Vraag 1

Bent u bekend met de tv-uitzending over de verstrekking van hoortoestellen?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de huidige vergoedingssystematiek ertoe leidt dat alleen de hoortoestellen uit een bepaalde categorie worden vergoed, en daarmee alle andere hoortoestellen uitsluit voor vergoeding? Klopt het dat deze systematiek ertoe leidt dat ook goedkopere hoortoestellen niet vergoed worden, wanneer deze niet opgenomen zijn in een vergoedingscategorie? Klopt het dat deze systematiek er daarmee in sommige gevallen voor zorgt dat het optimale hulphoormiddel niet wordt vergoed, terwijl het goedkoper is dan hoortoestellen waar mensen vanuit deze vergoedingssystematiek recht op hebben?

Per definitie bestaat er in de Zvw alleen aanspraak op verantwoorde zorg wanneer iemand daar naar aard en omvang redelijkerwijs op aangewezen is. Dat geldt evenzeer voor hoortoestellen. Wanneer iemand een hoortoestel kiest dat hier niet aan voldoet, hoeven zorgverzekeraars dit in principe niet te vergoeden. De audicien deelt de klant op basis van het landelijk afgesproken indicatieprotocol in een zorgzwaartecategorie in. Op de Nederlandse markt zijn er ongeveer 1.400 toestellen aanwezig. In totaal zijn daarvan circa 800 toestellen geclassificeerd en opgenomen in de hoortoestellen database. Binnen elke categorie is er daardoor voldoende keus tussen verschillende kwalitatief goede toestellen om tot een optimale oplossing te komen. Indien een fabrikant een hoortoestel wil toevoegen kan hij dat toestel ter beoordeling aanmelden. Voor elke categorie maken audicien en zorgverzekeraar afspraken over de hoogte van de vergoeding. Audicienbedrijven bepalen vervolgens welk assortiment hoortoestellen ze willen voeren en welke hooroplossing uit dat assortiment voor de verzekerde de meest adequate oplossing is. Daaraan kan worden toegevoegd dat zorgverzekeraars veelal afspraken met audicienbedrijven hebben gemaakt over onderhoud en reparatie, waardoor de verzekerde veel minder gebruikskosten hoeft te maken.

Vraag 3

Klopt het dat zwaar slechthorenden soms kiezen voor een cochleair implantaat in plaats van een hoortoestel, omdat een cochleair implantaat wel volledig wordt vergoed, en een hoortoestel niet? Vind u dit ook een perverse prikkel? Deelt u de mening dat dit onwenselijk is, omdat door een cochleair implantaat het resterende hoorvermogen verloren gaat, en een cochleair implantaat bovendien vele malen duurder is dan een optimaal hoortoestel? Zo nee, waarom niet?

Cochleaire implantaten worden alleen vergoed als een verzekerde daar recht op heeft. Hiervoor geldt dat de behandeling volgens de huidige wetenschap en praktijk effectief is en dat de verzekerde daarop redelijkerwijs is aangewezen. Aldus bestaat er alleen een indicatie voor cochleaire implantaten bij zeer ernstige dubbelzijdige doofheid bij kinderen en volwassenen. Als iemand vanwege zorginhoudelijke criteria niet in aanmerking komt voor een implantaat, lijkt mij een vrijwillige keuze voor een dergelijk zware ingreep puur als substitutie van een eigen bijdrage voor een hoortoestel niet erg aannemelijk.

Vraag 4

Deelt u de mening dat voor de volwaardige participatie van slechthorenden een optimaal hoortoestel, en/of passende zorg, van groot belang is? Deelt u voorts de mening dat de huidige vergoedingssystematiek voor hoortoestellen ertoe leidt dat, vooral in gevallen waarin mensen complexe hoorproblemen hebben, er soms hogere dan noodzakelijke kosten worden gemaakt, terwijl dit niet noodzakelijkerwijs tot optimale oplossingen leidt?

Uiteraard wil ik dat iedereen met een functiebeperking – al dan niet- met behulp van hulpmiddelen zoveel mogelijk zelfredzaamheid kan behouden en volwaardig in het maatschappelijk leven kan participeren. Ik ga er vanuit dat de huidige aanspraak op hoorzorg juist leidt tot een betere hoorzorg tegen minder kosten. Op basis van het protocol en de afspraken die zorgverzekeraars met audicienbedrijven hebben gemaakt, is voor elke slechthorende een passende oplossing beschikbaar. Ik kan op dit moment niet beoordelen of zich situaties voordoen waarbij soms hogere dan noodzakelijke kosten worden gemaakt. Ik heb tijdens het AO Pakketadvies van 22 juni 2012 aan de Kamer toegezegd (29 689, nr. 410) dat ik de effecten van de nieuwe aanspraak op hoortoestellen zou monitoren en dat ik u daarover eind 2013 zou informeren. Het College van Zorgverzekeringen (CVZ)is thans bezig om het systeem te monitoren op kwaliteit van zorg en prijsontwikkeling. Omdat de resultaten van een eerste meting pas rond de jaarwisseling beschikbaar zijn, kan ik deze toezegging helaas niet binnen deze termijn gestand doen. Ik wacht graag de bevindingen van het CVZ af vooraleer ik u in het voorjaar 2014 een betrouwbare rapportage kan presenteren. Ondertussen zal ik veldpartijen oproepen om met elkaar in gesprek te blijven over het oplossen van eventuele aanloop problemen.

Vraag 5

Welke oplossing ziet u om te komen tot een optimale inrichting van het huidige vergoedingssysteem voor hoortoestellen, zodat mensen toegang hebben tot een hulpmiddel en/of zorg op maat? Welke mogelijkheden ziet u om, in overleg met het veld, te komen tot een optimalisering van de bestaande vergoedingssystematiek, zodat passende oplossingen voor mensen met hoorproblemen weer centraal komen te staan?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Klopt het dat er met ingang van 2015 een strakker regime van certificering van schietverenigingen gaat gelden?

Ja. Ik heb uw Kamer daarover op 28 maart 2012 en 19 juni 2012 per brief geïnformeerd (Kamerstukken II, vergaderjaar 2011–2012, 33 033, nrs. 7 en 8).

Vraag 2

Bent u op de hoogte van de inhoud van het in verband daarmee door de Koninklijke Nederlandse Schietsport Associatie opgestelde model voor de Eigen Verklaring die iedereen die lid wil worden van een schietvereniging moet invullen?

Ja. Het model Eigen Verklaring dat de Koninklijke Nederlandse Schietsport Associatie (KNSA) hanteert maakt onderdeel uit van de KNSA-basiscertificering in verband met de verkrijging van het lidmaatschap van een schietsportvereniging. Schietsportverenigingen toetsen hiermee de door het Ministerie van Veiligheid en Justitie en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport vastgestelde risicofactoren waarover ik uw Kamer met mijn voornoemde brief informeerde.

Vraag 3

Is de modelverklaring inmiddels vastgesteld en is er daarover overleg gevoerd met uw ministerie?

Ja. Het model Eigen Verklaring dat de KNSA hanteert is besproken met het Ministerie.

Vraag 4

Bent u op de hoogte van de bezwaren die in kringen van schietverenigingen tegen deze verklaring bestaan?

Ja. De KNSA heeft bij mij aangegeven dat sommige schietsportverenigingen bezwaren hebben tegen het model Eigen Verklaring. De KNSA heeft daarover uitgebreid gecommuniceerd in ledenberaden en de algemene vergaderingen van de KNSA.

Vraag 5

Voldoen de verklaring en de manier waarop er in de praktijk mee moet worden omgegaan aan de eisen gesteld in de Wet bescherming persoonsgegevens, waaronder de eisen ten aanzien van de bewaarplicht?

De vragen die onderdeel uitmaken van de Eigen Verklaring zijn door de KNSA met behulp van experts getoetst aan de Wet bescherming persoonsgegevens. Per vraag zijn de grondslagen gedefinieerd, alsmede de voorwaarden ten aanzien van de bewaarplicht.

Vraag 6

Klopt het dat (uitsluitend) de bestuurders van schietverenigingen een oordeel moeten vormen over de ingevulde verklaring met het oog op een besluit tot het al dan niet toelaten van een aspirantlid tot de schietvereniging? Zo ja, bent u van oordeel dat bestuurders «als amateurpsychologen» tot een verantwoorde afweging kunnen komen?

Evenals bij andere verenigingen is een besluit omtrent het al dan niet toelaten van leden een bevoegdheid van de vereniging zelf. In de meeste gevallen is dat door de leden gedelegeerd aan het verenigingsbestuur. Dat geldt ook voor schietsportverenigingen in Nederland.
Teneinde bestuurders van schietsportverenigingen te ondersteunen bij het balloteren van nieuwe leden heeft de KNSA daarvoor een training ontwikkeld. De training is ontwikkeld door het externe opleidingsinstituut RadarAdvies in Amsterdam in samenwerking met de KNSA. Deze training helpt verenigingsbestuurders om op een gestructureerde wijze veiligheidsrisico’s te herkennen en deze risico’s op een juiste manier te benaderen. Deze training levert daarmee een bijdrage aan het nog veiliger maken van de schietsportbeoefening in Nederland. Mijn Ministerie heeft het belang van deze training onderschreven en heeft daarvoor ook een financiële bijdrage beschikbaar gesteld.
Gezien het bovenstaande ben ik van mening dat bestuurders van schietsportverenigingen in staat moeten zijn om te komen tot een verantwoorde afweging.

Vraag 7

Wordt er gecontroleerd of een aspirantlid de vragen naar waarheid heeft ingevuld? Zo ja door wie? Zo nee, waarom niet?

Er bestaat geen zekerheid of de vragen naar waarheid zijn ingevuld. De training voor verenigingsbestuurders, die de KNSA aanbiedt, besteedt daaraan wel aandacht en verstrekt aan die bestuurders de kennis die nodig is om een juiste en zorgvuldige beoordeling te maken. Wanneer op een later tijdstip blijkt dat het potentiële lid de Eigen Verklaring niet naar waarheid heeft ingevuld, wordt diens lidmaatschap opgezegd.

Vraag 8

Is de inhoud van de hierboven genoemde Eigen Verklaring en de wijze waarop ermee moet worden gewerkt in overeenstemming met hetgeen u in een brief aan de Kamer heeft geschetst over de herziening van het aanvraagproces en de toezicht op wapenverlof?1

Ja.

Vraag 9

Ziet u aanleiding om voor schutterijverenigingen een uitzondering te maken?

De basiscertificering en het daaruit voortvloeiende proces voor de verkrijging van het lidmaatschap van een schietsportvereniging, waaronder de Eigen Verklaring, geldt voor alle verenigingen waarbij gebruik wordt gemaakt van vuurwapens, en dus ook voor de schutterij- verenigingen en de Gilden. De KNSA heeft hierover reeds overleg gevoerd met een vertegenwoordiging van de schutterijen en de Gilden vanwege hun bijzondere positie.

Vraag 1

Kent u het nieuwsbericht «Pas op voor misleidende korting bij elektronicawinkel»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat kortingen op prijskaartjes in elektronicawinkels, en op internet, regelmatig misleidend zijn vanwege onder andere te hoog voorgespiegelde eerdere prijzen waarnaar wordt verwezen en vanwege onjuiste kwalificaties als «laatste exemplaar»?

Ik wil voorop stellen dat het ondernemers vrij staat om zelf hun prijzen te bepalen. Consumenten mogen echter niet misleid worden, waardoor ze een koopbeslissing nemen die ze wellicht niet zouden nemen als ze wel over volledige en juiste informatie beschikten. Ik heb geen zicht op welke schaal ondernemers consumenten onjuist informeren over kortingen. Dit vergt regelmatige prijsvergelijkingen. Wanneer consumenten menen dat sprake is van misleidende kortingen, kunnen zij hiervan melding maken bij het informatieloket ConsuWijzer van de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Voor de ACM vormen de meldingen bij ConsuWijzer een belangrijke bron van signalen over mogelijke misstanden op de markt. Er zijn dit jaar tot nu toe zes meldingen binnengekomen over misleidende kortingen bij elektronicawinkels.2

Vraag 3

Wat vindt u van dergelijke misleiding? Is die misleiding in strijd met wettelijke bepalingen?

Ik keur iedere vorm van misleiding af. Ik vind het belangrijk dat consumenten op basis van volledige en juiste informatie hun koopbeslissing kunnen nemen. De regels over oneerlijke handelspraktijken (afdeling 3a van titel 3 van boek 6 van het Burgerlijk Wetboek) gebieden handelaren om transparant en volledig te zijn in de informatieverstrekking over bijvoorbeeld de belangrijkste kenmerken, zoals de prijs, van een product of dienst. Ook is het handelaren op grond van deze wetgeving niet toegestaan om consumenten te misleiden over de prijs, het bestaan van een specifiek prijsvoordeel of door bedrieglijk te beweren dat een product slechts gedurende een zeer beperkte tijd beschikbaar zal zijn waardoor ze onvoldoende tijd hebben om een geïnformeerd besluit te nemen. Consumenten dienen aan de hand van de verstrekte informatie in staat te worden gesteld om een weloverwogen aankoopbeslissing te nemen. Het is niet aan mij om te beoordelen of in dit specifieke geval sprake is van misleiding die in strijd is met wettelijke bepalingen. Dit is aan de ACM als toezichthouder op deze regels en uiteindelijk aan de rechter. Wel heb ik de ACM in kennis gesteld van de praktijken die in het krantenartikel worden beschreven en waaraan in vraag 1 wordt gerefereerd. Het is aan de ACM om te bepalen of zij naar aanleiding daarvan actie gaat nemen tegen de beschreven praktijken. De ACM heeft verschillende handhavingsinstrumenten tot haar beschikking. Zo kan zij overtreding van de regels over oneerlijke handelspraktijken sanctioneren met een boete van maximaal € 450.000 per overtreding. Er bestaat mijns inziens voldoende wetgeving die misleiding verbiedt en sanctioneert. Indien de ACM hiertoe aanleiding ziet, kan zij hierover met de sector in gesprek gaan.

Vraag 4

Goede marktwerking vereist een transparante markt waarin kopers beschikken over juiste prijs- en productinformatie; in hoeverre verstoren misleidende prijskortingen de elektronicamarkt?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Welke middelen heeft u om dergelijke misleiding tegen te gaan? Bent u bereid om met de sector in gesprek te gaan om te komen tot spelregels om misleiding tegen te gaan?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Kent u het bericht «LTO vraagt om extra stikstof in spruiten»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de akkerbouwvakgroep van de Land- en Tuinbouworganisatie (LTO) heeft gevraagd om spruitentelers te compenseren voor het stikstofverlies door de overmatige neerslag in het afgelopen weekeinde en dat het gaat om een verruiming van zeker 50 kilo zuivere stikstof per hectare? Zo ja, kunt u aangeven in welke fase de besluitvorming hierover verkeert?

LTO heeft gevraagd om een extra gift toe te staan; een hoeveelheid is niet genoemd.
Het verzoek zal worden betrokken in het overleg dat binnenkort met de Europese Commissie wordt gevoerd over het vijfde actieprogramma.

Vraag 3

Klopt het dat de zware regenval van afgelopen weekend, op sommige plekken viel 110 millimeter, heeft geleid tot zuurstofloze omstandigheden in de grond waardoor nitraat wordt omgezet in vrije stikstof, dat ontsnapt uit de bodem? Zo ja, deelt u de opvatting dat een stikstoftekort direct ten koste van de vitaliteit van het gewas gaat en de kwaliteit van de spruiten? Zo nee, waarom niet?

Sinds 2005 is eenmaal, in 2007, toegestaan in een situatie met veel neerslag in juni en juli een extra gift stikstof van maximaal 40 kg/ha te verstrekken op spruiten geteeld op kleigrond. Een grens voor de minimale hoeveelheid neerslag is nimmer vastgesteld.
Gezien de hoeveelheid neerslag die onlangs is gevallen en de relatief hoge temperatuur van de bodem, is het is aannemelijk dat de omstandigheden op vele percelen gunstig waren voor de omzetting van nitraat in de bodem in gasvormige stikstofverbindingen.
Spruiten worden geoogst tot in het vroege voorjaar. Een studie die in 2006 is uitgevoerd door PPO (Gebruik van kunstmeststikstof in winterperiode, PPO 2006) geeft aan dat telers voor een zo hoog mogelijke opbrengst en behoud van kwaliteit, wordt geadviseerd spruiten tot 3 à 4 weken voor de oogst bij te bemesten. Het rapport geeft echter ook aan dat geen praktijkproeven bekend zijn die de landbouwkundige noodzaak van bijbemesting na 15 september ondubbelzinnig bevestigen.

Vraag 4

Is het waar dat in de afgelopen jaren bij dit soort verzoeken als grens steeds 60 millimeter neerslag in 48 uur werd aangehouden? Zo ja, deelt u de opvatting dat er nu sprake is van een situatie dat een dergelijk verzoek gehonoreerd dient te worden? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Bent u van mening dat de calamiteitenregeling die is opgenomen in het vijfde actieprogramma Nitraatrichtlijn het makkelijker maakt om een dergelijk verzoek in te dienen ten opzichte van de huidige situatie? Zo nee, waarom niet?

Met de calamiteitenregeling die ik heb voorgesteld is het niet meer nodig om een verzoek in te dienen. Een extra mestgift zal dan zijn toegestaan indien is voldaan aan de voorwaarden in de regeling.

Vraag 1

Kent u het bericht «Ploumen belooft Van Drie hulp bij export»?1

Ja.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van het feit dat de staatssecretaris van Economische Zaken heeft aangegeven dat er in het naleven van regelgeving en de kwaliteit van het toezicht op slachterijen en diertransporten onacceptabele knelpunten zijn?

Ja. Hiervoor verwijs ik u naar de brief van de Staatsecretaris van Economische Zaken aan de Tweede Kamer van 3 september jl. (26991–368).

Vraag 3

Bent u op de hoogte van het onderzoek dat momenteel loopt van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over de risico’s voor de voedselveiligheid bij de productie en verwerking van en handel in vlees?

Ja.

Vraag 4

Bent u ervan op de hoogte dat Ekro, onderdeel van de Van Drie Group, onderwerp van discussie is rond de misstanden in de vleesindustrie na de uitzending van Zembla over het wegspoelen van mestbezoedeling met water en het wegsnijden van ontdooid, groen en stinkend vlees?

De Staatssecretaris van Economische Zaken is in haar brief van 10 september jl. (26991–369) aan de Tweede Kamer ingegaan op de vermeende misstanden met betrekking tot mestbezoedeling. De Staatssecretaris van Economische Zaken heeft over de (herziening) van de EU-regelgeving heretikettering van vlees in het AO Toezicht NVWA op 11 september jl. toegezegd de Tweede Kamer te informeren via de Kamerbrieven Landbouwraad.
De Nederlandse agrosector loopt in het algemeen wereldwijd voorop met kwaliteitsproducten, waarbij dierenwelzijn en voedselveiligheid hoog in het vaandel staan. Mijn taak is het om handelsbarrières op buitenlandse markten voor het Nederlands bedrijfsleven weg te halen, juist nu, tijdens de economische crisis. Bijvoorbeeld in de TTIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership) onderhandelingen. Wat betreft vleesproducten specifiek: de Staatssecretaris van Economische Zaken heeft meerdere maatregelen getroffen om het toezicht van de NVWA te versterken, daarvoor verwijs ik u naar de hierboven genoemde brieven van de Staatssecretaris van Economische Zaken aan de Tweede Kamer.

Vraag 5

Bent u van mening dat bovenstaande door keurmeesters gemelde misstanden een risico vormen voor de volksgezondheid? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Hoe verhoudt uw directe belofte aan de Van Drie Group zich met de misstanden die er momenteel zijn in de handel en verwerking van vleesproducten?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 7

Bent u van mening dat het ethisch verantwoord is om vleesproducten met een mogelijk risico voor de volksgezondheid te promoten in het buitenland?

Ik verwijs u voor een antwoord op de vraag naar de risico’s voor de volksgezondheid naar mijn antwoord op de vragen 4 tot en met 6 en de eerder genoemde brieven van de Staatssecretaris van Economische Zaken aan de Kamer.

Vraag 8

Bent u bereid uw uitspraak «Met bedrijven als de Van Drie Group lopen we internationaal voorop»te nuanceren gelet op het feit dat het hier vooralsnog om een bedrijf gaat waarvan het beleid ter discussie staat? Zo nee, hoe verhoudt uw uitspraak zich tot de recente vleesschandalen?

Nee, ik handhaaf mijn uitspraak.
Voor zover mij bekend, loopt de Van Drie Group internationaal voorop met geavanceerde technieken om de traceerbaarheid van het product te realiseren.
Verder verwijs ik u naar mijn antwoord op de vragen 4 tot en met 6.

Vraag 9

Hoe rechtvaardigt u de door u getoonde bereidheid om hulp te verlenen bij het openen van de markt, nu er volgens de staatssecretaris van Economische Zaken onvoldoende sprake is van een goede borging van de integriteit en veiligheid van voedsel in slachterijen en diertransporten? Acht u het verstandig om relaties met landen als Japan, de Verenigde Staten en Turkije op het spel te zetten nu Nederland te kampen heeft met vleesschandalen die met een falende Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) aantoonbaar nog niet kunnen worden aangepakt?

De vleessector is een belangrijke sector van de Nederlandse economie. Daarom is het van belang om de exportpositie van deze sector te handhaven en zo mogelijk te versterken. Voorwaarde daarvoor is dat integriteit en veiligheid zoveel mogelijk gewaarborgd zijn. De Staatssecretaris van Economische Zaken en de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport hebben maatregelen genomen om het toezicht van de NVWA te versterken (hiervoor verwijs ik u naar eerdergenoemde brieven van de Staatssecretaris van Economische Zaken aan de Tweede Kamer), en hebben samen met bedrijfsleven een «Taskforce Voedselvertrouwen» opgericht. Deze Taskforce is bezig met verbeteringen in de vlees- en zuivelsector, onder andere op het gebied van traceerbaarheid, waardoor fraude zoveel mogelijk moet worden voorkomen en de voedselveiligheid verder wordt verbeterd. De Staatssecretaris van Economische Zaken en de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport hebben toegezegd de Tweede Kamer eind 2013 te informeren over de voortgang en de resultaten van deze Taskforce. Ook heeft de Staatssecretaris van Economische Zaken de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) verzocht onderzoek te doen naar risico’s voor voedselveiligheid bij productie en verwerking van en handel in vlees. Het rapport wordt in februari 2014 verwacht. Ik kan niet vooruitlopen op conclusies hiervan.
Het Kabinet hecht eraan dat Nederlandse exportsectoren, waaronder de landbouwsector, voldoende toegang hebben tot buitenlandse markten. In het huidig economische tijdsperk zie ik dat diverse landen in toenemende mate de neiging hebben hun markten te sluiten voor importen. Zo zijn er op dit moment nog diverse landen (waaronder de VS) die hun markten, tegen de internationale afspraken in, gesloten houden voor Nederlands kalfs- en rundvlees. Gelukkig begint dit langzaam te veranderen, dankzij extra inzet hierop door het kabinet. Zo heeft afgelopen februari Japan de markt geopend voor Nederlands kalfs- en rundvlees, dankzij uitgebreide economische diplomatie. Japan kent echter nog wel hoge invoerheffingen op deze producten. Nu de Europese Unie met Japan over een vrijhandelsakkoord onderhandelt, zal ik in Europa er zeker voor pleiten dat deze invoerheffingen worden afgeschaft. Ik deel uw visie niet dat hiermee de relaties met genoemde landen op het spel worden gezet.

Vraag 1

Kent u de berichten «Studenten Inholland dupe afstudeereisen» en «Dat ik nu niet meer afstudeer, kost me tienduizenden euro’s»?1 2

Ja.

Vraag 2

Herkent u het beeld dat wordt geschetst in de aangehaalde berichtgeving, namelijk dat jongeren nu de dupe worden van eerdere nalatigheid van Hogeschool Inholland? Zo nee, waarom niet?

De waarde van een diploma moet boven alle twijfel verheven zijn. Daar kun je geen concessies aan doen. Hogeschool Inholland begeleidt en ondersteunt studenten aanvullend wanneer zij problemen ervaren bij het afronden van hun studie door verscherpte eisen. Hogeschool Inholland heeft extra maatregelen genomen om studenten die de dupe zouden kunnen worden hiervan, optimaal de reële mogelijkheid te bieden om alsnog af te studeren. Een student mag niet de dupe worden, zoals Doekle Terpstra zelf ook zegt: «Een student heeft geen recht op een diploma, maar wel recht op goede begeleiding om zelfstandig dit diploma te behalen».
Zo heeft Inholland de begeleiding van studenten bij het opstellen van een onderzoeksvoorstel en het maken van een afstudeerscriptie geïntensiveerd. Tevens krijgen studenten individueel of in groepsverband meer uren begeleiding, kunnen zij extra colleges onderzoeksvaardigheden volgen en kunnen zij taalondersteuning krijgen. Verder kunnen studenten in aanmerking komen voor een financiële tegemoetkoming uit het profileringsfonds.

Vraag 3

Acht u de door Hogeschool Inholland aangekondigde maatregelen3 afdoende om de studenten die nu vastlopen alsnog hun diploma te laten behalen? Zo ja, waar baseert u dit op?

Ik acht de maatregelen die zijn getroffen door Hogeschool Inholland (zie hiervoor mijn antwoord op vraag 2 hierboven) voldoende.

Vraag 4

Welke maatregelen zult u nemen wanneer blijkt dat grote aantallen studenten ook in de nabije toekomst niet in staat zijn hun diploma te behalen als gevolg van de aangescherpte eisen die Hogeschool Inholland aan hen stelt?

Ik ga er niet vanuit dat dit gebeurt. Studenten die nu instromen volgen het programma waarmee studenten worden voorbereid om aan de aangescherpte eisen te voldoen. Aan studenten die jaren geleden zijn begonnen wordt onder andere intensievere begeleiding bij het afstuderen en extra colleges onderzoeksvaardigheden aangeboden.

Vraag 5

Wilt u bekijken hoe studenten schadeloos kunnen worden gesteld, wanneer zij (ondanks de inzet van Hogeschool Inholland) niet op afzienbare termijn hun diploma kunnen behalen? Zo ja, welke mogelijkheden biedt de wet Versterking kwaliteitswaarborgen hoger onderwijs4 hiertoe? Zo nee, waarom niet?

Het niet behalen van een diploma is op zich geen reden voor schadeloosstelling. Dat is afhankelijk van de concrete situatie. In het geval dat zittende studenten niet binnen een afzienbare termijn hun diploma kunnen behalen door de ontstane situatie, heeft Inholland mogelijkheden voor afstudeersteun geregeld via het profileringsfonds. Mochten zij van mening zijn dat de getroffen maatregelen toch niet voldoende zijn, kunnen zij op grond van het algemene recht verzoeken om schadevergoeding. Dit kan als de instelling de verplichtingen niet nakomt of niet voldoet aan de gerechtvaardigde verwachtingen waarbij de student aantoonbaar materiële of immateriële schade heeft opgelopen. In het wetsvoorstel Versterking kwaliteitswaarborgen hoger onderwijs wordt de verplichting opgenomen dat de onderwijs- en examenregeling informatie verschaft over de feitelijke vormgeving van het onderwijs.

Vraag 6

Bent u in staat om de bovenstaande vragen te beantwoorden voor de behandeling van de begroting van uw ministerie voor 2014?

Ja, dat ben ik.

Vraag 1

Wat is de stand van zaken rond de investering van € 100 miljoen door Essent en Delta elk in additionele innovatieve projecten op het gebied van duurzame energiehuishouding, zoals bepaald in artikel 8 van het convenant kerncentrale Borssele (januari 2006)?1

In het convenant is bepaald dat er een onafhankelijke commissie komt die de projecten beoordeeld, de Commissie Additionele Innovatie Projecten (AIP). Beide bedrijven hebben ieder ruim voldoende projecten voorgedragen die de Commissie AIP ook als additioneel en innovatief heeft beoordeeld. Voor de goedgekeurde projecten is de totale ex-ante investering en CO2-reductie van beide bedrijven samen substantieel hoger dan het afgesproken doel.
Eind 2012 waren in totaal 16 projectvoorstellen gedaan, waarvan er 14 zijn goedgekeurd en 2 nog in behandeling. Van de goedgekeurde projecten zijn er 4 inmiddels stopgezet, de andere zijn in verschillende fasen van voorbereiding en ontwikkeling. Indien door het stopzetten van projecten de totale CO2-emissiereductie of investering niet gehaald gaat worden, moeten de bedrijven andere projecten voorstellen.
Door de economische recessie zijn de voorgestelde projecten gemiddeld genomen langzamer ontwikkeld dan verwacht en is een aantal projecten gestopt. Daarnaast is de verdeling van de verplichtingen veranderd door een aandelentransactie tussen Essent en Delta, waardoor Delta sinds september 2011 extra verplichtingen heeft gekregen. In het convenant staat 2014 als richtjaar voor de investeringen in additionele innovatieve projecten. In overleg met de Essent en Delta ben ik voornemens om deze termijn met 5 jaar te verlengen.

Vraag 2

Hoe zijn de investeringen door respectievelijk Essent en Delta verdeeld over de verschillende domeinen als bedoeld in artikel 8.2a? Hoe is vastgesteld dat de gedane investeringen voldoen aan de criteria als omschreven in art. 8.2 van het convenant? Kan de Kamer, zo nodig vertrouwelijk, inzage krijgen in de gedane investeringen en de beoordeling door de Commissie additionele innovatieve projecten (CAIP), als bedoeld in art.8.5 van het convenant?

De projecten zijn als volgt verdeeld over de domeinen zoals bedoeld in artikel 8.2.: 3 projecten in het domein «Verbrandings-/vergassingstechnieken fossiel en/of biomassa», 2 in «Biomassa unit», 8 in «CO2-neutrale brandstoffen» en 1 project in «CO2-afvang en opslag».
In het convenant is bepaald dat de Commissie AIP beoordeelt of een project additioneel en innovatief is, op basis van de criteria van een additioneel innovatief project in art. 8.2. De Commissie AIP heeft daartoe zelfstandig en onafhankelijk deze criteria uitgewerkt. De Commissie AIP is onafhankelijk en haar oordeel is bindend voor de convenantspartijen.
Essent en Delta hebben nu een investering van € 127 mln en een CO2-reductie van 121 kton/jaar gerealiseerd. De Commissie AIP heeft 16 projecten beoordeeld en 14 aangemerkt als additioneel en innovatief, 2 zijn nog in behandeling. De Commissie AIP heeft aan deze projecten een ex-ante investeringsvolume van € 1.134 mln en een CO2-emissiereductie van 2.857 kton/jaar toegekend. Over individuele projecten wordt vanwege bedrijfsvertrouwelijkheid niet gerapporteerd.
Ik ben met Essent en Delta in overleg opdat zij een omschrijving van de goedgekeurde projecten op hun website zullen plaatsen. In het convenant is afgesproken dat de rapportage van Essent en Delta aan de Rijksoverheid over de uitvoering van hun verplichtingen op grond van artikelen 7 t/m 9 op hoofdlijnen plaatsvindt. De controle op naleving van het convenant is mijn verantwoordelijkheid. Ik zal uw Kamer op basis van de tweejaarlijkse rapportage van Essent en Delta informeren.

Vraag 3

Wie zijn er sinds 2006 lid geweest van de CAIP? Op wiens voordracht zijn de verschillende leden benoemd? Hoe is de huidige samenstelling van de CAIP?

De Commissie AIP bestond bij aanvang uit de heren C.W.M. Dessens (voorzitter, gezamenlijke voordracht), A.B. Smaal (voordracht van EPZ, Essent en Delta), H.P. van Heel (voordracht van EPZ, Essent en Delta), J.R. Ybema (voordracht van de Rijksoverheid) en A.B. Stuij (voordracht van de Rijksoverheid). De heer Van Heel is in 2012 opgevolgd door de heer K. de Koning (voordracht van EPZ, Essent en Delta).

Vraag 4

Wat is de actuele stand van het fonds ter ondersteuning van innovatieve projecten op het gebied van de overgang naar een meer duurzame energiehuishouding, als bedoeld in art.9 van het convenant?

Een bedrag van € 41 mln is ingelegd door Essent en Delta, de overige € 9 mln is toegezegd. Het fonds heeft een nieuwe naam gekregen, Chrystalix SET, en bestaat uit 2 deelfondsen: SET Fund CV en SET fund II CV. Per 31-12-2012 is in totaal € 33,6 mln geïnvesteerd. Er heeft één succesvolle exit plaatsgevonden. De opbrengst hiervan is toegevoegd aan het kapitaal van SET fund II CV. Er is daardoor nog € 25,3 mln beschikbaar voor investeringen.

Vraag 5

In welke projecten heeft het fonds sinds de instelling geïnvesteerd?

Het fonds heeft in de volgende bedrijven geïnvesteerd: AlertMe, CrystalQ, EnOcean, Epyon, General Fusion, Luxexcel, Microshade, Ngentec, O-Flexx, PhotoSolar, Sefaira en SolarTotal. Op de website www.chrysalixset.com geeft het fonds informatie over het actuele investeringsportfolio.

Vraag 6

Wie oefent het bestuur uit over het fonds?

Chrysalix SET Management BV is de beherend vennoot. Beide fondsen zijn commanditaire vennootschappen en deze kennen geen bestuur.

Vraag 7

Is er sinds 2006 op grond van art.12 van het convenant iets gewijzigd of aangevuld inzake de bepalingen als bedoeld in de artikelen 6 t/m 9? Zo ja, wat?

Nee.

Vraag 8

Welke CO2-reductie wordt (ex-ante) geclaimd ten gevolge van de investeringen die gedaan zijn op grond van de artikelen 8 en 9 van het convenant? Vindt er nog een vorm van ex-post controle plaats op de daadwerkelijk gerealiseerde CO2-reductie?

De totale ex-ante CO2-reductie ten gevolge van de door de Commissie AIP goedgekeurde projecten op grond van artikel 8 wordt ingeschat op 2.857 kton/jaar. Artikel 9 kent geen CO2-reductiedoelstelling en hiervan wordt dan ook geen ex-ante CO2-reductie ingeschat.
In het convenant zijn geen afspraken opgenomen over ex-post controle. In overleg met de convenantspartijen ben ik voornemens de Commissie AIP te vragen deze ex-post controle uit te voeren.

Vraag 9

Hoe kan de Kamer controle uitoefenen op de naleving van de artikelen 6 t/m 9 in het convenantkerncentrale Borssele? Bent u bereid jaarlijks bij de Jaarverslag, zo nodig vertrouwelijk, verantwoording af te leggen over de investeringen in het kader van de artikelen 8 en 9 van het convenant?

De controle op naleving van het convenant is mijn verantwoordelijkheid. In het convenant is bepaald dat Delta en Essent tweejaarlijks rapporteren aan de Rijksoverheid over hun verplichtingen inzake AIP en SET. Ik zal uw Kamer op basis hiervan informeren.

Vraag 1

Kent u het bericht «£ 1.95bn EU aid lost in Palestine» van de Sunday Times?1

Ja.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van het rapport van de Europese Rekenkamer, waarin wordt gesteld dat er ruim een miljard euro aan Europese hulpgelden is verdwenen in de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever ten gevolge van corruptie en mismanagement?

Ik ben niet op de hoogte van de inhoud van het rapport aangezien het nog niet is vrijgegeven. Naar verwachting worden de bevindingen op korte termijn gepresenteerd.

Vraag 3

Deelt u de mening dat deze gang van zaken absoluut onaanvaardbaar is en dat de autoriteiten in de Palestijnse gebieden zich moeten verantwoorden en dat de gelden moeten worden teruggevorderd? Zo nee, waarom niet?

Vraag 4

Onder verwijzing naar eerdere vragen over mismanagement van EU-ontwikkelingsgeld in Congo (waarbij één miljard euro verspild zou zijn), is er volgens u sprake van een patroon van slechte besteding en/of verspilling van belastinggeld via Europese ontwikkelingssamenwerking? Zo nee, waarom niet?

Vraag 5

Deelt u de mening dat alle Europese financiële steun aan de Palestijnse gebieden per direct geblokkeerd moet worden zolang deze kwestie niet is opgelost en de hulpgelden niet zijn verantwoord? Zo nee, waarom niet?

Vraag 6

Kunt u op Europees niveau vragen om een doorlichting van het gehele programma van EU-ontwikkelingsgeld om te achterhalen waar geld verspild is en waar dat aan heeft gelegen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat overvallers ruim baan moet worden gegeven?1

Ja

Vraag 2

Deelt u de mening dat dit onderzoek negatief afstraalt op de nationale politie omdat gesuggereerd wordt dat de politie vindt dat je je maar beter niet kunt verzetten tegen overvallers? Zo nee, waarom niet?

Een slachtoffer van een woningoverval mag zichzelf en zijn spullen altijd verdedigen. Het slachtoffer zal daarbij naar eigen vermogen en altijd proportioneel moeten handelen. Het genoemde onderzoek bevestigt dat verzet tegen een woningoverval het risico op toepassing van (zwaarder) geweld door de overvaller in zich draagt. Omdat in een overvalsituatie doorgaans te weinig tijd of overzicht bestaat om een rationele afweging van alle risico’s te kunnen maken, is het advies van de politie in beginsel rustig te blijven, buit af te geven, de situatie te accepteren en de kenmerken van de overvallers te onthouden (het RAAK-principe). De gezondheid van het slachtoffer en eventuele omstanders gaat immers boven eventuele materiële schade van een overval.

Vraag 3

Deelt u de visie dat door dit onderzoek van Nederlanders wel een hele makkelijke prooi wordt gemaakt voor overvallers? Zo ja, gaat u ervoor zorgen dat de nationale politie afstand neemt van dit onderzoek? Zo, nee waarom niet?

Het RAAK-principe is niet alleen van belang voor de veiligheid van het slachtoffer van een overval, maar ook voor de opsporing en vervolging. In de praktijk lost de nationale politie veel overvallen op met informatie van slachtoffers die rustig zijn gebleven en goed hebben geobserveerd. Het oplossingspercentage overvallen is in de afgelopen jaren ook fors toegenomen (van 23% in 2009 naar 31,4% in 2012. Een woningoverval begint in de meeste gevallen met het openen van de voordeur. Via voorlichtingsactiviteiten wijs ik er op alert te zijn bij het openen van de deur voor onbekenden en waar mogelijk een deurspion en kierstandhouder te installeren. Ondernemers adviseer ik zo min mogelijk geld of waardevolle zaken mee naar huis te nemen om het risico van een overval thuis te beperken.

Vraag 4

Komen de kosten voor dit onderzoek uit de begroting van uw ministerie? Zo ja, deelt u de mening dat de kosten die worden vrijgemaakt voor dergelijke onderzoeken beter aangewend kunnen worden voor meer agenten en rechercheurs op straat teneinde meer overvallers op te pakken, in plaats van ze te interviewen? Zo nee, waarom niet?

Het onderzoek is uitgevoerd onder de verantwoordelijkheid van de Commissie Politie & Wetenschap. Dit is een onafhankelijke commissie die verantwoordelijk is voor het initiëren, coördineren en stimuleren van planmatig en systematisch strategisch onderzoek op het terrein van de politie en veiligheid. Een goede en onafhankelijke kennis- en onderzoeksfunctie vormt een belangrijke basis voor de professionaliteit van de Nationale Politie. De Commissie Politie & Wetenschap ontvangt voor de het uitbesteden van externe wetenschappelijke onderzoeken jaarlijks een subsidie van 1,815 miljoen euro. De resultaten van de onderzoeken worden waar nodig verwerkt in de opleidingen van de Politieacademie en dragen bij aan verdere ontwikkeling van de politieprofessie.

Vraag 1

Bent u bereid om de plannen van de gemeente Amsterdam om een onderzoek te starten naar een maximale uitkeringsduur in de bijstand af te wijzen? Zo nee, waarom niet?1

Op grond van de Wet werk en bijstand (WWB) is het niet toegestaan vooraf een maximale uitkeringsduur aan het recht op bijstand te verbinden. Uit navraag volgt dat het college van de gemeente Amsterdam voornemens was te onderzoeken of het mogelijk is de uitkeringsduur te maximeren en te koppelen aan de verwachte termijn voor uitstroom van de uitkeringsgerechtigde. Inmiddels heeft het college dit onderzocht en geconcludeerd dat dit zich slecht verhoudt met de wet.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het principieel onjuist is om een uitkeringsduur te verbinden aan het laatste sociale vangnet dat we in Nederland hebben? Kunt u dat uitgebreid toelichten?

In de artikel 20, derde lid, van de Grondwet is bepaald dat Nederlanders hier te lande, die niet in het bestaan kunnen voorzien, een bij wet te regelen recht op bijstand hebben van overheidswege. Bedoeld recht op bijstand, dat nader is ingevuld in artikel 11 van de WWB, impliceert de plicht van het college in voorkomende gevallen bijstand te verlenen. Een wettelijke beperking van de uitkeringsduur van het recht op bijstand zou hiermee in strijd zijn. In hoeverre de belanghebbende niet kan voorzien in de noodzakelijke kosten van het bestaan is ter beoordeling aan het college. Het college stemt de bijstand en de daaraan verbonden verplichtingen af op de omstandigheden, mogelijkheden en middelen van de belanghebbende.

Vraag 3

Op welke wijze zouden bijstandsgerechtigden in hun inkomen moeten voorzien op het moment dat de maximale uitkeringsduur is verstreken?

De in de vraag beschreven situatie is, gelet op het antwoord op vraag 2 en 4, niet aan de orde.

Vraag 4

Kunt u uiteenzetten hoe deze plannen van de gemeente Amsterdam zich verhouden tot de Grondwet waarin is opgenomen dat Nederlanders die niet in hun bestaan kunnen voorzien een bij de wet te regelen recht op bijstand hebben van overheidswege? Kunt u dat toelichten?2

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bericht dat Zorgorganisatie Careyn uit het experiment regelarme zorg stapt?1

Ja.

Vraag 2

Wat is precies de reden die Careyn hiervoor aangeeft?

Voor de «reset» van het Experiment Regelarm Careyn zijn drie redenen. De eerste reden houdt verband met de primaire reden voor Careyn om deel te nemen aan het experiment regelarme instellingen. Careyn was en is van mening dat de langdurige zorg meer cliëntgericht vormgegeven moet worden, cliënten ondersteunt dienen te worden in zelfredzaamheid, er meer ruimte voor de professional moet zijn en de kosten van de zorg kunnen en moeten dalen. Careyn vond het een maatschappelijke plicht om als een van de grootste aanbieders in de langdurige zorg deze visie ook in de praktijk te laten zien en daarmee een bijdrage leveren aan het debat over de toekomst van de langdurige zorg. Deelname aan experiment regelarme instellingen vormde voor Careyn een manier om deze visie uit te voeren en een bijdrage te leveren aan toekomst van de langdurige zorg. Door middel van de hervorming van de langdurige zorg wordt veel van deze visie reeds vorm gegeven. De resultaten van het experiment (2015) komen later dan de hervorming plaatsvindt. Hiermee is de noodzaak voor het experiment voor Careyn afgenomen.
De tweede reden is dat ten behoeve van het adequaat kunnen vormgeven van decentralisaties en overhevelingen naar de WMO en Zvw, het voor de dialoog tussen Careyn, zorgkantoren en NZa, CIZ en CAK het beschikken over de reguliere AWBZ-gegevens (indicaties, bekostigingsparameters) wenselijk is. De derde reden is dat om het experiment regelarme instellingen bij Careyn goed vorm te kunnen geven, er in het belang van cliënten, de aansluiting tussen de reguliere registratie en het experiment geborgd moet worden (zie ook 3). Soms ook met het oog op het belang van de cliënt, zoals het kunnen behouden van de TOG-regeling. Deze borging is voor Careyn, de zorgkantoren, CIZ en CAk betrekkelijk arbeidsintensief gebleken.

Vraag 3

Klopt het dat de regelarme aanpak in sommige gevallen leidt tot meer in plaats van minder regels? Wat is hiervoor de oorzaak?

Een van de uitgangspunten bij de definitieve vormgeving van het experiment regelarme instellingen was dat cliënten geen hinder van het experiment mogen hebben. Vanwege dit belang is aansluiting tussen de reguliere registraties (m.n. indicatiestelling, bekostiging) en de registratie in de experimenten aangebracht. Dit kan op sommige onderdelen tot een meer ingewikkelde registratie leiden.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de regeldruk in de zorg aanzienlijk dient te worden teruggebracht? Denkt u dat het huidige experiment daar daadwerkelijk toe bijdraagt? Is het nodig het huidige experiment aan te passen?

Ik ben van mening dat de administratieve lasten in de langdurige zorg tot het minimale beperkt moeten worden. Het experiment regelarme instellingen levert een wezenlijke bijdrage aan het verkrijgen van inzichten hoe dit zou kunnen. Voor wat betreft het experiment van Careyn verwijs ik naar het antwoord op vraag 2.

Vraag 5

Hoe ziet u de omvang van de regeldruk na de hervormingen in de langdurige zorg ten opzichte van de huidige situatie?

De gevoelde administratieve lasten in de langdurige zorg hangen voor het leeuwendeel niet samen met de regeldruk, maar met de wijze waarop zorgaanbieders zelf hun administratieve processen inrichten. Ik verwijs hierbij kortheidshalve naar de tussenevaluatie van het experiment van Opella, die Opella u zelf heeft doen toekomen. Uit deze evaluatie blijkt dat voor het wegnemen van de gevoelde administratieve lasten de zorgaanbieder zelf ook een belangrijke bijdrage kan leveren. Ook uit deze evaluatie blijkt dat het wegnemen van de administratieve lasten ook de cultuur betreft. Zorgaanbieders reduceren risico’s door ook zelf regels en administratieve procedures in te stellen. Het geven van ruimte aan de professional betekent ook het accepteren van enige risico’s.
Wat de overheid kan doen is zorgen voor de adequate gestandaardiseerde informatie uitwisseling tussen partijen. Het betreft dan de gegevens op het punt van de indicatiestelling, de bekostiging (functies en klassen) en de verschillen in inkoop. Standaardisatie betekent voorspelbaarheid, daardoor adequaat kunnen inzetten van ICT en eenmalig gegevens vastleggen. Om hier gaandeweg meer samenhang in aan te brengen werk ik samen met zowel de VNG als ZN. Daarnaast kan de overheid onnodige regels wegnemen of duidelijkheid omtrent te regels verschaffen, zoals de minutenregistratie.

Vraag 6

Hoe gaat u er voor zorgen, mede met het oog op de noodzakelijke hervormingen, dat de bureaucratie fors wordt verminderd?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het positieve advies van de SER-Commissie Arbeidsomstandigheden over ratificatie van ILO-verdrag 170?1

Ja.

Vraag 2

Bent u voornemens dit advies over te nemen? Zo ja, wanneer gaat de regering over tot ratificatie van ILO-verdrag 170?

De beslissing over ratificatie wordt genomen door de Rijksministerraad. De voornemens met betrekking tot dit advies zullen zo spoedig mogelijk aan de Rijksministerraad worden voorgelegd. Vervolgens zal het standpunt aan uw Kamer worden medegedeeld.

Vraag 1

Bent u bekend met het rapport van IKV Pax Christi over de wereldwijde investeringen van bedrijven in de Kernwapenindustrie?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat ING, Aegon en de pensioenfondsen ABP en Zorg en Welzijn op dit moment in totaal voor 1,7 miljard euro hebben geïnvesteerd in bedrijven betrokken bij de productie van kernwapens?

Deze informatie is niet beschikbaar. Pensioenfondsen en banken zijn primair zelf verantwoordelijk voor hun beleggingsbeleid. Ze leggen hierover verantwoording af aan hun intern toezicht en in hun jaarverslag.

Vraag 3

Is het kabinet bereid om een ontmoedigingsbeleid te voeren voor de vier Nederlandse ondernemingen die in het onderzoek worden genoemd?

Nederland is verdragspartij bij het Nucleaire Non-Proliferatie Verdrag (NPV) en streeft naar een wereld zonder kernwapens. Het kabinet heeft dit recent aangegeven in de Beleidsbrief nucleaire ontwapening en non-proliferatie,
d.d. 24 oktober 2013, Kamerstuk 33 783, nr. 1. Het NPV verbiedt het bezit van kernwapens door de erkende kernwapenstaten echter niet. In Nederland opererende financiële instellingen dienen zich te houden aan de nationale wetgeving, waarin ook Nederlandse verdragsverplichtingen, zoals die van het NPV, zijn vervat. Binnen deze wettelijke kaders hebben financiële instellingen een eigen verantwoordelijkheid ten aanzien van hun beleggings- en investeringsbeleid.
Financiële instellingen kunnen derhalve beleggen in bedrijven die direct of indirect betrokken zijn bij de productie van of handel in (onderdelen van) kernwapens. Omdat deze instellingen van mening kunnen verschillen over het al dan niet acceptabel zijn van bepaalde beleggingen en investeringen, kunnen zij hun beleid op verschillende wijze invullen.
Het is daarmee de verantwoordelijkheid van de financiële instellingen om in overleg met hun stakeholders draagvlak te bewerkstelligen voor hun beleggingsbeleid. Het kabinet heeft niet het voornemen het wettelijk kader hierop aan te passen.

Vraag 4

Is het waar dat landen als Australië, Nieuw Zeeland en Zwitserland wetgeving hebben ingevoerd om investeringen in de kernwapenindustrie te verhinderen?

Er wordt geen verbod inzake het investeren in bedrijven die onderdelen voor kernwapens maken overwogen. Eventuele verbodswetgeving met betrekking tot dergelijke investeringen in andere landen is tegen deze achtergrond niet relevant.

Vraag 5

Ziet u mogelijkheden om wetgeving in Nederland in te voeren om investeringen in kernwapenproductie te ontmoedigen of te verbieden? Zo ja, bent u daartoe bereid? Indien neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Is het kabinet bereid om zich in het buitenland sterk te maken voor desinvesteringen in de bedrijven betrokken bij kernwapenproductie?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

In uw antwoorden op eerdere vragen over de medische opvang van twee uitgezette hongerstakers geeft u aan dat de kosten van de uitzetting per overheidsvlucht ongeveer 92.000 EUR bedroegen en dat de kosten van de delegatie die naar Guinee gereisd is 6.000 EUR bedroegen; zijn deze kosten enkel gemaakt voor de betreffende twee uitgezette hongerstakers?1

Ja.

Vraag 2

Waaruit zijn deze kosten precies opgebouwd? Kunt u hiervan een gespecificeerd overzicht geven?

De gemaakte kosten voor de overheidsvlucht zien op de huur van het vliegtuig, inclusief brandstof en één persoon cabinepersoneel.
De gemaakte kosten (6.000 EUR) van de delegatie van twee personen die naar Guinee is afgereisd op 18 augustus jl. en op 20 augustus is teruggekeerd, kunnen als volgt worden onderverdeeld: ticketkosten (ca. 4.000 EUR), hotelkosten (ca. 1.000 EUR) en overige kosten voor onder meer vervoer, inhuur van een tolk en visumleges (ca. 1.000 EUR).

Vraag 3

Wat is de frequentie van deze speciaal ingezette overheidsvluchten voor uitgezette vreemdelingen op jaarbasis? Wat was deze in 2012 en wat is de verwachting voor 2014?

Sinds 2011 is, inclusief deze betreffende vlucht naar Guinee, bij drie gelegenheden gebruik gemaakt van een individuele overheidsvlucht om vreemdelingen uit te zetten, eenmaal in 2011 en tweemaal in 2013.
Uitzetting met een individuele overheidsvlucht is een uitzonderingssituatie waar voor wordt gekozen als het belang van terugkeer groot is, met name als het gaat om vreemdelingen met een specifieke strafrechtelijke achtergrond en die zich dusdanig gewelddadig of dreigend uitlaten dat uitzetting met een lijnvlucht niet mogelijk is. In dit geval is met de uitzetting ook een bijzonder openbare orde belang gediend.
Omdat tot de inzet van individuele overheidsvluchten wordt besloten op grond van de individuele omstandigheden, is het niet mogelijk van tevoren een verwachting aan te geven.

Vraag 4

Wat zijn de kosten van het uitzetten van vreemdelingen met overheidsvluchten op jaarbasis?

In 2012 zijn zeven groepsgewijze uitzettingen per overheidsvlucht gerealiseerd, waarbij in totaal 37 vreemdelingen zijn uitgezet. In vijf gevallen ging het om een overheidsvlucht uitgevoerd in samenwerking met andere EU lidstaten met ondersteuning van Frontex. De totale kosten voor de zeven vluchten bedroegen ca. 508.000 EUR. Daarvan is ongeveer 313.000 EUR (62%) gefinancierd door gebruikmaking van Europese fondsen. De eigen bijdrage van de Nederlandse overheid aan de zeven overheidsvluchten bedraagt derhalve ongeveer 195.000 EUR. Dit betekent dat de kosten die de Nederlandse overheid heeft besteed per vreemdeling die in 2012 is uitgezet per overheidsvlucht ca. 5.270 EUR bedraagt.
De keuze voor een groepsgewijze uitzetting wordt veelal bepaald door overwegingen in het kader van doelmatigheid, hoofdzakelijk de omvang van de groep vreemdelingen behorend tot één enkele nationaliteit in het vertrekproces van de Dienst Terugkeer & Vertrek (DT&V). Zoals ik bovenstaand heb geschreven geldt voor individuele overheidsvluchten dan weer dat het besluit over de inzet daarvan afhankelijk is van de individuele omstandigheden. Daarom is het niet mogelijk uitspraken te doen over de verwachte kosten van overheidsvluchten in 2014.

Vraag 5

Wat was deze in 2012 en wat is de verwachting voor 2014? Wat zijn de kosten per uitgezette asielzoeker als er gebruik gemaakt wordt van gecombineerde uitzettingsvluchten, in samenwerking met andere EU Lidstaten? Hoe vaak wordt er gebruik gemaakt van een dergelijke samenwerking? Wat was de frequentie in 2012 en wat is de verwachting voor 2014?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

In hoeverre worden deze gecombineerde vluchten financieel ondersteund door het Europees Agentschap voor het beheer van de operationele samenwerking aan de buitengrenzen (Frontex)? Kunt u hiervan een gespecificeerd overzicht geven?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 7

Eerder dit jaar zijn er al kritische vragen gesteld over de werkwijze en kosten van zogenaamde taskforces voor uitzettingen naar Guinee en hebt u aangegeven dat de Commissie Integraal Toezicht Terugkeer (CITT) in de uitzending van Nieuwsuur heeft aangekondigd een onderzoek te starten naar de werkwijze van de taskforces uit Guinee; heeft u al resultaten van dit onderzoek ontvangen en wat voor conclusies verbindt u hieraan? Zo nee, wanneer verwacht u deze resultaten?

De CITT heeft mij geïnformeerd dat de uitkomsten van dit onderzoek deel zullen uitmaken van het jaarverslag van de CITT over 2013 tenzij er uit het onderzoek dringende zaken naar boven komen die voor de CITT reden zijn om mij tussentijds te berichten. Zo’n tussentijds bericht heb ik tot op heden niet ontvangen. Ik wacht de verdere uitkomsten van het onderzoek van de CITT en de verwerking ervan in het Jaarverslag 2013 dan ook af.
Ik zie derhalve geen aanleiding om het gebruik van deze taskforces in afwachting van het jaarverslag van de CITT stop te zetten.

Vraag 8

Wordt er gedurende het onderzoek van de CITT nog gebruik gemaakt van de taskforces voor uitzetting naar Guinee?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Kunt u deze vragen beantwoorden voor de begrotingsbehandeling 2014 van het ministerie van Veiligheid en Justitie?

Ja.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht: Europese Unie «Honderdduizenden mensen leven als slaven»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat er in de Europese Unie ongeveer 880.000 mensen als slaven leven en waarvan meer dan een kwart seksueel wordt uitgebuit? Is het waar dat mensenhandel opbrengsten genereert van ongeveer 25 miljard euro per jaar? Zo nee, waar blijkt dat uit en over welke gegevens beschikt u verder ten aanzien van dit probleem?

Betrouwbare schattingen van het aantal slachtoffers van mensenhandel bestaan niet. Zoals de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen in haar meest recente rapport2 aangeeft, bestaat de totale omvang uit de slachtoffers die bekend zijn, d.w.z. geregistreerd zijn, en een zogenaamd dark number, de slachtoffers die onzichtbaar zijn. De bestaande schattingen van het dark number zijn niet betrouwbaar. In haar rapport uit 2012 Mensenhandel in en uit beeld. Cijfermatige rapportage (2007–2011)3 legt de Nationaal Rapporteur uit waarom dat zo is. Zij gaat daarbij specifiek in op de schattingen van de ILO uit 20124, die nu lijken te worden aangehaald in het rapport van de Europese Unie. Met betrekking tot schattingen van de opbrengsten van mensenhandel gelden vergelijkbare bezwaren.
Eurostat heeft dit voorjaar cijfers gepubliceerd over de slachtoffers van mensenhandel die in de lidstaten geregistreerd zijn5. Daarbij moet worden aangetekend dat de lidstaten verschillende definities hanteren: sommige lidstaten (zoals Nederland) registreren alle mogelijke slachtoffers, terwijl andere lidstaten alleen slachtoffers registreren die officieel de status van slachtoffer hebben gekregen. Verder moet in aanmerking worden genomen dat de aantallen slachtoffers die gevonden worden mede afhangen van de aandacht die het onderwerp krijgt en de aanpak die gehanteerd wordt (bijvoorbeeld meer of minder multidisciplinair).
Met alle kanttekeningen die daarbij gemaakt kunnen worden (ook Eurostat zelf benadrukt dat de cijfers voorzichtig geïnterpreteerd moeten worden), zijn de Eurostat-cijfers de meest betrouwbare cijfers die tot nu toe beschikbaar zijn voor de Europese Unie. Volgens Eurostat waren er in 2010 9.528 mogelijke en geïdentificeerde slachtoffers in de EU.

Vraag 3

Deelt u de mening dat door de openstelling van de interne grenzen van de Europese Unie ook misdaadorganisaties hun grensoverschrijdende activiteiten hebben kunnen uitbreiden? Zo ja, is de toestroom van prostituees vanuit Oost-Europa naar Nederland mede een gevolg van de open grenzen? Ziet u mogelijkheden om, teneinde mensenhandel en slavernijachtige praktijken te voorkomen, aan ingezetenen van de EU die in Nederland in de prostitutie willen komen werken eisen te stellen ten aanzien van de tewerkstelling? Zo nee, waarom niet?

Nadere regulering van de prostitutiesector en een betere positie van prostituees is hard nodig om misstanden in de prostitutiebranche aan te pakken. In het kader van de Wet regulering prostitutie en bestrijding misstanden seksbranche (Wrp) zullen onder meer maatregelen getroffen worden om de gezondheid, de veiligheid, de hygiëne en het zelfbeschikkingsrecht van prostituees te waarborgen. Daarnaast ben ik in goed overleg met gemeenten over de (aanvullende) maatregelen die zij treffen op het prostitutiebeleid. Binnen het landelijk programma prostitutie wordt getracht zoveel mogelijk uniformiteit te creëren ten aanzien van de lokale regelgeving. Er is gekozen om de sociale positie van de prostituee met behulp van de Wrp allereerst te verbeteren via de eisen die worden gesteld aan de exploitant. Mocht blijken dat dit tot problemen leidt, zal nader worden bezien of beroepseisen nodig zijn.
Het vrije verkeer van werknemers houdt in dat EU-onderdanen zich vrijelijk op de Nederlandse arbeidsmarkt mogen begeven, en dus ook als prostituee mogen werken (met tijdelijke beperkingen voor burgers van nieuwe lidstaten zoals Bulgarije en Roemenië). Het is niet toegestaan om verschil te maken tussen Nederlanders en EU-burgers op de arbeidsmarkt. Mede daarom is het van belang in te zetten op regulering van de sector en verbetering van de positie van prostituees; dat komt ten goede aan alle prostituees, ongeacht waar ze vandaan komen.
Overigens was men zich vanaf de start van de Schengen samenwerking in het begin van de jaren negentig bewust van de risico’s die het openstellen van de binnengrenzen van de Europese Unie meebracht. Daarom is het vrije verkeer van personen steeds samengegaan met compenserende maatregelen in de vorm van versterkte politiële en justitiële samenwerking. Als onderdeel van de aanpak van mensenhandel zet ik ook sterk in op (operationele) samenwerking met de Oost-Europese landen waar veel van de slachtoffers vandaan komen (Bulgarije, Hongarije en Roemenië), zowel bilateraal als binnen het EU EMPACT-project mensenhandel. Vijfentwintig van de achtentwintig EU-lidstaten werken inmiddels samen in het EMPACT-project, dat tot nauwere samenwerking bij de opsporing moet leiden. Het project wordt getrokken door het Verenigd Koninkrijk en Nederland en is met vier jaar verlengd, nu de JBZ-Raad mensenhandel ook voor de periode 2014 – 2017 als prioriteit heeft aangemerkt. Waar het gaat om bilaterale samenwerking, hebben OM en politie bijvoorbeeld de afgelopen jaren met Bulgarije samengewerkt in het kader van vier Joint Investigation Teams (JITs). Deze JITs hebben niet alleen arrestaties, maar ook weer nieuwe opsporingsonderzoeken opgeleverd. Met Hongarije is een bilateraal operationeel actieplan getekend. Een multidisciplinaire delegatie is tenslotte recent in Roemenië geweest om de lopende opsporingsonderzoeken door te nemen.

Vraag 4

Ziet u in verband met het belang van het voorkomen van mensenhandel mogelijkheden om aan het beroep van prostituee wettelijke beroepseisen te verbinden, ook al wordt daarmee het vrije verkeer van werknemers binnen de EU gehinderd? Zo ja, aan welke beroepseisen denkt u en acht u het machtig zijn van de Nederlandse taal een dergelijke beroepseis? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Bent u bereid om een krachtige en langdurige bewustmakingscampagne uit te laten voeren gericht op het maatschappelijk onaanvaardbaar maken van mensenhandel (zoals aanbevolen door de Bijzondere Commissie georganiseerde misdaad, corruptie en witwassen) en deze bewustwordingscampagne periodiek te laten evalueren? Zo ja, binnen welke termijn kan een dergelijke campagne gerealiseerd worden? Zo nee, waarom niet?

Bewustwording is van groot belang en er zijn dan ook reeds meerdere campagnes gaande. Inzet van bewustwordingscampagnes van of in opdracht van de overheid is om gericht slachtoffers van mensenhandel en organisaties die in aanraking kunnen komen met mogelijke slachtoffers te bereiken. Zo is als het gaat om seksuele uitbuiting Meld Misdaad Anoniem in juni 2012 in opdracht van Veiligheid en Justitie begonnen met een nieuwe «Schijn bedriegt» campagne. De campagne richt zich onder andere op bezoekers van prostituees, die via websites als Hookers en Kinky aangemoedigd worden om misstanden te melden. De campagne heeft over de periode juni 2012 – mei 2013 76 procent meer meldingen opgeleverd.
In opdracht van mijn ministerie is tevens de film «De mooiste chick van het web» ontwikkeld. Doel van deze film is om kinderen, ouders, vrienden en leraren te wijzen op de risico’s van social media. Codename Future heeft daarbij een lespakket rond deze film ontwikkeld, waarmee scholen actief aan de slag kunnen. In de eerste week dat het pakket beschikbaar was hadden zich al vijfenveertig scholen hiervoor aangemeld.
Op verzoek van de Taskforce mensenhandel heeft het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) de afgelopen jaren bewustwordingsbijeenkomsten gehouden voor gemeenteambtenaren. Ook vanuit de RIEC’s vinden bewustwordingscampagnes plaats gericht op verschillende ketenpartners.
Ook als het gaat om arbeidsuitbuiting is er informatie voor slachtoffers en wordt ingezet op bewustwordingscampagnes. Zo zijn er brochures en informatiekaarten in verschillende talen gemaakt met informatie voor slachtoffers. In 2013 wordt samen met het CCV ingezet op bewustwording en deskundigheidsbevordering over arbeidsuitbuiting bij gemeenten.

Vraag 6

Kunt u deze schriftelijke vragen beantwoorden voor het algemeen overleg in de Tweede Kamer over mensenhandel en prostitutie op 31 oktober 2013?

Ja.

Vraag 1

Kent u het bericht «Schipholwerkers runnen drugslijn»?1

Ja.

Vraag 2

Vervullen de aangehouden medewerkers een vertrouwensfunctie en vielen zij onder de screeningsplicht? Zo ja, zijn deze medewerkers gescreend? Is er een achterstand met betrekking tot het uitvoeren van veiligheidsonderzoeken? Zo ja, wat gaat u daaraan doen?

Acht van de vijftien aangehouden Schipholmedewerkers vervulden een door de Minister van Veiligheid en Justitie in overeenstemming met de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties aangewezen vertrouwensfunctie als bedoeld in artikel 3, eerste lid, van de Wet veiligheidsonderzoeken. Voor deze medewerkers is dan ook een veiligheidsonderzoek uitgevoerd. Er is geen achterstand met betrekking tot het uitvoeren van veiligheidsonderzoeken.

Vraag 3

Herinnert u zich eerdere problematiek met drugssmokkel op en rond Schiphol, onder meer genoemd in de berichten «Marechaussee onderschept 12 kilo cocaïne op Schiphol», «Cocaïne onderschept op Schiphol» en «Schipholbende gepakt voor cokesmokkel»?2 3 4

Ja.

Vraag 4

Welke conclusies trekt u uit de voorvallen genoemd in bovenstaande berichten?

Screening is één van de middelen die wordt ingezet om het risico op criminele activiteiten te verminderen, maar daarmee kan dit niet geheel worden uitgesloten. Ik wil hierbij benadrukken dat er jaarlijks meer dan 38.500 personen gescreend worden op Schiphol. Jaarlijks worden zo’n 20 personen hiervan aangehouden. Dat is dus een zeer klein percentage, ook al zijn het er 20 te veel.

Vraag 5

Deelt u de zorg dat in deze gevallen telkens sprake was van werknemers of toeleveranciers van Schiphol die van hun positie misbruik hebben gemaakt om criminele activiteiten te ontplooien?

Ja. De Koninklijke Marechaussee houdt zich dan ook voortdurend bezig met de bestrijding van deze criminele activiteiten. De resultaten in de door u aangehaalde artikelen zijn daar mooie voorbeelden van.

Vraag 6

Deelt u de mening dat Schiphol alsmede de haven van Rotterdam interessante werkomgevingen zijn voor personen die een criminele carrière ambiëren?

Er gaan grote stromen passagiers en goederen door deze zeer grote (lucht)havens. Het is begrijpelijk dat criminele organisaties daarop proberen mee te liften. Het is aan de rechtshandhavingsinstanties om dat tegen te gaan. Dat is overigens buiten deze plekken niet anders.

Vraag 7

Hoe beoordeelt u het succes van screening van werknemers en toeleveranciers van Schiphol nu zich steeds weer gevallen voordoen van criminelen die op deze locaties infiltreren? Zijn er aanvullende maatregelen nodig en welke maatregelen hebt u al genomen? Hoe beoordeelt u de veiligheid rond Schiphol?

Het screenen van werknemers is een momentopname. Daarom vinden voor werknemers op de beveiligde delen van de luchthaven na afgifte van een Verklaring van Geen Bezwaar periodieke herhaalonderzoeken plaats. Toch valt de betrouwbaarheid door het screenen van personeel ook met deze maatregel niet voor 100% te garanderen. Daarom is de screening van werknemers slechts één van de schakels in de keten van beveiligingsmaatregelen. Naast screening zijn er andere middelen om misdaad op de luchthaven te voorkomen en te bestrijden, zoals het verzamelen van criminele inlichtingen, het gebruik maken van camerasystemen en surveillance.
Ik ben van mening dat de veiligheid op Schiphol in zijn algemeenheid goed is. Het is helaas niet te voorkomen dat er desondanks af en toe incidenten zijn. Samen met betrokken partners op de luchthaven houden we de veiligheid in de gaten en worden, waar nodig, maatregelen getroffen.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het feit dat jaarlijks gemiddeld 35 medewerkers in gevangenissen worden ontslagen wegens integriteitsschendingen?1 Wat is uw verklaring voor de grote verschillen tussen de inrichtingen?2

De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) pakt geconstateerde integritsschendingen direct aan. In 2010 heeft DJI een vernieuwde gedragscode ingevoerd waardoor er een sterkere bewustwording van integriteit binnen de inrichtingen is. De lichte stijging van het aantal strafontslagen in 2011 en 2012 houdt mogelijk hiermee verband. De verschillen per inrichting kunnen deels worden verklaard door de omvang van de inrichtingen. Ook waren er bepaalde inrichtingen met naar verhouding meer integriteitsschendingen. Daaraan is door de leiding van DJI extra aandacht besteed.

Vraag 2

Wat is uw verklaring voor het feit dat het aantal strafontslagen ieder jaar stijgt?3 4

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Wat is uw reactie op de kritische opmerkingen over het Bureau Veiligheid & Integreit, dat dit geen onafhankelijke instantie is, partijdig zou zijn ten faveure van de inrichting en dat het Bureau soms wordt ingezet om lastige medewerkers er uit te werken? Kunt u uw antwoord toelichten?

Het Bureau Veiligheid & Integriteit (BV&I) valt rechtstreeks onder de hoofddirecteur van DJI. De onderzoeken voldoen aan de gestelde eisen van zorgvuldigheid, zoals het toepassen van hoor en wederhoor. Onderzoeken van BV&I blijken ook in rechterlijke procedures de toets der kritiek te kunnen doorstaan.

Vraag 4

Hoe is het gesteld met de bescherming van klokkenluiders binnen het gevangeniswezen? Worden mensen die misstanden melden of kritiek uiten voldoende beschermd? Kunt u uw antwoord toelichten?

DJI werkt conform het Besluit van 15 december 2009, houdende een regeling voor het melden van een vermoeden van een misstand bij de sectoren Rijk en Politie (Staatsblad Jaargang 2009, Nr. 572). In deze «klokkenluidersregeling» van het Rijk is geregeld dat werknemers bij de overheid vermoedens van misstanden bij overheidsorganisaties moeten kunnen melden zonder dat zij ten gevolge van die melding nadelen ondervinden. Dit besluit wordt door DJI onverkort toegepast. Hierdoor is een adequate bescherming van melders van vermeende misstanden binnen het gevangeniswezen gewaarborgd.

Vraag 5

Is het waar dat geregeld de melder wordt overgeplaatst of zelfs er uit wordt gewerkt, maar dat het eigenlijke probleem niet wordt opgelost?

Nee, dat is niet waar.

Vraag 6

Ziet u mogelijkheden maatregelen te nemen om melders van misstanden in het gevangeniswezen betere bescherming te bieden, zodat problemen kunnen worden opgelost en deze klokkenluiders zelf niets hoeven te vrezen, waardoor de integriteit binnen het gevangeniswezen zal toenemen? Zo ja, welke?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Hoe oordeelt u over het bericht dat mensen door het nieuwe vergoedingensysteem duizenden euro’s zelf moeten betalen voor een hoortoestel?1

Ik heb daar kennis van genomen.

Vraag 2

Deelt u de visie van de Nederlandse Vereniging voor Slechthorenden (NVVS) dat «niet alle verzekeraars zich houden aan het protocol en onderliggende afspraken»? Kunt u een overzicht verstrekken welke zorgverzekeraars dit betreft? Hoeveel mensen zijn hierdoor gedupeerd?

Ik kan op moment niet beoordelen of zorgverzekeraars zich houden aan afspraken die zij zelf met de hoortoestellenbranche en andere partijen gemaakt hebben, noch van het aantal mensen dat naar uw zeggen gedupeerd zouden zijn. Zoals ik de Kamer tijdens het AO Pakketadvies van 22 juni 2012 heb toegezegd (29 689, nr. 410) laat ik de effecten van de nieuwe aanspraak op hoortoestellen monitoren en zou ik u daarover eind 2013 informeren. Het College voor zorgverzekeringen (CVZ) is momenteel bezig om het systeem te monitoren op kwaliteitaspecten en prijsontwikkeling. Omdat de resultaten van een eerste meting pas rond de jaarwisseling beschikbaar zijn, kan ik de deze toezegging helaas niet binnen de termijn gestand doen. Ik wacht graag de bevindingen van het CVZ af vooraleer ik u in het voorjaar 2014 een betrouwbare rapportage kan presenteren. Ondertussen zal ik veldpartijen oproepen om met elkaar in gesprek te blijven over het oplossen van eventuele aanloop problemen.

Vraag 3

Vindt u het acceptabel dat slechthorenden een zorgtoestel zelf moeten betalen, wanneer deze buiten de door de zorgverzekeraar aangewezen categorie valt? Kunt u uw antwoord toelichten?2

De Zvw geeft aan op welke medisch noodzakelijke zorg iemand recht heeft. Zorgverzekeraars werken de nadere voorwaarden vervolgens uit in hun verzekeringspolis van de basiszorgverzekering. Zorgverzekeraars mogen vervolgens zelf bepalen op welke zorg een verzekerde precies recht heeft. Dit leggen zij vast in hun verzekeringspolis of zorgpolis. In de zorgpolis staat ook onder welke voorwaarden bij welke zorgverlener de zorg verkrijgbaar is. Indien een verzekerde kiest voor zorg waarop men – naar oordeel van de zorgverzekeraar – geen aanspraak heeft, hoeft de zorgverzekeraar de kosten daarvan niet te vergoeden. In het geval dat een verzekerde met zijn zorgverzekeraar van mening verschilt of een bepaalde zorgvorm ten laste van de basisverzekering moet komen, kan hij dit geschil ter beoordeling voorleggen aan de Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ).

Vraag 4

Is het waar dat audiciens onder druk van zorgverzekeraars slechts een beperkt aantal hoortoestellen inkopen, waardoor er binnen de aangewezen categorie minder hoortoestellen beschikbaar zijn? Is dit naar uw mening wenselijk? Kunt u uw antwoord toelichten?

Volgens zorgverzekeraars zijn van de totaal 1.400 beschikbare hoortoestellen op de Nederlandse markt, zo’n 800 toestellen geclassificeerd en opgenomen in de hoortoestellen database waaruit men kan kiezen. Binnen elke categorie is er voldoende keus tussen verschillende toestellen om tot een optimale oplossing te komen. Verzekeraars hebben met audiciens afspraken gemaakt over de kwaliteit van hoorzorg en de prijs voor een hooroplossing. De prijzen zijn veelal tot stand gekomen op basis van een aanbieding van de audicienbedrijven zelf. In die zin kan er geen sprake zijn van te lage tarieven, omdat audiciens zelf hebben aangegeven voor deze tarieven kwalitatief goede hoorzorg te kunnen bieden. Veelal worden er voorwaarden gesteld aan de minimale keuzemogelijkheden die de audicien moet bieden aan klanten binnen elke categorie. Het audicienbedrijf bepaalt zelf welke merken zij inkoopt en welke assortiment ze wil voeren, waarbij geldt dat de audicien een zorgplicht heeft om de klant te allen tijde te voorzien van adequate zorg. De audicien zal dus ook toestellen moeten kunnen leveren die hij niet standaard opneemt in zijn assortiment. Bovendien schrijft het protocol niet dwingend voor. De indicatie is in principe leidend, maar tijdens de proefperiode, waarin diverse toestellen uit een bepaalde categorie zijn geprobeerd, kan worden geconcludeerd dat een toestel uit die categorie niet adequaat is. Voor zorgverzekeraars geldt dat een audicien op basis van de geprotocolleerde afspraken kan afwijken van de voorgestelde categorie-indeling.

Vraag 5

Is het waar dat er door dit beleid ook problemen ontstaan voor bijzondere situaties en speciale groepen mensen, zoals kinderen of mensen met een beroep dat hoge eisen stelt aan het gehoor? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Deelt u de visie dat het onacceptabel is dat mensen door dit beleid van de zorgverzekeraars verstoken blijven van goede zorg? Zo ja, wat gaat u ondernemen? Zo nee, waarom niet?

Of mensen verstoken blijven van goede hoorzorg kan ik op basis van deze feiten op dit moment niet beoordelen. De uitgangspunten van de nieuwe systematiek geven een waarborg dat een verzekerde, ongeacht de complexiteit, een adequate oplossing krijgt. Zoals ik de Kamer reeds heb toegezegd, laat ik de effecten van het huidige vergoedingssysteem monitoren en zal ik u daarover in het voorjaar van 2014 informeren.

Vraag 7

Deelt u voorts de visie dat het onacceptabel is dat mensen hierdoor op hun werk en privé niet optimaal kunnen functioneren? Zo ja, wat gaat u ondernemen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Wat is voor u leidend, een protocol of goede zorg voor mensen met een gehoorbeschadiging? Kunt u uw antwoord toelichten?

Voor mij leidend is mijn beleid dat er op gericht is dat mensen die daarop aangewezen zijn, kunnen beschikken over adequate hulpmiddelen die toereikend zijn voor het compenseren van hun beperking. Op basis van eenvoudig (goedkoop) waar dat kan en complex (duur) waar dat nodig is, waarborg ik tegelijkertijd optimale doelmatigheid. Dat daarbij door het veld gewerkt wordt met gedragen en transparante richtlijnen of protocollen die dat bevorderen, juich ik alleen maar toe.

Vraag 9

Vindt u dat het aan de zorgverzekeraar is om te bepalen wat een goede oplossing is voor gehoorproblemen? Zo ja, waarom? Zo nee, hoe gaat u de zorgverzekeraars deze macht ontnemen?

Het feit dat zorgverzekeraars – in het belang van de verzekerde en premiebetaler – nadere voorwaarden en kwaliteitseisen mogen stellen aan welke verantwoorde zorg onder de zorgplicht valt, is wettelijk vastgelegd en zie ik als een van de belangrijkste pijlers onder ons zorgstelsel. Het protocol is bovendien tot stand gekomen op initiatief van en in samenwerking met het zorgveld en is leidend voor de afspraken die zorgverzekeraars met audicienbedrijven hebben gemaakt. Het is echter de audicien die het protocol doorloopt en daarmee de indicatie stelt en zo bepaalt welke hooroplossing voor de klant de beste is. Daarnaast bestaat er een mogelijkheid om in complexe situaties een aanvraag in te dienen bij de zorgverzekeraar om van het protocol af te wijken.

Vraag 10

Blijft u, gezien de problemen, bij uw stelling dat het overbodig is het schrappen van de vergoedingen vanuit het Uitvoeringsorgaan werknemersverzekeringen (UWV) ongedaan te maken? Zo ja, welke oplossing biedt u deze mensen dan?3

Ik blijf bij mijn standpunt dat ik niet van plan om opnieuw twee regelingen en twee loketten te creëren met ieder aparte bepalingen en uitzonderingen. Ik kies ervoor om één aanspraak en één loket te behouden die voor iedereen hetzelfde recht geeft op adequate hoortoestellen die geschikt zijn voor de individuele (werk)situatie.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Slachtoffers mensenhandel krijgen te weinig vergoed»?1

Ja.

Vraag 2

In hoeverre herkent u het probleem dat slachtoffers van mensenhandel in strafzaken nauwelijks schadevergoedingen krijgen toegewezen?

Het onderzoek is gebaseerd op vonnissen die zijn gepubliceerd op de website www.rechtspraak.nl. Aangezien dit slechts een selectie van vonnissen betreft, geven de genoemde cijfers geen volledig beeld. Verder is een aandachtspunt dat in deze cijfers ook vrijspraken zijn meegenomen en dat in de zaken die als uitgangspunt zijn genomen vrijwel nooit sprake is geweest van geheel door de rechter afgewezen claims. Wel is het zo dat in het merendeel van de gevallen de claims gedeeltelijk werden toegewezen.
Bovendien blijkt in de praktijk (zoals ook staat vermeld in het onderhavige rapport) dat een groot percentage van de ingediende vorderingen niet-ontvankelijk wordt verklaard, omdat de behandeling ervan een onevenredige belasting van het strafgeding zou opleveren. Artikel 361, derde lid, Wetboek van Strafvordering bepaalt dat in die gevallen de rechter kan bepalen dat de vordering geheel of ten dele niet ontvankelijk is en dat de benadeelde partij haar vordering slechts bij de burgerlijke rechter kan aanbrengen. Het gaat dan bijvoorbeeld om complexe vorderingen die civielrechtelijke expertise vragen. In mensenhandelzaken gaat het niet zelden om dergelijke complexe vorderingen.
Afgezien van het bovenstaande herken ik het beeld dat slachtoffers om diverse redenen geen gebruik maken van de mogelijkheden om schade te verhalen. Redenen hiervoor zijn onder andere de emotionele belasting, de duur van procedures en onwetendheid ten aanzien van de mogelijkheden. Uit diverse onderzoeken blijkt dat verbeteringen nodig zijn ten aanzien van schadeverhaal door slachtoffers, zo ook uit de eerste meting van de slachtoffermonitor, die ik op 4 september jl. aan uw Kamer heb aangeboden (Kamerstukken II, vergaderjaar 2012–2013, 33 552, nr. 7). Daarnaast zijn er ook goede voorbeelden te noemen uit de praktijk. Zo is recent in een mensenhandelzaak, naast oplegging van een gevangenisstraf voor de duur van zes jaar, schadevergoeding toegekend aan het slachtoffer door het Hof Arnhem-Leeuwarden voor een bedrag van € 843.500,-.

Vraag 3

Waar ligt het aan dat slechts een op de drie slachtoffers een schadeclaim indient en dat de helft van deze claims door de rechter geheel of gedeeltelijk wordt afgewezen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het voor een slachtoffer van mensenhandel uitermate belangrijk kan zijn om bijvoorbeeld achterstallig loon te kunnen terugvorderen teneinde enig gevoel van rechtvaardigheid te ervaren na een uitbuitingssituatie? Zo ja, op welke wijze kunt u bevorderen dat de bestaande mogelijkheden voor compensatie van slachtoffers mensenhandel in het strafproces in de toekomst vaker en beter benut zullen worden?

Schadeherstel is een belangrijke behoefte van slachtoffers, ook van slachtoffers van mensenhandel. Zoals ik heb aangegeven in mijn visiedocument «Recht doen aan slachtoffers» (Kamerstukken II, vergaderjaar 2012–2013, bijlage bij 33 552, nr. 2) is een van mijn beleidsdoelen voor de komende periode erop gericht om slachtoffers betere mogelijkheden te bieden om van de gevolgen van criminaliteit te herstellen, ook financieel. Samen met de ketenpartners ben ik dan ook een traject gestart om de procedures te vereenvoudigen en om ervoor te zorgen dat slachtoffers één aanspreekpunt krijgen voor schadeverhaal. Ik verwacht dat bestaande mogelijkheden voor schadeverhaal hierdoor beter zullen worden benut. Daarnaast neem ik maatregelen om ervoor te zorgen dat daders de schade vergoeden, aangezien zij hiervoor primair verantwoordelijk zijn. Zo biedt de wijzing van artikel 94a Wetboek van Strafvordering, die op 1 januari 2014 in werking zal treden, de mogelijkheid om in een vroeg stadium conservatoir beslag te leggen op goederen van verdachten, wat ten goede kan komen aan de schadevergoeding van slachtoffers.
Tevens wordt op dit moment binnen de Rechtspraak door een werkgroep gewerkt aan een praktische handleiding voor rechters over slachtoffers, waarin de bestaande handreikingen, aanbevelingen en modelregelingen worden geïncorporeerd. In deze «Best Practice slachtoffer» zal uiteraard ook aandacht worden besteed aan de vaststelling van de schade die slachtoffers hebben geleden als gevolg van het strafbare feit. Zo zal de Best Practice uitgangspunten bevatten ten aanzien van het ontvankelijkheidscriterium en ten aanzien van de wijze van berekening van de hoogte van de te vergoeden schade. Voor zover de specifieke omstandigheden van slachtoffers van delicten als mensenhandel daar aanleiding toe geven, zal worden bezien of hiervoor specifieke uitgangspunten kunnen worden opgesteld. Het streven is erop gericht de Best Practicein het najaar van 2013 gereed te hebben.
Verder wordt sinds 1 januari 2013 de behandeling van mensenhandelzaken per gerecht geconcentreerd bij een klein aantal rechters en juridisch medewerkers met expertise op dit gebied. Mensenhandelzaken die worden aangebracht door het Landelijk Parket worden per genoemde datum afgedaan bij vier speciaal daartoe aangewezen gerechten. Deze specialisatie en concentratie zal naar verwachting eveneens positief uitwerken voor compensatie van slachtoffers mensenhandel.
Ten slotte is in dit kader het voornemen relevant om te komen tot een nationaal verwijzingsmechanisme slachtoffers mensenhandel. Het doel van zo’n wegwijzer is meer duidelijkheid voor slachtoffers, verbetering van de hulp en betere dienstverlening vanuit de overheid. Aandachtspunt hierbij is om vanuit de aanpak van mensenhandel nog meer de verbinding te leggen met de initiatieven in het kader van het verbetertraject «Recht doen aan slachtoffers» en met organisaties als Slachtofferhulp Nederland en het Schadefonds Geweldsmisdrijven.
Ik neem de aanbevelingen uit het rapport ter harte en zal deze meenemen in het reeds gestarte verbetertraject rond compensatie van slachtoffers en het project nationaal verwijzingsmechanisme slachtoffers mensenhandel. De aanbevelingen die zijn gericht tot de advocatuur, de rechtspraak en de hulpverlening zal ik tevens bij de desbetreffende organisaties onder de aandacht brengen.

Vraag 5

Wat vindt u van de aanbevelingen zoals gedaan in het rapport «Compensatie voor slachtoffers van mensenhandel»?2 Bent u voornemens om aan de aanbevelingen uit het rapport uitvoering te geven? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Kunt u deze schriftelijke vragen beantwoorden voor het algemeen overleg over mensenhandel en prostitutie op 31 oktober 2013?

Ja.

Vraag 1

Hoe is de Nederlandsche Bank (DNB) tot de keuze gekomen om de Amerikaanse vermogensbeheerder BlackRock in te huren voor het doorlichten van de vastgoedportefeuilles van Nederlandse banken?1

Op 8 juli heeft DNB een Europese aanbesteding uitgeschreven volgens een versnelde niet-openbare procedure conform de Aanbestedingswet. De aankondiging is gepubliceerd op diverse openbare gespecialiseerde websites. Naar aanleiding van de aankondiging hebben zes verschillende partijen een aanmelding ingediend die zijn beoordeeld op de geschiktheidseisen en kwalitatieve selectiecriteria die DNB vooraf heeft vastgesteld. Hierbij gaat het onder andere over ervaring met dit soort grote en complexe waarderingsvraagstukken en de kennis om grote hoeveelheid ingewikkelde leningsconstructies goed te modeleren. Op basis van de gunningscriteria is BlackRock Solutions als beste uit de bus gekomen en heeft de opdracht gekregen.

Vraag 2

Kunt u vertellen welke andere partijen meededen bij de aanbesteding? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke partijen waren dat?

Na de openbare selectieprocedure zijn 5 partijen in de gelegenheid geweest om zich in te schrijven voor het tweede deel van aanbestedingsprocedure. Deze was vanwege het toezichtsvertrouwelijke karakter van het onderzoek geheim. Er kunnen daarom ook geen mededelingen worden gedaan over welke partijen hier bij betrokken waren.

Vraag 3

Maakt het voor u uit of de door DNB ingehuurde partij een belang heeft in een bank die door haar wordt doorgelicht? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke conclusies verbindt u daaraan?

BlackRock heeft zelf geen direct belang in ING (zie ook het antwoord op vraag 4). Daarnaast hebben bijna alle partijen die ervaringen hebben om grote portefeuilles te waarderen belangen in de markten waarin zij opereren, hebben zij eerder advies- of controlewerk gedaan of hebben zij ervaring met de aan- of verkoop van activa.
DNB heeft een contract gesloten met BlackRock Solutions, de adviestak van BlackRock, die gescheiden is van de beleggingstak van BlackRock. Tussen deze takken van een onderneming als BlackRock staan zogenaamde Chinese Walls om te voorkomen dat belangenverstrengeling kan plaatsvinden of bedrijfsgevoelige informatie misbruikt kan worden. Een dergelijke interne scheiding – waarbij bedrijfsgevoelige informatie alleen binnen een bepaald team of onderdeel van een bedrijf gebruikt mag worden – is gebruikelijk in de financiële wereld, maar bijvoorbeeld ook bij advocaten of adviseurs.
Vanwege de gevoelige aard van het onderzoek dat BlackRock Solutions zal uitvoeren, zijn in het contract tussen DNB en BlackRock Solutions zware condities opgenomen om misbruik van informatie te voorkomen en eventuele risico's van belangenverstrengeling in te dammen. Standaard onderdelen van zo’n contract zijn strikte voorwaarden voor de werking van de Chinese Walls, boeteclausules in het geval van overtredingen en een screening van alle betrokken consultants door DNB op eenzelfde niveau als dat gebeurt bij DNB-medewerkers.

Vraag 4

Kunt u bevestigen dat BlackRock een kapitaalbelang en stemrecht van respectievelijk 4,5 procent en 5,14 procent heeft in ING?

BlackRock heeft zelf geen direct belang in ING. Wel beheert BlackRock gelden voor haar cliënten in ING voor respectievelijk 5 procent kapitaalbelang en 5,57 procent stemrecht (door BlackRock gemeld aan de AFM per 29 oktober 2013). Het overgrote deel van deze belangen komen voort uit de indexfondsen die BlackRock beheert, waarbij sprake is van het (passief) kopiëren van een index en waar geen actieve beleggingskeuzes door BlackRock gemaakt worden.

Vraag 5

Vindt u dat er hierdoor sprake is van belangenverstrengeling? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke conclusies trekt u daaruit?

Nee, zie de antwoorden op vragen 3 en 4. Met DNB acht ik voldoende gewaarborgd dat een onafhankelijk en grondig onderzoek door BlackRock Solutions kan plaatsvinden.

Vraag 6

Bent u het ermee eens dat, mede gezien de enorme verschillen die te zien waren bij de waardering van de vastgoedportefeuille van SNS, er grote interpretatieverschillen mogelijk zijn in de manier waarop vastgoed gewaardeerd wordt?

Antwoord op vragen 6, 7 en 8: Bij de waardering van de vastgoedportefeuille van SNS is gebruik gemaakt van de zogenoemde reële economische waarde methodiek, conform de eisen die de Europese Commissie hier aan stelt.2 Uitgangspunt bij deze exercitie was dat de vastgoedleningenportefeuille zou worden afgescheiden en overgedragen naar een zelfstandige vastgoedbeheerorganisatie. Bij deze waardering is gewerkt met een basisscenario (base case) en een negatief scenario (adverse case). Beide scenario’s hebben als input gediend bij het vaststellen van de overdrachtswaarde. Bij de huidige doorlichting van de Nederlandse vastgoedleningenportefeuille van banken door DNB, is de continuïteit van de betreffende banken het uitgangspunt («going concern»). De waardering zal hier dus uitgaan van de aanname dat de vastgoedportefeuilles niet worden overgedragen aan een derde partij.
Waardering van commercieel vastgoed(leningen)portefeuilles is altijd gevoelig voor de exacte timing van de waardering, de economische uitgangspunten en de gehanteerde methodologie. DNB schrijft de methodologie en de economische uitgangspunten zelf voor, de consultants assisteren bij de uitvoering. Uiteindelijk is het aan DNB om aan de uitkomsten de juiste conclusies te verbinden vanuit toezichthouderperspectief.

Vraag 7

Schept dat niet de mogelijkheid voor een belanghebbende partij om de vastgoedportefeuille op een voor haar gunstige wijze te waarderen?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Deelt u de mening dat het daardoor wel heel erg moeilijk wordt om vast te stellen of er door de belanghebbende partij in eigen belang is gehandeld bij het doorlichten van de banken?

Zie antwoord vraag 6.