Vraag 1

Kent u het bericht «Rise in Gaza rocket attacks»?1

Ja

Vraag 2

Onderschrijft u dat deze aanvallen tot doel hebben de vredesonderhandelingen die Israël voert te torpederen? Zo nee, waarom niet?

Uit EU-rapportage blijkt dat er in september 2010, de maand volgend op de herstart van de rechtstreekse vredesbesprekingen tussen Israël en de Palestijnse Autoriteit (PA), een toename was van de raket- en mortierbeschietingen vanuit Gaza, vergeleken met de maand daarvoor. Het is aannemelijk dat het afvuren van raketten mede ingegeven is door deze besprekingen.

Vraag 3

Deelt u de mening, dat vredesonderhandelingen kansloos zijn zolang islamitische terroristen als Hamas vrijwel ongestraft Israëlische burgerdoelen kunnen blijven beschieten? Zo nee, waarom niet?

Neen. Dergelijke beschietingen zijn uiteraard schadelijk voor het vredesproces. Dat neemt niet weg dat Israël en de Palestijnse gebieden zich hebben verbonden om door middel van onderhandelingen te komen tot een vredesregeling. De Arabische wereld heeft zich door middel van het Arabisch Vredesinitiatief bereid verklaard de uitkomst van die onderhandelingen te aanvaarden. De internationale gemeenschap steunt dit streven.

Vraag 4

Deelt u de mening, dat zolang de internationale gemeenschap geen vuist maakt tegen het fascistische Hamasbewind in Gaza, er nooit vrede in het Midden-Oosten zal kunnen bestaan? Zo neen, waarom niet?

Neen. Met Hamas wordt door Nederland niet gepraat zolang Hamas de bekende kwartetvoorwaarden niet ondubbelzinnig aanvaardt. Bestuurlijke en politieke hereniging van de Palestijnse Gebieden onder het gezag van de Palestijnse president is een noodzakelijke voorwaarde voor een duurzame vredesregeling tussen Israël en de Palestijnen. De internationale gemeenschap steunt initiatieven die daarop aansturen, in de eerste plaats via bemiddeling door Egypte. De internationale gemeenschap erkent het bewind van Hamas over Gaza geenszins.

Vraag 5

Deelt u de mening, dat Israël het volste recht heeft om – nu adequaat internationaal optreden tegen Hamas al zo lang uitblijft – de islamitische terreurbendes in de Gazastrook en hun internationale medeplichtigen zoals Internationale Humanitaire Hulporganisatie (IHH) met alle mogelijke middelen te bestrijden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke steun wilt u Israël daarbij geven?

Israël heeft het recht om binnen de grenzen van het internationaal recht de veiligheid van zijn eigen grondgebied en van zijn burgers te beschermen. Nederland steunt Israël daarin. Nederland draagt bij aan de veiligheid van Israël en de Palestijnen via zijn donorrol bij de opbouw van Palestijnse veiligheidsstructuren. Daarnaast speelt Nederland een actieve rol in het internationale debat over het tegengaan van wapensmokkel naar Gaza. Verder draagt Nederland bij aan de internationale samenwerking bij de bestrijding van terrorisme, inclusief in voorkomende gevallen plaatsing van een organisatie op de nationale of de Europese lijst van terroristische organisaties.

Vraag 1

Is het Belgisch EU-Voorzitterschap nog steeds voornemens om de toetredingsaanvraag van Servië te agenderen voor de Raad van Buitenlandse Zaken op 25 oktober, zoals u schreef in uw brief d.d. 14 september 2010 aan de Tweede Kamer?1

Ja.

Vraag 2

Zo ja, klopt het dat u niet wilt instemmen met het verzoek aan de Europese Commissie om een advies (avis) omdat nog geen sprake is van volledige medewerking van Servië aan het Joegoslavië Tribunaal?

Graag verwijs ik u naar de geannoteerde agenda voor de Raad Algemene Zaken van 25 oktober 2010. De Europese Commissie en 26 EU-lidstaten willen tijdens de RAZ een positief besluit nemen over het doorsturen van de Servische EU-lidmaatschapsaanvraag voor «avis», mede in het licht van de constructieve Servische opstelling bij de op 9 september jl. aangenomen resolutie van de Algemene Vergadering van de VN. De resolutie roept Servië en Kosovo op in dialoog te gaan teneinde de onderlinge samenwerking te verbeteren, de veiligheid en stabiliteit in de regio te bevorderen alsmede praktische oplossingen te vinden voor de inwoners van Kosovo.
Het kabinet meent dat eventuele verdere stappen in de toenadering van Servië tot de Europese Unie in het teken moeten staan van volledige samenwerking door Servië met het Joegoslavië-tribunaal. De regering zal zich bij de definitieve standpuntbepaling over het al dan niet doorzenden van de Servische lidmaatschapsaanvraag daarnaast laten leiden door de voortgang in de dialoog tussen Servië en Kosovo.

Vraag 3

Bent u ervan op de hoogte dat besluitvorming op grond van gekwalificeerde meerderheid plaatsvindt als het verzoek om een «avis» als technisch punt geagendeerd wordt, en dat besluitvorming op grond van unanimiteit plaatsvindt als het verzoek om een «avis» als politiek punt geagendeerd wordt?

Zoals Commissaris Füle ook stelde in de hoorzitting met de Vaste Kamercommissie voor Europese Zaken op 6 oktober jl., is de Europese Commissie van mening dat besluitvorming over het doorsturen van een lidmaatschapsaanvraag een procedureel/technisch vraagstuk is, waarover met enkelvoudige meerderheid van stemmen zou kunnen worden besloten. Ook de meeste lidstaten zijn deze mening toegedaan. Het EU-voorzitterschap zal uiteindelijk moeten bepalen welke besluitvormingsprocedure wordt gekozen. Dit besluit heeft het voorzitterschap nog niet genomen.
Zoals de regering ook heeft gesteld in de kabinetsappreciatie inzake het uitbreidingspakket van de Europese Commissie van 2009 (Kamerstuk 23 987, nr. 104) is het doorsturen van een lidmaatschapsaanvraag naar de Commissie, gelet op de aard van het besluit, geen formele stap in het toenaderingsproces. In dezelfde brief stelde het kabinet niettemin dat het een verzoek van de Raad aan de Commissie om een avis te schrijven wel beschouwt als een politiek besluit.
Zelfs al zou dit besluit als politiek worden bestempeld, dan nog is de besluitvormingsmodaliteit niet eenduidig. Tot dusverre zijn alle verzoeken van de Raad aan de Commissie over een «avis» met consensus in de Raad genomen. Dit is ook wat Nederland nu uitdraagt richting voorzitterschap en partners.
Maar artikel 49 van het Verdrag betreffende de Europese Unie specificeert niet dat er sprake moet zijn van unanimiteit voor het doorzenden van de lidmaatschapsaanvraag («raadplegen Commissie»). De algemene regel in het Verdrag (artikel 16, lid 3 EU) luidt dat de Raad besluit met gekwalificeerde meerderheid.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het verzoek om een «avis» niet als een technisch, maar als een politiek punt geagendeerd moet worden omdat u alleen dan een vetorecht heeft?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Is het ook de bedoeling van het Belgisch Voorzitterschap om de besluitvorming over het verzoek om een «avis» als een politiek punt te agenderen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Zo nee, wat doet u dan op dit moment om het Voorzitterschap daar wel toe te bewegen en wat gaat u nog ondernemen op dit punt?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 7

Zou u deze vragen zo spoedig mogelijk, maar in elk geval vóór het algemeen overleg over de Raad Buitenlandse Zaken (RBZ) op 13 oktober a.s. willen beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Kent u het bericht «Vrijheid van godsdienst in Indonesië zwaar onder vuur»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de berichten over de aanzwellende islamitische jihad tegen Indonesische christenen?

Ik neem met bezorgdheid kennis van de berichten over toenemende intolerantie en incidenten jegens religieuze minderheden in Indonesië, waaronder christenen en Ahmadiyah-aanhangers.

Vraag 3

Bent u nog steeds niet van mening dat de Indonesische overheid religieuze intolerantie gedoogt?2

In algemene zin ben ik die mening nog steeds toegedaan. Religieuze pluriformiteit en godsdienstvrijheid zijn in de Indonesische grondwet vastgelegd. Er bestaan kleine groeperingen die deze pluralistische grondhouding niet erkennen en hun heil zoeken in radicale oplossingen, zoals het aanvallen van gebouwen en personen van religieuze stromingen waartegen zij zich menen te moeten verzetten (zie ook de beantwoording van uw kamervragen d.d. 5 juli 2010, kamerstuk 32 431). Deze groeperingen zijn de laatste tijd actiever geworden. Het ontbreekt lokale overheden vaak nog aan de capaciteit, maar soms ook aan de wil, om hier tegen op te treden.
De Nederlandse regering volgt de mensenrechtensituatie, waaronder de situatie ten aanzien van de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging in Indonesië, op de voet, vraagt hiervoor regelmatig aandacht bij de Indonesische autoriteiten en zal dit ook in de toekomst blijven doen. Ook tijdens de EU-Indonesië mensenrechtendialoog van 29 juni 2010 is deze kwestie opgebracht bij de Indonesische autoriteiten.
In algemene zin geldt dat Nederland in diverse internationale fora opkomt voor de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging en de bescherming van (religieuze) minderheden. Zo heeft Nederland actief bijgedragen aan de EU resolutie inzake de bestrijding van religieuze intolerantie, die thans in de derde commissie van de VN wordt uitonderhandeld. Mede op Nederlands initiatief wordt hierin expliciet het recht erkend van een ieder om van godsdienst te veranderen dan wel afstand te doen van de eigen religie. Verder heeft Nederland zich ingespannen voor het EU actieplan inzake bevordering van godsdienstvrijheid in derde landen. Dit plan voorziet in het consequent aan de orde stellen van de vrijheid van godsdienst in veertig landen, waar deze sterk onder druk staat. De volgende zitting van de Mensenrechtenraad is in maart 2011. Nederland zal hier zeker aandacht besteden aan godsdienstvrijheid, de positie van religieuze minderheden en indien nodig plaatsen waar deze vrijheid onder druk staat. In hoeverre hierbij specifieke gevallen ter sprake moeten worden gebracht, zal tegen die tijd worden bezien.

Vraag 4

Bent u bereid de situatie van de Indonesische christenen aan de orde te stellen in internationale organisaties zoals de Mensenrechtenraad in Genève? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Kent u het bericht «Nog steeds ernstige vormen kinderarbeid in cacaosector»?1

Ja, ook het rapport, the Fourth Annual Report, Oversight of Public and Private Initiatives to eliminate the Worst Forms of Child Labor in the Cocoa Sector in Côte D’Ivoire and Ghana van de Tulane Universiteit, is ons bekend

Vraag 2

Wat is uw reactie op de conclusie dat de cacao-industrie er niet in is geslaagd de ergste vormen van kinderarbeid uit te bannen, ondanks het bestaan van verbeterinitiatieven sinds 2001?

Kinderarbeid in Ghana en Ivoorkust komt voor een groot deel voort uit kinderhandel waarbij kinderen worden ingezet op boerderijen en plantages. Deze vorm van kinderarbeid, door het International Programme on the Elimination of Child Labor ( IPEC) gedefinieerd als worst forms of child labour (WFCL), moet worden gestopt.
Het Tulane rapport concludeert dat het gentlemen’s agreementtussen de Amerikaanse overheid en Amerikaanse bedrijven om kinderarbeid terug te dringen tot onvoldoende resultaten heeft geleid. Het rapport plaats kritische kanttekeningen bij het (magere) resultaat van de inspanningen van Amerikaanse bedrijven om WFCL terug te dringen in de cacaosector in Ivoorkust en Ghana.
Tegelijk wijzen belangrijke conclusies en aanbevelingen van het rapport in een oplossingsrichting die door de Nederlandse overheid middels het Initiatief Duurzame Handel (IDH) twee jaar geleden is ingeslagen. Het IDH wordt door het rapport in positieve zin in zijn conclusies genoemd.
In het cacaoprogramma van het IDH werken grote chocolademultinationals, cacaoverwerkers, retailers en maatschappelijke organisaties samen om de cacaosector te verduurzamen en de productie te verhogen. Dit doen zij onder meer door het voorlichten en trainen van cacaoproducenten en hun organisaties in de landen van productie, zodat ze voldoen aan duurzaamheidstandaarden van bestaande certificeringinitiatieven. De certificeerdersorganisaties Rainforest Alliance, Utz Certified en Fairtrade worden ook met naam in het rapport genoemd. Zij zijn allen partner in het IDH cacaoprogramma.
Ik zou dan ook op de conclusie van het rapport dat de industrie er nog niet in geslaagd is kinderarbeid uit te bannen, willen reageren met de opmerking dat de industrie in samenwerking met internationale en lokale NGO’s en overheden wel de goede weg is ingeslagen.
Overigens zijn de data waarop het Tulane rapport is gebaseerd van 2008 en begin 2009. Toen was het IDH programma nog maar net begonnen. Eindresultaten van het IDH cacaoprogramma, specifiek op het gebied van het terugdringen van kinderarbeid, moeten nog afgewacht worden. De conclusie uit het rapport datde cacao-industrie er niet in is geslaagd de ergste vormen van kinderarbeid uit te bannen lijkt voor wat betreft de programma’s van het IDH een te snelle en te vroegtijdige conclusie.
Tenslotte merk ik op dat de lokale overheden ook een belangrijke rol te vervullen hebben. Zowel Ghana als Ivoorkust hebben de ILO conventie 182 inzake WFCL ondertekend en geratificeerd. Zij hebben zich daarmee verplicht om mee te werken aan de eliminatie van WFCL. Beide landen hebben hun juridisch systeem de afgelopen jaren versterkt en in Ivoorkust is recentelijk een wet aangenomen dat WFCL verbiedt en het juridisch systeem versterkt op het terrein van het terugdringen van kinderhandel.

Vraag 3

Hoe kan het dat de verbeterinitiatieven maar 3% van de cacaoboeren in Ivoorkust en minder dan 14% van de cacaoboeren in Ghana bereiken?

Zoals aangeven zijn de cijfers uit het rapport gebaseerd op 2008 en begin 2009. De 3% heeft dan ook niet betrekking op de inspanningen van het IDH. De training, zoals in het IDH zijn voorzien, van naar schatting 700 000 cacaoboeren in Ivoorkust en 600 000 cacaoboeren in Ghana is nog maar net van start gegaan. In deze trainingen wordt ook aandacht geschonken aan kinderarbeid. Het kost tijd en geld om de cacaoboeren te organiseren, te trainen en de resultaten hiervan in de productie terug te zien. IDH wil het programma de aankomende jaren opschalen, omdat industrie, NGO’s en de lokale overheid de noodzaak van een gezamenlijke aanpak inzien.

Vraag 4

Is de effectiviteit en verifieerbaarheid van huidige Nederlandse en Europese initiatieven onderzocht, waaronder het Initiatief Duurzame Handel? In hoeverre worden in het Initiatief Duurzame Handel verifieerbare, transparante en afrekenbare doelen en verantwoording over deze doelen geëist?

Ja. In oktober 2009 is een Quick Scan door Triple Value uitgevoerd, waarin de eerste resultaten van een drietal programma’s (waaronder het cacaoprogramma) van IDH zijn onderzocht. Het Triple Value rapport stelt dat verder opbouwen van de organisatiegraad van de boeren en het implementeren van productiemethoden nodig is om de cacaoketen te verduurzamen. Ook door marktspelers geïnitieerde certificering als vehikel om de primaire productie in de keten te verbeteren, wordt gewaardeerd, zeker door de keuze van mainstream keurmerken (Rainforest Alliance, Fairtrade, UTZ Certified). Het programma heeft in het eerste jaar al tot resultaten geleid. Er is op kleine schaal een productiviteitsstijging gerapporteerd van 25%, er zijn bijna 2000 boeren gecertificeerd met een productiecapaciteit van 4 000 ton gecertificeerde cacao, waarvan de eerste batch op 7 november 2009 de haven van Amsterdam werd binnengevoerd.
Tenslotte bewaakt de overheid de resultaten van het IDH door deze te monitoren en te evalueren op basis van een protocol waarin duidelijke en verifieerbare doelen zijn opgenomen, ook voor wat betreft de resultaten van het cacaoprogramma.

Vraag 5

Hoe kan worden voorkomen dat productiviteitsverhoging prevaleert boven internationale arbeids- en mensenrechten?

De deelnemers aan het cacaoprogramma van het IDH hebben in hun afspraken met het IDH opgenomen dat iedere vorm van kinderarbeid in de productie van cacao verboden is. De inzet is daarmee duidelijk. Het werkelijke probleem is de handhaving. Zoals het rapport stelt, is certificering op basis van mainstream duurzaamheidstandaarden een goede manier om daaraan bij te dragen en daarmee ook om productiviteitsverhoging ten koste van internationale arbeids- en mensenrechten te voorkomen.
Daarnaast is één van de aanbevelingen uit het rapport om meer samenwerking tot stand te brengen tussen ketenpartners, NGO’s en overheden. Dat is precies de weg die de Nederlandse overheid bij het verduurzamen van de cacaosector voorstaat en waar het IDH in zijn programma uitvoering aan geeft. De Nederlandse overheid ziet hierbij niet alleen een rol voor zichzelf in de vorm van cofinanciering van programma’s, maar biedt waar kan en nodig ook diplomatieke ondersteuning.
Bedrijven spelen een belangrijke rol bij het terugdringen van kinderarbeid, doordat zij met hun inkoopkracht arbeidsvoorwaarden kunnen afdwingen. De Nederlandse cacao-industrie heeft in het voorjaar van 2010 een intentieverklaring ondertekend waarin zij aangeeft wat betreft de Nederlandse consumptie van cacao te streven naar volledige duurzaamheid in 2025, inclusief goede arbeidsomstandigheden.
Tenslotte is het delen van goede voorbeelden en succesvolle methoden om kinderarbeid tegen te gaan tussen alle stakeholders een belangrijk instrument om kinderarbeid in alle agro-economische sectoren uit te bannen. Het Platform Kinderarbeid dat door de Nederlandse overheid is opgericht en waarvan het IDH het secretariaat voert, zal bijdragen aan de uitwisseling van best practicestussen publieke en private partners in verschillende sectoren en zo bijdragen aan de versnelling van het terugdringen van alle vormen van kinderarbeid in de cacaosector. Het platform is nauw gelieerd aan UN Global Compact, een sterke, wereldwijde organisatie die met haar uitgebreide en lokale netwerk en toegang tot internationale communicatiekanalen een bijdrage kan leveren aan het terugdringen en uitbannen van kinderarbeid.

Vraag 6

Bent u bereid in gesprek te gaan met betrokken bedrijven, vakbonden en non-profitorganisaties over het onderzoeksrapport van de Amerikaanse Tulane-universiteit?

De overheid is betrokken bij het Platform Kinderarbeid, neemt als toehoorder deel aan de IDH raad en faciliteert mede de chocoladewerkgroep die is opgericht om de eerder genoemde intentieverklaring voor duurzame cacao uit te voeren. In deze en andere fora spreekt de Nederlandse overheid met alle relevante actoren in de samenleving regelmatig over duurzaamheid in het algemeen en kinderarbeid in het bijzonder. Het rapport van Tulane kan in de komende gesprekken in bovengenoemde overlegstructuren aan de orde komen.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «VS mogen bij data politie Oostenrijk» in Trouw?1

Ja.

Vraag 2

Is het juist dat de Verenigde Staten (VS) Nederland om een soortgelijke regeling (conform Oostenrijk) hebben verzocht?2 Zo ja, welke verzoeken zijn er door de VS gedaan?

Amerikaanse wetgeving, waaronder de Immigratie en Nationaliteitswetgeving en de Protect America Act 2007, schrijft voor dat de Amerikaanse regering met landen die deelnemen aan het Visa Waiver Program, of daarvoor in aanmerking willen komen, maatregelen overeenkomt om de uitwisseling van informatie met betrekking tot de veiligheid en de rechtshandhaving te versterken. Daarbij gaat het om afspraken inzake de uitwisseling van gegevens over vermiste paspoorten, de uitwisseling van gegevens met het Terrorist Screening Center en de uitwisseling van gegevens inzake ernstige misdaden.
In 2009 hebben de Verenigde Staten van Amerika (VS) en Nederland in een briefwisseling bevestigd dat zij zullen doorgaan met het rapporteren over verloren en gestolen paspoorten ten behoeve van de database «Lost and Stolen Travel Documents» van Interpol. Voor Nederland is dit in lijn met Gemeenschappelijk Standpunt 2005/69/JHA van de Raad van de Europese Unie uit 2005.
Wat betreft het verzoek tot uitwisseling van gegevens inzake ernstige misdaden verwijs ik naar de brieven van 14 juni en 13 augustus 2010 die mijn ambtsvoorganger, mede in zijn hoedanigheid van Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en mede namens de Minister van Buitenlandse Zaken, aan uw Kamer heeft gestuurd (TK, 2009–2010, 32 123 VI, nrs. 109 en 12 4).
Het Amerikaanse Terrorist Screening Center (TSC) is ondergebracht bij de FBI en beheert een databank met persoonsgegevens over veroordeelde terroristen en van terrorisme verdachte personen. De VS hebben Nederland verzocht tot afspraken te komen over de uitwisseling van gegevens met deze databank. De besprekingen met de VS hierover zijn in een verkennend stadium. Net als bij de in de genoemde brieven beschreven Prevention and Combating of Serious Crime Agreement (PCSC-overeenkomst) het geval was, zal uw Kamer nader worden geïnformeerd over dit verzoek op het moment dat de beoordeling van het Amerikaanse verzoek door de Nederlandse regering is afgerond en de eventuele onderhandelingen daarover met de VS kunnen worden gestart.

Vraag 3

Ziet u in dezen een rol voor de Europese Commissie om te interveniëren? Zo nee, waarom niet?

Nee, het gaat om gegevens uit nationale databanken die onder verantwoordelijkheid van de lidstaten vallen.

Vraag 4

Bent u (hoe dan ook) bereid dit bij de Europese Commissie aan de orde te stellen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Wat is uw mening over de zogenaamde directe toegang tot de politiedata?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Is er sprake van een volwaardige, en dus ook wederkerige, data-uitwisselingsovereenkomst tussen de VS en Oostenrijk?

Het is niet aan mij om de voorgenomen overeenkomst tussen de VS en Oostenrijk te beoordelen. Voor wat betreft de voorgenomen PCSC-overeenkomst tussen de VS en Nederland heeft Nederland het standpunt ingenomen dat sprake dient te zijn van wederkerigheid (ik verwijs naar de in het antwoord op vragen 2, 5 en 7 genoemde brieven).

Vraag 7

Acht u een soortgelijke data-uitwisselingsovereenkomst tussen de VS en Nederland noodzakelijk? Zo ja, waarom?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht van «President Indonesië stelt bezoek aan Nederland uit»?1

Ja.

Vraag 2

Is er overleg geweest tussen de president van Indonesië en de minister-president of u, voordat de Indonesische president besloot zijn bezoek aan Nederland uit te stellen?

Ja.

Vraag 3

Is het u bekend wat de precieze overwegingen zijn van het uitstellen van het staatsbezoek? Wat is uw oordeel hierover?

Premier Balkenende heeft vanmiddag een brief ontvangen van president Yudhoyono waarin deze zijn overwegingen voor uitstel van het staatsbezoek uiteenzet. De president noemt als reden voor zijn besluit het kort geding in Den Haag waarin zijn arrestatie wordt geëist. De president geeft in zijn brief aan dat deze ontwikkeling niet bijdraagt aan de gezamenlijke inspanning van Nederland en Indonesië om de relatie te verbeteren. In dit licht is besloten om het bezoek uit te stellen. Ik betreur dit besluit, maar vertrouw op voortzetting van de uitstekende en vriendschappelijke wederzijdse betrekkingen tussen Nederland en Indonesie.

Vraag 4

Bent u bereid om er alles aan te doen om het staatsbezoek alsnog doorgang te laten vinden?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Kunt u deze vragen nog heden beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel in NRC-H waarin de directeur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) zegt dat de Nederlandse ambassade in Tel Aviv direct contact met de VNG heeft opgenomen om te waarschuwen over de samenstelling van de missie («pikant») van Israëlische burgemeesters?1

Ja.

Vraag 2

In hoeverre is de uitspraak van de directeur van de VNG in overeenstemming met uw antwoord op eerdere Kamervragen, waarin u stelt dat uw ministerie contact heeft opgenomen met de VNG? Heeft uw ministerie «desgevraagd» de VNG geïnformeerd «dat vertegenwoordigers van de Rijksoverheid in het algemeen geen contacten onderhouden met de lokale overheden in de nederzettingen», of is het initiatief van uw ministerie dan wel van de ambassade in Tel Aviv uitgegaan, zoals de directeur stelt?

Ik laat de uitspraak van de directeur van de VNG voor zijn rekening. Het departement heeft contact opgenomen met de VNG en in het daaropvolgende gesprek heeft het departement de VNG geïnformeerd over de beleidslijnen die de Rijksoverheid hanteert.

Vraag 3

Vindt u in het algemeen dat Nederlandse ambassades in het buitenland in staat moeten zijn politieke standpunten aan personen in Nederland over te brengen?

Nederlandse ambassades hebben mede de taak regeringsstandpunten uit te dragen en informatie over regeringsbeleid te verschaffen.

Vraag 4

Houdt uw constatering dat de Israëlische nederzettingen illegaal zijn in dat contacten tussen Nederlandse personen, organisaties en overheden met inwoners van die nederzettingen ook illegaal zijn? Zo ja, op welke (volken)rechtelijke grondslag berust dit?

Deze contacten zijn niet illegaal. Het staat en stond de VNG vrij zelf te beslissen contacten als de beoogde al dan niet te hebben. Zie ook het antwoord op vraag 5 en 6.

Vraag 5

Is het door u gememoreerde advies van het Internationaal Gerechtshof van 9 juli 2004, over de Israëlische veiligheidsbarrière, bindend voor de internationaalrechtelijke status van de nederzettingen? Is het geen noodzaak dat zo’n advies moet worden bekrachtigd door de Veiligheidsraad wil het internationaalrechtelijke consequenties hebben?

Het verbod op nederzettingen vloeit voort uit artikel 49 van het Vierde Verdrag van Genève uit 1949. Het Internationaal Gerechtshof heeft in het betreffende advies bevestigd dat de Israëlische nederzettingen in bezet gebied een schending van het internationaal recht vormen. Een dergelijk advies is juridisch niet-bindend, maar vormt wel een gezaghebbende uitleg van het internationaal recht. Een bekrachtiging door de Veiligheidsraad, die dit standpunt overigens deelt, is niet aan de orde.

Vraag 6

Waarop baseert u uw aanname dat regeringscontacten met autoriteiten van de nederzettingen de nederzettingen legitimeren? Hangt dat niet af van de soort contacten? Indien daar ook de niet-politieke studiereis van een gemengde groep Israëlische burgemeesters onder valt, is hier dan niet sprake van een nieuwe beleidslijn en vindt u die beleidslijn wel passen bij de demissionaire status van het kabinet en zo ja, waarom?

Contacten tussen de Rijksoverheid en vertegenwoordigers van de betreffende nederzettingen vinden in beginsel niet plaats. Voor zo ver zij wel plaatsvinden, wordt het Nederlandse standpunt uitgedragen.

Vraag 1

Kent u het artikel uit de New York Times waaruit blijkt dat de Amerikaanse regering acht Iraanse functionarissen op de zwarte lijst heeft geplaatst wegens hun rol bij het bloedig onderdrukken van de activisten die protesteerden tegen de «gestolen» verkiezingen van 12 juni 2009?1

Ja.

Vraag 2

Bent u bereid dezelfde acht personen de toegang tot Nederland te ontzeggen en de tegoeden die zij mogelijkerwijs hier aanhouden te bevriezen? Zo nee, waarom niet?

De op 29 september 2010 gepubliceerde lijst met namen van acht Iraanse functionarissen betreft een bilaterale sanctielijst van de VS. De juridische grondslag voor deze lijst vormt de Comprehensive Iran Sanctions, Accountability and Divestment Act (CISADA). In de Europese Unie en Nederland bestaat geen juridische grondslag op basis waarvan deze acht of andere Iraniërs die zich schuldig hebben gemaakt aan grove schendingen van de mensenrechten de toegang tot de EU of Nederland kan worden geweigerd en hun tegoeden kunnen worden bevroren. De regering zal zo spoedig mogelijk in contact treden met Europese partners om te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om EU-sancties tegen Iraanse mensenrechtenschenders mogelijk te maken (zie ook antwoord op vragen 4 en 5).

Vraag 3

Bent u bereid deze sancties ook toe te passen op andere Iraniërs die betrokken zijn bij grove schendingen van de mensenrechten, zoals degenen die doodstraffen uitspreken tegen Bahais, christenen, geweldloze politieke activisten, homoseksuelen en vrouwen die van overspel beschuldigd worden? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u van mening dat het nieuwe sanctiebeleid van de EU – waartoe in juli werd besloten – de mogelijkheid biedt ook in Europees verband tegoeden te bevriezen en inreisverboden af te kondigen tegen de eerder genoemde acht en overige Iraniërs die de mensenrechten op grove wijze schenden? Zo nee, waarom niet?

Het EU-sanctieregime tegen Iran, zoals laatstelijk uitgebreid met het Raadsbesluit van 26 juli jl. en de Verordening van 27 oktober jl is gericht op het Iraanse nucleaire programma. De bijbehorende lijst van personen en organisaties van wie de tegoeden bevroren zijn, is opgesteld aan de hand van informatie over de betrokkenheid van deze personen en organisaties bij de ontwikkeling van het Iraanse nucleaire programma. Deze lijst biedt dan ook geen mogelijkheid om inreisverboden af te kondigen en tegoeden te bevriezen van personen die zich schuldig hebben gemaakt aan mensenrechtenschendingen. Overigens staat één van de acht personen van de VS-lijst, Mohammad Ali Jafari (het hoofd van het Iraanse Revolutionaire Gardekorps) reeds op de EU-bevriezingslijst vanwege betrokkenheid bij het nucleaire programma. Voor hem geldt derhalve al een visumban en bevriezing van de tegoeden.
De regering deelt de zorg van de Kamer over de steeds verder verslechterende mensenrechtensituatie in Iran. In EU-verband wordt momenteel bezien met welke instrumenten het mensenrechtenbeleid van de EU jegens Iran effectiever kan worden gemaakt; hierbij zal uitdrukkelijk ook de mogelijkheid van sanctiemaatregelen tegen personen die zich schuldig hebben gemaakt aan mensenrechtenschendingen worden meegenomen. Nederland speelt een actieve rol in deze discussie en zal dat blijven doen.

Vraag 5

Bent u bereid de Europese partners aan te spreken op het afkondigen van gezamenlijke Europese sancties tegen de acht, door de VS op de zwarte lijst geplaatste personen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Deelt u de mening dat de mensenrechtensituatie in Indonesië, onder andere de Molukken, ernstig is en dat veel vreedzame (mensenrechten)activisten onterecht in de gevangenis zitten en mishandeld worden door de Indonesische autoriteiten? Zo nee, waarom niet? Maakt u zich ook ernstige zorgen over deze ontwikkelingen?

De laatste jaren is in de mensenrechtensituatie in Indonesië verbetering gekomen, mede door toedoen van de huidige regering die in toenemende mate aandacht besteed aan bescherming van mensenrechten. Indonesië heeft de afgelopen jaren ook diverse internationale verdragen op het gebied van mensenrechten geratificeerd, waaronder het internationale convenant voor politieke en civiele rechten. Tegelijkertijd blijven er punten van zorg bestaan. Nederland volgt de mensenrechtensituatie in Indonesië nauwlettend, zowel bilateraal als in EU-verband, en vraagt permanent aandacht voor de zorgpunten bij de Indonesische autoriteiten.
In uw vraag verwijst u, naar ik aanneem, naar de hoge strafmaat die is toegepast bij de veroordeling van vreedzame activisten die regionale symbolen hebben getoond, die door de Indonesische autoriteiten als separatistisch worden gekwalificeerd. Nederland heeft hierover diverse keren nadrukkelijk zijn verontrusting uitgesproken. Ook is bij herhaling met Indonesië gesproken over de behandeling van gevangenen in detentie naar aanleiding van berichten over mishandeling of het onthouden van medische zorg aan deze gevangenen.

Vraag 2

Bent u bereid tijdens het bezoek van de Indonesische president aan Nederland de mensenrechtensituatie in Indonesië, in het bijzonder op de Molukken en West Papua, ter sprake te brengen?

Zoals bekend heeft het bezoek van de president op de voorziene data geen doorgang gevonden.

Vraag 3

Bent u bereid een verslag van uw ontmoeting(en) met de president en zijn staf naar de Kamer te sturen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Bent u bekend met een bericht dat meldt dat het Amerikaanse huurlingenbedrijf Blackwater, tegenwoordig Xe, opleidingen heeft verzorgd voor de Nederlandse politie?1 Komt u daarmee terug op uw eerdere mededeling dat Nederland Blackwater nooit in dienst heeft gehad?2 Zo nee, sinds wanneer maakt u gebruik van de diensten van Blackwater/opvolger Xe of dochterbedrijven? Wat heeft u doen besluiten een contact met hen af te sluiten?

Door vijftien medewerkers van het Korps landelijke politiediensten is een technisch/tactische training gevolgd, verzorgd door het bedrijf Terrorism Research Center. Tijdens deze training werd enkel gebruik gemaakt van de faciliteiten van Blackwater in Moyock. Deze training duurde zes dagen en is gevolgd van 29 maart t/m 3 april 2009. De reden voor afsluiting van een dergelijk contract is gelegen in het feit dat het Terrorism Research Center als enige in de wereld deze opleiding/training verzorgt.

Vraag 2

Wat bedroegen de kosten van de opleiding en door welk ministerie werden of worden deze kosten gedragen? Voor welke periode geldt dit contract? Werden of worden naast de politie ook andere Nederlandse antiterreureenheden opgeleid?

In het totaal werd voor deze opleiding voor 15 medewerkers van het Korps landelijke politiediensten een bedrag van 38 929,35 Euro betaald (de prijs p.p. bedroeg 2 595,29 Euro). Onderhavige training vond plaats op basis van een eenmalig contract voor de duur van zes dagen. Het Korps Commando Troepen heeft van 10 t/m 23 februari 2005 met 60 personen getraind op het Blackwater trainingscomplex in North Carolina. Gedurende deze trainingsperiode is alleen gebruik gemaakt van faciliteiten. Trainingen zijn uitsluitend door eigen instructeurs verzorgd.

Vraag 3

Wanneer werd het contract met het Direct Action Resource Center afgesloten?3 Verving dit het eerder afgesloten contract met Blackwater? Zo ja, waarom gebeurde dit? Indien nee, waar om gaat het dan wel?

Het op 9 februari 2009 ondertekende contract voor deze opleiding werd afgesloten met het bedrijf Terrorism Research Center en diende niet ter vervanging van een eerder contract, aangezien het een eenmalige opleiding betrof.

Vraag 4

Wordt of werd er door het bewakingspersoneel van de Nederlandse ambassade in Pakistan nauw samengewerkt met Amerikaanse contractanten van Blackwater/Xe? Zo ja, zijn de op deze manier speciaal opgeleide leden van de politie of strijdkrachten ingezet, bijvoorbeeld bij het bewakingsdetachement van de ambassade? Of zijn er contractanten in dienst genomen? Zo ja, van welke onderneming?

Nee.

Vraag 5

Zijn leden van dit bewakingsdetachement op 6 oktober 2009 door de Pakistaanse politie in Islamabad gearresteerd voor verboden wapenbezit? Zo nee, van welk bewakingsdetachement waren deze arrestanten? Is er een formele klacht hierover ingediend door de Pakistaanse politie?4 Zo ja, wat was uw antwoord op de klacht? Kunt u dat toelichten?

Op 6 oktober 2009 zijn enkele leden van een beveiligingsteam van de Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten van de Koninklijke Marechaussee, werkzaam bij de Nederlandse ambassade, staande gehouden bij een controlepost van de Pakistaanse politie. Deze personen zijn niet gearresteerd en konden na een kort oponthoud hun weg vervolgen. Er is geen formele klacht ingediend door de Pakistaanse politie. De ambassadeur heeft de kwestie besproken met de Pakistaanse autoriteiten.

Vraag 6

Hebben nog meer incidenten plaatsgevonden waarbij bewakingspersoneel in dienst van de ambassade bij betrokken was? Zo ja, kunt u daarvan een overzicht geven en aangeven hoe deze zijn afgehandeld met de Pakistaanse autoriteiten?

Er zijn geen verdere incidenten geweest.

Vraag 7

Bent u op de hoogte van de grote controverse die er in Pakistan is over de aanwezigheid van deze en andere Amerikaanse huurlingenbedrijven op Pakistaans grondgebied, zoals bleek uit het debat van 7 oktober 2009 in het parlement?5 Deelt u de opvatting dat het politiek onwenselijk is deze Pakistaanse gevoeligheid te blijven voeden en daarom noodzakelijk is geen werknemers van huurlingenbedrijven in te zetten? Kunt u uw antwoord toelichten?

Pakistaanse media hebben in het verleden kritisch bericht over de aanwezigheid van gewapende buitenlandse beveiligers bij ambassades. Gezien de veiligheidssituatie ter plaatse hecht Nederland eraan voor de beveiliging van de ambassade in Islamabad gebruik te blijven maken van de Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten van de Koninklijke Marechaussee. Ook is een door de Pakistaanse autoriteiten geautoriseerd bewakingsbedrijf actief voor de beveiliging van de ambassade.
De Pakistaanse overheid is op de hoogte van de aanwezigheid van de hiervoor genoemde beveiligers.

Vraag 8

Klopt het dat de kwestie van de Nederlandse overtredingen ook aan de orde is gesteld voor een rechtbank in Lahore? Is het waar dat rechter Sharif van de Pakistaanse regering heeft geëist dat ze moest optreden tegen buitenlanders die van illegale activiteiten werden beticht? Zo ja, wat heeft Nederland de Pakistaanse regering hier op geantwoord?6

Berichtgeving over juridische stappen tegen Nederlandse beveiligers is louter uit de Pakistaanse media bekend. De Nederlandse ambassade in Islamabad heeft hierover nooit bericht ontvangen van de Pakistaanse autoriteiten.

Vraag 9

Is het waar dat een voormalig hoofd van het bewakingsdetachement van de Nederlandse ambassade, hoofd is geworden van de Pakistaanse afdeling van de American Security Company Blackwater (XE Worldwide)?7 Deelt u de mening dat dit ongepast is, gezien de bijzonder slechte reputatie van Blackwater op het gebied van mensenrechten? Zo nee, waarom niet?

Mij is niets bekend over de huidige functies van voormalige werknemers van beveiligingsteams. De Nederlandse regering is overigens niet verantwoordelijk voor de beroepskeuze van voormalig overheidspersoneel.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Wilders: toontje lager bij Indonesië»?1

Ja.

Vraag 2

Bent u bereid afstand te nemen van de bejegeningen van de heer Wilders in de richting van ambassadeur Habibie van Indonesië? Zo nee, waarom niet?

De uitspraken van de heer Wilders zoals deze in de Telegraaf zijn weergegeven komen voor rekening van de heer Wilders zelf.

Vraag 3

Welke concrete handelingen zult u verrichten om te garanderen dat de situatie tijdens het staatsbezoek van de Indonesische president niet uit de hand zal lopen, en dat de bevriende relatie tussen Nederland en Indonesië wordt gecontinueerd?

De Nederlandse en de Indonesische regering werkten nauw en in goede harmonie samen aan de voorbereidingen van dit staatsbezoek.

Vraag 4

Bent u bereid deze vragen te beantwoorden vóór de aanvang van het staatsbezoek van president Susilo Bambang Yudhoyono op 6 oktober 2010?

Ja.

Vraag 1

Deelt u de opvatting van de regering van Pakistan dat de ISAF-aanval op Pakistaans grondgebied «onacceptabel» is en een schending van het ISAF-mandaat?1 Indien nee, waarom niet?

Het mandaat van ISAF staat geen geweldgebruik buiten Afghanistan toe anders dan noodzakelijk voor zelfverdediging. Er is geen sprake van aanpassing of uitbreiding van dit mandaat. Nederland heeft na het incident van 25 september jl.in de NAVO om opheldering gevraagd. Op basis van de verkregen informatie kan vooralsnog niet de conclusie worden getrokken dat in strijd is gehandeld met het mandaat van ISAF. De NAVO heeft een intern onderzoek aangekondigd.

Vraag 2

Kunt u aangeven hoe vaak invallen vanuit Pakistan door Afghaanse opstandelingen worden uitgevoerd? Is het waar dat voor het eerst tot op Pakistaans grondgebied wordt teruggeslagen? Indien nee, hoe vaak is het eerder gebeurd en wanneer was dat?2

Vanuit de Pakistaanse Tribale Gebieden (FATA) worden gewelddadige activiteiten in Afghanistan uitgevoerd en aangestuurd, onder meer door verbanden als het Haqqani netwerk. Ik waardeer de voortdurende inspanningen van het Pakistaanse leger tegen gewelddadige extremisten zeer en acht het noodzakelijk dat de Pakistaanse autoriteiten hun inspanningen intensiveren tegen groeperingen die vanaf Pakistaans grondgebied in Afghanistan opereren. Hierbij dient het internationaal recht onverkort te worden gerespecteerd3.
Het incident op 25 september jl. betrof ISAF-luchtvaartuigen die uit zelfverdediging hebben teruggeschoten op opstandelingen die vanaf de Pakistaanse kant van de grens vuurden. Daarbij kwamen meer dan 30 opstandelingen om het leven.
Op 30 september jl. vond een tweede incident plaats. ISAF bevestigt dat twee ISAF helikopters uit zelfverdediging hebben teruggeschoten toen vanaf Pakistaans grondgebied het vuur op hen werd geopend, waarbij zij zich tijdelijk in Pakistaans luchtruim hebben begeven. Pakistan en ISAF hebben hiernaar een gezamenlijk onderzoek ingesteld. De voorlopige conclusies van 6 oktober 2010spreken over een tragische gebeurtenis die voorkomen had kunnen worden door betere coördinatie tussen ISAF en het Pakistaanse leger. Vanuit een naar later bleek douanepost vuurden Pakistaanse douanebeambten schoten af als waarschuwing voor de passerende ISAF-helikopters. De bemanning van de ISAF-helikopters beschoot vervolgens het gebouw uit zelfverdediging. Twee Pakistaanse douanebeambten zijn hierbij gedood en vier gewond geraakt. De commandant van ISAF, generaal Petraeus, heeft spijt betuigd voor het verlies van mensenlevens. Hij heeft de families gecondoleerd.
Bij geen van de incidenten waren Nederlandse eenheden betrokken.

Vraag 3

Waarom besloot de ISAF-commandant de tegenaanval tot op Pakistaans grondgebied voort te zetten? Hoeveel mensen kwamen bij de aanval om het leven? Was deze aanval niet met de Pakistaanse autoriteiten afgestemd? Indien dit wel het geval was, hoe verklaart u dan het Pakistaanse protest?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de vrees dat de oorlog in Afghanistan, die door middel van Amerikaanse bombardementen al in Pakistan wordt gevoerd, nu ook door de NAVO in Pakistan zal worden gevoerd en dat dit het draagvlak onder de Pakistaanse bevolking nog verder aantast? Indien nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Bent u bereid te pleiten om geen aanvallen op Pakistaans grondgebied uit te voeren door ISAF-troepen? Zo ja, op welke wijze? Indien nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 6

Bent u bereid een einde te bepleiten aan de Amerikaanse luchtbombardementen in Pakistan? Zo ja, op welke wijze? Indien neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Deelt u de mening dat de nettobetalingpositie van Nederland aan de Europese Unie (EU), volgens de meest recente cijfers van de Europese Commissie, zeer hoog is in verhouding tot die van andere lidstaten met een vergelijkbaar welvaartsniveau en daarom omlaag moet?1 Indien nee, waarom niet?

Nederland behoort in 2009 volgens de definitie die de Europese Commissie gebruikt tot de drie grootste nettobetalers, gemeten als percentage van het Bruto Nationaal Inkomen. België is volgens die cijfers de grootste nettobetaler (0,43%), Nederland en Denemarken dragen netto 0,36% van hun BNI af. Daarna volgen Duitsland (0,33%) en Luxemburg (0,32%). In deze cijfers is de Nederlandse korting van € 1,153 miljard in 2009 meegenomen.
Het kabinet pleit ervoor dat in de EU de sterkste lidstaten de zwaarste lasten dragen (verticale billijkheid) en dat lidstaten met relatief dezelfde welvaart hetzelfde afdragen aan de EU (horizontale billijkheid). De jaarlijkse afdrachtenkorting voor Nederland (circa € 1 miljard per jaar voor de periode 2007–2013) zorgt ervoor dat de Nederlandse nettobijdrage beter aansluit bij die van vergelijkbare lidstaten.

Vraag 2

Is het waar dat Nederland de grootste nettobetaler is indien ook de invoerrechten die Nederland afdraagt en de inkomsten die België door de aanwezigheid van EU-instellingen ontvangt, worden meegenomen?

Ja, volgens deze zogenoemde boekhoudkundige definitie is Nederland de grootste nettobetaler gemeten als percentage van het BNI. In absolute bedragen is Duitsland de grootste nettobetaler.

Vraag 3

Indien ja, deelt u de mening dat dit een reëlere berekening van de betalingspositie van lidstaten is en dat deze de basis moet zijn voor de discussie over de toekomstige EU-afdrachten? Indien ja, bent u bereid daar bij de Commissie op aan te dringen? Indien nee, waarom niet?

Vraag 4

Is het waar dat ook de Europese Commissie heeft aangegeven lidstaten zoals Nederland, met een buitensporig hoge nettobetalingpositie, te willen compenseren met een lagere bijdrage?2

Op 28 september jl. heeft commissaris Lewandowski bij de perspresentatie van de cijfers over 2009 desgevraagd aangeven dat voorkomen moet worden dat de nettoposities van Nederland en andere grote nettobetalers na 2013 verslechteren. Hij gaf daarbij aan dat er meerdere instrumenten zijn om dat te bereiken. Concrete voorstellen heeft de Commissie niet gepresenteerd. Deze worden later verwacht.

Vraag 5

Indien ja, deelt u de mening dat het onwenselijk zou zijn wanneer een lagere bijdrage van lidstaten zou worden gecompenseerd door meer «eigen inkomsten» voor de Europese Unie, zoals diverse Europese belastingen? Indien nee, waarom niet?

De invoering van een Europese belasting is voor Nederland geen optie. Het kabinet pleit voor het gebruik van het BNI-middel als enige financieringsbron voor de Europese begroting. Afdrachten enkel op basis van welvaart zijn volgens Nederland het meest rechtvaardig, transparant en eenvoudig uitvoerbaar.

Vraag 1

Kent u het bericht «Grote zorgen om vertraging referendum Zuid-Soedan»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de opvatting dat het van groot belang is dat het referendum op de geplande datum plaatsvindt, waartoe ook president Obama heeft opgeroepen?

Ja, ik heb daar zelf ook toe opgeroepen.

Vraag 3

Wat is er tijdens het spoedberaad in New York gewisseld? Wat is er ingebracht door Nederland en wat is er afgesproken? Op welke wijze kan de internationale gemeenschap, de EU en Nederland in het bijzonder, nader hulp geven bij de voorbereidingen?

Bijna alle sprekers tijdens het spoedberaad benadrukten het belang van het referendum. Nederland heeft ingebracht dat de referenda voor Zuid-Soedan en Abyei gehouden dienen te worden zoals gepland. In het communiqué dat uitgebracht is, is dit opgenomen. De vicepresident van Noord-Soedan, Taha, en de president van Zuid-Soedan, Salva Kiir, zeiden gecommitteerd te zijn aan het referendum. De EU en NL kunnen hieraan bijdragen door via diplomatieke kanalen te blijven aandringen op tijdige voorbereidingen en daar waar noodzakelijk te bemiddelen tussen de partijen. Ook ondersteunt Nederland financieel de voorbereiding van de referenda via de VN.

Vraag 4

Wat is de stand van zaken van de plannen in EU-verband voor de verschillende scenario’s voor de periode na 2011, als het Comprehensive Peace Agreement (CPA) afloopt, zoals ook door u is verwoord in uw brief van 25 mei jongstleden?2

Op 17 september organiseerde de EU een high level bijeenkomst in Brussel waarin EU-landen samen met Wereldbank en de VN spraken over de wijze waarop capaciteitsopbouw in Zuid-Soedan versterkt zou kunnen worden na 2011. De EU heeft benadrukt na 2011 bij Zuid-Soedan betrokken te zullen blijven. De nieuwe EU Speciale Vertegenwoordiger Rosalind Marsden heeft met de belangrijkste actoren in Soedan gesprekken gevoerd en benadrukt dat er snel een oplossing dient te komen voor de problemen in Darfur. Daarnaast heeft de EU gepleit voor verlenging van het mandaat van de onafhankelijke rapporteur voor de mensenrechten.

Vraag 5

Op welke wijze wordt er druk uitgeoefend op de Soedanese autoriteiten om marteling en het oppakken van journalisten en mensenrechtenverdedigers in de aanloop naar het referendum tegen te gaan? Welke (aanvullende) activiteiten ondernemen de EU-ambassades ter plaatse ter uitvoering van de EU-richtlijnen inzake mensenrechtenverdedigers?3

Zowel in bilateraal als multilateraal verband oefent Nederland samen met EU-partners druk uit op de Soedanese autoriteiten en de Zuid-Soedan Referendum Commissie om repressie tegen vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld als journalisten en mensenrechtenverdedigers tegen te gaan. In dat verband wordt ook gewezen op het belang van een geloofwaardig referendumproces waarin zowel voor- als tegenstanders van afscheiding van Zuid-Soedan zich openlijk moeten kunnen uitspreken. De Nederlandse ambassade heeft regelmatig contact met individuele mensenrechtenverdedigers. Ter uitvoering van de EU-richtlijnen inzake mensenrechtenverdedigers stelt de EU schendingen en beperkingen aan de orde tijdens de reguliere mensenrechtendialoog met de Soedanese autoriteiten. In de aanloop naar het referendum hebben de EU-lidstaten afgesproken de frequentie van contacten met mensenrechtenverdedigers te verhogen.

Vraag 6

Is de geplande EU-waarnemingsmissie ten behoeve van het referendum al in Soedan aanwezig om de voorbereiding te observeren? Zo nee, vanaf wanneer zal deze missie haar taak oppakken? Welke afspraken zijn er gemaakt voor de uitvoering van de taken van deze missie? Hoe staat het met de veiligheid van deze waarnemers?

De EU-waarnemingsmissie zal zo spoedig mogelijk na het sluiten van een Memorandum of Understanding (MoU) met de Soedanese autoriteiten haar werkzaamheden in Soedan oppakken. De missie zal zowel de registratiefase als het referendum zelf waarnemen. In het MoU worden praktische afspraken opgenomen over de uitvoering van de missie. De veiligheid van de waarnemers is een hoge prioriteit voor de EU en zal prominent in het MoU worden opgenomen.

Vraag 1

Is het waar dat de Oostenrijkse oud-commissaris Ferrero-Waldner, voorheen verantwoordelijk voor het buitenlands beleid van de Europese Unie (EU), dit voorjaar is overgestapt naar twee bedrijven die nauw betrokken zijn bij haar voormalige politieke agenda?1

Mevrouw Ferrero-Waldner was gedurende haar ambtsperiode bij de Commissie verantwoordelijk voor externe betrekkingen en nabuurschapsbeleid en heeft haar nieuwe activiteiten gemeld bij de Commissie. De Commissie heeft de verenigbaarheid van haar nieuwe activiteiten getoetst met haar functie als commissaris en was van oordeel dat de voorgenomen activiteiten verenigbaar waren met de verplichtingen die voortvloeien uit artikel 245, tweede alinea, van het Verdrag betreffende de Werking van de EU (hierna VWEU). Hierin is bepaald dat leden van de Commissie verplicht zijn om eerlijkheid en kiesheid te betrachten in het aanvaarden van bepaalde functies na afloop van hun ambtsperiode. Toezicht op de naleving van deze regel vindt het kabinet in eerste instantie een verantwoordelijkheid van de Commissie zelf.

Vraag 2

Indien ja, acht u dit in overeenstemming met de Europese regels voor ex-bestuurders van de EU?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Is het tevens waar dat het ethisch comité van de Europese Commissie, dat toeziet op bijbanen van Europese bestuurders, Ferrero-Waldner heeft gevraagd geen «gevoelige en vertrouwelijke» informatie vrij te geven?

Het ethisch comité van de Commissie achtte de voorgenomen activiteiten verenigbaar, en heeft aangegeven dat als mevrouw Ferrero-Waldner onderwerpen zou moeten behandelen die verband houden met haar eerdere functies, zij de vertrouwelijkheid van gevoelige en vertrouwelijke informatie waar zij toegang tot heeft gehad tijdens haar ambtsperiode dient te waarborgen.

Vraag 4

Indien ja, wie controleert of dit ook daadwerkelijk niet gebeurt?

De verplichting om geen vertrouwelijke informatie openbaar te maken waartoe de commissarissen toegang hebben gehad bij de uitoefening van hun taken, geldt voor alle voormalige commissarissen. De commissarissen zijn zelf verantwoordelijk voor de naleving. Ingeval deze verplichtingen niet worden nagekomen, kan de Raad of de Commissie zich wenden tot het Hof van Justitie. Het Hof van Justitie kan sancties opleggen.

Vraag 5

Is het waar dat oud-commissaris Verheugen een eigen lobbybedrijf is begonnen?

De heer Verheugen heeft de Commissie in kennis gesteld van zijn betrokkenheid bij de oprichting van «The European Experience Company GmbH», waarvan hij niet-uitvoerend bestuurder is.

Vraag 6

Is het tevens waar dat de regels van de Europese Commissie uitdrukkelijk lobbyactiviteiten door oud-commissarissen verbieden?

Lobbyactiviteiten zijn niet als zodanig verboden. Elke activiteit moet worden beoordeeld in de praktijk, afhankelijk van de betrokken sector en dossiers en de potentiële risico's van belangenconflicten. Als een lobbyactiviteit een belangenconflict zou doen ontstaan, is zij niet verenigbaar. De Commissie heeft nog geen besluit genomen over de door de heer Verheugen gemelde activiteit.

Vraag 7

Indien ja, gaat u aandringen op het naar letter en geest toepassen van de regels voor ex-bestuurders van de EU?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Deelt u de opvatting dat de regels ex-bestuurders van de EU zo spoedig mogelijk moeten worden aangescherpt om het weglekken van vertrouwelijke politieke informatie te voorkomen? Indien nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 9

Is het waar dat oud-commissarissen van de EU in aanmerking komen voor een «gewenningstoelage» die kan oplopen tot elfduizend euro per maand?

Ja2. De overgangsvergoeding waarvoor een oud-commissaris in aanmerking komt bedraagt (bruto) tussen de 40% en 65% van het laatste maandelijkse basissalaris, afhankelijk van de lengte van het dienstverband bij de Commissie. Deze vergoeding wordt verlaagd als hij of zij een nieuwe betaalde baan aanvaardt en is afhankelijk van de hoogte van het nieuwe salaris. Dit houdt in dat het nieuwe salaris samen met de overgangsvergoeding niet hoger mag zijn dan het salaris dat de oud-commissaris verdiende toen hij of zij nog lid was van de Commissie. De overgangsvergoeding is fors en kan minder. Daarom zal Nederland zich kritisch blijven opstellen ten aanzien van de hoogte van de administratieve uitgaven van de EU en de hoogte van salarissen van EU-functionarissen. Tijdens de lopende onderhandelingen over de EU-begroting 2011 kaartte Nederland dit meerdere malen aan.

Vraag 10

Indien ja, deelt u de opvatting dat dit veel te riant is en bent u bereid aan te dringen op beperking hiervan? Indien nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 9.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de berichten die wijzen op voorbereidingen voor raketaanvallen op Israël door de terreurbeweging Hezbollah?1 Kunt u nadere informatie verstrekken omtrent de juistheid en achtergronden van deze berichten?

Ja, ik heb kennisgenomen van deze berichten. Vanwege het feit dat deze niet verifieerbaar zijn gebleken door onafhankelijke bronnen, kan ik geen nadere informatie verstrekken omtrent de juistheid en achtergronden ervan.

Vraag 2

Heeft Hezbollah inderdaad afgelopen week geoefend met Iraanse raketten, die vanuit Zuid-Libanon vrijwel alle grote Israëlische steden kunnen bereiken? Wat is u bekend over de precieze betrokkenheid van Iran hierbij?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Hoe valt te verklaren, dat blijkbaar volstrekt de hand wordt gelicht met resoluties van de Verenigde Naties (VN) op grond waarvan Hezbollah geen raketten mag hebben?

Conform VNVR-resolutie 1701 is het bezit van wapens in Libanon onderhevig aan de goedkeuring en de controle van de Libanese overheid. In Zuid-Libanon is bewapening alleen toegestaan aan de Libanese strijdkrachten of UNIFIL. Het werk van UNIFIL richt zich op het herstellen van het geweldsprimaat van de Libanese autoriteiten. Dat de VN zich bewust is van hetgeen wordt gesteld over de bewapening van Hezbollah, blijkt uit de rapportage van de Secretaris-generaal van de VN aan de Veiligheidsraad van de VN (S/2010/352) d.d. 1 juli 2010 waarin hij aangaf bekend te zijn met berichten dat deze organisatie raketten zou hebben ontvangen. Het onderwerp heeft derhalve de actieve aandacht van de VN. Op 30 augustus jl. heeft de VN-Veiligheidsraad unaniem besloten tot verlenging van de missie van UNIFIL met één jaar. Hierbij is van de gelegenheid gebruik gemaakt om (o.a.) nog eens uitdrukkelijk te wijzen op de verplichting van het instellen van een zone vrij van gewapende milities en van wapens in Zuid-Libanon (tussen de Litani-rivier en de zogeheten «blue line»: een door de VN in 2000 ingestelde grens tussen Israël en Libanon).

Vraag 4

Klopt het bericht dat de aanwezige Unifil-macht al geruime tijd niet in staat is om daadwerkelijke controle uit te oefenen in gebieden waar Hezbollah actief is? Wat wordt er door de internationale gemeenschap gedaan om aan deze onaanvaardbare situatie snel een eind te maken? Wordt op deze wijze Israël niet gedwongen om opnieuw militair in te grijpen in Libanon met alle consequenties van dien?

Dit bericht klopt niet. Wel werden in juli jl. Franse contingenten van UNIFIL door geërgerde dorpsbewoners tweemaal gehinderd in de uitvoering van routine patrouilles. Deze kwestie kreeg tot op het hoogste niveau aandacht. De Special Coordinator for Lebanon van de VN (Michael Williams) sprak met de President van Libanon, de Premier, de Parlementsvoorzitter en de Minister van Defensie en liet na afloop weten dat elke gesprekspartner de onvoorwaardelijke verbondenheid van Libanon aan de tenuitvoerlegging van de verplichtingen voortvloeiende uit VNVR-resolutie 1701 had benadrukt.
Voor wat betreft uw vraag over een noodzakelijk militair ingrijpen van Israël wijs ik u op het navolgende. Ten behoeve van het bewerkstelligen van een duurzame vrede tracht de internationale gemeenschap, waaronder Nederland, de voorwaarden te scheppen waaronder partijen in dialoog hun geschillen kunnen uitwerken. De missie van UNIFIL past binnen deze gedachte en vastgesteld moet worden dat het werk en de aanwezigheid van deze vredesmacht er in hoge mate aan heeft bijgedragen dat het al vier jaar rustig is in het gebied.

Vraag 5

Klopt het bericht dat de VN-eenheden onder het huidige mandaat geen onderzoek mogen doen in huizen en andere privédomeinen, terwijl Hezbollah (zo blijkt uit geleverd foto- en videomateriaal van Israël) juist haar raketten en ander wapentuig in woongebieden verbergt? Is de VN-controle op deze wijze geen wassen neus?

Het mandaat van UNIFIL omvat o.a. het assisteren van de Libanese strijdkrachten bij het uitvoeren van de verplichtingen uit VNVR-resolutie 1701 (w.o. het weren van wapens en het ontwapenen van milities). Deze samenwerking geschiedt naar volle tevredenheid van de Libanese regering
In de huidige opzet van de missie is afgesproken dat UNIFIL, in samenwerking met de Libanese autoriteiten, claims van illegaal wapenbezit onderzoekt zodra zij hierover specifieke informatie ontvangt. Privédomeinen of huizen mogen onderzocht worden op voorwaarde dat er concrete aanwijzingen zijn van mogelijke schendingen van VN-resoluties.

Vraag 6

Bent u bereid om met kracht te bevorderen dat resolutie 1 701 daadwerkelijk wordt uitgevoerd en alle strijdgroepen in Libanon worden ontwapend, met uitzondering van het leger? Op welke wijze en wanneer wilt u dit doen?

Libanon is op grond van genoemde VN-veiligheidsraadresoluties gehouden uitvoering te geven aan het ontwapenen van milities. Nederland acht van groot belang dat UNIFIL de Libanese regering bijstaat in het bereiken van deze doelstelling. Een duurzame oplossing zal uiteindelijk langs politieke weg moet worden gevonden, geleid door de Libanese regering. Dat laatstgenoemde zich hiervan bewust is blijkt uit het feit dat zij, in het begin van dit jaar aangenomen regeringsverklaring, zich gecommitteerd heeft aan de naleving van deze resoluties.

Vraag 7

Bent u tevens bereid om te bevorderen dat de in Libanon aanwezige VN-troepen een gepast mandaat krijgen om ook in woongebieden en privéwoningen controle kunnen uitoefenen op mogelijke wapenopslag? Op welke wijze en wanneer wilt u dit doen?

Zoals aangegeven bij de beantwoording van vraag 5: het mandaat van UNIFIL omvat o.a. het assisteren van de Libanese Armed Forces (LAF) bij het uitvoeren van de verplichtingen uit VNVR-resolutie 1701. Ik hecht eraan te benadrukken dat het mandaat reeds voorziet in het in samenwerking met de Libanese autoriteiten verrichten van onderzoek naar claims van illegaal wapenbezit wanneer hierover gerichte informatie wordt ontvangen. Op basis van dit mandaat ondersteunt UNIFIL de LAF reeds in het controleren van woongebieden en privéwoningen.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het artikel «Bezoek uit Jakarta ondanks Wilders», waarin de Indonesische ambassadeur in Nederland, Yunus Effendi Habibie, uitspraken doet over de vermeende ondeskundigheid, de «haatzaaierij» en het «schreeuwen» en «blaffen» van PVV-leider Geert Wilders en waarin hij insinueert dat de Nederlanders die op de PVV hebben gestemd aan een «angstpsychose» leiden?1

Ja.

Vraag 2

Heeft de Indonesische ambassadeur namens de Indonesische regering gesproken?

Een ambassadeur spreekt in principe namens zijn regering.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de uitspraken van Habibie beledigend, onwaar en ongepast zijn? Zo nee, waarom niet?

Zoals ik al eerder heb aangegeven staat het de ambassadeur in een land dat de vrijheid van meningsuiting hoog in het vaandel heeft staan, vrij om te zeggen wat hij wil en zijn zorgen te uiten over de beelden die de PVV over de Islam oproept. Ik vond het evenwel niet verstandig van de ambassadeur zich in de termen zoals hij die heeft gebruikt uit te laten over de kiezers van de PVV. Ik heb hem dit nog dezelfde dag door een hoge ambtenaar van mijn ministerie laten mededelen. Tijdens dit gesprek heeft ambassadeur Habibie begrip getoond voor mijn opvatting en zijn uitspraak teruggenomen.

Vraag 4

Bent u bereid ambassadeur Habibie te ontbieden om uw ongenoegen over deze uitspraken aan hem door te geven?

Neen.

Vraag 5

Bent u bereid deze vragen per ommegaande, maar in ieder geval vóór het aanstaande staatsbezoek te beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Kent u het bericht «VN: Israël zat fout bij aanval Gaza-konvooi»?1

Ja.

Vraag 2

Onderschrijft u de kritiek op de Mensenrechtenraad, inhoudende dat de Raad wordt gedomineerd door landen die de mensenrechten zelf niet erg nauw nemen?

Zoals ik in mijn brief aan uw Kamer (kamerstuk 26 150, nr. 92) heb gesteld, beperken mensenrechtenschendende regimes de daadkracht van de Raad. De mensenrechten worden door de leden van de Raad in verschillende mate gerespecteerd, maar van een dominantie van landen die de mensenrechten niet erg nauw nemen, is mijns inziens geen sprake.

Vraag 3

Deelt u de mening dat er een anti-Israëlische cultuur heerst in de Raad, aangezien mensenrechtenschendingen in bijvoorbeeld Darfur, Noord-Korea of Zimbabwe niet worden besproken, maar Israël wel keer op keer wordt veroordeeld?

Zoals ik de in het antwoord op vraag 2 bedoelde brief aan uw Kamer heb geschreven, leidt disproportionele aandacht voor Israël af van de situatie in andere landen. Dat gaat echter niet zo ver, dat de Raad geen aandacht kan besteden aan schendingen in Zimbabwe, Darfur of Noord-Korea. Ten aanzien van dat laatste land, bijvoorbeeld, heeft de Raad tot nu toe jaarlijks een zeer kritische resolutie aangenomen. Dit laat onverlet dat navenant aandacht voor Israël in de Raad eerder regel dan uitzondering is.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u de objectiviteit van de Mensenrechtenraad? Bent u van mening dat de Raad net zo objectief is als Saoedi-Arabië dat is ten opzichte van vrouwenrechten?

Voor de Mensenrechtenraad geldt dat zij enerzijds binnen het raamwerk van het internationale recht, andere internationale conventies en de specifieke bepalingen over het mandaat en het functioneren van de Raad opereert. In die zin is sprake van objectiviteit. Anderzijds kan niet worden ontkend dat de Raad een politiek orgaan is, waarbinnen ook niet-objectieve criteria een rol spelen.

Vraag 5

Onderschrijft u dat de uitkomst van het onderzoek van de Mensenrechtenraad niet serieus genomen kan worden, gezien de reputatie van de Mensenrechtenraad? En dat Israël dus in zijn recht staat het onderzoek te verwerpen? Zo nee, waarom niet?

Vooropgesteld zij, dat de regering van oordeel is dat de Mensenrechtenraad een essentieel normstellend VN-orgaan is, waarin een dialoog kan worden gevoerd over de implementatie van het internationaal recht. Dat de uitkomsten van de beraadslagingen in de Raad niet altijd stroken met de opvattingen van Nederland en gelijkgestemde landen, doet daar niets aan af.
Het onderzoek waaraan de vraag refereert, is afkomstig van de fact findingmissie onder leiding van de jurist Karl Hudson-Phillips, die in opdracht van de Mensenrechtenraad onderzoek heeft gedaan naar de Israëlische actie tegen het zgn. Gaza Freedom Flotilla. Nederland heeft tegen instelling van deze missie gestemd, aangezien de primaire verantwoordelijkheid voor het doen van onderzoek ligt bij de meest betrokken partijen (Israël en Turkije).
Nu de uitkomsten van de missie Hudson-Phillips bekend zijn, moeten zij beoordeeld worden op de inhoud ervan, mede in het licht van de uitkomsten van die andere onderzoeken. Het Israëlische onderzoek onder leiding van rechter Turkel loopt nog. Israël heeft daarbij internationale waarnemers uitgenodigd. Ook het Turkse onderzoek loopt nog. Voorts heeft de SGVN op verzoek van VN-Veiligheidsraad een eigen onderzoekspanel (commissie Palmer) ingesteld, dat de Israëlische en Turkse onderzoeken onder de loep zal nemen; Israël en Turkije zijn daar ook bij betrokken. De regering is voornemens haar finale afweging te maken zodra alle onderzoeken zijn gepubliceerd.

Vraag 6

Onderkent u dat het democratische Israël een respectabel land is dat zorgvuldig omgaat met het internationaal recht en, wanneer dat nodig is, wel degelijk misstanden onderzoekt? En dat dit blijkt uit de medewerking die Israël verleent aan een aparte VN onderzoeksgroep – opgezet door secretaris-generaal Ban Ki-Moon van de Verenigde Naties, onder leiding van de voormalige minister-president van Nieuw-Zeeland Geoffry Palmer en voormalig Colombiaans president Alvaro Uribe – waarvan de resultaten nog bekend moeten worden gemaakt?2

Israël is een democratische rechtstaat, en als zodanig heeft Nederland ook vertrouwen in het Israëlische rechtssysteem. Om die reden heeft Nederland ook waardering voor de instemming van Israël om medewerking te verlenen aan het onderzoek dat door de SGVN is ingesteld en de eigen onderzoeken die het verricht. Daarnaast zal Nederland Israël ook blijven stimuleren om onafhankelijke onderzoeken te laten verrichten naar vermeende beschuldigingen aan het adres van dat land.

Vraag 1

Kent u het bericht «Arabs Harass Female «Peace» Activists; Left Silences Victims»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat vrouwelijke vredesactivisten die naar Judea en Samaria gaan om steun te betuigen aan Palestijnse verzetsgroepen, daar systematisch worden gemolesteerd en verkracht door leden van die groepen?

In algemene zin geldt dat het tegengaan van (seksueel) geweld tegen vrouwen een belangrijke pijler is van het Nederlands buitenlands beleid en de Nederlandse mensenrechtenstrategie. Daarnaast is Nederland, zowel in bilateraal als in multilateraal verband, voorvechter van het tegengaan van straffeloosheid. Mij is geen informatie bekend over het fenomeen dat u beschrijft, ook niet over mogelijke Nederlandse slachtoffers. Op basis hiervan zie ik geen aanleiding voor de Nederlandse overheid om nader onderzoek te (laten) verrichten.

Vraag 3

Onderschrijft u dat het bewust verhullen van verkrachtingen en lichamelijke en fysieke intimidatie/geweld van en tegen vrouwelijke vredesactivisten door de Palestijnen in Judea en Samaria, om dezelfde Palestijnen niet te beledigen, de omgekeerde wereld is?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat linkse activisten die verkrachte vrouwelijke vredesactivisten onder druk zetten om geen aanklacht hierover in te dienen – met als reden de strijd tegen de «bezetting» niet te beschadigen – Israël ten koste van alles, zelfs de waarheid, in een zwart daglicht willen plaatsen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Erkent u dat de linkse activisten kennelijk alles uit de kast halen om Israël te veroordelen met betrekking tot de «bezetting», maar zelf crimineel gedrag verdoezelen en zelfs bevorderen door de verkrachtingsslachtoffers het recht te ontnemen aangifte te doen omtrent het aangedane leed? Erkent u dat daarmee die linkse activisten in feite zelf medeplichtig worden en dus crimineel?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Zijn er gevallen bij u bekend van Nederlandse slachtoffers van dergelijk seksueel geweld? Zo ja, welke maatregelen heeft u genomen c.q. bent u bereid hieromtrent te nemen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Wilt u een nader onderzoek in (doen) stellen naar dit fenomeen om zo veel mogelijk feiten boven water te krijgen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Kent u het artikel «PA affirms death penalty for land sales to Israelis»?1

Ja.

Vraag 2

Kent het in Ramallah zetelende regime van de Palestijnse Autoriteit strafrechtelijke of anderszins beperkende bepalingen met betrekking tot de verkoop van onroerend goed aan a) Joden; b) Israëlische staatsburgers; c) christenen? Zo ja, sinds wanneer zijn die bepalingen van kracht? Op welk rechtsbeginsel en/of religieus concept zijn zij gebaseerd? Voor welk grondgebied gelden zij precies? Wat zijn de concrete consequenties ervan – in de zin van aanklachten, strafzaken, veroordelingen en de tenuitvoerlegging van vonnissen, sinds het instellen van de bedoelde bepalingen?

Tot eind 2009 waren op zowel de Westelijke Jordaanoever als in Gaza 93 gevallen bekend van veroordeling tot de doodstraf, maar in geen van die gevallen was de verkoop van onroerend goed aanleiding tot deze ernstige strafmaatregel.
De Palestijnse Basic Law staat de doodstraf toe, echter noch de Jordaanse «Penal Code» uit 1960 (en de amendementen sindsdien)nochde «Revolutionary Military Penal Code» van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie PLO uit 1979 omschrijven de verkoop van land in de Westelijke Jordaanoever aan genoemde categorieën personen tot een delict dat kan leiden tot de doodstraf. Aan de verkoop van land aan buitenlanders (niet nader gespecificeerd) is de voorwaarde van goedkeuring door de Palestijnse overheid verbonden, op straffe van een gevangenisstraf van maximaal vijf jaar. Overigens wordt ook de verkoop van land aan Palestijnen die woonachtig zijn in Oost-Jeruzalem, Jordanië en elders, met deze voorwaarde verbonden.
De interpretatie van de wetgeving door rechtbanken geeft wel aanleiding tot verwarring. In het aangehaalde artikel van de Jerusalem Post wordt het geval vermeld van een Palestijn die wegens verraad tot vijf jaar gevangenisstraf werd veroordeeld, omdat hij grond aan een Israëlische kolonist had verkocht. De beklaagde tekende beroep aan tegen dit vonnis, maar dat werd verworpen. Vervolgens ging hij naar het Hof van Cassatie. Deze oordeelde dat verkoop van land geen verraad is en verwees de zaak terug naar het Hof van Beroep. Deze instantie oordeelde op zijn beurt dat de verkoop van land aan een andere staat wél verraad is. De zaak ligt nu opnieuw voor aan het Hof van Cassatie.

Vraag 3

Kent het in de Gazastrook zetelende regime van Hamas strafrechtelijke of anderszins beperkende bepalingen met betrekking tot de verkoop van onroerend goed aan a) Joden; b) Israëlische staatsburgers; c) christenen? Zo ja, sinds wanneer zijn die bepalingen van kracht? Op welk rechtsbeginsel en/of religieus concept zijn zij gebaseerd? Voor welk grondgebied gelden zij precies? Wat zijn de concrete consequenties ervan – in de zin van aanklachten, strafzaken, veroordelingen en de tenuitvoerlegging van vonnissen, sinds het instellen van de bedoelde bepalingen?

In Gaza geldt in beginsel dezelfde wetgeving als op de Westelijke Jordaanoever, met uitzondering van de wetten en regels die voortvloeien uit de Jordaanse administratie over de Westelijke Jordaanoever. Het Egyptische bestuur over Gaza tussen 1947 en 1967 hanteerde met name de wetgeving uit de Britse Mandaatperiode. Ook deze wetgeving uit de Mandaatperiode (met name de «Penal Code» van 1936) biedt geen aanknopingspunten voor het veroordelen tot de doodstraf voor de verkoop van land in Gaza aan genoemde categorieën personen.

Vraag 4

Uitgaande van de veronderstelling dat het nieuwsbericht correct is, hoe beoordeelt u dan het met de dood bestraffen van onroerendgoedtransacties (in het algemeen en met Joden in het bijzonder) en wat gaat u er in dit specifieke geval tegen ondernemen?

Nederland is tegen de doodstraf, ongeacht het delict, en pleit voor het instellen van een universeel moratorium.

Vraag 5

Bevat de wetgeving van Oost-Palestina (het Hasjemitisch Koninkrijk Jordanië) nog steeds een strafrechtelijke beperking met betrekking tot de verkoop van onroerend goed aan Joden? Zo ja, hoe luidt deze precies? Bent u dan met ons van mening dat dit een vorm van staatsantisemitisme is die in de bilaterale relaties met Nederland niet zonder consequenties kan blijven?

Nee. Volgend op het vredesverdrag tussen Jordanië en Israël is in 1995 de wet ingetrokken houdende het verbod op de verkoop van onroerend goed aan Israëlisch staatsburgers. Zij kunnen thans onder dezelfde voorwaarden als andere niet-Arabieren in Jordanië onroerend goed kopen. Ten overvloede zij opgemerkt dat de aanduiding Oost-Palestina voor Jordanië volkenrechtelijk onjuist is.