Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Ontwikkelingsgeld voor mannen»?1

Ja.

Vraag 2

In hoeverre deelt u de mening dat de vele miljoenen die uitgegeven worden aan dit zoveelste onzinproject beter besteed kunnen worden aan bijvoorbeeld het verbeteren van de positie van Nederlandse ouderen?

Met dit project wordt onder meer uitvoering gegeven aan het door de Tweede Kamer geaccordeerde beleid voor Seksuele en Reproductieve Gezondheid en Rechten (SRGR) en het genderbeleid.
Doel van dit project is het verminderen van moeder- en kindsterfte, tienerzwangerschappen en huiselijk geweld in Rwanda, Indonesië, Zuid-Afrika en Brazilië. Een deel van de activiteiten richt zich op jongens en vaders om hen beter in staat te stellen hun verantwoordelijkheden te nemen als het gaat om de verzorging van kinderen, family planning en het respecteren van de rechten en gezondheid van vrouwen.
Het geld is afkomstig van de goedgekeurde begroting (2012) van Ontwikkelingssamenwerking. Het verbeteren van de positie van ouderen in Nederland maakt daar geen onderdeel van uit en valt onder verantwoordelijkheid van mijn collega van VWS.

Vraag 3

Denkt u werkelijk dat het geven van Nederlands belastinggeld aan ontwikkelingslanden om daar de «seks leuker te maken» een taak is van de Nederlandse staat?

Het project onderkent de belangrijke rol van mannen waar het gaat om het respecteren van rechten van de vrouw, gezinsplanning en vrije keuze rond seksualiteit. In veel ontwikkelingslanden zijn die verworvenheden niet vanzelfsprekend. Het project levert op die manier een belangrijke bijdrage aan de uitvoering van het Nederlandse gender- en SRGR-beleid dat zich richt op het voorkomen van moedersterfte en het bestrijden van geweld tegen vrouwen.

Vraag 4

Bent u bereid, bij nader inzien, dit onzinproject geen doorgang te laten vinden? Zo neen, waarom niet?

Ik ondersteun dit project, omdat het bijdraagt aan de uitvoering van het vigerende SRGR- en genderbeleid.

Vraag 1

Klopt de berichtgeving over de internationale school Eerde in Ommen dat de sfeer daar al jaren verziekt is doordat het management er op dictatoriale wijze heerst, kritische werknemers worden weggewerkt en ouders, die heel veel schoolgeld hebben betaald, zich bedonderd voelen, zonder dat Landstede, de onderwijsorganisatie waar Eerde onder valt, ingrijpt?1

Ik kan niet beoordelen of deze berichtgeving juist is. De Inspectie van het Onderwijs (hierna: inspectie) houdt beperkt toezicht op niet-bekostigde internationale en buitenlandse scholen, zoals Eerde. Wel heeft naar aanleiding van deze berichtgeving de inspectie op woensdag 5 december met het college van bestuur van Landstede gesproken. Het bestuur geeft aan, dat het naar aanleiding van deze problemen in 2012 wijzigingen heeft doorgevoerd in de aansturing van de school en dat er een nieuwe directeur is aangesteld.

Vraag 2

Klopt het dat de Inspectie van het Onderwijs bij deze toestanden niet anders kan doen dan machteloos toekijken? Acht u dit een aanvaardbare situatie in het onderwijs aan leerlingen onder de 18 jaar dat moet voldoen aan de eisen die de Leerplichtwet stelt?

De inspectie houdt conform de «Regeling aanwijzing internationale en buitenlandse scholen» (Staatscourant 2764, 17 februari 2011) slechts beperkt toezicht op niet-bekostigde internationale scholen zoals Eerde. Deze scholen staan namelijk onder toezicht van een buitenlandse autoriteit of een internationale accreditatieorganisatie en worden op basis daarvan aangewezen als scholen in de zin van de Leerplichtwet. Daardoor kunnen leerlingen hun leerplicht op deze scholen vervullen. In 2011 is aan de internationale school Eerde een dergelijke aanwijzing verleend.
De inspectie houdt op deze scholen alleen toezicht op de kwaliteit van het onderwijs in de Nederlandse taal aan leerlingen met de Nederlandse nationaliteit. De inspectie zal in dit kader binnenkort een schoolbezoek uitvoeren. De inspectie is hierbij, conform de werkwijze, alert op ernstige signalen over het onderwijs in de school anders dan het onderwijs in de Nederlandse taal. Indien nodig zal ik de internationale accreditatieorganisatie daarvan op de hoogte stellen.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u het bericht, mocht dit waar zijn, dat oud-werknemers van Eerde bij vertrek een contract hebben ondertekend waarin ze hebben beloofd om te zwijgen over hun tijd bij Eerde, op straffe van duizenden euro's per overtreding?

Dit soort contracten is inderdaad met een aantal oud werknemers gesloten. Ik acht dit een ongewenste situatie die niet past bij normale arbeidsverhoudingen in een onderwijsinstelling en ik zal het bestuur van de Landstede hierop aanspreken.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u (de kwaliteit van) de «individuele» lesprogramma's van Eerde als de docenten veel minder uren uitbetaald krijgen voor lesvoorbereiding en het overige werk dan binnen het regulier bekostigde onderwijs gebruikelijk is?

De inspectie beoordeelt bij deze school alleen de kwaliteit van het onderwijs in de Nederlandse taal (zie antwoord op vraag 2), zonder daarbij de arbeidsvoorwaarden van leraren mee te wegen.

Vraag 5

Wat betekent het voor het civiele effect van de diploma's die Eerde uitreikt, als blijkt dat deze school onvoldoendes verdoezeld en de directie een docent, die bij een leerling plagiaat vermoedt, overstemt?

Voor zover het gaat om het internationaal baccalaureaatsdiploma, een extern centraal examen, behoudt dit zijn civiel effect ongeacht de gang van zaken binnen de school. Zoals ik hiervoor heb aangegeven staan scholen als Eerde onder toezicht van buitenlandse inspecties of accreditatieorganisaties. Zij zijn ook verantwoordelijk voor het toezicht op de examinering.

Vraag 6

Bent u bereid om de mogelijkheden te verkennen om op deze school in te grijpen? Zo ja, op welke wijze gaat u dit dan doen? Zo nee, waarom niet?

De directe toezichtstaak van de inspectie van het onderwijs is wettelijk beperkt tot het toezicht op het onderwijs voor de Nederlandse taal aan leerlingen met de Nederlandse nationaliteit. Alleen als het inspectiebezoek aan het licht brengt dat de school zijn verplichtingen op dit vlak niet nakomt, zullen daar met de school verbeterafspraken over gemaakt worden. Mocht de school binnen een jaar niet aan de verplichtingen voldoen, is er de mogelijkheid om te besluiten dat leerlingen met de Nederlandse nationaliteit niet langer hun leerplicht kunnen vervullen aan de school. Voorts kan ik de aanwijzing van deze school als school in de zin van de Leerplichtwet intrekken indien de school niet langer onder toezicht staat van een internationale accreditatie organisatie. Dat is nu echter niet aan de orde. Indien er signalen zijn dat het onderwijs op de school niet goed functioneert, kan ik de internationale accreditatie organisatie hier op wijzen. Tenslotte heb ik geen bekostigingsrelatie met deze particuliere school en kan daarom ook geen financiële sancties hanteren. De particuliere school Eerde valt wel onder het bestuur van het ROC de Landstede. Als het saldo van inkomsten en uitgaven van de internationale school negatief is, kan het niet zo zijn dat het bestuur de Landstede middelen bestemd voor het bekostigde onderwijs, voor dit verlies aanwendt. Ik zal het bestuur daarop zo nodig aanspreken en ingrijpen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de twee uitspraken van de Raad van State van 30 november 2012. inzake christelijke vluchtelingen van Iraanse afkomst?

Ja.

Vraag 2

Hoe gaat u de uitspraken van de Raad van State, welke stellen dat van gelovigen niet kan worden verlangd dat zij zich terughoudend gedragen, omzetten in beleid?

Beide arresten van de Raad van State zijn gewezen onder verwijzing naar het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna «het Hof») over de aantasting van de (openbare) godsdienstbeleving (C-71/11 en C-99/11). Over dit arrest van het Hof en de gevolgen voor het algemene beleid inzake religieuze minderheden bent u geïnformeerd bij brief van 2 november jl.1
Niet elke aantasting van het recht op godsdienstvrijheid vormt een daad van vervolging. De schending van het recht op het belijden van een godsdienst vormt pas een daad van vervolging indien die schending voldoende ernstig is en de betrokkene op een aanzienlijke wijze treft. Daarbij wordt ook beoordeeld of redelijkerwijs kan worden aangenomen dat bepaalde godsdienstige handelingen door de vreemdeling bij terugkeer in het land van herkomst zullen worden verricht. Hiertoe is het wel aan de vreemdeling om aannemelijk te maken dat deze handelingen bijzonder belangrijk zijn om zijn godsdienstige identiteit te bewaren. Dit kan ook een handeling zijn die voor de betrokken religieuze gemeenschap niet bepalend is. Voorts is in beginsel niet relevant dat de vreemdeling het gevaar uit de weg kan gaan door af te zien van bepaalde godsdienstige handelingen. Van de vreemdeling wordt dan ook niet verwacht dat hij afziet van godsdienstige handelingen die hem blootstellen aan een werkelijk gevaar van vervolging.
Sinds het arrest van het Hof wordt bovenstaand beleidskader gehanteerd bij de beoordeling van asielaanvragen van religieuze minderheden. De IND heeft getracht zoveel mogelijk zaken van Iraanse christenen die nog onder de rechter lagen, te achterhalen en te bezien of het arrest van het Hof relevant was voor de beoordeling van de asielaanvraag en het doorzetten van de rechterlijke procedure.
In de brief van 2 november jl. is verder ook het asielbeleid ten aanzien van Iraanse christenen toegelicht naar aanleiding van het ambtsbericht dat op 27 augustus 2012 was verschenen.
De door u gevraagde duidelijkheid is er al sinds 2 november jl. en ik zie dan ook geen aanleiding om de door u voorgestelde maatregelen te treffen.

Vraag 3

Hoeveel soortgelijke asielaanvragen lopen er op dit moment? Bent u bereid om alle geplande uitzettingen naar Iran van soortgelijke zaken per direct stop te zetten totdat er duidelijk is over welke invloed deze uitspraken hebben op het asielbeleid? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u bereid deze vragen met spoed te behandelen?

Ik ben altijd bereid tot een spoedige behandeling voor zover de gewenste zorgvuldigheid van de beantwoording mij dat toestaat.

Vraag 1

Kent u het bericht «Trage politie faalt bij diefstal in grensgebied»?1

Ja.

Vraag 2

Kent het bericht feitelijke onjuistheden? Zo ja, welke zijn dat dan?

Het bericht in het Algemeen Dagblad bevat tenminste de feitelijke onjuistheid dat «pas op woensdagavond» de politie de woning zou hebben doorzocht. Nadat op woensdagochtend, 28 november, rond 9.30 uur op het bureau in Echt door een privé-persoon melding was gemaakt dat mogelijk gestolen kleding afkomstig uit Duitsland in een woning in Echt zou zijn opgeslagen, is direct actie ondernomen en is de woning dezelfde dag rond 11 uur doorzocht. Daarbij is vervolgens ter afdoening de gebruikelijke formele (spoed)procedure voor grensoverschrijdende rechtshulpverzoeken gehanteerd.
Voorts is de suggestie onjuist dat (altijd) in grensoverschrijdende gevallen een internationaal rechtshulpverzoek nodig is. Zie daarvoor tevens de beantwoording op de vragen 3 en 4.

Vraag 3

Is het waar dat het pas door middel van een internationaal rechtshulpverzoek in dit soort situaties kan worden opgetreden? Zo nee, welke mogelijkheden hadden open gestaan voor een snellere en laagdrempeliger interventie door de Nederlandse politie? Zo ja, deelt u de mening dat in situaties waar niet gewacht kan worden op formaliteiten die langer duren dan uit de aard van het misdrijf gewenst is, snellere interventiemogelijkheden moeten komen? Aan welke mogelijkheden denkt u?

In gevallen van grensoverschrijdende criminaliteit moet er spoedig en doeltreffend actie ondernomen kunnen worden. Snelle en laagdrempelige mogelijkheden voor operationele inzet zijn en worden dan ook reeds toegepast bij grensoverschrijdende samenwerking. Zo kunnen bevoegde autoriteiten, in het kader van de handhaving van de openbare orde en veiligheid of ter voorkoming van strafbare feiten, elkaar zonder verzoek om informatie, waaronder persoonsgegevens, verstrekken. Rechtsbasis hiervoor is artikel 46 van de Schengenuitvoeringsovereenkomst en artikel 15 van het Verdrag met Duitsland inzake de Grensoverschrijdende Politiële Samenwerking en de Samenwerking in Strafrechtelijke Aangelegenheden (2005). Hieruit volgt de mogelijkheid voor direct contact tussen de Nederlandse en Duitse politie om zo snel handelen tegen (grensoverschrijdende) criminaliteit te bespoedigen. In het geval van het toepassen van dwangmiddelen (of bijzondere opsporingshandelingen) is tussenkomst van het OM en een internationaal rechtshulpverzoek wel vereist.
De Duitse politie mag de Nederlandse politie derhalve bellen met het verzoek polshoogte te nemen. In de onderhavige situatie had een mogelijkheid tot een snellere interventie zich voor kunnen doen indien de Duitse politie direct contact had opgenomen met de Nederlandse politie. In dat geval had een surveillance gestart kunnen worden en bij het aantreffen van de vrachtwagen de situatie «bevroren» kunnen worden. De Duitse autoriteiten hebben dit contact echter niet gelegd.

Vraag 4

Kan of mag de Duitse politie met Nederlandse collega's bellen met de vraag of zij polshoogte willen nemen bij een verdachte vrachtauto? Zo ja, is dat gebeurd? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Is het waar dat het (snel) reageren op een internationaal rechtshulpverzoek in het weekend niet altijd (snel) mogelijk is? Zo ja, waarom is dat en betekent dat dan dat het voor criminelen effectiever is om in weekenden toe te slaan? Zo nee, waarom niet? Hoe verloopt de aanvraag en afhandeling van een internationaal rechtshulpverzoek in en buiten het weekend?

De effectieve bestrijding van criminaliteit kan en mag niet afhankelijk zijn van het tijdstip op de dag of in de week. Het snel reageren op een spoedeisend internationaal rechtshulpverzoek is altijd mogelijk, ook in het weekend. Een Duits verzoek aan Nederland moet worden ingediend bij een Nederlandse officier van justitie. Hiertoe zijn regionale Informatie- en Coördinatiecentra (IRC’s) ingericht die 24/7 telefonisch bereikbaar zijn en die de rechtshulpverzoeken coördineren. Bij spoed kan daarbij volstaan worden met een telefonisch verzoek, met de toezegging dat een schriftelijke reactie volgt.
Duitsland kent een dergelijke coördinerende instantie niet. Echter, ook daar zijn officieren van justitie 24 uur per dag beschikbaar voor dergelijke verzoeken. De Duitse politie kan dan ook op ieder moment van de week via een Duitse officier van Justitie een internationaal rechtshulpverzoek doen aan Nederland.

Vraag 1

Kent u het bericht dat de voedingsindustrie via internet de kinderreclameregels ontloopt? 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u uitleggen hoe dat kan? Op welke manieren kunt u hiertegen optreden?

Ten aanzien van de doelgroep kinderen is door de partijen die gezamenlijk het adverterend bedrijfsleven vormen in de Reclamecode geregeld dat reclame voor voedingsmiddelen gericht op kinderen onder de 7 jaar niet is toegestaan. Partijen die zich niet aan de afspraak houden voor deze doelgroep, kunnen via de Reclame Code Commissie ter verantwoording worden geroepen.
Jaarlijks laat de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) door de Stichting Reclame Code een peiling houden in hoeverre de Reclamecode voor Voedingsmiddelen (RvV) wordt nageleefd. In de rapportage van 16 november jl. wordt aangegeven dat de restrictie goed wordt nageleefd (televisie, bioscopen), maar dat er ten aanzien van reclame op websites wel kanttekeningen te plaatsen zijn. Er zijn 10 websites geïdentificeerd die zich richten op kinderen onder de 7 jaar, al dan niet via de ouders. In het bericht waar u naar verwijst, wordt door de FNLI als mogelijke reden gegeven dat veel bedrijven niet doorhebben dat ook hun eigen websites grotendeels reclame-uitingen zijn. De FNLI heeft in de rapportage aangegeven aandacht te gaan besteden aan dit onderwerp opdat er ook op websites gehandeld wordt naar de regels van de RvV. Ik verwacht van de FNLI dat zij haar leden aanspreekt op hun verantwoordelijkheid en dat in de volgende rapportage (over het jaar 2013) blijkt dat partijen, ook op digitale media, de afgesproken regels van de RvV naleven.

Vraag 3

Deelt u de mening dat kinderobesitas een zeer ernstige vorm van welvaartsziekte is en dat alles op alles gezet moet worden om die tegen te gaan?

Overgewicht, en in het bijzonder kinderobesitas, is een serieus probleem dat grote gevolgen kan hebben voor de gezondheid. Het kabinet spant zich in om overgewicht terug te dringen. Echter, overgewicht is een complex maatschappelijk probleem dat niet alleen door de overheid terug te dringen is. De inzet van mensen zelf en die van andere betrokken partijen, zoals zorgverleners, het onderwijs, private partners en (sport)verenigingen is hierbij onontbeerlijk.

Vraag 4

Bent u bereid deze manier van ontduiking van de kinderreclameregels tegen te gaan en de Kamer te laten weten hoe u dat gaat aanpakken?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Kent u het bericht «Misdaad loont weer, criminaliteit kan stijgen»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat misdaad nooit mag lonen en criminelen keihard gestraft moeten worden? Zo nee, waarom niet?

Ik deel de mening dat misdaad niet mag lonen en dat op strafbare feiten een passende sanctie dient te volgen.

Vraag 3

Wilt u de minister worden van het lage strafrisico en de stijging van de criminaliteit? Zo nee, wat gaat u er aan doen om dit te voorkomen?

Zoals uit het regeerakkoord blijkt zet ik juist in op een steviger aanpak van criminaliteit, een toename van de veiligheid op straat en verhoging van de pakkans. Bovendien is het een onjuiste voorstelling van zaken dat de kans dat een crimineel in Nederland gepakt wordt erg klein is, zoals het bericht suggereert. Voor zware misdrijven zoals moord, doodslag, mishandeling en seksuele misdrijven gelden ophelderingspercentages van respectievelijk 802, 67 en 463 procent. In deze zware zaken volgt doorgaans ook een forse bestraffing. Daarnaast zijn er veel lichte delicten waarin – gezien de aard van het delict – een lichtere, op maat gesneden afdoening volgt, waaronder OM-transacties en HALT-maatregelen. Het beeld is dus aanzienlijk genuanceerder dan in het krantenbericht wordt voorgesteld.
In het regeerakkoord is aangekondigd dat er meer blauw op straat zal komen en dat de opsporing wordt versterkt. Ook wordt ingezet op het verhogen van de doelmatigheid van de strafrechtsketen. Ik heb daartoe eerder al het programma Versterking Prestaties Strafrechtsketen ingericht, dat ervoor moet zorgen dat er sneller en doelmatiger wordt gereageerd op criminaliteit. Tijdens de begrotingsbehandeling heb ik over deze onderwerpen uitgebreid gesproken met uw Kamer. Ik zal uw Kamer voor de voorjaarsnota nader berichten over de uitwerking van de maatregelen uit het regeerakkoord die zijn gericht op versterking van de politie en verbetering van de prestaties van de strafrechtsketen. Ik verwijs verder naar mijn antwoord op vraag 4.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het hard nodig is dat er strenger gestraft gaat worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat u hieraan doen?

De laatste jaren zijn al maatregelen genomen om de strafmaat of de strafeisen te verhogen daar waar dat nodig is. Dat geldt bijvoorbeeld bij geweld tegen werknemers met een publieke taak. En de mogelijkheden voor het opleggen van een taakstraf bij ernstige zeden- en geweldsdelicten zijn beperkt. In het regeerakkoord zijn verdere maatregelen aangekondigd, zoals het in de strafvorderingrichtlijnen van het openbaar ministerie vastleggen van minimale strafeisen voor ernstige gevallen van recidive. Een ander voorbeeld is de aangekondigde aangescherpte Voetbalwet met hogere straffen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat een taakstraf als hoofdstraf totaal geen vergeldende functie heeft en totaal niet afschrikkend werkt? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat u er aan doen dit zo snel mogelijk aan te passen in het wetboek van strafrecht?

Ik verwijs naar mijn antwoorden op schriftelijke vragen van de leden Brinkman, Helder en Van Klaveren van uw Kamer en de antwoorden van de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie op schriftelijke vragen van het lid Helder van uw Kamer.4

Vraag 6

Bent u bereid om illegalen in vreemdelingenbewaring en kinderen die door de kinderrechter uit huis zijn geplaatst niet meer in de justitiële statistieken onder de noemer «gedetineerden per 100 000 inwoners» te plaatsten omdat dit een vertekend beeld geeft van het aantal gedetineerden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, per wanneer?

De justitiële statistieken worden gepubliceerd in Criminaliteit en Rechtshandhaving (CenR), een jaarlijkse publicatie van CBS, WODC en Raad voor de Rechtspraak. CenR bevat al tabellen waarin enkel cijfers over strafrechtelijk gedetineerden in Nederland zijn opgenomen (namelijk de tabellen 7.5 en 7.14).

Vraag 7

Bent u bereid er zo snel mogelijk alles aan te doen om de pakkans te vergroten, de strafmaat te verhogen en om de criminaliteit te laten dalen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke concrete maatregelen gaat u nemen en per wanneer?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Kunt u bevestigen dat het Platform Verduurzaming Voedsel per 1 januari 2013 ophoudt te bestaan als structureel overleg- en actieorgaan van de overheid en de agrofoodketenpartijen en dat de overheid zich per 1 januari 2013 hieruit terugtrekt?1 Welke beweegredenen liggen hieraan ten grondslag?

Ja, het Platform Verduurzaming Voedsel is een samenwerkingsovereenkomst tussen de overheid en 5 agrofoodketenpartners die op 28 oktober 2009 is gesloten en op 31 december 2012 afloopt.
De overheid heeft indertijd het initiatief genomen om ketenbrede samenwerking ten behoeve van verduurzaming van voedselproducten en voedselproductie-processen te versnellen samen met ketenpartners. De afgelopen 3 jaar hebben het ministerie van Economische Zaken, de Land- en Tuinbouw-Organisatie, de Federatie Nederlandse Levensmiddelenindustrie, het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel, Koninklijke Horeca Nederland en de Vereniging Nederlandse Cateraars deze versnelling een belangrijke impuls gegeven.
Onder het Platform Verduurzaming Voedsel zijn in de afgelopen 3 jaar 51 pilots gestart en is verduurzaming bij veel bedrijven onderdeel geworden van hun bedrijfsstrategie. De ingezette versnelling heeft zijn vruchten afgeworpen en het bedrijfsleven is nu aan zet om het stokje over te nemen. De 5 brancheorganisaties maken hiertoe een doorstart in de Alliantie Verduurzaming Voedsel. Het ministerie van Economische Zaken wordt hiervan agendalid.

Vraag 2

Waarom is volgens u een directe actieve betrokkenheid van de overheid bij verduurzaming van de voedselketen niet meer noodzakelijk?

De overheid blijft via de Regiegroep Duurzame Veehouderij en Agroketens direct betrokken bij het verduurzamingsproces van de voedselketen. Dit gebeurt onder andere door op basis van de aanpak per keten na te gaan in hoeverre de beoogde duurzaamheidsdoelstellingen worden gerealiseerd. De regiegroep monitort dit proces en bewaakt de voortgang (brief TK 28 973, nr. 108 van 1 juni 2012). Op deze wijze wordt ook invulling gegeven aan de motie Wiegman-van Meppelen Scheppink (Kamerstuk 33 000 XIII nr. 133).
Het initiatief van de brancheorganisaties tot de oprichting van de Alliantie Verduurzaming Voedsel past binnen het kader van het topsectorenbeleid. Hierin steunt het ministerie van Economische Zaken het bedrijfsleven onder andere met de mogelijkheid in pps-verband onderzoek te laten doen naar duurzame innovaties. Voorts wordt met de Topsectoren Agro en Food en Tuinbouw en uitgangsmateriaal een actieve bijdrage geleverd aan de verduurzaming van en innovatie in de voedselketen.

Vraag 3

Is het waar dat het platform na 1 januari 2013 privaat zal worden voortgezet onder de noemer Ketensamenwerking Verduurzaming Voedsel (KSVV), waarbij de overheid dus niet meer structureel als actieve partner betrokken is? Zo ja, hoe beoordeelt u dit in het licht van de motie van de leden Wiegman-Van Meppelen Scheppink/Van Veldhoven waarin de regering wordt verzocht om de samenwerkingsovereenkomst van het platform ook na 2012 actief voort te zetten met daarbij een actieve rol voor de staatssecretaris?2

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Op welke wijze is volgens u geborgd dat de verdere verduurzaming van de voedselketen wordt voortgezet en dat de afgesproken versnelling van de verduurzamingsprocessen zo veel mogelijk integraal en branchebreed wordt opgepakt in de periode ná 1 januari 2013?

Borging kan plaatsvinden via de hiervoor genoemde regiegroep en hiervoor genoemde topsectoren.

Vraag 5

Hoe ziet u de rol van de rijksoverheid bij het verduurzamen van de voedselketen ná 1 januari 2013?

Voor de verduurzaming van de voedselproductie zet het kabinet in op een vraaggestuurde ketenbenadering. Het bedrijfsleven is primair aan zet om hier inhoud aan te geven. De overheid blijft hieraan een belangrijke bijdrage leveren onder andere via de topsectoren.

Vraag 6

Wat zijn de financiële en praktische gevolgen van het niet deelnemen door de overheid aan de Ketensamenwerking Verduurzaming Voedsel (KSVV)? Zijn er projecten, initiatieven of pilots die hierdoor geen doorgang kunnen vinden?

Er zijn geen financiële of praktische gevolgen voor innovatiepilots en andere projecten. De aangegane verplichtingen zullen door het ministerie worden gecontinueerd en afgerond volgens de gemaakte afspraken.

Vraag 7

Hoe gaat u ervoor zorgen dat de activiteiten van de private partners in de agrofoodketen zo goed mogelijk aansluiten bij de verduurzamingsambities van de Topsector Agro & Food?

Dat is de verantwoordelijkheid van de private partners en gesprekken daarover zijn reeds gaande.

Vraag 8

Kunt u aangeven wanneer u het Jaaroverzicht 2012 van het Platform Verduurzaming Voedsel naar de Kamer zult sturen?

U ontvangt het 3-jarenoverzicht van het Platform Verduurzaming Voedsel zo spoedig mogelijk.

Vraag 9

Bent u bereid om dit jaaroverzicht vergezeld te laten gaan van een brief waarin u uiteenzet wat het platform in de afgelopen jaren heeft bereikt, hoe de activiteiten zullen worden voortgezet en wat hierbij de rol van het bedrijfsleven en de overheid is?

Zie het antwoord op vraag 1.
In het 3-jarenoverzicht is te vinden wat er de afgelopen 3 jaar is bereikt. Ik kom rond de zomer van 2013 met een beleidsevaluatie conform de afspraak in de begroting. Ik ga ervan uit dat de activiteiten van het Platform worden voortgezet via de doorstart in de Alliantie Verduurzaming Voedsel.

Vraag 10

Kunt u aangeven wanneer u de beleidsevaluatie van het Platform Verduurzaming Voedsel naar de Kamer zult sturen?

Zie antwoord vraag 9.

Vraag 1

Deelt u de mening dat de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van internetbankieren primair bij de banken ligt en dat de consument alleen in geval van opzet, grove schuld of ernstige nalatigheid aansprakelijk kan worden gesteld voor de schade door fraude met internetbankieren?

Graag verwijs ik hier naar het antwoord op de gelijkluidende vraag in mijn eerdere brief van 26 november aan uw Kamer1.

Vraag 2

Herinnert u zich uw antwoord op eerdere vragen1 «Alleen als de consument zelf frauduleus heeft gehandeld of opzettelijk of met grove nalatigheid de voorwaarden die zijn bank heeft gesteld aan het gebruik van internetbankieren heeft geschonden, is hij aansprakelijk voor de volledige schade.»? Momenteel is voor consumenten onduidelijk wanneer dat het geval is, deelt u de mening dat onduidelijkheid in deze onwenselijk is?

In eerder genoemde Kamerbrief is uitgelegd dat de mate waarin een consument aansprakelijk is voor frauduleuze betalingstransacties geregeld is in de richtlijn betaaldiensten3 die in de Wet op het financieel toezicht (Wft) en het Burgerlijk Wetboek (BW) en daaronder liggende regelgeving is geïmplementeerd. Dit kader draagt ook bij aan duidelijkheid voor consumenten. Uiteraard is het niet mogelijk om in een wettelijke regeling duidelijkheid te scheppen voor alle voorkomende gevallen. Uiteindelijk heeft de rechter over de uitleg van de wet- en regelgeving het laatste woord. Mocht een consument een geschil krijgen met zijn bank over de regelgeving of over de voorwaarden die de bank hanteert, dan kan dit voorgelegd worden aan het Kifid (Klachteninstituut Financiële Dienstverlening) in het kader van buitengerechtelijke geschillenbeslechting, of aan de rechter.
Binnen dit wettelijke basiskader waaraan banken zich dienen te houden, bepalen de individuele banken het door hen gehanteerde coulancebeleid zelf. Banken bestuderen – en beoordelen – hierbij elk opgetreden fraudegeval nauwkeurig. Verschil in het gehanteerde coulancebeleid kan er incidenteel voor zorgen dat de ene bank besluit om wel een bepaalde schade te vergoeden en de andere bank een soortgelijke schade niet.
In het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) is door de Consumentenbond aandacht gevraagd voor deze verschillen. In het MOB is afgesproken om te onderzoeken in hoeverre de voorwaarden van de banken onderling significant verschillen en te bezien of – en zo ja in welke mate – de verschillende veiligheidsnormen, waaraan de klant zich bij internet- (en mobiel) bankieren dient te houden, qua inhoud en formulering beter op elkaar kunnen worden afgestemd.
Inherent aan het coulancebeleid is dat er sprake kan zijn van individuele verschillen. Dat neemt niet weg dat ik het met u wenselijk vindt dat gelijke gevallen zoveel mogelijk gelijk behandeld worden binnen het ruimhartige coulancebeleid dat thans in de sector wordt gevoerd. Ik zal deze opvatting binnen (of bij) het Maatschappelijk overleg betalingsverkeer inbrengen en oproepen tot meer eenduidigheid in beleid. Graag ben ik bereid uw kamer over de uitkomsten hiervan nader te informeren.

Vraag 3

Herinnert u zich uw beantwoording van vraag 5 van genoemde vragen waarin u aangeeft dat het van belang is dat er transparantie en helderheid bestaat over de rechtspositie van consumenten? In de uitzendingen van het VARA-programma Kassa van 15 september 2012, 13 oktober 2012 en 10 november 2012 is een aantal voorbeelden gegeven waarin er geen duidelijkheid is en soms zelfs sprake lijkt van willekeur, deelt u de mening dat deze situatie ongewenst is?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

In de beantwoording van genoemde vragen en uit de voorbeelden genoemd in vraag 3 blijkt dat het kan voorkomen dat banken dezelfde gevallen verschillend behandelen, wat vindt u daarvan? Deelt u de mening dat dit met het oog op de rechtszekerheid en het vertrouwen in het online betalingsverkeer ongewenst is als vergoedingsstandaarden per bank verschillen of afhankelijk zijn van coulance?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

De Consumentenbond noemt een aantal voorbeelden van mogelijke nalatig gedrag2, wilt u bij elk van de voorbeelden aangeven of u van mening bent dat dit grove nalatigheid betreft?

Uitleg van de wet vindt plaats door de rechter of in buitengerechtelijke geschillenbeslechting. Voor de uitleg van het aan de richtlijn ontleende begrip «grove nalatigheid» is het laatste woord overigens aan het Hof van Justitie van de EU. Daarbij is van belang dat, volgens overweging 33 van preambule bij de richtlijn, bij de beoordeling of de betaaldienstgebruiker nalatig is geweest, alle omstandigheden in aanmerking moeten worden genomen. Contractuele clausules en voorwaarden die de bewijslast voor de consument vergroten of de bewijslast voor de bank verminderen moeten volgens die overweging als nietig worden beschouwd. Uit artikel 7:550, eerste lid van het Burgerlijk Wetboek, dat het dwingende karakter van de richtlijn implementeert, volgt dat dergelijke bedingen ook in Nederland niet geldig zijn.
Overigens is mijn verwachting dat banken in het overleg over hun coulancebeleid en de verschillende veiligheidsnormen, ook de voorbeelden zullen behandelen die zijn genoemd door de Consumentenbond.

Vraag 6

Deelt u de mening dat banken uniforme standaarden moeten hanteren voor het vergoeden van schade door fraude bij internetbankieren? Bent u bereid met de sector in gesprek te gaan om tot uniforme standaarden te komen en de Tweede Kamer over de uitkomsten van dat overleg te informeren?

Ik heb er vertrouwen in dat marktpartijen en betrokken maatschappelijke organisaties, verenigd in het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB), in constructief overleg tot resultaten zullen komen. Ik ben graag bereid de Tweede Kamer daar te zijner tijd over te informeren.

Vraag 7

Bij wie ligt op dit moment de bewijslast voor fraude bij online bankieren? Deelt u de mening dat de bewijslast bij banken moet liggen en dat consumenten niet via bezwaarprocedures, het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid) en eventueel de rechter hun gelijk moeten halen? Is dat naar uw oordeel momenteel het geval?

De bewijslast voor fraude bij online bankieren ligt bij de bank. Dat volgt uit artikel 7:527 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek. Uit artikel 7:527 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek volgt dat ook de bewijslast dat de betaler frauduleus heeft gehandeld of opzettelijk of met grove nalatigheid zijn verplichtingen uit art. 7:524 ter zake van het geheim houden van de codes niet is nagekomen, eveneens op de bank rust. Dat sluit overigens niet uit dat als de bank het standpunt van de consument – volgens deze ten onrechte – afwijst, de consument naar het Kifid of de rechter kan stappen om zijn gelijk te halen. Dat heeft niets met de bewijslastverdeling te maken.

Vraag 8

In de Verenigde Staten kent men wetgeving voor creditcardbetalingen, klopt het dat de (online) fraude daar door de grote aansprakelijkheid voor bancaire instellingen en daardoor veiligere systemen (nog) lager ligt dan bij online betalingen met een betaalpas?

In hoeverre banken in de Verenigde Staten bij de invoering van nieuwe beveiligingsmethoden onderscheid maken tussen creditcardbetalingen en debitcardbetalingen is mij onvoldoende bekend om er een uitspraak over te kunnen doen. In het algemeen is de mate van veiligheid van een betaalsysteem afhankelijk van een combinatie van maatregelen op de gebieden van preventie, detectie en respons. Deze maatregelen werken in samenhang met elkaar en worden ook voortdurend aangepast aan de actuele dreigingen.

Vraag 9

Bent u ermee bekend dat banken volgens de Amerikaanse wet binnen vier dagen onterecht afgeschreven middelen moeten terugstorten op de rekening, en het aan hen is om te bewijzen dat er sprake is van ernstige nalatigheid, grove schuld of opzet? Zou u willen ingaan op de voor- en nadelen van de introductie van dat beginsel in Nederland? Als niet tot overeenstemming met de sector wordt gekomen omtrent eenduidige beleidslijnen in geval van fraude, bent u dan bereid wetswijzigingen langs deze lijn te overwegen?

Ik ga ervan uit dat u doelt op de Amerikaanse Electronic Fund Transfer Act en Regulation E (Error Resolution procedures). In grote lijnen schrijft deze wet voor dat consumenten vanaf het moment van ontvangst van het betreffende (papieren of digitale) bankafschrift, 60 dagen de tijd hebben om hun bank te informeren over een foutieve (niet door hen geautoriseerde) elektronische betaling. De bank van de consument dient de melding binnen 10 werkdagen te onderzoeken en het betwiste bedrag, wanneer gerechtvaardigd, terug te storten op de rekening van de klant. Is de zaak na 10 werkdagen nog niet opgelost, dan stort de bank tenminste een deel van het betwiste bedrag terug op de rekening van de consument en zet de bank het onderzoek gedurende maximaal 45 dagen voort.
Zoals hiervoor aangegeven, is het wettelijk kader rond de consumentenaansprakelijkheid voor frauduleuze betalingstransacties in Nederland bepaald door de richtlijn betaaldiensten. Betaaldienstverleners kunnen binnen dit wettelijk kader zelf nog coulancebeleid ontwikkelen.
Wetgeving op dit punt is in mijn optiek niet nodig. Mijn verwachting is dat het overleg dat in het verband van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer is opgestart, voldoende resultaat zal opleveren. Ik ben graag bereid de Tweede Kamer daar te zijner tijd over te informeren.

Vraag 1

Kent u het bericht «Hollands biertje in Frankrijk fiks duurder»?1

Vraag 2

Is het waar dat Frankrijk van plan is om de bieraccijns met 160% te verhogen en de accijns op wijn niet verhoogt?

Vraag 3

Welke gevolgen heeft dit voor de export van Nederlands bier naar Frankrijk?

Vraag 4

Beschouwt u deze Franse plannen als een protectionistische maatregel voor de Franse wijnproductie? Zo neen, waarom niet?

Vraag 5

Wat gaat u doen om de negatieve gevolgen voor de Nederlandse bierexport tegen te gaan?

Vraag 6

Ziet u aanleiding om in het kabinet een tegenmaatregel voor te stellen? Zo ja, wat gaat u doen? Zo neen, waarom niet?

Vraag 1

Kent u het bericht «Website Burgernet heeft enorm privacylek»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de gegevens van burgers die zich bij Burgernet melden niet of nauwelijks beveiligd zijn? Zo ja, hoe kan dat? Zo nee, wat is er dan niet waar en waaruit blijkt dan dat de beveiliging wel op orde zou zijn?

De beveiliging van de gegevens van burgers bij Burgernet is uitermate belangrijk. Vanaf de lancering van de Burgernet website zijn alle pagina’s waar persoonlijke gegevens op kunnen worden geraadpleegd of ingevuld dan ook beveiligd geweest met een versleutelde HTTPS verbinding. De gegevens van burgers die zich bij Burgernet aanmelden zijn daarbij beveiligd opgeslagen achter het veiligheidsportaal van de Voorziening tot samenwerking Politie Nederland. Daarmee worden de gegevens van deelnemers opgeslagen in een database die zich bevindt in het beveiligde netwerk van de politie en voldoet zo aan de beveiligingseisen zoals deze gesteld zijn aan politiegegevens. Het Burgernetsysteem is daarnaast aangemeld bij het College Bescherming Persoonsgegevens.
Na de installatie van een recente update is de beveiliging specifiek voor het aanmeldformulier niet opnieuw geactiveerd. Hierdoor was de aanmeldpagina vanaf de release tot de ontdekking van de fout niet beveiligd met een HTTPS verbinding. Hierbij was geen sprake van een structurele fout in het systeem, maar van een menselijke fout. Zodra dit bekend werd, is deze beveiliging direct weer geactiveerd en is de procedure aangescherpt om een dergelijke fout in de toekomst te voorkomen. De gegevens van burgers die zich bij Burgernet aanmelden zijn dan ook vanaf dat moment weer beveiligd. Daarbij wil ik benadrukken dat noch de beveiliging van de overige pagina’s op de website van Burgernet waar persoonlijke gegevens kunnen worden geraadpleegd, noch de beveiliging van gegevens die opgeslagen zijn in de database op enig moment in het geding zijn geweest.

Vraag 3

Waarom is er niet automatisch sprake van een https-beveiliging van de site op het moment dat iemand een aanmeldingsformulier voor Burgernet ingevuld? Kan dit alsnog worden geregeld? Is de site dan wel voldoende beveiligd?

Vraag 4

Zijn er al privacygevoelige gegevens in handen van derden gekomen die daar geen recht op hebben? Zo ja, welke risico’s of nadelen kan dat voor die burgers met zich meebrengen? Zo nee, hoe weet u dat?

Er zijn mij geen signalen bekend dat er privacygevoelige gegevens in handen van derden zijn gekomen en de kans dat dit gebeurd is, is gering. Dit omdat de beveiliging van het aanmeldformulier een relatief korte periode gedeactiveerd is geweest en dit in die periode niet algemeen bekend was. Bovendien zou een persoon, om de gegevens in handen te kunnen krijgen, zich op hetzelfde moment in hetzelfde onbeveiligde netwerk moeten bevinden als de persoon die zich aanmeldt.

Vraag 5

Wat gaat u doen of hebt u inmiddels gedaan om Burgernet optimaal te beveiligen?

Vraag 6

Deelt u de mening dat een lekke website geen vertrouwen wekt en er toe kan leiden dat burgers zich niet op die site begeven? Zo ja, wat zegt dat voor het vertrouwen in Burgernet en de deelnamebereidheid van burgers? Zo nee, waarom niet?

De beveiliging van gegevens die burgers ter beschikking stellen aan Burgernet is uitermate belangrijk. Burgernet streeft dan ook naar de grootste zorgvuldigheid bij de beveiliging van deze gegevens.
Het vertrouwen en de bereidheid van burgers om mee te doen aan Burgernet is vanaf de start tot op heden hoog. Burgernet heeft momenteel ruim 1 100 000 deelnemers en elke dag melden meer burgers zich aan om deel te nemen. Bovendien zijn wekelijks in alle regio’s succesvolle bugernet-acties te melden, waarmee het vertrouwen en de bereidheid onder burgers om deel te nemen nog verder wordt versterkt.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Politie op dure Marokko-reis»?1

Ja.

Vraag 2

In hoeverre deelt u de visie dat de Nederlandse politie niets te zoeken heeft in Marokko als zij daar niet is in het kader van het opsporen van criminelen?

Ik heb mij, evenals u, de vraag gesteld of reizen als deze noodzakelijk zijn. Mede om die reden heb ik bij de totstandkoming van het nieuwe Arbeidsvoorwaardenkader Politietop (zie tevens mijn brief aan uw Kamer van 21 december 2012, Kamerstuk II 29 628, nr. 352) rekening gehouden met het thema buitenlandse dienstreizen. Ik heb daarom met de politievakorganisaties een Gedragscode Buitenlandse Dienstreizen afgesproken, die integraal onderdeel is van het nieuwe arbeidsvoorwaardenkader politietop. Het vertrekpunt van deze gedragscode is dat buitenlandse dienstreizen die door de politie worden ondernomen altijd integer, nuttig en noodzakelijk dienen te zijn. Nut en noodzaak wordt altijd getoetst door het bevoegd gezag, in dit geval de Landelijke korpschef, die toestemming verleent voor het ondernemen van een buitenlandse dienstreis. De Landelijke Korpschef toetst het nut en de noodzaak van deze reizen (vooraf en achteraf) en beoordeelt tevens of mogelijke belangenverstrengeling aan de orde zou kunnen zijn. Alle reizen van niet-operationele aard worden bovendien conform het inrichtingsplan Nationale Politie vooraf gemeld aan mijn ministerie.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de politie IJsselland beter naar bijvoorbeeld de Haagse wijk Transvaal had kunnen gaan en de daar achtergebleven autochtonen had kunnen vragen hoe het is om ergens als vreemdeling te zijn in plaats van een reis naar Marokko te ondernemen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Welke stappen bent u voornemens te zetten om een einde te maken aan het absurde diversiteitsbeleid bij de politie?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de reportage over kinderarbeid in de Turkse katoensector?1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u van de bevindingen in de reportage? Wat vindt u van het feit dat de Turkse overheid via stimuleringsregelingen boeren ondersteunt, zonder te controleren of er kinderarbeid plaatsvindt of andere arbeidsrechten worden geschonden?

De in de reportage genoemde regeling betreft een subsidie die Turkse boeren minimumprijzen garandeert voor een aantal landbouwproducten waaronder katoen. Aan deze regeling zijn geen voorwaarden verbonden wat betreft kinderarbeid. De Turkse overheid is primair verantwoordelijk voor het tegengaan van kinderarbeid in Turkije en naleving van regelgeving op dit gebied, ook waar dit voorwaarden bij stimuleringsregelingen betreft.

Vraag 3

Op welke manier hebt u de Turkse regering tijdens uw handelsmissie aangesproken op deze schending van kinderrechten of op welke wijze gaat u dat alsnog doen?

Het belang van samenwerking tussen ILO, Turkse overheid, lokale organisaties, bedrijven en internationale partners om kinderarbeid tegen te gaan heb ik benadrukt tijdens mijn bezoek aan het ILO kantoor in Ankara, waar ook de Turkse overheid bij vertegenwoordigd was. De Turkse overheid is zich ervan bewust dat kinderarbeid nog steeds voorkomt in Turkije, met name in de agrarische sector. In 2001 heeft de Turkse overheid de International Labour Organisation (ILO) conventie 182 over de uitbanning van de ergste vormen van kinderarbeid geratificeerd. Daarnaast heeft de Turkse overheid in 2005 een nationaal actieprogramma vastgesteld met daarin de doelstelling dat in 2015 de ergste vormen van kinderarbeid uitgebannen zullen zijn. Rapporten van de ILO geven aan dat er weliswaar voortgang is geboekt, maar ook dat kinderarbeid nog niet is uitgebannen. De Nederlandse ambassade in Turkije ondersteunt een project van de ILO waarin gezamenlijk met de Turkse overheid, het ministerie van Arbeid en de lokale overheid in de provincie Ordu, kinderarbeid wordt tegengegaan bij seizoensarbeid in de hazelnoten sector. Dit project is op zijn beurt weer een uitvloeisel van het in de reportage van «Altijd Wat» genoemde onderzoeksproject naar kinderarbeid bij vier landbouwgewassen waaronder katoen.

Vraag 4

Wat vindt u van het feit dat in Nederlandse kledingwinkels producten uit Turkije, gemaakt met kinderarbeid, te koop zijn? Bent u bereid met betrokken bedrijven en brancheorganisaties in gesprek te gaan over concrete verbeterstappen?

We moeten zo snel mogelijk naar een situatie waarin we er op kunnen vertrouwen dat kleding in Nederlandse winkels niet met kinderarbeid is gemaakt. In december 2012 heb ik gesproken met vertegenwoordigers uit de textielsector over de manier waarop zij hun ketenverantwoordelijkheid vormgeven. Hierbij is het actieplan aan de orde gekomen dat de textiel zal opstellen naar aanleiding van de motie Braakhuis, Gesthuizen en Voordewind, die vraagt naar afspraken met de textielsector over ketentransparantie en het uitbannen van kinderarbeid. Ik verwacht dat de textielsector midden 2013 dit actieplan gereed zal hebben.

Vraag 5

Bent u bereid deze kwestie in EU-verband aan de orde te stellen, onder meer in het kader van het regelmatige overleg over de mogelijke toetreding van Turkije tot de EU?

In EU-verband wordt Turkije regelmatig aangesproken op kinderarbeid. De Europese Commissie verzocht Turkije in haar laatste voortgangsrapport de inspanningen tegen kinderarbeid verder op te voeren. Daarnaast nam de Raad Algemene Zaken van 11 december jl., mede op Nederlands aandringen, conclusies aan, waarin Turkije wordt opgeroepen kinderrechten beter te waarborgen.

Vraag 6

Deelt u de mening dat kledingproducenten geen of gebrekkige informatie aan consumenten leveren over de totstandkoming van producten? Zo ja, gaat u in gesprek met de winkelketens, met als doel dat zij consumenten in de nabije toekomst wel serieus nemen en voldoende informeren?

Informatieverstrekking en informatiebehoefte staan naar mijn mening niet los van elkaar; bedrijven kunnen transparanter zijn en consumenten zouden om meer informatie kunnen vragen. De invulling van transparantie is de verantwoordelijkheid van de bedrijven zelf. In de praktijk gebruiken bedrijven verschillende manieren om de consument te informeren, bijvoorbeeld via een maatschappelijk jaarverslag, website, reguliere stakeholderdialoog, informatielabels aan producten, etc. In de genoemde gesprekken over ketenverantwoordelijkheid mede naar aanleiding van de motie Braakhuis c.s., is ook het thema transparantie regelmatig onderwerp van gesprek. Zoals ik heb aangegeven in mijn brief aan de Tweede Kamer over verduurzaming huismerken2, zal ik daarnaast in het komend jaar ook met andere relevante sectoren in rondetafelgesprekken van gedachten wisselen over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Vraag 7

Bent u bereid een actieve rol te spelen in het bereiken van volledige ketentransparantie en uitbanning van kinderarbeid in de textielsector, zoals wordt gevraagd in de motie Braakhuis c.s.?2 Deelt u de mening dat zelfregulering, bijvoorbeeld via het Business Social Compliance Initiative (BSCI), nog steeds niet heeft geleid tot het gewenste resultaat, namelijk tot uitbanning van kinderarbeid en tot transparantie in de keten? Zo ja, welke maatregelen wilt u inzetten om te zorgen dat de motie effectief wordt uitgevoerd?

Ik ben bereid een actieve rol te spelen om de textielsector te ondersteunen bij het invullen van hun ketenverantwoordelijkheid. Hierin neem ik de uitvoering van de motie Braakhuis c.s. mee. Samenwerking en betrokkenheid van alle stakeholders is nodig om tot effectieve oplossingen te komen. De textielsector gaat een regulier stakeholderoverleg organiseren met bedrijven, maatschappelijke organisaties, vakbonden en mijn ministerie om te bespreken op welke manier gezamenlijk gewerkt kan worden aan verbeteringen in de textielketen.
Ik deel de suggestie niet dat zelfregulering via initiatieven als Business Social Compliance Initiative, Fair Wear Foundation, of de Sustainable Apparel Coalition geen bijdrage levert aan verbeteringen in de textielketen. Het is evenwel een feit dat kinderarbeid in de textielketen nog niet is uitgebannen. Daarvoor dienen de inspanningen te worden voortgezet en geïntensiveerd. Meer transparantie kan daarbij een middel zijn.

Vraag 1

Is het waar dat door een computerfout duizenden burgers een foutieve brief van de Belastingdienst gekregen hebben?1

Vraag 2

Hoeveel mensen hebben de brief ontvangen en wat is de precieze oorzaak van deze fout?

Vraag 3

Wat gebeurt er als mensen niet reageren op de brief? Lopen zij dan op geen enkele manier enig recht mis?

Vraag 4

Is het waar dat deze mensen zelf opnieuw de gegevens moeten doorgeven aan de belastingtelefoon, net als alle huisgenoten?

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het voornemen dat de provincie Overijssel een verkleinde Ecologische Hoofdstructuur (EHS) wil realiseren en de robuuste verbindingen wil schrappen?1

Ja, ik ben bekend met dit artikel.

Vraag 2

Wat is uw mening hierover? Hoe verhoudt zich dit tot de navolgende afspraak in het regeerakkoord: »De ecologische hoofdstructuur wordt uitgevoerd, inclusief de verbindingszones, maar we nemen er meer tijd voor.»

Tijdens het vorige kabinet hebben het Rijk en de provincies het bestuursakkoord natuur gesloten. Onderdeel van dit akkoord is de afspraak dat de ecologische hoofdstructuur (EHS) wordt herijkt en dat de herijkte EHS uiterlijk in 2021 door de provincies wordt gerealiseerd. De provincie Overijssel doorloopt momenteel in overleg met de relevante gebiedspartijen de procedure tot begrenzing van de herijkte EHS.
Zoals in de brief van 16 november 2012 (Kamerstukken II, 30 825, nr. 186) door mijn voorganger is aangegeven, staan voor dit kabinet de doelen van de EHS centraal. In overleg met alle betrokkenen, in het bijzonder de provincies, zullen afspraken worden gemaakt over het tempo, tijdpad, begrenzing en de inzet van de middelen. Vertrekpunt hierbij is de herijkte EHS zoals overeengekomen in het bestuursakkoord natuur. Deze wordt, waar nodig om een robuuste EHS te realiseren, aangevuld en versterkt door het vergroten en verbeteren van natuurgebieden en verbindingszones.
Deze robuuste EHS resulteert in een duidelijke «plus» ten opzichte van het natuurbeleid van het voorgaande kabinet. In het vervolgtraject zullen in samenspraak met provincies, en met betrokkenheid van terreinbeheerders en andere maatschappelijke organisaties, de kaders en ambities worden geconcretiseerd zodat zichtbaar wordt waar deze EHS «plus» uit zal bestaan. Het realiseren van internationale doelen is hierbij leidend. Mijn voornemen is voorjaar 2013 een brief naar uw Kamer te sturen met daarin de kaders en ambities voor deze robuuste EHS. Op basis van deze kaders en ambities nodig ik de provincies uit om een aanbod te doen op welke wijze zij denken tot een robuuste ecologische hoofdstructuur te komen. In dit traject zal ook de provincie Overijssel haar plannen kenbaar maken.

Vraag 3

Bent u van mening dat verbindingszones een essentieel onderdeel zijn van het regeringsbeleid om het uitsterven van planten en dieren tegen te gaan?

Ja, in het geval verbindingszones in belangrijke mate bijdragen aan het realiseren van de internationale verplichtingen, kunnen zij deel uitmaken van de robuuste EHS die dit kabinet nastreeft.

Vraag 4

Bent u van plan de provincie tot de orde te roepen en op te dragen alsnog de EHS en de verbindingszones uit te voeren?

Dit is niet aan de orde. In het overleg van 23 november jl. is door mijn voorganger met de gedeputeerden landelijk gebied de afspraak gemaakt om een gezamenlijk traject te starten om de robuuste EHS vorm te geven. Zie ook het antwoord op vraag 2.

Vraag 5

Zo nee, wanneer bent u dan wel bereid een provincie tot de orde te roepen? In welke mate mag een provincie afbreuk doen aan de oorspronkelijke EHS plannen? Is dit feitelijk een breuk met het regeerakkoord?

Zie antwoord op vraag 4.

Vraag 6

Betekent het achterblijven van inspanningen en resultaat in de provincie Overijssel dat andere provincies nu extra inspanning moeten leveren? Zo nee, hoe komt Nederland dan aan het beoogde eindresultaa? Hoe wilt u de internationale verplichting om biodiversiteitsverlies te stoppen volgens het biodiversiteitsverdrag en de Europese natuurbeschermingsregels van de Vogel- en Habitatrichtlijn gestalte doen geven als een of meer provincies de EHS natuur verkleinen en geen verbindingszones aanleggen? Welke communicatie is er met Europa geweest over de verkleining over gewijzigde natuurplannen?

Rijk en provincies gaan ervan uit dat met het bestuursakkoord natuur een wezenlijke bijdrage wordt geleverd aan de realisatie van de internationale doelen. Met de extra middelen die in het Regeerakkoord ter beschikking zijn gesteld, zal deze bijdrage toenemen. Het kabinet heeft de ambitie om tot een robuust netwerk van natuurgebieden te komen dat de ruggengraat vormt van het beleid om de biodiversiteit op peil te houden. Realisatie van de EHS is echter niet het enige instrument om het verlies aan biodiversiteit tegen te gaan. Het beleid om biodiversiteit op peil te houden bestaat o.a. ook uit de inzet op groene groei en het (generieke) soortenbeleid.
Bij de realisatie van de EHS zet Overijssel de beschikbare rijksmiddelen maximaal in voor realisatie van Natura 2000 en het uitvoeren van maatregelen in het kader van de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). Daarnaast investeert de provincie zelf in realisatie van de EHS; er is ruim € 40 mln geïnvesteerd in uitbreiding van bestaande natuurgebieden en ruim € 260 mln gereserveerd voor realisatie van een robuuste EHS, waarmee de Natura 2000-doelen zijn geborgd.

Vraag 7

In hoeverre wordt met de herziening van de plannen de ruimtelijke claim voor natuur losgelaten en wat is het tijdstraject hierbij? Bent u bereid er zorg voor te dragen dat de provincies geen ruimtelijke claims loslaten alvorens het totale natuurbeleid rondom de EHS vorm heeft gekregen?

In de afspraken die ik op korte termijn wil maken met de provincies over de realisatie van een robuuste EHS zal ook worden ingegaan op de planologische vastlegging van deze EHS.

Vraag 8

Waar zijn de Overijsselse natuurplannen verweven met aangrenzende provincies? Zijn er provincieoverschrijdende natuurgebieden of verbindingszones binnen de oorspronkelijke EHS, waar zijn deze en wat zijn de gevolgen voor huidige en toekomstige natuurontwikkeling in aangrenzende provincies?

Ja, er bestaan inderdaad provinciegrensoverschrijdende ecologische relaties. De begrenzing van de herijkte EHS is een verantwoordelijkheid van de provincie(s). Op basis van de afspraken in het bestuursakkoord natuur heeft de provincie een voorbereidend proces doorlopen om medio 2013 tot een herijkte EHS te komen. Over de wijze waarop de robuuste EHS tot stand komt, vindt nog overleg met provincies plaats. Zie ook het antwoord op vraag 2.

Vraag 9

Bent u van plan om de provincie op te dragen alsnog de gehele EHS inclusief robuuste verbindingszones uit te voeren? Welke mogelijkheden heeft u hiervoor binnen het met de provincies gesloten akkoord en welk sanctiemechanisme heeft u indien een provincie onwillig is?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 10

Ziet u uw afspraken met de provincies als een resultaatverplichting van de provincies? Zo ja, op welke resultaten wilt u afrekenen? Wat als het resultaat betreffende het tegengaan van biodiversiteitsverlies niet bereikt wordt, welke maatregelen treden dan in werking en welke budgetten horen er bij die maatregelen?

Uw Kamer heeft kennis genomen van de afspraken uit het bestuursakkoord natuur die de toenmalige ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en mijn ambtsvoorganger met het IPO hebben gemaakt, en het karakter van deze afspraken. In de afspraken die ik wil maken met provincies over onder andere de robuuste EHS zal aandacht zijn voor het karakter van de afspraken, de monitoring van de resultaten, de wijze van evaluatie en sturing en de financiering van de maatregelen.

Vraag 11

Welke financiële/ budgettaire consequenties heeft de keuze van de provincie Overijssel voor de goedkoopste variant betreffende verdeling provinciefondsen en rijksbijdragen en voor de provincie zelf?

In het bestuursakkoord natuur zijn met de provincies afspraken gemaakt over de te realiseren ontwikkelopgave en de hiervoor beschikbaar zijnde middelen. Het is aan provincies om deze onderling te verdelen. De provincies hebben hiervoor het rapport van de commissie Jansen benut. Over de verdeling van de extra middelen uit het Regeerakkoord vindt nog overleg plaats. Zie ook het antwoord op vraag 6.

Vraag 1

Bent u bekend met de uitzending van EenVandaag waarin het gevaar wordt getoond van krachtige laserpennen?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de deze uitzending en de stelling over mogelijke risico’s van krachtige laspennen in de openbare ruimte?

Ik ben bekend met het probleem dat in de uitzending is aangekaart. Onverantwoord gebruik van laserpennen acht ik ongewenst. In dit verband wijs ik graag op het wetsvoorstel tot partiële wijziging van het Wetboek van Strafrecht en enkele andere wetten in verband met de aanpassing van het materieel strafrecht aan recente ontwikkelingen (Kamerstukken 33 185) waarin onder meer het voorstel is opgenomen om de gevaarzetting en het hinderen van het luchtverkeer expliciet strafbaar te stellen. Dit wetsvoorstel is op 20 december 2012 met algemene stemmen door uw Kamer aangenomen. Voor het verkeer op de weg is een dergelijke strafbepaling al te vinden in artikel 5 van de Wegenverkeerswet 1994 en voor de scheepvaart in artikel 30, tweede lid, van de Scheepvaartverkeerswet.

Vraag 3

Zijn er, naast de klachten van piloten over gevaarzetting, ook andere klachten bij het Openbaar Ministerie, uw ministerie of politie bekend? Zo ja, welke?

Het College van procureurs-generaal heeft mij gemeld dat uit raadpleging van de systemen van het OM is gebleken, dat nog geen zaken naar het OM zijn ingezonden betreffende andere vormen van gevaarzetting door middel van laserpennen.

Vraag 4

Wat vindt u ervan dat zware laserpennen vrij verkocht worden?

De handel in laserpennen is wel degelijk gereguleerd. Het verhandelen van laserpointers van klasse 3R, 3B en 4 aan consumenten niet is toegestaan op grond van art. 18 onder a van de Warenwet en het Warenwetbesluit Algemene Productveiligheid. Ook het verhandelen van lasergadgets van klasse 2, 2M, 3R, 3B en 4 is op grond van datzelfde artikel niet toegestaan.

Vraag 5

Kunt u zich vinden in de suggestie om krachtige laserpennen voor bijvoorbeeld consumentengebruik strafbaar te stellen in de Wet Wapens en Munitie? Zo nee, welke mogelijkheid ziet u om deze pennen te verbieden?

Daartoe zie ik geen reden. Ik verwijs hiervoor naar mijn antwoorden op de vragen 2 en 4. Daarnaast wijs ik in dit verband op de mogelijkheid een beroep te doen op de strafbaarstelling in de Wet wapens en munitie op het dragen van voorwerpen waarvan, gelet op hun aard of de omstandigheden waaronder zij worden aangetroffen, redelijkerwijs kan worden aangenomen dat zij bestemd zijn om letsel aan personen toe te brengen of te dreigen en die niet onder een van de andere categorieën vallen. Deze strafbaarstelling zou ook van toepassing kunnen zijn op krachtige laserpennen.
In aanvulling hierop merk ik op dat een aantal gemeenten in Nederland (in elk geval Rotterdam, Haarlemmermeer en Den Helder) inmiddels een bepaling in hun Algemene Plaatselijke Verordening heeft opgenomen, op grond waarvan het verboden is om op een openbare plaats zodanig met laserlicht te schijnen, dat daardoor de openbare orde wordt verstoord of overlast wordt veroorzaakt. Ook het bezit, anders dan voor professioneel gebruik, is in die gemeenten strafbaar gesteld.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Sluiter gepolst voor matchfixing», en het artikel in NuSport waarnaar in het artikel verwezen wordt?1

Ja.

Vraag 2

Hoe rijmt u de uitspraken van de heer Sluiter met uw eerdere beweringen dat er geen aanwijzingen zijn dat matchfixing bij Nederlandse sporters of in Nederland voorkomt?

Zoals aangegeven in antwoord op eerdere Kamervragen over matchfixing, zou het naïef zijn om te denken dat de Nederlandse sport of de Nederlandse burgers immuun zijn voor matchfixing. Alleen is niet helder of en in welke mate matchfixing voorkomt in Nederland. Vandaar dat ik samen met mijn ambtgenoot van Veiligheid en Justitie een diepgaand onderzoek laat uitvoeren naar de aard en omvang van matchfixing in Nederland en de mogelijkheden om matchfixing te voorkomen, op te sporen en aan te pakken.

Vraag 3

Bent u ervan op de hoogte dat in het kader van het onderzoek naar matchfixing een mogelijkheid is gecreëerd om anoniem melding te doen van matchfixing, en dat een geval zoals in het artikel genoemd in aanmerking zou kunnen komen voor melding? Kunt u aangeven wat met een dergelijke melding gedaan zou worden?

In de opzet voor het in antwoord op vraag 2 genoemde onderzoek naar matchfixing is het instellen van een anonieme meldlijn als serieuze mogelijkheid meegegeven. Andere wijzen van anonieme gegevensverzameling, bijvoorbeeld middels een enquête, zijn evenwel ook denkbaar. Of en op welke wijze een anonieme meldlijn daadwerkelijk zal worden gebruikt zal onderwerp zijn van overleg tussen de onderzoeker en de opdrachtgevende departementen. Mede aan de hand van de uitkomsten van het onderzoek zal te zijner tijd worden beoordeeld of er behoefte is aan een sportbrede permanente meldfaciliteit. Op dit moment is er voor voetbal al een meldlijn van de KNVB operationeel.

Vraag 4

Wordt de mogelijkheid om een anonieme melding te doen van matchfixing alleen tijdens het onderzoek opengesteld of blijft deze mogelijkheid ook daarna bestaan?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Welke actie kunt u ondernemen op oudere meldingen van matchfixing? Welke deskundigheid heeft het openbaar ministerie hiervoor?

Als meldingen over matchfixing aanknopingspunten voor opsporingsonderzoek naar mogelijke overtreding van artikel 328ter en/of artikel 326 of artikel 420bis van het Wetboek van Strafrecht opleveren, en die feiten zijn niet verjaard, dan kan het Openbaar Ministerie deze laten opsporen en eventueel vervolging instellen. Het Openbaar Ministerie beschikt daartoe over voldoende deskundigheid.

Vraag 6

Wat vindt u van het feit dat een sportbond zoals de ATP van deze strafbare feiten geen aangifte doet en het intern oplost?

Om matchfixing adequaat te kunnen opsporen en bestrijden is het van belang dat aanwijzingen of vermoedens van matchfixing zowel via de sportbond als via politie worden gemeld, dan kan het zowel worden aangepakt via het tuchtsysteem van de betrokken sportbond als via het strafrecht. Dit geldt ook voor de aanwijzingen of vermoedens die de heer Sluiter heeft. Ik verwijs verder naar mijn antwoord op vraag 3 en 4.

Vraag 7

Hoe oordeelt u over de uitspraak van de heer Sluiter op Radio 1 (28 november 2012) dat hij van mening is dat tennis op dit moment niet schoon is?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Wat is uw oordeel over het bericht «Universiteit prijst energiedrank», waaruit blijkt dat de Universiteit Utrecht positieve onderzoeksresultaten over Red Bull publiceerde, terwijl Red Bull dit onderzoek met 300 000 euro heeft gesponsord?1

Zie de antwoorden op de vragen 2 t/m 7.

Vraag 2

Wat gaat de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) precies ondernemen om openheid van zaken te krijgen?2 Wat zijn de vervolgstappen indien blijkt dat de sponsor een ontoelaatbare invloed heeft uitgeoefend op de onderzoeksresultaten?

In tegenstelling tot eerdere berichtgeving hierover, heeft de KNAW hierin geen rol. Wel heeft zij binnen het wetenschapsbestel een belangrijke functie op het gebied van wetenschappelijke integriteit. Zo is bij de KNAW het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit (LOWI) gevestigd, waarbij belanghebbenden klachten op het vlak van integriteit kunnen indienen. Ook is de KNAW door mijn voorganger gevraagd te adviseren over vertrouwen en integriteit in de wetenschap (zie het antwoord op vraag 7). De KNAW heeft eerder dit jaar een advies uitgebracht over zorgvuldig en integer omgaan met onderzoeksgegevens.

Vraag 3

Deelt u de mening dat gesponsord onderzoek over commerciële producten de schijn van belangenverstrengeling oplevert en dat dit te allen tijde moet worden voorkomen?

Nee, deze mening deel ik niet. Van belang is dat er openheid is over onderzoek dat universiteiten samen met bedrijven verrichten, of dit nu plaatsvindt op contractbasis of op basis van sponsoring. Om die reden wordt in ieder artikel van onderzoekers van Universiteit Utrecht een zogenaamde «declaration of interest» gepubliceerd waarin wordt vermeld welke rol de financierende partij in het onderzoek heeft gehad. Meer in het algemeen merk ik op dat de universiteiten, naar aanleiding van de fraude-affaires rond Stapel en Poldermans, onlangs het beleid voor wetenschappelijke integriteit hebben verscherpt en de gedragscode wetenschapsbeoefening hebben aangepast. Aan de Nederlandse gedragscode wetenschapsbeoefening is de bepaling toegevoegd dat van elke wetenschapsbeoefenaar wordt verwacht dat hij in zijn wetenschappelijke omgeving handhaving van de code zo goed mogelijk zal bevorderen. Ook zijn wetenschapsbeoefenaars verplicht nevenfuncties te melden. Bij de beoogde herziening van het Standard Evaluation Protocol (SEP) zal aandacht worden besteed aan de beoordeling van het beleid ten aanzien van wetenschappelijke integriteit, in het bijzonder het bevorderen van een klimaat van actieve wetenschappelijke discussies en sociale controle. Verder is besloten dat de universiteiten één landelijk model klachtenregeling zullen hanteren en dat er één landelijke definitie komt van schendingen van wetenschappelijke integriteit. Schendingen die zich in het verleden hebben voorgedaan worden gepubliceerd op de website van de VSNU.

Vraag 4

Deelt u de mening dat dit soort berichten slecht zijn voor het aanzien van de wetenschap?

Ik hecht groot belang aan goede samenwerking tussen bedrijven en kennisinstellingen, met erkenning van ieders rol en belang. Universiteit Utrecht heeft praktisch nut en valorisatie van onderzoek tot haar speerpunten gemaakt. Omdat de publicaties in de media de indruk hebben gewekt dat wellicht niet aan de normen van integer wetenschappelijk onderzoek is voldaan, heeft het College van Bestuur van Universiteit Utrecht besloten om het door Red Bull gefinancierde onderzoek te laten onderzoeken door de Commissie Wetenschappelijke Integriteit. Universiteit Utrecht acht dit laatste in het belang van de betrokken onderzoekers en van een voortdurende en goede controle op de wetenschappelijke integriteit.

Vraag 5

In hoeverre is het Red Bull onderzoek in overeenstemming met de Verklaring van Onafhankelijke Wetenschap van de KNAW, waarin bijvoorbeeld staat dat sponsors genoemd moeten worden in publicaties?

Voor alle onderzoek dat Universiteit Utrecht in samenwerking met bedrijven (waaronder Red Bull) uitvoert is contractueel vastgelegd dat de onderzoekers alle vrijheid hebben in het opstellen en uitvoeren van onderzoek en bij het rapporteren hierover, zonder tussenkomst of invloed van de financier/opdrachtgever. In de betreffende publicaties is de naam van de sponsor genoemd.

Vraag 6

Hoe staat het met de uitvoering van de motie van het lid Van Dijk waarin staat dat u bij universiteiten aandringt op gebruikmaking van de Verklaring van Onafhankelijke Wetenschap?3

Over de uitvoering van de moties aangenomen bij de OCW-begroting 2012 is de Kamer in de brief van 10 februari 2012 (Kamerstuk 33 000 VIII, nr. 173) geïnformeerd. Hierin is aangegeven dat wordt gewacht op het advies van de KNAW over vertrouwen en integriteit in de wetenschap en dat het debat met de Kamer zal worden gevoerd op basis van de aanbevelingen van de KNAW in het advies.

Vraag 7

Bent u bereid onderzoek te doen naar extra waarborgen voor integer en onafhankelijk onderzoek, mede in het licht van de onderzoeksfraude die de heer Stapel heeft gepleegd?

Ik wacht hiervoor de aanbevelingen van de KNAW af in het advies over vertrouwen en integriteit. Dit advies verschijnt begin 2013.

Vraag 1

Kent u het bericht: «Bouwconstructies zeer onveilig door privaat toezicht»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u toelichten hoe vanaf 2015 het toezicht in de bouw wordt vormgegeven?

Ik streef naar een nieuw stelsel waarbij vanaf 2015, naast het bestaande bouwtoezicht, private kwaliteitsborging mogelijk is. Zoals in de brief Vernieuwing bouwregelgevingvan 15 december 2011 aan uw Kamer gemeld, werkt het ministerie van BZK aan de uitvoering van de adviezen van de commissie Fundamentele verkenning bouw (de commissie Dekker).

Vraag 3

Bent u met het Centraal Overleg Bouwconstructies van mening dat als opdrachtgevers zelf een constructeur kunnen contracteren de onafhankelijkheid en de kwaliteit van het bouwtoezicht in het geding zijn? Zo ja, kunt u dit toelichten? Zo nee, waarom niet?

Nee. Binnen het nieuwe stelsel zal sprake moeten zijn van voldoende waarborgen («checks & balances») alvorens een vorm van private kwaliteitsborging de huidige publieke toets zal kunnen vervangen. Het te ontwikkelen stelsel zal, zoals in de brief van 15 december is aangegeven, als uitgangspunt hebben «dat bouwwerken voldoen aan het Bouwbesluit, helder geregeld is wie hiervoor verantwoordelijk is en wie aansprakelijk is indien niet aan de voorschriften is voldaan.» Een situatie zoals door het Centraal Overleg Bouwconstructies (COBc) in het artikel geschetst zal dan ook niet aan de orde zijn. Daarnaast zal – voor die gebouwen met een hoog risicoprofiel waarbij dat noodzakelijk wordt geacht – onafhankelijk toezicht een wettelijk vereiste zijn.

Vraag 4

Kunt u aangeven op welke wijze u de kwaliteit van privaat toezicht gaat waarborgen, hoe de aansprakelijkheid van private toezichthouders wordt geregeld en hoe de sanctionering op ondeugdelijke constructies wordt vormgegeven?

Uitgangspunt is het voldoen aan de voorschriften en een heldere verdeling van verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid. In het afgelopen jaar is een eerste onderzoek uitgevoerd naar de wijze waarop aansprakelijkheid, sanctionering en het toezicht kan worden vormgegeven.2 Op dit moment werkt het ministerie van BZK aan een verdere concretisering van het stelsel. Ik zal u hierover medio 2013 verder informeren.

Vraag 5

Bent u van mening dat veiligheid primair het domein van de overheid is? Kunt u toelichten hoe dit zich verhoudt met het voornemen om het bouwtoezicht en met name ook het toezicht op constructies te privatiseren?

Nee. De overheid is bij private toetsing voor wat betreft de veiligheid van bouwconstructies alleen verantwoordelijk voor de regels waaraan deze constructies moeten voldoen en het stelsel van toezicht en handhaving. Uit de Woningwet volgt dat opdrachtgevers en gebouweigenaren primair verantwoordelijk zijn dat hun bouwconstructies voldoen aan het Bouwbesluit en dat gemeenten hierop toe moeten zien. Mijn voornemen is om naast het gemeentelijk ook privaat toezicht mogelijk te maken. Het is mijn verantwoordelijkheid dat er een stelsel komt voor privaat toezicht dat leidt tot een borging van de constructieve veiligheid dat minimaal gelijk is aan het gemeentelijke toezicht.

Vraag 6

Hoe kijkt u aan tegen een systematiek waarin het bouwtoezicht niet wordt geprivatiseerd, maar wordt belegd bij de regionale Uitvoeringsdiensten, om zodoende de kwaliteit en onafhankelijkheid van de toetsing van constructies beter te concentreren en te waarborgen? Kunt u ook aangeven welke synergievoordelen dit zou kunnen opleveren?

Recent heb ik van het COBc een position paper ontvangen waarin wordt voorgesteld om de constructieve toets te beleggen bij een landelijke uitvoeringsorganisatie. Naar de mening van het COBc zal een dergelijke organisatie los moeten staan van gemeenten of andere bestuursorganen (zoals Regionale Uitvoeringsdiensten) om volledige onafhankelijkheid te garanderen. Alvorens te reageren op het voorstel van het COBc wil ik het standpunt van de Vereniging Bouwtoezicht Nederland (VBWTN) afwachten over de wijze waarop private kwaliteitsborging naar hun mening kan worden ingevuld. Ik heb de Vereniging Bouwtoezicht Nederland – waar het COBc deel van uitmaakt – gevraagd om het COBc hier nauw bij te betrekken.
Op voorhand wil ik als bezwaar tegen het voorstel van het COBc wel opmerken dat een dergelijke opzet voorbijgaat aan het integrale karakter van de bouwregelgeving. Een gebouwontwerp kan naar mijn mening niet worden beoordeeld op constructieve veiligheid, brandveiligheid, energiezuinigheid, etc. zonder daarbij het gehele ontwerp integraal te beschouwen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Aboutaleb: Kijk uit voor Oost-Europeanen»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening van burgemeester Aboutaleb dat de ellende niet te overzien zal zijn als straks duizenden Roma-zigeuners naar Nederland komen? Zo nee, hoe duidt u dan deze waarschuwing van uw partijgenoot?

Als gevolg van het vrij verkeer van werknemers is er de laatste jaren een toenemend aantal naar Nederland gekomen. Met de meeste arbeidsmigranten gaat het gelukkig goed. Er zijn echter ook problemen, zoals op het gebied van uitbuiting en huisvesting. Het vorige kabinet heeft daarom samen met gemeenten al maatregelen genomen. Het gaat om maatregelen op het terrein van voorlichting, registratie, werk en handhaving, sociale voorzieningen, huisvesting, inburgering en onderwijs en terugkeer. Het huidige kabinet zal dit beleid met kracht uitvoeren, zoals ook aangegeven in het regeerakkoord. In aanvulling hierop zal de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, zoals aangegeven tijdens de begrotingsbehandeling2 op verzoek van het lid Kerstens (PvdA) een actieplan presenteren ter voorbereiding op de openstelling van de Nederlandse arbeidsmarkt voor Bulgaarse en Roemeense werknemers. Tevens zal de minister in samenwerking met de sociale partners kijken of er nog meer nodig is om schijnconstructies op de arbeidsmarkt aan te pakken en de CAO-handhaving te verbeteren. De Kamer zal hierover komend voorjaar door de minister schriftelijk worden geïnformeerd.
Voor een beschrijving van de maatregelen tot nu toe en de voortgang daarvan verwijs ik u kortheidshalve naar de relevante Kamerstukken.3

Vraag 3

Is het waarschijnlijk dat de komst van duizenden Roma-zigeuners naar Nederland leidt tot een stijging van de criminaliteit en overlast?

In het rapport Koopmans inzake Lessen uit Recente Arbeidsmigratie(Kamerstukken II 2011–2012, 32 680, nr. 4) wordt geconstateerd dat criminaliteit gepleegd in Nederland door mensen uit Midden- en Oost-Europa niet is toe te schrijven aan arbeidsmigranten, maar aan mensen die louter met een crimineel motief naar Nederland komen.

Vraag 4

Welke gegevens er zijn van de reeds in Nederland aanwezige zigeuners op het gebied van schooluitval, uitkeringsafhankelijkheid en criminaliteit?

Aangezien Roma als zodanig niet worden geregistreerd zijn er géén gegevens bekend over schooluitval en uitkeringsafhankelijkheid. Met verwijzing naar de toezegging van de regering in reactie op gerelateerde vragen tijdens het debat op 6 juni 2012 en het BNC-fiche van 29 juni 2012 (Kamerstukken II 2011–2012, 22 112, nr. 1435) wordt thans een kwalitatieve monitor van Roma ontwikkeld.
Voorts zij vermeld dat in de systemen van de politie en het Openbaar Ministerie etnische afkomst niet wordt geregistreerd.

Vraag 5

Welke maatregelen gaat het kabinet nemen om de mogelijke openstelling van de grenzen voor Roemenen en Bulgaren te voorkomen?

Het kabinet stelt de datum van openstelling van de grenzen voor Roemeense en Bulgaarse werknemers op 1 januari 2014 niet ter discussie. In het Verdrag dat de toetreding van Bulgarije en Roemenië tot de Europese Unie regelt, is in bijlage V vastgelegd dat lidstaten tot uiterlijk 1 januari 2014 beperkingen kunnen opleggen aan het vrije verkeer van werknemers. De enige mogelijkheid om deze datum te verlengen, is het openbreken van het Toetredingsverdrag, heronderhandelingen met Bulgarije en Roemenië over een nieuwe bepaling ter zake, waar alle lidstaten mee in moeten stemmen en vervolgens ratificatie daarvan door alle betrokken parlementen vóór 1 januari 2014. Afgezien van de vraag naar de wenselijkheid daarvan, acht het kabinet dit geen optie.

Vraag 1

Bent u bekend met het rapport «Voedsel in de tank!?» uitgevoerd door Profundo Economisch Onderzoek in opdracht van Oxfam Novib? 1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat nu al een derde van de grondstoffen voor biobrandstof op de Europese markt wordt geïmporteerd en dat de Europese Commissie verwacht dat de helft van de gewassen die in 2020 nodig zijn om biobrandstoffen te produceren, zal moeten worden geïmporteerd? Zo ja, wat is uw reactie daarop? Zo nee, waarom niet? Hoeveel wordt er nu en in 2020 dan wel geïmporteerd van buiten de EU?

Uit de impact assessment van de EU blijkt dat in 2008 inderdaad een derde van de grondstoffen voor biobrandstof op de Europese markt wordt geïmporteerd. Uit hetzelfde impact assessment blijkt dat dit bij ongewijzigd beleid in 2020 de helft zal zijn. Het impact assessment geeft geen inzicht in de importeffecten van het nieuwe voorstel van de Europese Commissie tot wijziging van de richtlijn hernieuwbare energie en de richtlijn brandstofkwaliteit.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het zeer onwenselijk is dat de Europese vraag naar niet-duurzame eerste generatie biobrandstoffen leidt tot een golf van buitenlandse investeringen in vruchtbare landbouwgrond in ontwikkelingslanden waardoor de productie van voedsel verdrongen wordt naar minder vruchtbare gebieden die moeilijker bereikbaar zijn en de kans op conflicten over landrechten tussen investeerders en kleine lokale boeren toeneemt? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze draagt u deze zorg uit?

Een ontwikkeling zoals u die aangeeft is uiteraard niet wenselijk. Ik verwelkom het nieuwe voorstel van de Europese Commissie tot wijziging van de richtlijn hernieuwbare energie en de richtlijn brandstofkwaliteit. Dit voorstel zet in op groei van de meest duurzame biobrandstoffen en tegelijkertijd op het respecteren van investeringen uit het verleden. Ik verwacht dat met dit voorstel, waarin het gebruik van voedselgewassen voor de productie van biobrandstoffen wordt gelimiteerd, een deel van uw zorgen wordt weggenomen. Echter alle biobrandstoffen, dus ook uit voedselgewassen, die worden ingezet voor het behalen van de doelstellingen van de Europese richtlijn hernieuwbare energie en richtlijn brandstofkwaliteit moeten voldoen aan de duurzaamheidscriteria van die richtlijnen, zoals minimale broeikasgasbalans, geen aantasting van bos, veen en natuurgebieden.
De grootschalige productie van landbouwgewassen kan een belangrijke bijdrage leveren aan voedselzekerheid, de modernisering van de landbouwsector en het bruto-nationaal product van een land.
Hergebruik van gedegradeerde gronden en vergroten van effectiviteit en efficiëntie binnen de landbouw bieden, zeker in landen met een lage bevolkingsdichtheid, nog vele mogelijkheden. Nederland zal in EU-verband aandacht vagen voor mogelijke implicaties voor ontwikkelingslanden van de Europese vraag naar biobrandstoffen en waar nodig professionele assistentie verlenen bij het structureel verbeteren van land governance.

Vraag 4

Deelt u de opvatting dat het zeer zorgelijk is wanneer investeringen in landbouwgrond in ontwikkelingslanden voor de productie van eerste generatie biobrandstoffen leiden tot landroof en verminderde toegang tot land van kleine lokale boeren? Zo ja, bent u bereid in Europees verband te pleiten voor duurzaamheidscriteria voor biobrandstoffen met als doel landroof in ontwikkelingslanden tegen te gaan? Zo nee, waarom niet?

Het aantal buitenlandse investeringen in grond in ontwikkelingslanden is toegenomen, zowel voor voedsel, veevoer als biobrandstof. Voorbeelden zijn mij bekend van opkoop van land waarbij kleine boeren verdreven zijn van hun land zonder overleg en compensatie. Ik beschik niet over concrete aanwijzingen dat Nederlandse bedrijven daarbij betrokken zijn. De Nederlandse regering zet zich ervoor in dat investeringen in landen niet ten koste gaan van de lokale bevolking. Bedrijven en investeerders worden geacht de OESO-Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen te implementeren. Ook kunnen internationale afspraken zoals Principles for Responsible Agricultural Investment van de Wereldbank een ondersteunende rol spelen.
Ik wil benadrukken dat investeringen in landbouwgronden in ontwikkelingslanden een positieve bijdrage kunnen leveren aan voedselzekerheid en zelfredzaamheid, mits dat onder strikte voorwaarden gebeurt. Nationale overheden dragen de eerste verantwoordelijkheid voor transparante en inclusieve landovereenkomsten, aangezien ruimtelijke ordening en landrechten tot de soevereiniteit van landen zelf behoren. De recentelijk door het Committee on World Food Security van de FAO aangenomen Voluntary Guidlines on Responsible Governance of Tenure of Land, Fishers and Forests in the Context of National Food Security bieden een goede houvast voor overheden om deze verantwoordelijkheid op een goede manier in te vullen. Nederland spant zich in om met de bilaterale samenwerkingspartners en andere ontwikkelingsorganisaties deze vrijwillige richtlijnen tot een succes te maken. De regering ziet toegang tot en naleving van land(gebruiks)rechten als basis voor voedselzekerheid en inclusieve economische groene groei.
Verder verwacht ik op korte termijn de rapportage van de Europese Commissie over de gevolgen van het Europese biobrandstoffenbeleid voor de sociale duurzaamheid te ontvangen. Met de rapportage van de Europese Commissie hoop ik meer inzicht te krijgen in de relatie tussen het Europese biobrandstoffenbeleid en de mondiale voedselprijzen en voedselvoorziening. Daarnaast heeft ook de Commissie Corbey aangegeven zich op korte termijn over deze problematiek te zullen buigen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat tweede en derde generatie biobrandstoffen sterk de voorkeur verdienen boven eerste generatie biobrandstoffen, omdat zij geen relatie kennen met landroof in ontwikkelingslanden en hogere voedselprijzen? Zo nee, waarom niet?

De Europese Commissie is zeer recent gekomen met een voorstel tot wijziging van de richtlijn hernieuwbare energie en richtlijn brandstofkwaliteit (Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Richtlijn 98/70/EG betreffende de kwaliteit van benzine en van dieselbrandstof en tot wijziging van Richtlijn 2009/28/EG ter bevordering van het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen).
Het voorstel brengt het aandeel conventionele (1ste generatie) biobrandstoffen in het vervoer terug van 10% naar 5% van het totale energieverbruik in vervoer. Tevens bevordert het voorstel het gebruik van geavanceerde of niet voedingsgewassen (2de en 3de generatie) door deze biobrandstoffen twee- dan wel viervoudig te laten meetellen voor het behalen van de doelstelling om 10% hernieuwbare energie in vervoer te realiseren in 2020.
Dit voorstel wordt door Nederland gezien als een goede eerste stap op weg naar een evenwichtig beleid dat de impact van indirecte veranderingen van landgebruik (ILUC) door de productie van biobrandstoffen minimaliseert.

Vraag 6

Bent u bereid om juist het gebruik van duurzame tweede en derde generatie biobrandstoffen, die niet concurreren met de wereldwijde voedselvoorziening en niet de wereldwijde voedselprijzen opdrijven, te stimuleren? Zo ja, op welke wijze maakt u het gebruik van tweede en derde generatie biobrandstoffen aantrekkelijker dan eerste generatie biobrandstoffen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord bij vraag 5

Vraag 7

Welke potentie ziet u momenteel voor het verder vergroten van de hoeveelheid tweede generatie biobrandstoffen in de komende kabinetsperiode en de periode 2017–2020?

Het twee- en viervoudig meetellen van geavanceerde biobrandstoffen zoals in het eerder genoemde voorstel van de Europese Commissie, kan de productie van geavanceerde biobrandstoffen verhogen. Het kabinet laat ook nog een nationaal impact assessment naar de consequenties van dit voorstel uitvoeren. Dit assessment moet inzicht geven in de beschikbaarheid van geavanceerde biobrandstoffen. Het kabinet zal voorts samen met het bedrijfsleven en onderzoeksinstellingen bekijken op welke manieren de innovatie en productie van geavanceerde biobrandstoffen gestimuleerd kunnen worden. In dat verband kan nog worden gewezen op het recent verlengde MOU over biobrandstoffen tussen Nederland en Brazilië waarin is opgenomen dat onderzoeksinstellingen intensiever gaan samenwerken op het gebied van 2e generatie biobrandstoffen.