Kamervragen
39413 kamervragen gevonden
beantwoord onbeantwoord uitgesteld
Alle
13 januari 2016 - 8 februari 2016
26 dagen
De uitspraak van de Centrale Raad van Beroep over boetes voor bijstandsfraude |
|
Jeroen Recourt (PvdA), John Kerstens (PvdA) |
|
Jetta Klijnsma (staatssecretaris sociale zaken en werkgelegenheid) (PvdA) |
|
|
|
Bronnen
-
Vraag 1
Kent u het bericht «Boete bij bijstandsfraude moet redelijk zijn»?1
Ja.
-
Vraag 2
Wat is uw reactie op de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep waar in de berichtgeving naar verwezen wordt over de hoogte van boetes voor bijstandsfraude en de termijn waarin deze boetes betaald moeten worden?
Op 24 november 2014 heeft de CRvB (ECLI:NL:CRVB:2014:3754) reeds geoordeeld dat bij het opleggen van een bestuurlijke boete rekening moet worden gehouden met de individuele situatie van betrokkene. De hoogte van de boete moet worden afgestemd op de ernst van de overtreding, de mate van verwijtbaarheid en de omstandigheden van betrokkene. In voorkomende gevallen kan daarbij ook de financiële draagkracht van de overtreder een rol spelen. Met de uitspraak van 11 januari 2016 (ECLI:NL:CRVB:2016:12) en een vijftal andere uitspraken van dezelfde datum geeft de CRvB een nadere invulling hoe rekening te houden met de financiële draagkracht.
-
Vraag 3
Kunt u nader inzicht geven in de gevolgen van deze uitspraak voor het boetebeleid binnen de bijstand? Wat is de reikwijdte van deze uitspraak?
In zijn uitspraak oordeelt de CRvB dat een bestuurlijke boete een betrokkene niet onevenredig in zijn inkomen en vermogen mag treffen. Zo wordt voorkomen dat als gevolg van het opleggen van een boete een betrokkene zeer langdurig op het absolute minimum moet leven. De CRvB oordeelt dat hierbij een begrenzing in tijd, afhankelijk van de mate van verwijtbaarheid, van maximaal twee jaar in acht moet worden genomen. Het teveel aan ontvangen uitkering moet altijd worden terugbetaald.
Dit betekent dat een gemeente bij het bepalen van de hoogte van een boete, naast de ernst van de overtreding (het benadelingsbedrag) en de mate van verwijtbaarheid (opzet, grove schuld, normale verwijtbaarheid, verminderde verwijtbaarheid) zich er van dient te vergewissen dat de boete, gelet op de draagkracht van de overtreder, geen onevenredige gevolgen heeft. De CRvB hanteert daarbij het uitgangspunt dat het volledige bedrag van het inkomen boven de beslagvrije voet volledig beschikbaar is voor het betalen van de boete. Ook eventueel beschikbaar vermogen moet worden gebruikt voor het betalen van de boete. Het is in de eerste plaats aan de belanghebbende om inzicht te geven in zijn financiële draagkracht. -
Vraag 4
In hoeverre vereist de uitspraak aanpassing van kracht zijnde wet- of regelgeving met betrekking tot de hoogte van boetes voor bijstandsfraude en de termijn waarin deze betaald moeten worden?
Naar aanleiding van de uitspraak van de CRvB van 24 november 2014 wordt de wet- en regelgeving aangepast. Uw Kamer heeft 28 januari 2016 het wetsvoorstel tot wijziging van de socialezekerheidswetten in verband met de regeling van de bestuurlijke boete ontvangen. In de toelichting bij het wetsvoorstel wordt aangegeven dat voor de bepaling van de boetehoogte in het individuele geval de (persoonlijke) omstandigheden van het geval, waaronder de financiële draagkracht, mede van belang zijn. Ook in de toelichting bij het aan te passen Boetebesluit socialezekerheidswetten zal dit worden aangegeven. Naar aanleiding van de uitspraken van de CRvB van 11 januari 2016 hoeft de wet- en regelgeving niet te worden gewijzigd.
13 januari 2016 - 22 maart 2016
69 dagen
Tegenwerken door Israël van de Speciale VN-gezant voor mensenrechten in de bezette Palestijnse gebieden |
|
Michiel Servaes (PvdA) |
|
Bert Koenders (minister buitenlandse zaken) (PvdA) |
|
|
|
|
-
Vraag 1
Klopt het bericht dat de Speciale VN-gezant voor de mensenrechtensituatie in de bezette Palestijnse gebieden, de ervaren Indonesische diplomaat Makarim Wibisono, zijn ontslag heeft ingediend? Klopt de reden die hij hiervoor aanvoert, namelijk dat Israël hem sinds zijn aantreden in juni 2014 de toegang tot de bezette Palestijnse gebieden heeft ontzegd?1
Ja, Speciaal Rapporteur van de VN voor de mensenrechtensituatie in de Palestijnse Gebieden Wibisono diende op 4 januari 2016 schriftelijk zijn ontslag in, met als reden dat Israël de toegang tot de Palestijnse gebieden sinds zijn aantreden in juni 2014 had geweigerd, waardoor hij zijn mandaat niet naar behoren kon uitvoeren.
-
Vraag 2
Deelt u de opvatting dat de Speciale VN-gezant voor de mensenrechtensituatie in de bezette Palestijnse gebieden onvoorwaardelijke toegang moet hebben tot deze gebieden om ongehinderd zijn werk te kunnen doen en dat het onwenselijk is als Israël dit zou blokkeren? Zo ja, bent u bereid Israël hierop bilateraal aan te spreken en tijdens de aankomende Raad Buitenlandse Zaken te pleiten voor zowel een veroordeling van het ontzeggen van de toegang van de Speciale VN-gezant Wibisono als voor een oproep de volgende VN-gezant ongehinderd zijn werk te laten doen in de bezette Palestijnse gebieden? Zo nee, waarom niet?
Nederland hecht grote waarde aan vrije toegang voor Speciaal Rapporteurs. Het kabinet draagt dit standpunt uit in contacten met de Israëlische autoriteiten, onder andere bij het bezoek van de mensenrechtenambassadeur aan Israël afgelopen jaar. De EU deelt dit standpunt en heeft Israël in verschillende verklaringen voor de Mensenrechtenraad opgeroepen per direct toegang te verlenen aan de Speciaal Rapporteur. Ook in de interventie van het Koninkrijk voor de Mensenrechtenraad op 29 februari jl. is Israël hiertoe opgeroepen.
-
Vraag 3
Hoe beoordeelt u de kritiek van de Israëlische regering dat het mandaat van de Speciale VN-gezant Wibisono «distorted and biased» zou zijn en dat schendingen van mensenrechten van Israëliërs genegeerd zouden worden door de VN?
Het kabinet is bezorgd over de mensenrechtensituatie in de door Israël bezette gebieden en spreekt de verantwoordelijke autoriteiten hierop aan. Nederland verleent onder meer via het Human Rights and International Humanitarian Law Secretariat ondersteuning aan Palestijnse en Israëlische NGO’s. Deze NGO’s monitoren de situatie, komen op voor de rechten van Palestijnse burgers, stellen schendingen door de Palestijnse en Israëlische autoriteiten aan de orde en voeren hierover waar mogelijk een dialoog met de relevante autoriteiten.
Het kabinet is van mening dat het mandaat van de Speciaal Rapporteur, dat in 1993 werd geformuleerd door de toenmalige VN-Mensenrechtencommissie inderdaad als onevenwichtig kan worden gekwalificeerd aangezien het mandaat alleen ziet op schendingen van het internationaal recht door Israël. Het gaat echter te ver om te stellen dat schendingen van mensenrechten van Israëliërs worden genegeerd door de VN. De Mensenrechtenraad, een subsidiair orgaan van de AVVN, heeft in verschillende recente resoluties geweldplegingen richting Israëlische burgers veroordeeld en opgeroepen tot het respecteren van de mensenrechten door alle partijen in het conflict. De Algemene Vergadering van de VN heeft op 9 december 2015 resolutie A/RES/70/90 aangenomen waarin zij alle geweldplegingen veroordeelt. -
Vraag 4
Deelt u de «grote zorgen» van vertrekkend Speciale VN-gezant Wibisono over «het ontbreken van effectieve bescherming voor Palestijnse slachtoffers van voortdurende mensenrechtenschendingen en schendingen van het internationaal recht»? Zo nee, waarom niet?
Zie antwoord vraag 3.
-
Vraag 5
Beïnvloedt volgens u het vertrek van de Speciale VN-gezant de opvolging van de aanbevelingen in de VN-onderzoeken (van de Board of Inquiry en de Commission of Inquiry) naar mensenrechtenschendingen en schendingen van het humanitair oorlogsrecht tijdens de laatste Gaza-oorlog? Kunt u een update geven van de stand van zaken van de opvolging van de aanbevelingen in beide rapporten?
De implementatie van de aanbevelingen in de VN-onderzoeken is een verantwoordelijkheid van de betrokken partijen zelf. Er is geen reden om aan te nemen dat het aftreden van Wibisono de voortgang daarvan beïnvloedt. Wibisono rapporteert voor de laatste keer aan de Mensenrechtenraad tijdens de 31ste zitting in maart, alvorens hij definitief opstapt. Naar verwachting stelt de voorzitter van de Mensenrechtenraad aan het einde van deze sessie een nieuwe Speciaal Rapporteur aan.
De Mensenrechtenraad heeft de Hoge Commissaris verzocht om tijdens de 31ste zitting van de Raad in maart een rapport te presenteren met daarin een overzicht van de opvolging van de aanbevelingen van de Commission of Inquiry. Het rapport is op 7 maart jl. gepubliceerd.
13 januari 2016 - 3 februari 2016
21 dagen
De vermeende angstcultuur bij Zorggroep Charim |
|
Carla Dik-Faber (CU) |
|
Martin van Rijn (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (PvdA) |
|
|
|
-
Vraag 1
Kent u het bericht «Onderzoek naar angstcultuur bij Zorggroep Charim»? Zo ja, wat vindt u daarvan?1
Ja. Ik ben van mening dat in geen enkele organisatie sprake mag zijn van een angstcultuur. Dit geldt zeker bij zorgorganisaties waar professionals zorg bieden aan kwetsbare mensen. De omstandigheden waaronder zij werken, moeten hen motiveren om de zorg zo te leveren als de cliënt dat nodig heeft en wil. Een angstcultuur is daar contrair aan.
-
Vraag 2
Kunt u de Kamer informeren over de wijze waarop het rapport dat destijds is opgesteld naar aanleiding van de eerdere onrust binnen de organisatie «Zorggroep Charim, een onafhankelijk open oor» is geïmplementeerd binnen de organisatie? Zijn er door de organisatie verbeterpunten geformuleerd? Zijn deze ook geïmplementeerd?
Uit navraag bij de Zorggroep Charim blijkt het volgende. In het eerdere rapport (2012) werd geconstateerd dat er op zes thema's verbeteringen nodig waren, zoals de kwaliteit van zorg, personeelsbeleid en communicatie. Deze thema’s zijn door een nieuwe bestuurder verwerkt in het Strategisch Meerjaren Plan Zorggroep Charim 2013 – 2017. Kwaliteit van zorg heeft prioriteit gekregen, waardoor het verscherpt toezicht door de IGZ niet langer aan de orde was. Navraag bij Charim leert dat de organisatie voorziet om de komende weken de rapportages over de ontwikkeling van cliënt- en medewerkerstevredenheid in 2015 op haar website te publiceren.
-
Vraag 3
Deelt u de mening dat het van belang is dat Zorggroep Charim weer een gezonde organisatie wordt, met tevreden medewerkers en cliënten, die klaar is voor de veranderingen in de zorg?
Ja.
-
Vraag 4
Door wie zal het onafhankelijk onderzoek worden uitgevoerd? Wanneer worden de resultaten van het onafhankelijke onderzoek bekend?
Uit navraag bij de Zorggroep Charim blijkt het volgende. De vakbonden, de ondernemingsraad en de zorggroep Charim overleggen momenteel over de onderzoeksvraag. Aan twee bureaus wordt gevraagd om een onderzoeksvoorstel op te stellen om samen tot de keuze voor een bureau te komen. De planning is dat het onderzoeksrapport in april 2016 beschikbaar komt. Het voornemen van de vakbonden, de ondernemingsraad en de zorggroep Charim is het rapport samen bekend te maken.
-
Vraag 5
Op welke wijze kunt u Zorggroep Charim door middel van expertise bijstaan in het verbeteren van zijn organisatie?
Uiteraard is de Zorggroep Charim primair zelf verantwoordelijk voor het verbeteren van zijn organisatie. Wel zijn er in het kader van «Waardigheid en Trots» mogelijkheden tot bijstand. Zo kunnen zorgaanbieders met een kwaliteitsprobleem een beroep kunnen doen op «InVoorZorg». Daarnaast wordt er een expertpool van ervaringsdeskundigen in het leven geroepen waarop Zorggroep Charim een beroep kan doen.
-
Vraag 6
Op welke manier kan Charim van andere organisaties leren om zijn governance te verbeteren?
Zorggroep Charim kan zelf het initiatief nemen om een beroep te doen op andere zorgaanbieders om hun ervaringen te delen. Daarnaast kan Zorggroep Charim via de beroepsvereniging voor bestuurders in de zorg (NVZD) in contact komen met andere zorgaanbieders.
Naast hetgeen reeds in het antwoord op vraag vijf is opgenomen, en wat vanuit branche-organisaties wordt aangeboden, worden vanuit «Waardigheid en Trots» diverse mogelijkheden geboden. Op de website van het programma zijn goede voorbeelden en tools opgenomen. Daarnaast worden de ervaringen van de ruim 150 verpleeghuizen die ruimte hebben gekregen om best practice te worden, op deze website gevolgd. Rondom diverse thema’s worden (gratis) bijeenkomsten georganiseerd waar Charim aan kan deelnemen.
13 januari 2016 - 19 februari 2016
37 dagen
Het bericht ‘Banden tussen moskee Utrecht en aan Al Qa’ida gelieerde instelling’ |
|
Geert Wilders (PVV), Machiel de Graaf (PVV) |
|
Lodewijk Asscher (viceminister-president , minister sociale zaken en werkgelegenheid) (PvdA) |
|
|
|
-
Vraag 1
Bent u bekend met het bericht «Banden tussen moskee Utrecht en aan Al Qa’ida gelieerde instelling»?1
Ja.
-
Vraag 2
Waar heeft de door u aangekondigde «snelle actie tegen deze moskee» van afgelopen december uit bestaan en als u nog niets heeft gedaan, waarom dan niet?2
Op 23 december 2015 heeft dit op lokaal niveau onder andere geresulteerd in een gesprek tussen de burgemeester en voorzitter van stichting Al Fitrah. Tijdens dit gesprek is Al Fitrah aangesproken op en geconfronteerd met hun gebrek aan openheid en samenwerking met gemeente en partners. Met Al Fitrah is afgesproken dat zij opener en transparanter zullen zijn over hun werkwijze. Dit geldt ook voor de financiering van de stichting.
Daarnaast is er tijdens het overleg met de burgemeester en Al Fitrah ook afgesproken, dat Al Fitrah meewerkt aan een onderzoek naar de (pedagogische) effecten van hun lesaanbod op kinderen/jongeren. Naar aanleiding van de resultaten hiervan zal samen met Al Fitrah gekeken worden naar eventuele extra inspanningen om radicalisering tegen te gaan.
Er is periodiek contact tussen burgemeester en voorzitter van de stichting om te monitoren of de gemaakte afspraken worden nagekomen.
Het Rijk heeft een ondersteunende functie daar waar het gaat om het versterken van de kennis- en informatiepositie en het fungeren als gesprekspartner met de gemeente over actuele vraagstukken, dilemma’s en mogelijke handelingsperspectieven. In dat kader heeft er ook een expertmeeting plaatsgevonden tussen gemeente, politie en SZW over Al Fitrah om de drie-sporen-aanpak verder door te ontwikkelen. -
Vraag 3
Hoeveel moskeeën in Nederland worden direct of indirect gefinancierd vanuit het buitenland en om welke moskeeën, stichtingen en landen gaat het hier?
Er wordt geen algemeen overzicht bijgehouden van welke moskeeën financiering ontvangen uit het buitenland. Verder worden er in het openbaar geen mededelingen gedaan over concrete gevallen door de veiligheidsdiensten. Indien personen of organisaties vanwege hun gedragingen een bedreiging vormen van de nationale veiligheid, dan doet de AIVD daar onderzoek naar.
-
Vraag 4
Bent u bereid de Al Fitrah-moskee per direct te sluiten, alsmede alle andere moskeeën die gelieerd zijn aan dubieuze stichtingen, en de voorgangers uit te zetten? Zo neen, waarom niet?
Sluiting van een instelling is mogelijk als dit voor openbare orde noodzakelijk is, onder de voorwaarde gesteld in artikel 2:20, eerste lid, BW. Het sluiten van een gebouw als zodanig is mogelijk als er sprake is van niet-naleving van brand- en veiligheidsvoorschriften of van drugshandel.
Het uitzetten van personen uit Nederland kan aan de orde zijn wanneer de betreffende persoon geen Nederlander is en niet meer voldoet aan de voorwaarden die aan het verblijf worden gesteld. Hiervan kan bijvoorbeeld sprake zijn als is vastgesteld dat de betreffende persoon een actueel gevaar vormt voor de openbare orde of de nationale veiligheid.
12 januari 2016 - 18 februari 2016
37 dagen
Studieschuld als nieuwe restschuld en zieke werknemers als gevolg van schuld |
|
Sadet Karabulut , Jasper van Dijk (SP) |
|
Jetta Klijnsma (staatssecretaris sociale zaken en werkgelegenheid) (PvdA), Jet Bussemaker (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (PvdA) |
|
|
|
-
Vraag 1
Wat is uw reactie op het bericht «Wordt studieschuld de nieuwe restschuld»?1
Ik heb het bericht ter kennisgeving aangenomen.
-
Vraag 2
Klopt het dat bij een verwachte gemiddelde studieschuld van € 35.000, mensen € 35.000 minder aan hypotheek kunnen opnemen? Zo ja, wat vindt u hiervan?
De in het artikel gegeven informatie is incorrect en onvolledig. Allereerst verwacht de regering niet dat de gemiddelde studieschuld € 35.000 gaat bedragen. Voor de introductie van het studievoorschot, leenden studenten gemiddeld € 10.000 (€ 15.000 voor de studenten die leenden, maar een derde van studenten leende niet). De verwachting, gebaseerd op de inschatting van het Centraal Planbureau, is dat studenten tweederde van de weggevallen basisbeurs gaan bijlenen, te weten € 6.000 extra.2
Vervolgens geldt dat het bedrag wat iemand aan hypotheek kan opnemen, afhankelijk is van meer factoren dan van studieschuld alleen. Op basis van een aantal factoren, waaronder de hoogte van het inkomen en de (toets)rente, wordt een woonquote vastgesteld: het percentage van het bruto inkomen dat besteed kan worden aan de woonkosten. Hierop wordt vervolgens een correctie toegepast wanneer de hypotheekaanvrager al een schuld heeft lopen.
Door de studieschuld mee te wegen bij de hypotheekverstrekking, doet de kredietverstrekker recht aan het feit dat een studieschuld een maandlast met zich meebrengt, zij het dat die aanmerkelijk lager wordt verondersteld dan die van een commerciële lening. Voor de aflossing van de studieschuld gelden immers beduidend gunstigere voorwaarden. Dit wordt ook erkend door de Nederlandse Vereniging van Banken en de Autoriteit Financiële Markten, waarmee de regering afspraken heeft gemaakt over hoe studieschulden worden meegewogen. Bij een consumptief krediet wordt ervan uitgegaan dat 2% van de hoofdsom als maandlast moet worden aangenomen, bij studieleningen onder het oude stelsel is dit 0,75%. Bij studieleningen onder de voorwaarden van het studievoorschot is deze zogeheten wegingsfactor vastgesteld op 0,45%. Dit omdat de leenvoorwaarden onder het studievoorschot aanmerkelijk socialer zijn dan de voorwaarden die onder het oude stelsel werden gehanteerd. Een studieschuld wordt dus niet een op een van de leenruimte afgetrokken, zoals in de vraag wordt verondersteld.
Doordat de wegingsfactor onder het nieuwe stelsel lager is dan onder het oude stelsel, wordt de leencapaciteit op verantwoorde wijze groter en wordt het dus makkelijker om een huis te kopen voor studenten met een studieschuld. De leencapaciteit is uiteraard wel lager dan voor hypotheekaanvragers zonder studieschuld. Zoals gezegd acht de regering het van belang dat studieschulden worden meegewogen, juist om overkreditering, betalingsmoeilijkheden en schuldenproblematiek te voorkomen. -
Vraag 3
Deelt u de mening dat het verontrustend is dat een studieschuld verzwegen kan worden bij de aanvraag van een hypotheek, zodat hoge studie- en woonlasten bij o.a. scheiding of werkloosheid kunnen leiden tot probleemschulden? Zo ja, welke maatregelen bent u bereid te nemen? Zo nee, waarom niet?
De overheid heeft goede afspraken met de Nederlandse Vereniging van Banken en de Autoriteit Financiële Markten die hierop zien. Zo hebben hypotheekverstrekkers een zorgplicht om overkreditering te voorkomen. Om invulling te geven aan die zorgplicht zijn banken wettelijk verplicht om inzicht te hebben in de financiële positie van de consument. Financiële verplichtingen, zoals lasten verbonden aan kredieten, zijn daar onderdeel van. Daarnaast heeft de aanvrager een informatieplicht. Hij moet de vragen van de hypotheekverstrekker naar waarheid beantwoorden en bewijsstukken overhandigen wanneer de hypotheekverstrekker daar om vraagt. Het is derhalve zeer onverstandig om de studieschuld niet te betrekken bij de aanvraag van de hypotheek gezien deze wettelijke plichten en het belang van verantwoorde kredietverstrekking.
Om te borgen dat de hypotheeklasten nu en in de toekomst betaalbaar blijven, is het voor zowel de consument als de hypotheekverstrekker van belang dat alle uitstaande kredieten bij de hypotheekaanvraag worden meegewogen. Dit geldt ook voor studieschulden. Ter verificatie van de hoogte van de studieschuld en dus als bewijsstuk, kan de oud-student eenvoudigweg een overzicht vanuit mijnDUO uitdraaien. -
Vraag 4
Deelt u de mening dat een studieschuld mede oorzaak kan zijn van problematische schulden bij werknemers? Zo nee, waarom niet?
Deze mening deelt de regering niet. Een studielening zorgt ervoor dat de student met een opleiding kan investeren in zijn eigen toekomst: in een gunstige positie op de arbeidsmarkt met bijbehorend salaris, in persoonlijke ontwikkeling en algemene vorming. Deze investering verdient zich na de studie doorgaans ruimschoots terug. Mocht dat echter onverhoopt niet het geval zijn, dan zorgen de sociale terugbetaalvoorwaarden ervoor dat de student beschermd is tegen te hoge maandlasten: onder het minimumloon betaalt hij niets terug, hij betaalt nooit meer dan 4% over het meerinkomen boven die drempel en de eventuele restschuld wordt na 35 jaar kwijtgescholden. Ook kan de student de terugbetaling tijdelijk opschorten. Door bij het terugbetalen niet alleen te kijken naar de hoogte van de studieschuld, maar ook naar het inkomen van de oud-student, wordt de studielening naar draagkracht terugbetaald en wordt een studieschuld geen problematische schuld voor werknemers.
-
Vraag 5
Hoe denkt u nu, na uw antwoorden op eerdere vragen, over de verwachting dat steeds minder oud-studenten in staat blijken hun studieschuld terug te betalen?2
De regering heeft voor de invoering van het studievoorschot laten onderzoeken door het CPB welk percentage studenten onder welke voorwaarden zijn studielening aflost (de aflosquote). In het oude stelsel bedroeg de aflosquote van studieleningen 90%. In het huidige stelsel zal die naar verwachting 86,4% bedragen. Dat niet alle studenten in staat zullen zijn om hun schuld af te lossen, is juist een kernmerkend, sociaal aspect van een studielening: bij terugbetaling wordt gekeken naar het inkomen, zoals uiteengezet bij vraag 4, en na 35 jaar wordt een eventuele restschuld kwijtgescholden. Er is geen aanleiding om nu aan die percentages of aan de aannames waarop ze gebaseerd zijn, te twijfelen.
-
Vraag 6
Kunt u bevestigen dat maar liefst één op de zes verzuimgevallen bij bedrijven als achterliggende oorzaak een ernstig financieel probleem heeft, wat in de afgelopen twee jaar tot steeds meer ziekteverzuim heeft geleid?3 Zo ja, wat is hierover uw mening? Zo nee, bent u bereid te onderzoeken hoe groot dit probleem is?
Ik kan dit niet uit eigen onderzoek bevestigen, maar ik weet dat door veel individuele werkgevers verzuim wel wordt genoemd als een van de signalen die kunnen wijzen op financiële problemen. Dit bleek ook uit het onderzoek «Schuldhulpverlening in bedrijf – Financiële problemen op de werkvloer», van het Nibud en Divosa dat door het Ministerie van SZW is gefinancierd. In dit onderzoek wordt door de respondenten verzuim als een belangrijk signaal voor financiële problemen benoemd.
-
Vraag 7
Bent u bereid om onderzoek te doen naar de gevolgen van verzuim door schulden bij werknemers voor hun gezondheid en toekomstperspectief? Zo nee, waarom niet?
Momenteel loopt er een meerjarig onderzoek «Stream» dat wordt uitgevoerd door TNO naar de factoren die van invloed zijn op duurzame inzetbaarheid, waaronder ook de financiële situatie. De komende maand zullen de eerste resultaten van dat onderzoek bekend zijn.
Uw Kamer zal hierover in maart worden geïnformeerd, via de voortgangsbrief over het programma Duurzame inzetbaarheid. -
Vraag 8
Welke maatregelen gaat u treffen om de sociaaleconomische en maatschappelijke gevolgen van schuldenproblemen bij werknemers te bestrijden?
Met Wijzer in Geldzaken, het Nibud, Divosa en de NVVK wordt een website voor werkgevers ontwikkeld, waar alle informatie over het bevorderen van financieel verantwoord gedrag bij werknemers te vinden is. Werkgevers kunnen een belangrijke rol spelen in het (vroeg) signaleren van financiële problemen. Bijvoorbeeld wanneer er loonbeslag gelegd wordt, maar ook wanneer er andere signalen zijn, zoals het vragen om een voorschot, concentratieproblemen en ziekteverzuim. Ook kunnen zij in de preventieve sfeer een rol spelen, door bijvoorbeeld duidelijk te communiceren over pensioenen en bij levensgebeurtenissen zoals een scheiding het gesprek aan te gaan. Op deze manier wil ik met eerder genoemde partijen werkgevers stimuleren om financieel verantwoord gedrag te vertonen en schulden te voorkomen. De manier waarop is natuurlijk volledig aan de werkgevers zelf. De website zal eind dit jaar getest worden door een kleine groep werkgevers, waarna hij in 2017 beschikbaar komt voor andere werkgevers.
12 januari 2016 - 2 maart 2016
50 dagen
Het bericht dat er een enorm gaslek is in de Verenigde Staten |
|
Stientje van Veldhoven (D66) |
|
Henk Kamp (minister economische zaken) (VVD) |
|
|
|
-
Vraag 1
Kent u het bericht «Er is een enorm gaslek en niemand kan het (nog) dichten»?1 Zo ja, wat is hierover uw mening?
Ja. Ik ben op de hoogte van de ernstige lekkage uit een gasput in het gasopslagveld Aliso Canyon nabij Porter Ranch, Los Angeles in de staat California van de Verenigde Staten van Amerika (VS)2. Op 18 februari 2016 werd door de staat California bekend gemaakt dat de gasput is afgesloten en de lekkage is gestopt3.
-
Vraag 2
Is een dergelijke situatie, waarbij gas voor langere periode uit een opslagreservoir lekt, of op een andere manier uit een opslagplaats lekt, ook in Nederland mogelijk? Zo ja, waarom is dit het geval?
Uit de berichtgeving heb ik begrepen dat men vermoedt dat het lek is ontstaan door slechte cementatie van de verbuizing van de gasput. Tevens wordt gemeld dat er geen ondergrondse afsluiter in de lekkende put is geïnstalleerd. Dergelijke afsluiters kunnen het ongecontroleerd ontsnappen van het gas uit de put voorkomen. In de berichtgeving is ook genoemd dat de kwaliteit van het onderhoud mogelijk niet voldoende was en dat de desbetreffende installatie enigszins gedateerd is.
Indien berichtgeving juist blijkt te zijn, is deze situatie niet vergelijkbaar met Nederland. In Nederland dient bijvoorbeeld een dergelijke put met een ondergrondse afsluiter te worden uitgerust. Ook schrijft het Mijnbouwbesluit andere eisen voor ten aanzien van de cementering.
De oorzaak van de gaslekkage wordt op dit moment nog onderzocht. Zodra het onderzoek naar de oorzaak en remedie van de lekkage beschikbaar komt, zal Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) de relevantie daarvan voor de Nederlandse situatie onderzoeken. -
Vraag 3
Is Nederland voorbereid op een eventuele gaslekkage? Welke protocollen bestaan er en met welke scenario’s wordt rekening gehouden?
Uitgaande van de huidige berichtgeving wordt door SodM ingeschat dat het onwaarschijnlijk is dat een soortgelijke situatie naar aanleiding van een vergelijkbare oorzaak zich in Nederland voor zal doen. In het kader van risicobeheersing wordt echter wel rekening gehouden met dergelijke lekkages. Ieder bedrijf dat gas opslaat of gas of olie produceert moet over een actueel bestrijdingsplan beschikken. In het bestrijdingsplan is, indien relevant voor de desbetreffende installatie, een zogenaamd «blow out» scenario opgenomen. In het kader van crisisbeheersing worden dergelijke calamiteiten ook door deze bedrijven geoefend.
In grote lijnen zijn er twee protocollen die men kan toepassen om een dergelijke lekkage te stoppen. Men zal eerst proberen om de put aan de oppervlakte te dichten door een afsluiter te plaatsen op de mond van de put. Indien dit niet lukt, of de lekkage niet stopt dan zal men de put ondergronds proberen af te dichten door een zware vloeistof en cement via een nieuwe geboorde put, een zogenaamde «relief well», in de lekkende put te pompen.
In Nederland vindt de coördinatie met betrekking tot de beheersing van een calamiteit plaats door de Veiligheidsregio. De coördinatie op zee wordt uitgevoerd door de Kustwacht. De branchevereniging van de in Nederland olie en gas producerende bedrijven, NOGEPA, heeft met zuster brancheverenigingen in het buitenland overeenkomsten afgesloten over de onderlinge hulpverlening in geval van calamiteiten. In deze overeenkomsten heeft men afgesproken dat men elkaar helpt door het beschikbaar stellen van materieel zoals boorinstallaties, brandbestrijdingsmaterieel en kennis. NOGEPA en haar leden organiseren om het jaar per toerbeurt een grote gezamenlijke oefening zodat men leert van elkaars bedrijfsspecifieke procedures. Bij dergelijke grootschalige oefeningen zijn ook SodM, het Ministerie van Economische Zaken, en indien van toepassing de Kustwacht en de Veiligheidsregio betrokken. -
Vraag 4
Voldoet de bestaande gasinfrastructuur nog aan wet- en regelgeving? Hoe wordt dit gecontroleerd?
De exploratie, het winnen en het ondergronds opslaan van gas is gereguleerd in het stelsel van de Mijnbouwwet. De daartoe behorende gasinfrastructuur staat onder toezicht van SodM.
SodM houdt toezicht op de naleving van wettelijke regelingen die van toepassing zijn op het opsporen, winnen, opslaan en transporteren van delfstoffen. Het toezicht vindt plaats via reguliere en onaangekondigde inspecties op zowel detail- als systeemniveau. De toezichthouder richt zich hierbij op de aspecten veiligheid, gezondheid, milieu, doelmatige winning en bodembewegingen.
SodM publiceert iedere vijf jaar een strategie- en beleidsdocument dat ter goedkeuring wordt voorgelegd aan de opdracht gevende Ministeries (Ministerie van Economische Zaken, Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid). SodM heeft het document «Strategie & Programma 2012 – 2016» op haar website gepubliceerd, zie www.sodm.nl/publicaties/strategie-programma. Dit document is ook op 19 juni 2012 naar de Tweede Kamer gestuurd als bijlage bij Kamerstuk 32 849, nr. 18. -
Vraag 5
Hoe wordt het onderhoud van gasopslagen in Nederland geregeld?
Het onderhoud van gasopslagen is net als het onderhoud op gaswinninglocaties geregeld via de Mijnbouwwet en de Arbeidsomstandighedenwet. Op grond van artikel 2.42, onder lid e) van het Arbobesluit dienen mijnondernemingen te beschikken over bijvoorbeeld een onderhoudsmanagementsysteem als onderdeel van het veiligheids- en gezondheidszorgsysteem.
-
Vraag 6
Is er zicht en controle op dit onderhoud? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wie doet dit en hoe vaak wordt dit gedaan? Op welke wijze wordt gecontroleerd? Komt de inspectie ter plaatse of gaat het om een schriftelijke controle?
SodM is belast met het toezicht op de naleving van de Mijnbouwwet en de relevante delen van de Arbowet waar het beheer van het onderhoud in het veiligheids- en gezondheidszorgsysteem is ondergebracht. De controle op het onderhoud vindt plaats via inspecties op zowel detail- als systeemniveau op locatie. Daarnaast vallen de ondergrondse gasopslagen ook onder het regime van het Besluit risico zware ongevallen 2015 (BRZO). In het kader van het BRZO worden eveneens inspecties op detail- als systeemniveau uitgevoerd, door inspecteurs van SodM en vertegenwoordigers van de Veiligheidsregio’s en de waterkwaliteitsbeheerders. SodM verzorgt de coördinatie van deze inspecties.
-
Vraag 7
Het dichten van het lek is in de VS erg lastig; hoe lastig zou het in Nederland zijn om een dergelijke lekkage te dichten? Zijn hier protocollen voor?
De huidige internationale protocollen zijn actueel en ook in Nederland goed toepasbaar. In de beantwoording op vraag 3 heb ik aangegeven welke methoden beschikbaar zijn voor het dichten van dergelijke lekkages. Het boren van een zogenaamde «relief well» duurt afhankelijk van de specifieke omstandigheden doorgaans twee tot drie 3 maanden. Zoals aangegeven in de beantwoording van vraag 2 zal SodM zodra het onderzoek naar de oorzaak en remedie van de lekkage beschikbaar komt de relevantie daarvan voor de Nederlandse situatie onderzoeken.
-
Vraag 8
Hoe oud zijn de gasopslaglocaties in Nederland, aangezien de lekkage in de gasopslag waarschijnlijk te wijten is aan oude infrastructuur?2 Welke risico’s zijn er verbonden aan de oudere infrastructuur?
De oorzaak van de gaslekkage in Aliso Canyon wordt op dit moment onderzocht. In de berichtgeving worden op dit moment drie mogelijke oorzaken genoemd: slechte cementatie van de verbuizing, het ontbreken van een ondergrondse veiligheidsklep, en de ouderdom van de installatie.
Het feit dat een installatie wat ouder is impliceert niet automatisch dat deze installatie een groter risico kent. Zoals eerder aangegeven worden er in Nederlands strengere eisen gesteld aan de cementatie van de verbuizing en de verplichte installatie van een ondergrondse afsluiter. Ondeugdelijke constructie van putten en achterstallig onderhoud kunnen risico’s voor zowel een oude als een recente gasput inhouden. De Nederlandse wet- en regelgeving is gericht op het voorkomen van schade voor mens en milieu via een deugdelijke constructie, duurzaam onderhoud, monitoring en mogelijkheid tot het ondergronds automatisch afsluiten van de put.
De volgende ondergrondse gasopslagen zijn in Nederland operationeel en voldoen aan de wettelijke vereisten: -
Vraag 9
Wat is het risico op lekkage uit (deels) verlaten olie- en gasputten? Hoe wordt dit in kaart gebracht? Wie houdt hier het toezicht op?
Het risico op lekkage uit een verlaten olie en gasput in Nederland is moeilijk te kwantificeren, omdat een dergelijke lekkage zich in Nederland nog niet heeft voorgedaan. De Mijnbouwwet stelt stringente eisen voor het verlaten van putten. Ook is de druk in verlaten olie- en gasputten als gevolg van de winning in de regel sterk gedaald, zodat lekkage naar de oppervlakte niet door druk zal worden gedreven, maar op basis van verschil in soortelijk gewicht zou moeten plaats vinden.
SodM is belast met het toezicht op de naleving van wet- en regelgeving op dit gebied. De gegevens over verlaten putten worden opgenomen in de BasisRegistratie Ondergrond. -
Vraag 10
Wat zijn de consequenties voor gezondheid, natuur en milieu in Nederland bij een gaslekkage? Is in Nederland ook risico op grootschalige evacuatie uit het gebied met de lekkage?
Zoals gezegd gelden in Nederland strenge eisen voor gasopslagen. Mocht toch een gaslekkage ontstaan in de omvang zoals zich in Aliso Canyon (VS) heeft voorgedaan, zou logischerwijs ook in Nederland nadelige effecten op het milieu en de gezondheid van omwonende kunnen ontstaan. Het zou ook kunnen leiden tot een noodzaak tot evacuatie rondom de locatie van de lekkende put. Een dergelijke beslissing zal door de Veiligheidsregio in overleg met SodM en de betrokken partijen worden genomen.
12 januari 2016 - 2 maart 2016
50 dagen
Misstanden bij kinderopvang De Sterrenberg in Arnhem |
|
Keklik Yücel (PvdA), John Kerstens (PvdA) |
|
Lodewijk Asscher (viceminister-president , minister sociale zaken en werkgelegenheid) (PvdA) |
|
|
|
|
Bronnen
-
Vraag 1
Kent u het bericht «Van alles mis bij kinderopvang De Sterrenberg»?1
Ja.
-
Vraag 2
Wat is uw reactie op de omstandigheden bij kinderopvang De Sterrenberg in Arnhem zoals beschreven in de berichtgeving? Deelt u de mening dat hier sprake is van ernstige misstanden? Welke gevaren lopen de kinderen en de medewerkers onder deze omstandigheden? Zijn deze gevaren volgens u acceptabel?
Als Minister van SZW ga ik niet over specifieke gevallen. De gemeenten zijn wettelijk belast met het toezicht op de kinderopvangorganisaties.
In algemene zin vind ik dat kinderen en hun ouders die hun kind naar de kinderopvang brengen, erop moeten kunnen vertrouwen dat er sprake is van verantwoorde opvang. Dit betekent ondermeer dat de opvang plaatsvindt in een veilige en gezonde omgeving. Ik vind het niet acceptabel als dit niet het geval is. Daarom is er wet- en regelgeving die voorschrijft aan welke eisen kinderopvangorganisaties moeten voldoen. De GGD houdt – in opdracht van de gemeente – toezicht op de naleving van de eisen, waarbij geldt dat locaties die niet goed presteren vaker en intensiever worden geïnspecteerd. De GGD rapporteert haar bevindingen aan de gemeente en adviseert over de handhaving. Het is vervolgens de verantwoordelijkheid van de gemeente om te besluiten of, en zo ja welke handhavinginstrumenten worden ingezet. -
Vraag 3
Hoe lang bestaat deze situatie bij De Sterrenberg al? Welke eerdere inspecties hebben er plaatsgevonden bij De Sterrenberg en wat waren de conclusies daarvan? Welke actie is er ondernomen naar aanleiding van deze conclusies?
Uit de (openbare) inspectierapporten over kinderdagverblijf De Sterrenberg in Arnhem in het landelijk register kinderopvang2 (LRKP) blijkt dat de toezichthouder in de periode 2011–2016 elf inspecties heeft uitgevoerd en diverse tekortkomingen heeft geconstateerd.
De gemeente Arnhem heeft mij laten weten dat het college eerdere overtredingen door De Sterrenberg deels heeft afgedaan met waarschuwingen en deels met aanwijzingen en dat deze laatste in het verleden naar tevredenheid door De Sterrenberg zijn opgevolgd.
Daarnaast heeft de gemeente Arnhem mij laten weten dat zij, naar aanleiding van een klacht van de oudercommissie medio december over De Sterrenberg, de GGD direct opdracht heeft gegeven een onderzoek in te stellen. De locatie is daarop geïnspecteerd door zowel een bouwkundig expert als een inspecteur van de GGD. Beiden concludeerden dat er maatregelen moeten worden genomen, maar dat geen sprake is van acute situatie. De Sterrenberg heeft vervolgens van het college van B&W aanwijzingen gekregen met hersteltermijnen die zijn gebaseerd op het handhavings- en sanctiebeleid kinderopvang. -
Vraag 4
Hoe beoordeelt u de wijze waarop inspectie en toezicht in deze zaak gereageerd hebben op de misstanden bij De Sterrenberg? Is deze reactie volgens u voortvarend genoeg? Ligt het gezien de ernst van de situatie niet voor de hand om direct tot boeteoplegging of (tijdelijke) sluiting van de kinderopvang in kwestie over te gaan in plaats van de instelling nog een maand de tijd te geven om de misstanden op te lossen? Wilt u zich inzetten voor directe boeteoplegging of (tijdelijke) sluiting? Zo niet, waarom niet? Welke mogelijkheden zijn er om de kinderen onder te brengen bij een andere instelling in de buurt?
Het toezicht op en handhaving van de kwaliteit in de kinderopvang is een verantwoordelijkheid van gemeenten. De GGD’en voeren het toezicht daadwerkelijk uit en adviseren gemeenten over de handhaving.
Op basis van de (openbare) inspectierapporten in het LRKP en contact met de gemeente Arnhem constateer ik dat de toezichthouder regelmatig (onaangekondigde) inspecties uitvoert bij de betreffende kinderopvangorganisatie en dat er maatregelen zijn en worden genomen om de geconstateerde tekortkomingen te herstellen.
Zie verder het antwoord op vraag 5. -
Vraag 5
Kunt u inzicht geven in het stelsel van toezicht op de veiligheid, hygiëne en kwaliteit van kinderopvanginstellingen? Welke verantwoordelijkheden en taken zijn er weggelegd voor respectievelijk de instellingen zelf, gemeenten en de landelijke overheid? In hoeverre hebben gemeenten ruimte om af te wijken van landelijke regels met betrekking tot veiligheid, hygiëne en kwaliteit? Wat zijn de mogelijkheden om in geval van ernstige misstanden direct over te gaan tot boeteoplegging of (tijdelijke) sluiting? Is dit wettelijk mogelijk? Zo niet, bent u bereid om dit wettelijk mogelijk te maken?
Kinderopvangorganisaties zijn primair verantwoordelijk voor het realiseren van verantwoorde kinderopvang. Dit houdt onder meer in dat kinderen moeten worden opgevangen in een veilige en gezonde omgeving. In de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen3 en bijbehorende lagere regelgeving staat beschreven aan welke specifieke eisen kinderopvangorganisaties moeten voldoen.
Gemeenten en GGD’en zijn verantwoordelijk voor toezicht op de naleving en handhaving. De GGD inspecteert kinderopvanglocaties jaarlijks en vermeldt in haar inspectierapport of, en zo ja welke overtredingen er zijn geconstateerd. Daarnaast adviseert de GGD de gemeente over de handhaving. Het is vervolgens aan de gemeente om te besluiten of zij overgaat tot handhaving en – indien dit het geval is – welke handhavingmaatregel zij oplegt.
Er zijn verschillende handhavingmaatregelen die gemeenten kunnen opleggen, waaronder bestuurlijke boetes en exploitatieverboden met onmiddellijke ingang. Het is aan de gemeenten om te bepalen welke maatregel passend is. Zij kunnen daarbij gebruik maken van het door de VNG ontwikkelde afwegingsmodel handhaving kinderopvang.
12 januari 2016 - 9 februari 2016
28 dagen
Respect voor het stakingsrecht in het grootmetaal |
|
John Kerstens (PvdA) |
|
Lodewijk Asscher (viceminister-president , minister sociale zaken en werkgelegenheid) (PvdA) |
|
|
|
|
Bronnen
-
Vraag 1
Kent u het bericht «Overleg nieuwe cao metaal wéér stukgelopen»?1
Ja.
-
Vraag 2
Wat is uw reactie op de vastgelopen cao onderhandelingen in het grootmetaal?
Ik vind het belangrijk dat werkgevers en werknemers met elkaar afspraken maken over de arbeidsvoorwaarden. Een cao is een belangrijk element voor arbeidsrust. Het biedt werknemers zekerheid en het voorkomt concurrentie op arbeidsvoorwaarden. Bij algemeen verbindend verklaring kan een cao ook fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden bieden aan gedetacheerde werknemers die tijdelijk in Nederland actief zijn in het kader van het vrij verkeer van diensten. In dit licht betreur ik het dat er in het grootmetaal al enige tijd geen cao meer is gesloten. Het sluiten van een cao is echter een zaak van werkgevers en werknemers. Ik kan en wil hier niet in treden.
-
Vraag 3
Hebt u in deze kwestie geluiden vernomen omtrent intimidatie en (impliciete) dreiging met ontslag van werknemers die staken? Deelt u de mening dat een dergelijke manier van handelen zich absoluut niet verhoudt met de kern van het stakingsrecht en dus scherp veroordeeld dient te worden?
Als er sprake zou zijn van intimidatie en dreiging met ontslag, dan is dat uiteraard onacceptabel. Het zou een schending betekenen van het stakingsrecht zoals vastgelegd in onder andere het Europees Sociaal Handvest. De Inspectie SZW heeft echter geen signalen ontvangen dat hier van sprake zou zijn.
-
Vraag 4
Bent u bereid om de Inspectie SZW onderzoek te laten doen naar deze zaak en te garanderen dat het stakingsrecht gerespecteerd wordt? Zo niet, waarom niet?
Er zijn bij de Inspectie SZW geen meldingen gedaan dat het stakingsrecht zou worden geschonden. Ik zie daarom geen aanleiding om de Inspectie SZW onderzoek te laten doen.
11 januari 2016 - 17 februari 2016
37 dagen
Waterveiligheid in het kustgebied |
|
Lutz Jacobi (PvdA), Yasemin Çegerek (PvdA) |
|
Melanie Schultz van Haegen (minister infrastructuur en waterstaat) (VVD) |
|
|
|
|
Bronnen
2. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ruimtelijke-ordening-en-gebi…
3. https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2015/12/31/vragen-en-antw…
4. https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2015/12/31/vragen-en-antw…
5. https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2015/12/31/vragen-en-antw…
6. http://rijksoverheid.minienm.nl/nvk/NationaleVisieKust_print.pdf. …
7. http://rijksoverheid.minienm.nl/nvk/NationaleVisieKust_print.pdf, pag…
8. https://www.natuurmonumenten.nl/sites/default/files/Kustanalyse%20aug…
9. https://www.uvw.nl/waterschappen-terughoudend-met-bebouwing-kust/. …
-
Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van de vele reacties op het door u in december gepresenteerde beleidsvoornemen om meer bebouwing mogelijk te maken langs de Nederlandse kust?1
Ja, ik heb daar kennis van genomen.
-
Vraag 2
Deelt u de mening dat het beschermen van ons kustgebied tegen nieuwe bebouwing juist een belangrijke bijdrage kan leveren aan een «veilige, aantrekkelijke en economisch sterke kust»?
In mijn voorstel heb ik de uitgangspunten van de Nationale Visie Kust voor een veilige, aantrekkelijke en economisch sterke kust gehanteerd. In de Nationale Visie Kust is geconstateerd dat het mogelijk is dat behoud en ontwikkeling van de kustzone hand in hand gaat met de maatregelen die ons land blijvend beschermen tegen overstromen door de zee. Nieuwe bebouwing is onder voorwaarden vanuit waterveiligheid, ruimtelijke kwaliteit en natuur en landschap inpasbaar in de kustzone en hoeft daarom niet op voorhand uitgesloten te worden.
In aanloop naar het Algemeen Overleg Omgevingswet van 21 januari 2016 heb ik gemerkt dat er veel aandacht voor de kust is. Daarom heb ik aangegeven geen uitvoering te geven aan de voorgestelde Barro-wijzigingen voor zover deze betrekking hebben op de kust. Dit betekent dat de nu geldende regels voor de kust ongewijzigd blijven, dit geldt daarmee ook voor het bouwen in het kustfundament buiten stedelijk gebied. Daarnaast heb ik aangegeven dat ik opnieuw in overleg zal treden met de betrokken maatschappelijke en bestuurlijke partijen over het kustbeleid en daarbij de door u aangehaalde doelstellingen van de Nationale Visie Kust zal betrekken. -
Vraag 3
Wat maakt dat de kustverdediging inmiddels «goed op orde en toekomstbestendig» is? Hoe verhoudt zich deze conclusie en de daaraan gekoppelde nieuwe ruimte tot de almaar groter wordende opgaven op het gebied van waterveiligheid in verband met de stijging van de zeespiegel en de voortdurende klimaatverandering?
Bij het opstellen van de Nationale Visie Kust (2013) is door betrokken partijen geconstateerd dat onze kust voldoende bescherming biedt tegen overstromen door de zee. De laatste versterkingen langs onze kust, de zogeheten zwakke schakels kust, zijn vrijwel allemaal gerealiseerd. Met het jaarlijks suppleren van 12 miljoen kubieke meter zand blijft de kust op zijn plaats liggen (areaalbehoud) en daardoor blijft de kust ook heel veilig. De kustveiligheid is door deze aanpak voor de komende jaren goed op orde. Ook met een stijgende zeespiegel houden we met zandsuppleties onze kust veilig. Tevens heb ik onderzoek opgestart naar de toekomstige omvang van de benodigde suppletiehoeveelheden, waarbij het effect van klimaatverandering op de zeespiegelstijging meegenomen wordt.
-
Vraag 4
In hoeverre wijzigen de voorwaarden van het Rijk voor waterveiligheid met het herziene Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro)? Kunt u per wijziging de oude met de nieuwe voorwaarden vergelijken en toelichten waarom deze wijziging noodzakelijk is?
Mijn voorstel bevat met name gewijzigde regels voor bebouwing op het strand. Meer soorten bebouwing zijn onder voorwaarden van waterveiligheid mogelijk in vergelijking met de huidige situatie, waarin met name op het strand paviljoens en semipermanente bebouwing onder voorwaarden van waterveiligheid toegestaan zijn. Daarnaast geldt dat provincies en gemeenten aanvullende voorwaarden kunnen stellen aan nieuwe initiatieven in de kust, om de ruimtelijke kwaliteit van de kust te borgen en de daar aanwezige natuur en landschap te beschermen.
Overigens heb ik in het Algemeen Overleg Omgevingswet van 21 januari 2016 aangegeven geen uitvoering te geven aan de voorgestelde Barro-wijzigingen voor zover deze betrekking hebben op de kust. Dit betekent dat de nu geldende regels voor de kust ongewijzigd blijven.
Andere voorgestelde wijzigingen in het Barro vloeien voort uit het Deltaprogramma, maatregelen in het kader van Ruimte voor de rivier en het vervallen van een electriciteitscentrale aan de Galileïstraat te Rotterdam. -
Vraag 5
Waarom worden voor gebieden achter de duinen die als waterkering dienen geen eisen meer gesteld vanuit het oogpunt van waterveiligheid? Op welke overwegingen en op welk onderzoek is dit besluit gebaseerd?
Het gebied landwaarts van de waterkering in het duingebied heeft geen functie in het beschermen tegen overstromen door de zee. Daarom zijn voor dit gebied al in de Beleidslijn kust uit 2007 vanuit waterveiligheid geen eisen geformuleerd.
-
Vraag 6
Hoe verhoudt uw opmerking in het persbericht van 18 december jl.2 dat aan gebieden die achter de waterkering liggen in de toekomst geen waterveiligheidseisen meer worden gesteld zich tot de opmerkingen in de «vragen en antwoorden over kustbebouwing» van 31 december3 waarin gesteld wordt dat het Rijk verantwoordelijk blijft voor de toetsing of nieuwe initiatieven de waterkering niet in gevaar brengen en of er geen belemmeringen ontstaan voor het onderhoud van de kust?
In mijn voorstel maak ik een onderscheid tussen 1) gebieden die van belang zijn voor de waterveiligheid (het strand en het duingebied welk als waterkering dient), waar het Rijk voorwaarden wil stellen en 2) de gebieden in de duinen achter de waterkering, die geen bijdrage leveren aan de gewenste bescherming tegen overstroming door de zee.
Zie verder antwoord op vraag 5. -
Vraag 7
In de «vragen en antwoorden over kustbebouwing»4 staat dat het verbod op bouwen in de kustgebieden komt te vervallen en dat we van een «nee» naar een «nee, tenzij» gaan; wat verandert er in de nieuwe situatie ten opzichte van de huidige situatie waarin reeds op enkele plaatsen ontheffing is verleend (dus een «nee, tenzij») voor bouwen in kustgebied? Wat is de meerwaarde van de nieuwe situatie boven de oude?
De meerwaarde van mijn voorstel zit met name in gewijzigde regels voor bebouwing op het strand. Meer soorten bebouwing zijn onder voorwaarden van waterveiligheid mogelijk in vergelijking met de huidige situatie, waarin met name strandpaviljoens en semipermanente bebouwing onder voorwaarden van waterveiligheid toegestaan zijn.
Daarnaast geldt dat provincies en gemeenten aanvullende voorwaarden kunnen stellen aan nieuwe initiatieven aan de kust, om de ruimtelijke kwaliteit van de kust te borgen en de daar aanwezige natuur en landschap te beschermen. Zo is het overgrote deel van het Nederlandse duingebied aangewezen als Natura 2000-gebied. -
Vraag 8
Aan welke voorwaarden moet een bouwproject (in kustgebied) voldoen om van de beheerder van de kust een watervergunning te krijgen?5
Daar waar het rijk beheerder van de kust is, zijn de voorwaarden uitgewerkt in een uitvoeringskader vergunningverlening kust. Op hoofdlijnen dienen deze voorwaarden te voorkomen dat er een nadelig effect optreedt voor het op peil houden van het kustfundament, de handhaving van de basiskustlijn en de stabiliteit van de harde keringen.
Daar waar het waterschap beheerder van de kust is, zal het betreffende waterschap voorwaarden stellen. De Beleidslijn kust uit 2007 is daarbij als een handreiking voor de kustbeheerder te beschouwen. -
Vraag 9
Hoe kan het besluit om het beleid over de ruimtelijke kwaliteit van het kustgebied te decentraliseren gebaseerd zijn op de «Nationale Visie Kust»6, waarin juist één nationale visie op de Nederlandse kust geëtaleerd wordt?
In de Nationale Visie Kust is een gemeenschappelijk toekomstperspectief uitgewerkt. Daarbij is nadrukkelijk aangegeven dat rekening gehouden wordt met de regionale verschillen in ambitie en mogelijkheden.
-
Vraag 10
Uw voorwoord bij de Nationale Visie Kust begint met de zin «Het strand, de zee en de duinen stralen rust, ruimte en vrijheid uit.»7; hoe borgt u met de nieuwe regels dat dit in de toekomst zo blijft?
In mijn voorstel ga ik uit van een veilige, aantrekkelijke en economisch sterke kust, zoals dit als uitgangspunt geformuleerd is in de Nationale Visie Kust. Hiermee borg ik dat de kust mooi en voor eenieder aantrekkelijk blijft. Over nut en noodzaak van aanvullende regels en of instrumenten zal ik in overleg treden met de betrokken maatschappelijke en bestuurlijke partijen over het kustbeleid.
-
Vraag 11
Heeft u kennisgenomen van de door verschillende maatschappelijke organisaties opgestelde kustanalyse «Naar het behoud en een betere bescherming van de gouden rand van de Zuidwestelijke Delta»?8 Wat is uw reactie op de oproep in die analyse om een pas op de plaats te maken? Hoe staat u tegenover de oproep om een taskforce van stakeholders in te stellen die «tot een strategie moet komen die de kustkwaliteiten versterkt en waarin ecologie en economie aan elkaar gekoppeld worden»?
Ja, ik ben bekend met deze kustanalyse.
Ik heb in de aanloop naar het Algemeen Overleg Omgevingswet van 21 januari 2016 aangegeven dat er veel aandacht voor de kust is, niet alleen van de in deze vraag genoemde organisaties. Daarom heb ik in dit Algemeen Overleg aangegeven geen uitvoering te geven aan de voorgestelde Barro-wijzigingen voor zover deze betrekking hebben op de kust. Dit betekent dat de nu geldende regels voor de kust ongewijzigd blijven.
Ik heb in hetzelfde Algemeen Overleg aangegeven dat ik met betrokken partijen in gesprek ga om na te gaan waar hun zorgen zitten en of en hoe we gezamenlijk een vervolg kunnen geven aan deze discussie, al dan niet in de vorm van een kustpact. -
Vraag 12
Heeft u kennisgenomen van de reactie van de Unie van Waterschappen op uw voornemen om meer bebouwing in het kustgebied toe te staan?9 Wat is uw reactie op het persbericht van de Unie van Waterschappen?
Ja, ik ben bekend met hun reactie. Die verschilt ook niet met onze eigen reactie. Ook de Unie van Waterschappen is uitgenodigd voor het gesprek met betrokken partijen dat op 15 februari 2016 heeft plaats gevonden.
11 januari 2016 - 2 februari 2016
22 dagen
Uitlevering van een levenslange gedetineerde in Nederland naar Engeland |
|
Madeleine van Toorenburg (CDA) |
|
Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD) |
|
|
|
Bronnen
2. «Justitie belazert de samenleving», Dagblad van het Noorden. 24 december 2015.
3. Idem
4. Idem
-
Vraag 1
Kunt u aangeven wat de aanleiding is geweest voor u om een procedure te starten om de levenslang veroordeelde Daniel S. over te plaatsen naar Engeland?1 Kunt u voorts aangeven waarom het Openbaar Ministerie hier geen bezwaar tegen heeft gemaakt? Wat is de stand van zaken in de procedure nu?
Zoals ik ook uiteen heb gezet in het antwoord op de vragen 1, 2 en 3 van het lid Van Nispen (SP) over de overdracht van een tot levenslang veroordeelde aan Engeland (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2015–2016, nr. 1370), is de desbetreffende gedetineerde op 8 juli 2008 onherroepelijk veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf voor moord. Naar aanleiding van deze veroordeling is betrokkene ongewenst vreemdeling verklaard. Met het oog op de ongewenstverklaring en ook omdat de zaak in principe voldeed aan alle criteria voor overbrenging, heeft de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) het initiatief genomen – dat wil zeggen een voornemen tot een besluit kenbaar gemaakt – om de tenuitvoerlegging van de straf over te dragen aan het Verenigd Koninkrijk. Het voorgenomen besluit tot overbrenging is per brief d.d. 5 januari 2015 naar betrokkene gestuurd en – in overeenstemming met de gebruikelijke procedure – aan het openbaar ministerie (OM) voorgelegd voor advies. Het OM heeft in eerste instantie positief geadviseerd. Bij dit advies zijn de nabestaanden ten onrechte niet betrokken. Op 11 januari jl. heeft het OM alsnog met de nabestaanden over het voorgenomen besluit tot overbrenging gesproken. Bij die gelegenheid heeft het OM ook zijn excuses aangeboden voor deze gang van zaken. Het gesprek heeft ertoe geleid dat het OM op 13 januari jl. negatief heeft geadviseerd ten aanzien van een eventuele overdracht van de tenuitvoerlegging van de straf aan het Verenigd Koninkrijk. Gelet hierop heeft DJI het voorgenomen besluit op 20 januari jl. ingetrokken. Dit betekent concreet dat er op dit moment géén sprake meer is van een (voorgenomen) besluit tot overdracht van de tenuitvoerlegging van de straf.
-
Vraag 2
Kunt u aangeven of het ooit eerder is voorgekomen dat een in Nederland levenslang veroordeelde is uitgeleverd aan het buitenland? Wat was (per casus) de reden daartoe? Kunt u (per casus) aangeven of de situatie zich heeft voorgedaan dat de betrokkene vervolgens in het betreffende land is vrijgekomen in plaats van zijn levenslange straf te hebben uitgezeten?
Het is nog niet voorgekomen dat een in Nederland tot een levenslange vrijheidsstraf veroordeelde werd uitgeleverd aan het buitenland.
-
Vraag 3
Kunt u aangeven wat er gebeurt met de levenslange veroordeling van Daniel S. wanneer hij definitief wordt overgeplaatst naar Engeland?
Zoals ik reeds heb aangegeven in het antwoord op vraag 1, is er geen sprake meer van een (voorgenomen) besluit tot overdracht van de tenuitvoerlegging van de levenslange straf aan het Verenigd Koninkrijk. Daarmee is de relevantie van de Engelse wet- en regelgeving komen te vervallen.
-
Vraag 4
Bestaat er een kans dat Daniel S in Engeland (eerder) vrijkomt in plaats van dat hij zijn levenslange straf uitzit? Kunt u de relevante wet- en regelgeving in Engeland beschrijven?
Zie antwoord vraag 3.
-
Vraag 5
Deelt u de mening dat een levenslang opgelegde straf in Nederland ook écht levenslang dient te worden uitgezeten, uitgezonderd de situatie dat gratie wordt toegepast krachtens de daartoe gestelde wettelijke mogelijkheden en dat indien tot overleving wordt overgegaan, deze levenslange straf gecontinueerd dient te worden?
Ja, ik vind inderdaad dat een levenslang opgelegde gevangenisstraf levenslang moet zijn, behoudens gratiering. Wel heeft de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie tijdens de begrotingsbehandeling in november jl. in de Tweede Kamer meegedeeld dat hij momenteel aan het verkennen is hoe de tenuitvoerlegging van de levenslange gevangenisstraf zou kunnen worden vormgegeven, met inachtneming van actuele (inter)nationale jurisprudentie. De Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie heeft tijdens de begrotingsbehandeling de toezegging gedaan dat ik de Tweede Kamer hierover in het eerste kwartaal van 2016 per brief zal informeren.
-
Vraag 6
Begrijpt u de bezwaren van de nabestaanden van de heer Meesters tegen de overleving van Daniel S. naar Engeland, gelet op diens schokkende gepleegde delict waarvoor hij onherroepelijk is veroordeeld?2 Op welke wijze kunnen zij en/of andere instanties nog bezwaar maken tegen de overlevering van S.?
Zoals ik heb aangegeven in het antwoord op vraag 1 heeft het OM, die aan DJI advies uitbrengt in dergelijke overdrachtsprocedures, de nabestaanden op 11 januari jl. alsnog gesproken over deze zaak en zijn bij die gelegenheid ook excuses gemaakt aan de nabestaanden. Naar aanleiding van het gesprek heeft het OM negatief advies uitgebracht over een eventuele overbrenging en heeft DJI het (voorgenomen) besluit tot overdracht van de tenuitvoerlegging van de straf ingetrokken. Ik betreur het dat de nabestaanden niet eerder zijn geïnformeerd over het voorgenomen besluit om de tenuitvoerlegging van de straf van betrokkene over te dragen aan het Verenigd Koninkrijk.
-
Vraag 7
Heeft u überhaupt rekening gehouden met de nabestaanden in de beslissing om deze procedure tot overlevering te starten? Klopt het dat zij hier niet vooraf over zijn ingelicht?3 Waarom niet?
Zie antwoord vraag 6.
-
Vraag 8
Wat is de reden dat het OM niet om uitlevering heeft gevraagd van Robert D., de persoon die in december 2015 is aangehouden en door het OM wordt gezien als opdrachtgever van de moord op de heer Meesters? Wat is de reden dat het OM ook niet in 2008 verzocht heeft om uitlevering toen deze gelegenheid zich voordeed bij een arrestatie van Robert D. in Dubai?4
Het OM zag onvoldoende concreet en direct bewijs voor betrokkenheid van Robert D. en verwachtte ook niet dat te kunnen verkrijgen. Daarom heeft het OM niet om uitlevering van de persoon in kwestie verzocht.
11 januari 2016 - 5 februari 2016
25 dagen
De kerncentrale bij Doel |
|
Liesbeth van Tongeren (GL), Carla Dik-Faber (CU) |
|
Melanie Schultz van Haegen (minister infrastructuur en waterstaat) (VVD) |
|
|
|
-
Vraag 1
Bent u bekend met het voornemen van de Belgische overheid om de levensduur van de kerncentrales Doel 1 en Doel 2 met 10 jaar te verlengen?1
Ja.
-
Vraag 2
Bent u bekend met het artikel «Belgische kerncentrales wereldwijd minst betrouwbaar»?2
Ja.
-
Vraag 3
Bent u bekend met de uitspraak van de Belgische Raad van State dat hier een Milieueffectrapport (MER) voor opgesteld dient te worden en dat er mogelijk sprake is van illegale staatssteun?
De Belgische autoriteiten hebben op basis van de relevante wet en regelgeving en vergunning geoordeeld dat het opstellen van een MER niet noodzakelijk is voor de bedrijfsduurverlenging van de kerncentrales Doel 1 en Doel 2. Hiertegen is beroep aangetekend waar de Belgische Raad van State nog een uitspraak over moet doen. Ik wacht de uitspraak van de Belgische Raad van State af. Over eventuele illegale staatssteun is mij niets bekend.
-
Vraag 4
Bent u bereid om naar aanleiding van de uitspraak van de Belgische Raad van State en in lijn met de motie van de leden Van Tongeren en Jan Vos over het uitvoeren van een Milieueffectrapportage (Kamerstuk 25 422 nr. 127) bij de Belgische overheid aan te dringen op een volledige m.e.r.-procedure voor de levensduurverlening van Doel 1 en Doel 2? Zo nee, waarom niet?
Zie antwoord vraag 3.
-
Vraag 5
Bent u bereid om naar aanleiding van het oordeel van de Belgische Raad van State dat voor levensduurverlenging van Doel 1 en Doel 2 een volledige m.e.r.-procedure nodig is, inclusief een publiek, grensoverschrijdend consultatieproces, een klacht in te dienen bij de implementatiecommissie van het verdrag van ESPOO? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u de Kamer een tijdlijn geven voor deze procedure?
Zie antwoord vraag 3.
-
Vraag 6
Vinden er ook gezamenlijke inspecties, zoals bedoeld in de motie van de leden Jan Vos en Dik-Faber (Kamerstuk 25 422, nr. 132), plaats van België en Nederland in Borssele, Doel en Tihange naar aanleiding van incidenten?
Op 20 januari jl. heeft de eerste gezamenlijke inspectie plaatsgevonden van Nederlandse en Belgische inspecteurs. De ANVS en het FANC hebben afgesproken om vaker gezamenlijke inspecties uit te voeren, dit jaar ondermeer ook nog in Tihange en Borssele.
-
Vraag 7
Hoe kijkt u aan tegen gezamenlijke zeggenschap? Houden gezamenlijke inspecties ook in dat beide inspecties tot een eensluidend oordeel dienen te komen alvorens een kerncentrale opnieuw kan worden gestart? Zo nee, waarom niet?
Er is geen sprake van een gezamenlijke zeggenschap of een eensluidend oordeel bij een gezamenlijke inspectie. Bij een gezamenlijke inspectie wordt de inspectie uitgevoerd door de inspecteurs van het land waarin de installatie staat. De nucleaire autoriteit van het land waar de installatie staat, geeft zijn oordeel over de veiligheid van de nucleaire installatie. De bezoekende inspecteurs hebben de rol van waarnemer. Een gezamenlijke inspectie stelt de bezoekende inspecteurs in staat de technische installatie met eigen deskundige ogen te aanschouwen en zich een beeld te vormen over de inspectiemethoden.
-
Vraag 8
Deelt u de mening van de Belgische Raad van State dat de afgesproken garanties mogelijk leiden tot illegale staatssteun aan de exploitant van Doel 1 en 2? Zo nee, waarom niet? Wordt uw oordeel gedeeld door de landsadvocaat? Zo ja, gaat u bezwaar aantekenen tegen deze illegale staatssteun bij de Belgische overheid en de Europese Commissie om zo het gelijke speelveld op de Noord-West Europese elektriciteitsmarkt te behouden?
Het is aan de Europese Commissie om op grond van het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie eerlijke mededinging en een gelijk speelveld binnen de Europese Unie te bewaken. Het is aan de Belgische overheid om eventuele staatssteun te notificeren en in eerste instantie aan de Europese Commissie om te bepalen of hier sprake is van staatssteun. Een oordeel van de Nederlandse landsadvocaat is in dit geval niet aan de orde.
-
Vraag 9
Kent u de zorgen van burgemeesters uit grensgemeenten? Op welke wijze worden burgemeesters, die wettelijk verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van burgers in hun gemeente, geïnformeerd over incidenten in kerncentrales, in Nederland en net over de grens?
Ik ken die zorgen. Op 18 januari jl. heb ik nog gesproken met een aantal burgemeesters uit de grensregio’s. Op grond van eerder gemaakte afspraken tussen provincie Oost-Vlaanderen en veiligheidsregio’s zijn de veiligheidsregio’s in de regio van kerncentrale Doel geïnformeerd over de storingen en dat deze geen gevolgen hadden voor de veiligheid. De betrokken burgemeesters zijn door veiligheidsregio’s geïnformeerd. Het verder versterken van de informatiepositie van de (veiligheids)regio Limburg-Zuid in relatie tot kerncentrale Tihange zal besproken worden door de veiligheidsregio, ANVS en de Belgische autoriteiten. Mede naar aanleiding van de wens van de betrokken burgemeesters, de voorzitters van de Veiligheidsregio’s en de Tweede Kamer heb ik met Minister Jambon afspraken gemaakt om te komen tot een meer geharmoniseerde en eenduidige communicatie.
-
Vraag 10
Vindt u het ook wenselijk dat gemeenten, conform het advies van de Onderzoeksraad voor veiligheid (OVV) (over gaswinning in Groningen), betrokken worden bij besluitvorming over het stilleggen of opstarten van een kerncentrale? Zo nee, waarom wordt het advies van de OVV met betrekking tot gaswinning in Groningen terzijde geschoven in het kernenergiedossier? Zo ja, op welke wijze is de betrokkenheid van gemeenten vorm gegeven?
De keuze om te stoppen of door te gaan met kernenergie en de nucleaire veiligheid is een nationale aangelegenheid op grond van het Euratom Verdrag. De individuele lidstaten in de EU hebben een eigen verantwoordelijkheid voor het energiebeleid en voor de regulering en het toezicht op de veiligheid van de nucleaire installaties. De EU richtlijnen geven wel een kader waarin o.a. staat dat er een onafhankelijke nucleaire autoriteit moet zijn en geven ook nucleaire veiligheidseisen.
De Belgische regering en het parlement hebben besloten tot de verlengde openstelling van de kernreactoren. Het FANC heeft de veiligheidsvoorwaarden opgesteld en houdt daar toezicht op. In dit Belgische besluitvormingsproces is formeel geen betrokkenheid voor Nederlandse overheden.
Aangezien ik belang hecht aan goede communicatie met de omliggende Nederlandse gemeenten heb ik aan mijn Belgische collega gevraagd om na te gaan of het desondanks mogelijk is om Nederlandse overheden beter te informeren of te betrekken bij het besluitvormingsproces en de veiligheidsvoorwaarden die het FANC heeft opgesteld. -
Vraag 11
Is de «unplanned capability loss-factor» een goede factor om de betrouwbaarheid van een kerncentrale te beoordelen? Zo nee, waarom niet? Wordt uw mening gedeeld door het International Atomic Energy Agency (IAEA)? Welke indicator of indicatoren dienden dan gehanteerd te worden voor het beoordelen van de betrouwbaarheid van een kerncentrale?
De unplanned capability loss-factor geeft aan hoeveel energie er over een bepaalde periode niet geproduceerd wordt als gevolg van ongeplande stops. De IAEA geeft aan dat het een maat is voor de energieproductie van een kerncentrale en niet voor de veiligheid.
Het is moeilijk de nucleaire veiligheid te vatten in één of enkele indicatoren. Indicatoren zijn o.a. het ontwerp en de latere aanpassingen van het ontwerp maar ministens zo belangrijk is de veiligheidscultuur. De veiligheid van een kernreactor moet vooral blijken uit inspecties van de nationale nucleaire toezichthouder, de veiligheidsanalyse en eventuele relevante internationale audits die een kernreactor op specifieke onderwerpen kunnen doorlichten. -
Vraag 12
Klopt het dat in de internationale vergelijking van het IAEA de kerncentrales Doel, Tihange en Borssele het slechts scoren op het criterium «unplanned capability loss-factor»?
De afgelopen 3 jaar was de gemiddelde score van de kernreactoren in België van de unplanned capability loss-factor hoog. Dit geldt ook voor de kerncentrale Borssele, omdat die in 2013 lang stil gelegen heeft voor reparatiewerkzaamheden aan de turbine, een onderdeel van de centrale dat staat in het niet nucleaire deel.
-
Vraag 13
Deelt u de mening van de Belgische Minister van Energie dat dit komt door de hoge kwaliteit van de inspecties in Nederland en België? Zo ja, bent u bereid om binnen de EU en in internationaal verband actie te ondernemen om de kwaliteit van de inspecties binnen de EU en wereldwijd op gelijk niveau te brengen? Zo nee, wat zijn dan, naast het stilleggen van vanwege mogelijke scheurtjes, de oorzaken van de slechte score op de indicator «unplanned capability loss-factor»?
Ik deel de mening van de Belgische Minister van Energie over de hoge kwaliteit van inspecties in Nederland en België. Ik kan niet zeggen dat er altijd een causaal verband is tussen de UCl en de wijze van inspectie omdat enerzijds de UCL geen maat is voor de veiligheid en anderzijds het toezicht juist wel gericht is op de veiligheid.
Ik heb aan de ANVS gevraagd om in het overleg van nucleaire regulators in de EU aan de orde te stellen om Europees breed vaker gezamenlijke inspecties uit te voeren naast de al afgesproken peer reviews over bepaalde onderwerpen.
11 januari 2016 - 14 januari 2016
3 dagen
Het bericht ‘Nederland gooit deur dicht voor Amerikaanse delegatie’ |
|
Kees Verhoeven (D66), Raymond Knops (CDA) |
|
Bert Koenders (minister buitenlandse zaken) (PvdA) |
|
|
|
|
-
Vraag 1
Bent u bekend met de berichtgeving dat Nederland een delegatie van het Amerikaanse Congres en het Europees parlement, die hun jaarlijkse vergadering in Europa vanwege het aanstaande EU-voorzitterschap van Nederland wilden organiseren, buiten de deur zou hebben gehouden?1
Ja.
-
Vraag 2
Klopt het dat u geen zin heeft in dat bezoek omdat u het te duur vindt of dat uw ambtenaren het «teveel gedoe» vinden? Zo nee, wat vindt u dan van het voornemen van de delegatie om een bezoek aan Nederland te brengen?
Nee. Ik ben een groot voorstander van ontmoetingen tussen de EU en de VS, of dit nu overheid-tot-overheid is of tussen EP-leden of nationale parlementariërs en hun Amerikaanse collega’s. Het regelmatige overleg tussen leden van het EP en het Amerikaans Congres juich ik dan ook toe, evenals bezoeken van Amerikaanse Congresleden aan Nederland. Als het kabinet een formeel verzoek ontvangt om gastheer te zijn van deze ontmoeting – wat tot op heden niet het geval is – dan zal ik daar uiteraard serieus naar kijken, in nauw overleg met uw parlement.
-
Vraag 3
Hoe beoordeelt u de uitspraak van Amerikaanse delegatievoorzitter Diaz-Balart over een «klap in het gezicht van het Amerikaanse Congres»?
De uitspraken van de heer Diaz-Balart zijn aan hem. Zoals reeds aangegeven bij het antwoord op vraag 2 heeft Nederland geen formeel verzoek van het Amerikaanse Congres ontvangen.
-
Vraag 4
Deelt u de opvatting dat het belangrijk is dat de zogenoemde Transatlantic Legislator’s Dialogue (TLD), een halfjaarlijks overleg tussen volksvertegenwoordigers van de VS en de EU over internationale kwesties, juist nu doorgaat en wel in Nederland?
Zie het antwoord op vraag 2.
-
Vraag 5
Bent u bekend met de thema's die de afgelopen jaren zijn besproken tijdens de TLD bijeenkomsten, zoals energieonafhankelijkheid, Rusland, Syrië, handel, maar ook de digitale agenda? Deelt u de mening dat dit thema's zijn die voor zowel Nederland, Europa als de Verenigde Staten van groot en gedeeld belang zijn?
Ja.
-
Vraag 6
Heeft u de Tweede Kamer te kennen gegeven dat delegaties die Nederland tijdens het voorzitterschap wensen te bezoeken, naar Brussel verwezen dienen te worden om het gemeenschappelijke karakter van het EU buitenland beleid te onderstrepen en om de kosten voor Nederland te drukken?
Het kabinet treedt niet in de beslissing van de Tweede Kamer over welke delegaties zij wenst te ontvangen. Daarbij teken ik aan dat Nederland tijdens het voorzitterschap juist wordt bezocht door vele delegaties, zowel ministerieel en (hoog)-ambtelijk als parlementair, en leggen leden van het Nederlandse kabinet ook zelf veel bezoeken af. Overleg met lidstaten is immers een belangrijke rol voor het voorzitterschap, die het kabinet zowel in Brussel als in Nederland of in andere Europese hoofdsteden op vele manieren faciliteert.
Wel is het zo dat Nederland in lijn met het Verdrag van Lissabon hecht aan een effectief, efficiënt en een coherent extern beleid van de EU. Voor de Raad is het inmiddels dan ook gangbare praktijk geworden om ontmoetingen met derde landen zoveel mogelijk in Brussel te laten plaatsvinden. Daar zijn alle faciliteiten aanwezig om het bezoek zo efficiënt mogelijk te laten verlopen, wat past bij het kostenefficiënt gedrag dat onze burgers van ons vragen. -
Vraag 7
Klopt het dat u dit in een brief aan Europarlementariër en voormalig Eurocommissaris Louis Michel liet weten toen hij als voorzitter voor de delegatie voor relaties met de ACP (African, Caribbean and Pacific landen) in het Europees parlement in juni 2015 informeerde naar de mogelijkheid om de ACP bijeenkomst in Nederland te houden in de eerste helft van 2016?
In mijn brief aan de heer Michel heb ik verwezen naar het algemene principe van het belang van effectief, efficiënt en een coherent extern beleid van de EU en de algemene Nederlandse voorkeur om in de geest van het Verdrag van Lissabon ontmoetingen van derde landen met de EU zoveel mogelijk te organiseren daar waar de EU zetelt. Dat in dit principe zo nodig ruimte is voor flexibiliteit, mag blijken uit het feit dat ik in dezelfde brief het Bureau van de EU-ACS parlementaire assemblee heb uitgenodigd om zijn vaste vergadering in Den Haag te houden. Daarbij zij aangemerkt dat ieder verzoek op zijn merites dient te worden bezien. Hierin dient ook het kostenaspect te worden afgewogen tegen de meerwaarde van het optreden als gastheer van een bepaalde bijeenkomst in Nederland. In die lijn past het antwoord van Nederland inzake de EU-ACS parlementaire assemblee. Dat is immers een groot evenement met honderden deelnemers over meerdere dagen. Het past in het beleid van kostenbesparing om een dergelijk evenement dan in Brussel of Straatsburg te laten plaatsvinden, zoals de laatste jaren gebruikelijk is geworden. Ook tijdens het Ierse, Griekse, Italiaanse en Luxemburgse voorzitterschap vond deze parlementaire assemblee in Brussel of Straatsburg plaats. Het kabinet zou een formeel verzoek inzake de Transatlantic Legislators Dialogue aan dezelfde criteria getoetst hebben.
-
Vraag 8
Klopt het dat u aan het Europees parlement via de Tweede Kamer liet weten dat ook de Transatlantic Legislators Dialogue op dezelfde gronden terug naar Brussel moest worden verwezen?
Zie antwoord vraag 7.
-
Vraag 9
Op welk bedrag raamt u de kosten van het ontvangen van de TLD voor ons land? Bent u bekend met het feit dat reis en verblijfskosten niet voor rekening van het gastland zijn, en dat kosten indien gewenst gedeeld kunnen worden?
Er is tot op heden geen formeel verzoek ontvangen voor het ontvangen van de TLD. Het is daarom ook nog niet inzichtelijk wat hierbij zou komen kijken of wat de kosten zouden zijn.
-
Vraag 10
Klopt het dat een woordvoerder van uw ministerie gezegd heeft dat Nederland «graag zou willen vasthouden aan de gangbare praktijk dat dergelijke bijeenkomsten sinds 2007 plaatsvinden in Brussel»? Is dit ook uw standpunt?
Zie het antwoord op vraag 6 en 7.
-
Vraag 11
Bent u bekend met het feit dat de afgelopen 77 TLD vergaderingen afwisselend in de Verenigde Staten en in de hoofdstad van de roulerende EU-voorzitter zijn gehouden, en daarnáást in enkele gevallen in Brussel en Straatsburg, en dat het dus juist gangbaar is dat Nederland gastland zou zijn van de trans-Atlantische delegatie tijdens de periode van het EU-voorzitterschap van januari tot juni 2016? Zo nee, waarom niet?
Ja. Zoals reeds aangeven heeft het kabinet echter geen formeel verzoek ontvangen om deze ontmoeting in Nederland te organiseren. Mocht dit alsnog gebeuren, dan zal ik daar uiteraard serieus naar kijken, in nauw overleg met uw parlement.
-
Vraag 12
Heeft u overwogen wat de negatieve diplomatieke gevolgen van het niet ontvangen van de TLD delegatie en ook andere delegaties in Nederland tijdens het voorzitterschap zouden zijn?
Aangezien er tot op heden geen formeel verzoek is ontvangen, is er geen reden geweest mij te verdiepen in de gevolgen van een eventuele afwijzende reactie.
-
Vraag 13
Ziet u kansen in het ontvangen van parlementaire delegaties in Nederland, mede vanwege het grote aantal internationale organisaties dat in Den Haag, stad van vrede en rechtvaardigheid, is gevestigd?
Zie het antwoord op vraag 2.
-
Vraag 14
Heeft u bovendien laten weten dat u het bezoek van de TLD een «hoop heisa» vindt, omdat het beveiligingsmaatregelen zou vereisen, protocol, een aparte ruimte en tolken?
Nee.
-
Vraag 15
Hoe beoordeelt u de verbazing bij de Amerikanen over deze argumenten? Klopt het dat de vorige TLD bijeenkomst plaatsvond in het veel kleinere Letland, dat het Europees parlement, indien leden vertaling nodig hebben, die zelf verzorgt, en dat de voertaal in de regel Engels is?
Het kabinet kan niet in de overwegingen van de Amerikaanse delegatie treden. Zoals reeds gesteld is er tot op heden geen formeel verzoek ontvangen voor het ontvangen van de TLD. Het is dan ook nog niet mogelijk om uitspraken te doen over de benodigde logistieke arrangementen.
-
Vraag 16
Bent u bekend met het feit dat de Amerikaanse delegatie zelf eventuele veiligheidsmaatregelen treft, en er geen beroep gedaan wordt op het gastland?
Zie het antwoord op vraag 15.
-
Vraag 17
Bent u bekend met het feit dat dat de locatie voor TLD-bijeenkomsten meestal een parlementsgebouw is, en dat geen dure locatie hoeft te worden afgehuurd?
Zie antwoord vraag 16.
-
Vraag 18
Waarom heeft u opnieuw «ruis op de lijn» met de VS laten ontstaan, na eerder al de diplomatieke rel over de voorlopige weigering van Nederland om Guantanamo-gevangen op te nemen? Wat gaat u doen om de schade te herstellen?
De relaties met de VS zijn goed, getuige de vele contacten over en weer. Er is op dit moment dan ook geen sprake van een noodzaak om «schade» te herstellen als gevolg van deze kwestie. Zoals gesteld heeft het kabinet geen formeel verzoek ontvangen om deze ontmoeting in Nederland te organiseren. Mocht dit alsnog gebeuren, zal daar serieus naar worden gekeken, in nauw overleg met de Kamer. Overigens is het niet aan het kabinet om «groen licht te geven aan de Tweede Kamer» om delegaties te ontvangen. Het staat de Kamer immers geheel vrij buitenlandse (parlementaire) delegaties te ontvangen in Nederland. Verder verwijs ik naar het antwoord op vraag 6.
-
Vraag 19
Bent u dan bereid om de ontstane schade te herstellen door uw actieve medewerking toe te zeggen om de bijeenkomst van de TLD komend voorjaar gewoon in Nederland te laten plaatsvinden en in elk geval het groene licht te geven aan de Tweede Kamer om de TLD delegatie en eventuele andere Europese delegaties conform de normale gang van zaken in Nederland te ontvangen tijdens de periode van het Nederlands voorzitterschap van de Europese Unie?
Zie antwoord vraag 18.
11 januari 2016 - 2 februari 2016
22 dagen
De besteding van miljarden aan biomassa bijstook in kolencentrales |
|
Liesbeth van Tongeren (GL), Jan Vos (PvdA) |
|
Henk Kamp (minister economische zaken) (VVD) |
|
|
|
|
-
Vraag 1
Bent u op de hoogte van de berichtgeving over de inefficiënte verbranding van miljarden belastinggeld voor biomassa bijstook in kolencentrales?1
Ja.
-
Vraag 2
Klopt het bedrag van drie à vier miljard euro dat in acht jaar besteed gaat worden en is het waar dat biomassa bijstook nu duurder is dan «Wind op Land» en «Wind op Zee»? Zo ja, waarom kiest u dan niet voor de meest kostenefficiënte manier om duurzame energie op te wekken?
De totale geraamde subsidiekosten voor bij- en meestook van duurzame biomassa komen naar verwachting uit op circa 3 miljard euro over een periode van 8 jaar. Deze raming heb ik eerder met uw Kamer gedeeld (Aanhangsel van de Handelingen II 2014/15, nr. 2215) op basis van de basisbedragen zoals deze voor de SDE+ in 2015 golden. In 2016 zijn de basisbedragen voor bij- en meestook in de SDE+ iets lager dan in 2015, maar zijn de verwachte correctiebedragen (energieprijzen) eveneens lager. Per saldo verwacht ik dat de totale uit te betalen subsidie voor bij- en meestook vergelijkbaar zal zijn met de eerder genoemde raming.
Het is niet correct dat bij- en meestook minder kostenefficiënt is dan zowel windenergie op land als windenergie op zee. Voor windenergie op land gelden inderdaad lagere basisbedragen dan voor bij- en meestook, maar de maximale tenderbedragen voor de eerste twee tenders windenergie op zee zijn hoger dan de basisbedragen voor bij- en meestook. -
Vraag 3
Klopt het dat hiermee een bijdrage van ca. 1,2% duurzame energie gerealiseerd gaat worden?
Ja, op basis van de NEV 2015 komt de productie van 25 PJ aan hernieuwbare energie overeen met ongeveer 1,2% hernieuwbare energie in 2020. Bij- en meestook van duurzame biomassa levert zodoende een cruciale bijdrage aan het realiseren van de doelstellingen uit het Energieakkoord.
-
Vraag 4
Is het waar dat na afloop van deze acht jaar er geen blijvende duurzame infrastructuur is opgebouwd?
Energiebedrijven zullen waarschijnlijk stoppen met bij- en meestook wanneer de subsidie hiervoor afloopt, omdat het zonder subsidie niet rendabel is. Dit geldt niet alleen voor bij- en meestook, maar voor de meeste categorieën in de SDE+.
Het beschikbaar stellen van subsidie voor bij- en meestook levert op verschillende manieren een structurele bijdrage aan versterking van de economie en de energietransitie. Zo moeten energiebedrijven investeringen doen om bij- en meestook mogelijk te maken in hun centrales. Dat betekent dat deze centrales structureel in staat zijn om biomassa bij te stoken, waarmee de CO2-uitstoot van deze centrales beperkt kan worden. De ervaring die opgedaan wordt met bij- en meestook levert kansen op voor procesoptimalisatie en innovatie en biedt aanknopingspunten voor de ontwikkeling van biomassacentrales.
Bovendien kan bij- en meestook van biomassa de ontwikkeling van de biobased economie versnellen, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van een cluster van bedrijven in de Rotterdamse haven die in de biobased economie actief zijn. Nederland heeft een goede uitgangspositie voor biobased activiteiten dankzij onze strategische ligging met goede zeehavens, sterke agro-, chemie- en energiesectoren en hoogwaardige kennisinstellingen. Dit effect wordt versterkt doordat de vraag naar biomassa in Noordwest-Europa naar verwachting zal toenemen. Clustering van bedrijven kan verder bijdragen aan innovatie doordat het gecascadeerd en hoogwaardig gebruik van biomassa in de chemie eenvoudiger wordt, waarbij de reststof lignine kan worden bijgestookt in kolencentrales. De combinatie van bioenergie en bioraffinage levert synergievoordelen op, wat de aantrekkelijkheid van Nederland als vestigingslocatie voor innovatieve bedrijven verbetert.
Tot slot zijn als gevolg van het besluit om bij- en meestook van duurzame biomassa mogelijk te maken de afgelopen jaren strikte duurzaamheidscriteria uitgewerkt door de energiebedrijven en natuur- en milieuorganisaties die moeten waarborgen dat de biomassa die wordt gebruikt voor hernieuwbare energieproductie daadwerkelijk duurzaam is. Bij- en meestook kan zodoende een belangrijke rol spelen in het op gang brengen van de handel in en certificering van duurzame biomassa. Die duurzaamheidscriteria gelden voor bij- en meestook, maar ook voor het gebruik van biomassa in de industrie (industriële stoom). -
Vraag 5
Is het waar dat na deze acht jaar er geen blijvende bijdrage is geleverd aan duurzame innovatie en werkgelegenheid?
Zie antwoord vraag 4.
-
Vraag 6
Is het waar dat zodra de subsidie stopt, ook de bijstook stopt? Is het waar dat met alternatieven zoals wind-, zonne-, en watergetijde industrie wel een blijvende bijdrage geleverd kan worden aan een duurzame energie-infrastructuur?
Zie antwoord vraag 4.
-
Vraag 7
Overweegt u om de drie à vier miljard euro niet te besteden aan biomassa bijstook in kolencentrales?
In het Energieakkoord heb ik met 46 andere partijen afspraken gemaakt over het behalen van 14% hernieuwbare energie in 2020 en 16% hernieuwbare energie in 2023, waar bij- en meestook van duurzame biomassa een belangrijk onderdeel van is. Aan deze afspraken wil ik niet tornen, omdat ik daarmee het gehele Energieakkoord in gevaar breng.
Ik zie in Nederland geen alternatief waarmee in 2020 25 PJ hernieuwbare energie kan worden geproduceerd. Het realiseren van extra capaciteit wind op land voor 2020 is niet mogelijk. Ook is het realiseren van extra capaciteit wind op zee voor 2020 niet realistisch gegeven de bestaande ambitieuze opgave. Met alternatieven zoals biogasketels, geothermie, zonnepanelen, zonneboilers en grootschalige zonnesystemen wordt volgens de NEV 2015 in 2020 ongeveer 41 PJ aan hernieuwbare energie gerealiseerd. Het is niet realistisch dat met deze technologieën in 2020 nog 25 PJ extra hernieuwbare energie wordt gerealiseerd. Zoals uit de NEV 2015 blijkt is het beschikbare subsidiebudget geen knelpunt voor de realisatie van projecten met deze technologieën, maar zal eerder het beschikbare potentieel aan projecten een knelpunt vormen. -
Vraag 8
Kunt u overwegen om de drie à vier miljard euro te investeren in alternatieven, zoals extra wind op zee, biogasketels in de industrie, extra geothermie in de glastuinbouw, zonnepanelen en zonneboilers, en grootschalige zonnesystemen?
Zie antwoord vraag 7.
-
Vraag 9
Wanneer verwacht u uitsluitsel te kunnen geven over de wijze waarop, op de meest kostenefficiënte wijze, door het kabinet invulling zal worden gegeven aan de Urgenda-uitspraak van de rechter?
Zoals aangegeven in de Kamerbrief over het vonnis in de Urgenda-zaak (Kamerstuk 32 813, nr. 103) zal het kabinet in de eerste helft van 2016 met een kabinetsreactie komen op het Interdepartementaal Beleidsonderzoek «Kostenefficiëntie CO2-reductie maatregelen» (IBO CO2). Het IBO CO2 zal bouwstenen aandragen voor aanvullende maatregelen om het vonnis in de Urgenda-zaak uit te voeren.
-
Vraag 10
Kunt u aangeven wat de maatschappelijke kosten en baten zijn en de kosten per huishouden en voor het midden- en kleinbedrijf per jaar van twee alternatieve beleidspakketten om de 25% CO2-doelstelling te halen in 2020? Kunt u daarbij overwegen dat beleidsoptie een bestaat uit de sluiting van de laatste vijf kolencentrales en beleidsoptie twee uit een pakket maatregelen, dat ook met zekerheid in 2020 de doelstelling haalt (bijvoorbeeld mix van verkeersmaatregelen, CO2-opvang en opslag, e-besparing, etc.)?
Op dit moment is het niet mogelijk om voor de genoemde beleidspakketten de maatschappelijke kosten en de kosten per huishouden en voor het MKB aan te geven. Het IBO CO2 zal een belangrijke bouwsteen zijn om hier meer inzicht in te verschaffen. Ik sluit daarbij niet uit dat naast het IBO CO2 nog aanvullend onderzoek nodig zal zijn om tot besluitvorming te komen over de invulling van het Urgenda-vonnis.
-
Vraag 11
Hoe verhouden deze maatregelen zich tot de mogelijke «lock-in» waarvan sprake is in de berichtgeving, bent u met ons van mening dat de overheid zichzelf financieel in de vingers snijdt door nu voor 8 jaar verplichtingen aan te gaan zonder dat duidelijk is hoe we de uitspraak van de rechter kunnen honoreren?
Bij de afweging welke maatregelen ingezet kunnen worden om invulling te geven aan de Urgenda-uitspraak zal een belangrijke factor zijn of de maatregelen ook op de lange termijn een positieve bijdrage leveren aan de energietransitie. Ik deel de mening niet dat het aangaan van verplichtingen voor bij- en meestook vanuit deze optiek nadelig is voor de overheid.
-
Vraag 12
Is het waar dat er sinds het energieakkoord in 2013 twee grote nieuwe ontwikkelingen zijn die een heroverweging van bijstook van 25 PetaJoule tijdens de evaluatie van het EnergieAkkoord in 2016 rechtvaardigen, namelijk 1) de opgave om 25% CO2 te reduceren in 2020 in Nederland tegen de laagste kosten; 2) feit dat bijstook tot de duurste vormen van duurzame energie behoort, in plaats van de goedkoopste zoals destijds werd aangenomen? Deelt u de mening dat een heroverweging mogelijk is met betrekking tot de 25 PetaJoule biomassabijstook tijdens de evaluatie?
Een heroverweging van de afspraken uit het Energieakkoord over bij- en meestook kan alleen aan de orde zijn als er een realistisch alternatief is om tegen vergelijkbare of lagere kosten 25 PJ hernieuwbare energie op te wekken in 2020. Zoals ik in mijn antwoord op vragen 7 en 8 heb aangegeven is een dergelijk alternatief er op dit moment niet.
8 januari 2016 - 3 februari 2016
26 dagen
Een van groepsverkrachting verdachte asielzoeker |
|
Joram van Klaveren (GrBvK), Louis Bontes (GrBvK) |
|
Klaas Dijkhoff (staatssecretaris justitie en veiligheid) (VVD) |
|
|
|
|
-
Vraag 1
Hebt u kennisgenomen van het bericht «Nederlandse asielzoeker (14) vast voor groepsverkrachting»?1
Ja.
-
Vraag 2
Kunt u aangeven wat de asielstatus van de verdachte is en uit welk AZC de verdachte afkomstig is?
De verdachte is een gezinslid van een toegelaten asielzoeker die niet in een asielzoekerscentrum heeft verbleven.
-
Vraag 3
Deelt u de mening dat asielzoekers die zich schuldig maken aan dit soort walgelijke misdrijven het recht op verblijf altijd verspelen? Graag een toelichting.
In mijn brief aan uw Kamer van 25 november 20152 heb ik aangegeven dat personen die maatschappelijk onaanvaardbaar gedrag vertonen, niet in aanmerking moeten komen voor verblijf in Nederland. Het past daarbij binnen onze rechtstaat dat het oordeel over de feiten en de schuldvraag aan de onafhankelijke rechter is.
In deze brief heb ik aangekondigd dat het beleid met betrekking tot deze normen aangescherpt zal worden. Van een ernstig misdrijf zal sprake zijn als de asielzoeker is veroordeeld tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van 6 maanden. Van een bijzonder ernstig misdrijf waarvan sprake moet zijn voor het afwijzen of intrekken van een vergunning, is sprake bij een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van 10 maanden. De IND wacht, indien nodig, zo lang als wettelijk toegestaan met de beslissing op de asielaanvraag tot de uitspraak van de rechter in een eventuele strafzaak bekend is. -
Vraag 4
Op welke wijze gaat u, zeker gezien het feit dat het kabinet zich niet inspant om de grenscontroles opnieuw in te voeren, voorkomen dat criminele asielzoekers door de EU kunnen rondtrekken en zich schuldig maken aan deze vreselijke wandaden?
Mochten verdachten zich onttrekken aan het overheidstoezicht, dan worden zij door de politie gesignaleerd in het Schengen Informatiesysteem (SIS II) Dat geldt ook voor asielzoekers. Melden zij zich vervolgens in een ander land voor asiel, dan kunnen de autoriteiten daar zien dat zij in Nederland gesignaleerd staan en de asielzoeker terugsturen naar Nederland om hier zijn proces te krijgen en eventuele straf uit te zitten. Criminelen, van welke achtergrond dan ook, worden veroordeeld voor de door hen begane feiten en zitten in het land waar zij veroordeeld zijn de straf uit.
8 januari 2016 - 26 februari 2016
49 dagen
Het bericht ‘Vrije dag Suikerfeest bespreekbaar voor Amsterdamse schoolbesturen’ |
|
Geert Wilders (PVV), Harm Beertema (PVV), Machiel de Graaf (PVV) |
|
Jet Bussemaker (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (PvdA), Lodewijk Asscher (viceminister-president , minister sociale zaken en werkgelegenheid) (PvdA) |
|
|
|
|
-
Vraag 1
Bent u bekend met het bericht «Vrije dag Suikerfeest bespreekbaar voor Amsterdamse schoolbesturen»?1
Ja.
-
Vraag 2
Deelt u de mening dat islamitische vieringen niet thuishoren binnen de Nederlandse cultuur en daarom niet gevierd dienen te worden op Nederlandse scholen? Zo neen, waarom niet?
Nee, die mening deel ik niet. Een school bepaalt zelf of, en in welke gevallen, op school vieringen of herdenkingen plaatsvinden. In het genoemde bericht is sprake van een door leerlingen geuite wens om een bestaande vrije dag in te ruilen voor een vrije dag tijdens het Suikerfeest. Scholen kunnen maximaal zeven keer per schooljaar een vierdaagse schoolweek inroosteren (buiten de weken die al vierdaags zijn, omdat er een algemene feestdag in valt). De ouders in de medezeggenschapsraad moeten hiermee instemmen.
-
Vraag 3
Deelt u de mening dat de assimilatie van andere bevolkingsgroepen niet tot stand kan komen als de leidende westerse cultuur en identiteit worden uitgewist door het toegeven aan de islam? Zo neen, waarom niet?
Nee, die mening deel ik niet. In Nederland heeft iedereen het recht om te leven volgens de eigen geloofsovertuiging, levensbeschouwing of culturele identiteit. In de uitoefening van deze vrijheden dient uiteraard rekening gehouden te worden met anderen in Nederland en met de in Nederland geldende normen en waarden. Het kabinetsbeleid is echter niet gericht op assimilatie en/of het overnemen van welk geloof of welke cultuur dan ook. Ik herken mij dan ook niet in de gebruikte terminologie van de vraagstellers.
-
Vraag 4
Bent u bereid de introductie van islamitische evenementen, alsmede de vervanging van westerse/christelijke feestdagen door islamitische met hand en tand tegen te houden? Zo neen, waarom geeft u Nederland dan weg?
Daartoe ben ik niet bereid. In Nederland is iedereen vrij om de feestdagen te vieren en evenementen te organiseren die passen bij de eigen geloofsovertuiging of levensbeschouwing. In de kerndoelen voor het basisonderwijs is vastgelegd dat leerlingen hoofdzaken leren over geestelijke stromingen die in de Nederlandse samenleving een belangrijke rol spelen en dat ze leren respectvol om te gaan met verschillen in opvattingen van mensen. Zie ook het antwoord op vraag 2.
8 januari 2016 - 22 januari 2016
14 dagen
De Duitse arbeidsmarkt die geen schade leidt door de invoering van het minimumloon |
|
Roos Vermeij (PvdA) |
|
Lodewijk Asscher (viceminister-president , minister sociale zaken en werkgelegenheid) (PvdA) |
|
|
|
|
-
Vraag 1
Kent u het bericht «Schade van minimumloon in Duitsland blijft uit»?1
Ja.
-
Vraag 2
Bent u ervan op de hoogte dat in Duitsland sinds 1 januari 2015 vanaf 18 jaar een minimumloon is ingevoerd?
Ja.
-
Vraag 3
Wat vindt u ervan dat de Duitse arbeidsmarkt een jaar na de invoering van het minimumloon, ondanks waarschuwingen van economen, ongeschonden is gebleven en de werkloosheid zelfs daalde naar het laagste niveau in 24 jaar?
Bij de invoering van het Duitse minimumloon werd door verschillende economen gewaarschuwd voor negatieve werkgelegenheidseffecten van het minimumloon. Hoewel onbekend is hoe de werkloosheid zich ontwikkeld zou hebben als Duitsland geen minimumloon ingevoerd zou hebben, lijkt het er op het eerste gezicht op dat de effecten van de invoering van het minimumloon op de arbeidsmarkt in Duitsland relatief beperkt zijn geweest. Ook het Institut für Wirtschaftsforschung (IFO) en Institut der Deutschen Wirtschaft (IW) hebben dat recent geconcludeerd2.
De beperkte invloed die de invoering van het minimumloon in Duitsland heeft gehad op de arbeidsmarkt hangt volgens deze onderzoeksinstituten vermoedelijk samen met het gegeven dat werkgevers andere aanpassingsmechanismen hebben gebruikt om de loonkostenstijging op te vangen. Werkgevers hebben voor een deel de loonkostenstijging bijvoorbeeld doorgerekend aan de consument. Zo zijn, volgens het IW, de prijzen van taxiritten, restaurantbezoeken en huishoudelijke hulpen gestegen. Omdat echter gelijktijdig de energieprijzen gedaald zijn, zijn grootschalige prijsstijgingen uitgebleven. Dit heeft de effecten op de arbeidsmarkt beperkt.
Uit het uitblijven van substantiële effecten op de Duitse arbeidsmarkt als gevolg van de invoering van een minimumloon mag echter, zo stellen deze onderzoeksinstituten, nog niet geconcludeerd worden dat een aanpassing of invoering van het minimumloon zonder arbeidsmarkteffecten gepaard gaat. Het is namelijk bekend dat de effecten op de arbeidsmarkt van de invoering van een minimumloon met enige vertraging zichtbaar worden. Aanpassingen in de werkgelegenheid vinden namelijk geleidelijk plaats. -
Vraag 4
Wilt u bij uw afweging met betrekking tot de herziening van de Wet minimumloon de resultaten uit Duitsland betrekken? Zo ja, kunt u daarbij een vergelijking maken tussen de Duitse en Nederlandse arbeidsmarkt? Zo nee, waarom niet?
Tijdens het AO arbeidsmarktbeleid van 23 april 2015 (Kamerstuk 29 544, nr. 623) heb ik toegezegd om bij de herziening van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag ook oog te hebben voor de vormgeving van het minimumloon en de arbeidsmarktuitkomsten in andere landen. De invoering van het minimumloon in Duitsland, alsmede de daarmee samenhangende arbeidsmarktuitkomsten, zal ik daar uiteraard bij betrekken.
8 januari 2016 - 2 februari 2016
25 dagen
De overdracht van een tot levenslang veroordeelde aan Engeland |
|
Michiel van Nispen (SP) |
|
Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD) |
|
|
|
|
Bronnen
2. «Justitie belazert de samenleving», Dagblad van het Noorden, 24 december 2015
-
Vraag 1
Wat is uw reactie op de berichten dat u een in Nederland tot levenslang veroordeelde Engelsman wil overdragen aan Engeland?1 2
De desbetreffende gedetineerde is op 8 juli 2008 onherroepelijk veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf voor moord. Naar aanleiding van deze veroordeling is betrokkene ongewenst vreemdeling verklaard. Met het oog op de ongewenstverklaring en ook omdat de zaak in principe voldeed aan alle criteria voor overbrenging, heeft de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) het initiatief genomen – dat wil zeggen een voornemen tot een besluit kenbaar gemaakt – om de tenuitvoerlegging van de straf over te dragen aan het Verenigd Koninkrijk. Het voorgenomen besluit tot overbrenging is per brief d.d. 5 januari 2015 naar betrokkene gestuurd en – in overeenstemming met de gebruikelijke procedure – aan het openbaar ministerie (OM) voorgelegd voor advies. Het OM heeft in eerste instantie positief geadviseerd. Bij dit advies zijn de nabestaanden abusievelijk niet betrokken. Op 11 januari jl. heeft het OM alsnog met de nabestaanden over het voorgenomen besluit tot overbrenging gesproken. Bij die gelegenheid heeft het OM ook zijn excuses aangeboden voor deze gang van zaken. Het gesprek heeft ertoe geleid dat het OM op 13 januari jl. negatief heeft geadviseerd ten aanzien van een eventuele overdracht van de tenuitvoerlegging van de straf aan het Verenigd Koninkrijk. Gelet hierop heeft DJI het voorgenomen besluit op 20 januari jl. ingetrokken. Dit betekent concreet dat er op dit moment géén sprake meer is van een (voorgenomen) besluit tot overdracht van de tenuitvoerlegging van de straf.
-
Vraag 2
Wat zijn de redenen geweest om over te gaan tot de overdracht? Kunt u toelichten wat er precies is gebeurd?
Zie antwoord vraag 1.
-
Vraag 3
Klopt het dat het overdragen van de veroordeelde op uw initiatief is gestart? Zo nee, op wiens initiatief dan wel? Zo ja, waarom bent u hiertoe overgegaan?
Zie antwoord vraag 1.
-
Vraag 4
Wat is de inhoud van de afspraken die zijn gemaakt met Engeland over de betreffende overdracht? Indien deze nog niet duidelijk zijn, wat is de inzet van zowel Nederland als Engeland? Hoe zal worden voorkomen dat deze man, die als zeer gevaarlijk is beoordeeld, eerder vrijkomt en opnieuw een gevaar zal zijn voor de samenleving?
Zoals ik reeds heb vermeld in mijn antwoord op de vragen 1, 2 en 3, is er op dit moment geen sprake meer van een procedure tot overdracht van de tenuitvoerlegging van de straf.
-
Vraag 5
Wat betekent het overdragen van deze man voor de duur van zijn detentie in Engeland als daar niets over afgesproken wordt?
Zie antwoord vraag 4.
-
Vraag 6
Waarom zijn er onjuiste mededelingen gedaan aan de nabestaanden van het slachtoffer over de zitting en zijn zij bovendien niet op de hoogte gebracht van de voorgenomen overdracht? Wat is hier het beleid op?
Zoals ik reeds heb aangegeven in mijn antwoord op de vragen 1, 2 en 3 heeft het OM in eerste instantie advies uitgebracht zonder daarbij – zoals gebruikelijk is in deze procedure – de nabestaanden te betrekken. Het OM heeft daarvoor excuus aangeboden aan de nabestaanden.
-
Vraag 7
Welke maatregelen neemt u om er voor te zorgen dat er zorgvuldig en respectvol zal worden omgegaan met nabestaanden, ook in dit soort gevallen?
Het OM heeft mij laten weten dat de afspraken met betrekking tot het betrekken van nabestaanden in dit soort gevallen zijn aangescherpt. Tevens zullen zowel de interne afstemming binnen het OM als de afstemming tussen het OM en DJI worden versterkt.
8 januari 2016 - 9 maart 2016
61 dagen
Het feit dat de geloofwaardigheid van keurmerken onder druk staat |
|
Sjoera Dikkers (PvdA), Yasemin Çegerek (PvdA) |
|
Martijn van Dam (staatssecretaris economische zaken) (PvdA), Edith Schippers (minister volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD) |
|
|
|
|
-
Vraag 1
Bent u bekend met het onderzoek van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) waaruit blijkt dat de geloofwaardigheid van alle keurmerken onder druk staat door de wildgroei en onduidelijkheid waarvoor ze staan?1
Ja.
-
Vraag 2
Wat is uw reactie op dit onderzoek?
Voor de reactie op dit onderzoek verwijs ik u naar de brief van 26 januari jl. over het rapport «Bevorderen effectiviteit duurzaamheidskeurmerken» (Kamerstuk 30 196, nr. 389).
-
Vraag 3
Kunt u een definitie geven van de eisen waaraan een betrouwbaar keurmerk zou moeten voldoen?
Zoals in de brief van 26 januari jl. is aangegeven, roep ik betrokken partijen op om met de aanbevelingen van de ACM en Milieu Centraal aan de slag te gaan.
Ik vind het dan ook niet in de rede liggen om vanuit de overheid de eisen te formuleren. -
Vraag 4
Kunnen bedrijven die betrouwbare keurmerken hebben ontwikkeld als «best practicer» als voorbeeld dienen voor anderen?
Dat is natuurlijk mogelijk. Zoals in de brief van 26 januari jl. aangegeven kunnen de ervaringen met de aanpak in het voedseldomein ook in andere sectoren gebruikt worden.
-
Vraag 5
Ziet u een coördinerende en aanjagende rol voor de overheid om te komen tot een kader voor het oprichten en beheren van keurmerken, zoals voorgesteld door de ACM? Zo ja, op welke manier? Zo nee, waarom niet?
Ja, indien in een bepaald domein de effectiviteit van keurmerken onder druk staat door een teveel aan keurmerken, dan kan de overheid partijen oproepen om actie te ondernemen om die effectiviteit te verbeteren. In de brief van 26 januari jl. is aangegeven hoe dit voor het voedseldomein is opgepakt.
Met de Alliantie Verduurzaming Voedsel heb ik op 29 februari jl. afgesproken dat eind 2016 een ordening van robuuste duurzaamheidskeurmerken is gerealiseerd op basis van een set van objectieve kwaliteitscriteria. -
Vraag 6
Wilt u deze vragen beantwoorden vóór de behandeling van het WRR-rapport «Naar een voedselbeleid»?
Ja.
8 januari 2016 - 25 januari 2016
17 dagen
De levensbedreigende situatie voor 40.000 mensen in Madaya |
|
Henk Krol (50PLUS), Norbert Klein (Klein), Harry van Bommel (SP), Rik Grashoff (GL), Raymond de Roon (PVV), Joël Voordewind (CU), Sjoerd Sjoerdsma (D66), Roland van Vliet (Van Vliet), Kees van der Staaij (SGP), Marianne Thieme (PvdD), Michiel Servaes (PvdA), Johan Houwers (Houwers), Tunahan Kuzu (GrKÖ), Louis Bontes (GrBvK), Raymond Knops (CDA), Han ten Broeke (VVD) |
|
Bert Koenders (minister buitenlandse zaken) (PvdA), Lilianne Ploumen (minister zonder portefeuille buitenlandse zaken) (PvdA) |
|
|
|
-
Vraag 1
Bent u bekend met de zeer schrijnende humanitaire situatie in de Syrische stad Madaya, waar ongeveer 40.000 mensen vastzitten die in zeer ernstige hongersnood zijn, waardoor er sprake is van een levensbedreigende situatie?1
Ja.
-
Vraag 2
Klopt het dat de stad Madaya is belegerd door Syrische strijdgroepen die loyaal zijn aan Assad, en door Hezbollah?
Ja.
-
Vraag 3
Kunt u bevestigen dat het onmogelijk is voor inwoners van Madaya om de stad te ontvluchten, dan wel naar andere steden te gaan?
Ja. Madaya wordt sinds zeven maanden belegerd en burgers worden met geweld en door de aanwezigheid van landmijnen verhinderd de stad te verlaten. Het regime en Hezbollah gebruiken de inwoners van Madaya om hun positie te versterken in onderhandelingen rondom een lokaal staakt-het-vuren en met het oog op gebiedsuitbreiding in de provincie Idlib.
-
Vraag 4
Kunt u bevestigen dat er nauwelijks voedsel voorradig is in Madaya, waardoor kinderen zich genoodzaakt zien om bladeren te eten, en dat het ontbreekt aan noodzakelijke medische voorzieningen?
Ja. De humanitaire situatie is zeer schrijnend. In oktober 2015 hadden de VN, ICRC en de Syrische Rode Halve Maan voor het laatst toegang tot Madaya voor grootschalige hulpverlening. Er is destijds voedselhulp geleverd, maar dit was slechts toereikend voor twee maanden. Deze voorraad was eind 2015 uitgeput en daarom is aanvullende humanitaire hulp hard nodig.
Medische voorzieningen zijn in Madaya niet aanwezig. De VN en ICRC drongen daarom in oktober 2015 aan op noodzakelijke medische evacuaties. In december zijn deze hulporganisaties er in geslaagd meer dan 120 mensen, onder wie zwaargewonden en hun familieleden, naar Turkije en Libanon te brengen. Daar kregen zij medische hulp.
De hulpkonvooien die deze week naar Madaya, Foua en Kefraya zijn gegaan brachten ook voornamelijk voedsel en medische goederen voor de bevolking. Momenteel zijn er minimaal 400 mensen in Madaya die dringend medische hulp nodig hebben. De VN en ICRC zijn druk in onderhandeling met de strijdende partijen om evacuaties van deze mensen mogelijk te maken. -
Vraag 5
Bent u bereid om onmiddellijk bij de VN aan te dringen op een staakt-het-vuren en humanitaire toegang tot Madaya?
Ja. Nederland dringt in VN-verband al geruime tijd aan op een staakt-het-vuren zodat humanitaire hulp geboden kan worden aan de bevolking. De humanitaire toegang tot de Syrische bevolking is al maanden slecht, en ook dit onderwerp staat hoog op de agenda in gesprekken met EU, VN en ICRC. EU Hoge Vertegenwoordiger Mogherini en Commissaris Stylianidis riepen op 8 januari in een verklaring op tot humanitaire toegang tot Madaya. VNVR-resolutie 2254 van december vorig jaar roept alle partijen op hun medewerking te verlenen aan een staakt-het-vuren en humanitaire toegang.
Het uitoefenen van politieke druk ten behoeve van de implementatie van deze resolutie is op dit moment cruciaal, zo geven ook de hulporganisaties in Damascus aan. Het belang van een staakt-het-vuren en recht op humanitaire toegang zal daarom door Nederland steeds bepleit worden. Alle partijen dienen zich te houden aan het internationaal humanitair recht. Minister Koenders heeft hier tijdens de RBZ op 18 januari jl. een hoofdpunt van gemaakt. Nederland blijft deze boodschap uitdragen. -
Vraag 6
Bent u bereid te pleiten voor acute noodhulp voor de inwoners van Madaya bijvoorbeeld door middel van voedseldroppingen?
Nederland levert een aanzienlijke financiële bijdrage aan humanitaire hulp in Syrië, via VN-organisaties en het internationale Rode Kruis. Het kabinet staat met hen in nauw contact over de hulpverlening in Madaya. Minister Ploumen heeft naar aanleiding van de berichten over Madaya gesproken met de VN Humanitair Coördinator El Hillo in Syrië om steun te betuigen en te spreken over hoe Nederland een bijdrage kan leveren. Nederland heeft recentelijk 4 miljoen euro beschikbaar gesteld aan het Rode Kruis in Syrië dat besteed zal worden aan voedselhulp, drinkwater, medicijnen en toerusting tegen de winterkou.
Minister Ploumen heeft met een aantal verschillende humanitaire organisaties de optie voor voedseldroppings besproken. Zij geven aan dat het regime geen toestemming geeft voor luchttranssport. Vliegtuigen die daar goederen proberen te droppen zonder toestemming worden beschoten. Er is ook geen medewerking of controle ter plekke voor voedseldroppings. Hierdoor kunnen de droppings ook in verkeerde handen vallen. De VN en hulporganisaties zetten daarom in op hulpkonvooien waarmee nauwkeurigere en uitgebreidere hulp kan worden geboden.
Daarnaast betreft het hier stedelijk gebied. Voor voedsel droppen is veel afgebakende en lege ruimte nodig (5 voetbalvelden) om slachtoffers te voorkomen. Wanneer mensen geraakt worden door een zak met twee kilo rijst vanaf 100 meter hoogte kan dit dodelijk zijn. -
Vraag 7
Zijn er bij u andere gevallen bekend van steden en/of dorpen die worden belegerd waarbij de bevolking doelbewust wordt uitgehongerd door regeringstroepen dan wel strijdkrachten die loyaal zijn aan Assad?
Ongeveer 400.000 Syriërs wonen in belegerd gebied. De aanvoer van commerciële goederen (waaronder voedsel) naar deze gebieden wordt geblokkeerd en humanitaire hulp wordt niet of nauwelijks toegelaten.
In het door ISIS belegerde westelijke deel van de stad Deir-al-Zor leven 200.000 mensen. Daarnaast leven ongeveer 181.000 personen in gebied dat belegerd is door het regime van Assad. De situatie in Madaya is hiervan een zeer ernstig voorbeeld. De plaatsen Fu’a en Kafraya, waar ongeveer 12.500 mensen leven, worden belegerd door o.a. Ahrar al-Sham.
In al deze gebieden is hulpverlening de afgelopen maanden slechts mondjesmaat mogelijk geweest. Het kabinet staat in nauw contact met de VN en het internationale Rode Kruis om druk uit te oefenen op het regime-Assad en andere partijen om toegang tot belegerde gebieden zeker te stellen.
8 januari 2016 - 18 januari 2016
10 dagen
Het politieonderzoek naar professor Maat, dat de minister keer op keer op keer weigerde om openbaar te maken |
|
Michiel van Nispen (SP), Rik Grashoff (GL), Louis Bontes (GrBvK), Raymond de Roon (PVV), Sjoerd Sjoerdsma (D66), Pieter Omtzigt (CDA) |
|
Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD) |
|
|
|
|
Bronnen
2. Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2015–2016, nr. 94 en tevens Kame…
3. Kamerstuk 28 362, nr. 2
4. Kamerstuk 33 997, nr. 47
5. Kamerstuk 33 997, nr. 51
6. http://mareonline.nl/images/pdf/vijftig-tinten-zwart_met-transcript.p…
7. Vraag 6
8. http://politiek.tpo.nl/2015/12/07/mh17-professor-george-maat-had-geen…
-
Vraag 1
Herinnert u zich dat u tijdens het tot nu toe enige plenaire debat over de MH17 in april 2015 beloofde onderzoek te laten doen naar de gang van zaken rond de presentatie van professor Maat en de resultaten van dat onderzoek te delen met de Kamer?1
Ja, in het debat van 23 april 2015 heb ik aangegeven dat de politie een onderzoek zou starten.
-
Vraag 2
Herinnert u zich dat u schreef dat de politie geen bezwaren ziet tegen openbaarmaking van grote delen van het onderzoek?2
Ja.
-
Vraag 3
Deelt u de mening dat u de vraag om het feitenverslag, het feitenrelaas en de brieven, waarom de Kamer vroeg bij de regeling van werkzaamheden niet had moeten toetsten aan de WOB, maar gewoon aan artikel 68 van de Grondwet en u ze dus veel eerder voor een veel groter deel openbaar had moeten maken en aan de Kamer had moeten sturen?
De vraag welke informatie aan de Kamer moest worden verstrekt heb ik niet beoordeeld op grond van de Wob maar op grond van artikel 68 van de Grondwet. Ik heb er daarbij voor gekozen om uw Kamer vertrouwelijk te informeren. In algemene zin geldt dat op grond van artikel 68 Grondwet de Ministers en de Staatssecretarissen de Tweede Kamer mondeling of schriftelijk de door een of meer leden van uw Kamer verlangde inlichtingen geven, waarvan het verstrekken niet in strijd is met het belang van de staat. Bij de beoordeling of het belang van de staat aan de orde is, kan de aard van de gevraagde gegevens met zich brengen dat de verstrekking van de gegevens belangen raakt, die onder omstandigheden zo zwaarwegend kunnen zijn dat zij als belang van de staat moeten worden aangemerkt. Daarbij valt ook te denken aan bepaalde belangen die in de artikelen 10 en 11 van de Wob worden genoemd, zo lang deze belangen maar zijn terug te voeren op het belang van de staat.
Om enerzijds tegemoet te komen aan het informatieverzoek van uw Kamer en te voldoen aan mijn verplichting om uw Kamer volledig te informeren, en anderzijds recht te doen aan de zwaarwegende belangen die zich naar het oordeel van de politie tegen gehele openbaarmaking van het dossier aan een ieder verzetten, is het dossier, waaronder de getuigenverklaringen, vanaf 2 december 2015 ter vertrouwelijke inzage gelegd in uw Kamer. Voor de politie is hierbij in het bijzonder van belang geweest dat openbaarmaking van ondersteunende getuigenverklaringen en persoonlijke beleidsopvattingen de verklarings- en meldingsbereidheid van medewerkers voor toekomstige interne onderzoeken op het spel zet. Daarmee komt de waarheidsvinding onder druk te staan.
Gelet op de mogelijkheid om de Kamer vertrouwelijk te informeren, had ik reeds op 12 oktober niet alleen de vindplaats van het Wob-besluit (op de website van de politie) en het fysieke exemplaar van het Wob-dossier aan uw Kamer moeten toesturen. Ik had toen ook de ongelakte documenten moeten opvragen, deze zelfstandig moeten beoordelen en de ongelakte documenten vervolgens ter vertrouwelijke inzage in uw Kamer moeten leggen.
Professor Maat heeft inmiddels het gelakte deel van het interne memo van de Algemeen Commandanten met als onderwerp «Relaas naar aanleiding van het feitenonderzoek professor Maat» overgeschreven en via de Mare gepubliceerd. Datzelfde geldt voor het «Rapport van relaas» van 4 juni 2015 afkomstig van de afdeling Veiligheid Integriteit en Klachten van de eenheid Den Haag van de politie. Ten behoeve van het nog te voeren debat met uw Kamer wordt dit interne memo van de Algemeen Commandanten, dat door de publicatie feitelijk openbaar is geworden, daarom bij wijze van uitzondering alsnog bij de brief aan uw Kamer als bijlage toegevoegd. Ook de delen uit het «Rapport van relaas» die professor Maat via Mare publiceerde, zijn om die reden als bijlage toegevoegd. Enkele elementen uit het «Rapport van relaas», zoals een verkorte weergave van de vertrouwelijke rapportages met de getuigenverklaringen, schreef professor Maat niet over en zijn gelakt. -
Vraag 4
Herinnert u zich dat de regering van mening is dat «vertrouwelijkheid in onze staatsrechtelijke verhoudingen uitzondering behoort te zijn en openbaarheid regel. Het parlement dient zijn controlerende taken zoveel mogelijk in alle openheid te kunnen uitoefenen. Waar mogelijk worden inlichtingen dan ook openbaar (en ruimhartig) verstrekt»?3
Ja.
-
Vraag 5
Heeft u zich aan het kabinetsbeleid gehouden door deze informatie op 2 december 2015 vertrouwelijk aan de Kamer te geven en niet openbaar aan de Kamer te geven en dan met name op de punten van de weggelakte teksten in het feitenrelaas en het feitenverslag?
Ja. Zie ook het antwoord op vraag 3.
-
Vraag 6
Herinnert u zich dat u op 15 juni 2015 een brief met conclusies over het onderzoek aan de Kamer gestuurd heeft, waarin u vragen van de Kamer, waarop het antwoord ontlastend zou zijn voor professor Maat en vervelend voor u en anderen, wegliet, zoals het feit dat er al zeker 10 presentaties gehouden waren?4
In mijn brief van 15 juni (Kamerstuk 33 997 nr. 47) heb ik u geïnformeerd over de feiten en conclusies die de korpschef mij heeft aangeboden in zijn brief van 10 juni 2015. De conclusies van de korpschef zijn in mijn brief van 15 juni 2015 door mij onderschreven. In de brief van de korpschef (10 juni 2015) en mijn brief aan uw Kamer (15 juni 2015) wordt gemeld dat er meerdere presentaties zijn gehouden. In de beantwoording van de Kamervragen van 21 september (Kamervragen 2015–2016, nr. 94, 21 september 2015) specificeerde ik de presentaties.
-
Vraag 7
Waarom koos u er op 2 december 2015 voor om de stukken ter vertrouwelijke inzage te leggen met als gevolg dat Kamerleden na inzage er niet meer over konden spreken in het openbaar?
Om enerzijds tegemoet te komen aan het informatieverzoek van uw Kamer en te voldoen aan mijn verplichting om uw Kamer volledig te informeren, en anderzijds recht te doen aan de zwaarwegende belangen die zich naar het oordeel van de politie tegen gehele openbaarmaking van het dossier aan een ieder verzetten, is het dossier, waaronder de getuigenverklaringen, vanaf 2 december 2015 ter vertrouwelijke inzage gelegd in uw Kamer.
-
Vraag 8
Hoe beoordeelt u nu het feit dat u de Kamer deze documenten vertrouwelijk gaf?
Om enerzijds tegemoet te komen aan het informatieverzoek van uw Kamer en te voldoen aan mijn verplichting om uw Kamer volledig te informeren, en anderzijds recht te doen aan de zwaarwegende belangen die zich naar het oordeel van de politie tegen gehele openbaarmaking van het dossier aan een ieder verzetten, is het dossier, waaronder de getuigenverklaringen, vanaf 2 december 2015 ter vertrouwelijke inzage gelegd in uw Kamer. Voor de politie is hierbij in het bijzonder van belang geweest dat openbaarmaking van ondersteunende getuigenverklaringen en persoonlijke beleidsopvattingen de verklarings- en meldingsbereidheid van medewerkers voor toekomstige interne onderzoeken op het spel zet. Daarmee komt de waarheidsvinding onder druk te staan.
Gelet op de mogelijkheid om de Kamer vertrouwelijk te informeren, had ik reeds op 12 oktober niet alleen de vindplaats van het Wob-besluit (op de website van de politie) en het fysieke exemplaar van het Wob-dossier aan uw Kamer moeten toesturen. Ik had toen ook de ongelakte documenten moeten opvragen, deze zelfstandig moeten beoordelen en de ongelakte documenten vervolgens ter vertrouwelijke inzage in uw Kamer moeten leggen. -
Vraag 9
Bent u ervan op de hoogte dat het staand kabinetsbeleid is (door u bevestigd in antwoorden op eerdere vragen) dat vragen van de Kamer moeten leiden tot een ruimer antwoord dan de WOB en dat u in ieder geval in september het hele dossier aan de Kamer had moeten sturen op basis van artikel 68 van de Grondwet, dat als enige uitzonderingsgrond het belang van de staat heeft?
Om enerzijds tegemoet te komen aan het informatieverzoek van uw Kamer en te voldoen aan mijn verplichting om uw Kamer volledig te informeren, en anderzijds recht te doen aan de zwaarwegende belangen die zich naar het oordeel van de politie tegen gehele openbaarmaking van het dossier aan een ieder verzetten, is het dossier, waaronder de getuigenverklaringen, vanaf 2 december 2015 ter vertrouwelijke inzage gelegd in uw Kamer. Voor de politie is hierbij in het bijzonder van belang geweest dat openbaarmaking van ondersteunende getuigenverklaringen en persoonlijke beleidsopvattingen de verklarings- en meldingsbereidheid van medewerkers voor toekomstige interne onderzoeken op het spel zet. Daarmee komt de waarheidsvinding onder druk te staan.
Gelet op de mogelijkheid om de Kamer vertrouwelijk te informeren, had ik reeds op 12 oktober niet alleen de vindplaats van het Wob-besluit (op de website van de politie) en het fysieke exemplaar van het Wob-dossier aan uw Kamer moeten toesturen. Ik had toen ook de ongelakte documenten moeten opvragen, deze zelfstandig moeten beoordelen en de ongelakte documenten vervolgens ter vertrouwelijke inzage in uw Kamer moeten leggen. -
Vraag 10
Herinnert u zich dat u een paar dagen later bij het WOB-verzoek alle getuigenverklaringen – tegen eerdere beloften in – volledig en 100% zwart gemaakt waren en dat ook het feitenrelaas en het feitenverslag voor de helft zwart gemaakt waren?5
Ik heb bij brief van 7 oktober 2015 toegezegd dat ik uw Kamer de geanonimiseerde versie van het feitenonderzoek zou doen toekomen. Het betrof hier dus de versie zoals de korpschef deze openbaar zou maken in reactie op de Wob-verzoeken die bij de politie waren ingediend. Aan die toezegging heb ik gevolg gegeven door u in mijn brief van 12 oktober 2015 (Kamerstuk 33 997, nr. 51) op de hoogte te stellen van de openbaarmaking van delen van het interne feitenonderzoek door de korpschef en u op de vindplaats van deze documenten te wijzen.
Gelet op de mogelijkheid om de Kamer vertrouwelijk te informeren, had ik reeds op 12 oktober niet alleen de vindplaats van het Wob-besluit (op de website van de politie) en het fysieke exemplaar van het Wob-dossier aan uw Kamer moeten toesturen. Ik had toen ook de ongelakte documenten moeten opvragen, deze zelfstandig moeten beoordelen en de ongelakte documenten vervolgens ter vertrouwelijke inzage in uw Kamer moeten leggen. -
Vraag 11
Deelt u de mening dat de WOB-uitzonderingsgronden veel te royaal gebruikt zijn om de stukken (en dan met name de getuigenverklaringen, het feitenrelaas en het feitenverslag) zwart te maken?
Tegen de besluiten die de politie op de desbetreffende Wob-verzoeken heeft genomen, is inmiddels door twee verzoekers bezwaar gemaakt. Bij de politie is voor de behandeling van alle bezwaarschriften op basis van artikel 7:13 van de Algemene wet bestuursrecht een zogenoemde Adviescommissie ingesteld, die dus ook over deze bezwaarschriften zal adviseren. Deze onafhankelijke Adviescommissie bestaat uit drie niet aan de politie gelieerde deskundigen (een emeritus hoogleraar bestuursrecht, een advocaat en een voormalig hoofdredacteur van een landelijk dagblad) en zal een advies uitbrengen over de Wob-besluiten en dus ook over de vraag of de weigerings- c.q. uitzonderingsgronden van de Wob naar haar mening op de juiste manier zijn toegepast. Met de korpschef heb ik afgesproken dat deze mij het advies van de Adviescommissie én het naar aanleiding daarvan genomen besluit zal doen toekomen zodat ik uw Kamer hierover kan informeren.
-
Vraag 12
Is er enig overleg geweest tussen de politie en u/uw staf/uw departement over de wijze waarop de stukken onder de WOB stukken zwart gemaakt moesten worden? Wat was de uitkomst van het overleg en kunt u uw antwoord toelichten?
De politie is als eigenstandig bestuursorgaan verantwoordelijk voor de afhandeling van het Wob-verzoek. Mijn ministerie heeft geen bemoeienis gehad met het toepassen van de Wob door de politie. Conform de toezegging in mijn brief van 7 oktober 2015 (naar aanleiding van regeling van werkzaamheden van 23 september jl.) heb ik u op 12 oktober 2015 geïnformeerd dat de politie diezelfde dag (12 oktober) informatie met betrekking tot het interne feitenonderzoek naar het handelen van professor Maat openbaar maakte. Ik heb uw Kamer vervolgens op de vindplaats van deze documenten op de website van de politie gewezen en tegelijkertijd is het fysieke Wob-dossier doorgeleid aan uw Kamer.
-
Vraag 13
Bent u bereid om een onafhankelijke opinie te vragen over de excessieve mate waarin de zwarte viltstift is gehanteerd bij het WOB verzoek en deze met de Kamer te delen?
Tegen de besluiten die de politie op de desbetreffende Wob-verzoeken heeft genomen, is inmiddels door twee verzoekers bezwaar gemaakt. Bij de politie is voor de behandeling van alle bezwaarschriften op basis van artikel 7:13 van de Algemene wet bestuursrecht een zogenoemde Adviescommissie ingesteld, die dus ook over deze bezwaarschriften zal adviseren. Deze onafhankelijke Adviescommissie bestaat uit drie niet aan de politie gelieerde deskundigen (een emeritus hoogleraar bestuursrecht, een advocaat en een voormalig hoofdredacteur van een landelijk dagblad) en zal een advies uitbrengen over de Wob-besluiten en dus ook over de vraag of de weigerings- c.q. uitzonderingsgronden van de Wob naar haar mening op de juiste manier zijn toegepast. Met de korpschef heb ik afgesproken dat deze mij het advies van de Adviescommissie én het naar aanleiding daarvan genomen besluit zal doen toekomen zodat ik uw Kamer hierover kan informeren.
Op het departement zal extra aandacht gegeven worden aan de behandeling van Wob-verzoeken. Bij de bespreking met uw Kamer van het rapport van de Commissie-Oosting kwam onder meer de vraag aan de orde of niet te vaak informatie wordt geweigerd op de grondslag dat sprake is van intern beraad en van persoonlijke beleidsopvattingen van degenen die bij dat intern beraad betrokken zijn. Ik heb hierin aanleiding gevonden om bij de behandeling van Wob-verzoeken op mijn departement de komende tijd een of meer externe deskundigen te betrekken, die de behandelaars van Wob-verzoeken met advies kunnen bijstaan. Hiermee verwacht ik ook de kwaliteit en transparantie van Wob-beslissingen die onder mijn verantwoordelijkheid worden genomen, te vergroten.
Dit punt wordt meegenomen in het Verbetertraject dat ik binnen mijn ministerie ben gestart en waarover in het jaarverslag 2016 aan uw Kamer zal worden gerapporteerd. Deze nieuwe werkwijze breng ik ook onder de aandacht bij de diensten en agentschappen die onder mijn verantwoordelijkheid ressorteren. -
Vraag 14
Kunt u aangeven welke belangen van de staat geschonden zijn nu deze documenten openbaar geworden zijn via de website van Mare?6
Het belang dat aan de orde is bij de openbaarmaking van de informatie is de bescherming van de persoonlijke beleidsopvattingen van ambtenaren. De documenten die het betreft zijn documenten die zijn opgesteld ten behoeve van intern beraad. Deze documenten bevatten persoonlijke beleidsvattingen. Het is van belang dat ambtenaren vrijelijk van gedachten kunnen wisselen en in alle openhartigheid kunnen communiceren met hun Minister zonder er daarbij rekening mee te hoeven houden dat hun opvattingen en standpunten in de openbaarheid komen. Dit geldt ook voor de meningsvorming binnen de politie, bijvoorbeeld tussen de commandanten onderling en voor de adviezen van de commandanten aan de korpschef, maar ook voor de adviezen van de korpschef aan de Minister. Indien het risico bestaat dat de individuele opvattingen en standpunten van ambtenaren in de openbaarheid komen zullen ambtenaren zich minder vrij voelen in alle openheid onderling en met hun bewindspersoon van gedachten te wisselen.
-
Vraag 15
Kunt u aangeven welke andere problemen zijn ontstaan, nu deze documenten openbaar geworden zijn en die voorkomen hadden kunnen worden als de zwartgelakte stukken van de tekst niet openbaar geworden zouden zijn?
Openbaarmaking van de persoonlijke beleidsopvattingen houdt het risico in dat ambtenaren zich minder vrij zullen voelen om in alle openheid met elkaar en hun bewindspersoon te communiceren. Voor de politie was van belang dat openbaarmaking van verklaringen de verklarings- en meldingsbereidheid van medewerkers voor toekomstige interne onderzoeken op het spel zet. Daarmee komt de waarheidsvinding onder druk te staan en daardoor zou de informatieverstrekking aan mij kunnen worden belemmerd waardoor de mogelijkheid om de kamer te informeren en uitvoering te geven aan mijn ministeriële verantwoordelijkheid zou worden bemoeilijkt.
-
Vraag 16
Ziet u dat de eerste zin die uit het feitenrelaas zwartgelakt is: «Op donderdag 23 april werd op last van de Minister van Veiligheid en Justitie de samenwerking met professor Maat beëindigd» en dat dat op grond van de WOB, artikel 10, lid 2, sub d/e/g of artikel 11, lid 1, gebeurd is, namelijk de uitzonderingen voor toezicht bestuursorganen, bescherming persoonlijke levenssfeer, onevenredige bevoordeling/benadeling en intern beraad?
Ja.
-
Vraag 17
Deelt u de mening dat deze zin onder geen van deze uitzonderingsgronden kan vallen en gewoon openbaar gemaakt had moeten worden? Indien hij onder de WOB zwart gemaakt had mogen worden, op welke grond mocht dat dan volgens u?
Tegen de besluiten die de politie op de desbetreffende Wob-verzoeken heeft genomen, is inmiddels door twee verzoekers bezwaar gemaakt. Bij de politie is voor de behandeling van alle bezwaarschriften op basis van artikel 7:13 van de Algemene wet bestuursrecht een zogenoemde Adviescommissie ingesteld, die dus ook over deze bezwaarschriften zal adviseren. Deze onafhankelijke Adviescommissie bestaat uit drie niet aan de politie gelieerde deskundigen (een emeritus hoogleraar bestuursrecht, een advocaat en een voormalig hoofdredacteur van een landelijk dagblad) en zal een advies uitbrengen over de Wob-besluiten en dus ook over de vraag of de weigerings- c.q. uitzonderingsgronden van de Wob naar haar mening op de juiste manier zijn toegepast. Met de korpschef heb ik afgesproken dat deze mij het advies van de Adviescommissie én het naar aanleiding daarvan genomen besluit zal doen toekomen zodat ik uw Kamer hierover kan informeren.
-
Vraag 18
Op welk tijdstip op 23 april 2015 (voor het debat, tijdens het plenaire debat over de MH17) heeft u persoonlijk het besluit om de samenwerking met professor Maat te beëindigen genomen? Op welke wijze heeft u dit besluit meegedeeld aan professor Maat?
Ik heb dat besluit niet genomen.
-
Vraag 19
Kunt u aangeven hoe deze werkrelatie beëindigd is? Heeft u een ambtelijke instructie gegeven?
Van een instructie is geen sprake geweest.
-
Vraag 20
Op basis van welke wet of regeling kunt u ingrijpen bij de personele bezetting van een lopend onafhankelijk onderzoek en persoonlijk besluiten dat werkzaamheden van professor Maat beëindigd zijn?
Op basis van artikel 31 van de Politiewet 2012 kan de Minister van Veiligheid en Justitie aan de korpschef algemene en bijzondere aanwijzingen geven met betrekking tot de uitoefening van diens taken en bevoegdheden. Van een aanwijzing is geen sprake geweest.
-
Vraag 21
Is het inhuren van externen bij de politie een taak van de Minister of is dit een gedelegeerde bevoegdheid? Indien de bevoegdheid gedelegeerd is, heeft u dan eerst de delegatie ingetrokken?
Nee, dit is geen taak van de Minister van Veiligheid en Justitie, maar een taak van de politie zelf. Op grond van artikel 26 van de Politiewet 2012 heeft de politie eigen rechtspersoonlijkheid.
-
Vraag 22
Hoe beoordeelt u het feit dat u wel persoonlijk het besluit neemt om de de samenwerking met professor Maat te beëindigen, maar dat u het onderzoek daarover zelf niet leest en zich slechts baseert op een samenvatting van korpschef Bouwman?
Ik heb dat besluit niet genomen. Omdat er sprake was van een samenwerkingsrelatie tussen de politie en professor Maat heeft de politie na 22 april 2015 een onderzoek opgestart naar het optreden van professor Maat. De korpschef heeft op basis van de uitkomsten van het onderzoek vanuit zijn eindverantwoordelijkheid conclusies getrokken. Ik heb de conclusies van de korpschef onderschreven.
-
Vraag 23
Hoeveel versies van de brief van korpschef Bouwman over het resultaat van het feitenonderzoek zijn naar het ministerie/uw staf/u gestuurd? Kunt u elk van de versies openbaar maken?
De brief van korpschef Bouman is voorafgegaan door twee eerdere versies, op 9 en op 10 juni 2015. Deze versies worden bijgevoegd bij deze brief. Aan de hand van de eerste conceptversie zijn binnen mijn ministerie twee verduidelijkende vragen gesteld, dat heeft niet geleid tot een wijziging. In de conceptversie van 10 juni stond op pagina 3 de zinsnede: «Het handelen van de heer Maat heeft een grote impact op de nabestaanden van de ramp met MH17. Daarom heb ik de samenwerking met de heer Maat ten behoeve van dit identificatieproces beëindigd.» Deze zinsnede is na contact tussen politie en mijn ambtenaren vervangen door: «Het handelen van de heer Maat heeft een grote impact op de nabestaanden. Daarom heb ik de samenwerking met de heer Maat ten behoeve van dit identificatieproces beëindigd». De korpschef kon zich hier mee verenigen. De definitieve versie werd daarna door de korpschef aan mijn ministerie verstuurd.7
-
Vraag 24
Welke informatie had u tot uw beschikking toen op uw last de samenwerking met professor Maat beëindigd werd? Kunt u deze vraag heel precies en uitputtend beantwoorden, inclusief de mails en notities die u gegeven zijn?
Van een instructie of last is geen sprake geweest, ik heb dat besluit niet genomen. Omdat er sprake was van een samenwerkingsrelatie tussen de politie en professor Maat heeft de politie na 22 april 2015 een onderzoek opgestart naar het optreden van professor Maat. De korpschef heeft op basis van de uitkomsten van het onderzoek vanuit zijn eindverantwoordelijkheid conclusies getrokken. Ik heb de conclusies van de korpschef onderschreven.
-
Vraag 25
Is er wederhoor gepleegd met professor Maat, nadat het voornemen om de samenwerking met hem te beëindigen aan hem bekend gemaakt was en voordat de relatie beëindigd werd? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?
Op 22 april 2015 heeft een telefoongesprek plaatsgevonden tussen het hoofd van het LTFO en professor Maat. In dit gesprek is gesproken over de beslissing van de politie dat in afwachting van het onderzoek niet langer gebruik kon worden gemaakt van de diensten van professor Maat.
In het kader van het interne onderzoek is professor Maat gehoord. Het verslag daarvan is vervolgens aan hem voorgelegd ter instemming op 17 juni en door hem ondertekend.
Na het afronden van het interne onderzoek heeft de korpschef mij in zijn brief van 10 juni 2015 laten weten dat hij de samenwerking met professor Maat ten behoeve van dit identificatieproces had beëindigd.Professor Maat werd op de hoogte gesteld van het oordeel van de Algemeen Commandanten en van het besluit van de korpschef van 10 juni.
Op 17 juni 2015 is ook in een gesprek bij professor Maat thuis met de leiding van LTFO hem formeel meegedeeld dat het besluit van de politie inhoudt dat hij zijn bijdrage aan het identificatieproces MH17 niet verder kan continueren.
Op 4 september 2015 heeft de politiechef van de Landelijke Eenheid van de politie gesproken met professor Maat. In dit gesprek is ook aan de orde geweest dat de politie in voorkomende toekomstige gevallen alsnog graag gebruik zou willen maken van de kennis en expertise van professor Maat, waar professor Maat toe bereid was. -
Vraag 26
Waarom is van de zin uit het feitenrelaas «Het ontbreekt aan duidelijke kaders, afspraken en criteria met betrekking tot het geven van lezingen» geen spoor meer te vinden in de brief aan de Kamer over dat feitenrelaas van 15 juni?
Deze zin is wel opgenomen in mijn brief van 15 juni 2015 aan uw Kamer: «Anderzijds wijst het onderzoek uit dat het binnen het LTFO ontbreekt aan duidelijke kaders, afspraken en criteria met betrekking tot het geven van lezingen en het vrijgeven en gebruik van (beeld)materiaal afkomstig uit de werkprocessen van het LTFO. Het is in de jarenlange gegroeide werkprocessen en gewoonten van het LTFO gebruikelijk om aan vakgenoten lezingen te geven.»
-
Vraag 27
Op basis van welk artikel in de WOB kon de volgende zin weggelakt worden: «Uit onderzoek is mij, rapporteur, gebleken dat er op intranet een «presentatie voor collega’s» staat. In deze presentatie staan geen foto’s die herleidbaar zijn naar slachtoffers. Op intranet is te zien dat het bericht op 9 april is gewijzigd.»?
Tegen de besluiten die de politie op de desbetreffende Wob-verzoeken heeft genomen, is inmiddels door twee verzoekers bezwaar gemaakt. Bij de politie is voor de behandeling van alle bezwaarschriften op basis van artikel 7:13 van de Algemene wet bestuursrecht een zogenoemde Adviescommissie ingesteld, die dus ook over deze bezwaarschriften zal adviseren. Deze onafhankelijke Adviescommissie bestaat uit drie niet aan de politie gelieerde deskundigen (een emeritus hoogleraar bestuursrecht, een advocaat en een voormalig hoofdredacteur van een landelijk dagblad) en zal een advies uitbrengen over de Wob-besluiten en dus ook over de vraag of de weigerings- c.q. uitzonderingsgronden van de Wob naar haar mening op de juiste manier zijn toegepast. Met de korpschef heb ik afgesproken dat deze mij het advies van de Adviescommissie én het naar aanleiding daarvan genomen besluit zal doen toekomen zodat ik uw Kamer hierover kan informeren.
-
Vraag 28
Klopt het dat er dus een presentatie op intranet beschikbaar was voor alle collega’s in het LFTO en dat Maat gestraft werd omdat hij een presentatie hield, terwijl hij en collega’s en leidinggevenden al zeker 10 presentaties gehouden hadden?
De presentatie die op het politie intranet is geplaatst, is gemaakt in opdracht van het Hoofd Communicatie uit de Staf Grootschalig en Bijzonder Optreden (SGBO) en is goedgekeurd door de SGBO. Deze presentatie geeft een algemene indruk van alle politieprocessen rond de ramp met MH17 en laat zien hoe een en ander door politiemedewerkers zelf is ervaren. De presentatie was voor het LTFO bedoeld en politiecollega’s die betrokken waren bij de ramp met MH17. In deze algemene presentatie komen geen tot slachtoffers herleidbare objecten voor. De presentatie is als bijlage toegevoegd aan de brief.8
-
Vraag 29
Op welk moment heeft u het feitenrelaas en het feitenverslag, dat u in oktober gelakt en in december ongelakt en vertrouwelijk naar de Kamer stuurde, zelf gelezen?
Op 2 december heb ik het complete dossier doorgeleid naar uw Kamer. Vanaf dat moment kan het dossier tot mijn kennis gerekend worden.
-
Vraag 30
Op welk moment besefte u elke van de volgende feiten: dat er zeker 10 presentaties geweest waren; dat er een presentatie op het intraweb stond die gebruikt kon worden; dat het ontbreekt aan duidelijke kaders, afspraken en criteria met betrekking tot het geven van lezingen; dat de commandanten van SGBO MH17 schreven dat: «De genomen maatregelen naar aanleiding van de RTL4-publicatie hebben plaats gevonden zonder goed inzicht in de feiten»?
Na overleg op mijn ministerie in de ochtend van 23 april met het LTFO, werd mij duidelijk dat meerdere presentaties waren gegeven. Ik heb uw Kamer meegedeeld dat ik het van groot belang vindt dat vakgenoten kennis kunnen delen, zij het binnen kaders.
In de brief van de korpschef (10 juni 2015) en mijn brief aan uw Kamer (15 juni) wordt gemeld dat er meerdere presentaties zijn gehouden. In de beantwoording van de Kamervragen van 21 september (Kamervragen 2015–2016, nr. 94, 21 september 2015) specificeerde ik de presentaties.
Op 10 juni wist ik ook van het ontbreken van duidelijke kaders.
Op 2 december 2015 heb ik het complete, ongelakte dossier doorgeleid naar uw Kamer. Vanaf dat moment wist ik ook van de presentatie op het intraweb van het LTFO. -
Vraag 31
Waarom heeft u, toen u de bovenstaande feiten kende, niet onmiddellijk uw brief van 15 juni 2015 aan de Kamer op eigen initiatief aangepast om bovenstaande feiten toe te voegen?
Gaandeweg het proces zijn de feiten uit het onderzoek nimmer gewijzigd. Kennis over het oordeel van de Algemeen Commandanten zou geen aanleiding hebben gegeven tot een andere beslissing, omdat het oordeel van de Algemeen Commandanten is meegewogen door de korpschef in zijn eindoordeel.
-
Vraag 32
Kunt u, conform eerdere toezeggingen, de getuigenverklaringen openbaar maken (waarbij natuurlijk bepaalde persoonsgegevens zwartgelakt kunnen worden)? Zo nee, welk belang van de staat is dan gediend om dat niet te doen?
De belangen die aan de orde zijn bij de openbaarmaking van de informatie zijn de bescherming van de persoonlijke beleidsopvattingen van ambtenaren. De documenten die het betreft zijn documenten die zijn opgesteld ten behoeve van intern beraad. Deze documenten bevatten persoonlijke beleidsvattingen. Het is van belang dat ambtenaren vrijelijk van gedachten kunnen wisselen en in alle openhartigheid kunnen communiceren met hun Minister zonder er daarbij rekening mee te hoeven houden dat hun opvattingen en standpunten in de openbaarheid komen. Dit geldt ook voor de meningsvorming binnen de politie, bijvoorbeeld tussen de commandanten onderling en voor de adviezen van de commandanten aan de korpschef, maar ook voor de adviezen van de korpschef aan de Minister. Indien het risico bestaat dat de individuele opvattingen en standpunten van ambtenaren in de openbaarheid komen zullen ambtenaren zich minder vrij voelen in alle openheid onderling en met hun bewindspersoon van gedachten te wisselen.
-
Vraag 33
Indien u zich wederom wenst te verschuilen achter de persoonlijke levenssfeer van de betrokkenen, kunt u dan verklaringen van de gehoorden overleggen waarin ze stellen dat gedeeltelijk of gehele openbaarmaking niet wenselijk achten en dat geheimhouding is afgesproken?
De politie geeft aan dat in een intern onderzoek van de politie verklaringen standaard vertrouwelijk zijn. Interne onderzoeken bestaan in hoofdzaak uit verklaringen van collega’s die vertrouwelijkheid verwachten en krijgen. Juist door het vertrouwelijk behandelen van verklaringen is de verklaringsbereidheid van de collega’s tot op heden groot. Als verklaringen openbaar gemaakt worden, zal de terughoudendheid van getuigen bij de politie om te verklaren vergroot worden en zal daarmee de waarde van verklaringen afnemen. Daarmee bestaat een gerede kans dat rapporten van mindere kwaliteit worden.
-
Vraag 34
Herinnert u zich de antwoorden op vraag 6 en 7 van 7 december 2015?7
Ja.
-
Vraag 35
Klopt het dat professor Maat in het kader van de beantwoording van de vragen gevraagd is wat hij ervan vindt dat het gesprek geheim gehouden zou worden en dat hij per mail geantwoord heeft: «Ik heb er geen bezwaar tegen als u een korte samenvatting van het gesprek maakt en die aan de Kamer stuurt, nadat ik hem gezien en goedgekeurd heb.»?8
Op voorhand is per email afgesproken tussen mij en professor Maat dat wij beiden geen informatie naar buiten zouden brengen over het gesprek dat toen nog moest plaatsvinden. Het betrof een gesprek waarvan geen verslag is gemaakt en waarbij door mij geen aantekeningen zijn bijgehouden.
Het klopt dat in een mailwisseling tussen professor Maat en een medewerker van mijn ministerie, nadat het gesprek tussen professor Maat en mijzelf had plaatsgevonden, professor Maat aangaf dat hij geen bezwaar had om alsnog een samenvatting van ons gesprek naar buiten te brengen. Na die betreffende mail van professor Maat heeft daaropvolgend op 6 oktober 2015 ook een telefonisch gesprek plaatsgevonden tussen een medewerker van mijn ministerie en professor Maat. In dat laatste telefoongesprek is de afspraak herbevestigd om van het gesprek niets naar buiten te brengen. Professor Maat heeft daar toen mee ingestemd. -
Vraag 36
Is een verslag over het gesprek geweigerd omdat u het niet wilde schrijven en verschaffen of omdat professor Maat dat niet wilde?
Op voorhand is per email afgesproken tussen mij en professor Maat dat wij beiden geen informatie naar buiten zouden brengen over het gesprek dat toen nog moest plaatsvinden. Dat hebben wij beiden ook na afloop van het gesprek herbevestigd.
-
Vraag 37
Deelt u de mening dat u de antwoorden op bovenvermelde vragen 6 en 7 dus dient te herzien, aangezien professor Maat zelf duidelijk niet van mening is dat de inhoud van het gesprek vertrouwelijk moet blijven? Zijn er nog meer antwoorden op Kamervragen in het dossier-Maat die u wenst te herzien?
Nee.
-
Vraag 38
Heeft de regering op bepaalde momenten invloed gehad door opdrachten te geven, hints en aanwijzingen te geven, verdragen of overeenkomsten te tekenen die de onderzoeken belemmeren of andere zaken te doen of laten, bij de onderzoeken naar de MH17? Zo ja, kunt u die dan een voor een toelichten en kunt u aangeven waarom dat noodzakelijk was en het onderzoek niet beschadigden?
Dat is mij niet bekend.
-
Vraag 39
Heeft u op andere momenten druk uitgeoefend op andere justitiële onderzoeken? Zo ja, hoe en welke?
Nee, hiervan is geen sprake.
-
Vraag 40
Heeft u de Kamer in uw ogen volledig, juist en tijdig geïnformeerd in de zaak, waarin professor Maat lijdend voorwerp van uw handelen geworden is?
Om enerzijds tegemoet te komen aan het informatieverzoek van uw Kamer en te voldoen aan mijn verplichting om uw Kamer volledig te informeren, en anderzijds recht te doen aan de zwaarwegende belangen die zich naar het oordeel van de politie tegen gehele openbaarmaking van het dossier aan een ieder verzetten, is het dossier, waaronder de getuigenverklaringen, vanaf 2 december 2015 ter vertrouwelijke inzage gelegd in uw Kamer. Voor de politie is hierbij in het bijzonder van belang geweest dat openbaarmaking van ondersteunende getuigenverklaringen de verklarings- en meldingsbereidheid van medewerkers voor toekomstige interne onderzoeken op het spel zet. Daarmee komt de waarheidsvinding onder druk te staan.
Gelet op de mogelijkheid om de Kamer vertrouwelijk te informeren, had ik reeds op 12 oktober niet alleen de vindplaats van het Wob-besluit (op de website van de politie) en het fysieke exemplaar van het Wob-dossier aan uw Kamer moeten toesturen. Ik had toen ook de ongelakte documenten moeten opvragen, deze zelfstandig moeten beoordelen en de ongelakte documenten vervolgens ter vertrouwelijke inzage in uw Kamer moeten leggen.
Professor Maat heeft inmiddels het gelakte deel van het interne memo van de Algemeen Commandanten met als onderwerp «Relaas naar aanleiding van het feitenonderzoek professor Maat» overgeschreven en via de Mare gepubliceerd. Datzelfde geldt voor het «Rapport van relaas» van 4 juni 2015 afkomstig van de afdeling Veiligheid Integriteit en Klachten van de eenheid Den Haag van de politie. Ten behoeve van het nog te voeren debat met uw Kamer wordt dit interne memo van de Algemeen Commandanten, dat door de publicatie feitelijk openbaar is geworden, daarom bij wijze van uitzondering alsnog bij de brief aan uw Kamer als bijlage toegevoegd. Ook de delen uit het «Rapport van relaas» die professor Maat via Mare publiceerde, zijn om die reden als bijlage toegevoegd. Enkele elementen uit het «Rapport van relaas», zoals een verkorte weergave van de vertrouwelijke rapportages met de getuigenverklaringen, schreef professor Maat niet over en zijn gelakt. -
Vraag 41
Vindt u het, met de kennis die u nu heeft, een wijs besluit van u zelf om de werkrelatie met professor Maat op 23 april 2015 te beëindigen? Zo nee, welke feiten hebben u van inzicht doen veranderen en bent u bereid excuses aan te bieden aan professor Maat?
Van een instructie of last is geen sprake geweest, ik heb dat besluit niet genomen. Omdat er sprake was van een samenwerkingsrelatie tussen de politie en professor Maat heeft de politie na 22 april 2015 een onderzoek opgestart naar het optreden van professor Maat. De korpschef heeft op basis van de uitkomsten van het onderzoek vanuit zijn eindverantwoordelijkheid conclusies getrokken. Ik heb de conclusies van de korpschef onderschreven.
Ik heb inmiddels met professor Maat gesproken en hem mijn excuses aangeboden voor het feit dat ik mij in die eerste reactie op 22 april teveel door de emotie heb laten leiden. -
Vraag 42
Kunt u elk van deze vragen afzonderlijk, compleet en zo spoedig mogelijk beantwoorden, zo mogelijk binnen een week? Indien u meer tijd nodig heeft, wilt u dan aan de Kamer meedelen wanneer een antwoord verwacht mag worden?
Ja.