Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat additioneel 10 miljoen dollar uit het noodhulpfonds van de Verenigde Naties (VN) (UN Central Emergency Response Fund) voor hulp voor de slachtoffers van de overstromingen in Pakistan beschikbaar is gesteld?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat uit dit fonds al 16,3 miljoen dollar is besteed aan acute noodhulp? Zo nee, hoe hoog is dit bedrag dan?

Volgens gegevens van UN OCHA d.d. 23 augustus 2010 is inderdaad reeds 16,3 miljoen USD beschikbaar gesteld, en is recent is nog een extra toezegging gedaan van 10 miljoen USD.

Vraag 3

Aan welke activiteiten en welke organisaties is dit bedrag tot nu toe besteed?

Volgens informatie van UN OCHA wordt het totaalbedrag van 16,3 miljoen USD besteed via het World Food Programme (WFP) aan activiteiten voor voedselhulp, via UNHCR, UN Habitat, en IOM aan noodonderdak en huishoudartikelen voor ontheemden, via de FAO aan inputs voor landbouw en veeteelt om de getroffenen weer snel zelfredzaam te maken, via WHO, UNICEF en UNFPA voor urgente medische zorg; via UNICEF en UN-HABITAT tevens voor voorzieningen voor schoon drinkwater en sanitatie. Van de recente toezegging van 10 miljoen USD is de invulling nog niet bekend gesteld.

Vraag 4

Is het waar dat alleen activiteiten van VN-organisaties en de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) uit dit fonds gefinancierd kunnen worden? Deelt u de mening dat dit open zou moeten worden gesteld voor nationale of internationale non-gouvernementele organisaties in het veld? Zo ja, welke stappen gaat u hiertoe ondernemen? Zo nee, waarom niet?

De resolutie (46/182 d.d. 19 december 1991) waarmee het CERF werd opgericht staat alleen financiering van VN-organisaties en entiteiten (lees IOM) toe. Iedere wijziging daarvan zal dienen te geschieden via besluitvorming in de AVVN. Bij de uitbreiding van het CERF (resolutie 60/124 d.d. 8 maart 2006) is gebleken dat hiervoor in de AVVN geen meerderheid te vinden was. NGOs worden wel veelvuldig ingeschakeld bij de uitvoering van activiteiten die door VN-organisaties en IOM met CERF-middelen worden gefinancierd. Tevens hebben NGO’s op landenniveau toegang tot andere pooled fund financieringsmechanismen voor humanitaire hulp, te weten de Common Humanitarian Funds (CHF’s) en de Emergency Response Funds (ERF’s). Het CERF werkt op landenniveau complementair aan de CHF’s en ERF’s. Deze mechanismen bestaan vooral in landen waar sprake is van complexe crises en/of een actuele rampendreiging.
Nederland hecht aan een goede coördinatie tussen de verschillende financieringsmechanismen voor humanitaire hulp en tussen alle daarbij betrokken humanitaire actoren.
Nederland heeft in dat kader, samen met andere donoren, aangedrongen op nauwe samenwerking tussen de VN-organisaties en IOM en NGO’s bij de behoeftebepaling, de coördinatie en de verlening van noodhulp. Dit heeft geresulteerd in de Principles of Partnership (2007) over de samenwerking tussen VN-organisaties, IOM en NGO’s. Deze Principles of Partnership zijn opgenomen in de Guidelines voor de uitvoering van het CERF.

Vraag 5

Is het mogelijk voor nationale of internationale non-gouvernementele organisaties indirect via VN-organisaties gebruik te maken van dit fonds voor acute noodhulp voor slachtoffers van de ramp in Pakistan? Zo ja, welke organisaties hebben daar al gebruik van gemaakt? Zo nee, waarom niet?

Vraag 6

Kunt u een overzicht geven van de activiteiten die worden gefinancierd vanuit dit fonds? Zo nee, waarom niet?

Sinds de oprichting van het CERF (2006) is voor circa 1,7 miljard USD aan financieringen toegekend voor rampen in totaal 78 landen. Het betreft derhalve zeer veel activiteiten. Een overzicht van alle activiteiten uit het fonds is door de veelheid aan activiteiten op deze plaats niet mogelijk. De informatie over de activiteiten per land, per jaar, is beschikbaar op de website van het CERF. (http://cerf.un.org)

Vraag 7

Bestaat er voor VN-organisaties een uniform systeem voor de aanvraag en besteding van middelen die beschikbaar worden gesteld via het VN-noodhulpfonds? Bent u van mening dat een dergelijk uniform administratief systeem de doorlooptijd van het fonds zou verbeteren en zou bevorderen dat het geld op tijd op de juiste plek terecht komt?

Er bestaat voor VN-organisaties een uniform systeem voor de aanvraag en besteding van middelen die beschikbaar worden gesteld via het VN-noodhulpfonds. De evaluatie van het CERF over de periode 2006–2007 heeft geleid tot verdere stroomlijning van procedures hetgeen de doorlooptijd van het fonds moet verbeteren en de effectiviteit moet bevorderen. Als gevolg daarvan zijn de procedures voor het beheer van het CERF aangepast. Dit is verwerkt in het Secretary General’s Bulletin (herziene editie van 23 april 2010). De procedures zijn operationeel nader uitgewerkt in de CERF Guidelines. Daarnaast regelt de Umbrella Letter of Understanding (2010) de rapportageverplichtingen van de betrokken VN-organisatie aan het CERF.

Vraag 8

Hoe worden VN-programma’s, die worden gefinancierd uit dit fonds, geëvalueerd? Is dit volgens u afdoende?

De activiteiten van de VN-organisaties worden periodiek geëvalueerd. Daarbij worden ook de bijdragen uit het CERF betrokken. Daarnaast is er sprake van een evaluatie van het CERF in zijn geheel. De eerste evaluatie over de periode 2006–2007 richtte zich met name op de processen van het CERF. Deze evaluatie heeft geleid tot een aantal verbeteringen, met name op het gebied van stroomlijnen van procedures (zie ook het antwoord bij vraag 7). De evaluatie over de periode 2006–2010, die thans in voorbereiding is, zal naast aandacht voor de werkprocessen ook aandacht schenken aan de bereikte resultaten. Verwacht wordt dat de evaluatiebehoefte hiermee afdoende wordt gedekt.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Meer jongeren op straat door crisis»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het bericht dat de Stichting Zwerfjongeren Nederland (SZN) uitgaat van twee tot drie keer zoveel jongeren zonder vaste woon- of verblijfplaats dan de Algemene Rekenkamer, die eind 2008 uitging van 6000?

Wij nemen signalen die hulpverleners en jongeren zelf afgeven altijd serieus. De problematiek van zwerfjongeren is complex en het kabinet voert samen met anderen een actief beleid om het aantal zwerfjongeren terug te dringen. In de voortgangsrapportage Maatschappelijke Opvang (Kamerstukken II, 29 325, nr. 52) is weergegeven welke activiteiten in gang zijn gezet. Graag verwijs ik u daarvoor naar deze rapportage.
In een reactie op de berichtgeving stelt Stichting Zwerfjongeren Nederland (SZN) op haar website dat de aantallen zoals genoemd in verschillende media niet het juiste beeld. SZN meldt dat een hogere schatting niet met zekerheid is vast te stellen. De relatie met de crisis wordt bovendien niet direct gelegd.

Vraag 3

Is ten gevolge van de gewijzigde motie-Uitslag/Timmer2 al sprake van een eenduidige definitie voor zwerfjongeren, zodat in het vervolg leeftijdsgrenzen niet tot problemen en afschuifgedrag leiden bij verantwoordelijke instanties?

Inmiddels is er een eenduidige definitie vastgesteld. Deze is u bekendgemaakt bij brief van 24 juni 2010, Kamerstukken II, 32 267, nr. 5. Een eenduidige definitie is overigens niet de enige oplossing voor eventueel afschuifgedrag. Daarvoor is meer nodig; in bovengenoemde voortgangsrapportage is beschreven welke maatregelen het kabinet neemt.

Vraag 4

Kunt u verduidelijken wat de stand van zaken is met betrekking tot deze eenduidige definitie? Kunt u uiteenzetten wanneer deze eenduidige definitie te verwachten is zodat hiermee concreet aan de slag kan worden gegaan?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Kunt u verduidelijken welke resultaten de Handreiking aanpak zwerfjongerenproblematiek concreet heeft opgeleverd?

De herziene Handreiking aanpak zwerfjongerenbeleid is in 2009 breed verspreid onder alle gemeenten. Wij hebben niet onderzocht wat deze handreiking concreet heeft opgeleverd. Wel hebben wij onlangs 16 (van de 43) centrumgemeenten expliciet gevraagd welke knelpunten zij op dit moment nog ervaren. Op basis van dit onderzoek voeren wij de activiteiten uit die in de eerder genoemde voortgangsrapportage opvang zijn beschreven.

Vraag 6

Kunt u verduidelijken welke maatregelen u gaat nemen om de jongeren die als gevolg van de crisis op straat komen toch te bereiken?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Is het waar dat bij het vaststellen van de bezuinigingsopdracht in het politiekorps Midden en West Brabant de burgemeesters in de regio niet zijn betrokken?1 Zo ja, is dat gebruikelijk? Zo nee, op welke wijze zijn de burgemeesters dan betrokken? Betreft dit alleen de drie in het artikel genoemde burgemeesters of alle burgemeesters in de regio?

Het onderwerp financiën is vanaf juni 2009 een terugkomend agendapunt op de vergaderingen van het regionale college. Zoals bekend hebben alle burgemeesters in de regio zitting in het regionale college.
De burgemeesters zijn niet alleen via het regionale college, maar ook via de commissie financiën van het regionale college betrokken bij de uitwerking van de financiële voornemens. Besluitvorming over de financiën heeft steeds plaatsgevonden in het regionale college, waarbij de voorbereiding en uitwerking van de financiële voornemens is uitgevoerd in samenspraak met de financiële commissie van het regionale college.

Vraag 2

Hoe past dit niet betrekken van de burgemeester binnen uw beleid om gemeenten meer regie te laten voeren over de lokale veiligheid?2

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Is deze bezuinigingsoperatie nog wel noodzakelijk nu de Tweede Kamer een motie heeft aangenomen die u opdraagt de invulling van de bezuinigingen op de politie te stoppen?3 Zo ja, op grond waarvan is deze bezuiniging dan noodzakelijk?

De verantwoordelijkheid voor het beheer van het regionale politiekorps Midden- en West-Brabant ligt primair bij de korpsbeheerder en het regionale college. Zij zijn dan ook verantwoordelijk voor de financiën van het korps. Jaarlijks stelt mijn departement de rijksbijdrage vast voor het korps. De korpsbeheerder en het regionale college geven met deze rijksbijdrage invulling aan de politiezorg in kwantitatieve en kwalitatieve zin. De afgelopen jaren zijn er voor alle korpsen mutaties geweest in de rijksbijdrage als gevolg van de financiële taakstelling die ook politie Nederland opgelegd heeft gekregen en de veranderingen in het huidige budgetverdeelsysteem. Voor de komende kabinetsperiode zal, onder meer gelet op de overvalcriminaliteit en de zware en georganiseerde misdaad, bij de politie in Nederland een kwantitatieve en kwalitatieve versterking van de recherche nodig zijn. Of in de komende periode voor het korps extra budget beschikbaar zal komen is onder andere afhankelijk van de organisatie van de politie en de landelijke financiële ontwikkelingen en de besluitvorming van het nieuwe kabinet daarover.
Over het verzoek om de invulling van de bezuiniging op de politie te stoppen kan, gelet op de demissionaire status van het kabinet, in de voorliggende – beleidsarme – begroting geen toezegging worden gedaan. Het ligt voor de hand dat voorstellen hieromtrent aan de orde komen bij de besprekingen over de vorming van een nieuw kabinet.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het sluiten van aangiftebalies en – daarmee – het opwerpen van extra drempels voor burgers om aangifte van strafbare feiten te doen, niet bijdraagt aan een groter vertrouwen van burgers in de politie? Zo nee, waarom niet?

Bij de aangiftebalies kan nog steeds aangifte worden gedaan. Op vier locaties in de regio kan door middel van een vrije inloop (tussen 09:00 en 22:00 uur) aangifte worden gedaan, terwijl bij de overige locaties dat op afspraak kan worden gedaan. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om telefonisch of via internet aangifte te doen.

Vraag 5

Bent u bereid het politiekorps Midden en West Brabant op te dragen de bezuinigingsvoorstellen (het wegbezuinigen van 170 medewerkers en het sluiten van op vier na alle aangiftebalies) aan te houden tot de voorstellen van een nieuwe regering bekend zijn?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Kent u de berichten «Benefietkaarten melkkoe» en «Care Promotions wil niet enige Brave Hendrik zijn»?1 Herinnert u zich uw antwoorden op eerdere vragen over verkoopactiviteiten voor goede doelen?2

Ja.

Vraag 2

Is een bedrijf dat suggereert goede doelen te steunen met de opbrengsten van kaartverkoop nu reeds verplicht te melden welke goede doelen dat zijn, en welk deel van de opbrengst daadwerkelijk naar goede doelen gaat? Zo nee, bent u bereid deze verplichtingen in het leven te roepen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Nee.
Het opleggen van een meldingsplicht over welk deel van de opbrengst naar welk goed doel gaat, is voorbehouden aan de gemeente die op grond van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) vergunning moet verlenen voor huis-aan-huisverkoop. Gemeenten die voornemens zijn een vergunning te verlenen aan de verkopende instantie kunnen eisen stellen op gebied van transparantie en externe controle. Veel gemeenten vragen eerst advies aan het Centraal Bureau Fondsenwerving alvorens wordt overgegaan tot het verlenen of weigeren van de gevraagde vergunning. Ingeval de verkopende organisatie zich niet transparant opstelt of zich niet wil verantwoorden over de opbrengsten en kosten van de fondsenwerving, kan de gemeente de vergunning weigeren.

Vraag 3

Vindt u het nog steeds «niet wenselijk» dat een verkopend bedrijf geen informatie publiceert over de verhouding tussen bedrijfskosten en afdrachten aan goede doelen, omdat burgers er op moeten kunnen vertrouwen dat hun donaties voor goede doelen daar ook daadwerkelijk grotendeels terechtkomen? Vindt u nog steeds dat «transparantie en vertrouwen belangrijke factoren zijn om de positieve houding van burgers ten aanzien van goede doelen in stand te houden»?2 Welke concrete stappen gaat u nemen om op te treden tegen bedrijven die het vertrouwen van burgers in goede doelen beschamen?

Transparantie en vertrouwen in goede doelen organisaties zijn van wezenlijk belang voor donateurs. Dit brengt mee dat goede doelen organisaties een eigen verantwoordelijkheid hebben ten aanzien van de samenwerking met commerciële bedrijven die huis-aan-huis kaarten verkopen. Het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) raadt goede doelen organisaties af om samen te werken met commerciële bedrijven die zich niet transparant verantwoorden of een onvolledige of onjuiste voorstelling van zaken geven over huis-aan-huisverkoop van kaarten voor het goede doel. Over de transparantie inzake de verhouding tussen bedrijfskosten en afdrachten aan goede doelen wijs ik op de publicatieplicht van rechtspersonen die jaarlijks hun jaarrekening en overige stukken moeten deponeren bij de Kamer van Koophandel. Een ieder kan deze jaarstukken inzien door elektronische raadpleging van het handelsregister. Om de transparantie verder te bevorderen is het wetsvoorstel publicatieplicht stichtingen3 inmiddels in consultatie geweest en worden de reacties nader besproken. Daarin is de verplichting opgenomen dat ook stichtingen -net als overige rechtspersonen- jaarlijks hun jaarrekening en overige stukken moeten deponeren bij de Kamer van Koophandel. Voorts controleert de Belastingdienst zorgvuldig uitgaven die als gift ten behoeve van goede doelen worden opgevoerd.

Vraag 4

Wat is de consequentie wanneer niet voldaan wordt aan het criterium dat 75 procent van de opbrengst van de verkoop van kaarten daadwerkelijk besteed wordt aan goede doelen?2 Wat is in dergelijke gevallen de procedure? Welke instanties zijn bevoegd in voorkomende gevallen handhavend op te treden? Op welke wijzen kan er worden opgetreden tegen bedrijven die niets of slechts een fractie van de opbrengst afdragen aan goede doelen?

Het Centraal Bureau Fondsenwerving verleent op aanvraag na zorgvuldig onderzoek het CBF-Keurmerk aan goede doelenorganisaties die aan de voorwaarden van het keurmerk voldoen. Onderdeel daarvan is dat minimaal 75 procent van de inkomsten direct of indirect wordt besteed aan het goede doel. Dit keurmerk biedt een zekere bescherming aan donateurs dat hun giften inderdaad aan goede doelen worden besteed. Het CBF controleert jaarlijks of de keurmerkhouder nog voldoet aan de voorwaarden, is dit niet het geval dan volgt intrekking van het keurmerk. De gemeente is bevoegd voorwaarden te stellen aan het verlenen van een vergunning voor huis-aan-huis verkoop en kan de vergunning weigeren, het Openbaar Ministerie kan overgaan tot een strafrechtelijk onderzoek. Zie ook mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 5

Is hier mogelijk sprake van strafbare feiten? Bent u alsnog bereid onderzoek in te stellen naar de verkoopactiviteiten van bedrijven zoals Care Promotions en andere bedrijven waarover klachten zijn binnengekomen? Zo nee, waarom niet?

De gemeente verleent vergunning voor huis-aan-huisverkoop. Wanneer een organisatie aan wie een dergelijke vergunning is verleend de daar aan verbonden voorwaarden overtreedt, dan zal de aanpak van deze overtreding in het algemeen plaatsvinden in bestuursrechtelijke zin. Daarbij valt onder meer te denken aan intrekking van de vergunning. Wanneer de feiten en omstandigheden daartoe aanleiding geven, kan worden overgegaan tot een strafrechtelijk onderzoek. Daarvan is nog geen sprake.

Vraag 1

Kent u het artikel «Maximumtarief bouwleges nog ver weg» en het onderzoek naar de hoogte van de bouwleges van de Vereniging Eigen Huis?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de verschillen in bouwleges tussen gemeenten groot zijn, en dat leges waren bedoeld om de kosten die gemeenten maken te dekken en niet om bijvoorbeeld de gemeentebegroting sluitend te maken?

Ja. Echter, het feit dat er aanzienlijke verschillen zijn in bouwleges tussen gemeenten betekent nog niet dat gemeenten de opbrengsten gebruiken voor iets anders dan dekking van kosten van de vergunningverlening. Zie ook het antwoord op vraag 2 van de leden Karabulut en Van Raak. (Aanhangsel Handelingen nr. 52, vergaderjaar 2010–2011)

Vraag 3

Bent u bereid te onderzoeken waarom de verschillen in leges zo groot zijn en hierop aktie te ondernemen door bijvoorbeeld het instellen van toezicht? Zo nee, waarom niet?

In grote lijnen is bekend waarom de verschillen er zijn: gemeenten maken verschillende keuzes als het gaat om bijvoorbeeld het al dan niet toepassen van kruissubsidiëring (op grotere bouwwerken hogere leges vragen en daarmee de leges op kleinere bouwwerken «subsidiëren») en om mate van kostendekkendheid. Zie de brief aan uw kamer d.d. 20 november 2009 (Kamerstukken (II), 2009/10, 31 953, nr. 27). Het toezicht op de leges is aan de gemeenteraad, zie ook het antwoord op vraag 4.

Vraag 4

Deelt u de mening dat gemeenteraden hier veel strenger op toe zouden moeten zien? Zo nee, waarom niet?

Gemeenteraden hebben de mogelijkheid om hier streng op toe te zien. Zij stellen bovendien de tarieven vast. Het is aan hen om van hun bevoegdheden gebruik te maken. Beslissingen met betrekking tot de hoogte van de tarieven, mits binnen de door de wet aangeven grens (zie antwoord op vraag 2 van de leden Karabulut en Van Raak) behoren tot de autonomie van de gemeenten.

Vraag 1

Vindt u het wenselijk dat uitgaven voor het lidmaatschap van een golfclub fiscaal aftrekbaar zijn?1 Zo ja, waarom? Zo nee, waarom bent u dan niet in beroep gegaan tegen de uitspraak van de rechter?

De rechtbank heeft in de desbetreffende uitspraak het beroep van belanghebbende ongegrond verklaard omdat de uitgaven voor het lidmaatschap van de golfclub in dit geval niet aftrekbaar zijn. Dat verklaart waarom de Belastingdienst niet in hoger beroep is gegaan tegen de uitspraak van de rechtbank.
In de uitspraak is te lezen dat de kosten weliswaar werden gemaakt met het oog op zakelijke belangen van de onderneming, maar tevens dat sprake is van representatiekosten in de zin van artikel 3.15 van de Wet inkomstenbelasting 2001. Artikel 3.15 beperkt de aftrek van een groot aantal zogenoemde «gemengde» kosten of sluit ze uit (bijvoorbeeld voor voedsel, drank en genotmiddelen, voor representatie en voor congressen). Deze zogenoemde gemengde kosten komen tot een bedrag van € 4300,- (bedrag voor 2010) niet in aftrek. Indien de belastingplichtige daarvoor bij de aangifte kiest, geldt deze drempel echter niet en komen deze kosten voor 73,5 % in aftrek (percentage voor 2010). Een dergelijk verzoek heeft belanghebbende niet gedaan, zodat de (totale) representatiekosten – die minder bedragen dan het drempelbedrag – niet aftrekbaar zijn.
Het is wellicht goed om de regels voor de aftrekbaarheid van dergelijke kosten nog eens in grote lijnen te schetsen. In het algemeen zijn alleen die uitgaven aftrekbaar van de winst, die zijn gedaan met het oog op de zakelijke belangen van de onderneming. Privé uitgaven zijn daarentegen niet aftrekbaar. Het gaat hierbij in principe om het subjectieve oogmerk van de ondernemer. Waarom deed hij deze uitgave? De inspecteur mag bij de beoordeling het uitgavenbeleid van de ondernemer niet toetsen, hij mag met andere woorden niet op de stoel van de ondernemer gaan zitten. Op grond van de jurisprudentie kent dat overigens weer zijn begrenzing als een redelijk denkend ondernemer niet kan volhouden dat hij de uitgaven heeft gedaan met het oog op de zakelijke belangen van de onderneming (marginaal toetsingrecht van de Belastingdienst).
Van groot belang zijn in dit verband de regelingen van artikel 3.14 en 3.15 van de Wet inkomstenbelasting 2001. Artikel 3.14 sluit een groot aantal kosten en lasten per definitie geheel van aftrek uit, zelfs al zouden ze uitsluitend zijn gedaan met het oog op de zakelijke belangen van de onderneming (bijvoorbeeld uitgaven tot het voeren van een zekere staat, vaartuigen gebruikt voor representatieve doeleinden, geldboeten en steekpenningen). Voor de aftrekbeperking en aftrekuitsluiting van artikel 3.15 Wet inkomstenbelasting 2001 verwijs ik naar hetgeen hiervoor is opgenomen.
Beide artikelen leveren de Belastingdienst een sufficiënt instrumentarium bij de het antwoord op de vraag of bepaalde uitgaven al dan niet geheel van aftrek zijn uitgesloten dan wel gedeeltelijk aftrekbaar zijn. Ik zie dan ook geen aanleiding tot wettelijk ingrijpen. De beoordeling vindt plaats binnen de actuele werkprocessen van de Belastingdienst.

Vraag 2

Bent u het eens met de stelling dat door deze uitspraak het begrip «representatiekosten» een te ruime uitleg krijgt en daardoor het gevaar ontstaat dat de kosten voor allerlei andere vormen van vrijetijdsbesteding zoals tennis aftrekbaar worden?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Hoe wordt nu bepaald wat fiscaal aftrekbare representatiekosten zijn? Hoe controleert de belastingdienst daarop?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Bent u bereid om de aftrekbaarheid van representatiekosten wettelijk duidelijker af te bakenen om precedentwerking van deze uitspraak te voorkomen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u dit nog gelijk met het belastingplan 2011 regelen?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 1

Is het waar dat op Schiphol vrouwen met gezichtsbedekkende kleding soms ongecontroleerd door de douane komen?1 Zo ja, hoe gaat u ervoor zorgen dat iedere reiziger met gezichtsbedekkende kleding bij het passeren van de douane op Schiphol wordt gecontroleerd? Zo nee, welk protocol wordt gevolgd en hoe vindt controle op naleving daarvan plaats?

Nee, vrouwen met gezichtsbedekkende kleding worden aan de grens altijd door de Koninklijke Marechaussee (KMar) gecontroleerd. De standaardwerkwijze is dat deze vrouwen worden begeleid naar een aparte controleruimte, waar zij hun gezicht moeten onthullen aan een vrouwelijke grenswachter van de KMar, waarna wordt gecontroleerd of de foto in het paspoort overeenkomt met het gezicht van de desbetreffende persoon. Groepscommandanten houden toezicht op het werk van de grenswachters en een correcte behandeling van personen aan de grens.

Vraag 1

Is het waar dat een Russische trucker vrijuit gaat omdat de politie en het openbaar ministerie zijn dagvaarding vertaalden met «Google-translate», waardoor er aanzienlijke fouten in de dagvaarding terecht zijn gekomen?1 Zo nee, wat is hier dan wel precies gebeurd?

Door bijzondere omstandigheden tijdens het verhoor is de politie in dit geval van de geldende procedure afgeweken en heeft zij de verdachte – alvorens hem de dagvaarding uit te reiken – via «Google vertalen» willen informeren over de datum waarop hij voor de rechter moest verschijnen.
Later is gebleken dat deze vertaling onjuist was.
Dit houdt echter niet in dat de Russische verdachte nu «vrijuit» gaat. Hij zal zich voor de rechter moeten verantwoorden en zal daartoe opnieuw worden gedagvaard.

Vraag 2

Hoe kan het dat bij het vertalen van de dagvaarding geen gebruik is gemaakt van een officiële tolk of vertaler? Is het een kwestie van geld om gebruik te maken van een gratis internetdienst?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Ligt hier een relatie met de eerder geconstateerde problemen met aanbestedingen van tolken- en vertaaldiensten?

Nee. Zie het antwoord op de vragen 1 en 2.

Vraag 4

Hoe gaat u ervoor zorgen dat dergelijke problemen niet meer voor zullen komen?

De procedure omtrent het uitreiken van dagvaardingen aan verdachten die de Nederlandse taal niet machtig zijn, is bij de politie bekend. Nu door de uitzonderlijke situatie sprake was van een incident, acht ik het nemen van maatregelen niet noodzakelijk.

Vraag 1

Kent u het artikel «Duopolie op komst in openbaar busvervoer»?1

Ja.

Vraag 2

Maakt de Nederlandse regering, naast de Europese Commissie, een eigen afweging over de toelaatbaarheid van een fusie tussen Transdev (Connexxion) en Veolia? Zo ja, beoordeelt in dat kader de Nederlandse Mededingingsautoriteit deze voorgenomen fusie? Zo nee, waarom wordt deze fusie niet getoetst door de Nederlandse regering, gezien het kleine aantal aanbieders van openbaar vervoer en het grote marktaandeel van twee aanbieders als deze fusie doorgaat?

Ondernemingen met een bepaalde omvang die willen fuseren, zijn afhankelijk van hun omzetmeldingsplichtig bij de Europese Commissie of bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa).
Artikel 1 van de Europese verordening betreffende concentratiecontrole (139/2004) bevat gedetailleerde regels omtrent de hoogte van de omzet die een meldingsplicht bij de Europese Commissie doet ontstaan. Een wereldwijde gezamenlijk omzet van € 2,5 miljard vormt de ondergrens voor nader onderzoek of een Europese meldingsplicht bestaat. Een concentratie moet worden gemeld bij de NMa wanneer de betrokken ondernemingen individueel meer dan € 30 miljoen en gezamenlijk meer dan € 113 miljoen aan omzet hebben behaald.
De voorgenomen fusie van Transdev en Veolia is op grond van de relevante omzetdrempels meldingsplichtig bij de Europese Commissie. Omdat de voorgenomen fusie significante gevolgen kan hebben voor de concurrentie op Nederlandse vervoersmarken, heeft de NMa, met instemming van de minister van Economische Zaken de Europese Commissie, verzocht om een verwijzing van de zaak voor zover die betrekking heeft op Nederland. De Europese Commissie heeft dit verzoek tot deelverwijzing ingewilligd, waarna de zaak is aangemeld bij de NMa.
De NMa heeft geconstateerd dat er redenen zijn om aan te nemen dat de daadwerkelijke concurrentie op de Nederlandse vervoersmarkten kan worden belemmerd als gevolg van de fusie tussen Transdev en Veolia. De NMa heeft daarom besloten dat voor de fusie een vergunning is vereist. De NMa voert momenteel een diepgaand onderzoek uit naar de gevolgen van de fusie. Op basis daarvan volgt een definitieve beschikking over het al dan niet verstrekken van een vergunning, eventueel onder nader te stellen voorwaarden. De beschikkingstermijn is in beginsel 13 weken, maar kan worden verlengd indien aanvullende gegevens moeten worden opgevraagd.

Vraag 3

Wat is het regeringsbeleid met betrekking tot marktwerking in het openbaar vervoer, gezien het feit dat nu de situatie dreigt te ontstaan dat de markt voor het overgrote deel in handen is van twee bedrijven, terwijl daarnaast een derde partij (Qbuzz) dochter is van de Nederlandse Spoorwegen die met behulp van belastinggeld mag concurreren en in de drie grote steden het vervoer aan de gemeentebedrijven onderhands wordt gegund?

Het Nederlandse beleid met betrekking tot marktwerking in het openbaar vervoer is vastgelegd in de Wet Personenvervoer 2000 (WP2000). De doelen van de wet zijn: betere kwaliteit van het openbaar vervoer en meer efficiency door middel van decentralisatie èn aanbesteding van concessies. Thans ligt bij uw Kamer een wetsvoorstel tot wijziging van de WP2000. Dit wetsvoorstel beoogt de WP2000 in overeenstemming te brengen met de Europese verordening betreffende openbaar vervoer per spoor en over de weg, zoals deze vanaf 3 december 2009 rechtstreeks doorwerkt in de lidstaten (PSO-verordening).
Uitgangspunt van de verordening is aanbesteding van het openbaar vervoer. In het voorliggende wetsvoorstel wordt tevens uitvoering gegeven aan het kabinetsstandpunt over de motie Roefs. Dit houdt in dat voorgesteld wordt de stadsregio’s Amsterdam, Rotterdam en het Stadsgewest Haaglanden de keuze te geven tussen het aanbesteden dan wel inbesteden van het stadsvervoer in de drie grote steden. Inbesteden betekent dat het openbaar vervoer onderhands gegund mag worden aan een vervoerder waarover de Stadsregio zeggenschap heeft conform de regels van de Europese verordening.
Ten aanzien van de vraag over Qbuzz het volgende. Om mee te kunnen doen aan Europese openbare aanbestedingen, dient een partij onder meer de jaarrekeningen van drie voorgaande jaren te overleggen. Voor nieuwe marktpartijen, die hieraan per definitie niet kunnen voldoen, wordt veelal voorzien in een oplossing die inhoudt dat een derde partij zijn kennis en middelen ter beschikking stelt van de nieuwe partij. Indien dit niet mogelijk zou zijn, zou de openbaarvervoermarkt immers voor altijd afgesloten blijven voor nieuwe toetreders. Een nieuwkomer op de openbaarvervoermarkt mag, gegeven de systematiek van de WP2000, deelnemen aan aanbestedingen voor regionaal openbaar vervoer indien derde partijen bereid zijn de garantstelling op zich te nemen.
NS Internationaal stelt zich garant voor Qbuzz en Qbuzz betaalt in ruil daarvoor een marktconforme vergoeding. NS Internationaal is binnen de NS Groep commercieel zelfstandig. Dit betekent dat, hoewel de NS Groep 49% van de aandelen van Qbuzz bezit, de NS Groep niet aansprakelijk is voor eventuele schulden van NS Internationaal die voortvloeien uit rechtshandelingen verricht door Qbuzz. Er is geen sprake van het kruisen van financiële stromen. Omdat NS Internationaal geen (rijks)subsidie ontvangt, kan Qbuzz niet op de markt concurreren met belastinggeld.
Uit een vooronderzoek, dat de NMa medio 2009 heeft uitgevoerd naar aanleiding van de motie Aptroot/Mastwijk, blijkt dat er geen aanwijzingen zijn dat de Mededingingswet, of sectorspecifieke regelgeving waar de NMa toezicht op houdt, is overtreden (TK 29 984 nrs. 193 en 205).

Vraag 4

Is de Nederlandse openbaarvervoersmarkt daarmee straks niet gesloten voor kleinere zelfstandige aanbieders van openbaar vervoer en eventuele nieuwkomers?

De openbaarvervoersmarkt is niet gesloten voor kleinere aanbieders en eventuele nieuwkomers. Het staat binnenlandse en buitenlandse vervoerders altijd vrij om mee te dingen naar alle concessies die worden aanbesteed. Van de vijftig concessies worden er jaarlijks gemiddeld zeven opnieuw aanbesteed, waarbij ze van vervoerder kunnen wisselen. De mededingingswetgeving verbiedt misbruik van economische machtsposities. De kansen van nieuwkomers op de markt en de hoogte van de drempels voor nieuwe toetreders vormen een integraal onderdeel van de afweging van de NMa om al dan niet een vergunning te verlenen voor de voorgenomen fusie tussen Transdev en Veolia.

Vraag 1

Is het waar dat de gevangenis in Alphen aan den Rijn tijdelijk dicht moet in verband met onderzoek- en reparatiewerkzaamheden?1

Ja, het detentiecentrum Alphen aan den Rijn moet tijdelijk dicht in verband met onderzoek- en reparatiewerkzaamheden.

Vraag 2

Hoe verhoudt zich de aangekondigde sluiting tot de mededeling van de minister voor WWI dat er «geen sprake is van een onveilige situatie en sluiting van het detentiecentrum»?2

De door u aangehaalde kamervragen gingen over een mogelijke sluiting van het detentiecentrum in verband met brandveiligheid. In de beantwoording hiervan is aangegeven dat de brandveiligheid van het detentiecentrum is gewaarborgd. Er is dan ook geen aanleiding om het detentiecentrum om die reden te sluiten.
De recentelijk aangekondigde tijdelijke ontruiming van het detentiecentrum heeft te maken met het feit dat voor inspectie- en herstelwerkzaamheden tevens incidenteel de stroomvoorziening moet worden afgesloten. Gelet op de impact die deze afsluiting met zich meebrengt, is besloten het detentiecentrum tijdelijk te ontruimen. Er is dus geen sprake van een ontruiming in verband met een onveilige situatie.

Vraag 3

Welke bouwkundige problemen zijn er verder nog te verwachten na de eerdere reparaties in verband met de brandveiligheid, lekkages in de cellen, lichte scheurvorming in de draagconstructie en in de plafonds?3

Momenteel wordt onderzoek verricht naar de (bouw) technische staat van het detentiecentrum. Nu het detentiecentrum onlangs is ontruimd, zullen de inspecties op locatie plaats gaan vinden. De resultaten van deze inspecties worden verwerkt in een eindrapport dat begin november 2010 gereed is. Na beoordeling van dit rapport is er meer duidelijkheid over de (bouw) technische gebreken.

Vraag 4

Wat waren de resultaten van het onafhankelijk onderzoek naar de oorzaken van de gebreken dat medio augustus 2009 gereed zou zijn?2 Waarom is nu opnieuw een onderzoek nodig?

Het onafhankelijke onderzoek (dat als bijlage bij deze antwoorden is bijgevoegd) dat eind 2009 is uitgevoerd, had als doel om de oorzaken van de lekkageproblematiek vast te stellen en aan te geven welke reparatiewerkzaamheden hiervoor moesten worden uitgevoerd. Deze herstelwerkzaamheden zijn in mei 2010 gestart en zullen naar verwachting in het 4de kwartaal van 2010 worden afgerond. Tijdens het uitvoeren van deze herstelwerkzaamheden zijn er onvolkomenheden geconstateerd aan de elektrische installaties. Naar aanleiding van de reeds bekende lekkageproblematiek en de nieuwe constateringen heeft de Rijksgebouwendienst in overleg met de Dienst Justitiële Inrichtingen besloten uitgebreide inspecties uit te laten voeren. Deze inspecties zullen zich richten op de algehele (bouw)technische staat van het detentiecentrum, waaronder de elektrische installaties.

Vraag 5

Waarom zijn deze gebreken niet ontdekt tijdens de bouw of voor het proces-verbaal van de oplevering? Wat zijn de kosten van alle reparaties en wie betaalt deze kosten? Kan de aannemer daarvoor aansprakelijk worden gesteld?

Van de recent geconstateerde onvolkomenheden wordt momenteel door de Rijksgebouwendienst onderzocht waarom deze pas nu aan het licht zijn gekomen.
Daarnaast kan pas na beoordeling van de eindrapportage en de daarin opgenomen resultaten duidelijkheid worden verkregen over zowel de kosten voor herstel als de vraag wie voor welk deel aansprakelijk gesteld kan worden.
De reeds eerder geconstateerde lekkages en lichte scheurvorming in de vloerconstructies hebben zich pas geopenbaard nadat de Dienst Justitiële Inrichtingen het detentiecentrum in gebruik had genomen. De hoofdaannemer neemt de kosten voor de herstelwerkzaamheden voor zijn rekening.

Vraag 6

Waar worden de gedetineerden ondergebracht tijdens de sluiting van de gevangenis te Alphen en welke kosten zijn daar extra mee gemoeid voor de overheid?

Tijdens de sluiting van het detentiecentrum Alphen worden de aldaar ingesloten vreemdelingen ondergebracht in de overige detentiecentra. Op dit moment wordt geïnventariseerd welke extra kosten hiervan het gevolg zijn. Hierbij kan onder meer gedacht worden aan de kosten van het huisvesten van de ingeslotenen en detacheringskosten van het personeel.

Vraag 1

Kent u het bericht «Shocking images of dead Kurdish fighters. Turkey accused of using chemical weapons against PKK»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u dit bericht, alsmede de ontkennende reactie van de Turkse autoriteiten op de beschuldigingen dat chemische wapens zouden zijn ingezet tegen Koerdische PKK-strijders?

Voor Turkije is het Chemische Wapensverdrag op 11 juni 1997 in werking getreden. Het land heeft binnen de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) in het verleden meerdere malen officieel te kennen gegeven geen chemische wapens te bezitten. Navraag bij de Turkse autoriteiten leert dat Turkije bevestigt niet in het bezit te zijn van chemische wapens.
Het genoemd artikel in Der Spiegel baseert zich mede op een rapport van de Universiteitskliniek Hamburg-Eppendorf. Deze kliniek heeft naar aanleiding van de berichten in de media op 13 augustus een rectificerend persbericht verspreid. In het persbericht wordt gemeld dat het instituut op geen enkele wijze bevestigt dat de dood van de afgebeelde slachtoffers het gevolg is van inzet van chemische wapens. Voor uw informatie is het persbericht bijgevoegd.2

Vraag 3

Ziet u aanleiding om met de Turkse autoriteiten in contact te treden over deze kwestie en er bij hen op aan te dringen opheldering te geven over de wijze waarop tegen PKK-strijders wordt opgetreden en de mogelijke inzet van chemische wapens daarbij?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Welke mogelijkheden ziet u om deze kwestie in de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) of via andere multilaterale kanalen zoals de VN, de NAVO en de EU aan de orde te stellen en, indien de Turkse autoriteiten hierover geen openheid van zaken geven, te pleiten voor een internationaal onafhankelijk onderzoek om vast te stellen of Turkije zich schuldig maakt aan schending van het Verdrag inzake chemische wapens?

Het Chemische Wapensverdrag behelst een verbod op de ontwikkeling, productie, aanleg van voorraden en het gebruik van chemische wapens. Daarnaast voorziet het verdrag in de verplichting tot vernietiging van bestaande voorraden.
Nederland ziet op basis van de informatie in het aangehaalde bericht geen aanleiding om Turkije te verdenken van het gebruik of het bezit van chemische wapens. Er is dan ook geen reden om deze kwestie binnen de OPCW, de VN of de EU aan de orde te stellen.

Vraag 1

Kent u berichten uit de Nederlandse en Duitse pers over de vermeende inzet door Turkije van chemische wapens tegen Koerdische opstandelingen?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de universiteit van Hamburg in een forensisch rapport bevestigt dat acht Koerden in september 2009 zeer waarschijnlijk zijn omgekomen door de inzet van chemische stoffen? Indien ja, wat is uw beoordeling van dit rapport?

Het is onjuist dat het Institut für Rechtsmedizin des Universitätsklinikums Hamburg-Eppendorf op basis van ter beschikking gestelde foto’s heeft aangegeven dat de afgebeelde slachtoffers zeer waarschijnlijk omkwamen door de inzet van chemische wapens.
Universiteitskliniek Hamburg-Eppendorf heeft naar aanleiding van de eerdere berichten in de media een rectificerend persbericht verspreid. In het persbericht (d.d. 13 augustus) wordt gemeld dat het instituut op geen enkele wijze bevestigt dat de dood van de afgebeelde slachtoffers het gevolg is van inzet van chemische wapens. Bovendien kan het Instituut volgens de verklaring geen oordeel geven over de oorzaak en het tijdstip van de verwondingen.2

Vraag 3

Is het tevens waar dat de resultaten van een uitgevoerde autopsie op deze acht Koerden door Turkije geheim worden gehouden?

Navraag bij Turkse autoriteiten leert dat autopsierapporten op basis van de Turkse wet alleen door de directe familie van betrokkenen opgevraagd kunnen worden. De rapporten worden dus niet geheim gehouden.

Vraag 4

Deelt u de opvatting dat Turkije nadere opheldering moet verschaffen over de omstandigheden waaronder deze acht Koerden zijn omgekomen en bent u bereid daarop aan te dringen?

Er is geen reden om aan te nemen dat Turkije in het bezit is van chemische wapens of dat Turkije deze wapens heeft gebruikt tijdens een confrontatie met Koerdische opstandelingen. Zie hiervoor ook het antwoord op vraag 2 van het lid Voordewind (kenmerk 2010Z11626).

Vraag 5

Deelt u de opvatting dat bij weigering om opheldering te verschaffen, moet worden aangedrongen op onafhankelijk onderzoek, en bent u bereid deze suggestie, afkomstig uit de Duitse Bondsdag, in Europees verband aan de orde te stellen?

In de Duitse Bondsdag zijn (vooralsnog) geen vragen gesteld over deze kwestie. Mocht aan Nederland informatie bekend worden die twijfel doet rijzen over naleving van het Chemische wapensverdrag door Turkije dan zal om opheldering worden gevraagd conform de bepalingen van het verdrag.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Bouwleges melkkoe voor lokale overheid»?1

Het onderzoek van Vereniging Eigen Huis, waarop het bericht gebaseerd is, laat zien dat de verschillen in leges tussen verschillende gemeenten nog steeds groot zijn. Vorig jaar hebben de minister voor Wonen, Wijken en Integratie en ik uw Kamer bericht over de maatregelen die genomen worden om met name de transparantie in leges te verbeteren. Betere transparantie laat naar mijn mening zien dat de leges – die blijkens het onderzoek niet harder zijn gestegen dan de inflatie2 – de kosten die gemeenten maken voor de vergunningverlening niet overstijgen en dat er geen sprake is van een «melkkoe» waarmee de gemeentekas wordt gespekt.

Vraag 2

Erkent u dat tarieven voor bouwvergunningen tussen gemeenten enorm verschillen? Zo ja, hoe verhoudt dit zich tot het bouwlegesmodel van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), dat moest zorgen voor uniforme en transparante tarieven? Zo nee, waarom niet?

Legestarieven voor bouwvergunningen kunnen sterk uiteenlopen. Hiertegen bestaat geen bezwaar, mits op het totaal van de leges geen winst wordt gemaakt. Artikel 229b Gemeentewet bepaalt namelijk dat de totale begrote opbrengst van de leges de begrote kosten niet mag overschrijden. Dit op het niveau van de totale legesverordening, waarbij verrekening tussen activiteiten onderling mogelijk is (kruissubsidiëring). Ik sluit mij aan bij hetgeen ik samen met de toenmalige minister van VROM over de legestarieven heb opgemerkt in de brief aan uw Kamer d.d. 20 november 20093 onder het kopje «Verschillen zullen er blijven». Samengevat komt het er op neer dat lokale omstandigheden een gerechtvaardigde aanleiding kunnen vormen voor verschillen en dat gemeenten autonoom zijn in het bepalen van de hoogte van de leges en het percentage van kostendekking, mits niet meer dan 100%. Het genoemde bouwlegesmodel van de VNG is wel bedoeld om te komen tot transparante, maar niet tot uniforme tarieven. Het uiteenlopen van tarieven is dus niet in strijd met dit model.

Vraag 3

Hoeveel gemeenten vragen hogere tarieven voor bouwleges dan in 2006 met de VNG is overeengekomen? Met welk percentage worden deze tarieven overschreden en vindt u dit acceptabel?

Dit is niet bekend aangezien er zijn geen afspraken met gemeenten zijn gemaakt over de hoogte van tarieven. Wel zijn afspraken gemaakt over de transparantie van de legesberekening.
Ter uitvoering van de motie-Wiegman4 is in overleg met IPO en VNG een «Leidraad legestarieven omgevingsvergunning» opgesteld, die bij brief van 15 april 20105 aan uw Kamer is aangeboden. Met IPO en VNG is afgesproken dat zij zullen bevorderen dat de leidraad wordt toegepast. De motie Heijnen6 verzocht de regering om de uitvoering van de afspraken met VNG en IPO niet alleen te toetsen op transparantie maar ook op het in acht nemen van een redelijke bandbreedte van de leges. In een Algemeen Overleg d.d. 22 april is toegezegd dat in 2012 geëvalueerd zal worden of deze afspraken tot het gewenste resultaat hebben geleid.

Vraag 4

Bent u van mening dat er een maximumtarief moet komen voor bouwvergunningen en dat er moet worden toegezien op handhaving van dit maximum? Zo ja, op welk termijn verwacht u hieromtrent met een voorstel te komen? Zo nee, waarom niet?

Een maximumtarief voor legesheffing bestaat al in zoverre dat deze in totaliteit ten hoogste kostendekkend mogen zijn. Voor het overige wil ik de evaluatie van de gemaakte afspraken ter uitvoering van de motie-Wiegman (zie vraag 3) afwachten. Mocht als uitkomst van die evaluatie blijken dat transparantie van legestarieven onvoldoende is bereikt, dan zal ik, zoals eerder aangekondigd, een wettelijke regeling voorbereiden die verplicht tot transparantie bij de gemeenten in de opbouw van de legestarieven.

Vraag 1

Kent u het bericht «Hulp Pakistan niet naar slachtoffers»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat circa 367 miljoen euro van de vanwege de aardbeving in 2005 in Pakistan aan dat land toegezegde (nood)hulp niet bij de slachtoffers van de aardbeving terecht is gekomen? Om hoeveel Nederlands (belasting)geld gaat het?

Het artikel refereert aan overheidsprojecten gericht op wederopbouw, die met niet nader gespecificeerde internationaal beschikbaar gestelde fondsen zijn gefinancierd. Nederland kan niet verifiëren wat er met donaties van andere donoren en hulporganisaties gebeurd is.
Voor Nederland geldt dat de noodhulpbijdragen voor de aardbevingsslachtoffers niet zijn gekanaliseerd via de Pakistaanse overheid, maar via VN-organisaties, het Nederlandse en Internationale Rode Kruis en Nederlandse NGO’s.

Vraag 3

Kunt u garanderen dat elke cent van de door Nederland gegeven noodhulp vanwege de huidige overstromingen in Pakistan bij de slachtoffers terecht komt? Zo neen, waarom niet?

De bijdrage van de Nederlandse overheid ten behoeve van de overstromingsslachtoffers in Pakistan wordt thans gekanaliseerd via VN-organisaties, de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) en het Internationale Rode Kruis. Dit zijn organisaties die de afgelopen jaren hebben bewezen betrouwbare partners te zijn en op adequate wijze terugrapporteren over de hulpoperatie. Het is niet zo dat elke cent van de door Nederland gegeven noodhulp bij de slachtoffers terecht komt. Dit is ook niet realistisch gezien de enorme logistieke en daardoor kostbare uitdagingen als gevolg van de verwoestingen veroorzaakt door de overstromingen.

Vraag 4

Bent u bereid de controles op de besteding van noodhulp fors aan te scherpen? Zo neen, waarom niet?

Er is voor Nederland geen reden de controles op de besteding van Nederlands overheidsgeld ten behoeve van noodhulp verder aan te scherpen. De controles zijn toereikend gebleken. De betrokken noodhulporganisaties hebben de verplichting om periodieke inhoudelijke en financiële rapportages en accountantsverklaringen bij het ministerie van Buitenlandse Zaken in te dienen over de door hen uitgevoerde noodhulpoperaties.

Vraag 1

Kunt u toelichten of het ministerie van Justitie de Koninklijke Bibliotheek heeft gewaarschuwd dat zij voor de rechter kan komen indien zij historische stukken, zoals oude NSB-uitgaven of oude communistische kranten, online publiceert?12 Zo ja, waarom?

In januari van dit jaar is mijn departement door de Koninklijke Bibliotheek benaderd met enige vragen over de auteursrechtelijke status van landsverraderlijke publicaties uit de Tweede Wereldoorlog. Verdere contacten tussen de verschillende betrokken departementen (Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en Justitie) en de Koninklijke Bibliotheek concentreerden zich op eventuele strafrechtelijke aspecten van online openbaarmaking van bepaalde discriminerende publicaties uit de periode 1940–1945. Op initiatief van de Koninklijke Bibliotheek heeft op 27 april 2010 een overleg tussen de Koninklijke Bibliotheek en medewerkers van de genoemde departementen plaatsgevonden, waarbij laatstgenoemde kwestie centraal stond. De al bestaande mogelijkheid om bij de Koninklijke Bibliotheek de originele exemplaren van deze publicaties in te zien, stond niet ter discussie. Tijdens dit overleg hebben medewerkers van mijn departement hun eerste inschatting gegeven. Deze hield in dat online openbaarmaking van mogelijk discriminerende teksten strijdig zou kunnen zijn met artikel 137e Wetboek van Strafrecht en zou kunnen resulteren in vervolging.
Het Openbaar Ministerie gehoord hebbende stel ik mij op het volgende standpunt. De Koninklijke Bibliotheek beoogt de mogelijk discriminerende teksten ten behoeve van zakelijke berichtgeving via het internet openbaar te maken. Een dergelijke online openbaarmaking, ervan uitgaande dat deze met de nodige zorgvuldigheidswaarborgen is omgeven (zie antwoord 6), is niet strafbaar, omdat het openbaar maken van discriminerende uitingen volgens artikel 137e Wetboek van Strafrecht alleen strafbaar is als dit «anders dan ten behoeve van zakelijke berichtgeving» geschiedt. De uitzonderingsgrond voor zakelijke berichtgeving is door de wetgever ingevoegd om voorlichting over dergelijke teksten mogelijk te maken en buiten de strafbaarstelling te houden. Vanzelfsprekend is het in een concreet geval aan de rechter om hierover te oordelen.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de stelling van de Koninklijke Bibliotheek dat het niet aan hen is om te bepalen wat haatzaaiend of anderszins strafrechtelijk vervolgbaar is of niet?

Ik ben het eens met deze stelling. Zie verder mijn antwoord op vraag 1.

Vraag 3

Bent u het eens met de stelling van de Koninklijke Bibliotheek dat er meer historische teksten zijn die, naar onze huidige maatstaven, mogelijke haatzaaiende elementen bevatten, en dat deze al publiek toegankelijk en soms al online zijn?

Ja. Zie verder mijn antwoord op vragen 1 en 5.

Vraag 4

Deelt u de mening dat dit soort historische teksten kan bijdragen aan ons historisch besef?

Ja, ik acht het buiten kijf dat zekere historische teksten, waaronder die uit kranten uit de Tweede Wereldoorlog, kunnen bijdragen aan het creëren en in stand houden van historisch besef. Zoals ik onder 1 heb aangegeven, staat de al bestaande mogelijkheid om bij de Koninklijke Bibliotheek de originele exemplaren van deze publicaties in te zien niet ter discussie.

Vraag 5

Kunt u aangeven welke criteria (bijvoorbeeld ouderdom) volgens u moeten worden gehanteerd bij het beoordelen van het publiceren van historische teksten met, naar onze huidige maatstaven, mogelijk strafbare elementen?

Zie mijn antwoord op vraag 1. Ik kan daar in algemene zin geen uitspraken over doen. Het is aan het Openbaar Ministerie om op basis van de feiten te bezien of gedragingen in aanmerking komen voor strafrechtelijke vervolging. Ook in die gevallen geldt dat het aan de rechter is om daarover te oordelen.

Vraag 6

Bent u bereid om in overleg te treden met de Koninklijke Bibliotheek over deze kwestie?

Ja. Ik ben in overleg met de Koninklijke Bibliotheek over de uitwerking van de door de Koninklijke Bibliotheek toegezegde technische voorzieningen om misbruik van discriminerende teksten te voorkomen en ongebreidelde digitale verspreiding tegen te gaan. Daarbij gaat het onder andere om een voorafgaande waarschuwing aan online gebruikers over de aard van de teksten en het mogelijk strafbare karakter van verdere verspreiding daarvan en, voor zover technisch realiseerbaar, om het aanbrengen van een voorziening om het downloaden van teksten te belemmeren.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat een journalist en publicist verhoord is vanwege bedreiging en haatzaaien omdat hij andermans «tweet» heeft gepubliceerd c.q. geciteerd?1 Kunt u de feitelijke gang van zaken beschrijven?

Ja.
Aangezien het Openbaar Ministerie (OM) in deze zaak nog geen vervolgingsbeslissing heeft genomen, kan ik over de feitelijke gang van zaken thans geen mededeling doen.

Vraag 2

Kunt u aangeven hoe de handelswijze van het Openbaar Ministerie en de politie in deze zaak zich verhoudt tot uw antwoord op mijn schriftelijke vragen inzake de zaak «Ravage» dat «bij dit soort uitingsdelicten het van groot belang is dat uitlatingen in hun tekstuele samenhang worden beoordeeld. Het College van procureurs-generaal heeft de betreffende hoofdofficier van justitie nogmaals gewezen op het grote belang uiterste zorgvuldigheid te betrachten in zaken waarbij het gaat om het beoordelen van uitingen, opdat mensen die op een artistieke, uitdagende, scherpe manier deelnemen aan het maatschappelijk debat daarin niet ten onrechte worden gehinderd.»?2.

De in de vraag geciteerde beantwoording van eerdere vragen van het lid Van der Ham van uw Kamer (TK, vergaderjaar 2008–2009, Aanhangsel Handelingen 3406) strekte ertoe te benadrukken dat bij de behandeling van zaken als de onderhavige, uiterste zorgvuldigheid dient te worden betracht. Ik verwijs naar mijn antwoord op vraag 1. De zaak dient nog te worden beoordeeld door het OM. Daarbij dient ook in dit geval uiterste zorgvuldigheid te worden betracht. Het OM is zich daarvan bewust.

Vraag 3

Kunt u aangeven welk gevolg er in bredere zin dan alleen richting de «betreffende hoofdofficier van justitie» is gegeven aan de in uw eerdere antwoord verwoorde beleidslijn?

Zoals ik in het antwoord op vraag 2 aangaf is het OM zich bewust van het feit dat bij zaken als de onderhavige zorgvuldigheid dient te worden betracht. Naar aanleiding van de zaak «Ravage» bestond – vanwege het specifieke en incidentele karakter van de zaak – alleen aanleiding het beleid hieromtrent extra onder de aandacht te brengen van de desbetreffende hoofdofficier van justitie, zo heeft het OM mij meegedeeld. Zie verder mijn antwoord op vragen van het lid Van der Ham van uw Kamer (TK, 2008–2009, Aanhangsel Handelingen 3406, antwoord 3 en 4).

Vraag 4

Is de beleidslijn die in de schriftelijke vragen is verwoord, wat betreft de context en de wijze van beoordelen, voldoende meegewogen in de zaak van de hiervoor genoemde journalist? Zo ja, op welke wijze?

Aangezien deze zaak thans nog wordt beoordeeld door het OM en er derhalve nog geen vervolgingsbeslissing is genomen, kan ik hierover verder geen mededelingen doen. Voor het overige verwijs ik naar het antwoord op vraag 2.

Vraag 1

Kent u de uitspraak van de Rechtbank ’s-Gravenhage van 14 juli 20101 en de Rechtbank Haarlem van 15 juli 20102 waarbij de kantonrechter de Europese Verordening (EG) 261/2004 nader uitlegt en duidelijk maakt dat er geen aanleiding is om nieuwe c.q. aanvullende prejudiciële vragen te stellen?

De uitspraken zijn mij bekend.

Vraag 2

Deelt u de mening dat met deze uitspraak nu eindelijk duidelijkheid is gekomen over de wijze waarop een goede naleving van de reizigersrechten in de luchtvaart plaats dient te vinden, conform bovengenoemde verordening? Bent u bereid deze nadere duiding van de regels ook duidelijk bekend te maken, zodat voor een ieder duidelijk is dat men tot drie jaar terug claims kan indienen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke manier?

Met het Sturgeon-arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie (het Hof) van 19 november 2009 heeft het Hof duidelijk gemaakt hoe artikel 7, eerste lid, Verordening (EG) 261/2004 (de Verordening) moet worden uitgelegd. Blijkens de uitspraak hebben passagiers die met een vertraging van 3 of meer uren op hun bestemming aankomen, hetzelfde recht op compensatie als passagiers die te maken hebben met een annulering van hun vlucht.
Over de consequenties van deze uitspraak heeft de Europese Commissie op 9 februari 2010 overleg georganiseerd met de nationale toezichthouders. In dit overleg is naar voren gebracht dat de uitspraak van het Hof als geldend Europees recht moet worden nageleefd door de luchtvaartmaatschappijen en worden toegepast door de bestuursorganen in de Lidstaten. In mijn brief van 16 februari 2010 heb ik uw Kamer daarover geïnformeerd. De Europese Commissie is op dit moment bezig met een evaluatie van de Verordening. Naar verwachting zal zij in het najaar hierover een Mededeling uitbrengen.
De nadere duiding van de regels heb ik ook bekendgemaakt via de website van de Inspectie Verkeer en Waterstaat (IVW) als nationale toezichthouder. Ook op andere websites zoals www.consuwijzer.nl wordt de consument geïnformeerd over zijn rechten als vliegpassagier.

Vraag 3

Wat vindt u van het feit dat de Geschillencommissie Luchtvaart momenteel de afhandeling van zaken uitstelt tot 1 oktober a.s., in afwachting van de beantwoording van (nadere) prejudiciële vragen?3 Hoe valt dit te rijmen met de uitspraken van de Haarlemse en de Haagse rechtbank?

Arbitragecommissies zoals de geschillencommissie Luchtvaart dienen op grond van artikel 1 054 Wetboek van Burgerlijke rechtsvordering naar de regelen des rechts te handelen. Dit vereiste is ook in het Reglement van de geschillencommissie Luchtvaart opgenomen. Het Sturgeon-arrest is momenteel geldend Europees recht. Uiteraard kunnen in de toekomst hierin wijzigingen optreden, bijvoorbeeld als gevolg van een herziening van Verordening (EG) 261/2004 of als gevolg van uitspraken van het Hof naar aanleiding van eventuele nieuwe prejudiciële vragen die door nationale rechters kunnen worden gesteld. Tot aan de vaststelling van nieuwe wetgeving of nieuwe jurisprudentie van het Hof geldt echter de uitspraak van het Hof van 19 november 2009. Ik acht het dan ook niet voor de hand liggen dat de afhandeling van aanhangig gemaakte zaken wordt uitgesteld in afwachting van de beantwoording van eventueel te stellen nieuwe prejudiciële vragen.

Vraag 4

Wat vindt u ervan dat de geschillencommissie momenteel de afhandeling van zaken uitstelt mede omdat «de betrokken belangen zwaarwegend zijn»?3 Deelt u de mening dat hier op de belangen van de luchtvaartmaatschappijen gewezen wordt en niet op de belangen van passagiers? Kunt u uw antwoord toelichten?

De geschillencommissie Luchtvaart bestaat – zoals gebruikelijk bij arbitrage – uit arbiters die afkomstig zijn uit de wereld van elk van de betrokken partijen. Zie ook mijn antwoord op vraag 6. Bij de verwijzing naar «betrokken belangen» is het dus voorstelbaar dat de geschillencommissie Luchtvaart de belangen van alle betrokkenen op het oog heeft.

Vraag 5

Bent u bereid de geschillencommissie aan te sporen de bij haar bekende zaken voortvarend aan te pakken, nu er door de kantonrechter juridische duidelijkheid is gegeven over de interpretatie van de verordening? Op wat voor manier gaat u dit doen?

Vraag 6

Deelt u de mening dat wanneer de geschillencommissie nu niet onmiddellijk overgaat tot het voortvarend aanpakken van de bij haar bekende zaken, deze vervangen moet worden door een nieuw instituut, dat wel onafhankelijk is? Kunt u uw antwoord toelichten?

De onafhankelijkheid van de geschillencommissie Luchtvaart wordt geregeld in de Erkenningsregeling geschillencommissies consumentenklachten 1997. Er gelden regels voor de samenstelling van een geschillencommissie. De Geschillencommissie luchtvaart voldoet aan deze regels. De Geschillencommissie bestaat uit drie leden: een voorzitter aangezocht door SGC, een lid voorgedragen door de Consumentenbond en een lid voorgedragen door BARIN. Alle leden worden door het bestuur van SGC benoemd en voorzitters en leden verkrijgen daarmee hun onafhankelijke positie met als opdracht de geschillen op onpartijdige wijze te beoordelen. De voorzitters van de geschillencommissie Luchtvaart zijn allen rechter of oud-rechter. Verder bevat het Reglement van de geschillencommissie een wrakings- en verschoningsregeling. Gezien de opzet van het geheel zie ik geen reden voor het inrichten van een nieuw instituut.

Vraag 7

Welke mogelijkheden heeft de Inspectie Verkeer en Waterstaat nog om op te treden tegen de geschillencommissie dan wel luchtvaartmaatschappijen die weigeren de EG-verordening na te komen?

Zoals eerder aangegeven en met uw Kamer is gewisseld kunnen reizigers met hun individuele klacht ook bij de Inspectie terecht. De Inspectie betrekt, tot nader order, in haar oordeelsvorming het Sturgeon-arrest.
De Inspectie heeft geen mogelijkheden om op te treden tegen de Geschillencommissie luchtvaart. De Inspectie heeft – gelet op haar handhavende taken op grond van de Wet luchtvaart – wel verschillende mogelijkheden om op te treden tegen luchtvaartmaatschappijen die weigeren de Verordening na te komen. Deze mogelijkheden variëren van het voeren van een gesprek en/of het geven van een schriftelijke waarschuwing tot het opleggen van een sanctie zoals een bestuurlijke boete of een last onder dwangsom.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het artikel «Blogger ook beschuldigd van haatzaaien om tweet»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de indat artikel genoemde journalist wordt verdacht van zowel bedreiging als haatzaaien?

Nee, het Openbaar Ministerie en de politie hebben gezamenlijk een persbericht uitgebracht waarin vermeld is dat de verdenking tegen de journalist bedreiging en opruiing betreft.

Vraag 3

Deelt u de mening dat uit de context overduidelijk blijkt dat de journalist niet zelf een bedreiging uitte maar simpelweg een dreigement van een ander als nieuwswaardig signaleerde? Zo nee, waarom niet?

Het betreft hier een lopend strafrechtelijk onderzoek. Het is daarom niet aan mij om over de eventuele strafwaardigheid van het handelen van de verdachte een oordeel te hebben. Het OM zal de zaak beoordelen en daarna een vervolgingsbeslissing nemen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het journalisten vrij staat te berichten over het feit dat dit soort bedreigingen aan het adres van politici gewoon op internet te vinden zijn, ook als ze daarbij de bedreiging citeren? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen bent u voornemens te nemen?

Ja, mits de journalist zich daarbij aan de grenzen van de wet houdt (zie ook mijn antwoorden op de vragen van het lid Van der Ham van uw Kamer, TK, vergaderjaar 2008–2009, Aanhangsel Handelingen 3406). Of dat in het onderhavige geval zo is, wordt thans beoordeeld door het OM. Zie hieromtrent mijn antwoord op vraag 2 van het lid Van der Ham (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2010–2011, nr. 65).

Vraag 1

Kent u het bericht «Aangifteplichtige dierziekten worden niet altijd direct gemeld»1?

Ja.

Vraag 2

Kunt u uiteenzetten hoe vaak het afgelopen jaar aangiftplichtige dierziekten gemeld zijn, in hoeveel gevallen er daadwerkelijke sprake was van een dierziekte en welke aanvullende maatregelen zijn genomen?

In het afgelopen jaar zijn 1240 verdenkingen gemeld aan de nVWA. Het betreft hier verdenkingen van aangifteplichtige, waaronder ook bestrijdingsplichtige, dierziekten. In 141 gevallen is de betreffende dierziekte door middel van ambtelijke monstername bevestigd.
Afhankelijk van de dierziekte worden er aanvullende maatregelen genomen. Deze kunnen variëren van het inzetten van een behandeling met antibiotica, tot het instellen van vervoersverboden en het ruimen van alle voor de dierziekte gevoelige dieren op een bedrijf.

Vraag 3

Zijn er sancties bij het niet direct melden van dierziekten? Zo ja, kunt u toelichten hoe vaak die het afgelopen jaar zijn opgelegd? Zo nee, waarom niet?

Het handelen in strijd met de meldplicht is strafbaar gesteld in de Wet op de economische delicten. Wanneer duidelijk is dat een veehouder of dierenarts zich niet aan de meldplicht heeft gehouden, stelt de nVWA (voorheen de Algemene Inspectiedienst) een onderzoek in.
De rechter kan een boete opleggen van de vijfde categorie (maximaal € 76 000,–) indien de overtreding opzettelijk is begaan of van de vierde categorie (maximaal € 19 000,–) indien de overtreding niet opzettelijk is begaan.
Indirect heeft de veehouder ook nadeel van het niet melden van een aangifteplichtige dierziekte. Wanneer er op een bedrijf geruimd moet worden, zal het langer wachten met melden invloed hebben op de compensatie die hij krijgt. Dode dieren worden namelijk niet gecompenseerd en zieke dieren worden minder gecompenseerd dan verdachte (vooralsnog gezonde) dieren. Dus hoe langer een veehouder wacht met melden, hoe minder compensatie hij krijgt.
Afgelopen jaar zijn er geen overtredingen van de meldplicht bewezen en zijn er dus ook geen sancties opgelegd aan veehouders of dierenartsen.

Vraag 4

Bent u bereid aanvullende maatregelen te nemen om de kennis van aangiftplichtige dierziekten bij veehouders en dierenartsen te verhogen, waardoor er sneller meldingen zullen worden gedaan? Zo ja, op welke wijze en termijn? Zo nee, waarom niet?

Er worden door mijn ministerie meerdere acties ondernomen om de kennis van veehouders en dierenartsen te vergroten op het gebied van aangifteplichtige dierziekten. Via scholing en nascholing van veehouders en dierenartsen wordt continu aandacht gegeven aan aangifteplichtige dierziekten. Dat gebeurt door het opnemen hiervan in het reguliere lesprogramma van het groene onderwijs, maar ook door het geven van gastcolleges of het spreken bij studieclubs, congressen, symposia en seminars door medewerkers van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), nVWA of de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD).
Ook investeer ik in onderzoek naar verbetering van de meldingsplicht, het door u genoemde artikel vloeit voort uit een van die onderzoeken.
Daarnaast wordt er veel in de vakbladen gepubliceerd over aangifteplichtige dierziekten en het belang van het vroegtijdig melden aan LNV en nVWA, vaak in combinatie met de GD.
Een ander product dat LNV samen, met in dit geval de varkenssector en het Productschap Vee, Vlees en Eieren (PVE), heeft laten ontwikkelen, is de internettool «snelle signalering varkensziekten» (varkensziekten.nl). Hier kunnen veehouders op een makkelijke en toegankelijke manier hun kennis op peil houden.

Vraag 5

Ziet u, gelet op het grote belang voor de volksgezondheid, aanvullende maatregelen die de overheid kan nemen om het direct melden te bevorderen? Zo ja, welke maatregelen en op welke wijze wilt u daar invulling aan geven? Zo nee, hoe denkt u dit probleem dan op te lossen?

Er zijn de afgelopen jaren tal van maatregelen getroffen om sneller melden te bevorderen. In de regelgeving zijn bijvoorbeeld voor vogelgriep ook de klinische verschijnselen vastgelegd wanneer een veehouder moet melden of een dierenarts moet consulteren.
Daarnaast is de mogelijkheid voor de veehouder ingevoerd om via uitsluitingsdiagnostiek gratis onderzoek te laten doen op bijvoorbeeld vogelgriep of klassieke varkenspest.
Ook wordt er veel gecommuniceerd over de meldplicht en wordt zo getracht de angst om te melden weg te nemen. Bijvoorbeeld door de GD, deze publiceert ingeval van vogelgriep op aanwijzing van LNV, nVWA, Productschap Pluimvee en Eieren (PPE) en de pluimveesector, voor de dierenartsen en veehouders elk kwartaal het aantal verdenkingen en de snelheid waarmee de verdenkingen zijn opgeheven. Dat blijkt in alle gevallen van vogelgriepmeldingen van het afgelopen jaar binnen 24 uur te zijn geweest. Ook wordt steeds de procedure van de afhandeling van een verdenking uitgelegd.
Wij zullen dus continu blijven praten met de verschillende veehouderijsectoren en dierenartsen om angsten, geruchten en wantrouwen weg te nemen, maar ook om ze attent te maken op hun eigen verantwoordelijkheden voor de gezondheid van hun eigen dieren, van de dieren van hun collega’s en in geval van aangifte-plichtige zoönosen voor de gezondheid van hun werknemers, gezin en omwonenden.

Vraag 1

Kent u het bericht «Ouderschapsplan bij scheiding werkt»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de vermindering van het aantal scheidingszaken bij de Raad voor de Kinderbescherming in relatie tot het vorig jaar ingestelde ouderschapsplan en het toegenomen hulpaanbod vooraf?

Ik beoordeel het als positief dat de Raad voor de Kinderbescherming in de praktijk dit effect waarneemt. Het ingezette beleid lijkt zo zijn vruchten af te werpen.

Vraag 3

Wat vindt u van de kanttekening van de Raad voor de Kinderbescherming dat de begeleiding van en de bemiddeling bij scheidingszaken waar kinderen in het spel zijn nog tekortschiet? Ziet u kansen om begeleiding en bemiddeling nog verder te verbeteren, om schadelijke effecten van echtscheidingen voor kinderen nog verder te verminderen?

Met het in werking treden van de Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding in 2009 is het thema scheiding en omgang stevig geagendeerd. Niet alleen bij de overheid, ook in de hulpverlening, rechterlijke macht, mediation en advocatuur is er steeds meer oog voor de schaduwzijden van het besluit van mensen om uit elkaar te gaan, waar het de kinderen betreft.
Dit neemt niet weg dat ik zeker kansen zie voor het verder verbeteren van deze ontwikkeling, en daarmee ook voor de verdere verbetering van de begeleiding en bemiddeling bij scheidingszaken waar kinderen in het spel zijn, om schadelijke effecten van echtscheidingen voor kinderen nog verder te verminderen.
In mijn brief van 29 juni jl. (TK 2009–2010, 30 512, nr. 16) heb ik u geïnformeerd over mijn beleid op dit terrein. Daarin is een belangrijke rol weggelegd voor gemeenten. Zij staan aan de lat om samen met hun CJG’s hulp en steun aan gezinnen vorm te geven.
Daarnaast wordt gewerkt aan de verbetering van de algemene informatie rondom scheiding en het ouderschapsplan, onder andere via www.rijksoverheid.nl en door de ontwikkeling van de Rechtwijzer. Dit is een online applicatie van de Raad voor Rechtsbijstand, waarmee mensen die uit elkaar gaan samen afspraken kunnen maken over de diverse aspecten van hun scheiding, waaronder de kinderen. Ook mensen die geen aanspraak kunnen maken op gefinancierde rechtsbijstand, kunnen hiervan gebruik maken. Doelstelling is dat mensen zoveel mogelijk worden gestimuleerd om samen afspraken te maken zodat conflicten zoveel mogelijk voorkomen worden. Hierdoor worden schadelijke effecten bij de kinderen voorkomen of beperkt.