Vraag 1

Wat zijn de redenen dat bij de aanleg van de A2-tunnel Ierse en Portugese werknemers worden ingezet?1

Het ontwerp en de uitvoering voor het totale project A2 Maastricht is Europees aanbesteed. De opdrachtnemer heeft werkzaamheden, zoals beton- en vlechtwerk, (onder)aanbesteed aan een gespecialiseerd bureau in Ierland. Het bureau beschikt over eigen, gekwalificeerde werknemers, voornamelijk Ieren en Portugezen.
Binnen de Europese Unie geldt vrij verkeer van diensten. Europese bedrijven kunnen met eigen personeel in Nederland werkzaamheden verrichten.

Vraag 2

Heeft de opdrachtgever aan het Uitvoeringsorgaan Werknemersverzekeringen (UWV) gevraagd of er Nederlandse werkers beschikbaar zijn? Zo nee, waarom niet?

Ja. Door de gemeente Maastricht is contact gelegd met het UWV. Hieruit bleek dat er onvoldoende gekwalificeerd Nederlands personeel in de regio beschikbaar was, omdat het zeer specialistisch werk betreft. Momenteel wordt door UWV bezien of een aantal mensen bij andere werkzaamheden voor de A2 kunnen worden ingezet. Dit traject loopt nog.
Ook werkt de A2 Maastricht samen met de A2-school, waarvan het UWV partner is. Mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt krijgen via de A2-school de mogelijkheid op een leer-werkplek aan de slag te gaan bij het Consortium Avenue2 of een van de onderaannemers die meewerkt aan de totstandkoming van de A2. Streven van de A2-school is om gedurende de ondertunneling en de vastgoedontwikkeling jaarlijks gemiddeld 75 leer-werkplekken te realiseren.In 2011 zijn zo’n 60 plekken gerealiseerd.

Vraag 3

Worden de werknemers in dienst genomen van een Nederlands bedrijf? Zo nee, wie is dan de werkgever?

Nee, de betreffende werknemers zijn in dienst bij het bureau in Ierland.

Vraag 4

Wordt in overeenstemming met de Nederlandse regels loon betaald en belasting en premies ingehouden? Worden pensioenpremies afgedragen?

Buitenlandse bedrijven kunnen ervoor kiezen belastingen en premies in eigen land af te dragen. Hiervoor dienen ze een zogenaamde A1-verklaring aan te vragen in het land van herkomst. De werkgever heeft aangegeven dat de medewerkers volgens de Nederlandse CAO bouwnijverheid werken, in het bezit zijn van een A1-verklaring en pensioenpremies in het buitenland betalen.
De Inspectie SZW en de Belastingdienst houden vanaf begin 2012 al toezicht op de naleving van de wetgeving bij de uitvoering van de ondertunneling van de A2 en zullen dit blijven doen totdat het project is afgerond.

Vraag 5

Wilt u de Arbeidsinspectie een onderzoek laten instellen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Kent u het bericht «Tankdeal op tocht»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de ministerraad «twee weken geleden» heeft ingestemd met de verkoop van tanks aan Indonesië, voor een bedrag van 200 miljoen euro? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

De ministerraad heeft op 13 april over de verkoop van tanks aan Indonesië gesproken en daarbij zijn afspraken gemaakt over de verdere gang van zaken. Voor de uitkomst van onze afwegingen verwijzen wij u naar de brief aan de Kamer (Kamerstuknummer 22 054, nr. 194).

Vraag 3

Hoe verhoudt de levering van tanks aan Indonesië zich tot het feit dat het Indonesische leger zich schuldig heeft gemaakt aan schendingen van mensenrechten in Atjeh, Oost-Timor en recent in West-Papoea? Kunt u uw antwoord toelichten?

Hiervoor verwijzen wij u naar onze brief aan de Kamer (Kamerstuknummer 22 054, nr. 194)

Vraag 4

Is het eveneens waar dat er een akkoord is gesloten voor de verkoop van defensiematerieel aan Egypte? Indien ja, wat is er precies overeengekomen? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

Er is geen besluit genomen over de verkoop van defensiematerieel aan Egypte. Wel wordt op dit moment een exportvergunningaanvraag voor de export van militaire goederen naar Egypte beoordeeld.

Vraag 5

Hoe verhouden de levering van tanks aan Indonesië en de verkoop van radars aan Egypte zich tot de motie El Fassed c.s.2 en de motie Van Dijk3? Erkent u dat wapenexport naar deze landen in strijd is met deze moties?

Wij nemen de standpuntbepaling van de Kamer serieus. Mede gezien de huidige demissionaire status van het kabinet willen wij deze aangelegenheden met de grootst mogelijke zorgvuldigheid wegen, alvorens ze aan uw Kamer voor te leggen.

Vraag 6

Is het waar dat u de confrontatie met de Kamer niet aandurfde over het afgeven van een wapenexportvergunning?

Neen.

Vraag 7

Is het waar dat u «de deals pas wereldkundig [zou] willen maken in het kielzog van een Catshuisakkoord, zodat de aandacht elders zou liggen»? Deelt u de mening dat dit een schandalige strategie zou zijn?

Dat is onwaar.

Vraag 8

Heeft u ambtelijk advies genegeerd «om de verkoop zo snel mogelijk langs de Kamer te loodsen»? Kunt u uw antwoord toelichten?

Neen.

Vraag 9

Deelt u de mening dat dit bericht – indien het juist is – zeer schadelijk is voor uw integriteit? Bent u bereid excuses te maken voor deze ongepaste werkwijze?

Op basis van bovenstaande achten wij deze vraag niet van toepassing.

Vraag 1

Kent u het bericht «Toezicht op 100 ongeborenen per jaar»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u het bericht bevestigen dat jaarlijks bijna honderd baby's nog voor hun geboorte door de kinderrechter onder toezicht worden gesteld? Zo ja, is dit aantal de afgelopen jaren veranderd? Hoeveel ongeboren kinderen werden er in 2009, 2010 en 2011 onder toezicht gesteld? Zo nee, om hoeveel ongeboren kinderen gaat het in de genoemde jaren dan wel?

De Raad voor de Kinderbescherming beschikt uitsluitend over gegevens van het aantal aangevraagde ondertoezichtstellingen voor een ongeboren kind. Het is onbekend in hoeveel zaken de rechter het verzoek onherroelijk heeft afgewezen.

Vraag 3

Hoeveel kinderen werden er in 2009, 2010 en 2011 post partum bij de ouders weggenomen?

Deze informatie ligt bij de individuele bureaus jeugdzorg en wordt niet centraal geregistreerd. Deze gegevens zijn niet op geaggregeerd niveau beschikbaar.

Vraag 4

Hoeveel ouders zijn er in 2009, 2010 en 2011 permanent uit de ouderlijke macht ontzet dan wel ontheven?

Bij 29 van alle in het antwoord op vraag 2 genoemde ongeboren kinderen heeft de Raad voor de Kinderbescherming later een verzoek ingediend tot ontheffing of ontzetting uit de ouderlijke macht van de ouders.

Vraag 5

Hoe vaak komt het voor dat ouders na eerder de ouderlijke macht te hebben verloren, ook bij volgende kinderen het ouderlijk gezag verliezen?

Het registratiesysteem van de Raad voor de Kinderbescherming is gebaseerd op dossiers van kinderen en niet op ouderdossiers. Deze gegevens zijn dan ook niet beschikbaar anders dan na onevenredige inspanning op onderzoek in individuele dossiers.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Achterstand bij verwerking van wijziging rekeningnummers» op de site van de Belastingdienst/Toeslagen, voordat het op de site geplaatst werd of erna?1

Dit bericht is met mijn instemming op de site geplaatst.

Vraag 2

Hoeveel mensen hebben een wijziging in het rekeningnummer doorgegeven, dat niet verwerkt is in het systeem per 1 mei 2012?

24 091 toeslagaanvragers hebben een rekeningnummer wijziging doorgegeven die op 1 mei nog niet is verwerkt.

Vraag 3

Lukt het u alle betrokkenen binnen een week te informeren en hen te benaderen voor het juiste rekeningnummer?

Alle betrokkenen hebben de wijziging al doorgegeven, maar deze is niet verwerkt. Zaterdag 5 mei hebben alle betrokkenen van de Belastingdienst een brief ontvangen over de vertraging. De verwerking van de wijzigingen is nu in volle gang. In het kader van de fraudebestrijding ontvangen betrokkenen deze week een brief met het verzoek de rekeningnummerwijziging schriftelijk te bevestigen. Na ontvangst van deze bevestiging wordt het rekeningnummer onmiddellijk gewijzigd.

Vraag 4

Waardoor wordt dit probleem veroorzaakt en wanneer is het voor het eerst opgemerkt door de Belastingdienst/Toeslagen?

Het verwerken van deze bestanden is gedeeltelijk een handmatig proces. Hierbij is een fout gemaakt. Op 18 april jl. is geconstateerd dat enkele bestanden met wijzigingsverzoeken van rekeningnummers niet waren verwerkt.

Vraag 5

Hoe kunnen mensen, die liever hebben dat de betaling van toeslagen wordt stopgezet, zich onmiddellijk melden bij de Belastingdienst/Toeslagen?

Toeslagaanvragers die de betaling van toeslagen willen stopzetten kunnen contact opnemen met de BelastingTelefoon.

Vraag 6

Indien de Belastingdienst/Toeslagen de kinderopvangtoeslag automatisch heeft doorbetaald op de rekening van een failliete kinderopvanginstelling en de ouder heeft tijdig het nummer van de nieuwe instelling opgegeven, waarop de kinderopvangtoeslag moet worden betaald, is de Belastingdienst dan aansprakelijk voor de schade? Zo nee, wat had de ouder voor een actie moeten ondernemen? (casus ondershands beschikbaar)

Ouders die door de vertraagde verwerking van het wijzigingsverzoek schade hebben geleden, kunnen via de BelastingTelefoon contact opnemen met de Belastingdienst. Er zal dan samen met de toeslagaanvrager naar een passende oplossing worden gezocht. Graag ontvang ik de casus zodat ik die kan laten onderzoeken.

Vraag 7

Indien de kinderopvangtoeslag is overgemaakt op de rekening van een onwillige voormalige (huwelijks)partner, zal de Belastingdienst dan zorgdragen voor de terugvordering?

Ja, een aanvrager die tijdig om wijziging van het rekeningnummer heeft gevraagd kan hierom vragen door contact op te nemen met de BelastingTelefoon.

Vraag 8

Hoeveel bezwaarschriften van meer dan zes weken oud zijn nog niet afgehandeld voor huurtoeslagen, zorgtoeslagen en kinderopvangtoeslagen?

98% van de bewaarschriften bij toeslagen wordt binnen de termijn behandeld. De Algemene Wet Bestuursrecht artikel 7:10 bepaalt dat het bestuursorgaan beslist binnen zes weken gerekend vanaf de dag na die waarop de termijn voor het indienen van het bezwaarschrift is verstreken.
Op 7 mei 2012 waren er respectievelijk 2 942 bezwaarschriften huurtoeslag, 3 145 bezwaarschriften zorgtoeslag en 3 568 bezwaarschriften kinderopvangtoeslag meer dan zes weken oud en nog niet afgehandeld. Gelet op het bovenstaande betekent dit echter niet niet dat de behandeltermijn voor deze bezwaarschriften op dat moment al is verstreken.

Vraag 9

Wilt u de Kamer binnen een week uitvoerig en compleet informeren over de gerezen problemen?

De uitvoerige en complete beantwoording van uw vragen vergde meer dan een week.

Vraag 1

Bent u bekend met de berichtgeving over de risicobeoordeling voor de volksgezondheid door de GGD Noord-Limburg over de komst van het Nieuw Gemengd Bedrijf (NGB) in Horst aan de Maas en het feit dat deze gemeente op basis van dit rapport van plan is het besluitvormingstraject rondom deze megastal voort te zetten?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u dit besluit van de gemeente in het licht van de breed aangenomen moties die oproepen tot een moratorium op de bouw van megastallen en waarin verzocht is met gemeenten en provincies in overleg te treden?2

In mijn antwoord op Kamervragen van het lid Van Gerven (Aanhangsel der Handelingen, 2011–2012, nr. 816) van 1 december 2011 heb ik aangegeven dat de bestemmingsplanwijziging in verband met de realisatie van het landbouwontwikkelingsgebied Witveldweg opgestart is in juni 2010. Er is derhalve geen sprake van nieuwe aanvragen als bedoeld in de motie van de leden Grashoff en Van Veldhoven. Het restrictieve beleid conform deze motie (TK 28 286, nr. 488) om niet mee te werken aan bestemmingsplanwijzigingen voor stallen groter dan 300 NGE en meer dan één bouwlaag, heb ik op 25 maart 2011 onder de aandacht gebracht van de provincies en de VNG (Aanhangsel der Handelingen 2010–2011, nr. 2244). In mijn brief aan uw Kamer van 15 maart 2011 ((TK 28 286, nr. 494) heb ik aangegeven waarom ik heb afgezien van het conform de motie Thieme/Jacobi nemen van een voorbereidingsbesluit waarmee een moratorium op de bouw van megastallen wordt afgekondigd.

Vraag 3

Wat vindt u van dit besluit, gelet op uw antwoorden op vragen van de leden Grashoff en van Dekken3 over de bouw van een megastal bij Vlagtwedde 33n de vragen van het lid Ouwehand over het toestaan van nieuwe megastallen in Overijssel4, waarbij u beide keren aangaf bij de betreffende provincie en gemeente er op aan te dringen geen onomkeerbare stappen te zetten totdat het beoordelingskader van de Gezondheidsraad voor de gezondheidsrisico’s van intensieve veehouderijbedrijven gereed is?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat is de stand van zaken voor wat betreft de wettelijke voorziening, oftewel de noodwet, die u heeft aangekondigd om het mogelijk te maken om een grens te stellen aan het maximaal aantal te houden dieren per diersoort op één bedrijfslocatie?

Zoals ik reeds heb aangegeven in mijn brief aan uw Kamer van 12 juni jongstleden zal ik in de komende periode het wetsvoorstel (technisch) voorbereiden. Ik laat de beslissing over een wetsvoorstel aan een volgend kabinet.

Vraag 1

Heeft u kennis genomen van de uitspraken van de gezaghebbers van de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba over de aanstaande verkiezingen?

Indien u doelt op een bericht op de website van de Wereldomroep (http://www.rnw.nl/caribiana/article/nederlandse-verkiezingen-te-duur-voor-bes), ben ik daar mee bekend.

Vraag 2

Bent u van mening dat de openbare lichamen voldoende zijn toegerust om de aanstaande verkiezingen in goede orde voor te bereiden? Op welke wijze worden ambtenaren op de openbare lichamen getraind en voorgelicht om deze verkiezingen in goede banen te leiden? Hebben de openbare lichamen voldoende financiële middelen om de aanstaande verkiezingen te organiseren?

De openbare lichamen zijn naar mijn oordeel in staat de aanstaande verkiezingen in goede orde voor te bereiden. Zoals u uit de evaluatie van de eilandraadsverkiezingen heeft kunnen vernemen (Kamerstukken II, 2011–2012, 311 42, nr 31, bijlage 2) zijn die verkiezingen goed verlopen. Aangezien vanuit de openbare lichamen de werkzaamheden in het kader van de Tweede Kamerverkiezingen vrijwel identiek zijn aan de werkzaamheden voor de eilandraadsverkiezingen, zie ik geen reden om te veronderstellen dat de voorbereidingen en de uitvoering van de Tweede Kamerverkiezingen op problemen zullen stuiten. De ambtenaren die verantwoordelijk zijn voor het uitvoeren van de werkzaamheden in het kader van de verkiezingen krijgen bovendien een procesbeschrijving met daarin opgenomen al hun taken in het kader van de Tweede Kamerverkiezingen. Ook worden zij, net als de gemeentelijke contactpersonen in Nederland via nieuwsbrieven door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties op de hoogte gehouden van de voor hen relevante ontwikkelingen. Voor wat betreft de financiering verwijs ik naar het antwoord op vraag 5.

Vraag 3

Bent u van mening dat de burgers van de openbare lichamen voldoende op de hoogte zijn van de rechten en plichten van het actief en passief kiesrecht? Bent u tevens van mening dat de burgers voldoende tijd en mogelijkheden hebben om ook daadwerkelijk het passief kiesrecht uit te oefenen? Geldt dit ook voor nieuwe partijen die eventueel aan de verkiezingen zouden willen deelnemen? Zo ja, waaruit blijkt dit?

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zal een aparte voorlichtingscampagne opzetten gericht op de Tweede Kamerverkiezingen op Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Hierin zal expliciet aandacht zijn voor de taken van de Tweede Kamer. In deze voorlichtingscampagne, die zal worden uitgevoerd door de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN), in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, zal ook aandacht zijn voor het passieve kiesrecht en zullen politieke partijen (ook nieuwe partijen) op hun mogelijkheden worden gewezen om deel te nemen. Ook op de website van de RCN zal hierover de nodige informatie beschikbaar worden gesteld. De kosten van deze voorlichtingscampagne, komen net als de kosten van de voorlichtingscampagne in het Europese deel van Nederland voor rekening van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Voor uw informatie geldt dat de drie eilanden vallen onder de kieskring 20 (Caribisch Nederland) en dat de kandidatenlijsten voor deze kieskring zowel bij het hoofdstembureau van Bonaire als ook bij de gezagshebbers van Sint Eustatius en Saba kunnen worden ingediend. Kiezers kunnen ondersteuningsverklaringen afleggen bij elk openbaar lichaam. Eventuele nieuwe politieke partijen zullen zich echter wel tot het centraal stembureau in Nederland moeten richten om hun naam voor deelname aan de Tweede Kamerverkiezingen te laten registeren. Dit moet uiterlijk op maandag 18 juni 2012. Hiervoor is het echter niet noodzakelijk zich in persoon te melden.
Overigens ga ik er bij dit alles van uit dat de inwoners van de BES-eilanden niet bepaald onervaren zijn bij het uitoefenen van het actief en het passief kiesrecht. Immers ook toen deze eilanden nog deel uitmaakten van de Nederlandse Antillen, konden zij naast de eilandsraden ook de Antilliaanse Staten kiezen en daarin gekozen worden.

Vraag 4

Ligt de primaire verantwoordelijkheid voor het gehele proces rondom de voorbereiding en uitvoering van de verkiezingen op grond van de Kieswet bij de eilandsraden of bij het Europees deel van Nederland? Op welke wijze draagt uw ministerie hieraan bij? Is ook de Kiesraad voldoende in staat aan dit proces bij te dragen gezien de geografische afstand? Bent u tevens bereid de Kamer middels een brief te informeren over het gehele proces rondom de voorbereidingen en uitvoering van de verkiezingen op de openbare lichamen?

De primaire verantwoordelijkheid voor het voorbereiden en uitvoeren van de verkiezingen ligt op basis van de Kieswet bij de openbare lichamen te weten de gezaghebbers respectievelijk de bestuurscolleges, net zoals die in het Europese deel van Nederland ligt bij de gemeenten. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties evenals de Kiesraad ondersteunen de eilanden hierbij, in principe op afstand maar zonodig direct. Een extra brief aan de Tweede Kamer over de voorbereidingen en de uitvoering van de verkiezingen op de openbare lichamen acht ik niet noodzakelijk daar het vrijwel uitsluitend gaat om in de Kieswet verankerde taken. Wel zal ik de voorbereiding en de uitvoering van deze verkiezingen apart evalueren en u over de uitkomsten berichten.

Vraag 5

Heeft u kennis genomen van de zorgen van de gezaghebbers over de kosten die gepaard gaan met de voorbereidingen van de aanstaande verkiezingen? Hoe verhoudt dit zich met de vrije uitkering die structureel te laag is? Binnen welke termijn kunnen de openbare lichamen uitsluitsel krijgen over de correctie op de vrije uitkering? Bent u tenminste bereid hier voor het zomerreces duidelijkheid over te verschaffen conform ook uw toezegging1? Zo nee, waarom niet?

De kosten van verkiezingen worden – net zoals bij gemeenten in Europees Nederland het geval is – gedragen door de openbare lichamen. Voor het overige is u bekend dat de bekostiging van de eilandelijke taken is onderzocht in het referentiekader onderzoek. De reactie van het kabinet op dit onderzoek hoop ik spoedig aan uw Kamer te verzenden. Overigens komen de kosten van de voorlichtingscampagne direct voor rekening van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en zal het ministerie, net als bij de eilandraadsverkiezingen ook zorg dragen over het drukken van stempassen (niet het personaliseren) omdat dit drukwerk betreft met echtheidskenmerken dat op de eilanden zelf niet kan worden gerealiseerd.

Vraag 6

Bent u bereid deze vragen binnen drie weken na indiening te beantwoorden gezien het feit dat de verkiezingen op zeer korte termijn plaats zullen vinden?

Ja.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van «Erven huis zorgt voor problemen»?1

Ja.

Vraag 2

Hoeveel mensen hebben sinds 1 januari 2012 uitstel gevraagd voor betaling van de erfbelasting in verband met een onverkocht huis? En in hoeveel gevallen is dat uitstel verleend?

In de periode 1 januari 2012 tot 1 mei 2012 zijn 528 verzoeken om uitstel binnengekomen. Daarvan zijn er nog 87 in behandeling. In 441 gevallen is uitstel van betaling verleend, waaronder 48 uitstellen die door hypothecaire zekerheid op de verworven onroerende zaak zijn afgedekt vanwege het feit dat het openstaande bedrag € 50 000 te boven gaat.

Vraag 3

Hoeveel mensen hebben zich sinds 1 januari 2012 tot de Belastingdienst gewend met problemen met het betalen van de erfbelasting, omdat zij ook twee jaar na overlijden niet in staat geweest zijn om de woning te verkopen en moeite hebben om de erfbelasting te voldoen, omdat er in de erfenis verder relatief weinig liquide middelen aanwezig zijn?

Uit informatie van de Belastingdienst blijkt dat sinds 1 januari 2012 zich ongeveer 200 mensen hebben gewend tot de Belastingdienst met problemen om de erfbelasting te betalen, omdat zij ook twee jaar na het overlijden niet in staat zijn geweest de woning te verkopen.

Vraag 4

In hoeveel gevallen is uitstel van betaling van erfbelasting geweigerd sinds 1 januari 2012 en om welke redenen is dat geweigerd?

In het algemeen lukt het om met belastingschuldigen tot een vergelijk te komen tot verlenging van het uitstel. In enkele gevallen wordt een verlenging van het uitstel geweigerd, omdat belastingschuldigen medewerking weigeren, aan bijvoorbeeld het stellen van de vereiste zekerheid.

Vraag 5

Klopt het dat gezien de moeilijke situatie op de huizenmarkt mensen tijdelijk hun hypotheeklasten voor een onverkocht huis drie jaar mogen aftrekken, maar dat mensen die een huis erven maximaal twee jaar na overlijden de erfbelasting moeten voldoen?

Het klopt dat op grond van art. 3 111, tweede lid, Wet inkomstenbelasting 2001 het mogelijk is hypotheeklasten voor een onverkocht huis gedurende een periode van drie jaren af te trekken, gelet op de moeilijke situatie op de huizenmarkt. Niet juist is de stelling dat mensen die een huis erven maximaal twee jaren na het overlijden de erfbelasting moeten voldoen. De Leidraad Invordering 2008 geeft de ontvanger namelijk de mogelijkheid, als er sprake is van bijzondere omstandigheden, om een langere termijn van uitstel te hanteren dan het reguliere uitstelbeleid voorschrijft. Uit de praktijk blijkt dat de ontvangers in bijna alle gevallen voor de betaling van een aanslag erfbelasting, als sprake is van een erfenis die bestaat uit een niet verkochte woning, het reguliere uitstel van 1 jaar verlengen, gelet op de situatie op de woningmarkt.

Vraag 6

Bent u bereid om mogelijk te maken dat mensen die een erfenis verkrijgen die grotendeels bestaat uit een niet verkochte woning – al dan niet belast met een hypotheek – maximaal twee jaar uitstel (bovenop het standaard jaar) krijgen voor betaling van het erfrecht?

Het is thans reeds beleid dat van het standaardjaar voor het verlenen van uitstel kan worden afgeweken in bijzondere gevallen (zie het antwoord op vraag 5). Daarbij gelden in dat kader als voorwaarden dat zekerheid moet worden gesteld en dat het huis te koop moet staan. Mij zijn geen gevallen bekend waarin een verleend uitstel niet wordt verlengd als aan voormelde twee voorwaarden is voldaan. Het is derhalve niet nodig om nadere maatregelen te treffen en het mogelijk te maken, zoals vraagstellers voorstellen, om maximaal twee jaar uitstel (bovenop het standaard jaar) voor te schrijven.

Vraag 7

Bent u bereid de regeling voor uitstel van betaling voor het erven van de blote eigendom van de woning (artikel 25, lid 20, Invorderingswet 1990) tijdelijk uit te breiden tot nalatenschappen die voor een groot deel bestaan uit een nog niet verkochte woning, al dan niet met hypotheek bezwaard, als de belastingplichtige over onvoldoende andere middelen beschikt om de erfbelasting te kunnen betalen?

De bijzondere uitstelfaciliteit van artikel 25, twintigste lid, van de Invorderingswet 1990 dient een ander doel. Die faciliteit regelt dat de erfgenamen niet gedwongen worden om hun eigen middelen aan te wenden voor de betaling van erfbelasting, terwijl zij feitelijk niets ontvangen uit de nalatenschap. Deze bepaling, die in de praktijk zal spelen ingeval kinderen van hun eerst-stervende ouder erven, is er mede op gericht om de bewoning van de eigen woning door de langstlevende ouder te waarborgen. De situatie waarop de vraagstellers doelen ziet op geheel andere situaties, namelijk op situaties waarin de erven de woning juist willen verkopen. Het ligt daarom niet voor de hand de eerdergenoemde uitstelfaciliteit hiervoor aan te passen.

Vraag 8

Hoe gaat u om met mensen die voor 2012 een huis geërfd hebben en hun huis tegen een lagere prijs verkocht hebben dan de WOZ-beschikking, waarop de erfbelasting gebaseerd is, aangaf?

Voor de heffing van erfbelasting wordt aangesloten bij de waarde van het huis op het tijdstip van overlijden. Volgens de Successiewet 1956 geldt voor mensen die vóór 2012 een huis hebben geërfd als waarde de WOZ-waarde die geldt voor het kalenderjaar waarin het overlijden heeft plaatsgevonden. Ontwikkelingen na het overlijden, zoals bijvoorbeeld een daling van de huizenprijzen, hebben geen gevolgen voor de vastgestelde erfbelasting.
Inmiddels is de wet ten aanzien van de te hanteren WOZ-waarde versoepeld. Voor overlijdens op of na 1 januari 2012 geldt een keuzeregeling. Indien de verkrijger van een woning daarvoor kiest, kan de WOZ-waarde gehanteerd worden die geldt voor het kalenderjaar volgend op het jaar waarin het overlijden heeft plaatsgevonden. Op die manier kan men kiezen voor een WOZ-waarde waarvan de peildatum dichter ligt bij de datum van overlijden. De versoepeling geldt evenwel niet voor overlijdens in 2010 en 2011. In dit verband verwijs ik naar hetgeen ik hierover bij de behandeling van het Belastingplan 2012 in de Eerste Kamer heb gezegd (EK 2011–2012, 33 003, Nr. D, blz. 25).

Vraag 9

Hoe kijkt u aan tegen het voorstel om beneficiair aanvaarden de standaard te maken, zoals nu in veel andere Europese landen het geval is?

Dit zou de afwikkeling van een nalatenschap voor erfgenamen aanzienlijk complexer maken. Door beneficiaire aanvaarding, oftewel aanvaarding van de nalatenschap onder het voorrecht van boedelbeschrijving, worden erfgenamen niet langer van rechtswege eigenaar van alle goederen van de nalatenschap. Zij kunnen hierdoor niet meer onderling de nalatenschap verdelen, maar maken pas aanspraak op de goederen van de nalatenschap die zijn overgebleven nadat alle schulden van de nalatenschap zijn voldaan.
Erfgenamen moeten in geval van beneficiaire aanvaarding namelijk de nalatenschap op formele wijze, volgens de regels van vereffening, met betrokkenheid van de rechter afwikkelen. Dit leidt tot extra administratieve lasten en kosten voor erfgenamen.
Deze wijze van afwikkeling verdraagt zich bovendien niet met de wettelijke verdeling van artikel 4:13 van het Burgerlijk Wetboek, waardoor de langstlevende van rechtswege alle goederen van de nalatenschap verkrijgt. Indien beneficiaire aanvaarding de standaard wordt, zal de langstlevende echtgenoot indien hij of zij niet tot vereffening van de nalatenschap wil overgaan, altijd een verklaring van zuivere aanvaarding moeten afleggen. Het vergeten van deze verklaring zal in dat geval tot grote problemen leiden voor de langstlevende, zoals het noodgedwongen moeten verkopen van de eigen woning.

Vraag 10

Ziet u mogelijkheden om mensen beter te wijzen op de mogelijkheid om beneficiair de erfenis te aanvaarden?

Zowel door de Rijksoverheid (www.rijksoverheid.nl) als door notarissen worden brochures uitgegeven en wordt informatie verstrekt over wat erfgenamen kunnen doen als zij een erfenis krijgen. Erfgenamen worden in het bijzonder geïnformeerd over de gevolgen van het aanvaarden van een nalatenschap en over de mogelijkheid tot beneficiaire aanvaarding of verwerping van een nalatenschap. Indien een erfgenaam wil weten of in zijn geval het verstandig is om de nalatenschap beneficiair te aanvaarden of zelfs te verwerpen, zal hij zich tot een notaris moeten wenden voor advies.

Vraag 1

Kent u het bericht «Verbod dumpprijs bier levert 100 miljoen op»?1

Ja.

Vraag 2

Welk percentage van de verkochte alcoholische drank wordt aangeboden tegen dumpprijzen?

Dat is mij niet bekend.

Vraag 3

Deelt u de mening dat goedkope drank vooral een grote aantrekkingskracht heeft op jongere drinkers en zware (verslaafde) drinkers?

Ik kan mij inderdaad voorstellen dat goedkope drank aantrekkelijk is voor jongeren en zware drinkers. Om het alcoholgebruik onder jongeren tegen te gaan voer ik een afgewogen beleid, met o.a. voorlichting op school en via social media, leeftijdsgrenzen en voorlichting aan ouders. Ook werk ik samen met maatschappelijke partners (betrokken bedrijfsleven en gezondheidsorganisaties) aan het voorlichtingslogo «Geen 16, geen druppel». Met de nieuwe Drank- en Horecawet worden jongeren strafbaar wanneer zij onder de leeftijdsgrens alcohol in bezit hebben. Ook prijsbeleid maakt deel uit van de aanpak om schadelijk alcoholgebruik tegen te gaan. Er wordt accijns geheven op alcoholhoudende drank. Burgemeesters krijgen daarnaast met de nieuwe Drank- en Horecawet extra bevoegdheden om op lokaal niveau ongewenste prijsacties met alcohol tegen te gaan, zoals stuntprijzen of happy hours, in het belang van de openbare orde of de gezondheid. Of binnen een gemeente hier gebruik van wordt gemaakt is een lokale afweging. Immers, de mate van overlast door alcoholgebruik verschilt per gemeente. Ik werk dus aan een totaalaanpak, waar bepaalde vormen van prijsbeleid deel van uitmaken.

Vraag 4

Deelt u de mening dat prijsbeleid op het terrein van alcoholverkoop een goed instrument is om de vraag naar alcohol, met name onder de genoemde risicogroepen, terug te dringen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Wat vindt u van een systeem met minimumprijzen, zoals Groot-Brittannië in 2014 zal invoeren?

Zoals ik hierboven heb aangegeven vind ik dergelijke prijsmaatregelen een zaak waar een lokale afweging noodzakelijk is. Daarom heb ik in de nieuwe Drank- en Horecawet extra verordenende bevoegdheden opgenomen voor burgemeesters om op lokaal niveau ongewenste prijsacties met alcohol tegen te gaan, zoals stuntprijzen of happy hours, in het belang van de gezondheid of openbare orde. Deze vorm van lokaal maatwerk prefereer ik boven een landelijk systeem met minimumprijzen.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het tijd is voor een totaalaanpak van dit maatschappelijke probleem?

Zie antwoord op vraag 3/4

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat Duitsland een politieke boycot van het EK voetbal overweegt?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw opvatting over de situatie van de oppositie in Oekraïne?

Ik heb al langer zorgen over de rechtsstaat en de mensenrechten in Oekraïne, die zijn verergerd door berichten over mogelijke mishandeling van mevrouw Timosjenko tijdens detentie. Ook enkele andere oppositiepolitici zijn veroordeeld tot lange gevangenisstraffen, waarbij sprake lijkt te zijn van politiek gemotiveerde, selectieve vervolging die niet in overeenstemming is met de beginselen van de rechtsstaat.

Vraag 3

Bent u bereid het voorbeeld van Duitsland te volgen en geen afvaardiging naar het EK voetbal te sturen, gezien de in het bericht beschreven situatie? Zo nee, waarom niet?

Door het kabinet is eerder aangegeven dat als de situatie van mevrouw Timosjenko niet voldoende zou verbeteren, Nederland niet op politiek niveau naar Oekraïne zou gaan om wedstrijden van het Nederlands elftal tijdens EK Voetbal 2012 bij te wonen. Daarbij is aangegeven dat de regering op basis van de dan geldende stand van zaken en mede in het licht van de opstelling van andere EU-lidstaten kort voor aanvang van het EK Voetbal een definitieve afweging over politieke aanwezigheid zou maken. Op 9 juni jl. heeft minister Schippers namens het kabinet de wedstrijd Nederland-Denemarken bijgewoond. Het besluit om de eerste groepswedstrijd van Nederland in Kharkiv bij te wonen is genomen vanwege de verbeterde situatie in de gevangenschap van mevrouw Timosjenko. Haar medische behandeling is verbeterd, onder toezicht van artsen van haar keuze, ze mag bezoek ontvangen in het hospitaal en bij haar beroepsproces zullen waarnemers aanwezig zijn. Van belang is ook dat mevrouw Timosjenko zelf heeft aangegeven geen politieke boycot te willen en heeft verzocht aandacht te geven aan de mensenrechtensituatie in Oekraïne. In EU-verband is afgesproken dat iedere lidstaat zelf over bijwoning op politiek niveau van wedstrijden zijn eigen afweging maakt en daarbij zoveel mogelijk tot afstemming komt met de tegenstander in het toernooi, in dit geval Denemarken. Om uiting te geven aan de Nederlandse zorgen over de mensenrechten in Oekraïne, heeft minister Schippers, samen met haar Deense collega Elbaek, een flankerend programma gericht op de mensenrechten gevolgd. Overigens wijs ik erop dat de verantwoordelijke Duitse minister Friedrich weliswaar heeft aangegeven niet naar de groepswedstrijden van het Duitse elftal in Oekraïne te zullen gaan, maar hierbij geen relatie met de situatie in Oekraïne heeft gelegd. Mocht Duitsland de finale halen, dan zal worden bezien of bondskanselier Merkel de wedstrijd in Oekraïne zal bijwonen.

Vraag 4

Bent u bereid de regering van Oekraïne aan te spreken op de positie van Julia Timosjenko en haar partij? Zo nee, waarom niet?

Op 15 mei jl. vond een EU-Oekraïne-samenwerkingsraad plaats, waarbij Oekraïne is aangesproken op de verslechtering van de rechtsstaat in Oekraïne. De situatie van mevrouw Timosjenko is hierbij – mede op Nederlands aandringen – uitdrukkelijk aan de orde gesteld. In het EU-Oekraïne-sub comité voor Justitie, Vrijheid en Veiligheid, dat op 31 mei – 1 juni jl. in Kiev plaatsvond, zijn de problemen van de rechtsstaat in Oekraïne meer in detail besproken, waarbij ook over individuele zaken opheldering is gevraagd aan de Oekraïense autoriteiten. Ook bij andere voorkomende gelegenheden wordt Oekraïne hierop, in bilateraal en in EU-verband, aangesproken.

Vraag 1

Klopt het dat 51 procent van de aandelen van FMO in handen is van de Nederlandse staat?1

Ja, zie pagina 26 van het onlangs met de Kamer besproken Jaarverslag Beheer Staatsdeelnemingen.

Vraag 2

Klopt het dat meer dan 90 procent van het eigen vermogen van FMO bijeengebracht is door de Nederlandse belastingbetaler?2

Ja, zie inderdaad de in de voetnoot genoemde pagina 27 van het Jaarverslag Beheer Staatsdeelnemingen.

Vraag 3

Klopt het dat de directeur van FMO, Nanno Kleiterp, vorig jaar in totaal maar liefst 429 000 euro verdiende? Klopt het dat de twee andere leden van de raad van bestuur, Nico Pijl en Jurgen Rigterink, vorig jaar 355 000 resp. 321 000 euro verdienden?3

De aangehaalde bedragen zijn inclusief pensioenstortingen en de waarde van overige beloningsbestanddelen. Het feitelijk ontvangen vaste en variabele salaris over 2011 bedroeg respectievelijk 316 000 euro, 241 000 euro en 241 000 euro. Zoals vermeld in het Jaarverslag beheer staatsdeelnemingen 2010 is in 2009 met FMO overeenstemming bereikt over een nieuw en gematigder beloningsbeleid dat resulteerde in een salaris voor een nieuwe CEO van maximaal 300 000 euro (vaste en variabele bezoldiging).
Op verzoek van FMO is recentelijk met de aandeelhouders overeenstemming bereikt over afschaffing van de variabele bezoldiging, en een gedeeltelijke conversie daarvan naar vaste beloning, en dientengevolge een verdere matiging van het bezoldigingsbeleid. Dit jongste beloningsbeleid (vastgesteld bij de AVA 2012) resulteert in een totaal vast jaarsalaris voor een nieuwe CEO van maximaal 270 000 euro, zijnde 10% lager dan het beloningsplafond van 300 000 euro op basis van het in 2009 vastgestelde beleid.
De beloningen van de nu zittende bestuurders zijn van vóór het nieuwe beloningsbeleid uit 2009. Tegelijkertijd met de meest recente aanpassing (2012) van het bezoldigingsbeleid hebben de huidige bestuurders er vrijwillig mee ingestemd dat het afschaffen van de variabele beloning ook voor hen een neerwaartse aanpassing van de bezoldiging betekent. Voor de huidige CEO is met ingang van dit jaar een totale vaste bezoldiging overeengekomen van 296 000 euro, zijnde ruim 6% lager dan zijn totale (vaste en variabele) beloning over 2011.

Vraag 4

Deelt u de mening dat dergelijke salarissen totaal niet passen bij een instelling actief op het terrein van ontwikkelingshulp?

De bedrijven waarin de staat deelneemt opereren doorgaans in een private, commerciële omgeving met een wisselende mate van concurrentie. Het zijn organisaties met bedrijfsmatige processen en een met het bedrijfsleven overeenkomstige structuur. De achterliggende overweging van het staatsaandeelhouderschap is altijd het publiek belang van de ondernemingen. In het geval van FMO is, zoals ook valt te lezen in het Jaarverslag Staatsdeelnemingen, het publiek belang armoedebestrijding: «FMO is opgericht om duurzame economische groei in ontwikkelingslanden te bevorderen. Door de private sector in deze landen te versterken, wil de staat een bijdrage leveren aan het terugdringen van armoede». Bevordering van het publiek belang door versterking van de private sector in ontwikkelingslanden is overigens iets waar ook het Nederlands internationaal actief bedrijfsleven voordeel bij kan hebben.
Het publiek belang vindt zijn weerslag in de wijze waarop de staat als aandeelhouder acteert ten aanzien van het beloningsbeleid, dat voldoende gematigd moet zijn. Staatsdeelnemingen als behartigers van het publiek belang en als organisaties met bedrijfsmatige processen en een met het bedrijfsleven overeenkomstige structuur bevinden zich aldus op het snijvlak van de (semi)publieke en private sector. Dat geldt ook voor FMO, een ontwikkelingsbank met publieke en private aandeelhouders. Naast de staat zijn de private aandeelhouders verschillende Nederlandse banken (zo’n 35%) en verder meer dan honderd kleinere partijen (zo’n 14%). FMO is geen charitatieve instelling; als bank (onder toezicht van DNB) is ze gehouden een positief resultaat te behalen en wordt ze geacht financieel op eigen benen te staan. Sinds 2006 hebben aandeelhouders dan ook geen nieuw kapitaal meer ingebracht, zijn de door FMO behaalde financiële resultaten consistent positief en heeft het een solide balans. Voor het financieren van investeringen is FMO afhankelijk van de internationale kapitaalmarkt en voor het aantrekken van deze financiering opereert FMO in concurrentie met marktpartijen. Daarnaast opereert FMO uitsluitend ten behoeve van en in samenwerking met (Nederlandse en internationale) private partijen. Hiermee onderscheidt ze zich van andere, meer traditionele ontwikkelingsorganisaties.

Vraag 5

Deelt u de mening dat nu de meerderheid van de aandelen van FMO in handen is van de staat en meer dan 90 procent van het eigen vermogen van FMO is opgebracht door de Nederlandse belastingbetaler, ook voor de bestuurders van FMO de Balkenendenorm zou moeten gelden? Zo ja, bent u bereid die op te leggen? Zo nee, bent u dan bereid de aandelen FMO van de hand te doen? Kunt u uw antwoord toelichten?

De afgelopen jaren is met de Kamer meermalen gesproken over de methodiek die het kabinet hanteert om als aandeelhouder een beloningsbeleid voor een staatsdeelneming vast te stellen dat recht doet aan het snijvlak waarop zij actief zijn. Binnen die methodiek valt FMO in de categorie publiek/markt. De ondernemingen in deze categorie bewegen zich in een publieke context, maar ondervinden – meer dan de ondernemingen in de categorie publiek – de invloed van de markt. Deze deelnemingen concurreren voor een gedeelte van hun activiteiten met de markt, werken nauw samen met private partijen of zijn voor hun topfuncties, meer dan de publieke categorie, afhankelijk van bestuurders met ervaring in een commerciële omgeving. Dat leidt ertoe dat het beloningsbeleid van FMO zowel is vergeleken met de genormeerde beloningen in de (semi)publieke sector als met beloningen van vergelijkbare ondernemingen in de marktsector. Zoals in het Jaarverslag Beheer Staatsdeelnemingen over 2009 en het onlangs met uw Kamer besproken verslag over 2010 vermeld, heeft dat ertoe geleid dat in 2009 voor FMO een nieuw, gematigder beloningsbeleid is vastgesteld. Dit jaar is met de aandeelhouders overeenstemming bereikt over een verdere matiging van het beloningsbeleid.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel in het Weekblad voor Privaatrecht, Notariaat en Registratie (WPNR) over de privaatrechtelijke mogelijkheden om bonussen terug te vorderen die maatschappelijke verontwaardiging hebben opgeroepen?1

De contractsvrijheid ligt ten grondslag aan het overeenkomstenrecht en houdt in dat een persoon in beginsel vrij is om een overeenkomst te sluiten, vrij om zijn wederpartij te kiezen en vrij om de vorm en inhoud van de overeenkomst te bepalen. Keerzijde van die vrijheid is de gebondenheid die daarop volgt om de gemaakte afspraken na te komen (pacta sunt servanda). De verbindende kracht van de overeenkomst vooronderstelt contractsvrijheid; een persoon moet vrij zijn om zich te kunnen binden. Dat maakt de overeenkomst zowel een uitoefening van vrijheid als een inperking ervan (zie hierover uitgebreid Asser-Hartkamp 4-II, nrs. 33 e.v).
Ik deel de mening van de auteur van het bovengenoemde WPNR-artikel dat de contractsvrijheid niet absoluut is. Dit is ingebed in ons wettelijk systeem. De auteur geeft enkele voorbeelden van wettelijke bepalingen die de contractsvrijheid begrenzen (artikelen 3:40, 6:258, 6:248, 6:2, 6:162 BW). Het Burgerlijk Wetboek bevat nog tal van andere bepalingen die de contractsvrijheid begrenzen, bijvoorbeeld met betrekking tot de consumentenkoop, de arbeidsovereenkomst, enzovoort, enzovoort. Dit wordt, in tegenstelling tot de door de auteur gewekte suggestie, door niemand betwist. Hoofdregel, en uitgangspunt, is dat gemaakte afspraken worden nagekomen. De trouw aan het gegeven woord vormt de basis voor onze samenleving.

Vraag 2

Hoe absoluut moet het rechtsbeginsel van de contractsvrijheid volgens u worden opgevat? Hoe beoordeelt u de relativerende opmerkingen die de auteur over dit rechtsbeginsel maakt?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat een eenmaal gesloten overeenkomst niet absoluut onaantastbaar is, wanneer de overeenkomst of de uitvoering daarvan tot maatschappelijk onaanvaardbare resultaten leidt? Onderkent u de mogelijkheid dat een contract of de uitvoering daarvan in strijd komt met de goede zeden of de openbare orde (artikel 3:40 van het Burgerlijk Wetboek (BW)), de redelijkheid en billijkheid (artikel 6:258 of artikel 6:248, tweede lid, BW, beide jo. artikel 6:2 BW) of met de betamelijkheidsnorm van artikel 6:162 BW?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Waarom stelt het kabinet zich tot dusverre op het standpunt dat het privaatrecht geen mogelijkheden biedt om contracten, waarin hoge bonussen zijn afgesproken, onaantastbaar zijn, ook wanneer het resultaat daarvan maatschappelijk zeer ongewenst is?

Het in de vraag aan het kabinet toegeschreven standpunt is niet juist weergegeven. Het kabinet acht contracten, waarin hoge bonussen zijn afgesproken, niet onaantastbaar. Dit heeft mijn ambtsvoorganger reeds in zijn brief van 31 maart 2010 over de contouren van een wettelijke regeling inzake bonussen van bestuurders aan de Tweede Kamer verwoord (Kamerstukken II, 31 058, nr. 29): «Aanpassing van de uitbetaling van een overeengekomen beloning kan op basis van de bestaande wetgeving in uitzonderlijke gevallen plaatsvinden. Op grond van artikel 6:248 lid 2 BW is een tussen partijen als gevolg van de overeenkomst geldende regel niet van toepassing voor zover dat in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. Daarnaast bepaalt artikel 6:258 lid 1 BW dat de rechter op verlangen van een der partijen op grond van onvoorziene omstandigheden de gevolgen van een overeenkomst kan wijzigen of de overeenkomst geheel of gedeeltelijk kan ontbinden. Dit is mogelijk indien de omstandigheden van dien aard zijn dat de wederpartij naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid ongewijzigde instandhouding van de overeenkomst niet mag verwachten.»
Dit blijkt ook uit het wetsvoorstel aanpassing en terugvordering bonussen (Kamerstukken II, 32 512, nrs. 2 en 3), waarin wordt verduidelijkt dat de raad van commissarissen van een naamloze vennootschap de bevoegdheid heeft om de hoogte van een bonus van een bestuurder aan te passen, indien uitkering van de bonus in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. Een voorbeeld van dergelijke omstandigheden is de situatie dat uitbetaling van de bonus de vennootschap in financiële moeilijkheden zou brengen. Eén en ander wordt geplaatst in de context van hetgeen in de onderlinge relatie van partijen redelijk en billijk is. Een maatschappelijk oordeel is in dat verband niet doorslaggevend.

Vraag 5

Bent u bereid om in voorkomende gevallen tot het uiterste te gaan en de mogelijkheden die het privaatrecht biedt te benutten om bonussen, die tot grote maatschappelijke ophef leiden, niet uit te keren of terug te vorderen? Zo nee, waarom niet?

Het kabinet heeft, naast het in het antwoord op vraag 4 genoemde wetsvoorstel aanpassing en terugvordering bonussen, nog een aantal maatregelen genomen om excessieve bonussen tegen te gaan.
In de publieke en semipublieke sector is een variabele beloning na inwerkingtreding van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (Kamerstukken I, 32 600, nr. A) in beginsel niet meer toegestaan. Slechts die toeslagen die in een nog op te stellen algemene maatregel van bestuur worden opgenomen, zijn nog toegestaan. Te denken valt daarbij aan een gratificatie wegens ambtsjubileum of een eenmalige mobiliteitstoeslag of bindingspremie, onder de voorwaarde dat met de gratificatie of de toeslag niet het voor de topfunctionaris geldende bezoldigingsmaximum wordt overschreden. Een toeslag wegens een geleverde prestatie is niet langer mogelijk.
Daarnaast zijn verschillende maatregelen getroffen op het terrein van de financiële markten en op het terrein van de staatsdeelnemingen. Voorbeelden hiervan zijn het bonusverbod voor financiële ondernemingen die staatssteun ontvangen (Kamerstukken I, 33 058, nr. A), en het tijdens het AO Deelnemingen van 10 april j.l. aangekondigde voornemen om, conform de wens van de Kamer, te komen tot een maximale variabele beloning van 10% van de vaste beloning bij de reguliere Staatsdeelnemingen, en dit mee te nemen in een geplande herziening van het beoordelingskader voor beloningsbeleid bij Staatsdeelnemingen over 2 jaar. Ik meen dat deze maatregelen voldoende blijk geven van de inzet van het kabinet om buitensporige bonussen tegen te gaan.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) geen mogelijkheid biedt om het automatisch of per acceptgiro te betalen maandbedrag, te verhogen?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat extra aflossingen van de studieschuld door DUO gestimuleerd, in plaats van verhinderd zouden moeten worden? Zo nee, waarom niet?

Ja. Extra aflossen is nu al mogelijk. Oud-studenten kunnen op eenvoudige wijze meer aflossen dan de verplichte betaling door op eigen initiatief extra middelen over te maken naar DUO. Dat doen ook veel oud-studenten. In 2011 zijn ruim 250 000 extra betalingen gedaan.

Vraag 3

Zal DUO op korte termijn de mogelijkheid van verhoging van het maandbedrag gaan aanbieden? Zo nee, waarom niet?

Extra aflossen door verhoging van het maandbedrag is onderdeel van de ambitie van het kabinet om de dienstverlening aan de (oud-)student verder te verbeteren (zie het wetsvoorstel Studeren is investeren, Kamerstuk 33 145, nr. 3). In de beleidsnotitie Studeren is investeren staat al een toekomstperspectief: de oud-student moet van achter zijn computer het terugbetaalbedrag kunnen aanpassen aan persoonlijke omstandigheden (Kamerstuk 31 288, nr. 160, p.13).
DUO kan verhoging van het wettelijk terug te betalen maandbedrag echter niet op korte termijn realiseren. De huidige systemen zijn hierop onvoldoende toegerust en aanpassing zou teveel vergen. In het lopende Programma Vernieuwing Studiefinanciering (PVS) wordt in kaart gebracht op welke wijze het verhogen van het maandbedrag en flexibel extra terugbetalen gefaciliteerd kunnen worden. Dit zou vanaf 2015 gerealiseerd kunnen zijn.

Vraag 4

Zijn er soortgelijke kwesties waarin de mogelijkheden bij DUO slecht aansluiten op de behoeften van studenten en afgestudeerden? Zo ja, wat gaat u daaraan doen?

Nee, ik heb daarover geen signalen ontvangen.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat Nederland te veel geld vraagt voor het afgeven van een verblijfsvergunning aan derdelanders?1

Vraag 2

Welke consequenties heeft de uitspraak van het Europese Hof van Justitie voor de hoogte van de leges die Nederland vraagt voor verblijfsvergunningen afgegeven op grond van richtlijn 2003/109?2

Vraag 3

Wat is uw reactie op de conclusie van het Hof dat de hoge leges die door Nederland aan derdelanders worden gevraagd een belemmering kunnen vormen voor de uitoefening van de door richtlijn 2003/109 toegekende rechten, de Nederlandse regeling het door die richtlijn nagestreefde doel ondermijnt en dat Nederland die richtlijn haar nuttig effect ontneemt? Deelt u de mening dat de gevraagde leges op zichzelf onevenredig zijn?

Vraag 4

Bent u bereid om de hoogte van de leges van betreffende verblijfsvergunningen vóór 1 juli 2012 aan te passen en de Kamer daarover te berichten?

Vraag 1

Kent u het artikel «Wakker Dier jaagt op plofkip»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat een volledige overstap naar kip met Beter Leven sterren (minimaal 1 ster) door A-merken en supermarkten een positieve ontwikkeling zou zijn?

Ik constateer dat een aantal producenten van A-merken overstapt op kip met het Beter Leven Kenmerk. Ook een aantal retailers heeft kip en andere vleesproducten met het Beter Leven Kenmerk of vergelijkbare ken- of keurmerken in hun schap liggen. Dat vind ik een goede ontwikkeling. Zoals ik in mijn visie op de veehouderij (TK 28 973, nr. 85) heb aangegeven, is een ketengestuurde verduurzaming de sleutel voor toekomstbestendige agroketens die draagvlak hebben in de samenleving. Het initiatief hiervoor ligt bij de retail en de verschillende agroketens.
Een veranderende consumentenvraag en publieke opinie en de invloed van kritische maatschappelijke organisaties bieden kansen voor de retail om in samenwerking met de ketenpartijen nieuwe producten op de markt te brengen die maatschappelijk gewaardeerd worden. De meeste retailers en belangrijke partijen in de vleesketens hebben in het kader van de commissie Van Doorn (Verbond van Den Bosch) afspraken gemaakt over de verduurzaming van de pluimveevlees- en andere vleesketens en het aanbieden van duurzamer geproduceerde producten in de winkelschappen. Ik onderschrijf deze aanpak.

Vraag 3

Kunt u aangeven wat de overheid zou kunnen leren van de campagnes van Wakker Dier, gezien het feit dat zij lijken te kunnen bewerkstelligen waar de Kamer al jaren op aandringt: een snelle verduurzaming van het winkelschap?

Grootschalige mediacampagnes die bedoeld zijn om de consument te beïnvloeden in zijn voedselkeuze in de winkel zijn primair de taak van de NGO’s, zoals Wakker Dier en het bedrijfsleven zelf. De verduurzaming van het winkelschap vindt in dit spanningsveld van bedrijfsleven en NGO’s al plaats. Dit is een maatschappelijk proces waar de overheid niet actief in hoeft te interveniëren. Ik juich initiatieven toe waarbij het bedrijfsleven samenwerkt met NGO’s om deze verduurzaming te bewerkstelligen. Het «Beter Leven Kenmerk» van de Dierenbescherming is hier een voorbeeld van.

Vraag 4

Wie heeft de regierol om de retail (en A-merkfabrikanten) te stimuleren op zo’n kort mogelijke termijn de Beter Leven kenmerk 1-ster kip als minimumnorm in het supermarktschap te positioneren en wat is uw rol hierin?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Is het waar dat bij het vetmesten van «plofkippen» vele malen meer antibiotica wordt gebruikt dan bij langzamer groeiende rassen als Volwaard en kippen met een Beter Leven kenmerk 1-ster?

Er zijn inderdaad signalen dat bij langzamer groeiende rassen minder antibioticum wordt gebruikt. Op dit moment zijn er nog geen wetenschappelijke gegevens bekend waar harde conclusies aan te verbinden zijn.
Het productschap Pluimvee en Eieren (PPE) heeft het initiatief genomen om een inventariserend onderzoek te doen naar houderijsystemen in de vleeskuikensector onder andere met betrekking tot het antibioticumgebruik. Het onderzoeksrapport verschijnt in de zomer 2012.

Vraag 6

Kunt u een inschatting maken hoeveel reductie in antibioticagebruik bewerkstelligd zou kunnen worden met een overstap van de vleeskuikenindustrie naar een langzamer groeiend ras met een Beter Leven kenmerk 1-ster?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Kunt u deze reductie bekijken in het kader van uw doelstelling met betrekking tot antibioticareductie die vooralsnog moeizaam tot stand komt? Welk deel van uw doelstelling zou gerealiseerd worden bij een gehele omschakeling van de vleeskuikensector van de huidige gangbare «plofkip» naar een langzamer groeiend ras onder label van het Beter Leven kenmerk 1-ster?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 8

Is het mogelijk om in een vorm van etiketteringsverplichting op kipproducten of andere communicatie richting consumenten aandacht te besteden aan het extreem en onverantwoord hoge antibioticagebruik van «plofkippen» ten opzichte van langzamer groeiende rassen?

Er bestaan op dit moment geen Europese richtlijnen of verordeningen, die een verplichte etikettering op kipproducten met een vermelding van antibioticagebruik voorschrijven. De consument kan op basis van keur- of kenmerken die de kwaliteit van het kippenvlees aangeven zelf een keuze maken in de winkel voor wat betreft het soort kippenvlees en/of het houderijsysteem.

Vraag 9

Kunt u in het licht van de Nota Dierenwelzijn en Diergezondheid, waarin wordt gesproken over «2

In het kader van het Welfare Quality-onderzoek heeft Wageningen UR de mobiliteit van vleeskuikens van een groot aantal koppels gemeten. De metingen zijn 1 tot 5 dagen voor de afvoer naar het slachthuis verricht. Op een schaal van 0 tot 5 zijn 8% van de kuikens van gangbare rassen ingedeeld in schalen 0 en 1 (goede mobiliteit), 35% in schaal 2 (redelijk goede mobiliteit/ lichte afwijking), 49% in schaal 3 (duidelijk afwijkende loopwijze) en 8% in schalen 4 en 5 (kuikens hebben veel moeite eten en drinken te bereiken of kunnen zich niet meer voortbewegen).

Vraag 10

Kunt u in het licht van de Nota Dierenwelzijn en Diergezondheid, waarin wordt gesproken over «ongewenste erfelijke gebreken als misstanden van de fokkerij», aangeven of het klopt dat u hieronder ook de gangbare vleeskippen (plofkippen) schaart en deze dus in uw visie een «ongewenst erfelijk gebrek» hebben en u deze typeert als een «misstand»?

Bij een aanzienlijk deel van de vleeskuikens van gangbare rassen treedt aan het einde van de mestperiode een vermindering op van de mobiliteit (zie antwoord op vraag 9). Dit vind ik een zorgelijke situatie. Een verslechterde mobiliteit komt vaker voor bij gangbare rassen dan bij langzaam groeiende rassen. De topsector Agro&Food en de in het kader van de Uitvoeringsagenda duurzame veehouderij opgerichte Initiatiefgroep Duurzame Fokkerij stellen kennis- en innovatieprogramma’s in de fokkerij op waarbij onder andere ingezet wordt op de ontwikkeling van duurzamere vleespluimveerassen. Ik zal deze problematiek bij deze platforms onder de aandacht brengen.

Vraag 11

Kunt u een inschatting maken in welk deel van de overheidskantines nog «plofkip» geserveerd wordt?

In de huidige criteria voor de inkoop van de catering is de eis van minimaal 40% biologische producten of producten met andere duurzaamheidskenmerken (waaronder dierenwelzijn) opgenomen. De eis is niet nader gespecificeerd naar productgroep. De cateraar mag zelf invullen hoe de 40% gevuld wordt. Het is dus niet te zeggen in welk deel van de overheidskantines nog gangbaar pluimveevlees geserveerd wordt. Op dat niveau vindt ook geen monitoring plaats. Uit de rapportage Monitor Duurzaam Inkopen 2010 (u toegezonden als bijlage bij de brief van 24 juni 2011 van de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, TK 2010–2011, 30 196, nr. 141) blijkt overigens dat bij vrijwel 100% van de inkopen van catering de eisen van duurzaam inkopen worden toegepast (99,3% volgens de monitor, zie pagina 31 van genoemde rapportage).

Vraag 12

Bent u bereid om maatregelen te nemen zodat kantines van overheidsinstanties omschakelen van plofkip naar diervriendelijkere en gezondere kip met Beter Leven kenmerk sterren?

Momenteel vindt een actualisatie van de criteria voor de catering plaats. Deze actualisatie bevindt zich in de afrondende fase. Daarin worden nieuwe criteria rondom dierenwelzijn voorgesteld die cateraars in de gelegenheid stellen te kiezen voor diervriendelijker producten, waaronder producten van het Beter Leven-kenmerk. De cateraar blijft, in overeenstemming met het Advies Duurzaam Inkopen van VNO-NCW, vrij in zijn keuze hoe hij het percentage duurzaamheid invult. De herziening van de criteria zal cateraars naar verwachting meer stimuleren om diervriendelijkere producten op te nemen in het assortiment.

Vraag 1

Kent u het bericht: «Coke-advocaat vrij door tijdgebrek»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de rechtbank in Rotterdam wegens tijdgebrek de voorlopige hechtenis schorst van enkele verdachten in een drugsonderzoek omdat het proces pas in het najaar kan plaatsvinden?

De rechtbank heeft in deze zaak om twee redenen beslist om de voorlopige hechtenis onder voorwaarden te schorsen. Ten eerste omdat er sprake was van een ongebruikelijke lange duur van de voorlopige hechtenis en ten tweede omdat er nog geen zicht was op een concrete datum voor de aanvang van de inhoudelijke behandeling van de zaak.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het niet is uit te leggen aan de samenleving dat, ondanks dat het Openbaar Ministerie het onderzoek heeft afgerond, de verdachten hun proces in vrijheid mogen afwachten omdat de rechtbank pas eind oktober tijd en een locatie voor dat proces heeft? Zo nee, waarom niet?

In verband met de rechterlijke onafhankelijkheid past mij terughoudendheid bij het geven van een oordeel over een dergelijke beslissing in een individuele strafzaak. Dit geldt in het bijzonder nu de zaak nog onder de rechter is en daarover nog niet tot in hoogste instantie is beslist.

Vraag 4

Deelt u de mening dat verdachten niet voor niets in voorlopige hechtenis worden genomen, dat het hier gaat om een delict waar een gevangenisstraf van vier jaar of meer op staat, er sprake is van vluchtgevaar of van een gewichtige reden van maatschappelijke veiligheid welke de onverwijlde vrijheidsbeneming vordert en dat deze verdachten dus absoluut niet (zeker niet om deze reden) vrij mogen komen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Hoe gaat u bewerkstelligen dat per direct een locatie wordt gevonden en tijd wordt gemaakt om het proces eerder te kunnen laten plaatsvinden zodat de verdachten achter slot en grendel kunnen blijven?

Gezien het feit dat de verdachten inmiddels in vrijheid zijn gesteld, is deze vraag niet meer aan de orde.

Vraag 6

Is het niet mogelijk om het proces in een weekend te plannen of in de avonduren? Zo nee, waarom niet? Bent u bereid dit alsnog mogelijk te maken?

Er wordt door gerechten geëxperimenteerd met avondopenstelling. Onlangs heeft een dergelijke proef bij de rechtbank ’s-Hertogenbosch plaatsgevonden. Een dergelijke openstelling heeft de nodige gevolgen, bijvoorbeeld voor advocaten, en er dient dan ook voldoende draagvlak te zijn bij alle betrokkenen. Voor de zaak die hier aan de orde is, die een groot aantal zittingsdagen in beslag zal nemen, zou een ruimere openstelling overigens maar in beperkte mate soelaas kunnen bieden.

Vraag 7

Komt het vaker voor dat zittingen door gebrek aan tijd en locatie dusdanig laat plaatsvinden dat de voorlopige hechtenis wordt geschorst? Zo ja, hoe vaak en bij welke arrondissementen? Welke maatregelen gaat u nemen om structurele capaciteitsproblemen te verhelpen?

Schorsingen van de voorlopige hechtenis komen vaker voor. Bij de afweging tot een dergelijke beslissing spelen onder meer de ernst van de verdenking, het belang van het onderzoek, eventueel vluchtgevaar, de persoonlijke belangen van de verdachte en de duur van de voorlopige hechtenis een rol. Beschikbaarheid van zittingsruimte is eveneens een factor die in de afweging betrokken wordt. Aangezien er meerdere factoren van verschillende aard een rol spelen, kan niet worden vastgesteld in hoe veel gevallen de zittingscapaciteit doorslaggevend is geweest.
De Rechtspraak neemt deel aan diverse programma’s en projecten die onder de gemeenschappelijke noemer Versterking Prestaties Strafrecht keten (mede) gericht zijn op het verkorten van de doorlooptijden in strafprocessen. Voorbeelden hiervan zijn het programma herontwerp keten strafrechtelijke handhaving en het programma ZSM. Kortere doorlooptijden leiden tot een efficiënter gebruik van zittingscapaciteit. Naast deze programma’s werken Rechtspraak en Openbaar Ministerie ook aan betere zittingsplanning.

Vraag 1

In hoeverre acht u het waarschijnlijk dat de maatregel om programma's voor boven de zestien jaar niet voor 22.00 uur te tonen bij «Uitzending gemist» effectief is in het beïnvloeden van het kijkgedrag van jongeren, gelet op het feit dat andere diensten op internet, zoals YouTube en de commerciële omroepen, zonder dergelijk tijdslot functioneren?

Ik vind het van groot belang dat minderjarigen worden beschermd tegen audiovisueel beeldmateriaal dat mogelijk schadelijk voor hen is. Dit is een gedeelde taak die ligt bij de overheid, de mediapartijen en bij de ouders zelf. De overheid geeft invulling aan haar aandeel in deze taak door dit in de Mediawet vast te leggen. Voor de publieke omroep heeft de wetgever ervoor gekozen om in de Mediawet (art. 4.6) deze beschermingstaak niet alleen van toepassing te laten zijn op zijn programma-aanbod op televisie maar eveneens op de uitzendingen op internet. Ik realiseer me dat dit geen waterdicht systeem oplevert. De reden om deze extra maatregel alleen op de publieke omroep van toepassing te laten zijn is dat dit past bij de taak en de voortrekkersrol die de publieke omroep heeft. Ik teken daarbij aan dat het momenteel slechts gaat om twee programma’s die nu als gevolg van deze maatregel vanaf 22.00 uur op Uitzending Gemist bekeken kunnen worden. Ouders van jonge kinderen wordt op deze manier een veilige haven geboden op het internetplatform van de publieke omroep. Overigens wijs ik erop dat de programma’s van de commerciële omroepen met een 16 jaar classificatie doorgaans buitenlandse films en series betreffen, welke – i.v.m. de auteursrechtelijke bescherming – niet gratis op hun internetplatform terug te zien zijn.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het feit dat deze maatregel de toegang tot programma’s voor boven de zestien jaar ook ernstig beperkt voor personen ouder dan zestien?

Ik realiseer mij dat deze maatregel ook personen boven de 16 jaar raakt. Echter, ook voor televisie geldt dat programma’s met een 16 jaar classificatie pas na 22.00 uur te zien zijn. Daarnaast wil ik erop wijzen dat er bewust voor gekozen is om de maatregel alleen toe te passen op de programma’s met een 16 jaar classificatie. Zo wordt onverhoedse confrontatie door minderjarigen met in ieder geval de meest mogelijk schadelijke programma’s op het publieke internetplatform zo veel mogelijk vermeden en is getracht om de overige kijkers zo min mogelijk «te treffen».

Vraag 3

Bent u bereid met de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) in overleg te treden over meer gerichte vormen ter uitvoering van de minimumleeftijdseisen, zoals een open familieslot of leeftijdsverificatie?

Deze maatregel is in goed overleg met de NPO tot stand gekomen. Hiermee wordt zoveel mogelijk de Mediawet nageleefd. In dit overleg heb ik de NPO te kennen gegeven dat een open familieslot niet de voorkeur verdient omdat hiermee de beschermingstaak volledig en alleen bij de ouders wordt neergelegd. Het beschermen van minderjarigen tegen mogelijk schadelijk beeldmateriaal is mijn inziens een gedeelde verantwoordelijkheid, ongeacht het platform.
De koppeling van programma-aanbod op het internet aan een tijdslot zie ik niet als een ultieme oplossing om minderjarigen tegen mogelijk schadelijk beeldmateriaal te beschermen. Een adequatere technische oplossing in de vorm van een leeftijdsverificatie-systeem dat minimaal hetzelfde beschermingsniveau heeft van een tijdslot heeft ook mijn voorkeur. Een dergelijk systeem is echter vooralsnog niet voorhanden. Daarom is met de NPO afgesproken om tot die tijd voor het tijdslot te kiezen. Het spreekt voor zich dat wanneer er een adequatere technische oplossing komt, het de NPO vrijstaat om hiervoor alsnog te kiezen.
Overigens, het beschermen van minderjarigen tegen mogelijk schadelijke content alléén volstaat niet langer tegenwoordig. Minstens zo belangrijk is dat minderjarigen de benodigde vaardigheden aanleren om ook zichzelf te kunnen beschermen en hen bewust te maken van wat ze online doen. Daarom zet ik ook in op het bevorderen van mediawijsheid. Ook daarbij wordt de NPO betrokken.
Kortom: met mijn beleid probeer ik zoveel mogelijk te beschermen waar nodig en weerbaar te maken waar mogelijk.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Gehandicaptenzorg is nog te «wit»»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het beschamend is dat allochtonen weigeren te integreren en vervolgens cultureel bepaalde eisen stellen aan de gehandicaptenzorg? Zo nee, waarom niet?

Mensen mogen een voorkeur hebben voor een zorginstelling met een bepaalde culturele achtergrond. Eenieder die in een Nederlandse zorginstelling verblijft, heeft recht op verzorging die zo goed mogelijk rekening houdt met zijn of haar voorkeuren, waaronder culturele achtergrond. Daarom zijn er in Nederland van oudsher instellingen of afdelingen daarbinnen die zich richten op de religieuze en/of culturele achtergrond van de bewoners.

Vraag 3

Deelt u de mening dat er in Nederlandse zorginstellingen geen enkele ruimte is voor de bereiding van halal voedsel? Kunnen gehandicapte Nederlandse kinderen straks nog gewoon een tosti eten?

Die mening deel ik niet. In Nederlandse zorginstellingen wordt rekening gehouden met de eetwensen van de bewoners.

Vraag 1

U geeft in antwoorden op eerdere vragen aan dat de vermogensverhoging van Lopik «in de zomer van 2012» en «zo snel als technisch mogelijk» zal plaatsvinden, maar waar hangt dit precies vanaf, waar is het wachten op?1

Het vermogen van de zenders op Lopik is per 11 april 2012 teruggebracht naar het vermogen van voor de brand van 15 juli 2011. Daarmee is het bereik ook weer op het niveau van voor de brand.

Vraag 2

Wordt het publiek geïnformeerd als de vermogensverhoging van Lopik is afgerond? Zo ja, hoe? Wordt er dan ook meteen een oproep gedaan aan de radioluisteraars om hun feedback te geven op basis van de nieuwe situatie?

Het publiek is via diverse media (waaronder internetsites) geïnformeerd over het herstel van het oorspronkelijke vermogen en daarmee het herstel van het oorspronkelijke bereik.
Door Agentschap Telecom wordt geen feedback aan de radioluisteraar gevraagd. Agentschap Telecom vertrouwt er op dat omroepen zelf de ontvangst bij de luisteraars in de gaten houden. Overigens zijn er ook geen nieuwe klachten ontvangen.

Vraag 3

Gaat er in de praktijk daadwerkelijk getoetst worden of de vermogensverhoging tot de gewenste verbetering heeft geleid of dat er wellicht aanvullende maatregelen nodig zijn, bij voorbeeld door gebruik te maken van steunzenders in Noord-Holland? In Alkmaar is 104.7 FM al jaren beschikbaar, maar wordt niet gebruikt, waarom niet?

Rond de zendmast Lopik speelt een aantal zaken die los van elkaar staan. Op de eerste plaats is dat de tijdelijke vermogensverlaging van een aantal radiozenders, waaronder ook Radio 1 tot en met Radio 4, te Lopik als gevolg van de brand in de mast van Lopik op 15 juli 2011. Die is inmiddels weer hersteld (zie het antwoord op Vraag 1).
Daarnaast spelen de ontvangstproblemen in Noord-Holland en de vermogensverhogingen voor de zenders van Radio 1, Radio 2, Radio 3 en Radio 4 te Lopik van voor de brand. Om deze ontvangstproblemen op te lossen heb ik een vermogensverhoging toegestaan aan de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) voor Radio 1, Radio 2 en Radio 3. Het is aan de NPO om de vermogensverhoging ook daadwerkelijk door te voeren. De NPO is voornemens de vermogensverhoging nu door te zetten in de richting van Noord-Holland.
Een verdere vermogensverhoging voor Radio 4 is niet mogelijk omdat deze te veel storing veroorzaakt op Belgische frequentierechten. Mijn coördinatieverzoek ter zake is afgewezen door de Belgische Administratie.
De steunzender Alkmaar 104,7 MHz wordt op dit moment niet voor Radio 4 ingezet omdat deze steunzender geen afdoende oplossing is voor de ontvangstproblemen van Radio 4 in Noord-Holland.

Vraag 4

Als de vermogensverhoging voor Radio 4 op problemen stuit, waarom wordt er dan niet nagedacht over alternatieve oplossingen (zoals het gebruik van steunzenders)?

Er zijn op dit moment geen goede alternatieven voorhanden die een afdoende oplossing voor de ontvangstproblematiek van Radio 4 bieden. Ik blijf natuurlijk wel nadenken om tot een oplossing te komen. Overigens is daarbij de verwachting dat met de uitrol van digitale radio de ontvangstmogelijkheden van radio via de ether in Nederland verder worden verbeterd.

Vraag 5

Welke maatregelen worden er genomen ten aanzien van de verbetering van de ontvangst van een andere publieke zender, RTV Noord-Holland, de officiële calamiteitenzender (ook wel rampenzender genoemd) voor de provincie Noord-Holland?

Agentschap Telecom heeft sinds 2010 in overleg met de koepelorganisatie van de regionale publieke omroepen ROOS naar oplossingen gezocht voor bestaande ontvangstklachten. In het overleg tussen Agentschap Telecom, de ROOS en vertegenwoordigers van regionale publieke omroepen op 24 november 2011 zijn alle nog openstaande ontvangstklachten van de regionale publieke omroepen besproken. De regionale publieke omroep RTV Noord-Holland heeft tijdens dit overleg geen melding gemaakt van ontvangstproblemen.

Vraag 6

Welke maatregelen worden er in het licht van het bovenstaande genomen om de ontvangst in de regio Nijmegen te verbeteren?

Geen. Het vermogen van alle zenders op Lopik is per 11 april 2012 verhoogd tot het vermogen van voor de brand. Daarmee is het bereik ook weer op het niveau van voor de brand.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Gif in kleding is verboden, maar komt toch in grondwater terecht»1 en van de daarin genoemde rapporten van Greenpeace2 en RIKILT?3

Ja.

Vraag 2

Klopt de stelling van Greenpeace dat via de import en het wassen van kleding met nonylfenolethoxylaten (NFE), de schadelijke stof nonylfenol (NF) vrijkomt in het oppervlakte- en drinkwater? Is bekend l in welke mate dit in Nederland voorkomt?

Ja, de stelling klopt. Het is echter niet bekend in welke mate NF via import en het wassen van kleding NFE vrijkomt in het oppervlakte- en drinkwater. Er zijn namelijk mogelijk ook andere bronnen van waaruit NF het oppervlaktewater kan bereiken.
NF is vanwege de schadelijke eigenschappen aangewezen als prioritair gevaarlijke stof onder de Kader Richtlijn Water (KRW). Volgens Richtlijn 2008/105/EC is de veilige concentratie voor het ecosysteem 0,3 microgram per liter, gebaseerd op de jaargemiddelde concentratie. De maximaal aanvaardbare piekconcentratie is 2,0 microgram per liter. Zolang deze normen niet worden overschreden, worden geen onaanvaardbare effecten voor mens of milieu verwacht. De betreffende waterkwaliteitsnorm is in Nederlandse wetgeving geïmplementeerd via het Besluit kwaliteitsdoelstellingen en monitoring water (Bkmw 2009).
In vervolg op projectmatig onderzoek in 2002 naar de aanwezigheid van nonylfenol(ethoxylaten) in effluenten van rioolwaterzuiveringen, in oppervlaktewater, sediment en biota, hebben waterschappen met enige regelmaat onderzoek gedaan naar het voorkomen van NF(E) in effluenten van rioolwaterzuiveringen en oppervlaktewater. Daarnaast analyseert de vereniging van rivierwaterbedrijven (RIWA) oppervlaktewater in het Maas- en Rijnstroomgebied op de aanwezigheid van deze stoffen.
Recente meetgegevens laten zien dat nonylfenol wordt aangetroffen in effluenten van rwzi’s in concentraties in de range van 0 tot maximaal 1,2 ug/l. In 2010 is op KRW-meetpunten in het oppervlaktewater van rijkswateren op één locatie nonylfenol aangetroffen boven de norm, op alle andere locaties onder de norm.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat NF een hormoonverstorende werking heeft die kan leiden tot gewijzigde seksuele ontwikkeling van vissen en knaagdieren? Ziet u het vrijkomen van deze stof als een bedreiging voor de gezondheid en het voortbestaan van visbestanden in de Europese wateren?

NF kan een hormoonverstorende werking hebben en kan, afhankelijk van de concentratie, een bedreiging zijn voor de gezondheid en voor de visbestanden. Het is niet bekend in welke mate er momenteel sprake is van een bedreiging voor de gezondheid en het voortbestaan van visbestanden in Europese wateren.
In 2007 is NF gemeten in meer dan 100 rivieren in 27 Europese landen. NF werd in 29% van de monsters aangetroffen waarvan 10% boven de Europese jaargemiddelde norm van 0,3 microgram per liter4. In een recente publicatie zijn meetgegevens van de Elbe en Schelde vanaf 2004 gebruikt voor het identificeren van mogelijke probleemstoffen5. In 95% van de monsters was de gemeten concentratie hoger dan 0,14 microgram per liter, dit betrof 15% van de meetlocaties.
In deze studies worden echter geen Europese jaargemiddelde concentraties gerapporteerd. Het is dus niet bekend of de concentraties langere tijd boven de norm zijn geweest. Gezien de hoeveelheid monsters waarin de stof wordt aangetroffen is dat niet uit te sluiten en is dus niet uit te sluiten dat het een bedreiging is voor sommige ecosystemen in Europese wateren.

Vraag 4

Is het waar dat zowel Richtlijn 2003/53/EG4 als de Europese chemicaliënwetgeving REACH het in de handel brengen en gebruiken van NF en NFE verbieden voor onder andere toepassing op textiel, maar niets regelen voor de import van textielproducten met NFE?

Richtlijn 2003/53/EG is inmiddels integraal opgenomen in bijlage XVII van de REACH wetgeving. In rubriek 46 van deze bijlage is een aantal beperkingen opgenomen ten aanzien van het op de markt brengen van NF en NFE in onder andere reinigingssystemen en textiel -en leerbewerking. Op dit moment gelden er echter geen beperkingen voor de import van textielproducten met NFE.

Vraag 5

Bent u van mening dat de import van zulke textielproducten moet worden beperkt, en dat hiervoor een aanvulling op het bestaande REACH programma nodig is?

Binnen de REACH wetgeving is het mogelijk om via opname in bijlage XVII beperkingen te stellen aan bijvoorbeeld de import van producten met NFE. REACH kent een procedure om tot een dergelijke beperking te komen. REACH voorziet dus al in de mogelijkheid om het op de import te beperken. Zie ook het antwoord op de volgende vraag.

Vraag 6

Kunt u zich vinden in het door Zweden ingediende wetsvoorstel voor een Europees verbod op de import van producten die NFE bevatten? Zo ja, bent u van plan in aankomende Europese ministerraden hiervoor uw steun uit te spreken?

Op dit moment bestaat er nog geen voorstel. Zweden heeft aangekondigd voor dit onderwerp een dossier te willen maken dat naar verwachting in augustus zal worden ingediend. Naar verwachting zal dit niet eerder dan eind 2013 leiden tot een voorstel voor wetgeving. Gezien het belang van goede waterkwaliteit volg ik dit dossier al nauwlettend en zal dat blijven doen en daarbij specifiek aandacht vragen voor in Nederland waargenomen bronnen en concentraties. Ik zal het voorstel te zijner tijd welwillend bekijken maar kan zolang er nog geen definitief voorstel ligt, nog niet op een mogelijke uitkomst vooruitlopen.

Vraag 7

Bent u bekend met de potentieel negatieve effecten van nanozilver op micro-organismen in het milieu, en daarmee bijvoorbeeld op schimmels en algen die onmisbaar zijn voor het ecosysteem?

Het RIVM houdt namens de betrokken departementen de wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van risico’s van nanomaterialen voor de overheid bij via het Kennis- en Informatiepunt Risico’s Nanotechnologie (KIR-nano). In april jl. is in de openbaar beschikbare signaleringsbrief die het RIVM drie maal per jaar opstelt voor de overheid, professionals en andere geïnteresseerden, specifiek aandacht besteed aan de risico’s van het gebruik van nanozilver voor het milieu.
Van zilver is bekend dat het bacteriën kan doden en dat een aantal waterorganismen gevoelig is voor zilver. Of het vrijkomen van nanozilver uit bijvoorbeeld textiel daadwerkelijk tot schadelijke effecten leidt in het milieu, zoals verstoring van het bestaande biologische evenwicht tussen soorten in oppervlaktewater, is afhankelijk van de hoeveelheid die in het milieu terechtkomt. De emissie naar het milieu hangt samen met de hoeveelheid nanozilver die in textiel wordt gebruikt, de omvang van dit gebruik en of het nanozilver vrijkomt bij het wassen (dit hangt af van de manier waarop het nanozilver in het textiel is verwerkt). Deze gegevens zijn mij onbekend.
Meetgegevens oppervlaktewater (rijkswateren) laten zien dat de zilverconcentraties overal onder de bepalingsgrens (0,1 – 1 ng/l) liggen en de huidige zilvernorm niet overschrijden. De huidige waterkwaliteitsnorm is voor zilver is echter niet conform de eisen in de Kaderrichtlijn water vastgesteld en wordt binnenkort herzien. Deze nieuwe norm zal in 2015 van toepassing worden.
Onderstaand treft u de link aan naar de volledige tekst van bovengenoemde signaleringsbrief.
http://www.rivm.nl/Bibliotheek/Algemeen_Actueel/Uitgaven/Milieu_Leefomgeving/Signaleringsbrief_KIR_nano/Signaleringsbrief_KIR_nano_2012_nummer_1_april

Vraag 8

Deelt u de door RIKILT geuite zorg over het toenemende gebruik van nanozilver in sportkleding en het vrijkomen van dit materiaal bij wasbeurten? Heeft u enig zicht op de omvang van dit probleem en de mate waarin nanozilver gebruikt wordt in – en vrijkomt uit andere producten?

Zie mijn antwoord onder 7. Overigens hecht ik eraan op te merken dat bedrijven die nanozilverhoudende producten en artikelen op de markt zetten, verantwoordelijk zijn voor het veilig gebruik van deze producten (zowel in het kader van REACH, de Biocideregelgeving als de Warenwet). Zij zijn daartoe verantwoordelijk voor het verzamelen en leveren van benodigde informatie. Gezien de zorgen over deze stof zal Nederland in 2013 nanozilver evalueren in het kader van REACH en zal, indien nodig, voorstellen opstellen voor het door het bedrijfsleven verplicht aanleveren van additionele informatie om meer zekerheid te krijgen dat gebruik van nanozilver veilig is voor mens en milieu.

Vraag 9

Kunt u bevestigen dat het huidige EU milieubeleid, vastgelegd in onder andere REACH en het 6e Milieu Actie Programma (MAP), niet of nauwelijks rekening houdt met nanomaterialen en de bijzondere eigenschappen die deze deeltjes onderscheiden van grotere materialen? Deelt u de mening dat deze EU- regelgeving bruikbaarder moet worden gemaakt voor het vergaren van kennis over nanomaterialen en het reguleren van hun potentiële risico’s?

In 2010 is in opdracht van de overheid onderzocht welke mogelijkheden en knelpunten de vigerende nationale en Europese wet- en regelgeving leveren om eventuele risico’s van nanomaterialen te beheersen. Een conclusie van dit rapport is dat met name de stoffen- en milieuregelgeving lacunes bevat vanwege het niet toegespitst zijn van regelgevingsinstrumenten op nanospecifieke kenmerken. Zie ook voor meer informatie: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/nanotechnologie/documenten-en-publicaties/rapporten/2010/11/30/regulering-van-onzekere-risico-s-van-nanomaterialen.html
In de brief die ik de Kamer zond op 25 mei 2011(KST 2011, 29 338, nr. 105) heb ik aangegeven op welke wijze ik druk uitoefen in Europa om Europese regelgeving beter geschikt te maken voor nanomaterialen. Over de voortgang van de acties die ten behoeve daarvan in gang gezet zijn ontvangt u op korte termijn een brief.

Vraag 10

Zouden de normstellingen en maateenheden voor gegevenslevering van de REACH-verordening meer moeten worden toegespitst op de bijzondere kenmerken van nanomaterialen? Wat is de laatste stand van zaken wat betreft de aanpassingen van REACH op dit gebied?

Ja. Zoals is gebleken uit bovenstaand rapport is de informatie over nanomaterialen die nu door producenten of importeurs moet worden verschaft, niet toegespitst op specifieke eigenschappen van nanomaterialen. Ook de tonnagegrenzen die in REACH bepalen of en welke informatie over chemicaliën moet worden overlegd, zijn mogelijk niet geschikt voor nanomaterialen.
Op dit moment is er nog geen initiatief voorzien van de Europese Commissie om REACH aan te passen. Voor medio dit jaar voorziet REACH weliswaar in een evaluatie maar deze heeft alleen betrekking op het functioneren van het Agentschap (art. 75) en op het toepassingsgebied waarbij het gaat om overlap met andere toepasselijke communautaire bepalingen te vermijden (art 136). De kans dat deze evaluatie leidt tot een aanpassing van REACH in de door u gevraagde zin is klein.

Vraag 11

Overweegt u, gelet op de vertraging die opgelopen zou worden indien gewacht wordt met nemen van verbeterstappen tot de invoering van het 7e MAP5, in de tussentijd – bij de herziening van de Richtlijn prioritaire stoffen – nanozilver reeds in de geplande toezichtlijst op te nemen?

Ongeacht wat hierover gaat worden opgenomen in het 7e MAP zijn verbeterstappen nodig voordat het 7e MAP in werking zal treden. In de onder 9. genoemde voortgangsbrief zal ik u binnenkort verder informeren over mijn inzet om snellere actie te stimuleren

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de berichten over honderdprocentscontroles op Schiphol?1 2

Ja.

Vraag 2

Klopt het bericht dat de advocaat- generaal bij de Hoge Raad van oordeel is dat er geen wettelijke bevoegdheid bestaat om reizigers op Schiphol zonder verdere aanleiding vragen te stellen?

Nee. De advocaat-generaal is van oordeel dat het weigeren om mee te werken aan het verstrekken van inlichtingen, niet strafbaar is op grond van artikel 184 Wetboek van het Strafrecht. Daartoe heeft hij – in lijn met recente jurisprudentie – overwogen dat artikel 14 van het Communautair Douanewetboek (CDW) wel een plicht inhoudt tot het verstrekken van bescheiden en inlichtingen aan de douaneautoriteiten voor personen die betrokken zijn bij transacties verricht in het kader van het goederenverkeer, maar niet voorziet in de mogelijkheid een bevel te geven of een vordering te doen.
Een weigering om medewerking te verlenen is overigens wel strafbaar op grond van artikel 10:6 van de Algemene Douanewet. Er is in dit artikel dus wel sprake van een wettelijk opgelegde verplichting, waaraan bij niet nakoming ook een strafrechtelijke sanctie is verbonden.

Vraag 3

Kan dit betekenen dat de honderdprocentscontrole moet worden gestaakt?

Nee. De advocaat-generaal heeft zich niet uitgelaten over de vraag of inlichtingen mogen worden gevorderd indien nog niet duidelijk is of sprake is van in- of uitvoer van goederen als bedoeld in de Douanewetgeving. Of de Hoge Raad zich daarover zal uitlaten, zal moeten blijken uit het arrest, dat verwacht wordt op 19 juni 2012. Overigens bestaan de honderprocentscontroles uit meer activiteiten dan het stellen van vragen en worden ook andere controlemiddelen en -bevoegdheden ingezet.

Vraag 4

Herinnert u zich uw antwoorden tijdens het mondelinge vragenuur van 7 december 2010 waarin u aangeeft dat het arrest niets betekent voor de rechtmatigheid van de honderdprocentscontroles en dat deze gewoon door gaan? Staat u daar nog steeds achter?

Ja. Zie het antwoord op vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de mening dat, aangezien er nog wekelijks vele bolletjesslikkers en drugshandelaren uit de Caraïben worden opgepakt op Schiphol, de honderdprocentscontrole gewoon noodzakelijk is en moet blijven?

Ja.