Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de brief van de Caribisch Nederlandse Vereniging van fysiotherapeuten, alsmede van die van de Eilandsraad van Bonaire en van de bestuurscolleges van de openbare lichamen over de wijziging van de ziektekostenverzekering op Caribisch Nederland per 1 januari 2013?

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het aankondigen van nieuwe maatregelen vijf werkdagen voor de inwerkingsdatum van 1 januari 2013 bestuurlijk onbehoorlijk is? Hoe verhoudt zich dit tot artikel 209 van de WolBES? Heeft u tijdig overleg gevoerd over de beperkingen met betrekking tot fysiotherapie en mondzorg? Zo ja, wanneer en met wie?

In de Regeling aanspraken zorgverzekering BES (Stcrt. 2011, nr. 833) zijn de ruimere aanspraken fysiotherapie en mondzorg voor Caribisch Nederland zeer duidelijk als tijdelijk omschreven en is ook duidelijk omschreven dat deze tijdelijkheid heel beperkt zou worden opgevat. Dit betekent dat van jaar tot jaar zou worden bekeken of verlenging wenselijk is. Daarbij is er wel degelijk al eerder gecommuniceerd en aangekondigd dat er maatregelen zouden worden getroffen om de groei van de zorguitgaven wat meer te beheersen. In het najaar 2012 bleek immers dat de uitgaven van 2011 a 50 mln. euro, in 2012 niet tot ruim zestig maar tot ruim 80 mln. euro zouden groeien. Eind augustus en begin november 2012 is door mijn ambtenaren, richting bestuurscolleges van alle drie de eilanden gecommuniceerd dat deze zeer forse groei van de uitgaven maatregelen vergt, wellicht ook in de sfeer van het beperken van de aanspraken. Ook is aangegeven dat werd overwogen om de situatie zoveel mogelijk gelijk te trekken met de situatie in Europees Nederland. Ik ben het met u eens dat vijf werkdagen tussen de aankondiging van de pakketmaatregelen en de ingang van de maatregelen te kort is. Daarom is besloten tot een overgangsperiode van een half jaar conform de gangbare praktijk in Europees Nederland.
Ik heb u in mijn brief van 21 januari jl. daarover geïnformeerd. De ingangsdatum van de maatregelen is 1 juli 2013.
Met betrekking tot artikel 209 WolBES merk ik het volgende op.
Dit artikel voorziet in het derde lid in een inspraakregeling voor de openbare lichamen over ingrijpende beleidsvoornemens, waarin een specifieke voorziening wordt getroffen voor alleen de openbare lichamen. Enerzijds is, strikt genomen, de bepaling i.c. niet van toepassing. Het gaat hier immers niet om maatregelen die alleen ten aanzien van de openbare lichamen worden genomen, maar om maatregelen die op dezelfde wijze het Europees deel van Nederland treffen.
Anderzijds geldt in het Caribisch deel van Nederland ter zake van de zorgverzekering specifieke BES-wetgeving. In zoverre betreffen de aangekondigde beleidsvoornemens dus wel specifiek de openbare lichamen en kan gesteld worden dat art. 209, derde lid, wel van toepassing is.
De vorm van de inspraak is vrij en kan naar mijn mening in situaties als de onderhavige door middel van een uiteenzetting van de voorgenomen beleidswijzigingen.
Voor de toekomst zal ik de procedure rond pakketbeslissingen voor Caribisch Nederland en Europees Nederland gelijk trekken. Dat betekent dat ik beslissingen over pakketmaatregelen bekend zal maken vóór 1 juli van het jaar voorafgaande aan het jaar waarin de pakketwijzigingen ingaan. Dit geeft een standaardtermijn van een half jaar en zorgt ervoor dat iedereen voldoende tijd heeft zich op de maatregelen voor te bereiden. Voorafgaand daaraan zal ik uiteraard de betrokkenen consulteren.

Vraag 3

Hoe groot is de verkorting van de aanvankelijke termijn waarop de aanspraken van het basispakket gelijk getrokken zouden worden met Europees Nederland?

Bij het opstellen van de oorspronkelijke overgangsregelingen voor fysiotherapie en mondzorg is geen sprake geweest van een specifieke termijn waarin de overgangsregelingen van kracht zouden zijn. Strikt genomen kan dan ook niet gesproken worden van een verkorting van een aanvankelijk geplande termijn. Duidelijk was wel dat de maatregelen tijdelijk zouden zijn. Bij de eenmalige gebitssaneringen voor 18 jaar en ouder is destijds wel rekening gehouden met circa drie jaar.
De ontwikkeling van de uitgaven in de tweede helft van 2012 en het bewaren van het draagvlak in het Europese deel van Nederland voor de bijdrage die aan de Europees Nederlandse burgers wordt gevraagd aan de zorguitgaven in Caribisch Nederland, hebben mij doen besluiten tot het nu treffen van maatregelen tot beheersing van de uitgavenontwikkeling, waar het min of meer in lijn brengen van de aanspraken met die in Nederland er één van is. Het pakket in Caribisch Nederland wijkt overigens op onderdelen nog steeds af van het pakket in Europees Nederland.

Vraag 4

Hoe verhouden de maatregelen met betrekking tot het basispakket zich tot het feit dat inwoners op de BES-eilanden zich bijvoorbeeld voor fysiotherapie en mondzorg niet aanvullend kunnen verzekeren?

Het al dan niet beschikbaar zijn van aanvullende verzekeringen is voor mij geen doorslaggevende factor bij de beslissing om de aanspraken in het basispakket te versmallen.
Het argument dat er op de eilanden geen aanvullende verzekeringen worden aangeboden en de mensen zich hier in Europees Nederland wel aanvullend kunnen verzekeren verandert naar mijn mening niet veel aan het effect van de maatregel. In Europees Nederland schrappen per 1 januari 2013 grote groepen mensen, ook met lage inkomens, hun aanvullende verzekeringen. Dat is ook geen reden om een ruimere regeling in de basisverzekering voor fysiotherapie en tandheelkunde op te nemen voor deze groepen.

Vraag 5

Waarom is er gekozen voor een korte overgangstermijn van een half jaar voor alleen lopende behandelingen, terwijl in die periode het zeer onwaarschijnlijk is dat bewoners zich aanvullend kunnen verzekeren? Wat betekent dit voor de zorgplicht van zorgverzekeraars?

Onder verwijzing naar mijn brief van 21 januari 2013 wijs ik u er op dat er is gekozen voor een overgangsregeling die in feite uitstel van de maatregel mondzorg en fysiotherapie tot 1 juli 2013 betekent. Zoals bij vraag drie al is toegelicht beschouw ik dit half jaar als ruim voldoende voor een normale overgang naar de nieuwe situatie. Net zoals we dat in Europees Nederland gewend zijn. Ik zie derhalve geen enkel probleem voor het nakomen van de zorgplicht van en door het Zorgverzekeringskantoor Caribisch Nederland. Dat er op korte termijn een aanvullende verzekering komt is inderdaad niet waarschijnlijk. De overgangstermijn is daar overigens ook niet voor bedoeld.

Vraag 6

Wat betekent dit voor de aanbieders van bijvoorbeeld mondzorg en fysiotherapie? Verwacht u dat er meer zorgvraag bij huisartsen en specialisten terecht komt en dat patiënten langer in een instelling verblijven?

De verwachting of vrees dat een teruglopende vraag zal leiden tot het geheel verdwijnen van de voorzieningen als fysiotherapie en tandheelkundige zorg van de eilanden is niet waarschijnlijk.
Voor de fysiotherapie zal dit welhaast zeker gevolgen hebben voor enkele praktijken in Bonaire. Voor de Bovenwinden is de fysiotherapie veel dunner belegd en zal zeker leiden tot een afslanking van de voorzieningen aldaar. Ik kan niet beoordelen wat dit betekent voor besluitvorming over de voortzetting van de praktijk door de betreffende beroepsbeoefenaren.
Ik verwacht hoe dan ook niet dat alle tandartsen en fysiotherapeuten van de eilanden zullen verdwijnen. Net als in het basispakket in het Europese deel van Nederland blijven delen van de fysiotherapie en mondzorg in Caribisch Nederland wel degelijk onderdeel uitmaken van het verzekerde pakket. Er blijven dus de nodige zaken vergoed worden in het zorgverzekeringspakket.
Voor fysiotherapie gaat het hierbij om de vergoeding van fysiotherapie voor jongeren tot 18 jaar en de vergoeding vanaf de 21e behandeling voor mensen van 18 jaar en ouder in geval van een chronische aandoening die op de chronische lijst staat. Dit geldt per aandoening en niet per kalenderjaar. Voorts blijven in geval van urine-incontinentie de eerste 9 behandelingen bekkenfysiotherapie vergoed. Revalidatiezorg maakt onderdeel uit van de aanspraak ziekenhuiszorg en kan dus daar worden aangeboden.
Voor tandheelkundige zorg geldt voor kinderen en jongeren tot 18 jaar dat de basisverzekering de meeste tandartsbehandelingen vergoedt. Tandheelkundige zorg voor volwassenen zit niet in het basispakket. Chirurgische tandheelkundige zorg, een uitneembaar kunstgebit en in sommige gevallen bijzondere tandheelkundige zorg worden wel vergoed uit het basispakket.
Ik verwacht niet dat de versobering van de zorgaanspraken er toe zal leiden dat er veel meer zorgvraag bij huisartsen en specialisten terecht komt of dat patiënten veel langer in een instelling zullen verblijven.

Vraag 7

Wat betekenen deze maatregelen voor de koopkracht van de bewoners op de BES-eilanden?

Dat enkele zorgvoorzieningen nu deels buiten het pakket zullen vallen zou kunnen leiden tot een koopkrachtverlies. Echter het effect op het inkomen is geheel afhankelijk van het gebruik van de dienst.

Vraag 8

Indien er tijdig een adequate aanvullende verzekering komt, kan de Nederlandse Zorgautoriteit dan monitoren of en hoeveel zorgverzekeraars toelatingseisen voor verzekerden opleggen?

Als er onverwacht alsnog tijdig een aanvullende verzekering zou worden aangeboden aan de inwoners van Caribisch Nederland, dan ben ik zeker bereid om met de Nederlandse Zorgautoriteit in overleg te treden over de vraag of zij wat monitoren betreft een rol willen en kunnen spelen.

Vraag 9

Bent u bereid om met de zorgaanbieders op de BES-eilanden in gesprek te gaan om alternatieven te onderzoeken en hierover afspraken te maken?

Gezien de financiële ontwikkelingen in de economie en de ontwikkelingen van de zorgkosten zullen we er ook in de komende jaren scherp op moeten blijven dat de zorgkosten beheersbaar blijven. Daarbij is alle denkkracht nodig om voorstellen ten aanzien van effectieve maatregelen en bezuinigingen te beoordelen en op waarde te schatten. Ik nodig daarvoor iedereen van harte uit. De besluiten ten aanzien van het pakket die zijn genomen gaan later in, om iedereen de kans te geven om zich hierop goed voor te kunnen bereiden. Ik hecht aan deze overgangstermijn en heb derhalve geen ruimte om de besluitvorming uit te stellen of te herzien.

Vraag 1

Kent u het nieuwsbericht «BES-bewoners misschien geen post meer via Curaçao»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat Nieuwe Post NV, het Curaçaose bedrijf dat de post nu aflevert en ophaalt op de BES-eilanden, een verlies van ongeveer 2 miljoen gulden voor het uitvoeren van deze taak door Nederland gecompenseerd wil zien? Zijn er andere aanvullende voorwaarden c.q. eisen gesteld door Nieuwe Post NV aan Nederland?

De postdienstverlening op Caribisch Nederland (Bonaire, St. Eustatius en Saba) wordt momenteel uitgevoerd door het bedrijf Nieuwe Post Nederlandse Antillen N.V. (NPNA) op basis van een concessie. De huidige concessie loopt af per 31 december 2012. Op 19 november 2012 heeft NPNA een voorstel ingediend op basis waarvan NPNA voor een korte periode de concessie zou willen voortzetten. In dit voorstel geeft NPNA aan verlies te maken op de postdienstverlening ten behoeve van Caribisch Nederland. Om deze reden vraagt NPNA een hoge vergoeding ter dekking van gestelde verliezen over de jaren 2011 en 2012. Een gedegen onderbouwing van dit verlies, die wordt ondersteund door een verklaring van een onafhankelijke accountant wordt echter niet gegeven. Daarnaast vraagt NPNA een vergoeding voor de periode waarvoor een eventuele verlenging van de concessie zou gelden.
Noch op basis van de Wet post BES, noch in de voorwaarden waaronder de concessie is verleend, is voorzien in een eventuele verliescompensatie aan de concessiehouder. Daarnaast ontbreekt een gedegen onderbouwing van het door NPNA aangegeven verlies. Ik zie dan ook geen reden een vergoeding te betalen aan NPNA.

Vraag 3

Wat vindt u van deze claim van Nieuwe Post NV? Waar is deze volgens Nieuwe Post NV op gebaseerd?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Hoe oordeelt u over deze claim in relatie tot de gebrekkige kwaliteit van de postvoorziening voor Caribisch Nederland, ondanks herhaaldelijke inspanningen en handreikingen om tot een betere kwaliteit te komen, wat al jaren bekend is en waarvan de consument nog steeds de dupe is? Vindt u de claim van Nieuwe Post N.V. niet de wereld op zijn kop?

Een door een verklaring van een onafhankelijke accountant ondersteunde onderbouwing van het door NPNA aangegeven verlies ontbreekt. Er zijn herhaaldelijke inspanningen en handreikingen geweest om tot een betere kwaliteit te komen van de postdienstverlening voor Caribisch Nederland. Deze zijn tevergeefs geweest. Derhalve is in de zomer van 2012 een externe verkenning uitgevoerd naar mogelijke alternatieve partijen die bereid zijn (delen van) de postdienstverlening ten behoeve van Caribisch Nederland uit te voeren. De uitkomsten van deze verkenning zijn positief en geven aan dat er serieuze interesse is. Naar aanleiding van deze resultaten ben ik voornemens zo snel mogelijk het proces te starten om de concessie ten behoeve van de postdienstverlening voor Caribisch Nederland opnieuw te gunnen.

Vraag 5

Verwijzend naar uw antwoord op eerdere vragen, waarin u meedeelt een extern bureau opdracht te hebben gegeven een verkenning uit te voeren of, en zo ja onder welke voorwaarden nieuwe partijen bereid zijn om (delen van) de postvoorziening ten behoeve van Caribisch Nederland op zich te nemen, wat zijn hiervan de uitkomsten?2

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Welke alternatieven ziet u voor de gebrekkige dienstverlening van Nieuwe Post N.V.? Wat is de stand van zaken betreffende de besluitvorming inzake de verlenging van de postconcessie per 1 januari 2013? Op welke manier wordt de Kamer hierbij betrokken dan wel geïnformeerd?

Op basis van de Wet post BES, artikel 27a, lid 1, kan de concessie eenmaal worden verlengd voor een periode van maximaal 3 jaar. Ik ben voornemens de concessie slechts te verlengen voor een periode van maximaal 1 jaar tot 31 december 2013. In de tussentijd kan het proces plaatsvinden om de concessie zo spoedig mogelijk opnieuw te gunnen. Naar aanleiding van de bovengenoemde verkenning naar alternatieven kan een nieuwe partij 1 januari 2014 operationeel zijn en hopelijk al eerder. Ik zal uw Kamer informeren over de uitkomsten van dit gunningsproces.

Vraag 1

Welke milieu- en veiligheidsvoorschriften gelden voor de inrichting van NuStar Statia Terminals Docking facilities, die tonnen olie lekte die nu in de Oranjebaai van Sint Eustatius voor een milieu- en natuurramp zorgen? Hoe gaat u voorkomen dat unieke en kwetsbare natuur wordt bedreigd en vernietigd? Bent u bereid alles in het werk te stellen om vernietiging van koraalriffen te voorkomen?1

Tijdens het incident is een beperkte hoeveelheid olie in het mariene milieu terechtgekomen. NuStar is direkt begonnen de olie op te ruimen. Een groot deel van de olie is verdampt en opgelost. Op de kust van Saba zijn verspreid kleine deeltjes olierestanten aangespoeld. De verwachting is dat dit geen negatieve gevolgen heeft voor het ecosysteem. Op dit moment wordt er onderzoek gedaan naar de oorzaak van het incident.
De gevolgen van de maritieme operaties van NuStar worden gereguleerd op grond van de Wet maritiem beheer BES (Wmb BES) en de eilandelijke hinderverordening Sint Eustatius 1993. De Wmb BES valt onder mijn bevoegdheid. Bij het eilandbestuur is een vergunning op grond van de hinderverordening aangevraagd. Naar verwachting wordt deze vergunning in het voorjaar van 2013 afgegeven, mits aan de gestelde voorwaarden wordt voldaan. Ik ondersteun het eilandbestuur bij het tot stand komen van deze vergunning.
I&M investeert in de uitbreiding van oliebestrijdingsmateriaal in de regio.

Vraag 2

Wie draait op voor de kosten van schoonmaak en herstel van natuur en culturele waarde van het gebied? Wie draait op voor de kosten van extra inzet van personeel van Rijkswaterstaat? Hoeveel gaat NuStar daaraan bijdragen?

De veroorzaker van de olieverontreiniging (NuStar) is aansprakelijk gesteld voor alle gemaakte kosten alsmede voor het herstel van de opgetreden schade.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het heel onlogisch is om een dergelijke faciliteit voor olieopslag in een zo unieke en kwetsbare natuurlijke omgeving in te richten? Zou dit bedrijf op basis van de huidige regels een vergunning hebben gekregen?

De bestaande inrichting is sinds 1975 in het gebied gevestigd. Sinds de onderneming is overgenomen door NuStar, heeft het bedrijf geïnvesteerd in diverse milieuvoorzieningen. Op basis van vigerend beleid en richtlijnen is een maritieme vergunning verleend (zie vraag 1). Verder is het mijn verwachting dat de aangevraagde activiteiten op grond van de hinderverordening eveneens vergunbaar zullen zijn.

Vraag 4

Wie verzorgt toezicht en handhaving op de inrichting en hoe vaak heeft die dit afgelopen twee jaar plaatsgevonden?

Ik verzorg toezicht en handhaving op de regels van de Wmb BES. Het eilandbestuur is verantwoordelijk voor het toezicht op de vergunning op grond van de hinderverordening. Vanaf 10-10-2010 zijn er door Rijkswaterstaat meerdere controles uitgevoerd op grond van de Wmb BES, waaronder twee inspecties op locatie. Hierdoor is er zicht op de bedrijfsvoering van NuStar en de bijbehorende risico’s. De resultaten van de controles en inspectie hebben bijgedragen aan de totstandkoming van de vergunning.

Vraag 5

Welke middelen staan u ter beschikking om de olieopslag van NuStar te verplaatsen?

Deze vraag valt buiten de reikwijdte van mijn bevoegdheid en is een autonome bevoegdheid van het bestuurscollege van Sint Eustatius.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Overleg over regeling interlandelijk verkeer blijkt nooit te zijn begonnen»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de werkgroep die had moeten gevormd naar aanleiding van afspraken die zijn gemaakt op het eerste Koninkrijksoverleg en die zich had moeten buigen over het interlandelijk verkeer binnen het Koninkrijk, nog nooit heeft vergaderd?

Op de Koninkrijksconferentie in 2011 is afgesproken een werkgroep in te stellen die de problematiek van het interlandelijke verkeer van goederen en personen in kaart zou brengen. Nederland is voorzitter van deze werkgroep en heeft herhaaldelijk de andere landen uitgenodigd om de problematiek van het interlandelijke verkeer van goederen en personen in kaart te brengen. Tot nu toe heeft alleen Aruba op de uitnodigingen gereageerd. Mijn collega Spies en ik hebben de landen diverse malen aangesproken op het gebrek aan medewerking. Begin september heb ik nog een brief aan de betrokken ministers gezonden met het dringende verzoek om hun medewerking te verlenen. Ook op een daarop volgende uitnodiging heeft alleen Aruba gereageerd.
Curaçao en Sint Maarten hebben niet laten weten waarom zij geen gehoor geven aan de uitnodigingen. Ik vind het een onwenselijke situatie dat de werkgroep nog niet bijeen is gekomen en acht het van groot belang dat de afspraken die tijdens de Koninkrijksconferentie zijn gemaakt ook worden nagekomen. Het is echter niet meer aan het demissionaire kabinet een andere lijn te kiezen. Dat wordt overgelaten aan het nieuwe kabinet.

Vraag 3

Is het voorts waar dat Curaçao en Sint Maarten niet bereid zijn om deel te nemen aan een werkgroep over het interlandelijk verkeer binnen het Koninkrijk? Kunt u aangeven wat voor reden zij hiervoor aangeven? Zo nee, wat is dan de reden dat de werkgroep nog niet heeft vergaderd?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat voor gevolgen heeft volgens u het nu al breken van de tijdens het eerste Koninkrijksoverleg gemaakte afspraken door Curaçao en Sint Maarten? Heeft het overleg toekomst wanneer afspraken niet worden nagekomen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Deelt u de mening dat wanneer tijdens het Koninkrijksoverleg gemaakte afspraken niet na worden gekomen, Nederland voortaan alleen bilateraal afspraken maakt met landen die zich wel aan afspraken houden? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Deelt u de mening dat wanneer Curaçao en Sint Maarten weigeren mee te werken om tot een regeling voor interlandelijk verkeer in het Koninkrijk te komen, Nederland zelf een dergelijke regeling moet maken zoals voorgesteld in de initiatiefwet regulering vestiging van Nederlanders uit Aruba, Curaçao en Sint Maarten in Nederland2? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Kent u het bericht «Vrees voor fraude bij MAAPP»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe heeft het kunnen gebeuren dat een bedrag van 60 000 euro subsidiegeld in rook is opgegaan? Op welke wijze wordt toezicht gehouden op organisaties die dit soort subsidies ontvangen? Bent u bereid het toezicht te verbeteren nu weer blijkt dat dit tekortschiet?

De subsidie is verstrekt op basis van een projectvoorstel. Bij de subsidieverstrekking is, zoals gebruikelijk is, aangegeven dat na afloop van de subsidieperiode zowel inhoudelijk als financieel verantwoording moet worden afgelegd. Het niet juist of niet volledig besteden van middelen leidt altijd tot een beschikking tot terugvordering.
De onttrekkingen aan de rekening van MAAPP door de (oud) voorzitter hebben buiten het zicht van de rest van het bestuur plaats gevonden. Meer toezicht vanuit het Ministerie had dit niet kunnen voorkomen.

Vraag 3

Kunt u garanderen dat het verdwenen bedrag tot op de laatste cent aan de Nederlandse belastingbetaler wordt terugbetaald? Zo neen, waarom niet?

Op basis van het te verantwoorden deel van de subsidie wordt het definitieve subsidiebedrag vastgesteld. Het Ministerie zal de niet juist bestede middelen terugvorderen bij MAAPP. MAAPP heeft aangegeven een deurwaarder te zullen inschakelen om dit bedrag te verhalen.

Vraag 4

Welke maatregelen worden er tegen genoemde vereniging en / of de frauderende perso(o)n(en) genomen? Is er inmiddels sprake van aangifte tegen en / of vervolging van de mogelijke dader(s)? Zo neen, waarom niet?

Het bestuur van MAAPP heeft aangegeven de voorzitter inmiddels te hebben geschorst en heeft ook aangifte gedaan. De politie stelt een onderzoek in.

Vraag 5

Kunnen individuele medewerkers aangesproken worden op het terug te vorderen bedrag nu de organisatie al te kennen heeft gegeven niet voldoende geld in kas te hebben om het verschuldigde bedrag te kunnen terugbetalen? Zo neen, waarom niet? Kan tevens worden toegezegd dat de MAAPP in de toekomst nooit meer een cent subsidie zal ontvangen?

Het Ministerie en het MAAPP bestuur proberen de zaak zo snel mogelijk af te handelen. Het MAAPP bestuur verleent hierbij volledige medewerking. Mocht blijken dat de middelen niet volledig verhaald kunnen worden dan zullen nadere stappen overwogen worden.
Hoewel het huidige MAAPP bestuur niets te verwijten valt zijn er geen nieuwe subsidieverstrekkingen aan MAAPP voorzien.

Vraag 1

Kent u het bericht «Schotte koopt stemmers om»?1

Ja

Vraag 2

Herinnert u zich eerdere vragen over soortgelijke geruchten over het kopen van stemmen tijdens de verkiezingen op Curaçao en Sint Maarten in augustus en september 2010?2

Ja

Vraag 3

Deelt u de mening dat er door geruchten over het kopen van stemmen in ruil voor geld, laptops en Blackberry’s twijfels kunnen ontstaan over de rechtmatigheid van de verkiezingen en de uitslag daarvan? Bent u bezorgd over het verloop van de verkiezingen op Curaçao?

De verantwoordelijkheid voor de wijze waarop de verkiezingen worden georganiseerd ligt bij het landsbestuur van Curacao, niet bij de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Vraag 4

Op welke wijze wordt er momenteel toezicht gehouden op het rechtmatige verloop van verkiezingen op Aruba, Curaçao en Sint Maarten? Welke rol speelt het Koninkrijk wat dit betreft? Zijn er internationale waarnemers op de eilanden? Zo ja, wat is hun rol? Welke interne regels hanteren Aruba, Curaçao en Sint Maarten om de rechtmatigheid van verkiezingen te waarborgen?

Het kiesrecht in Aruba, Sint Maarten en Curaçao is geregeld in de kiesverordeningen en kiesreglementen van deze autonome landen binnen het Koninkrijk. Wat betreft het toezicht in Curaçao is in augustus door de toenmalige regering een hoofdstembureau geïnstalleerd, waarvan de samenstelling breed in de Curaçaose samenleving als evenwichtig werd ervaren. Volgens mediaberichten achtte dit hoofdstembureau aanvankelijk het betrekken van buitenlandse waarnemers niet noodzakelijk. Het onlangs geïnstalleerde interim-kabinet heeft recent besloten alsnog te proberen om buitenlandse waarnemers bij het verkiezingsproces te betrekken. Het Koninkrijk heeft in het toezicht op het verloop van verkiezingen geen rol. De landen zijn autonoom en zelf verantwoordelijk voor het waarborgen van de democratische rechtsorde en er voor zorg te dragen dat verkiezingen ordelijk en rechtmatig verlopen.

Vraag 5

Herinnert u zich de aanbevelingen van de Commissie Rosenmöller met betrekking tot de partijfinanciering op Curaçao? In hoeverre zijn deze aanbevelingen overgenomen door de regering van Curaçao? In hoeverre is er werk gemaakt van het implementeren van deze aanbevelingen? Wat is momenteel de stand van zaken?

Ja. De aanbevelingen over partijfinanciering in Curaçao die zijn opgenomen in het rapport van de Commissie Rosenmöller zijn voor zover mij bekend niet door het vorige kabinet van Curaçao overgenomen. Wel heeft de vorige regering Transparency International verzocht om een onderzoek uit te voeren. Een onderdeel van dit assessment is partijfinanciering. De toenmalige regering van Curaçao heeft eerder in een brief gesteld dat de conclusies van het onderzoek als startpunt zal dienen voor «een traject van verbetering op alle noodzakelijke aspecten».

Vraag 6

Welke rol ziet u voor het Koninkrijk om de rechtmatigheid van verkiezingen binnen het Koninkrijk te waarborgen? En welke rol ziet u voor het Koninkrijk om ervoor te zorgen dat de aanbevelingen van de Commissie Rosenmoller met betrekking tot partijfinanciering geïmplementeerd worden? Deelt u de mening dat het hier gaat om het waarborgen van deugdelijk bestuur en dat dit valt onder artikel 43 van het Statuut van het Koninkrijk? Welke stappen gaat u nemen om ervoor te zorgen dat het Koninkrijk haar verantwoordelijkheden in dezen naar behoren vervult?

Curaçao is als autonoom land zelf verantwoordelijk voor het naleven van de democratische beginselen, waaronder het houden van deugdelijke verkiezingen. Van bemoeienis van het Koninkrijk is in beginsel geen sprake. Dit geldt ook voor uw vraag met betrekking tot de partijfinanciering. De Commissie Rosenmöller heeft een gemis aan transparantie in de Landsverordening partijfinanciering onderkend en opgemerkt dat dit kan leiden tot speculaties over de herkomst van de financiën van politieke partijen. Het rapport «Doe het Zelf» beveelt een aanpassing van de landsverordening aan. Het is aan de regering van Curaçao te beoordelen of zij een aanbeveling overneemt. Zie ook het antwoord op vraag 5.

Vraag 7

Bent u van mening dat momenteel voldoende gewaarborgd is dat er binnen het gehele Koninkrijk rechtmatige verkiezingen plaatsvinden? Zo ja, kunt u dit, in het licht van de geruchten op Curaçao, nader toelichten? Zo niet, welke stappen gaat u nemen om ervoor te zorgen dat rechtmatige verkiezingen binnen het Koninkrijk wel voldoende gewaarborgd zijn?

In dezelfde lijn als de antwoorden op vraag 3 en vraag 6 merk ik op dat de landen binnen het Koninkrijk zelf verantwoordelijk zijn voor het naleven van de democratische beginselen en dus ook voor de rechtmatigheid van verkiezingen.

Vraag 8

Wilt u deze vragen beantwoorden voor dinsdag 9 oktober 2012 12:00 uur?

Ja.

Vraag 1

Is het u bekend dat de uitzendingen van de Wereldomroep voor de Antillen vandaag stoppen?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat veel bewoners van de BES-eilanden2 behoefte hebben aan een Nederlandse Publieke Omroep die de taak van de Wereldomroep kan overnemen?

Mij is bekend dat er zorgen bestaan over de nieuwsvoorziening op de Cariben vanwege het beëindigen van enkele taken van de Wereldomroep. Deze zorgen zijn mijns inziens ongegrond, omdat de landelijke publieke omroep verantwoordelijk wordt voor een mediavoorziening voor de Caribische eilanden. Bij de uiteindelijke vormgeving van deze taak is rekening gehouden met de wensen van de Kamer (TK 2011–2012, 32 033, nr.3.

Vraag 3

Wilt u bevorderen dat op Bonaire, Sint Eustatius en Saba een nieuwe Nederlandse regionale omroep kan gaan zorgen voor de broodnodige informatievoorziening?

Het kabinet heeft gekozen voor een mediavoorziening door de landelijke publieke omroep voor de Caribische eilanden. Deze voorziening zal zich richten op een wederkerige relatie tussen omroepen in Nederland en omroepen in de Caraïben. Er bestaan geen plannen voor een regionale omroep voor de Caribische eilanden. Dit sluit niet uit dat op enig moment op de Caribische eilanden initiatieven kunnen ontstaan voor een eigen publieke mediavoorziening. Of die er komt is aan de eilanden zelf.

Vraag 1

Weet u van de vervolging door het Hof van Justitie van de Bonairiaanse gedeputeerde Burney El Hage en de oud-bestuurder Ramoncito Booi voor onder andere hypotheekfraude en valsheid in geschrifte?

Vraag 2

Deelt u de mening dat gedeputeerde El Hage op non-actief moet worden gesteld tijdens het strafonderzoek? Zal er een tijdelijke vervanger worden aangesteld? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Heeft u aanwijzingen dat er sprake is van corruptie op andere niveaus van het eilandbestuur op Bonaire? Is hier onderzoeken naar gedaan? Zo ja, bent u van mening dat er actie moet worden ondernomen om de corruptie terug te dringen?

Vraag 4

Kunt u aangeven wat de stand van zaken is van het project tot versterking van het lokale bestuur? Kunt u hierbij aangeven wat de rol van de Rijksvertegenwoordiger is?

Vraag 1

Is het waar dat op Bonaire mensen worden opgeroepen om niet te stemmen tijdens de komende Tweede Kamerverkiezingen? Is het waar dat Bonaireaanse burgers zelfs onder druk worden gezet om hun stembiljet in te leveren?

Er zijn op Bonaire, maar ook op Saba en Sint Eustatius, groepen actief die de inwoners oproepen om niet te stemmen bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer op 12 september. Deze groepen zijn kritisch ten aanzien van het proces van staatskundige vernieuwing en stellen dat de inwoners van Caribisch Nederland amper invloed hebben op de samenstelling van de Tweede Kamer. Ook zijn zij kritisch over de geringe bereidheid van de Nederlandse politieke partijen om campagne te voeren in Caribisch Nederland. In Bonaire is men bij de kiezers langs gegaan met de oproep niet aan de verkiezing deel te nemen en als blijk daarvan de stempas in te leveren door deze in een soort stembus te deponeren. Overigens staat het kiezers vrij om al dan niet aan de stemming deel te nemen en kan een kiezer zijn ontevredenheid over de stemming ook tot uitdrukking brengen door een blanco stem of bewust ongeldige stem uit te brengen.

Vraag 2

Welke maatregelen hebt u genomen om deze eerste Tweede Kamerverkiezingen in Caribisch Nederland succesvol te laten verlopen?

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft een aparte voorlichtingscampagne gevoerd om de kiezers in Caribisch Nederland te informeren over de Tweede Kamerverkiezing. In het kader van deze campagne is er informatie geplaatst op de website van de Rijksdienst voor Caribisch Nederland (http://www.rijksdienstcn.com), zijn er tv- en radiospotjes uitgezonden, advertenties geplaatst in diverse dagbladen en is er een speciale informatiekrant huis aan huis verspreid. De campagne is gevoerd onder de slogan «de Tweede Kamer: ook voor u van belang». De campagne is gevoerd in het Nederlands, Papiaments en Engels, de gebruikelijke talen in Caribisch Nederland. Daarnaast heeft het commissariaat voor de Media, net als in Nederland zendtijd beschikbaar gesteld aan de politieke partijen die aan de Tweede Kamerverkiezingen deelnamen. Tot slot is een handleiding beschikbaar gesteld aan de eilandsbesturen en de afdelingen burgerzaken met het oog op de organisatorische voorbereidingen. Overigens is aan hen ook alle informatie verstrekt die aan Nederlandse gemeenten wordt verstrekt in het kader van de voorbereidingen voor de verkiezingen zoals instructies voor stembureauleden en iconenposters voor in de stemlokalen en stemhokjes. Daarnaast heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de stempassen in Nederland laten produceren alsook de stembiljetten en kandidatenlijsten. Het bleek namelijk niet mogelijk deze lokaal drukken. De stempassen zijn wel lokaal gepersonaliseerd.

Vraag 3

Zijn er u andere incidenten rond het verkiezingsproces bekend? Zo ja, welke? Is er inmiddels zicht op wie zich aan genoemde activiteiten schuldig hebben gemaakt?

Er zijn geen andere incidenten bekend. Zoals onder vraag 1 is aangeven gaat het om burgers die zich ook eerder tegen de staatskundige vernieuwingen hebben uitgesproken.

Vraag 4

Wat heeft u in de afgelopen periode precies gedaan om de bewoners van Caribisch Nederland te doordringen van het belang om toch vooral hun stem uit te brengen? Wanneer is u voor het eerst ter ore gekomen dat mensen onder druk zijn gezet om hun stempas in te leveren? Wat heeft u precies ondernomen om deze malversaties te voorkomen en te bestrijden?

Zie voor het eerste deel van de vraag het antwoord op vraag 2. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is op dinsdag 11 september geïnformeerd over de acties op Bonaire om stempassen in te zamelen. In overleg met de Rijksvertegenwoordiger is nog diezelfde dag door de Rijksvertegenwoordiger contact gelegd met de gezaghebber en is een gezamenlijke verklaring uitgegeven waarbij er op is gewezen dat hier mogelijk sprake is van een strafbaar feit (voor de verklaring zie http://www.rijksdienstcn.com/nieuws/278/dwingen-tot-afgifte-stempas-strafbaar.html) . Ook is het openbaar ministerie geïnformeerd. Verder is aan de stembureauvoorzitters geadviseerd extra alert te zijn op niet volledig ingevulde volmachten. Tot slot heeft de gezaghebber er op toegezien dat kiezers op de dag van de stemming ongehinderd hun stem kunnen uitbrengen door beveiligingsbeambten bij de stemlokalen te laten surveilleren.

Vraag 5

Bent u bereid om alsnog en onmiddellijk actie te ondernemen en burgers op te roepen om toch hun stem uit te brengen? Zo nee, waarom niet?

Ik meen dat adequate actie is ondernomen en dat daarmee dit soort incidenten in de toekomst kunnen worden voorkomen.

Vraag 6

Welke maatregelen neemt u zich voor om dit soort incidenten in het vervolg te voorkomen?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de artikelen «10 miljoen extra in rioleringsproject» en «Atsma: «Bonaire niet alleen laten opdraaien voor energieprobleem»»?1

Ja. Ja, voor een uitgebreide toelichting verwijs over de energieprijzen verwijs ik naar de antwoorden van de Minister van EL&I op de Kamervragen van het lid Van Gent (kenmerk 2012Z15032), de leden Bosman en Leegte (kenmerk 2012Z15060) en het lid Hachchi (kenmerk 2012Z15066). Ik beperkt mij derhalve tot het beleidsterrein drinkwater en afvalwater waarvoor ik eindverantwoordelijk ben.
Als gevolg van diverse ontwikkelingen rond de tariefstelling van drinkwater en het achterwege blijven van kostendekkende indexering van de drinkwatertarieven zullen – zonder steun van EL&I en I&M – de energie- en drinkwatertarieven per omgaande respectievelijk met 50% en 60% stijgen. Dat zou betekenen dat huishoudens op Bonaire – waarvan het gemiddeld besteedbaar inkomen per huishouden al minder dan de helft van het Nederlandse niveau bedraagt – voor drinkwater per kuub meer dan 4 keer zoveel als een gezin in Nederland moeten betalen. Dit is voor de meeste huishoudens en bedrijven op Bonaire onbetaalbaar en zal ook risico’s voor de volksgezondheid met zich meebrengen. Ook een verhoging van de energiepriizen heeft directe gevolgen voor de exploitatiekosten van afvalwaterzuivering en de hoogte van de rioolheffing.
Door het bestuurscollege van Bonaire, Rijksvertegenwoordiger en het Ministerie van Binnenlandse Zaken is aan mijn collega van EL&I en mij verzocht om in de wet vast te leggen dat de energie- en drinkwatertarieven en rioolheffing op een efficiënte, kostendekkende en betaalbare wijze tot stand komen. Naar verwachting zal dit wetgevingstraject – dat door het Ministerie van Binnenlandse Zaken wordt gecoördineerd – enige tijd vergen. Vooruitlopend daarop zijn EL&I en I&M – onder strikte voorwaarden – bereid om een maximale overbruggingsbijdrage van respectievelijk € 5,5 miljoen en € 2,3 miljoen bij te dragen om de tariefstijging te beperken tot 15 – 20%. Deze bijdrage komt uit de eigen begroting van de ministeries (zie ook antwoord op vraag 6).

Vraag 2

Is het waar dat u heeft aangekondigd dat Bonaire niet alleen zal opdraaien voor een oplossing van het energieprobleem op Bonaire? Zo ja, kunt u uitgebreid toelichten hoe u eventuele Nederlandse steun ziet en hoeveel geld dit gaat kosten? Uit welk fonds zal dit geld beschikbaar worden gesteld?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het energieprobleem geheel te wijten is aan wanbeleid bij het Bonairiaanse overheidsbedrijf WEB? Zo ja, deelt u de mening dat het bestuur van Bonaire als eerste verantwoordelijk is om het energieprobleem op te lossen? Zo nee, waarom niet?

Nee. WEB kon zich niet vinden in de manier waarop Ecopower de prijs van de elektriciteitsproductie berekende, onder andere ten aanzien van de doorberekening van (gestegen) kosten voor de inkoop van olie, en betaalde derhalve de door Ecopower gevraagde prijs maar ten dele. Dat was de kern van het geschil tussen beide partijen.
Op dit moment geldt de wet Elektriciteitsconcessies BES. Het bestuurscollege WEB is op grond van de wet bevoegd om de tarieven voor de levering van elektriciteit vast te stellen. Sinds juli 2010 zijn de tarieven niet meer aangepast. WEB verkeerde in de veronderstelling was dat het bedrijf niet het volledige tarief hoefde te betalen dat door Ecopower in rekening werd gebracht. Hierdoor ontstond een situatie van een tariefstelling die lager is dan de werkelijke kosten.
De bestuurscolleges van de BES-eilanden hebben daarom zelf aan het ministerie van EL&I gevraagd om medewerking te verlenen aan de totstandkoming van een nieuw regulerend kader.

Vraag 4

Is het waar dat Nederland € 10 miljoen extra beschikbaar stelt voor het Bonairiaanse rioleringsproject?

Ja. Het gaat hier overigens om een geanticipeerde bijdrage die in lijn is met de toezegging aan de Eerste Kamer, de garantstelling uit 2008 van Nederland voor het project en daaruit voortvloeiend de verwachtingen van de Europese Commissie inzake de Nederlandse rol.

Vraag 5

Kunt u aangeven waarom er € 10 miljoen extra nodig is om het project af te ronden terwijl het project al ruim € 35 miljoen heeft gekost? Is deze uitgave verantwoord terwijl er in Nederland sprake is van grote bezuinigingen?

De totale kosten van het project in het kader van het 9de Europese Ontwikkelingsfonds bedragen € 24,5 miljoen, waarvan I&M € 5 miljoen bijdraagt en de Europese Commissie € 19,5 miljoen. Het betreft een project waarin – naast het behouden van het koraal en het lokale duiktoerisme – ook de eerste projectmatige samenwerking tussen de Europese Commissie en Nederland in Caribisch Nederland centraal staat. Nederland heeft zich in 2008 garant gesteld voor het project. Voor de oplevering van het project is het noodzakelijk dat tijdig aansluitingen worden gerealiseerd zodat afvalwater in het riool- en zuiveringsysteem komt.
Daar het hier gaat om bestaande bebouwing zijn de eenmalige aansluitkosten voor het bedrijfsleven en huishoudens onevenredig hoog. Deze kosten komen bovenop de tariefstijging voor energie en drinkwater, alsmede de rioolheffing die nog wordt ingevoerd (zie antwoord op vraag 2).
Voor vele huishoudens zijn deze kosten onbetaalbaar. In sommige gevallen zou dit investeringen van enkele tonnen vergen en tot faillissement van bedrijven leiden. In antwoord op vragen tijdens de behandeling van de Wet VROM BES in de Eerste Kamer heb ik daarom toegezegd mij – in samenwerking met andere verantwoordelijke departementen – ervoor in te spannen dat de rioolheffing en de aansluitkosten betaalbaar zullen zijn. Door deze bijdrage in de aansluitkosten wordt voorkomen dat financiële schade ontstaat aan het riool- en zuiveringssysteem. Deze schade kan oplopen tot € 24,5 miljoen als het systeem door het ontbreken van afvalwater begin 2013 letterlijk droog komt te staan. Bovendien wordt daarmee voldaan aan de garantstelling en verplichtingen jegens de EC die in het kader van de financieringsovereenkomst zijn aangegaan.

Vraag 6

Kunt u aangeven uit welke fondsen de uitgave van € 10 miljoen euro beschikbaar wordt gesteld? Betekent deze uitgave dat er in Nederland extra bezuinigd zal moeten worden?

De uitgave ten behoeve van de aansluitingen wordt beschikbaar gesteld uit budgetten van programma’s die ten opzichte van de oorspronkelijke planning vertraagd zijn. Het betreft de dossiers «Basisregistratie Grootschalige Topografie» en «Nota Ruimte projecten». De betalingen van deze projecten zullen in de komende jaren plaatsvinden. Er hoeft vanwege de betaling voor het rioleringsproject niet extra bezuinigd te worden in Nederland.

Vraag 1

Kent u het bericht dat de kusten van Curaçao, waaronder het natuurgebied Jan Kok, door een lekkende tank op de naburige olie-overslagplaats Bullenbaai besmeurd zijn met olie?

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat er al een week lang olie weglekt, maar dat er door de exploitant Petroleos de Venezuela S.A. (PdVSA) pas actie is ondernomen toen de milieuorganisatie Stichting Schoon Milieu op Curaçao aan de bel trok?

Op 18 augustus is ontdekt dat er op de vestiging van PdVSA aan de Bullenbaai een hoeveelheid olie was gelekt, die een olievlek op zee veroorzaakte. Een deel van deze olie is in de dagen daarna het natuurgebied Jan Kok binnengestroomd. De minister-president van Curaçao heeft bekend gemaakt dat hij een onderzoek heeft gelast naar de gang van zaken.
PdVSA heeft in een persverklaring laten weten dat het verwerkingsproces na ontdekking van het incident op 18 augustus meteen is stilgelegd en dat de haveninspectie werd ingelicht. Op 19 augustus heeft volgens de verklaring de haveninspectie de locatie Bullenbaai geïnspecteerd. Op 22 augustus heeft PdVSA een onderzoeksteam naar het gebied gestuurd. Op dezelfde dag kreeg PdVSA een melding van iemand die olie had ontdekt bij Jan Kok. Een inspecteur van het ministerie van Gezondheid heeft vervolgens op 23 augustus het gebied bezocht, maar kon niet overal bij omdat een deel van het terrein in handen is van particulieren. Nadat er een vergunning voor de toegangsverlening was verstrekt kon op 24 augustus een indicatie worden gemaakt van de vervuiling. PdVSA begon op 25 augustus met de schoonmaakactie bij Jan Kok, waarbij vrijwilligers zich hebben aangesloten.

Vraag 3

Wat is de omvang van deze olieramp? Is de PdVSA daadwerkelijk de veroorzaker van deze olieramp? Wat is er waar van het gerucht van een interne bron dat men bij de sedimentatie van de olie «vergeten» is een kraan dicht te draaien, waardoor niet alleen water maar ook olie is geloosd? Is er, met andere woorden, opzet in het spel?

Dat kan ik niet beoordelen. Het door de Minister-president van Curaçao aangekondigde onderzoek zou hier mogelijk meer duidelijkheid over kunnen geven.

Vraag 4

Deelt u de mening dat deze olieramp aantoont dat de PdVSA allerminst de zorgvuldigheidsnormen in acht neemt die, gezien het belang en de kwetsbaarheid van de omgeving, hoogst noodzakelijk is?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Is er volgens u sprake van een onomkeerbare situatie, waardoor het in het kader van de waarborgfunctie noodzakelijk is dat de Koninkrijksregering ingrijpt om beschermende maatregelen te treffen? Zo nee, waarom niet en wat bent u dan voornemens te doen?

Voor zover de gegevens nu strekken lijkt er geen sprake van een onomkeerbare situatie en betreft het een incident. De olievlek bedreigt op dit moment geen andere kuststreken en de smalle watergang tussen de zee en het natuurgebied Jan Kok is afgesloten. Curaçao is een autonoom land binnen het Koninkrijk. Het is daarom aan de regering van Curaçao om leiding te geven aan verdere indamming van de vervuiling en de opruimwerkzaamheden. Het is tevens aan de regering van Curaçao en PdVSA om passende maatregelen te nemen opdat incidenten in de toekomst worden voorkomen.

Vraag 6

Deelt u de mening dat de maat met de PdVSA, ook met het oog op de ervaringen met de ISLA raffinaderij, vol is?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het besluit van de voorzitter van de Staten van Curaçao om de openbare vergaderingen van de Staten van Curaçao voor onbepaalde tijd (volgens sommige berichten tot na de verkiezingen) te schorsen?

Volgens de media heeft de voorzitter van de Staten van Curaçao de openbare plenaire vergadering van de Staten tot nader order uitgesteld en op een persconferentie direct daarna aangekondigd de Staten tot aan de verkiezingen niet meer plenair bijeen te zullen roepen. Recent heeft de statenvoorzitter ontkend dit gezegd te hebben, maar feit is dat er tot nu toe geen plenaire vergaderingen zijn geweest en deze zijn voor de komende weken ook niet uitgeschreven.

Vraag 2

Is dit besluit in overeenstemming met de wens van de meerderheid van de Staten van Curaçao of wordt de wens van die meerheid van de Staten van Curaçao hier juist ernstig genegeerd?

Op 28 augustus jl. hebben twaalf leden van de Staten van Curaçao in een brief aangegeven dat zij de gang van zaken «onaanvaardbaar, in strijd met de ongeschreven regels van het hier te lande geldend staatsrecht en aldus in strijd met de beginselen van onze democratische rechtstaat» achten. Zij verzoeken de Gouverneur van Curaçao op de kortst mogelijke termijn een raadplegingsronde te starten met als doel een interim-kabinet te vormen.
Donderdag 30 augustus jl. heeft de Gouverneur van Curaçao mr. C.M. Grüning en mr. R.P. Koeijers om een advies verzocht, alvorens hij besluit over het verzoek van de twaalf Statenleden om een interim-kabinet samen te stellen. Dit aangezien er «in zekere zin sprake is van een patstelling tussen bestuur en parlement». De heren Grüning en Koeijers is gevraagd uiterlijk 5 september 2012 het advies uit te brengen.

Vraag 3

Op basis van welke landsverordening dan wel welk artikel uit welke specifieke landsverordening of op basis van welk artikel uit het reglement van orde van de Staten van Curaçao is een dergelijk besluit van de voorzitter van de Staten, waarbij de wens van de meerderheid kennelijk ernstig wordt geschoffeerd, mogelijk?

Het voor onbepaalde tijd opschorten van Statenvergaderingen is in strijd met het Reglement van Orde van de Staten van Curaçao en vindt, voor zover ik kan nagaan, ook geen basis in enige andere landsverordening.

Vraag 4

Deelt u de opvatting dat, hoewel het hier gaat om een interne aangelegenheid van het land Curaçao, het functioneren van de (parlementaire) democratie in een land binnen het Koninkrijk ernstig in het geding is?

Het gaat hier inderdaad om een interne aangelegenheid van een autonoom land binnen het Koninkrijk.
Onduidelijk is wanneer de Staten weer bijeen zullen komen. Het besluit van de voorzitter van de Staten kan er toe leiden dat de Staten tot aan de verkiezingen niet meer bijeenkomen. In dat geval zijn de Staten ook niet in de gelegenheid eventuele begrotingswijzigingen vast te stellen naar aanleiding van de aanwijzing van de Koninkrijksregering. Bovendien zou het betekenen dat de Staten tevens hun controlerende functie ten opzichte van de regering verliezen. Het hoeft geen betoog dat dit uit democratisch oogpunt een zorgelijke en onwenselijke situatie is.

Vraag 5

Acht u het acceptabel dat er binnen het Koninkrijk landen zijn, waar het functioneren van de parlementaire democratie door een minderheid wordt geblokkeerd?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Welke betekenis heeft het niet functioneren van de Staten van Curaçao voor de betrekkingen tussen landen binnen het Koninkrijk en in het bijzonder tussen Nederland en Curaçao?

Zoals hierboven reeds vermeld, heeft de Gouverneur van Curaçao de heren Grüning en Koeijers om een advies verzocht, alvorens hij besluit over het verzoek van de twaalf Statenleden om een interim-kabinet samen te stellen. Het is primair aan het land Curaçao om de «impasse tussen bestuur en parlement» te doorbreken. Nederland wacht de ontwikkelingen af.

Vraag 7

Bent u bereid hier, op welke wijze dan ook, betekenis aan te geven of met andere woorden: bent u bereid om, analoog aan vergelijkbare situaties tussen Nederland en landen buiten het Koninkrijk, stappen te zetten ten aanzien van Curaçao?

Zie antwoord op vraag 6.

Vraag 8

Wilt u deze vragen uiterlijk 7 september aanstaande beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Heeft u kennis genomen van de TV-uitzendingen1 over kinderrechten in Nederland die de IKON deze zomer heeft uitgezonden, waarbij de laatste drie afleveringen (van 9, 16 en 23 augustus) over kinderen in Caribisch Nederland gingen? Herinnert u zich de aangenomen motie over de kinderrechten binnen het Koninkrijk?2

Ja, ik heb kennisgenomen van de TV-uitzendingen en ja, ik herinner mij de motie over kinderrechten.

Vraag 2

Heeft u contact met UNICEF (Nederland) over het onderzoek «Koninkrijkskinderen» dat zij verricht naar de situatie waarin de kinderen op deze eilanden opgroeien, en de uitdagingen die deze kinderen en hun ouders daarbij tegenkomen?

Er is ambtelijk contact met UNICEF (Nederland) over het onderzoek.

Vraag 3

Erkent u de volledige verantwoordelijkheid voor de verwezenlijking van kinderrechten op de eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba conform het VN-Kinderrechtenverdrag? Zo ja, op welke wijze geeft u hier uitvoering aan? Bent u, conform de motie, met Curaçao, Sint Maarten en Aruba in overleg getreden om tot een gemeenschappelijke ontwikkeling en uitvoering van wetgeving en beleid, kennisuitwisseling, technische ondersteuning en kinderbescherming te komen? Zo ja, op welke wijze heeft u hier aan voldaan? Zo nee, waarom niet?

Het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) ligt aan de basis van de missie van het jeugdbeleid in Caribisch Nederland, die samen met de jeugdorganisaties en bestuurders in Caribisch Nederland is vastgesteld. De missie voor de jeugdzorg in Caribisch Nederland luidt als volgt: «Elk kind moet gezond en veilig en met plezier kunnen opgroeien, zijn talenten kunnen ontwikkelen, goed voorbereid zijn op de toekomst en leren zelf ook een bijdrage te leveren aan de maatschappij».
Op basis van deze missie is, gezien de gezamenlijke verantwoordelijkheid van Rijksoverheid en de openbare lichamen voor een goed functionerend stelsel van preventieve voorzieningen, jeugdzorg, jeugdbescherming en jeugdreclassering, wederom samen met verantwoordelijke partijen binnen de openbare lichamen van Bonaire, St. Eustatius en Saba, per eiland een plan gemaakt wat de eerste concrete uitvoeringsresultaten zouden moeten zijn. Dit plan betrof zowel preventie (een Centrum voor Jeugd en Gezin, verbetering jeugdgezondheidszorg, verbetering naschoolse opvang en vrijetijdsvoorzieningen) als jeugdzorgvoorzieningen en verbetering van de jeugdbescherming. Dit plan is vanaf 2009 uitgevoerd en de basisvoorzieningen zijn inmiddels gerealiseerd. De komende jaren vergt borging en kwaliteitsverbetering nog heel veel aandacht. Zo is recent op Bonaire, St. Eustatius en Saba een startconferentie gehouden over de aanpak van kindermishandeling. Vanuit de VWS-begroting is hiervoor structureel 3,5 mln. extra beschikbaar gesteld.
Zoals is vermeld in de brief van 23 januari 2012 (2011–2012, 33 000-IV, nr 55) is ieder land in het Koninkrijk zelf verantwoordelijk voor het beschermen van kinderrechten zoals dat is vastgelegd in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Met in inachtneming van deze eigen verantwoordelijkheid en gelet op de visie van Nederland op de samenwerking binnen het Koninkrijk ondersteunt de Nederlandse regering de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten, binnen het Koninkrijk op het gebied van de kinderrechten onder meer door middel van de samenwerkingsprogramma’s. Het gaat dan bijvoorbeeld om leerplicht, het tegengaan van schooluitval, leerlingenzorg, actieve betrokkenheid van ouders bij het onderwijs van hun kinderen, maar ook om armoedebestrijding, opvoedingsondersteuning, sport en verbetering van wijken. Daarnaast ondersteunt de Nederlandse Vertegenwoordiging in Aruba, Curaçao en Sint Maarten specifieke (kleine) subsidieaanvragen, onder meer op het gebied van kinderrechten.

Vraag 4

Hoe verhoudt deze verantwoordelijkheid krachtens het VN-Kinderrechtenverdrag zich tot het onderscheid dat op veel punten wordt gemaakt – op basis van het Statuut en de WOLBES en het bestuurlijk akkoord – en dat direct invloed heeft op de toegang van kinderen en gezinnen tot basisvoorzieningen (zoals kinderbijslag)?

Voor Caribisch Nederland is gekozen voor maatwerk om rekening te houden met de bijzondere omstandigheden van de eilanden. Een belangrijk voorbeeld is de keuze voor de dollar in plaats van de euro. Ook bijvoorbeeld op het terrein van de zorg zijn specifieke oplossingen gekozen passend bij de lokale situatie. Discussies over gelijke behandeling worden vooral gevoerd in het kader van sociale voorzieningen zoals uitkeringen, kindertoeslag en huursubsidie. Het pakket aan regelgeving moet echter in zijn totaliteit worden beoordeeld. Zo is er gekozen voor een relatief simpel fiscaal stelsel met een hoge belastingvrije voet, een relatief lage vlaktax, maar dan ook geen compensaties via toeslagen en subsidies.

Vraag 5

Is dit onderscheid in overeenstemming met de Nederlandse Grondwet (art. 1) en het VN-Kinderrechtenverdrag (art. 2)?

Artikel 2 van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (alle rechten gelden voor alle kinderen) en artikel 1 van de Grondwet regelt dat gelijke gevallen gelijk worden behandeld. Voor Caribisch Nederland is er echter dikwijls geen sprake van gelijke behandeling omdat er geen sprake is van gelijke gevallen gezien de bijzondere omstandigheden op de eilanden en de regio waar zij zich bevinden. Ten aanzien van de eilanden is gekozen voor maatwerk, in veel gevallen op expliciet verzoek van de eilandbesturen zelf.

Vraag 6

Op welke manier organiseert u – als coördinerend minister – de contacten tussen de vakministeries, om te waarborgen dat alle rechten van kinderen op de BES-eilanden worden gewaarborgd conform het VN Kinderrechtenverdrag?

Binnen de constructie waarvoor de wetgever heeft gekozen, is geen sprake van een coördinerende bewindspersoon. Sinds 10-10-10 zijn de individuele bewindspersonen ieder voor hun eigen beleidsterreinen in Caribisch Nederland verantwoordelijk. Net als zij dat zijn voor het Europese deel van ons land. De Nederlandse regering heeft het stokje overgenomen van de Nederlands-Antilliaanse regering en de Nederlandse ministeries dat van de Nederlands-Antilliaanse ministeries. In Den Haag beschikt ieder ministerie over een coördinator Caribisch Nederland. Deze heeft kennis van de eilanden en onderhoudt primair het contact met de vooruitgeschoven post van hun ministerie en met het eilandbestuur. De verschillende coördinatoren stemmen hun activiteiten bovendien in Den Haag af met de andere departementen. Hiertoe bestaat een interdepartementale werkgroep Caribisch Nederland en Koninkrijksrelaties. De minister van BZK heeft zich daarnaast richting de eilandbesturen bereid getoond voor hen coördinerend op te treden, in die zin dat zij gaarne bereid is de eilandbesturen te helpen bij het in contact komen met de juiste collega-bewindspersoon.
Ten aanzien van de zorg voor kinderen op Caribisch Nederland is Caribisch Nederland verantwoordelijk voor de preventieve zorg van de jeugd. De staatssecretaris van VWS draagt verantwoording voor de specialistische zorg.
Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de rijksoverheid en de openbare lichamen om te zorgen voor een goed functionerend stelsel van preventieve voorzieningen, jeugdzorg, jeugdbescherming en jeugdreclassering.

Vraag 7

Deelt u de eerste voorlopige conclusies die door verschillende deskundigen getrokken worden in de uitzendingen van Spraakmakende Zaken over kinderen op de BES-eilanden over de problemen waarmee zij geconfronteerd worden, zoals rond opvoeding, armoede, onderwijs, toekomstkansen en tienerzwangerschappen?

Mijn beeld is dat er de afgelopen jaren veel is verbeterd, maar dat er ook nog veel moet gebeuren. Zo zijn de afgelopen jaren Centra voor Jeugd en Gezin opgezet waar een brede opvoed- en opgroeiondersteuning wordt geboden. Daarnaast zijn de vrijetijdsvoorzieningen verbeterd, is de methodiek positief opvoeden (Triple P) geïntroduceerd, is jeugdzorg ontwikkeld (ambulante hulp, pleegzorg, tehuizen, kinder- en jeugdpsychiatrie) en is binnen het gedwongen kader de uitvoering van de gezinsvoogdij verbeterd en de voogdijraad verder geprofessionaliseerd3. Ook in de (jeugd)gezondheidszorg en het onderwijs is en wordt veel geïnvesteerd om de kwaliteit en de voorzieningen verder te verbeteren.

Vraag 8

Bent u het eens met de constatering – zoals deze door deskundigen in Spraakmakende Zaken werd geuit – dat verschillende kinderrechten op de BES-eilanden niet gewaarborgd worden, zoals het recht op een adequate levensstandaard, het recht op ontwikkeling en ontplooiing, het recht op vrije- tijdsvoorziening, het recht op adequaat onderwijs en gezondheidszorg, het recht op bescherming tegen kindermishandeling en misbruik, etc., en wat gaat u hieraan doen?

Zoals ik eerder heb aangegeven is de missie voor het jeugdbeleid in Caribisch Nederland gebaseerd op het Internationaal Verdrag inzake Rechten van het Kind. De daartoe ondernomen acties hebben aan de volbrenging van deze missie bijgedragen, maar ook in toekomst zullen acties nodig zijn.

Vraag 9

Op welke manier onderhoudt u de komende periode contacten met zowel bewoners als gezagsdragers op Bonaire, Sint Eustatius en Saba over de situatie van kinderen aldaar?

De organisatie Jeugdzorg en Gezinsvoogdij Caribisch Nederland onderhoudt regelmatig contact met de gezaghebbers op de drie eilanden. Via deze organisatie ontvang ik signalen over de voortgang van de verbeteringen op het gebied van de jeugd. Bewoners kunnen voor vragen over onder andere opvoed- en opgroeiondersteuning terecht bij de Centra voor Jeugd en Gezin.

Vraag 10

Is de nu geschetste situatie van kinderen in Caribisch Nederland voor u aanleiding om uw beleid te veranderen? Zo ja, is de nu geschetste kinderrechtensituatie op Caribisch Nederland voor u aanleiding om concrete maatregelen te initiëren (vanuit verschillende ministeries), zoals op het gebied van armoedebestrijding, bescherming tegen en hulp bij kindermishandeling en geweld, vergroten van toekomstkansen voor kinderen, opvoedingsondersteuning en schoolse en naschoolse mogelijkheden?

Het structureel verbeteren van de positie van kinderen heeft mijn aandacht. De geschetste situatie is een bevestiging van de door mij ondernomen en voorgenomen acties.
Het Comité van de Verenigde Naties voor de monitoring van het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind heeft in 2009 gewezen op de zorgelijke situatie van de kinderrechten in de toenmalige Nederlandse Antillen. Saba, Sint Eustatius en Bonaire hebben daarom al in 2008 met Nederland afgesproken om de jeugdaanpak tot één van de prioritaire thema’s te maken. In 2009 en 2010 zijn hiervoor extra middelen vrijgemaakt.
Samen met het lokale bestuur, de lokale instellingen en de Inspectie Jeugdzorg is er in de afgelopen jaren een behoorlijke verbetering aan voorzieningen gerealiseerd: het opzetten van een Centrum voor Jeugd en Gezin, de verbetering van vrije tijdsvoorzieningen voor jongeren vanaf 12 jaar, het ontwikkelen van jeugdzorg (ambulant, pleegzorg en residentiële zorg), verbeteren van de gezinsvoogdij en het versterken van de Voogdijraad. De acties op het gebied van de jeugdbescherming onderneem ik in nauwe samenspraak met de staatsecretaris van Veiligheid en Justitie.
In navolging van de aanbevelingen van het VN-Kinderrechtencomité, worden professionals opgeleid in een methodiek voor positief opvoeden (Triple P). Vanuit het Centrum voor Jeugd en Gezin wordt dit najaar de Campagne voor Positief Opvoeden voor ouders georganiseerd.
De komende twee jaar richten we ons op de verbetering van de jeugdgezondheidszorg, het bieden van opvoedingsondersteuning aan ouders van tieners, het versterken van seksuele educatie, het begeleiden van tienermoeders, het bereiken van ouders in de buurten via buurtmoeders en een sluitende aanpak van kindermishandeling.
Deze doelstellingen worden door mij gemonitord via de subsidieafspraken.
In juni 2012 hebben er op Bonaire, Saba en St. Eustatius conferenties plaatsgevonden met alle ketenpartners over het onderwerp kindermishandeling. Deze conferenties waren het startschot om te komen tot een sluitende aanpak van kindermishandeling en het maken van werkafspraken, waarbij nadrukkelijk wordt gekeken naar de lokale behoeften en mogelijkheden van de eilanden.

Vraag 11

Bent u bereid actie te ondernemen op basis van de aanbevelingen van het rapport «Koninkrijkskinderen» dat UNICEF begin 2013 uitbrengt, in samenwerking met verantwoordelijke ministeries en overheidsdiensten in Nederland en in Caribisch Nederland?

Ik kijk met belangstelling uit naar het verschijnen van het rapport van UNICEF. Ik wil nu nog niet vooruitlopen op de mogelijke inhoud van dit rapport, de aanbevelingen en de mogelijke actie die ik al dan niet in samenwerking met andere verantwoordelijke ministeries en overheidsdiensten zal nemen.

Vraag 1

Hoeveel geld hebben de verschillende ministeries vanaf 1 januari 2010 uitgegeven aan reiskosten voor ambtenaren naar Saba, Statia en Bonaire?1 Kunt u dit overzicht voor 12 september naar de Tweede Kamer sturen?

Ik kan u geen overzicht van de totale reiskosten van alle departementen verschaffen. Dit valt onder de verantwoordelijkheid van elk afzonderlijk departement.
Voor wat betreft het ministerie van BZK is tussen 1 januari 2010 en 31 augustus 2012 een totaalbedrag van € 580 588,- uitgegeven aan reiskosten van ambtenaren naar Caribisch Nederland.

Vraag 2

Is het waar dat Saba bezoek heeft gehad van ambtenaren voor de implementatie en controle van regels met betrekking tot tv-media, terwijl dit eiland helemaal geen tv-media heeft? Deelt u de opvatting dat ook heel veel andere reizen niet noodzakelijk zijn geweest, omdat de regels die ambtenaren zouden moeten implementeren en controleren niet voor deze eilanden van toepassing zijn?

Ja, dit is inderdaad het geval geweest bij de reis van het Commissariaat voor de Media. Alle eilanden van Caribisch Nederland zijn bezocht omdat de Rijksdienst Caribisch Nederland adviseerde het bezoek niet te beperken tot Bonaire. Er is uitleg gegeven over de nieuwe wetgeving en het toezicht. Bij de eilandbestuurders van Saba bestonden vragen over distributie en jurisdictie van televisie op het eiland. Inmiddels heeft de Minister van OCW afgesproken met het Commissariaat voor de Media hier zeer terughoudend mee om te gaan en andere manieren van communicatie te benutten. Ik deel daarmee niet de mening dat veel reizen niet noodzakelijk zijn geweest. Gezien de taken en verantwoordelijkheden die departementen hebben sinds 10 oktober 2010 is het nodig dat er af en toe door Rijksambtenaren naar Caribisch Nederland wordt gereisd.

Vraag 3

Deelt u de opvatting dat overbodige reizen door ambtenaren vele miljoenen euros kosten en dat dit geld veel beter geïnvesteerd kan worden in de bewoners op de eilanden?

Ik deel de opvatting niet dat er vele miljoenen euro’s aan overbodige reizen worden gespendeerd. Het is ook niet zo dat de gemaakte reiskosten ten koste gaan van de middelen die beschikbaar zijn voor Caribisch Nederland.

Vraag 4

Deelt u de opvatting dat onnodig gereis door ambtenaren ook het gevolg is van de staatsrechtelijke constructie dat deze eilanden grotendeels bestuurd worden vanuit ministeries, waar ambtenaren veel verstand hebben van regels, maar niet van lokaal bestuur?

Er is bij de toetreding van de eilanden van Caribisch Nederland tot het Nederlands staatsbestel een duidelijke verdeling van taken en verantwoordelijkheden afgesproken. Dat houdt in dat Caribisch Nederland voor een belangrijk deel door de eilanden zelf bestuurd wordt. Waar het gaat om de Rijkstaken zijn de departementen zelf verantwoordelijk voor de uitvoering.

Vraag 5

Deelt u de opvatting dat het veel beter zou zijn als op de eilanden enkele mensen aanwezig zouden zijn met veel ervaring in kleinschalig lokaal bestuur, die veel minder bezig zijn met het handhaven van regels en veel meer met het oplossen van praktische problemen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Kent u de berichtgeving van RTL Nieuws over de vele dienstreizen van ambtenaren naar de BES-eilanden?1

Ja.

Vraag 2

Herinnert u zich de vragen die leden van de PvdA-fractie bij meerdere overleggen met u hebben gesteld over het nut en de noodzaak van het aantal Nederlandse ambtenaren dat naar de BES-eilanden afreist?

Ja.

Vraag 3

Kunt u de Kamer een overzicht per departement doen toekomen van het aantal dienstreizen per jaar en het doel daarvan, voor de periode 2009 tot en met nu? Zo nee, waarom niet?

Nee, ik kan u enkel voor mijn eigen departement een overzicht van het aantal dienstreizen geven. Ik treed wat betreft Caribisch Nederland niet op als coördinerend bewindspersoon namens het Kabinet.
In de periode januari 2009 tot en met augustus 2012 hebben 189 ambtenaren van het ministerie van BZK een dienstreis naar Caribisch Nederland gemaakt. Het doel van deze reizen is in die periode niet structureel geregistreerd, dus die informatie kan ik u niet geven.

Vraag 4

Op welke wijze en door wie wordt getoetst of het noodzakelijk is dat een ambtenaar vanuit Nederland naar een van de BES-eilanden reist?

Vraag 5

Worden bij bovenstaande toetsing ook de mogelijkheden van telefonie, internet, voip, videoconferencing en dergelijke betrokken? Zo ja, welke omstandigheden maken het noodzakelijk dat een ambtenaar daadwerkelijk in persoon naar een van de eilanden reist ? En zo ja, bestaan hier richtlijnen voor en zou u die dan naar de Kamer willen sturen? Zo nee, waarom worden die mogelijkheden niet bij die afwegingen betrokken?

Vraag 6

Bent u bereid om aan de hand van duidelijke richtlijnen limieten te stellen aan het aantal dienstreizen per departement naar de BES-eilanden? Zo ja, deelt u dan de mening dat de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties als coördinerend minister in deze de eindverantwoordelijkheid dient te dragen? Zo nee, waarom wilt u geen limieten stellen?

Vraag 7

Deelt u de mening dat het aantal dienstreizen naar de BES-eilanden dient te worden teruggebracht? Zo ja, wat is uw concrete doelstelling voor de komende jaren? Zo nee, waarom niet?

Ik ben van mening dat het aantal dienstreizen naar Caribisch Nederland teruggebracht zou kunnen worden. Ik heb dit bij mijn collega-bewindspersonen onder de aandacht gebracht en deze mening wordt door het hele Kabinet gedeeld. Het is nu aan ieder departement afzonderlijk om deze gedragslijn verder uit te werken.

Vraag 1

Deelt u de opvatting dat onderzoek door Fundashon Bon Governashon Bonaire aanleiding is voor verder onderzoek naar corruptie op Bonaire?1

Ik verwijs hiervoor naar mijn antwoord op vraag 3 van de leden Ortega-Martijn en Schouten van uw Kamer (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2012–2013, nr. 135).

Vraag 2

Waarom kon een onderzoek naar corruptie op Bonaire naar aanleiding van informatie van Fundashon Bon Governashon Bonaire uit 2007 pas eind 2009 starten en waarom moest dit onderzoek al binnen een jaar zijn afgerond?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Klopt het dat de huidige minister van Defensie in 2007 als toenmalig adviseur van de eilandsraad sprak van een misverstand en zijn vertrouwen heeft uitgesproken in het toenmalige bestuur van Bonaire?

Blijkens het nieuwsbericht dat in vraag 1 is aangehaald, heeft de minister van Defensie tegenover de Stentor verklaard dat hij zich destijds niet over individuele bestuurders heeft uitgesproken en dat het recht zijn loop moet hebben.

Vraag 4

Kunt u uitsluiten dat het proces van staatskundige vernieuwing, waarin Bonaire in oktober 2010 onderdeel moest worden van Nederland, een rol heeft gespeeld bij het stopzetten van dit corruptieonderzoek?

Zoals ik uiteen heb gezet in antwoord op vraag 3 van de leden Ortega-Martijn en Schouten van uw Kamer (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2012–2013, nr. 135) is het stopzetten van het onderhavige onderzoek een direct gevolg van de beschikking van de rechter-commissaris, en is de opdracht om de vervolging te hervatten gegeven door het Hof. Ik heb vast vertrouwen in de rechterlijke onafhankelijkheid, en heb geen enkele aanwijzing dat de genoemde beslissingen het gevolg zijn van politieke druk of inmenging.

Vraag 5

Welke verantwoordelijkheid ziet u voor uzelf om te verzekeren dat onderzoek naar corruptie op Bonaire onafhankelijk kan plaatsvinden en geen onderwerp wordt van politieke onderhandelingen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Corruptieschandaal op Bonaire» dat op 17 augustus 2012 in de Stentor verscheen?1

Vraag 2

Deelt u de mening dat u al sinds lange tijd op de hoogte bent van dergelijke praktijken maar dat er geen actie is ondernomen? Zo nee, waaruit blijkt dat?

Er bestaan al langere tijd geruchten over corruptie op Bonaire. Dat is zorgelijk, maar daarmee zijn dit nog niet automatisch bewezen «praktijken», en dat is waar het in het strafrecht om gaat. Uiteraard is het van groot belang voor de bevolking van Bonaire dat het bestuur integer is en dat mogelijke gevallen van corruptie worden aangepakt. Het Openbaar Ministerie maakt hier ook werk van, zoals bijvoorbeeld mag blijken uit het strafrechtelijke onderzoek waarop het in uw vraag aangehaalde nieuwsbericht betrekking heeft.
Bij gelegenheden waarbij het kabinet concrete informatie over mogelijke corruptiegevallen heeft ontvangen is deze doorgeleid naar de verantwoordelijke justitiële autoriteiten. Ik verwijs in dit verband naar het zogenaamde zwartboek van de Fondashon Bon Governashon Bonaire uit 2007 en naar een nota van het lid Brinkman van uw Kamer uit 2008. Zoals de toenmalige Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uw Kamer meldde is deze informatie voor verdere behandeling doorgezonden aan het Openbaar Ministerie ter plaatse (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2007–2008, nr. 3095).

Vraag 3

Om welke reden werd het internationaal onderzoek naar corruptie en fraude op Bonaire door de rechter-commissaris op het eiland stopgezet? Is het waar dat het Openbaar Ministerie zich hiertegen heeft verzet? Bent u van mening dat er voldoende aanleiding is om dit onderzoek weer nieuw leven in te blazen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 4

Deelt u de mening dat het van cruciaal belang is dat zelfs de schijn van fraude en corruptie binnen het openbaar bestuur vermeden dient te worden en dat de bevolking van Bonaire er vertrouwen in moet kunnen hebben dat het algemeen belang ook daadwerkelijk gediend wordt? Op welke manier denkt u hier aan te kunnen bijdragen?

Vraag 5

Is het waar dat u al eerder op de hoogte bent gesteld van mogelijke malafide praktijken op Bonaire maar dat er niet is ingegrepen? Op welke redenen is hiervan afgezien? Ziet u inmiddels reden om hier op terug te komen? Deelt u de mening dat de bevolking op Bonaire door deze praktijken ernstig gedupeerd wordt en dat opheldering daarom gewenst is? Zo ja, hoe gaat u dit bespoedigen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het artikel «Geld gratis onderwijs is «lening» RdK»?1

Vraag 2

Is het waar dat Curaçao 17 258 610 Nederlands Antilliaanse Guldens (NAF) beschikbaar stelt aan gratis onderwijs via een «voorschot op toekomstige dividenduitkering» van een overheids-nv?

Vraag 3

Deelt u de mening dat financiering gebaseerd op toekomstige dividenduitkeringen, zeker gezien de zorgelijke situatie van de Curaçaose overheidsfinanciën en de Curaçaose overheids-nv’s, geen verantwoorde basis vormt voor de financiering van gratis onderwijs op Curaçao? Hoe schat u de risico’s in dat dit geld moet worden opgeteld bij de steeds groter wordende financiële tekorten van Curaçao?

Vraag 4

Deelt u de mening dat Curaçao eerst haar financiële huishouding op orde moet brengen, zodat de ruim € 1,5 miljard schuldsanering, betaald door de Nederlandse belastingbetaler, niet al binnen twee jaar sinds de verwerving van autonomie door Curaçao wordt vervangen door een opnieuw niet houdbaar tekort?

Vraag 5

Bent u het eens dat, in lijn met de motie-Bosman (TK 33 000 IV, nr. 19), tekorten op de Curaçaose begroting de verantwoordelijkheid zijn van het autonome land Curaçao, en dat Nederland daarom in de toekomst geen directe begrotingssteun zal geven?

Vraag 6

Kunt u aangeven of het College Financieel Toezicht (CFT) akkoord is gegaan met deze financiële constructie? Heeft het CFT inzicht in de jaarrapportages van deze overheids-nv ? Zo nee, kunt u aangeven welke actie gaat worden ondernomen om te voorkomen dat dit plan voor een nog groter tekort zorgt op de Curaçaose begroting?

Vraag 1

Kent u het bericht «Verzekeraar wil luxe afkickresorts niet vergoeden»?1

Ja.

Vraag 2

Heeft u kennis genomen van de uitspraak van de directeur van zorgverzekeraar DSW dat het uit het Plan Samenwerking Nederlandse Antillen voor € 600 000,– gesubsidieerde Jellinek Retreat Curaçao «niet nodig en veel te duur» is, en van de kanttekeningen die hij plaatst bij de kwaliteit van de kliniek?

Ja.

Vraag 3

Herinnert u zich de toezegging van de voormalige staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan de Kamer dat zij er zorg voor zou dragen dat de kliniek ook toegankelijk zou worden voor lokale Curaçaose verslaafden in plaats van alleen voor Nederlandse elite? Hoe strookt deze toezegging met de observatie van de directeur van DSW dat behandelingen bij Jellinek Curaçao «alleen bereikbaar zijn voor mensen die een ticket naar Curaçao kunnen betalen»? Is het waar dat een behandeling in de kliniek meer dan € 100 000,– per jaar kost? Wat is er terecht gekomen van de toezegging van de staatssecretaris dat lokale verslaafden ook bij Jellinek terecht zouden kunnen? Kunt u dit met cijfers onderbouwen? Wat is uw beoordeling van de stelling dat Jellinek Curaçao slechts uit is op zoveel mogelijk winst?

Iedereen kan zich voor behandeling in de Jellinek Retreat op Curaçao aanmelden, dus ook lokale Antilliaanse verslaafden. Naast de Nederlandse cliënten zijn er sinds de opening 6 cliënten geweest uit Curaçao en een klein aantal cliënten uit de omliggende (BES-) eilanden.
Voor iedereen geldt een zelfde tarief. Een behandeling in de kliniek duurt vier tot zes weken. Het tarief voor een opname van 4 weken is € 16 900,-. Dit is exclusief de kosten voor een vliegticket en de extra verblijfsactiviteiten (€ 750,- per week). Deze kosten komen niet ten laste van de verzekeraar. Voor verslaafden in Nederland en Curaçao staan tevens alternatieve vormen van verslavingszorg in het betreffende land ter beschikking.
Het Programma Samenwerking Nederlandse Antillen (PSNA) was primair bedoeld ter bevordering en diversificatie van de economie van Curaçao. Gelet op de doelstelling van dit project is een bedrijf opgezet dat de mogelijkheid heeft winst te maken. Dit is niet strijdig met de vergoedingssystematiek van de Zorgverzekeringswet. In dit kader is het cruciaal dat het aan verzekeraars is om met zorgaanbieders afspraken te maken over de vergoeding van een behandeling, waarbij de verzekeraar kan toetsen op doelmatigheid en kwaliteit van zorg. Er is immers sprake van maximumtarieven. Bovendien kan de verzekeraar, voor zijn natura polissen, toetsen of de behandeling op een andere plek doelmatiger en dus goedkoper kan worden gecontracteerd. Voor een restitutiepolis geldt dat de kosten die hoger zijn dan in de Nederlandse marktomstandigheden in redelijkheid passend is op basis van de Zorgverzekeringswet niet mogen worden vergoed en dus voor eigen rekening van de patiënt komen.

Vraag 4

Herinnert u zich dat één van de voorwaarden voor de door Nederland verstrekte subsidie van € 600 000,– was dat er kennis en expertise over verslavingszorg overgedragen zou worden aan lokale arbeidskrachten? In hoeverre is hier sprake van geweest? Is het waar dat klinieken zoals Jellinek Curaçao momenteel veelal opgezet worden door ex-verslaafden in plaats van gekwalificeerd personeel? Is de vrees gegrond dat dit niet ten goede komt aan de kwaliteit van dergelijke klinieken? In hoeverre is hier sprake van geweest bij Jellinek Curaçao? In hoeverre heeft dit de overdracht van kennis en expertise in de weg gestaan? Is het waar dat de controle op de kwaliteit door de autoriteiten tekort schiet?

Eén van de voorwaarden voor de uitvoering van het project was dat het bedrijf minimaal 14 medewerkers in dienst zou nemen, waarvan de helft lokale personeelsleden. Aan het eind van dit project in het kader van het Programma Samenwerking Nederlandse Antillen (PSNA) in april 2011 is deze doelstelling gehaald. Er zijn op dit moment 10 lokale medewerkers in dienst als huishoudelijke kracht, verpleegkundige, klinisch psycholoog, sportinstructeur en diëtiste. Aan de voorwaarde dat een lokale arts deel zou uitmaken van het personeelsbestand kon helaas niet worden voldaan, omdat deze niet beschikbaar is. Om dit te compenseren wordt nu gebruik gemaakt van de diensten van lokale huisartsen. Bijkomend positief effect hiervan is dat deze huisartsen door Jellinek Retreat Curaçao worden ingehuurd en waar nodig ook training krijgen. Hierdoor wordt de kennisoverdracht tussen de locale huisartsen en de professionals van Jellinek Retreat Curaçao gestimuleerd.
Jellinek Retreat Curaçao werkt met (BIG) geregistreerde professionals. Het (behandel-)team op Curaçao bestaat onder andere uit een psychiater, internist, GZ psycholoog, klinisch psycholoog, verpleegkundigen, fysiotherapeut en een diëtiste. Bij het aanstellen van personeel zijn opleiding, kwalificaties en competenties een voorwaarde om in dienst te treden. Het behandelprogramma is gebaseerd op de methoden van Jellinek in Amsterdam. Er is geen aanleiding te twijfelen aan de kwaliteit van de door Jellinek Retreat Curaçao geboden zorg.

Vraag 5

Wat is uw eindoordeel over het project Jellinek Curaçao in het licht van de doelstellingen van het Plan Samenwerking Nederlandse Antillen? Bent u van mening dat de lokale werkgelegenheid voldoende is gestimuleerd, dat er voldoende kennis en expertise over verslavingszorg is overgedragen aan lokaal personeel, dat er voldoende samengewerkt is met de lokale verslavingszorg op Curaçao en dat er voldoende lokale verslaafden terecht kunnen bij Jellinek Curaçao om de subsidie van € 600 000,– door Nederland te rechtvaardigen? Herinnert u zich de toezegging van de voormalige staatssecretaris dat de subsidie teruggevorderd zou worden indien de doelstellingen van het project niet gehaald zouden worden? In hoeverre is dit volgens u aan de orde?

Voor het beantwoorden van deze vraag is het relevant om eerst de tweeledige doelstelling van PSNA te vermelden:
Geconcludeerd kan worden dat het Jellinek Curaçao project een positieve bijdrage heeft geleverd aan beide programmadoelstellingen.
Naast deze economische hoofddoelstelling van PSNA zijn met de uitvoerder vooraf afspraken gemaakt die de lokale impact van het project vergrootten. Naast het creëren van lokale werkgelegenheid en personeelstraining (zie het antwoord bij vraag 4) was de uitvoerder verplicht om diverse activiteiten te ontplooien gericht op lokale samenwerking met en kennisoverdracht naar organisaties en instanties zoals verslavingspreventie organisaties en scholen. Gedurende het project heeft uitwisseling van medewerkers plaatsgevonden tussen Klinika Caprilese en de moederorganisatie van Jellinek Curaçao in Nederland, Stichting Arkin. Er zijn tevens diverse trainingssessies en workshops gehouden in het kader van intensieve kennisuitwisseling met Fundashon pa Maneho di Adikshon (FMA). Met deze laatste organisatie is ook een preventieproject uitgevoerd op scholen. FMA is positief over de samenwerking met Jellinek Curaçao. Los hiervan heeft ook de samenwerking met lokale huisartsen geleid tot vergroting van de lokale kennis op het terrein van verslavingszorg.
Vanuit de PSNA-subsidie zijn geen voorwaarden gesteld met betrekking tot het behandelen van lokale verslaafden.

Vraag 1

Kent u het bericht dat door een arbitrage-uitspraak in het langslepende conflict tussen het Water en Energiebedrijf Bonaire N.V. (WEB) en Ecopower de elektriciteitsprijzen op Bonaire binnenkort met maar liefst 50 procent zullen stijgen?1

Ja.

Vraag 2

Waardoor wordt deze enorme prijsstijging precies veroorzaakt? In hoeverre is de prijsontwikkeling van elektriciteit op Bonaire te vergelijken met de Nederlandse prijsontwikkeling?

Uit het arbitragebesluit volgt dat WEB gehouden is om Ecopower de volgende achterstallige bedragen te vergoeden:
Daarnaast moet WEB vanaf nu de kosten betalen die Ecopower in rekening brengt. De prijs van productie, distributie en levering van elektriciteit stijgt dus niet alleen met terugwerkende kracht, maar zal vanaf nu in beginsel een structureel hoger niveau hebben.
Doordat de prijzen op Bonaire sinds 2010 niet zijn aangepast is de prijsontwikkeling op Bonaire niet goed vergelijkbaar met Nederland waar de prijzen van elektriciteit bovendien via marktwerking tot stand komen. Sinds juli 2010 is het tarief voor elektriciteit ongewijzigd gebleven op circa USD 0,33 per kWh.

Vraag 3

In hoeverre wordt geïnvesteerd in, voor de BES-eilanden, betaalbare duurzame energievoorzieningen? In hoeverre wordt gebruik gemaakt van beschikbare subsidieregelingen? Worden deze mogelijkheden voldoende onder de aandacht van de BES-eilanden gebracht?

Op de eilanden van Caribisch Nederland kan door het bijzonder gunstige windklimaat enerzijds, en de hoge fossiele referentieprijs anderzijds, met windenergie elektriciteit op rendabele wijze worden opgewekt. Daarvoor zijn in beginsel geen verdere overheidsfinanciering of subsidies nodig. Overigens zijn op de eilanden wel de (fiscale) investeringsregelingen EIA en MIA van kracht. Op Bonaire wordt door het bedrijf Ecopower op commerciële basis (gemiddeld) ca. 35% van de elektriciteit opgewekt door middel van windenergie. Voorts is door het ministerie van EL&I gefinancierde projecten uitgevoed op het gebied van zonne-energie en elektrisch rijden. Op de bovenwindse eilanden heb ik het voornemen de energievoorziening te verduurzamen door het plaatsen van een aantal windturbines op elk van de eilanden.

Vraag 4

Deelt u de mening dat deze prijsstijging exorbitant te noemen is? Zo ja, welke maatregelen treft u om deze prijsstijging te blokkeren of tot een aanvaardbaar niveau terug te brengen?

Ik heb mij door het bestuurscollege laten informeren dat WEB inmiddels een voorstel heeft gedaan voor kostendekkende tarieven. Deze tarieven liggen inderdaad aanzienlijk hoger dan de huidige tarieven. Het Openbaar Lichaam Bonaire is verantwoordelijk om over de hoogte van de nieuwe tarieven een besluit te nemen. Een besluit is nog niet genomen. Ik kan u daarom niet informeren over de nieuwe prijs per kWh. Wel kan ik u aangeven dat in het kader van de totstandkoming van een regulerend kader mijn collega van I&M en ik voornemens zijn om in de wet vast te leggen dat tarieven voor de elektriciteit- en watervoorziening op een efficiënte en kostendekkende wijze tot stand moeten komen. Daar komt ook toezicht op. Daarom wil ik samen met mijn collega van I&M eraan bijdragen dat de acuut noodzakelijke tariefstijging voor elektriciteit en water voorshands kan worden beperkt. Hoe dat kan worden gedaan, is nu onderwerp van overleg.