin wordt voorgesteld om in vijf jaar de numerus fixus af te schaffen, zullen we dit voornemen verder uitwerken.

Vraag 2

Wat is het exacte doel, uitgedrukt in meetbare indicatoren? Hoeveel extra studenten moeten er zijn per 1 januari 2015? Welke andere effect- en prestatie-indicatoren worden gehanteerd?

In de reactie op het advies van de RVZ zal nader worden ingegaan op de uitwerking van het regeerakkoord.

Vraag 3

Wat is het uitgangspunt per 1 januari 2011 uitgedrukt in deze meetbare indicatoren?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat zijn de tussendoelen voor deze doelstelling op 31 december in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Wat gaat het kabinet doen om deze doelstelling te bereiken?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Wanneer gaat het kabinet dit doen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Welke instrumenten en middelen zijn er beschikbaar om deze doelen te bereiken?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 8

Op welke manier en wanneer gaat het kabinet jaarlijks verantwoording afleggen?

Het kabinet zal binnen de reguliere cyclus verantwoording afleggen.

Vraag 1

Bent u bekend met de vereisten voor het volgen van een studie tot kaakchirurg, waarbij er sprake is van de noodzaak tot het volgen van zowel een studie geneeskunde als tandheelkunde?

Ja. Om in te stromen in de opleiding kaakchirurgie is zowel een opleiding geneeskunde als een opleiding tandheelkunde vereist. Dat is een eis die de beroepsgroep zichzelf heeft opgelegd en die niet is vastgelegd in Europese regelgeving of als BIG-vereiste.
Er worden in totaal 15 studenten per twee jaar toegelaten tot de opleidingen kaakchirurgie.
De faculteiten hebben verkorte trajecten gecreëerd voor deze combinatie geneeskunde en tandheelkunde. De trajecten verschillen per universiteit. Studenten kunnen ervoor kiezen eerst geneeskunde (6 jaar) te doen en vervolgens een verkorte opleiding tandheelkunde van 3 jaar of eerst een opleiding tandheelkunde (6 jaar) en een verkorte opleiding geneeskunde van ca. 4½ jaar. Overigens hebben studenten volgens een besluit van de Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde (NMT) de mogelijkheid te starten met de opleiding kaakchirurgie als men één van de «vooropleidingen» (geneeskunde en tandheelkunde) heeft afgerond en ingeschreven is in het BIG-register en ingeschreven bij de andere «vooropleiding».

Vraag 2

Bent u daarnaast bekend met het feit dat een student geneeskunde de studie tandheelkunde op drie plaatsen in het land kan volgen en daardoor in veel gevallen naar een andere universiteit moet uitwijken en door deze overstap met een zeer hoog instellingscollegegeld (tot op 32 000 euro) geconfronteerd wordt?

Het is mij bekend dat de studie tandheelkunde op vier plaatsen in het land gevolgd kan worden: in Groningen, Nijmegen en bij de VU en de UvA in Amsterdam. Als een student eerst tandheelkunde volgt, kan hij aan dezelfde universiteit ook kaakchirurgie volgen, mits bij die instelling een opleidingsplaats kaakchirurgie is verkregen. Als een student eerst de studie geneeskunde volgt, die in acht steden aangeboden wordt, kan het voorkomen dat hij voor de studie tandheelkunde van universiteit moet wisselen.
Omdat de studies na elkaar worden gevolgd geldt voor de tweede studie het instellingscollegegeld. Dit kan een laag bedrag zijn, zoals over het algemeen gevraagd wordt aan studenten die al aan de instelling studeren en daar een opleidingsplaats voor kaakchirurgie toegewezen hebben gekregen.
Het instellingsbestuur bepaalt zelf de hoogte van het instellingscollegegeld en kan differentiëren in de hoogte van het instellingscollegegeld voor onderscheiden groepen studenten en opleidingen. Het is aan de instellingen om hierin een afweging te maken. De medezeggenschap bij een instelling heeft adviesrecht inzake het instellingsbeleid op dit punt.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u deze situatie voor deze studie en in zijn algemeenheid in het licht van de nieuwe wet op het hoger onderwijs en specifiek de veranderde bekostiging van de tweede studie?

Vanuit het oogpunt van beperkte overheidsmiddelen is ervoor gekozen de financiële verantwoordelijkheid van de overheid niet verder te laten strekken dan één bekostigde bachelor en één bekostigde master. Daarna is het een investering van de student in zijn of haar toekomst.
Omdat het bij het vooropleidingstraject voor kaakchirurgie gaat om een eis die de beroepsgroep zichzelf heeft opgelegd, is het aan haar om afspraken te maken met de faculteiten over de lengte en inhoud van het traject en de daarvoor te vragen tarieven.
Bij de opleiding kaakchirurgie is overigens geen sprake van verminderde instroom in de opleiding.
Zie verder mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de aanpassingen met betrekking tot bekostiging van de tweede studie nooit bedoeld zijn om noodzakelijke dubbele studieroutes af te snijden (zoals hier geldt voor de opleiding tot kaakchirurg) of als financiële melkkoe voor onderwijsinstellingen, via de zeer hoge instellingscollegeleden die vervolgens gevraagd worden? Zo nee, waarom niet?

Ik ben het met u eens dat het beperken van de bekostiging tot één bachelor en één master inderdaad niet is bedoeld voor het afsnijden van noodzakelijke studieroutes of als financiële melkkoe voor instellingen. Maar in het geval van de opleiding kaakchirurgie is er ook geen sprake van het afsnijden van een noodzakelijke studieroute omdat het een beslissing is van de beroepsgroep zelf.
De faculteiten vragen het instellingscollegegeld voor de tweede studie. Dit kan ook een laag bedrag zijn, met een minimum van het wettelijk collegegeld, zoals over het algemeen gevraagd wordt aan studenten die al aan de instelling studeren.
Zie verder mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 5

Hoe kan het dat een universiteit een student, die intern de studies behorend bij kaakchirurgie blijft volgen, wel het wettelijk collegegeld in rekening brengt maar niet een instromende student van een andere universiteit voor deze studie?

Het instellingsbestuur bepaalt de hoogte van het instellingscollegegeld en kan differentiëren in de hoogte van het instellingscollegegeld voor onderscheiden groepen studenten en opleidingen. Het is aan de instellingen om hierin een afweging te maken. De medezeggenschap bij een instelling heeft adviesrecht inzake het instellingsbeleid op dit punt.

Vraag 6

Bent u bereid beperkingen op het volgen van noodzakelijke, vereiste tweede studietrajecten zoals bijvoorbeeld kan gelden voor kaakchirurgie weg te nemen?

Nee. Zie mijn antwoord op vraag 2 en vraag 4.

Vraag 7

Bent u tevens bereid in aanvulling op uw toezegging uit het wetgevingsoverleg hoger onderwijs van 29 november jl., over de transparantie van kosten van onderwijsinstellingen voor studies en de toerekening naar het instellingscollegegeld, niet deugdelijk en niet transparant onderbouwde instellingscollegegelden te maximeren?

In het wetgevingsoverleg van 29 november jl. heb ik toegezegd om de instellingen te vragen of zij helder en transparant aan de studenten kunnen laten weten wat het instellingscollegegeld is. Dit zal ik op korte termijn ook aan de orde stellen in het bestuurlijk overleg dat ik met de koepels VSNU en HBO-raad voer.
Ik heb in het wetgevingsoverleg in aanvulling daarop gezegd dat ik niet voor de instellingen ga bepalen hoe hoog het collegegeld moet zijn; het is niet voor niets instellingscollegegeld.
Zie ook mijn antwoord op vraag 5.