Vraag 1

Waarop baseerde u uw uitspraak tijdens het verantwoordingsdebat dat Nederland op de vijfde plek van de Global Competitiveness Index (GCI) staat?

Ik baseerde mijn uitspraken tijdens het verantwoordingsdebat op de Global Competitiveness Index 2010/2011 van het World Economic Forum en Education at a Glance 2010 van de OESO.
Nederland stond volgens deze bronnen in de top 10 van meest concurrerende landen. Voor concurrentiekracht in algemene zin stond Nederland op nummer 8. Binnen die groep staat Nederland op nummer 5 voor wat betreft de uitgaven aan onderwijs als percentage van het bruto binnenlands product.
Ik sprak hiervan omdat het kabinet de prestaties in het onderwijs beziet in het licht van ons groeivermogen. De Nederlandse onderwijsprestaties moeten omhoog in het belang van het groeivermogen van onze economie. Beter presteren met onderwijs zit niet in meer geld en niet in een fundamentele aanpassing van ons onderwijsstelsel. Wel is een andere manier van werken nodig.

Vraag 2

Waarop baseerde u uw uitspraak tijdens het verantwoordingsdebat dat deze index te maken heeft met de totale onderwijsuitgaven in het bruto binnenlands product?

Zie antwoord op vraag 1.

Vraag 3

Klopt het dat Nederland in de GCI 2010/20111 slechts op plaats acht staat en niet op plaats vijf zoals u beweerde?

Zie antwoord op vraag 1.

Vraag 4

Klopt het dat de GCI 2010/2011 slechts tien indicatoren over onderwijs bevat op een totaal van meer dan 110 indicatoren?

Ja.

Vraag 5

Klopt het dat geen van deze indicatoren betrekking heeft op de totale onderwijsuitgaven in het bruto binnenlands product?

Ja.

Vraag 6

Deelt u de mening dat de GCI daarmee geen goed beeld geeft van de inspanningen van dit kabinet op het gebied van kennis en onderwijs?

Ja.

Vraag 7

Deelt u de mening dat uw uitspraken over de GCI tijdens het verantwoordingsdebat op onjuiste informatie waren gebaseerd?

Nee. De uitspraken waren onderbouwd door de genoemde cijfers van GCI en OESO. Ik heb daarover in het vragenuurtje van 7 juni gezegd dat Nederland evenveel uitgeeft aan onderwijs als de landen in de top 5 van meest concurrerende economieën in de wereld, terwijl Nederland zelf nog niet tot die top 5 economieën behoort.

Vraag 8

Wat betekent de constatering dat deze informatie onjuist was voor het kabinetsbeleid met betrekking tot de onderwijsinvesteringen en de doelstelling de internationale top 5 te halen?

Ik deel deze constatering niet.

Vraag 9

Wat vind u ervan dat dit de tweede keer is in korte tijd dat een lid van uw kabinet met betrekking tot het onderwijs onjuiste informatie gebruikt ter ondersteuning van het kabinetsbeleid?2

Ik deel deze constatering niet.

Vraag 10

Bent u het met ons eens dat de jaarlijkse «foto» van de Kennisinvesteringsagenda (KIA) een meer specifiek beeld geeft van de Nederlandse kennisprestaties dan de GCI?

De foto van de Kennisinvesteringsagenda geeft een samenvatting van beschikbare informatie over de uitgaven aan kennis in Nederland. Die informatie is specifieker dan wat er in de GCI is opgenomen.

Vraag 11

Bent u bereid uw uitspraken over de kennisprestaties van ons land voortaan te baseren op de foto van de Kennisinvesteringsagenda zodat onjuiste informatie buiten het debat blijft?

Nee. Het kabinet benut informatie uit verschillende bronnen om het beleid te onderbouwen. Daarvoor is goed inzicht nodig over prestaties in internationaal perspectief en ontwikkelingen in de loop van de tijd. Daarvoor worden onder andere bronnen gebruikt als de GCI, de OESO, maar ook het CBS en het CPB.

Vraag 1

Bent u bekend met het rapport van het VN-Mensenrechtencomité gedateerd op 25 augustus 2009?1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met het rapport VN- comité voor de uitbanning van rassendiscriminatie van 25 maart 2010?2

Ja.

Vraag 3

Bent u tevens bekend met de openbare brief gericht aan de Permanente Vertegenwoordiger van Nederland te Geneve van 16 december 2010 waarin de speciale rapporteur van het VN-Mensenrechtencomité de Permanente Vertegenwoordiger verzoekt om het rapport van het VN-Mensenrechtencomité onder uw aandacht te brengen? Kunt u aangeven of dit ook is gebeurd?3

Ja, ik ben bekend met deze brief.

Vraag 4

Heeft de Nederlandse regering al geantwoord op de brief van 16 december 2010? Zo ja, kunt u dat antwoord aan de Kamer toezenden? Zo nee, waarom niet?

De regering heeft nog niet geantwoord op deze brief. Beantwoording zal plaatsvinden door zo spoedig mogelijke indiening van de gevraagde tussenrapportage. De verschillende Koninkrijksdelen leggen momenteel de laatste hand aan de tussenrapportage. Naar verwachting kan de definitieve tekst vóór 15 augustus bij het Mensenrechtencomité worden ingediend.

Vraag 5

Heeft de Nederlandse regering inmiddels gehoor gegeven aan het verzoek om binnen een jaar na verzending van het rapport aan te geven op welke wijze Nederland aanbeveling 21 van het rapport VN- comité voor de uitbanning van rassendiscriminatie gaat uitvoeren? Zo ja, kunt u dit aan de Kamer toezenden? Zo nee, waarom niet?

De regering zal uiterlijk 15 juli a.s. gehoor geven aan het verzoek van het VN-comité voor de uitbanning van rassendiscriminatie.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het niet tijdig antwoorden op de brieven afkomstig van mensenrechtencomités, en bovendien betrekking hebben op het naleven van de mensenrechten, schadelijk is voor het imago van Nederland op het gebied van mensenrechten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe gaat u dit verbeteren?

Nederland is zich bewust van het belang van tijdige en accurate nakoming van zijn verdragsverplichtingen. Inmiddels zijn goede procedures afgesproken om vertraging bij de aanlevering van de tussenrapportages te voorkomen.

Vraag 7

Bent u bereid deze vragen te beantwoorden vóór het algemeen overleg over mensenrechten en vrijheid van godsdienst en meningsuiting op 14 juni aanstaande?

Vanwege het noodzakelijke interdepartementale overleg bij de (tussen)rapportages worden de antwoorden op de vragen u helaas pas hierbij toegezonden.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Ook hogere uitkering voor Turken»?1

Ja.

Vraag 2

Daar Turkije niet staat vermeld op het lijstje «Uitzondering Toeslagenwet voor verdragslanden»,2 waar baseert het Europees Hof zich dan op om vast te stellen dat ook Turken in Turkije de toeslag uitbetaald moeten krijgen?

Zie antwoord 2 en 3 op vragen van de leden Van Hijum (CDA) en Omtzigt (CDA) aan de minister en de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over uitkeringen in Turkije (ingezonden 30 mei 2011).

Vraag 3

Kan deze uitspraak van het Europees Hof een precedent zijn voor uitkeringsgerechtigden in andere landen? Zo ja, welke?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Welke stappen hebt u al gezet om de export van toeslagen op uitkeringen naar het buitenland te verhinderen?

Op grond van de Wet beperking export uitkeringen, die per 1 januari 2000 in werking is getreden, is export van toeslagen op grond van de Toeslagenwet vanaf dat moment niet langer mogelijk voor nieuwe gevallen. Voor reeds bestaande rechten op een toeslag krachtens de toeslagenwet werd een overgangsregeling getroffen.
Sinds 5 mei 2005 (plaatsing van de Toeslagenwet op bijlage II bis bij Verordening nr. 1408/71) is Nederland niet langer verplicht om de toeslagen krachtens de Toeslagenwet naar andere landen van de EU/EER/Zwitserland te exporteren. Voor bestaande rechten werd een overgangsregeling van drie jaar getroffen. Per 1 mei 2010 is Verordening Nr. 1408/71 vervangen door Verordening 883/2004. Ook op grond van Verordening 883/2004 hoeven geen toeslagen krachtens de Toeslagenwet te worden geëxporteerd (op grond van artikel 70 van Verordening (EG) Nr. 883/2004 + plaatsing op Bijlage X).
Naar landen buiten de EU/EER/Zwitserland vindt tot op heden alleen nog export van toeslagen krachtens de Toeslagenwet plaats indien die verplichting bestaat op grond van het betreffende bilaterale socialezekerheidsverdrag.

Vraag 5

Hoe ver staat het met het eventueel aanpassen/opzeggen van de verdragen die Nederland verplichten om toeslagen op uitkeringen naar verschillende landen te exporteren?

Zie antwoord 6 op vragen van de leden Van Hijum (CDA) en Omtzigt (CDA) aan de minister en de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over uitkeringen in Turkije (ingezonden 30 mei 2011).

Vraag 6

Welke belemmeringen ondervindt u bij het uitvoeren van de stappen bedoeld in vragen 4 en 5?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «NPO wil oude series niet delen met derden»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat televisieseries die zijn gefinancierd met publiek geld zoveel mogelijk online toegankelijk dienen te zijn? Zo nee, waarom niet?

Ja.

Vraag 3

Deelt u de mening dat film-, documentaire- en televisieproducenten de mogelijkheid moeten hebben om zelf online hun auteursrecht te exploiteren? Zo nee, waarom niet?

Ja, indien dit in overeenstemming is met het contract dat een producent heeft gesloten met de omroep die de serie of film uitzendt en bekostigt. Afspraken over online hergebruik en daarmee de exploitatie van auteursrechten kunnen van geval tot geval verschillen.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u de handelswijze van de NPO om geen toestemming te verlenen aan individuele omroepen om mee te werken aan Ximon.nl, terwijl de NPO zelf geen auteursrecht heeft ten aanzien van de betreffende series en u meer dan een miljoen euro heeft geïnvesteerd in het platform?

Ik vind het gewenst dat mensen toegang krijgen tot Nederlandse televisieseries en speelfilms die in het verleden door de publieke omroep zijn uitgezonden. Dat kan de publieke omroep zelf doen, en in samenwerking met een partij als Ximon. Ik begrijp tegelijk ook de aarzelingen van de NPO, want men moet ook afwegen hoe een dergelijke samenwerking zich verhoudt tot de eigen actuele programmering en uitvoering van de wettelijke taak. Online distributie door derden is wat dat betreft nog ontontgonnen terrein. Juist daarom lijkt het mij goed dat de publieke omroep praktijkervaring op doet met Ximon. Mede op basis van deze ervaring kan de NPO vervolgens algemeen beleid formuleren voor hergebruik van ouder materiaal door derden, rekening houdend met de spelregels van de Mediawet.
Vanuit de bovenstaande noties, heeft het ministerie van OCW bemiddeld in deze zaak, maar uiteindelijk ligt de verantwoordelijkheid bij de raad van bestuur van de NPO en de afzonderlijke (rechthebbende) omroeporganisaties. De Mediawet staat samenwerking met Ximon niet in de weg. Het Commissariaat voor de Media heeft de betrokken afzonderlijke omroeporganisaties al toestemming verleend voor deze nevenactiviteit.

Vraag 5

Waarom is het aan de NPO om al dan niet toestemming te verlenen om mee te werken aan Ximon.nl? Welk publiek belang wordt daarmee gediend?

Het betreft hier een nevenactiviteit van afzonderlijke omroeporganisaties. Het Commissariaat voor de Media toetst of deze nevenactiviteiten in overeenstemming zijn met de Mediawet. De raad van bestuur van de NPO moet op grond van de Mediawet eveneens toestemming verlenen aan nevenactiviteiten van afzonderlijke omroeporganisaties; hij toetst voorgenomen nevenactiviteiten aan het algemene belang van de publieke omroep als geheel. Deze bevoegdheid maakt onderdeel uit van een geheel aan bevoegdheden die de raad van bestuur heeft ter realisering van de publieke taak. In de kern stelt de raad van bestuur vast wat de programmatische strategie is van de publieke omroep als geheel. Daaronder valt ook de strategie voor distributie van nieuw en ouder materiaal via diverse radio en televisiekanalen en op internet. Zonder deze regisserende rol voor de raad van bestuur, zouden afzonderlijke publieke omroeporganisaties ieder hun eigen keuzes maken, waardoor goede prestaties van de publieke omroep als geheel onvoldoende zijn geborgd.

Vraag 6

Bent u bereid op korte termijn in gesprek te gaan met de NPO zodat de televisieseries snel toegankelijk zullen zijn voor het publiek? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u de Kamer over de uitkomsten van dat gesprek informeren vóór 15 juni 2011?

Mijn departement heeft diverse malen met de NPO over samenwerking met Ximon gesproken. De raad van bestuur van de NPO heeft mij onlangs laten weten dat hij heeft besloten alsnog groen licht te verlenen aan samenwerking van afzonderlijke omroepen met Ximon. Het zou gaan om televisieseries van vijf jaar en ouder en om een proefperiode van anderhalf jaar. De nadere voorwaarden zijn nog onderwerp van overleg. Omroepen beslissen als (mede) rechthebbende uiteindelijk zelf of ze daadwerkelijk met Ximon in zee gaan.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de uitspraak van de rechtbank Zwolle van 31 maart 2011, waarin de rechtbank heeft beslist prejudiciële vragen aan het Europese Hof van Justitie te stellen over de verenigbaarheid van de Wet Inburgering Buitenland (WIB) met de Gezinsherenigingsrichtlijn (hierna: de richtlijn)?

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat u op 12 mei 2011 heeft besloten om aan de vreemdeling in de betreffende zaak alsnog in beginsel een machtiging tot voorlopig verblijf (mvv) af te geven, met vrijstelling van het inburgeringsexamen in het buitenland? Wat is de reden voor deze inwilliging en wat is de grond waarop de mvv nu is verleend? Wat is de reden dat deze beslissing op dit moment alsnog komt, terwijl u twee jaar lang weigerde de mvv af te geven, en dit standpunt twee jaar lang in juridische procedures verdedigde?

Ja, dat klopt. De reden voor inwilliging is gelegen in een combinatie van een aantal, in beroep opgekomen c.q. aangevoerde, individuele feiten en omstandigheden welke tot de conclusie hebben geleid dat sprake is van een zeer bijzonder geval. Betrokkene heeft in dit verband in beroep nieuwe feiten naar voren gebracht en met stukken onderbouwd welke niet eerder bekend waren. In de beroepsfase worden er door de rechter geen nieuwe feiten en omstandigheden meegenomen in de beoordeling maar deze kunnen wel aanleiding geven voor een heroverweging.
Dit samenstel van individuele omstandigheden heeft er naar mijn oordeel toe geleid dat de draaglast zwaarder is geworden dan de draagkracht van betrokkene. Mede gezien ook de gestelde belangen van de kinderen en haar echtgenoot heeft heroverweging van het eerdere besluit plaatsgevonden en is er een uitzondering gemaakt op het vereiste dat het basisexamen inburgering in het buitenland moet zijn behaald en is de gevraagde mvv met als doel «gezinshereniging» alsnog verstrekt.

Vraag 3

Klopt het dat u in de beslissing op bezwaar en tot tweemaal toe ter zitting in beroep bij de rechtbank heeft verdedigd dat de WIB niet strijdig is met de richtlijn en dat er geen aanleiding is om af te wijken van het relevante beleid of regelgeving? Handhaaft u dit standpunt nog steeds? Kunt u dit toelichten?

Ja, ik handhaaf het standpunt dat de WIB niet strijdig is met de richtlijn en dat er in de besluitvormingsfase geen aanleiding was af te wijken van het relevante beleid of regelgeving. Ik ben van mening dat de Richtlijn Gezinshereniging hier voldoende ruimte toe biedt.

Vraag 4

Is het waar dat het de eerste keer is sinds de inwerkingtreding van de WIB dat u afwijkt van uw beleid en de regels omtrent het stellen van de exameneis?

Nee, er is sinds de inwerkingtreding van de WIB in een beperkt aantal zaken een uitzondering gemaakt op het vereiste dat het basisexamen inburgering in het buitenland moet zijn behaald. De regelgeving maakt het maken van uitzonderingen mogelijk.

Vraag 5

Heeft u de mvv in deze individuele zaak verleend, omdat u een uitspraak van het Europees Hof wilde voorkomen? Had u indicaties dat het Europees Hof zou oordelen dat de WIB in strijd is met de richtlijn?

Nee, in deze individuele zaak is een mvv verleend om redenen genoemd in antwoord 2. Er waren mij geen indicaties bekend dat het Europees Hof zou oordelen dat de WIB in strijd is met de richtlijn.

Vraag 6

Hoe verhoudt het door u vermijden van het ontstaan van jurisprudentie zich met uw uitgangspunt, dat u onlangs in overleg met de Kamer uitsprak, om in vreemdelingenzaken slechts beroepsprocedures te voeren als daar de eenheid van jurisprudentie mee gediend is?

In het AO op 27 april jl. inzake stroomlijning van de asielprocedure heeft minister Leers benadrukt dat in hoger beroep gaan bij de Raad van State soms juist van belang is om de rechtseenheid te waarborgen.
In onderhavige zaak is de vreemdeling in beroep gegaan tegen de afwijzing van de mvv aanvraag. Hoger beroep is hier niet aan de orde. De rechtbank heeft voordat deze een uitspraak wilde doen, prejudiciële vragen gesteld aan het Europese Hof van Justitie. Dit is een bevoegdheid van de verwijzende rechtbank en gaat buiten mijn bevoegdheid om.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat twee voormalige oppositiekandidaten in Wit-Rusland veroordeeld zijn tot gevangenisstraf wegens deelname aan demonstraties?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het recht om te demonstreren een groot voorrecht is binnen een rechtstaat en dat met dit recht zorgvuldig moet worden omgegaan?

Ja, het recht om te demonstreren is een wezenlijk onderdeel van de rechtsstaat.

Vraag 3

Bent u van mening dat de protesten na de – door onafhankelijke waarnemers als zwaar frauduleus bestempelde – verkiezingen zijn veroorzaakt door deze voormalige presidentskandidaten? Zo, ja waarom? Zo nee, waar ligt volgens u de mogelijke oorzaak?

Ja, maar niet uitsluitend. Voormalige presidentskandidaten Statkevitsj en Uss behoorden tot een groep van Belarussische oppositieleden die heeft opgeroepen en deelgenomen aan een demonstratie die bedoeld was als protest tegen de frauduleuze presidentiële verkiezingen van 19 december 2010. Daarnaast waren er vele andere demonstranten. De demonstratie was officieel niet toegestaan. Deze had een vreedzaam karakter en oppositieleiders hebben de deelnemers opgeroepen zich van geweld te onthouden. In de loop van de demonstratie is door enkele aanwezigen (niet de oppositieleiders) schade toegebracht aan een regeringsgebouw, waarna ordetroepen hard ingrepen, de demonstratie uiteen joegen en honderden deelnemers arresteerden. Volgens meerdere waarnemers zouden de aanvallen op het gebouw zijn uitgegaan van personen die niet tot de oppositie behoren. Deze personen zijn tot op heden niet geïdentificeerd of berecht. Een onafhankelijk onderzoek waartoe internationaal is opgeroepen, heeft niet plaatsgevonden.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het een slechte ontwikkeling is dat er landen zijn waarin het recht op demonstratie nog altijd niet is erkend, dan wel dat er overheden zijn die deelnemers aan demonstraties intimideren of straffen of hardhandig ingrijpen tijdens demonstraties?

Ja.

Vraag 5

Bent u bereid de veroordeling van de voormalig presidentskandidaten rechtstreeks en in EU-verband ter sprake te brengen? Zo ja, op welke wijze zult u dit doen? Zo nee, waarom niet?

Ja, ik blijf de veroordeling van voormalige presidentskandidaten en demonstranten in bilaterale contacten en in multilateraal kader (EU, OVSE, Raad van Europa, EBRD) aan de orde brengen.
In de EU blijft Nederland zich inspannen om het strikte huidige EU-sanctiebeleid1 tegen het regime te handhaven en is Nederland voorstander van aanvullende maatregelen, waaronder economische sancties. De leidraad hierbij moet wel zijn dat maatregelen gericht moeten zijn tegen het regime en dat de bevolking niet onnodig moet worden getroffen. Mede op sterk aandringen van Nederland besloot de EU op 20 juni jl. om de lijst van personen tegen wie sancties gelden wederom uit te breiden (voor het eerst ook met bedrijven), een wapenembargo in te stellen op middelen die kunnen worden ingezet voor interne repressie en verdere leningen van het EIB aan het Belarussische regime afhankelijk te maken van verbetering in de mensenrechtensituatie.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Scheepsbouw bezorgd over concurrentie»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het voor bedrijven van het Nederlandse scheepsbouwcluster belangrijk is tot een internationaal gelijk speelveld te komen? Zo ja, kunt u aangeven welke acties u gaat ondernemen om tot een gelijk speelveld te komen? Zo nee, kunt u aangeven hoe u vindt dat bedrijven moeten omgaan met een prijsdruk en zelfs de onmogelijkheid om te leveren?

Ja. Een gelijk speelveld is van groot belang voor bedrijven in Nederland, dat geldt zeker ook voor de scheepsbouw.
In internationaal verband hecht Nederland er aan om te komen tot afspraken over een level playing field. Er bestaan op dit gebied bijvoorbeeld al jarenlang meningsverschillen tussen Europa en landen als Zuid-Korea en China. Nederland blijft zich hard maken om te komen tot een level playing field. Het is daarom teleurstellend te moeten constateren dat de OESO-onderhandelingen over scheepsbouw zijn stopgezet.
Overigens ben ik van mening dat de scheepsbouw een normale bedrijfstak is. Ik ben daarom geen voorstander van specifieke subsidies voor de scheepsbouw, omdat de ontwikkeling van de sector hier niet bij is gebaat. Nederland heeft dit standpunt altijd bij de Europese Commissie kenbaar gemaakt, er moet immers voor worden gewaakt dat een wedloop aan subsidieconcurrentie ontstaat.
Echter, als het level playing field wordt verstoord en wordt aangetoond dat andere lidstaten subsidie beschikbaar stellen aan hun scheepsbouw, zal de Nederlandse overheid de mogelijkheden bezien om een gelijk speelveld te realiseren. Een voorbeeld hiervan is de Subsidieregeling Innovatieve Zeescheepsbouw, waarvoor in de periode 2007–2010 € 60 miljoen ter beschikking is gesteld. Voor 2011 heb ik deze subsidieregeling verlengd en een budget van € 4,2 miljoen beschikbaar gesteld. Deze regeling valt onder het Europese steunkader voor de scheepsbouw.
Ook op het terrein van de financiering van scheepsnieuwbouw is eerder al een regeling ingevoerd in navolging van bestaande regelingen van andere Europese lidstaten. Het doel hiervan is een level playing field tot stand te brengen. Na eerder gevoerd overleg met banken en sector is een aangepaste garantieregeling eind 2010 door de Europese Commissie goedgekeurd. Op dit moment vindt nog overleg plaats met de Europese Commissie over de hoogte van de risico-opslagen.
Aantoonbare verstoringen van het level playing field binnen Europa worden door mijn departement aangekaart bij de Europese Commissie. In mijn brief aan uw Kamer van 8 juni jl. heb ik het proces inzake de Spaanse Tax Lease en de voortgang van het onderzoek van de Commissie hiernaar nader toegelicht. Tijdens het wetgevingsoverleg op 8 juni jl. heb ik vervolgens aangegeven dat, indien de Commissie niet deze zomer met een besluit komt over de Spaanse Tax Lease constructie, ik de Commissie hierover zal benaderen.

Vraag 3

Bent u van mening dat er subsidies, leningen of garantstellingen in het leven geroepen moeten worden om zo een gelijk speelveld te waarborgen? Zo ja, kunt u aangeven wat de mogelijkheden zijn en welke maatregelen u gaat nemen? Kunt u aangeven wat er eventueel naast ondersteuning op financieringsgebied aan mogelijkheden ligt om in de scheepsbouwsector tot een internationaal gelijk speelveld te komen?

Ja, zie ook mijn antwoord op vraag twee. Indien wordt aangetoond dat het speelveld voor bedrijven wordt verstoord, zal ik bezien wat er nodig is om het gelijke speelveld te waarborgen. De financiële mogelijkheden hiervoor zijn vanwege de beschikbare middelen echter zeer beperkt.
Omdat de Garantieregeling Scheepsnieuwbouwfinanciering het oogmerk heeft kostendekkend te zijn, is hier in principe geen beslag op de beschikbare middelen voorzien. De aangepaste regeling zal in werking treden als het overleg met de Europese Commissie over de te hanteren risico-opslagen is afgerond.
Voorts kan de Nederlandse scheepsbouw natuurlijk gebruik maken van het reguliere instrumentarium in Nederland, waaronder bijvoorbeeld de regeling Tijdelijke Garantie Ondernemingsfinanciering, de Willekeurige Afschrijving, de Werkkapitaaldekking en de Exportfinanciering.
Voorts heeft het kabinet ervoor gekozen om, samen met bedrijfsleven en kennisinstellingen, voor negen topsectoren agenda’s op te stellen. Eén van deze topsectoren is water. Het maritieme cluster maakt hiervan deel uit en is intensief betrokken bij het opstellen van de agenda van deze topsector. Het doel van deze agenda is de internationale concurrentiepositie van de maritieme sector te versterken en kansen te benutten. Ook economische diplomatie maakt meer dan voorheen deel uit van het kabinetsbeleid. Het Nederlandse bedrijfsleven wordt hierdoor ondersteund bij het internationaal ondernemen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van uitspraak C-485/07, waarin het Europese Hof in Luxemburg bepaalt dat Nederland de uitkering inzake de toeslagenwet, die voorziet tot aanvulling tot het Nederlandse sociale minimum, uit moet blijven keren in Turkije?

Ja.

Vraag 2

Welke gevolgen heeft dit voor uitkeringen inzake de toeslagenwet, die zijn ingegaan voor 2000, die zijn ingegaan tussen 2000 en 2010 en uitkeringen die zijn ingegaan na 1/1/2011?

Met het arrest Akdas (C485/07) van 26 mei 2011 geeft het Europese Hof van Justitie antwoord op een aantal prejudiciële vragen die door de Centrale Raad van Beroep zijn gesteld. De Centrale Raad van Beroep zal dit arrest betrekken bij de behandeling van het hoger beroep in de zaak Akdas. In de zaak Akdas c.s gaat het om uitkeringsgerechtigden van Turkse afkomst die – nadat ze in Nederland hebben gewerkt en arbeidsongeschikt zijn geworden – op vrijwillige basis zijn teruggegaan naar Turkije. Naast de arbeidsongeschiktheidsuitkering werd een toeslag op grond van de Toeslagenwet betaald, waarmee deze uitkering werd aangevuld tot het – in Nederland geldende – sociaal minimum. Vanaf 2000 is die toeslag geleidelijk afgebouwd. Akdas c.s. hebben tegen diverse beschikkingen van het UWV over afbouw van de toeslag bezwaar en beroep aangetekend. De Centrale Raad van Beroep achtte het voor het beantwoorden van de rechtsvraag of het beëindigen van het recht op toeslag voor deze personen correct is, noodzakelijk het Europese Hof van Justitie een aantal vragen voor te leggen. Deze vragen richten zich op de interpretatie van artikel 6 van het Besluit 3/80 van de Associatieraad Europese Unie met Turkije inzake de coördinatie van de sociale zekerheid van Turkse werknemers die op het grondgebied van de Europese Unie werken of hebben gewerkt. Zoals gezegd is deze zaak nog in behandeling bij de Centrale Raad van Beroep. Pas nadat de Centrale Raad van Beroep uitspraak heeft gedaan inzake Akdas c.s. wordt duidelijk wat de exacte gevolgen zijn van het arrest Akdas van het Europese Hof van Justitie voor de export van uitkeringen inzake de Toeslagenwet. Zodra ik daar meer duidelijkheid over heb, zal ik uw Kamer nader informeren. Hierbij zal ik tevens nader ingaan op de vragen die uw Kamerleden hebben gesteld.

Vraag 3

Hoeveel mensen, die eerder hun toeslag zijn kwijtgeraakt, krijgen hem terug op grond van deze wet en uitspraak en hoe is de groep samengesteld?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Onder welke omstandigheden zijn uitkeringen inzake de toeslagenwet nu exporteerbaar naar buurland Duitsland?

Toeslagen krachtens de Toeslagenwet zijn nu niet exporteerbaar naar Duitsland. Voor de Lidstaten van de EU/EER en Zwitserland geldt op het terrein van de sociale zekerheid de Verordening betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels (Verordening (EG) Nr. 883/2004). De toeslag krachtens de Toeslagenwet is met ingang van 5 mei 2005 aangemerkt als een bijzondere, niet op premie- of bijdragebetaling berustende prestatie (artikel 70 van Verordening (EG) Nr. 883/2004 + plaatsing op Bijlage X). Deze wordt met ingang van 1 januari 2010 (na een overgangsperiode waarin op grond van de wet vervolgens nog afbouw van deze toeslag heeft plaatsgevonden) in zijn geheel niet meer geëxporteerd naar de Lidstaten van de EU/EER en Zwitserland.

Vraag 5

Onder welke omstandigheden moeten uitkeringen inzake de toeslagenwet geëxporteerd worden naar Turkije, dat geen lid van de EU is?

Zoals bij antwoord 2 en 3 is toegelicht wordt pas na uitspraak van de Centrale Raad van Beroep duidelijk wat de exacte gevolgen zijn van het arrest Akdas van het Europese Hof van Justitie voor de export van uitkeringen inzake de Toeslagenwet.

Vraag 6

Naar welke verdragslanden (Bosnië-Herzegovina; Brazilië; Canada; Chili; Israël; Kaapverdië; Kosovo; Kroatië; Marokko; Montenegro; Nieuw-Zeeland; Servië; Tunesië; Verenigde Staten; Zuid-Korea) kan de export van toeslagen al worden stopgezet?

Het is het beleid van de Nederlandse regering om bilaterale socialezekerheidsverdragen, op grond waarvan een verplichting bestaat toeslagen te exporteren, aan te passen wanneer dit mogelijk is. Voor zover er sprake is van exportverplichtingen op basis van een bilateraal socialezekerheidsverdrag, zal Nederland dit ter sprake brengen bij de verdragsbesprekingen in verband met de beëindiging van de export van kinderbijslag.
Recent voorbeeld is het verdrag met Tunesië. Met Tunesië is ambtelijk overeenstemming bereikt over aanpassing van het verdrag. De verdragsbesprekingen met Tunesië zullen nog worden voortgezet in verband het beëindigen van de export van kinderbijslag.
Het verdrag met Brazilië wordt voorlopig toegepast. Deze voorlopige toepassing van dit verdrag zal met ingang van 1 januari 2012 worden beëindigd.

Vraag 7

Welke juridische mogelijkheden heeft u om de toeslagen, die bedoeld zijn om aan te vullen tot het Nederlands sociaal minimum, niet langer exporteerbaar te laten zijn, zowel binnen de EU als buiten de EU?

Voor de exporteerbaarheid van de toeslagen binnen de EU zie het antwoord op vraag 4. Voor de exporteerbaarheid van de toeslagen buiten de EU geldt dat die toeslagen geëxporteerd moeten worden indien die verplichting bestaat op grond van een bilateraal socialezekerheidsverdrag. Slechts door aanpassing of opzegging van het bilateraal socialezekerheidsverdrag is het mogelijk om de toeslagen niet langer exporteerbaar te laten zijn.
Indien export van toeslagen geboden is op grond van een associatieovereenkomst of -besluit, is het slechts door een aanpassing of beëindiging daarvan mogelijk om de toeslagen krachtens de Toeslagenwet niet langer exporteerbaar te laten zijn.

Vraag 8

Welke verdere gevolgen heeft deze uitspraak voor de Nederlandse sociale zekerheid?

Het Europese Hof van Justitie heeft in zijn uitspraak de prejudiciële vragen van de Centrale Raad van Beroep beantwoord. Het is nu aan de Centrale Raad van Beroep om – met in achtneming van de antwoorden van het Europese Hof van Justitie op de prejudiciële vragen – uitspraak te doen. Naar aanleiding van de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep zal duidelijk worden wat de gevolgen zijn voor de Nederlandse sociale zekerheid.
Zie ook antwoord 2 en 3.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «ETF’s1: het nieuwste gevaar voor de financiële markten»?2

Ja.
Er zijn veel verschillende soorten ETFs. Het onderpand van fysieke ETFs is belegd in (onderdelen van) de te volgen index. Wanneer het niet mogelijk of wenselijk wordt geacht om de onderliggende index als onderpand te gebruiken kan er ander onderpand aangeboden worden, zoals het geval is bij synthetische ETFs.
Wanneer het onderpand de gevolgde index niet weerspiegelt, kan dit tot problemen leiden indien investeerders op grote schaal hun aandelen verkopen, of wanneer de ETF-aanbieder failleert. Investeerders hebben in zulke gevallen immers een claim op het onderpand, wat een significant andere exposure kan opleveren dan gewenst. Daarom is het van belang dat aanbieders van ETFs transparant zijn over de fondsconstructie en dat investeerders begrijpen in welke producten ze investeren en welke risico’s daaraan zijn verbonden.
AFM heeft in 2010 een rapport3 gepubliceerd waarin zij aanbieders heeft gewezen op de belangrijkste kenmerken die in de informatieverstrekking naar voren dienen te komen. Hierin is onder andere opgenomen dat een belegger volledig geïnformeerd dient te worden over de risico’s die aan synthetische ETFs zijn verbonden.

Vraag 2

Wat vindt u van het gegeven dat er geen verplichting is dat het onderpand lijkt op de oorspronkelijke indexbelegging?

Er bestaan veel verschillende soorten trackers of wel ETF´s. Bij synthetische ETF´s hoeft het onderpand niet overeen te komen met de onderliggende index. Het is belangrijk dat de bijhorende risico’s bekend zijn en dat de swap geheel of zelfs overgecollateraliseerd is. Dit betekent dat er meer onderpand is dan er door de belegger is geïnvesteerd.

Vraag 3

Wat vindt u van het gegeven dat een groot aantal trackers niet fysiek belegt in de onderliggende waarde?

Het kan zijn dat banken minder liquide stukken gebruiken als onderpand voor de swap die aan de synthetische ETF ten grondslag ligt. Dit zegt overigens niet dat dergelijk onderpand op geen enkele andere wijze gebruikt kan worden.

Vraag 4

Kunt u bevestigen dat synthetische ETF’s door banken worden gebruikt om geld op te halen met een illiquide onderpand dat op geen enkel andere manier bruikbaar zou zijn? Zo nee, kunt u bevestigen dat dat niet het geval is? Uit welk onderzoek blijkt dat?

Het is uiteraard van belang dat beleggers weten wat een belegging in een ETF inhoudt. Om die reden geven ETFs een prospectus uit waarmee beleggers geïnformeerd worden. De AFM heeft een leidraad gepubliceerd waarin is aangegeven aan welke eisen de overige informatieverstrekking dient te voldoen.

Vraag 5

Vindt u het van belang dat men kan weten waar men uiteindelijk in belegt?

De toenemende complexiteit van ETF’s vergroot het belang van transparantie van de kant van ETF-aanbeiders/ -beheerders en sterke due diligence van investeerders in ETF´s. Duidelijkheid moet bestaan over de replicatiemethode, het onderpandbeheer en het uitlenen van effecten. Beleggers worden door middel van een prospectus geïnformeerd. Beleggers dienen zelf een afweging te maken of ze daarmee voldoende geïnformeerd zijn om een beleggingsbeslissing te nemen. Zie ook het onderzoek van de AFM.

Vraag 6

Heeft de belegger daar voldoende zicht op als het om trackers gaat?

Het feit dat de top-3 ETF-aanbieders een groot deel van de markt in handen heeft, impliceert mogelijk een concentratierisico. Daarnaast kan een hoge marktconcentratie leiden tot inefficiënte prijzen. Tegelijkertijd concurreren ETF-aanbieders wel degelijk op fees.

Vraag 7

Welke consequenties heeft het voor de markt dat er maar een handjevol aanbieders zijn? Welke risico’s gaan daarmee gepaard?

Ja.

Vraag 8

Bent u bekend met het onlangs uitgebrachte rapport van de Financial Stability Board (FSB)3, waarin er voor wordt gewaarschuwd dat de enorme groei van ETF’s de financiële markten mogelijk kan destabiliseren?

Op voorhand is het moeilijk te zeggen wat het effect is van een faillissement van een aanbieder op de waarde van de tracker. Dit hangt onder andere af van het type ETF en de marktomstandigheden waarin de aanbieder failleert. In eerste instantie zal het management van de faillerende aanbieder proberen een nieuwe beheerder te vinden. In een worst case scenario hebben investeerders recht op het onderpand. In het geval van een fysieke ETF bestaat dit uit (een deel van) de stukken van de gevolgde index. Bij een synthetische ETF is dit niet het geval, wat niet wegneemt dat ten minste 90% van de swap door onderpand moet zijn gedekt.
Overigens is de AFM van mening dat er nog steeds ruimte is voor verbetering wat betreft die duidelijkheid. Daarom is in de tweede helft van 2011 een hernieuwd onderzoek van de AFM gepland dat zich mede op de informatieverstrekking over deze risico’s zal richten.

Vraag 9

Is het volgens u nu voldoende duidelijk voor iedere belegger welke consequenties een faillissement van de aanbieder zou hebben voor de waarde van zijn trackers?

Vraag 1

Kent u het bericht dat degene die eerlijk is over hiv een baan kan vergeten?1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u van de bevindingen van het onderzoek uitgevoerd door TNS NIPO, waaruit blijkt dat leidinggevenden vinden dat een hiv-besmetting tijdens een sollicitatiegesprek moet worden gemeld, maar de helft van hen een kandidaat met hiv vervolgens niet aanneemt?

Het is teleurstellend te moeten constateren dat er in Nederland nog steeds zoveel gebrek aan kennis is over hiv en er zoveel vooroordelen zijn ten aanzien van personen die leven met hiv, terwijl hiv door personen die onder medische behandeling zijn nauwelijks meer kan worden overgedragen. Sollicitanten hoeven hun hiv-status niet te melden tijdens een sollicitatiegesprek. Een werkgever of een leidinggevende mag er ook niet naar vragen. Op grond van artikel 4 van de Wet medische keuringen (Wmk) mag de werkgever tijdens het sollicitatiegesprek geen vragen stellen over de gezondheid van de sollicitant en mag hij de sollicitant geen hiv-test laten doen. Gegevens over iemands hiv-status behoren tot diens persoonlijke levenssfeer. Discriminatie op grond van hiv bij arbeid en beroep is op grond van van de Wet gelijke behandeling op grond van handicap en chronische ziekte (Wgbh/cz) verboden.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het onwenselijk en onaanvaardbaar is dat werkgevers en leidinggevenden bij gelijke geschiktheid de voorkeur geven aan een kandidaat zonder hiv? Zo ja, welke middelen staan u ter beschikking om hier wat aan te doen? Zo nee, waarom niet?

Ja, het uitsluiten van personen op grond van hun hiv-status is onwenselijk en onaanvaardbaar. Personen die menen dat zij op grond van hun hiv-status worden gediscrimineerd kunnen dit voorleggen aan de Commissie gelijke behandeling of aan de rechter. Zij kunnen hun klacht ook melden bij een antidiscriminatiebureau dat eventueel kan bemiddelen of advies kan geven. Daarnaast is er door mijn departement een overleg gestart met de hiv-vereniging, FNV en VNO-NCW over het onderwerp hiv op de werkvloer. Dit overleg zal jaarlijks plaatsvinden.

Vraag 4

Wat is uw mening over de uitspraak van de directeur van het Aids Fonds dat «Niet alleen het merendeel van de leidinggevenden slecht denkt over hiv-patiënten, ze blijken ook nog eens gemakkelijk over hun werknemersrechten heen te stappen»?

Deze uitspraak onderstreept de uitkomsten van het onderzoek van TNS NIPO. Zoals vermeld in antwoord 2 is discriminatie op grond van hiv bij arbeid en beroep verboden op grond van de Wgbh/cz.

Vraag 5

Hoe verklaart u de negatieve beeldvorming onder werkgevers ten aanzien van hiv-patiënten op de werkvloer terwijl het verzuim onder deze patiënten niet hoger is dan bij andere werknemers met chronische ziekten en hiv daarnaast erg moeilijk is over te dragen?

Ik veronderstel dat dit te maken heeft met een gebrek aan kennis.

Vraag 6

Bent u bereid om de vooroordelen en misvattingen van werkgevers en leidinggevenden ten aanzien van hiv-patiënten op de arbeidsmarkt te bestrijden? Zo ja, op welke wijze gaat u dat bewerkstelligen? Zo nee, waarom niet?

Ik bezie of het mogelijk is om binnen bestaande kaders meer aandacht te geven aan discriminatie op grond van hiv. De Internationale arbeidsconferentie heeft in juni 2010 aanbeveling nr. 200 «hiv/aids and the world of work 2010» aangenomen. Uw Kamer is hierover geïnformeerd met het verslag van de conferentie (Kamerstukken II 2010/2011, nr. 29 427). De IAO-constitutie vereist dat de aanbeveling met een reactie aan uw Kamer wordt voorgelegd. De reactie wordt conform de constitutie van de IAO eerst ter consultatie voorgelegd aan sociale partners. U kunt deze reactie na het zomerreces tegemoet zien.

Vraag 7

Bent u voornemens om met antidiscriminatiebureaus in gesprek te gaan om te bezien of er aanvullende maatregelen nodig zijn om discriminatie van hiv-patiënten op de arbeidsmarkt en de werkvloer te verminderen? Zo ja, wanneer kunt u de Kamer over de uitkomsten hiervan informeren? Zo nee, waarom niet?

Veel antidiscrmininatiebureaus (ADB’s) zijn onafhankelijke stichtingen. Deze bureaus voeren in het kader van de Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen voor gemeenten twee wettelijke taken uit, namelijk bijstand verlenen bij discriminatieklachten en het registreren van die klachten. Afhankelijk van de contractuele relatie met gemeenten kunnen zij ook facultatieve taken uitvoeren, zoals voorlichting over discriminatie. Die keuze wordt op lokaal niveau gemaakt. Ik ben voornemens om vertegenwoordigers van de ADB’s te betrekken bij het overleg over discriminatie op grond van hiv. In de reactie op aanbeveling nr. 200 «hiv/aids and the world of work 2010» zal ik hierop nader ingaan.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Veteranen krijgen deels rechtsgevoel terug»?1

Ja.

Vraag 2

Gaat de heer Weerts op eigen initiatief en kosten Servische veteranen helpen of gebeurt dit op initiatief en kosten van het Veteraneninstituut?

De organisatie Kontakt der Kontinenten voert in het kader van het Matra-programma een project uit in Servië gericht op de integratie van veteranen in de samenleving. Vanwege zijn deskundigheid op dit gebied is de heer Weerts om advies gevraagd. Kosten komen niet ten laste van de begroting van Defensie of het Veteraneninstituut.

Vraag 3

Is de zorg voor Servische veteranen niet een eerste prioriteit van de Servische overheid?

De zorg voor Servische veteranen is in eerste instantie een verantwoordelijkheid van de Servische overheid.

Vraag 4

Geeft het Veteraneninstituut hulp aan buitenlandse veteranen? Zo ja, is er een apart budget voor hulp aan buitenlandse veteranen? Hoeveel geld is met de hulp gemoeid?

Neen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het Veteraneninstituut zich met haar doelstellingen alleen moet richten op Nederlandse veteranen?

Het Veteraneninstituut richt zich op alle Nederlandse militairen die ons land hebben gediend onder oorlogsomstandigheden of tijdens internationale operaties in VN-verband of daarbuiten en inmiddels de dienst hebben verlaten. In het kader van deze doelstelling heeft het Veteraneninstituut internationale contacten voor kennisuitwisseling.

Vraag 1

Bent u bekend met het fenomeen van «chemical looping», een mooi voorbeeld van kringloopsluiting?1

Ja, ik ben bekend met het fenomeen van «chemical looping». De conventionele technieken voor afvang van CO2 zijn relatief energie-intensief omdat in de afvalgassen CO2 en stikstof nog van elkaar gescheiden moeten worden, voordat de CO2 kan worden afgevangen. Onderzoekers van de TU Eindhoven hebben nu een techniek ontwikkeld, waarbij CO2 en stikstof gescheiden vrijkomen. De CO2 kan daardoor ook gemakkelijker worden afgevangen, zonder dat dit veel energie kost. Dit proces wordt «chemical looping» genoemd.

Vraag 2

Ziet u voor Nederland, in overleg met producenten, kansen op het gebied van «chemical looping», zoals dat in eerste instantie is ontwikkeld aan de Technische Universiteit Eindhoven en nu wordt uitgeprobeerd in Spanje?

Chemical looping is een veelbelovende ontwikkeling voor de afvang van CO2 (CCS). Tegelijkertijd staat deze techniek nog in de kinderschoenen en is verder onderzoek nodig. Om dit onderzoek te stimuleren heeft de Europese Unie 5 miljoen euro beschikbaar gesteld voor het demonstratieproject «DemoCLOCK». Dit project dient zowel de economische als technische levensvatbaarheid van chemical looping aan te tonen.
De uitvoering van DemoCLOCK is in handen van een internationaal consortium dat geleid wordt door de Noorse onderzoeksorganisatie SINTEF. Naast de TU Eindhoven zijn tevens ECN en het bedrijf Array Industries vanuit Nederland betrokken. Nederland is derhalve goed betrokken bij de verdere ontwikkeling van deze nieuwe technologie.

Vraag 3

Wat doet u om op de hoogte te blijven van de resultaten van het door de Europese Unie gefinancierde proefproject en de ontwikkelingen van deze techniek?

De Rijksoverheid heeft afspraken gemaakt met de Europese Commissie en de betrokken Nederlandse instanties dat het Rijk op de hoogte wordt gehouden van de stand van zaken.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Eindhoven steunt PSV met 48,4 miljoen»1 en het fragment «Eindhoven geeft PSV financiële steun»?2

Ja.

Vraag 2

Is er volgens u sprake van dat de gemeente Eindhoven professionele topsport subsidieert?

Het is, in het kader van de financiële autonomie van decentrale overheden, aan de gemeente zelf welk beleid zij hanteert met betrekking tot professionele topsport. Daarbij is zij begrensd door de Europese staatssteunregels (zie het antwoord op vraag 5). In dit geval is er volgens de gemeente geen sprake van een subsidie, maar van een grondtransactie.

Vraag 3

Vindt u net als wethouder Depla dat PSV een duurzaam en gezond bedrijf is?

Het is niet de rol van de minister van BZK om over de financiële gezondheid van private ondernemingen te oordelen.

Vraag 4

Vindt u dat de gemeente Eindhoven hier een financieel avontuur aangaat waar grote risico’s aan kleven? Zo nee, kunt u aangeven waarom niet?

De gemeente Eindhoven is als entiteit van een autonome bestuurslaag zelf verantwoordelijk voor de financiële risico’s die de gemeente wil lopen. Deze risico’s en de wijze waarop deze worden opgevangen dienen inzichtelijk te worden gemaakt in de begroting en te worden vermeld in de paragraaf weerstandsvermogen.
Het financieel toezicht op de gemeenten, zoals dat wordt uitgevoerd door de provincie, is gericht op de financiële positie van de gemeenten. Dit komt tot uitdrukking in een structureel evenwicht op de begroting en/of meerjarenraming, en de ruimte in het weerstandsvermogen. Het toezicht is niet direct gericht op het te voeren beleid van de gemeente betreffende subsidiering van professionele topsport of andere beleidsmatige beslissingen met een financiële consequentie.
Wel toetst de provinciale toezichthouder of bijvoorbeeld de paragraaf weerstandvermogen voldoet aan de eisen in het Besluit begroting en verantwoording gemeenten en provincies (BBV), en of de inhoud daarvan is doorvertaald naar de begroting. Het is allereerst een verantwoordelijkheid van de het College van B&W zelf om zich te verantwoorden richting Gemeenteraad. In die «horizontale keten» is er verder een speciale taak bij de accountant en de rekenkamer belegd. De provinciaal toezichthouder maakt in haar eigen – complementaire – taak en rol (bewaking structureel evenwicht) wel gebruik van de signalen uit de keten.

Vraag 5

Vindt u dat er hier sprake is van (verkapte) staatssteun? Zo nee, waarom niet? Acht u dit toelaatbaar?

Het correct naleven van de staatssteunregels, inclusief het oordeel of er al dan niet sprake is van staatssteun, is primair aan de gemeente zelf. Het Rijk bevordert en faciliteert uitsluitend de goede naleving, onder meer door het geven van voorlichting3 en het onderhouden van contacten met de Europese Commissie. Als er naar het oordeel van de steunverlenende overheid (mogelijk) sprake is van staatssteun, dan moet die in beginsel door middel van een meldingsprocedure worden voorgelegd aan de Europese Commissie. De Commissie beoordeelt of er inderdaad sprake is van staatssteun, en zo ja, of en onder welke voorwaarden die is toegestaan. De meldingsprocedure wordt gecoördineerd door mijn ministerie. In dit geval is er geen melding geweest.
De Europese Commissie heeft Nederland op 27 mei gevraagd om toe te lichten waarom de voorgenomen grondtransactie van de gemeente Eindhoven geen staatssteun omvat. De vraag van de Commissie is door mijn ministerie doorgeleid naar de gemeente. Die heeft aangegeven er alle vertrouwen in te hebben aan te kunnen tonen dat er bij de transactie geen sprake is van staatssteun, omdat marktconform wordt gehandeld.

Vraag 6

Vindt u dat de gemeente Eindhoven hier op oneigenlijke wijze concurreert met commerciële geldverstrekkers?

Een oordeel hierover is niet aan de minister van BZK. Zie ook het antwoord op vraag 7 c).

Vraag 7

Gaat u maatregelen tegen de gemeente Eindhoven treffen omdat ze a) onnodige financiële risico’s neemt b) (verkapte) staatssteun aan een commerciële onderneming verleent en c) financiële instellingen beconcurreert?

Vraag 1

Wat is uw oordeel over het bericht «Het liefdesleven van de VU»?1

De Special «VU-UvA» van Ad Valvas bevat een weergave van enkele opinies over bestaande vormen van samenwerking tussen de VU en de UvA.

Vraag 2

Is het waar dat de VU en de UvA een alliantie overwegen waarbij een vergaande samenwerking tussen de twee instellingen wordt gepland?

In een gesprek op 16 juni jl. heb ik van de Collegevoorzitters van beide universiteiten begrepen dat men de mogelijkheden onderzoekt om (delen van) research en bijbehorend PhD- en masteronderwijs te bundelen.

Vraag 3

Komt de versterkte samenwerking tussen VU en UvA in aanmerking voor de fusietoets? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat is de conclusie?

Nee. De fusietoets heeft betrekking op bestuurlijke en institutionele fusies; een dergelijke fusie wordt niet overwogen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het absoluut onaanvaardbaar is als deze alliantie zou neerkomen op een fusie tussen twee unieke instellingen met een eigen identiteit? Wat zou overigens de grondslag worden van de nieuwe instelling?

De beoogde samenwerking komt niet neer op een fusie in de zin van de Wet fusietoets in het onderwijs. Een fusie van twee universiteiten, of van een universiteit en een hogeschool is overigens wettelijk gezien niet mogelijk. De enige fusie waarbij een wo-instelling betrokken kan zijn is een bestuurlijke fusie van rechtspersonen die een bijzondere universiteit en/of hogeschool in stand houden.

Vraag 5

Hoe kijkt u tegen het plan aan als u daarbij in ogenschouw neemt dat de UvA al eerder fuseerde met de Hogeschool van Amsterdam? Is het niet absurd om nu ook te gaan fuseren met de VU? Druist dit niet in tegen de keuzevrijheid van studenten en de variatie in het onderwijsaanbod?

Het verkennen van een mogelijke alliantie met het oogmerk om de krachten te bundelen is aan onze instellingen en kan functioneel zijn in het licht van het advies van de Commissie Veerman. In tegenstelling tot hetgeen de vragensteller veronderstelt zijn de UvA en de HvA niet gefuseerd. Zie ook mijn antwoord op vraag 4.

Vraag 6

Vindt u het plan om een alliantie aan te gaan een vorm van goed bestuur? Kunt u zich voorstellen dat het personeel zich niet gerepresenteerd voelt door de bestuurders, laat staan er verbondenheid mee voelt?

Op grond van het gesprek met de Collegevoorzitters stel ik vast dat er sprake is van een verstandige aanpak door beide instellingsbesturen. Principes van goed bestuur zijn daarbij niet in het geding. Men verkent de mogelijkheden – op basis van facts & figures – om via bundeling van krachten een kwaliteitssprong te maken op Europees en mondiaal niveau. In de Strategische Agenda Hoger Onderwijs, Onderzoek en Wetenschap heb ik uiteengezet op welke wijze ik zwaartepuntvorming, specialisering en profilering van universiteiten en hogescholen wil stimuleren.
Het lijkt me niet aannemelijk, dat alleen al het voornemen van twee instellingen om – in het licht van het advies van de commissie Veerman – te komen tot samenwerking, de universitaire gemeenschap het gevoel geeft dat bestuurders geen oog hebben voor de belangen van studenten en personeel.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het personeel van beide universiteiten een stem moet hebben in dit soort beslissingen? Zou u het toejuichen als er een draagvlakmeting of referendum wordt gehouden over een aanstaande fusie?

Ik acht het vanzelfsprekend dat bestuurders zoeken naar draagvlak voor veranderingen die wezenlijke consequenties hebben het personeel en dat alle geldende bepalingen met betrekking tot de betrokkenheid van de medezeggenschap in acht worden genomen.
Zie ook mijn antwoord op vraag 4 en 6.

Vraag 8

Bent u bereid om in overleg te gaan met de besturen van beide instellingen met als inzet dat een fusie voorkomen dient te worden? Zo nee, waarom niet?

Een gesprek met beide instellingen met die inzet is niet opportuun. Zoals ik in mijn antwoord op vraag 4 al heb aangegeven is een fusie tussen twee universiteiten niet mogelijk.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat Vox, de Nijmeegse universiteitskrant, op internet wordt gecensureerd door het College van Bestuur?1

Navraag bij de Radboud Universiteit Nijmegen heeft opgeleverd dat de gedrukte versie van VOX nog steeds een onafhankelijk universiteitsblad is en dat er geen sprake is van censuur. Het papieren universiteitsblad is vanaf januari 2011 uit financiële overwegingen teruggebracht van eenmaal in de veertien dagen naar eenmaal per maand. Daarnaast is er een digitale versie die niet journalistiek onafhankelijk is; omdat digitale publicaties op de website van de universiteit rechtstreeks vallen onder de afdeling Communicatie. Bovendien heeft onlangs een wijziging plaatsgevonden: de digitale versie is van een openbaar toegankelijke website naar een beschermde elektronische website verplaatst. Deze is alleen toegankelijk voor studenten en medewerkers van de universiteit. De keuze om een universiteitsblad uit te geven en de voorwaarden waaronder dat gebeurt, is aan de instelling.

Vraag 2

Vindt u het aanvaardbaar dat het universiteitsbestuur het de redactie van de universiteitskrant verbiedt om over bepaalde onderwerpen te schrijven? Hoe rijmt u dat met de journalistieke onafhankelijkheid?

Zie mijn antwoord op vraag 1.

Vraag 3

Hoe oordeelt u over het feit dat steeds meer universiteitsbladen de laatste jaren worstelen met hun journalistieke onafhankelijkheid? Verschuilt u zich achter de autonomie van de instellingen of deelt u de zorg dat dit te maken heeft met groeiende concurrentie tussen instellingen en de angst van bestuurders om imagoschade op te lopen?

Universiteitsbladen en hun journalistieke onafhankelijkheid vallen inderdaad onder de verantwoordelijkheid van een instelling. Wel ga ik ervan uit dat universiteiten hun maatschappelijke opdracht in acht nemen en aandacht schenken aan de bevordering van maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef. Een universiteitsblad met journalistieke onafhankelijkheid kan hierin een rol vervullen. Daarnaast is academische vorming, waarbij ruimte wordt gegeven aan debat en tegengestelde visies, onlosmakelijk verbonden met een universiteit.

Vraag 4

Kunt u een overzicht geven van de kosten die universiteiten maken voor hun communicatie-afdelingen? Bent u het ermee eens dat op dit soort posten eerder bezuinigd mag worden dan op onderwijs?

Universiteiten zijn autonoom en hebben bestedingsvrijheid. Ik kan u dus geen overzicht geven van de kosten die universiteiten maken voor hun communicatieafdelingen. De invulling van bezuinigingen behoort tot de verantwoordelijkheid van een instelling. Ik ben het met u eens dat, waar mogelijk, eerder wordt bezuinigd op overhead dan op het primaire proces. Over het verminderen van de overhead maak ik nadere afspraken met de universiteiten en hogescholen. In de Strategische Agenda hoger onderwijs, onderzoek en wetenschap, die ik uw Kamer binnenkort zal aanbieden, wordt dit verder uitgewerkt.

Vraag 5

Vindt u nog steeds dat een universiteitsblad een belangrijke bijdrage kan leveren aan «de dialoog over maatschappij en wetenschap, waarbij uiteenlopende visies aan bod komen»? Zo ja, wilt u dan (opnieuw) een oproep doen aan bestuurders van universiteiten om de onafhankelijkheid van universiteitsbladen te respecteren?2

Ja, ik hecht nog steeds groot belang aan «de dialoog over maatschappij en wetenschap, waarbij uiteenlopende visies aan bod komen» en aan de rol die een universiteitsblad daarin kan vervullen. U kunt deze beantwoording, met inachtneming van mijn antwoord op vragen 1, 2 en 3, in die zin als een (herhaling van de eerdere) oproep beschouwen.

Vraag 1

Kent u het rapport «Worldwide Investments in Clustermunitions; a shared responsibility»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt het bericht bevestigen dat de huisbankier van de Nederlandse staat, de Royal Bank of Scotland, behoort tot de top vijf van de grootste investeerders in producenten van clustermunitie ter wereld? Zo nee, waarom niet?

Wij zijn bekend met het persbericht dat IKV Pax Christi hier op basis van het in vraag 1 genoemde rapport over heeft doen uitgaan. Daarin stelt zij dat RBS behoort tot de top vijf van grootste investeerders in producenten van clustermunitie ter wereld. Wij kunnen de stelling in het persbericht niet bevestigen, omdat wij niet in de gelegenheid zijn de juistheid van het bericht en het rapport vast te stellen.

Vraag 3

Herinnert u zich de uitspraak in september 2010 van minister Donner naar aanleiding van de motie El Fassed c.s.2 dat «in overleg met de Royal Bank of Scotland nadere garanties verkregen zijn met betrekking tot de leningen die de bank verschaft en de dienstverlening. De bank heeft daarvan aangegeven dat dit niet zal zijn ten aanzien van bedrijven in clustermunitie»? Welke garanties heeft de Royal Bank of Scotland in overleg met het kabinet gegeven met betrekking tot de leningen en dienstverlening, zoals verstrekken van leningen, helpen bij aandelen- en obligatie-emissies en beleggingen in aandelen en obligaties, die de bank verschaft aan bedrijven die clustermunitie produceren?

Wij herinneren ons de betreffende uitspraak van minister Donner van 22 september 2010. RBS heeft in april 2010 minister De Jager op zijn verzoek reeds het navolgende laten weten:
«RBS Groep handelt in lijn met de strikte regelgeving en het vergunningenstelsel van het Verenigd Koninkrijk, en in lijn met relevante internationale standaarden over hoe zij zich inlaat met ondernemingen die betrokken zijn bij de ontwikkeling, fabricage en ondersteuning van en handel in defensiematerieel. Bij het beschouwen van complexe en zich ontwikkelende defensiegerelateerde zaken, zoals landmijnen en clustermunitie, houden wij ons aan de gedragsleidraad van het Verenigd Koninkrijk alsmede de aangewezen internationale wettelijke standaarden.
Met betrekking tot landmijnen verbiedt de Ottawa Convention de productie en export van alle typen van anti-persoons landmijnen, inclusief de niet waarneembare, naar alle landen. Met betrekking tot clustermunitie verplicht de Convention on Cluster Munitions alle ondertekende staten om de productie, het gebruik en de opslag van clustermunitie te verbieden. RBS zal niet bewust enig verzoek tot het verlenen van financiering of financiële diensten toekennen dat direct indruist tegen deze standaarden en zal er nauwgezet naar streven dat de relaties met klanten niet strijdig zijn met deze principes.»

Vraag 4

Hoe beoordeelt u de garanties die de huisbankier heeft gegeven in het licht van de bevindingen van het rapport «Worldwide Investments in Clustermunitions»? Welke gevolgen verbindt u aan deze bevindingen?

Naar aanleiding van het rapport waaraan u in uw vraag refereert, hebben wij RBS geconfronteerd met de bevindingen. RBS heeft in haar reactie aangegeven dat zij de aantijgingen serieus heeft genomen en daarom intern uitgezocht heeft wat er feitelijk aan de hand is. RBS geeft daarbij aan dat zij op basis van het interne onderzoek van mening is dat de berichten van IKV Pax Christi, dat RBS behoort tot de top vijf van de grootste investeerders in producten van clustermunitie ter wereld, onjuist zijn.
RBS stelt dat zij geen ondernemingen ondersteunt noch wil ondersteunen die betrokken zijn bij de directe fabricage van clustermunitie. RBS heeft als beleid dat aan potentiële klanten en aan bestaande klanten bij hernieuwd gebruik van een faciliteit specifiek gevraagd wordt of zij het groepsbeleid van RBS inzake defensiematerieel (zie antwoord vraag 3) willen navolgen. Als die instemming niet gegeven wordt, wordt er geen zaken gedaan. Ten aanzien van de specifieke ondernemingen als bij RBS vermeld in het in vraag 1 genoemde rapport, geeft RBS aan te bevestigen dat deze volledig de Oslo Conventie onderschrijven.
RBS heeft inmiddels contact opgenomen met IKV Pax Christi teneinde de berichten van IKV Pax Christi, waarvan RBS meent dat deze onjuist zijn, te bespreken.

Vraag 5

Zijn er bedrijven of instellingen met staatssteun die nog steeds diensten verlenen aan producenten van clustermunitie? Zo ja, welke bedrijven of instellingen zijn dat en bent u bereid hen daarop aan te spreken of zelfs de relatie te verbreken?

Voor zover wij weten houdt geen van de staatsgesteunde financiële instellingen zich direct bezig met dergelijke diensten. Deze instellingen hebben een mvo-beleid dat daaraan in de weg staat. De Staat heeft als kapitaalverschaffer echter geen zicht op de operationele activiteiten van deze instellingen.

Vraag 6

Zijn er bedrijven of instellingen waar de staat een financiële relatie mee heeft die nog steeds diensten verlenen of investeren in producenten van clustermunitie? Zo ja, welke bedrijven of instellingen zijn dat en bent u bereid hen daarop aan te spreken of zelfs de relatie te verbreken? Kunt u, in navolging van een toezegging van het vorige kabinet, een overzicht geven?

Indien wij deze vraag interpreteren als hebbende betrekking op bedrijven en instellingen waarmee de staat een overeenkomst heeft op het gebied van financiële dienstverlening, dan betreft het ING Bank, ABN Amro en RBS. Wij zijn bereid om bedrijven en instellingen aan te spreken indien zij diensten verlenen of investeren in producenten van clustermunitie. Echter, de Staat dient zich tevens te houden aan zijn contractuele verplichtingen.

Vraag 7

Op welke wijze is bij de keuze voor de huisbankier van de Nederlandse staat maatschappelijk verantwoord ondernemen meegenomen in de selectiecriteria?

In de Europese aanbestedingsprocedure van het binnenlands betalingsverkeer van de ministeries in 2008, toegekend aan RBS, is maatschappelijk verantwoord ondernemen niet meegenomen in de selectiecriteria. In de daarna volgende Europese aanbestedingsprocedures, te weten het gebruik van credit cards door het Rijk (2009) en het betalingsverkeer van de Belastingdienst (2010) is het hebben van een beleid op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen en het in het openbaar daarover verantwoording afleggen een selectie-eis geweest.

Vraag 8

Op welke manier gaat u uitvoering geven aan de motie Haubrich-Gooskens c.s. over het verbod op investeringen in clustermunititie die door de Eerste Kamer is aangenomen?3

Het kabinet beraadt zich momenteel over een reactie op de motie Haubrich-Gooskens, waarmee wordt opgeroepen tot een verbod zoals dat verwoord is in vraag 9. De Eerste Kamer zal in dit kader schriftelijk geïnformeerd worden.

Vraag 9

Bent u bereid in navolging van landen als België, Ierland en Luxemburg investeringen in en financiële dienstverlening aan bedrijven die betrokken zijn bij de productie in clustermunitie te reguleren? Zo ja, op welke wijze? Zo niet, waarom niet?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 1

Bent u bekend met het feit dat de vader van I.A. niet op de opsporingslijst staat, ondanks het feit dat hij voor moord op haar moeder veroordeeld is en haar ontvoerd heeft naar Libië?1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met het feit dat het Korps landelijke politiediensten vindt dat plaatsing van hem op die lijst meerwaarde heeft?

Ja.

Vraag 3

Bent u bereid opdracht te geven om de vader van I.A. op de opsporingslijst te plaatsen? Zo nee, waarom niet?

Naar aanleiding van het verzoek van de politie om betrokkene op de Nationale Opsporingslijst te plaatsen heeft het Openbaar Ministerie (OM) afgewogen of een dergelijke vermelding in dit geval aangewezen is. De Nationale Opsporingslijst heeft tot doel om door inschakeling van het publiek verdachten of veroordeelden op te sporen. Aangezien bekend is dat betrokkene in Libië verblijft werd het inschakelen van het publiek door een vermelding op de Nationale Opsporingslijst door het OM niet effectief geacht. Het moet immers onwaarschijnlijk geacht worden dat betrokkene naar Nederland zal terugkeren. Ik begrijp deze afweging en zie daarom hieromtrent geen aanleiding voor enige actie mijnerzijds richting het OM. Betrokkene is overigens door Nederland zowel nationaal als internationaal gesignaleerd ter fine van opsporing.

Vraag 4

Bent u bereid om zo spoedig mogelijk na de val van het regime in Libië de zaken van I.A. en van haar vader aan te kaarten bij de nieuwe autoriteiten?

Indien zich belangrijke veranderingen voordoen in Libië zal worden beoordeeld of het op dat moment wel mogelijk is de Libische autoriteiten om medewerking in deze zaak te verzoeken.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel : «Megastallen toch welkom in Noord-Holland?»1

Ja.

Vraag 2

Hoe verhoudt dit zich tot de door u ingestelde maatschappelijke dialoog megastallen en het door de Tweede Kamer ingeschakelde moratorium?

Zoals ik heb aangegeven in mijn brief van 15 maart 2011 (TK 28 286, nr. 494) heb ik de wens van de Kamer onder de aandacht van de provincies gebracht en verzocht om gedurende de maatschappelijke discussie over megastallen niet mee te werken aan nieuwe aanvragen waarbij bestemmingsplanwijzigingen nodig zijn voor stallen groter dan 300 NGE en meer dan één bouwlaag. Over een in te stellen moratorium door middel van het nemen van een voorbereidingsbesluit, heb ik uw Kamer bericht en uiteengezet dat dat niet mogelijk is.
In Noord-Holland mag geen nieuwvestiging van intensieve veehouderij plaatsvinden. Uit te breiden opstallen ten behoeve van intensieve veehouderij mogen niet meer dan één bouwlaag bevatten die gebruikt mag worden voor het houden van dieren. In de zone voor grootschalige landbouw zijn agrarische bouwpercelen van 2 hectare mogelijk. Elders, in de gebieden voor gecombineerde landbouw tot maximaal 1,5 ha.
Grotere bouwpercelen zijn alleen mogelijk met ontheffing van Gedeputeerde Staten, met een maximum van 2 ha in de gebieden voor gecombineerde landbouw. Noord-Holland bepaalt de bouwblokgrootte op basis van ruimtelijke kwaliteit.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de berichten «Controleer oude flats» en «Vijftig jaar oude galerij veel dunner»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat flatgebouwen en appartementencomplexen uit de jaren vijftig en zestig door constructie en leeftijd een verhoogd risico lopen op instorting? Om hoeveel objecten gaat het?

Ik beschik niet over informatie waaruit blijkt dat deze woongebouwen een verhoogd risico lopen op instorting in vergelijking met andere bestaande gebouwen. In de periode 1950–1970 zijn in totaal circa 560 000 woningen in gestapelde woongebouwen gerealiseerd.

Vraag 3

Deelt u de mening van de beroepsvereniging van constructeurs dat deze gebouwen gecontroleerd moeten worden op scheuren en beschadigingen?

Ja, in die zin dat deze controle past binnen artikel 1b lid 2a van de Woningwet. Op basis van dit artikel is het niet toegestaan dat een eigenaar een bestaand gebouw onder het veiligheidsniveau laat komen dat volgt uit het Bouwbesluit 2003. Dit impliceert dat een eigenaar moet controleren of haar gebouw nog wel veilig is.

Vraag 4

Op welke wijze worden deze gebouwen nu gecontroleerd? Hoeveel worden er jaarlijks gecontroleerd?

Het is mij niet bekend op welke wijze deze gebouwen worden gecontroleerd. De wijze waarop deze controles moeten worden uitgevoerd is niet wettelijk voorgeschreven. Eigenaren mogen hier zelf invulling aangeven. Ook de wijze waarop een gemeente toezicht houdt op de veiligheid van bestaande gebouwen is niet voorgeschreven. Wel moet een gemeente dit vastleggen in handhavingsbeleid en een uitvoeringsprogramma. In het algemeen is het toezicht door gemeenten op de constructieve veiligheid van bestaande bouw beperkt tot het afhandelen van signalen en klachten. Ik beschik verder niet over informatie hoeveel gebouwen er jaarlijks worden gecontroleerd.

Vraag 5

Deelt u de analyse van de heer Terwel van de TU Delft, dat ook bij moderne gebouwen vooral balkons en galerijen vaak constructiefouten vertonen?

Nee. Zie verder bij antwoord 6.

Vraag 6

Kunt u bevestigen dat bij het meldpunt van het Platform Constructieve Veiligheid de meeste meldingen gaan over balkons? Wat wordt er met deze meldingen gedaan?

Nee. Het is niet juist dat de meest meldingen gaan over balkons. Uit het TNO-rapport «ABC2 – Registratie en analyse van bouwfouten» d.d. 1 maart 2011 volgt dat slechts 3 van 163 meldingen betrekking hebben op balkons. De meldingen worden geanalyseerd door het Platform Constructieve Veiligheid en de resultaten hiervan worden gepubliceerd op www.platformconstructieveveiligheid.nl en in een digitale nieuwsbrief gestuurd aan circa 600 personen, waaronder constructeurs, toezichthouders en bouwers. Doel is het leren van deze meldingen en het zodoende voorkomen van nieuwe incidenten.

Vraag 7

Bent u bereid de uitkomsten van het technisch onderzoek naar de oorzaak van de instorting van de Antillenflat in Leeuwarden, voorzien van uw reactie, aan de Kamer te zenden?

Ik verwijs hierbij naar mijn antwoorden op de vragen (2011Z11102) van lid Jansen (SP).

Vraag 1

Kent u de berichten over de aanhoudende protesten in Georgië tegen het bewind van president Saakashvili?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat bij het onderdrukken van de demonstraties door de autoriteiten excessief geweld wordt gebruikt, waarbij inmiddels meerdere slachtoffers te betreuren zijn?

Onderzoek zal moeten uitwijzen of het geweld dat door de Georgische autoriteiten is gebruikt bij de ontruiming van de demonstratie van 25/26 mei jl. excessief is geweest of niet, en in verhouding staat tot het geweld dat is gebruikt door de demonstranten. Deze waren deels bewapend met stokken en van plan de parade voor de 20-jarige onafhankelijkheid te verstoren. Het ingrijpen volgde op het aflopen van de demonstratievergunning op de locatie van de viering van de 20-jarige onafhankelijkheid en nadat vertegenwoordigers van het stadsbestuur de demonstranten alternatieve locaties hadden aangeboden waarop het protest kon worden voortgezet. Ik steun de oproep van de Georgische Ombudsman, van de OVSE en van non-gouvernementele organisaties aan de Georgische regering een grondig en transparant onderzoek in te stellen naar de onlusten in de nacht van 25 op 26 mei 2011 en zorg te dragen voor adequate behandeling van arrestanten inclusief toegang voor familie en advocaten.

Vraag 3

Klopt het beeld dat president Saakashvili bovendien weigert de dialoog aan te gaan met de oppositie en met de vertegenwoordigers van de demonstranten?

De partij van president Saakashvili – de United National Movement – en een groot deel van de oppositie (acht partijen – «Groep van 8» – waarvan de Christendemocraten en de Free Democrats de meeste electorale steun genieten) waren in gesprek in de opmaat naar de verkiezingen van 2012 (parlementair) en 2013 (presidentieel). Deze onderhandelingen zijn echter in een impasse geraakt. Oppositieleider Alasania (Free Democrats) liet onlangs in een gesprek op mijn ministerie weten dat de «Groep van 8» presidents- en regeringswisseling nastreeft door verkiezingen en niet, zoals in het verleden, door straatrevoltes. De demonstranten vertegenwoordigden een kleiner en radicaler deel van de oppositie, dat de dialoog afwijst en veranderingen door straatprotesten wil afdwingen.
In een gesprek met de Georgische vicepremier heb ik onlangs opgeroepen tot een constructieve dialoog tussen de regeringspartij en de hele oppositie.

Vraag 4

Zo ja, deelt u dan de mening dat de daartoe geëigende instrumenten van de OVSE, de Raad van Europa en/of de EU in stelling moeten worden gebracht om er aan bij te dragen dat het geweld stopt en er een dialoog tussen de president en de oppositie tot stand komt?

Ik constateer dat een dialoog tussen regering en oppositie is opgestart, maar dat deze op dit moment stil ligt. Nederland zal zich bilateraal en in multilateraal verband blijven uitspreken tegen het gebruik van geweld en alle partijen blijven oproepen tot het voeren van een constructieve dialoog. Ik onderschrijf dan ook de verklaring van de OVSE van 27 mei 2011.

Vraag 5

Zo ja, bent u bereid daartoe op korte termijn stappen te ondernemen? Zo nee, waarom niet?

Ik zal de verdere ontwikkelingen (afhandeling arrestaties, rechtszaken en onderzoek) nauwlettend blijven volgen alsmede het belang van een constructieve politieke dialoog naar alle partijen blijven onderstrepen. De Nederlandse ambassadeur in Tbilisi heeft het belang van onafhankelijk onderzoek onder de aandacht van de Georgische autoriteiten gebracht. Deze boodschap is ook aan de Georgische ambassadeur in Den Haag overgebracht. Naar aanleiding van zorgen over arrestaties en vervolgingen rondom de demonstraties die in 2009 plaatsvonden heeft de Nederlandse ambassade een onderzoek door een onafhankelijke en professionele Georgische NGO gefinancierd. De resultaten van dit onderzoek en de aanbevelingen die daaruit voortvloeien zullen binnenkort worden gepresenteerd en mogelijk een constructieve bijdrage leveren aan het onderzoek naar onlusten van 25/26 mei 2011.