Doodsbedreigingen aan adres Nederturken door Erdogan-aanhangers |
|
Louis Bontes (GrBvK), Joram van Klaveren (GrBvK) |
|
Lodewijk Asscher (viceminister-president , minister sociale zaken en werkgelegenheid) (PvdA), Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD) |
|
|
|
|
Hebt u kennis genomen van het bericht «Nederturken bedreigd en geboycot»?1
Ja.
Deelt u onze zorgen over de intimidatie, boycotlijsten, vernielingen en zelfs doodsbedreigingen door Erdogan-aanhangers aan het adres van kritische Nederturken? En welke stappen gaat u hiertegen zetten?
Wij delen deze zorgen en keuren elke vorm van intimidatie af. In de Kamerbrief van de Minister van Buitenlandse Zaken van 21 juli 2016 (Kamerstuk 34 300-V, nr. 76) betreffende «reactie op verzoek van de vaste commissies voor Buitenlandse Zaken en voor Europese Zaken om een brief over de situatie in Turkije», in het verslag van een schriftelijk overleg verzonden aan de Tweede Kamer op 26 juli 2016 (Kamerstuk 34 300-V, nr. 77) betreffende «de reactie van de Minister van Buitenlandse Zaken over de situatie in Turkije» en in de Kamerbrief van 12 september 2016 betreffende «Spanningen Turks Nederlandse gemeenschap» (Kamerstuk 32 824, nr. 148) wordt ingegaan op de stappen die het Kabinet heeft genomen.
Hoe oordeelt u over de bizarre pro-Erdogan-demonstraties in verschillende Europese steden, waaronder Rotterdam, en welke rol hebben Turkse diplomatieke vertegenwoordigers gespeeld in de organisatie daarvan?
Het recht van demonstratie is een groot goed dat onvoorwaardelijk in Nederland wordt verdedigd, net als de vrijheid van meningsuiting. Deze vrijheid is er voor iedereen, ook voor mensen die meningen uiten die sommigen van ons verbazend of zelf schokkend vinden. Dat hoort bij de vrijheid van meningsuiting en ook bij het recht van demonstratie. Deze vrijheden kennen wel grenzen. Indien voldoende aanknopingspunten bestaan, wordt door de politie een strafrechtelijk onderzoek gestart onder leiding van het Openbaar Ministerie.
Er is bij de Turkse autoriteiten meermaals gewezen op onze zorgen over de gevolgen van de couppoging en de nasleep ervan in Turkije zelf en in Nederland. Het kabinet dringt er in deze contacten steeds op aan te zorgen dat spanningen uit Turkije niet naar Nederland worden geëxporteerd. In de eerder genoemde brieven is verder ingegaan op stappen die zijn gezet om de veiligheid van alle Turken in Nederland te waarborgen.
Op welke wijze gaat u de enorme inmenging van Erdogan in Nederland stoppen en daarmee tevens de veiligheid van hen die kritisch zijn op het Erdogan-regime, beschermen?
Zie antwoord vraag 3.
In hoeverre bent u in dat kader tevens bereid te zorgen dat de buitenlandse financiering van o.a. Turkse moskeeën in Nederland (middels Diyanet) beëindigd wordt?
Nederland kent geen verbod op buitenlandse financiering van moskeeverenigingen, algemene religieuze verenigingen of instellingen. Buitenlandse financiering, zoals bijvoorbeeld in het geval van Diyanet die bekostigd wordt door de Turkse overheid, valt binnen de vrijheid die religieuze instellingen hebben om zich te organiseren. Wel waken wij er scherp voor dat dergelijke financiering niet gepaard gaat met zaken als ongewenste beïnvloeding of invloed die een gevaar vormt voor onze democratische rechtsstaat of de integratie in de weg staat. Voor verdere informatie hierover verwijzen wij u graag naar de Kamerbrief inzake Buitenlandse Financiering verzonden aan de Tweede Kamer op 5 juli 2016 (Kamerstuk 29 614, nr. 50) en de brief die uw Kamer voor het herfstreces is toegezegd.
Kunt u aangeven waarom u in vredesnaam het regime van Erdogan bestempeld heeft als democratisch, terwijl het de vrije pers de nek om heeft gedraaid, de rechterlijke macht ontmantelt en een interne oorlog voert tegen de Koerden?
Het kabinet veroordeelt de actie van een deel van het leger tegen de democratische instituties van Turkije. Hervormingen en het adresseren van onvrede moeten te allen tijde binnen het democratisch bestel plaatsvinden. Het kabinet vindt het van groot belang dat de afwikkeling van de poging tot staatsgreep zorgvuldig gebeurt, binnen de kaders van rechtsstatelijkheid.
Erkent u dat de massale pro-Erdogan-demonstraties in onder meer Rotterdam, de mishandeling van journalisten aldaar en het enorme anti-westerse sentiment, het bewijs zijn van de mislukte integratie en dat dit inmiddels een gevaar vormt voor de openbare orde en veiligheid? Graag een toelichting.
Dit sentiment bevestigt het beeld dat een deel van de Turkse Nederlanders zich in hun verbondenheid met Turkije sterk identificeert met de Turkse regering. Dit wil nog niet zeggen dat zij zich bewust afwenden van de Nederlandse samenleving. Zoals de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in zijn antwoorden op de Kamervragen van het lid Azmani (VVD) over «de blijdschap over de arrestatie van Ebru Umar in Turkije» (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2015–2016, nr. 2897) heeft geschreven, laten de bevindingen van het SCP onderzoek «Werelden van Verschil» van december 2015 ten aanzien van de integratie en participatie van een deel van de Turkse Nederlanders zien, dat die zich beperkt identificeert met de Nederlandse samenleving en daar op relatief grote culturele afstand van staat. Wij maken ons hier zorgen over en vinden het wenselijk dat migrantenorganisaties zich hier ook druk over maken. De toekomst van deze mensen ligt in Nederland en er is momenteel voor een deel van de jongeren te weinig aansluiting met onze samenleving. Het is belangrijk hier met de gemeenschappen en hun organisaties over in gesprek te blijven.
In de Kamerbrief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 12 september 2016 betreffende «Spanningen Turks Nederlandse gemeenschap» wordt hierop verder ingegaan.
Misleidende datingsites met valse profielen |
|
Sharon Gesthuizen (SP) |
|
Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD), Henk Kamp (minister economische zaken) (VVD) |
|
|
|
|
Kent u het bericht dat de datingbranche wil dat websites met valse datingprofielen harder worden aangepakt?1
Ja.
Wat kan op dit moment worden ondernomen tegen websites met valse datingprofielen? Wie ziet daarbij toe op het aanpakken van dubieuze datingsites?
Het is belangrijk dat consumenten zelf opletten en nagaan of een datingsite betrouwbaar is. Dat kan door bijvoorbeeld de naam van de datingsite of de naam van het bedrijf online na te gaan. Ook kunnen consumenten controleren of de datingsite lid is van Thuiswinkel.org en is aangesloten bij het Keurmerk Veilig Daten. Dit keurmerk is opgezet door de grotere spelers op het gebied van online dating, in nauw overleg met de consumentenbond en Thuiswinkel.org.
Bij valse datingprofielen kan sprake zijn van misleiding als bedoeld in artikel 6:193c lid1 onder a van het Burgerlijk Wetboek. Dit moet niet verward worden met de zogenaamde datingfraude als vorm van voorschotfraude, dit zou kunnen vallen onder oplichting.2
Consumenten die een vermoeden hebben van valse profielen op datingsites kunnen een melding doen bij de onafhankelijke toezichthouder; de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Dit kan anoniem. Op 22 juli jl. heeft de ACM specifiek een oproep geplaatst om melding te doen van datingsites die gebruik maken van nepprofielen. De oproep is gericht aan zowel gebruikers als (oud)medewerkers van datingsites met nepprofielen die informatie kunnen geven. De ACM kan de meldingen onderzoeken en optreden als bedrijven consumenten op deze manier misleiden. Hiervoor heeft de ACM de bevoegdheid inlichtingen te vorderen en eventueel boetes op te leggen.
Klopt het dat uw ministerie heeft aangegeven dat het niet mogelijk is om sites plat te gooien en bedrijven erachter aan te pakken? Waarom is dat niet mogelijk en wat is dan wel mogelijk? Kunt u daarbij aangeven in hoeverre u bereid bent om andersoortige maatregelen te nemen?
Zoals aangegeven kan de ACM op dit moment inlichtingen vorderen en boetes opleggen om bedrijven aan te pakken. Het is niet mogelijk om websites offline te halen, omdat de bevoegdheid hiertoe bij de ACM ontbreekt. Het toekennen van deze bevoegdheid aan de ACM is momenteel wel onderwerp van gesprek tussen de Europese lidstaten. De Europese Commissie heeft namelijk eind mei een voorstel ingediend voor een herziening van de verordening betreffende de samenwerking tussen de verschillende consumentenautoriteiten3 met daarin het voorstel om in bepaalde grensoverschrijdende gevallen autoriteiten de bevoegdheid te geven websites (tijdelijk) offline te halen. Voorstelbaar is dat dit in de nabije toekomst ook voor de aanpak van malafide datingsites aanvullende mogelijkheden zal bieden, maar daar kan ik in dit stadium niet op vooruit lopen. Gezien dit lopende voorstel zal ik deze mogelijkheid in Europees verband onderzoeken.
De Gedragscode Notice-and-Take-Down is sinds 2008 van kracht. Deze gedragscode is onder leiding van de Nationale Infrastructuur ter bestrijding van Cybercrime (NICC) opgesteld door het bedrijfsleven en belangenverenigingen. Naast de initiatiefnemers is het Ministerie van Economische Zaken hierbij betrokken geweest. Het is een vrijwillige gedragscode in de internetbranche voor omgang met onrechtmatige en strafbare inhoud op websites. Hierbij kan worden gedacht aan kinderporno, plagiaat, discriminatie en aanbod van illegale of gestolen goederen.
De Notice-and-Take-Down procedure start op het moment dat iemand een melding doet over vermeende onrechtmatige en/of strafbare inhoud op internet bij een service provider. Dat is de «Notice». De procedure kán eindigen met het uit de lucht halen van de betreffende website, de zogenoemde «Take Down».
Het doel van de gedragscode is om te zorgen dat een melding altijd afgehandeld wordt. Dit betekent dus niet dat de inhoud altijd verwijderd moet worden. Het kan immers zijn dat er melding wordt gemaakt van een site die uiteindelijk niet in strijd met de wet blijkt te zijn. De procedure is een vorm van zelfregulering waardoor het bij mij niet bekend is of datingsites die valse profielen plaatsen aan de criteria voldoen en door de internetbranche offline zijn gehaald.
Welke rol kunnen Thuiswinkel.org en het keurmerk voor veilige datingsites volgens u innemen bij de aanpak van dubieuze datingsites? In hoeverre hebben zij de mogelijkheid om dergelijke datingwebsites aan te pakken?
Bij het Keurmerk Veilig Daten zijn datingsites aangesloten die de veiligheid en privacy van hun leden, transparantie en een goede klantenservice belangrijk vinden. Dit keurmerk kan de consument helpen om dubieuze datingsites te vermijden. De datingbranche heeft in samenwerking met de Consumentenbond en Thuiswinkel.org het Keurmerk Veilig Daten ontwikkeld. De Stichting Keurmerk Veilig Daten is hiervan de onafhankelijke en deskundige toezichthouder. Wanneer een aangesloten datingsite een klacht ontvangt over een profiel, onderzoekt hij deze klacht en neemt hij zo nodig gepaste maatregelen. Aangesloten datingsites kunnen ook misleidende profielen verwijderen, aanpassen of blokkeren.
Klopt het dat in het geval dat sprake is van een malafide (dating)website «notice-and-takedown» kan worden toegepast? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe vaak is van deze mogelijkheid gebruik gemaakt?
Zie antwoord vraag 3.
Deelt u de mening dat sprake kan zijn van misleidende handelspraktijken indien datingwebsites met valse profielen hun gebruikers willens en wetens op het verkeerde been willen zetten? Zo nee, waarom niet?
Ja, er kan sprake zijn van misleidende handelspraktijken indien datingsites doen alsof profielen op hun site van echte personen zijn, terwijl niet duidelijk is dat het om nepprofielen gaat. Consumenten worden op deze wijze willens en wetens op het verkeerde been gezet. Het is aan de ACM om hier handhavend tegen op te treden.
In hoeverre is hier sprake van een analogie met belspelletjes en Astrotv, waar ook sprake is of was van een opzettelijke verkeerde voorstelling van zaken en dus misleiding?
Bij een misleidende datingsite waarbij per chatbericht wordt betaald, wordt een verkeerde voorstelling gemaakt van zaken, namelijk van contact met iemand terwijl een daadwerkelijke ontmoeting in de praktijk onmogelijk is omdat achter het profiel een fictief persoon schuilgaat. Ondanks de betaalde berichtjes zal de nietsvermoedende consument op geen manier een date krijgen. Daarentegen gaat het bij belspelletjes veelal om het betalen voor een kans op een prijs, en bij Astrotv om kijkers met een bepaalde interesse en levensovertuiging. Als de consument voor deze kans of interesse wil betalen, is het de vraag waarvan een verkeerde voorstelling wordt gemaakt. Het is uiteindelijk aan de ACM en de rechter om te bepalen of de prakijken uit belspelletjes en Astrotv misleidend zijn in de zin van de Wet oneerlijke handelspraktijken.4
Wat is de stand van zaken van uw gesprek met de Fraudehelpdesk en Slachtofferhulp Nederland over de uitkomsten van het project datingfraude en crisismanagement en welke maatregelen nodig zijn om hulpverlening aan slachtoffers van datingfraude te verbeteren?2
Ik heb inmiddels meerdere malen overleg gevoerd met de Fraudehelpdesk en Slachtofferhulp Nederland over de opvang van en hulpverlening aan slachtoffers van datingfraude. Slachtofferhulp Nederland heeft samen met medewerkers en vrijwilligers, die hulp verlenen aan deze slachtoffers, in kaart gebracht hoe zij de hulp verder kunnen versterken. Hierbij is ook de Fraudehelpdesk betrokken. Slachtofferhulp Nederland is momenteel bezig nadere invulling te geven aan die maatregelen. Zo is Slachtofferhulp Nederland bijvoorbeeld bezig met de ontwikkeling van factsheets over datingfraude, die medewerkers en vrijwilligers meer specifieke informatie bieden. Ook stemmen de Fraudehelpdesk en Slachtofferhulp Nederland de onderlinge samenwerking verder af en zijn zij in gesprek over de uitwisseling van expertise.
Het bericht ‘Velpse zorginstelling Boriz fraudeerde; zorggeld ging in eigen zak in plaats van naar cliënten' |
|
Sjoerd Potters (VVD) |
|
Martin van Rijn (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (PvdA) |
|
|
|
|
Kent u het bericht «Velpse zorginstelling Boriz fraudeerde; zorggeld ging in eigen zak in plaats van naar cliënten»?1
Ja, ik heb kennis genomen van dit bericht.
Deelt u de mening dat zorgfraude keihard aangepakt moet worden?
Ja. Zorgfraude is een ernstige zaak en ik ben – met de Kamer – van mening dat hier streng tegen opgetreden moet worden.
Bent u het ermee eens dat de budgethouder, die afhankelijk is van de zorgverlener, niet dubbel slachtoffer mag worden, doordat verkeerde bestedingen van de zorgverlener daar worden verhaald?
Ik vind het in de eerste plaats van belang dat een budgethouder de zorg ontvangt die nodig is. Een budgethouder en een zorgaanbieder maken afspraken over de zorgverlening en leggen die vast in een zorgovereenkomst. De budgethouder is in principe zelf verantwoordelijk voor de juiste besteding en verantwoording van het pgb, al dan niet met hulp van een vertegenwoordiger. Verantwoordelijk zijn betekent dat de budgethouder moet voldoen aan de verplichtingen die voortvloeien uit het pgb en aansprakelijk is voor eventuele financiële gevolgen.
Eind vorig jaar heb ik met zorgkantoren afgesproken hoe om te gaan met budgethouders die te goeder trouw hebben gehandeld, maar slachtoffer zijn van een fraudeur. De basis van de afspraak is dat de zorgkantoren de betreffende budgethouder snel rust geven en de frauderende derde aanpakken door de vordering op deze derde te verhalen. De vermoedelijke frauderende derde wordt door de zorgkantoren op civielrechtelijke wijze aangesproken tot terugbetaling.
Daarnaast is er altijd de mogelijkheid voor het Openbaar Ministerie en de Inspectie SZW om bij serieuze vermoedens van fraude een strafrechtelijk onderzoek in te stellen en – indien er voldoende bewijs is – over te gaan tot strafrechtelijke vervolging.
Kunt u aangeven welke mogelijkheden er zijn om de daders, indien schuldig, in dit geval aan te pakken en te straffen? Kunt u aangeven of het mogelijk is de daders een beroepsverbod op te leggen? Zo ja, door wie, en in welk geval kan dat verbod worden opgelegd? Zo nee, bent u bereid met spoed een voorstel uit te werken waardoor deze mogelijkheid er komt?
Zorgverzekeraar Menzis onderzoekt op dit moment nog of er in dit geval sprake is van fraude. Als Menzis inderdaad fraude vaststelt, kan hij civielrechtelijke maatregelen nemen. Bijvoorbeeld het beëindigen of niet verlengen van een overeenkomst of het terugvorderen van onrechtmatig verkregen bedragen. Ook kan het Openbaar Ministerie in dat geval besluiten om de betrokken instelling strafrechtelijk te vervolgen. Als dat leidt tot een veroordeling, kan de rechter op grond van het Wetboek van Strafrecht (Sw) besluiten om de veroordeelde persoon uit zijn beroep te ontzetten. Het is aan de rechter om dat te beoordelen.
Iedere bestuurder is op grond van het Burgerlijk Wetboek (BW) gehouden aan een behoorlijke vervulling van zijn taak en is voor het geheel aansprakelijk ingeval van onbehoorlijk bestuur. Het is aan de Raad van Toezicht of aan het bestuur om daar een beroep op te doen. Daarnaast kan een bestuurder ook extern, dus door cliënten of medewerkers, aansprakelijk worden gesteld op grond van een onrechtmatige daad.
Ik vind het van belang dat raden van toezicht zich vergewissen van wie zij als bestuurder in de zorg benoemen. Dit wordt ook expliciet onderdeel van de Zorgbrede Governancecode, zo heb ik van de Brancheorganisaties Zorg begrepen.
Als werkgever van de bestuurder is het eveneens de taak van de raad van toezicht om het functioneren van de bestuurder te beoordelen. Een belangrijk hulpmiddel voor die beoordeling is de accreditatie die de Nederlandse Vereniging van bestuurders in de Zorg (NVZD) heeft ontwikkeld. Hiermee wordt gekeken hoe bestuurders invulling geven aan hun vakontwikkeling en zelfreflectie.
Binnenkort krijgt de honderdste bestuurder een accreditatie uitgereikt. In de loop van dit jaar komt de NVZD ook met een register van bestuurders naar buiten. Zo krijgen raden van toezicht meer middelen in handen om zich vooraf beter te vergewissen van de kwaliteiten van een bestuurder. Ik roep raden van toezicht dan ook op om met hun bestuurder in gesprek te gaan over de mogelijkheid van accreditatie, zodat zij nog beter in staat zijn hun rol van werkgever goed in te vullen.
Ik ben van mening dat hiermee voldoende instrumenten ontwikkeld zijn om juist goede bestuurders te benoemen.
Heeft u signalen dat deze vorm van fraude ook op andere plaatsen speelt? Zo ja, welke acties gaat u ondernemen? Zo nee, bent u bereidt met gemeenten en zorgkantoren in gesprek te gaan om signalen over deze vorm van fraude boven tafel te krijgen?
Het is de verantwoordelijkheid van de handhavingspartijen in de zorgfraudeketen om concrete signalen van fraude af te handelen. De samenwerking tussen de handhavingspartijen heeft vorm gekregen binnen het convenant en Bestuurlijk Overleg Taskforce Integriteit Zorgsector (BO TIZ). Ook Zorgverzekeraars Nederland (namens verzekeraars en zorgkantoren) en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (namens gemeenten) maken deel van uit van dit samenwerkingsverband.
Hoe staat het met het beloofde waarschuwingsregister voor de zorgsector, naar aanleiding van de motie Potters-Van Dijk2, zodat organisaties die een publiekrechtelijke taak uitvoeren in het zorgstelsel informatie over vastgestelde fraude kunnen uitwisselen?
Met ZN en de VNG werk ik momenteel de juridische protocollering en een programma van eisen voor het register verder uit, waarbij de juridische aspecten van de gegevensuitwisseling belangrijke aandachtspunten zijn. Daarnaast voert de VNG een impactanalyse uit naar uitvoeringsvraagstukken voor gemeenten. Ik zal uw Kamer dit najaar, via de vijfde voortgangsrapportage Rechtmatige Zorg, verder informeren over het waarschuwingsregister.
Het bericht dat uitgebuite Roma-kinderen gered en teruggehaald zijn naar Nederland |
|
Marith Volp (PvdA) |
|
Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD) |
|
|
|
|
Kent u het bericht «Uitgebuite Roma-kinderen gered en teruggehaald naar Nederland»?1
Ja.
Waarop baseert de politie haar schatting dat in heel Europa minimaal 300 kinderen op deze wijze worden uitgebuit, namelijk door netwerken die de kinderen bewust inzetten om winkeldiefstallen te plegen, zakken te rollen en te bedelen en daarnaast ook seksueel te exploiteren? Kan worden aangegeven hoeveel van deze kinderen in Nederland worden uitgebuit?
Internationale informatie-uitwisseling met politiediensten in andere landen heeft tot deze schatting geleid. Een aantal kinderen bevindt zich in Nederland. Vanwege opsporingsbelang doe ik geen uitspraken over exacte aantallen.
Hoe is het mogelijk dat een deel van deze Roma-kinderen die in Nederland onder toezicht van de Jeugdbescherming staan, kan verdwijnen? Hoe wordt voorkomen dat wanneer deze kinderen in opvanghuizen worden geplaatst, die kinderen weglopen omdat zij daartoe door hun «familie» worden gesommeerd?
De ervaring leert dat deze kinderen snel weglopen uit opvanghuizen en jeugdhulpinstellingen. Soms gebeurt dat omdat zij daartoe worden aangezet door ouders of volwassenen die claimen familie te zijn van het kind maar dat in werkelijkheid niet zijn. Een ondertoezichtstelling kan niet altijd voorkomen dat deze kinderen weglopen en uit beeld verdwijnen. Indien het vermoeden bestaat dat kinderen zich willen onttrekken aan de ondertoezichtstelling, of daartoe worden aangezet, dan kan een machtiging (gesloten) uithuisplaatsing worden gevraagd. Voor onderbouwing van de machtiging uithuishuisplaatsing/gesloten jeugdzorg wordt gebruik gemaakt van informatie over kinderuitbuiting en werkt de Raad voor de Kinderbescherming samen met de politie en het OM en de gecertificeerde instelling voor jeugdbescherming en jeugdreclassering. Een gesloten plaatsing zorgt ervoor dat deze kinderen veilig worden gesteld en geholpen kunnen worden. Desondanks kan met een gesloten plaatsing niet altijd worden voorkomen dat deze kinderen toch weglopen.
Op welke wijze wordt de opvang voor deze kinderen geregeld nadat ze zijn bevrijd uit deze netwerken? Komen zij in aanmerking voor de bestaande regelingen voor slachtoffers mensenhandel? Ook als zij uit de Europese Unie komen?
Deze kinderen kunnen gebruik maken van dezelfde voorzieningen als andere minderjarige slachtoffers van uitbuiting. Voor kinderen met rechtmatig verblijf zijn de reguliere (jeugd)hulpvoorzieningen beschikbaar. Dit betekent dat zij recht hebben op opvang en behandeling en er een kinderbeschermingsmaatregel kan worden opgelegd (een ondertoezichtstelling of een gezagsbeëindigende maatregel). Kinderen uit de Europese Unie hebben veelal rechtmatig verblijf. Kinderen die uit landen van buiten de Europese Unie komen en geen rechtmatig verblijf hebben, kunnen worden opgevangen in de Beschermde Opvang van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Kinderbeschermingsmaatregelen worden bij deze kinderen uitgevoerd door het Nidos.
Hoe wordt door de politie, bij de aanhouding van Roma-kinderen wegens stelen en het traject daarna, rekening gehouden met het feit dat het kan gaan om een slachtoffer van mensenhandel zoals een officier van justitie aangeeft?
Herkenning van situaties en het kennen van het strafrechtelijke traject hoort bij het vakmanschap van de politie. Het politievakmanschap wordt ondersteund door opleiding, training en briefing, maar ook vanuit verschillende expertisecentra. Specifiek op deze problematiek is in het kader van het landelijk programma «Aanpak uitbuiting Roma-kinderen» binnen de politie het programma Problematische Familienetwerken tot stand gekomen, waarbij de afgelopen 4 jaar kennis is vergaard en handelingsperspectieven zijn ontwikkeld. Het herkennen van mensenhandel is binnen het programma een specifiek actiepunt. Daarnaast worden via het netwerk van de afdelingen Vreemdelingen, Identificatie en Mensenhandel van de politie verschijningsvormen en modus operandi van mensenhandel gedeeld.
Deelt u de mening dat gezien de problematiek rond de Roma-kinderen het onwenselijk is het programma «Aanpak uitbuiting Roma-kinderen» per 1 januari 2017 stop te zetten omdat het beter is deze kwetsbare groep preventief te beschermen tegen uitbuiting en tegen mensenhandelaren? Zo ja, op welke wijze wordt dit programma gecontinueerd. Zo nee, waarom niet?
Het landelijk programma «Aanpak Uitbuiting Roma-kinderen» is opgezet als een tijdelijk programma dat, na al een keer verlengd te zijn, gaat eindigen in de huidige vorm. Na de eerste verlenging is in het programma het doel gesteld om voldoende instrumentarium en handelingsperspectief te ontwikkelen waarmee gemeenten en partners binnen de keten zorg en veiligheid zelfstandig aan de slag kunnen om de problematiek van zeer complexe multiprobleemgezinnen met een Roma achtergrond aan te pakken. Daarnaast is de borging van de al ontwikkelde aanpakken in de betrokken gemeenten een belangrijke doelstelling van het programma. Deze ontwikkeling en borging zullen eind 2016 gereed zijn, waardoor het programma zoals gepland in de huidige vorm zal stoppen. Wel wordt ingezet op het bestendigen van het opgebouwde netwerk en de behaalde resultaten. Daarnaast wordt gekeken op welke wijze de aanpak van criminele uitbuiting van minderjarigen (niet uitsluitend Roma) ook in de toekomst kan worden versterkt.
In hoeverre wordt er in Europees verband samengewerkt teneinde deze rondreizende netwerken, die bewust kinderen inzetten voor criminele activiteiten op te sporen en de kinderen die hierbij slachtoffer zijn van mensenhandel te bevrijden en adequate opvang en zorg te bieden? Wat zijn de resultaten van deze samenwerking? Bent u van mening dat Europa op dit vlak voldoende samenwerkt? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?
De samenwerking in Europa is goed. Er is een geformaliseerde samenwerking opgezet met een aantal landen. In verband met opsporingsbelangen kan ik hierover geen verdere mededelingen doen, behalve dat de politie probeert samen met andere landen de verdachten op te sporen, zodat deze vervolgd kunnen worden. Verder werkt de Nederlandse politie samen met de politiediensten van lidstaten van de Europese Unie in Europol. Signalen over criminele uitbuiting worden ook gedeeld met relevante partners in Nederland, zodat deze beter signalen van kinderuitbuiting herkennen en andere maatregelen kunnen nemen, zoals een ondertoezichtstelling.
Wat voor internationaal onderzoek zoals genoemd in het bericht «Uitgebuite Roma-kinderen gered en teruggehaald naar Nederland» is gestart naar het aantal kinderen dat in Europa worden uitgebuit door hen te verplichten per dag een bepaald bedrag bij elkaar te stelen?
Het opsporingsonderzoek is momenteel nog in uitvoering. In verband met de opsporings- en vervolgingsbelangen is het niet mogelijk in dit stadium verdere mededelingen te doen.
Het bericht ‘Kinderen verdwenen uit azc Ter Apel; verdachten kinderuitbuiting opgepakt’ |
|
Tjeerd van Dekken (PvdA), Attje Kuiken (PvdA) |
|
Klaas Dijkhoff (staatssecretaris justitie en veiligheid) (VVD) |
|
|
|
|
Bent u bekend met het bericht over de arrestaties van mogelijke mensenhandelaren door de Spaanse politie?1
Ja.
Kunt u de berichtgeving bevestigen, waaruit blijkt dat twee jonge kinderen die bij de arrestaties aangehouden zijn, eerder uit het asielzoekerscentrum in Ter Apel zijn verdwenen? Wat gaat er, indien deze berichtgeving juist blijkt te zijn, gebeuren met deze jongeren, welke invloed zal dit hebben op hun asielprocedure in het kader van de Dublinregelgeving en welke stappen zullen worden ondernomen teneinde herhaling bij deze kinderen te voorkomen?
Omwille van de privacy en de veiligheid van de jongeren ga ik niet in op de individuele omstandigheden in deze zaak. Ik kan daarom niet ingaan op de huidige verblijfsrechtelijke procedures van deze jongeren, noch kan ik iets zeggen over hun huidige verblijfplaats en eventuele getroffen beschermingsmaatregelen. In zijn algemeenheid kan ik wel aangeven dat buitenlandse slachtoffers van mensenhandel aanspraak kunnen maken op de verblijfsregeling mensenhandel. De aanpak van mensenhandel is er onder meer op gericht om slachtoffers van mensenhandel te beschermen door hen uit de onveilige situatie te halen en adequate zorg te bieden. Onder andere het project Nationaal Verwijsmechanisme Mensenhandel is hierop gericht.
Hoe verhoudt de arrestatie van de man en vrouw, die vermoedelijk onderdeel uitmaken van een internationaal netwerk van mensenhandelaren, zich tot de verdwijningen van grotere groepen kinderen uit Nederlandse asielzoekerscentra? Bestaan er vermoedens dat dit netwerk ook verantwoordelijk is voor eerdere verdwijningen van jongeren?
Er zijn geen signalen of vermoedens dat er een samenhang is tussen deze zaak en andere vermissingen van kinderen uit asielzoekerscentra. In zijn algemeenheid kan ik zeggen dat de aanpak van mensenhandel en mensensmokkel een prioriteit is van Nederland en voortdurend de aandacht heeft van de opsporingsdiensten.
Op welke manier zet de Nederlandse politie zich momenteel in deze kwetsbare kinderen op te sporen en wat gebeurt er teneinde te voorkomen dat deze kinderen slachtoffer worden van een van de vier kinderhandel- en uitbuiting netwerken die actief zijn in Nederland?
Voor de beantwoording van vraag 4 en 5 verwijs ik naar het antwoord op vraag 7 van het lid Volp (PvdA), ingezonden 24 juni 2016 (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2015–2016, nr. 3368).
Is er op dit punt samenwerking met Europese politie instanties? Zo ja, hoe verloopt deze samenwerking en welke stappen zijn onlangs ondernomen om de informatie overdracht te versterken, naar aanleiding van berichten over internationale mensenhandelnetwerken? Zo nee, waarom niet?
Zie antwoord vraag 4.
De onwil bij OM en FIOD om frauderende franchisegevers aan te pakken |
|
Mei Li Vos (PvdA) |
|
Henk Kamp (minister economische zaken) (VVD), Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD) |
|
|
|
|
Herinnert u zich het antwoord op vraag zeven van eerdere vragen over de onwil bij Openbaar Ministerie (OM) en Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst (FIOD) om frauderende franchisegevers aan te pakken?1
Ja.
Wat is uw reactie op de brief van het OM aan gedupeerde franchisenemers, waarin het OM meedeelt na een FIOD-onderzoek aangiften over franchisefraude niet te vervolgen omdat volgens het OM en FIOD niet gebleken is van een redelijk vermoeden van het plegen van strafbare feiten, maar dat dit niet inhoudt dat er wel sprake kan zijn van een civielrechtelijke aansprakelijkheid?2
De in vraag 2 aangehaalde brief van het OM houdt verband met een door een aantal franchisenemers gedane aangifte van franchisefraude, welke door verschillende franchisegevers zou zijn gepleegd. Op uitnodiging van het OM hebben deze franchisenemers mondeling een toelichting gegeven op alle verstrekte stukken. De FIOD heeft – zoals gebruikelijk is wanneer een dergelijke aangifte van mogelijke strafbare feiten wordt ontvangen – onder leiding van het OM alle bekend geworden informatie zorgvuldig onderzocht en beoordeeld aan de hand van aspecten als strafbaarheid, bewijsbaarheid en opportuniteit op basis van de specifieke omstandigheden van het geval.
Het onderzoek heeft geresulteerd in de beslissing van het OM om niet te vervolgen. Deze beslissing is onder meer bij brief van 25 juni 2015 aan de aangevers kenbaar gemaakt. Daarbij is ook verwezen naar de mogelijkheid om tegen de beslissing van het OM een procedure op grond van artikel 12 van het Wetboek van Strafvordering bij het Gerechtshof te starten. In de in vraag 2 aangehaalde brief van het OM is eveneens naar die mogelijkheid verwezen. Een dergelijke artikel 12-procedure is op dit moment ook aanhangig. Ik kan daar verder niets over zeggen zolang deze procedure nog loopt.
In de Nederlandse Franchise Code wordt aandacht besteed aan de gewenste transparantie omtrent financiële aspecten van de (beoogde) samenwerking tussen franchisegever en franchisenemer. Praktijkgevallen zoals de in uw vragen aangehaalde situatie onderstrepen het belang daarvan. Daarom is mijn beleid gericht op bevorderen van toepassing van de Nederlandse Franchise Code.
Deelt u de mening dat het ontbreken van een vervolgbeslissing gedupeerde franchisenemers van de wal in de sloot helpt? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?
Zoals ook blijkt uit het voorgaande antwoord, heeft het OM in de onderhavige kwestie besloten om niet te vervolgen. Deze beslissing is zowel mondeling als schriftelijk kenbaar gemaakt aan de aangevers. In de lopende artikel 12-procedure beoordeelt het gerechtshof het beklag van de belanghebbenden, inclusief voor zover dat ziet op de wijze waarop de aangifte door het OM is afgedaan. Ik kan daar verder niets over zeggen zolang deze procedure nog loopt.
Deelt u de mening dat het onwenselijk is dat het OM volstaat met meedelen van eindconclusies zonder enige vorm van concrete onderbouwing, ook vanuit haar voorlichtende taak? Zo ja, gaat u erop toezien dat het OM helder uitlegt waarom zij geen aanknopingspunten ziet? Zo nee, waarom niet?
Zie antwoord vraag 3.
Ziet u overeenkomsten met het verloop van de rechtszaak waarin het OM DTZ Zadelhoff verdenkt van vervalsen van vastgoedtaxaties voor Klaas Hummel en de zaak van de gedupeerde franchisenemers? Zo ja, kunnen de gedupeerde franchisenemers dan ook hun recht halen? Zo nee, waarom niet?3
Het gebruiken van een taxatierapport voor andere doelen dan waarvoor het is opgesteld of het laag inschatten van de waarde van een zaak is op zichzelf geen van beide strafbaar. Het is aan het OM om vast te stellen of een geheel van feiten en omstandigheden een strafbaar feit oplevert. Elke aangifte van mogelijke strafbare feiten wordt beoordeeld op de wijze zoals hiervoor beschreven. Het OM doet verder geen mededeling over de vraag waar zij wel of geen onderzoek naar doet.
Wat is uw inhoudelijke reactie op het gegeven dat in één van de franchisezaken, waar in vraag twee aan wordt gerefereerd, sprake was van rapporten voor de verzekering (over nieuwwaarde/vervangingswaarde) die in het bedrijfsplan door de franchisegever waren gebruikt om een hoge koopsom van de inventaris te onderbouwen? Is het aannemelijk en daarmee laakbaar dat de koper (franchisenemer) en de bank op basis van verkeerde informatie zijn overgehaald tot het betalen en het financieren van dat bedrag? Welke consequenties trekt u daaruit voor het beleid?
Zie antwoord vraag 2.
Kunt u toelichten wat het juridische doorslaggevende verschil is tussen een misbruikt taxatierapport roerende zaken/bedrijfsinventaris (verzekeringswaarde) enerzijds en een «geforceerd lage waardebepaling» van onroerende zaken anderzijds?
Zie antwoord vraag 5.
Welke conclusies trekt u bij de casus waarin door een franchiseketen bij tientallen financieringsaanvragen door de franchisegever is gerekend met een loonkostenpercentage van 6 tot 8%, terwijl een gerechtelijke deskundige heeft verklaard dat dit een «ridicuul laag» percentage was, omdat het percentage 6 tot 8% de helft is van wat in de branche gebruikelijk is?
Zie antwoord vraag 2.
Kunt u verklaren waarom het structureel rekenen met een te lage kostenfactor in exploitatiebegrotingen niet als «listige kunstgreep»4 kan worden aangemerkt om franchisenemers tot het aangaan van een schuld (investeringen, fee’s e.d.) te bewegen? Welke gevolgen heeft dit voor uw beleid ten aanzien van franchising?
Zie antwoord vraag 2.
Vallen publiekelijk gewekte verwachtingen die niet worden waargemaakt na het aangaan van de samenwerking tussen franchisegever en franchisenemer mogelijk onder de strafbaarstelling volgens de wet over acquisitiefraude? In welke mate heeft de franchisenemer met deze mogelijkheid in de wet over acquisitiefraude voldoende juridische bescherming?
De Wet van 29 maart 2016 tot wijziging van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Strafrecht, welke wet op 1 juli jl. in werking is getreden, heeft tot doel acquisitiefraude door het doen van misleidende mededelingen jegens diegenen die handelen in de uitoefening van hun beroep, bedrijf of organisatie tegen te gaan, onder meer door een specifieke strafbaarstelling van acquisitiefraude.
Het is niet mogelijk om in algemene zin een uitspraak te doen over de vraag of publiekelijk gewekte en niet waargemaakte verwachtingen in de samenwerking tussen franchisegever en franchisenemer vallen onder de strafbaarstelling zoals hiervoor genoemd. Datzelfde geldt voor de algemene vraag of een franchisenemer met de inwerkingtreding van de nieuwe wetgeving omtrent acquisitiefraude voldoende juridische bescherming geniet. Iedere strafrechtelijke kwestie kent zijn eigen feiten en omstandigheden. Of er in een zaak sprake kan zijn van bijvoorbeeld valsheid in geschriften, oplichting of meer specifiek acquisitiefraude dan wel een andere strafbare gedraging, zal per geval moeten worden beoordeeld op basis van feiten en omstandigheden.
Welke opvallende veranderingen, ontwikkelingen of gebeurtenissen heeft u in de franchisewereld waargenomen nu de Nederlandse Franchise Code (NFC) ongeveer een half jaar geldt?
De NFC is in februari 2016 gepresenteerd. Op dit moment is er nog sprake van zuivere zelfregulering. Dat betekent dat partijen bij een franchiseovereenkomst in hun overeenkomst moeten vastleggen dat zij willen dat de NFC van toepassing is op hun samenwerking, en hun franchiseovereenkomst zelf inhoudelijk moeten vormgeven langs de door de NFC beschreven lijnen. Verschillende franchisegevers hebben hun overeenkomsten inmiddels aangepast om de NFC van toepassing te verklaren. Helaas geldt dit nog niet voor alle franchisegevers.
Binnen de sector wordt gesproken over het vormen van een platform waarin zowel franchisenemers als franchisegevers zijn vertegenwoordigd. Verschillende initiatieven op dat punt zijn onder mijn aandacht gebracht. Ik heb de initiatiefnemers erop gewezen dat het aanbeveling verdient om gezamenlijk door te gaan met het ontwikkelen van een franchiseplatform van waaruit implementatie van de code kan worden bevorderd en geschillenbeslechting kan worden gerealiseerd. Daarvoor is, indien nodig en voor zover passend binnen de staatssteunkaders, ook wat financiële ondersteuning mogelijk. Aan dit laatste heb ik de voorwaarden verbonden dat initiatiefnemers de NFC moeten onderschrijven, een evenwichtige inbreng van franchisegever en franchisenemers moeten organiseren en continuïteit moeten bieden ten opzichte van de schrijfcommissie die de NFC heeft opgesteld.
Onlangs verklaarde u dat u de mogelijkheid verkent tot wettelijke verankering van de NFC; wat is de voortgang van deze verkenning?5
De verkenning vordert gestaag. Voor dit moment wil ik de sector nog de ruimte geven om te tonen dat navolging van de NFC zonder wettelijke verplichting daartoe van de grond komt. Tegelijkertijd heb ik geen onduidelijkheid laten bestaan over mijn voornemen tot wetgeving als deze navolging niet spontaan tot stand komt. Ik zal u in het najaar berichten over aanpak die ik op dat punt op het oog heb.
Hoeveel franchisenemers zijn failliet gegaan door toedoen van franchisegevers die wisselende inboedeltaxaties of onjuiste informatie opgaven in de precontractuele fase? Kunnen deze gedupeerde franchisenemers met terugwerkende kracht beroep doen op de wet acquisitiefraude die per 1 juli ingaat en eventueel ook aangifte doen op basis van deze wet?
In de faillissementsstatistieken worden franchiseondernemingen niet specifiek onderscheiden, over het aantal door faillissement getroffen franchiseondernemingen en de door hen geleden schade heb ik geen gegevens.
Een wet heeft niet terugwerkend invloed op situaties die al bestonden voordat de wet gold, tenzij uitdrukkelijk anders is bepaald. De Wet acquisitiefraude kent geen uitdrukkelijke terugwerkende kracht en is dus toepasselijk op aangeboden franchiseovereenkomsten vanaf het moment van inwerkingtreding van de wet.
Zijn aspirant-franchisenemers die in onderhandeling zijn met franchisegevers (de precontractuele fase) te kwalificeren als ondernemer? Zo ja, waarom wel? Zo nee, waarom niet en welke gevolgen heeft dit voor het beleid? Kunnen gedupeerde franchisenemers beroep doen op de wet oneerlijke handelspraktijken6 als burger en consument wanneer de franchisegever onjuiste informatie in de precontractuele fase aan de aspirant-franchisegever heeft gegeven?
Een consument is volgens artikel 6:193a lid 1 sub a BW een natuurlijk persoon die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf. Een aspirant-franchisenemer die al een bedrijf heeft, valt daarom niet onder het begrip consument.
De bescherming tegen oneerlijke handelspraktijken gold tot nu toe alleen voor consumenten, maar door de invoering van de initiatiefwet acquisitiefraude wordt de werking van deze bescherming uitgebreid naar ondernemers via de invoeging van leden 2 t/m 4 art. 6:194 BW. Deze regeling betreft nu ook de informatieverplichting omtrent zakelijke overeenkomsten. Artikel 6:195 BW regelt daarbij de omkering van de bewijslast van de benadeelde naar de aanbieder.
Dit is bijvoorbeeld relevant in de context van franchising. Wanneer de franchisegever als aanbieder van de overeenkomst niet voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomst de juiste en volledige informatie geeft, kan de benadeelde de rechter verzoeken de overeenkomst te ontbinden. De bewijslast omtrent de juistheid en volledigheid van de vooraf verstrekte informatie rust hierbij op de franchisegever.
Genieten toekomstige franchisenemers en zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) die nog geen bedrijf hebben op het moment van het aangaan van (financierings)overeenkomsten consumentenbescherming (volgens de wet oneerlijke handelspraktijken), of dient de wetsbepaling te worden gelezen als «toekomstige uitoefening», of ligt juist vanwege de rechtsbescherming een beperktere uitleg voor de hand?
Het is aan de rechter om specifieke uitleg te geven aan de interpretatie van rechtsregels. Wel kan in het achterhoofd worden gehouden dat de Wet op oneerlijke handelspraktijken tot doel heeft de consument te beschermen, niet de (kleine) ondernemer. Financieringsovereenkomsten om een bedrijf op te richten lijken ver af te staan van dat doel.
Beschouwt de Autoriteit Financiële Markten (AFM) de aspirant (de nog niet gestarte) franchisenemer en zzp’er ook als haar doelgroep bij de controle van banken, gelet op de definitie van consument van wet op financieel toezicht?
De Wet op het financieel toezicht (Wft) is van toepassing op financiële dienstverlening aan consumenten en is voor een aantal financiële producten ook van toepassing op dienstverlening aan alle cliënten. Dit geldt bijvoorbeeld voor dienstverlening met betrekking tot verzekeringen. Zzp’ers en franchisegevers die handelen in de uitoefening van hun beroep of bedrijf (en niet privé) worden als cliënten beschouwd. Dit betekent dat wanneer zzp’ers of franchisenemers een verzekering afsluiten, de Wft op deze dienstverlening van toepassing is.
De Wft is ten aanzien van andere financiële producten, zoals krediet, alleen van toepassing op financiële dienstverlening aan consumenten. Het begrip consument in de zin van de Wft heeft als uitgangspunt dat het gaat om personen die niet handelen in de uitoefening van hun beroep of bedrijf. Dit betekent dat wanneer zzp’ers en franchisenemers voor een financiering/krediet voor hun beroep of bedrijf naar een bank of een andere financiële dienstverlener gaan, zij dan in de zin van de Wft niet als consument handelen. In dat geval is de Wft niet van toepassing.
Deelt u de mening dat de groeiende groep starters zonder de kennis en ervaring die vergelijkbaar is met die van hun contractspartij extra bescherming nodig hebben, gezien de ongelijke machtsverhouding?
De NFC biedt extra bescherming aan starters in die zin dat juist in de fase voorafgaand aan het tot stand komen van een franchiseovereenkomst specifieke informatieverplichtingen gelden voor de franchisegever. Op dit moment is dat nog zelfregulering en hebben partijen de vrijheid om de NFC al dan niet van toepassing te verklaren. Een aspirant franchisenemer kan zich tot op zekere hoogte beveiligen tegen de ongelijke machtsverhouding die u noemt, door vroegtijdig na te gaan of de NFC van toepassing is verklaard in de overeenkomst die hem of haar wordt aangeboden.
Deelt u de mening dat, alles beschouwend, het tijd is om de franchiseovereenkomst «benoemd» te maken? Zo ja, wanneer komt u met het voorstel? Zo nee, waarom niet?
Het inrichten van wetgeving rond de franchiseovereenkomst als «benoemde overeenkomst» is één van de mogelijkheden om regels voor de franchisesector vast te leggen. Ik zal u in het najaar berichten over aanpak die ik op dat punt op het oog heb.
Het aantal slachtoffers van sextortion dat explosief groeit |
|
Vera Bergkamp (D66) |
|
Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD), Martin van Rijn (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (PvdA) |
|
|
|
|
Kent u het artikel «Steeds meer slachtoffers seksafpersing»?1
Ja.
Kunt u uiteenzetten in hoeverre u het oordeel van Arda Gerkens, directeur van Help Wanted (landelijke meldpunt van online seksueel misbruik) deelt, dat het zorgelijk is dat het aantal slachtoffers van seksafpersing explosief groeit? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat bent u voornemens hieraan te doen?
Uit de cijfers van het meldpunt volgt dat in 2015 in totaal 721 maal melding bij het meldpunt werd gedaan van afpersing met seksueel getinte beelden. In iets meer dan de helft van deze gevallen (368 maal) gaat het om het in het artikel genoemde specifieke vorm van afpersing, waarbij jongens en mannen via een chatsite of facebook worden verleid tot webcamseks met een buitenlands «meisje». In 2014 lag het aantal meldingen van deze laatste, specifieke vorm van afpersing nog iets hoger (427). Op basis van deze cijfers kan dan ook niet geconcludeerd worden dat de afgelopen periode het aantal slachtoffers explosief is gegroeid.
De hulplijn Help Wanted geeft de melders advies en tips over welke stappen in hun specifieke situatie het beste gezet kunnen worden, zoals bijvoorbeeld hoe zij belastende beelden van het internet kunnen laten verwijderen. Het is een goede zaak dat de slachtoffers van deze vorm van afpersing de hulplijn goed weten te vinden.
Kunt u een verklaring geven voor de explosieve groei van seksafpersing, die voornamelijk plaats vindt onder mannen? Zo nee, waarom kunt u dit niet? Bent u eventueel bereid dit te onderzoeken?
Zie antwoord vraag 2.
In hoeverre bent u bereid slachtoffers van seksafpersing steun te bieden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u uitleggen op welke manier?
De inspanningen van het Ministerie van Veiligheid en Justitie zijn erop gericht om er voor te zorgen dat slachtoffers naar eigen behoefte zo goed mogelijk worden beschermd en ondersteund. Dat kan vóór, tijdens of na een strafrechtelijk onderzoek en/of een strafproces zijn.
Allereerst moet zoveel mogelijk worden voorkomen dat slachtoffers opnieuw slachtoffer worden of dat door het strafproces secundaire victimisatie optreedt. De implementatie van de Europese Richtlijn «minimumnormen voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers» zal een belangrijke verbetering betekenen voor de bescherming van slachtoffers. Het wetsvoorstel tot implementatie van deze richtlijn is aanhangig in de Eerste Kamer.
De beoordeling van de kwetsbaarheid van slachtoffers en de te nemen maatregelen wordt op termijn geconcretiseerd met de introductie van het instrument van de individuele beoordeling in de strafrechtsketen. In twee politieregio’s wordt thans met dit instrument geëxperimenteerd. Het instrument van de individuele beoordeling vloeit voort uit bovengenoemde richtlijn en moet de professional in de strafrechtsketen beter in staat stellen om de beschermingsbehoefte van slachtoffers in kaart te brengen en te koppelen aan de inzet van onder andere (privacy-) beschermende maatregelen.
Op welke manier bent u voornemens het stigma en taboe rondom seksafpersing te doorbreken? Welke rol ziet u hier weggelegd voor voorlichting?
Voorlichting is uiteraard van groot belang, niet alleen om het stigma en taboe te doorbreken maar ook om mensen weerbaar te maken als het gaat om zaken als sextortion en sexting. Het kabinet investeert daarbij vooral in de weerbaarheid van jongeren.
Sinds december 2012 zijn seksualiteit en seksuele diversiteit als kerndoelen voor het onderwijs ingevoerd, wat betekent dat scholen verplicht zijn hier aandacht aan te besteden. Bij het onderdeel seksualiteit gaat het ook om seksuele weerbaarheid en het tegengaan van seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap bevordert via het programma «mediawijsheid» van Mediawijzer.net dat zowel opvoeders, scholen als kinderen zelf verstandig met (nieuwe) media leren omgaan. Ouders, jongeren en scholen krijgen informatie rondom het gebruik van media om zo bewust, kritisch, veilig en verstandig mediagebruik te bevorderen.
Het Nederlands Jeugdinstituut krijgt steun voor onderzoek en voorlichting aan (professionele) opvoeders. Met het project «Mediaopvoeding» wordt het huidige aanbod in kaart gebracht en worden nieuwe producten, materialen en diensten voor professionals ontwikkeld om de ontwikkeling van kinderen te versterken en de risico’s van onveilig mediagebruik tegen te gaan.
Deelt u de mening dat het wenselijk is dat iedereen zonder schaamte en stigma aangifte zou moeten kunnen doen van seksafpersing? Zo ja, wat is uw reactie op de verschillen tussen de cijfers van Interpol en het aantal aangiftes van seksafpersing in de praktijk?
Ja, ik deel die mening. Het Openbaar Ministerie registreert niet specifiek op gevallen waarbij sprake is van dwang of afpersing met een seksueel motief. Een vergelijking met eventuele cijfers van Interpol is derhalve niet mogelijk.
Kunt u toelichten wat u voornemens bent te doen om de criminele organisaties, die volgens Roeland van Zeijst, cyber-expert van de Landelijke Recherche en digital crime officer bij Interpol, vaak achter gevallen van seksafpersing zitten, aan te pakken?
Het aanpakken van de genoemde criminele organisaties, die doorgaans buiten Europa zijn gevestigd, gebeurt via gecoördineerde Interpol-operaties waarin ook de Nederlandse politie participeert. Hierbij wordt gewerkt vanuit zowel het perspectief van zeden- als cybercrime. Op de inhoudelijke kant van dergelijke Interpol-operaties kan ik niet verder ingaan.
Binnen Nederland investeert de politie in het geven van voorlichting en het aanmoedigen van slachtoffers om aangifte of melding te doen, alsmede om nooit te betalen of op eisen in te gaan.
Kunt u uiteenzetten welke juridische mogelijkheden er zijn om de criminele organisaties, of personen die zich schuldig maken aan seksafpersing, te vervolgen en te veroordelen? Zijn deze maatregelen voldoende om tot vervolging en/of veroordeling te komen? Zo nee, waarom niet?
Graag wijs ik uw Kamer erop dat mijn ambtsvoorganger, naar aanleiding van schriftelijke Kamervragen op 24 november 2014 gesteld door het lid Rebel (PvdA), op grond van het auteursrecht, burgerlijk recht en strafrecht een uitvoerig overzicht heeft gegeven van de huidige juridische mogelijkheden om op te treden tegen «wraakporno» dan wel «seksafpersing».2
Voorts worden met het wetsvoorstel computercriminaliteit III (CCIII) nieuwe strafbaarstellingen geïntroduceerd op grond waarvan het strafbaar wordt om vertrouwelijke gegevens van personen, zoals seksueel getint beeldmateriaal, te kopiëren of gegevens die door misdrijf zijn verkregen voorhanden te hebben of bekend te maken. Daarnaast heb ik in mijn brief aan uw Kamer van 29 februari 2016 over zedenmisdrijven3 aangegeven dat «sextortion» dan wel «seksafpersing» momenteel niet strafbaar is gesteld als zedendelict. Ik ben voornemens om in het kader van de modernisering van de zedentitel de mogelijkheid te onderzoeken of seksuele afpersing met een seksueel motief strafbaar gesteld kan worden als zedendelict.
Kunt u aangeven op welke artikelen in het Wetboek van Strafrecht een beroep gedaan kan worden bij het bestrijden van de daders van seksafpersing?
Zie antwoord vraag 8.
Busterreur in Almere |
|
Louis Bontes (GrBvK), Joram van Klaveren (GrBvK) |
|
|
|
|
Bent u bekend met het bericht «Busdienst gestopt na golf vernieling»?1
Ja.
Hoe is het mogelijk dat de onveiligheid op de betreffende route zo groot is geworden dat het vervoersbedrijf geen andere oplossing zag dan het tot nader order stoppen met de dienst?
Naar aanleiding van een aantal betreurenswaardige incidenten in Almere in het weekend van 12 juni, waarbij bussen van vervoerder Connexxion zijn bekogeld door jongeren met stenen, heeft Connexxion besloten om het busvervoer enige uren stil te leggen. Het busvervoer is daarna weer hervat.
Waarom is er niemand van de liefst dertig tot veertig jongeren, die stelselmatig bussen met stenen bekogelen, opgepakt en vastgezet?
Het Openbaar Ministerie (OM) heeft mij gemeld dat er ongeveer tien incidenten zijn geweest waarbij met stenen tegen bussen is gegooid of anderszins vernieling van bussen of busruiten heeft plaatsgevonden. Dit betreft de zaken waarbij daadwerkelijk sprake is van strafbare feiten, anders dan baldadigheid. Er zijn vooralsnog geen aanwijzingen dat dit telkens binnen eenzelfde groepsverband gebeurt. Een aantal aanhoudingen is inmiddels verricht. Nu het onderzoek naar deze diverse incidenten nog loopt, kan ik hier op dit moment geen verdere inhoudelijke mededelingen over doen.
Ik wil benadrukken dat agressie tegen werknemers met een publieke taak onacceptabel is. Hier wordt dan ook krachtig tegen opgetreden. In dit kader zijn tussen politie en OM Eenduidige Landelijke Afspraken (ELA) gemaakt over de opsporing en vervolging van dit type delicten. De ELA zijn opsporings- en vervolgingsafspraken over onder meer prioritaire afhandeling, eenduidige registratie, werkgeversaangifte, domiciliekeuze en een verhoogde strafeis (+200%). De afspraken beogen een uniforme aanpak en behandeling van agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak.
Ik werk samen met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu en met decentrale overheden, vervoerders en vakbonden aan een gezamenlijke integrale veiligheidsaanpak voor het openbaar vervoer. Alleen samen kunnen we deze maatschappelijke problematiek aanpakken. Deze aanpak is gebaseerd op de High Impact Crime (HIC)-aanpak van mijn ministerie. Een dadergerichte aanpak is een belangrijk onderdeel hiervan.
Deelt u de mening dat er nimmer gezwicht mag worden voor het gespuis en alles uit de kast moet worden getrokken om de bus gewoon te laten rijden, het tuig op te laten pakken en zo spoedig mogelijk te laten berechten?
Zie antwoord vraag 3.
Bent u bereid de burgemeester van Almere aan te sporen om een «zero-tolerance»-beleid te voeren?
Nee. De handhaving van de openbare orde is primair de verantwoordelijkheid van de burgemeester van Almere. De burgemeester legt daarover verantwoording af aan de gemeenteraad.
Het artikel ‘Burgemeester Almere heeft geen tijd’ |
|
Helma Lodders (VVD), Betty de Boer (VVD), Michiel van Veen (VVD) |
|
Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD) |
|
|
|
|
Bent u bekend met het artikel «burgemeester Almere heeft geen tijd»?1
Ja.
Klopt het dat in de Kruidenwijk autobussen meermaals zijn bekogeld met stenen door een groep van circa dertig jongeren? Wat vindt u van deze situatie?
Het Openbaar Ministerie (OM) heeft mij gemeld dat er ongeveer tien incidenten zijn geweest waarbij met stenen tegen bussen is gegooid of anderszins vernieling van bussen of busruiten heeft plaatsgevonden. Dit betreft de zaken waarbij daadwerkelijk sprake is van strafbare feiten, anders dan baldadigheid. Er zijn vooralsnog geen aanwijzingen dat dit telkens binnen eenzelfde groepsverband gebeurt. Een aantal aanhoudingen is inmiddels verricht. Nu het onderzoek naar deze diverse incidenten nog loopt, kan ik hier op dit moment geen verdere inhoudelijke mededelingen over doen.
Ik vind het betreurenswaardig dat vervoerder Connexxion genoodzaakt was het busvervoer enige uren stil te leggen vanwege deze incidenten. Ik wil benadrukken dat agressie tegen werknemers met een publieke taak onacceptabel is. Hier wordt dan ook krachtig tegen opgetreden. In dit kader zijn tussen politie en OM Eenduidige Landelijke Afspraken (ELA) gemaakt over de opsporing en vervolging van dit type delicten. De ELA zijn opsporings- en vervolgingsafspraken over onder meer prioritaire afhandeling, eenduidige registratie, werkgeversaangifte, domiciliekeuze en een verhoogde strafeis (+200%). De afspraken beogen een uniforme aanpak en behandeling van agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak.
Ik werk samen met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu en met decentrale overheden, vervoerders en vakbonden aan een gezamenlijke integrale veiligheidsaanpak voor het openbaar vervoer. Alleen samen kunnen we deze maatschappelijke problematiek aanpakken. Deze aanpak is gebaseerd op de High Impact Crime (HIC)-aanpak van mijn ministerie. Een dadergerichte aanpak is een belangrijk onderdeel hiervan.
In hoeverre deelt u de mening dat dergelijk gedrag niet getolereerd mag worden en dat de verantwoordelijke jongeren streng moeten worden gestraft?
Zie antwoord vraag 2.
Wat vindt u ervan dat vervoersmaatschappij Connexxion zich door die situatie genoodzaakt voelt niet langer door de Kruidenwijk te rijden?
Zie antwoord vraag 2.
Welke rol ziet u voor de burgemeester weggelegd in dit soort gevallen?
Ik verwijs naar mijn antwoord op vraag 5 van de leden Bontes en Van Klaveren (beiden Groep Bontes/Van Klaveren) over busterreur in Almere (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2015–2016, nr. 3204).
Klopt het dat er nog niet één stenengooier is aangehouden, terwijl deze situatie al enige tijd speelt? Kunt u de reden hiervoor toelichten?
Nee, dit klopt niet. Ik verwijs naar mijn antwoord op vraag 3 en 4 van de leden Bontes en Van Klaveren (beiden Groep Bontes/Van Klaveren) over busterreur in Almere (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2015–2016, nr. 3204).
Kunt u toelichten wat eraan gedaan zal worden teneinde de betrokken jongeren zo snel mogelijk op te sporen en verantwoordelijk te houden voor hun daden?
Het onderzoek naar de diverse incidenten loopt. Daarbij zullen onder meer camerabeelden worden bekeken, getuigen worden gehoord en verdachten worden verhoord. De gemeente Almere neemt in overleg met de vervoerder extra maatregelen. Er wordt onder andere ingezet op preventie door (meer) cameratoezicht en meer surveillance.
In hoeverre zullen de kosten voor de maatschappij en Connexxion worden verhaald op de verantwoordelijke jongeren?
Mocht het tot een strafrechtelijke vervolging komen, dan kan degene die schade heeft geleden een vordering tot vergoeding van die schade in het strafproces indienen. Ik kan op dit moment echter geen concrete uitspraken doen of, en zo ja, op welke wijze de schade kan of zal worden verhaald op de daders.
Het bericht ‘Miljoenenroof Mozambique liep deels via Amsterdam’ |
|
Ed Groot (PvdA) |
|
Eric Wiebes (staatssecretaris financiën) (VVD) |
|
|
|
|
Bent u bekend met het bericht «Miljoenenroof Mozambique liep deels via Amsterdam»?1
Ik heb kennis genomen van het bericht «Miljoenenroof Mozambique liep deels via Amsterdam». In dit bericht wordt melding gemaakt van een internationale obligatielening die in 2013 door Mozambique is uitgegeven, bedoeld voor de aanschaf van een vloot visserijschepen. De plaatsing van deze obligaties is, zo heb ik begrepen, verlopen via de internationale banken Credit Suisse UK en VTB, met mogelijke gebruikmaking van Mozambique Ematum Finance 2020 B.V. (hierna: Ematum B.V.). De opbrengst van de uitgegeven obligaties zou door Ematum B.V. zijn uitgeleend aan de Mozambikaanse overheid en slechts gedeeltelijk zijn aangewend voor de aanschaf van visserijschepen. In de media is bericht dat Ematum B.V. wordt beheerd door een Nederlands trustkantoor, TMF Management B.V. (hierna: TMF).
Naar aanleiding van dit bericht heb ik overleg gevoerd met De Nederlandsche Bank (DNB) als toezichthouder op trustkantoren. Uit het register van de Kamer van Koophandel blijkt dat TMF bestuurder is van Ematum B.V. en aan Ematum B.V. domicilie verleent.
Klopt het dat de Nederlandse brievenbusmaatschappij Ematum bv betrokken was bij de diefstal van EUR 750 miljoen, geld dat bedoeld was voor de bevolking van Mozambique?
Zie antwoord vraag 1.
Klopt het dat Ematum bv onder beheer stond van de Nederlandse trustfirma TMF? Welke rol had TMF bij Ematum bv? Leverde TMF bestuurders voor deze vennootschap?
Zie antwoord vraag 1.
Welke verantwoordelijkheden heeft een trustmaatschappij ten aanzien van de controle op de activiteiten die bv’s uitvoeren onder beheer van de trustmaatschappij? Welke rol hebben trustmaatschappijen met betrekking tot het signaleren van witwassen, fraude en diefstal?
Trustkantoren hebben een poortwachterfunctie binnen het Nederlandse financieel stelsel. Deze poortwachterfunctie houdt in dat trustkantoren zich moeten inspannen om integriteitrisico’s te identificeren en te beheersen, waaronder in ieder geval wordt verstaan het voorkomen dat het Nederlandse financieel stelsel wordt gebruikt voor het witwassen van geld of het financieren van terrorisme. Van trustkantoren wordt verwacht dat zij in het kader van hun dienstverlening voortdurend onderzoeken of hun cliënten betrokken zijn bij niet-integer handelen waaronder witwassen of financieren van terrorisme.
De Wet toezicht trustkantoren verplicht trustkantoren in dit kader onderzoek te doen naar integriteitsrisico’s en deze risico’s vervolgens adequaat te ondervangen, of af te zien van dienstverlening. Meer specifiek dienen trustkantoren onderzoek te verrichten naar hun cliënten en de vennootschappen die zij beheren («doelvennootschappen»). Een trustkantoor dient onder meer in kaart te brengen wie de uiteindelijk belanghebbende is van een doelvennootschap. Daarbij dienen trustkantoren bijzondere aandacht te hebben voor mensen die actief zijn of waren in de politiek («politically exposed persons» of PEPs). Ook dienen trustkantoren de herkomst en bestemming te kennen van de middelen die betrokken zijn bij een transactie die door een doelvennootschap wordt verricht. Een trustkantoor is verplicht om deze transacties te monitoren en om ongebruikelijke transacties te melden bij de Financiële inlichtingen eenheid (de FIU-Nederland).
Om grip te krijgen op integriteitsrisico’s, dienen trustkantoren een systematische analyse van de integriteitsrisico’s op te stellen. In deze analyse wordt door het trustkantoor uiteen gezet op welke wijze het trustkantoor kan worden geconfronteerd met risico’s op betrokkenheid bij bijvoorbeeld witwassen, (fiscale) fraude, sanctie omzeiling of handelingen die indruisen tegen hetgeen in het maatschappelijk verkeer als betamelijk wordt beschouwd. In deze systematische integriteitsrisicoanalyse dient een trustkantoor ook uiteen te zetten op welke wijze de geïdentificeerde risico’s worden beheerst.
Bent u van mening dat TMF in deze casus haar poortwachtersfunctie serieus heeft genomen?
Dat oordeel is niet aan mij, maar aan de toezichthouder, DNB. DNB heeft aangegeven alle relevante signalen in haar toezicht te betrekken en onderzoek te verrichten daar waar dat nodig is. Eventuele informatie over meldingen van ongebruikelijke transacties of incidentmeldingen, zou bekend kunnen zijn bij de FIU-Nederland, respectievelijk DNB, maar valt onder wettelijke geheimhoudingsbepalingen.
Wat vindt u van de reactie van TMF, dat stelt «Dat het in Maputo gevestigde overheidsbedrijf Ematum SA het geld vervolgens doorsluist zonder er verantwoording over af te leggen, daar kan TMF niets aan doen, zegt de woordvoerder, TMF baseert zich alleen op officiële informatie, niet op geruchten in de media.»? Deelt u de mening dat dit wel van een heel beperkt verantwoordelijkheidsbesef getuigt, en dat deze enge taakvervulling wel erg veel ruimte laat voor fraude waar dan opeens niemand voor verantwoordelijk zou zijn?
Zoals in het voorgaande uiteen is gezet, is een trustkantoor op grond van de Wet toezicht trustkantoren verplicht te onderzoeken met welke redenen er gebruik wordt gemaakt van een Nederlandse doelvennootschap, wie de uiteindelijk belanghebbenden van de doelvennootschap zijn en wat de herkomst en bestemming van de middelen zijn die betrokken zijn bij een transactie die door de doelvennootschap wordt verricht. Wanneer een trustkantoor op grond van dit onderzoek constateert dat er aan haar dienstverlening integriteitsrisico’s zijn verbonden die niet kunnen worden ondervangen met beheersmaatregelen, wordt het trustkantoor geacht deze dienstverlening te weigeren of te beëindigen. Indien een trustkantoor constateert dat er sprake is van een ongebruikelijke transactie die door een doelvennootschap wordt verricht, dan dient zij hiervan melding te maken bij de FIU-Nederland. Een transactie mag in geen geval plaatsvinden als daarmee een strafbaar feit wordt begaan of gefaciliteerd. DNB beoordeelt in de uitoefening van haar toezicht of trustkantoren deze wettelijke verplichtingen naleven.
Welke mogelijkheden hebben Nederlandse instanties, zoals De Nederlandsche Bank (DNB) en de Belastingdienst, om dit soort fraude op te sporen, of in ieder geval te signaleren dat er risico’s op onregelmatigheden bestaan?
DNB heeft als toezichthouder op trustkantoren verschillende onderzoeksbevoegdheden, waaronder de bevoegdheid om informatie op te vragen en inzage te verkrijgen in cliëntdossiers. Ten behoeve van haar toezicht werkt DNB, binnen het samenwerkingsverband van het Financieel Expertise Centrum (FEC). Het FEC is een multidisciplinair samenwerkingsverband tussen DNB, de Autoriteit Financiële Markten, het Openbaar Ministerie, de Politie, de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst, de Belastingdienst en de Financial Intelligence Unit – Nederland, met als doelstelling het versterken van de integriteit van de financiële sector. Dit doet het FEC door het uitwisselen van informatie, het delen van inzicht, kennis en vaardigheden tussen de FEC-partners.
Indien in de uitoefening van haar toezicht blijkt dat een trustkantoor zich niet houdt aan geldende regelgeving, kan DNB interveniëren. Op grond van de Wet toezicht trustkantoren kan DNB onder meer een last onder dwangsom of een bestuurlijke boete opleggen. Met de voorgestelde nieuwe Wet toezicht trustkantoren zal het handhavinginstrumentarium van DNB verder worden uitgebreid.
De Belastingdienst is de uitvoerder van de fiscale wet- en regelgeving en kijkt vanuit dit oogpunt naar de betrokken entiteiten. Wanneer de Belastingdienst mogelijke belastingfraude signaleert kan dit overgedragen worden aan de FIOD. Verder heeft de Belastingdienst, als hij over relevante informatie beschikt, de mogelijkheid om in het kader van de samenwerking in het FEC de betrokken FEC-partners te informeren.
Wat gaat u doen om het toezicht op en het gedrag van trustmaatschappijen te verbeteren?
Uit de toezichtpraktijk is gebleken dat trustkantoren onvoldoende invulling geven aan hun taak als poortwachter van het Nederlands financieel stelsel. Dit is één van de redenen geweest om het wettelijk kader voor trustkantoren te herzien. Recent is het voorstel voor een nieuwe wet, de Wet toezicht trustkantoren 2018, openbaar geconsulteerd.
Met dit wetsvoorstel wordt beoogd het regelgevend kader voor trustkantoren strenger te maken. Er zal bijvoorbeeld aansluiting worden gezocht bij de normen voor een integere en beheerste bedrijfsvoering die ook voor financiële instellingen gelden op grond van de Wet op het financieel toezicht. Ook wordt voorgesteld om een tweehoofdige dagelijkse leiding voor trustkantoren verplicht te stellen. Het concept wetsvoorstel voorziet tevens in de introductie van een grondslag om bij algemene maatregel van bestuur dienstverlening aan of ten behoeve van specifieke structuren te kunnen verbieden.
Daarnaast wordt met het concept wetsvoorstel voorzien in een uitbreiding van het instrumentarium van de toezichthouder. Deze uitbreiding betreft onder meer een verruiming van de bevoegdheid van DNB om een vergunning van een trustkantoor in te trekken. Het wetsvoorstel zal ook voorzien in de mogelijkheid tot het opleggen van hogere bestuurlijke boetes en in een bevoegdheid voor de toezichthouder om bepaalde sanctiebesluiten openbaar te maken.
Deze nieuwe regelgeving is bedoeld om, in combinatie met een verdere inspanning van de trustsector zelf en consequent en doelmatig toezicht, de integriteitproblemen binnen de Nederlandse trustsector aan te pakken.
Een racistische aanval in Zwolle |
|
Tunahan Kuzu (GrKÖ), Selçuk Öztürk (GrKÖ) |
|
Ronald Plasterk (minister binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties) (PvdA), Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD), Lodewijk Asscher (viceminister-president , minister sociale zaken en werkgelegenheid) (PvdA) |
|
|
|
|
Bent u bekend met het bericht «Zwolse zoekt vrouw die glas in haar gezicht duwde»?1
Ja.
Heeft u reeds met de slachtoffers contact gelegd? Zo ja, heeft u namens de Nederlandse regering uw bezorgdheid en medeleven betuigd? Zo nee, waarom nog niet?
Bij dit type delicten zoekt Slachtofferhulp Nederland contact met het slachtoffer om te bespreken of, en zo ja welke ondersteuning gewenst is. Het kabinet ziet geen aanleiding om in dit geval af te wijken van de reguliere ondersteuning en begeleiding die slachtoffers van geweldsdelicten ontvangen. Vanzelfsprekend keur ik elke vorm van geweld af.
Bent u zich ervan bewust dat racistische en discriminatoire denkbeelden leiden tot dit soort gewelddadige gebeurtenissen?
Ik ben mij ervan bewust dat racistische en discriminatoire denkbeelden kunnen leiden tot gedrag dat daarop gebaseerd is en in extreme gevallen zelfs tot gedrag dat gepaard gaat met geweld.
Bent u zich er voorts van bewust dat dit soort gewelddadige gebeurtenissen geen incidenten zijn gezien de stijging van racistische geweldsincidenten die in de laatste twee rapportages racisme, antisemitisme, en extreemrechts geweld in Nederland2 valt waar te nemen? Zo ja, welke specifieke maatregelen gaat u nemen teneinde racistische geweldsincidenten te voorkomen? Zo nee, waarom niet?
Aan de hand van het aantal gemelde incidenten alleen is niet vast te stellen of er ook een stijging is van het aantal incidenten, noch van het aantal incidenten dat gepaard gaat met geweldgebruik. Immers aan de stijging van het aantal gemelde incidenten kunnen ook andere oorzaken ten grondslag liggen zoals een verhoogde meldings- een aangiftebereidheid en de manier van registreren. Het kabinet zet in op een vergroting van de meldings- een aangiftebereidheid bij discriminatie en commune delicten met een discriminatoir aspect. In het Nationaal actieplan tegen discriminatie3 is ingegaan op de inzet vanuit het kabinet om de bewustwording en meldingsbereidheid ten aanzien van discriminatie te versterken.
Het inzicht in de omvang van de problematiek, die zonder meer de aandacht van het kabinet heeft, wordt steeds beter. Elk geval van discriminatoir geweld is er één te veel.
In het geval er sprake is van een commuun feit met discriminatoir aspect, dan moet, volgens de Aanwijzing Discriminatie van het Openbaar Ministerie, een verhoging van de strafeis worden gevraagd van 50 tot 100 procent.
Waarom leggen rechters nu slechts in beperkte mate een taak-/leerstraf op bij discriminatoire incidenten?3 Wat houdt een leerstraf in het kader van discriminatie in?
Het Landelijk Expertise Centrum Discriminatie van het Openbaar Ministerie geeft aan dat de recidive van personen die bestraft worden voor een discriminatiefeit vrijwel nihil is. Het invoeren van een maatregel met als doel speciale preventie lijkt dan ook niet nodig. Overigens bestaat voor de rechter bij vaststelling van strafbare discriminatie reeds de mogelijkheid tot het opleggen van een taakstraf. De taakstraf kan ook een leerstraf inhouden, welke kan worden ingevuld als een leertraject tegen discriminatie.
Ik zie daarom geen aanleiding om een uitgebreidere leerstraf in het leven te roepen, mede omdat het ontwerpen van een educatieve maatregel of leerstraf een arbeidsintensief traject is waarvoor veel geïnvesteerd moeten worden in het inrichten van de maatregel/straf.
Een veroordeling is gebaseerd op alle feiten die op een tenlastelegging staan en die door de rechter bewezen worden geacht. Het is daarom niet mogelijk deze gegevens te splitsen en aan te geven welk deel van de maatregel of straf specifiek voor het discriminatiefeit in een zaak of het discriminatoire aspect van een zaak is opgelegd.
Is de regering bereid een uitgebreidere leerstraf in het leven te roepen, in de vorm van een Educatieve Maatregel Discriminatie, waarbij mensen die discrimineren corrigerend worden bijgeschoold en ervan doordrongen raken dat discriminatie echt niet kan, omdat ook relatief lage recidivecijfers ons er niet van ontslaan dat de discriminatoire denkbeelden die ook zorgen voor subtiele en alledaagse vormen van discriminatie dienen te worden bestreden? Zo ja, op welke termijn? Zo nee, waarom niet?
Zie antwoord vraag 5.
Wat vindt u van het idee politieagenten vrij te maken teneinde gespecialiseerd te worden in het afnemen van aangiften van racisme en discriminatie, daar uit onderzoek blijkt dat er winst valt te behalen in de effectiviteit van de gang van discriminatoire klachten door de strafrechtketen?4
Iedere eenheid beschikt al over een contactpersoon Discriminatie. Ook is er binnen de politie een netwerk Divers Vakmanschap. Dit netwerk is er voor uitwisseling van expertise en ervaringen, maar ook ter ondersteuning van discriminatiezaken. Iedere politiefunctionaris dient echter voldoende sensitief te zijn voor een goede omgang bij aangiftes en de opvolging daarvan.
De politie werkt verder aan bewustwording van de medewerkers met behulp van onder meer het voornoemde netwerk. De politie zet in op verbetering van registratie van aangiften en intensivering van de samenwerking met het OM en de Antidiscriminatiebureaus. De politie maakt voor het eerst dit jaar het zogenoemde Multi Agency Rapport samen met het College voor de Rechten van de Mens voor een betere agendering van discriminatie.
Hoeveel budget en fte’s zijn er vrijgemaakt bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties om discriminatie te bestrijden?
Het bedoelde budget bedraagt voor 2016 452.000 euro; 65.000 euro voor een pilot regionalisering van anti-discriminatievoorzieningen, 37.000 euro voor de jaarlijkse rapportage inzake discriminatieklachten, 100.000 euro voor de basiskosten van de campagne tegen discriminatie en 250.000 euro voor de herhaling van de koepelcampagne tegen discriminatie dit voorjaar.
Daarnaast is in 2008 structureel zes miljoen euro toegevoegd aan het Gemeentefonds in verband met de uitvoering van de Wet gemeentelijke anti-discriminatievoorzieningen.
Bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties houden diverse medewerkers zich met het onderwerp discriminatie bezig. Opgeteld betreft het ongeveer twee fte’s.
Overigens moet worden opgemerkt dat dit maar een klein gedeelte is van het totale budget dat beschikbaar is bij de rijksoverheid voor discriminatiebestrijding.
Het Ministerie van BZK heeft koepelverantwoordelijkheid op het onderwerp discriminatie, maar meerdere departementen zijn verantwoordelijk voor verschillende deelterreinen. Zo zet het Ministerie van SZW zich bijvoorbeeld in voor de bestrijding van racisme, is het Ministerie van OCW verantwoordelijk voor emancipatie en gaat het Ministerie van VWS over de rechten van mensen met een handicap. Vanuit deze deelverantwoordelijkheid zijn er ook bij de ministeries van SZW, OCW, VWS en VenJ financiële middelen beschikbaar gesteld en zijn er ambtenaren die geheel of gedeeltelijk belast zijn met dit onderwerp.
Hoeveel budget en fte’s zijn er bij de Ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Veiligheid en Justitie vrijgemaakt om radicalisering te bestrijden?
Op 29 augustus 2014 stuurde het kabinet het Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme naar de Tweede Kamer. Het actieprogramma vormt het beleidsmatige antwoord op de geconstateerde jihadistische dreiging en bestaat uit 38 zowel repressieve maatregelen gericht op het voorkomen van aanslagen en vervolging van gewelddadige jihadisten, als preventieve maatregelen gericht op het tegengaan en bestrijden van radicalisering. De coördinatie over uitvoering van de integrale aanpak jihadisme is belegd bij de Programmadirectie Contraterrorisme. In 2016 bestond deze Programmadirectie uit circa 45 fte.
In februari 2015 heeft het kabinet besloten om de veiligheidsketen op bepaalde punten te versterken. Voor de preventieve aanpak betekent dit dat een bedrag van € 59 mln. beschikbaar is gesteld voor de periode 2016–2020. Dit geld wordt voor een groot deel ingezet ter ondersteuning van de lokale preventieve aanpak. Het totale bedrag wordt verspreid over vijf jaar ingezet. Dat komt neer op ongeveer € 11,8 mln. per jaar.
Op rijksniveau is er bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie in 2016 € 287.000 vrijgemaakt voor de uitvoering van de maatregelen uit het Actieprogramma gericht op het tegengaan van radicalisering. Bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is voor het tegengaan van radicalisering in 2016 € 3 miljoen, inclusief 10 fte, vrijgemaakt.
Bent u bereid om vóór het plenaire debat naar aanleiding van het verslag van het Algemeen overleg (VAO) Nationaal Actieprogramma tegen discriminatie deze vragen te beantwoorden?
Dit is niet mogelijk gebleken.
Het bericht ‘VVD: ‘Diefstal komt niet bij politie, dat lost het COA op’ |
|
Machiel de Graaf (PVV) |
|
Klaas Dijkhoff (staatssecretaris justitie en veiligheid) (VVD) |
|
|
|
|
Bent u bekend met het bericht «VVD: «Diefstal komt niet bij politie, dat lost het COA op»»?1
Ja.
Deelt u de mening dat de opmerkingen van een VVD-Tweede Kamerlid op 26 oktober 2015 in de genoemde radiouitzending het bewijs vormen van hetgeen u wilt laten onderzoeken door het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) naar aanleiding van eerdere vragen?2 Zo nee, waarom niet?
Zoals ik heb aangegeven in antwoord op eerdere Kamervragen is het zeker geen beleid van het COA om winkeliers te compenseren voor diefstal door asielzoekers. Het zou ook zeer onwenselijk zou zijn als COA-medewerkers dit wel zouden doen.3 Er zijn ons gelukkig geen gevallen bekend waar dit is gebeurd. Het COA is naar aanleiding van de geruchten een en ander nagegaan.
Ook dit heeft geen concrete gevallen opgeleverd. Ik zie dan ook geen aanknopingspunten voor verder onderzoek.
Deelt u de mening dat een eigen COA-onderzoek nu volstrekt onvoldoende is, maar dat de Rijksrecherche moet worden ingezet om te onderzoeken of diefstal door asielzoekers wordt gecompenseerd door het COA en op welke wijze dit zou zijn gebeurd en wellicht nog steeds gebeurt? Zo neen, waarom niet?
Zie antwoord vraag 2.
Bent u bereid om nog voor het weekend deze zaak aan te melden bij de Coördinatie Commissie Rijksrecherche, zodat er snel actie kan worden ondernomen?
Zie antwoord vraag 2.
Onderzoek naar het overlijden van een man in Groningen in 1990 |
|
Ahmed Marcouch (PvdA) |
|
Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD) |
|
|
|
|
Kent u het bericht «De ochtend dat Satan in Groningen huishield. Een reconstructie van de moord op kraker Marco bij het WNC in Groningen, 1990»?1
Ja, dat bericht is mij bekend.
Is er aanleiding om te veronderstellen dat de in het bericht genoemde persoon slachtoffer is van doodslag of moord? Zo ja, is dan vervolging nog mogelijk?
Indien sprake zou zijn geweest van moord zou het delict niet verjaren. Vooralsnog zijn er geen aanwijzingen dat sprake is geweest van moord.
Het onderzoek is in 2005 door het Openbaar Ministerie (OM) gesloten vanwege het ontbreken van voldoende opsporingsindicaties. Indien wordt uitgegaan van het delict doodslag, is het feit op 21 april 2005 verjaard.
Is er verband tussen enerzijds het in het bericht vermelde vertrek van een rechercheur en politiepsycholoog uit het Cold Case Team en de overplaatsing van de toenmalige officier van justitie en anderzijds het vervolg van het strafrechtelijk onderzoek? Zo ja, waaruit bestaat dit verband? Zo nee, waarom niet in hoe verhoudt zich dat tot hetgeen hierover in het bericht wordt gesteld?
Er is geen enkel verband tussen het verloop van het strafrechtelijk onderzoek (en de afdoening ervan) en de wijzigingen in het Cold Case Team.
In 2005 is door de officier van justitie die verantwoordelijk was voor het Cold Case Team op basis van de resultaten van het opsporingsonderzoek besloten het onderzoek te sluiten.
Is er recentelijk vanuit kringen van ex-krakers of andere informatiebronnen informatie over deze zaak bekend geworden die aanleiding kan zijn tot nader strafrechtelijk onderzoek? Zo ja, is of wordt deze zaak heropend en welke overwegingen spelen daarbij een rol?
Zoals opgemerkt in antwoord op vraag 2 zijn er geen aanwijzingen dat sprake is geweest van moord. Tot op heden ontbreken aanwijzingen in die richting. Er is dan ook geen aanleiding het onderzoek te heropenen.
Het bericht ‘Big-data experiment legt onzichtbare criminaliteit bloot’ |
|
Madeleine van Toorenburg (CDA) |
|
Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD) |
|
|
|
|
Heeft u kennisgenomen van de uitkomsten van het programma FinPro, dat de afgelopen jaren op Rotterdam-Zuid is uitgevoerd door het Openbaar Ministerie in samenwerking met financiële partijen, zorgverzekeraars en andere private ondernemingen?1 Bent u bereid het onderzoeksrapport aan de Kamer te sturen?
In opdracht van het College van PG’s van het Openbaar Ministerie is in 2013 het project FinPro gestart om te verkennen of op basis van diverse datareeksen (big data) fraudepatronen kunnen worden herkend. De FinPro-methode is toegepast in een onderzoek in Rotterdam-Zuid. Dit onderzoek vond plaats in de periode van januari 2015 tot februari 2016 in opdracht van de gemeente Rotterdam, het Openbaar Ministerie, Politie en het programmabureau van het Nationaal Programma Rotterdam-Zuid. Bijkomend doel hiervan was om inzicht te verwerven in de mogelijkheden van big data bij het in kaart brengen van onvolkomenheden in datasystemen ten behoeve van het ontdekken van fraudepatronen. Het bericht in het Financieel Dagblad van 9 mei 2016, getiteld «Big-data-experiment legt onzichtbare criminaliteit bloot», heeft voornamelijk betrekking op dit onderzoek.
De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) vormt hierbij het juridisch kader voor zover persoonsgegevens worden verwerkt. In artikel 9, derde lid jo. artikel 23, tweede lid, van de Wbp is vastgelegd dat ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek en statistiek, zoals hier het geval was, onder voorwaarden strafvorderlijke en/of justitiële gegevens verder kunnen worden verwerkt.2 Het project had niet tot doel om strafbare feiten op te sporen en vervolgens te vervolgen, maar om mogelijke fraudepatronen in beeld te brengen. Het is juist dat de gegevens die in het kader van dit project zijn verzameld en verwerkt, zijn vernietigd. Persoonsgegevens mogen op grond van de Wbp immers niet langer worden bewaard dan noodzakelijk is in het licht van het doel, in casu wetenschappelijk onderzoek en statistiek. Dat geldt in het bijzonder ook ten aanzien van gevoelige persoonsgegevens die in dat kader worden verzameld.
Er zijn geen eindrapportages opgesteld. Wel zijn medewerkers van de ministeries van Veiligheid en Justitie, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en andere geïnteresseerde ministeries door het Openbaar Ministerie en via een presentatie van de onderzoekster op hoofdlijnen geïnformeerd over de werkwijze en de conclusies. De bevindingen van het project zien zoals gezegd primair op het verkennen van de mogelijkheden om door het gebruik van big data-analyses fraudepatronen te herkennen. Daarbij hebben deelnemende partijen volledige geheimhouding afgesproken en toegezegd gekregen waar het de inhoud van de aangeleverde informatie en hun identiteit betreft. Tegen die achtergrond kan ik deze informatie niet verstrekken. Daar komt bij dat de informatie betrekking heeft op fraudepatronen en derhalve niet geschikt is om openbaar te worden gemaakt.
De betrokken partijen zijn thans met elkaar, als ook met een aantal geïnteresseerde ministeries, in overleg over welke lessen getrokken kunnen worden uit de opgedane ervaringen. Daar moet wat mij betreft de aandacht op worden gericht. Op dit moment ontbreekt een heldere basis voor het gebruik van de uitkomsten van moderne analysetechnieken door samenwerkingsverbanden ten behoeve van de uitvoering van de wettelijke taken van de deelnemers. Onderzocht wordt of het thans in voorbereiding zijnde wetsvoorstel voor een Kaderwet gegevensuitwisseling in samenwerkingsverbanden hierin kan voorzien. Daarbij geldt dan wel als voorwaarde dat de deelnemers aan een samenwerkingsverband moeten kunnen rechtvaardigen dat het belang dat van de uitkomsten van de door een kaderwet toegestane analysetechniek gebruik wordt gemaakt ten behoeven dan taakuitoefening van de deelnemers, zwaarder weegt dan het belang van bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Ik verwijs hiervoor naar de kabinetsbrief van 19 december 2014 (Kamerstuk 32 761, nr. 79, blz.3.
Deelt u de mening dat het -blijkens de uitkomsten van dit onderzoek, een gemiste kans is dat grootschalige data-analyse klaarblijkelijk onvoldoende wordt benut om fraude en andere vormen van criminaliteit tegen te gaan?
Het doel van het project was om de bewustwording te vergroten van de mogelijkheden die het gebruik van big data, onder andere in het kader van het herkennen van fraudepatronen, biedt. In zoverre is er geen sprake van een gemiste kans.
Waarom heeft de Belastingdienst niet deelgenomen aan deze pilot? Zou dat in de toekomst wel mogelijk zijn? Zo nee, waarom niet?
Voor de Belastingdienst geldt een strikte geheimhoudingsplicht op grond van artikel 67 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen. Die kan voor wat betreft gegevensleveringen aan andere overheidsorganisaties (al dan niet in het kader van een samenwerkingsverband) worden doorbroken. Daarvoor is een wettelijke regeling (voor structurele gegevensleveringen) of een ontheffing (voor ad hoc gevallen) nodig. De fiscale geheimhoudingsplicht biedt op dit moment geen mogelijkheid om gegevens te leveren aan private partijen. Daardoor heeft de Belastingdienst niet kunnen deelnemen aan het project FinPro. Onderzocht wordt of het hiervoor genoemde wetsvoorstel voor een Kaderwet gegevensuitwisseling in samenwerkingsverbanden een basis kan bieden voor gegevensuitwisseling tussen de Belastingdienst en private partijen in de toekomst.
Binnen het Rijk wordt al op verschillende manieren gebruik gemaakt van big data-analyses, waaronder de analyses die de Infobox Crimineel en Onverklaarbaar Vermogen (iCOV) verricht. Verder kan ik wijzen op de proef met een «broedkamer» waarin op het domein van Veiligheid en Justitie naar het voorbeeld van andere organisaties stappen zullen worden gezet om beter gebruik te maken van informatie door deze te ontsluiten uit de ICT-systemen en effectiever te benutten (Kamerstuk 29 279, nr. 298, blz. 3).
Tot slot zal het kabinet in het najaar met een reactie komen op het rapport no. 95 van de WRR, getiteld «Big data in een vrije en veilige samenleving».
Indien uw antwoord op de vorige vraag bevestigend luidt: hoe gaat u (rijksbreed) verder gebruikmaken van grootschalige data-analyse verzameling en verwerking om fraudepatronen beter te ontdekken? Worden er meer pilots opgestart en/of wordt dit programma rijksbreed verder uitgerold, conform de wens van de directeur Nationaal Programma Rotterdam Zuid meer experimenteerruimte te krijgen van het Rijk?2
Zie antwoord vraag 3.
Is het juist dat strafrechtelijke vervolging en opsporing van zaken die zijn aangetroffen in vernoemd programma, alsmede het opleggen van bestuurlijke boetes, niet meer mogelijk is omdat de geanonimiseerde datareeksen na het betreffende onderzoek direct zijn vernietigd? Kunt u nagaan op wiens verzoek van de deelnemende partijen aan dit programma hiertoe besloten is?
Zie antwoord vraag 1.
Indien het antwoord op de vorige vraag bevestigend luidt, kunt u aangeven of deze vernietiging strikt noodzakelijk was geweest, gelet op de geldende wet- en regelgeving? Zo ja, bent u bereid de wet en- regelgeving zo aan te passen dat deze informatie in de toekomst wel behouden kan blijven voor verder (strafrechtelijk) onderzoek? Zo ja, wanneer kan de Kamer voorstellen hiertoe verwachten? Zo nee, waarom niet?
Zie antwoord vraag 1.
Matchfixing en georganiseerde criminaliteit |
|
Tjeerd van Dekken (PvdA) |
|
Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD), Edith Schippers (minister volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD) |
|
|
|
|
Kent u het bericht «Georganiseerde misdaad steeds vaker in matchfixing»?1
Ja.
Deelt u de conclusie van Europol dat «de georganiseerde misdaad steeds vaker betrokken (is) bij het manipuleren van voetbalwedstrijden»? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?
Uit informatie van politie en het Openbaar Ministerie (OM) blijkt dat fraude in de sport om internationale, grensoverschrijdende en georganiseerde criminaliteit kan gaan. Internationale samenwerking is daarom essentieel om fraude in de sport aan te pakken. In het nieuwe Nationaal Dreigingsbeeld Georganiseerde criminaliteit (dat medio 2017 zal verschijnen) zal matchfixing als apart deelonderwerp worden belicht. Dan zal naar verwachting meer duidelijkheid ontstaan over dit fenomeen in Nederland en de mate waarin er verbindingen zijn te leggen met georganiseerde criminaliteit.
Beschikt u ook over informatie waaruit blijkt dat «criminele syndicaten vaker inkomsten uit drugshandel of prostitutie in(zetten) op de internationale gokmarkt»? Zo ja, waaruit bestaat die informatie? Zo nee, blijkt uit Nederlands onderzoek dat er geen sprake is van deze praktijken in Nederland of is er geen onderzoek gedaan?
Zie antwoord vraag 2.
Deelt u de mening dat «matchfixing meer prioriteit (moet) krijgen bij justitie en politie» en dat «de informatie-uitwisseling tussen landen beter» kan?
Matchfixing heeft prioriteit van politie en OM. Ik verwijs u naar het verslag van de rondetafelbijeenkomst van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport van 15 februari 2016. In aanvulling daarop kan ik u nog melden dat op Europees niveau een aantal activiteiten plaatsvindt. Zo neemt Nederland deel aan de EU-expertgroep matchfixing. In deze expertgroep wordt beleidsinformatie gedeeld en worden goede voorbeelden van de aanpak van matchfixing en ervaringen uitgewisseld. Daarnaast vinden bilaterale contacten plaats tussen de verschillende stakeholders op het terrein van sport, kansspelen en opsporing en vervolging.
Verder is de Europese Unie voornemens om samen met de lidstaten toe te treden tot het Verdrag van de Raad van Europa inzake matchfixing. De onderhandelingen hierover in EU-kader zijn nog niet afgerond.
Deelt u de mening van de in het bericht genoemde specialist van Europol en hoofdcommissaris van een in matchfixing gespecialiseerde Duitse politie-eenheid «dat er jaarlijks honderden wedstrijden worden gefixt door criminele organisaties» en dat matchfixing als georganiseerde misdaad moet worden gezien en niet (alleen) als een integriteitskwestie? Zo nee, waarom niet?
Een belangrijke conclusie uit het onderzoek van de Universiteit van Tilburg, de Vrije Universiteit en Ernst & Young naar de aard en omvang van matchfixing in Nederland2 (2013) was dat matchfixing in Nederland voorkomt, maar dat er geen aanleiding is te veronderstellen dat wedstrijden op grote schaal worden gemanipuleerd of hele competities gecorrumpeerd zijn.
Ik verwijs u verder naar het antwoord op vraag 2 en 3.
Deelt u de mening van de genoemde Duitse hoofdcommissaris dat er veel is misgegaan in de zaak rond Rode Paul op het gebied van informatie-uitwisseling met het Nederlandse Openbaar (hierna: OM)? Zo ja, waarom is dat misgegaan en wat is er misgegaan? Wat gaat u doen om herhaling te voorkomen? Deelt u mening van het Nederlandse OM dat dit niet meer kan gebeuren? Zo nee, waarom deelt u die mening niet?.
Het OM heeft over deze zaak altijd contact onderhouden met de Duitse collega’s en heeft dit contact met de Duitse collega’s altijd serieus genomen. Vanaf 2013 is het Functioneel Parket het OM-onderdeel dat zich bezighoudt met het bestrijden van fraude in de sport, dat contact onderhoudt met de Duitse collega’s over de zaak en dat alle signalen die aan Nederland zijn verstrekt heeft beoordeeld. Het meermalen opvragen in het verleden door verschillende opsporings- dan wel vervolgingsdiensten van dezelfde dossierstukken bij de Duitse collega’s is inderdaad niet efficiënt geweest.
Waarom is er niets gedaan met het feit dat liefst driemaal informatie is verstrekt aan Nederland en dat de verschillende parketten er niets mee deden, dit ook in relatie tot de Bochum-tape?
Zie antwoord vraag 6.
Deelt u de mening van het OM dat matchfixing in internationaal verband veel breder aangepakt zou moeten worden? Zo ja, hoe gaat u hier gevolg aan geven? Zo nee, waarom niet?
Ja. Ik verwijs u naar mijn antwoord op vraag 4.
Waarom noemt het OM matchfixing symptoombestrijding terwijl de bestrijding van matchfixing vanaf 2013 prioriteit zou zijn?
Het OM neemt het bestrijden van matchfixing serieus en geeft hier prioriteit aan. Het enkel uitoefenen van repressie door middel van het strafrecht of tuchtrecht is niet voldoende om de problematiek aan te pakken; er dient ook op preventie te worden ingezet. Dat is ook de reden dat de bestrijding van matchfixing en aanverwante risico’s in breder verband geschiedt.
Het bericht ‘Gave: ook christenen in Nederlandse azc’s bedreigd’ |
|
Mona Keijzer (CDA), Kees van der Staaij (SGP), Joël Voordewind (CU) |
|
Klaas Dijkhoff (staatssecretaris justitie en veiligheid) (VVD) |
|
|
|
|
Bent u bekend met het bericht «Gave: ook christenen in Nederlandse azc’s bedreigd»?1
Ja.
Wat is uw reactie op de stelling van Stichting Gave dat bedreigingen van christenen relatief gezien op even grote schaal voorkomen als in Duitsland? Heeft u contact met de Duitse autoriteiten over de aanpak om deze problematiek te bestrijden?
Ik beschik niet over informatie op basis waarvan ik dergelijke kwantitatieve vergelijkingen kan maken met Duitsland of een ander land. Dit is mijns inziens ook niet nodig. Elk incident is er immers één teveel en vraagt – ongeacht de schaal waarop het voorkomt – om een stevige aanpak. Over deze aanpak heb ik uw Kamer bij brief van 31 maart nader geïnformeerd.2
Kunt u aangeven welke inspanningen u heeft verricht om de meldingsbereidheid te vergroten en drempels voor het doen van aangifte te verlagen?
Zoals ik in mijn brief van 31 maart jl. heb aangegeven wordt ingezet op het verhogen van de aangifte- en meldingsbereid onder COA-bewoners en personeel door middel van voorlichting en communicatie zodat mogelijke belemmeringen en onjuiste aannames worden weggenomen. Hierbij wordt samengewerkt met betrokken partijen zoals de politie.
Wat is uw reactie op de constatering dat de verschillen tussen opvanglocaties groot zijn? Hoe waarborgt u dat het niveau van bescherming en ondersteuning van deze asielzoekers op alle locaties van hoog niveau is?
Het uitgangspunt is dat in alle opvanglocaties de veiligheid voorop staat. Zeker daar waar het gaat om kwetsbare individuen. Op 31 maart jl. heb ik uw Kamer geïnformeerd over diverse maatregelen die zijn gericht op het borgen van de veiligheid in alle opvanglocaties.
Kunt u aangeven in hoeverre het voorlichtingsmateriaal van Stichting Gave inmiddels op alle locaties gebruikt wordt?
In mijn brief van 31 maart jl. heb ik aangegeven dat het COA een structuur heeft opgezet waarbinnen een groot aantal belangenorganisaties kan adviseren over de vormgeving en het verbeteren van voorlichting aan asielzoekers. De inbreng van Stichting Gave wordt hierbij betrokken.
Bent u bereid deze vragen te beantwoorden vóór het Algemeen overleg over Vreemdelingen- en asielbeleid voorzien op 26 mei a.s.?
Ja.
Matchfixing in het tennis |
|
Tjeerd van Dekken (PvdA) |
|
Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD), Edith Schippers (minister volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD) |
|
|
|
|
Kent u het bericht «Nederlands tennis in de greep van omkoping»?1
Ja.
Deelt u de mening dat uit het onderzoek van het AD blijkt dat matchfixing in het professionele tennis veel vaker voor komt dan tot nu toe bekend was? Zo ja, baart u dat zorgen en welke conclusies verbindt u daaraan? Zo nee, waarom deelt u die mening niet?
Het onderzoek van het AD past in een reeks van recente signalen die bevestigen dat matchfixing voor de tennissport een bedreiging vormt. Alleen als alle betrokken partijen prioriteit geven aan de bestrijding van matchfixing kan dit gevaar effectief worden bestreden. Gezien het grensoverschrijdende karakter van matchfixing is goede samenwerking binnen het nationale platform matchfixing, waar verschillende partners bijeenkomen om de aanpak van matchfixing te bevorderen, en met buitenlandse autoriteiten cruciaal.
Was er sprake van poging(en) tot matchfixing met betrekking tot tenniswedstrijden die in Nederland gespeeld zijn?
Er is bij verschillende wedstrijden op Nederlandse bodem melding gemaakt van afwijkende gokpatronen. Deze signalen worden door de Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond (KNLTB) consequent gedeeld met de Tennis Integrity Unit Unit (TIU), de internationale opsporingsinstantie van de International Tennis Federation (ITF) en binnen het signalenoverleg2. Verder onderzoek moet uitwijzen of in deze gevallen sprake is geweest van (poging tot) matchfixing of dat er andere verklaringen zijn voor het afwijkende gokgedrag. De onderzoekende instanties (TIU / Openbaar Ministerie) doen geen uitspraken over de status van deze onderzoeken.
Is een poging tot matchfixing in Nederland strafbaar? Zo ja, op grond waarvan? Zo nee, waarom niet?
Als meldingen over (een poging tot) matchfixing aanknopingspunten opleveren voor opsporingsonderzoek naar mogelijke overtreding van artikel 328ter (omkoping) en/of artikel 326 (oplichting) en/of artikel 420bis (witwassen) van het Wetboek van Strafrecht, dan kan het Openbaar Ministerie daar gevolg aan geven.
Hebben de KNLTB of individuele tennissers aangifte gedaan wegens poging tot matchfixing? Zo ja, in hoeveel gevallen en wat is de stand van zaken met betrekking tot deze aangift(en)?
De KNLTB heeft geen aangifte gedaan wegens poging tot matchfixing omdat onbekend is welke spelers concreet zijn benaderd door fixers.
In het AD artikel worden deze spelers niet bij naam genoemd, navraag bij de journalist heeft geen duidelijkheid opgeleverd over de identiteit van deze spelers. In het artikel wordt verder beschreven dat de meeste tennissers het in de praktijk achterwege laten om benadering door fixers te melden. Daarom heeft de tennisbond naar aanleiding van het artikel met behulp van de TIU contact gezocht met alle spelers die hebben meegewerkt aan het AD onderzoek om ze (nogmaals) te wijzen op hun meldplicht. De afgelopen maanden is de voorlichting aan spelers verder geïntensiveerd om de bewustwording en meldingsbereidheid te vergroten.
Lopen er andere strafrechtelijke onderzoeken naar matchfixing in het tennis? Zo ja, wat is de stand van zaken van die onderzoeken?
Het Openbaar Ministerie doet geen mededeling over waar het wel of geen onderzoek naar doet. Mogelijke belangen van opsporing, vervolging en privacy liggen hieraan ten grondslag.
Het inroepen van hulp van de Marokkaanse consul bij rellen Ede |
|
Louis Bontes (GrBvK), Joram van Klaveren (GrBvK) |
|
Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD), Lodewijk Asscher (viceminister-president , minister sociale zaken en werkgelegenheid) (PvdA), Ronald Plasterk (minister binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties) (PvdA) |
|
|
|
|
Hebt u kennisgenomen van het bericht «Consul in gesprek met Marokkaanse jongeren Ede»?1
Ja.
Klopt het dat de hulp van de Marokkaanse consul is ingeroepen om de rellende jeugd in Ede tot de orde te roepen en welke dwalende gedachte ligt daar aan ten grondslag?
De gemeente Ede berichtte mij als volgt: «Op verzoek van de generaal-consul is er een gesprek geweest met de burgemeester. De consul heeft zijn belangstelling getoond omdat hij de eenheid – die de Marokkaanse gemeenschap nu uitstraalt in het scherp afwijzen van de gebeurtenissen in de wijk – wilde ondersteunen. In het verlengde daarvan heeft hij gezegd ook met de Marokkaanse gemeenschap in Ede te zullen praten, ter ondersteuning van hun eensgezindheid. Ook heeft hij zijn excuus aangeboden voor de ongeregeldheden, mede namens de Marokkaanse ambassadeur. De consul bemoeit zich niet met het gemeentelijk beleid en de gemeentelijke aanpak en ook niet met de politieaanpak.»
Volgens de burgemeester van Ede is er dus geen sprake geweest van het inroepen van de hulp van de Marokkaanse consul om de jeugd tot orde te roepen en de orde in de wijk Veldhuizen te herstellen. Hier kan ook geen sprake van zijn, het enige gezag is dat van de Nederlandse autoriteiten. In gesprek gaan met elkaar, zoals de burgemeester heeft gedaan op verzoek van de consul, is iets anders.
Deelt u de mening dat met het inroepen van de hulp van de Marokkaanse consul het gezag van de Nederlandse autoriteiten ernstig wordt ondermijnd?
Zie het antwoord op vraag twee: er is geen sprake geweest van het inroepen van de hulp van de consul om de orde in de wijk Veldhuizen te herstellen.
Bent u bereid de plaatselijke burgemeester met spoed te manen om de politie de opdracht te geven zeer stevig op te treden en de rust en orde te herstellen, welke een kerntaak is van de overheid?
Het handhaven van de openbare orde is een lokale verantwoordelijkheid. Eventuele maatregelen worden en zijn derhalve lokaal getroffen.
Welke oorzaken ziet u voor het gebrek aan respect voor het Nederlandse gezag bij het rellende rapaille en ziet u hier een breder probleem? Graag een toelichting.
In reactie op het sluiten van het theehuis hebben jongeren de openbare orde ernstig verstoord door onder meer vernielingen aan te richten rond het winkelcentrum, door schade toe te brengen aan verscheidene auto’s en door een aantal autobranden te stichten. Ik heb reeds in de media aangegeven dit gedrag onacceptabel te vinden. Deze jongeren hebben de grenzen van de Nederlandse wet overtreden en dienen streng aangepakt te worden voor hun misdragingen. Ook heb ik gezegd dat het aan de gemeente Ede en de Nationale Politie is om orde en gezag te herstellen in de stad. In Ede is dit ook gebeurd.
Welke maatregelen bent u voornemens te treffen om de inwoners van Ede zo spoedig mogelijk het gevoel van veiligheid terug te geven?
Zie antwoord vraag 4.
Het bericht dat de verdachte van de liquidatie in IJsselstein op voorwaarden vrij was |
|
Joram van Klaveren (GrBvK), Louis Bontes (GrBvK) |
|
Klaas Dijkhoff (staatssecretaris justitie en veiligheid) (VVD) |
|
|
|
|
Bent u bekend met het bericht «Verdachte liquidatie in IJsselstein had proefverlof»?1
Ja.
Kunt u aangeven hoe het mogelijk is dat deze verdachte zich tijdens zijn proefverlof aan het toezicht van de reclassering heeft kunnen onttrekken om, zo het zich laat aanzien, zware misdrijven (liquidatie en drugshandel) te kunnen plegen?
Betrokkene stond onder reclasseringstoezicht in het kader van een voorwaardelijk beëindigde maatregel van plaatsing in een inrichting voor jeugdigen (PIJ-maatregel). Dit toezicht dient de functie van verplichte nazorg en volgt op verblijf en behandeling in een justitiële jeugdinrichting. De intensiteit van het toezicht wordt bepaald door de verantwoordelijke reclasseringsorganisatie, onder meer op basis van wetenschappelijk onderbouwde en gestandaardiseerde risicotaxatie-instrumenten. Omdat het een individuele casus betreft kan ik niet ingaan op de invulling van het toezicht in dit specifieke geval. Wel kan ik melden dat betrokkene de afspraken met de reclassering nakwam en er geen aanleiding gezien werd om het toezicht bij te stellen of een terugmelding te doen bij het Openbaar Ministerie. De Inspectie Veiligheid en Justitie heeft mij laten weten dat uit de door haar ingewonnen informatie blijkt dat de reclassering zorgvuldig heeft gehandeld.
Hoe oordeelt u over het functioneren van de reclassering in deze zaak?
Zie antwoord vraag 2.
Deelt u de visie dat de samenleving geen proeftuin of laboratorium is en beschermd dient te worden tegen gevaarlijke criminelen die in het kader van TBS of PIJ (Plaatsing in een inrichting voor Jeugdigen) proefverlof krijgen? Zo ja, welke extra maatregelen gaat u treffen teneinde te voorkomen dat TBS-ers en PIJ-ers tijdens proefverlof de fout ingaan.
In antwoord op eerdere vragen van het lid Helder (PVV)2 heb ik reeds aangegeven dat de PIJ-maatregel een waardevolle toevoeging aan het jeugdsanctiestelsel vormt. De PIJ-maatregel biedt de mogelijkheid om jeugdigen die ernstig delictgedrag vertonen een intensieve en intramurale behandeling te bieden. Indien er aan het gevaar van de jeugdige een stoornis ten grondslag ligt, dan strekt de PIJ-maatregel er mede toe deze stoornis te behandelen. De duur van de PIJ- en tbs-maatregel vloeit voort uit de wet, is vatbaar voor verlenging en biedt ook de ruimte om van verlenging af te zien. Het al dan niet verlengen van de maatregel hangt af van het succes van de behandeling. Verlof is een belangrijk onderdeel bij de resocialisatie van PIJ-ers en van Tbs-gestelden. Door het stapsgewijs toestaan van vrijheden kan op een verantwoorde wijze worden toegewerkt naar de terugkeer in de samenleving en worden de maatschappelijke risico’s tot een minimum beperkt. Dit verlofbeleid is gebaseerd op wetenschappelijk onderbouwde risicotaxatie-instrumenten. Verlof wordt alleen verleend indien de behandeling en de veiligheid dit toelaten. Het is een zorgvuldig proces waarbij meerdere partijen betrokken zijn, waaronder de directeur van de inrichting, (gedrags)deskundigen, behandelaren en het openbaar ministerie. Voor verlof voor tbs-gestelden is bovendien het onafhankelijke Adviescollege Verloftoetsing TBS een belangrijke rol toebedeeld, namelijk adviseren over de veiligheid bij aanvragen voor tbs-verlof.
Bent u, gelet op het gevaar voor de samenleving, bereid het proefverlof voor TBS-ers en PIJ-ers af te schaffen? Zo nee, waarom niet?
Zie antwoord vraag 4.
Het bericht ‘Pak criminelen hun geld af, dan tref je ze het hardst’ |
|
Madeleine van Toorenburg (CDA) |
|
Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD) |
|
|
|
|
Kunt u bevestigen dat een bredere toepassing van de ZSM-werkwijze, zoals thans in Brabant plaatsvindt, niet op juridische problemen stuit?1
Er is geen sprake van een bredere toepassing van de ZSM-werkwijze.
Deelt u de analyse dat criminele samenwerkingsverbanden ten aanzien van overtreding van bepaalde drugsdelicten met deze brede ZSM-toepassing harder getroffen worden dan met een (langdurig) strafproces het geval zou zijn?
Ik verwijs u naar het antwoord op de vragen 3, 10 en 12 van de leden Recourt en Volp over bestraffing van misdrijven buiten de rechter om (2016Z08829).
Kunt u aangeven wat deze werkwijze de Staat tot nu toe heeft opgeleverd aan geïncasseerde afdoeningstransacties?
Het College van procureurs-generaal heeft mij gemeld dat het OM niet over een totaaloverzicht beschikt van geïncasseerde afdoeningstransacties in hennepzaken. Met betrekking tot de hennepzaken die in het arrondissement Zeeland-West-Brabant zijn afgedaan in het kader van de ZSM-werkwijze is in de periode van januari 2015 tot mei 2016 in elk geval een bedrag van ruim € 150.000 geïncasseerd.
Herkent u de signalen op de werkvloer dat medewerkers van politie en justitie gemotiveerd zijn en blijven door de snelle resultaten die worden geboekt met deze werkwijze?
Dit is sterk afhankelijk van de feiten en omstandigheden van de individuele zaak. In relatief eenvoudige zaken kan het zeer motiverend zijn direct resultaat te zien. In grotere, complexere zaken kan een langdurig opsporingsonderzoek met een daarop volgende gang naar de rechter evenzeer voldoening geven.
Kunt u bevestigen dat het regelmatig voorkomt dat wanneer de voorlopige hechtenis van drugsverdachten wordt opgeheven, zij de grens oversteken en uit het zicht van politie en justitie verdwijnen?
Het OM kan deze gang van zaken niet bevestigen. Verdachten hebben de mogelijkheid om na ontslag uit de voorlopige hechtenis voor kortere of langere tijd naar het buitenland te gaan, tenzij er door de rechter bij de schorsing uit de voorlopige hechtenis de voorwaarde is opgelegd dat de verdachte niet naar het buitenland mag gaan.
Kunt u bevestigen dat de werkwijze van politie en justitie in Brabant niet wordt toegepast bij zware criminaliteit, dat wil zeggen dat bij ernstige verdenkingen zoals wapenbezit, bedreiging en geweld wél altijd een gang naar de rechter volgt?2 Wat is uw eigen definitie van «zware criminaliteit» in dat kader, gelet op uw opmerking d.d. 26 april jl. dat bij zware criminaliteit zaken wél aan de rechter moeten worden voorgelegd?3
Ik kan bevestigen dat deze werkwijze niet wordt toegepast bij zware criminaliteit. Ik verwijs u ook naar het antwoord op de vragen 2 en 6 en 10 en 12 van de leden Recourt en Volp over de bestraffing van misdrijven buiten de rechter om (2016Z08829). Ik kan echter niet bevestigen dat bij zware criminaliteit altijd een gang naar de rechter volgt. De beoordeling van een zaak is afhankelijk de feiten en omstandigheden van het individuele geval. Er zijn meerdere afdoeningsmodaliteiten mogelijk, zoals een sepot, transigeren (al dan niet met het ontnemen van wederrechtelijk verkregen voordeel) en dagvaarden.
Kunt u bevestigen dat deze ZSM-werkwijze een uitwerking is van het idee van burgemeester Noordanus inzake integraal afpakken, concreet vormgegeven in een gezamenlijke werkgroep onder leiding van het Ministerie van Financiën, met de ketenpartners, onder wie de regioburgemeesters?
Nee, deze veronderstelling is onjuist. De geschetste ZSM-werkwijze ziet op de aanpak van relatief eenvoudige hennepzaken. De werkgroep van burgemeester Noordanus heeft betrekking op de integrale aanpak van ondermijnende criminaliteit.
Kunt u bevestigen dat de financiële dekking voor deze ZSM-werkwijze van 3 miljoen euro afkomstig is uit de begroting Veiligheid en Justitie voor 2016?4 Kunt u aldus bevestigen dat u met de laatstgenoemde financiële ondersteuning ook feitelijke toestemming heeft gegeven voor deze werkwijze? Hoe verhoudt zich in dat opzicht de kritiek die u dinsdag 26 april jl. openlijk heeft geuit op deze werkwijze?5
De in de begroting van mijn departement vrijgemaakte structurele investering van € 3 mln. in het versterken van het afpakken in Zuid-Nederland, heeft niets van doen met de werkwijze die in de Volkskrant en andere media wordt beschreven. De businesscase vormt dus geen evaluatie van de in de media aangehaalde aanpak.
Het OM is nog druk doende met de praktische uitwerking van haar plan van aanpak voor de investering van de € 3 mln. De eerste operationele resultaten verwacht ik pas in 2017 en kunnen daarom ook niet in de businesscase worden opgenomen. De werkgroep voor de businesscase legt op dit moment de laatste hand aan het verslag. Ik en de Minister van Financiën verwachten het rapport in juni te ontvangen en zullen dit na overleg en besluitvorming aan uw Kamer aanbieden.
Kunt u bevestigen dat de evaluatie van deze ZSM-werkwijze de door u toegezegde uitkomsten van de businesscase vormt, die u dit voorjaar naar de Kamer zou sturen?6 Wanneer kan de Kamer deze evaluatie verwachten?
Zie antwoord vraag 8.
Is het niet vreemd dat u alvorens deze evaluatie is opgesteld zich al negatief uitlaat over deze werkwijze van Openbaar Ministerie en de politie?7
Ik verwijs naar mijn antwoord op vraag 8 en 9. Deze «trajecten» hebben niets met elkaar van doen.
Op basis van welke gronden/beslispunten neemt u samen met de Minister van Financiën een besluit over het vervolg? Welke rol heeft de Kamer volgens u hierin, gelet op de eerdere steun van de Kamer om op deze wijze een intensivering van de opsporingsgelden ten goede te laten komen van politie en justitie zelf?
De centrale vraag van de businesscase is of er een investering vanuit het Rijk in het integraal afpakken van crimineel vermogen kan worden gedaan op basis van de daaruit te verwachten meeropbrengsten; conform het Rijksbrede kader voor businesscases. Ik verwacht het verslag van de werkgroep voor de businesscase deze maand te ontvangen en zal op basis daarvan samen met de Minister van Financiën een besluit nemen.
Dit besluit en verslag zal ik samen met de Minister van Financiën aan uw Kamer aanbieden.
Kunt u bevestigen dat bij drugsdelicten de oriëntatiepunten van de Rechtspraak veelal uitkomen op het (enkel) opleggen van een werkstraf of een boete? In hoeverre acht u dit wenselijk en ziet u reden, gelet op de ernstig van deze delicten alsmede gelet op ZSM-werkwijze, de strafbedreiging op drugsdelicten te verhogen?
Nee. In de op internet gepubliceerde oriëntatiepunten van de Rechtspraak worden voor drugsdelicten drie wetsartikelen uitgewerkt8. Voor twee van de drie wetsartikelen staan bij de oriëntatiepunten alleen onvoorwaardelijke gevangenisstraffen vermeld. Bij het laatste wetsartikel staat eenmaal een boete en tweemaal een taakstraf plús een voorwaardelijke gevangenisstraf als oriëntatiepunt vermeld.
Kunt u aangeven hoe vaak het is voorgekomen sinds deze toepassing van ZSM in Brabant dat een verdachte niet met een strafbeschikking akkoord gaat en alsnog de zaak voor de rechter wil laten voorkomen? Deelt u de analyse van hoogleraar Sackers dat de tijdwinst die hiermee geboekt is, «aan de achterkant» weer verloren zou gaan?
Het College van procureurs-generaal heeft mij gemeld dat in de periode van 1 januari 2015 tot 1 mei 2016 in het arrondissement Zeeland-West-Brabant in totaal 23 (in 9,5% van de gevallen) keer verzet is ingesteld tegen een uitgevaardigde OM-strafbeschikking in een zaak waarbij artikel 3 van de Opiumwet was overtreden.
In z’n algemeenheid kan worden gezegd dat bij de keuze voor het opleggen van een OM-strafbeschikking de bereidheid van verdachte om deze te voldoen een grote rol speelt. Indien van tevoren duidelijk is dat een verdachte de strafbeschikking niet zal voldoen of daartegen in verzet zal gaan, zal de keus voor een strafbeschikking minder snel worden gemaakt.