Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het rapport: «Van grote betekenis! Effectiviteitsstudie van time-outvoorziening Het Passion in Hummelo»?1 Wat is uw reactie op de conclusies van het rapport?

Ja. In het rapport wordt onder meer geconcludeerd dat de time-outvoorziening door de inzet van hulpverleners en vrijwilligers zeer effectief is, dat cliënten het verblijf in de voorziening waarderen en dat de van te voren gestelde doelstellingen in belangrijke mate worden behaald. Ik ben blij om te lezen dat mensen bij Het Passion even op adem kunnen komen om daarna hun leven een positieve wending te geven.

Vraag 2

Deelt u de mening dat deze time-outvoorziening mede effectief is door haar specifieke karakter en ligging?

Ik kan mij voorstellen dat een rustige omgeving en het contact met vrijwilligers bijdragen aan de effectiviteit van de time-outvoorziening.

Vraag 3

Hoe verklaart u dat instellingen die buiten gemeentegrenzen om Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)-activiteiten faciliteren en een landelijke instroom hebben, zoals Het Passion, moeilijk decentraal gefinancierd kunnen worden?

Ik veronderstel dat gemeenten in veel gevallen geneigd zullen zijn om in eerste instantie te zoeken naar ondersteuningsaanbod binnen de eigen regio. Daarmee bestaat bovendien (veelal reeds langere tijd) een subsidierelatie. Voorts sluit ik niet uit dat niet alle gemeenten op de hoogte zijn van het bestaan van time-outvoorzieningen.

Vraag 4

Hoe gaat u gemeenten stimuleren en faciliteren om Wmo-gelden te bundelen om over gemeentegrenzen heen time-outvoorzieningen mogelijk te maken?

Het is aan gemeenten om het aanbod van voorzieningen op het terrein van maatschappelijke ondersteuning voor hun burgers te bepalen. Of Wmo-middelen van meerdere gemeenten worden gebundeld, is dus afhankelijk van de wens daartoe van gemeenten. Als gemeenten overtuigd zijn van de waarde van time-outvoorzieningen kunnen zij daarvoor middelen vrijmaken, al dan niet gebundeld. Daarvoor is echter in de eerste plaats noodzakelijk dat gemeenten op de hoogte zijn van het bestaan van time-outvoorzieningen. Ik ben bereid in mijn contacten met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten te wijzen op het bestaan van dergelijke voorzieningen.

Vraag 5

Bent u bereid om voor de behandeling van de voorjaarsnota inzichtelijk te maken wat op landelijk niveau het effect is van investeringen in maatschappelijke opvang in samenhang met kosten en baten van zorgverlening, politie, justitie en verzekeringen, gezien de resultaten van het onderzoek naar de business case van de gemeente Rotterdam?2

De genoemde business case van de gemeente Rotterdam is mede aanleiding geweest voor mij om onderzoek te laten doen naar de kosten en baten van maatschappelijke opvang. Het rapport «Kosten en baten van Maatschappelijke opvang» is daarvan het resultaat. Het laat zien dat ook op landelijk niveau gesteld kan worden dat maatschappelijke opvang (mede in financieel opzicht) zinvol is en leidt tot besparingen elders. Ik heb uw Kamer het rapport recent toegezonden en zal in de voortgangsrapportage maatschappelijke opvang nader ingaan op dit onderzoek.

Vraag 6

Deelt u de mening dat voor de groep dak- en thuislozen een indicatie met terugwerkende kracht wel declarabel zou moeten zijn, daar op een time-outvoorziening voor dag- en thuislozen namelijk veel niet-geïndiceerde zorgmijders komen? Zo ja, hoe wilt u dit organiseren?

Ik ben in het algemeen van mening dat het vlot verlopen van de diagnosestelling en indicatieprocedure erg belangrijk is. Voor mensen met psychiatrische problematiek en zorgmijdend gedrag geldt dat eens te meer. In het kader van het Plan van Aanpak Kwetsbare Personen Rotterdam loopt vanaf oktober 2010 een pilot, waarin wordt onderzocht of een versnelling van de indicatieprocedure via het Standaard Indicatie Protocol (SIP) op verantwoorde wijze kan plaatsvinden. Op dit moment worden de evaluatieresultaten beoordeeld, waarbij ook wordt nagegaan of de pilot voldoende basis biedt voor besluiten over verdere toepassing. Deze inspanningen om de indicatie te versnellen, doen er niet aan af dat de gemeente verantwoordelijk blijft voor de begeleiding tot het moment dat gebruik kan worden gemaakt van AWBZ-zorg.

Vraag 7

Is het mogelijk binnen de financiering van zorgzwaartepakketen een ontheffing van kracht te laten zijn voor time-outvoorzieningen, zodat zij «verblijf», ondanks de formeel te korte duur, toch vanuit een zorgzwaartepakket kunnen financieren, zodat de kleinschaligheid van deze voorzieningen met de daaraan gekoppelde effectiviteit geborgd kan blijven? Zo ja, hoe wilt u dit mogelijk maken? Zo nee, waarom is dit niet mogelijk?

Ik ben van mening dat de huidige financiering volstaat. De korte duur is geen belemmering voor het aanvragen van een zorgzwaartepakket (ZZP). Indien deze cliënten in aanmerking komen voor verblijf, wordt door het Centrum indicatiestelling zorg (CIZ) een ZZP afgegeven. De zorgaanbieder heeft wel een toelating voor verblijf nodig van het CIBG.

Vraag 1

Bent u bekend met de wens van de bewoners van tuindorp Vreewijk (Rotterdam) om te komen tot de Vereniging Volkshuisvesting Vreewijk, die als toegelaten instelling de woningen (nu eigendom van woningcorporatie Com.wonen) wil gaan exploiteren?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u uiteenzetten welke (wettelijke) regelingen er zijn die het realiseren van de wens van de bewoners in de weg staan?

Voor het welslagen van het plan van de Bewonersorganisatie Vreewijk (BOV) is primair de medewerking en de instemming van de eigenaar van de woningen, Stichting Com.wonen, en mogelijk ook van de beoogde fusie-partner, Patrimoniums Woningstichting te Delfshaven, van cruciale aard.
Daarnaast spreekt het uiteraard voor zich dat de door de BOV beoogde toegelaten instelling, zoals elke toegelaten instelling, moet voldoen aan de voorwaarden uit de Woningwet, het Besluit beheer sociale-huursector (Bbsh) en de Beleidsregels van het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting. Een van de voorwaarden is dat sprake zal moeten zijn van een financieel levensvatbare toegelaten instelling.
Voor het overige zijn er geen (wettelijke) regelingen die het realiseren van de wens van de BOV in de weg staan.

Vraag 3

Mochten er inderdaad juridische belemmeringen zijn, bent u bereid deze op korte termijn weg te nemen zodat voor dit deel van woningcorporatie Com.wonen gekomen kan worden tot defuseren en wilt u uw antwoord op dit punt onderbouwen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u bereid om, mede in het licht van de motie Depla c.s.2 aan de mogelijke fusie van de woningcorporatie Com.wonen en PWS Rotterdam de voorwaarde te verbinden dat de bewoners van tuindorp Vreewijk hun wens gerealiseerd kunnen zien en wilt u uw reactie onderbouwen?

Verzoeken om goedkeuring van een voorgenomen fusie tussen twee of meer toegelaten instellingen worden door mij beoordeeld aan de hand van de daaraan gestelde voorwaarden, zoals die zijn vastgelegd in wet- en regelgeving (Bbsh en fusie-circulaire). Wanneer aan alle voorwaarden wordt voldaan, kunnen partijen een positief besluit tegemoet zien. Wanneer in een incidenteel geval aan die voorwaarden een extra voorwaarde zou worden toegevoegd, zou dat de rechtszekerheid van de betrokken partijen in ernstige mate schaden.
Aan de voorgenomen fusie tussen Com.wonen en Patrimoniums Woningstichting te Delfshaven zal ik niet de extra voorwaarde verbinden dat de bewoners van tuindorp Vreewijk hun wens gerealiseerd kunnen zien.

Vraag 5

Bent u bereid een beslissing op een fusieaanvraag tussen de woningcorporatie Com.wonen en PWS Rotterdam op te schorten totdat de Kamer met u over de toekomst van de woningen in het tuindorp Vreewijk heeft gesproken?

Neen.
Voor het plan van de BOV geldt in de eerste plaats met de bereidheid van de eigenaar om daaraan zijn medewerking te verlenen. Sinds 2008 heeft de BOV met Com.wonen geen overeenstemming kunnen bereiken over dat plan. Ook na het fusiebesluit blijft voor de BOV de mogelijkheid open om met de nieuwe fusiecor-poratie te proberen tot overeenstemming te komen over het plan tot het reali-seren van een eigen toegelaten instelling.
Wel ben ik bereid om met alle betrokken partijen de verschillende mogelijkheden te bezien. Voor het overige verwijs ik u naar de door mij op 22 november 2010 gegeven antwoorden op vragen van het lid Karabulut (SP) over de voorgenomen fusie.

Vraag 1

Bent u ervan op de hoogte dat de boetes voor het te laat doen van een aangifte zijn verviervoudigd sinds 1 januari van dit jaar?

Nee, de verhoging van de maximale wettelijke verzuimboete voor het niet of niet binnen de termijn doen van een aangifte voor de aanslagbelasting is reeds bij het Belastingplan 2010 verhoogd van € 1 134 naar € 4920. Naar aanleiding van deze verhoging is het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst (TK 2009–2010, 32 128 nr. 54) met ingang van 1 januari 2010 aangepast. Deze bedragen zijn in 2011 niet gewijzigd. In tabelvorm geeft dit het volgende beeld:
Voor de aangiften inkomstenbelasting betrekking hebbend op belastingjaar 2009 bedraagt de standaardboete € 226 (=4,6% van het wettelijke maximum) en bij een tweede verzuim € 984 (=20% van het wettelijke maximum). De maximale boete van € 4 920 wordt slechts in uitzonderlijke gevallen opgelegd, bijvoorbeeld als belastingplichtige stelselmatig in verzuim is.

Vraag 2

Bent u ervan op de hoogte dat er op de site van de Belastingdienst geen duidelijke waarschuwing staat over deze verviervoudiging van de boetes?

Boeten worden opgelegd op basis van een wettelijke grondslag, de Algemene wet inzake rijksbelastingen. Daarnaast heb ik in het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst beleid neergelegd voor het opleggen van boeten. Er staan verschillende kanalen ter beschikking aan belanghebbenden om informatie te verkrijgen over boeten. Via de website van de Belastingdienst en de Belastingtelefoon kan informatie verkregen worden, waaronder het Informatieblad Boete dat antwoord geeft op vragen omtrent de oplegging en hoogte van boeten. In geval de wettelijke aangiftetermijn is verlopen, wordt altijd eerst een herinneringsbrief verzonden en daarna, als de aangifte enige tijd na het verzenden van de herinneringsbrief nog niet binnen is, wordt een aanmaning verzonden. De belanghebbende wordt voldoende geïnformeerd over de mogelijke oplegging van boeten en wordt voldoende in de gelegenheid gesteld de boete te voorkomen. Gezien het voorgaande zie ik geen aanleiding de boeteoplegging met de nodige coulance op te leggen.
Ik merk nog op dat de verhoging van het wettelijk maximum bij het Belastingplan 2010 verband hield met een gewijzigd inzicht in het belang van de verplichting dat (tijdig aangifte) wordt gedaan. Dat was ook nodig omdat het niet doen van aangifte de processen bij de Belastingdienst in aanzienlijke mate verstoort. Het leidt tot veel extra werk: schatten van het belastbaar inkomen (de zogenoemde ambtshalve regeling), correspondentie, extra toezicht, bezwaar- en beroep en invorderingsacties als de betaling van belasting ook uitblijft. Er is ook een groep belastingplichtigen die bijna stelselmatig verzuimen aangifte te doen en pas in bezwaar komen als de ambtshalve aanslag te hoog is. De verhoging van de boete wordt ingezet om het aantal ambtshalve te regelen posten terug te dringen. Los van deze gevallen is de verzuimboete bij uitstek bedoeld om de bereidheid van belastingplichtigen om hun fiscale verplichtingen na te komen, te onderhouden en te versterken en daarom ook het aangewezen middel.

Vraag 3

Deelt u de mening dat burgers en bedrijven hier ten minste over moeten worden ingelicht voordat de Belastingdienst deze boetes kan opleggen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Kunt u toezeggen dat u vanwege het ontbreken van duidelijke informatie op uw website dit jaar met de nodige coulance zult omgaan met het opleggen van deze boetes?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Heeft u het bericht op www.nu.nl van 24 maart gelezen, waarin staat dat duizenden mensen geld moeten lenen om hun belasting te kunnen betalen doordat de betalingsregelingen die de Belastingdienst treft in een aantal situaties niet voldoen, zoals bij het overlijden van de partner of het niet kunnen verkopen van het huis?

In het genoemde bericht is aandacht besteed aan de situatie van huiseigenaren die onterecht, althans voor een deel ten onrechte, een voorlopige teruggave inkomstenbelasting hebben gevraagd en vervolgens moeilijkheden ondervinden met het terugbetalen van het ten onrechte verstrekte bedrag.
Een andere situatie die in het bericht wordt besproken betreft de langstlevende ouder die zich na het overlijden van de partner genoodzaakt ziet de verschuldigde erfbelasting ter zake van de onderbedelingsvorderingen van de kinderen te betalen.
Voor de laatstbedoelde situatie bestaat een specifieke wettelijke voorziening in artikel 35g van de Successiewet 1956 en artikel 25, twintigste lid, van de Invorderingswet 1990. Deze voorziening heeft o.a. betrekking op situaties waarin erfrechtelijk onvoldoende wordt verkregen om daaruit de verschuldigde erfbelasting ter zake van de onderbedelingsvordering te betalen. In dat geval kan zo nodig, namelijk tenzij de belastingschuldige over voldoende middelen beschikt om de belasting zonder bezwaar te kunnen betalen, uitstel van betaling worden verkregen; in het algemeen zal het uitstel duren totdat de onderbedelingsschuld wordt afgelost.
Voor de eerstbedoelde situatie geldt het volgende. Waar ten onrechte een voorlopige teruggave inkomstenbelasting is aangevraagd, moet het onterecht verkregen bedrag worden terugbetaald. Wanneer belanghebbende – die overigens met betrekking tot de aanvraag te goeder trouw heeft gehandeld – niet in staat is het teruggevorderde bedrag binnen de wettelijke termijn te betalen, kan hem een betalingsregeling worden toegestaan met een looptijd van ten hoogste twaalf maanden. De Leidraad Invordering 2008 gaat ervan uit dat slechts onder bijzondere omstandigheden een langere termijn dan twaalf maanden kan worden gegund. Van bijzondere omstandigheden in dit verband is geen sprake indien het (nog) verschuldigde bedrag kan worden geleend. Mocht belanghebbende definitief niet in staat zijn de verschuldigde belasting te betalen, kan – mits aannemelijk is dat de onjuiste aanvraag hem niet kan worden verweten – kwijtschelding worden verleend.
De wet en het uitvoeringsbeleid van de Belastingdienst bieden thans voldoende mogelijkheden om de moeilijkheden waarvan sprake is in de vraagstelling het hoofd te bieden.

Vraag 6

Bent u bereid om extra maatregelen te treffen om deze pijnlijke situaties niet nog pijnlijker te maken? Zo ja, welke maatregelen zijn dat?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Bent u ervan op de hoogte dat er voor spaarders nog steeds wordt uitgegaan van een fictief rendement van 4% terwijl de meeste spaarrekeningen vergoeden 2 tot 2,5% rente?

Er is inderdaad een verschil tussen het forfaitair rendement voor de bepaling van het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen en de huidige spaarrente. Bij de bepaling van het forfaitair rendement is echter niet alleen gekeken naar de spaarrente maar ook naar het rendement op andere vermogensbestanddelen, zoals obligaties, aandelen en onroerende zaken, andere dan de eigen woning. Dat neemt niet weg dat het voor mensen met kleinere vermogens problematisch kan zijn om een rendement van vier procent te behalen. Het forfaitair rendement is echter niet van toepassing op het gehele vermogen. Een bedrag van € 20 785 per persoon is vrijgesteld, mede omdat op spaargeld over het algemeen een lager rendement wordt behaald. Daardoor betalen mensen met een klein vermogen over een relatief groot gedeelte van hun vermogen geen belasting en is het belaste forfaitair rendement als fractie van hun totale vermogen aanzienlijk lager dan vier procent. Aan dit onderwerp wordt ook aandacht besteed in onderdeel 8.2.2. van De Fiscale agenda.

Vraag 8

Hoe gaat u deze mensen compenseren die feitelijk teveel belasting betalen over hun zuurverdiende spaarcentjes?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Bent u ervan op de hoogte dat het bij computers die pas vijf jaar oud zijn nu al niet altijd mogelijk is om elektronisch aangifte te doen?

Vraag 10

Deelt u de mening dat zoveel mogelijk mensen elektronisch aangifte moeten kunnen doen, ook die mensen met oudere computers of besturingssystemen?

Vraag 11

Kunt u toezeggen dat de mensen die vanwege dergelijke computerproblemen geen tijdige aangifte kunnen doen, uitstel krijgen van het doen van aangifte en zodoende worden gevrijwaard van boetes?

Vraag 12

Hoe beoordeelt u in dit licht het feit dat het vijf dagen duurt om een DigiD aan te vragen? Kunt u toezeggen dat mensen die vanwege de aanvraagtermijn van een DigiD geen tijdige aangifte kunnen doen, uitstel krijgen van het doen van aangifte en zodoende worden gevrijwaard van boetes?

Vraag 13

Kunt u toezeggen dat u vanaf volgend jaar rekening zult houden met oudere computers bij de aangifteprogramma’s, zodat het voor meer mensen mogelijk is om elektronisch aangifte te doen?

Vraag 14

Bent u ervan op de hoogte dat het voor veel mensen bij de vooringevulde aangifte een zoekplaatje is geworden om alle aftrekposten in kaart te krijgen doordat je niet meer chronologisch door de aangifte wordt geleid en je zelf posten actief moet aanklikken?

Er is geen relatie tussen de vooraf ingevulde aangifte en de wijze waarop in de elektronische aangifte de aftrekposten zijn opgenomen: in de presentatie van de aftrekposten in het aangifteprogramma is al enige jaren niets veranderd. Ik heb geen aanwijzingen dat belastingplichtigen aftrekposten mislopen door de wijze waarop deze in het aangifteprogramma worden gepresenteerd.

Vraag 15

Wat gaat u eraan doen om te voorkomen dat hierdoor grote groepen aftrekposten mislopen?

Zie antwoord vraag 14.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de uitzending1 waarin werd bericht over de situatie waarin bij overlijden van de partner de nabestaande geconfronteerd wordt met een onterechte verlaging van de huurtoeslag?

Ja.

Vraag 2

Onderschrijft u dat deze situatie zich voordoet? Zo ja, hoeveel personen worden er jaarlijks met een dergelijke onterechte huurtoeslagverlaging geconfronteerd?

Deze situatie doet zich inderdaad voor. Er is dan overigens geen sprake van een onterechte verlaging van de huurtoeslag omdat de Belastingdienst/Toeslagen in die gevallen handelt overeenkomstig de Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen. Bij de huurtoeslag gaat het om ongeveer 16 000 huishoudens die hiermee geconfronteerd kunnen worden.

Vraag 3

Onderschrijft u dat bij overlijden van de partner de nabestaande met een AOW-uitkering en pensioen altijd in aanmerking kan komen voor de 10%-regeling?

Voor een beroep op de 10%-regeling is vereist dat de draagkracht van de partner na beëindiging van het partnerschap met meer dan 10% is toegenomen. Door het herleiden van het inkomen van de overleden partner is diens draagkracht per definitie niet toegenomen.
De achtergebleven partner met een AOW-uitkering en pensioen kan in de hoedanigheid van erfgenaam van de overledene wel een beroep doen op de 10%-regeling. Dat kan echter alleen als zijn eigen draagkracht na het overlijden met meer dan 10% is toegenomen.
De 10%-regeling zal dus niet in alle gevallen ervoor kunnen zorgen dat geen toeslag behoeft te worden teruggevorderd.

Vraag 4

Is het waar dat wanneer de nabestaande niet van het bestaan van deze regeling op de hoogte is de nabestaande uiteindelijk minder huurtoeslag ontvangt? Is het waar dat de nabestaande zelf een beroep moet doen op de 10%-regeling, en dat de Belastingdienst niet actief op deze mogelijkheid wijst, zelfs niet als deze mensen achteraf een bezwaar tegen de verlaging indienen zonder expliciet de regeling te benoemen? Zo ja, bent u bereid om nabestaanden bij het overlijden van de partner altijd automatisch voor de 10%-regeling in aanmerking te laten komen, of in het minste geval de nabestaanden te informeren over de mogelijkheid om op de 10%-regeling een beroep te doen? Zo nee, waarom niet?

Nabestaanden zijn vaak niet op de hoogte van het bestaan van de 10%-regeling. Zij moeten daar nu ook zelf een beroep op doen. Bij de totstandkoming van de regeling is onderkend dat de Belastingdienst/Toeslagen de regeling niet op eigen initiatief zou kunnen uitvoeren.
Zoals ik ook in mijn antwoorden op de vragen van de heer Groot heb aangegeven, is zowel het schrappen van de regeling van het herleiden van het inkomen als het schrappen van de 10%-regeling door het vorige kabinet al voorgesteld naar aanleiding van het Interdepartementaal Beleidsonderzoek Vereenvoudiging Toeslagen. Dit voorstel spreekt mij aan omdat het – naast de onredelijke uitwerking die deze regelingen kunnen hebben – vereenvoudigen van het toeslagenstelsel in mijn beleid hoge prioriteit heeft. Ik onderzoek de mogelijkheden om beide regelingen bij het Belastingplan 2012 af te schaffen.
Vooruitlopend hierop zal ik de Belastingdienst/Toeslagen opdracht geven om het herleiden van het inkomen bij overlijden voortaan achterwege te laten in situaties waarin sprake is van een achterblijvende partner.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht ´Fraude kon doorgaan door zwijgplicht´?1

Ja

Vraag 2

Deelt u de mening dat het een uiterst kwalijke zaak is dat er voor vele miljoenen is gefraudeerd met belastinggelden? Zo neen, waarom niet? Zo ja, deelt u de mening dat het Uitvoeringsinstituut Werknemers Verzekeringen (UWV), als overheidsinstelling, bij het allereerste signaal had moeten ingrijpen? Zo nee, waarom niet?

Fraude moet hard aangepakt worden. Bij de eerste vermoedens van fraude is het UWV gestart met het onderzoeken van een aantal dossiers. Daarbij is ook een aantal uitkeringsgerechtigden ter observatie opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. Deze onderzoeken hebben de vermoedens van het UWV bevestigd dat er sprake was van simulatie van klachten. Op grond daarvan zijn uitkeringen stopgezet.

Vraag 3

Deelt u de mening dat met name in de Turkse gemeenschap in de afgelopen tijd omvangrijke fraudezaken aan het licht zijn gekomen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid deze gemeenschap nauwlettend in de gaten te houden daar waar het gaat om sociale voorzieningen teneinde fraude en misbruik te voorkomen?

Met deze zaak is inderdaad een omvangrijke fraudezaak aan het licht gekomen. De andere zaken waar vermoedelijk aan wordt gerefereerd betreffen vormen van vermogensfraude. Tijdens het Algemeen Overleg van 10 februari jl. over de beperking van export van uitkeringen heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, op vragen van de heer Van den Besselaar over vermogensfraude in Turkije, aangegeven dat in Turkije reeds veel controle op vermogen plaats vindt. Voorts is in dit Algemeen Overleg aangegeven dat verdragen met landen waar de belangen het grootst zijn, met voorrang worden opgepakt.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de zwijgplicht van het UWV bij vermoedens van fraude moet wijken, waardoor het UWV in de toekomst in een vroeg stadium kan ingrijpen? Zo nee, waarom niet?

De Minister van Veiligheid en Justitie heeft op 25 maart jl. een brief aan de Tweede Kamer gestuurd over de bestuurlijke rapportage van het Openbaar Ministerie naar aanleiding van dit fraude-onderzoek. Hierin geeft hij aan dat het Expertisecentrum medische zaken van het Openbaar Ministerie nader in kaart brengt in hoeverre strafrechtelijke onderzoeken worden bemoeilijkt door het medisch beroepsgeheim. Ik zie samen met mijn ambtsgenoot van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de uitkomsten van dit onderzoek met veel belangstelling tegemoet. Op basis daarvan zullen wij samen met de Minister van Veiligheid en Justitie bezien welke vervolgstappen noodzakelijk zijn.

Vraag 5

Deelt u de mening dat een beroep op de zwijgplicht moet komen te vervallen in geval van frauderende psychiaters en hun klanten? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Deelt u de mening dat uitkeringsfraude keihard moet worden aangepakt, dat bij fraude en ten onrechte uitgekeerde uitkeringen het bedrag inclusief boete en rente altijd moet worden teruggevorderd en het recht op een uitkering waarmee is gefraudeerd voor het leven moet komen te vervallen? Zo nee, waarom niet?

In de brief van 10 maart 2011 over misbruik en oneigenlijk gebruik op het gebied van belastingen, sociale zekerheid en subsidies is de beleidslijn van het kabinet aangegeven met betrekking tot de aanpak van fraude. Het kabinet heeft daarbij aangegeven dat bij uitkeringsfraude de teveel betaalde uitkeringen geheel teruggevorderd gaan worden en dat er daarnaast een sanctie wordt opgelegd ter hoogte van het fraudebedrag. Daarbij brengen uitvoeringsorganen ook wettelijke rente in rekening en komen alle kosten van invordering bij dwangbevel ten laste van degene tegen wie het is uitgevaardigd. Bij een tweede overtreding wacht gedurende vijf jaar uitsluiting van het recht op uitkering. Gezien het vangnetkarakter van de bijstand, geldt hier een ander regime. Bij de vormgeving van het sanctieregime is rekening gehouden met de eisen van proportionaliteit.

Vraag 7

Deelt u de mening dat fraude en bedrog grote bedreigingen vormen voor het draagvlak van de verzorgingsstaat en dat derhalve de interventieteams meer landelijke controles moet uitvoeren dan nu het geval is? zo nee, waarom niet?

Zoals ik in antwoord op Kamervragen van de heer De Jong en de heer Van den Besselaar, op 9 maart jl. heb bericht ben ik uiteraard met u van mening dat fraude en bedrog het draagvlak van onze verzorgingsstaat aantasten en daarom hard moeten worden bestreden. Burgers en bedrijven die zich niet aan de regels houden, moeten worden aangepakt en het onrechtmatig genoten voordeel moet worden ontnomen.
Het kabinet voert een actief handhavingsbeleid om het plegen van fraude op de terreinen van de arbeidsmarkt en sociale zekerheid te ontmoedigen en overtredingen die toch worden gepleegd, te bestraffen. De maatregelen op het terrein van handhaving die het Kabinet neemt, zijn opgenomen in het Handhavingsprogramma 2011–2014, dat ik op 21 december jl. aan uw Kamer heb aangeboden (Kamerstuk 17 050, nr. 402). Daarnaast heb ik in de brief van 10 maart jl. uiteen gezet hoe ik het fraudebeleid wil aanscherpen.
De interventieteams zijn al sinds 2003 een belangrijk instrument in het detecteren van mogelijke fraude op de terreinen van de arbeidsmarkt, de sociale zekerheid en de belastingen. De teams controleren zowel ondernemers als burgers die een uitkering genieten. De jarenlange ervaring leert dat de teams steeds beter in staat zijn om op basis van risicoanalyse in die branches en wijken te controleren op fraude en aanverwante misstanden waar de problemen het grootst zijn. In de periode 2011–2014 zullen de teams nog gerichter worden ingezet.

Vraag 8

Wat gaat u eraan doen om dit soort grootschalige fraudes, ter bescherming en behoud van de sociale voorzieningen voor de mensen die het echt nodig hebben, in de toekomst te voorkomen?

Zoals ik heb aangegeven in het antwoord op de vragen 4 en 5 brengt het medisch expertisecentrum van het Openbaar Ministerie momenteel nader in kaart in hoeverre strafrechtelijke onderzoeken worden bemoeilijkt door het medisch beroepsgeheim. Op basis daarvan zullen wij bezien welke vervolgstappen noodzakelijk zijn met betrekking tot het medisch beroepsgeheim.
Daarnaast zijn mijn ambtgenoot van VWS en ik in overleg met uitvoerende organisaties om te bezien op welke wijze in de uitvoeringsprocessen, conform de aanbevelingen uit de bestuurlijke rapportage van het Openbaar Ministerie, verbeteringen kunnen worden aangebracht.

Vraag 1

Bent u de hoogte van het feit dat er vandaag in Utrecht een Landelijke Manifestatie plaatsvindt over het VN-Verdrag voor de rechten van mensen met een beperking?

Ja, ik ben bekend met de werkconferentie «Tekenen en dan...?» die op 29 maart jl heeft plaats gevonden in Utrecht. Ik ga hier nader op in in mijn antwoordbrief aan de Commissie van VWS (Kamerstuk 24 170, nr. 122) die mij ook heeft gevraagd om een reactie met betrekking tot deze werkconferentie.

Vraag 2

Gaat u dit verdrag ratificeren? Zo ja, wanneer?

In mijn antwoordbrief aan de commissie van VWS ga ik tevens in op het ratificatieproces van het VN-Verdrag. Kortheidshalve verwijs ik hiernaar.

Vraag 1

Kent u het artikel «Goede bedoelingen alleen helpen niet»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u het beeld dat in het artikel wordt geschetst dat het Fonds Economische Opbouw Uruzgan (FEOU) zou zijn mislukt?

Het FEOU is in 2008, naar aanleiding van uw motie (motie Ferrier, Voordewind, Gillard, kamerstuk 31 200 V, nr. 28) voor een duur van twee jaar opgericht om private sectorontwikkeling in Uruzgan te stimuleren middels het betrekken van het Nederlandse en internationale bedrijfsleven. Economische ontwikkeling kan bijdragen aan de stabilisatie van de provincie, maar gezien de specifieke omstandigheden in Uruzgan hebben investeringen een hoog risicoprofiel. Bedrijven konden via het FEOU worden ondersteund om toch investeringen te doen.
Het feit dat na twee jaar slechts drie projecten van het FEOU van start zijn gegaan moet in de juiste context worden gezien. De lokale omstandigheden en de veiligheid in Uruzgan beperken de mogelijkheden om projecten uit te voeren die een duurzaam effect op de economie hebben. De economie van Uruzgan is klein, ruraal en kwetsbaar. De beeldvorming over Afghanistan is het afgelopen jaar niet beter geworden. Onzekerheid over de Nederlandse betrokkenheid in Uruzgan na 2010 had mogelijk ook een negatieve impact. Desondanks zijn er tien projectaanvragen ingediend, waarvan er drie zijn gehonoreerd. Er zijn twee haalbaarheidsstudies uitgevoerd en is een investeringsproject van start gegaan. De hieruit voortvloeiende kennis en ervaring zal de economie in Uruzgan ten goede komen, waaronder de werkgelegenheid. In die zin ben ik het niet eens met het artikel en oordeel ik positief over hetgeen wél bereikt is.

Vraag 3

Kunt u een overzicht geven van de geïnvesteerde middelen en de resultaten die deze middelen tot nu toe hebben opgeleverd?

Vanuit het FEOU zijn drie projectaanvragen gehonoreerd. In totaal is 3.3 miljoen euro gecommitteerd. Het gaat om twee haalbaarheidsstudies en een investeringsproject:

Vraag 4

Kunt u een overzicht geven van de projecten die opgestart zijn en daarbij aangeven of ze afgerond zijn, of ze vroegtijdig en zonder resultaat moeten worden afgebroken/stopgezet en wat ze uiteindelijk hebben opgeleverd?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u de stelling dat «onzekerheid over de betrokkenheid in Uruzgan ondernemers afschrikt»? Welke gevolgen heeft dit gehad voor dit project? Op welke wijze is het bedrijfsleven gestimuleerd om wel vertrouwen in de situatie in Uruzgan te krijgen? Waarom is dat niet succesvol geweest?

Onzekerheid over de Nederlandse betrokkenheid na 2010 had mogelijk een negatieve impact. De uitvoerder van het Fonds Economische Opbouw Uruzgan (FEOU), NL EVD Internationaal, heeft met gerichte communicatie het bedrijfsleven op de hoogte gesteld van het FEOU om deelname te stimuleren. Zo heeft NL EVD Internationaal verscheidene advertenties in vakbladen gepubliceerd, is er informatie op de website geplaatst en is het fonds onder de aandacht gebracht tijdens beurzen. Tevens heeft NL EVD Internationaal veel aandacht besteed aan het begeleiden van de individuele projectaanvragen, zodat er passende informatie werd gegeven over de mogelijkheden en de veiligheid voor ondernemers in Uruzgan.
In 2010 heeft NL EVD Internationaal de wervingsactiviteiten opgeschroefd met extra beursbezoek, online promotie en de organisatie van een groot seminar. Het feit dat dit niet heeft geleid tot een verhoogd aantal projectaanvragen suggereert dat bekendheid van het fonds niet de grootste beperkende factor was.
Het vertrouwen in investeren in Uruzgan heeft niet alleen te maken met de Nederlandse betrokkenheid in Uruzgan.
Tijdens een interne evaluatie van het FEOU door het ministerie van Buitenlandse Zaken en NL EVD Internationaal in april 2010 werden door potentiële investeerders de volgende knelpunten gevormd: de moeilijke omstandigheden in Uruzgan (beperkte afzetmarkt, gebrekkige infrastructuur, veiligheid), cultuurverschillen tussen bedrijfsleven en overheid, het feit dat niet alle kosten (zoals onroerend goed) gedekt worden en de negatieve beeldvorming over Afghanistan. Geconstateerd werd dat het FEOU in de praktijk was gericht op een kleine doelgroep en dat passende begeleiding van aanvragen noodzakelijk is. Op basis van de aanbevelingen heeft er meer gerichte promotie plaatsgevonden, zijn de ervaringen uitgedragen tijdens een seminar, is de website van NL EVD Internationaal verbeterd en is extra geïnvesteerd in het vergroten van wederzijds begrip tussen overheid en bedrijfsleven door communicatie en verwachtingsmanagement.

Vraag 6

Bent u met ons van mening dat economische wederopbouw een belangrijk onderdeel vormt van de ontwikkeling van fragiele staten en dat dit in de toekomst zo moet blijven? Zo ja welke lessen trekt u uit de gang van zaken bij het FEOU?

Economische groei middels private sector ontwikkeling is een belangrijke voorwaarde voor armoedebestrijding en stabiliteit, ook in fragiele staten. De specifieke situatie in Uruzgan maakt het lastig om de koppeling met het Nederlandse (of internationale) bedrijfsleven te maken. Voor een geïsoleerd gebied als Uruzgan is het al een enorme uitdaging op aansluiting te vinden bij de nationale markten (Kandahar en Kabul) en regionale markten (Pakistan, India en de Golf regio).
Nederland blijft echter met bedrijfsleveninstrumenten werken gericht op heel Afghanistan. De activiteiten van de VNO/NCW Werkgroep Economische Wederopbouw Afghanistan (WEWA) en het project «Business partners for Uruzgan» hebben nuttige informatie en analyses opgeleverd over de mogelijkheden voor private sectorontwikkeling in Afghanistan. Onder andere het belang van lokale aanwezigheid voor de identificatie van mogelijkheden voor bedrijven om samen te werken en het leggen van contacten is duidelijk naar voren gekomen.
Nederland zal zich blijven inzetten voor private sectorontwikkeling en landbouw in Afghanistan en de lessen van de WEWA daarbij gebruiken. Concreet gaat het daarbij om het volgende.

Vraag 7

Op welk moment zal er een eindevaluatie plaatsvinden van het FEOU? Bent u bereid de lessen hieruit te delen met de Kamer? Zo nee, waarom niet?

Zoals bij vraag 5 aangegeven, heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken in april 2010 met NL EVD Internationaal een interne tussentijdse evaluatie uitgevoerd. Een eindevaluatie zal plaatsvinden zodra het nog lopende project wordt afgerond (eind 2012). Vanzelfsprekend ben ik bereid het resultaat hiervan met de Kamer worden te delen.

Vraag 8

Nu in het ontwikkelingsbeleid het bedrijfsleven meer betrokken zal worden: op welke manier gaat u de resultaten hiervan op ontwikkeling beoordelen en meten? Bent u bereid de Kamer daarover te informeren? Zo nee, waarom niet?

Net als bij de financiering van andere kanalen, zullen de resultaten van de bedrijfslevenprogramma’s tot op het niveau van outcomes en impact op de beoogde doelen als werkgelegenheid en inkomensverbetering worden gemeten. Daarvoor worden voor alle grote programma’s onder toezicht van de onafhankelijke inspectie heldere monitor en evaluatie protocollen opgezet met een consistente resultatenhiërarchie en wetenschappelijk verantwoorde meetsystematiek. Daarnaast zal aandacht worden besteed aan de additionaliteit van de programma’s en de mogelijke gevolgen voor de lokale marktdynamiek.
Deze evaluaties maken onderdeel uit van de evaluatieprogrammering en worden uiteraard met de Kamer gedeeld.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Vakbonden: snel toestemming NedCar voor derde partner»?1

Ik heb kennisgenomen van dat bericht.

Vraag 2

Waarom heeft NedCar tot op heden nog geen toestemming gekregen om naar een derde partner op zoek te gaan, dit terwijl Mitsubishi Motors Corporation (MMC) in december al liet weten dat NedCar naar andere partners mocht uitkijken om de fabriek in de toekomst draaiende te houden?

Het management van NedCar heeft de afgelopen periode samen met MMC besproken hoe het onderzoek naar de toekomst van NedCar het beste kan worden ingericht. Twee belangrijke elementen van dit onderzoek zijn: de interne turn-aroundstudie die is bedoeld om de concurrentiepositie van NedCar te versterken en de Task Force die onderzoek moet doen naar derde partijen die mogelijk een deel van de capaciteit van NedCar willen benutten. Allereerst is gekeken naar de aanpak van de turn-around studie. Immers een gezonde concurrentiepositie is een belangrijke voorwaarde voor een duurzaam toekomstperspectief. De aanpak van deze turn-around studie is eind maart vastgelegd en goedgekeurd door MMC. Thans is de gedetailleerde aanpak van het onderzoek naar derde partijen onderwerp van overleg met MMC. Naar verwachting zal ook dat op korte termijn worden afgerond. Ik verwacht dat de werkzaamheden in mei van start kunnen gaan.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de toestemming er zo snel mogelijk moet komen, omdat de productie van de Colt in Born na 2012 stopt?

Ik heb er begrip voor dat alle belanghebbenden het liefst zo snel mogelijk duidelijkheid hebben over de toekomst van deze onderneming en dat geldt ook voor mij. Maar snelheid mag niet prevaleren boven de – in dergelijke complexe besluitvormingsprocessen zo noodzakelijke – zorgvuldigheid. Dit heeft geen invloed op de besluitvorming. Ik ga er vanuit dat de besluitvorming over de toekomst van NedCar eind dit jaar wordt afgerond.

Vraag 4

Wat is besproken en toegezegd over deze kwestie en overige zaken in verband met het voortbestaan van NedCar tijdens uw bezoek aan de fabriek in januari 2011?

Tijdens mijn werkbezoek heb ik gesproken met de directie en vertegenwoordigers van bonden en OR. Ik heb aangegeven dat ik mij zal inzetten voor het behoud van NedCar. Ik heb kennisgenomen van de diverse onderdelen van het onderzoek dat nodig is om tot besluitvorming over de toekomst van NedCar te kunnen komen. Ook is van gedachten gewisseld over de mogelijke aanpak van het onderzoek en over de wijze waarop de overheid daarin kan faciliteren. Ik heb aangeboden om het NFIA van mijn ministerie en de ambassades in het kader van de Task Force een rol te laten spelen in het zoekproces naar nieuwe partijen. Ik heb op mij genomen om een coördinerende rol te spelen in de richting van de andere overheden die bij NedCar zijn betrokken (gemeente Sittard-Geleen en de provincie Limburg).

Vraag 5

Bent u, gezien de urgentie voor het voortbestaan van NedCar en het behoud van werkgelegenheid in de regio, bereid om actie te ondernemen richting MMC zodat de toestemming er binnen enkele weken komt? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?

Binnen de mogelijkheden die er zijn span ik mij tot het uiterste in om te zorgen voor een zo gunstig mogelijke uitkomst voor Nederland en NedCar. Uiteraard hecht ik hierbij aan een goede voortgang. Ook daarom vind ik de werkzaamheden van de Task Force van grote waarde. In mijn bericht van deelneming aan de president van MMC naar aanleiding van de ramp die zich in Japan heeft voltrokken, heb ik voorgesteld om snel weer bijeen te komen om over deze en andere zaken te spreken. Zodra er nieuwe ontwikkelingen zijn, zal ik u hierover informeren.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat het Rotterdamse graanhandelsbedrijf Nidera zich volgens justitie in Argentinië schuldig maakt aan «slavernijachtige praktijken»?1

Ik ben bekend met het door u genoemde bericht.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de in het artikel omschreven omstandigheden op de Nidera plantage in San Pedro?

De beschuldiging in de media van betrokkenheid bij «slavernij» is een ernstige aanklacht tegen een Nederlands bedrijf, welke tot op heden niet is onderbouwd door een formele aanklacht. De berichten over «slavernij» maken deel uit van het debat tussen de Argentijnse regering en de verenigde landbouworganisaties over interventies in de tarwe- en maïshandel. De in de media gebruikte termen als «slavernij», «mensenhandel» en «concentratiekampen» zijn afkomstig van de Argentijnse krant Página/12. Ik beschik niet over informatie die erop wijst dat deze omstandigheden aan de orde zouden zijn bij dit bedrijf.
De berichten vormden evenwel aanleiding voor onze ministeries om in gesprek te gaan met het bedrijf. Het bedrijf werpt de beschuldigingen verre van zich en onderbouwt deze ontkenning met uitgebreide documentatie; hieruit komt naar voren dat het bedrijf de lokale wetgeving naleeft en procedures toepast om adequate arbeidsomstandigheden bij de rurale seizoensarbeid te bewerkstelligen.2 De wet regelt tot in detail de verschillende aspecten van seizoensarbeid. Het bedrijf geeft aan dat het betere arbeidsvoorwaarden hanteert dan in de sector gebruikelijk zijn. Wat betreft beschuldigingen over werkomstandigheden zoals overtredingen van de Hygiëne Code, kan ik geen oordeel geven. Mocht er op dit punt een overtreding zijn begaan, dan zal die resulteren in een administratieve sanctie. Zie ook onze antwoorden op eerdere Kamervragen over deze kwestie.3

Vraag 3

Heeft u contact gehad met uw Argentijnse ambtgenoot over de werkwijze van Nidera op de bewuste plantage? Zo ja, wat zijn de uitkomsten van dat overleg? Zo nee, gaat dat nog plaatsvinden?

Nee, wij heb geen contact gehad met de Argentijnse Minister van Buitenlandse Zaken. Wij hebben thans voldoende inzicht in de onderhavige kwestie.

Vraag 4

Deelt u de mening van een woordvoerder van Nidera aan dat het om een «lokale kwestie» gaat?

In het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen verwacht de Nederlandse regering van Nederlandse bedrijven die internationaal ondernemen dat zij zich houden aan het normatieve kader van de OESO Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen. Dit geldt voor Nederlandse moederbedrijven evenzeer als voor hun buitenlandse dochterbedrijven.

Vraag 5

Heeft u contact gehad met Nidera? Zo ja, wat was de inhoud daarvan? Zo nee, gaat u dat nog doen?

De berichten vormden aanleiding voor onze ministeries om in gesprek te gaan met Nidera. Zie het antwoord op vraag 2 aangaande de beschuldigingen in de media. Daarnaast is met het Nederlandse moederbedrijf gesproken over de manier waarop hun MVO-beleid is vormgegeven, ook richting de Argentijnse dochteronderneming. Het bedrijf heeft aangegeven geschrokken te zijn van de beschuldigingen en dat deze hard zijn aangekomen bij zowel het management als de werknemers. De directie heeft laten weten sociale verantwoordelijkheid, integriteit en goede zorg voor de werknemers van groot belang te achten. Hiertoe hanteert het zorgvuldige procedures, zoals ook blijkt uit de documentatie. Een geformaliseerd MVO beleid opgesteld in overleg met de stakeholders ontbreekt nog bij het Nederlandse moederbedrijf. De directie heeft aangekondigd dit op te stellen. Hierbij kunnen zij gebruik maken van de informatie en instrumenten die beschikbaar zijn bij o.a. MVO Nederland. Zie ook onze antwoorden op eerdere Kamervragen over deze kwestie.3

Vraag 6

Is het waar dat de ontwikkelingsbank FMO één van de hoofdfinanciers van Nidera is? Hoe beoordeelt u deze financiering in het licht van de in het artikel omschreven werkwijze van Nidera?

Ja, FMO is één van de hoofdfinanciers van de Argentijnse dochteronderneming.
Voorwaarde voor het verstrekken van een lening door FMO aan een bedrijf in een ontwikkelingsland is dat de klant van FMO aan bepaalde sociale en milieucriteria voldoet, dan wel bereid is daaraan te voldoen.4 In dit geval heeft het Argentijnse dochterbedrijf dat de lening heeft ontvangen zich bereid verklaard aan deze sociale en milieucriteria te voldoen. FMO heeft toentertijd tevens, en mede op basis van deze criteria, een onderzoek uit laten uitvoeren door een onafhankelijke consultant. Indien sprake is van grove schending van contractuele afspraken dan kan FMO zijn investering terug trekken. Dit is contractueel vastgelegd.
FMO houdt toezicht op de uitvoering. FMO heeft naar aanleiding van de berichten in de pers, een nieuw onderzoek laten uitvoeren door een onafhankelijke consultant. Zie ook onze antwoorden op eerdere Kamervragen over deze kwestie.3
Wij zien geen aanleiding om in te zetten op wijziging van de voorwaarden waaronder FMO leningen verstrekt.
De lening aan de Argentijnse dochteronderneming betreft geen directe lening van de overheid. De staat bezit 51 procent van de aandelen in FMO. FMO steunt bedrijven in ontwikkelingslanden door middel van leningen, participaties, garanties en andere investeringen.

Vraag 7

Welke criteria heeft FMO toegepast bij de beoordeling van de financiering van Nidera? Hoe zijn deze criteria getoetst?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Ziet u in de situatie rond Nidera aanleiding om de voorwaarden waaronder FMO leningen verstrekt en de wijze waarop het handelen van bedrijven wordt gemonitored te evalueren? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wanneer kunt u een dergelijke evaluatie aan de Kamer doen toekomen?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 9

Welke Nederlandse banken investeren er nog meer in Nidera?

Het antwoord op vraag 9 is ter vertrouwelijke inzage, alleen voor de leden, gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer.

Vraag 10

Bent u van mening dat huidige regels voldoende waarborgen dat bedrijven maatschappelijk verantwoord ondernemen?

Maatschappelijk verantwoord ondernemen kan niet met regels worden gewaarborgd. Het is van belang dat bedrijven een bijzondere maatschappelijke verantwoordelijkheid voelen en daaraan concrete invulling geven. Juist omdat wij onze normen in de meeste gevallen niet in andere landen kunnen (laten) afdwingen, doen de overheid en de samenleving een sterk beroep op de eigen verantwoordelijkheid van bedrijven. Op welke wijze die verantwoordelijkheid wordt ingevuld, is in de eerste plaats aan het bedrijf zelf. Bedrijven dienen een eigen afweging te maken en daarover transparant te communiceren met alle belanghebbenden. Het is vervolgens aan de belanghebbenden om te bepalen of zij dit voldoende vinden en zo niet, welke consequenties ze hieraan verbinden. In Nederland hebben de sociale partners in de SER de handen ineengeslagen om vorm te geven aan hun verantwoordelijkheid op het gebied van internationaal MVO. Wij volgen de voortgang van dit initiatief met grote belangstelling.
Daar waar de Nederlandse overheid direct betrokken is, zoals bij het verstrekken van subsidies en faciliteiten, worden concrete voorwaarden gesteld in de contractuele relaties met bedrijven om de naleving van de in het antwoord bij vraag 4 genoemde OESO Richtlijnen te bevorderen. Daarnaast wordt de naleving van deze Richtlijnen bevorderd via onder meer de inrichting van een goed toegerust Nationaal Contactpunt dat oplossingen kan helpen te bereiken in geval van meldingen van vermeende schendingen van de richtlijnen door Nederlandse bedrijven.

Vraag 11

Welke rol heeft uw bij het eventueel aanscherpen van de regels?

Het MVO-beleid wordt in een goede samenwerking tussen verschillende ministeries vormgegeven. Coördinerend bewindspersoon voor het MVO-beleid, zowel nationaal als internationaal, is de Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie.

Vraag 12

Bent u bereid deze vragen binnen een week te beantwoorden?

Ja, wij hebben u de antwoorden zo spoedig mogelijk toegezonden.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Borssele meermaals ontsnapt aan ramp» en de uitzending van het radioprogramma Argos waarin melding wordt gedaan van ernstige incidenten bij de kerncentrale van Borssele?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de incidenten die zich hebben voorgedaan in 1986 en in 1987 zijn onderzocht door de Kern Fysische Dienst (KFD) en dat deze de incidenten dusdanig laag heeft geclassificeerd dat er geen sprake was van gevaar voor de volksgezondheid?

Ja.

Vraag 3

Zouden deze incidenten met de kennis van nu ook nog zo zijn geclassificeerd?

De kerncentrale liep in 1986 en in 1987 geen bijzonder gevaar. Volgens de huidige classificatie van het INES-systeem zouden de incidenten uit 1986 en 1987 hoogstens zijn ingeschaald op niveau 1 (onregelmatigheden zonder echt risico).

Vraag 4

Welke lessen zijn destijds getrokken uit deze incidenten en welke maatregelen zijn sindsdien genomen om te voorkomen dat deze in de toekomst nog eens kunnen voorkomen?

In 1986 is de noodstroomvoorziening aangepast. In vergelijking met destijds zijn er nu veel meer middelen om dergelijke situaties te voorkomen en op te vangen. De belangrijkste voor wat betreft de stroomvoorziening zijn:
Daarmee zijn alle onregelmatigheden opgelost en zijn extra maatregelen genomen ter voorkoming van nieuwe onregelmatigheden.

Vraag 5

Was het ook in 1986 en 1987 al praktijk dat de Kamer jaarlijks, middels een rapportage van de KFD, door de regering geïnformeerd wordt over mogelijke incidenten die zich hebben voorgedaan in de kerncentrale van Borssele?

Ja. Sinds 1980 stelt de KFD ieder jaar een storingsrapportage op, die door de minister naar de Tweede Kamer wordt verzonden. Deze zijn daarmee dus openbaar. Deze openbare rapportages worden juist gemaakt om van te leren en processen te verbeteren. Voor de rapportages van de jaren 1986 en 1987 wordt verwezen naar de kamerstukken TK, 20 800 XV, nr. 21, en TK, 16 226, nr. 8.

Vraag 6

Bij welke incidenten met welke classificatie (INES 0–7), wordt de Kamer direct geïnformeerd?

Elk jaar krijgt uw Kamer in de storingsrapportage alle informatie over incidenten in nucleaire installaties. Er is tot op heden geen procedure afgesproken waarbij voor een bepaalde classificatie in de INES-schaal de Tweede Kamer direct geïnformeerd wordt.
Op de schaal van 0 (gebeurtenis zonder betekenis voor de veiligheid) tot 7 (een grootschalig ongeval) staan volgens de IAEA Tsjernobyl en Fukushima op niveau 7. Niveau 6 is een ernstig ongeval. Harrisburg in 1979 was een niveau 5 (ongeval met extern risico).
In de kerncentrale Borssele hebben zich sinds de invoering van de schaal alleen gebeurtenissen voorgedaan op niveau 0 (gebeurtenis zonder betekenis voor de veiligheid) en niveau 1 (onregelmatigheden zonder echt risico) op één incident na; dat was een niveau 2 incident in 19962, dat noopte tot een herbezinning op de veiligheidsvoorzieningen.
Ik zeg de Kamer toe om los van de jaarlijkse storingsrapportages de Kamer onmiddellijk te informeren, als er zich onregelmatigheden van niveau 2 en hoger voordoen.

Vraag 7

Deelt u de mening dat bij kernenergie veiligheid voor alles gaat, zowel bij de bestaande kerncentrale van Borssele als bij een eventueel nieuw te bouwen kerncentrale? Hoe wilt u dit borgen?

Dit kabinet heeft aangegeven dat bij kernenergie veiligheid en zorgvuldigheid altijd voorop moeten staan. Kortheidshalve verwijs ik naar mijn uitvoerige brief hierover (ETM/ED/11052189), die ik op 13 april jl. naar u heb gestuurd.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het rapport «Hoera! Ik ga weer naar school» van de Ombudsman?

Ja.

Vraag 2

Deelt u de interpretatie dat de zorgplicht, zoals die genoemd wordt in het voorstel passend onderwijs, een school ertoe verplicht onderwijs te geven aan een kind vanaf het aanmeldmoment tot de eventuele plaatsing op een andere school in het kader van passend onderwijs?

Wat betreft de zorgplicht is er een onderscheid tussen enerzijds de eerste aanmelding (bij het primair onderwijs op vierjarige leeftijd en bij de overgang naar het voortgezet onderwijs) en anderzijds leerlingen die al op school zitten en naar een andere school willen of moeten. In het eerste geval is de school van aanmelding niet verantwoordelijk voor het onderwijs voordat de besluitvorming over de toelating is afgerond. De school heeft de zorgplicht passend aanbod te organiseren. In het tweede geval blijft de school waar de leerling is ingeschreven verantwoordelijk voor het onderwijs tot een andere school bereid is gevonden de leerling toe te laten.

Vraag 3

Welke maatregelen neemt u om scholen in staat te stellen aan de zorgplicht te voldoen voordat zij een passend aanbod hebben kunnen regelen?

Voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben en voor het eerst worden aangemeld op een school geldt de zorgplicht. Wanneer ouders hun kind tijdig aanmelden, heeft de school de tijd om een passend aanbod te organiseren. Voor leerlingen die al een plek in het onderwijs hebben, maar bij wie de vraag naar extra ondersteuning is gerezen, geldt ook de zorgplicht. Wanneer het bevoegd gezag de ondersteuning niet zelf kan bieden, moet een andere school gezocht worden waar wel een passend aanbod is. Totdat een andere school bereid is gevonden de leerling in te schrijven, blijft de huidige school verantwoordelijk voor het onderwijs. In het samenwerkingsverband kan worden afgesproken hoe de school in deze periode kan worden ondersteund.

Vraag 4

Denkt u dat scholen in staat zullen zijn om in de toekomst te voorkomen dat kinderen gedwongen thuis zitten?

Ja, ik denk dat scholen in staat zouden moeten zijn om voor elk kind een passend aanbod te organiseren.

Vraag 5

Kunt u antwoord geven op deze vragen voor 6 april? Zo nee, waarom niet?

Nee. Het tijdsbestek was te kort om de antwoorden voor 6 april in Uw Kamer te hebben liggen.

Vraag 1

Kent u het bericht «Nuclear industry shielded from big disaster costs»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de Nederlandse overheid een bedrag van 14 023 000 000 Euro gereserveerd heeft op de begroting als voorziening voor kernongevallen ingevolge het verdrag van het verdrag van Parijs en de Wet Aansprakelijkheid Kern Ongevallen? Zo nee, welk bedrag is dan gereserveerd?

In de saldibalans van de begroting van Financiën staat een (openstaande) garantieverplichting van € 14,0 miljard uit hoofde van de Wet Aansprakelijkheid Kernongevallen (WAKO). Een garantie is een voorwaardelijke financiële verplichting van het Rijk aan een derde buiten het Rijk, die pas tot uitbetaling komt als zich bij de wederpartij een bepaalde omstandigheid (realisatie van een risico) voordoet. Deze garantieverplichting betreft een garantie op moeilijk/niet te verzekeren risico’s (risico gemaximeerd per gebeurtenis/installatie). Omdat de kans op een schadegeval zeer klein is en het momentum en de omvang van de mogelijke schade niet van te voren is te bepalen is door de Staat geen kasreservering opgenomen.

Vraag 3

Is het waar dat verzekeringen voor particulieren en bedrijven stelselmatig de schade van hun verzekerden als gevolg van kernrampen uitsluiten, waarmee de belastingbetalers collectief verantwoordelijk zijn voor de gevolgen van kernrampen? Zo nee, waaruit blijkt dat? Zo ja, op welke gronden acht u het billijk verzekeraars toe te staan schade als gevolg van atoomkernreacties uit te sluiten als schadegrond?

Indien zich een kerngeval voordoet, zal het eerste deel van de schade betaald moeten worden door de exploitant van de kerninstallatie. Dit deel van de schade wordt gedekt door de verzekering die de exploitant van de kerninstallatie zelf heeft moeten afsluiten voor het bedrag, waarvoor die de exploitant van de kerninstallatie op grond van artikel 5 van de Wet aansprakelijkheid kernongevallen (Wako) aansprakelijk is. Voor de grote kerninstallaties, zoals kerncentrales, bedraagt deze aansprakelijkheid € 340 miljoen. Dit bedrag zal na een wijziging van de Wako, die nog niet in werking is getreden (zie Staatsblad 2008, 509) op € 700 miljoen worden vastgesteld. Dat laatste bedrag is gebaseerd op een nog door de verdragsstaten te ratificeren wijziging van het Verdrag van Parijs uit 1960.
Voor zover de verzekeringsuitkering ontoereikend is, zal een deel van de schade worden gedragen door alle verdragspartners bij het Verdrag van Brussel uit 1963 (veertien van de EU-lidstaten en Zwitserland). Dit is thans een totaalbedrag (dus van alle verdragspartners gezamenlijk) van ongeveer € 140 miljoen dat na genoemde ratificatie van de wijziging van het verdrag zal worden verhoogd naar € 300 miljoen.
Indien deze bedragen ontoereikend zijn (na ratificatie van de wijziging in het verdrag gezamenlijk dus € 1 mld), is de staat op grond van artikel 18 van de Wako verplicht tot ongeveer € 2,27 miljard uit de openbare middelen beschikbaar te stellen, ten einde die schade tot dat bedrag te vergoeden. Dit bedrag zal na inwerkingtreding van de bovengenoemde wijziging van de Wako, in verband met de inflatie sinds het bedrag van € 2,27 miljard in 1991 is vastgesteld, worden verhoogd tot € 3,2 miljard. Voor deze garantie brengt de staat jaarlijks bij de twee grote kerninstallaties in Nederland (COVRA en Borssele) een vergoeding in rekening. De hoogte van de vergoeding wordt regelmatig herzien. Ook voor de vijf kleinere nucleaire installaties geldt de genoemde garantie. De garantie van € 14 miljard is tot stand gekomen uitgaande van zeven installaties en het feit dat de bijdrage van de staat in geval van grote schades ongeveer € 2 miljard zal zijn (een gedeelte wordt immers gedekt door de verzekering van de installatie). De garantiestelling zal conform de nieuwe begrotingsregels worden doorgelicht door de commissie Risicoregelingen.
Het is verzekeraars in beginsel toegestaan zelf te bepalen voor welke risico’s zij dekking willen of kunnen verlenen. Schades als gevolg van een kernongeval bij een kerninstallatie worden inderdaad in de algemene voorwaarden van verzekeraars veelal uitgesloten van verzekeringsdekking. De hierboven genoemde bedragen van € 340 miljoen en € 700 miljoen worden mede daardoor gedekt door een Nederlandse atoompool, waaraan meerdere verzekeraars deelnemen en waarvan de risico’s weer grotendeels zijn herverzekerd bij buitenlandse atoompools. Voor zover de atoompool bepaalde schades van dekking heeft uitgesloten zijn er (ook om te voldoen aan de verplichtingen van het Verdrag van Parijs) aanvullende staatspolissen afgesloten met de exploitanten van de installaties, waarvoor de staat jaarlijks een premie ontvangt. Afhankelijk van onder andere de dekkingsmogelijkheden zou het bedrag, waarvoor de exploitanten van kerninstallaties aansprakelijk zijn, in de toekomst verder kunnen worden vergroot. Overigens komt het vaker voor dat verzekeringen bepaalde schades uitsluiten. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor schade ten gevolge van grote overstromingen, dijkdoorbraken en oorlog.

Vraag 4

Bent u bereid verzekeraars te verbieden schade door kernrampen uit te sluiten? Zo nee, waarom niet?

Een verzekeringsplicht in deze vind ik niet nodig en niet wenselijk. In de eerste plaats omdat er al op grond van verdrag en wet een ander systeem moet worden toegepast. Ten tweede omdat dit systeem de enige werkbare variant is, ingeval de verzekeringsmarkt niet in staat is om voldoende dekking te verlenen. Bovendien is aan het huidige systeem als bijkomend voordeel verbonden dat claims op deze wijze centraal door de atoompool kunnen worden afgedaan.

Vraag 5

Deelt u de mening dat exploitanten van kerncentrales onevenredig voordeel geboden wordt en dat sprake is van concurrentievervalsing ten opzichte van andere vormen van bedrijfsvoering, wanneer de overheid exclusief de risico’s op schade van derden als gevolg van kernrampen voor haar rekening neemt? Zo nee, waarom niet?

Indien zich een kernongeval voordoet, neemt de staat niet exclusief de risico’s op schade van derden voor haar rekening, omdat de verzekeringspool in de meest voorkomende gevallen het eerste deel van de schade zal dragen. Dit zal in de praktijk veelal betekenen dat bij beperktere nucleaire incidenten de gehele schade door de verzekeringspool wordt vergoed. De eigenaren van kerncentrales betalen de premie voor de verzekering aan de verzekeringspool en voor de aanvullende staatspolis aan de staat en een vergoeding aan de staat voor de staatsgarantie.

Vraag 6

Kunt u aangeven waarom er sprake is van een hoog reserveringsbedrag wanneer u meent dat de kansen op een kernramp verwaarloosbaar klein zouden zijn? Waarom is het kleine risico op een ramp naar uw opvatting niet herverzekerbaar?

Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 2 zijn er geen middelen gereserveerd, maar is er sprake van een garantie. Het zou inderdaad niet in de rede liggen om publieke middelen te reserveren (en dus onbenut te laten) voor een scenario dat zich slechts in zeer uitzonderlijke gevallen zou kunnen voordoen.
Voor het aspect van herverzekering verwijs ik naar het antwoord op vraag 3.

Vraag 7

Kunt u aangeven of en in hoeverre de inmiddels ontstane schade bij de kernramp van Fukushima aanleiding geeft het reserveringsbedrag met het oog op kernrampen aanzienlijk bij te stellen? Zo nee, waarom niet?

Het kabinet heeft uw Kamer aangegeven dat alle lessen uit Japan zullen worden meegenomen in het kernenergiebeleid. Wel zullen eerst alle feiten goed moeten worden geanalyseerd. Ook deze vraag zal worden meegenomen in alle evaluaties die worden uitgevoerd naar aanleiding van de gebeurtenissen in Japan.

Vraag 8

Bent u bereid met andere Europese landen hernieuwd overleg aan te gaan inzake het verdrag van Parijs en de hoogte van te reserveren bedragen in geval van kernrampen/de herverzekeringsplicht equivalent aan dergelijke reserveringen, gelet op het feit dat kernrampen veelal grensoverschrijdende effecten en aansprakelijkheden kennen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke termijn en wijze?

Diverse aspecten van de Verdragen van Parijs en Brussel, die juist vanwege de grensoverschrijdende effecten van kernongevallen zijn gesloten, worden één- of tweemaal per jaar in OESO-verband besproken. De mogelijkheden tot verzekering en herverzekering hebben hierbij ook de aandacht. Zoals hierboven aangegeven is het reserveren van bedragen in de Nederlandse situatie niet aan de orde.

Vraag 9

Bent u bereid met het parlement in overleg te treden over aanpassing van de Wet Aansprakelijkheid Kern Ongevallen naar aanleiding van de gebeurtenissen in Fukushima? Zo nee, waarom niet?

Een wijziging van de Wako (zie Staatsblad 2008, 509) wacht nog op inwerkingtreding. Dit zal geschieden op het moment dat alle verdragspartners de noodzakelijke aanpassingen in hun wetgeving hebben doorgevoerd in relatie tot de laatste wijzigingen van de Verdragen van Brussel en Parijs. Zoals hierboven vermeld zal dit leiden tot aanzienlijke verhogingen van de diverse bedragen. Ongetwijfeld zullen de gebeurtenissen in Fukushima ook in OESO-verband nader worden besproken. Mocht uit de evaluaties die worden uitgevoerd naar aanleiding van Japan blijken, dat de Wako op dit punt aanpassing behoeft, dan zal dit uiteraard aanleiding zijn om daarover opnieuw met uw Kamer in overleg te treden.

Vraag 10

Deelt u de mening dat het niet billijk is burgers aansprakelijk te stellen voor schade als gevolg van Kernrampen waarvoor ze op geen enkele wijze verantwoordelijk zijn? Zo nee, waarom niet?

Financiële risico’s voor burgers worden door de Wako en de Verdragen van Parijs en Brussel in elk geval gedeeltelijk en voor veel gevallen ook geheel ondervangen.
Mocht zich een situatie voordoen waarbij de schade hoger is dan het bedrag waarvoor de exploitant aansprakelijk is en waarvoor de Staat garant staat (thans € 2,3 miljard bij een nucleair incident), dan zullen regering en parlement gezamenlijk ad hoc moeten bepalen of en zo ja in welke mate de schade voor vergoeding in aanmerking komt.

Vraag 11

Bent u bereid onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de reële hoogte van de kosten van een eventuele kernramp die gepaard gaat met een meltdown op Nederlands grondgebied? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke termijn en wijze?

Het schatten van de schade van nucleaire ongevallen kent grote onzekerheden. Dit heeft met name te maken met de aard van kernongevallen die een «kleine kans – grote gevolgen» karakter hebben. In het rapport uit 2010 van het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN), genaamd «Kernenergie en Brandstofmix, Effecten van nieuwe kerncentrales na 2020 in de kernenergiescenario’s uit het Energierapport 2008» (Bijlage bij TK 2009–2010, 31 510, nr. 40), wordt geconcludeerd dat er voor het bepalen en waarderen van externe kosten, die samenhangen met ernstige kernongevallen, geen wetenschappelijk verantwoorde methodiek bestaat. Tevens ontbreekt een maatschappelijk geaccepteerd beoordelingskader.
De conclusie van ECN is gebaseerd op een aantal onafhankelijke studies naar de kosten van ernstige kernongevallen en de methodologische problemen erbij. Gezien het bovenstaande acht ik het weinig zinvol om een nieuw onafhankelijk onderzoek in te stellen. Dit neemt niet weg dat de lessen, die ook op dit punt uit het ongeval in Japan getrokken kunnen worden, zullen worden meegenomen.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Zorgverzekeraar Menzis koopt huisartsenpraktijken op»?1

Menzis heeft mij laten weten dat deze berichtgeving in formele zin onjuist is. Zorgverzekeraar Menzis koopt geen huisartsenpraktijken op. Zorgpunt is een zelfstandig bedrijf, waarin Menzis Eerstelijns Zorg (MEZ) voor 50% participeert. MEZ is een organisatie die onderdeel is van de coöperatie Menzis, maar gescheiden is van de verzekeringsactiviteiten. De andere aandeelhouder in Zorgpunt is Investeringsmaatschappij Reggeborgh.
Zorgpunt neemt zelfstandig het besluit om praktijken over te nemen. In Winschoten heeft Menzis Zorgverzekeraar, vanuit zijn zorgplicht, aan Zorgpunt en andere marktpartijen gevraagd om de continuïteit van de huisartsenzorg te garanderen. Zorgpunt heeft daar zelfstandig invulling aan gegeven.

Vraag 2

Klopt het dat Oost-Groningen al tijden een tekort aan huisartsen heeft? Zo ja, wat zijn de recente cijfers hierover?

Recente cijfers van het NIVEL over de huisartsendichtheid per provincie geven aan dat in de regio Groningen in 2010 2327 inwoners per (fte) huisarts waren. Dit is gemiddeld in vergelijking met de andere regio’s.
Menzis geeft aan dat het werven van huisartsen in Oost–Groningen lastig is. De huisartsenzorg in Oost-Groningen is (was) voornamelijk georganiseerd via solopraktijken; waardoor bij een vertrek van een huisarts moeizaam kon worden voorzien in een opvolger. (Beginnend) huisartsen kiezen er steeds minder voor om zich te vestigen als «plattelandsdokter» in een solopraktijk.
Wat Oost-Groningen op dit moment volgens Menzis bijzonder maakt is dat er relatief veel oudere huisartsen in dit gebied werkzaam zijn, hierdoor zijn er ook relatief gezien meer vanwege de leeftijd stoppende huisartsen. Dit maakt de situatie in Oost-Groningen acuter.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de constructie van Menzis via het bedrijf Zorgpunt in feite een verticale fusie is tussen een zorgverzekeraar en een zorgaanbieder? Zo nee, waarom niet?

Ja. Door het feit dat Menzis medeaandeelhouder is van een eerstelijns zorgbedrijf is sprake van een vorm van verticale integratie tussen een zorgverzekeraar en een zorgaanbieder. Menzis is overigens al sinds 2004 eigenaar van twee eerstelijnscentra in Groningen en Arnhem. Ook deze beide centra – die nu deel uitmaken van Zorgpunt – zijn voortgekomen uit het initiatief van Menzis om aan de zorgplicht te kunnen voldoen.

Vraag 4

Is deze constructie getoetst door de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa)? Zo nee, waarom niet?

Ja, het voornemen om Zorgpunt op te richten, als een joint venture tussen de zorgactiviteiten van Menzis en Reggeborgh, is in juni 2010 door deze partijen gemeld. De NMa heeft op 20 juli 2010 een besluit genomen naar aanleiding van deze melding. In dit besluit is ook gekeken naar het verticale aspect. De NMa heeft geconcludeerd dat er geen reden was om aan te nemen dat uit het voornemen negatieve effecten voor de mededinging zouden voortvloeien. In de meeste gemeenten waar Zorgpunt actief werd kwam het marktaandeel van Menzis op de verzekeringsmarkt noch Zorgpunt op het gebied van huisartsenzorg, boven de 30% uit, waardoor niet aannemelijk werd dat de markt voor andere verzekeraars of huisartsen zou worden afgeschermd. Naar één gemeente heeft de NMa specifiek gekeken omdat Menzis daar een sterke positie heeft. Ook ten aanzien van deze gemeente heeft de NMa na onderzoek geconcludeerd dat het niet aannemelijk was dat er marktafschermende effecten zouden optreden.

Vraag 5

Vindt u de aanpak van Menzis de juiste oplossing voor het huisartsenprobleem in Oost-Groningen?

Ik ben geen voorstander van structurele verticale integratie tussen verzekeraars en zorgaanbieders omdat dit leidt tot onzuivere inkoopafwegingen bij de verzekeraar. Het moet niet zo zijn dat afwegingen van verzekeraars bij de zorginkoop door andere (financiële) belangen worden gestuurd dan de belangen van de verzekerde. Dat is niet goed voor de dynamiek in de zorg en daarmee voor de keuzevrijheid van de patiënt en de kwaliteit van zorg.
Om die reden wil ik verticale integratie tussen zorgverzekeraars en zorgaanbieders verbieden, zoals ook in het Regeerakkoord is vastgelegd. Op dit verbod wil ik echter wel tijdelijke uitzonderingen toestaan namelijk als verticale integratie/overname de enige manier voor een verzekeraar is om aan zijn zorgplicht te voldoen. Na verloop van tijd, als de zorgaanbieder zich heeft kunnen bewijzen in de markt, zou de verzekeraar de aanbieder (van zich) moeten vervreemden. Een dergelijk verbod (met uitzonderingsopties) vereist wijziging van de regelgeving. Ik ben daarmee aan de slag.
De aanpak van Menzis kan een oplossing zijn voor een nijpend probleem in een concreet geval. Essentieel is dat patiënten keuzevrijheid houden en dat de toegankelijkheid en kwaliteit van de zorg in al haar facetten is gegarandeerd. Zorgpunt, en andere marktpartijen die georganiseerde eerstelijnszorg aanbieden, vormen in het beleid van Menzis een belangrijke schakel in het oplossen van deze problematiek, omdat hierdoor de praktijk interessant wordt voor huisartsen die geen ondernemer/praktijkhouder willen zijn.
Er zijn echter ook andere alternatieven waarover ook melding wordt gedaan in het bericht van TV Noord. Zo is Huisartsenkring Groningen in samenwerking met de provincie, Ros (regionale ondersteunings structuur in de eerste lijn) en Menzis (samen: Expertteam Continuering Huisartsenzorg) bezig een stichting op te richten die in specifieke gevallen de praktijkopvolging faciliteert en lacunes in de beschikbaarheid van huisartsenzorg voorkomt. Het gaat dan vooral om solistische praktijken in relatief dunbevolkte, niet-stedelijke gebieden. De verwachting is dat de stichting medio mei wordt opgericht. Kern van de activiteiten: de stichting neemt (tijdelijk) de praktijk /praktijkvoering over, draagt zorg voor een waarnemer en faciliteert de praktijkopvolging. De waarnemer of een andere huisarts neemt uiteindelijk de praktijk over en daarmee eindigt ook de bemoeienis van de stichting met deze praktijk. In het verleden heeft het Expertteam Continuering Huisartsenzorgop een vergelijkbare manier er voor gezorgd dat de waarnemer in veel gevallen uiteindelijk de praktijk succesvol heeft overgenomen waardoor lacunes in de huisartsenzorg zijn voorkomen.

Vraag 6

Bent u ervan op de hoogte dat over Zorgpunt Menzis zelf schrijft: «Met Zorgpunt ontstaat er een sterke en grote partij in de eerstelijn. Daarmee kan Menzis als zorgverzekeraar makkelijker afspraken maken.»? Deelt u de mening dat hier dus economische belangen spelen en niet het belang van de patiënt?

Ik heb begrepen dat Menzis met het vormen van Zorgpunt de organisatiegraad in de eerste lijn beoogt te vergroten. Daarmee wordt het voor de eerstelijnszorg gemakkelijker om bijvoorbeeld de bereikbaarheid en kwaliteit van zorg zeker te stellen. Zorgpunt biedt volgens Menzis een oplossing voor een aantal problemen in de eerstelijnszorg: investeren in betere zorg dichtbij de cliënt, onder verantwoordelijkheid van de huisarts. De vraag uit de samenleving – met steeds meer ouderen en chronisch zieken – naar goed afgestemde zorg wordt alleen maar groter. Menzis wil die zorg voor haar klanten niet in ziekenhuizen leveren, maar dichtbij huis in centra waar huisarts, apotheker, fysiotherapeut, thuiszorgmedewerker, GGZ-consulent, en andere disciplines goed samenwerken.
Naast het belang van de patiënt is ook premiebeheersing voor Menzis van belang. Menzis is van mening dat een goed georganiseerde eerstelijnszorg daar aantoonbaar een bijdrage aan levert.

Vraag 7

Wat gaat u doen om deze ontwikkeling te stoppen?

Zie mijn antwoord op vraag 5.

Vraag 8

Welke stappen kan de overheid nemen om het huisartsentekort in regio’s als Oost-Groningen tegen te gaan?

De overheid heeft vooral een taak om te zorgen voor voldoende opleidingsplaatsen voor huisartsen. Lokale overheden kunnen faciliterend optreden om hun aantrekkelijkheid als vestigingsplaats voor huisartsen te vergroten. De NZa kan daarnaast de zorgverzekeraar aanspreken op zijn zorgplicht, wanneer hij te weinig onderneemt om voldoende huisartsenzorg te contracteren. In casu is dit echter niet het geval.

Vraag 1

Hebt u het televisieprogramma «Echte meisjes in de jungle» gezien?1

Nee.

Vraag 2

Is het u bekend dat in dit zogenaamde reality-programma Nederlandse meisjes ter vermaak van het publiek de opdracht kregen een kip te vangen, te doden en te slachten?

Nee, dit was mij voor uw vragen niet bekend.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat het slachten van kippen door ondeskundige personen, waarbij bovendien voorafgaande bedwelming achterwege blijft, volgens de Nederlandse wetgeving niet is toegestaan?

Het Besluit doden van dieren vereist dat het doden van dieren voor humane consumptie in Nederland alleen uitgevoerd mag worden door personen die over de nodige kennis en kunde beschikken en dat daarbij elk vermijdbaar lijden of elke vermijdbare pijn moet worden vermeden.

Vraag 4

Wat vindt u ervan dat Nederlandse televisieprogrammamakers meisjes in Suriname dieren met opzet laat behandelen op een wijze die in Nederland niet is toegestaan?

Mijn standpunt is dat je dieren met respect moet behandelen. Programma’s zoals door u genoemd, doen dat niet en geven een slecht voorbeeld.

Vraag 5

Kunt u zich voorstellen dat veel mensen verontwaardigd zijn over dit gesol met dieren in televisieprogramma's? Zo nee, waarom niet?

Ja.

Vraag 6

Kunt u uiteenzetten welke stappen u zult nemen om dit soort misstanden in de toekomst te voorkomen?

Het Besluit doden van dieren is niet van toepassing op het doden van dieren in Suriname. De Surinaamse regelgeving kent dergelijke regelingen niet. Hierdoor kan ik geen stappen ondernemen.

Vraag 1

Kent u de berichten over uitbuiting en vrijheidsberoving van personeel door diplomaten in Nederland?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat in het bijzonder personeel van Saoedische diplomaten in ons land wordt uitgebuit en van de vrijheid beroofd?

Nederlandse inspectie- en opsporingsdiensten hebben geen wettelijke bevoegdheid om onderzoek te doen bij ambassades, consulaten en individuele diplomaten van andere landen. Dit volgt uit het Verdrag van Wenen inzake diplomatiek verkeer.
Sinds 2005 hebben vier particuliere bedienden aandacht gevraagd voor hun arbeidssituatie. In drie gevallen is na bemiddeling van mijn ministerie het te weinig uitbetaalde salaris alsnog verstrekt. In een geval, waarin de particuliere bediende na afloop van het contract naar het land van herkomst is teruggekeerd, loopt nog een civiele procedure in hoger beroep.
In geen van de gevallen die mij bekend zijn was sprake van vrijheidsberoving. In verband met de privacy van de betrokkenen is het mij wettelijk niet toegestaan informatie te geven over de nationaliteit van werkgever of werknemer. Ik kan alleen melden dat de werkgevers in de vier genoemde gevallen afkomstig zijn uit vier verschillende werelddelen.
Voor de positie van lokaal aangenomen werknemers van buitenlandse ambassades verwijs ik ook naar de antwoorden op de vragen die de leden Timmermans en Vermeij over dat onderwerp hebben gesteld.

Vraag 3

Kunt u een overzicht geven van alle gevallen waarin sinds 2005 bekend is geworden dat personeel van diplomaten in ons land heeft geklaagd over uitbuiting, onderdrukking of vrijheidsberoving door hun werkgevers (uitgesplitst naar de landen)? Zo niet, bent u bereid om vanaf nu een registratie van dergelijke gevallen te gaan voeren? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Zijn er mogelijkheden om te verbieden dat diplomaten in ons land de identiteitsbewijzen van hun personeel innemen? Zulks op straffe van uitwijzing? Zo ja, wilt u dit invoeren? Indien u dat niet wilt: waarom niet?

De buitenlandse ambassades in ons land zijn geïnformeerd dat de contracten met particuliere bedienden moeten voldoen aan de wettelijke eisen van het Nederlandse arbeidsrecht. Daarbij zijn zij er op gewezen dat het inhouden van het paspoort nooit is toegestaan. Verder is benadrukt dat diplomaten hun huispersoneel moeten behandelen volgens Nederlandse normen en waarden.
Als ik aanwijzingen krijg dat het paspoort van een particuliere bediende is ingehouden, wordt de betreffende ambassade daarop aangesproken.

Vraag 5

Wilt u een systeem invoeren van periodieke controle op de leef- en werkomstandigheden van buitenlands personeel van diplomaten in ons land? Zo nee, waarom niet?

Dat systeem bestaat reeds. Sinds 1 januari van dit jaar moeten alle particuliere bedienden die in Nederland voor buitenlandse diplomaten of voor medewerkers van internationale organisaties werken hun Nederlandse identiteitskaart in persoon op het Ministerie afhalen, zowel bij eerste afgifte als bij verlenging. Zij krijgen dan een brochure waarin hun rechten tijdens hun verblijf in Nederland zijn beschreven, zo veel mogelijk in hun eigen taal. Daarbij wordt steeds uitdrukkelijk gevraagd naar de werk- en leefomstandigheden. Als het gesprek daartoe aanleiding geeft wordt contact opgenomen met de betreffende vertegenwoordiging, op voorwaarde dat de particuliere bediende daartoe toestemming heeft gegeven.

Vraag 1

Kunt u een berekening maken en deze aan de Kamer doen toekomen van de gemiddelde verhoging van het liggeld die nu in rekening gebracht wordt aan woonbootbewoners? Indien dat teveel werk is, kunt u een berekening voor een gebied maken, bijvoorbeeld zijkanaal-B bij Velsen, waar bewoners berekend hebben dat zij gemiddeld meer dan 300% verhoging krijgen?

De gemiddelde verhoging van de huurprijzen voor water- en oevergebruik binnen Zijkanaal B te Velsen bedraagt 91,7%. Bij dit stijgingspercentage is rekening gehouden met het feit dat de BTW-heffing (19%) op ligplaatsen met ingang van 1 juli 2011 komt te vervallen. Het BTW-voordeel voor de huurders is in het percentage verrekend. Bij deze berekening is de nieuwe huurprijs (zonder BTW) gedeeld door de oude huurprijs met BTW. Bij een vergelijking van de oude huurprijs exclusief BTW met de nieuwe huurprijs (exclusief BTW) bedraagt de gemiddelde stijging 128,12%.

Vraag 2

Is het waar dat de rijksoverheid (RWS), de afgelopen jaren nog vijf vergunningen voor een ligplaats geveild heeft met een opbrengst tot € 80 000?

Neen, er is geen sprake geweest van een veiling. Wel heeft de Rijkswaterstaat samen met de provincie Noord-Holland, de gemeente Velsen en het Recreatieschap Spaarnwoude in Zijkanaal B van het Noordzeekanaal 5 nieuwe ligplaatsen ingericht. De nieuwe plaatsen zijn in 2008 toegewezen door middel van loting onder geïnteresseerden.
Het project «Van A naar Zijkanaal Beter» hield in dat met financiële inbreng van de provincie, de gemeente en de Rijkswaterstaat, Zijkanaal B werd heringericht in verband met de circa 100 woonschepen die daar al sinds geruime tijd lagen. Hierbij is te denken aan ontsluiting (aanleg van wegen), aanbrengen verlichting, aanleg water en riolering en (gedeeltelijk) baggeren van het zijkanaal. De herinrichtingskosten van Zijkanaal B bedroegen € 6 998 863 inclusief BTW.
Tijdens de uitvoering van het project bleek dat er ruimte overbleef voor 5 nieuwe ligplaatsen. Omdat de aanleg en inrichting van deze vijf nieuwe ligplaatsen kon worden meegenomen met de overige werkzaamheden in het kader van het project, bleven de kosten relatief laag. Er zijn geen kosten in rekening gebracht bij de bestaande bewoners/rechthebbenden op de ligplaatsen (circa 100). De bewoners van de 5 nieuwe ligplaatsen hebben door betaling van € 65 000 per ligplaats de voor hun ligplaatsen gemaakte aanleg- en inrichtingskosten betaald.
Deze vergoeding van gemaakte aanleg- en inrichtingskosten staat verder los van ontheffingverlening voor ligplaatsen op grond van de Scheepvaartverkeerswet. Voor ligplaatsontheffingen brengt Rijkswaterstaat géén kosten, ook geen leges, in rekening.

Vraag 3

Wat vindt u van een overheid die eerst vergunningen voor hoge prijzen veilt en vervolgens het liggeld, de jaarlijkse huur, verviervoudigt?

Er is geen sprake geweest van een veiling. Zie het antwoord op vraag 2.
Het bedrag van € 65 000 dat 5 nieuwe ligplaatshouders in Zijkanaal B elk aan de Rijkswaterstaat hebben betaald als bijdrage in de door de Rijkswaterstaat gemaakte herinrichtingskosten van het kanaal staat los van de voorgenomen huurprijsverhoging door de Staat (RVOB) voor het gebruik van Staatswater- en oevers. De vijf aspirant ligplaatshouders/huurders waren bij ondertekening van de huurovereenkomst met de Staat zowel op de hoogte van de contractuele driejaarlijkse herzieningsmogelijkheid van de huurprijs als ook van het voornemen van het toenmalige Domeinen (thans RVOB) om via het herzieningsinstrument de huurprijzen voor het gebruik van water en oever op een marktconform niveau te brengen.
Alle ligplaatsen in Zijkanaal B zijn ingedeeld in het verhoogd (midden) tarief (€ 12,50 per m2/jaar voor water en € 4,89 per m2/jaar voor oever). Bij deze indeling heeft het RVOB geen rekening gehouden met de door RWS gedane investeringen in Zijkanaal B (zie antwoord op vraag 2), maar is puur getoetst op locatiefactoren (in casu een locatie zonder beperkingen zoals geluids- of stankoverlast en zonder extra landschappelijke en/of stedelijke kwaliteit).
Van een verviervoudiging van de huurprijs is geen sprake. De verhoging van de huurprijzen in Zijkanaal B bedraagt gemiddeld – zoals is aangegeven in het antwoord op vraag 1 – 91,7%. In dit percentage is meegenomen dat met ingang van 1 juli 2011 geen BTW (19%) meer verschuldigd is over een ligplaats. Binnen Zijkanaal B is de gehuurde oppervlakte Staatoever (aanzienlijk) groter dan op andere woonbootlocaties. Huurders in Zijkanaal B «profiteren» hierdoor van het feit dat oevergebruik groter dan 175 m2 niet wordt belast door het RVOB.

Vraag 4

Vindt u het overigens wenselijk dat er betaald wordt voor vergunningen voor ligplaatsen?

Voor zover deze vraag ziet op de situatie in Zijkanaal B wordt verwezen naar de beantwoording van vraag 2. Indien de vraag ziet op het onderwerp of het in algemene zin wenselijk is dat voor het verlenen van vergunningen/ontheffingen voor ligplaatsen wordt betaald, wordt het navolgende opgemerkt. Voor een ontheffing/vergunning voor een ligplaats op grond van de Scheepvaartverkeerswet/Binnenvaartpolitieregle- ment of de Waterwet brengt de Rijkswaterstaat geen kosten (ook geen leges) in rekening bij woonbooteigenaren. Ligplaatsen voor woonboten op Rijkswater komen slechts zeer zelden vrij in de zin dat een geïnteresseerde hierop kan reageren. Ingeval deze situatie zich voordoet wordt niet betaald aan de Rijkswaterstaat voor het verlenen van de ontheffing of vergunning. Bij verkoop en eigendomsoverdracht van een woonboot komt «automatisch» een nieuwe huurder/ligplaatshouder in beeld die de vergunning/ontheffing en de huur van de oude huurder/verkoper «overneemt». Ook in deze situatie komt dus geen ligplaats vrij in de zin dat buiten de koper van de woonboot een andere geïnteresseerde in aanmerking komt voor de ligplaats. In geval van huurovername wordt niet betaald aan de Rijkswaterstaat ter zake van de wijziging van de tenaamstelling van de ontheffing of vergunning.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Elke seconde telt, maar niet in Enschede!»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat na de 400 miljoen euro kostende nieuwbouw van het ziekenhuis in Enschede de traumahelikopter niet meer vlak bij het traumacentrum landt, maar dat ernstig gewonde patiënten tot vijf minuten langer door gangen gereden moeten worden op een brancard voordat zij in het traumacentrum aankomen?

Het ziekenhuis in Enschede heeft mij verzekerd dat men nog volop bezig is met nadenken over de landingsplek voor de traumahelikopter in relatie tot een snelle verbinding tussen de landingsplek en de Spoedeisende Hulp afdeling van het ziekenhuis (SEH) en de CT/traumakamer.
Op basis van een risicoanalyse, waarbij aspecten als ongunstige windrichting, aanvliegroute, bebouwingshoogte, thermiek, glas, zonnepanelen (die leiden tot ongewenste spiegelingen voor de piloot) alsmede kerosine uitstoot bij de inlaat van het luchtbehandelingssysteem aan de orde zijn, is overleg geweest met de helikoptervervoerders van ANWB en de ADAC. Het ziekenhuis heeft op grond daarvan besloten het helikopterplatform niet te verplaatsen naar het dak van de nieuwbouw. Medisch Spectrum Twente (MST) werkt momenteel aan twee oplossingen om de vervoertijd van de patiënt van het helikopterplatform naar de SEH en traumakamer te verkorten.
Overigens is (nieuw/ver)bouw van een ziekenhuis primair de verantwoordelijkheid van een ziekenhuis zelf. Hierbij dient uiteraard rekening te worden gehouden met een goede toegankelijkheid voor de patiënt van de SEH en de CT/traumakamer en een korte vervoertijd van de patiënt binnen het ziekenhuis.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de inzet van een dure traumahelikopter, die toch tijdwinst moet boeken, hiermee partieel teniet gedaan wordt?

De inzet van een traumahelikopter is bedoeld om zo snel mogelijk een arts (vaak anesthesist/traumachirurg) en verpleegkundige naar de plaats van het ongeval te brengen. Het gaat in Enschede om inzet van de Nederlandse traumahelikopter van het UMC Groningen en/of het St. Radboud ziekenhuis te Nijmegen. De eerste is gestationeerd in Groningen en de tweede in Volkel. De (tijd)winst zit dan in het snel kunnen verlenen van levensreddende hulp aan de patiënt op de plaats van het ongeval door een arts, waardoor deze in gestabiliseerde toestand naar het ziekenhuis vervoerd kan worden. De tijdwinst van een helikopter zit dus vooral in het aanvliegen naar de plaats van het ongeval en de stabilisatie en eerste behandeling ter plekke. In het merendeel van de gevallen wordt de patiënt aansluitend per ambulance naar het meest dichtstbijzijnde en voor de patiënt meest geschikte ziekenhuis vervoerd. Het vervoer van de patiënt per traumahelikopter vindt beduidend minder plaats. Dit blijkt uit recent onderzoek van RIVM en het Julius Centrum. Van de helikopterinzetten in 2007 en 2008 in traumaregio Oost-Nederland blijkt 75% van de gestabiliseerde patiënten per ambulance naar het ziekenhuis vervoerd te zijn2. De Duitse helikopters vervoeren naar verhouding vaker patiënten. Ik ben het met u eens dat het de voorkeur heeft als de tijd tussen aankomst van de patiënt per ambulance of helikopter en daadwerkelijke aankomst in het traumacentrum zo kort mogelijk is.

Vraag 4

Bent u bereid om uit te zoeken met de betrokken partijen (Medisch Spectrum Twente, ADAC en ANWB) hoe deze situatie verbeterd kan worden? Zo nee, wiens verantwoordelijkheid is het dan dat hier een betere oplossing gevonden wordt?

In de antwoorden op vraag 2 en 3 is dit feitelijk al aan de orde gekomen. MST heeft tijdens de nieuwbouwplanning reeds contact gezocht met de ANWB en ADAC voor advies. Het ziekenhuis heeft mij bericht te werken aan oplossingen om het vervoer binnen het ziekenhuis te verkorten.

Vraag 1

Deelt u de mening dat wanneer in de vijfde maand van het jaar een van de toeslagpartners overlijdt, de overledene maximaal vijf maanden inkomen heeft ontvangen? Zo ja, waarom wordt dan bij het vaststellen van de toeslagen bij het overlijden van een van de toeslagpartners het inkomen van de overledene tot het moment van overlijden herleid naar een jaarinkomen dat nooit genoten is? Waarom wordt het inkomen niet berekend op basis van het daadwerkelijk genoten inkomen?1

In de Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen (Awir) is bepaald dat een toeslag wordt berekend op grond van het jaarinkomen. Als een van beide partners komt te overlijden wordt het door die partner tot het moment van overlijden genoten inkomen door de Belastingdienst/Toeslagen herleid tot een jaarinkomen. Bij het toekennen van de toeslag worden het aldus herleide inkomen van de overledene en het inkomen van de achterblijvende partner gebruikt voor de vaststelling van de draagkracht gedurende de periode van partnerschap.
Het herleiden van het inkomen van de overledene vloeit voort uit artikel 8, lid 5, van de Awir.

Vraag 2

Vindt u het een wenselijke en vooral een rechtvaardige uitkomst als het berekende herleide inkomen nooit genoten is, maar wel leidt tot een jaarinkomen ruim boven een toeslagdrempel met als gevolg dat de toeslag geheel terugbetaald moet worden? Zo ja, waarom?

De wetgever heeft destijds met het herleiden van het inkomen van de overledene tot een jaarinkomen de bedoeling gehad om diens draagkracht zo goed mogelijk te bepalen. Iemand met een inkomen van € 6000 in drie maanden is immers qua draagkracht vergelijkbaar met iemand die in een jaar € 24 000 verdient.

Vraag 3

Heeft het moment van overlijden van de partner (voor of na 1 juli van het lopende jaar) nog invloed op de berekening van het al dan niet terugbetalen van de toeslag? Zo ja, is er dan geen sprake van willekeur? Wat gaat u doen om dit op te lossen?

Het moment van overlijden heeft geen invloed op de terugbetaling van de toeslag.

Vraag 4

Hoe staat de gang van zaken, zoals beschreven in het krantenartikel waar naar wordt verwezen in vraag 1, in verhouding tot artikel 23 van de Toeslagenwet? Wat betekent genoemd artikel 23 voor de nabestaanden?

De verwijzing naar art. 23 van de Toeslagenwet berust op een misverstand. De Toeslagenwet regelt inkomensaanvullingen voor mensen die een uitkering ontvangen en is niet van toepassing op inkomensafhankelijke regelingen zoals de huurtoeslag, de zorgtoeslag, de kinderopvangtoeslag en het kindgebonden budget. De uitvoeringsregels voor de toekenning, uitbetaling en terugvordering van deze toeslagen die gelden voor de Belastingdienst/Toeslagen zijn opgenomen in de Awir.

Vraag 5

Kunt u een overzicht of, indien dat niet mogelijk is, een schatting geven van het aantal mensen dat in de afgelopen jaren een toeslag moest terugbetalen door het overlijden van een partner? Zo nee, waarom niet?

Bij de zorgtoeslag gaat het om ongeveer 21 000 huishoudens per jaar. Bij deze huishoudens gaat het om zeer geringe bedragen, gemiddeld moeten deze huishoudens ongeveer 6 euro op jaarbasis terugbetalen. Bij de huurtoeslag gaat het om ongeveer 16 000 huishoudens per jaar. De huishoudens moeten gemiddeld ongeveer 340 euro op jaarbasis terug betalen. Er is hierbij geen rekening gehouden met het van toepassing zijn van de 10%-regeling. Als die toegepast zou worden, dan is het de inschatting dat er bij ongeveer 14 500 huishoudens geen terugvordering zal plaatsvinden.

Vraag 6

Bent u bereid om de wet aan te passen zodat de toeslagen worden gebaseerd op het daadwerkelijk genoten inkomen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wanneer denkt u deze voorstellen aan de Kamer voor te kunnen leggen?

Het schrappen van de regeling van het herleiden van het inkomen is door het vorige kabinet al voorgesteld naar aanleiding van het Interdepartementaal Beleidsonderzoek Vereenvoudiging Toeslagen. Dit voorstel spreekt mij aan omdat het – naast de onredelijke uitwerking die deze regeling kan hebben – vereenvoudigen van het toeslagenstelsel in mijn beleid hoge prioriteit heeft. Ik onderzoek de mogelijkheden om naast andere aanpassingen de regeling bij het Belastingplan 2012 af te schaffen.
Vooruitlopend hierop zal ik de Belastingdienst/Toeslagen opdracht geven om het herleiden van het inkomen bij overlijden voortaan achterwege te laten in situaties waarin sprake is van een achterblijvende partner.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Wilders is welkom»?1

Ja

Vraag 2

Deelt u de visie dat het onwenselijk is dat het Koeweitse ministerie van Religieuze Zaken 1,3 miljoen euro bijdraagt aan de bouw van een Amsterdamse moskee? Zo nee, waarom niet?

De financiering van een op te richten bouwwerk is een zaak van de initiatiefnemer. Vanwege de grondwettelijke godsdienstvrijheid mengt de overheid in Nederland zich niet in de bekostiging van religieuze bouwwerken, zolang er geen vermoedens bestaan van illegale handelingen.
De Tweede Kamer is per brief eerder geïnformeerd over de omgang met buitenlandse financiering aan moskeeën (TK 2008–2009, 29 754 nr. 145), waarin onder andere is aangegeven dat de Nederlandse overheid een goed systeem kent voor toezicht-, handhaving- en sanctiemogelijkheden.

Vraag 3

In hoeverre deelt u de mening dat financieringen van islamitische instellingen door overheden die de sharia als basis van nationale wetgeving kennen, zoals Koeweit, op alle mogelijke manieren moet worden tegengegaan?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Welke maatregelen denkt u te gaan treffen om te voorkomen dat er ooit extremistische predikers zoals de Palestijnse Salah Soltan hun haatdragende en gewelddadige boodschap komen uitdragen in deze moskee?

In Nederland geldt de vrijheid van meningsuiting zolang de grenzen van de Nederlandse rechtsstaat worden gerespecteerd. Indien een vreemdeling daadwerkelijk aanzet tot geweld en een gevaar is voor de openbare orde, is het mogelijk de vreemdeling de toegang tot Nederland te ontzeggen.

Vraag 5

Welke mogelijkheden ziet u om de bouw van de betreffende moskee tegen te gaan?

In Nederland is er vrijheid van godsdienst. Deze omvat het recht om een geloof uit te oefenen in een gebedshuis of vergelijkbare locatie. Een moskee kan niet worden tegengehouden, zo lang deze valt binnen de randvoorwaarden van wet- en regelgeving en van het bestemmingsplan en de welstand. Het al dan niet afgeven van een bouwvergunning behoort tot de bevoegdheid van de lokale overheid.

Vraag 6

Deelt u de mening dat genoemde moskee niet welkom is in Nederland? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoorden 2, 3 en 5.

Vraag 1

Kent u het bericht dat door problemen rond het bedrijf Ecopower en het faillissement van de grootaandeelhouder Econcern de kans bestaat dat de energielevering op Bonaire in het gedrang komt?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de betrokken energiecentrale op dit moment naarstig op zoek is naar een oplossing waarbij de elektriciteitslevering op Bonaire afdoende wordt gewaarborgd? Zo ja, hoe groot is op dit moment het risico dat in de nabije toekomst de elektriciteitsvoorziening op Bonaire zal worden onderbroken?

Door interpretatieverschillen tussen WEB en Ecopower in de uitleg van de afspraken tussen de beide partijen, zijn de inkomsten van Ecopower lager dan de uitgaven. Die uitgaven zijn onder andere toegenomen door gestegen brandstofkosten op de oliemarkt. Ecopower heeft een betalingsachterstand bij de brandstofleverancier en die heeft in de afgelopen weken meerdere keren de levering van brandstof gestaakt.
De gesprekken tussen WEB en Ecopower zijn een civielrechtelijke aangelegenheid waarin de overheid geen enkele formele positie heeft.
Ecopower, WEB, de curator en de financier zijn op dit moment allen op zoek naar een structurele oplossing voor de situatie die ontstaan is. Zoals u in het gezamenlijke persbericht kunt lezen, hebben de partijen constructief overleg gehad en zijn zij er allen op uit om uitval van stroom te voorkomen. WEB heeft een leveringsplicht en heeft laten zien deze ook te willen en kunnen naleven.
Ik vertrouw erop dat betrokken partijen hun verantwoordelijkheid op het punt van de voorzieningszekerheid nemen en voorkomen dat er niet geleverd wordt. Op dit moment ben ik aan het bezien of en hoe een regulerend kader opgesteld kan worden.

Vraag 3

Zijn er risico’s geweest of te verwachten ten aanzien van belangrijke publieke voorzieningen zoals ziekenhuizen, verzorgingstehuizen en dergelijke?

Met het oog op onderbrekingen van de elektriciteitslevering beschikken vele publieke voorzieningen over een noodaggregaat. Overigens acht ik de betrokken partijen in staat om op korte termijn tot een structurele oplossing te komen waarbij de levering gegarandeerd blijft.

Vraag 4

Kunt u aangeven waarom een voorgenomen verlaging van de elektriciteitsprijs wordt aangehouden? Hoe groot is het risico dat door de financiële problemen van Ecopower de elektriciteitsprijs zal stijgen?

De elektriciteitsprijs wordt bepaald in overleg tussen producent en leverancier/ transporteur. De oplossing van het conflict tussen partijen zal van invloed zijn op de uitkomst voor de tarieven.
In principe kan de nieuwe wind/diesel-installatie van Ecopower tot 40–50% windenergie leveren. Dat is ook een kostenvoordeel, aangezien windenergie (dure) brandstofkosten (olie) uitspaart. Windenergie is op Bonaire vrijwel economisch rendabel, enerzijds doordat het veel en gelijkmatig waait, anderzijds omdat de kosten voor levering van fossiele brandstof op een eiland relatief hoog zijn. Overigens lijkt een aandeel van 40–50% windenergie in de totale elektriciteitsopwekking op Bonaire het maximum in verband met de balanshandhaving van het elektriciteitsnet. Tenslotte produceert de nieuwe dieselgenerator een stuk efficiënter dan de oude (tijdelijke) installatie die na de brand in 2005 op Bonaire was geplaatst.

Vraag 5

Op welke wijze is de elektriciteitslevering op Bonaire op dit moment gewaarborgd? Blijft de elektriciteitslevering op Bonaire gewaarborgd en welke maatregelen neemt u om de continuïteit van de elektriciteitslevering op Bonaire te garanderen?

Via een concessie van het bestuurscollege van Bonaire heeft WEB het recht en ook de plicht om te leveren binnen het eilandgebied van Bonaire. Het bestuurscollege ziet hierop toe.

Vraag 6

Zijn er u andere sectoren bekend waarin vergelijkbare problemen /risico’s voor nutsvoorzieningen te verwachten zijn?

Ten aanzien van nutsvoorzieningen waarop ik aanspreekbaar ben – post, telecom en elektriciteit – zijn mij geen vergelijkbare problemen bekend die een acute bedreiging vormen voor de continuïteit.

Vraag 7

Wat is de stand van zaken op Sint Eustatius en Saba ten aanzien van mogelijke problemen voor nutsvoorzieningen?

Ook op deze eilanden zie ik geen directe aanleiding voor een bedreiging van de continuïteit van nutsvoorzieningen waarop ik aanspreekbaar ben.