Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het artikel «Gemeente moet accountant aanbesteden: helft gemeenten gaat nog steeds in de fout en kiest voor handjeklap bij het aanstellen van controleurs»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat bijvoorbeeld ruim 40% van de gemeenten met meer dan 50 000 inwoners (waaronder drie van de vijf grootste gemeenten) de accountantscontrole niet Europees aanbesteden, terwijl ze daartoe wettelijk verplicht zijn? Zo ja, waarom doen gemeenten dat naar uw inzicht niet?

Ik heb geen aanleiding aan te nemen dat ruim 40% van de gemeenten met meer dan 50 000 inwoners de accountantscontrole niet Europees aanbesteden, terwijl ze daartoe wettelijk verplicht zijn. Uit de Nalevingsmeting Europees aanbesteden die het ministerie van EL&I periodiek uit laat voeren blijkt dat gemeenten met meer dan 50 000 inwoners bij diensten die Europees aanbesteed zouden moeten worden de Europese aanbestedingsregels over het algemeen goed naleven. Wat betreft de aanbesteding van de accountantscontrole is verder van belang dat niet alle relevante aspecten zijn meegenomen bij de algemene conclusie uit het artikel dat te veel gemeenten nog steeds in de fout gaan.
Een gemeente met meer dan 50 000 inwoners is niet per se wettelijk verplicht om de accountantscontrole Europees aan te besteden. Een gemeente kan bijvoorbeeld een eigen gemeentelijke accountantsdienst (GAD) hebben en heeft dan de vrijheid om de controle van de jaarrekening op te dragen aan de eigen GAD. Bij twee van de vijf grootste gemeenten is dit het geval (Den Haag en Amsterdam). Ook komt het voor dat een aantal gemeenten hun accountantscontrole gezamenlijk aanbesteden, zoals bijvoorbeeld bij Netwerkstad Twente (Almelo, Borne, Enschede, Hengelo en Oldenzaal).
De omvang van de accountantscontrole en -kosten bij gemeenten (net als bij elke andere organisatie) is voorts sterk afhankelijk van de kwaliteit van de interne organisatie en eventueel aanwezige (verbijzonderde) interne controle. Naar mij is verteld kan dat er aan bijdragen dat de controle van de jaarrekening (beduidend) minder dan € 1 per inwoner kan kosten.
Tot slot is van belang dat de aanbestedingskalender waarop de auteur van het artikel zijn conclusies baseert niet verplicht is. Niet alle organisaties die (Europees) aanbesteden staan op de aanbestedingskalender. Ook is goed voorstelbaar dat er gemeenten zijn die de accountantscontrole vóór 2006 (Europees) hebben aanbesteed (het contract voorziet bijvoorbeeld in de optie van verlenging) en daarmee buiten het zicht van de auteur van het artikel zijn gebleven.

Vraag 3

Behoort de accountant te beoordelen of Europese aanbesteding van de accountantscontrole heeft plaatsgevonden? Kan een accountant die een contract met een gemeente heeft gesloten waarvoor geen Europese aanbesteding heeft plaatsgevonden, dit oordeel naar uw opvatting in onafhankelijkheid vellen?

De regels van het Europees aanbesteden behoren tot het normenkader voor de accountantscontrole. In zijn controleopzet zal de accountant het naleven van deze regels meenemen om op basis van de controlebevindingen in de accountantsverklaring een betrouwbare oordeel over het aspect rechtmatigheid te kunnen geven. Dat wil overigens niet zeggen dat de accountant alle individuele contracten die Europees aanbesteed moeten worden in zijn controle betrekt.
Het is goed denkbaar dat het contract met de accountant in de controle valt. Ik heb geen aanleiding om te veronderstellen dat de accountant anders met de bevindingen van dit onderdeel van de controle zou omgaan dan met andere bevindingen van de controle. Onafhankelijkheid is het bestaansrecht van elke controlerend accountant. De beroepsgroep hanteert voorschriften die zowel de kwaliteit van de controle als de onafhankelijkheid van de accountant moeten waarborgen.

Vraag 4

Deelt u de conclusie dat gemeenten tijd en geld kunnen besparen door de accountantscontrole aan te besteden?

Aanbesteden is een goede manier om opdrachten in de markt te zetten. Door concurrentiestelling optimaliseren aanbestedende gemeenten hun kansen op de beste prijs/kwaliteitverhouding.

Vraag 5

Welke maatregelen kunt en gaat u nemen om de kosten van accountantscontrole voor gemeenten terug te brengen?

Gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor de keuze en de kosten van een accountant. Maatregelen van mijn kant verhouden zich daar niet mee.

Vraag 1

Heeft Nederland verdragsrechtelijke verplichtingen die er toe strekken dat een tweede nationaliteit automatisch in de GBA geregistreerd dient te worden? Zo ja, welke verdragsbepalingen zijn dit?

Neen.

Vraag 2

Hoeveel mensen hebben de afgelopen vijf jaar op basis van het automatisch registeren van de tweede nationaliteit inderdaad een tweede nationaliteit gekregen?

Niemand verkrijgt een tweede nationaliteit door registratie in de GBA. De registratie in de GBA is niet constitutief maar declaratief. Men verkrijgt een nationaliteit slechts op basis van de wettelijke nationaliteitsregels van de desbetreffende staat. De registratie is niets anders dan een weergave van feiten die op basis van andere bronnen (regelgeving, in dit geval buitenlandse) is ontstaan. Evenmin leidt het ontbreken van registratie in de GBA tot verlies van een tweede nationaliteit. Slechts op basis van de wettelijke nationaliteitsregels van de desbetreffende staat kan men een nationaliteit verliezen. Het vraagstuk van landen die het in hun wetgeving onmogelijk maken om afstand te doen van hun nationaliteit is bekend. Nederland bepleit dat het recht om afstand te doen van nationaliteit wordt erkend. Zie het antwoord op vraag 17.

Vraag 3

Hoe verhoudt de situatie in Nederland zich tot de registratie van de tweede nationaliteit in andere West-Europese landen als België, Frankrijk en Duitsland?

Duitsland registreert net als Nederland alle nationaliteiten van een persoon. België registreert geen dubbele nationaliteitsgegevens. Frankrijk, die overigens geen bevolkingsadministratie zoals de GBA kent, registreert alleen de Franse nationaliteit net als Denemarken dat alleen de Deense nationaliteit registreert. Ieder land registreert nationaliteitsgegevens naar eigen behoefte. Ook Nederland heeft hierin een vrije keuze. Of een persoonsgegeven wel of niet in de GBA wordt geregistreerd, hangt af van de vraag of de Nederlandse overheid vanwege de uitvoering van Nederlandse wetten en overheidstaken behoefte heeft aan dat gegeven. Bij het gegeven nationaliteit is daar sprake van. In dit verband kom ik daar bij de antwoorden op de vragen 7 en 9 op terug.

Vraag 4

Indien zij andere systemen hanteren dan het Nederlandse, ziet u mogelijkheden om van deze systemen te leren en het Nederlandse systeem zodanig aan te passen dat de tweede nationaliteit niet automatisch geregistreerd wordt? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

In welke gevallen leidt het niet registeren van de tweede nationaliteit mogelijk tot stateloosheid?

Niet registreren heeft geen gevolg voor het hebben van een nationaliteit en kan dus ook geen staatloosheid tot gevolg hebben. Zoals onder vraag 2 is geantwoord is de registratie slechts een weergave van feiten die op grond van buitenlandse wet- en regelgeving is ontstaan.
Daar waar de Nederlandse overheid geen weet heeft van de andere nationaliteiten die een persoon heeft omdat deze niet geregistreerd worden, kan deze in het geval dat de Nederlandse overheid de Nederlandse nationaliteit wil ontnemen niet eenvoudig zien of een persoon daardoor stateloos zou worden.

Vraag 6

Wat is de stand van zaken betreffende het wetsvoorstel Basisregistratie Personen?

Het wetsvoorstel Basisregistratie Personen zal naar verwachting rond de zomer 2011 aan de Tweede Kamer worden aangeboden.

Vraag 7

Is het mogelijk om de wet GBA zo in te richten dat enkel de eerste nationaliteit automatisch geregistreerd wordt en de tweede nationaliteit een keuzeoptie is?

Alles ten aanzien van de registratie is mogelijk, maar niet alles is zinvol. Doel van de GBA is om eenduidige informatie te verstrekken welke nodig is met het oog op de toepassing van de wet. De wetgever kan kiezen dat geen gegevens omtrent de nationaliteit worden geregistreerd; dan zal men de gegevens, voorzover nodig, elders moeten opslaan. Dat is dus verplaatsen van het probleem. De wetgever kan ook bepalen dat alleen de Nederlandse nationaliteit wordt geregistreerd, maar dan weten de gebruikers van de GBA slechts dat de geregistreerde die nationaliteit heeft, maar niet welke nationaliteiten hij nog meer heeft. Keuzevrijheid leidt tot dezelfde onduidelijkheid. Daarom is het juister, indien de overheid meent geen behoefte te hebben aan betrouwbare gegevens omtrent een vreemde nationaliteit, om te bepalen dat er dan in het geheel geen gegevens hierover worden geregistreerd, dan gegevens ter keuze van geregistreerde te registreren. De vraag van een Nederlandse overheidsinstantie naar een tweede nationaliteit zal niet langer meer betrouwbaar vanuit de GBA kunnen worden beantwoord. De kwaliteit, een zeer belangrijk aspect bij registratie, van dit gegeven kan dan niet meer gewaarborgd worden en kan dan niet meer zinvol worden gebruikt bij overheidstaken. Bij de behandeling van de Wet GBA is besloten om alle gegevens over de nationaliteit in de GBA te registreren, omdat deze gegevens worden gebruikt bij de uitvoering van wetten en overheidstaken. Dit uitgangspunt is wat het kabinet betreft onveranderd en daarom ziet het kabinet geen reden om voor te stellen de huidige wet op dit punt te wijzigen.
Daarnaast meent het kabinet ook dat de burger niet onnodig geconfronteerd mag worden met gegevens over zijn vreemde nationaliteit. Om die reden is voor gemeenten een uniforme gedragslijn vastgesteld die bepaald dat gemeenten in afschriften van de GBA, die door de burger worden aangevraagd, in beginsel geen gegevens omtrent de nationaliteit(en) vermelden. Dit geldt zowel voor de in de GBA geregistreerde Nederlandse nationaliteit als voor de vreemde nationaliteit(en) van de burger. Daarnaast is in dit verband reeds opdracht gegeven tot het doorvoeren van een technische aanpassing van het logisch ontwerp van de GBA. Door deze technische aanpassing wordt het mogelijk dat het systeem van de GBA onderscheid kan maken tussen het verstrekken van de eerste of Nederlandse nationaliteit en de overige nationaliteiten, zodat niet automatisch alle nationaliteiten van een persoon aan afnemers wordt verstrekt. Gebruikers van de GBA zullen op geautomatiseerde wijze alleen die nationaliteitsgegevens ontvangen, die zij nodig hebben voor de uitoefening van hun overheidstaken.

Vraag 8

Wat zijn de effecten voor het effectief uitvoeren van overheidstaken wanneer de tweede nationaliteit niet langer automatisch geregistreerd wordt?

De gegevens over nationaliteit worden bij de volgende publieke (en wettelijke) taken gebruikt. Op grond van de Rijkswet op het Nederlanderschap gaat het om het controleren van de afstandsplicht van de vreemde nationaliteit ter verkrijging van de Nederlandse nationaliteit (bij naturalisatie of bevestiging van optie) definitief kan worden verleend. Dit heeft te maken met het feit dat het afstand doen van de vreemde nationaliteit volgens de regels van andere nationaliteitsrechtelijke stelsels pas mogelijk is als eerst de nieuwe nationaliteit is verkregen. Het Nederlanderschap wordt dan ingetrokken als men niet voldoet aan de eis afstand te doen van de vreemde nationaliteit. Voor het intrekken van het Nederlanderschap zijn de gegevens over de tweede en overige nationaliteit(en) nodig. Behalve in het geval dat de betrokkene de Nederlandse nationaliteit door bedrog heeft verkregen, kan het Nederlanderschap alleen worden ingetrokken als dit geen stateloosheid tot gevolg heeft. Voor de Nederlandse vertegenwoordiging in het buitenland is van belang om de tweede nationaliteit na te gaan in verband met de mate waarin consulaire bijstand aan de burger kan worden verleend, aangezien het bezit van de nationaliteit van het land waarin men verblijft naast de Nederlandse nationaliteit in veel gevallen de mogelijkheden tot effectieve bijstand kan beperken. Voorafgaand aan het toekennen van een uitkering wegens de terugkeer naar het land van herkomst op basis van de Remigratiewet moet worden gecontroleerd of afstand van de Nederlandse nationaliteit is gedaan. Ook hier is controle nodig of de nationaliteit van het land van herkomst daadwerkelijk bestaat om een uitkering toe te kennen en stateloosheid te voorkomen. Daarnaast is de registratie van belang voor het uitvoeren van taken op het gebied van veiligheid en inlichtingen door de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, het doen van onderzoek en het uitvoeren van statistieken en het voorkomen dat burgers meerdere keren worden opgeroepen voor de Europese verkiezingen en hierdoor meerdere keren kunnen gaan stemmen. Het effect van het niet langer registreren van de tweede en overige nationaliteit(en) in de GBA is dat de uitvoering van de zojuist genoemde taken wordt bemoeilijkt. De overheid kan niet meer afgaan op de volledigheid en betrouwbaarheid van de gegevens in de GBA over dubbele nationaliteiten en kan deze gegevens om die reden niet meer zinvol gebruiken, zie ook het antwoord op vraag 7. De informatie van de burger wordt in dat geval leidend en betekent een administratieve last voor de burger, omdat hij telkens om een bewijs van zijn tweede of overige nationaliteit kan worden gevraagd. Het onvermijdelijke gevolg hiervan is dat de overheid deze gegevens in andere registraties gaat registreren en dat leidt tot meer werk en kosten; een gevolg dat niet past bij de wens om één basisregistratie voor persoonsgegevens te hebben. Een ander gevolg is dat de overheid bij de uitvoering van taken uitsluitend kan afgaan op de informatieverstrekking die de burger over zijn nationaliteit, anders dan de Nederlandse, verstrekt.

Vraag 9

Voor welke taken gaat dit specifiek problemen opleveren? Wat is de aard van deze problemen?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 10

Wegen die problemen naar uw mening op tegen de keuzevrijheid van ouders – en hun kinderen – om zelf te bepalen of hun tweede – of volgende – nationaliteit geregistreerd wordt? Zo ja, waarom?

Zoals in antwoord op vraag 7 is aangegeven, maakt keuzevrijheid de gegevens onbetrouwbaar en onbruikbaar. Het weglaten van gegevens betreft dus primair de vraag of de wetgever de uitvoering van wetgeving belangrijk vindt waarbij een tweede of andere nationaliteit een rol speelt. Indien dat gewenst wordt geacht, is het minder zinvol om de gegevens in de GBA te schrappen en elders weer op te slaan.

Vraag 11

Hoe gaan overheden die niet automatisch een tweede nationaliteit registeren om met deze problemen?

Het kabinet gaat er vanuit dat de stellers van de vraag met «overheden» andere dan Nederlandse overheden bedoelen. De behoeften van het registreren van gegevens over een tweede nationaliteit verschillen per land, omdat de regels voor het nationaliteitsrecht per land verschillen. Zo eisen bijvoorbeeld niet alle landen dat afstand wordt gedaan van de vreemde nationaliteit voordat de nationaliteit van dat land bij naturalisatie definitief kan worden verleend of verkregen. Voor deze overheden is het dan niet van belang om informatie over de vreemde nationaliteit te hebben.

Vraag 12

Welke gevolgen kan het niet langer automatisch registeren van een tweede nationaliteit hebben voor Nederlandse onderdanen in het buitenland?

In de eerste plaats kunnen Nederlandse onderdanen in het buitenland die een verzoek tot consulaire bijstand indienen vertraging ondervinden bij het bepalen van de mate waarin aan hen consulaire bijstand verleend kan worden indien een eventuele tweede nationaliteit niet uit het GBA blijkt. Het vaststellen van de nationaliteit(en) van de hulpbehoevende zal dan op basis van de informatie van andere bronnen handmatig moeten worden vastgesteld. Het bezit van de nationaliteit van het land waarin men verblijft naast het bezit van het Nederlanderschap beperkt in veel gevallen de mogelijkheden tot effectieve bijstand. Indien een dergelijke andere nationaliteit wordt verzwegen kan zelfs een situatie ontstaan waarin bijstand wordt verleend waar deze door het gastland gezien wordt als inmenging in de binnenlandse aangelegenheden.
Ook voor het vaststellen van het bezit van de Nederlandse nationaliteit van paspoortaanvragers op de ambassades en consulaten van Nederland vergemakkelijkt het vermelden van een tweede nationaliteit in de GBA de vaststelling of betrokkene naast het Nederlanderschap inderdaad mag beschikken over een tweede nationaliteit dan wel dat sprake is van een vrijwillige verkrijging van een andere nationaliteit als gevolg waarvan het Nederlanderschap verloren kan zijn gegaan. Een ander gevolg is dat het voor Nederlandse onderdanen moeizamer wordt het bezit van de tweede en overige nationaliteiten te kunnen aantonen. De burger zal elke keer naar een bewijs van het bezit van die nationaliteit worden gevraagd en dit betekent een administratieve last voor de burger. Dergelijk bewijs kan in het buitenland vereist zijn bij het aanvragen bij buitenlandse autoriteiten van een reisdocument, het aangaan van een huwelijk, het aanvragen van een echtscheiding en het opstellen van een testament (de toepassing van internationaal privaatrecht).

Vraag 13

Wat zijn de effecten voor de burger, inclusief eventuele volgende generaties, van het niet langer automatisch registeren van de tweede nationaliteit?

Indien deze registratie in de GBA ontbreekt, zal de GBA niet meer ten dienste van de burger staan als hij een beroep op zijn vreemde nationaliteit wil doen. De registratie in de GBA stelt de burger immers in staat het bezit van een vreemde nationaliteit op een eenvoudige wijze aan te tonen. Bij het ontbreken van een registratie in de GBA moet de burger het bezit van een vreemde nationaliteit op een andere wijze aantonen en is hier bovendien zelf volledig verantwoordelijk voor. Dit betekent zowel een extra bewijslast als een administratieve last voor de burger. Het overhandigen van dergelijk bewijs is noodzakelijk indien de burger die in het bezit is van meerdere nationaliteiten een beroep op de Nederlandse overheid wil doen wat betreft het aanvragen van een uitkering op grond van de Remigratiewet, het verlenen van consulaire bijstand in het buitenland of het recht van zijn vreemde nationaliteit in Nederland van toepassing wil laten verklaren bij het opstellen van een testament of het aangaan van een huwelijk volgens regels van het internationaal privaatrecht. Daarnaast zal de burger het bezit van de vreemde nationaliteit eveneens bij een beroep op de overheid van zijn vreemde nationaliteit op een andere wijze moeten aantonen, bijvoorbeeld bij het aanvragen van een reisdocument.

Vraag 14

Wat zijn die gevolgen in het licht van de huidige stand van zaken betreffende denaturalisatie? Wat zijn de gevolgen op termijn als de voorgenomen maatregelen in het regeer- en gedoogakkoord hieromtrent geëffectueerd worden?

Intrekking van de Nederlandse nationaliteit is, behalve in het geval dat men die nationaliteit door bedrog heeft verkregen, alleen mogelijk als men daardoor niet stateloos wordt. Als de vreemde nationaliteit niet geregistreerd wordt, kan degene die het betreft beweren dat hij door intrekking stateloos wordt zodat de kans bestaat dat de maatregel niet op hem kan worden toegepast. Denaturalisatie ofwel het intrekken van het Nederlanderschap wordt daardoor dus beperkt. Het regeer- en gedoogakkoord wensen uitbreiding van de mogelijkheden tot intrekking van het Nederlanderschap. Vanuit die optiek is kennis omtrent een tweede of andere nationaliteiten dus noodzakelijk.

Vraag 15

Wat zijn de effecten van het niet langer automatisch registeren van de tweede nationaliteit voor de eventuele basisadministratie van het land waar de tweede nationaliteit aan ontleend wordt?

Er zijn geen effecten. De GBA is niet verbonden met registraties in het buitenland.

Vraag 16

Kunt u garanderen, zoals eerder door uw voorgangers gesteld, dat buitenlandse overheden op geen enkele wijze inzicht kunnen krijgen in de in de GBA geregistreerde gegevens met betrekking tot een tweede nationaliteit? Indien de tweede nationaliteit niet geregistreerd wordt, op welke wijze kan de overheid van het land waaraan de tweede nationaliteit ontleend wordt dan achterhalen of iemand deze nationaliteit heeft?

De gegevens over nationaliteit in de GBA worden niet aan buitenlandse overheden verstrekt.
Gemeenten mogen de nationaliteitsgegevens uit de GBA niet aan buitenlandse ambassades en consulaten verstrekken. Dergelijke verzoeken dienen te worden afgewezen. Gezien de gevoeligheid die inherent is aan de verstrekking van gegevens van eigen onderdanen aan instanties van een ander land, zal een dergelijke mogelijkheid tot verstrekking altijd expliciet moeten zijn geregeld in verdragsrechtelijke afspraken, of andere internationale overeenkomsten, waarbij het principe van wederkerigheid geldt. Daarentegen zullen de nationaliteitsgegevens in sommige gevallen al op basis van andere internationale afspraken kunnen worden verstrekt en is er geen sprake van verstrekking uit de GBA. Hierbij valt te denken aan gegevensuitwisseling op het terrein van justitie met betrekking tot opsporing en vervolging. Verder kan de burger zelf zijn gegevens aan het land waaraan de tweede nationaliteit wordt ontleend, overhandigen. Daarnaast registreren de buitenlandse overheden in het algemeen zelf de nationaliteit van hun onderdanen. Deze overheden kunnen alleen registreren als zij het bestaan van die onderdanen weten, dus als bijvoorbeeld de geboorte van een kind bij de buitenlandse autoriteiten wordt opgegeven.

Vraag 17

Onderhandelt de Europese Unie momenteel met de zeventien landen die het voor hun onderdanen onmogelijk maken hun nationaliteit af te staan om aan dit beleid een einde te maken? Zo ja, wat is de stand van zaken van deze onderhandelingen? Zo nee, bent u bereid om uw collega’s aan te sporen dergelijke onderhandelingen te starten?

Tijdens een bezoek van de Europese Commissaris voor Justitie, Grondrechten en Burgerschap, mevrouw Reding, op 11 juni 2010, heeft de toenmalige minister van Justitie deze kwestie opgebracht. Hij heeft daarbij aangegeven dat Nederland van mening is dat het recht om afstand te doen van een nationaliteit begrepen moet worden onder het recht om van nationaliteit te veranderen, als bedoeld in artikel 15 tweede lid van de Universele verklaring van de Rechten van de Mens. In lijn met de motie van het lid De Krom (VVD), aangenomen op 19 januari 2010 (TK, vergaderjaar 2009–2010, 31 813, nr. 21), heeft hij benadrukt dat het Nederland daarbij gaat om de inzet van de Europese Commissie in haar relatie met derde landen op de keuzevrijheid van onderdanen om hun (dubbele) nationaliteit op te kunnen geven. De Commissaris gaf, conform informatie die bij brief van 3 juli 2008 aan de Kamer is medegedeeld, als reactie dat de Europese Unie het nationaliteitsrecht beschouwt als een bevoegdheid van de lidstaten en dat er over (de beperking van) meervoudige nationaliteit binnen de verschillende lidstaten verschillend wordt gedacht. (TK, vergaderjaar 2007–2008, 30 166, nr. 31). Het onderwerp zal daarom niet in de Europese Raad worden ingebracht. Wel heeft de Commissaris toegezegd deze kwestie op te nemen met de Hoge Vertegenwoordiger. Tot nu toe is niet bekend of dit is gebeurd. Ik of een van mijn collega’s zal bij Commissaris Reding hiernaar informeren.
In het licht van het regeerakkoord wordt overigens een wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap voorbereid die ertoe strekt dat in zoveel mogelijk gevallen bij verlening of verkrijging van de Nederlandse nationaliteit afstand wordt gedaan van de nationaliteit van het land van herkomst.

Vraag 1

Kent u het bericht «Gemeente moet accountant aanbesteden»?1

Ja.

Vraag 2

Bestaat er inzicht in de totale kosten per gemeente van de accountantskosten? Zo ja, wilt u dat de Kamer doen toekomen? Zo niet, wilt u in overleg treden met de VNG om dit inzicht te verkrijgen?

Ik heb geen inzicht in de totale kosten per gemeente en navraag bij de VNG leerde dat deze ook geen inzicht heeft in deze kosten.
Ik zie voorts geen aanleiding om een onderzoek te laten verrichten om dit inzicht te verkrijgen. Het aanbesteden van de accountantscontrole is de verantwoordelijkheid van een individuele gemeente. Bovendien kan een gemeente aanvullende controleopdrachten en/of zwaardere controle-vereisten in het programma van eisen opnemen, en is het de vraag of een dergelijk overzicht duidelijke informatieve waarde heeft.
Ook zal een dergelijk onderzoek extra administratieve lasten voor gemeenten met zich meebrengen, waarvan uw Kamer en ik het belangrijk vinden om die juist minder te laten worden.

Vraag 3

Is het waar dat veel gemeenten zich niet houden aan de verplichting om hun accountantsdiensten aan te besteden zodra de opdrachtwaarde de aanbestedingsdrempel overstijgt? Zo ja, om hoeveel gemeenten gaat het?

Voor dit antwoord verwijs ik naar mijn antwoorden op de vragen van het lid Koopmans over accountantscontrole bij gemeenten (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2010–2011, nr. 1258).

Vraag 4

Is het waar dat deze gemeenten hierdoor meer accountancykosten maken dan noodzakelijk is, en hierop dus bespaard zou kunnen worden? Zo ja, hoeveel bedragen die extra kosten en bent u bereid om bij deze gemeenten aan te dringen op efficiënter beleid?

Ook voor dit antwoord verwijs ik naar mijn antwoorden op de vragen van het lid Koopmans over accountantscontrole bij gemeenten (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2010–2011, nr. 1258).

Vraag 5

Is het waar dat bij gemeenten die de wettelijk voorgeschreven aanbesteding niet volgen er vaak sprake is van vaag vastgelegde opdrachten en handjeklap bij het aanstellen van controleurs? Zo ja, wat zijn de gevolgen daarvan voor de kwaliteit en betrouwbaarheid van de controles? Zo ja, deelt u de mening dat dit een onwenselijke ontwikkeling is omdat een kritische controle op gemeentelijke financiën hiermee ondermijnd wordt? Welke mogelijkheden ziet u om hier iets aan te doen?

Ook voor dit antwoord verwijs ik naar mijn antwoorden op de vragen van het lid Koopmans over accountantscontrole bij gemeenten (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2010–2011, nr. 1258).

Vraag 1

Wilt u kennisnemen van bijgevoegd bericht, waarin een politiemedewerker vertelt over de uitvoering van een verzoek op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob-verzoek) voor het vervullen van een commerciële sms-dienst?1

Ja.

Vraag 2

Signaleert u ook een toename van het aantal Wob-verzoeken voor commerciële doeleinden en de bijbehorende kosten om de gevraagde informatie te leveren? Kunt u inzicht verschaffen in deze ontwikkeling?

Ik heb geen overzicht van de inhoud van de Wob-verzoeken dat bij alle verschillende bestuursorganen in Nederland wordt ingediend en kan u evenmin iets zeggen over het doel waarmee ze worden ingediend. Zodoende kan ik u niet zeggen of hier sprake is van een trend of van een afzonderlijk geval waarin op grond van de Wob wordt verzocht om informatie die commercieel wordt gebruikt.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het ongewenst is dat schaarse politiecapaciteit louter en alleen ingezet wordt om informatie aan te leveren aan een commerciële dienst die een beperkte nieuwswaarde heeft? Zo ja, wat wilt u hieraan doen? Zo nee, waarom niet?

Zoals al gezegd tijdens het debat over de begroting van BZK begin december 2010, vormt de openbaarheid van bestuur een fundamenteel onderdeel van de democratische rechtstaat. De afhandeling van Wob-verzoeken behoort daarom tot het werk van bestuursorganen, zoals politiekorpsen. De overheid, waaronder de politie, moet echter ook effectief kunnen functioneren. Het streven naar een efficiëntere overheid betekent dat de inzet van politiecapaciteit voor Wob-verzoeken niet onbeperkt kan zijn. Dit stelt derhalve grenzen aan de mate van openbaarheid.
De Wob kent op dit moment geen mogelijkheid tot afweging van de openbaarheid ten opzichte van de capaciteit die het aanleveren van informatie kost (proportionaliteit). Of de gevraagde informatie gebruikt wordt voor commerciële doeleinden of beperkte nieuwswaarde heeft, doet bij de behandeling van het verzoek niet ter zake. Op grond van de Wob hoeft een verzoeker immers geen belang te stellen.
Over mijn voorgenomen inspanningen op dit punt verwijs ik u naar de beantwoording van vraag 5.

Vraag 4

Hebben overheidsorganisaties bij Wob-verzoeken de mogelijkheid om bij de aanvraag te toetsen of informatie al via andere openbare kanalen beschikbaar is en het aanleveren van nieuwe gegevens proportioneel is? Zo nee, zouden zij die ruimte moeten hebben?

Indien met een Wob-verzoek wordt gevraagd om informatie die reeds via openbare kanalen beschikbaar is, kan bij de beantwoording worden volstaan met verwijzing naar die openbare informatie. Indien met een Wob-verzoek wordt gevraagd om informatie die nog niet openbaar is, dan zal hierop met inachtneming van de in de Wob opgenomen uitzonderingsgronden moeten worden beslist. Zie verder de beantwoording van vraag 5.

Vraag 5

Wat voor initiatieven ontplooit u om de openbaarheid van overheidsinformatie te waarborgen, maar te voorkomen dat er veel tijd en geld verloren gaat bij het op maat aanleveren van informatie aan iedereen die daar om vraagt?

Vanuit het oogpunt van een effectieve en compacte overheid wil ik het punt van «proportionaliteit» meenemen in de discussie over de Wob. Zoals eerder aan de Kamer toegezegd, stuur ik u op korte termijn een brief met daarin voorstellen om oneigenlijk gebruik van de Wob te voorkomen. Daarin zal ik ook ingaan op de afhandeling van omvangrijke Wob-verzoeken. Bij omvangrijke Wob-verzoeken gaat het weliswaar doorgaans niet om oneigenlijk gebruik van de Wob, maar een omvangrijk Wob-verzoek vormt wél een grote belasting voor het betreffende bestuursorgaan. In overleg met het Ministerie van Veiligheid en Justitie en de politie onderzoek ik tevens wat de mogelijkheden zijn voor vermindering van de werklast die de afhandeling van Wob-verzoeken bij de politiekorpsen met zich meebrengt.
Een succesvolle manier van het toegankelijk maken van informatie van de politie is het bij het korps Noord-Holland Noord ingevoerde boetevolgsysteem. Daarin kunnen mensen informatie opvragen over een boete, zoals de flitsfoto, de locatie van de flitspaal, het ijkrapport en de akte van aanstelling van de bekeurende politieambtenaar. Deze toepassing wordt uitgebreid naar andere korpsen. Invoering van het boetevolgsysteem betekent een verbetering van de dienstverlening en een vermindering van het aantal Wob-verzoeken bij de politiekorpsen.

Vraag 1

Vindt u het wenselijk dat rijksdiensten Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) en de Belastingdienst in maart 2011 een nieuwe kantoor betrekken in Groningen, zij overstappen naar een ander schoonmaakbedrijf, waardoor tal van schoonmakers hun baan verliezen of voor minder loon en slechtere arbeidsvoorwaarden hetzelfde werk moeten doen?1 Zo nee, welke acties gaat u ondernemen om dit te voorkomen?

Uit een oogpunt van efficiënt gebouwbeheer is het wenselijk dat DUO en de Belastingdienst een nieuw kantoor betrekken in Groningen. Als gevolg hiervan zijn de schoonmaak-contracten met Asito en Gom vorig jaar opgezegd. In het kader van de publiek-private-samenwerking (pps) heeft de Rijksoverheid niet alleen het ontwerp, de bouw en de financiering uitbesteed aan het privaat consortium DUO2 BV, maar tevens het beheer en het onderhoud gedurende een periode van 20 jaar. Hieronder vallen ook de schoonmaakactiviteiten van het nieuwe kantoorgebouw.
Het is dan ook niet aan de rijksdiensten DUO en Belastingdienst maar aan het door Bouwcombinatie DUO2 VOF ingeschakelde ISS Nederland BV om na te gaan of, en zo ja in welke mate, schoonmaakpersoneel nodig is voor het onderhoud van het kantoorgebouw. Daarbij is ISS Nederland BV als werkgever gehouden aan het geldende arbeidsrecht (inclusief de artikelen 7:662 BW e.v. inzake rechten van werknemers bij overgang van onderneming) alsook het deel van de CAO Schoonmaak dat handelt over de positie van het schoonmaak-personeel bij de overgang naar een andere dienstverlener.
Dit is dus een zaak tussen werkgever en werknemers, waarbij er formeel geen betrokkenheid is vanuit de Rijksoverheid. Wel is bekend dat er tussen ISS Nederland BV, Asito en GOM overleg wordt gevoerd over de overname van een deel van het schoonmaakpersoneel, waarvan de arbeidsplaatsen door opzegging van de schoonmaakcontracten door de DUO en de Belastingdienst is komen te vervallen.

Vraag 2

Kunt u toelichten waarom er wel een duur nieuw rijksgebouw neergezet kan worden, maar er vervolgens geen geld is om het schoonmaakpersoneel te behouden? Moet de directie van de DUO en de Belastingdienst ook opnieuw solliciteren naar haar eigen functie, net als de schoonmakers? Kunt u dit toelichten?

Met het nieuwe rijksgebouw is op basis van het in 2005 ingezette beleid gekozen voor een efficiënt gebouwbeheer, waarbij voor de daaruit voortvloeiende schoonmaakactiviteiten ook personeel nodig is. Daarvoor is de Bouwcombinatie DUO2 VOF met het schoonmaakbedrijf ISS Nederland BV een schoonmaakcontract aangegaan. Op basis van dit contract zal ISS Nederland BV als werkgever moeten nagaan welke verplichtingen/mogelijkheden dit met zich mee brengt met betrekking tot het personeel van Asito en GOM waarvan de arbeidsplaatsen zijn komen te vervallen. Het nieuwe rijksgebouw heeft derhalve geen gevolg voor de rechtspositie van het personeel (inclusief directie) van DUO en de Belastingdienst.

Vraag 3

Bent u bereid met DUO en de Belastingdienst in gesprek te gaan voor behoud van banen en arbeidsvoorwaarden? Zo ja, kunt u ons informeren over de resultaten? Zo nee, waarom niet?

Het is aan de betrokken partijen, in casu ISS Nederland BV (onderaannemer van de Bouwcombinatie DUO 2 VOF) en de vakbonden om na te gaan of er verplichtingen en/of mogelijkheden bestaan om (een deel van) het personeel van Asito en GOM over te nemen. Zoals gezegd is dat overleg in volle gang. Begin 2011 zal naar verwachting de uitkomst van dit overleg bekend zijn. Het is niet aan mij maar aan de betrokken partijen om te zijner tijd het resultaat van dit overleg naar buiten te brengen.

Vraag 4

Heeft de Rijksoverheid het convenant «Schoon genoeg» inmiddels ondertekend? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe verhoudt dit zich tot het ontslag van de schoonmakers bij DUO en de Belastingdienst?

Nee, dat is niet het geval. Het witboek «Schoon genoeg» speelde een rol bij het tot stand komen van de huidige CAO Schoonmaak. In vervolg op deze CAO hebben vakverenigingen, werkgeversorganisaties, opdrachtgevers (waaronder de Rijksoverheid) en deskundigen medio 2010 een commissie, genaamd «Code Goed Opdrachtgeverschap», bemand en opgestart, die onderzoekt op welke manier de schoonmaakmarkt op korte termijn beter kan gaan functioneren. Daarbij wordt de focus meer gelegd op de kwaliteit in de contracten en minder op de prijs. In deze commissie wordt door OCW en BZK actief geparticipeerd.
De commissie zal mei–juni 2011 haar resultaten naar buiten brengen.

Vraag 5

Hoe verhouden de ontslagen bij de rijksdiensten zich tot de mededeling van de toenmalige minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Donner dat er bij rijksaanbestedingstrajecten voor schoonmaak meer gewicht toe wordt gekend aan kwaliteit en minder aan prijs en dat de rijksoverheid streeft naar een langere contractduur, omdat dit zorgt voor een duurzame relatie met de opdrachtnemer?2

Goed opdrachtgeverschap is van groot belang. Daarover bent u bij brief van 13 april 2010 geïnformeerd (Kamerstukken II, 2009/10, 29 544, nr. 243). Vanwege dit belang wordt er bij de rijksdienst met de invoering van Categoriemanagement Schoonmaak voor rijksaan-bestedingen meer werk gemaakt van een optimale verhouding tussen prijs, kwaliteit en maatschappelijke doelstellingen. Dat leidt tot een groter gewicht aan kwaliteit en een meer duurzame relatie met de leverancier. Zie ook het antwoord op vraag 4.

Vraag 6

Is het waar dat het nieuw contract voor de bouw van een nieuw kantoor van de Dienst Uitvoering Onderwijs en de Belastingdienst past binnen het beleid van de overheid om nieuwe projecten uit te besteden aan «private consortia», waarbij langjarige contracten worden afgesloten? Welke kostenvoordelen brengt dit met zich mee in vergelijking tot de traditionele vormen van aanbesteding?3

Ja, dat is het geval. Sinds 2005 is het beleid om te onderzoeken of het gezamenlijk aanbesteden van projecten (ook wel publiek-private-samenwerking of pps genoemd) meerwaarde oplevert. Hierbij wordt dus het ontwerp, de bouw, de financiering, het onderhoud en de facilitaire diensten in één aanbesteding geregeld. De integrale vraag maakt de kans op innovaties groter en bevordert de onderlinge afstemming, bijvoorbeeld tussen materiaalkeuzes en onderhoud gedurende een groot aantal jaren. Bij het nieuwe gebouw voor DUO en de Belastingdienst bleek dat integrale aanbesteding meerwaarde zal opleveren en daarom zijn alle genoemde onderdelen in de aanbesteding ondergebracht, inclusief de schoonmaak.

Vraag 7

Is het waar, zoals de Dienst Uitvoering Onderwijs aangeeft, aan dat het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer verantwoordelijk is voor het ontslag van de schoonmakers? Is dit waar?

Nee, de Rijksoverheid is niet verantwoordelijk voor eventuele ontslagen van schoonmaakpersoneel. Het schoonmaakpersoneel is immers niet in dienst van de Rijksoverheid, maar van een schoonmaakbedrijf. Wel hebben de Belastingdienst en DUO in verband met de nieuwbouw de lopende schoonmaakcontracten met GOM en Asito opgezegd vanwege het wegvallen van de objecten. Maar dat is gebruikelijk bij de uitbestedingen van schoonmaakactiviteiten, omdat dergelijk contracten een bepaalde duur hebben en er na het aflopen van dergelijke contracten opnieuw aanbestedingen plaatsvinden.

Vraag 1

Wilt u kennisnemen van het onderzoek van de Stichting Waarmerk drempelvrij.nl, waaruit blijkt dat veel gemeenten niet voldoen aan de richtlijnen voor de toegankelijkheid van overheidswebsites?

Ja.

Vraag 2

Wat is uw oordeel over de uitkomst van dit onderzoek, namelijk dat gemeenten niet voldoen aan de richtlijnen voor overheidswebsites waardoor zij minder goed toegankelijk zijn voor mensen met een functiebeperking en senioren?

Het is betreurenswaardig dat websites van gemeenten minder goed toegankelijk zijn voor mensen met een functiebeperking en senioren.

Vraag 3

Bent u, gelet op de uitspraak van uw voorganger over het invoeren van wetgeving bij het in gebreke blijven van gemeenten eind 2010, voornemens wetgeving in te voeren die overheden, waaronder gemeenten, dwingt de aan de webrichtlijnen te voldoen? Zo ja, wanneer kunnen we het wetsvoorstel tegemoet zien? Zo nee, waarom niet?

Ik ben niet voornemens wetgeving in te voeren. Ik ben van mening dat het de verantwoordelijkheid is van deze gemeenten om dit probleem op te lossen. De afgelopen vier jaar is er vanuit BZK veel geïnvesteerd in ondersteuning van gemeenten en andere overheidsorganisaties: een servicedesk, modellen voor aanbesteding en verschillende andere hulpmiddelen. De afgelopen anderhalf jaar heeft BZK nog extra ingezet met een ondersteuningstraject waaraan bijna 200 gemeenten hebben deelgenomen.
Uiteindelijk moeten gemeenten zelf de richtlijnen implementeren eventueel met behulp van de instrumenten en hulpmiddelen die daarvoor zijn aangereikt door BZK. Er zijn twee gemeenten die hebben laten zien dat het kan: Goirle en Krimpen aan den IJssel. Uit voorlopige resultaten van recent onderzoek van het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (KING) blijkt dat 80% van de gemeenten aangeeft geen verdere ondersteuning te wensen voor de implementatie van de webrichtlijnen. Hiermee is de rol van BZK voor de implementatie van de webrichtlijnen bij andere overheden wat mij betreft wel afgerond.
BZK zal er wel actief voor zorgen dat de belangrijkste websites van de rijksoverheid voldoen en blijven voldoen.

Vraag 4

In hoeverre bent u voornemens om de overige aanbevelingen van de Stichting Waarmerk drempelvrij.nl, om de toegankelijkheid van overheidswebsites te bevorderen, op te volgen?

De aanbeveling dat eind dit jaar de Accessibility Monitor moet worden uitgevoerd, volg ik op. In februari ontvangt u van mij de rapportage.
De overige aanbevelingen dat gemeenten over zouden moeten gaan naar één content management systeem en één aan- en uitbestedingstraject worden niet door mij opgevolgd. Dit zijn namelijk verantwoordelijkheden van gemeenten zelf. Gemeenten kiezen zelf of ze dit wel of niet in gezamenlijkheid met andere gemeenten gaan doen. In de praktijk zie ik dat dit al wel gebeurt. Gemeenten schaffen bijvoorbeeld nu al gezamenlijk content management systemen aan.

Vraag 5

In hoeverre voldoen rijksoverheid en ZBO’s aan de webrichtlijnen van de elektronische dienstverlening?

Enkele websites voldoen aan de webrichtlijnen zoals te zien in het register van stichting Drempelvrij. Begin 2011 ga ik mijn collega’s op de diverse ministeries aanspreken als de toegankelijkheid van hun websites onvoldoende blijkt te zijn.

Vraag 6

Is het waar dat vanwege de dominantie van de markt voor gemeentewebsites, door een beperkt aantal partijen de kosten voor het upgraden van de webrichtlijnen kunnen oplopen tot tienduizenden euro’s? Zo ja, bestaat hierdoor het risico dat gemeenten door de budgettaire krapte zullen afzien van het upgraden van elektronische dienstverlening naar de webrichtlijnen? Welke mogelijkheden zijn er volgens u om het upgraden goedkoper te laten plaatsvinden?

Dit signaal is mij niet bekend. Het upgraden is het goedkoopst wanneer de webrichtlijnen worden toegepast bij de bouw van een nieuwe website of bij grootschalige aanpassingen van een website. Vanuit BZK is altijd het advies gegeven om de webrichtlijnen toe te passen bij nieuwbouw of omvangrijke herbouw. Als de webrichtlijnen vanaf het begin van het nieuwbouwproces mee worden genomen hoeft nauwelijks tot geen extra kosten met zich mee te brengen. Tussentijdse aanpassingen kunnen echter wel extra kosten met zich meebrengen.

Vraag 1

Wat is uw mening over de bezoldiging van de leden van de Raad van Toezicht bij Staatsbosbeheer? Deelt u de mening dat deze met 15 000 euro per jaar voor de leden en 20 000 euro per jaar voor de voorzitter in 2009 veel te hoog is voor een dergelijke publieke instelling? Ligt tenminste een halvering van deze bezoldiging, gezien bijvoorbeeld de vergoedingen bij andere (semi) publieke instellingen zoals ziekenhuizen, niet in de rede? Zo nee, waarom niet?

De bezoldiging van de leden van de Raad van Toezicht vind ik in overeenstemming met het belang en de zwaarte van de functie. De bezoldiging is niet afwijkend van de bezoldiging bij gelijksoortige organisaties.

Vraag 2

Wat vindt u van de bezoldiging van de voorzitter van de Raad van Bestuur die met een bruto inkomen van 191 022 euro in 2009 de Balkenendenorm overschrijdt? Deelt u de mening dat voor een dergelijke functie een salaris beneden de Balkenendenorm, bijvoorbeeld het salaris van een minister, reëler en eerlijker is?

Staatsbosbeheer kent geen voorzitter van de Raad van Bestuur, maar een enkelvoudige directeur. Zijn salaris is in het jaarverslag van de organisatie vermeld. Zijn salaris bedroeg in het jaar 2009 in totaal € 167 262,= en overschrijdt daarmee niet de Balkenende-norm. Het door de heer Van Gerven genoemde bedrag van € 191 022 is de som van het salaris en het werkgeversdeel van de pensioenlast.

Vraag 3

Hoe verklaart u dat de bezoldiging van de voorzitter van de Raad van Bestuur in drie jaar gegroeid is van 120 198 euro in 2007 naar 191 022 euro in 2009? Vindt u deze groei met bijna 60% acceptabel?1

In 2007 is de directeur slechts een deel van het jaar (vanaf 2 mei) in dienst geweest.

Vraag 4

Wat wordt de bezoldiging van de voorzitter van de Raad van Bestuur van Staatsbosbeheer in 2010? Bent u bereid in gesprek te gaan met Staatsbosbeheer om een reëler salaris, onder de Balkenendenorm, af te spreken, bijvoorbeeld op het niveau van een ministerssalaris, zijnde circa 140 000 euro in 2009? Bent u bereid ook de Raad van Toezicht aan te spreken op hun vergoedingen? Zo nee, waarom niet?

De bezoldiging is bij het aantreden van de directeur afgesproken. Omdat het salaris onder de Balkenende-norm ligt, vind ik het niet opportuun om hier nu een gesprek over aan te gaan. Ditzelfde geldt voor de bezoldiging van de leden van de Raad van Toezicht (zie antwoord vraag 1).

Vraag 1

Klopt het dat het kabinet het gemeentefonds en provinciefonds in 2012 met € 310 miljoen, in 2013 met € 700 miljoen, in 2014 met € 1,06 miljard en in 2015 met € 1,34 miljard wil korten?1

Per 2012 wordt conform de wens van de drie betrokken partijen (Rijk, VNG en IPO) de «trap op, trap af-systematiek», de koppeling van het gemeente- en provinciefonds aan de ontwikkeling van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven, heringevoerd. De door het kabinet ingeboekte bezuinigingen van € 18 miljard leiden via deze zogenaamde normeringssystematiek tot lagere accressen voor gemeenten en provincies dan geraamd bij Miljoenennota 2011. In het Regeerakkoord is deze neerwaartse bijstelling berekend op € 1,34 miljard in 2015 (de bovengenoemde reeks). Dat bedrag is in de Startnota herberekend en uitgekomen op € 1,76 miljard. Per saldo raamt het kabinet nu een positief accres van € 648 miljoen in 2015. Dit bedrag ligt binnen de bandbreedtes die het vorige kabinet heeft geadviseerd.

Vraag 2

Klopt het dat het kabinet het Investeringsbudget stedelijke vernieuwing (ISV) per 2014 wil stopzetten en dat dit € 230 miljoen oplevert?1

Het bedrag van € 230 miljoen heeft niet alleen betrekking op het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV), maar ook op de budgetten voor het Besluit Locatiegebonden Subsidies (BLS). Daarnaast is deze besparing niet vanaf 2014, maar vanaf 2015 ingeboekt (ombuiging A17 uit de financiële bijlage bij het Regeerakkoord).

Vraag 3

Wat is het exacte doel, uitgedrukt in meetbare indicatoren?

De genoemde bezuinigingen dragen bij aan het weer gezond maken van de overheidsfinanciën. De indicator hiervoor is het EMU-saldo, dat zich dient te ontwikkelen volgens de afspraken uit het Stabiliteits- en Groeipact. Conform de Startnota, die op 9 november jl. aan uw Kamer is gestuurd, raamt het kabinet het feitelijk EMU-saldo (in procenten van het BBP) op – 4,0% in 2011, – 2,7% in 2012, – 1,8% in 2013, – 1,4% in 2014 en – 0,9% in 2015.

Vraag 4

Welke effect- en prestatie-indicatoren worden gehanteerd?

Gelet op het antwoord bij vraag 3 is deze vraag niet van toepassing.

Vraag 5

Wat is het uitgangspunt (nulmeting) per 1 januari 2011 uitgedrukt in deze meetbare indicatoren?

Gelet op het antwoord bij vraag 3 is deze vraag niet van toepassing.

Vraag 6

Wat zijn de tussendoelen op 31 december in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015?

Gelet op het antwoord bij vraag 3 is deze vraag niet van toepassing.

Vraag 7

Wat gaat het kabinet doen om deze doelstelling te bereiken?

De herinvoering van de «trap op, trap af-systematiek» per 2012 uit vraag 1 is in de rijksbegroting verwerkt en met de decentrale overheden gecommuniceerd. Ook de stopzetting van ISV/BLS uit vraag 2 is reeds in de rijksbegroting verwerkt. De laatste juridisch verplichte convenantperiode beslaat de jaren 2010–2014.

Vraag 8

Wanneer gaat het kabinet dit doen?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Welke instrumenten en middelen zijn er beschikbaar om deze doelen te bereiken?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 10

Op welke manier en wanneer gaat het kabinet jaarlijks verantwoording afleggen?

Het kabinet zal zoals gebruikelijk op de derde woensdag in mei verantwoording afleggen over het gevoerde beleid in het afgelopen jaar.

Vraag 1

Klopt het dat het kabinet het provinciaal in de Randstad (Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland) wil opschalen?1

Vraag 2

Wat is het exacte doel, uitgedrukt in meetbare indicatoren?

Vraag 3

Welke effect- en prestatie-indicatoren worden gehanteerd?

Vraag 4

Wat is het uitgangspunt (nulmeting) per 1 januari 2011 uitgedrukt in deze meetbare indicatoren?

Vraag 5

Wat zijn de tussendoelen op 31 december in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015?

Vraag 6

Wat gaat het kabinet doen om deze doelstelling te bereiken?

Vraag 7

Wanneer gaat het kabinet dit doen?

Vraag 8

Welke instrumenten en middelen zijn er beschikbaar om deze doelen te bereiken?

Vraag 9

Op welke manier en wanneer gaat het kabinet jaarlijks verantwoording afleggen?

Vraag 1

Klopt het dat het kabinet «het aantal ambtenaren bij alle bestuurslagen wil verminderen onder meer door decentralisatie en taakverschuiving»?1

Het kabinet streeft naar een kleinere overheid, een overheid die in staat is haar maatschappelijke opgave op een goede en efficiënte wijze te verrichten, maar die tegelijkertijd een zo klein mogelijk beslag legt op publieke middelen. Daartoe is in het regeerakkoord de volgende tekst opgenomen: «Het bestuur zal worden georganiseerd vanuit de principes «Je gaat erover of niet» en «Je levert tijdig». Alleen dan kan een krachtige, kleine en dienstverlenende overheid worden gevormd met minder belastinggeld, minder ambtenaren, minder regels en minder bestuurders.» (Regeerakkoord, p. 5).
In het Regeerakkoord is daartoe een financiële taakstelling opgenomen die tot een kleinere overheid moet leiden, die een kleiner beslag op de beroepsbevolking zal leggen, waardoor geanticipeerd wordt op de demografische ontwikkeling in Nederland. De taakstelling is uitgedrukt in euro’s en niet in aantallen ambtenaren (zie ook het antwoord bij vraag 3).
In het Regeerakkoord zijn tal van voornemens en maatregelen opgenomen teneinde de taakstelling te realiseren, waaronder voorstellen voor de rijksoverheid. Tijdens de begrotingsbehandeling van BZK heb ik toegezegd uw Kamer voor maart 2011 te informeren over het Uitvoeringsprogramma compacte rijksdienst.

Vraag 2

Hoeveel ambtenaren kent Nederland bij alle bestuurslagen per 1 januari 2011? Hoeveel per afzonderlijke bestuurslaag?

Voor aantallen ambtenaren per bestuurslaag verwijs ik u naar de Trendnota arbeidszaken overheid 2011 (TK 2010–2011, 32 501, nrs. 1 en 2) waarin een overzicht is opgenomen van het aantal werkzame personen in de afzonderlijke bestuurslagen (tabel 2.1 op p. 52). De stand per ultimo 2010 zal worden gepubliceerd in de Trendnota arbeidszaken overheid die zal verschijnen op Prinsjesdag 2011.
Voor de omvang van de rijksoverheid per 31 december 2009, inclusief de daaronder ressorterende ZBO’s verwijs ik u naar de Zesde Rapportage Vernieuwing Rijksdienst (TK 2009–2010, 31 490, nr. 43). De rapportage met daarin de stand per ulitimo 2010 zal op Verantwoordingsdag 2011 naar uw Kamer worden gezonden.

Vraag 3

Wat is het exacte doel, uitgedrukt in meetbare indicatoren? Met welk percentage, welke aantallen in personen of fte, of ter hoogte van welk bedrag wil het kabinet het aantal ambtenaren verminderd hebben in 2015?

De taakstelling in het Regeerakkoord voor een kleinere overheid bedraagt structureel € 6,6 miljard (vanaf 2016). Voor Rijk, agentschappen en uitvoerende ZBO’s is de taakstelling structureel € 1,8 miljard (vanaf 2016) (zie p. 2 en 3 van de financiële bijlage bij het Regeerakkoord). Het betreft een financiële taakstelling die niet is vertaald in aantallen personen of in fte’s.

Vraag 4

Wat is het doel voor het totaal van alle bestuurslagen en wat voor de afzonderlijke bestuurslagen?

Het doel voor alle bestuurslagen is een kleinere overheid, dit doel is in financiële termen vertaald (zie antwoord bij vraag 3) en is als zodanig verwerkt in de rijksbegroting.

Vraag 5

Wat zijn de tussendoelen voor deze doelstelling op 31 december in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015? Kan het kabinet deze tussendoelen uitsplitsen voor de alle bestuurslagen en per afzonderlijke bestuurslaag?

Voor de oploop van de besparingsreeks verwijs ik naar de bijlage bij het Regeerakkoord (p. 2 en 3). Deze cijfers zijn reeds in de rijksbegroting verwerkt.

Vraag 6

Wat gaat het kabinet doen om deze vermindering te bereiken?

In het Regeerakkoord is een pakket van maatregelen opgenomen dat moet leiden tot een compacte overheid.
Over het «Uitvoeringsprogramma compacte rijksdienst» zal ik uw Kamer vóór 1 maart 2011 informeren.

Vraag 7

Welke taken kunnen, via decentralisatie en taakverschuiving naar provincies en gemeenten, leiden tot vermindering van het aantal ambtenaren bij alle bestuurslagen?

In het Regeerakkoord is een forse decentralisatieagenda neergelegd die niet alleen een inhoudelijke meerwaarde heeft, maar ook bijdraagt aan een compactere overheid. Zoals bij het antwoord op vraag 6 gemeld, zal ik uw Kamer over de nadere invulling van de maatregelen met betrekking tot een kleinere overheid nog informeren.

Vraag 8

Welke effect- en prestatie-indicatoren worden hiervoor gehanteerd?

De taakstelling draagt bij aan het weer gezond maken van de overheidsfinanciën. Dit zal tot uiting komen in de begrotings- en verantwoordingscyclus. Er is geen sprake van separate indicatoren. Elk bestuursorgaan zal de taakstelling op eigen, passende wijze invullen en daarvoor een afweging maken welke instrumenten en middelen hiervoor gebruikt worden.

Vraag 9

Wanneer gaat het kabinet dit doen?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 10

Welke instrumenten en middelen zijn er beschikbaar om dit doel te bereiken?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 11

Op welke manier en wanneer gaat het kabinet jaarlijks verantwoording afleggen?

Het kabinet zal zoals gebruikelijk op de derde woensdag in mei verantwoording afleggen over het gevoerde beleid in het afgelopen jaar.

Vraag 1

Klopt het dat het kabinet «het aantal bestuurders in colleges van burgemeester en wethouders, besturen van waterschappen, gedeputeerde staten van provincies» en «het aantal volksvertegenwoordigers in gemeenteraden, waterschapsbesturen, provinciale staten en de Staten-Generaal» wil verminderen?1

Het kabinet komt met voorstellen tot vermindering van het aantal bestuurders in colleges van burgemeester en wethouders, besturen van waterschappen en gedeputeerde staten van provincies. Het kabinet komt voorts met voorstellen tot vermindering van het aantal volksvertegenwoordigers in gemeenteraden, waterschapsbesturen, provinciale staten en de Staten-Generaal.
Het aantal leden van het kabinet is met het aantreden van dit kabinet verminderd met zeven bewindspersonen, respectievelijk vier ministers en drie staatssecretarissen.

Vraag 2

Wat is het exacte doel, uitgedrukt in meetbare indicatoren?

Het voornemen is om het aantal politieke ambtsdragers bij gemeenten, provincies en waterschappen met ten minste 25% te verminderen. Bij het aantal leden van de Tweede Kamer en de Eerste Kamer gaat het om een vermindering met een derde van elke Kamer. Dit betreft respectievelijk een vermindering van 50 en 25 leden.

Vraag 3

Welke effect- en prestatie-indicatoren worden gehanteerd?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat is het uitgangspunt (nulmeting) per 1 januari 2011 uitgedrukt in deze meetbare indicatoren?

Uitgangspunt voor de vermindering van het aantal politieke ambtsdragers is de huidige samenstelling van besturen en volksvertegenwoordigingen (2011). Voor bijvoorbeeld de vermindering van het aantal leden van de Staten-Generaal is het uitgangspunt 150 leden van de Tweede Kamer en 75 leden van de Eerste Kamer.

Vraag 5

Wat zijn de tussendoelen op 31 december in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015?

Voor de vermindering van het aantal leden van de Staten-Generaal is grondwetswijziging vereist. Het kabinet zal daartoe in 2011 een voorstel tot grondwetswijziging in procedure brengen. Ook zullen dan voorstellen worden gedaan voor wijziging van de Gemeentewet en Provinciewet met betrekking tot de overige politieke ambtsdragers. De vermindering van de politieke ambtsdragers bij gemeenten en provincies zal intreden bij de verkiezingen van de vertegenwoordigende organen bij deze overheden.

Vraag 6

Wat gaat het kabinet doen om deze doelstelling te bereiken?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Wanneer gaat het kabinet dit doen?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 8

Welke instrumenten en middelen zijn er beschikbaar om deze doelen te bereiken?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 9

Op welke manier en wanneer gaat het kabinet jaarlijks verantwoording afleggen?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Bezit u financiële belangen in vennootschappen of ondernemingen? Zo ja, wat zijn de (statutaire) namen daarvan?

Vraag 2

Heeft u het beheer van financiële belangen op afstand geplaatst? Zo ja, hoe? Indien u daarbij gebruik maakt van een of meer rechtspersonen, wat zijn de statutaire namen daarvan? In hoeverre zijn natuurlijke personen die hierin een rol spelen, aan te merken als onafhankelijke derde?

Vraag 3

Heeft u banden met personen of organisaties die een bijzonder belang hebben bij aangelegenheden die deel uit maken van uw portefeuille?

Vraag 4

Welke gedragslijn hanteert u om de schijn van belangenverstrengeling te voorkomen, voor het geval onder uw verantwoordelijkheid (rechts)handelingen kunnen of moeten worden verricht welke direct of indirect een voordeel opleveren voor een financieel belang van u of voor personen en organisaties als bedoeld in vraag 3?

Vraag 5

Bezit u onroerende zaken in het buitenland? Zo ja, in welk land?

Vraag 1

Bezit u financiële belangen in vennootschappen of ondernemingen? Zo ja, wat zijn de (statutaire) namen daarvan?

Deze vragen zijn beantwoord in Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2010–2011, nr. 894.

Vraag 2

Heeft u het beheer van financiële belangen op afstand geplaatst? Zo ja, hoe? Indien u daarbij gebruik maakt van een of meer rechtspersonen, wat zijn de statutaire namen daarvan? In hoeverre zijn natuurlijke personen die hierin een rol spelen, aan te merken als onafhankelijke derde?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Heeft u banden met personen of organisaties die een bijzonder belang hebben bij aangelegenheden die deel uit maken van uw portefeuille?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Welke gedragslijn hanteert u om de schijn van belangenverstrengeling te voorkomen, voor het geval onder uw verantwoordelijkheid (rechts)handelingen kunnen of moeten worden verricht welke direct of indirect een voordeel opleveren voor een financieel belang van u of voor personen en organisaties als bedoeld in vraag 3?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Bezit u onroerende zaken in het buitenland? Zo ja, in welk land?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 1

Bezit u financiële belangen in vennootschappen of ondernemingen? Zo ja, wat zijn de (statutaire) namen daarvan?

Deze vragen zijn beantwoord in Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2010–2011, nr. 894.

Vraag 2

Heeft u het beheer van financiële belangen op afstand geplaatst? Zo ja, hoe? Indien u daarbij gebruik maakt van een of meer rechtspersonen, wat zijn de statutaire namen daarvan? In hoeverre zijn natuurlijke personen die hierin een rol spelen, aan te merken als onafhankelijke derde?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Heeft u banden met personen of organisaties die een bijzonder belang hebben bij aangelegenheden die deel uit maken van uw portefeuille?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Welke gedragslijn hanteert u om de schijn van belangenverstrengeling te voorkomen, voor het geval onder uw verantwoordelijkheid (rechts)handelingen kunnen of moeten worden verricht welke direct of indirect een voordeel opleveren voor een financieel belang van u of voor personen en organisaties als bedoeld in vraag 3?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Bezit u onroerende zaken in het buitenland? Zo ja, in welk land?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 1

Bezit u financiële belangen in vennootschappen of ondernemingen? Zo ja, wat zijn de (statutaire) namen daarvan?

Deze vragen zijn beantwoord in Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2010–2011, nr. 894.

Vraag 2

Heeft u het beheer van financiële belangen op afstand geplaatst? Zo ja, hoe? Indien u daarbij gebruik maakt van een of meer rechtspersonen, wat zijn de statutaire namen daarvan? In hoeverre zijn natuurlijke personen die hierin een rol spelen, aan te merken als onafhankelijke derde?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Heeft u banden met personen of organisaties die een bijzonder belang hebben bij aangelegenheden die deel uit maken van uw portefeuille?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Welke gedragslijn hanteert u om de schijn van belangenverstrengeling te voorkomen, voor het geval onder uw verantwoordelijkheid (rechts)handelingen kunnen of moeten worden verricht welke direct of indirect een voordeel opleveren voor een financieel belang van u of voor personen en organisaties als bedoeld in vraag 3?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Bezit u onroerende zaken in het buitenland? Zo ja, in welk land?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 1

Bezit u financiële belangen in vennootschappen of ondernemingen? Zo ja, wat zijn de (statutaire) namen daarvan?

Vraag 2

Heeft u het beheer van financiële belangen op afstand geplaatst? Zo ja, hoe? Indien u daarbij gebruik maakt van een of meer rechtspersonen, wat zijn de statutaire namen daarvan? In hoeverre zijn natuurlijke personen die hierin een rol spelen, aan te merken als onafhankelijke derde?

Vraag 3

Heeft u banden met personen of organisaties die een bijzonder belang hebben bij aangelegenheden die deel uit maken van uw portefeuille?

Vraag 4

Welke gedragslijn hanteert u om de schijn van belangenverstrengeling te voorkomen, voor het geval onder uw verantwoordelijkheid (rechts)handelingen kunnen of moeten worden verricht welke direct of indirect een voordeel opleveren voor een financieel belang van u of voor personen en organisaties als bedoeld in vraag 3?

Vraag 5

Bezit u onroerende zaken in het buitenland? Zo ja, in welk land?

Vraag 1

Bezit u financiële belangen in vennootschappen of ondernemingen? Zo ja, wat zijn de (statutaire) namen daarvan?

Vraag 2

Heeft u het beheer van financiële belangen op afstand geplaatst? Zo ja, hoe? Indien u daarbij gebruik maakt van een of meer rechtspersonen, wat zijn de statutaire namen daarvan? In hoeverre zijn natuurlijke personen die hierin een rol spelen, aan te merken als onafhankelijke derde?

Vraag 3

Heeft u banden met personen of organisaties die een bijzonder belang hebben bij aangelegenheden die deel uit maken van uw portefeuille?

Vraag 4

Welke gedragslijn hanteert u om de schijn van belangenverstrengeling te voorkomen, voor het geval onder uw verantwoordelijkheid (rechts)handelingen kunnen of moeten worden verricht welke direct of indirect een voordeel opleveren voor een financieel belang van u of voor personen en organisaties als bedoeld in vraag 3?

Vraag 5

Bezit u onroerende zaken in het buitenland? Zo ja, in welk land?

Vraag 1

Bezit u financiële belangen in vennootschappen of ondernemingen? Zo ja, wat zijn de (statutaire) namen daarvan?

Vraag 2

Heeft u het beheer van financiële belangen op afstand geplaatst? Zo ja, hoe? Indien u daarbij gebruik maakt van een of meer rechtspersonen, wat zijn de statutaire namen daarvan? In hoeverre zijn natuurlijke personen die hierin een rol spelen, aan te merken als onafhankelijke derde?

Vraag 3

Heeft u banden met personen of organisaties die een bijzonder belang hebben bij aangelegenheden die deel uit maken van uw portefeuille?

Vraag 4

Welke gedragslijn hanteert u om de schijn van belangenverstrengeling te voorkomen, voor het geval onder uw verantwoordelijkheid (rechts)handelingen kunnen of moeten worden verricht welke direct of indirect een voordeel opleveren voor een financieel belang van u of voor personen en organisaties als bedoeld in vraag 3?

Vraag 5

Bezit u onroerende zaken in het buitenland? Zo ja, in welk land?

Vraag 1

Bezit u financiële belangen in vennootschappen of ondernemingen? Zo ja, wat zijn de (statutaire) namen daarvan?

Deze vragen zijn beantwoord in Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2010–2011, nr. 894.

Vraag 2

Heeft u het beheer van financiële belangen op afstand geplaatst? Zo ja, hoe? Indien u daarbij gebruik maakt van een of meer rechtspersonen, wat zijn de statutaire namen daarvan? In hoeverre zijn natuurlijke personen die hierin een rol spelen, aan te merken als onafhankelijke derde?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Heeft u banden met personen of organisaties die een bijzonder belang hebben bij aangelegenheden die deel uit maken van uw portefeuille?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Welke gedragslijn hanteert u om de schijn van belangenverstrengeling te voorkomen, voor het geval onder uw verantwoordelijkheid (rechts)handelingen kunnen of moeten worden verricht welke direct of indirect een voordeel opleveren voor een financieel belang van u of voor personen en organisaties als bedoeld in vraag 3?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Bezit u onroerende zaken in het buitenland? Zo ja, in welk land?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 1

Bezit u financiële belangen in vennootschappen of ondernemingen? Zo ja, wat zijn de (statutaire) namen daarvan?

Vraag 2

Heeft u het beheer van financiële belangen op afstand geplaatst? Zo ja, hoe? Indien u daarbij gebruik maakt van een of meer rechtspersonen, wat zijn de statutaire namen daarvan? In hoeverre zijn natuurlijke personen die hierin een rol spelen, aan te merken als onafhankelijke derde?

Vraag 3

Heeft u banden met personen of organisaties die een bijzonder belang hebben bij aangelegenheden die deel uit maken van uw portefeuille?

Vraag 4

Welke gedragslijn hanteert u om de schijn van belangenverstrengeling te voorkomen, voor het geval onder uw verantwoordelijkheid (rechts)handelingen kunnen of moeten worden verricht welke direct of indirect een voordeel opleveren voor een financieel belang van u of voor personen en organisaties als bedoeld in vraag 3?

Vraag 5

Bezit u onroerende zaken in het buitenland? Zo ja, in welk land?