Vraag 1

Kent u het bericht dat liegende politieagenten mogelijk nog aan het werk zijn?1 Welke onderzoeken lopen er inmiddels tegen deze agenten? Is het waar dat in afwachting van het onderzoek door het Openbaar Ministerie (OM) er nog geen intern integriteitsonderzoek is gestart? Zijn deze politieagenten hangende het onderzoek geschorst? Zo nee, waarom niet?

Ja.
Het bericht is in de media verschenen naar aanleiding van een uitspraak van de rechtbank te Amsterdam in een strafzaak tegen twee verdachten die politieagenten zouden hebben mishandeld. De rechtbank oordeelde dat de betrokken opsporingsambtenaren in strijd met de werkelijkheid hebben geverbaliseerd. De rechtbank is tot haar conclusie gekomen mede op basis van videomateriaal dat door de verdediging is ingebracht en tijdens het onderzoek ter terechtzitting is getoond. Het OM deelt niet de conclusie van de rechtbank dat sprake is geweest van doelbewust onjuist verbaliseren (liegen). In dit verband is ook van belang dat de verbalisanten over de gewraakte verschillen niet zijn gehoord. Het OM heeft om deze reden beroep aangetekend tegen deze uitspraak.
De strafzaak is als gevolg van het hoger beroep nog onder de rechter. Het gerechtshof zal de situatie opnieuw beoordelen. Het Openbaar Ministerie en de politie achten het niet gepast om hangende de beroepsprocedure een eigen onderzoek in te stellen. Voor maatregelen richting de betrokken verbalisanten zien het Openbaar Ministerie en de politie op dit moment geen reden.

Vraag 2

Hoe vaak heeft in de afgelopen vijf jaren een intern integriteitsonderzoek door de korpsen zelf en/of door de Rijksrecherche plaatsgevonden? Hoe zijn die integriteitsonderzoeken afgerond? Hoe vaak is het OM bij deze onderzoeken betrokken? Heeft dat ooit geleid tot een daadwerkelijke strafvervolging en / of strafrechtelijke veroordeling?

Zoals ik in het Algemeen Overleg Weerbaarheid van 21 december 2011 meldde zijn er jaarlijks circa 1 400 interne onderzoeken bij de politie, waarvan een derde integriteitschending oplevert. Interne onderzoeken worden uitgevoerd door de bureaus integriteit en veiligheid (BIV) bij de regiokorpsen. De Rijksrecherche voert geen interne integriteitonderzoeken uit binnen politie-onderdelen. Indien uit een intern integriteitonderzoek van de politie een strafrechtelijke verdenking ontstaat en het Openbaar Ministerie erbij wordt betrokken, is de Rijksrecherche niet de eerst aangewezen organisatie om dergelijke zaken te onderzoeken. De afdelingen BIV van het korps zelf of eventueel van een naburig korps kunnen onder leiding van een lokale officier met voldoende distantie een dergelijk strafrechtelijk onderzoek uitvoeren. Slechts in uitzonderlijke gevallen waarin bijvoorbeeld de integriteit van de overheid op zeer ernstige wijze wordt aangetast én sprake is van een misdrijf, kan worden besloten tot de inzet van de Rijksrecherche.
Van de 1400 onderzoeken wordt jaarlijks bij ongeveer 450 onderzoeken het OM betrokken. Jaarlijks volgt als gevolg van integriteitsonderzoeken gemiddeld 65 keer ontslag.

Vraag 3

Deelt u de mening dat politiefunctionarissen, als vertegenwoordigers van het geweldsmonopolie van de overheid en gezien het gewicht dat een ambtsedig opgemaakt proces verbaal in de rechtspleging heeft, een onberispelijke dienstuitoefening absoluut vereist is? Deelt u de mening dat indien de onberispelijke dienstuitoefening van politiefunctionarissen in het geding is altijd onderzoek moet volgen en de betrokken functionarissen lopende dat onderzoek geschorst dienen te worden?

De integriteit van de politie en van de individuele politieambtenaar is van groot maatschappelijk belang. Dat is aanleiding aan het onderwerp integriteit zowel in preventieve als in repressieve zin uitgebreid aandacht te schenken en dienovereenkomstige maatregelen te treffen. Dit neemt de mogelijkheid van integriteitsschendingen niet volledig weg. In voorkomende gevallen worden die incidenten voortvarend onderzocht. Politieambtenaren zijn onderworpen aan de bepalingen van het strafrecht en de strafvordering, waarbij in enkele gevallen hogere strafbedreigingen gelden indien misdrijven als politieambtenaar worden gepleegd. In het geval van een strafbaar feit vindt het onderzoek onder verantwoordelijkheid van de officier van justitie plaats. Daarnaast kunnen politieambtenaren ook aan tuchtrechtelijke onderzoeken en daaruit voortvloeiende maatregelen worden onderworpen. Het handelen van politieambtenaren kan tuchtrechtelijk worden onderzocht zodra er sprake is van plichtsverzuim. Strafbare feiten kunnen in de regel als plichtsverzuim worden aangemerkt.
In het geval van ernstig plichtsverzuim kan de Korpsbeheerder de bevoegdheid toepassen strafontslag op te leggen. Indien het aannemelijk is dat het tuchtrechtelijk onderzoek tot een dergelijk besluit zal leiden worden de feitelijke werkzaamheden van de betrokken politieambtenaar beëindigd. In die gevallen wordt de maatregel tot schorsing en/of buitenfunctiestelling toegepast. De betreffende ambtenaar is in dat geval niet meer bevoegd zijn functie uit te voeren. Ook wordt hen de toegang tot dienstruimten en informatiesystemen ontzegd en/of onmogelijk gemaakt.

Vraag 4

Bent u bereid om vanaf nu jaarlijks te rapporteren aan de Kamer over integriteit en integriteitsschendingen bij de politie? Zo nee, waarom niet?

Ik heb eerder toegezegd hierover te rapporteren. Ik ben voornemens de jaarlijkse rapportage op te nemen in het jaarverslag Nederlandse Politie. Voor het jaar 2011 zal ik over integriteitschendingen nog separaat rapporteren. Zoals toegezegd zal verslaglegging vervolgens plaatsvinden in het jaarverslag Nederlandse Politie.

Vraag 1

Heeft u het artikel «KPN onderschat vervanging Diginotar-certificaten» gelezen?1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met de hier in geschetste problematiek bij de invoering van het BAPI-certificaat?2

Meteen na het Diginotar-incident begin september 2011 is in samenspraak met alle betrokken partijen gestart met een plan voor de migratie van BAPI-certificaten. Voor het migratietraject is de Belastingdienst een samenwerking met KPN aangegaan (zie ook het antwoord op vraag 6. De certificaten worden direct bij KPN aangeschaft door fiscaal dienstverleners en individuele ondernemers. Vanaf einde december konden certificaathouders zich als abonnee bij KPN melden. Tot nu toe hebben ruim 13 000 abonneehouders zich gemeld; in totaal gaat het om maximaal 16 000 overstappers. Er zijn 2 500 certificaten aangevraagd, waarvan er inmiddels ruim 2 000 zijn uitgegeven; deze moeten vervolgens door de gebruikers in hun software worden geïnstalleerd. De softwarepakketten die in gebruik zijn bij fiscale dienstverleners en individuele ondernemers moeten zijn aangepast om de installatie van nieuwe certificaten aan te kunnen. 98% van de softwarepakketten is daarvoor nu gereed.
KPN heeft aanvankelijk opstartperikelen gekend. Intussen is de productie opgeschaald en is de communicatie geïntensiveerd. De veiligheid is echter nimmer in het geding geweest. Er is geen enkele indicatie dat het aanvraag- en uitgifteproces van deze certificaten op enige manier onveilig is.
Geplande einddatum voor de omwisseloperatie is 1 juni 2012. Ik ben voortdurend in overleg met de sector over de voortgang van de operatie. Begin april zal opnieuw overleg plaatsvinden. Als nodig zou zijn om de einddatum van 1 juni enigszins op te schuiven, dan ben ik daartoe bereid. Dat betekent dat het gebruik van de oude Diginotar-certificaten nog met dezelfde periode wordt verlengd. De na het incident getroffen beheersmaatregelen zorgen weliswaar voor voldoende veiligheid, maar het is van belang tot een afsluiting te komen.
Er is dus geen reden om aan te nemen dat fiscale dienstverleners en bedrijven om reden van een certificatenprobleem niet aan hun aangifteverplichting zouden kunnen voldoen. Mocht zich dat desondanks voordoen, dan heb ik reeds eerder toegezegd coulance te betrachten. Fiscale dienstverleners en VNO-NCW hebben aangegeven met deze coulanceregeling te kunnen instemmen.

Vraag 3

Voor de leden van de VVD-fractie staat, zoals eerder ook aangegeven, de veiligheid van de aangiften voor burgers en ondernemers centraal, is deze veiligheid gewaarborgd, ondanks de problemen bij de invoering van het nieuwe BAPI-certificaat van KPN?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het van cruciaal belang is dat ondernemers veilig kunnen communiceren met de Belastingdienst en geen vertraging oplopen bij het indienen van hun aangiften door invoering van het nieuwe BAPI-certificaat? Zo ja, binnen welke termijn verwacht u dat de problemen zijn opgelost?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het heel vervelend is als ondernemers bij hun maandelijkse aangifte onnodig vertraging oplopen en zo zelfs buiten hun schuld te laat zijn met het doen van aangifte? Zo ja, wat denkt u hier aan te gaan doen gezien het grote aantal klachten hierover? Hoe kunnen deze mensen nu aangifte doen, als het BAPI-certificaat de enige mogelijkheid is en kennelijk nog niet naar behoren functioneert?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Is er bij de keuze om KPN het beveiligingscertificaat te laten ontwikkelen gebruik gemaakt van aanbesteding? Is er ondanks de spoed waarmee deze keuze gemaakt moest worden ook gekeken naar andere kandidaten? Waarom is de keuze op KPN gevallen?

Door de Belastingdienst is meteen na het DigiNotar-incident een verkenning gedaan naar solide en betrouwbare partijen die op korte termijn de certificaatdienstverlening aan fiscaal dienstverleners en ondernemers ten behoeve van het aanleveren van aangiften via BAPI zouden kunnen overnemen van DigiNotar. Uitgangspunt daarbij was dat met het oog op een spoedige migratie de BAPI-architectuur zoveel mogelijk ongewijzigd moest blijven. Als gerede partij kwam KPN/Getronics naar voren. Deze partij bleek ook bereid om de dienstverlening van DigiNotar over te nemen.
Van belang is te benadrukken dat KPN de vervangende BAPI-certificaten direct aan fiscale dienstverleners en ondernemers levert, net zoals DigiNotar placht te doen. Er is geen opdrachtgever-opdrachtnemer relatie tussen de Belastingdienst en KPN. Derhalve is ook geen sprake van een aanbestedingsplichtige opdracht.
Wel heeft de Belastingdienst op zich genomen om het proces van vervanging van de BAPI-certificaten bij fiscale dienstverleners en ondernemers maximaal te faciliteren. Dat betekende het beschikbaar stellen van BAPI-specificaties, het onderhouden van de contacten met en het communiceren naar fiscale dienstverleners, ondernemers(organisaties) en softwareleveranciers. Daarnaast heeft de Belastingdienst bij KPN bedongen dat de BAPI-certificaten tegen dezelfde prijs worden geleverd als de oude DigiNotar certificaten, teneinde nadeel bij marktpartijen als gevolg van het DigiNotar-incident te voorkomen of in elk geval zoveel mogelijk te beperken.

Vraag 7

Wordt er overwogen om meerdere fabrikanten van beveiligingscertificaten in te schakelen, naast KPN, om zo de risico’s te spreiden en een optimale dienstverlening mogelijk te maken?

Op 21 maart jl. heeft op het Ministerie van Financiën een bijeenkomst plaatsgevonden met (software)leveranciers die producten leveren op het gebied van autorisatie en authenticatie, daaronder begrepen (beveiligings)certificaten. In deze bijeenkomst is de toekomstvisie van de Belastingdienst op het gehele terrein van autorisatie en authenticatie uiteengezet en is aangegeven hoe de Belastingdienst zich de migratie voorstelt van huidige situatie naar gewenste eindsituatie. Een onderdeel daarvan is het BAPI-kanaal. Tijdens deze bijeenkomst bleken de leveranciers geïnteresseerd in de visie en in verdere participatie in de toekomst. Twee leveranciers gaven te kennen met de Belastingdienst te willen overleggen over het ook gaan leveren van BAPI-certificaten. Met hen is overleg geweest. Het is nu aan deze leveranciers om te bepalen of ze de certificaten daadwerkelijk willen gaan aanbieden. Als het tot een aanbod komt, zal dit geen betekenis meer hebben voor de huidige migratie-operatie. Het in samenwerking tussen de aanbieders en de Belastingdienst komen tot een aanbod vergt in ieder geval twee tot drie maanden voorbereidingstijd. Daarbij komt dan nog de doorlooptijd die nodig is om de softwarepakketten in de markt er geschikt voor te maken – voor zover de softwareleveranciers hier markt voor zien. Zoals gezegd is afronding van de migratie-operatie op dit moment gepland per 1 juni a.s. (eventueel kan deze datum nog iets opschuiven; zie het antwoord op de vragen 2 tot en met 5).
Zoals uit het voorgaande blijkt, is er geen sprake van exclusiviteit voor KPN en sta ik open voor elke aanbieder die aan de gestelde kwaliteitscriteria voldoet. Het is evenwel aan de markt zelf om met een aanbod te komen.

Vraag 1

Klopt het bericht dat oppositiepoliticus Ali Shakouri-Rad in Iran tot 4 jaar cel is veroordeeld voor het «verspreiden van leugens over Iran»?

Dit wordt door Iraanse staatsmedia gemeld.

Vraag 2

Is tevens de prominente mensenrechtenadvocaat Abdolfattah Soltani tot 18 jaar cel veroordeeld omdat hij propaganda tegen het regime zou hebben verspreid?

De heer Soltani is volgens Iraanse staatsmedia tot 18 jaar cel veroordeeld, omdat hij de staatsveiligheid in gevaar zou hebben gebracht.

Vraag 3

Wijzen deze veroordelingen op een steeds verdergaande repressie van de oppositie door het regime in Teheran?

Het Iraanse regime oefent toenemende repressie uit tegenover de oppositie, dissidenten en mensenrechtenactivisten.

Vraag 4

Zo ja, deelt u de mening dat dit aanleiding moet zijn voor een intensivering van de EU- inspanningen om het Iraanse regime onder druk te zetten vanwege de mensenrechtensituatie?

Vraag 5

Zo ja, welke mogelijkheden ziet u voor de EU voor een hardere opstelling tegenover het Iraanse regime in het algemeen en de verantwoordelijke leiders persoonlijk in het bijzonder, vanwege de onaanvaardbare mensenrechtensituatie?

Vraag 6

Zoudt u aan EU-Hoge Vertegenwoordiger (HV) Ashton willen verzoeken op korte termijn dergelijke opties aan de Raad Buitenlandse Zaken (RBZ) voor te leggen, zodat de Raad snel tot concrete EU maatregelen kan besluiten? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het artikel «Tandartsrekening doet pijn; Forse nota patiënt door vrije tarieven»1 en het artikel «Verzekering dekt tandarts zelden helemaal»2 waarin verslag wordt gedaan van de nadelige gevolgen van de vrije tarieven voor patiënten?

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de bevindingen van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF)? Is het waar dat uit een vergelijking van gehanteerde tarieven van 1150 tandartsen is gebleken dat van de 177 soorten behandeling tandartsen voor 155 behandelingen méér vragen dan de verzekeraars maximaal vergoeden?

Bij verschillende gelegenheden heb ik met uw Kamer gesproken over de verschillen tussen de prijzen die tandartsen in rekening brengen en de vergoedingen die zorgverzekeraars daar tegenover stellen. Daarbij heb ik eveneens gewezen op de prille startfase waarin het experiment met vrije prijsvorming in de mondzorg zich nu bevindt en gewaarschuwd voor overhaaste conclusies. Dat geldt wat mij betreft ook nu rondom de door u aangehaalde berichten van de NPCF, maar ook met betrekking tot de inmiddels verschenen berichtgevingen over orthodontie.
Met waardering die ik voor de diverse publicaties heb, laat ik mij primair leiden door de rapportages van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Onlangs heeft de NZa haar tweede marktscan uitgebracht. Ten opzichte van de eerste scan is de prijsontwikkeling van meer prestaties bekeken. De NZa concludeert dat de meeste prijzen vallen binnen de zogenaamde conversiebandbreedte. Dat wil zeggen dat de prijzen van de meeste prestaties uit 2012 omgerekend corresponderen met de bandbreedte van de oude prijzen uit 2011.
Voorts houd ik vast aan mijn eerder gedane uitspraken om geen bijbetalingen binnen het basispakket te dulden. Zorgverzekeraars en tandartsen hebben hierover op mijn initiatief heldere afspraken gemaakt. In mijn brieven van 31 januari 2012 en 15 februari 2012 heb ik u over de resultaten van dit overleg geïnformeerd.
Zoals ik u eerder heb gemeld zal de NZa in juni haar monitor uitbrengen, waarin zij naast de prijzen ook zal ingaan op volumegegevens, serviceverlening, innovatie, kwaliteit en spreiding van aanbod.

Vraag 3

Welke actie gaat u ondernemen richting tandartsen, dan wel richting verzekeraars, om patiënten niet de dupe van het experiment vrije tandartstarieven te laten worden?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «ZN: «Aansluiting LSP minimale kwaliteitseis»»?1

Zorgverzekeraars verwijzen bij het vaststellen van contracten naar de kwaliteitseisen van de beroepsgroep. Als de beroepsgroep (de zorgaanbieders) heeft aangeven dat uitwisseling via het LSP als kwaliteitseis wordt gezien dan kunnen zorgverzekeraars dit opnemen. Het is dus uiteindelijk de beroepsgroep zelf die beslist of aansluiting op het LSP als kwaliteitseis voor de beroepsgroep geldt.

Vraag 2

Deelt u de mening dat deze onzinnige eis voorbarig is daar er nog geen veldnorm of richtlijn is vastgesteld ten aanzien van aansluiting op het LSP?

Op dit moment is er nog geen sprake van een eis tot aansluiting op het LSP. De beroepsgroep stelt zelf de kwaliteitseisen vast. Zorgverzekeraars kunnen in de contracten afspraken maken over veilige en gestandaardiseerde elektronische communicatie tussen zorgaanbieders onderling. De zorgverzekeraars hebben hierbij aangegeven de eis niet in de contracten op te nemen voordat deze is vastgesteld door de beroepsgroep.

Vraag 3

Vindt u dat zorgverzekeraars zich met kwaliteitsnormen mogen bemoeien?

Zie het antwoord op vraag 1. Verder verwijs ik u voor een toelichting op het gebruik van kwaliteitsnormen door zorgverzekeraars naar mijn brief van 21 oktober 2011 (Kamerstuk 29 689, nr. 361).

Vraag 4

Bent u bereid erop toe te zien dat er geen eis tot aansluiting op het LSP komt zolang er geen veldnorm is vastgesteld?

Zie het antwoord op vraag 2.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Diefstal met stoorzender»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt dit bericht? Kunt u aangeven hoe groot dit probleem is?

Het is bekend dat deze methodiek wordt gebruikt. Er zijn geen cijfers bekend over de omvang van dit probleem.

Vraag 3

Deelt u de mening dat bezit van dergelijke «carlock jammers» evenals «jammers», voor het storen van GPS volgsystemen van auto’s, verboden moeten worden, gezien zij enkel gebruikt worden voor diefstal van auto’s?

Een dergelijk verbod is al van kracht.
Een carlock-jammer is een jammer die specifiek gebruikt wordt voor het blokkeren van elektronische autosloten. Dit type jammer valt onder dezelfde wetgeving als GSM- en GPS-jammers. Het adverteren, gebruiken, in bezit hebben en verhandelen van jammers is een overtreding van de Telecomwet.
Het Agentschap Telecom van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie heeft sinds 2010 de aanpak van jammers geïntensiveerd. Het Agentschap werkt samen met politie, douane en private partijen . Deze samenwerking richt zich op de aanpak van de handel in en het gebruik van jammers en de opsporing hiervan. Ook samenwerking met andere Europese landen vormt daarom een onderdeel van de aanpak van het Agentschap Telecom.
Verder is sinds 1 januari 2012 een nieuwe Richtlijn voor strafvordering Telecommunicatiewet (2011R031) in werking getreden, met onder meer verhoogde boetebedragen voor het adverteren, gebruiken, in bezit hebben en verhandelen van jammers.

Vraag 4

Klopt de informatie dat vaak Oost-Europese bendes zijn betrokken bij de diefstal van (vaak dure) auto’s? Zo ja, hoe gaan politie en justitie dit probleem aanpakken? Zijn er goede afspraken gemaakt met andere landen voor opsporing en teruggave van deze gestolen voertuigen? Zo ja, welke en met wie?

Uit de zeer recent door mij ontvangen rapportage over Midden- en Oost-Europese rondtrekkende dadergroepen in Nederland blijkt dat er sprake is van een serieus te nemen verschijnsel: bepaald meer dan incidenteel zijn dergelijke bendes – en soms ook die uit andere landen – actief in ons land. Deze groeperingen houden zich onder andere bezig met de diefstal van voertuigen en voertuigonderdelen. Voor meer informatie over de problematiek en aanpak van rondtrekkende criminele bendes uit Midden- en Oost-Europa verwijs ik naar mijn brief aan de Tweede Kamer over Bestrijding van georganiseerde criminaliteit, nr. 29911/64 van 26 maart 2012.
Gestolen auto’s worden gesignaleerd in het Nationaal Schengen Informatiesysteem alsook wereldwijd via Interpol. Bij het aantreffen van een gestolen voertuig wordt dit gemeld aan het land waar de diefstal heeft plaatsgevonden en zal – mede afhankelijk van de toepasselijke nationale wetgeving en de civielrechtelijke positie van betrokken partijen – teruggave van het gestolen voertuig – kunnen plaatsvinden.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat in veel gemeentes flink op het jongerenwerk wordt bezuinigd, en in een aantal plaatsen het jongerenwerk zelfs geheel verdwijnt?1

Het is aan het lokaal bestuur om te besluiten wie welke rol vervult en dus ook hoeveel wordt geïnvesteerd in lokaal jongerenwerk.

Vraag 2

Erkent u dat jongerenwerk, mits goed uitgevoerd, vaak positieve effecten heeft voor de betreffende jongeren, de ervaren overlast en criminaliteit in de buurt afneemt en de veiligheidsbeleving van buurtbewoners vaak toeneemt?

Het jongerenwerk vervult van oudsher een speciale rol in de relatie jongere, buurt en welzijn.
Het kan een belangrijke rol spelen bij (vroegtijdige) signalering en ondersteuning van jongeren met problemen in de wijken. Problemen thuis en op straat gaan vaak hand in hand. Daarom geldt als uitgangspunt dat de benodigde ondersteuning zo dicht mogelijk bij kinderen en jongeren, in het gezin, op school en in de buurt in samenhang wordt georganiseerd. Ook in de aanpak van problematische jeugd is dit uitgangspunt leidend. Vroegtijdig en stevig ingrijpen voorkomt verder afglijden in hinderlijk, overlastgevend en crimineel gedrag. Wij merken daar wel bij op dat inzet van het jongerenwerk een van de interventies is die kunnen worden ingezet, en niet het enige beschikbare middel.

Vraag 3

Deelt u de vrees van onderzoeker Witte, gespecialiseerd in jeugd- en veiligheidsbeleid, dat je problemen kunt verwachten als de jongerenwerkers uit de wijken verdwijnen? Zo niet, op basis van welke onderzoeken of ervaringen heeft u een andere mening?

Zoals vermeld in het antwoord op vraag 2 en 4 is het aanbod van jongerenwerk niet het enige relevante aspect bij de aanpak van hinderlijk, overlastgevend en crimineel gedrag onder jongeren «op straat». Daarvoor is bijvoorbeeld ook een goede samenwerkende keten van jeugd- en jongerenwerk, politie en openbaar ministerie nodig. Het bevoegde gezag heeft hierin een cruciale rol. Afhankelijk van de lokale speerpunten en problematiek, zal een burgemeester, samen met politie en OM, een plan van aanpak maken op het terrein van jeugd- en jongeren. In een dergelijk plan van aanpak zullen keuzes tot uiting moeten komen als het gaat om in te zetten middelen en capaciteit. Wij hebben er vertrouwen in dat de lokale autoriteiten hierbij tot goede en verantwoorde keuzes komen.

Vraag 4

Erkent u dat jongerenwerkers vaak een nuttige buffer zijn tussen de wijkagent en samenleving, zoals criminoloog Ferwerda stelt? Erkent u dat jongerenwerkers met name van groot belang kunnen zijn om te voorkomen dat jongeren van het «hinderlijke» of «overlastgevende» type afglijden naar de criminaliteit, en er bijvoorbeeld voor te zorgen dat meelopende broertjes en zusjes niet hetzelfde foute pad op gaan?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Deelt u de vrees dat deze forse bezuinigingen op jongerenwerk in veel gemeenten een negatief effect zullen hebben op de ernst en omvang van overlast en criminaliteit? Zo ja, wat gaat u doen om dit te voorkomen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Blijft het kabinet zich op het standpunt stellen dat gemeenten exclusief verantwoordelijk zijn voor het al dan niet inzetten van jongerenwerkers, ook als nu of in de nabije toekomst zou blijken dat door deze bezuinigingen op jongerenwerk overlast en criminaliteit zullen toenemen?

Zoals vermeld in antwoord op vragen 3 en 5 hebben wij er vertrouwen in dat de lokale autoriteiten tot goede en verantwoorde keuzes zullen komen over de inzet van het jongerenwerk en de andere beschikbare middelen voor de aanpak van hinderlijk, overlastgevend en crimineel gedrag onder jongeren. Meer nog dan voor de Rijksbegroting is dat immers in het belang van de betreffende gemeenten zelf.

Vraag 7

Erkent u dat een toename van overlast en criminaliteit op de langere termijn veel hogere kosten voor de rijksbegroting met zich mee zullen brengen dan het bedrag dat nu door deze bezuinigingen in de gemeentes wordt bespaard? Welke mogelijkheden ziet u om dit te voorkomen?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Deelt u de mening dat, gelet op de stelselwijziging jeugdzorg, gemeenten moeten inzetten op preventie, zoals het jongerenwerk, zodat jongeren geen zwaardere zorg nodig hebben? Zo ja, bent u bereid met de Vereniging Nederlandse Gemeenten te overleggen en afspraken te maken over de inzet van het jongerenwerk in de gemeenten?

Eerdere ondersteuning en zorg op maat is één van de doelstellingen van de stelselherziening zorg voor jeugd. Gemeenten worden verantwoordelijk voor alle vormen van zorg voor jeugd, zowel preventieve ondersteuning als zwaardere vormen van zorg. Doordat regie en financiering naar één bestuurslaag (gemeente) gaan, kunnen gemeenten zelf prioriteiten stellen en is er een stimulans om meer te investeren in preventie.
In het ondersteuningsprogramma dat het rijk samen met de VNG aan gemeenten bieden in de aanloop naar de stelselherziening jeugd zal veel aandacht besteed worden aan de beoogde zorginhoudelijke vernieuwing die onder andere gericht is op versterken van preventie. Het is echter aan de gemeenten om afspraken te maken over de vraag hoe de beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk worden ingezet. Het behoort niet tot onze verantwoordelijkheden om afspraken te maken met gemeenten over de inzet van jongerenwerk.

Vraag 1

Is het beter of slechter voor de Nederlandse economie als studenten afzien van het volgen van een masteropleiding?1

Een bewuste keuze van studenten voor een vervolgopleiding is goed voor de Nederlandse economie. Na afronding van een bacheloropleiding, los van de vraag of dat een hbo of een universitaire bacheloropleiding is, is het van belang dat een student bewust kiest welke vervolgstap voor hem of haar het beste is. De langstudeermaatregel beoogt daaraan bij te dragen. Dus als bachelor-studenten zeggen: «ik weet nog niet zeker of ik wel een masteropleiding wil volgen, ik ga eerst werken», dan vind ik dat een bewuste keuze van de student. Deze studenten kunnen altijd later nog besluiten of ze een masteropleiding willen gaan doen.
In het aangehaalde artikel is een beeld neergezet dat 8% van alle bachelorstudenten door de langstudeermaatregel zou afzien van een masteropleiding. Ik kan mij dat moeilijk voorstellen. Desgevraagd hebben de onderzoekers in alle openheid inzage gegeven in de onderliggende (geaggregeerde) gegevens. Daaruit is de onderstaande tabel samengesteld. De onderzoekers hebben de juistheid ervan bevestigd.
Ja
Ja
82
6%
130
6%
Nee
105
7%
47
2%
Weet niet
196
14%
105
5%
Totaal
383
27%
282
13%
Ja
Nee
388
28%
1 748
78%
Nee
247
18%
89
4%
Weet niet
386
27%
111
5%
Totaal
1 021
73%
1948
87%
Totaal
1 404
100%
2 230
100%
Tabel 1: Gerapporteerde gegevens, bewerking OCW.
Hieruit komt het beeld naar voren dat slechts 2% van de wo-bachelorstudenten nu aangeeft dat ze niet van plan zijn om een master of andere vervolgopleiding te doen én dat dit komt door de langstudeerdersmaatregel. Groter is het percentage studenten dat aangeeft niet te weten of ze een master of andere vervolgopleiding gaan doen én dat dit door de langstudeerdersmaatregel komt (5% van de wo-bachelorstudenten). Nog los van de vraag wat studenten daadwerkelijk gaan doen, geeft deze uitkomst niet het beeld dat de langstudeerdersmaatregel een grote belemmering voor het volgen van een master zou zijn.

Vraag 2

Hoeveel economische schade loopt de Nederlandse economie op door de door u gewaardeerde «bewuste keuze» van duizenden jongeren om niet door te studeren?

Zie hiervoor het antwoord op vraag 1.

Vraag 3

Hoeveel werkgevers beschouwen een universitaire bacheloropleiding als een afgeronde opleiding waarmee afgestudeerden een goede baan kunnen bemachtigen?

Op dit moment gaat slechts een zeer beperkt deel van de studenten met een universitaire bachelorgraad de arbeidsmarkt op. Wel is het zo dat tal van studenten met een wo-bachelorgraad een eigen onderneming, studiegerelateerde bijbanen of onderzoeks- of ontwerpopdrachten weten te genereren.

Vraag 4

Acht u het voortijdig stoppen met een vwo-opleiding ook een «bewuste keuze», of hecht u er bij andere opleidingsvormen wel aan dat studenten deze voltooien?

Ik hecht er bij alle opleidingsvormen aan dat leerlingen en studenten deze voltooien. Ik ga ervan uit dat leerlingen en studenten ook daaraan hechten. Overigens is de bachelor een aparte opleiding en is er ook in dit artikel geen sprake van het voortijdig stoppen van deze opleiding.

Vraag 1

Kent u het bericht «Meerderheid Duitse herten besmet met EHEC bacterie», waaruit blijkt dat het overgrote deel van de Duitse herten en reeën besmet is met de EHEC bacterie?1

Ja. Deze constatering moet wel in het juiste perspectief worden geplaatst. De naam EHEC doet vermoeden dat de genoemde bacteriën ernstige ziekte bij de mens zouden kunnen veroorzaken zoals de EHEC die in Duitsland in het voorjaar van 2011 tot een grote uitbraak leidde. De daarvoor benodigde combinatie van eigenschappen was echter afwezig bij de bacteriën die bij het recente Duitse onderzoek bij herten en reeën zijn gevonden. Dit onderzoek spreekt dan ook over «Shiga-toxine producerende E.coli-bacteriën» (STEC) waarvan de meeste bacteriën geen of een veel minder ziekmakend vermogen hebben.
STEC bacteriën behoren tot de darmflora van veel gehouden en wilde diersoorten en worden ook aangetroffen in het milieu. Het is dus niet verwonderlijk dat er ook bij herten STEC bacteriën gevonden worden. Een klein deel van de STEC is wel in staat om mensen ziek te maken. Als er voldoende monsters worden onderzocht kunnen er daarom vaak wel enkele ziekteverwekkende STEC worden gevonden. Wild vormt daarop geen uitzondering.

Vraag 2

Wordt het vlees van herten en reeën uit Duitsland ook in Nederland verhandeld? Zo ja, kunt u aangeven om welke hoeveelheden het gaat, en op welke wijze dit vlees gecontroleerd wordt op de aanwezigheid van EHEC en andere pathogenen? Zo nee, waarop baseert u dit?

Ja, vlees van hert en ree uit Duitsland komt ook in Nederland op de markt.
Het is niet duidelijk om welke hoeveelheden het gaat. Het vlees wordt conform de geldende EU-regels in Duitsland door de officiële dierenarts onderzocht op mogelijke afwijkingen die het vlees ongeschikt maken voor menselijke consumptie. Als er bij dit onderzoek een verdenking ontstaat op de aanwezigheid van ziekteverwekkers kan aanvullend onderzoek worden verricht. Wildvlees mag alleen nadat het is goedgekeurd op de Europese markt worden gebracht.

Vraag 3

Kunt u aangeven op welke wijze de post mortem keuringen van geschoten dieren en hun vlees in Nederland plaatsvindt? Zo ja, kunt u specifiek zijn in uw antwoord ten aanzien van de eisen die hieraan gesteld worden en de garanties die deze keuringen bieden voor de volksgezondheid? Zo nee, waarom niet?

Ja. De keuring na het slachten (post-mortem keuring) van vrij wild vindt plaats conform de Europese hygiëneregels. Meer specifiek conform artikel 5 van Verordening (EG) Nr. 854/2004 van het Europees parlement en de raad van 29 april 2004, houdende vaststelling van specifieke voorschriften voor de organisatie van de officiële controles van voor menselijke consumptie bestemde producten van dierlijke oorsprong. In dit artikel worden de beginselen beschreven van de officiële controles van vers vlees, met inbegrip van vlees van vrij wild. Ten aanzien van de specifieke eisen verwijs ik naar bijlage I, sectie IV, hoofdstuk 8 van dezelfde verordening en het antwoord op de vragen 6 en 7.

Vraag 4

Kunt u uiteenzetten of, en op welke wijze, keuringen van geschoten dieren en hun producten plaatsvinden, wanneer jagers deze dieren meenemen voor eigen consumptie of deze rechtstreeks aan particulieren, restaurants of poeliers leveren? Zo ja, kunt u hierbij ook uitleggen hoe de voedselveiligheid en de volksgezondheid worden gegarandeerd? Zo nee, bent u bereid de mogelijkheid te onderzoeken om te komen tot onafhankelijke keuringen waarbij álle (producten van) in het wild levende dieren worden gekeurd op de afwezigheid van pathogenen?

Productie van onbewerkte levensmiddelen voor eigen consumptie (zoals in het wild verzamelde bramen, paddenstoelen, maar ook geschoten wild) zijn uitgesloten van de reikwijdte van de Europese hygiëneregels. De consument heeft een eigen verantwoordelijkheid voor wat betreft de veilige consumptie en bereiding van dit soort levensmiddelen en kan deze ook nemen, aangezien hij volledig op de hoogte is van de «productie» van dit soort levensmiddelen.
Ook de zogenaamde rechtstreekse leveringen vallen buiten de scope van de Europese hygiëneregels.
Deze vallen echter wel onder de Regeling Vleeskeuring (Regeling van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit van 15 december 2005, nr. TRCJZ/2005/3655, houdende regels ter zake van vleeskeuring). In artikel 9 en 9a worden specifieke regels gesteld ten aanzien van rechtstreekse leveringen om de veiligheid van deze producten te waarborgen.

Vraag 5

Worden door jagers voorzorgsmaatregelen getroffen (beschermende kleding, handschoenen, ontsmetting van transportmiddelen en honden e.d.) om besmetting met en verspreiding van pathogenen te voorkomen? Zo ja, welke maatregelen zijn dat? Zo nee, bent u bereid dergelijke voorzorgsmaatregelen verplicht te stellen?

Om besmetting met en verspreiding van pathogenen te voorkomen is een aantal zaken van belang, zoals het juist plaatsen van het schot, het hygiënisch ontweiden, gevolgd door transport en koeling. Iedere jager is verplicht een basisopleiding te volgen waarin onder meer een praktijkexamen schietvaardigheid is opgenomen.
Wild dat door jagers aan derden wordt geleverd moet zijn beoordeeld door een Gekwalificeerd Persoon (GP). Om wild ter plaatse aan een eerste onderzoek te kunnen onderwerpen moeten GP’s over voldoende kennis beschikken op het terrein van de pathologie van vrij wild, de productie en het hanteren van vrij wild en vlees van vrij wild.
In samenwerking met de NVWA wordt een opleiding verstrekt om jagers tot GP op te leiden. Daarin komen ten minste de volgende onderwerpen aan bod:
Ik zie geen reden om extra voorzorgsmaatregelen vast te stellen.

Vraag 6

Worden naar uw oordeel consumenten van vlees afkomstig van in het wild levende dieren voldoende beschermd tegen pathogenen, zoals EHEC, Salmonella, Campylobacter, Staphyloccus aureus, Clostridium perfringens, Listeria monocytogenes en Trichinella spiralis? Zo ja, waaraan ontleent u die zekerheid? Zo nee, welke maatregelen gaat u treffen en op welke termijn?

Vlees van wild kan, net zoals vlees van landbouwhuisdieren en andere levensmiddelen, besmet zijn met ziekteverwekkers.
Daarom moet ook het vlees van wild net als alle andere levensmiddelen, voordat het op de markt mag worden gebracht, aan de geldende Europese en nationale hygiëneregels voldoen. Hieronder valt onder andere een eerste beoordeling door de gekwalificeerde jager, de keuring door de officiële dierenarts en specifiek laboratoriumonderzoek zoals bijvoorbeeld het Trichinella-onderzoek bij wilde zwijnen. Als er bij de keuring een verdenking ontstaat op de aanwezigheid van ziekteverwekkers kan aanvullend onderzoek worden verricht.
Daarnaast dient ook de consument van het vlees afkomstig van wild zijn eigen verantwoordelijkheid te nemen. Hij dient eventuele (rest)risico’s te vermijden door kruisbesmetting in de keuken te voorkomen en het vlees goed te verhitten bij de bereiding.
Door bovenstaande maatregelen worden de voedselveiligheidsrisico’s in voldoende mate beheerst.

Vraag 7

Kunt u aangeven welke risico’s het eten van met ziekmakende bacteriën en parasieten besmet vlees van geschoten dieren uit het wild meebrengt voor de consument? Zo ja, kunt u specifiek zijn in uw antwoord? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Kunt u uitleggen wie verantwoordelijk is voor de voedselveiligheid van producten afkomstig van in het wild levende dieren, en wie aansprakelijk is indien consumenten van die producten besmet raken met pathogenen, zoals EHEC, Trichinella spiralis e.d.? Zo ja, kunt u dit aangeven voor de hele keten van jager, (gekwalificeerde) keuringsinstantie, (veterinair) laboratorium, groothandel, restauranthouder/poelier, consument of overheid? Zo nee, bent u bereid dit te onderzoeken?

De verantwoordelijkheid voor de voedselveiligheid van een levensmiddel berust in eerste instantie bij de exploitant van het levensmiddelenbedrijf, dat het levensmiddel produceert of bewerkt. Dit geldt ook voor de productieketen van vlees afkomstig van wild. Bedrijven moeten zich aan de geldende wettelijke hygiëneregels houden. Ook hanteren ze zogenaamde hygiënecodes en/of private voedselveiligheidssystemen om zo veilig mogelijk te produceren. De NVWA houdt toezicht op de hele keten.
Voor wat betreft de aansprakelijkheid wil ik verwijzen naar de artikelen 6:185 en verder van het Burgerlijk wetboek, waarin de kaders zijn opgenomen omtrent aansprakelijkheid voor producten.

Vraag 9

Deelt u de mening dat de EHEC-uitbraken van 2011 (en 2012) ernstig waren, en reden vormen om consumptie van met pathogenen besmette producten te voorkomen? Zo ja, bent u bereid de consumptie van vlees van in het wild levende dieren te verbieden, nu blijkt dat dit vlees aangemerkt moet worden als een serieuze bron van besmetting met pathogenen? Zo nee, waarom niet?

Ja, de EHEC uitbraak in 2011 in Duitsland was ernstig. Uitbraken van voedselgerelateerde ziekten kunnen een ernstige bedreiging vormen voor de volksgezondheid. Daarom is het nastreven en behouden van een hoog niveau van bescherming van de volksgezondheid een van de fundamentele doelstellingen van de Europese levensmiddelenwetgeving. Het voorkomen van consumptie van gecontamineerde levensmiddelen speelt daarbij een belangrijke rol.
Zoals aangegeven in antwoord op de vragen 6 en 7 worden de (microbiologische) risico’s van levensmiddelen afkomstig van in het wild levende dieren net zoals bij vlees van landbouwhuisdieren in voldoende mate beheerst. Ik zie daarom geen aanleiding om de consumptie van vlees van in het wild levende dieren te verbieden.

Vraag 1

Hoe kan het dat uit bloedonderzoek van Sanquin blijkt dat het aantal besmettingen met de q-koortsbacterie Coxiella burnetii, ruim tien keer groter is dan eerder door u gedacht?1 Hoe heeft u indertijd zo’n verkeerde inschatting van zaken kunnen maken?

Er is geen sprake van een verkeerde inschatting. Het bloedonderzoek van RIVM-Sanquin maakt schatting van het aantal besmettingen mogelijk. Dat is niet hetzelfde als het aantal ziektegevallen en zeker niet het aantal gemelde ziektegevallen. Voor veel infectieziekten, ook voor Q-koorts, geldt dat slechts een deel van de mensen die geïnfecteerd raakt ook daadwerkelijk ziek wordt. Van de mensen die wel klachten krijgen, zullen velen niet naar de huisarts gaan. Q-koorts wordt alleen gemeld als mensen met klachten de huisarts bezoeken en de huisarts de diagnose laat bevestigen door laboratoriumonderzoek. Er is voor infectieziekten vrijwel altijd een groot verschil tussen het aantal besmettingen, het aantal zieken en het uiteindelijk aantal meldingen.

Vraag 2

In hoeverre is de Kamer in deze altijd op tijd van de juiste gegevens voorzien?

Het recente Sanquin – RIVM onderzoek was erop gericht om een nauwkeuriger schatting te geven door het werkelijk aantal besmettingen te relateren aan het aantal meldingen. Ik heb op 16 september 2011 in antwoord op Kamervragen op dit onderzoek gewezen (Tweede Kamer, 2010–2011, aanhangsel 3686).

Vraag 3

Waren er in een eerder stadium al tekenen ontvangen vanuit de eigen organisatie of van derden dat er een onderschatting zat in de weergave van de grootte van het q-koortsepidemie? Zo ja, wanneer, met welke inhoud en door wie? Wat is er met deze tekenen gedaan?

Zoals ik heb toegelicht in het antwoord op vraag 1, is er geen sprake geweest van een onderschatting. Het is algemeen bekend dat het aantal gemelde ziektegevallen lager ligt dan het aantal besmettingen.
Er is tijdens de epidemie juist op in gezet om de alertheid van patiënten en artsen over Q-koorts te vergroten, zodat zoveel mogelijk mensen met symptomen konden worden gemeld.

Vraag 4

Wat zijn de nieuwste inzichten over de werkzaamheid van het q-koortsvaccin bij geiten?

Op 14 juni 2011 heeft het RIVM een deskundigenberaad belegd over Q-koorts. Door deskundigen is toen vastgesteld dat er tot op dat moment op geen enkele bedrijf abortusproblematiek is gemeld die veroorzaakt is door de Q-koortsbacterie. Onderzoek naar de effectiviteit van de vaccinatie onder de geruimde geiten laat zien dat vaccinatie een sterke reductie van de uitscheiding van C. burnetii geeft. Tevens heeft het lammerseizoen van 2011, door het uitblijven van klinische verschijnselen van Q-koorts bij melkgeiten (abortus), de werkzaamheid van het vaccin in de totale gevaccineerde populatie dieren in de praktijk verder onderbouwd.

Vraag 5

Wat zijn de cijfers over nieuwe besmettingen? Waarop zijn deze cijfers gebaseerd en hoe betrouwbaar zijn deze? Zijn deze cijfers van nieuwe besmettingen gecheckt door middel van representatief bloedonderzoek op bloeddonoren waarvan bekend is dat ze eerder nog geen q-koorts hadden?

Het aantal nieuwe besmettingen is niet vast te stellen. Het RIVM publiceert wel maandelijks een update van het aantal meldingen van patiënten met acute Q-koorts. Daaruit blijkt dat in 2011 82 patiënten gemeld zijn tegen 504 meldingen in 2010. Hieruit kan geconcludeerd worden dat het aantal nieuwe besmettingen ook sterk is afgenomen.
Het vaststellen van het aantal besmettingen (infecties) in de bevolking kan alleen door middel van grootschalig onderzoek waarin bij de deelnemers ten minste twee keer bloed wordt afgenomen. Voor een inschatting van het aantal besmettingen kan gebruik worden gemaakt van het onderzoek van Sanquin.

Vraag 6

Wat is de directe schade van het q-koortsepidemie betreffende enerzijds medische kosten, gebaseerd op de nieuwste cijfers? Als dit niet bekend is, bent u dan bereid hiernaar onderzoek te doen?

Er is geen landelijke inschatting gemaakt van medische kosten en de economische schade als gevolg van Q-koorts.
De huidige inschatting van het aantal besmettingen dat ten grondslag lag aan het aantal gemelde ziektegevallen geeft geen aanleiding om nu een inschatting te maken van de medische kosten en de gevolgkosten van de Q-koortsepidemie.

Vraag 7

Wat is de inschatting van de economische schade die voortkomt uit de q-koortsepidemie naar aanleiding van de nieuwste besmettingsgegevens, (dus schade m.n. doordat mensen niet meer of minder kunnen werken, of overlijden)? Als dit niet bekend is, bent u dan bereid hiernaar onderzoek te doen? Zo neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Bent u bereid-nu blijkt dat de aantallen mensen met chronische q-koorts 1 tot 2% van 50 000 besmette individuen bedraagt – een q-koortsfonds in te stellen waar alle q-koortsslachtoffers gebruik van kunnen maken? Zo nee, waarom niet?

Het RIVM en het UMC Utrecht hebben onlangs onderzoek verricht naar het aantal patiënten met chronische Q-koorts. Op basis van dit onderzoek is het aantal patiënten met chronische Q-koorts dat nu door zorgverleners wordt behandeld geschat op 250 patiënten. Dat aantal zal naar verwachting nog oplopen in de komende jaren.
In mijn brief «Visie op schadefondsen» (Tweede Kamer, 2011–2012, 31 765, nr. 5) heb ik mijn standpunt ten aanzien van een Q-koortsfonds toegelicht.

Vraag 1

Is het waar dat u voornemens bent om te gaan experimenteren met het doven van de straatverlichting op delen van het hoofdwegennet? Zo ja, kunt u aangeven wat deze experimenten behelzen?

Zoals aangegeven in de begroting zal de verlichting worden uitgezet op (die delen van) wegen waar de intensiteit van het gebruik van de weg dit toelaat. Dit om de budgetbehoefte van het beheer en onderhoud van het hoofdwegennet in balans te brengen met de investeringsambities. Dit sluit aan bij mijn brief van 16 december 2010 waarin ik de Kamer informeer over energiezuinige verlichting op het wegennet en de bewuste afweging die daarbij gemaakt wordt om een object al dan niet te verlichten («aan waar het moet, uit waar het kan»).
Op wegen zonder rijtaakverzwarende omstandigheden wordt de verlichting vanaf de zomer uitgezet tussen 23.00 en 05.00 uur. Uit onderzoek blijkt dat deze maatregel geen aantoonbaar negatief effect op de verkeersveiligheid heeft. Mitigerende maatregelen zijn dan ook niet nodig. Overigens is Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid betrokken bij de validatie van dit onderzoek.
Daarnaast is Rijkswaterstaat momenteel aan het inventariseren op welke delen van het hoofdwegennet en onder welke condities de verlichting verdergaand gedoofd kan worden.

Vraag 2

Bent u bekend met de stelling van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid dat het verlagen van een bestaand verlichtingsniveau blijkt te leiden tot een toename van het aantal ongevallen? Houdt u hier bij eventuele experimenten rekening mee, bijvoorbeeld door gebruikmaking van straatverlichting die via sensoren aanspringt als er een voertuig nadert?

Ik ben bekend met de stelling van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid dat het verlagen van een bestaand verlichtingsniveau blijkt te leiden tot een toename van het aantal ongevallen. Bij de vormgeving van de maatregelen wordt de veiligheid daarom kritisch bezien, zoals u ook kunt afleiden uit de beantwoording van vraag 1.

Vraag 3

Herinnert u zich dat de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu (I&M) op 23 november 2011 bij de begrotingsbehandeling van I&M meldde dat hij «binnenkort» de eerste resultaten verwachtte van het experiment met ledverlichting langs de A44? Wat zijn die eerste resultaten?

De eindrapportage van de proef met ledverlichting langs de A44 wordt binnenkort verwacht, dan heb ik ook de eerste resultaten.

Vraag 4

Herinnert u zich dat de staatsecretaris tijdens diezelfde begrotingsbehandeling van I&M zei dat Rijkswaterstaat «als een bok op de haverkist» zit als het gaat om ledverlichting langs snelwegen? Kunt u aangeven in welke tempo en met welke ambitie u de tienduizenden lichtpunten langs 1200 kilometer Rijksweg van ledverlichting gaat voorzien?

Ja, dat kan ik mij herinneren.
Tijdens het AO Duurzaam van 14 februari 2012 is aan de staatssecretaris gevraagd in welk tempo de uitrol van ledverlichting plaatsvindt. Hierop antwoordde hij dat het tempo varieert van object tot object; dit is afhankelijk van het vervangingsritme.
Dit antwoord is nog steeds geldig. Als armaturen vervangen moeten worden, wordt gekozen voor ledverlichting indien de extra investering binnen 10 jaar wordt terugverdiend en het technisch uitvoerbaar is.

Vraag 1

Hebt u een ontheffingsverzoek voor de huisvestigingseisen op grond het honden- en katten besluit 1999 van de Dierenbescherming Limburg ontvangen? Zo ja, op welke datum is dit verzoek ingediend en door u geregistreerd?1 Op welke gemeenten heeft dit verzoek betrekking?

Dit verzoek is op 27 januari 2012 geregistreerd bij het ministerie. Dit verzoek heeft geen betrekking op een gemeente maar op een dierenasiel gevestigd in Maastricht.

Vraag 2

Is het waar, zoals Dierenbescherming Limburg stelt, dat dit verzoek bij u is «zoekgeraakt»? Zo ja, wat is de oorzaak daarvan?

Op grond van de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren en het Honden- en kattenbesluit 1999 (hierna HKB) is geen termijn vastgesteld voor het reageren op een ontheffingsverzoek. Op grond van de Algemene wet bestuursrecht geldt in dat geval een redelijke termijn van acht weken. Het besluit is genomen binnen de daarvoor geldende termijn.
Overigens merk ik hierbij op dat het dierenasiel een overgangstermijn van 10 jaar heeft gehad om te voldoen aan de minimale welzijnseisen van HKB.

Vraag 3

Is het u bekend dat door het zoekraken van dit verzoek er nog geen besluit is genomen, waardoor gemeenten in overtreding zijn en niet aan hun wettelijke plicht voldoen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is het formeel en procedureel correct dat Dierenbescherming Limburg, namens een overheidsorgaan een ontheffingsverzoek kan indienen terwijl de wettelijke taak bij de gemeente zelf ligt?

Er is geen ontheffingsverzoek ingediend namens een overheidsorgaan. De plicht om te voldoen aan alle eisen van het KHB ligt bij de beheerder van het asiel, niet bij de gemeente.

Vraag 1

Bent u bekend met de berichtgeving over wetgeving in Kameroen die mensen detineert op verdenking van homoseksualiteit?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het gegeven dat mensen onder Kameroense wetgeving gedetineerd kunnen worden vanwege hun seksuele geaardheid?

Nederland wijst discriminatie op elke grond af en komt actief op voor de rechten van lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgender (LHBT) mannen en vrouwen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat dit type wetgeving in strijd is met tal van internationale verdragen waar Kameroen aan gecommitteerd is? Indien nee, waarom niet?

Ja, een dergelijke wet is in strijd met de Kameroense internationale verplichtingen op het terrein van mensenrechten.

Vraag 4

Bent u bereid de Kameroense autoriteiten te wijzen op hun internationaalrechtelijke verplichtingen op het vlak van mensenrechten, nu zij zo duidelijk in strijd handelen met die verplichtingen? Bent u bereid zowel in bilaterale contacten, als via de Europese Unie de Kameroense autoriteiten hierop in heldere bewoordingen aan te spreken en de Kamer hier op korte termijn over te informeren? Indien nee, waarom niet?

De afgelopen maanden heeft Nederland regelmatig gevangenschappen van van homoseksualiteit verdachte personen geagendeerd binnen de EU. Mede hierdoor heeft de EU deze zaken aan de orde gesteld in een demarche en de Kameroense regering op haar internationale verplichtingen gewezen. Nederland zal binnen de EU blijven aandringen op het agenderen van LHBT rechten in de relaties met de Kameroense regering.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Mol stopt cocaïne in vleugel»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de levens van de reizigers van deze vlucht ernstig in gevaar zijn gebracht, nu iemand clandestien gesleuteld heeft aan de vleugel van een vliegtuig? Zo nee, waarom niet? Deelt u de mening dat alleen al het feit dat iemand op deze manier toegang had tot een vliegtuig een ernstig veiligheidsprobleem vormt? Zo nee, waarom niet?

Het feit dat iemand op deze wijze toegang heeft gehad tot een vliegtuig vormt op zichzelf een ernstig veiligheidsprobleem, los van de vraag of de passagiers van deze specifieke vlucht daadwerkelijk risico hebben gelopen.

Vraag 3

Wat gaat u doen om de veiligheidssituatie te verbeteren, zodat vliegtuigen voortaan niet langer clandestien gemanipuleerd kunnen worden? Gaat u daarnaast de drugscontrole verder uitbreiden of aanscherpen?

Er zijn verschillende maatregelen van kracht die erop gericht zijn te voorkomen dat onbevoegden toegang hebben tot een vliegtuig. Wereldwijd hebben landen afspraken gemaakt over de beveiliging van luchthavens in het kader van de International Civil Aviation Organization (ICAO). Ook voor Caribisch Nederland is deze ICAO-regelgeving van toepassing. Sinds de wijziging van de status van deze eilanden wordt daar extra geïnvesteerd in de kwaliteit van de beveiliging van de burgerluchtvaart. Daarbij gaat het onder andere om de inzet van extra beveiligingsmiddelen, het opleiden van personeel, het invoeren van antecedentenonderzoeken en het inrichten van het toezicht op de beveiliging van de burgerluchtvaart (Kamerstukken II, vergaderjaar 2011–2012, 31 568, nr. 91). De Inspectie voor de Leefomgeving en Transport (ILT) houdt toezicht op onder meer de grondafhandelingsactiviteiten, evenals de naleving van de eisen waaraan gecertificeerd en vakbekwaam luchthavenpersoneel moet voldoen.
De Douane controleert op de aanwezigheid van verdovende middelen. De drugscontrole wordt niet nog verder aangescherpt, nu er reeds sprake is van een 100% controle voor vluchten van en naar de overzeese gebieden van het koninkrijk. Daarnaast wordt alle operationele informatie uit onderzoeken permanent gebruikt om wat betreft controle en opsporing in te spelen op nieuwe trends. Bovendien neemt KLM vanuit haar eigen verantwoordelijkheid bovenop de wettelijk vereiste maatregelen extra voorzorgsmaatregelen om drugssmokkel tegen te gaan.
Ik ben van mening dat het huidige stelsel van maatregelen afdoende is. Dit enkele incident geeft voor mij thans geen aanleiding om in Nederland aanvullende stappen te nemen bovenop de inspanningen die worden verricht in het kader van de transitie van Caribisch Nederland.

Vraag 4

Nemen de plaatselijke autoriteiten, waarmee KLM nauw samenwerkt, het geconstateerde probleem voldoende serieus? Zo ja, waaruit blijkt dit? Zo nee, waarom niet en wat gaat u daaraan doen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het hier om personeel van de luchthaven moet gaan, gezien het vereiste technische inzicht, de tijd en de gelegenheid? Zo nee, waarom niet?

Onder leiding van het Openbaar Ministerie is door de Koninklijke Marechaussee samen met de Douane en de FIOD een onderzoek opgestart. Het onderzoek strekt zich uit tot alle mogelijk betrokken diensten en bedrijven. Betrokkenheid van luchthavenpersoneel wordt hierbij niet uitgesloten. In het belang van het onderzoek kunnen hierover geen nadere mededelingen worden gedaan.

Vraag 6

Wat gaat de Koninklijke Marechaussee doen om de dader(s) op te sporen? Welke diensten zullen er nog meer betrokken worden bij het onderzoek?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Pentagon Slackens Difficult-To-Achieve JSF Performance Requirements» verschenen op 1 maart 2012?1

Ja.

Vraag 2

Bent u geïnformeerd over hetgeen besproken is op 14 februari 2012 in de Joint Requirements Oversight Council (JROC)? Zo ja, wanneer?

Ja. Het JROC is de instantie van het Pentagon die de prestatie-eisen aan wapensystemen vastlegt. Defensie is voorafgaand aan het JROC-overleg van 14 februari jl. geïnformeerd over het voornemen om in dit overleg enkele prestatie-eisen van de F-35 te bespreken. Voor de F-35A, de variant waarvoor Nederland belangstelling heeft, betrof het één prestatie-eis en wel die ten aanzien van het vliegbereik. Aansluitend aan de JROC-bijeenkomst is op 15 februari jl. het resultaat besproken tijdens een overleg op het JSF Program Office (JPO). Zie tevens het antwoord op vraag 4.

Vraag 3

Zijn voornemens de prestatie eisen van de F-35 naar beneden bij te stellen besproken binnen het Joint Programme Office (JPO)? Zo ja, wanneer?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Indien het voornemen de prestatie eisen van de F-35 naar beneden bij te stellen een definitieve status krijgt, bent u dan bereid een nieuwe kandidatenvergelijking te doen ten behoeve van de opvolging van de F-16?

In tegenstelling tot wat het artikel suggereert, is tijdens de JROC-bijeenkomst de prestatie-eis over het vliegbereik van de F-35A van 590 zeemijlen niet verlaagd. Wel is op grond van recente praktijkervaringen met de nieuwe toestellen besloten het gehanteerde vliegpatroon bij de uitvoering van missies aan te passen. Met de jaarrapportage over 2010 (Kamerstuk 26 488, nr. 258) is u gemeld dat de drempelwaarde van 590 zeemijlen net niet werd gehaald omdat het bereik 584 zeemijlen bedroeg. Door de voorgestelde aanpassing van het vliegpatroon wordt het bereik naar verwachting 613 zeemijlen en wordt de drempelwaarde van 590 zeemijlen dus wel gehaald.
Zoals ik tijdens het debat van 13 maart jl. heb uiteengezet, is een nieuwe kandidatenvergelijking niet aan de orde.

Vraag 1

Bent u bekend met het rapport «Inzicht in doeltreffendheid van subsidies» van de Randstedelijke Rekenkamer?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw oordeel over het feit dat in 2011 de provincie Noord-Holland 40, de provincie Zuid-Holland 43, de provincie Utrecht 44 en de provincie Flevoland 53 procent van hun totale begrotingen uitgaven aan subsidies? Acht u het noodzakelijk dat deze vier provincies vorig jaar samen maar liefst een bedrag van ruim € 1,1 miljard uitgaven aan subsidies?

Hier speelt dat verantwoordelijkheden op het daartoe geëigende niveau moeten worden opgepakt. De provincies zijn als autonome bestuurslaag zélf verantwoordelijk voor de verstrekking van subsidies en het is aan de lokale volksvertegenwoordiging om hier een oordeel over te vormen Het kabinet hanteert het adagium: je gaat erover of niet. Dat is vastgelegd in het regeerakkoord en in de bestuursafspraken met de medeoverheden. De colleges van Gedeputeerde Staten (GS) leggen over het gevoerde beleid verantwoording af aan de Provinciale Staten (PS). Het is aan de PS om een oordeel te vormen over het beleid van GS. Dit hoort bij de lokale democratie die wij in kennen. In dit verband zijn ook de lokale rekenkamers in het leven geroepen die op onafhankelijke wijze bijdragen aan beter bestuur en betere publieke verantwoording. De lokale rekenkamers ondersteunen daarmee ook de lokale volksvertegenwoordigers in hun controlerende taak. Ik vind het positief dat deze rol op provinciaal niveau dan ook kritisch wordt opgepakt, en dat er met die insteek wordt gekeken naar de verstrekking van subsidies. De verantwoordelijkheden worden dan op het geschikte niveau opgepakt. Ook de rekenkamers pakken hun rol goed op. In dit geval hebben de GS van de vier provincies in hun reactie op het onderzoek ook aangegeven dat de verbetervoorstellen van de rekenkamer worden overgenomen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het onacceptabel is dat, ondanks een wettelijke plicht daartoe, maar een deel van de subsidies wordt geëvalueerd en dat als er wel geëvalueerd wordt de kwaliteit van die evaluaties vaak gering is? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het ontoelaatbaar is dat provincies slechts van een gering deel van de subsidies weten welke prestaties geleverd zijn en zij van vrijwel geen enkele subsidie weten of de beoogde doelen zijn gerealiseerd? Deelt u de mening dat het onaanvaardbaar is dat provincies weinig inzicht blijken te hebben in de doeltreffendheid van hun subsidies? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de wijze waarop provincies blijkbaar met belastinggeld omspringen, te kwalificeren is als schandelijk? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Bent u bereid met de provincies een indringend gesprek te voeren en daarmee te bevorderen dat zij voortaan de wet gaan naleven en al hun subsidies gaan evalueren? Bent u bereid er in dat gesprek aan toe te voegen dat die evaluaties van goede kwaliteit dienen te zijn en dat provincies er goed aan zouden doen voortaan alle subsidies stop te zetten die niet blijken te voldoen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Wilt u deze vragen beantwoorden vóór het debat in de Kamer naar aanleiding van het algemeen overleg over het Onderzoeksrapport van de Algemene Rekenkamer «Leren van subsidie-evaluaties»?

Aangezien er nog geen datum is gepland voor dit algemeen overleg, ga ik er vanuit dat met de beantwoording van de vragen 1 tot en met 6 aan de beantwoording van deze vraag voldaan.

Vraag 1

Kent u het bericht «Kabinet doet Holland Casino in de verkoop»1 en herinnert u zich het bericht «Verkoop Holland Casino»; PvdA: «Entertainmentbedrijf geen taak overheid»?2

Ja.

Vraag 2

Betekent het feit dat Holland Casino een staatsbedrijf is dat de verdere ontwikkeling naar een entertainmentbedrijf met onder andere een uitbreiding van theater- en horecafaciliteiten, wordt gehinderd? Zo nee, hoe verhoudt zich dit tot de regels ten aanzien van markt en overheid?

Holland Casino is een private onderneming die zelfstandig opereert. Door de pseudo-aandeelhouder wordt het behandeld als ware het een staatsdeelneming. Inzake het ontplooien van nevenactiviteiten hebben de toenmalige ministers van Financiën en van Justitie uw Kamer op 24 maart 2010 een brief3 gestuurd met hun reactie op het advies van de landsadvocaat. Graag verwijzen wij u hiernaar. De brief gaat vooral in op de vraag in welke mate vernieuwing van het casinoconcept mogelijk is zonder de Europeesrechtelijke houdbaarheid van het monopolie voor speelcasino’s in gevaar te brengen. Volgens de landsadvocaat is het mogelijk de kwaliteit van het aanbod te verhogen en het aanbod aantrekkelijker te maken, zolang het speelaanbod en de hoeveelheid reclame daarvoor in zijn totaliteit niet wordt vergroot. Revitalisering van de bestaande casino’s zou niet op Europeesrechtelijke bezwaren stuiten, ook als in de bestaande casino’s meer dan voorheen plaats wordt ingeruimd voor horecafaciliteiten of als er een (klein) theater wordt ingericht.

Vraag 3

Is het waar dat het kabinet momenteel werkt aan een voorstel tot privatisering van Holland Casino? Zo ja, wat is de stand van zaken van dat voorstel, op welke termijn is de verkoop mogelijk en had de Tweede Kamer eerder kennis van een dergelijk voorstel kunnen nemen? Zo nee, betekent dat dan dat u op dit moment op geen enkele manier overweegt Holland Casino te verkopen?

Eén van de uitgangspunten van de van de in maart vorig jaar aan uw Kamer verzonden Beleidsvisie Kansspelen4 is om de beleidsdoelstellingen (voorkomen van kansspelverslaving, beschermen van de consument, tegengaan van fraude en witwassen en creëren van passend en attractief aanbod) zoveel mogelijk door het stellen van strikte regels en het uitoefenen van goed toezicht te bereiken en niet altijd vast te houden aan het huidige beginsel om per kansspelcategorie slechts één vergunning toe te laten. In het nieuwe kansspelbeleid zullen wij dan ook bezien hoe de markten geordend worden (één of meer vergunningen). Onze departementen werken momenteel hard aan voorstellen voor een gemoderniseerde inrichting en ordening van de kansspelmarkten voor casino’s en automatenhallen. De vraag of de overheid voor 100% eigenaar dient te zijn van Holland Casino is daar een afgeleide van. Een eventuele verkoop van Holland Casino zal derhalve bezien worden in samenhang met de voorstellen voor een gemoderniseerde inrichting en ordening van deze kansspeldeelmarkten. Een concreet voorstel tot privatisering is er nu derhalve niet.

Vraag 4

Indien het antwoord op vraag drie bevestigend is, op welke wijze overweegt het kabinet Holland Casino dan eventueel te verkopen? Gebeurt dat via een veiling van de vergunning, een onderhandse verkoop, uitgifte van aandelen of anders?

Wij kunnen nu op deze vragen geen betekenisvolle antwoorden geven. Voor de vormgeving van voorstellen voor een gemoderniseerde inrichting en ordening van de kansspelmarkten zijn de in de vraag genoemde doelstellingen, alsook de bescherming van de consument tegen crimineel en frauduleus handelen onaantastbare randvoorwaarden. Marktordeningsopties die daar geen of onvoldoende rekening mee houden zijn onaanvaardbaar.

Vraag 5

Indien verkoop wordt overwogen, vindt de verkoop van Holland Casino dan in zijn geheel plaats of worden afzonderlijke locaties afzonderlijk of in clusters verkocht? Op welke wijze wordt er bij de verkoop rekening gehouden met doelstellingen ten aanzien van het voorkomen van gokverslaving of het wiswassen van geld en met de belangen van het huidige personeel van dit staatsbedrijf?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Betekent een mogelijke verkoop van Holland Casino dat daarmee meer ruimte wordt gecreëerd voor entertainment en online gokken in combinatie met kansspelen binnen de vestigingen van Holland Casino?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 7

Is het waar dat er zes jaar geleden al belangstelling was bij Amerikaanse gokconcerns om Holland Casino over te nemen? Zo ja, waar bleek die belangstelling uit en bestaat die nog steeds?

De afgelopen jaren hebben zich op de departementen van Veiligheid en Justitie en Financiën verschillende partijen gemeld om hun belangstelling voor het exploiteren van één of meerdere casino's in Nederland kenbaar te maken. Gelet op het huidige stelsel van de Wet op de Kansspelen en de positie van Holland Casino daarin is van onderhandelingen met deze partijen geen sprake.

Vraag 8

Zijn u op dit moment partijen bekend die geïnteresseerd zijn in een overname van Holland Casino? Bent u al met partijen in onderhandeling?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Wanneer krijgt de Kamer een kabinetsreactie over hoe de aangenomen moties met betrekking tot een breed kansspelbeleid (behorend bij het wetsvoorstel Wijziging van de Wet op de kansspelen 32 264) worden uitgevoerd?

Zoals uw Kamer bij haar regeling van werkzaamheden van 28 februari jl. heeft verzocht, zal de reactie op de aangenomen moties op korte termijn aan uw Kamer worden gezonden.

Vraag 1

Wat is uw opvatting over de «ongebruikelijke transacties» waarbij de huidige minister-president van Curaçao in 2009 als toenmalig lid van de Eilandsraad betrokken was?1

De benoeming van de minister-president is een landsaangelegenheid. Het past mij daarom niet daar een opvatting over te hebben. Benoeming geschiedt bij landsbesluit, door de Gouverneur onder politieke verantwoordelijkheid van de (nieuwe) minister-president. Het is aan de Staten van Curaçao om te beoordelen of de bestuurders een goede afweging hebben gemaakt bij de benoeming van de minister-president.

Vraag 2

Wanneer was u op de hoogte van deze ongebruikelijke financiële transacties?

Mijn ambtsvoorganger heeft van de Gouverneur begin 2011 zijn waardering van de uitkomsten van de gebruikelijke screening van bewindslieden door de veiligheidsdienst Nederlandse Antillen c.q. Curaçao ontvangen en daar kennis van genomen (u bent hier per brief van 19 januari 2011, Kamerstuk 2010–2011, 32 500 IV, nr. 26 en het debat van 10 februari 2011 (Handelingen 10 februari 2011, 51-4) over geïnformeerd). Deze screening bestond uit een onderzoek door de Veiligheidsdienst en onderzoek naar gegevens van betrokkenen uit de dossiers van het Openbaar Ministerie, de Belastingdienst en de Sociale Verzekeringsbank.

Vraag 3

Zouden de in het artikel genoemde ongebruikelijke transacties bij een screening van ministers een belemmering hebben gevormd voor de benoeming van deze minister-president?

Het Openbaar Ministerie heeft eind 2010 meldingen bij het Meldpunt Ongebruikelijke Transacties (MOT) met het hoofd van deze dienst besproken en zag toen op basis van de beschikbare informatie vooralsnog geen termen aanwezig om een strafrechtelijk onderzoek in te stellen. De verklaring die de procureur-generaal daarover richting de Gouverneur van Curaçao heeft gestuurd in december 2010 is door de regering van Curaçao openbaar gemaakt (persbericht 7 maart 2012 «OM heeft reeds in december 2010 de premier «gecleared» inzake MOT-meldingen»).

Vraag 4

In hoeverre is naar uw opvatting op Curaçao nog sprake van goed bestuur?

Curaçao is een autonoom land en heeft zijn eigen mechanismen om de gemeenschappelijke waarden te waarborgen. Het is in eerste instantie aan de organen van het land om zorg te dragen voor goed bestuur. De verantwoordelijkheid van het Koninkrijk in dit verband bestaat uit invulling geven aan het waarborgen van deugdelijkheid van bestuur als bedoeld in artikel 43, tweede lid van het Statuut voor het Koninkrijk. Uitgangspunt daarbij is dat de Koninkrijksregering de landen de tijd en ruimte laat om zelf hun verantwoordelijkheid te nemen. Ingrijpen in de autonomie van een land om de deugdelijkheid van bestuur te waarborgen, moet worden beschouwd als een ultimum remedium.

Vraag 5

Hoe gaat u invulling geven aan de taak van de Koninkrijksregering om goed bestuur op Curaçao te waarborgen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Ken u het artikel «Zelfmoord? Bij militairen Sst!»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat uw ministerie noch een andere organisatie cijfers bijhoudt van zelfmoord onder veteranen?

Ja. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) houdt, als enige organisatie in Nederland, gegevens bij over de doodsoorzaken van in Nederland woonachtige personen. Het CBS maakt hierbij gebruik van de «melding doodsoorzaak» die is voorgeschreven in de Wet op de Lijkbezorging. Of hierbij sprake is van een veteraan wordt door het CBS niet geregistreerd. Defensie bestudeert of het mogelijk is om aan de hand van de informatie van het CBS periodiek onderzoek uit te voeren naar zelfdoding bij veteranen.

Vraag 3

Is het waar dat u geen verhoogd percentage zelfmoorden onder veteranen vermoedt op basis van onderzoek onder oud-Balkangangers? Zo ja, kunt u aangeven waarom u deze missie dermate vergelijkbaar acht met andere Nederlandse missies dat een dergelijke conclusie valt te trekken?

Met mijn brief van 11 mei 2011 (Kamerstuk 27 580, nr. 17) heb ik de Kamer het rapport van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) over Balkan-veteranen aangeboden, getiteld «Cancer incidence and cause-specific mortality following Balkan deployment». Voor dit onderzoek zijn 18 000 (oud) militairen – die op de Balkan zijn ingezet – meer dan tien jaar gevolgd. In deze groep bevonden zich ook militairen die na de missie op de Balkan elders voor missies zijn ingezet. Bij dit onderzoek is geen statistisch significant hoger percentage zelfdoding geconstateerd dan bij een vergelijkbare deel van de Nederlandse bevolking. Het RIVM wijst erop dat de onderzoeksperiode langer is dan die van andere internationale onderzoeken en dat dit onderzoek daardoor meer zeggingskracht heeft gekregen.
Voor de missies naar de Balkan geldt, net als voor andere missies, dat zich bij militairen psychische klachten kunnen ontwikkelen ten gevolge van de uitzending. Dat de situatie in de Verenigde Staten verschilt met die in Nederland kan zijn terug te voeren op verschillen in uitzendduur, verschillen in begeleiding voor, tijdens en na een missie en een andere wijze waarop de zorg voor militairen en veteranen is ingericht.

Vraag 4

Kunt u uiteenzetten waarop uw ministerie de opvatting baseert dat een hoger dan gemiddeld zelfmoordpercentage in de VS niet van toepassing is op Nederland «omdat de Nederlandse militaire uitzendingen korter zijn, de begeleiding voor, tijdens en na de missie intensiever is, en de medische zorg anders is ingericht»?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de mening dat Defensie een proactieve houding zou moeten hebben bij onderzoek naar gevallen van zelfdoding door veteranen? Zo nee, waarom niet?

Een medewerker van Defensie die kampt met problemen kan zich wenden tot uiteenlopende zorgverleners. Deze zullen hem of haar proberen te helpen de problemen de baas te worden en escalatie van het probleem te voorkomen. Elke defensie-eenheid kent bovendien een Sociaal Medisch Team (SMT) dat de problematiek van de werknemer kan bespreken. Van het SMT maken onder meer de commandant, de bedrijfsarts, de maatschappelijk werker en de geestelijk verzorger deel uit. Preventie, het aanbieden van toereikende zorg en mogelijkheden voor snelle interventie door hulpverleners zijn belangrijke factoren bij het voorkomen van zelfdoding. Wanneer bekend is dat een militair door zelfdoding om het leven is gekomen, zullen hulpverleners en commandanten in overleg met het SMT nagaan of betere hulp mogelijk was geweest. Dit geldt ook voor het LZV indien het een veteraan betreft die via het LZV zorg heeft ontvangen.
In het antwoord op vraag 2 heb ik uiteengezet dat alleen het CBS informatie ontvangt over de doodsoorzaken van in Nederland woonachtige personen. Soms krijgt Defensie informatie over zelfdoding van oud-militairen en veteranen. Deze informatie is echter niet toereikend voor een betrouwbare registratie van zelfdoding. Defensie bestudeert of het mogelijk is om aan de hand van de informatie van het CBS periodiek onderzoek uit te voeren naar zelfdoding bij veteranen.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het registeren van zelfdodingen van veteranen inzicht kan geven in de mogelijke problematiek van zelfdoding onder veteranen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Deelt u de mening dat met het registeren van zelfdodingen, eventuele oorzaken hiervan kunnen worden achterhaald en op deze manier de voor- en nazorg voor uitgezonden militairen kan worden verbeterd? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 8

Kunt u vanaf heden in de jaarlijkse Veteranennota informatie over zelfdoding onder veteranen opnemen?

Indien de studie zoals bedoeld in het antwoord op de vragen 5, 6 en 7 leidt tot inzicht in de mate waarin zelfdoding voorkomt onder veteranen, kan deze informatie vanaf 2013 in de Veteranennota worden opgenomen.

Vraag 1

Weet u dat Nederlandse zeezeilschepen veelvuldig in Duitsland worden gecontroleerd door de Wasserschutzpolizei en dat sommige schepen tot 6 maal toe in evenzoveel maanden zijn geïnspecteerd?

Dat is mij bekend.

Vraag 2

Deelt u de opvatting dat de inspectie van buitenlandse zeeschepen een taak is die overeenkomstig de Havenstaatrichtlijn (2009/16/ec) uitgevoerd dient te worden en dat de controles van de Wasserschutzpolizei op het gebied van frequentie, verslaglegging en kennis van de inspecteurs op gespannen voet staan met deze richtlijn?

Ik deel de opvatting dat de inspectie van buitenlandse zeeschepen een taak is die primair overeenkomstig de Havenstaatrichtlijn (2009/16/ec) uitgevoerd dient te worden. Daarnaast kunnen controles op de naleving van de ISPS Code (International Ship and Port Facility Security Code) worden verricht door de lokale bevoegde autoriteit voor maritieme beveiliging, in plaats van door havenstaatcontrole inspecteurs. In Duitsland is de Wasserschutzpolizei de bevoegde autoriteit voor deze controles. Het is niet aan mij om te beoordelen of de praktische uitvoering van deze controles door de Wasserschutzpolizei op gespannen voet staat met Europese regelgeving, dat is aan de Europese Commissie.

Vraag 3

Deelt u de opvatting dat de controle op de naleving door schepen van de internationale normen op het gebied van veiligheid en voorkoming van verontreiniging in de eerste plaats de taak van de vlaggenstaat is en dat geschillen tussen landen over de interpretatie van deze normen ook de vlaggestaat aangaan?

Een vlaggenstaat is primair verantwoordelijk voor de controle op de naleving van internationale normen op het gebied van veiligheid, voorkoming van verontreiniging en leef- en werkomstandigheden aan boord1 van schepen onder haar vlag. Daarnaast bestaat het systeem van Havenstaatcontrole, als tweede verdedigingslinie tegen schepen die niet aan de normen voldoen. Het besluit om een schip al dan niet te inspecteren en aan te houden wordt genomen door de havenstaat. In de richtlijn Havenstaatcontrole is bepaald2 dat de vlaggenstaat in geval van aanhouding door de havenstaat in kennis dient te worden gesteld. Geschillen tussen landen over de interpretatie van internationale regelgeving kunnen in diverse gremia en bilateraal besproken worden. Zo heb ik tijdens de transportraad van 22 maart 2012 mijn Duitse ambtgenoot Ramsauer gesproken over deze kwestie (zie ook antwoord 6).

Vraag 4

Deelt u de opvatting dat de Nederlandse autoriteiten, in gesprek moeten gaan met haar Duitse counter part over de controles door de Wasserschutzpolizei?

Ja. In Nederland heeft eerst overleg plaatsgevonden met de branchevereniging BBZ. Deze heeft hierna als eerste contact opgenomen met de Duitse inspectiedienst die deze inspecties geïnitieerd heeft, de BSH (Bundesamt fur Seeschifffahrt und Hydrographie). Daarnaast is er vanuit de Inspectie en vanuit mijn maritieme beleidsdirectie meerdere keren contact geweest met de Duitse autoriteiten, tot nu toe zonder resultaat. Daarom heb ik besloten tot het sturen van een brief over deze kwestie aan mijn Duitse ambtgenoot. Zie ook mijn antwoord op vraag 6.

Vraag 5

Deelt u de opvatting dat, in het licht van de inspanningen van de Europese Commissie om tot nieuwe wetgeving voor zeilschepen te komen en in het licht van de lopende infractieprocedure van de Europese Commissie tegen de Deense Staat over de interpretatie van internationale normen voor zeilschepen, de Nederlandse vlaggestaat bij de Duitse autoriteiten ten minste zou moeten aandringen op terughoudendheid?

Ja, en dat is ook gebeurd. Zie mijn antwoord op vraag 6.

Vraag 6

Deelt u de opvatting dat het de inzet zou moeten zijn om vόόr begin april, wanneer de schepen richting de Oostzee vertrekken, tot een verstandhouding te komen om te voorkomen dat de zeilschepen onnodig gehinderd worden?

Ja. Hiertoe heb ik een brief aan mijn Duitse collega Ramsauer gestuurd, waarin ik aandring op terughoudendheid en zijn medewerking vraag om te voorkomen dat bij de start van het nieuwe vaarseizoen eind maart, onnodige problemen ontstaan in Duitse havens. Deze lijn heb ik nogmaals onder zijn aandacht gebracht in een bilateraal gesprek tijdens de transportraad 22 maart jongstleden.