Vraag 1

Hoe beoordeelt u de aard van het geweldincident tegen een homoseksuele man op bevrijdingsdag in Amsterdam? Deelt u de mening dat dit incident in het persectief moet worden gezien van een groter probleem, zoals onderzoek van MOVISIE al constateerde, namelijk dat zeven van de tien LHBT’s (lesbienne, homofiele, biseksuele en transgender) op enige wijze te maken hebben gehad met discriminerend verbaal of fysiek geweld?1

In de nacht van 5 op 6 mei is er een vechtpartij geweest in de buurt van de Westermarkt te Amsterdam, waarbij een homoseksuele man gewond is geraakt. Het strafrechtelijk onderzoek naar dit incident loopt nog. Ik kan vooruitlopend op de resultaten daarvan hierover geen mededelingen doen.

Vraag 2

Wat zijn de jongste cijfers van homofoob geweld in 2010? Is na de toename vorig jaar een positieve kentering gekomen of heeft de negatieve trend zich voortgezet?

De cijfers die vorig jaar zijn gepubliceerd betroffen de situatie in 2008 (TK 2009–2010, 30 950, nr. 17). Over 2010 zijn nog geen landelijke cijfers bekend. Het Landelijk Expertisecentrum Diversiteit (LECD) van de politie brengt aan het begin van de zomer het landelijk criminaliteitsbeeld discriminatie POLDIS 2009 uit. Daarin zijn de gegevens opgenomen over 2009. Hierin zal ook specifiek aandacht zijn voor homofoob geweld. Uw Kamer zal over dit rapport worden geïnformeerd.

Vraag 3

Hoe staat het met de verdere landelijke uitrol van de hate-crime campagne? Wat is de status van het eenvoudiger melden van homofoob geweld bij de politie? Hoe verloopt het proces van betere registratie van homofoob geweld conform de motie Dittrich? Is de aangiftebereidheid toegenomen? Hoe wilt u dit verbeteren? Bent u bereid een campagne te starten om de aangiftebereidheid te vergroten?

Het politieproject Hatecrimes vindt als pilot in twee regiokorpsen plaats. Zoals de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in de brief van 12 februari 2010 heeft aangegeven is een belangrijk onderdeel van dit project al landelijk uitgerold, namelijk de mogelijkheid om laagdrempelig via www.hatecrimes.nl een melding te doen van een homofoob of racistisch discriminatie-incident («hatecrime») of een afspraak te maken om hiervan aangifte te komen doen. De website wordt momenteel landelijk extra onder de aandacht gebracht via de algemene politiewebsite en diverse media gericht op lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders. Deze activiteiten zijn erop gericht om de aangiftebereidheid in geval van homofoob geweld te vergroten. Onder andere uit het onderzoek van Movisie uit 20092 blijkt dat homoseksuele mannen, lesbische vrouwen en transgenders vaak geen aangifte doen. Het is niet bekend hoe de aangiftebereidheid zich in algemene zin ontwikkelt, en of er sprake is van een toename. Uit informatie van het LECD blijkt dat het aantal meldingen via de website www.hatecrimes.nl vooralsnog niet toeneemt: in de eerste vijf maanden van 2010 zijn langs deze weg vier serieuze meldingen over homofoob geweld ontvangen. Deze zomer zal de brede landelijke voorlichtingscampagne antidiscriminatie uit 2009 herhaald worden van 23 augustus tot en met 26 september 2010. Hierbij is het doel de bereidheid van burgers te vergroten om discriminatie-ervaringen te melden.
Wat betreft de uitvoering van de motie Dittrich kan ik u melden dat het Openbaar Ministerie (OM), de politie en de gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen werken aan een betere registratie van discriminatie-incidenten, waaronder homofoob geweld. Het gebruik en de kwaliteit van het zaaksoverzicht waarop de politie alle discriminatie-incidenten registreert, is geëvalueerd. De uitkomsten van de evaluatie worden gebruikt voor de doorontwikkeling van POLDIS, het criminaliteitsbeeld discriminatie van het LECD. Het streven is om in 2012 ook de gegevens van het OM over strafvordering op te nemen in POLDIS. Het OM beschikt over een nieuw systeem dat het mogelijk maakt om commune delicten, waarbij sprake is van een discriminatoire achtergrond, te voorzien van een speciale classificatie. In 2012 zal door dit nieuwe systeem een meer compleet beeld gegeven kunnen worden over alle zaken uit 2011 met een discriminatoire achtergrond.

Vraag 4

Hoe staat het met de uitvoering van de motie-Van der Ham2 inzake een integrale aanpak tegen homofoob geweld?

Zoals gemeld in de kabinetsreactie op het onderzoek naar geweld tegen homoseksuele mannen en lesbische vrouwen (Kamerstukken II, vergaderjaar 2009–2010, 27 017, nr. 58), zijn er al veel verbeteringen in gang gezet aangaande de aanpak van homofoob geweld en de veiligheid van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders. Tijdens het AO over homofoob geweld van 17 februari 2010 is aan uw Kamer toegezegd dat het kabinet in de voortgangsrapportage homo-emancipatiebeleid die eind juni 2010 naar de Kamer zal worden gestuurd, hierop apart zal ingaan.

Vraag 1

Bent u bekend met de uitzending van NOVA over een Turkse rechter die in Nederland asiel heeft aangevraagd?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u een nadere toelichting geven op de vlucht van deze rechter naar Nederland? Is het waar dat deze rechter vanwege politieke opvattingen in Turkije gemarteld en bedreigd is? Wat is uw reactie op het feit dat een rechter in Turkije niet veilig is en zich genoodzaakt ziet in een lidstaat van de Europese Unie asiel aan te vragen?

Het gaat hier om vertrouwelijke persoonlijke gegevens die gelet op de aard van de te volgen procedure, die zich nog bevindt in de fase van beoordeling door de IND, niet mogen worden openbaargemaakt.

Vraag 3

Wat is uw reactie op de beweringen van de rechter en de Turkse mensenrechtenorganisatie IHD dat er sprake is van fundamentele misstanden ten aanzien van politie en justitie in Turkije? Bent u met hen van mening dat de hervormingen in Turkije een vorm van façadepolitiek zijn met het oog op de aansluiting van Turkije bij de Europese Unie?

Het waarborgen van de grondrechten in Turkije is van groot belang. Juist het EU-toetredingsproces waarbij Turkije zich als kandidaat-lidstaat heeft gecommitteerd aan onder meer justitiële hervormingen, kan daaraan bijdragen. Eventuele schendingen van grondrechten vormen een terugkerend aandachtspunt in zowel bilaterale contacten tussen Nederland en Turkije als in EU-verband. De Nederlandse regering zal Turkije daarom blijven aanspreken op het belang van naleving hiervan.

Vraag 4

Wat dient deze vlucht van een rechter en het voorkomen van andere fundamentele misstanden naar uw mening te betekenen voor de relatie tussen Turkije en de Europese Unie? Bent u bereid deze misstanden aan te kaarten bij uw Turkse ambtgenoot en in Europees verband? Wilt u bevorderen dat de Europese Unie Turkije aanspreekt op deze misstanden?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Kunt u bevestigen dat de eerdergenoemde rechter ook in Nederland met bedreigingen geconfronteerd wordt? Hoe wordt in afdoende beveiligingsmaatregelen voorzien?

De desbetreffende vreemdeling heeft aangifte gedaan van bedreiging bij de politie. Op verzoek van de politie is vervolgens een beveiligingsmaatregel getroffen. Over de aard van deze maatregel doe ik geen mededeling.

Vraag 6

Is het waar dat de ouders van deze rechter zijn ondergedoken vanwege bedreigingen? Welke inspanningen kunnen worden verricht om de veiligheid van deze ouders te bevorderen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Kunt u toezeggen dat u zorg draagt voor een zo spoedig mogelijke behandeling van het asielverzoek van de rechter?

Ik zal zorgdragen voor een voortvarende behandeling van het verzoek.

Vraag 1

Welke kosten en baten zijn er met de drie dagen Giro d’Italia in Nederland gemoeid die voor rekening komen van de Rijksoverheid en de verschillende gemeentelijke overheden?

Vanwege onvoldoende inzicht in de begroting van de Giro d’Italia is nog niet goed aan te geven wat de kosten en baten van het evenement zijn. Ik ben nog in afwachting van aanvullende gegevens van de KNWU.

Vraag 2

Wat zeggen deze kosten en baten over de kosten en baten die gemoeid zijn met de nog veel grotere sportevenementen, zoals de Olympische Spelen en het WK voetbal die de regering graag naar Nederland wil halen?

Zie ook het antwoord op vraag 1. Op voorhand is wel duidelijk dat het WK Voetbal en de Olympische Spelen, respectievelijk het op één na grootste en het grootste sportevenement ter wereld, van een andere orde zijn dan de Giro d’Italia.

Vraag 3

Bent u bereid een duidelijke kosten-batenanalyse op te stellen van grote sportevenementen, op basis waarvan zowel door de Rijksoverheid als de verschillende gemeentelijke overheden zorgvuldige keuzes en prioriteiten kunnen worden gesteld, gezien de heroverwegingen en bezuinigingen, waarvoor zowel Rijk als Nederlandse gemeenten voor gesteld staan?

Ja. Om sportevenementen op een succesvolle manier te organiseren heb ik een projectsubsidie beschikbaar gesteld aan het Program Office van Olympisch Vuur. De ontwikkeling van een evaluatie-instrument om kosten-batenanalyses uit te kunnen voeren maakt hier onderdeel van uit. De belangrijkste aspecten hiervan zijn kennis opbouwen, verzamelen en delen. Deze instrumenten zullen toekomstige organisatoren van sportevenementen in staat stellen om zorgvuldige afwegingen te kunnen maken om een (sport)evenement wel of niet te organiseren.
Voor het WK Voetbal 2018/2022 heeft al een kosten-batenanalyse plaatsgevonden en voor de Olympische Spelen 2028 wordt momenteel een eerste verkenning naar de maatschappelijke kosten en baten van Olympische Spelen in Nederland uitgevoerd.

Vraag 1

Bent u bekend met de restaurantrecensie van Johannes van Dam over het Italiaanse restaurant Soprano te Amsterdam?1

Ja.

Vraag 2

Bent u eveneens bekend met het feit dat het Italiaanse restaurant geen wijn mag schenken omdat een gedeelte van het restaurant niet voldoet aan het vereiste van een hoogte van 240 centimeter ingevolgde de Drank- en Horecawet en het besluit Eisen inrichtingen Drank- en Horecawet?

Het is juist dat dit restaurant geen Drank- en Horecawetvergunning heeft gekregen omdat de horecalokaliteit niet voldoet aan de hoogte-eis van 2.40 meter die zowel het Bouwbesluit 2003 als het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet stelt aan horecalokaliteiten in bestaande gebouwen.

Vraag 3

Bent u eveneens bekend met het feit dat dit restaurant om 17.00 uur de deuren sluit omdat het niet mogen schenken van wijn bij Italiaans eten leidt tot significant minder interesse van potentiële klandizie in het nuttigen van een diner in betreffende uitspanning?

Ja, het is ons bekend dat dit restaurant om 17.00 uur sluit. Het is inderdaad mogelijk dat de ondernemer besloten heeft om niet te kiezen voor avondopenstelling van het restaurant toen hem geen Drank- en Horecawetvergunning is verleend.

Vraag 4

Is het waar dat de eisen over de hoogte van een inrichting te maken hebben met de ventilatie van een inrichting en/of het gegeven dat er voor juli 2008 nog gerookt mocht worden in horecagelegenheden?

Nee, dat is onjuist. De hoogte-eisen staan los van de ventilatie-eisen.

Vraag 5

Indien de hoogte-eis te maken heeft met de luchtverversing en de aanwezigheid van tabaksrook, wat sinds het rookverbod wellicht minder van belang is, bent u bereid de hoogte-eisen te versoepelen? Zo nee, waarom niet?

Zoals reeds in ons antwoord op vraag 4 aangegeven, staan de hoogte-eisen los van de ventilatie-eisen.
Wij zijn niet voornemens de hoogte-eisen in het Besluit eisen inrichtingen Drank- en Horecawet te versoepelen. Het is immers aangetoond dat bepaalde omgevingsfactoren in de horeca, zoals onvoldoende persoonlijke ruimte (als gevolg van beperkte vloeroppervlakte of lage plafonds) belangrijke stressors zijn, die in combinatie met alcohol, agressief gedrag tot gevolg kunnen hebben.
Diverse disco- en cafébranden in binnen- en buitenland hebben geleerd dat lage plafonds ook uit oogpunt van brandpreventie onwenselijk zijn.
Het is ook niet de verwachting dat de hoogte-eisen in het Bouwbesluit 2003 (gesteld uit oogpunt van bruikbaarheid) versoepeld zullen worden. De trend van de laatste jaren is juist een aanscherping van de hoogte-eisen, met name omdat de Nederlander gemiddeld langer wordt. In het vigerende Bouwbesluit geldt voor een ruimte met een «bijeenkomstfunctie» in een nieuw gebouw een plafondhoogte van 2.60 meter.

Vraag 1

Huldigt u, net als tijdens het spoeddebat van 10 maart 2010, nog steeds het standpunt dat alle procedures bij de vrijlating van een gewelddadige verdachte in de richting van de beide slachtoffers van een verdachte/dader correct zijn gevolgd? Zo nee, wat is dan de reden geweest dat u de Kamer niet hebt geïnformeerd over de juiste en werkelijke gang van zaken in Zierikzee?1

Tijdens het spoeddebat van 10 maart 2010 (TK, vergaderjaar 2009-2010, Handelingen 61, 5401-5418) heb ik onder meer gezegd: «Ik heb niet beweerd dat wij op dit moment kunnen vaststellen dat er nergens iets is misgegaan of beter had kunnen worden gedaan.»
Het College van Procureurs-Generaal heeft mij inmiddels bericht dat het op 4 mei 2010, nadat het door medewerkers van het tv-programma NOVA was benaderd, heeft onderzocht of de vrouw en de dochter geïnformeerd waren over de beslissing van de raadkamer van de rechtbank van 23 februari 2010 om de voorlopige hechtenis van de man te schorsen per 24 februari 2010 om 09:00. Het OM was namelijk tot die tijd uitgegaan dat de vrouw was geïnformeerd en had daarom geen aanleiding gezien dat eerder te verifiëren. Het OM heeft vervolgens bekendgemaakt dat door het OM ten onrechte geen opdracht aan de politie heeft gegeven om de vrouw en de dochter te informeren. De burgemeester en de teamchef van de politie zijn wel op 25 februari 2010 geïnformeerd.
Zie voor nadere informatie het antwoord op vraag 3.

Vraag 2

Is het waar dat er een vangnet van hulpverlening rond de vrouw en haar dochter was georganiseerd? Waarom is er niet aan gedacht om bij de opheffing van de voorlopige hechtenis van de dader juist deze contactpersonen rond de Iraakse vrouw te informeren?

Het klopt dat er eind 2009 op initiatief van het Advies en meldpunt Kindermishandeling/Bureau Jeugdzorg een netwerkberaad tussen de betrokken hulpinstellingen in het leven is geroepen. Dit netwerkberaad is enkele keren bijeen geweest, waarbij afspraken zijn gemaakt over hulpverlening voor het gezin in acute, dreigende situaties. Ook medewerkers van het politieteam Zierikzee waren bij het overleg betrokken. Het OM participeerde hierin niet, aangezien het OM niet betrokken is bij de activiteiten die in de individuele zaken worden verricht door hulpverleningsinstellingen.

Vraag 3

Heeft het Openbaar Ministerie (OM) Middelburg gehandeld conform de vigerende aanwijzingen van het College van procureurs-generaal betreffende het informeren van slachtoffers? Zo nee, wat is hiervan de reden?

Nee, het OM-beleid voor het informeren van slachtoffers is niet volledig toegepast. Op grond van de geldende Aanwijzing huiselijk geweld, (en de nieuwe Aanwijzing huiselijk geweld en eergerelateerd geweld die per 1 juni 2010 in werking zal treden) en de Aanwijzing Opsporing en vervolging inzake seksueel misbruik, dient het OM de slachtoffers te informeren over - onder meer - het tijdstip waarop en de voorwaarden waaronder de verdachte in vrijheid wordt gesteld. Het OM kan het slachtoffer zelf informeren of de politie verzoeken het slachtoffer te informeren. Laatstgenoemde verzoeken worden aan de politie gedaan op basis van gegevens van personen die aangifte hebben gedaan en die zijn vastgelegd in het geautomatiseerd systeem van het parket.
Op twee manieren (per fax op 23 februari 2010 en mondeling tijdens een driehoeksoverleg op 25 februari 2010) is de politie over de schorsing van de voorlopige hechtenis geïnformeerd. Bij het versturen van de fax had aan de politie verzocht dienen te worden de slachtoffers in te lichten. Dat is per abuis nagelaten. Het OM betreurt ten zeerste dat het geen verzoek aan de politie heeft gedaan om moeder en dochter te informeren. Het zal in de komende weken tot in detail in kaart brengen hoe rond de invrijheidstelling van de man is omgegaan met de informatievoorziening aan de slachtoffers. Daaruit kunnen lessen worden getrokken voor wat betreft de inrichting van de interne procedures en het toezien op de naleving daarvan.

Vraag 4

Was er tussen gemeente en OM al langer discussie over de wijze van informeren van de slachtoffers door OM en politie? Zo ja, waarom is de ware reden van deze discussie nooit medegedeeld aan de Kamer?

Er is geen sprake geweest van een discussie tussen gemeente en OM over de wijze van het informeren van de slachtoffers. Het OM-beleid op dit vlak is helder, het is echter niet volledig uitgevoerd. Zie mijn antwoord op vragen 2 en 3.

Vraag 5

Kunt u de Kamer zo snel mogelijk informeren over de gang van zaken?

Ja.

Vraag 1

Kunt u de waarneming van bewoners uit Onderbanken bevestigen dat er op 5 mei 2010 in elk geval 11 AWACS-vluchten zijn uitgevoerd? Zo ja, hoe is dit mogelijk? Zo nee, bent u bereid een onderzoek naar deze waarneming in te stellen?

Ja, er zijn op 5 mei vluchten met AWACS toestellen uitgevoerd. Na een nauwkeurige inspectie van de gehele vloot is bij 15 van de 17 AWACS vliegtuigen corrosievorming bij het neuswiel vastgesteld. 15 toestellen waren daardoor tijdelijk niet beschikbaar voor daadwerkelijke inzet en trainingsvluchten. Met de vliegtuigen waarop geen corrosievorming is aangetroffen werd een aangepast vliegprogramma uitgevoerd.

Vraag 1

Bent u bekend met de zorg (diagnostiek en behandeling) voor mensen met auditieve problemen en taalproblemen bij Adelante?1

Ja.

Vraag 2

Bent u er tevens van op de hoogte dat er in opdracht van ZonMw multidisciplinair wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan om de zorg voor mensen met Tinnitus/Hyperacusis/Menièrete (oorsuizen) te evalueren, en dat een onderdeel de kosteneffectiviteit en de uitkomsten van behandeling is (rapport verwacht voorjaar 2011)?

Ik ben op de hoogte van een onderzoekstraject van Audiologisch Centrum Adelante uit Hoensbroek, Academisch Ziekenhuis Maastricht en de Universiteit Maastricht die onderzoek uitvoeren naar nieuwe interventies voor tinnitus. Het onderzoekstraject vindt niet plaats in opdracht van ZonMw, maar op eigen initiatief van bovengenoemde partijen. ZonMw levert een financiële bijdrage aan het onderzoekstraject.

Vraag 3

Bent u er ook van op de hoogte dat het Centrum Indicatiestelling Zorgsector (CIZ) sinds januari 2009 oordeelt dat Tinnitus geen grondslag is voor AWBZ en dat het College voor zorgverzekeringen (CVZ) geen grond ziet voor financiering, zolang er geen resultaten zijn van het onderzoek?

De zorg aan verzekerden met tinnitus is niet gericht op een AWBZ-grondslag. Het bieden van reguliere zorg aan mensen met tinnitus valt onder de zorg die door audiologische centra van oudsher wordt geboden op grond van de Zorgverzekeringswet (en voorheen de Ziekenfondswet). Het CVZ heeft niet kunnen vaststellen de behandelvormen, waar Adelante onderzoek naar doet voldoende effectief zijn. De nieuwe interventies zijn geen te verzekerde prestaties in het kader van de Zvw of AWBZ.

Vraag 4

Hoe oordeelt u over het feit dat er onderzoek wordt gedaan naar de (kosten)effectiviteit van een multidicsiplinaire behandeling, maar dat die behandeling niet vergoed wordt, noch via de AWBZ, noch via de zorgverzekeraars?

Voor het initiëren van het onderzoek zijn Audiologisch Centrum Adelante uit Hoensbroek, Academisch Ziekenhuis Maastricht en de Universiteit Maastricht verantwoordelijk. Ook het eventueel beëindigen van het onderzoekstraject is een besluit die de initiatiefnemers samen nemen. Het is niet mijn verantwoordelijkheid om over deze besluitvorming te oordelen of mij daarin te mengen.

Vraag 5

Bent u ervan op de hoogte dat, wanneer de behandeling niet gefinancierd wordt, deze dan zal moeten worden gestaakt en dat het onderzoek niet kan worden afgemaakt? Wat is uw oordeel hierover?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Erkent u dat hier sprake is van een ernstige situatie, omdat mensen hun (lopende) behandeling dreigen te verliezen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat u hieraan doen?

Er is geen sprake van een ernstige situatie omdat het niet gaat om een situatie waarin verzekerden verstoken blijven van noodzakelijke zorg. Voor reguliere tinnituszorg binnen audiologische centra is er een bekostigingstitel binnen de Zorgverzekeringswet.

Vraag 7

Erkent u tevens dat met overheveling van AWBZ-grondslagen naar de zorgverzekeringswet is gesteld dat niemand buiten de boot diende te vallen? Kunt u uw antwoord toelichten?2

Het onderzoektraject heeft betrekking op nieuwe behandelvormen van tinnitus. De zorg aan verzekerden met tinnitus is niet gericht op een AWBZ-grondslag. Er is hier dan ook geen sprake van een overheveling van AWBZ-grondslagen. Voor reguliere tinnituszorg is een bekostigingstitel binnen de Zvw.

Vraag 8

Bent u bereid een uitweg uit de impasse te zoeken, desnoods door tijdelijke projectsubsidie, tot de tijd dat het onderzoek is afgerond en er meer duidelijkheid is over (de bekostiging van) Tinnitus? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u de Kamer hierover informeren?

Nee. Op 20 april 2010 heeft al een overleg plaatsgevonden met Adelante, ZonMw, NZa, CVZ en VWS over het bekostigingsprobleem die Adelante heeft om het onderzoekstraject af te ronden. In dat overleg werd duidelijk dat de bekostiging ten laste van de NZa-beleidsregel innovatie niet mogelijk is. ZonMw heeft naar aanleiding van het overleg bovenop de al eerder toegezegde middelen aanvullend subsidie toegezegd. Het financiële vraagstuk waarvoor Adelante zich gesteld ziet, hangt samen door Adelante eerder gemaakte keuzes. De verantwoordelijkheid voor deze keuzes ligt bij Adelante.

Vraag 9

Wat kost het onderzoek van ZonMw?

Het betreft geen onderzoek van ZonMw, maar een onderzoek van Audiologisch Centrum Adelante uit Hoensbroek, Academisch Ziekenhuis Maastricht en de Universiteit Maastricht waarvoor ZonMw een bijdrage heeft geleverd aan de financiering. De financiële bijdrage van ZonMw voor het onderzoeksproject bedraagt, inclusief de recente aanvullende bijdrage, maximaal € 527.423,56.

Vraag 1

Bent u bekend met pluimveebedrijven die op slot zitten vanwege dioxinebesmetting in het voer?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u opheldering geven over hoe het mogelijk is dat de dioxine pas ontdekt is nadat het voer is verspreid onder de pluimveebedrijven?

De oorzaak van de besmetting blijkt te liggen in een partij biologische maïs afkomstig uit de Oekraïne die rond 10 december 2009 in Nederland is ingevoerd.
Bij de uitvoer van veevoer uit de Oekraïne zijn meerdere overheidsinspectie- diensten van de Oekraïne betrokken. De Staats Quarantaine Inspectiedienst controleert de afwezigheid van plantenziekten, de Inspectiedienst van Kwaliteit Agrarische producten controleert de kwaliteit en de Veterinaire Staats Commissie controleert op de afwezigheid van schadelijke stoffen.
Hiertoe worden telkens monsters genomen van de betrokken partij. De kans dat agrarische producten verontreinigd zijn met dioxine wordt door de Oekraïense autoriteit beschouwd als minimaal. Om die reden is de betrokken partij door de Oekraïense Inspectiediensten niet getest op de aanwezigheid van dioxine.
Ten aanzien van de Nederlandse overheidscontrole bij invoer van grondstoffen kan gemeld worden dat alle diervoeders uit derde landen voor een documentcontrole dienen te worden aangemeld bij de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA). Te importeren partijen diervoeders worden vervolgens door de VWA steekproefsgewijs bemonsterd. Deze controle vindt plaats op basis van een risicobeoordeling. Deze risicobeoordeling is gebaseerd op historische gegevens en op basis van de kennis omtrent de productie van veevoeders. Tot nu toe was er op basis van deze risiscobeoordeling geen reden voor de VWA maïs te bemonsteren en te analyseren op dioxine.
Het importerende bedrijf heeft deze maïs bemonsterd en bij een privaat laboratorium laten onderzoeken op dioxine. De analyseresultaten van dit monster gaven geen overschrijding van de wettelijke norm te zien. Uitgaande van het feit dat deze maïs voldeed aan de wettelijke norm, is deze maïs door het importerende bedrijf verhandeld en vervolgens in verschillende mengvoederbedrijven verwerkt tot diervoeder. Achteraf blijkt door onderzoek van het RIKILT dat deze maïs een overschrijding van drie maal de wettelijke norm aan dioxine bevat. Een mogelijke verklaring hiervoor kan zijn dat de gebruikte analysemethode van het private laboratorium niet gevoelig genoeg was. Het private laboratorium had de gebruikte screeningsmethode niet geaccrediteerd en was daarmee ook niet verplicht deel te nemen aan Europese ringtesten. Mogelijk ligt hier de oorzaak van de valse negatieve screeningsuitslag. De VWA is, in samenwerking met het RIKILT, hiernaar een onderzoek gestart.
Dioxine wordt niet gezien als een gevaar dat veelvuldig voorkomt bij maïs. Om die reden hebben de ontvangende mengvoederbedrijven deze partij maïs verder niet in hun steekproef voor bemonstering meegenomen. De relatief geringe overschrijding van de dioxinenorm in legpluimveevoer heeft vervolgens geleid tot een overschrijding van de dioxinenorm in eieren. De overschrijding van de dioxinenorm in de eieren is vervolgens eind april aangetoond in een monster dat genomen was in het kader van een dioxinemonitoringsprogramma van de VWA. Op basis hiervan is gekeken naar de mogelijke bron van deze besmetting. Dat bleek de bewuste partij maïs te zijn die was geïmporteerd uit de Oekraïne. Op dat moment was het bewuste veevoeder al verspreid over meerdere veehouderij-bedrijven.

Vraag 3

Wat is de oorzaak van de aanwezigheid van dioxine in het voer? Hebt u aanwijzingen waar dit vandaan komt?

Op basis van de analyseresultaten zijn er aanwijzingen dat de aanwezigheid van de dioxine in de biologische maïs veroorzaakt, is door een droogproces. Het is aan de Oekraïense autoriteiten om hierover zekerheid te geven. Zij zijn hiertoe door de Europese Commissie opgeroepen.

Vraag 4

Wat is de procedure bij controle van veevoer bij binnenkomst in de EU en in Nederland?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Door wie wordt het veevoer in Oekraïne gecontroleerd?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Hoe is de procedure van dergelijke controles in Oekraïne?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Kunt u, aangezien de partij veevoer bestaat uit 2500 ton, waarvan 600 ton is ontvangen door een Lochemse coöperatie, opheldering geven waar de andere 1900 ton is gebleven?

De gehele partij is door de VWA getraceerd en in kaart gebracht. Duizend ton is via een Nederlandse handelaar aan bedrijven in Duitsland geleverd. De andere 1500 ton (waaronder de bovengenoemde 600 ton) is door een Nederlandse handelaar aan totaal vijf mengvoederbedrijven geleverd.

Vraag 8

Waarom wordt er biologisch veevoer uit de Oekraïne geïmporteerd?

In Nederland is de productie van veevoer ontoereikend voor de behoefte van met name pluimvee en varkens. Voorheen kwam veel veevoer uit Duitsland, maar sinds misoogsten in 2007 en de sterke groei van de sector is dit meer verlegd naar andere landen, waaronder de Oekraïne. De biologische dierlijke sector is zich bewust van het feit dat import uit landen die nog geen lange traditie hebben in biologische productie, meer risico's met zich mee kan brengen.

Vraag 1

Is het waar dat er op 9 mei jl. vijf Koerden in de Evin-gevangenis in Teheran zijn geëxecuteerd?1

Ik ben zeer verontrust over het grote aantal executies in Iran, de dreiging met de voltrekking van meer executies, en de berichtgeving over het dikwijls niet voldoen aan internationale standaarden voor een eerlijke procesgang. Op 9 mei jl. zijn Shirin Alamhouli, Farzad Kamangar, Ali Haydarian, Farhad Vakili, en Mehdi Eslamian in de Evin gevangenis in Teheran geëxecuteerd.

Vraag 2

Wat was de aanklacht tegen deze veroordeelden en hebben zij naar internationaal geldende maatstaven een eerlijke procesgang gehad?

Door het gesloten karakter van genoemde rechtszaken is het niet mogelijk een compleet oordeel te geven over de mate waarin de processen voldoen aan de internationale maatstaven voor een eerlijke procesgang. Uit berichtgeving blijkt dat betrokkenen werden verdacht van strijd tegen God («moharebeh») en misdaden tegen de nationale veiligheid. De zaken zouden naar het Hoogste Gerechtshof zijn gestuurd en nog niet geheel zijn afgerond. Er is indicatie dat Shirin Alamhouli haar familie niet heeft mogen zien voordat ze geëxecuteerd werd.

Vraag 3

Is het waar dat noch de familie, noch de advocaten van deze veroordeelden vóór de executies op de hoogte zijn gesteld van de geplande tenuitvoerlegging daarvan?2

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is het waar dat voor een aantal van de geëxecuteerden geldt dat de veroordeling nog niet definitief was omdat er nog beroep openstond? Zo ja, waren deze executies naar Iraans recht legaal?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Bent u bereid op al de voornoemde aspecten opheldering te vragen bij de Iraanse overheid en zo nodig uw protest uit te spreken tegen deze gang van zaken?

De Nederlandse ambassadeur in Iran heeft op 11 mei jl. bij de Iraanse autoriteiten verontwaardiging uitgesproken en de executies veroordeeld. Daarbij heeft hij ernstige zorgen geuit over berichtgeving van een gebrekkige procesgang. De ambassadeur heeft Iran opgeroepen een moratorium op de doodstraf in te stellen.
Op instigatie van Nederland heeft de Hoge Vertegenwoordiger op 13 mei jl. namens de EU een verklaring uitgebracht waarin de genoemde executies eveneens ernstig zijn veroordeeld. Iran is daarbij opgeroepen aan al zijn internationale verplichtingen betreffende een eerlijke procesgang te voldoen en een moratorium op de doodstraf in te stellen. Daarbij is in het bijzonder gerefereerd aan de lopende zaken van Zeynab Jalalian en Hossein Khezri.
De regering zal de doodstrafvonnissen voorts aan de orde stellen in de VN-Mensenrechtenraad.
Nederland volgt de ontwikkelingen op mensenrechtengebied nauwgezet en zal niet nalaten de Iraanse autoriteiten bilateraal, in EU-verband en VN-kader te wijzen op hun internationale verplichtingen en op te roepen doodstrafvonnissen te herzien.

Vraag 1

Kent u het bericht «Woede over koopsubsidie»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat circa 1000 tot 1500 starters in de periode tussen 29 maart en 13 april koopsubsidie hebben aangevraagd?

Van 30 maart 2010 tot en met 13 april zijn er 1353 aanvragen ingediend. De aanvragen van 29 maart zijn in behandeling genomen en beoordeeld.

Vraag 3

Herinnert u zich uw uitspraak in uw brief van 22 maart 2010 dat volgens de prognoses van dat moment medio april 2010 het budget voor de regeling Wet Bevordering Eigen Woningbezit (BEW) op zou zijn?

De uitspraak in mijn brief van 22 maart 2010 betrof een prognose op basis van het tot dat moment wekelijks binnenkomende aantal aanvragen. Daarna liep het aantal aanvragen per dag echter fors op, waardoor de uitputting van het budget sneller verliep dan op 22 maart nog werd gedacht.

Vraag 4

Waarom is het stoppen van de koopsubsidieregeling pas op 13 april 2010 bekend gemaakt terwijl de subsidiepot al op 29 maart leeg was?

De aanvragen voor koopsubsidie worden op volgorde van binnenkomst beoordeeld. De doorlooptijd bedraagt twee weken. Bij ontvangst van de aanvraag kan nog geen definitief deel van het budget aan de aanvraag gekoppeld worden. Pas op 13 april was duidelijk dat met de aanvragen tot en met 29 maart het beschikbare budget zou zijn uitgeput.

Vraag 5

Kunt u uiteenzetten welke informatie op welke datum door Agentschap NL op de website is geplaatst over het aflopen van de subsidieregeling? Welke informatie zoals genoemd in uw brief van 9 april 2010 was voor 13 april al beschikbaar op deze site?

Al vanaf 19 maart 2010 heeft Agentschap NL een waarschuwing en schatting met betrekking tot het aantal nog toe te kennen aanvragen gepubliceerd op de website. Om de aanvragers te beschermen tegen financiële consequenties van het opraken van het budget adviseerde Agentschap NL een ontbindende clausule op te nemen in de koopovereenkomst.
Op 19 maart 2010 werd het volgende op de website gepubliceerd:
«Het budget voor de koopsubsidie is bijna uitgeput. Vanaf 22 maart 2010 zullen wij dagelijks aangeven hoeveel wij nog ongeveer kunnen toekennen. Aanvragen worden op volgorde van indiening behandeld totdat het budget op is. Wij adviseren u om bij het sluiten van de koopovereenkomst een ontbindende clausule op te nemen voor het geval u geen koopsubsidie krijgt. Het budget is voldoende voor ongeveer 1750 aanvragen. De laatste tijd worden ongeveer 120 aanvragen per dag ingediend.»
Vervolgens op 23 maart 2010:
«Budget Koopsubsidie nog voor 1630 aanvragen.
Het budget voor de koopsubsidie is bijna uitgeput. Vanaf 22 maart 2010 zullen wij dagelijks aangeven hoeveel wij nog ongeveer kunnen toekennen. Aanvragen worden op volgorde van indiening behandeld totdat het budget op is. Wij adviseren u om bij het sluiten van de koopovereenkomst een ontbindende clausule op te nemen voor het geval u geen koopsubsidie krijgt. Het budget is voldoende voor ongeveer 1630 aanvragen. De laatste tijd worden ongeveer 120 aanvragen per dag ingediend.»
Op 24 maart 2010:
«Budget Koopsubsidie nog voor 1510 aanvragen.
Het budget voor de koopsubsidie is bijna uitgeput. Vanaf 22 maart 2010 zullen wij dagelijks aangeven hoeveel wij nog ongeveer kunnen toekennen. Aanvragen worden op volgorde van indiening behandeld totdat het budget op is. Wij adviseren u om bij het sluiten van de koopovereenkomst een ontbindende clausule op te nemen voor het geval u geen koopsubsidie krijgt. Het budget is voldoende voor ongeveer 1510 aanvragen. De laatste tijd worden ongeveer 120 aanvragen per dag ingediend.»
Na de publicatie van het bericht van 19 maart 2010 steeg het aantal aanvragen. Zie hierbij ook de brief van de minister aan de Tweede Kamer d.d. 20 april 2010.
Om dit te compenseren heeft Agentschap NL het gemiddelde aantal aanvragen dat is vermeld op de website, aangepast naar 170 per dag.
Op 26 maart 2010 werd het volgende op de website gepubliceerd:
«Budget Koopsubsidie nog voor 1290 aanvragen.
Het budget voor de koopsubsidie is bijna uitgeput. Vanaf 22 maart 2010 zullen wij dagelijks aangeven hoeveel wij nog ongeveer kunnen toekennen. Aanvragen worden op volgorde van indiening behandeld totdat het budget op is. Wij adviseren u om bij het sluiten van de koopovereenkomst een ontbindende clausule op te nemen voor het geval u geen koopsubsidie krijgt. Het budget is voldoende voor ongeveer 1290 aanvragen. De laatste tijd worden ongeveer 170 aanvragen per dag ingediend.»
Op 30 maart 2010:
«Budget Koopsubsidie nog voor 1120 aanvragen.
Het budget voor de koopsubsidie is bijna uitgeput. Vanaf 22 maart 2010 zullen wij dagelijks aangeven hoeveel wij nog ongeveer kunnen toekennen. Aanvragen worden op volgorde van indiening behandeld totdat het budget op is. Wij adviseren u om bij het sluiten van de koopovereenkomst een ontbindende clausule op te nemen voor het geval u geen koopsubsidie krijgt. Het budget is voldoende voor ongeveer 1120 aanvragen. De laatste tijd worden ongeveer 170 aanvragen per dag ingediend.»
Op 31 maart 2010:
«Budget Koopsubsidie nog voor 950 aanvragen.
Het budget voor de koopsubsidie is bijna uitgeput. Vanaf 22 maart 2010 zullen wij dagelijks aangeven hoeveel wij nog ongeveer kunnen toekennen. Aanvragen worden op volgorde van indiening behandeld totdat het budget op is. Wij adviseren u om bij het sluiten van de koopovereenkomst een ontbindende clausule op te nemen voor het geval u geen koopsubsidie krijgt. Het budget is voldoende voor ongeveer 950 aanvragen. De laatste tijd worden ongeveer 170 aanvragen per dag ingediend.»
Na deze drie publicaties bleek dat het aantal aanvragen nog steeds toenam tot boven de 200 aanvragen per dag. Het risico dat de voorraad het beschikbare budget zou overschrijden werd te groot waardoor op 1 april de volgende tekst op de website is gepubliceerd:
«Op dit moment zijn er bij Agentschap NL meer aanvragen ontvangen dan er naar verwachting met het nu beschikbare budget toegekend kunnen worden. Als u nu een aanvraag indient, bestaat de kans dat u een afwijzing ontvangt wegens overschrijding van het budget. Omdat wij een werkvoorraad hebben kunnen wij op dit moment niet zeggen op welk moment het budget is overschreden. De reeds ontvangen aanvragen worden in de komende weken op volgorde van ontvangst behandeld. Zolang het budget nog niet is uitgeput, wordt op elke aanvraag, indien aan de voorwaarden van de Wet bevordering eigenwoningbezit is voldaan, positief beschikt. Als bekend is wanneer het budget is overschreden wordt dit op deze website vermeld. Het opraken van het budget heeft geen gevolgen voor reeds toegekende aanvragen.»
In deze tekst van 1 april 2010 ontbrak het advies van Agentschap NL om een ontbindende clausule op te nemen waardoor op 2 april de tekst is aangepast naar:
«Op dit moment zijn er bij Agentschap NL meer aanvragen ontvangen dan er naar verwachting met het nu beschikbare budget toegekend kunnen worden. Als u nu een aanvraag indient, bestaat de kans dat u een afwijzing ontvangt wegens overschrijding van het budget. Omdat wij een werkvoorraad hebben kunnen wij op dit moment niet zeggen op welk moment het budget is overschreden. De reeds ontvangen aanvragen worden in de komende weken op volgorde van ontvangst behandeld. Zolang het budget nog niet is uitgeput, wordt op elke aanvraag, indien aan de voorwaarden van de Wet bevordering eigenwoningbezit is voldaan, positief beschikt. Als bekend is wanneer het budget is overschreden wordt dit op deze website vermeld. Het opraken van het budget heeft geen gevolgen voor reeds toegekende aanvragen. Agentschap NL adviseert u om bij het sluiten van de koopovereenkomst een ontbindende clausule op te nemen voor het geval u geen koopsubsidie krijgt.»
Hoewel deze tekst stond gepubliceerd op de website vanwaar de aanvragers het aanvraagformulier moeten downloaden en de digitale aanvraag kunnen indienen, zijn er in de periode van 2 april tot en met 13 april 2010 643 aanvragen ontvangen.
Op 13 april is daarom de volgende tekst op de website geplaatst:
«Er zijn meer aanvragen ontvangen dan met het beschikbare budget kan worden toegekend. Als u nu nog een aanvraag indient, wordt deze in beginsel afgewezen wegens overschrijding van het beschikbare budget.»

Vraag 6

Hoe is het mogelijk dat na 29 maart 2010 nog aanvragen voor subsidie in behandeling zijn genomen?

Aanvragen die zijn binnengekomen na 29 maart 2010 zijn door Agentschap NL ontvangen maar niet in behandeling genomen. Na het uitputten van het budget ontvangen deze aanvragers een afwijzing. Agentschap NL kon op 29 maart 2010 niet voorspellen of deze aanvragen nog toegekend zouden worden.

Vraag 7

Hoeveel geld is nodig om alle tot 13 april 2010 binnengekomen subsidieaanvragen die voldoen aan de voorwaarden, te honoreren?

De gemiddelde toegekende maandelijkse bijdrage over 2010 is € 82,92. Om 1353 dossiers toe te kennen is een meerjarig budget nodig van ongeveer €10 mln.

Vraag 1

Kent u het artikel «Vette onvoldoende voor onderwijsinspectie»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de stelling dat er in Nederland geen onafhankelijke wetenschapper te vinden is die de opbrengstbepaling van de inspectie kan onderbouwen? Kunt u een onafhankelijke onderbouwing leveren voor de methodiek van de inspectie? Bent u ook van mening dat de onderbouwing verder zal moeten voeren dan de mededeling van de inspecteur-generaal van het onderwijs «dat de inspectie anders denkt over de waardevastheid van de methodiek van de inspectie dan de heer Godlieb.»?2

De opbrengstbepaling maakt, sinds de invoering van het integraal schooltoezicht in 1998, deel uit van het toezichtkader van de inspectie. In 2001 kwam de publicatie «Het oog der natie: scholen op rapport» uit, waarin de wetenschappelijke stand van zaken rond het bepalen van opbrengsten van scholen is beschreven. Uit deze publicatie blijkt dat er verschillende opvattingen zijn over wat de opbrengsten van scholen zijn, hoe deze te meten zijn en welke relatie ze hebben met onderwijskwaliteit. De werkwijze van de inspectie sluit aan bij de wetenschappelijke inzichten in deze publicatie.
Verder vindt er, ook na 2001, voortdurend overleg plaats met wetenschappers en het Cito. Ook presenteert de inspectie haar methodiek voor risicoanalyse en opbrengstbeoordeling op nationale en internationale (wetenschappelijke) congressen en is ze voortdurend in overleg met andere toezichthouders, zowel op nationaal als internationaal niveau.
Gegeven het voorgaande is er afdoende onderbouwing voor de methodiek van de inspectie.

Vraag 3

Op welke wijze wordt de opbrengstbepaling van de inspectie voortdurend geëvalueerd? Is het waar dat de aangepaste berekeningswijze van opbrengsten voor kleine scholen recent is aangepast naar aanleiding van het onderzoek «De weging gewogen» van de heer Godlieb? Hoe voorkomt u dat dergelijke noodzakelijke aanpassingen over het hoofd gezien worden?

De inspectie overlegt en evalueert (wijzigingen in) haar methodiek met de Ringen, waarin vertegenwoordigers van het onderwijsveld zitting hebben. Daarnaast evalueert de inspectie zelf haar jaarlijkse risicoanalyse en de beoordeling van opbrengsten. Daarbij wordt nadrukkelijk aangesloten bij de meest recente stand van zaken in de wetenschap en in het beleid. Als er belangwekkende nieuwe inzichten zijn, past de inspectie haar beoordelingswijze daarop aan, indien de (opbrengst)gegevens waarover de inspectie kan beschikken dit toelaten. Dit is ook gebeurd bij de beoordeling van de opbrengsten van kleine scholen.
De veronderstelling dat het onderzoek van de heer Godlieb aanleiding heeft gegeven tot een aanpassing in de berekeningswijze van opbrengsten voor kleine scholen is niet juist. Er zijn twee andere redenen voor deze aanpassing. Ten eerste maakte de gewijzigde gewichtenregeling continuering van de berekeningswijze voor kleine scholen onmogelijk. Ten tweede bleek uit een evaluatie van de risicoanalyse 2009 dat een eerdere aanpassing van de werkwijze om tot een meer betrouwbare meting voor kleine scholen te komen voor de risicoanalyse bevredigend werkte. Bij de feitelijke beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs op kleine scholen werkte deze werkwijze echter te langdurig door in het nadeel van deze scholen.
De opbrengstbepaling door de inspectie is transparant vastgelegd in de notitie «Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs». De methodiek en de onderbouwing van de opbrengstbepaling staat in deze notitie beschreven en is vrij toegankelijk via de website van de inspectie.

Vraag 4

Deelt u de analyse dat hogere scores op scholen ook gepaard kunnen gaan met slechter onderwijs? Welke meetinstrumenten heeft u om te voorkomen dat deze ontwikkeling zich voordoet?

In het algemeen geldt dat er een relatie is tussen leerresultaten van leerlingen en de kwaliteit van het onderwijsleerproces. Deze relatie is echter complex, waardoor het soms kan voorkomen dat een school hoge opbrengstscores heeft terwijl het onderwijsleerproces tekortkomingen laat zien. Ik deel echter niet de analyse van de heer Godlieb dat hogere scores op scholen slechter onderwijs tot gevolg hebben.
Een van de belangrijkste meetinstrumenten om eventuele ongewenste ontwikkelingen vroegtijdig te signaleren is de jaarlijkse rapportage van de inspectie over de staat van het onderwijs in Nederland. De inspectie onderzoekt daartoe via een representatieve steekproef van scholen niet alleen het niveau van de opbrengsten, zij rapporteert ook over andere aspecten van onderwijskwaliteit zoals het aanbod, het onderwijsleerproces, de leerlingenzorg, de kwaliteitszorg en de naleving van wet- en regelgeving. Deze monitoring biedt op stelselniveau goede aangrijpingspunten om tijdig maatregelen te kunnen treffen indien mocht blijken dat de kwaliteit van het onderwijs achteruit gaat.
Verder heeft de Tweede Kamer bij de invoering van het risicogerichte toezicht nadrukkelijk verzocht dat alle scholen ten minste een keer in de vier jaar bezocht worden. Dit gebeurt proportioneel of naar aanleiding van een themaonderzoek. Door ten minste eens per vier jaar alle scholen te bezoeken, is de kwaliteit van het onderwijs op alle scholen goed in beeld, ook wanneer er geen ernstige tekortkomingen zijn.

Vraag 5

Hoe garandeert u dat in het beleid niet onevenredig veel tijd wordt gestoken om enkele delen van vakgebieden iets te laten stijgen? Welke inspanningen verricht u om te controleren of het brede onderwijscurriculum niet komt te lijden onder de toegenomen aandacht voor rekenen en taal?

Uit internationaal vergelijkend onderzoek zien we dat de prestaties van Nederland bij lezen en rekenen terugzakken. Vanuit dat perspectief gezien is de aandacht die deze vakken krijgen in het nationale beleid zonder meer gewenst. Ook is het terecht dat deze basisvaardigheden een belangrijk deel van het curriculum uitmaken. Voor de verdere schoolloopbaan van leerlingen is een goede beheersing van de basisvaardigheden onontbeerlijk.
Het beleid van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is daarom de laatste jaren gericht geweest op het versterken van taal en rekenen. De veronderstelling dat scholen te veel tijd aan taal en rekenen zouden besteden is niet juist. Afhankelijk van de leerlingenpopulatie besteden scholen ongeveer 40 tot 60% van de beschikbare onderwijstijd aan taal en rekenen. De resterende tijd wordt besteed aan de andere vakgebieden, waaronder de vakken die worden genoemd in artikel 9 van de Wet op het primair onderwijs. Als andere terreinen te weinig aandacht krijgen dan rapporteert de inspectie daarover. Er zijn geen signalen dat dit het geval is.

Vraag 6

Deelt u de mening dat, naarmate het beleid ten aanzien van zwakke en zeer zwakke scholen wordt aangescherpt, de vereiste zorgvuldigheid nog zwaarder moet wegen? Hoe is deze zorgvuldigheid in het huidige beleid verwerkt? Hoe verdedigt u uit het oogpunt van rechtszekerheid het meten van leerresultaten als bekostigingsvoorwaarde als blijkt dat in de systematiek niet alleen sprake kan zijn van verfijning maar ook van een gewijzigd inzicht, zoals bij de wijziging van de gewichtenregeling het geval was?3

Het is juist dat deze beleidsontwikkeling een zeer zorgvuldige risicoanalyse en opbrengstbepaling vereist en daar wordt ook voor gezorgd. Met de wet «Goed onderwijs, goed bestuur» (Stb. 2010, nr. 80) zijn de minimum leerresultaten als bekostigingsvoorwaarde opgenomen in onder andere de Wet op het primair onderwijs. De vaststelling van de wijze van meting en de beoordeling van deze leerresultaten door de onderwijsinspectie is uitgewerkt in een AMvB, waarvan het ontwerp onlangs heeft voorgehangen bij de Eerste en Tweede Kamer. De variabele elementen van de meetsystematiek die periodiek (meestal jaarlijks) bijstelling behoeven, worden vastgesteld bij ministeriële regeling. Deze verankering van de beoordeling van leerresultaten in wet- en regelgeving leidt juist tot grotere rechtszekerheid voor scholen en besturen.
De inspectie heeft bij haar opbrengstbepaling zowel als uitgangspunt dat het onderwijsveld op continuïteit in werkwijze en norm(bepaling) mag rekenen, als het uitgangspunt dat nieuwe inzichten en mogelijkheden die tot verbetering leiden in de methodiek opgenomen moeten worden. Indien dit tot een inhoudelijke wijziging van de systematiek van meting en beoordeling van leerresultaten leidt, dan gebeurt dit via de weg van aanpassing van de AMvB. Bij een dergelijke wijziging voorziet de AMvB ook in een procedure voor overleg met het onderwijsveld.
Verder is het zo dat er nieuwe toetsinstrumenten op de markt kunnen komen, waarvoor nieuwe normen moeten worden vastgesteld. Door in de toekomst de ministeriële regeling periodiek te wijzigen wordt ook aan de eisen van zorgvuldigheid voldaan.
Overigens komt een bekostigingsmaatregel pas in beeld als scholen ernstig of langdurig onvoldoende onderwijskwaliteit leveren, wat betekent dat zowel de leeropbrengsten als het onderwijsleerproces onder de maat zijn.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de artikelen «Menzis legt Refaja wil op» en «Refaja in oosten dupe van krimp in noorden»?1

Vraag 2

Vindt u het wenselijk dat een zorgverzekeraar zich op deze wijze mengt in de spreiding van het zorgaanbod? Hoort het bij de taken van een zorgverzekeraar om aan te sturen op schaalvergroting en concentratie van voorzieningen waardoor de zorg voor de bevolking minder goed bereikbaar wordt? Zo ja, waarom?

Vraag 3

Bent u van mening dat Menzis misbruik maakt van zijn positie door concentratie te eisen? Is dit de manier waarop marktmacht in uw visie de zorg moet gaan reguleren? Zo ja, kunt u dit toelichten?

Vraag 4

Deelt u de mening dat er geen sprake meer is van een volwaardig ziekenhuis als het Refaja-ziekenhuis geen operatiekamers meer zou hebben? Bent u van mening dat dit een ongewenste situatie zou zijn?

Vraag 5

In hoeverre zijn de plannen voor een operatiecomplex langs de A7 al compleet? Is dit een door de samenleving gewenste en gedragen oplossing?

Vraag 6

Wat betekent dit voor de bereikbaarheid van ziekenhuisvoorzieningen in Oost-Groningen voor de 45-minutennorm in het kader van de bereikbaarheid bij spoed? Is de bereikbaarheid niet wezenlijk in het geding gezien het onderzoek van juli 2009 van Linschoten c.s.?2 Zo nee, waarom niet?

Vraag 7

Vindt u niet dat verzekeraars in samenspraak met de samenleving en gedragen door de samenleving tot volwaardige ziekenhuiszorg voor Oost-Groningen moeten komen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe kan dit dan gestalte krijgen?

Vraag 1

Wat is uw reactie op de arrestatie van een vermeende Nederlandse pedofiel in Cambodja?1

Ik heb kennisgenomen van deze aanhouding van een Nederlander op verdenking van kindermisbruik in Cambodja. Het is van veel belang dat het land waar de vermoedelijke feiten gepleegd zijn een onderzoek is gestart naar dit soort ernstige feiten. De huidige financiële ondersteuning van diverse projecten in Cambodja door mijn ambtgenoot van Buitenlandse Zaken en mijn toenmalige ambtgenoot van Ontwikkelingssamenwerking (Kamerstukken II, vergaderjaar 2008–2009, 31 700 V, nr. 19) is daar mede op gericht, onder andere door middel van het versterken van de opsporings- en vervolgingscapaciteit van de Cambodjaanse autoriteiten en het aanmoedigen van slachtoffers en getuigen om aangifte te doen.

Vraag 2

Is aan de Cambodjaanse autoriteiten aangeboden om rechtshulp te verlenen? Zo ja, wat was de reactie van de Cambodjaanse autoriteiten? Zo nee, waarom niet? Gaat u dit alsnog doen?

Internationale rechtshulp in strafzaken wordt (indien mogelijk) verleend als het land waar het strafrechtelijk onderzoek loopt daartoe een verzoek doet. Rechtshulp wordt dus niet op eigen initiatief aangeboden. In deze zaak heeft Cambodja geen rechtshulpverzoek aan Nederland gedaan.
Voor het geval het lid Gerkens van uw Kamer doelt op het anderszins overdragen van expertise, verwijs ik u naar de onder 1 genoemde ondersteuning van verschillende projecten.

Vraag 3

Deelt u de mening dat voorkomen moet worden dat strafvervolging niet kan plaatsvinden omdat slachtoffers of de familie van de slachtoffers onder druk worden gezet of omgekocht om hun aangifte in te trekken? Zo ja, wat gaat u doen om dit te voorkomen? Zo nee, waarom niet?2

Ja, deze mening deel ik. In het kader van een van de in mijn antwoord op vraag 1 genoemde projecten worden onder andere slachtoffers bijgestaan tijdens de strafprocedure. Het in een concrete zaak voorkomen van het onder druk zetten van (de familie van) slachtoffers is een taak van de Cambodjaanse autoriteiten.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de brief van de in het krantenartikel genoemde strafrechtadvocaat aan u gericht over het afluisteren in penitentiaire inrichtingen?1

Ik heb kennisgenomen van deze brief.
In de eerste plaats is het van belang te melden dat in deze zaak géén gesprek tussen de verdachte en een geheimhouder is opgenomen. Bij het toepassen van het opsporingsmiddel direct afluisteren in een penitentiaire inrichting wordt er door de inzet van tactische middelen voor gezorgd dat er in principe geen gesprekken worden opgenomen met geheimhouders. Echter, in incidentele gevallen kan het voorkomen dat het slechts achteraf voor het opsporingsteam kenbaar is dat de bezoeker een geheimhouder is. Indien dat het geval is, wordt het uitluisteren gestaakt en wordt dit gesprek conform de daarvoor geldende instructie2, zonder te worden uitgewerkt, onverwijld voorgelegd aan de officier van justitie teneinde deze een bevel vernietiging te laten afgeven, waarna de gesprekken worden vernietigd.

Vraag 2

Kunt u uitsluiten dat gesprekken met geheimhouders, zoals advocaten, in penitentiaire inrichtingen worden opgenomen? Zo nee, kunt u garanderen dat afgeluisterde gesprekken met geheimhouders direct worden vernietigd zonder dat deze zijn uitgewerkt? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het beter is gesprekken met geheimhouders in het geheel niet op te nemen om discussie te voorkomen over de vraag of deze wel of niet zijn vernietigd voor of nadat het gesprek is beluisterd? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om dit te bereiken?

Gelet op het beginsel van vrij verkeer tussen een raadsman en cliënt en het mogelijke afbreukrisico voor de strafzaak bij schending daarvan is het van groot belang om te voorkomen dat gesprekken met geheimhouders worden opgenomen.
Hoewel er in onderhavige zaak niet is gebleken van onregelmatigheden met betrekking tot het intercepteren van geheimhoudergesprekken heeft het College van procureurs-generaal aangegeven een uniforme landelijke werkinstructie ten aanzien van het direct afluisteren in een penitentiaire inrichting te zullen opstellen.

Vraag 1

Kent u het bericht «Nederland voor Europees Hof gedaagd om koffieautomaat»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beziet u deze actie van de Europese Commissie in het licht van de recente uitspraak van de voorzieningenrechter over de gemeenten Alkmaar en Den Helder, die juist criteria voor eerlijke handel hebben opgenomen en in het gelijk zijn gesteld?

Zie antwoord op vraag 3.

Vraag 3

Is voor (decentrale) overheden voldoende duidelijk welke fairtrade- en duurzaamheidseisen mogen worden gesteld?

Er is duidelijkheid over wat er is toegestaan binnen de Europese Aanbestedingsregels. De criteria moeten voldoen aan de beginselen van transparantie, non-discriminatie en proportionaliteit. Ook moeten de criteria verifieerbaar zijn. Het beleid van de gezamenlijke overheden inzake Duurzaam Inkopen faciliteert de overheden met criteria die aan deze beginselen zijn getoetst.
De uitspraak van de voorzieningenrechter in het geval van de gemeenten Alkmaar en Den Helder is een kortgedinguitspraak, welke zich niet leent voor een diepgaande analyse. Het ging in die zaak om de eis dat de inschrijver voldoet aan criteria die in deze vorm voor zover bekend alleen worden nageleefd door bedrijven die een fairtrade-keurmerk voeren. Het is duidelijk dat men niet direct naar een keurmerk mag vragen. Men mag wel criteria uit een keurmerk hanteren, mits deze voldoen aan de genoemde beginselen. In specifieke gevallen kan het moeilijk zijn dit te beoordelen. Een van de vragen die de Europese Commissie aan de orde stelt is of de fairtrade-criteria aan de genoemde beginselen voldoen, meer in het bijzonder of de gestelde fairtrade-critera voldoende verband houden met het voorwerp van de opdracht (proportionaliteit). Het is wenselijk dat deze vraag door het Europese Hof van Justitie wordt beantwoord.
Overigens is naar aanleiding van een aantal nationale rechtszaken een factsheet opgesteld waarin aan overheden nog eens helder wordt toegelicht hoe om te gaan met keurmerken. Daarnaast werkt de Europese Commissie aan een gids over de juridische mogelijkheden om sociale aspecten in aanbestedingen op te nemen.

Vraag 4

In hoeverre delven waarden als duurzaamheid en eerlijke handel het onderspit ten opzichte van de laagste prijs in aanbestedingen? Zijn er verbeteringen mogelijk?

Het staat aanbestedende diensten vrij om naast de prijs andere factoren zoals duurzaamheid te betrekken bij het gunnen van een overeenkomst. Hierbij is ook van belang wat de markt kan bieden. Hoewel aanbestedende diensten steeds vaker duurzaamheidscriteria meenemen binnen aanbestedingen, zijn er uiteraard verbeteringen mogelijk. Zo zouden meer en ambitieuzere duurzaamheidcriteria kunnen worden gebruikt. Zij worden daartoe gestimuleerd vanuit het programma voor Duurzaam Inkopen maar zijn daarin autonoom.

Vraag 5

Zijn overheden voldoende in staat om te voldoen aan de criteria voor duurzaam inkopen, gezien deze recente actie door de Europese Commissie?

Zie antwoord op vraag 3.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van geluiden dat er toch weer met een of meer AWACS-toestellen zal worden gevlogen?

Ja.

Vraag 2

Heeft u hierover contact opgenomen met de NAVO?

Ja. Na een nauwkeurige inspectie van de gehele vloot is bij 15 van de 17 AWACS vliegtuigen corrosievorming bij het neuswiel vastgesteld. 15 toestellen waren daardoor tijdelijk niet beschikbaar voor daadwerkelijke inzet en trainingsvluchten. Met de vliegtuigen waarop geen corrosievorming is aangetroffen werd een aangepast vliegprogramma uitgevoerd. Na levering van benodigde onderdelen zijn inmiddels alle toestellen inzetbaar gemaakt en is het reguliere programma hervat.

Vraag 3

Kunt u zich de gevoelens van onrust in de regio voorstellen?

De AWACS-vliegtuigen worden volgens vigerende regelgeving geïnspecteerd en onderhouden. Door het op correcte wijze uitvoeren van technische inspecties is corrosievorming geconstateerd, niet tengevolge van een incident waarbij de vliegveiligheid in gevaar zou zijn. Vervolgens heeft de Navo onmiddellijk adequate actie ondernomen. De zorgvuldige aanpak van de Navo geeft juist vertrouwen in de wijze waarop de AWACS-vliegtuigen worden ingezet. Daarom zijn aanvullende maatregelen niet aan de orde.

Vraag 4

Bent u, gezien de veiligheidsrisico’s, bereid alle denkbare maatregelen te nemen, waardoor niet wordt gevlogen met AWACS-toestellen over Nederland totdat het onderhoud en de staat van veiligheid van de AWACS-toestellen naar de Nederlandse maatstaven voor militaire luchtvaart en burgerluchtvaart op orde zijn?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Wat is uw oordeel over de Rwandese beschuldigingen van chantage aan het adres van Human Rights Watch (HRW)?1

In het artikel dat u aanhaalt, wordt verwezen naar een brief van Kenneth Roth, Executive Director van HRW aan president Kagame. De brief is ook op de website van HRW gepubliceerd. Middels deze brief werd een dringend beroep op de president gedaan om de afgifte van een werkvergunning voor de desbetreffende onderzoeker van HRW in Rwanda te garanderen opdat HRW het werk op het gebied van mensenrechten zou kunnen voortzetten. Van chantage is geen sprake.

Vraag 2

In het denkbaar dat het weigeren van een werkvisum aan de medewerker van HRW een eerste stap is om het werk van HRW ter plaatse te beëindigen?

Nee. De Rwandese minister van Buitenlandse Zaken heeft het lokale Corps Diplomatique op 27 april te kennen gegeven dat de weigering van een werkvisum een individuele kwestie betreft en geen invloed heeft op het functioneren van HRW in Rwanda als zodanig. Ik ga er dan ook vanuit dat HRW als organisatie in Rwanda welkom blijft. HRW zal in de toekomst bij dergelijke procedures wel grote nauwkeurigheid moeten betrachten om problemen als deze te voorkomen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het van groot belang is dat een mensenrechtenorganisatie als HRW ter plaatse in Rwanda moet kunnen opereren, juist omdat in Rwanda lokale mensenrechtenorganisaties amper kunnen opereren?

Ja. Het is van groot belang dat HRW in Rwanda kan blijven opereren. Ik zal mij hiervoor blijven inzetten.

Vraag 4

Deelt u de mening van HRW dat in Rwanda de onverdraagzaamheid toeneemt tegenover elke vorm van kritiek geuit door oppositiepartijen, mensenrechtenorganisaties en journalisten in deze periode vlak voor de verkiezingen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, heeft u dit aan de orde gesteld in uw contacten met de Rwandese regering? Hoe luidde de reactie van de Rwandese regering?

Er zijn aanwijzingen dat, in de aanloop naar de verkiezingen, de vrijheid van meningsuiting steeds meer onder druk komt te staan in Rwanda. Ook de registratie van politieke partijen wordt nauwgezet gecontroleerd. Onze zorgen daarover zijn reeds overgebracht aan de Rwandese autoriteiten. Deze beroepen zich op het feit dat men koste wat kost een herhaling van de genocide van 1994 wil voorkomen; behoud van de stabiliteit staat voorop. HMA Kigali zal de noodzaak van meer politieke ruimte en vrijheid van meningsuiting nu en in de toekomst blijven benadrukken in haar contacten met de Rwandese overheid.

Vraag 5

Bent u bereid stappen te nemen om te bevorderen dat er een krachtig signaal van Nederland, de EU en de internationale gemeenschap uitgaat naar de Rwandese regering over de problemen rondom HRW en de toenemende onverdraagzaamheid tegenover elke vorm van kritiek vlak voor de verkiezingen? Zo ja, welke stappen wilt u doen? Zo nee, waarom niet?

Ja. De afgelopen weken hebben Nederland en de EU-partners het al krachtig opgenomen voor HRW, onder meer op 30 maart jl. in de zogeheten artikel 8 dialoog met de Rwandese autoriteiten. De EU-ambassadeurs zullen op korte termijn een nieuwe analyse van de politieke situatie in Rwanda opstellen; op basis daarvan zal beoordeeld worden welke vervolgstappen nodig zijn.

Vraag 6

Bestaan er op dit moment voornemens om de algemene begrotingssteun aan Rwanda te hervatten? Zo ja, waarom?

Zoals ik reeds aangaf in mijn antwoord op de vragen van het Kamerlid Ferrier (kenmerk 2010Z07577) zijn de basisvoorwaarden om begrotingssteun te geven in Rwanda aanwezig. Rwanda formuleert en implementeert reeds geruime tijd goed beleid op het gebied van armoedebestrijding, macro-economische stabiliteit, private sector ontwikkeling en justitie. Vanwege de rol van Rwanda in het conflict in Oost-Congo werd eind 2008 mede op basis van een rapport van de VN-expertgroep inzake de DRC besloten geen algemene begrotingssteun ter beschikking te stellen. In de loop van 2009 werd duidelijk dat Rwanda zijn verantwoordelijkheid nam om de onrust in Oost-Congo te helpen indammen, onder andere door een gezamenlijke militaire operatie tegen de FDLR; arrestatie van generaal Nkunda, leider van de CNDP; en herstel van de diplomatieke betrekkingen tussen Rwanda en DRC.
In oktober dit jaar zullen donoren en de Rwandese overheid gezamenlijk beoordelen welke resultaten er zijn geboekt in het kader van de begrotingssteun (Joint Review). Op dat moment zal ook het verloop van de Rwandese presidentsverkiezingen kunnen worden geëvalueerd. Nederland zal daarna een beslissing nemen over algemene begrotingssteun aan Rwanda in het jaar 2011. De mensenrechtensituatie in Rwanda zal meegewogen worden in deze besluitvorming.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het artikel «Apothekers woedend over fraudeklacht»?1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u van de beschuldiging van fraude van zorgverzekeraar UVIT aan het adres van de apothekers?

Over het algemeen vind ik het niet verstandig dat betrokkenen via de publiciteit met elkaar communiceren over dergelijke aangelegenheden. Zeker niet nu ook de omstandigheden en de feiten nog niet duidelijk zijn en zorgverzekeraar UVIT zijn onderzoek ter zake nog niet heeft afgerond.
UVIT onderzoekt op dit moment in hoeverre apothekers bij UVIT declaraties hebben ingediend waarop geneesmiddelen staan vermeld die op dat tijdstip niet in Nederland verkrijgbaar waren en welke geneesmiddelen dat betreft. Ook gaat UVIT na of en zo ja, in welke mate, apotheekhoudenden financieel voordeel hebben gehad door deze handelwijze. Ik ben van mening dat zorgverzekeraars en apothekers er van uit moeten kunnen gaan dat de declaraties juist zijn. Als uit het onderzoek mocht blijken dat apothekers onjuist hebben gedeclareerd bij zorgverzekeraars vind ik dat niet correct. Dat is overigens ook de mening van de KNMP en UVIT. In de afspraken tussen zorgverzekeraars en apothekers zijn bepalingen opgenomen over controle van declaraties door de zorgverzekeraar zodat hier in eerste instantie sprake is van een civielrechtelijke aangelegenheid.

Vraag 3

Wat vindt u van de reactie van apothekerskoepel Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP) dat niet de apothekers, maar UVIT zijn zorgplicht verzaakt?

Net zoals ik het niet verstandig vind dat betrokken via de publiciteit met elkaar communiceren, vind ik het niet verstandig om hier uitspraken over te doen.
Volledigheidshalve merk ik op dat het feitencomplex niet vaststaat en nog voorwerp van onderzoek is. Zie verder het antwoord op vraag 2.

Vraag 4

Kunt u een reactie geven op de stelling van KNMP dat de fraude niets anders inhoudt dan het leveren van andere dan het preferente medicijn, omdat de preferente medicijnen Claritromycine, Perindopril en Venlafaxine gedurende drie maanden niet leverbaar waren?

Ik kan en wil geen reactie geven nu het feitencomplex niet vaststaat en het primair een aangelegenheid betreft tussen zorgverzekeraar UVIT en de desbetreffende apothekers die declareren bij UVIT. Zie verder mijn antwoorden op de vragen 2 en 3.

Vraag 5

Kunt u een reactie geven op de stelling van KNMP dat het preferentiebeleid heeft geleid tot ernstige leveringsproblemen en dat deze leveringsproblemen één van de negatieve effecten van dit prijsbeleid zijn?

Deze aangelegenheid heeft inderdaad betrekking op het preferentiebeleid. Voor zover ik het op dit moment kan overzien kunnen hieraan echter geen algemene conclusies worden verbonden ten aanzien van het volledige preferentiebeleid. UVIT onderzoekt immers op dit moment de omvang en reikwijdte van de voorliggende geval. Wel wil ik er op wijzen dat overleg plaatsvindt over hoe het preferentiebeleid in de praktijk uitwerkt. Zie verder mijn antwoord op vraag 9.

Vraag 6

Deelt u de mening dat de beschuldiging van UVIT het imago van de apothekers onterecht verder beschadigt?

Ik kan en wil hier geen uitlatingen over doen. In de antwoorden op de vragen 2, 3 en 4 treft u mijn argumentatie daarvoor aan.

Vraag 7

Bent u van mening dat dit conflict wordt veroorzaakt door het preferentiebeleid, waardoor de zorgverzekeraar een financieel belang heeft bij het voorschrijfgedrag van de apotheker?

Het preferentiebeleid speelt inderdaad een rol bij deze aangelegenheid. Het heeft echter geen invloed op het voorschrijfgedrag van de arts. De voorschrijvende arts heeft volledige keuzevrijheid bij het voorschrijven. Als een arts behandeling met een als preferent aangewezen geneesmiddel medisch gezien niet verantwoord acht, dan schrijft hij een ander (niet-preferent) geneesmiddel voor dat dan vergoed wordt overeenkomstig de bepalingen van het Geneesmiddelen-vergoedingssysteem (GVS). Daarvoor hoeft de arts alleen maar de letters MN (van medische noodzaak) op het recept te vermelden. Zie verder mijn antwoord op vragen 5 en 9.

Vraag 8

Bent u van mening dat het preferentiebeleid ertoe leidt dat zorgverzekeraars hun zorgplicht niet nakomen, aangezien preferente medicijnen vaker niet verkrijgbaar zijn dan niet-preferente medicijnen?

Zoals ik in het antwoord op vraag 5 al heb aangegeven kunnen naar mijn mening geen algemene conclusies worden getrokken uit het voorliggende geval. Voor het overige verwijs ik u naar de antwoorden op de vragen 2, 3 en 4.

Vraag 9

Hoe heeft u uitvoering gegeven aan de unaniem aangenomen motie van de leden Schermers en Van der Veen2, waarin u wordt verzocht helderheid te verschaffen over de verantwoordelijkheidsverdeling in de situatie dat preferente middelen niet leverbaar zijn en er aldus zorg voor te dragen dat de administratieve lasten van de apotheker niet verder zullen oplopen en de patiënt er niet de dupe van wordt? Waarom heeft u niet voor 1 december 2009 de Kamer geïnformeerd hoe u dit ging uitvoeren, zoals gevraagd in de motie?

Naar aanleiding van de desbetreffende motie van de leden van de Tweede Kamer Schermers en Van der Veen heb ik u bij brief van 9 november 2009 aangegeven dat ik in overleg ben met betrokkenen over de administratieve effecten en gevolgen van het preferentiebeleid van zorgverzekeraars, inclusief het couvert-systeem (Kamerstukken II, vergaderjaar 2009–2010, 29 477, nr. 123). Dat overleg dat in het verband van de Commissie Alders plaatsvindt is nog niet afgerond.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel over het feit dat AWACS-vliegtuigen aan de grond blijven wegens roestvorming?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het artikel en klopt dus ook de analyse dat het neuswiel bij de landing niet zou kunnen uitklappen?

De Navo heeft tijdens een reguliere inspectie corrosievorming bij het neuswiel van de AWACS-vliegtuigen geconstateerd. Hierdoor bestond een klein risico dat het neuswiel niet zou kunnen uitklappen bij de landing. De Navo heeft vervolgens conform de geldende procedures onmiddellijk en uit eigen initiatief besloten de AWACS-vloot bij wijze van voorzorgsmaatregel aan de grond te houden en een technisch onderzoek te starten. Tevens is onmiddellijk contact gelegd met andere landen die AWACS-vliegtuigen gebruiken, waaronder de Verenigde Staten. De vliegveiligheid is op geen enkel moment in gevaar geweest en er hebben zich geen incidenten voorgedaan.

Vraag 3

Is bij vluchten de vliegveiligheid in gevaar geweest en zijn er incidenten geweest?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Heeft de NAVO u eerder geïnformeerd over deze of eerdere vliegproblemen en wat is u in het algemeen bekend over het onderhoud van de toestellen?

Het onderhoud van de AWACS-vliegtuigen geschiedt volgens vigerende regelgeving op het gebied van vliegveiligheid. Daarbij worden de instructies van het Amerikaanse Ministerie van Defensie en vliegtuigleverancier Boeing gevolgd.

Vraag 5

Bent u gezien de veiligheidsrisico’s bereid om maatregelen te nemen waardoor niet gevlogen wordt totdat het onderhoud en de staat van veiligheid van de vliegtuigen naar Nederlandse maatstaven op orde zijn?

De vliegveiligheid is niet in gevaar geweest. Het onderhoud van de AWACS-vliegtuigen geschiedt volgens vigerende regelgeving en de Navo heeft adequaat actie ondernomen. Daarom zijn aanvullende maatregelen niet aan de orde.

Vraag 1

Moeten gemeenten -net als voor alle andere welstandseisen- uitgangspunten voor de beoordeling van aanvragen voor de plaatsing van zonnepanelen op of in een gevel formuleren in een (aanhangsel van de) Welstandsnota?1

Nee, dat is niet het geval. Alleen indien een gemeenteraad redelijke eisen van welstand wil laten gelden, dienen voor de beoordeling of bouwwerken aan deze eisen voldoende criteria te zijn opgenomen in een welstandsnota. Deze criteria moeten ingevolge het derde lid van artikel 12a van de Woningwet zoveel mogelijk zijn toegesneden op de onderscheidene categorieën bouwwerken en standplaatsen. De bedoeling daarvan is dat de criteria zoveel mogelijk per type bouwwerk concreet aangeven wanneer aan redelijke eisen van welstand wordt voldaan. Er bestaat evenwel geen expliciete eis tot het opnemen van specifieke op zonnepanelen of -collectoren toegesneden welstandscriteria.

Vraag 2

Zo ja, Op welke termijn gaat u het Besluit omgevingsrecht en eventuele andere relevante regelgeving in bovenbedoelde zin aanpassen?

Welstandsbeleid is bij uitstek gemeentelijk beleid. Bij de introductie van de welstandsnota als instrument om het welstandstoezicht meer voorspelbaar te maken en te democratiseren en objectiveren, is van de zijde van het ministerie van VROM samen met de VNG voorzien in een handreiking voor het opstellen van welstandsnota’s. Ik ben van mening dat een specifieke handreiking voor het stellen van welstandscriteria voor zonnepanelen hierbij geen meerwaarde heeft. De vraag of en zo ja welke redelijke eisen van welstand aan het uiterlijk van bouwwerken worden gesteld, is een zaak voor de gemeenteraad en moet dat ook blijven.
Zonnepanelen en -collectoren op daken van gebouwen zouden naar mijn mening zoveel mogelijk zonder vergunning geplaatst moeten kunnen worden. Panelen en collectoren die niet op een dak maar meer in het zicht (aan een gevel) worden geplaatst hebben echter een grotere impact op de ruimtelijke kwaliteit. Daarom worden deze bouwwerken aan een preventieve toetsing onderworpen: de vergunning. Binnen het systeem van een meldingplicht is preventieve toetsing niet mogelijk.
Voor een vergunning van rechtswege die zou moeten ontstaan direct na het moment van indiening van een aanvraag zie ik geen mogelijkheid. Bij een aanvraag om vergunning voor een bouwwerk wordt niet alleen getoetst aan de welstandsnota, maar ook aan de ruimtelijke eisen en de eisen uit het Bouwbesluit 2003. Alleen als de wettelijke beslistermijn is overschreden zal onder de Woningwet en straks ook onder de Wabo een vergunning van rechtswege kunnen ontstaan.
Gezien het bovenstaande zie ik geen aanleiding tot wijziging van de betrokken wetgeving.

Vraag 3

Zo nee, kunt u motiveren waarom gemeenten initiatieven mogen frustreren die een bijdrage leveren aan de realisatie van de kabinetsdoelstellingen in het kader van Schoon en Zuinig?

Er is hier naar mijn mening geen sprake van het frustreren van initiatieven maar van het reguleren van de bouwplannen op basis van de door de gemeenteraad vastgestelde welstandsnota, het bestemmingsplan en de landelijke bouwregelgeving.
Deze regulering vloeit thans voort uit de Woningwet en per 1 oktober uit de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Bij ingediende aanvragen om vergunning voor een bouwwerk moet door gemeenten beoordeeld worden of het bouwwerk onder meer voldoet aan het Bouwbesluit, de bouwverordening, het bestemmingsplan en redelijke eisen van welstand. Daar kunnen ook beperkingen uit voortvloeien voor de plaatsing van zonnepanelen en -collectoren.

Vraag 4

Hoe verhoudt het voorschrift dat de plaatsing van zonnepanelen of zonnecollectoren bouwvergunningplichtig is, indien er door de installatie (ook) energie aan derden wordt geleverd, zich tot de reikwijdte van het Bouwbesluit (in casu het stellen van eisen op het gebied van gezondheid, veiligheid en duurzaamheid)? Waarom is er niet gekozen voor een plafond dat beter aansluit bij de aard van het Bouwbesluit, zoals een maximale oppervlakte in m2, gerelateerd aan de omvang van het gebouw dan wel de oppervlakte van het perceel?

De voorschriften voor het zonder omgevingsvergunning kunnen plaatsen worden met de inwerkingtreding van de Wabo en het Besluit omgevingsrecht zodanig aangepast dat er geen afhankelijkheid meer bestaat tussen levering van energie aan derden en de vergunningplicht. De oppervlakte van zonder vergunning te plaatsen zonnepanelen of -collectoren wordt in de nieuwe regeling in Bijlage II van het Besluit omgevingsrecht alleen nog beperkt door de afmetingen van het dak waarop deze worden geplaatst.

Vraag 5

Waarom is voor zonnepanelen of zonnecollectoren die niet op of aan een bouwwerk geplaatst zijn te allen tijde een reguliere (=dure, tijdrovende) bouwvergunning nodig? Deelt u de mening dat het niet erg logisch is als je voor tien zonnepanelen achter in de tuin, die 60 centimeter boven het maaiveld uitsteken een volledige bouwvergunning nodig hebt, terwijl bijvoorbeeld een aanbouw met een diepte van 2,5 meter en een hoogte van 4 meter over de volle breedte van de woning aan de achterzijde vergunningvrij is en voor een aanbouw met een diepte van hoogstens 5 meter volstaan kan worden met een lichte bouwvergunning? Zo ja, wat gaat u daaraan doen?

Nee, die mening deel ik niet. Bij het opstellen van de voorschriften voor vergunningsvrij bouwen in 2002 is er voor gekozen om zonnepanelen en -collectoren alleen zonder bouwvergunning toe te staan indien deze op een gebouw geplaatst worden. Dit met het oog op het kunnen beschermen van ruimtelijke kwaliteit en verrommeling te kunnen tegengaan. Bij het herzien van de voorschriften in het kader van het Besluit omgevingsrecht heb ik geen aanleiding gezien om dit uitgangspunt te herzien. Het stellen van generieke randvoorwaarden voor een aanvaardbare architectonische en ruimtelijke inpassing van plaatsing van zonnepanelen op open terreinen is naar mijn mening niet goed mogelijk. Derhalve blijft de vergunningvrije plaatsing van zonnepanelen gekoppeld aan plaatsing op het dak van een gebouw. Dit mag echter ook een bijgebouw zijn. Plaatsing van panelen op andere plaatsen is zeer wel denkbaar, maar wordt in het kader van de omgevingsvergunning aan de lokale planologische- en welstandseisen getoetst.
In de Wabo, waar de regeling vergunningvrij bouwen deel van uitmaakt, is na 5 jaar een evaluatie voorzien. Eventuele problemen op dit punt zullen bij die evaluatie naar voren komen.

Vraag 6

Waarom mogen niet-vergunningplichtige zonnecollectoren op een plat dak een hellingshoek van ten hoogste 35 graden hebben, als dezelfde collectoren, geplaatst in een hellend dak, alle hellingshoeken mogen hebben (ze moeten immers in het dakvlak liggen en daaraan worden geen eisen gesteld)? Als de ratio ontbreekt, wat gaat u daaraan doen?

Artikel 2, onderdeel 6, van bijlage II bij het Besluit omgevingsrecht bevat de voorschriften voor het zonder omgevingsvergunning mogen plaatsen van een zonnepaneel of -collector. Bij plaatsing op een plat dak is de enige beperking dat de afstand tot de zijkanten van het dak minstens gelijk is aan de hoogte van de collector of het paneel. Er is hierbij geen beperking als het gaat om de hellingshoek, deze wordt met de inwerkingtreding van het Besluit omgevingsrecht geschrapt als voorwaarde.

Vraag 7

Wanneer verschijnt de herziene versie van het bouwinformatieblad «Zonnecollectoren en Zonnepanelen; wanneer bouwvergunningsvrij, wanneer een bouwvergunning nodig?»2

Bij de introductie van het Besluit bouwvergunningsvrije en licht bouwvergunningplichte bouwwerken in 2003 is voor een aantal veelvoorkomende bouwwerken een brochure opgesteld met een toelichting op de voorwaarden voor vergunningvrij bouwen en de procedure indien wel een vergunning nodig is. Deze brochures zijn geactualiseerd aan de wetgeving zoals die geldt per 1 oktober 2010 en sinds juli 2010 beschikbaar op de website van het ministerie van VROM.

Vraag 8

Is het waar dat voor het plaatsen van zonnepanelen of zonnecollectoren, indien deze niet alleen/onder alle omstandigheden energie voor eigen gebruik opwekken, in de meeste gevallen een bestemmingswijziging nodig is, omdat dit voor bestemmingen als woningbouw, of agrarische bestemming meestal strijdig is met de bestemmingsplanvoorschriften? Zo ja, ziet u mogelijkheden om een generieke vrijstelling van bestemmingswijziging te geven voor installaties die weliswaar energie aan het net leveren maar overigens voldoen aan door u te stellen randvoorwaarden (bijvoorbeeld maximale omvang, zie vraag 4) Zo nee, kunt u uiteenzetten voor welke situaties een bestemmingswijziging noodzakelijk is?

Nee, dit is naar mijn mening niet juist. Zoals in het antwoord op vraag 4 al is aangegeven zal met de regeling voor vergunningsvrij bouwen onder de Wabo de vereiste vervallen dat een zonnepaneel slechts zonder vergunning geplaatst kan worden indien deze tot doel heeft om een bouwwerk op het zelfde perceel van stroom of warmte te voorzien. Het terugleveren van stroom aan het net is dus geen beperking meer om zonder omgevingvergunning zonnepanelen- en collectoren te kunnen plaatsen. In dergelijke gevallen is een vrijstelling van het bestemmingsplan dus niet aan de orde.
Mocht er voor zonnepanelen en -collectoren wel een omgevingsvergunning voor het bouwen nodig zijn, dan zal er onder meer getoetst worden aan het bestemmingsplan. Zolang de oppervlakte aan zonnepanelen of -collectoren binnen proporties en primair voor eigen gebruik blijft, lijkt mij dat er vanuit het oogmerk van de planologische gebruiksregeling geen belemmeringen zullen ontstaan. Concreet bedoel ik daarmee dat in de situatie dat zonnepanelen en -collectoren die zijn geplaatst op of bij een woning zullen passen binnen een bestemming woondoeleinden, ook in het geval er incidentele energielevering aan het net plaatsvindt.
Dit zal anders zijn indien de oppervlakte aan zonnepanelen of -collectoren een zodanige omvang neemt dat er sprake is van bedrijfsmatig karakter met als primaire doel van energielevering aan het net. In die gevallen zouden dergelijke panelen of -collectoren in strijd geacht kunnen worden met een gebruikelijke bestemming woondoeleinden. Met een omgevingsvergunning zou in die gevallen overigens wel een afwijking van het bestemmingsplan toegestaan kunnen worden.