Vraag 1

Kent u het bericht «Palestinian media clampdown spreads to the web»?1

Ja.

Vraag 2

Bent u van mening dat de Palestijnse autoriteit nu duidelijk begonnen is met internet-censuur? Zo nee, waarom niet?

Bepaalde critici en andersdenkenden wordt helaas het zwijgen opgelegd. President Abbas neemt steeds duidelijk stelling tegen beperkingen van de vrijheid van meningsuiting, inclusief die via het internet. Hij gaf begin mei aan de procureur-generaal die betrokken was bij het blokkeren van een aantal websites opdracht deze sites te deblokkeren.

Vraag 3

Is het u bekend dat recent ook een journalist en twee bloggers door de Palestijnse autoriteit zijn gearresteerd wegens onwelgevallige kritiek op functionarissen van de Palestijnse autoriteit?2

Ja.

Vraag 4

Wat is de stand van zaken met betrekking tot de detentie en vervolging van die personen?3

Eén van de journalisten, Yousef al-Shayeb, is inmiddels op borgtocht vrijgekomen. Het is onduidelijk of er een formele aanklacht tegen hem zal worden ingediend. Over de andere twee journalisten/bloggers heb ik geen informatie.

Vraag 5

Wilt u het Nederlands ongenoegen over deze censuur kenbaar maken aan de Palestijnse autoriteit? Zo nee, waarom niet?

De Nederlandse Vertegenwoordiger in Ramallah heeft de Nederlandse zorgen over arrestaties en ondervragingen van journalisten aan de Palestijnse Autoriteit overgebracht.

Vraag 6

Bent u van mening dat deze ontwikkelingen passen binnen de traditie van de Palestijnse politiestaat? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat betekent dit voor het beleid van Nederland ten aanzien van de Palestijnse autoriteit? Bent u bereid om de geldkraan voor de Palestijnse autoriteit nu dicht te draaien?

De Nederlandse regering koestert de vrijheid van meningsuiting, in het bijzonder internetvrijheid. Bevordering van de vrijheid van meningsuiting geschiedt door dialoog met de autoriteiten, dus ook de Palestijnse Autoriteit, en ondersteuning van maatschappelijke organisaties die vrijheid van meningsuiting bevorderen.
De regering ziet geen aanleiding om de (financiële) samenwerking met de Palestijnse Autoriteit te staken.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat geen enkel zelfstandig Audiologisch Centrum tot 24 april jl. een concreet contract heeft met zorgverzekeraars?1 Wat is uw mening hierover?

Ik heb het bericht gelezen. Audiologische centra waren tot 31 december 2011 begrotingsgefinancierd waardoor zij geen eigen vermogen konden opbouwen. De begrotingssystematiek was gebaseerd op zogenaamde jaarkaarten en een loonkostentoets. Aan de hand van een verrekenpercentage werden aan het einde van het jaar de opbrengsten aangesloten bij de exploitatiekosten. Per 2012 is deze systematiek losgelaten en kunnen de audiologische centra eigen vermogen opbouwen. Dit kan zowel via de prijzen voor audiologische producten die ingedeeld zijn in het vrije segment, als via het schaduwbudget als onderdeel van het transitiemodel dat voor de audiologische centra van toepassing is bij de overgang naar prestatiebekostiging. De opbouw van eigen vermogen is in de onderhandelingen tussen audiologische centra en zorgverzekeraars een issue dat tot vertraging leidt in de onderhandelingen.
Over de ontstane situatie is gesproken met de vertegenwoordigers van zorgverzekeraars en audiologische centra. Afgesproken is de problematiek bij deze centra op te lossen binnen het beschikbare macrokader. Zorgverzekeraars hebben aangegeven dat zij wat betreft de afspraken over groeiruimte voor 2012 coulant zullen zijn richting de audiologische centra. Gezamenlijk uitgangspunt is dat wordt voorkomen dat op de korte termijn knelpunten bij deze instellingen ontstaan.

Vraag 2

Bent u bekend met het bericht dat zelfstandige audiologische centra tot 31 december 2011 geen eigen vermogen mochten hebben? Welke gevolgen heeft dat op dit moment voor de audiologische centra?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de transitie van het huidige zorgstelsel op zich niet mag leiden tot het omvallen van zorginstellingen en in dit specifieke geval de audiologische centra?

Omdat ik ook van mening ben dat de transitie naar prestatiebekostiging op zichzelf niet mag leiden tot het omvallen van zorginstellingen heb ik ervoor gekozen om in overleg met de betrokken aanbieders een transitiemodel in te stellen waarin de systeemrisico’s als gevolg van de transitie naar prestatiebekostiging afdoende beheerst worden.
Voor de audiologische centra in het bijzonder is gekozen voor een driejarig transitiemodel (in plaats van 2 jaar bij de ziekenhuizen) vanwege het gebrek aan eigen vermogen bij aanvang van de transitie.

Vraag 4

Bent u bekend met het bericht dat banken de kredieten terugtrekken bij deze aanbieders vanwege de bedrijfsrisico’s die nu ontstaan door onduidelijkheid in contractering en verplichte opbouw van eigen vermogen binnen de afgesproken transitieperiode? Welke concrete gevolgen heeft dit volgens u?

Ik ben op de hoogte van genoemd bericht. Met de afspraken die recentelijk met de vertegenwoordigers van zorgverzekeraars en audiologische centra zijn gemaakt heb ik er vertrouwen in dat de bedoelde bedrijfsrisico’s en daarmee de onzekerheden ten aanzien van kredieten van banken weggenomen kunnen worden.

Vraag 5

Bent u bekend met het bericht dat ook patiënten inmiddels afspraken afzeggen doordat men geen zekerheid heeft dat hun verzekeraar de basisverzekerde audiologische zorg ook daadwerkelijk gaat inkopen bij deze centra? Welke zekerheid kunt u deze patiënten op korte termijn bieden? Hoeveel patiënten worden per jaar geholpen in de audiologische centra?

Met gezamenlijke oplossing die nu is gevonden verwacht ik dat verzekeraars om richting hun verzekerden te kunnen voldoen aan hun zorgplicht voldoende basisverzekerde audiologische zorg zullen inkopen. Mocht er geen contract tot stand komen tussen een verzekeraar en een instelling die audiogische zorg levert, dan heeft dat in beginsel geen gevolgen voor al gestarte behandelingen. In die situatie is volledige vergoeding het uitgangspunt. In andere gevallen is de vergoeding afhankelijk van de voorwaarden in de afgesloten polissen, en die kunnen onderling verschillen. In 2011 zijn ruim 72 000 patiënten behandeld in de zelfstandige audiologische centra.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het Bestuurlijk Hoofdlijnen Akkoord onvoldoende rekening houdt met het structurele vraagstuk dat zich nu acuut openbaart in de audiologie? Zo nee, waarom niet? In welke andere sectoren binnen de zorg spelen dergelijke problemen?

Insteek van het bestuurlijk hoofdlijnenakkoord is dat er binnen een beheerste kostenontwikkeling een basis wordt gelegd voor meer dynamiek en kwaliteitsverbetering in de ziekenhuiszorg. Met name het beperken van de jaarlijkse groei (niet hoger dan 2,5%) vergt veel inspanning van alle betrokken partijen. Dit is ook aan de orde bij de audiologie. Ik wil daarbij benadrukken dat de noodzaak om gezamenlijk hier aan te werken door alle partijen wordt onderkend. De specifieke situatie over de opbouw van eigen vermogen speelt overigens alleen in de audiologische centra en is niet van toepassing op overige sectoren.

Vraag 7

Bent u bereid om met de sector op de kortst mogelijke termijn een oplossing te zoeken voor de specifieke problemen die zich nu manifesteren in de transitie van de bekostiging van de audiologie? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe en wanneer kunt u de Kamer informeren over deze oplossing?

Ik verwijs naar mijn antwoord op vraag 1 en 2.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht over misstanden in de lokale kinderopvang in Hoorn?1

Ik ben geschokt door het bericht dat een ondernemer en haar leidinggevende zich, in een kindercentrum te Hoorn, schuldig zouden hebben gemaakt aan onder meer emotionele mishandeling en emotionele verwaarlozing van de aan hun zorg toevertrouwde kinderen. Het is mijns inziens van groot belang, dat de kindercentra veilig zijn en de kwaliteit op orde is. Het uiteindelijk oordeel over deze kwestie berust vanzelfsprekend bij de rechter.

Vraag 2

Wil u het rapport van de GGD over de misstanden aan de Tweede Kamer sturen of ter inzage geven? Zo nee, waarom niet?

De verantwoordelijkheid voor het toezicht op de kwaliteit van de kinderopvang berust bij de gemeente en de GGD. Het rapport van de GGD is openbaar en is te vinden op de website van de GGD Hollands Noorden (www.ggdhollandsnoorden.nl).

Vraag 3

Wat heeft de gemeente Hoorn en of de GGD de afgelopen jaren gedaan om de misstanden te voorkomen? Waren er niet eerder aanwijzingen voor misstanden?

In totaal heeft de gemeente Hoorn sinds 2005 acht boetes opgelegd, omdat dit kindercentrum de regels overtrad ten aanzien van het aantal kinderen per beroepskracht en van het in beeld brengen van de veiligheids- en gezondheidsrisico’s. Op 24 april jl. greep de gemeente in met het geven van een aanwijzing op grond van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. Deze aanwijzing hield in dat er binnen twee weken een locatiemanager moest worden aangesteld die de dagelijkse leiding en de bedrijfsvoering op zich zou nemen. Daarna zouden de ondernemer en de leidinggevende zich op de opvanglocatie niet meer met de dagelijkse praktijk mogen bezighouden, omdat zij niet in staat bleken om goede en veilige opvang te bieden. Totdat er een nieuwe locatiemanager is, houdt de GGD het kindercentrum nauwlettend in de gaten.
Al vanaf 2005 kwamen er signalen binnen over de slechte bejegening van de kinderen in het kindercentrum. Dit leidde tot meer inspecties van dit centrum. De GGD-inspecteurs konden echter deze tekortkoming van de pedagogische praktijk niet ter plaatse constateren, omdat die niet in het bijzijn van de GGD-inspecteurs werd vertoond. Ook was de oudercommissie en een deel van de ouders juist heel positief over dit kindercentrum. Daarom werd de gemeente niet geadviseerd om hierop te handhaven. Naar aanleiding van weer nieuwe signalen van klokkenluiders deed de GGD eind 2011 op verzoek van de gemeente een uitgebreid onderzoek. Uit dit onderzoek onder bijvoorbeeld oud-medewerkers bleek nu, naar het oordeel van de GGD, duidelijk dat er sprake was van misstanden in het kindercentrum.

Vraag 4

Is de gemeente de afgelopen jaren doeltreffend opgetreden? Zo ja, waar blijkt dat uit? Was er een handhavingsplan?

Het is niet aan mij om individuele situaties te beoordelen. Het College van Burgemeester en Wethouders legt hierover verantwoording af aan de gemeenteraad. Daarnaast geldt dat deze zaak onderwerp is van juridische procedures. Op 8 mei jl. heeft de advocaat van het kindercentrum in Hoorn de rechtbank in Alkmaar verzocht om een voorlopige voorziening te treffen. Dit verzoek was gericht tegen de hiervoor beschreven aanwijzing van de gemeente Hoorn. Op 23 mei jl. heeft de voorzieningenrechter het verzoek van het kindercentrum afgewezen en geen aanleiding gezien het besluit van de gemeente Hoorn te schorsen. De rechter oordeelde dat er voldoende aanleiding is om aan te nemen, dat de veilige en pedagogisch verantwoorde opvang van de kinderen in het geding is bij de aanwezigheid van deze leidinggevenden op het kindercentrum.
Vanuit mijn verantwoordelijkheid voor het stelsel van kinderopvang en peuterspeelzaalwerk, beoordeel ik de situatie als volgt. In de eerste plaats heeft de gemeente Hoorn, meer dan vele andere gemeenten, al snel na invoering van de Wet kinderopvang boetes aan ondernemers opgelegd. De gemeente Hoorn heeft derhalve vanaf het begin geprobeerd de wet goed uit te voeren. Ook hanteert de gemeente Hoorn een handhavingsbeleid. De Inspectie van het Onderwijs heeft op dit moment geen signalen dat de gemeente de uitvoering niet op orde zou hebben. Na afronding van een lopend onderzoek begin juni, zal deze inspectie hierover een definitief oordeel vellen.
Naar aanleiding van deze casus constateer ik in het algemeen dat de door de gemeenten gehanteerde termijnen soms aan de lange kant zijn. Daarnaast is er in het toezicht nog veel te winnen met meer focus op het toezicht op de groep en de pedagogische praktijk en minder nadruk op de controle van documenten en het afvinken van regels. Met de invoering van het risicogestuurde toezicht vanaf 2012 heb ik hiermee ook al een begin gemaakt. Tot slot valt mij op dat de zedenzaak in Amsterdam eind 2010 ook GGD-inspecteurs meer alert heeft gemaakt op de ontvangen signalen. Dat is een positieve ontwikkeling.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat Duitsland een politieke boycot van het EK voetbal overweegt?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw opvatting over de situatie van de oppositie in Oekraïne?

Ik heb al langer zorgen over de rechtsstaat en de mensenrechten in Oekraïne, die zijn verergerd door berichten over mogelijke mishandeling van mevrouw Timosjenko tijdens detentie. Ook enkele andere oppositiepolitici zijn veroordeeld tot lange gevangenisstraffen, waarbij sprake lijkt te zijn van politiek gemotiveerde, selectieve vervolging die niet in overeenstemming is met de beginselen van de rechtsstaat.

Vraag 3

Bent u bereid het voorbeeld van Duitsland te volgen en geen afvaardiging naar het EK voetbal te sturen, gezien de in het bericht beschreven situatie? Zo nee, waarom niet?

Door het kabinet is eerder aangegeven dat als de situatie van mevrouw Timosjenko niet voldoende zou verbeteren, Nederland niet op politiek niveau naar Oekraïne zou gaan om wedstrijden van het Nederlands elftal tijdens EK Voetbal 2012 bij te wonen. Daarbij is aangegeven dat de regering op basis van de dan geldende stand van zaken en mede in het licht van de opstelling van andere EU-lidstaten kort voor aanvang van het EK Voetbal een definitieve afweging over politieke aanwezigheid zou maken. Op 9 juni jl. heeft minister Schippers namens het kabinet de wedstrijd Nederland-Denemarken bijgewoond. Het besluit om de eerste groepswedstrijd van Nederland in Kharkiv bij te wonen is genomen vanwege de verbeterde situatie in de gevangenschap van mevrouw Timosjenko. Haar medische behandeling is verbeterd, onder toezicht van artsen van haar keuze, ze mag bezoek ontvangen in het hospitaal en bij haar beroepsproces zullen waarnemers aanwezig zijn. Van belang is ook dat mevrouw Timosjenko zelf heeft aangegeven geen politieke boycot te willen en heeft verzocht aandacht te geven aan de mensenrechtensituatie in Oekraïne. In EU-verband is afgesproken dat iedere lidstaat zelf over bijwoning op politiek niveau van wedstrijden zijn eigen afweging maakt en daarbij zoveel mogelijk tot afstemming komt met de tegenstander in het toernooi, in dit geval Denemarken. Om uiting te geven aan de Nederlandse zorgen over de mensenrechten in Oekraïne, heeft minister Schippers, samen met haar Deense collega Elbaek, een flankerend programma gericht op de mensenrechten gevolgd. Overigens wijs ik erop dat de verantwoordelijke Duitse minister Friedrich weliswaar heeft aangegeven niet naar de groepswedstrijden van het Duitse elftal in Oekraïne te zullen gaan, maar hierbij geen relatie met de situatie in Oekraïne heeft gelegd. Mocht Duitsland de finale halen, dan zal worden bezien of bondskanselier Merkel de wedstrijd in Oekraïne zal bijwonen.

Vraag 4

Bent u bereid de regering van Oekraïne aan te spreken op de positie van Julia Timosjenko en haar partij? Zo nee, waarom niet?

Op 15 mei jl. vond een EU-Oekraïne-samenwerkingsraad plaats, waarbij Oekraïne is aangesproken op de verslechtering van de rechtsstaat in Oekraïne. De situatie van mevrouw Timosjenko is hierbij – mede op Nederlands aandringen – uitdrukkelijk aan de orde gesteld. In het EU-Oekraïne-sub comité voor Justitie, Vrijheid en Veiligheid, dat op 31 mei – 1 juni jl. in Kiev plaatsvond, zijn de problemen van de rechtsstaat in Oekraïne meer in detail besproken, waarbij ook over individuele zaken opheldering is gevraagd aan de Oekraïense autoriteiten. Ook bij andere voorkomende gelegenheden wordt Oekraïne hierop, in bilateraal en in EU-verband, aangesproken.

Vraag 1

Heeft u kennis genomen van de uitspraken van de gezaghebbers van de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba over de aanstaande verkiezingen?

Indien u doelt op een bericht op de website van de Wereldomroep (http://www.rnw.nl/caribiana/article/nederlandse-verkiezingen-te-duur-voor-bes), ben ik daar mee bekend.

Vraag 2

Bent u van mening dat de openbare lichamen voldoende zijn toegerust om de aanstaande verkiezingen in goede orde voor te bereiden? Op welke wijze worden ambtenaren op de openbare lichamen getraind en voorgelicht om deze verkiezingen in goede banen te leiden? Hebben de openbare lichamen voldoende financiële middelen om de aanstaande verkiezingen te organiseren?

De openbare lichamen zijn naar mijn oordeel in staat de aanstaande verkiezingen in goede orde voor te bereiden. Zoals u uit de evaluatie van de eilandraadsverkiezingen heeft kunnen vernemen (Kamerstukken II, 2011–2012, 311 42, nr 31, bijlage 2) zijn die verkiezingen goed verlopen. Aangezien vanuit de openbare lichamen de werkzaamheden in het kader van de Tweede Kamerverkiezingen vrijwel identiek zijn aan de werkzaamheden voor de eilandraadsverkiezingen, zie ik geen reden om te veronderstellen dat de voorbereidingen en de uitvoering van de Tweede Kamerverkiezingen op problemen zullen stuiten. De ambtenaren die verantwoordelijk zijn voor het uitvoeren van de werkzaamheden in het kader van de verkiezingen krijgen bovendien een procesbeschrijving met daarin opgenomen al hun taken in het kader van de Tweede Kamerverkiezingen. Ook worden zij, net als de gemeentelijke contactpersonen in Nederland via nieuwsbrieven door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties op de hoogte gehouden van de voor hen relevante ontwikkelingen. Voor wat betreft de financiering verwijs ik naar het antwoord op vraag 5.

Vraag 3

Bent u van mening dat de burgers van de openbare lichamen voldoende op de hoogte zijn van de rechten en plichten van het actief en passief kiesrecht? Bent u tevens van mening dat de burgers voldoende tijd en mogelijkheden hebben om ook daadwerkelijk het passief kiesrecht uit te oefenen? Geldt dit ook voor nieuwe partijen die eventueel aan de verkiezingen zouden willen deelnemen? Zo ja, waaruit blijkt dit?

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zal een aparte voorlichtingscampagne opzetten gericht op de Tweede Kamerverkiezingen op Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Hierin zal expliciet aandacht zijn voor de taken van de Tweede Kamer. In deze voorlichtingscampagne, die zal worden uitgevoerd door de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN), in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, zal ook aandacht zijn voor het passieve kiesrecht en zullen politieke partijen (ook nieuwe partijen) op hun mogelijkheden worden gewezen om deel te nemen. Ook op de website van de RCN zal hierover de nodige informatie beschikbaar worden gesteld. De kosten van deze voorlichtingscampagne, komen net als de kosten van de voorlichtingscampagne in het Europese deel van Nederland voor rekening van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Voor uw informatie geldt dat de drie eilanden vallen onder de kieskring 20 (Caribisch Nederland) en dat de kandidatenlijsten voor deze kieskring zowel bij het hoofdstembureau van Bonaire als ook bij de gezagshebbers van Sint Eustatius en Saba kunnen worden ingediend. Kiezers kunnen ondersteuningsverklaringen afleggen bij elk openbaar lichaam. Eventuele nieuwe politieke partijen zullen zich echter wel tot het centraal stembureau in Nederland moeten richten om hun naam voor deelname aan de Tweede Kamerverkiezingen te laten registeren. Dit moet uiterlijk op maandag 18 juni 2012. Hiervoor is het echter niet noodzakelijk zich in persoon te melden.
Overigens ga ik er bij dit alles van uit dat de inwoners van de BES-eilanden niet bepaald onervaren zijn bij het uitoefenen van het actief en het passief kiesrecht. Immers ook toen deze eilanden nog deel uitmaakten van de Nederlandse Antillen, konden zij naast de eilandsraden ook de Antilliaanse Staten kiezen en daarin gekozen worden.

Vraag 4

Ligt de primaire verantwoordelijkheid voor het gehele proces rondom de voorbereiding en uitvoering van de verkiezingen op grond van de Kieswet bij de eilandsraden of bij het Europees deel van Nederland? Op welke wijze draagt uw ministerie hieraan bij? Is ook de Kiesraad voldoende in staat aan dit proces bij te dragen gezien de geografische afstand? Bent u tevens bereid de Kamer middels een brief te informeren over het gehele proces rondom de voorbereidingen en uitvoering van de verkiezingen op de openbare lichamen?

De primaire verantwoordelijkheid voor het voorbereiden en uitvoeren van de verkiezingen ligt op basis van de Kieswet bij de openbare lichamen te weten de gezaghebbers respectievelijk de bestuurscolleges, net zoals die in het Europese deel van Nederland ligt bij de gemeenten. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties evenals de Kiesraad ondersteunen de eilanden hierbij, in principe op afstand maar zonodig direct. Een extra brief aan de Tweede Kamer over de voorbereidingen en de uitvoering van de verkiezingen op de openbare lichamen acht ik niet noodzakelijk daar het vrijwel uitsluitend gaat om in de Kieswet verankerde taken. Wel zal ik de voorbereiding en de uitvoering van deze verkiezingen apart evalueren en u over de uitkomsten berichten.

Vraag 5

Heeft u kennis genomen van de zorgen van de gezaghebbers over de kosten die gepaard gaan met de voorbereidingen van de aanstaande verkiezingen? Hoe verhoudt dit zich met de vrije uitkering die structureel te laag is? Binnen welke termijn kunnen de openbare lichamen uitsluitsel krijgen over de correctie op de vrije uitkering? Bent u tenminste bereid hier voor het zomerreces duidelijkheid over te verschaffen conform ook uw toezegging1? Zo nee, waarom niet?

De kosten van verkiezingen worden – net zoals bij gemeenten in Europees Nederland het geval is – gedragen door de openbare lichamen. Voor het overige is u bekend dat de bekostiging van de eilandelijke taken is onderzocht in het referentiekader onderzoek. De reactie van het kabinet op dit onderzoek hoop ik spoedig aan uw Kamer te verzenden. Overigens komen de kosten van de voorlichtingscampagne direct voor rekening van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en zal het ministerie, net als bij de eilandraadsverkiezingen ook zorg dragen over het drukken van stempassen (niet het personaliseren) omdat dit drukwerk betreft met echtheidskenmerken dat op de eilanden zelf niet kan worden gerealiseerd.

Vraag 6

Bent u bereid deze vragen binnen drie weken na indiening te beantwoorden gezien het feit dat de verkiezingen op zeer korte termijn plaats zullen vinden?

Ja.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel in het Weekblad voor Privaatrecht, Notariaat en Registratie (WPNR) over de privaatrechtelijke mogelijkheden om bonussen terug te vorderen die maatschappelijke verontwaardiging hebben opgeroepen?1

De contractsvrijheid ligt ten grondslag aan het overeenkomstenrecht en houdt in dat een persoon in beginsel vrij is om een overeenkomst te sluiten, vrij om zijn wederpartij te kiezen en vrij om de vorm en inhoud van de overeenkomst te bepalen. Keerzijde van die vrijheid is de gebondenheid die daarop volgt om de gemaakte afspraken na te komen (pacta sunt servanda). De verbindende kracht van de overeenkomst vooronderstelt contractsvrijheid; een persoon moet vrij zijn om zich te kunnen binden. Dat maakt de overeenkomst zowel een uitoefening van vrijheid als een inperking ervan (zie hierover uitgebreid Asser-Hartkamp 4-II, nrs. 33 e.v).
Ik deel de mening van de auteur van het bovengenoemde WPNR-artikel dat de contractsvrijheid niet absoluut is. Dit is ingebed in ons wettelijk systeem. De auteur geeft enkele voorbeelden van wettelijke bepalingen die de contractsvrijheid begrenzen (artikelen 3:40, 6:258, 6:248, 6:2, 6:162 BW). Het Burgerlijk Wetboek bevat nog tal van andere bepalingen die de contractsvrijheid begrenzen, bijvoorbeeld met betrekking tot de consumentenkoop, de arbeidsovereenkomst, enzovoort, enzovoort. Dit wordt, in tegenstelling tot de door de auteur gewekte suggestie, door niemand betwist. Hoofdregel, en uitgangspunt, is dat gemaakte afspraken worden nagekomen. De trouw aan het gegeven woord vormt de basis voor onze samenleving.

Vraag 2

Hoe absoluut moet het rechtsbeginsel van de contractsvrijheid volgens u worden opgevat? Hoe beoordeelt u de relativerende opmerkingen die de auteur over dit rechtsbeginsel maakt?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat een eenmaal gesloten overeenkomst niet absoluut onaantastbaar is, wanneer de overeenkomst of de uitvoering daarvan tot maatschappelijk onaanvaardbare resultaten leidt? Onderkent u de mogelijkheid dat een contract of de uitvoering daarvan in strijd komt met de goede zeden of de openbare orde (artikel 3:40 van het Burgerlijk Wetboek (BW)), de redelijkheid en billijkheid (artikel 6:258 of artikel 6:248, tweede lid, BW, beide jo. artikel 6:2 BW) of met de betamelijkheidsnorm van artikel 6:162 BW?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Waarom stelt het kabinet zich tot dusverre op het standpunt dat het privaatrecht geen mogelijkheden biedt om contracten, waarin hoge bonussen zijn afgesproken, onaantastbaar zijn, ook wanneer het resultaat daarvan maatschappelijk zeer ongewenst is?

Het in de vraag aan het kabinet toegeschreven standpunt is niet juist weergegeven. Het kabinet acht contracten, waarin hoge bonussen zijn afgesproken, niet onaantastbaar. Dit heeft mijn ambtsvoorganger reeds in zijn brief van 31 maart 2010 over de contouren van een wettelijke regeling inzake bonussen van bestuurders aan de Tweede Kamer verwoord (Kamerstukken II, 31 058, nr. 29): «Aanpassing van de uitbetaling van een overeengekomen beloning kan op basis van de bestaande wetgeving in uitzonderlijke gevallen plaatsvinden. Op grond van artikel 6:248 lid 2 BW is een tussen partijen als gevolg van de overeenkomst geldende regel niet van toepassing voor zover dat in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. Daarnaast bepaalt artikel 6:258 lid 1 BW dat de rechter op verlangen van een der partijen op grond van onvoorziene omstandigheden de gevolgen van een overeenkomst kan wijzigen of de overeenkomst geheel of gedeeltelijk kan ontbinden. Dit is mogelijk indien de omstandigheden van dien aard zijn dat de wederpartij naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid ongewijzigde instandhouding van de overeenkomst niet mag verwachten.»
Dit blijkt ook uit het wetsvoorstel aanpassing en terugvordering bonussen (Kamerstukken II, 32 512, nrs. 2 en 3), waarin wordt verduidelijkt dat de raad van commissarissen van een naamloze vennootschap de bevoegdheid heeft om de hoogte van een bonus van een bestuurder aan te passen, indien uitkering van de bonus in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. Een voorbeeld van dergelijke omstandigheden is de situatie dat uitbetaling van de bonus de vennootschap in financiële moeilijkheden zou brengen. Eén en ander wordt geplaatst in de context van hetgeen in de onderlinge relatie van partijen redelijk en billijk is. Een maatschappelijk oordeel is in dat verband niet doorslaggevend.

Vraag 5

Bent u bereid om in voorkomende gevallen tot het uiterste te gaan en de mogelijkheden die het privaatrecht biedt te benutten om bonussen, die tot grote maatschappelijke ophef leiden, niet uit te keren of terug te vorderen? Zo nee, waarom niet?

Het kabinet heeft, naast het in het antwoord op vraag 4 genoemde wetsvoorstel aanpassing en terugvordering bonussen, nog een aantal maatregelen genomen om excessieve bonussen tegen te gaan.
In de publieke en semipublieke sector is een variabele beloning na inwerkingtreding van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (Kamerstukken I, 32 600, nr. A) in beginsel niet meer toegestaan. Slechts die toeslagen die in een nog op te stellen algemene maatregel van bestuur worden opgenomen, zijn nog toegestaan. Te denken valt daarbij aan een gratificatie wegens ambtsjubileum of een eenmalige mobiliteitstoeslag of bindingspremie, onder de voorwaarde dat met de gratificatie of de toeslag niet het voor de topfunctionaris geldende bezoldigingsmaximum wordt overschreden. Een toeslag wegens een geleverde prestatie is niet langer mogelijk.
Daarnaast zijn verschillende maatregelen getroffen op het terrein van de financiële markten en op het terrein van de staatsdeelnemingen. Voorbeelden hiervan zijn het bonusverbod voor financiële ondernemingen die staatssteun ontvangen (Kamerstukken I, 33 058, nr. A), en het tijdens het AO Deelnemingen van 10 april j.l. aangekondigde voornemen om, conform de wens van de Kamer, te komen tot een maximale variabele beloning van 10% van de vaste beloning bij de reguliere Staatsdeelnemingen, en dit mee te nemen in een geplande herziening van het beoordelingskader voor beloningsbeleid bij Staatsdeelnemingen over 2 jaar. Ik meen dat deze maatregelen voldoende blijk geven van de inzet van het kabinet om buitensporige bonussen tegen te gaan.

Vraag 1

Kent u het bericht «Verbod dumpprijs bier levert 100 miljoen op»?1

Ja.

Vraag 2

Welk percentage van de verkochte alcoholische drank wordt aangeboden tegen dumpprijzen?

Dat is mij niet bekend.

Vraag 3

Deelt u de mening dat goedkope drank vooral een grote aantrekkingskracht heeft op jongere drinkers en zware (verslaafde) drinkers?

Ik kan mij inderdaad voorstellen dat goedkope drank aantrekkelijk is voor jongeren en zware drinkers. Om het alcoholgebruik onder jongeren tegen te gaan voer ik een afgewogen beleid, met o.a. voorlichting op school en via social media, leeftijdsgrenzen en voorlichting aan ouders. Ook werk ik samen met maatschappelijke partners (betrokken bedrijfsleven en gezondheidsorganisaties) aan het voorlichtingslogo «Geen 16, geen druppel». Met de nieuwe Drank- en Horecawet worden jongeren strafbaar wanneer zij onder de leeftijdsgrens alcohol in bezit hebben. Ook prijsbeleid maakt deel uit van de aanpak om schadelijk alcoholgebruik tegen te gaan. Er wordt accijns geheven op alcoholhoudende drank. Burgemeesters krijgen daarnaast met de nieuwe Drank- en Horecawet extra bevoegdheden om op lokaal niveau ongewenste prijsacties met alcohol tegen te gaan, zoals stuntprijzen of happy hours, in het belang van de openbare orde of de gezondheid. Of binnen een gemeente hier gebruik van wordt gemaakt is een lokale afweging. Immers, de mate van overlast door alcoholgebruik verschilt per gemeente. Ik werk dus aan een totaalaanpak, waar bepaalde vormen van prijsbeleid deel van uitmaken.

Vraag 4

Deelt u de mening dat prijsbeleid op het terrein van alcoholverkoop een goed instrument is om de vraag naar alcohol, met name onder de genoemde risicogroepen, terug te dringen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Wat vindt u van een systeem met minimumprijzen, zoals Groot-Brittannië in 2014 zal invoeren?

Zoals ik hierboven heb aangegeven vind ik dergelijke prijsmaatregelen een zaak waar een lokale afweging noodzakelijk is. Daarom heb ik in de nieuwe Drank- en Horecawet extra verordenende bevoegdheden opgenomen voor burgemeesters om op lokaal niveau ongewenste prijsacties met alcohol tegen te gaan, zoals stuntprijzen of happy hours, in het belang van de gezondheid of openbare orde. Deze vorm van lokaal maatwerk prefereer ik boven een landelijk systeem met minimumprijzen.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het tijd is voor een totaalaanpak van dit maatschappelijke probleem?

Zie antwoord op vraag 3/4

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat Nederland te veel geld vraagt voor het afgeven van een verblijfsvergunning aan derdelanders?1

Vraag 2

Welke consequenties heeft de uitspraak van het Europese Hof van Justitie voor de hoogte van de leges die Nederland vraagt voor verblijfsvergunningen afgegeven op grond van richtlijn 2003/109?2

Vraag 3

Wat is uw reactie op de conclusie van het Hof dat de hoge leges die door Nederland aan derdelanders worden gevraagd een belemmering kunnen vormen voor de uitoefening van de door richtlijn 2003/109 toegekende rechten, de Nederlandse regeling het door die richtlijn nagestreefde doel ondermijnt en dat Nederland die richtlijn haar nuttig effect ontneemt? Deelt u de mening dat de gevraagde leges op zichzelf onevenredig zijn?

Vraag 4

Bent u bereid om de hoogte van de leges van betreffende verblijfsvergunningen vóór 1 juli 2012 aan te passen en de Kamer daarover te berichten?

Vraag 1

Kent u het artikel «Wakker Dier jaagt op plofkip»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat een volledige overstap naar kip met Beter Leven sterren (minimaal 1 ster) door A-merken en supermarkten een positieve ontwikkeling zou zijn?

Ik constateer dat een aantal producenten van A-merken overstapt op kip met het Beter Leven Kenmerk. Ook een aantal retailers heeft kip en andere vleesproducten met het Beter Leven Kenmerk of vergelijkbare ken- of keurmerken in hun schap liggen. Dat vind ik een goede ontwikkeling. Zoals ik in mijn visie op de veehouderij (TK 28 973, nr. 85) heb aangegeven, is een ketengestuurde verduurzaming de sleutel voor toekomstbestendige agroketens die draagvlak hebben in de samenleving. Het initiatief hiervoor ligt bij de retail en de verschillende agroketens.
Een veranderende consumentenvraag en publieke opinie en de invloed van kritische maatschappelijke organisaties bieden kansen voor de retail om in samenwerking met de ketenpartijen nieuwe producten op de markt te brengen die maatschappelijk gewaardeerd worden. De meeste retailers en belangrijke partijen in de vleesketens hebben in het kader van de commissie Van Doorn (Verbond van Den Bosch) afspraken gemaakt over de verduurzaming van de pluimveevlees- en andere vleesketens en het aanbieden van duurzamer geproduceerde producten in de winkelschappen. Ik onderschrijf deze aanpak.

Vraag 3

Kunt u aangeven wat de overheid zou kunnen leren van de campagnes van Wakker Dier, gezien het feit dat zij lijken te kunnen bewerkstelligen waar de Kamer al jaren op aandringt: een snelle verduurzaming van het winkelschap?

Grootschalige mediacampagnes die bedoeld zijn om de consument te beïnvloeden in zijn voedselkeuze in de winkel zijn primair de taak van de NGO’s, zoals Wakker Dier en het bedrijfsleven zelf. De verduurzaming van het winkelschap vindt in dit spanningsveld van bedrijfsleven en NGO’s al plaats. Dit is een maatschappelijk proces waar de overheid niet actief in hoeft te interveniëren. Ik juich initiatieven toe waarbij het bedrijfsleven samenwerkt met NGO’s om deze verduurzaming te bewerkstelligen. Het «Beter Leven Kenmerk» van de Dierenbescherming is hier een voorbeeld van.

Vraag 4

Wie heeft de regierol om de retail (en A-merkfabrikanten) te stimuleren op zo’n kort mogelijke termijn de Beter Leven kenmerk 1-ster kip als minimumnorm in het supermarktschap te positioneren en wat is uw rol hierin?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Is het waar dat bij het vetmesten van «plofkippen» vele malen meer antibiotica wordt gebruikt dan bij langzamer groeiende rassen als Volwaard en kippen met een Beter Leven kenmerk 1-ster?

Er zijn inderdaad signalen dat bij langzamer groeiende rassen minder antibioticum wordt gebruikt. Op dit moment zijn er nog geen wetenschappelijke gegevens bekend waar harde conclusies aan te verbinden zijn.
Het productschap Pluimvee en Eieren (PPE) heeft het initiatief genomen om een inventariserend onderzoek te doen naar houderijsystemen in de vleeskuikensector onder andere met betrekking tot het antibioticumgebruik. Het onderzoeksrapport verschijnt in de zomer 2012.

Vraag 6

Kunt u een inschatting maken hoeveel reductie in antibioticagebruik bewerkstelligd zou kunnen worden met een overstap van de vleeskuikenindustrie naar een langzamer groeiend ras met een Beter Leven kenmerk 1-ster?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Kunt u deze reductie bekijken in het kader van uw doelstelling met betrekking tot antibioticareductie die vooralsnog moeizaam tot stand komt? Welk deel van uw doelstelling zou gerealiseerd worden bij een gehele omschakeling van de vleeskuikensector van de huidige gangbare «plofkip» naar een langzamer groeiend ras onder label van het Beter Leven kenmerk 1-ster?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 8

Is het mogelijk om in een vorm van etiketteringsverplichting op kipproducten of andere communicatie richting consumenten aandacht te besteden aan het extreem en onverantwoord hoge antibioticagebruik van «plofkippen» ten opzichte van langzamer groeiende rassen?

Er bestaan op dit moment geen Europese richtlijnen of verordeningen, die een verplichte etikettering op kipproducten met een vermelding van antibioticagebruik voorschrijven. De consument kan op basis van keur- of kenmerken die de kwaliteit van het kippenvlees aangeven zelf een keuze maken in de winkel voor wat betreft het soort kippenvlees en/of het houderijsysteem.

Vraag 9

Kunt u in het licht van de Nota Dierenwelzijn en Diergezondheid, waarin wordt gesproken over «2

In het kader van het Welfare Quality-onderzoek heeft Wageningen UR de mobiliteit van vleeskuikens van een groot aantal koppels gemeten. De metingen zijn 1 tot 5 dagen voor de afvoer naar het slachthuis verricht. Op een schaal van 0 tot 5 zijn 8% van de kuikens van gangbare rassen ingedeeld in schalen 0 en 1 (goede mobiliteit), 35% in schaal 2 (redelijk goede mobiliteit/ lichte afwijking), 49% in schaal 3 (duidelijk afwijkende loopwijze) en 8% in schalen 4 en 5 (kuikens hebben veel moeite eten en drinken te bereiken of kunnen zich niet meer voortbewegen).

Vraag 10

Kunt u in het licht van de Nota Dierenwelzijn en Diergezondheid, waarin wordt gesproken over «ongewenste erfelijke gebreken als misstanden van de fokkerij», aangeven of het klopt dat u hieronder ook de gangbare vleeskippen (plofkippen) schaart en deze dus in uw visie een «ongewenst erfelijk gebrek» hebben en u deze typeert als een «misstand»?

Bij een aanzienlijk deel van de vleeskuikens van gangbare rassen treedt aan het einde van de mestperiode een vermindering op van de mobiliteit (zie antwoord op vraag 9). Dit vind ik een zorgelijke situatie. Een verslechterde mobiliteit komt vaker voor bij gangbare rassen dan bij langzaam groeiende rassen. De topsector Agro&Food en de in het kader van de Uitvoeringsagenda duurzame veehouderij opgerichte Initiatiefgroep Duurzame Fokkerij stellen kennis- en innovatieprogramma’s in de fokkerij op waarbij onder andere ingezet wordt op de ontwikkeling van duurzamere vleespluimveerassen. Ik zal deze problematiek bij deze platforms onder de aandacht brengen.

Vraag 11

Kunt u een inschatting maken in welk deel van de overheidskantines nog «plofkip» geserveerd wordt?

In de huidige criteria voor de inkoop van de catering is de eis van minimaal 40% biologische producten of producten met andere duurzaamheidskenmerken (waaronder dierenwelzijn) opgenomen. De eis is niet nader gespecificeerd naar productgroep. De cateraar mag zelf invullen hoe de 40% gevuld wordt. Het is dus niet te zeggen in welk deel van de overheidskantines nog gangbaar pluimveevlees geserveerd wordt. Op dat niveau vindt ook geen monitoring plaats. Uit de rapportage Monitor Duurzaam Inkopen 2010 (u toegezonden als bijlage bij de brief van 24 juni 2011 van de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, TK 2010–2011, 30 196, nr. 141) blijkt overigens dat bij vrijwel 100% van de inkopen van catering de eisen van duurzaam inkopen worden toegepast (99,3% volgens de monitor, zie pagina 31 van genoemde rapportage).

Vraag 12

Bent u bereid om maatregelen te nemen zodat kantines van overheidsinstanties omschakelen van plofkip naar diervriendelijkere en gezondere kip met Beter Leven kenmerk sterren?

Momenteel vindt een actualisatie van de criteria voor de catering plaats. Deze actualisatie bevindt zich in de afrondende fase. Daarin worden nieuwe criteria rondom dierenwelzijn voorgesteld die cateraars in de gelegenheid stellen te kiezen voor diervriendelijker producten, waaronder producten van het Beter Leven-kenmerk. De cateraar blijft, in overeenstemming met het Advies Duurzaam Inkopen van VNO-NCW, vrij in zijn keuze hoe hij het percentage duurzaamheid invult. De herziening van de criteria zal cateraars naar verwachting meer stimuleren om diervriendelijkere producten op te nemen in het assortiment.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Gif in kleding is verboden, maar komt toch in grondwater terecht»1 en van de daarin genoemde rapporten van Greenpeace2 en RIKILT?3

Ja.

Vraag 2

Klopt de stelling van Greenpeace dat via de import en het wassen van kleding met nonylfenolethoxylaten (NFE), de schadelijke stof nonylfenol (NF) vrijkomt in het oppervlakte- en drinkwater? Is bekend l in welke mate dit in Nederland voorkomt?

Ja, de stelling klopt. Het is echter niet bekend in welke mate NF via import en het wassen van kleding NFE vrijkomt in het oppervlakte- en drinkwater. Er zijn namelijk mogelijk ook andere bronnen van waaruit NF het oppervlaktewater kan bereiken.
NF is vanwege de schadelijke eigenschappen aangewezen als prioritair gevaarlijke stof onder de Kader Richtlijn Water (KRW). Volgens Richtlijn 2008/105/EC is de veilige concentratie voor het ecosysteem 0,3 microgram per liter, gebaseerd op de jaargemiddelde concentratie. De maximaal aanvaardbare piekconcentratie is 2,0 microgram per liter. Zolang deze normen niet worden overschreden, worden geen onaanvaardbare effecten voor mens of milieu verwacht. De betreffende waterkwaliteitsnorm is in Nederlandse wetgeving geïmplementeerd via het Besluit kwaliteitsdoelstellingen en monitoring water (Bkmw 2009).
In vervolg op projectmatig onderzoek in 2002 naar de aanwezigheid van nonylfenol(ethoxylaten) in effluenten van rioolwaterzuiveringen, in oppervlaktewater, sediment en biota, hebben waterschappen met enige regelmaat onderzoek gedaan naar het voorkomen van NF(E) in effluenten van rioolwaterzuiveringen en oppervlaktewater. Daarnaast analyseert de vereniging van rivierwaterbedrijven (RIWA) oppervlaktewater in het Maas- en Rijnstroomgebied op de aanwezigheid van deze stoffen.
Recente meetgegevens laten zien dat nonylfenol wordt aangetroffen in effluenten van rwzi’s in concentraties in de range van 0 tot maximaal 1,2 ug/l. In 2010 is op KRW-meetpunten in het oppervlaktewater van rijkswateren op één locatie nonylfenol aangetroffen boven de norm, op alle andere locaties onder de norm.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat NF een hormoonverstorende werking heeft die kan leiden tot gewijzigde seksuele ontwikkeling van vissen en knaagdieren? Ziet u het vrijkomen van deze stof als een bedreiging voor de gezondheid en het voortbestaan van visbestanden in de Europese wateren?

NF kan een hormoonverstorende werking hebben en kan, afhankelijk van de concentratie, een bedreiging zijn voor de gezondheid en voor de visbestanden. Het is niet bekend in welke mate er momenteel sprake is van een bedreiging voor de gezondheid en het voortbestaan van visbestanden in Europese wateren.
In 2007 is NF gemeten in meer dan 100 rivieren in 27 Europese landen. NF werd in 29% van de monsters aangetroffen waarvan 10% boven de Europese jaargemiddelde norm van 0,3 microgram per liter4. In een recente publicatie zijn meetgegevens van de Elbe en Schelde vanaf 2004 gebruikt voor het identificeren van mogelijke probleemstoffen5. In 95% van de monsters was de gemeten concentratie hoger dan 0,14 microgram per liter, dit betrof 15% van de meetlocaties.
In deze studies worden echter geen Europese jaargemiddelde concentraties gerapporteerd. Het is dus niet bekend of de concentraties langere tijd boven de norm zijn geweest. Gezien de hoeveelheid monsters waarin de stof wordt aangetroffen is dat niet uit te sluiten en is dus niet uit te sluiten dat het een bedreiging is voor sommige ecosystemen in Europese wateren.

Vraag 4

Is het waar dat zowel Richtlijn 2003/53/EG4 als de Europese chemicaliënwetgeving REACH het in de handel brengen en gebruiken van NF en NFE verbieden voor onder andere toepassing op textiel, maar niets regelen voor de import van textielproducten met NFE?

Richtlijn 2003/53/EG is inmiddels integraal opgenomen in bijlage XVII van de REACH wetgeving. In rubriek 46 van deze bijlage is een aantal beperkingen opgenomen ten aanzien van het op de markt brengen van NF en NFE in onder andere reinigingssystemen en textiel -en leerbewerking. Op dit moment gelden er echter geen beperkingen voor de import van textielproducten met NFE.

Vraag 5

Bent u van mening dat de import van zulke textielproducten moet worden beperkt, en dat hiervoor een aanvulling op het bestaande REACH programma nodig is?

Binnen de REACH wetgeving is het mogelijk om via opname in bijlage XVII beperkingen te stellen aan bijvoorbeeld de import van producten met NFE. REACH kent een procedure om tot een dergelijke beperking te komen. REACH voorziet dus al in de mogelijkheid om het op de import te beperken. Zie ook het antwoord op de volgende vraag.

Vraag 6

Kunt u zich vinden in het door Zweden ingediende wetsvoorstel voor een Europees verbod op de import van producten die NFE bevatten? Zo ja, bent u van plan in aankomende Europese ministerraden hiervoor uw steun uit te spreken?

Op dit moment bestaat er nog geen voorstel. Zweden heeft aangekondigd voor dit onderwerp een dossier te willen maken dat naar verwachting in augustus zal worden ingediend. Naar verwachting zal dit niet eerder dan eind 2013 leiden tot een voorstel voor wetgeving. Gezien het belang van goede waterkwaliteit volg ik dit dossier al nauwlettend en zal dat blijven doen en daarbij specifiek aandacht vragen voor in Nederland waargenomen bronnen en concentraties. Ik zal het voorstel te zijner tijd welwillend bekijken maar kan zolang er nog geen definitief voorstel ligt, nog niet op een mogelijke uitkomst vooruitlopen.

Vraag 7

Bent u bekend met de potentieel negatieve effecten van nanozilver op micro-organismen in het milieu, en daarmee bijvoorbeeld op schimmels en algen die onmisbaar zijn voor het ecosysteem?

Het RIVM houdt namens de betrokken departementen de wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van risico’s van nanomaterialen voor de overheid bij via het Kennis- en Informatiepunt Risico’s Nanotechnologie (KIR-nano). In april jl. is in de openbaar beschikbare signaleringsbrief die het RIVM drie maal per jaar opstelt voor de overheid, professionals en andere geïnteresseerden, specifiek aandacht besteed aan de risico’s van het gebruik van nanozilver voor het milieu.
Van zilver is bekend dat het bacteriën kan doden en dat een aantal waterorganismen gevoelig is voor zilver. Of het vrijkomen van nanozilver uit bijvoorbeeld textiel daadwerkelijk tot schadelijke effecten leidt in het milieu, zoals verstoring van het bestaande biologische evenwicht tussen soorten in oppervlaktewater, is afhankelijk van de hoeveelheid die in het milieu terechtkomt. De emissie naar het milieu hangt samen met de hoeveelheid nanozilver die in textiel wordt gebruikt, de omvang van dit gebruik en of het nanozilver vrijkomt bij het wassen (dit hangt af van de manier waarop het nanozilver in het textiel is verwerkt). Deze gegevens zijn mij onbekend.
Meetgegevens oppervlaktewater (rijkswateren) laten zien dat de zilverconcentraties overal onder de bepalingsgrens (0,1 – 1 ng/l) liggen en de huidige zilvernorm niet overschrijden. De huidige waterkwaliteitsnorm is voor zilver is echter niet conform de eisen in de Kaderrichtlijn water vastgesteld en wordt binnenkort herzien. Deze nieuwe norm zal in 2015 van toepassing worden.
Onderstaand treft u de link aan naar de volledige tekst van bovengenoemde signaleringsbrief.
http://www.rivm.nl/Bibliotheek/Algemeen_Actueel/Uitgaven/Milieu_Leefomgeving/Signaleringsbrief_KIR_nano/Signaleringsbrief_KIR_nano_2012_nummer_1_april

Vraag 8

Deelt u de door RIKILT geuite zorg over het toenemende gebruik van nanozilver in sportkleding en het vrijkomen van dit materiaal bij wasbeurten? Heeft u enig zicht op de omvang van dit probleem en de mate waarin nanozilver gebruikt wordt in – en vrijkomt uit andere producten?

Zie mijn antwoord onder 7. Overigens hecht ik eraan op te merken dat bedrijven die nanozilverhoudende producten en artikelen op de markt zetten, verantwoordelijk zijn voor het veilig gebruik van deze producten (zowel in het kader van REACH, de Biocideregelgeving als de Warenwet). Zij zijn daartoe verantwoordelijk voor het verzamelen en leveren van benodigde informatie. Gezien de zorgen over deze stof zal Nederland in 2013 nanozilver evalueren in het kader van REACH en zal, indien nodig, voorstellen opstellen voor het door het bedrijfsleven verplicht aanleveren van additionele informatie om meer zekerheid te krijgen dat gebruik van nanozilver veilig is voor mens en milieu.

Vraag 9

Kunt u bevestigen dat het huidige EU milieubeleid, vastgelegd in onder andere REACH en het 6e Milieu Actie Programma (MAP), niet of nauwelijks rekening houdt met nanomaterialen en de bijzondere eigenschappen die deze deeltjes onderscheiden van grotere materialen? Deelt u de mening dat deze EU- regelgeving bruikbaarder moet worden gemaakt voor het vergaren van kennis over nanomaterialen en het reguleren van hun potentiële risico’s?

In 2010 is in opdracht van de overheid onderzocht welke mogelijkheden en knelpunten de vigerende nationale en Europese wet- en regelgeving leveren om eventuele risico’s van nanomaterialen te beheersen. Een conclusie van dit rapport is dat met name de stoffen- en milieuregelgeving lacunes bevat vanwege het niet toegespitst zijn van regelgevingsinstrumenten op nanospecifieke kenmerken. Zie ook voor meer informatie: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/nanotechnologie/documenten-en-publicaties/rapporten/2010/11/30/regulering-van-onzekere-risico-s-van-nanomaterialen.html
In de brief die ik de Kamer zond op 25 mei 2011(KST 2011, 29 338, nr. 105) heb ik aangegeven op welke wijze ik druk uitoefen in Europa om Europese regelgeving beter geschikt te maken voor nanomaterialen. Over de voortgang van de acties die ten behoeve daarvan in gang gezet zijn ontvangt u op korte termijn een brief.

Vraag 10

Zouden de normstellingen en maateenheden voor gegevenslevering van de REACH-verordening meer moeten worden toegespitst op de bijzondere kenmerken van nanomaterialen? Wat is de laatste stand van zaken wat betreft de aanpassingen van REACH op dit gebied?

Ja. Zoals is gebleken uit bovenstaand rapport is de informatie over nanomaterialen die nu door producenten of importeurs moet worden verschaft, niet toegespitst op specifieke eigenschappen van nanomaterialen. Ook de tonnagegrenzen die in REACH bepalen of en welke informatie over chemicaliën moet worden overlegd, zijn mogelijk niet geschikt voor nanomaterialen.
Op dit moment is er nog geen initiatief voorzien van de Europese Commissie om REACH aan te passen. Voor medio dit jaar voorziet REACH weliswaar in een evaluatie maar deze heeft alleen betrekking op het functioneren van het Agentschap (art. 75) en op het toepassingsgebied waarbij het gaat om overlap met andere toepasselijke communautaire bepalingen te vermijden (art 136). De kans dat deze evaluatie leidt tot een aanpassing van REACH in de door u gevraagde zin is klein.

Vraag 11

Overweegt u, gelet op de vertraging die opgelopen zou worden indien gewacht wordt met nemen van verbeterstappen tot de invoering van het 7e MAP5, in de tussentijd – bij de herziening van de Richtlijn prioritaire stoffen – nanozilver reeds in de geplande toezichtlijst op te nemen?

Ongeacht wat hierover gaat worden opgenomen in het 7e MAP zijn verbeterstappen nodig voordat het 7e MAP in werking zal treden. In de onder 9. genoemde voortgangsbrief zal ik u binnenkort verder informeren over mijn inzet om snellere actie te stimuleren

Vraag 1

In hoeverre acht u het waarschijnlijk dat de maatregel om programma's voor boven de zestien jaar niet voor 22.00 uur te tonen bij «Uitzending gemist» effectief is in het beïnvloeden van het kijkgedrag van jongeren, gelet op het feit dat andere diensten op internet, zoals YouTube en de commerciële omroepen, zonder dergelijk tijdslot functioneren?

Ik vind het van groot belang dat minderjarigen worden beschermd tegen audiovisueel beeldmateriaal dat mogelijk schadelijk voor hen is. Dit is een gedeelde taak die ligt bij de overheid, de mediapartijen en bij de ouders zelf. De overheid geeft invulling aan haar aandeel in deze taak door dit in de Mediawet vast te leggen. Voor de publieke omroep heeft de wetgever ervoor gekozen om in de Mediawet (art. 4.6) deze beschermingstaak niet alleen van toepassing te laten zijn op zijn programma-aanbod op televisie maar eveneens op de uitzendingen op internet. Ik realiseer me dat dit geen waterdicht systeem oplevert. De reden om deze extra maatregel alleen op de publieke omroep van toepassing te laten zijn is dat dit past bij de taak en de voortrekkersrol die de publieke omroep heeft. Ik teken daarbij aan dat het momenteel slechts gaat om twee programma’s die nu als gevolg van deze maatregel vanaf 22.00 uur op Uitzending Gemist bekeken kunnen worden. Ouders van jonge kinderen wordt op deze manier een veilige haven geboden op het internetplatform van de publieke omroep. Overigens wijs ik erop dat de programma’s van de commerciële omroepen met een 16 jaar classificatie doorgaans buitenlandse films en series betreffen, welke – i.v.m. de auteursrechtelijke bescherming – niet gratis op hun internetplatform terug te zien zijn.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het feit dat deze maatregel de toegang tot programma’s voor boven de zestien jaar ook ernstig beperkt voor personen ouder dan zestien?

Ik realiseer mij dat deze maatregel ook personen boven de 16 jaar raakt. Echter, ook voor televisie geldt dat programma’s met een 16 jaar classificatie pas na 22.00 uur te zien zijn. Daarnaast wil ik erop wijzen dat er bewust voor gekozen is om de maatregel alleen toe te passen op de programma’s met een 16 jaar classificatie. Zo wordt onverhoedse confrontatie door minderjarigen met in ieder geval de meest mogelijk schadelijke programma’s op het publieke internetplatform zo veel mogelijk vermeden en is getracht om de overige kijkers zo min mogelijk «te treffen».

Vraag 3

Bent u bereid met de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) in overleg te treden over meer gerichte vormen ter uitvoering van de minimumleeftijdseisen, zoals een open familieslot of leeftijdsverificatie?

Deze maatregel is in goed overleg met de NPO tot stand gekomen. Hiermee wordt zoveel mogelijk de Mediawet nageleefd. In dit overleg heb ik de NPO te kennen gegeven dat een open familieslot niet de voorkeur verdient omdat hiermee de beschermingstaak volledig en alleen bij de ouders wordt neergelegd. Het beschermen van minderjarigen tegen mogelijk schadelijk beeldmateriaal is mijn inziens een gedeelde verantwoordelijkheid, ongeacht het platform.
De koppeling van programma-aanbod op het internet aan een tijdslot zie ik niet als een ultieme oplossing om minderjarigen tegen mogelijk schadelijk beeldmateriaal te beschermen. Een adequatere technische oplossing in de vorm van een leeftijdsverificatie-systeem dat minimaal hetzelfde beschermingsniveau heeft van een tijdslot heeft ook mijn voorkeur. Een dergelijk systeem is echter vooralsnog niet voorhanden. Daarom is met de NPO afgesproken om tot die tijd voor het tijdslot te kiezen. Het spreekt voor zich dat wanneer er een adequatere technische oplossing komt, het de NPO vrijstaat om hiervoor alsnog te kiezen.
Overigens, het beschermen van minderjarigen tegen mogelijk schadelijke content alléén volstaat niet langer tegenwoordig. Minstens zo belangrijk is dat minderjarigen de benodigde vaardigheden aanleren om ook zichzelf te kunnen beschermen en hen bewust te maken van wat ze online doen. Daarom zet ik ook in op het bevorderen van mediawijsheid. Ook daarbij wordt de NPO betrokken.
Kortom: met mijn beleid probeer ik zoveel mogelijk te beschermen waar nodig en weerbaar te maken waar mogelijk.

Vraag 1

Kent u het bericht: «Coke-advocaat vrij door tijdgebrek»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de rechtbank in Rotterdam wegens tijdgebrek de voorlopige hechtenis schorst van enkele verdachten in een drugsonderzoek omdat het proces pas in het najaar kan plaatsvinden?

De rechtbank heeft in deze zaak om twee redenen beslist om de voorlopige hechtenis onder voorwaarden te schorsen. Ten eerste omdat er sprake was van een ongebruikelijke lange duur van de voorlopige hechtenis en ten tweede omdat er nog geen zicht was op een concrete datum voor de aanvang van de inhoudelijke behandeling van de zaak.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het niet is uit te leggen aan de samenleving dat, ondanks dat het Openbaar Ministerie het onderzoek heeft afgerond, de verdachten hun proces in vrijheid mogen afwachten omdat de rechtbank pas eind oktober tijd en een locatie voor dat proces heeft? Zo nee, waarom niet?

In verband met de rechterlijke onafhankelijkheid past mij terughoudendheid bij het geven van een oordeel over een dergelijke beslissing in een individuele strafzaak. Dit geldt in het bijzonder nu de zaak nog onder de rechter is en daarover nog niet tot in hoogste instantie is beslist.

Vraag 4

Deelt u de mening dat verdachten niet voor niets in voorlopige hechtenis worden genomen, dat het hier gaat om een delict waar een gevangenisstraf van vier jaar of meer op staat, er sprake is van vluchtgevaar of van een gewichtige reden van maatschappelijke veiligheid welke de onverwijlde vrijheidsbeneming vordert en dat deze verdachten dus absoluut niet (zeker niet om deze reden) vrij mogen komen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Hoe gaat u bewerkstelligen dat per direct een locatie wordt gevonden en tijd wordt gemaakt om het proces eerder te kunnen laten plaatsvinden zodat de verdachten achter slot en grendel kunnen blijven?

Gezien het feit dat de verdachten inmiddels in vrijheid zijn gesteld, is deze vraag niet meer aan de orde.

Vraag 6

Is het niet mogelijk om het proces in een weekend te plannen of in de avonduren? Zo nee, waarom niet? Bent u bereid dit alsnog mogelijk te maken?

Er wordt door gerechten geëxperimenteerd met avondopenstelling. Onlangs heeft een dergelijke proef bij de rechtbank ’s-Hertogenbosch plaatsgevonden. Een dergelijke openstelling heeft de nodige gevolgen, bijvoorbeeld voor advocaten, en er dient dan ook voldoende draagvlak te zijn bij alle betrokkenen. Voor de zaak die hier aan de orde is, die een groot aantal zittingsdagen in beslag zal nemen, zou een ruimere openstelling overigens maar in beperkte mate soelaas kunnen bieden.

Vraag 7

Komt het vaker voor dat zittingen door gebrek aan tijd en locatie dusdanig laat plaatsvinden dat de voorlopige hechtenis wordt geschorst? Zo ja, hoe vaak en bij welke arrondissementen? Welke maatregelen gaat u nemen om structurele capaciteitsproblemen te verhelpen?

Schorsingen van de voorlopige hechtenis komen vaker voor. Bij de afweging tot een dergelijke beslissing spelen onder meer de ernst van de verdenking, het belang van het onderzoek, eventueel vluchtgevaar, de persoonlijke belangen van de verdachte en de duur van de voorlopige hechtenis een rol. Beschikbaarheid van zittingsruimte is eveneens een factor die in de afweging betrokken wordt. Aangezien er meerdere factoren van verschillende aard een rol spelen, kan niet worden vastgesteld in hoe veel gevallen de zittingscapaciteit doorslaggevend is geweest.
De Rechtspraak neemt deel aan diverse programma’s en projecten die onder de gemeenschappelijke noemer Versterking Prestaties Strafrecht keten (mede) gericht zijn op het verkorten van de doorlooptijden in strafprocessen. Voorbeelden hiervan zijn het programma herontwerp keten strafrechtelijke handhaving en het programma ZSM. Kortere doorlooptijden leiden tot een efficiënter gebruik van zittingscapaciteit. Naast deze programma’s werken Rechtspraak en Openbaar Ministerie ook aan betere zittingsplanning.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de berichten over honderdprocentscontroles op Schiphol?1 2

Ja.

Vraag 2

Klopt het bericht dat de advocaat- generaal bij de Hoge Raad van oordeel is dat er geen wettelijke bevoegdheid bestaat om reizigers op Schiphol zonder verdere aanleiding vragen te stellen?

Nee. De advocaat-generaal is van oordeel dat het weigeren om mee te werken aan het verstrekken van inlichtingen, niet strafbaar is op grond van artikel 184 Wetboek van het Strafrecht. Daartoe heeft hij – in lijn met recente jurisprudentie – overwogen dat artikel 14 van het Communautair Douanewetboek (CDW) wel een plicht inhoudt tot het verstrekken van bescheiden en inlichtingen aan de douaneautoriteiten voor personen die betrokken zijn bij transacties verricht in het kader van het goederenverkeer, maar niet voorziet in de mogelijkheid een bevel te geven of een vordering te doen.
Een weigering om medewerking te verlenen is overigens wel strafbaar op grond van artikel 10:6 van de Algemene Douanewet. Er is in dit artikel dus wel sprake van een wettelijk opgelegde verplichting, waaraan bij niet nakoming ook een strafrechtelijke sanctie is verbonden.

Vraag 3

Kan dit betekenen dat de honderdprocentscontrole moet worden gestaakt?

Nee. De advocaat-generaal heeft zich niet uitgelaten over de vraag of inlichtingen mogen worden gevorderd indien nog niet duidelijk is of sprake is van in- of uitvoer van goederen als bedoeld in de Douanewetgeving. Of de Hoge Raad zich daarover zal uitlaten, zal moeten blijken uit het arrest, dat verwacht wordt op 19 juni 2012. Overigens bestaan de honderprocentscontroles uit meer activiteiten dan het stellen van vragen en worden ook andere controlemiddelen en -bevoegdheden ingezet.

Vraag 4

Herinnert u zich uw antwoorden tijdens het mondelinge vragenuur van 7 december 2010 waarin u aangeeft dat het arrest niets betekent voor de rechtmatigheid van de honderdprocentscontroles en dat deze gewoon door gaan? Staat u daar nog steeds achter?

Ja. Zie het antwoord op vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de mening dat, aangezien er nog wekelijks vele bolletjesslikkers en drugshandelaren uit de Caraïben worden opgepakt op Schiphol, de honderdprocentscontrole gewoon noodzakelijk is en moet blijven?

Ja.

Vraag 1

U geeft in antwoorden op eerdere vragen aan dat de vermogensverhoging van Lopik «in de zomer van 2012» en «zo snel als technisch mogelijk» zal plaatsvinden, maar waar hangt dit precies vanaf, waar is het wachten op?1

Het vermogen van de zenders op Lopik is per 11 april 2012 teruggebracht naar het vermogen van voor de brand van 15 juli 2011. Daarmee is het bereik ook weer op het niveau van voor de brand.

Vraag 2

Wordt het publiek geïnformeerd als de vermogensverhoging van Lopik is afgerond? Zo ja, hoe? Wordt er dan ook meteen een oproep gedaan aan de radioluisteraars om hun feedback te geven op basis van de nieuwe situatie?

Het publiek is via diverse media (waaronder internetsites) geïnformeerd over het herstel van het oorspronkelijke vermogen en daarmee het herstel van het oorspronkelijke bereik.
Door Agentschap Telecom wordt geen feedback aan de radioluisteraar gevraagd. Agentschap Telecom vertrouwt er op dat omroepen zelf de ontvangst bij de luisteraars in de gaten houden. Overigens zijn er ook geen nieuwe klachten ontvangen.

Vraag 3

Gaat er in de praktijk daadwerkelijk getoetst worden of de vermogensverhoging tot de gewenste verbetering heeft geleid of dat er wellicht aanvullende maatregelen nodig zijn, bij voorbeeld door gebruik te maken van steunzenders in Noord-Holland? In Alkmaar is 104.7 FM al jaren beschikbaar, maar wordt niet gebruikt, waarom niet?

Rond de zendmast Lopik speelt een aantal zaken die los van elkaar staan. Op de eerste plaats is dat de tijdelijke vermogensverlaging van een aantal radiozenders, waaronder ook Radio 1 tot en met Radio 4, te Lopik als gevolg van de brand in de mast van Lopik op 15 juli 2011. Die is inmiddels weer hersteld (zie het antwoord op Vraag 1).
Daarnaast spelen de ontvangstproblemen in Noord-Holland en de vermogensverhogingen voor de zenders van Radio 1, Radio 2, Radio 3 en Radio 4 te Lopik van voor de brand. Om deze ontvangstproblemen op te lossen heb ik een vermogensverhoging toegestaan aan de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) voor Radio 1, Radio 2 en Radio 3. Het is aan de NPO om de vermogensverhoging ook daadwerkelijk door te voeren. De NPO is voornemens de vermogensverhoging nu door te zetten in de richting van Noord-Holland.
Een verdere vermogensverhoging voor Radio 4 is niet mogelijk omdat deze te veel storing veroorzaakt op Belgische frequentierechten. Mijn coördinatieverzoek ter zake is afgewezen door de Belgische Administratie.
De steunzender Alkmaar 104,7 MHz wordt op dit moment niet voor Radio 4 ingezet omdat deze steunzender geen afdoende oplossing is voor de ontvangstproblemen van Radio 4 in Noord-Holland.

Vraag 4

Als de vermogensverhoging voor Radio 4 op problemen stuit, waarom wordt er dan niet nagedacht over alternatieve oplossingen (zoals het gebruik van steunzenders)?

Er zijn op dit moment geen goede alternatieven voorhanden die een afdoende oplossing voor de ontvangstproblematiek van Radio 4 bieden. Ik blijf natuurlijk wel nadenken om tot een oplossing te komen. Overigens is daarbij de verwachting dat met de uitrol van digitale radio de ontvangstmogelijkheden van radio via de ether in Nederland verder worden verbeterd.

Vraag 5

Welke maatregelen worden er genomen ten aanzien van de verbetering van de ontvangst van een andere publieke zender, RTV Noord-Holland, de officiële calamiteitenzender (ook wel rampenzender genoemd) voor de provincie Noord-Holland?

Agentschap Telecom heeft sinds 2010 in overleg met de koepelorganisatie van de regionale publieke omroepen ROOS naar oplossingen gezocht voor bestaande ontvangstklachten. In het overleg tussen Agentschap Telecom, de ROOS en vertegenwoordigers van regionale publieke omroepen op 24 november 2011 zijn alle nog openstaande ontvangstklachten van de regionale publieke omroepen besproken. De regionale publieke omroep RTV Noord-Holland heeft tijdens dit overleg geen melding gemaakt van ontvangstproblemen.

Vraag 6

Welke maatregelen worden er in het licht van het bovenstaande genomen om de ontvangst in de regio Nijmegen te verbeteren?

Geen. Het vermogen van alle zenders op Lopik is per 11 april 2012 verhoogd tot het vermogen van voor de brand. Daarmee is het bereik ook weer op het niveau van voor de brand.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het jaarverslag van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI)?1 Herinnert u zich nog uw antwoorden op eerdere vragen over afname van DNA-materiaal bij jeugdigen?2

Ja.

Vraag 2

Herinnert u zich uw toezegging dat u zal onderzoeken of, als gevolg van de wet DNA-onderzoek, vaker DNA wordt afgenomen bij minderjarigen dan bij meerderjarigen omdat minderjarigen vaker een (pedagogische) taakstraf krijgen?

Ja.

Vraag 3

Is het onderzoek af en bent u bereid dit onderzoek, met uw commentaar, naar de Kamer te sturen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u het op korte termijn naar de Kamer sturen?

De besluitvorming ten aanzien van het onderzoek is nog niet afgerond. De Tweede Kamer zal hierover voor het zomerreces nader geïnformeerd worden.

Vraag 4

Als u nog steeds met het onderzoek bezig bent, wanneer verwacht u dat het afgerond is? Wanneer kan de Kamer de uitkomst van het onderzoek en uw commentaar daarop verwachten?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Heeft u kennisgenomen van het jaarverslag van het NFI, waaruit blijkt dat het aantal minderjarigen in de DNA-databank is toegenomen met 2 513 personen? Wat is uw oordeel hierover?

Ja.
De toename met 2 513 minderjarigen laat zien, dat het percentage minderjarigen van wie het profiel is opgenomen in de DNA-databank stabiel is, namelijk rond de 13% van het totaal aantal DNA-profielen. De toename van het aantal minderjarigen in de DNA databank sluit aan bij de groei van de DNA-databank als geheel. Die groei van de DNA-databank is in het jaar 2011 vooral veroorzaakt, doordat op 1 mei 2010 de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden in werking is getreden ten aanzien van alle personen die veroordeeld zijn voor een misdrijf waarvoor voorlopige hechtenis mogelijk is en onder de reikwijdte van die wet vallen en niet langer beperkt is tot de personen die veroordeeld zijn voor de ernstige gewelds- en zedenmisdrijven.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Gehandicaptenzorg is nog te «wit»»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het beschamend is dat allochtonen weigeren te integreren en vervolgens cultureel bepaalde eisen stellen aan de gehandicaptenzorg? Zo nee, waarom niet?

Mensen mogen een voorkeur hebben voor een zorginstelling met een bepaalde culturele achtergrond. Eenieder die in een Nederlandse zorginstelling verblijft, heeft recht op verzorging die zo goed mogelijk rekening houdt met zijn of haar voorkeuren, waaronder culturele achtergrond. Daarom zijn er in Nederland van oudsher instellingen of afdelingen daarbinnen die zich richten op de religieuze en/of culturele achtergrond van de bewoners.

Vraag 3

Deelt u de mening dat er in Nederlandse zorginstellingen geen enkele ruimte is voor de bereiding van halal voedsel? Kunnen gehandicapte Nederlandse kinderen straks nog gewoon een tosti eten?

Die mening deel ik niet. In Nederlandse zorginstellingen wordt rekening gehouden met de eetwensen van de bewoners.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «Weer meer comazuipers in 2011»?1

Er is helaas al een paar jaar een stijgende lijn in het aantal jongeren dat met alcoholvergiftiging in het ziekenhuis belandt. Ook in 2011 is er weer een stijging. Tegelijkertijd laat onderzoek zien dat kinderen minder vroeg beginnen met drinken en onder de 16 gemiddeld minder drinken dan voorheen. Mijn beleid is gericht op het voortzetten van deze positieve trend en tegelijkertijd de stijging van het aantal jongeren dat met een alcoholvergiftiging op de poliklinieken belandt om te zetten in een daling. Mijn beleid bestaat uit het veel strikter handhaven van de wet- en regelgeving en het aanscherpen van de Drank- en Horecawet. Deze is op 22 mei jl. door de Eerste Kamer aangenomen. Alcoholpoliklinieken behandelen de meest extreme alcoholproblemen bij jongeren. VWS is vanaf het begin betrokken geweest bij de opzet van deze poliklinieken. Ik neem daarnaast maatregelen waarmee het brede probleem van jongeren en alcoholgebruik wordt aangepakt. Zo bevat de Drank- en Horecawet verschillende maatregelen om alcoholgebruik door jongeren tegen te gaan. Ook zijn er effectieve voorlichtingsprogramma’s over middelengebruik, van de bovenbouw van de basisschool tot en met het MBO. Ouders worden daarbij betrokken. Op school zijn er ook de Zorg advies teams die tijdig signaleren en waar kinderen en leraren terecht kunnen met gezondheidsvragen. Ook buiten school is er voorlichting voor jongeren en informatie en ondersteuning voor hun ouders, bijvoorbeeld via de alcohol en drugsinfolijn, via www.watdrinkjij.nl en www.hoepakjijdataan.nl voor ouders.
Voor de zorg en de jeugdgezondheidszorg is een protocol ontwikkeld voor signalering, screening en kortdurende interventie van risicovol alcoholgebruik door jongeren.
Ik heb in mijn begroting voor 2012 € 1 mln. extra uitgetrokken voor jeugd, bestemd voor preventie op scholen en sterkere inzet van social media. Ik werk hierbij samen met de leefstijl instituten, zoals het Trimbos-instituut. Voor de jaren 2013 en 2014 heb ik € 2,5 mln. per jaar voor deze intensivering gereserveerd.

Vraag 2

Wat is uw verklaring voor de stijging van jongeren die met een acute alcoholvergiftiging in het ziekenhuis belanden? Wilt u uw antwoord toelichten?

Enerzijds neemt het aantal jongeren dat alcohol drinkt af en neemt de leeftijd toe. Tegelijkertijd stijgt het aantal extreme gevallen ook. Op basis van de huidige registraties zijn echter geen harde conclusies te trekken: niet overal wordt goed geregistreerd en ziekenhuizen zien niet alle gevallen van alcoholvergiftiging.

Vraag 3

Kunt u aangeven hoe het staat met de landelijke uitrol van het aantal alcoholpoli’s in Nederland? Hoeveel alcoholpoli’s zijn er inmiddels, en hoeveel komen er nog? Wilt u uw antwoord toelichten?

In 2012 zal volgens de planning een polikliniek voor jeugd en alcohol in Zeeland, Limburg, Drenthe, Friesland, Noord-Brabant, Noord-Holland en Zuid-Holland te vinden zijn. De participerende ziekenhuizen liggen in regio's die actief zijn op het gebied van preventie van alcoholmisbruik bij jongeren waardoor een goede samenwerking tot stand kan worden gebracht tussen de verschillende organisaties. De pilot loopt tot en met 2013 en ook volgend jaar zal er nog een aantal poliklinieken bij komen. De geboden zorg is verzekerde zorg. Hoeveel poliklinieken jeugd en alcohol er uiteindelijk zullen zijn, wordt vooral bepaald door de ontwikkeling van het aantal alcoholintoxicaties onder jongeren, de regionale spreiding daarvan en de bereidheid van ziekenhuizen om de nazorg te organiseren.

Vraag 4

Wat is uw reactie over de jonge leeftijd waarop jongeren een acute alcoholvergiftiging oplopen? Wilt u uw antwoord toelichten?

Ik vind dat zorgelijk en aanleiding om met alle betrokkenen te zoeken naar maatregelen om dit tegen te gaan. Vandaar dat ik op 11 april j.l. een ronde tafelgesprek heb gevoerd met verschillende betrokken partijen (o.a. gemeenten, politie, GGD, ambulancedienst, verslavingszorg en betrokken bedrijfsleven) om samen te kijken welke stappen snel en welke stappen op de middellange termijn nodig zijn. Deze ronde tafel was bedoeld als een aftrap. Voor de zomer krijgt u van mij voorstellen om extra stappen te zetten in het tegengaan van deze vreselijke trend.

Vraag 5

Wat is uw reactie over de verschillen van alcoholvergiftiging in provincies, en bent u bereid dit te onderzoeken? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid de Kamer hierover te informeren?

Volgens de betrokken artsen, komt dit verschil zeer waarschijnlijk door gebrekkige registratie in sommige regio’s. De registratie is een onderdeel van de pilot poliklinieken jeugd en alcohol en moet de komende tijd verbeteren.

Vraag 6

Is u bekend wat de verklaring ervoor is dat de gemiddelde duur van de coma door middel van acute alcoholvergiftiging langer duurt dan voorheen? Wilt u uw antwoord toelichten?

De opgenomen kinderen bleken in 2011 gemiddeld een licht hoger alcoholpromillage te hebben dan in 2010. Er zijn dus niet alleen meer jongeren met een alcoholcoma geweest, die betrokken jongeren hebben gemiddeld ook iets meer gedronken dan het jaar ervoor.

Vraag 7

Wat is uw reactie op de uitspraak van de heer Van der Lely, dat het wachten is op de eerste dode?

Ik kan me zijn zorgen goed voorstellen. Als minister probeer ik het probleem van alcoholmisbruik aan te pakken. Primair ligt de verantwoordelijkheid hiervoor overigens bij de jongere en vooral bij de ouders. Ik wil hen hiervan bewust maken via de eerdergenoemde projecten en informatievoorziening.

Vraag 8

Welke aanvullende maatregelen gaat u nemen om de toename van comazuipers zo ver mogelijk terug te dringen? Wilt u uw antwoord toelichten?

Zie het antwoord op vraag 1 en 4.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Docent krijgt betaald per scriptie»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat stukloon in het hoger onderwijs kan leiden tot uitholling van de diplomakwaliteit? Zo nee, waarom niet?

Dat het inkomen van docenten deels afhankelijk is van het aantal afgestudeerden kan risico’s opleveren voor de diplomakwaliteit, als de kwaliteitswaarborgen niet zijn geregeld. Die waarborgen houden in, dat:
Verder moeten de vereisten wat betreft afstuderen helder zijn geformuleerd en gekoppeld zijn aan een eenduidige beoordelingssystematiek. Tot slot geldt, dat de instelling helder beleid moet formuleren op het punt van taakverdeling tussen externe beoordelaars en docentbegeleiders en dat geen sprake mag zijn van begeleiding door louter personen die niet rechtstreeks aan de opleiding zijn verbonden en dat het «vier-ogenprincipe» bij belangrijke beoordelingsmomenten wordt gehanteerd.

Vraag 3

Deelt u de meing dat de in dit bericht geschetste praktijk absoluut onacceptabel is? Zo nee, waarom niet?

Indien het in het bericht geschetste beeld ook de daadwerkelijke praktijk is, is dat zeer ongewenst. Ik wil mij niettemin baseren op feiten. Daarom is de Inspectie van het Onderwijs in contact getreden met het College van Bestuur van de UvA. De inspectie heeft het college vragen gesteld over de aard en omvang van de inhuur en op welke wijze in dergelijke gevallen de kwaliteit wordt geborgd. Op verzoek van de inspectie zal de UvA aanvullende informatie sturen over de gang van zaken en de inspectie zal haar bevindingen in een bestuursgesprek met de instelling bespreken.

Vraag 4

Bent u bereid direct met de Universiteit van Amsterdam in contact te treden om ervoor te zorgen dat deze manier van scriptiebeoordeling niet meer voor kan komen? Zo nee, waarom niet?

Zie het antwoord op vraag 3.

Vraag 5

Bent u bereid om ook bij andere instellingen voor hoger onderwijs na te gaan of daar sprake is van stukloon en, indien dat het geval blijkt te zijn, aan die praktijk een einde te maken? Zo nee, waarom niet?

Ik zie op dit moment geen aanleiding de inspectie een dergelijk onderzoek te laten uitvoeren. Het is aannemelijk dat in het hoger onderwijs regelmatig sprake is van inhuur van externe docenten en dat betaling in die gevallen deels plaatsvindt op basis van geleverde prestaties. Het is niet vanzelfsprekend dat dit per definitie tot kwaliteitsproblemen leidt. Tegelijkertijd constateer ik wel dat het werken met (veel) externe begeleiders en externe beoordelaars zeer hoge eisen stelt aan de kwaliteit van bedrijfsprocessen binnen instellingen en aan het functioneren van de examencommissie in haar taak als bewaker van het eindniveau.
Deze aspecten komen eveneens aan de orde binnen het reguliere toezicht van de inspectie. Ik ben van mening dat met de recente en komende aanscherpingen in het beleid voldoende maatregelen in gang zijn gezet om de kwaliteit van het eindniveau beter te borgen.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «OM schat omvang pgb-fraude op 5–6 miljoen»?1

Allereerst wil ik opmerken dat ik verheugd ben dat het OM deze zaak serieus aanpakt. Verder wil ik erop wijzen dat, anders dan de titel doet vermoeden, het artikel in Skipr dat u aanhaalt, niet alleen over pgb-fraude gaat. Het gaat in deze zaak om een combinatie van mogelijke fraude met pgb´s en met zorg in natura. Ik ondersteun de handelwijze van het OM dat op grote schaal beslag heeft gelegd op de bezittingen van de verdachten om zo het zorggeld terug te kunnen krijgen waarmee vermoedelijk is gefraudeerd. U heeft mij onlangs vragen gesteld waarom fraude met pgb-budgetten niet wordt aangepakt. De actie waarover Skipr bericht en waarover een persbericht is uitgebracht door het OM, bewijst dat er wel degelijk wordt opgetreden.

Vraag 2

Welke verklaring heeft u voor het gegeven dat het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) voor € 8 miljoen aan vervalste indicatiestellingen en zorgbudgetaanvragen aan zich voorbij heeft laten gaan? Wilt u uw antwoord toelichten?2

Aangezien er sprake is van een lopend strafrechtelijk onderzoek, kan ik hierover geen mededelingen doen.

Vraag 3

Ziet u nu in dat de werkwijze die het CIZ hanteert te afstandelijk is en daardoor de kans op fraude door middel van indicatiestellingen vergroot wordt? Wilt u uw antwoord toelichten?

Mijn beleid is gericht op het vereenvoudigen van het proces van indicatiestelling AWBZ. De zorgprofessional heeft daarin een meer actieve rol gekregen. Hierdoor wordt dubbele uitvraag van al bekende gegevens voorkomen, kan het indicatiebesluit sneller worden afgegeven, weet de cliënt eerder waar hij aan toe is en kan de zorg sneller worden ingezet c.q. worden voortgezet. Hierdoor wordt tegelijkertijd de administratieve rompslomp verder terug gedrongen. Dit is een breed gedragen politieke wens, waaraan door mij invulling is gegeven door het (verder) ontwikkelen van standaardindicatieprotocollen (SIP’s), herindicatie via taakmandaat (HiT’s) en de introductie van de meldingen door zorgaanbieders voor tachtig plussers met verblijf. Er is echter geen sprake van «blind vertrouwen». Niet alleen is er sprake van steekproefsgewijze toetsing, maar is er voor de meldingen ook een monitor ontwikkeld die kan inzoomen op instellingsniveau. Daarnaast worden door het CIZ zogenaamde risicoprofielen ontwikkeld, zoals genoemd in het antwoord op vraag 4, die in een pilot zullen worden uitgetest.

Vraag 4

Herinnert u zich uw antwoorden op eerdere vragen waarin u stelt dat er gestart zou worden met een pilot met face-to-face-indicatiestellingen bij een aantal risicogroepen? Is de face-to-face-maatregel ook toegepast bij de indicatieaanvragen die de vijf verdachten hebben ingediend? Zo nee, waarom niet?3

Ja, ik herinner me mijn antwoorden op uw eerder gestelde vragen. In de programmabrief langdurige zorg van 1 juni 2011 aan de Tweede Kamer heb ik maatregelen beschreven om de pgb-fraude tegen te gaan. Een van deze maatregelen heeft betrekking op de toegang tot de zorg. In de programmabrief heb ik geschreven dat er cliëntgroepen zijn waarbij het voor het CIZ zonder direct contact niet altijd eenvoudig is om een goed onderzoek te verrichten en de aard en de omvang van de beperkingen te bepalen. In deze gevallen is persoonlijk contact met de cliënt van belang voor een juiste beoordeling van de zorgbehoefte. Op mijn verzoek heeft het CIZ daarom een aantal risicogroepen beschreven waarvoor zij als onderdeel van het indicatieonderzoek face-to-face contact wil inzetten. Deze pilot gaat na de zomer van start. Op basis van de uitkomsten van deze pilot zal bekeken worden of face-to-face contact bij deze clientgroepen in het reguliere werkproces ingezet wordt.

Vraag 5

Welke resultaten zijn geboekt met de face-to-face-maatregel? Kunt u aangegeven hoeveel zaken van fraude hiermee bestreden en/of ontdekt zijn?3

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Wat gaat er gebeuren met het geld waarmee gefraudeerd is? Bent u bereid dit weer te investeren in de zorg? Wilt u uw antwoord toelichten?

Ter ontneming van het wederrechtelijk verkregen voordeel heeft het OM beslag gelegd op de bezittingen van de verdachten. Het laatste woord daarover is uiteindelijk aan de rechter. Wanneer de rechter de ontnemingsvordering toewijst, vloeit de opbrengst terug in de staatskas.

Vraag 7

In antwoorden op eerdere vragen3 zei u dat er maatregelen zijn genomen om de pgb-regeling fraudebestendiger te maken, hoe verklaart u dan de nieuwe zaken van fraude, zoals onlangs bij SPV? Wilt u uw antwoord toelichten?

In het algemeen geldt dat maatregelen pas na enig tijdsverloop effect sorteren. Dit wil echter niet zeggen dat ik uitsluit dat aanvullende maatregelen nodig kunnen zijn om het fraudeprobleem verder tegen te gaan.

Vraag 8

Deelt u de mening dat de gekozen maatregelen ter bestrijding van fraude in de zorg niet toereikend is? Zo ja, welke aanvullende maatregelen gaat u stellen om de fraude in de zorg aan te pakken? Zo nee, waarom niet?

Gelukkig handelt het grootste deel van de zorgaanbieders integer en doen zij naar eer en geweten hun werk. Desalniettemin zal er helaas altijd fraude zijn, reden waarom er geen sprake kan zijn van «blind vertrouwen». Ik verwijs verder kortheidshalve naar mijn antwoord op de vragen 4 en 5.

Vraag 9

Zijn er ook fraudeonderzoeken naar verkeerd gebruik van zorggeld in de «naturazorg»? Zo neen, krijgt u daar nooit meldingen van? Zo ja, bent u bereid de Kamer hierover te informeren?

De zaak waar het door u aangehaalde artikel in Skipr en het persbericht op Rijksoverheid.nl naar verwijst, gaat zowel over fraude met pgb als met natura zorg. Er vinden inderdaad ook fraudeonderzoeken in de AWBZ zorg in natura plaats, evenals in de zorg die vergoed wordt uit de Zorgverzekeringswet. Over lopende strafrechtelijke onderzoeken kan ik uw Kamer niet informeren.

Vraag 10

Met hoeveel andere fraudezaken zijn het Functioneel Parket, het Bureau Ontnemingwetgeving OM, de FIOD en de Inspectie SZW bezig en bent u bereid de Kamer te informeren over de ontwikkeling van deze fraudezaken?

De vervolging van fraude in de zorg is opgedragen aan het Functioneel Parket, voor zover de opsporing door de bijzondere opsporingsdiensten geschiedt, en aan de overige OM-onderdelen, voor zover de onderzoeken door de politie worden uitgevoerd.
Het Functioneel Parket heeft meerdere zaken met betrekking tot fraude in de zorg in behandeling. Die zaken bevinden zich in verschillende stadia, van signaal tot lopende vervolging. Door de inrichting van het primair processysteem van het Openbaar Ministerie, kan een exact aantal niet worden gegeven. Overigens wijs ik u hierbij ook op de beantwoording van eerdere Kamervragen (2012Z01802) van 20 maart jl. van uw hand over dit onderwerp, met name op mijn antwoord op vraag 9.

Vraag 1

Kent u het bericht «Israël legaliseert drie buitenposten op Westelijke Jordaanoever»?1

Ja. Naar aanleiding van dit besluit heb ik op 25 april 2012 de volgende verklaring uitgegeven:
Minister Rosenthal (Buitenlandse Zaken) is bezorgd over het Israëlische besluit drie tot dusverre illegale nederzettingen te legaliseren. «Het besluit van het Israëlische kabinet is contraproductief voor het vredesproces in het Midden-Oosten», aldus Rosenthal. «Israël heeft verplichtingen het vredesproces na te leven. Verdere uitbreiding of legaliseren van nederzettingen, in aantal of oppervlak, past daar niet in.»
Nederland roept zowel Israël als de Palestijnse Autoriteit op geen eenzijdige stappen te nemen die uitzicht op rechtstreekse onderhandelingen bemoeilijken. Hier spreekt Nederland beide partijen op aan.

Vraag 2

Hoe verhoudt het besluit om de drie buitenposten te legaliseren en zo om te zetten in formele nederzettingen zich tot internationale afspraken en het internationaal recht? Kunt u uw antwoord toelichten?

Nederzettingen zijn illegaal onder internationaal recht en een obstakel voor vrede. Dat geldt ook voor deze drie locaties, ongeacht hun status onder Israëlisch recht.

Vraag 3

Komt deze juridische stap de facto neer op het creëren van drie nieuwe nederzettingen? Kunt u uw antwoord toelichten?

De feitelijke en juridische status van Bruchin, Rechenim en Sansana maakt voor de beoordeling van het kabinet zoals neergelegd in het antwoord op vraag 2 geen verschil.

Vraag 4

In hoeverre belemmert het legaliseren van de buitenposten de voortgang van het vredesproces tussen Israël en de Palestijnen?

Onderhavige stap reken ik tot unilaterale stappen, die niet bevorderlijk zijn voor het vredesproces.

Vraag 5

Zijn u plannen bekend dat Israël in de toekomst meer buitenposten om wil zetten in formele nederzettingen? Indien ja, om welke buitenposten gaat het?

Mij zijn geen plannen van de Israëlische regering in die richting bekend.

Vraag 6

Is het waar dat Europese diplomaten Israël kort geleden hebben gewaarschuwd voor het legaliseren van buitenposten?2 Indien ja, hebben Nederlandse diplomaten hier ook voor gewaarschuwd? Wat is er precies gecommuniceerd?

Israël is goed bekend met het standpunt van de EU en van Nederland over het nederzettingenbeleid. Europese autoriteiten – onder wie ook Nederlandse -dragen dit standpunt uit.

Vraag 7

Bent u bereid om in de contacten met uw Israëlische collega’s deze stap te veroordelen en hen aan te sporen deze stap terug te draaien? Indien neen, waarom niet? Bent u eveneens bereid in EU-verband aan te dringen op een veroordeling?

Zie antwoord op vraag 1. De Hoge Vertegenwoordiger van de EU heeft dat op 25 april gedaan.