Vraag 1

Bent u bekend met de verklaring van Navi Pillay in haar hoedanigheid als VN Hoge Commissaris voor de rechten van de mens, «Pillay concerned by spreading violence in wake of «malicious and provocative» film»1, en met de verklaring van de Voorzitter van het Europees Parlement Martin Schulz?2

Ja.

Vraag 2

Heeft u kennisgenomen van het feit dat mevrouw Pillay de film «innocence of muslims» betitelt als «provocerend en kwaadaardig» en «meest recente in een serie opzettelijk provocerende daden gericht tegen religie» en dat de de heer Schulz stelt dat dergelijke «godslasterlijke films en verspreiding ervan veroordeeld moeten worden»? Deelt u de mening dat het hier niet gaat om wat iemand van de film vindt, maar om het recht om een dergelijke film te mogen maken in het kader van de vrijheid van meningsuiting, zelfs al zou deze van verwerpelijke aard zijn?

Het is aan een onafhankelijke rechter om te oordelen of een film past binnen de grenzen van het recht en of een verbod op distributie in de rede ligt. Multilaterale organisaties en prominente functionarissen daarbinnen moeten zich onthouden van oordelen over religies en over kritiek daarop. De vrijheid van meningsuiting en de veroordeling van alle geweld dienen centraal te staan.

Vraag 3

Deelt u de mening dat juist de Hoge Commissaris voor de rechten van de mens namens de VN primair dient op te komen voor de vrijheid van meningsuiting?

De Hoge Commissaris dient aandacht te vragen voor alle mensenrechten. In dit specifieke geval ben ik van mening dat zij dient op te komen voor de vrijheid van meningsuiting. De godsdienstvrijheid is hier niet in het geding.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de gewelddadigheden bij protesten tegen de film op zich niet als bewijs kunnen gelden van de bewering dat deze film onder «haatzaaierij» zou vallen?

Zoals aangegeven in de beantwoording van vraag 2, is het aan de rechter om over de kwalificatie «haatzaaien» te oordelen. Zie verder het antwoord op vraag 2.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het, mede met het oog op de eerdere Deense cartoons en huidige Franse cartoons, primair aan de lidstaten gezamenlijk is zich namens de EU uit te spreken en niet aan de voorzitter van het Europees Parlement om zonder uitspraak van dat parlement persoonlijke opvattingen over films en cartoons te uiten?

Het is primair aan het Europees Parlement te oordelen over de uitlatingen van zijn voorzitter. Zie ook het antwoord op vraag 2.

Vraag 6

Heeft u ervan kennisgenomen dat de enige referentie die mevrouw Pillay in haar statement maakt aan vrijheid van meningsuiting is, wanneer zij landen op de mogelijkheid wijst deze te kunnen inperken omwille van «het respect, de rechten en de reputatie van anderen»? Deelt u de mening dat deze bewoordingen alsmede de gehele teneur van de verklaring onevenwichtig gericht zijn op verwerping van de film, begrip voor de protesten en inperking van de vrijheid van meningsuiting?

Zie mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 7

Bent u bereid om bij de Verenigde Naties kenbaar te maken dat Nederland prijs stelt op een meer evenwichtige reactie ten aanzien van de recente onlusten waarbij de vrijheid van meningsuiting als uitgangspunt dient?

In een gesprek met mevrouw Pillay op 2 oktober jl. is dit aan de orde geweest en heb ik het belang van de vrijheid van meningsuiting onderstreept.

Vraag 8

Bent u bereid om binnen de Europese Unie aan te dringen op een reactie op de Amerikaanse film en Franse cartoons waarbij de vrijheid van meningsuiting en verwerping van gewelddadig protest centraal staan, evenals de steun aan individuele EU-lidstaten waarvan burgers en diplomaten worden bedreigd?

Op dit moment is een nieuwe EU-verklaring niet aan de orde.

Vraag 1

Kent u het bericht «Bahrain approves UN rights recommendations»?1

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat Bahrein 156 van de 176 aanbevelingen van de Universal Periodic Review van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties geheel of gedeeltelijk heeft aangenomen? Is eveneens de aanbeveling om het statuut van Rome van het Internationaal Strafhof te ratificeren, aangenomen? Indien neen, wat is dan de stand van zaken betreffende de aangenomen aanbevelingen?

Vraag 3

Bent u bekend met de inhoud van het persbericht van Amnesty International over de begin deze maand veroordeelde oppositieleden in Bahrein? Deelt u de opvatting van Amnesty International dat de betreffende individuen zijn veroordeeld «solely for peacefully exercising their human rights»? Indien neen, waarom niet? Deelt u verder de opvatting van Amnesty International dat in Bahrein «little has been done on the ground to ensure accountability and true justice for victims of human rights abuses»?2 Indien neen, waarom niet? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 4

Hebt u kennisgenomen van de conclusie van het rapport van eind vorig jaar van de Bahrain Independent Commission of Inquiry dat tijdens de opstanden in het land «many detainees were subjected to torture and other forms of physical and psychological abuse while in custody»? Hoe beoordeelt u de implementatie door Bahrein van de aanbeveling in het rapport «to establish a national independent and impartial mechanism to determine the accountability of those in government who have committed unlawful or negligent acts resulting in the deaths, torture and mistreatment of civilians with a view to bringing legal and disciplinary action against such individuals, including those in the chain of command, military and civilian, who are found to be responsible under international standards of «superior responsibility»»?3 Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 5

Bent u verder bekend met de bevinding uit het rapport van Physicians for Human Rights over het gebruik van traangas door de Bahreinse autoriteiten dat «it is clear that the Bahraini security forces are wielding [toxic chemical agents] as weapons not just to disperse crowds but to wound, harm, harass, and intimidate the largely Shi’a neighborhoods that are home to many protesters, in violation of UN protocols for the use of force»? Kunt u bevestigen of door het gebruik van traangas door de Bahreinse autoriteiten ook doden zijn gevallen? Deelt u de aanbeveling van Physicians for Human Rights aan Bahrein «to suspend its use of tear gas while it conducts an impartial investigation of tear gas misuse and holds accountable those who have used the gas in excessive or improper ways»?4 Indien neen, waarom niet? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 6

Bent u bereid om uw Bahreinse collega’s aan te spreken op de bij vraag 3, 4 en 5 genoemde kwesties, bij voorkeur tijdens de aankomende bijeenkomst van de Mensenrechtenraad waar de Universal Periodic Review over Bahrein besproken wordt? Indien neen, waarom niet?

Vraag 7

Bent u tevens bereid binnen de Mensenrechtenraad aan te dringen op een speciale sessie van de Mensenrechtenraad over Bahrein? Indien neen, waarom niet?

Vraag 1

Kent u het bericht «Canada sluit ambassade in Iran en zet Iraanse diplomaten uit»?1

Vraag 2

Hoe kwalificeert u Canada’s besluit om Iran aan te merken als staatssponsor van terreur en grootste bedreiger van de wereldvrede op basis van de volgende feiten: (a) het steunen en herbergen van terroristische groeperingen, (b) het weigeren te voldoen aan VN-resoluties betreffende het nucleaire programma, (c) het existentieel bedreigen van Israël en (d) het stelselmatig schenden van mensenrechten?

Vraag 3

Deelt u de mening dat het diplomatieke spoor met betrekking tot Iran een doodlopend spoor is gebleken en het nu meer dan ooit noodzakelijk is Iran te isoleren, daar zij het gewelddadige Syrische regime steunt, zelfs in VN-verband antisemitische toespraken houdt en haar nucleaire activiteiten ondanks alle diplomatieke druk een exorbitante vlucht hebben genomen?

Nederland maakt zich zorgen over Irans nucleaire programma, de mensenrechtensituatie en de negatieve rol van het land in de regio. Zo heb ik tijdens de AVVN in New York nog de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Salehi aangesproken op de steun die het land verleent aan het regime van Assad in Syrië en Hezbollah.
Het kabinet acht het belangrijk om een communicatiekanaal met de Iraanse regering open te houden. Via diplomatie en sancties oefent Nederland, bilateraal en als lid van de EU, maximale druk uit op het Iraanse regime om het beleid op bovenstaande gebieden te wijzigen. Het is nu niet het moment om te speculeren over andere opties, noch deze uit te sluiten. Diplomatieke betrekkingen stellen ons daarenboven in staat om de belangen van Nederlanders in Iran te behartigen.

Vraag 4

Bent u bereid in navolging van Canada de diplomatieke betrekkingen met Iran op te schorten en hier ook in Europees verband voor te pleiten? Zo nee, hoe kunt u dit rijmen met uw pleidooi in de EU om Hezbollah, de lange arm van Iran, als terroristische groepering aan te merken als u Iran zelf niet als staatssponsor van terreur beschouwt en daar naar handelt?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u de veiligheid van ons ambassadepersoneel in Iran, mede gelet op de recente bestormingen van de Amerikaanse ambassades in de regio en de bestorming van de Britse ambassade eind november 2011 in Teheran?2

Vraag 6

Mocht u onverhoopt niet bereid zijn tot het opschorten van de diplomatieke betrekkingen met Iran, bent u dan wel bereid de diplomatieke betrekkingen met Iran tot een absoluut minimum te reduceren? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Is het waar dat het voorheen in Damascus gevestigde hoofdkantoor van de terreurorganisatie Hamas, zijnde de Palestijns-Arabische afdeling van de radicale Moslimbroederschap, wordt of al is verplaatst naar Caïro?1

Vraag 2

Deelt u de mening dat het door de Egyptische regering gastvrij onderdak bieden aan Hamas, een organisatie die genocide op het Joodse volk predikt en die sinds 2003 op de Europese lijst van terroristische organisaties staat, een klap in het gezicht is van Israël en van [de lidstaten van] de Europese Unie? Zo nee, waarom niet? Hoe zou u de Egyptische handelswijze dan typeren? Zo ja, hoe gaat u in de richting van de Egyptische regering uitdrukking geven aan uw verontwaardiging?

Vraag 3

Deelt u de mening dat het door de Egyptische regering gastvrij onderdak bieden aan de op de Europese terreurlijst staande terreurorganisatie Hamas strijdig is met letter en geest van het associatieverdrag tussen de Europese Unie en Egypte of met andere tussen de EU en Egypte gesloten overeenkomsten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke consequenties kunnen er dan aan het Egyptische handelen worden verbonden?

Vraag 4

Bent u bereid om er in Europees verband voor te ijveren dat van de Egyptische regering wordt geëist dat zij het besluit om het Hamaskantoor in Caïro te laten vestigen terugdraait of dat zij alsnog de sluiting van het Hamaskantoor beveelt? Zo nee, waarom niet?

Vraag 5

Wilt u deze vragen voor de duidelijkheid ieder afzonderlijk behandelen?

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de geplande Gay Pride op 6 oktober a.s. in Belgrado?

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u het feit dat de Gay Pride in Belgrado vorig jaar op het laatste moment werd verboden, omdat de Servische autoriteiten de veiligheid van de deelnemers niet garandeerden?

Ik verwijs naar mijn antwoord van 10 november 2011 op schriftelijke vragen hierover gesteld door de leden Albayrak en Marcouch (ingezonden op 4 oktober 2011 met kenmerk 2011Z19245): «De voor 2 oktober 2011 geplande Gay Pride in Belgrado is op het laatste moment door de Servische autoriteiten geannuleerd, omdat de politie de veiligheid niet kon garanderen. Het kabinet heeft begrip voor deze overwegingen, maar vindt dat Servië alles in het werk moet stellen om de Gay Pride in de toekomst doorgang te laten vinden.»

Vraag 3

Bent u bereid om er bij de Servische regering op aan te dringen dat de Gay Pride kan plaatsvinden en dat de veiligheid van de deelnemers wordt gegarandeerd?

De Nederlandse ambassadeur in Belgrado heeft deze boodschap in de afgelopen weken overgebracht aan de Servische autoriteiten. Zelf heb ik sinds de afgelasting van de Gay Pride in 2011 Servische collega-bewindspersonen hierop aangesproken. Overigens is de ambassadeur voornemens mee te lopen in de Gay Pride.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het recht op demonstratie van de Servische lesbische, homo-, bi- en transseksuele (LHBT) organisaties wordt geschonden wanneer de Servische regering de Gay Pride Belgrado wederom niet toelaat?

Voor een oordeel zijn die inspanningen het doorgaan van de Gay Pride Belgrado mogelijk te maken bepalend.

Vraag 5

Bent u van mening dat de Servische beslissing over het toestaan van de Gay Pride invloed moet hebben op de Europese beslissing tot opening van toetredingsonderhandelingen?

Ja. Het waarborgen van de rechten van minderheden, waaronder seksuele minderheden, vormt een integraal onderdeel van de politieke Kopenhagen-criteria van de Europese Unie. Over de afgelasting van de Gay Pride in Belgrado in 2011 heb ik mij dan ook verstaan met commissaris Füle. De Europese Commissie zal in haar voortgangsrapport over Servië, dat op 10 oktober 2012 uitkomt, evenals vorig jaar aandacht schenken aan de situatie van de LHBT-gemeenschap.

Vraag 1

Hoe beoordeelt u het door Canada verbreken van de diplomatieke relaties met de Islamitische Republiek Iran?1

Vraag 2

Heeft het Canadese besluit inderdaad te maken met de steun van Teheran aan het moorddadige Syrische regime en met de Iraanse ophitsing tot genocide op de [inwoners van de] Joodse staat Israel?

Vraag 3

Herinnert u zich eerdere vragen van 3 augustus 2012 (waarvan de beantwoordingstermijn inmiddels ruimschoots is overschreden), over de nieuwe oproep van de president van de Islamitische Republiek Iran tot vernietiging van de Joodse staat Israel, alsmede over mogelijk subversieve activiteiten van Iraanse ambassades in het Westen?2

Vraag 4

Herinnert u zich mijn eveneens eerdere vragen van 27 augustus 2012, over de opdracht van de opperste leider van de Islamitische Republiek Iran, Ayatollah Ali Khamenei, aan de terroristische Quds («Jeruzalem») Divisie, om aanslagen te plegen op Westerse doelen?3

Vraag 5

Bent u inmiddels bereid de diplomatieke relaties met de terroristische Islamitische Republiek Iran te herzien? Zo nee, waarom niet?

Vraag 6

Wilt u deze vragen, alsmede die van 3 augustus en van 27 augustus jl., voor de duidelijkheid ieder afzonderlijk en per omgaande beantwoorden?

Vraag 1

Kent u het rapport van Human Rights Watch1 waarin wordt gesteld dat Nederland betrokken is geweest bij het illegaal overbrengen van gedetineerden naar Libië?

Vraag 2

Kunt u de precieze gang van zaken geven rondom de afdoening van het asielverzoek van de heer Muhammed Abu Farsan?

Vraag 3

Klopt het door Human Rights Watch geschetste beeld dat Nederland heeft meegewerkt aan een aantal CIA-ondervragingen en illegale overbrenging naar Libië? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u dit ernstige vergrijp toelichten?

Vraag 4

Bent u bereid om onafhankelijk onderzoek te laten verrichten naar wat er waar is van de door de zogenoemde «Tripoli-documenten» gestaafde beweringen dat Nederlandse overheidsfunctionarissen zouden hebben geweten dat de heer Abu Farsan vanuit Soedan zou worden overgebracht naar Libië en dat het aanzienlijke risico zou bestaan dat de aan Abu Farsans toekomende rechten zouden worden geschonden? Zo nee, waarom niet?

Vraag 5

Zijn u andere gevallen van «unlawful rendition» bekend waarbij Nederlandse overheidsfunctionarissen zouden zijn betrokken? Welke garanties bestaan er op dit moment tegen dit soort onwettige praktijken?

Vraag 1

Kent u het bericht «Nederland zette Libiër uit op last van CIA»?1

Vraag 2

Is het waar dat de Libiër Muhammed Abu Farsan in 2004 op Schiphol asiel aanvroeg, dat dit werd geweigerd en dat hij later dat jaar naar Soedan werd uitgezet? Is het verder waar dat Abu Farsan in Soedan gevangen werd gezet, daar werd ondervraagd door een individu die zich identificeerde als CIA-agent en vervolgens naar Libië werd overgebracht? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

Vraag 3

Kunt u toelichten waarom Abu Farsan volgens de Immigratie- en naturalisatiedienst (IND) in het systeem van de IND niet is terug te vinden? Is er contact opgenomen met Human Rights Watch voor meer specifieke informatie over Abu Farsan? Indien neen, bent u bereid dit alsnog te doen?

Vraag 4

Op grond waarvan is de Libiër naar Soedan uitgewezen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 5

Deelt u de opvatting van Human Rights Watch dat Soedan onvoldoende bescherming bood voor uitzetting naar Libië, waarvan bekend was dat er een grote kans bestond dat een gevangene blootgesteld kon worden aan marteling?2 Indien neen, waarom niet?

Vraag 6

Hoe beoordeelt u de constatering van Human Rights Watch dat er serieuze aanwijzingen zijn dat de Amerikaanse geheime dienst CIA en de Britse geheime dienst MI6 hebben aangedrongen op uitlevering van Abu Farsan? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 7

Bent u bekend met de constatering van Human Rights Watch dat «the Tripoli Documents contain information suggesting Dutch officials might have been aware that Abu Farsan would ultimately be sent to Libya from Sudan»? Hoe beoordeelt u deze constatering? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 8

Deelt u de constatering van Human Rights Watch dat «to the extent they [Dutch officials] knew that there was a genuine risk he [Abu Farsan] would be returned to Libya, they violated his rights against unlawful return»? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 9

Bent u bereid tegemoet te komen aan de oproep van Human Rights Watch om een onafhankelijk Nederlands onderzoek in te stellen naar de zaak Abu Farsan dat mede ingaat op de rol van de CIA en MI6 bij de uitlevering van Abu Farsan aan Soedan? Indien neen, waarom niet?

Vraag 1

Bent u bekend met het feit dat de Congolese politicus Diomi Ndongala op 27 juni 2012 is ontvoerd en sindsdien spoorloos is?1

Ja.

Vraag 2

Heeft u meer informatie over de situatie waarin Diomi Ndongala zich op dit moment bevindt? Bent u bereid duidelijkheid te eisen van de Congolese regering over zijn situatie?

Ik heb op dit moment geen nadere informatie over de situatie waarin de heer Diomi Ndongala zich bevindt. De Nederlandse ambassade in Kinshasa onderhoudt nauw contact met het mensenrechtenbureau van MONUSCO, Bureau Conjoint des Nations Unies sur les Droits de l’Homme, dat onderzoek doet naar de verdwijning van Diomi Ndongala. Daarnaast heeft de ambassade nadere uitleg gevraagd over de verdwijning van de heer Diomi Ndgongala bij de Congolese autoriteiten.

Vraag 3

Welk oordeel heeft u over de politieke situatie in Congo als politici van de oppositie zomaar kunnen verdwijnen?

Er is op dit moment onvoldoende betrouwbare informatie beschikbaar over de verdwijning van Diomi Ndgongala om daar verdere conclusies uit te trekken.

Vraag 4

Bent u bereid al het mogelijke te doen om meer duidelijkheid te krijgen over het lot van Diomi Ndongala? Zo ja, op welke manier zult u dat doen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Bent u bekend met de uitspraken van de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Westerwelle over het opnemen van Syrische vluchtelingen in Duitsland?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat Turkije en andere buurlanden de opvang van Syrische vluchtelingen (binnenkort) mogelijk niet meer aankunnen en het daarom noodzakelijk kan zijn om ook vluchtelingen in andere landen op te nemen? Zo nee, waarom niet?

Opvang van vluchtelingen dient in de regio te gebeuren. De internationale gemeenschap moet inspanningen leveren om de ontheemden in Syrië en in de buurlanden te helpen.

Vraag 3

Bent u bereid om eenzelfde aanbod te doen als minister Westerwelle en het niet langer uit te sluiten dat Nederland Syrische vluchtelingen opneemt? Bent u bereid de VN, Turkije en andere landen aan te bieden Syrische vluchtelingen op te nemen die niet in de regio opgevangen kunnen worden? Zo nee, waarom niet?

De uitspraken van minister Westerwelle interpreteer ik niet als een aanbod om vluchtelingen op te nemen – hij heeft aangegeven deze mogelijkheid niet langer uit te sluiten, maar dat de prioriteit ligt bij hulpverlening in de regio. UNHCR en landen in de regio vragen om financiële hulp.

Vraag 4

Bent u bereid deze boodschap binnenkort tijdens uw bezoek aan Turkije en het Turkse grensgebied met Syrië over te dragen? Zo nee, waarom niet?

Ik heb in Turkije extra Nederlandse steun aangeboden voor de opvang van vluchtelingen in Turkije, Jordanië, Libanon en Irak.

Vraag 5

Bent u bereid uw Europese collega’s tijdens het Gymnich-overleg van 7 en 8 september a.s. aan te spreken op de vluchtelingenproblematiek en hen te bewegen de opvang van Syrische vluchtelingen niet langer uit te sluiten en hen te overtuigen van de mogelijke noodzaak hiervan? Zo nee, waarom niet?

De vluchtelingenproblematiek is vanzelfsprekend aan bod gekomen tijdens het Gymnichoverleg, waar ik gepleit heb om de hulp aan vluchtelingen en ontheemden in de regio op te voeren.

Vraag 6

Kunt u deze vragen vóór 7 september beantwoorden?

De vragen zijn zo snel mogelijk beantwoord.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Armenië bedreigt zijn buurland?»1

Ja.

Vraag 2

Hoe duidt u de gratieverlening, bevordering en heldenstatus die door Azerbeidzjan is toebedeeld aan Azeri Ramil Safarov, een tot levenslang veroordeelde moordenaar? Bent u bereid uw afkeuring over deze gang van zaken uit te spreken?

De gebeurtenissen rond de gratieverlening, bevordering en heldenstatus die door Azerbeidzjan is toebedeeld aan Ramil Safarov, een tot levenslang veroordeelde moordenaar van een Armeense officier dragen bij aan de bestaande spanningen tussen Armenië en Azerbeidzjan vanwege het conflict over Nagorno Karabach. Dit heeft een negatief effect op de stabiliteit in de regio en de inspanningen van de OVSE Minsk Groep om tot een vredesregeling te komen.
EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton heeft beide landen opgeroepen tot terughoudendheid in woord en daad om een mogelijke escalatie van het conflict te voorkomen. Deze boodschap stond centraal tijdens het bezoek van EU Speciaal Vertegenwoordiger Lefort van 11 tot 14 september jl. aan de regio. Nederland sluit zich aan bij deze oproep. De regering heeft in Azerbeidzjan op het hoogste niveau aangedrongen op terughoudendheid in het conflict met Armenië over Nagorno Karabach. Daarbij zijn expliciet de Nederlandse zorgen uitgesproken over de oplopende spanningen vanwege de amnestieverlening aan Safarov. SG NAVO Rasmussen sprak zich tijdens zijn bezoek aan de regio van 6 tot 7 september jl. in soortgelijke zin uit.

Vraag 3

Hoe verhouden deze recente gebeurtenissen zich tot de al bestaande spanningen en het conflict over Nagorno-Karabach? Welke concrete stappen zijn er door Nederland en de Europese Unie genomen om, al dan niet in samenspraak met de Minsk Group, tot een vermindering van de spanningen te komen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u bereid om bij uw Europese collega’s en de Hoge Vertegenwoordiger van de EU voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid aan te dringen op een bemiddelende rol van de EU in de zeer gespannen verhouding tussen Armenië en Azerbeidzjan? Zo nee, waarom niet?

De OVSE Minsk Groep is het juiste forum om tot een duurzame vredesregeling te komen. De EU maakt geen deel uit van de Minsk Groep, maar kan wel een belangrijke aanvullende rol vervullen bij het ontwikkelen en uitvoeren van vertrouwenwekkende maatregelen. Nederland steunt de inspanningen van EU Speciaal Vertegenwoordiger Lefort. Daarnaast biedt het Oostelijk Partnerschap de gelegenheid beide landen op hun internationaalrechtelijke verplichtingen te wijzen en hen aan te moedigen zich constructief op te stellen in de onderhandelingen over een vredesakkoord.

Vraag 1

Kent u de berichten over het aanhoudende geweld bij mijnen van het bedrijf Lonmin in Zuid-Afrika?1

Ja.

Vraag 2

Gaat u de International Finance Corporation (IFC) – waar Nederland relatief veel geld aan bijdraagt om duurzame economische ontwikkeling in ontwikkelingslanden te faciliteren en die tegelijkertijd aandelen bezit van Lonmin en dit bedrijf mede financiert – verzoeken om druk uit te oefenen op Lonmin om de werkomstandigheden te verbeteren, meer lokale werknemers in vaste dienst te nemen en meer bij te dragen aan de lokale ontwikkeling? Indien ja, op welke wijze gaat u dit doen en wanneer? Indien nee, waarom niet?

Nee. De sociale en milieustandaarden die IFC toepast bij de selectie van bedrijven waar de organisatie mee samenwerkt zijn maatgevend voor ontwikkelingsbanken en voldoen ook aan de ILO-normen. De IFC subsidieert daarnaast een programma van Lonmin ter ondersteuning van de naleving van sociale standaarden en bevordering van de lokale ontwikkeling. Lonmin betaalde reeds meer dan het minimumloon.

Vraag 3

Deelt u de mening dat dit geweld bij mijnen in Zuid-Afrika wederom de noodzaak onderstreept meer transparantie te bewerkstelligen over de gevolgen van grondstoffenwinning en hoe mijnbouwbedrijven omgaan met werknemers, lokale gemeenschappen en het milieu? Zo ja, op welke wijze bevordert u deze transparantie of bent u voornemens dat te gaan doen? Zo nee, waarom niet?

De Zuid-Afrikaanse overheid heeft een onderzoek ingesteld naar het gedrag van exploitant Lonmin, de rol van de vakbonden, het politieoptreden en het handelen van het Ministry of Mineral Resources. Het is beter niet vooruit te lopen op de uitkomsten van dit onderzoek.
Transparantie kan bedrijven stimuleren verantwoordelijkheid te nemen in de eigen productieketen. Voor Nederlandse bedrijven zijn de uitgangspunten voor het nemen van die verantwoordelijkheid vastgelegd in de OESO Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen. Daarnaast is Nederland actief betrokken bij internationale initiatieven op het gebied van bevordering van transparantie op specifieke gebieden, zoals het Extractive Industries Transparency Initiative (EITI), het Natural Resource Charter en de OESO Due Diligence Guidance.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de import van grondstoffen zoals platina en steenkool tegen moet worden gegaan als de winning van die grondstoffen gepaard gaat met geweld en conflict? Zo ja, op welke wijze voorkomt u nu of gaat u in de toekomst voorkomen dat grondstoffen waar bloed aan kleeft, op de Nederlandse of Europese markt terecht komen? Indien nee, waarom niet?

Nederland ondersteunt dialoog als middel om geweld en conflict tegen te gaan bij grondstofwinning. Nederland is momenteel voorzitter van het «Initiative of the Voluntary Principles on Security and Human Rights in the Extractive Industries»; de Voluntary Principles zijn een gezamenlijk initiatief van overheden, maatschappelijke organisaties en vrijwel alle grote multinationals uit de olie-, gas- en grondstoffenindustrie.
Een ambtelijke missie van het ministerie van EL&I bracht op 21 en 22 augustus jl. de Voluntary Principles als onderdeel van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) inspanningen onder de aandacht van de Zuid-Afrikaanse overheid en stakeholders.
Het tegengaan van importen is slechts in uitzonderingsgevallen de beste manier om tot verbeteringen in productieketens te komen.
Zie ook het antwoord bij vraag 7.

Vraag 5

Deelt u de mening dat, door Lonmin te verplichten de betalingen aan de Zuid-Afrikaanse overheid op landen- en projectniveau openbaar te maken, de lokale bevolking en werknemers veel beter in staat zouden zijn om zelf een kosten en baten analyse te maken omtrent de negatieve en positieve impacts van de mijnen op hun leven en omgeving? Indien nee, waarom niet?

Het kabinet is voorstander van internationale afspraken over rapportageverplichtingen van betalingen aan overheden door de bedrijven in de winningsindustrie. Lonmin kan niet verplicht worden tot het openbaar maken van de gegevens, omdat Zuid-Afrika niet lid is van het EITI.

Vraag 6

Bent u bereid de aanpak te volgen van de VS om bedrijven in de olie-, gas- en mijnbouwindustrie nu definitief te verplichten hun betalingen aan overheden ook op projectbasis te openbaren? Indien ja, op welke wijze gaat u er in Europees verband voor pleiten om regelgeving op dit punt minstens op het Amerikaanse niveau te brengen? Indien nee, waarom niet?2

Binnen de EU wordt momenteel onderhandeld over een voorstel van de Europese Commissie voor een verplichte rapportage over betalingen van bedrijven in de olie-, gas- en mijnbouwindustrie aan overheden. Het voorstel is opgenomen in de richtlijn betreffende jaarlijkse financiële overzichten van bepaalde ondernemingsvormen (COM(2011) 684 def) en in een richtlijn tot herziening van de Transparantierichtlijn (wijziging van richtlijnen 2004/109/EG en 2007/14/EG; COM(2011) 683 def).
Zoals de minister van EL&I stelde in het Algemeen Overleg over Grondstoffen op 2 juli jl. zijn de EU-lidstaten en de Commissie reeds enkele maanden geleden een voorlopige compromistekst overeengekomen voor eerstgenoemde richtlijn inclusief de rapportageplicht. Deze rapportageverplichting omvat meer dan alleen een rapportage op landenbasis. Ook betalingen aan andere ontvangende overheidsinstanties moeten worden vermeld. Daarnaast is er een verplichting om de projecten te vermelden waaruit betalingen voortvloeien. Dit compromis ligt momenteel bij het Europees Parlement. Naar verwachting zal in januari 2013 over de richtlijn worden gestemd.

Vraag 7

Kunt u aangeven of platina uit de mijnen van Lonmin in Nederland verhandeld wordt, door Nederland en de Nederlandse havens wordt getransporteerd of in producten verwerkt zit die op de Nederlandse markt te koop zijn? Indien nee, deelt u de mening dat er snel meer transparantie moet komen wat betreft de herkomst van grondstoffen die in Nederland op de markt zijn en in producten zitten die Nederlandse consumenten kopen? Indien ja, hoeveel, door welke havens, in welke producten en voor welke doeleinden?

Nee. De Nederlandse overheid beschikt niet over gedetailleerde informatie over de exacte geografische herkomst van platina dat via of naar Nederland verhandeld wordt. Het is in beginsel aan het bedrijfsleven zelf om in het kader van MVO en in het bijzonder de Voluntary Principles verantwoordelijkheid te nemen in de eigen productieketen.

Vraag 1

Kent u het bericht «Training suspended for new Afghan recruits»?1

Vraag 2

Is het waar dat een NAVO-commandant de opleiding van Afghaanse rekruten heeft opgeschort? Indien neen, wat zijn dan de feiten? Indien ja, kunt u aangeven op wie deze beslissing van toepassing is?

Vraag 3

Is het verder waar dat onderzocht gaat worden of de 27 duizend leden van de Afghaanse veiligheidsdiensten die samenwerken met de NAVO-troepen die onder bevel van de NAVO-commandant staan, banden hebben met de opstandelingen? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

Vraag 4

Is het waar dat, zoals NAVO-personeel in het artikel beweert, de laatste jaren regelmatig militaire richtlijnen voor rekrutering van nieuwe Afghaanse militairen en agenten niet werden nageleefd? Indien neen, waarom niet? Indien ja, kunt u aangeven welke richtlijnen niet werden nageleefd en op welke schaal dit gebeurde?

Vraag 5

Welke gevolgen heeft bovenstaande voor de Nederlandse politietrainingsmissie in Kunduz? Kunt u uw antwoord toelichten? Zijn in Kunduz ook militaire richtlijnen voor rekrutering van nieuwe Afghaanse militairen en agenten niet goed nageleefd? Bent u van mening dat de agenten en militairen in Kunduz opnieuw onderzocht dienen te worden op banden met de opstandelingen? Indien neen, waarom niet? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 6

Kunt u bevestigen dat dit jaar reeds 45 NAVO-militairen door zogenaamde «green on blue» aanvallen zijn gedood? Indien neen, om hoeveel doden gaat het dan? Hoe beoordeelt u de sterke toename van deze aanvallen?

Vraag 7

Zijn er ook «green on blue» aanvallen, al dan niet met dodelijke afloop, geweest in Kunduz? Indien ja, hoeveel?

Vraag 8

Kunt u aangeven hoeveel doden er zijn gevallen door zogenaamde «green on green» aanvallen, waarbij Afghaanse militairen of agenten andere Afghaanse militairen of agenten doodden? Klopt het dat ook deze aanvallen sterk toenemen? Indien ja, hoe beoordeelt u de sterke toename van deze aanvallen?

Vraag 9

Zijn er ook «green on green» aanvallen, al dan niet met dodelijke afloop, geweest in Kunduz? Indien ja, hoeveel?

Vraag 10

Bent u bekend met de bevinding uit een NAVO-rapport over «green on blue» aanvallen dat stelt dat «lethal altercations are clearly not rare or isolated; they reflect a rapidly growing systemic homicide threat (a magnitude of which may be unprecedented between «allies» in modern military history)»? Bent u ook bekent met de bevinding uit hetzelfde rapport dat NAVO-verklaringen die het tegendeel beweren «seem disingenuous, if not profoundly intellectually dishonest»?2

Vraag 11

Bent u bereid dit NAVO-rapport ter inzage naar de Kamer te sturen? Indien neen, waarom niet?

Vraag 12

Herinnert u zich uw antwoorden op eerdere vragen van begin dit jaar dat «het te vroeg (is) om vast te stellen of er sprake is van een trend» met betrekking tot de dodelijke «green on blue» aanvallen?3 Acht u het nog altijd te vroeg om deze sterk toenemende trend vast te stellen? Indien ja, waarom? Kunt u uw antwoord toelichten? Hoe beoordeelt u de beide bij vraag 10 genoemde conclusies uit het NAVO-rapport? Kunt u in uw antwoord ingaan op beide conclusies en uw antwoorden toelichten?

Vraag 13

Bent u bereid, met het oog op de enorme toename van «green on blue» aanvallen en de vele andere aanwijzingen dat de westerse inspanningen in Afghanistan niet tot meer veiligheid leiden, over te gaan tot vervroegde beëindiging van de Nederlandse politietrainingsmissie in Kunduz en de Nederlandse politietrainers vervroegd terug te trekken? Indien neen, waarom niet?

Vraag 1

Kent u de nieuwsartikelen «Ayatollah Khamenei Orders More Terror Attacks Against the West»1; «Iran's supreme leader orders fresh terror attacks on West»2; en «Khamenei calls for more terror attacks on West»3?

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de terreuropdracht van Ayatollah Khamenei als een oorlogsverklaring aan het Westen moet worden gezien? Zo nee, waarom niet?

Er is niet vastgesteld dat een dergelijke opdracht daadwerkelijk door Ayatollah Khamenei is gegeven. Als die gegeven mocht zijn zou zij reden tot ernstige zorg zijn.

Vraag 3

Hoe is door de Nederlandse regering op de terreuropdracht van Ayatollah Khamenei gereageerd?

Indien nadere informatie de mediaberichten bevestigt, stel ik een en ander in EU-verband aan de orde.

Vraag 4

Herinnert u zich mijn (tot op heden onbeantwoorde) schriftelijke vragen van 3 augustus 2012 over mogelijke subversieve activiteiten van Iraanse ambassades in het Westen4?

Ja.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het is aangewezen de staf op de Iraanse ambassade in Den Haag te beperken tot maximaal één zaakgelastigde, één diplomaat ten behoeve van de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) en één diplomaat voor het Iran-United States Claims Tribunal, en dat alle overige functionarissen, inclusief de ambassadeur en de militaire attaché, onmiddellijk zouden moeten worden uitgewezen? Zo nee, waarom niet?

Over de samenstelling van een ambassade heeft het ontvangende land op grond van het Verdrag van Wenen inzake diplomatiek verkeer (artikel 7), binnen de grenzen van redelijkheid, geen zeggenschap.

Vraag 6

Wilt u deze vragen voor de duidelijkheid ieder afzonderlijk en gezien de grote urgentie zo spoedig mogelijk beantwoorden?

De vragen zijn zo snel mogelijk beantwoord.

Vraag 7

Wilt u mijn vragen ter zake van 3 augustus eveneens op korte termijn beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Kent u het nieuwsartikel «The worse, the better: Assad’s troubles may hasten Hezbollah’s take-over of Lebanon»1?

Vraag 2

Onderschrijft u de in het artikel geponeerde stelling dat Libanon feitelijk in tweeën is gedeeld, waarbij Hezbollah «the sole ruler» is in het zuiden en het oosten van het land? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Is het feit dat de over een eigen militie en zware wapensystemen (waaronder tienduizenden raketten die op de staat Israël gericht staan) beschikkende islamitische terroristische organisatie Hezbollah onderdeel uitmaakt van de Libanese regering in enig opzicht strijdig met (onderdelen van) het Europese associatieverdrag met Libanon? Zo ja met welk(e) artikel(en)? Zo nee, waarom niet?

Nederland pleit zoals bekend voor opname van Hezbollah op de EU-lijst van terroristische organisatie en gaat contacten met Hezbollah-gelieerde politici nadrukkelijk uit de weg.

Vraag 4

Is het feit dat Hezbollah sinds 2006 in Zuid-Libanon een nieuwe en sterke militaire presentie heeft opgebouwd, met tienduizenden raketten en artilleriestukken die op de staat Israël gericht staan, in enig opzicht strijdig met (onderdelen van) het Europese associatieverdrag met Libanon? Zo ja, met welk(e) artikel(en)? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de militaire opbouw van Hezbollah in Zuid-Libanon kan worden getypeerd als «hostile activities», zoals bedoeld in artikel 12 van resolutie 1701 van de VN-Veiligheidsraad? Zo nee, waarom niet?

Vraag 6

Deelt u de mening dat het in VN-Veiligheidsraadresolutie 1701 uitgebreide mandaat van de United Nations Interim Force in Lebanon (UNIFIL) ontoereikend was en is om de hernieuwde militaire opbouw van Hezbollah in Zuid-Libanon te voorkomen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 7

Deelt u de mening dat de Libanese regering verantwoordelijk is voor het feit dat Hezbollah sinds 2006 in Zuid-Libanon een nieuwe en sterke militaire presentie heeft kunnen opbouwen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 8

Wilt u deze vragen voor de gewenste duidelijkheid ieder afzonderlijk beantwoorden?

Vraag 1

Kent u de berichtgeving over de aanklacht tegen de hoofdredacteur van het Eyptische Dagblad Al-Dostor?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het gegeven dat deze man is aangeklaagd wegens belediging van de president en de «verspreiding van leugens»?

Ik vind het zorgelijk dat de mediawetgeving uit het Mubaraktijdperk nog steeds van toepassing is.

Vraag 3

Deelt u de mening dat een land dat zich gecommitteerd heeft aan «The International Covenant of Civil and Political Rights» – een convenant waarin de vrijheid van mening expliciet vermeld staat – de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid dient te waarborgen? Indien nee, waarom niet?

Ja.

Vraag 4

Bent u bereid de oproep van Amnesty International te ondersteunen die pleit voor een modernisering van de Egyptische wetgeving die de persvrijheid in het land onderdrukt en die nog ten tijde van het Mubarak tijdperk is gemaakt? Indien nee, waarom niet? Indien ja, bent u bereid rechtstreeks en/of in EU-verband in overleg te treden met de Egyptische autoriteiten om deze aanpassing door te voeren?

In bilaterale contacten en in EU-verband streeft Nederland naar hervormingen waarin persvrijheid in lijn met internationale standaarden wordt gewaarborgd.
President Morsi heeft een decreet uitgebracht dat voorarrest van journalisten die ervan beschuldigd worden de president te hebben beledigd onmogelijk maakt. Daarnaast hebben leden van de huidige Egyptische regering aangekondigd de mediawetgeving te willen aanpassen. Nederland zal volgen of en hoe de aangekondigde aanpassingen worden uitgevoerd. Tot slot zal de Nederlandse ambassade in Egypte de rechtszaak tegen de heer Afifi bijwonen en monitoren.

Vraag 5

Bent u bereid om op bilateraal en EU-niveau de Egyptische autoriteiten aan te spreken op het gegeven dat deze gang van zaken absoluut in strijd is met de internationale verplichtingen die Egypte is aangegaan op het gebied van mensenrechten? Zo nee, waarom niet? Indien ja, bent u bereid om de Kamer te informeren over uw inspanningen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Shell betaalt Nigeriaanse veiligheidstroepen», waarin staat dat Shell jaarlijks tientallen miljoenen euro’s aan de Nigeriaanse politie en het leger geeft ondanks berichten dat Nigeriaanse veiligheidstroepen geregeld betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen?1

Vraag 2

Gaat u Shell aanspreken op het bericht dat het bedrijf veiligheidstroepen financiert die geregeld betrokken zijn bij vermeende mensenrechtenschendingen? Indien ja, wanneer en op welke wijze? Indien nee, waarom niet?

Vraag 3

Deelt u de mening dat het onverantwoord en onacceptabel is dat Shell in Nigeria veiligheidstroepen financiert die waarschijnlijk meermaals betrokken zijn geweest bij mensenrechtenschendingen? Indien nee, waarom niet? 2

De Shell Petroleum Development Company is operator van een joint venture met staatsbedrijf NNPC en een tweetal andere oliemaatschappijen. Met 55% heeft de Nigerian National Petroleum Company (NNPC) het grootste belang in de joint venture. Om de infrastructuur van olievelden te beschermen, zet de Nigeriaanse federale overheid veiligheidstroepen in. Oliemaatschappijen dienen aan de Nigeriaanse overheid dagvergoedingen te betalen voor de bescherming van deze faciliteiten. SPDC is verplicht om aan de Nigeriaanse overheid te rapporteren over veiligheidsdreigingen.
De Nederlandse regering en ook Shell onderschrijven de VP’s. De VP’s geven aan hoe de interactie tussen bedrijven en publieke- en private veiligheidsdiensten er uit zou moeten zien, waarbij in ogenschouw wordt genomen dat de lokale overheden primair zelf verantwoordelijk zijn voor het bevorderen en respecteren van de mensenrechten («duty to protect» in de UN Guidelines for Business and Human Rights). SPDC geeft aan dat zij in de interacties met de Nigeriaanse veiligheidstroepen de VP’s toepast, onder meer ook door het geven van trainingen. Zie ook het antwoord op vraag 6.

Vraag 4

Dringt u er bij de Nigeriaanse regering op aan, vanuit uw rol als actief deelnemer aan en huidige voorzitter van de «Voluntary Principles on Security and Human Rights», om zich te houden aan deze principes en er zorg voor te dragen dat de Nigeriaanse veiligheidstroepen die gefinancierd worden door Shell mensenrechten beschermen in plaats van schenden? Indien ja, op welke wijze en wat zijn de resultaten? Zo nee, waarom niet?

Vraag 5

Deelt u de opvatting dat de financiering door Shell van Nigeriaanse veiligheidstroepen in strijd is met de vrijwillige principes voor veiligheid en mensenrechten in de olie, gas en mijnbouwindustrie, die zowel door u als Shell zijn onderschreven, wanneer deze veiligheidstroepen geregeld betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen? Indien ja, welke consequenties heeft dit voor uw deelname aan en voorzitterschap van de «Voluntary Principles on Security and Human Rights»? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Wordt er op onafhankelijke en transparante wijze bijgehouden of Shell zich in Nigeria aan de «Voluntary Principles on Security and Human Rights» houdt? Zo ja, wat zijn de resultaten? Indien nee, waarom niet?

Vraag 1

Heeft u kennis genomen van het bericht «Sloppen willen niet wijken voor Spelen Rio»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat er zo’n 8000 mensen uit hun huis gezet zijn om plaats te maken voor bouwprojecten voor grote toernooien? Deelt u de mening dat de belangen en rechten van deze mensen niet voor het een groot sporttoernooi opzij gezet mogen worden? Bent u bereid deze kwestie in internationaal verband aan de orde te stellen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze?

De Braziliaanse autoriteiten melden dat in voorkomende gevallen mensen gevraagd kan worden te verhuizen voor grote infrastructurele projecten van grote sportevenementen, maar een exact aantal valt niet te achterhalen. Hen wordt woonruimte aangeboden. Er zijn afspraken gemaakt voor de bouw van meer dan tienduizend woningen in zes wijken en favelas van Rio de Janeiro. Ik zie daarom op dit moment geen aanleiding om deze kwestie in internationaal verband aan de orde te stellen.

Vraag 3

Herinnert u zich de motie Van Dekken/Dijkstra2 en de motie Timmermans/Pechtold3 waarin het kabinet wordt opgeroepen in Europees verband te komen tot een gedragscode voor Non-Gouvernementele Organisaties (NGO’s) in het algemeen en sportkoepels en sportbonden in het bijzonder? Wat is de stand van zaken met betrekking tot de uitvoering van deze motie? Deelt u de mening dat er niet alleen op het organiserend land, maar ook op de sportkoepels een verantwoordelijkheid en zorgplicht rust? Zo nee, waarom niet?

Deze kwestie is aan de orde gesteld in diverse gremia in de EU. Zoals ik op
11 november 2011 aan de Kamer rapporteerde is een nieuwe expertgroep opgericht voor het uitwerken van dit vraagstuk. De groep zal eind 2012 een aantal aanbevelingen doen aan de lidstaten en de Europese Commissie. De aanbevelingen zullen uiterlijk eind 2012 in EU-verband besproken worden. Uw Kamer wordt daarna over de uitkomsten geïnformeerd.

Vraag 4

Wat gaat u doen om te voorkomen dat de sportkoepel FIFA, die miljarden op de bank heeft staan, forse winst maakte in Zuid-Afrika en daarna het straatarme land weer berooid achter liet, ook de arme bevolking in Brazilië in 2016 in de steek laat? Deelt u de mening dat er niet alleen een verantwoordelijkheid en zorgplicht rust op het organiserende land, maar dat er ook een verantwoordelijkheid ligt bij de sportkoepels als de FIFA en het IOC? Bent u bereid deze kwestie in internationaal verband aan de orde te stellen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze?

De financiële jaarverslagen van de FIFA zijn opgemaakt volgens de strengste internationale accountancy standaards en geven uitputtend inzicht in de geldstromen bij de FIFA. Opbrengsten vanuit de WK-eindronde worden onder meer gebruikt om het voetbal in grote delen van de wereld te ondersteunen. De meerderheid van de aangesloten bonden kan alleen met deze hulp functioneren. Daarnaast worden veel projecten gefinancierd in het werelddeel van de WK eindronde. Zo is een aantal projecten in de sociale sector gesteund, maar ook zijn er kunstgrasvelden aangelegd in Afrika. Daarnaast wil de FIFA een zodanige reserve hebben dat zij een mislukte inkomstencyclus kan overleven. Zowel FIFA als IOC dringt er bij elke organisator op aan een eindtoernooi vooral een langdurig positief effect te laten hebben. Het gaat te ver om de FIFA en IOC verantwoordelijk te maken voor de politieke keuzes die landen maken bij het realiseren van de infrastructuur, die nodig is voor een mega-sportevenement.

Vraag 1

Bent u bekend met de uitspraken van de Amerikaanse president Obama over eventueel militair ingrijpen in Syrië, op het moment dat het regime overgaat tot het gebruik van onconventionele wapens?1

Vraag 2

Deelt u de mening dat gebruik en verspreiding van deze wapens een groot risico voor de gehele regio met zich meebrengen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid de woorden van president Obama te ondersteunen?

Vraag 3

Deelt u de bezorgdheid over de positie van christenen in Syrië? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke manier wordt binnen het huidige beleid ten aanzien van Syrië met deze specifieke bevolkingsgroep rekening gehouden?

Vraag 4

Bent u bereid het Turkse pleidooi om een bufferzone langs de Syrische grens in te stellen te ondersteunen? Zo nee, op welke manier zullen de Syrische vluchtelingen volgens u moeten worden opgevangen?

Vraag 1

Bent u bekend met het feit dat de afgelopen maanden, naar aanleiding van vreedzame demonstraties tegen het economisch beleid van de Soedanese overheid, vele demonstranten, waaronder de voorzitter van de Green Party of Sudan, Fathi Albeheri, zijn opgepakt en gevangen gehouden worden?1

Ja. Op grond van een presidentiële aanwijzing zijn verscheidene demonstranten, onder wie Fatih Albeheri, op 17 augustus 2012 vrijgelaten.

Vraag 2

Bent u bekend met het feit dat de Soedanese overheid excessief geweld heeft gebruikt bij het oppakken van de demonstranten en dat de gedetineerden worden mishandeld en gemarteld in de gevangenis?2 Deelt u de mening dat dit zeer ernstig is en aanleiding vormt voor verhoogde internationale druk op het Soedanese regime? Zo nee, waarom niet?

Ik ben bezorgd over berichten dat de Sudanese overheid excessief geweld gebruikt bij het oppakken van demonstranten en mishandelingen en marteling van gedetineerden zouden plaatshebben. Nederland volgt samen met internationale partners de ontwikkelingen in Sudan nauwlettend en dringt er bij de Sudanese autoriteiten op aan de mensenrechten in het land te respecteren.

Vraag 3

Heeft u al stappen gezet om uw grote zorgen hierover te uiten bij de Soedanese autoriteiten? Bent u bereid om bij de Soedanese ambassadeur aan te dringen op de vrijlating van de gevangenen en te protesteren tegen de inperking van de vrijheid van meningsuiting alsmede de slechte behandeling? Zo nee, waarom niet?

Ja. Nederland heeft zowel in bilateraal als in multilateraal verband bij de Sudanese autoriteiten aangedrongen op vrijlating van gevangenen en het respecteren van de vrijheid van meningsuiting.

Vraag 4

Bent u bereid Lady Ashton, EU Hoge Commissaris voor Buitenlandse Zaken, te vragen een diplomatiek signaal af te geven aan Soedan, inhoudende dat de EU de vrijheid van meningsuiting hoog in het vaandel heeft en zich grote zorgen maakt over de politieke gevangenen? Zo nee, waarom niet?

Lady Ashton heeft dit gedaan.