Vraag 1

Welke actie hebt u ondernomen om volgens de wens van de Tweede Kamer recreatief medegebruik van defensieterreinen zo mogelijk in stand te houden?1

Vrijwel alle oefenterreinen van Defensie staan van oudsher open voor extensief recreatief medegebruik zoals wandelen, fietsen en paardrijden. Daarin komt geen verandering. Defensie treedt zelfs faciliterend op door op verschillende plaatsen voorzieningen, zoals het aanleggen van routes, te treffen. Ten aanzien van lawaaisporten, zoals motorcross, was het beleid terughoudend vanwege de verstoring voor mens en dier. Conform de motie Knops c.s. zullen de bestaande faciliteiten voor lawaaisporten gehandhaafd blijven of in goed overleg worden verplaatst. Inmiddels is met enkele belangenorganisaties gesproken over hun wensen en de knelpunten ten aanzien van het medegebruik van defensieterreinen. Dit wordt gebruikt bij het opstellen van nieuw beleid over recreatief medegebruik. Kern daarvan is dat onverkort gelegenheid tot extensief recreatief medegebruik wordt gegeven en dat de ruimte voor intensief recreatief medegebruik voor zover mogelijk blijft gehandhaafd.
Enkele oefenterreinen en de schietterreinen zijn en blijven om veiligheidsredenen niet toegankelijk.

Vraag 2

Wat hebt u ondernomen om de mogelijkheden te onderzoeken om camping «de Oase» nabij het Infanterie Schietterrein Harskamp (ISK) in stand te houden? Bent u bereid om volgens de wens van de Kamer op korte termijn in gesprek te gaan met de beheerders van dit recreatieoord en te zoeken naar een oplossing om het recreatiepark te behouden?

Defensie heeft met de eigenaren van camping De Oase, hun vertegenwoordiger en hun raadsman gesproken. Hierbij is vooraf aangegeven dat het besluit de erfpacht niet te verlengen vast staat. Defensie heeft tijdens de gesprekken de bereidheid getoond om binnen haar mogelijkheden tot een oplossing te komen. Tijdens deze gesprekken was ook de provincie Gelderland vertegenwoordigd. Ook de provincie was bereid te zoeken naar een oplossing. De eigenaren van camping De Oase hebben verdere gesprekken niet afgewacht en zetten de reeds aanhangig gemaakte juridische procedure door.

Vraag 3

Kent u de situatie van het nabijgelegen woonhuis op de grens van het Infanterie Schietterrein Harskamp (ISK), dat verwijderd zal moeten worden? Deelt u de mening dat hier een maatwerkoplossing mogelijk is en bent u bereid samen met de bewoners een passende oplossing te zoeken die voor beide partijen acceptabel is?

De situatie van het nabijgelegen woonhuis op de grens van het ISK is mij bekend. De bewoners van deze woning is gevraagd op korte termijn met Defensie in gesprek te gaan over het moment en de wijze van oplevering van het perceel. Defensie is bereid te zoeken naar een maatwerkoplossing, maar wil benadrukken dat van verlenging van de erfpacht geen sprake kan zijn.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat een Syrische militaire rechtbank wederom een advocaat heeft veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf wegens «het verspreiden van valse informatie» en «het verzwakken van het nationale moreel»?1

Ja.

Vraag 2

Welke mogelijkheden heeft u om in internationaal verband op te treden tegen deze Syrische tendens om mensen te arresteren en te veroordelen die het regime van president Bashar al-Assad bekritiseren?

Respect voor mensenrechten is één van de speerpunten van het Nederlands buitenlands beleid. Zowel in bilaterale contacten als in EU- en multilateraal kader brengt Nederland mensenrechtenschendingen aan de orde. Zo heeft Nederland vanwege de zorgelijke mensenrechtensituatie in Syrië tijdens de discussie over het EU-Associatieakkoord (AA) met dit land aangedrongen op aanname bij het AA van een verklaring die het mogelijk maakt voor de EU om het akkoord eenzijdig op te schorten indien Syrië zijn mensenrechtenverplichtingen niet nakomt.

Vraag 3

Wat gaat u in concreto ondernemen tegen de recente arrestatie en veroordeling van de advocaat Haitham al-Maleh, die in 2006 de Nederlandse Geuzenpenning ontving voor zijn inzet voor democratie en mensenrechten?

Ik heb reeds bij EUHV Ashton aangedrongen op een verklaring namens de EU, waarin de arrestaties en veroordelingen van de voornoemde Syrische mensenrechtenverdedigers worden veroordeeld, en waarin wordt opgeroepen tot onmiddellijke vrijlating van de betrokkenen. Tevens heb ik zelf een verklaring uitgevaardigd, waarin ik de Syrische autoriteiten oproep de mensenrechtenverdediger Haytham al-Maleh zo spoedig mogelijk vrij te laten. Ik heb daarbij aangegeven deze veroordeling te zien als wederom een illustratie van een gebrek aan respect voor mensenrechten en burgerlijke vrijheden in Syrië.
Syrië zou zich moeten houden aan de internationale verplichtingen die het vrijwillig is aangegaan, in het bijzonder de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en het Internationale Verdrag inzake Burgerlijke en Politieke Rechten, dat o.m. vrijheid van meningsuiting en het recht op een fair trial garandeert.
Ik heb de Nederlandse Ambassade in Damascus verzocht de verschillende zaken tegen mensenrechtenverdedigers, waaronder die van Haytham al-Maleh, op de voet te blijven volgen.

Vraag 4

Wat gaat u doen om dit ook in EU-verband bij de Syrische autoriteiten aanhangig te maken?

Zie vraag 3.

Vraag 5

Kunt u spoed zetten achter een mogelijke actie wegens schending van de mensenrechten in verband met de gezondheid van de 78-jarige Maleh, aan wie medicijnen en rechtsbijstand worden onthouden en voor wie er sprake lijkt te zijn van slechte detentie-omstandigheden?

Ja, zodra mij bekend werd dat Haytham al-Maleh door een Syrische militaire rechtbank was veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf, heb ik voornoemde acties ondernomen.

Vraag 1

Is het waar dat het succesvolle project «De Uitdaging», waarbij probleemjongeren binnen de Defensieorganisatie een interne opleiding krijgen, voor de derde keer in haar voortbestaan wordt bedreigd?

Het project «De Uitdaging» was van 2001 tot en met 2007 een maatschappelijk project van Defensie. Vanaf 2008 is het project opgenomen in het programma van de campuspilots en zijn de extra kosten voor Defensie, boven op het gebruik van de faciliteiten, voor uitvoering van «De Uitdaging» bekostigd vanuit de begroting van Jeugd en Gezin (Kamerstuk 31 056, nr.6). Onder verantwoordelijkheid van de minister voor Jeugd en Gezin is in 2008 en 2009 met in totaal negen pilotprojecten onderzoek gedaan naar een effectieve aanpak voor niet-participerende jongeren die dreigen af te glijden naar maatschappelijk ongewenst gedrag. Dit onderzoek is voltooid en zal u binnenkort worden aangeboden. Mede naar aanleiding van die evaluatie zal door een volgend kabinet een besluit worden genomen over een eventuele structurele voorziening voor deze doelgroep.

Vraag 2

Is het waar dat de conceptevaluatie 2009 positieve effecten laat zien ten aanzien van disciplinering, arbeidsoriëntatie en resocialisatie? Is het waar dat van de circa 400 Amsterdamse jongeren die hierin zijn geplaatst tweederde het traject positief afrondde?

Voor de resultaten van de negen campuspilots verwijs ik u naar het eindrapport van de effectevaluatie dat u binnenkort door de minister voor Jeugd en Gezin zal worden aangeboden.
De door u genoemde 400 Amsterdamse jongeren betreft de instroom in «De Uitdaging» over de totale looptijd van 10 jaar. Tweederde daarvan heeft het traject inderdaad met een certificaat afgerond.

Vraag 3

Bent u beiden bereid zich in te zetten voor de voortgang van De Uitdaging, zodat de risicojongeren structuur, regelmaat, grenzen kennen, samenwerken, sociale vaardigheden en het tonen van respect blijven leren?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Is het waar dat de financiering van De Uitdaging slechts geregeld is tot juli 2010 en dat ambtelijk overleg nog geen duidelijkheid heeft opgeleverd over het vervolg?

De minister voor Jeugd en Gezin heeft het project «De Uitdaging», net als de andere acht projecten die tot het pilotprogramma behoorden, de financiële mogelijkheid geboden om hun activiteiten tot en met december 2010 voort te zetten. U bent hiervan op de hoogte gesteld tijdens het algemeen overleg over jeugdzorg van 11 mei 2010.

Vraag 5

Herinnert de minister voor Jeugd en Gezin zich zijn toezegging aan de Kamer dat in afwachting van de evaluatie van de lopende campusprojecten de financiering zou worden verlengd? Zal het kabinet deze toezegging ook gestand doen voor De Uitdaging?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikelen «CIA's Panetta: Iran has enough uranium for 2 bombs»?1 en «Mullen: Iran to continue with nukes»?2

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het misdadige islamitische regime in Teheran voortdurend toont dat het maling heeft aan de internationale rechtsorde in het algemeen en aan het regime van het non-proliferatieverdrag in het bijzonder? Zo nee, waarom niet?

De regering betreurt het ten zeerste dat Iran nog steeds niet voldoet aan zijn verplichtingen onder de VNVR- en IAEA-resoluties inzake het nucleaire programma.

Vraag 3

Onderschrijft u de analyse, dat het Iraanse Revolutionaire Garde Korps (IRGC) onder andere een cruciale rol speelt in de Iraanse nucleaire programma’s en de Iraanse (niet-conventionele) bewapeningsprogramma’s?3 Zo nee, waarom niet?

De militaire, economische en politieke macht van het IRGC binnen het Iraanse regime groeit en dit baart Nederland zorgen. De regering is tevreden dat onderdelen van het IRGC expliciet zijn opgenomen in de laatste VN-Veiligheidsraad sanctieresolutie (UNSCRES 1929). Mede op aandringen van Nederland is in de aanvullende Europese sanctiemaatregelen expliciet aandacht besteed aan het treffen van de belangen van het IRGC.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het IRGC, vanwege zijn controle op vrijwel alle onderdelen van de Iraanse staat en samenleving, moet worden getypeerd als een van de belangrijkste levenslijnen van het misdadige islamitische regime in Teheran? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de mening dat economische sancties alléén het misdadige islamitische regime in Teheran niet zullen kunnen weerhouden van het ontwikkelen van kernwapens, maar dat daarvoor de levenslijnen van dat regime zullen moeten worden doorgesneden? Zo nee, waarom niet?

Nederland heeft altijd een tweesporenbeleid gevoerd ten aanzien van Iran.
Het eerste doel blijft om via dialoog te komen tot een oplossing en zo de zorgen van de internationale gemeenschap over het Iraanse nucleaire programma weg te nemen. Blijft voortgang op het dialoogspoor evenwel achter, zoals nu het geval is, dan moet door middel van sancties de druk op de Iraanse regering opgevoerd worden. De laatste VN-Veiligheidsraad sanctieresolutie en het besluit van de Europese Raad van 26 juli jl. zijn belangrijke signalen aan de Iraanse regering dat zij zich niet aan haar internationale verplichtingen kan en mag onttrekken.

Vraag 6

Op welke wijze heeft u uitvoering gegeven aan de motie-Van der Staaij c.s. van 24 november 2009 inzake het bevorderen dat het IRGC op de Europese lijst met terroristische organisaties wordt geplaatst?

In de discussies over aanvullende maatregelen tegen Iran heeft Nederland, gesteund door andere Lidstaten, altijd bijzondere aandacht gevraagd voor het IRGC. De aanvullende EU-maatregelen die op 26 juli jl. zijn aangenomen raken specifiek de belangen van het IRGC. Het sanctiebesluit specificeert een aantal IRGC-kopstukken voor wie maatregelen gelden zoals een visumverbod en bevriezing van tegoeden.

Vraag 7

Bent u bereid een onderzoek te laten verrichten naar de banden tussen (onderdelen van) het IRGC en het Nederlandse bedrijfsleven? Zo nee, waarom niet?

Waar nodig worden, in het kader van het geldende sanctiebeleid jegens Iran, uitvoertransacties reeds onderworpen aan nader onderzoek. Uitvoertransacties naar Iran van Nederlandse bedrijven zijn vanwege de sancties vaak onderworpen aan een vergunningplicht. Tijdens het beoordelen van vergunningaanvragen worden de goederen, de eindgebruiker en het eindgebruik van de goederen onderzocht. Daarbij wordt ook gebruik gemaakt van vertrouwelijke informatie van de inlichtingendiensten over banden met proliferatiegevoelige activiteiten.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Krijgsmacht zuinig aan»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat er voor dit lopende jaar wederom een nieuwe bezuinigingsronde plaatsvindt door een financiële tegenvaller van ruim 100 miljoen euro? Zo ja, hoelang was dit al bekend? Zo nee, waarom niet?

De defensieorganisatie ondervindt de nadelige effecten van de financiële crisis. Daarnaast heeft Defensie te maken met kostenoverschrijdingen in de materiële exploitatie en hogere uitgaven voor pensioenen en wachtgelden. In het reguliere proces van begrotingsvoorbereiding is duidelijk geworden dat herschikkingen nodig zijn om de begroting sluitend te houden. Het betreft hier geen nieuwe bezuinigingsronde voor het lopende jaar 2010, maar financiële tegenvallers voor het jaar 2011. Hiervoor zullen in de ontwerpbegroting 2011 voorstellen worden gedaan.

Vraag 3

Welke maatregelen worden getroffen om deze financiële tegenvaller op te vangen?

Om de financiële problematiek het hoofd te bieden, treft Defensie naast een aantal herschikkingen een aantal versoberingmaatregelen. Zo worden de dienstverlening en de ondersteuning versoberd en wordt het oefenprogramma van de operationele commando’s voor 2011 beperkt. Tot slot worden investeringsprojecten vertraagd en gereduceerd. Met al deze maatregelen blijft Defensie binnen het budgettair kader voor 2011.

Vraag 4

Is het waar dat 20 % van het Landmachtmaterieel wordt stilgezet? Zo ja, welke?

Bij het Commando landstrijdkrachten wordt in 2011 over de hele linie 20% minder geoefend, door oefeningen te versoberen of te schrappen. Het tijdelijk stilzetten van 20% van het beschikbare landmachtmaterieel maakt deel uit van deze maatregel. Dit wordt over het totaal van het beschikbare materieel verdeeld.

Vraag 5

Kunt u garanderen dat de uitvoering van de hoofdtaken van de krijgsmacht, naast de uitvoering van de missie in Afghanistan, niet in gevaar komt? Zo nee, waarom niet?

Bij de vaststelling van de maatregelen voor 2011 is als uitgangspunt gehanteerd dat de uitvoering en de voortgang van lopende en toekomstige missies niet mogen worden gehinderd en dat Defensie blijft investeren in haar personeel, de operationele inzetbaarheid en de bedrijfsvoering. Dit is nodig om te kunnen blijven beschikken over een kwalitatief hoogwaardige krijgsmacht die haar hoofdtaken kan invullen en nationaal en internationaal kan worden ingezet.

Vraag 6

Kunt u inzage geven in het huidige jaaroefenprogramma 2010 van het Commando Landstrijdkrachten (CLAS), Commando Zeestrijdkrachten (CZSK) en Commando Luchtstrijdkrachten (CLSK)? Zo nee, waarom niet?

In de Begroting van Defensie zal onder de beleidsartikelen aandacht worden besteed aan de doelstellingen van de operationele commando’s in termen van operationeel gerede eenheden. Het jaaroefenplan, of gereedstellingsplan, geeft inzicht hoe de doelstellingen van de afzonderlijke eenheden worden bereikt. Het gereedstellingsplan van individuele eenheden betreft vertrouwelijke informatie. In verband met de nationale veiligheid, de veiligheid van onze troepen en de veiligheid van onze bondgenoten wordt hierover dan ook geen informatie verstrekt.

Vraag 7

Kunt u aangeven welke wijzigingen er in het jaaroefenprogramma 2010 van het CLAS, CZSK en CLSK worden doorgevoerd na de bekendmaking van deze nieuwe bezuinigingsronde? Zo nee, waarom niet?

De maatregelen hebben geen betrekking op het jaarprogramma 2010, maar zijn doorgevoerd op het oefenprogramma 2011

Vraag 8

Welke 130 functies gaan er bij de Koninklijke Marechaussee (KMAR) verdwijnen? Wat is het effect hiervan op de uitvoering van de taken van de KMAR?

In de huidige planning is het voorstel dat de Koninklijke Marechaussee de personele vulling geleidelijk aan afbouwt van de huidige vulling van 98,2 procent naar 96,2 procent in 2012. Om hieraan uitvoering te geven, wordt in eerste instantie gestuurd op beperking van de instroom van nieuw personeel en niet op het bevorderen van de uitstroom. Het voorstel betekent dat de Koninklijke Marechaussee in 2012 ongeveer 130 personen minder beschikbaar heeft ten opzichte van de huidige aantallen personeel. Vanaf 2013 zal de personele vulling geleidelijk weer 98 procent bereiken. Vanaf 2012 is deze maatregel van invloed op de activiteiten van de Koninklijke Marechaussee. De operationele gevolgen hiervan worden thans uitgewerkt.

Vraag 1

Waarom is de Koninklijke Landmacht overgegaan tot een publicatieverbod van het tijdschrift «De Onderofficier» over Srebrenica vanwege de kabinetsformatie? Wat heeft dit met elkaar te maken?1

Het blad De Onderofficier wordt door het Commando landstrijdkrachten (CLAS) uitgegeven ten behoeve van de onderofficieren van het CLAS en van de Koninklijke marechaussee. In het redactiestatuut van De Onderofficier is bepaald dat het CLAS geen voorafgaand toezicht houdt op de artikelen in het blad. Er is wel overleg tussen de redactie en het CLAS over de onderwerpen waarover gepubliceerd zal worden. Het CLAS kan hierover bindende richtlijnen geven. Dat was in deze zaak het geval. De staf van het CLAS heeft de redactie van het blad De Onderofficier eind april jl. laten weten een speciale editie over Srebrenica niet opportuun te achten.

Vraag 2

Hoe kan het dat u niet op de hoogte was van het besluit van de Landmacht? Deelt u de mening dat dit niet op deze wijze had mogen gebeuren?2

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Waarom weigerde u commentaar te geven in de uitzending van Netwerk over het publicatieverbod?

Ik heb er de voorkeur aan gegeven ten overstaan van de Tweede Kamer te reageren, nadat er intern duidelijkheid was over de gang van zaken. In de Tweede Kamer, tijdens het notaoverleg Veteranen van 25 juni jl., heb ik verklaard: «Dit had zo niet mogen gebeuren en wat mij betreft zal het niet nog eens gebeuren».
Ik heb daaraan toegevoegd dat er sinds de parlementaire enquête van 2003 geen reden is om in een kramp te schieten als het onderwerp Srebrenica wordt genoemd en dat daarover vrijelijk kan worden gepubliceerd. Of dat alsnog zal gebeuren is aan de redactie van De Onderofficier.

Vraag 4

Is het waar dat de Landmachttop overging tot het publicatieverbod toen men van de redactie hoorde van het voornemen voor een themanummer? Is het waar dat de afdeling communicatie de artikelen niet heeft gelezen?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Hoe verhoudt het publicatieverbod zich tot de redactionele vrijheid van het tijdschrift? Wat staat hierover in het redactiestatuut?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het publicatieverbod tot veel meer negatieve publiciteit heeft geleid? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 7

Bent u het er mee eens dat de gebeurtenissen in Srebrenica niet verdrongen moeten worden, zowel voor de nabestaanden als voor de militairen die daar gediend hebben? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid de publicatie alsnog toe te staan?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Bent u bekend met de berichtgeving in Vrij Nederland van de heer Ko Colijn1 over het door het ministerie van Algemene Zaken voor het verschijnen van het rapport-Davids opgevraagde dossier met informatie over militaire escortes door het Nederlandse fregat Van Nes van Amerikaanse marineschepen met wapentransporten voor de illegale inval in Irak, in strijd met de Rules of Engagement?

Ja.

Vraag 2

Welke feiten van deze berichtgeving kloppen?

Voor zover in bedoeld artikel wordt geciteerd uit het rapport van de commissie van onderzoek besluitvorming Irak (commissie Davids) onderschrijf ik dit. De kwalificaties die hieraan worden verbonden laat ik voor rekening van de heer Colijn. Voorafgaand aan het verschijnen van het onderzoeksrapport en het daarop volgende Kamerdebat zijn voorbereidingen getroffen en kopieën van relevante archiefstukken uitgewisseld tussen de betrokken ministeries van Algemene Zaken, Buitenlandse Zaken, Defensie en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zoals die ook ter beschikking stonden aan de commissie Davids in het kader van het onderzoek. Er is geen dossier opgesteld over het fregat Hr.Ms. Van Nes voor het ministerie van Algemene Zaken.

Vraag 3

Wat is uw reactie op deze berichtgeving?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Als het waar is dat de Van Nes zulke escorte aan Amerikaanse wapentransporten verleende: hoeveel van deze escortes zijn verricht en wanneer?

De inzet van maritieme eenheden in het kader van de operatie Enduring Freedom in en rondom Afghanistan, waaronder het fregat Hr.Ms. Van Nes, wordt beschreven in het rapport van de commissie Davids in hoofdstuk 10.

Vraag 5

Als het waar is dat de Van Nes daarmee in strijd met de Rules of Engagement handelde: in welk opzicht? Als dat niet waar is: waarom niet?

Ter verduidelijking zij opgemerkt dat rules of engagement instructies bevatten voor het toepassen van geweld en geen taakomschrijving zijn. Het fregat Hr.Ms. Van Nes heeft noch in strijd met de geweldsinstructie, noch met de taakopdracht gehandeld. De taak van het fregat was en bleef beperkt tot de operatie Enduring Freedom. De Tweede Kamer is vanaf 2001 geïnformeerd over zowel de taken als de geweldsinstructie van de Nederlands fregatten die deelnamen aan operatie Enduring Freedomin en rondom Afghanistan (Kamerstuk 27 925, nrs. 28, 81, 135, 145 en 146). Het werd het fregat op 19 maart 2003 toegestaan in bepaalde gevallen ook tegen eventuele Irakese vijandige eenheden op te treden, bijvoorbeeld indien zij een bedreiging voor het fregat zouden zijn. Dit was na de inval in Irak op 18 maart 2003.

Vraag 6

Is het waar dat het ministerie van Algemene Zaken voor het verschijnen van het rapport-Davids over dit dossier beschikte?

Zie het antwoord op vraag 2 en 3. Er is geen dossier opgesteld over het fregat Van Nes voor het ministerie van Algemene Zaken.

Vraag 7

Wist u voor het verschijnen van het rapport-Davids van het bestaan van deze informatie af? Zo nee, hoe verklaart u dat en vindt u dat u hiervan wel op de hoogte had moeten zijn? Zo ja, waarom heeft u deze informatie niet gedeeld met de Commissie Davids?

Ja, zie het antwoord op vraag 2 en 3. De informatie was ook beschikbaar voor de commissie Davids.

Vraag 8

Is het waar dat er na het verschijnen van het rapport-Davids een overleg plaatsvond op het ministerie van Algemene Zaken, waarin werd besloten om de informatie uit dit dossier achter te houden?

Nee, een dergelijk overleg heeft niet plaatsgevonden. De informatie was beschikbaar voor de commissie Davids in het kader van het onderzoek.

Vraag 9

Wist u van dit overleg af? Zo nee, hoe is dat te verklaren? En vindt u dat u er, gelet op de gevoeligheid van de materie, wel van op de hoogte had moeten worden gebracht? Zo ja, waarom besloot u de informatie niet te delen met de Kamer?

Zie het antwoord op vraag 8.

Vraag 10

Deelt u de mening, dat de informatie uit dit dossier met de Commissie Davids en de Kamer gedeeld had moeten worden?

De informatie is gedeeld met de commissie Davids en de Kamer. Zie ook het antwoord op vraag 5.

Vraag 11

Bent u bereid de Kamer alsnog inzage te geven in het bewuste dossier over de activiteiten van de Van Nes? Zo nee, waarom niet?

Zie het antwoord op vraag 6. De Kamer is vanaf 2001 geïnformeerd over de activiteiten van het fregat Van Nes (Kamerstuk 27 925, nrs. 28, 81, 135, 145 en 146). Met het onderzoek van de commissie Davids is tevens inzage verleend. Zie voor de bevindingen van de commissie Davids hoofdstuk 10 van het onderzoeksrapport.

Vraag 12

Bent u bekend met de berichtgeving door Argos2 over de plaatsing van de Nederlandse kolonel van het Korps Commandotroepen bij het Amerikaanse Central Command, CentCom, en het Amerikaanse Special Operations Command Center, SOCCENT, in de periode eind 2002 tot en met begin 2003 ten behoeve van de inval in Irak?

Ja.

Vraag 13

Van wanneer tot wanneer was deze kolonel daar precies geplaatst?

De Nederlandse toenmalige luitenant-kolonel was van 1 december 2002 tot en met 1 maart 2003 geplaatst bij het zogeheten Netherlands Liaison Team CENTCOM in Tampa, Florida. CENTCOM (Central Command) is het overkoepelende Amerikaanse hoofdkwartier dat verantwoordelijk is voor Amerikaanse operaties in de Centraal-Aziatische regio waartoe Afghanistan en Irak behoren.

Vraag 14

Waarom heeft u deze plaatsing niet aan de Commissie Davids of de Kamer gemeld?

De Kamer is in 2001 en 2002 geïnformeerd door middel van een artikel-100 brief over een Nederlandse bijdrage aan CENTCOM en de NAVO-operatie International Security Assistance Force in Afghanistan (ISAF) (Kamerstuk 27 925, nrs. 22 en 35). Deze informatie is ook ter beschikking gesteld aan de commissie Davids die hiervan melding maakt in hoofdstuk 10 van het onderzoeksrapport.

Vraag 15

Hoe verhoudt deze plaatsing zich tot de beweringen van de regering dat er geen Nederlandse commando’s betrokken waren bij de inval in Irak?

Die doet daaraan geen enkele afbreuk. Het Netherlands Liaison Team was uitsluitend betrokken bij de coördinatie van de Nederlandse bijdrage in het verantwoordelijkheidsgebied van CENTCOM, maar had geen betrokkenheid bij de voorbereiding van operaties in Irak. De Nederlandse toenmalige luitenant-kolonel was ten tijde van zijn plaatsing niet werkzaam bij het Korps Commandotroepen en hij was evenmin door het Korps Commandotroepen uitgezonden.

Vraag 16

Welke taken had SOCCENT indertijd?

Het Special Operations Command Central (SOCCENT) is een aan CENTCOM ondergeschikt hoofdkwartier en is belast met de planning, voorbereiding en aansturing van speciale operaties in het verantwoordelijkheidsgebied van CENTCOM.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Duitse huurlingen naar Somalië?»1

Ik heb kennis genomen van het bericht.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dan wel ontkrachten dat het Duitse bedrijf Asgaard German Security Group een contract met een looptijd van vijf jaar heeft gesloten met de Somalische krijgsheer Galadid Abdinur Ahmad Darman?

Nee. Ik heb dit alleen uit de media vernomen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het contract van Asgaard German Security Group met de Somalische krijgsheer Galadid Abdinur Ahmad Darman de burgeroorlog in Somalië verder verergert en niet bevorderlijk is voor de strijd tegen de piraterij?

De inhoud van een dergelijk contract is mij niet bekend. In algemene zin zou ik het onwenselijk vinden als een buitenlands bedrijf zich op dergelijke wijze en in strijd met de internationale regelgeving zou mengen in de situatie in Somalië.

Vraag 4

Kunt u aangeven of de Duitse minister van Buitenlandse Zaken inmiddels wel op de hoogte is van het contract? Zo nee, hoe verklaart hij dit?

Zoals blijkt uit de schriftelijke antwoorden van de Duitse regering op vragen van leden van het Duitse parlement, heeft de Duitse regering contact gehad met de Asgaard German Security Group. De parlementsleden zijn geïnformeerd dat de firma Asgaard de Duitse en Europese wetsvoorschriften in acht moet nemen. Dit geldt ook voor voorschriften voortvloeiend uit het wapenembargo tegen Somalië, in het bijzonder zoals vastgelegd in VN-resoluties 733 (1992), 1425 (2002) en 1772 (2007). De Duitse regering verwijst naar EG-verordening 147/2003. Hierin is een verbod ingesteld op het financieren of financieel steunen, het verstrekken van technisch advies, steun of opleiding voor militaire activiteiten aan personen, entiteiten of lichamen in Somalië. Degene die in strijd handelt met dit verbod kan volgens de Duitse wet (§34 lid 4, nr. 2 Außenwirtschaftsgesetz) worden gestraft met maximaal vijf jaar gevangenis. De Duitse regering heeft, zoals blijkt uit haar schriftelijke antwoorden, de firma Asgaard daarop gewezen. De Duitse beslissing of tot vervolging wordt overgegaan, ligt in handen van de bevoegde autoriteiten belast met strafvervolging in Duitsland.

Vraag 5

Bent u bereid er bij uw Duitse collega op aan te dringen deze huurlingen aan te pakken? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u tevens aangeven welke mogelijkheden de Duitse regering heeft om op te treden tegen dit soort huurlingen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Kunt u deze vragen beantwoorden vóór het algemeen overleg over de NAVO-operatie Ocean Shield en EU-operatie Atalanta van 29 juni aanstaande?

Ja.

Vraag 1

Herinnert u zich dat u in uw antwoord op eerdere vragen melding maakt van het feit dat «Israëlische woordvoerders de bevoegdheid om op te treden hebben gebaseerd op de aanname dat er sprake is van een gewapend conflict met Hamas, hetgeen betekent dat het zeeoorlogsrecht van toepassing is»?1

Ja.

Vraag 2

Vindt u die aanname van de Israëlische woordvoerders terecht?

Ja.

Vraag 3

Bent u het ermee eens dat geen sprake is van een oorlog en evenmin van een zeeoorlog en dat derhalve het zeeoorlogsrecht niet van toepassing is?

Ofschoon beide partijen ieder eenzijdig een wapenstilstand afgekondigd hebben aan het einde van de operatie Cast Lead, is daarmee geen einde gekomen aan de gewelddadigheden tussen Hamas en de staat Israël. Het (zee)oorlogsrecht blijft derhalve gelden voor de partijen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het zeeoorlogsrecht sowieso slechts een inspectie van neutrale schepen toestaat en dat dit iets anders is dan entering met commando’s?

Onder het zeeoorlogsrecht zijn strijdende partijen bevoegd neutrale schepen te onderzoeken om vast te stellen of deze inderdaad neutraal zijn. Neutrale schepen hebben de plicht om een dergelijke inspectie toe te staan. Indien op redelijke gronden zou kunnen worden aangenomen dat vermeend neutrale schepen op het punt staan een blokkade te breken, mogen deze worden overgenomen. Indien er verzet wordt gepleegd hiertegen mag zo nodig met geweld worden opgetreden.

Vraag 5

Heeft Israël derhalve in deze kwestie zowel het internationaal recht als het zeerecht geschonden door in internationale wateren niet-militaire schepen aan te vallen?

Op grond van bovengenoemde argumenten kan ik deze mening niet delen. Onderzoek zal moeten uitwijzen of in deze kwestie conform de regels van het zeeoorlogsrecht is gehandeld.

Vraag 6

Bent u ook bereid in Europees verband voor te stellen de Associatieraad EU-Israël bijeen te roepen om te spreken over de consequenties van deze actie voor de relatie tussen de EU en Israël?

De EU heeft opgeroepen tot een onmiddellijk, volledig en onpartijdig onderzoek conform internationale standaardennaar de gebeurtenissen en de omstandigheden waaronder deze zich hebben kunnen voltrekken; een overeenstemmende verklaring is afgelegd door de Voorzitter van de VN-Veiligheidsraad (VNVR). Ik ben voorstander van een dergelijk onpartijdig onderzoek en ondersteun dan ook de verklaringen van de EU en de VN onverkort. Inmiddels heeft Israël onderzoeken ingesteld en daarbij internationale waarnemers uitgenodigd. Hangende de uitkomsten van het Israëlische onderzoek is het dreigen met de inzet van middelen en instrumenten uit het Associatieakkoord op zijn minst voorbarig en het zal naar mijn oordeel ook niet doeltreffend zijn.
Ik ben dan ook geen voorstander van bijeenroeping van de Associatieraad EU-Israël, temeer daar Israël op20 juni 2010 heeft besloten om het toegangsbeleid tot Gaza aan te passen.Nederland heeft met instemming kennisgenomen van dit besluit. Zoals ook EUHV Ashton onmiddellijk na bekendmaking ervan in een EU-verklaring stelde, is het een significante verbetering en een positieve stap voorwaarts. De EU – en dus ook Nederland – blijven Israël oproepen om verder te gaan en te komen tot een situatie waarin onvoorwaardelijke humanitaire toegang tot Gaza een feit is en de grensovergangen open zijn voor normaal personen- en goederenverkeer, met inachtneming van de Israëlische legitieme veiligheidsbelangen, op basis van de internationale afspraken die daarover zijn gemaakt (met name de Agreement on Movement and Access 2005).

Vraag 7

Bent u bereid voor deze Associatieraad tevens de voortdurende blokkade van Gaza, eveneens een schending van het internationaal recht, te agenderen en van Israël te eisen de grenzen van Gaza per direct volledig open te stellen voor humanitaire goederen?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Bent u bereid te pleiten voor een onafhankelijk internationaal onderzoek, zoals ook EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton bepleit2, en niet te wachten totdat Israël en eventueel de betrokken vlaggenstaten hebben uitgezocht wat er gebeurd is, zoals u in uw antwoord op de eerdere vragen stelt?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Problemen met kleding en uitrusting»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat bij de Schoolbataljons, de Koninklijke Militaire Academie en de Koninklijke Militaire School voor de opkomsten onvoldoende gevechtslaarzen beschikbaar zijn? Zo ja, hoe groot is het huidige tekort?

Zoals uiteengezet in onder meer de brieven van 9 maart en 22 april jl. (Kamerstukken 32 123 X nrs. 109 en 122) heeft Defensie maatregelen genomen naar aanleiding van de problemen met het exploitatiebudget. Als gevolg daarvan is Defensie terughoudend met het sluiten van nieuwe contracten en zijn minder urgente verplichtingen uitgesteld. Deze maatregelen hebben ook betrekking op kleding en uitrusting, waardoor niet kan worden voldaan aan alle behoeftes.
De gevolgen van de maatregelen zijn voelbaar in de gehele krijgsmacht, met uitzondering van de eenheden die op uitzending zijn en (inter)nationale taken uitvoeren. Keuzes zijn onvermijdelijk. Op het gebied van kleding en uitrusting hebben gevechtslaarzen prioriteit gekregen. Wegens de verplichtingenpauze die eerder dit jaar van kracht was, is een aantal maten gevechtslaarzen op dit moment niet beschikbaar. Inmiddels is echter weer geld vrijgemaakt voor de aankoop. Naar verwachting zullen in het begin van het derde kwartaal, als de opleidingen beginnen, alle maten gevechtslaarzen weer voorhanden zijn.
De artikelen die zijn genoemd in vraag 3, met uitzondering van de sokken, behoren tot de goederen die minder prioriteit hebben gekregen. De voorraden van deze artikelen worden vooralsnog niet aangevuld en bestellingen zijn opgeschort. Dit heeft al geleid tot tekorten aan bepaalde artikelen. Naar verwachting zullen deze tekorten de komende tijd toenemen aangezien sommige bestellingen zijn uitgesteld en met de levering van goederen waarvan de bestellingen wel zijn hervat, enige tijd gemoeid kan zijn. Zie ook het antwoord op vraag 6.

Vraag 3

Is daarbij tevens sprake van een gebrek aan helmovertrekken, thermoskannen, rugzakken (waaronder waterrugzakken) naamlinten en sokken? Zo ja, hoe groot zijn de huidige tekorten? Kunnen er nog wel veters worden besteld?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is er bij de Koninklijke Marine sprake van een tekort aan «adelborstenbaadjes» en wordt daarom een beroep gedaan op (oud)marineofficieren om hun kostuums af te staan of uit te lenen?2

Zoals uiteengezet in het antwoord op de vragen 2 en 3 heeft Defensie prioriteiten gesteld bij de vervulling van de behoeften aan kleding en uitrusting. Dit heeft onder meer geleid tot het tijdelijk stoppen van de bestelling van de ceremoniële tenues voor adelborsten, de «adelborstenbaadjes». Het initiatief om (oud)-marineofficieren te verzoeken hun adelborstenbaadje af te staan of uit te lenen is genomen door de vereniging van marineofficieren, de KVMO. Ik heb waardering voor dit initiatief.

Vraag 5

Heeft Defensie vanwege geldgebrek het contract inzake de levering van «adelborstenbaadjes» tijdelijk stopgezet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Bent u voornemens om de in de vorige vragen genoemde tekorten weg te werken? Zo ja, wanneer zal dat zijn gerealiseerd?

De beschikbare financiële middelen zijn niet toereikend om alle tekorten op korte termijn weg te werken. Zoals uiteengezet in het antwoord op de vragen 2 en 3 zijn vanwege de financiële situatie enkele minder urgente investeringen uitgesteld. Daarnaast heeft de verwerving van kleding en uitrusting enige maanden stilgelegen door de verplichtingenpauze. Om de tekorten terug te dringen is behalve geld ook tijd nodig. Afhankelijk van de soort goederen zal hiermee een periode van een half tot een jaar zijn gemoeid. Daarbij speelt onder meer een rol dat in een aanzienlijk aantal gevallen een Europees aanbestedingstraject moet worden doorlopen.
Om de tekorten met spoed te verlichten zijn inmiddels aanvullende maatregelen genomen. Zo onderzoekt Defensie of tegen betaling kan worden gebruik gemaakt van de voorraden van Navo-partners. Ook wordt bij de uitreiking van goederen aan eenheden en militairen bekeken naar waar de behoefte het urgentst is. Meer dan voorheen worden goederen die na gebruik zijn ingeleverd na inspectie opnieuw gebruikt. Ten slotte wordt de samenstelling van de pakketten voor kleding en uitrusting opnieuw beoordeeld. Hierbij wordt beoordeeld of een onderscheid moet worden gemaakt tussen pakketten voor militairen die behoefte hebben aan operationele kleding en uitrusting en pakketten voor militairen die minder behoefte hieraan hebben.

Vraag 1

Herinnert u zich uw antwoorden op Kamervragen in 1998 over de executie van sergeant Meijer in de meidagen van 1940?1

Ja.

Vraag 2

Bent u van oordeel, nu deze terechtstelling 70 jaar geleden is, dat – wat er ook van de inhoud van het krijgsraadvonnis van 12 mei 1940 gedacht kan worden – de uitvoering van het doodvonnis van sergeant Chris Meijer in strijd is met de toen geldende wetgeving, meer in het bijzonder met artikel 200 Rechtspleging Landmagt (een aanzegtermijn van een doodvonnis van twee dagen en geen paar uur zoals bij sergeant Meijer) en met artikel 4 van het Koninklijk Besluit van 26 april 1922 over de ten uitvoerlegging van een doodvonnis (een executiepeloton van twaalf leden en niet vijf zoals bij sergeant Meijer)?

Met uitzondering van de termijn en de wijze van executie heeft de berechting van sergeant Meijer conform de toen geldende rechtspleging plaatsgehad. Er valt thans niet meer te achterhalen welke feiten en omstandigheden er toen toe hebben geleid dat er op deze punten van de rechtspleging is afgeweken.

Vraag 3

Bent u van oordeel, dat als de wettelijke bepalingen correct waren toegepast het uitstel van de executie dat daarvan het gevolg zou zijn geweest, zou hebben geleid tot afstel, gezien de terugtrekking van de Grebbelinie waartoe op 13 mei 1940 besloten werd? Indien nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is het waar dat generaal-majoor Harberts, op basis van door hem veronderstelde grote lafheid onder Nederlandse militairen, de door hem samengestelde krijgsraad bij installatie meedeelde een doodvonnis voor Meijer te verwachten om zo «een afschrikwekkend voorbeeld» te stellen om de Nederlandse militairen tot harder vechten aan te zetten?

Ja.

Vraag 5

Is een dergelijke uitspraak als van generaal-majoor Harberts, voorafgaande aan de zitting op 12 mei 1940 van de krijgsraad, te beschouwen als beïnvloeding van de krijgsraad? Zo nee, waarom niet? Zo ja, is het dan na 70 jaar niet eindelijk gerechtvaardigd om de onafhankelijkheid van de krijgsraad van destijds alsnog in twijfel te trekken, en de terdoodveroordeling van sergeant Chris Meijer, en uitvoering van deze uitspraak van de krijgsraad nog diezelfde dag, te betreuren?

Zoals al door mijn ambtsvoorganger W. den Toom en de minister van Justitie, mr. C. H. F. Polak, in 1970 is gemeld, moet het houden van de toespraak van de generaal-majoor Harberts in strijd worden geacht met de algemene beginselen van het strafprocesrecht. De leden van de Krijgsraad hebben verklaard niet door de toespraak van de generaal-majoor Harberts beïnvloed te zijn. (Handelingen TK 1969–1970, Aanhangsel nr. 1251).

Vraag 6

Heeft u kennisgenomen van de ontwikkelingen in Engeland en Frankrijk naar aanleiding van de executie van deserteurs in de Eerste Wereldoorlog?2 Bent u bereid het voorbeeld van Engeland en Frankrijk te volgen voor Nederlandse «deserteurs» in de Tweede Wereldoorlog? Indien neen, waarom niet?

Ik heb kennis genomen van de ontwikkelingen in het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Ik ben niet bereid dit voorbeeld te volgen. Het door de vraagsteller aangehaalde artikel uit de Armed Forces Act 2006 van het Verenigd Koninkrijk heeft betrekking op executies tijdens de Eerste Wereldoorlog. De feiten en omstandigheden van de zaak-Meijer laten zich niet vergelijken met de gevallen die geleid hebben tot de formulering van artikel 359 van de Armed Forces Act 2006. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat de ter dood veroordeelde Britse militairen in een aantal gevallen geen volwaardig proces hebben gehad of leden aan de verschijnselen van post traumatische stress. Evenals mijn ambtsvoorganger in 1998 heeft gemeld aan de kamer (handelingen vergaderjaar 1997–1998, nr. 728 en nr. 1252) heb ik geen reden te twijfelen aan het proces van de sergeant Meijer.

Vraag 7

Bent u bereid uw standpunt zoals verwoord in de eerdere Kamervragen te wijzigen en sergeant Meijer op passende wijze te rehabiliteren?

Neen.

Vraag 1

Kunt u de waarneming van bewoners uit Onderbanken bevestigen dat er op 5 mei 2010 in elk geval 11 AWACS-vluchten zijn uitgevoerd? Zo ja, hoe is dit mogelijk? Zo nee, bent u bereid een onderzoek naar deze waarneming in te stellen?

Ja, er zijn op 5 mei vluchten met AWACS toestellen uitgevoerd. Na een nauwkeurige inspectie van de gehele vloot is bij 15 van de 17 AWACS vliegtuigen corrosievorming bij het neuswiel vastgesteld. 15 toestellen waren daardoor tijdelijk niet beschikbaar voor daadwerkelijke inzet en trainingsvluchten. Met de vliegtuigen waarop geen corrosievorming is aangetroffen werd een aangepast vliegprogramma uitgevoerd.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel over het feit dat AWACS-vliegtuigen aan de grond blijven wegens roestvorming?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het artikel en klopt dus ook de analyse dat het neuswiel bij de landing niet zou kunnen uitklappen?

De Navo heeft tijdens een reguliere inspectie corrosievorming bij het neuswiel van de AWACS-vliegtuigen geconstateerd. Hierdoor bestond een klein risico dat het neuswiel niet zou kunnen uitklappen bij de landing. De Navo heeft vervolgens conform de geldende procedures onmiddellijk en uit eigen initiatief besloten de AWACS-vloot bij wijze van voorzorgsmaatregel aan de grond te houden en een technisch onderzoek te starten. Tevens is onmiddellijk contact gelegd met andere landen die AWACS-vliegtuigen gebruiken, waaronder de Verenigde Staten. De vliegveiligheid is op geen enkel moment in gevaar geweest en er hebben zich geen incidenten voorgedaan.

Vraag 3

Is bij vluchten de vliegveiligheid in gevaar geweest en zijn er incidenten geweest?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Heeft de NAVO u eerder geïnformeerd over deze of eerdere vliegproblemen en wat is u in het algemeen bekend over het onderhoud van de toestellen?

Het onderhoud van de AWACS-vliegtuigen geschiedt volgens vigerende regelgeving op het gebied van vliegveiligheid. Daarbij worden de instructies van het Amerikaanse Ministerie van Defensie en vliegtuigleverancier Boeing gevolgd.

Vraag 5

Bent u gezien de veiligheidsrisico’s bereid om maatregelen te nemen waardoor niet gevlogen wordt totdat het onderhoud en de staat van veiligheid van de vliegtuigen naar Nederlandse maatstaven op orde zijn?

De vliegveiligheid is niet in gevaar geweest. Het onderhoud van de AWACS-vliegtuigen geschiedt volgens vigerende regelgeving en de Navo heeft adequaat actie ondernomen. Daarom zijn aanvullende maatregelen niet aan de orde.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van geluiden dat er toch weer met een of meer AWACS-toestellen zal worden gevlogen?

Ja.

Vraag 2

Heeft u hierover contact opgenomen met de NAVO?

Ja. Na een nauwkeurige inspectie van de gehele vloot is bij 15 van de 17 AWACS vliegtuigen corrosievorming bij het neuswiel vastgesteld. 15 toestellen waren daardoor tijdelijk niet beschikbaar voor daadwerkelijke inzet en trainingsvluchten. Met de vliegtuigen waarop geen corrosievorming is aangetroffen werd een aangepast vliegprogramma uitgevoerd. Na levering van benodigde onderdelen zijn inmiddels alle toestellen inzetbaar gemaakt en is het reguliere programma hervat.

Vraag 3

Kunt u zich de gevoelens van onrust in de regio voorstellen?

De AWACS-vliegtuigen worden volgens vigerende regelgeving geïnspecteerd en onderhouden. Door het op correcte wijze uitvoeren van technische inspecties is corrosievorming geconstateerd, niet tengevolge van een incident waarbij de vliegveiligheid in gevaar zou zijn. Vervolgens heeft de Navo onmiddellijk adequate actie ondernomen. De zorgvuldige aanpak van de Navo geeft juist vertrouwen in de wijze waarop de AWACS-vliegtuigen worden ingezet. Daarom zijn aanvullende maatregelen niet aan de orde.

Vraag 4

Bent u, gezien de veiligheidsrisico’s, bereid alle denkbare maatregelen te nemen, waardoor niet wordt gevlogen met AWACS-toestellen over Nederland totdat het onderhoud en de staat van veiligheid van de AWACS-toestellen naar de Nederlandse maatstaven voor militaire luchtvaart en burgerluchtvaart op orde zijn?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van uitlating van de oud-minister van Buitenlandse Zaken, de heer De Hoop Scheffer, dat hij voorstander was van een parlementaire enquête over de steun van Nederland aan de oorlog in Irak en dat hij van mening is dat het verslag van het gesprek dat hij met de Commissie Davids voerde «best openbaar» mag worden?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de opvatting van de heer De Hoop Scheffer dat er vanuit methodologisch opzicht alle reden was geweest het onderzoek in het openbaar uit te voeren? Indien neen, waarom niet?

In mijn brief aan de Tweede Kamer van 2 februari 2009 (Kamerstukken II, 2008–2009, 31 847, nr. 1) is voorgesteld een onafhankelijke commissie van onderzoek besluitvorming Irak (commisie-Davids) in te stellen. Deze brief bevat ook de beweegredenen die het kabinet hebben gebracht tot het doen van dit voorstel. Hierover is vervolgens op 4 februari 2009 gedebatteerd met de Tweede Kamer. Nadat was gebleken dat zowel een meerderheid van de Tweede als van de Eerste Kamer met het voorstel tot instelling van deze commissie kon instemmen, inclusief haar vrijheid bij het bepalen van haar werkwijze, is de commissie-Davids ingesteld. Op grond van het Instellingsbesluit commissie van onderzoek besluitvorming Irak (commissie-Davids) had de commissie de bevoegdheid haar onderzoek naar eigen inzicht in te richten. De commissie heeft op grond daarvan besloten het onderzoek niet in het openbaar uit te voeren.

Vraag 3

Bent u bereid het verslag van het gesprek van de Commissie Davids met de heer De Hoop Scheffer, en eventueel andere gespreksverslagen, openbaar te maken? Indien nee, waarom niet?

In het kader van haar onderzoek heeft de commissie-Davids met tientallen personen gesprekken gevoerd. De lijst van geraadpleegde personen is als bijlage E opgenomen in het rapport van de commissie-Davids. Waar de commissie dat nuttig achtte, heeft zij gedeelten uit deze gesprekken via citaten of parafraseringen in de tekst van haar rapport opgenomen. De in de ogen van de commissie relevante informatie voortkomend uit de gesprekken, is aldus voor iedereen toegankelijk.
De gespreksverslagen maak ik niet openbaar. Voorafgaande aan de gesprekken is door de commissie-Davids vertrouwelijkheid toegezegd, en van betrokkenen gevraagd. Hoewel de werkzaamheden van de commissie-Davids nu zijn afgerond, zou het openbaar maken van de gespreksverslagen het onwenselijke gevolg kunnen hebben dat personen in de toekomst niet meer vrijuit willen spreken tegenover onderzoekscommissies. Daar is niemand mee gediend.
Met het openbaar maken van de gespreksverslagen zouden voorts de geraadpleegde personen onevenredig worden benadeeld. Aannemelijk is dat betrokkenen mede vanwege de toegezegde vertrouwelijkheid aan het onderzoek van de commissie-Davids hebben meegewerkt, en dat die toegezegde vertrouwelijkheid mede bepalend is geweest voor de wijze waarop zij zich tegenover de commissie-Davids hebben uitgelaten. Het openbaar maken van deze uitlatingen kan voor betrokkenen nadelige gevolgen hebben. Zo zou hun persoonlijke levenssfeer op onaanvaardbare wijze kunnen worden geschaad.
In mijn opvatting zie ik mij gesteund door een uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State van 23 september 2009. In het betreffende geschil concludeerde de Afdeling op basis van vergelijkbare argumentatie als hierboven dat gespreksverslagen in het kader van een onderzoek niet openbaar behoeven te worden gemaakt (LJN: BJ8264).

Vraag 1

Hoe beoordeelt u de deugdelijkheid resp. kwetsbaarheid van het rupsvoertuig Viking na het dodelijke ongeval in Uruzgan afgelopen zaterdag, waarbij twee Nederlandse mariniers de dood vonden?1

Vraag 2

Tegen welke zwaarte van springladingen zijn de Vikings, na het aanbrengen van extra pantser, bestand (in de originele uitvoering is de Viking kennelijk bestand tegen springladingen tot 0,5 kilogram)?2

Vraag 3

Hoe verhoudt zich de mate van bepantsering van de Nederlandse Vikings in Afghanistan tot de bepantsering van de Bushmaster (ook rekening houdend met de veiliger, V-vormige onderkant van de Bushmaster)?

Vraag 4

Wat is uw oordeel over het feit dat de Engelse legerleiding reeds in september 2009 de Vikings in de ban heeft gedaan, nadat negen Engelse militairen daarin de dood vonden als gevolg van het tot ontploffing komen van bermbommen?

Vraag 5

Heeft het Britse ministerie van Defensie daarbij erkend dat de Vikings geen partij zijn voor de steeds sterker wordende bermbommen van de Taliban?

Vraag 6

Onderkent u dat ook het rijden in konvooi waarbij Vikings in ieder geval niet voorop rijden, geen afdoende oplossing biedt omdat bermbommen door de Taliban van afstand tot ontploffing kunnen worden gebracht?

Vraag 7

Bent u bereid, in het licht van de tragische gebeurtenis van afgelopen zaterdag en van het besluit van de Britten om Vikings terug te trekken, nog eens zeer kritisch te kijken naar het inzetten van Vikings in Afghanistan?

Vraag 8

Bent u tevens bereid om, in het kader van de afstemming met de Britten die eerder leidde tot de aanschaf van Vikings voor de marinierskorpsen van beide landen, ook nu een zelfde beleid te voeren als de Britten door het terughalen van de diezelfde Vikings uit Afghanistan (in ieder geval voor de resterende duur van de missie, nu het gevaar van bermbommen mogelijk groter is geworden)? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Is het waar dat de definitie van «infiltrant» in de nieuwe militaire verordening zo is verruimd, dat het nu van kracht is voor alle Palestijnen, zowel degenen die geboren zijn op de Westbank als zij die er legaal naartoe zijn verhuisd vanuit Gaza of het buitenland?

Vraag 2

Is het waar dat de nieuwe verordening en de inwerkingtreding ervan niet bekend zijn gemaakt onder de inwoners van de Westbank? Deelt u de mening dat zij op de hoogte moeten zijn hiervan?

Vraag 3

Deelt u de mening dat de nieuwe verordening tegen de principes van het internationaal recht indruist, omdat Israël zich het recht toe-eigent om de demografische samenstelling van de Westbank te controleren en aan te passen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 4

Deelt u de mening, dat deze nieuwe actie van Israël opnieuw (de ontwikkelingen op het gebied van) de vredesonderhandelingen met de Palestijnen schaadt?

Vraag 5

Bent u bereid samen met uw EU-collega’s een krachtig signaal af te geven aan de Israëlische regering om duidelijk te maken dat deze verordening niet mag worden uitgevoerd en niet mag leiden tot massadeportaties van Palestijnen uit de Westbank? Bent u bereid hier ook met de Israëlische ambassadeur in Nederland over te spreken?

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het feit dat de regering van de Verenigde Staten de hoogste diplomatieke vertegenwoordiger van Syrië heeft ontboden in verband met mogelijke levering van Scud-raketten aan de terroristische Hezbollah-beweging in Libanon?1

Ja.

Vraag 2

Bent u bereid – in navolging van de VS – de Syrische ambassadeur in Nederland te ontbieden en hem over deze kwestie dringend aan te spreken?

Op grond van de ons tot nog toe beschikbare informatie is er op dit moment voor Nederland geen goede grond om de Syrische ambassadeur te ontbieden.

Vraag 3

Bent u bereid Syrië te laten weten dat u iedere levering van wapentuig aan Hezbollah ten zeerste veroordeelt?

Nederland heeft zich altijd sterk gemaakt voor de naleving van verplichtingen voortvloeiende uit VNVR-resoluties 1559 en 1701, die beide oproepen tot ontwapening van milities in Libanon. Wanneer en waar mogelijk worden betrokken partijen hierop door Nederland gewezen. Syrië is zeer goed bekend met de Nederlandse positie.

Vraag 4

Bent u bereid te bevorderen dat ook de internationale gemeenschap zich krachtig uitspreekt tegen wapenleveranties door Syrië aan Hezbollah en tevens te bevorderen – mocht Syrië zich inderdaad hieraan hebben schuldig gemaakt – dat hieraan krachtige sancties jegens Syrië worden verbonden? Op welke wijze en op welke termijn?

Aangenomen mag worden dat als blijkt dat deze berichten op waarheid berusten, dat deze schending van VNVR-resoluties zowel in de VN-veiligheidsraad als in EU-kader aan de orde zal worden gesteld. Ik acht het niet opportuun te anticiperen op de maatregelen die in dit geval genomen kunnen worden.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «VS vrezen dat Hezbollah Scudraketten krijgt»?1

Ja.

Vraag 2

Bent u ook van mening dat levering van Scudraketten aan Hezbollah Libanon en de regio zal destabiliseren?

Zie het antwoord op vraag 4.

Vraag 3

Wat is de reactie van Syrië, Libanon en Israël op deze aantijgingen?

Israël heeft deze beschuldigingen aan het adres van Syrië geuit. President Shimon Peres heeft, kort voor zijn officiële bezoek aan Parijs twee weken geleden, Syrië beschuldigd van het leveren van Scudraketten aan Hezbollah. Volgens Israël zal het beschikken over dergelijke wapens de vuurkracht van deze organisatie aanzienlijk vergroten en staat deze bevoorrading haaks op de voorgestelde bereidheid van Syrië om de indirecte vredesonderhandelingen te hervatten. Syrië en Libanon ontkennen met klem dat er sprake is van levering van Scudraketten aan Hezbollah.

Vraag 4

Indien sprake is van deze leveringen, welke gevolgen verwacht u voor het Vredesproces in het Midden-Oosten?

Vooralsnog zijn deze berichten niet objectief verifieerbaar gebleken. Het is derhalve niet opportuun om hieraan op dit moment stellige conclusies te verbinden. Vast staat wel dat levering van dergelijke wapens een grove schending zou inhouden van verplichtingen voortvloeiende uit de VN Veiligheidsraadresoluties 1559 en 1701, die beide oproepen tot ontwapening van milities in Libanon. Een dergelijke schending zal in voorkomend geval ongetwijfeld onderwerp van bespreking worden in de VN-veiligheidsraad en zal alsdan naar onze mening leiden tot het nemen van passende maatregelen.

Vraag 5

Indien van deze leveringen sprake is, heeft dit gevolgen voor de relatie tussen Nederland en Syrië? En voor de relatie tussen de EU en Syrië?

Zie de beantwoording van vraag 6.

Vraag 6

Indien van deze leveringen sprake is, heeft dit gevolgen voor het, nog door Syrië te ratificeren, associatieakkoord tussen de EU en Syrië?

Nederland deelt de zorgen van de VS over de bewapening van Hezbollah en hecht dan ook sterk aan de naleving van genoemde VNVR-resoluties. Daarmee gaat Nederland door, zowel in VN- en ook in EU-verband. Ik merk op dat deze berichten vooralsnog niet hebben geleid tot een herziening van het toenaderingsbeleid van de VS jegens Syrië. Mijn Amerikaanse ambtgenote Hillary Clinton heeft tijdens de NAVO-top in Estland nog eens uitdrukkelijk aangegeven het vaste voornemen te hebben om op korte termijn een Amerikaanse ambassadeur in Damascus te plaatsen.
Als blijkt dat deze berichten op waarheid berusten, verdient deze schending van VNVR-resoluties ook in EU-kader aan de orde te worden gesteld en welke gevolgen daaraan moeten worden verbonden in de EU-relatie met Syrië. Ik wil daar niet op vooruitlopen.

Vraag 1

Is er vooralsnog geen mogelijkheid gevonden om Hr. Ms. Johan de Witt tijdens de inzet bij de operatie Atalanta te voorzien van een Nederlandse boordhelikopter?

Omdat de aanwezigheid van een boordhelikopter inderdaad de voorkeur zou verdienen is intensief gezocht naar mogelijkheden om een toestel aan boord van Hr.Ms. Johan de Witt te plaatsen tijdens de inzet in de EU-operatie Atalanta. Zodra duidelijk werd dat Nederland zelf niet in staat zou zijn een helikopter te leveren is onderzocht of een ander land een helikopter beschikbaar zou kunnen stellen. Tijdens de Force Generation Conference in december 2009 is hier aandacht voor gevraagd. Ook zijn diverse landen, waaronder België, Frankrijk, Malta, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zuid-Afrika, rechtstreeks benaderd met de vraag of zij een helikopter beschikbaar zouden kunnen stellen. Om uiteenlopende redenen waren deze landen niet in staat de gewenste helikoptercapaciteit vrij te maken.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de aanwezigheid van een boordhelikopter op de Hr. Ms. Johan de Witt bij de operatie Atalanta verre de voorkeur zou verdienen boven de afwezigheid daarvan?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Betekent uw eerdere antwoord in de lijst van vragen en antwoorden over de inzet van de Hr. Ms. Johan de Witt, waarbij u aangaf dat «de aanwezigheid van een boordhelikopter geen noodzakelijke voorwaarde (is) om antipiraterijoperaties te kunnen uitvoeren», dat u zich heeft neergelegd bij de afwezigheid van een helikopter aan boord van de Hr. Ms. Johan de Witt tijdens de deelname aan de operatie Atalanta?1

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Bent u ervan op de hoogte dat het nieuwe vlaggenschip van de operatie Atalanta, het Zweedse schip Carlskrona, speciaal voor deze operatie is aangepast om helikopters te kunnen laten landen en opstijgen en om die te voorzien van brandstof, maar dat (onder meer) een hangar voor helikopters ontbreekt?2

Ja. In diverse gesprekken met Zweden zijn ook de mogelijkheden van stationering van de Zweedse helikopters aan boord van Hr. Ms. Johan de Witt besproken. Zweden heeft er echter voor gekozen één helikopter aan boord van het eigen vlaggenschip te plaatsen en een tweede helikopter als reserve in Djibouti te plaatsen. Overigens zouden de Zweedse helikopters, die van het type A109M zijn, een certificeringsprogramma onder leiding van de Nederlandse Militaire Luchtvaartautoriteit (MLA) moeten doorlopen om onder alle operationele omstandigheden te kunnen worden ingezet vanaf Hr.Ms. Johan de Witt.

Vraag 5

Worden Zweedse helikopters ook ingezet vanaf een basis in Djibouti?3

De Zweedse helikopter die is gestationeerd in Djibouti dient als reservehelikopter voor het Zweedse vlaggenschip Carlskrona en kan in bijzondere omstandigheden operationeel worden ingezet. De belangrijkste reden van deze beperking is de geringe Zweedse onderhoudscapaciteit in het inzetgebied.

Vraag 6

Zou het, gezien de uitgebreide faciliteiten voor helikopters aan boord van de Hr. Ms. Johan de Witt (waaronder een hangar met plaats voor ca. zes helikopters), geen aanbeveling verdienen dat met de partners in de operatie Atalanta zodanige afspraken worden gemaakt dat tenminste één van de helikopters die nu worden/zijn ingezet bij de operatie Atalanta zal worden ondergebracht op de Hr. Ms. Johan de Witt?

Zoals hierboven beschreven hebben de pogingen om een helikopter van een ander land, waaronder de partnerlanden in operatie Atalanta, aan boord van Hr.Ms. Johan de Witt te plaatsen geen resultaat opgeleverd.

Vraag 7

Zo ja, wilt u de Kamer zo spoedig mogelijk informeren over het resultaat van uw inspanningen?

Zie antwoord vraag 6.