Vraag 1

Bent u bekend met de artikelen «Nederlandse Joden huren bewaking in»1, «Angst onder Rotterdamse joden na bedreiging op straat»2, «Gesprek moet helpen»3 en «Antisemitisme: «Zo doen wij dat in Amsterdam-Oost»»?4

Ja.

Vraag 2

Bent u van plan woningbouwvereniging Rochdale ter verantwoording te roepen vanwege het sommeren tot het weghalen van een Israelische vlag, terwijl Palestijnse vlaggen ongemoeid blijven? Zo neen, waarom niet?

Uit de berichtgeving van Rochdale5 hierover blijkt dat Rochdale, in een poging om langdurige wederzijdse irritatie tussen twee buren op te lossen, beide bewoners een brief heeft gestuurd waarin zij gesommeerd werden een Israëlische respectievelijk Palestijnse vlag weg te halen. Rochdale geeft aan dat zij zich achteraf realiseert dat de toon van de brieven niet passend was en dat zij daarmee de indruk heeft gewekt de vrijheid van meningsuiting in de weg te willen staan. Rochdale betreurt het sommeren tot het verwijderen van de vlaggen en heeft beide bewoners een excuusbrief gestuurd. Gezien de intenties van Rochdale en de stappen die zij inmiddels heeft gezet, wordt actie richting de woningcorporatie niet overwogen.

Vraag 3

Bent u, nu de islamitische Jodenhaat zo ongegeneerd door de straten van Nederland klinkt, alsnog bereid een op zichzelf staand uitgebreid onderzoek te doen naar antisemitisme binnen de islamitische bevolking in Nederland? Zo neen, waarom niet?

Een onderzoek naar mogelijke voedingsbodems en triggerfactoren voor antisemitisme, aangekondigd in de brief aan uw Kamer van 16 januari 2014 over de «Ronde tafels antisemitisme»6 zal begin 2015 worden opgeleverd. In dit onderzoek wordt onder meer gekeken naar persoonlijke- en omgevingskenmerken die zorgen voor ontvankelijkheid voor discriminatie en antisemitisme. Religieuze overtuigingen maken deel uit van dit onderzoek.

Vraag 4

Kunt u aangeven hoeveel moslims in Nederland, uit angst voor bedreiging door niet-moslims, hun hoofddoek of djellaba niet durven dragen op straat?

Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) van januari 2014 blijkt dat veel moslims discriminatie ervaren.7 Bijna twee op de drie moslims rapporteren tenminste één negatieve discriminatie-ervaring in het afgelopen jaar. Van de ondervraagde moslims geeft 22 procent aan dat zij op straat nageroepen wordt of uitgescholden. Van de moslims uit dit onderzoek heeft 7 procent te maken gehad met bedreiging en geweld. De vraag in hoeverre zij uit angst hun hoofddoek of djellaba niet meer durven dragen op straat maakt geen onderdeel uit van dit onderzoek van het SCP.

Vraag 5

Wanneer verschijnt u in het Jeugdjournaal om alle Joodse kinderen in Nederland te vertellen dat ze zich geen zorgen hoeven maken over hun veiligheid of durft u hen die garantie niet te geven? Zo neen, waarom niet?

Op 4 augustus jongstleden heb ik, samen met de Minister-President en de Minister van Veiligheid en Justitie, gesproken met de Joodse gemeenschap. Naar aanleiding van dit gesprek is een verklaring uitgegaan waarin duidelijk is gemaakt dat de Nederlandse overheid alle beschikbare maatregelen neemt om antisemitisme en discriminatie tegen te gaan, en minderheidsgroepen de benodigde bescherming te bieden. Verder zijn momenteel aanvullende en verscherpte maatregelen getroffen bij verschillende Joodse instellingen. U kunt er van uitgaan dat bescherming van de joodse gemeenschap, waaronder joodse kinderen, geboden wordt zolang dat nodig is.

Vraag 6

Wanneer knikkert u dat pro-ISIS- en pro-Gazatuig eindelijk eens Nederland uit, na inname van het Nederlands paspoort, en sluit u degenen zonder dubbel paspoort op?

Extremisme van wie dan ook vormt een bedreiging van onze rechtsstaat en wordt hard aangepakt door het kabinet. Onder verwijzing naar de Integrale Aanpak Jihadisme, is het kabinet voornemens van onderkende uitreizigers, die zich aansluiten bij een terroristische strijdgroepering, het Nederlanderschap te ontnemen.
In de huidige situatie is het zo dat indien iemand een strafbaar feit heeft begaan, het aan de rechter is om te beoordelen welke straf passend is, gelet op het delict, de persoon van de dader(s) en het aangedane leed. De intrekking van de Nederlandse nationaliteit wegens een veroordeling voor commune misdrijven is niet mogelijk. Wel kan de Nederlandse nationaliteit afgenomen worden indien sprake is van een onherroepelijke veroordeling voor een terroristisch misdrijf dat is gepleegd na 1 oktober 2010. Na het intrekken van het Nederlanderschap, wordt betrokkene ongewenst vreemdeling verklaard en wordt hij uitgezet.
Voor zover het vreemdelingen betreft, is voor het beëindigen van het rechtmatig verblijf een onherroepelijke veroordeling nodig waarna aan de hand van de glijdende schaal wordt beoordeeld of het rechtmatig verblijf kan worden beëindigd. Het recht op eerbiediging van privé, familie- en gezinsleven zoals vastgelegd in artikel 8 van het EVRM speelt bij deze beoordeling een belangrijke rol. Als het rechtmatig verblijf van een vreemdeling wordt beëindigd, krijgt hij een inreisverbod opgelegd of wordt hij ongewenst verklaard en moet hij Nederland direct verlaten. Als de vreemdeling dat niet doet, kan hij worden uitgezet.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Meer geweld tegen homo's in Amsterdam»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe duidt u de enorme stijging van het aantal geweldsincidenten specifiek gericht tegen homo's?

Het bewuste mediabericht spreekt over een lichte toename van geweld tegen homo’s, van 176 geregistreerde incidenten in 2012 naar 189 in 2013. Deze gegevens zijn ontleend aan informatie van de politie-eenheid Amsterdam. Dit doet overigens niets af aan de ernst van de feiten. Het kabinet neemt dit probleem zeer serieus. Ik verwijs ook naar het antwoord op vragen 4 en 5.

Vraag 3

Deelt u de analyse dat er, gezien de enorme aantallen, allang geen sprake meer is van incidenten maar van een groot structureel probleem? Zo nee, wanneer spreekt u bij dit probleem wel van een structureel probleem?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Erkent u inmiddels dat niet-westerse allochtonen in Amsterdam relatief gezien veel vaker verdachte zijn van anti-homogeweld dan autochtonen? Zo ja, wat doet u met dat gegeven?

De Nationale politie registreert niet op de etnische achtergrond van verdachten of daders. Geweld tegen lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders is altijd onaanvaardbaar ongeacht wie de verdachte of dader is.

Vraag 5

Wanneer trekt u de conclusie dat het beleid van praatprojectjes en knuffelinitiatieven tegen homogeweld hebben gefaald en dat het tijd is voor repressie in de vorm van lik-op-stuk-beleid, snelrecht en veel zwaardere straffen?

Geweld tegen lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders is ernstig en onacceptabel. Dit kabinet staat voor een aanpak die enerzijds is gericht op preventie van dit geweld, door uit te dragen dat «anders zijn» dient te worden geaccepteerd en gerespecteerd in onze samenleving, en anderzijds op een repressieve aanpak van geweldsdelicten die gericht zijn tegen lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders. De aanpak van homofoob geweld is opgenomen in de prioriteiten van de Veiligheidsagenda 2015–2018.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de anti-Israëldemonstratie die zaterdag 12 juli 2014 in Den Haag is gehouden, waarbij hakenkruizen en ISIS-vlaggen werden getoond?

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het onwenselijk is dat nazi-symbolen en vlaggen van uiterst gewelddadige en terroristische organisaties, zoals ISIS, in de Nederlandse publieke ruimte worden getoond?

Ik verwijs naar het antwoord op de schriftelijke vragen 2 en 4 van de leden Van Klaveren en Bontes over hakenkruizen bij een anti-Israëldemonstratie (ingezonden 15 juli 2014).

Vraag 3

Op welke manier gaat u het tonen van deze symbolen en vlaggen tegen?

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft mij bericht dat het medio augustus het landelijk standpunt ten aanzien van de strafbaarheid van symbolen, vlaggen en andere uitingsvormen nader heeft bepaald. Daarbij is rekening gehouden met de meest recente ontwikkelingen nadat lokaal reeds eerder beleid was afgestemd. Het standpunt houdt in dat nu IS (voorheen ISIS/ISIL) en Hamas (door de EU en de VN) verboden, terroristische organisaties zijn die tot doel hebben geweld te plegen tegen bepaalde bevolkingsgroepen, het in het openbaar tonen van deze vlaggen van deze organisaties naar het oordeel van het Openbaar Ministerie strafbaarheid oplevert op grond van artikel 137d en 137c Wetboek van Strafrecht. Tegen het dragen van deze vlaggen zal dan ook worden opgetreden.
Zie verder het antwoord op de schriftelijke vraag 4 van de leden Van Klaveren en Bontes over hakenkruizen bij een anti-Israëldemonstratie (ingezonden 15 juli 2014).

Vraag 4

Bent u bekend met artikel 17 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM), dat bepaalt dat de in het verdrag vastgelegde rechten en vrijheden er niet zijn om misbruikt te worden? Wat betekent dat voor de Nederlandse vrijheid van meningsuiting en demonstratie? Op welke manier kan voorkomen worden dat deze vrijheden in Nederland worden misbruikt voor het verheerlijken en aanmoedigen van geweld, antisemitisme en de gewelddadige jihad?

De vrijheid van meningsuiting en demonstratie zijn hoekstenen van een pluriforme samenleving en een levendige democratie. Deze rechten kunnen worden uitgeoefend binnen de grenzen van de artikelen 10, 11 en 17 EVRM. Uitgangspunt in Nederland voor de (grond)wettelijke bescherming van deze vrijheden, gegarandeerd in de Wet Openbare Manifestaties, is dat preventieve censuur niet is toegestaan. Demonstraties mogen dus niet op voorhand worden verboden omdat deze naar inhoud of doelstelling, of vanwege de inhoud van de mee te voeren leuzen, ongewenst worden geacht. Wel is het mogelijk om vooraf voorschriften en beperkingen te stellen of een verbod te geven ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden. Daarnaast geldt dat op grond van de Grondwet en artikel 10, tweede lid, EVRM de vrijheid van meningsuiting kan worden beperkt, indien men het gebruik van geweld propageert of aanzet tot discriminatie of haat of ter bescherming van een of meer van de andere in artikel 10, tweede lid, EVRM genoemde belangen. Waargenomen uitingen die aan een delictsomschrijving voldoen, zoals aanzet tot haat of (groeps)discriminatie (artikelen 137c en 137d Wetboek van Strafrecht), kunnen worden vervolgd. Het is in eerste instantie aan het OM om in het concrete geval de strafbaarheid van een uitlating te beoordelen. De rechter geeft vervolgens een definitief oordeel.

Vraag 5

Vindt u dat een burgemeester effectief moet kunnen ingrijpen indien nazi- en jihadsymbolen getoond worden bij een demonstratie? Zo ja, waarom lukt dat nu kennelijk niet en wat zijn uw voornemens om dit te veranderen? Bent u bereid om hierover het gesprek met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten aan te gaan?

Het is een verantwoordelijkheid van de lokale driehoek, burgemeester, OM en politie, om te bepalen welke beleidsuitgangspunten en tolerantiegrenzen worden gehanteerd ten aanzien van een demonstratie. Een burgemeester kan deze verwerken in de eventuele voorschriften en/of beperkingen die hij verbindt aan een demonstratie en deze bekend maken. Zie voorts het antwoord op de schriftelijke vraag 4 van de leden Van Klaveren en Bontes over hakenkruizen bij een anti-Israël demonstratie (ingezonden 15 juli 2014), waarin de relevante bevoegdheden van een burgemeester worden beschreven. Er is op dit moment geen aanleiding te veronderstellen dat die bevoegdheden tekortschieten.

Vraag 6

In hoeverre bent u bereid burgemeesters meer bevoegdheden te geven om bij het tonen van bijvoorbeeld nazi- en jihad-symbolen in te grijpen, bijvoorbeeld door aanpassing van de Wet openbare manifestaties?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Anti-Joods protest in Den Haag»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het meer dan verwerpelijk is dat er een antisemitisch protest plaatsvindt?

Het kabinet verwerpt antisemitisme en elke vorm van discriminatie. Het is goed invoelbaar dat mensen in Nederland uiting geven aan zorgen, verdriet en woede over wat elders in de wereld gebeurt. We zijn er echter met elkaar voor verantwoordelijk dat conflicten die zich elders in de wereld afspelen niet leiden tot oplopende spanningen en conflicten tussen bevolkingsgroepen in onze Nederlandse samenleving. Vrijheid van meningsuiting en vrijheid van demonstratie zijn een groot goed, maar zij mogen nooit leiden tot haat zaaien, discriminatie en geweld.

Vraag 3

Ziet u inmiddels het verband tussen het hedendaagse antisemitisme en de groeiende invloed van de islam? Zo neen, waarom niet?

De stijging van het aantal meldingen van antisemitisme in de afgelopen weken lijkt vooral voort te komen uit versterkte tegenstellingen als gevolg van affiniteit van mensen in Nederland met een van de strijdende partijen in het Midden-Oosten. Affiniteit met één van de partijen of opvattingen over het Midden-Oosten mogen evenwel nooit en te nimmer leiden tot antisemitische uitingen of gedrag of vijandelijkheden tussen mensen in Nederland.

Vraag 4

Kunt u aangeven waarom er niemand is opgepakt tijdens de antisemitische demonstratie terwijl er verschillende keren een Hitlergroet is gebracht, meerdere journalisten zijn bedreigd, er opgeroepen is tot het vermoorden van Joden en er mensen rondliepen met bivakmutsen?

Ik verwijs naar het antwoord op de schriftelijke vragen 2 en 3 van de leden De Graaf, Helder en Wilders over de antisemitische demonstratie door moslims in Den Haag (ingezonden 25 juli 2014).2

Vraag 5

Kunt u aangeven wat de meerwaarde is van de aanwezigheid van een politiemacht als deze blijkbaar de instructie krijgt om niet in te grijpen als de wet wordt overtreden?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Deelt u de analyse dat de burgemeester van Den Haag het contact met de werkelijkheid kwijt is door te stellen dat er, gezien de zaken genoemd in vraag 4, geen grenzen zijn overschreden tijdens de demonstratie? Zo neen, in hoeverre vindt u zijn mening dan niet absurd en deelt u hem?

De burgemeester van Den Haag legt conform het stelsel in de Gemeentewet verantwoording af over zijn handelen aan de gemeenteraad te Den Haag. De beoordeling van de handelwijze van de burgemeester is dan ook primair voorbehouden aan de gemeenteraad.
Vanuit de gemeente is op donderdagavond 24 juli 2014 in antwoord op vragen van de pers gezegd dat tijdens de demonstratie van die dag door de politie geen strafbare feiten zijn geconstateerd en derhalve op dat moment niet kon worden gesteld dat strafbare grenzen waren overschreden. Ook is gezegd dat in sommige media ten onrechte de suggestie is gewekt dat de burgemeester meende dat er geen grenzen waren overschreden. Nimmer heeft hij, of is op zijn gezag, gezegd dat tijdens de demonstratie van 24 juli geen morele grenzen zijn overschreden, aldus de gemeente.
Zie voorts het antwoord op de schriftelijke vraag 2 van de leden De Graaf, Helder en Wilders over de antisemitische demonstratie door moslims in Den Haag (ingezonden 25 juli 2014).3

Vraag 7

Welke maatregelen bent u voornemens te treffen om te zorgen dat de personen die zich schuldig hebben gemaakt aan de zaken genoemd in vraag 4 alsnog worden opgepakt en vervolgd? Hoe verklaart u de groeiende islamitische Jodenhaat in onze samenleving?

Zie het antwoord hiervoor op vraag 3, en het antwoord op de schriftelijke vraag 2 van de leden De Graaf, Helder en Wilders over de antisemitische demonstratie door moslims in Den Haag (ingezonden 25 juli 2014).4

Vraag 1

Bent u bekend met de antisemitische demonstratie door moslims op 24 juli 2014 in de Haagse Schilderswijk?

Wij zijn bekend met de demonstratie die op 24 juli jongstleden heeft plaatsgevonden.

Vraag 2

Waarom is er niet opgetreden tegen de strafbare feiten die bij deze demonstratie door velen zijn geconstateerd, zoals het oproepen tot geweld en het brengen van de Hitlergroet?

Grondrechten zoals vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst en recht van demonstreren, vormen een groot goed in ons land en verdienen zowel een krachtige als zorgvuldige bescherming. Deze grondrechten zijn begrensd als ze uitmonden in geweld, haatzaaien of discriminatie. Ieder mens moet zich in Nederland veilig en gerespecteerd voelen. Extremisme van wie dan ook vormt een bedreiging van onze rechtsstaat die hard wordt aangepakt door het Kabinet.
De burgemeester van Den Haag heeft conform het stelsel in de Gemeentewet verantwoording afgelegd over zijn handelen aan de gemeenteraad te Den Haag. Uit deze verantwoording1 blijkt dat de politie zich tijdens de demonstratie van 24 juli 2014 in Den Haag steeds in de directe nabijheid van de demonstratie bevond en dat diverse film- en audio-opnames zijn gemaakt. De politie heeft op dat moment geen strafbare feiten geconstateerd. Daarbij moet worden vermeld dat het gescandeerde moeilijk te verstaan was, mede door een technisch falen van de geluidsversterking van de organisatie van de demonstratie. Het door de demonstranten gescandeerde leidde niet tot onrust in de omgeving.
Het Openbaar Ministerie (OM), dat het gezag heeft over de politie als het de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde betreft, heeft mij gemeld dat het na afloop van de demonstratie samen met de politie en twee tolken de beelden heeft bekeken. Beide tolken hebben onafhankelijk van elkaar gescandeerde teksten vertaald die door het OM als strafbaar worden bestempeld. Op basis van de beelden zijn twee personen aangehouden die volgens het OM aan deze strafbare uitlatingen gekoppeld kunnen worden. De verdenking bestaat uit het in vereniging aanzetten tot geweld tegen een bevolkingsgroep wegens geloof en ras. Ze worden daarnaast verdacht van groepsbelediging gepleegd in vereniging. Beide personen ontvangen binnenkort een dagvaarding. Uit onderzoek is niet gebleken dat tijdens de demonstratie een Hitlergroet is gebracht.
Het recht om een bijeenkomst te organiseren is vastgelegd in de Grondwet en in internationale verdragen. Op basis van de Wet openbare manifestaties (WOM) kan de burgemeester vooraf voorschriften en beperkingen verbinden aan een demonstratie, en de nodige veiligheidsmaatregelen treffen zodat de betoging ordelijk en vreedzaam verloopt. Deze bevoegdheden mag hij slechts aanwenden ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden. Het is de burgemeester op grond van de WOM niet toegestaan een demonstratie te verbieden of tegen te gaan omdat de betoging naar zijn inhoud of doelstelling, of vanwege de inhoud van de mee te voeren leuzen, ongewenst wordt geacht. De burgemeester heeft ook geen bevoegdheid tegen een demonstratie op te treden enkel ter voorkoming of beëindiging van strafbare feiten, aangezien het enkele feit dat iemand de strafwet overtreedt geen wanordelijkheid is in de zin van de WOM. De burgemeester, die het gezag heeft over de politie als het de handhaving van de openbare orde betreft, kan ingrijpen als sprake is van zodanige (strafbare) feiten dat (tevens) sprake is van (vrees voor) wanordelijkheden. In andere gevallen kunnen individuele demonstranten die de strafwet overtreden strafrechtelijk worden aangepakt en eventueel worden gearresteerd op grond van het strafrecht, maar dat moet dan de betoging onverlet laten. Het Openbaar Ministerie (OM) heeft het gezag over de politie als het de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde betreft. Als tijdens een demonstratie bijvoorbeeld belediging van personen, opruiing tot geweld of haatzaaien tegen dan wel discriminatie van bevolkingsgroepen wordt geconstateerd, kan de politie optreden. Het is aan het Openbaar Ministerie om de strafbaarheid van deze handelingen te beoordelen. Deze beoordeling kan plaatsvinden tijdens of na het voordoen van het incident.

Vraag 3

Waarom heeft de politie een journalist het werken onmogelijk gemaakt in plaats van haar bedreigers op te pakken?

Vrije nieuwsgaring en het recht op demonstratie worden in het Nederlandse rechtssysteem beschermd ten behoeve van een goed functionerende democratische rechtsstaat. Het is dan ook van groot belang dat journalisten in de openbare ruimte in beginsel vrijelijk verslag kunnen doen van gebeurtenissen met nieuwswaarde, zoals een demonstratie. Dat wil niet zeggen dat de mogelijkheid om journalistiek werk te verrichten onbeperkt is. Ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden kan de politie tijdens een demonstratie zo nodig regulerend optreden en interventies plegen, waarvan journalisten niet op voorhand zijn uitgesloten. Het garanderen van de veiligheid van journalisten kan ook daarop gerichte maatregelen van de politie vergen.
De burgemeester van Den Haag heeft de gemeenteraad meegedeeld2 dat tijdens de demonstratie enige onrust ontstond onder omstanders, omdat een journaliste met een mobiele telefoon foto’s van hen maakte. De politie heeft haar daarom in eerste instantie gevraagd enige voorzichtigheid te betrachten bij het maken van foto’s van omstanders. Later is de journaliste door een politieauto naar het politiebureau gebracht omdat er een dreigende sfeer ontstond en de journaliste aangaf dat zij de demonstratie wilde verlaten. Het optreden van de politie ten aanzien van de journaliste, de demonstranten en de omstanders bij de demonstratie, is erop gericht geweest een escalatie te voorkomen en de veiligheid van de journaliste te garanderen. De journaliste heeft ondertussen aangifte gedaan van bedreiging. Deze aangifte wordt op dit moment nog onderzocht.

Vraag 4

Vindt u het niet optreden van de burgemeester van Den Haag passen in het door u aangekondigde plan van aanpak? Zo ja, op grond waarvan?

Zie het antwoord op vraag 2 voor wat betreft het handelen van de burgemeester en de verantwoording die hij daarover heeft afgelegd aan de gemeenteraad.
Het aangekondigde plan van aanpak dat in deze vraag wordt aangehaald betreft overigens een integraal actieplan tegen jihadisme.

Vraag 5

Wilt u de beantwoording van de vragen gesteld op 12 juli 2014 meenemen in de beantwoording van bovenstaande vragen en deze met grote spoed aan de Kamer doen toekomen?1

De eerder gestelde schriftelijke vragen die gaan over de demonstratie die op 12 juli in Den Haag heeft plaatsgevonden, worden gelijktijdig met de antwoorden op deze vragen aan uw Kamer gestuurd.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de doodsbedreigingen die ISIS heeft laten uitgaan naar de christenen in Mosul? Welke trends ziet u hier en hoe beoordeelt u deze?1

Ja.
Christenen en andere etnische en religieuze minderheden nemen al geruime tijd een kwetsbare positie in binnen de gespannen sektarische verhoudingen in Irak. De christelijke gemeenschap in Irak zag sinds 2009–2010 enige verbetering in haar veiligheidssituatie, maar blijft slachtoffer van aanvallen op kerken, ontvoeringen en discriminatie. In Mosul heeft dat geleid tot een gestage maar duidelijk zichtbare uittocht van christenen. Waar rond 2003 naar verluidt ongeveer 35.000 christenen in Mosul woonden, waren dat tot voor de recente inname van de stad door ISIS naar schatting nog ongeveer 3.000.
Sinds de opmars van ISIS zijn honderdduizenden Irakezen met diverse etnische en religieuze achtergronden de provincie Ninewa, waarvan Mosul de hoofdstad is, ontvlucht. Onder deze vluchtelingen bevond zich de meerderheid van de christelijke gemeenschap aldaar. De recente (doods)bedreigingen gericht aan de overgebleven christenen in Mosul bevestigen het beeld van ISIS als een extremistische terreurorganisatie, die zich van uiterst gewelddadige methodes bedient. Volgens het laatste rapport van VN-missie UNAMI (United Nations Assistance Mission for Iraq) over de bescherming van burgers in het niet-internationale gewapende conflict in Irak richt ISIS zich systematisch op de verschillende Iraakse minderheden, zoals de christenen, de Yaziden, de Shabakken en de Turkmenen. In het algemeen worden sjiieten door ISIS als aartsvijand gezien, maar ook andersdenkende soennieten (zoals soefi’s) moeten het ontgelden. Daarnaast hebben vrouwen, ongeacht hun religie, te lijden onder onlangs door ISIS afgekondigde sociale- en economische gedragscodes.

Vraag 2

Op welke wijze kunnen buitengewoon kwetsbare groepen, zoals christenen, worden beschermd tegen deze extreme bedreigingen? Wat wordt er op dit terrein ondernomen?

Zowel bescherming van de rechten van minderheden als vrijheid van godsdienst en levensovertuiging zijn prioritaire onderwerpen van het Nederlands buitenlands beleid. Om die reden krijgt de situatie van kwetsbare etnische en religieuze minderheden, waar dan ook ter wereld, zowel bilateraal als multilateraal voortdurend aandacht van het kabinet. Ook tijdens de aankomende AVVN zal over dit onderwerp gesproken worden.
De VN Veiligheidsraad, Speciaal VN gezant voor Irak Nickolay Mladenov en de Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties (SGVN) hebben zich luid en duidelijk uitgesproken tegen het geweld dat ISIS pleegt tegen christenen en andere minderheden in Irak. Zowel de Veiligheidsraad als de SGVN gaf daarbij aan dat zij die zich schuldig maken aan internationale misdrijven en mensenrechtenschendingen daarvoor verantwoording af zullen moeten leggen. In de rapportage van UNAMI worden alle partijen in het conflict opgeroepen het internationaal humanitair recht en de mensenrechten ten volle te respecteren. Het rapport roept de Iraakse regering op alle mogelijke schendingen te onderzoeken en waar nodig tot vervolging over te gaan, in het bijzonder in het geval van internationale misdrijven. De internationale gemeenschap wordt aangemoedigd dit proces nauw te blijven volgen om zeker te stellen dat de daders van ernstige schendingen van internationaal humanitair recht en grove schendingen van mensenrechten niet ongestraft blijven. Tevens is de positie van Christenen tijdens de RBZ (Raad Buitenlandse Zaken) van 23 juli jl. als punt van zorg aan de orde gekomen. De Europese Commissie geeft hulp aan gevluchte Christenen via haar kantoor in Erbil, in de Koerdistan Autonome Regio.
Het kabinet onderschrijft de oproepen van de Veiligheidsraad, de SGVN en UNAMI. Daarnaast is het kabinet van mening dat druk nodig is om organisaties als ISIS in hun bewegingsruimte te beperken. Eerder is de Kamer gemeld (ref. Kamerbrief 2014Z10770/2014D21553) dat ISIS eind 2013 op de VN-sanctielijst is opgenomen, hetgeen onder meer een wapenembargo, financiële sancties en reisbeperkingen met zich meebrengt. Deze sancties zijn ook in Nederland van kracht. ISIS maakt misbruik van bestaande demografische spanningen in Irak.
Een groot deel van de ontheemden uit Mosul en Ninewa vindt een veilige vluchthaven in de Koerdistan Autonome Regio, waar inmiddels 1,2 miljoen ontheemden en vluchtelingen onderdak krijgen. Het kabinet waardeert deze ruimhartige opstelling van de Koerdische autoriteiten. Daarnaast is het kabinet van mening dat de Iraakse regering, met hulp van de internationale gemeenschap, verantwoordelijkheid draagt om in de bescherming van ontheemden te voorzien. Met de o.a. door Saudi-Arabië en de EU toegezegde additionele humanitaire hulp zouden daarvoor voldoende middelen aanwezig moeten zijn.
Uw Kamer werd in eerder genoemde brief meegedeeld dat een eind van de politieke- en veiligheidscrisis in Irak, en daarmee hopelijk een einde aan het geweld tegen minderheden, uitsluitend kan worden bereikt als de Iraakse (en regionale) leiders hun verantwoordelijkheid nemen en zorg dragen voor een inclusieve, politieke en duurzame oplossing. Het voornoemde rapport van UNAMI deelt die inschatting. Het is in dat opzicht positief dat het Iraakse parlement inmiddels overeenstemming heeft bereikt over het nieuwe voorzitterschap van het parlement. Het kabinet spreekt de hoop uit dat deze stappen het begin markeren van een meer constructief politiek proces, waarin alle vreedzame etnische en religieuze groepen, conform de Iraakse grondwet, een plaats aan tafel krijgen.

Vraag 3

Wat kan de internationale gemeenschap doen aan deze zeer precaire situatie? Welke urgentie krijgt dit ingrijpende vraagstuk?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is het denkbaar in deze regio een veilige vluchthaven te creëren voor dergelijke kwetsbare minderheden, waarbij de internationale gemeenschap de veiligheid in deze enclave zoveel mogelijk garandeert? Hoe zou dit gestalte kunnen krijgen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Welke andere mogelijkheden ziet u en hoe wilt u de internationale gemeenschap hiervoor mobiliseren?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Bent u bereid de situatie rond ISIS, die als terroristische organisatie is aangemerkt en nu effectief een gebied bestuurt met miljoenen mensen en terreur uitoefent jegens religieuze minderheden, op de agenda van de komende algemene raad van de Verenigde Naties te plaatsen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Klopt het dat vandaag, 16 juli 2014, de eerste honderd Syrische vluchtelingen zijn aangekomen vanuit Amman? Vallen deze vluchtelingen onder de 250 Syrische vluchtelingen die conform de motie Voordewind c.s.1 zijn losgekoppeld van het jaarlijkse quotum van de 500 uitgenodigde vluchtelingen? Zo nee, wanneer zullen deze 250 Syrische vluchtelingen dan wel in Nederland opgevangen worden? Uit welke landen komen deze Syrische vluchtelingen?

Het is juist dat er vorige week ongeveer 50 Syrische vluchtelingen via hervestiging zijn aangekomen in Nederland. Deze vluchtelingen vallen onder het reguliere quotum voor hervestiging. De vluchtelingen komen uit Jordanië. Zie verder ook het antwoord op vraag 5.

Vraag 2

Klopt het tevens dat 109 uitgenodigde Syrische vluchtelingen die onder erbarmelijke omstandigheden in provisorische tenten en garageboxen in Beiroet verblijven daar nog eens zes maanden moeten wachten op vertrek naar Nederland? Klopt het bovendien dat zij moeten wachten wegens gebrek aan huisvestingsmogelijkheden in Nederland? Zo ja, hoe verklaart u deze vertraging gezien het feit dat de bovengenoemde motie in september 2013 is aangenomen?

Tijdens de hervestigingsmissie naar Libanon zijn ongeveer 110 personen geaccepteerd voor hervestiging, deze missie is op 11 juli afgerond. Het is de standaard procedure bij hervestiging dat vluchtelingen uiterlijk 6 maanden na acceptatie naar Nederland komen, omdat de vluchtelingen moeten worden voorbereid op hun komst naar Nederland en omdat er huisvesting moet worden geregeld. De Nederlandse regering hecht aan een goede voorbereiding, zodat de hervestigde vluchtelingen een goede start kunnen maken in de gemeente waar ze terecht komen.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat deze groep inmiddels door de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties en de Immigratie- en Naturalisatiedienst ter plaatse zijn geselecteerd?

De groep Syrische vluchtelingen die is geïnterviewd door de Nederlandse hervestigingsmissie in Libanon is door UNHCR in juni 2014 voorgedragen aan Nederland en medio juli geaccepteerd.

Vraag 4

Bent u bereid deze groep zo spoedig mogelijk in Nederland op te vangen, zo nodig tijdelijk in asielzoekerscentra?

Bij de groep die zeer recent in Libanon is geaccepteerd voor hervestiging, zal de gebruikelijke termijn van 6 maanden worden gehanteerd. Zoals ook in het antwoord op vraag 2 is aangegeven is deze termijn nodig voor een goede voorbereiding van de komst van de vluchtelingen naar Nederland.

Vraag 5

Wanneer denkt u de overige 41 (van de 250) uitgenodigde Syrische vluchtelingen in Nederland op te vangen? Zijn deze vluchtelingen inmiddels geselecteerd? Zo ja, kunt u aangeven uit welke landen zij komen?

Inmiddels heeft Nederland meer dan 250 Syrische vluchtelingen geaccepteerd voor hervestiging, via hervestigingsmissies en via individuele voordrachten. Zij komen onder meer uit Jordanië en Libanon.

Vraag 6

Kloppen de signalen dat aan sommige vluchtelingen wordt verteld dat zij niet voor hervestiging in Nederland in aanmerking komen omdat niet bekend is waar en onder welke omstandigheden hun partner zich op dat moment bevindt en Nederland daarom meent dat er een risico bestaat op een gezinsherenigingsverzoek in de toekomst waarbij mogelijk artikel 1F van het Vluchtelingenverdrag zou kunnen worden tegengeworpen? Zo ja, hoe wordt in dergelijke gevallen dan voorkomen dat het belang van een hulpbehoevende vluchteling wordt geschaad door omstandigheden waarop hij/zij geen invloed heeft of heeft gehad, te weten het niet kennen van de verblijfplaats noch de omstandigheden van het verblijf van een gezinslid?

UNHCR is verantwoordelijk voor de voordrachten van Syrische vluchtelingen. Nederland zal bij deze voordrachten van geval tot geval bekijken of artikel 1 F een risico vormt in het licht van het individuele asielrelaas.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Keeper Sparta: Joods CIDI criminele organisatie»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe duidt u de uitspraak van de professioneel voetballer van Sparta, die in die hoedanigheid ook een voorbeeldfunctie vervult, dat het CIDI (Centrum voor Informatie en Documentatie over Israël) een criminele organisatie is?

Het is goed invoelbaar dat mensen in Nederland uiting geven aan zorgen, verdriet en woede over wat elders in de wereld gebeurt. We zijn er echter met elkaar voor verantwoordelijk dat conflicten die zich elders in de wereld afspelen niet leiden tot antisemitische en anderszins discriminatoire uitingen of oplopende spanningen en conflicten tussen bevolkingsgroepen in onze Nederlandse samenleving en dat wij elkaar met wederzijds respect tegemoet blijven treden. In dat opzicht betreur ik deze uitspraak van de keeper van Sparta.

Vraag 3

Kunt u aangeven in hoeverre de KNVB afstand neemt van de uitlatingen van de Sparta-speler en op welke wijze u het antisemitisme met de voetbalbond gaat bespreken?

Zowel de KNVB als voetbalclub Sparta zien hierin geen rol voor zichzelf. Wat hen betreft gaat het hier om de persoonlijke mening van de desbetreffende keeper. Van de KNVB weet ik dat ze kwetsende en discriminerende spreekkoren onderzoekt en aanpakt en dat ze eerder rondetafelgesprekken tussen clubs en joodse organisaties heeft gefaciliteerd. Uiteraard ben ik er een groot voorstander van dat de KNVB alles in het werk stelt om antisemitisme op en rond de velden te blijven bestrijden.

Vraag 4

Deelt u de zorgen dat er geen massale veroordeling klinkt vanuit de islamitische gemeenschap van de islam-gerelateerde moordpartijen, slachtingen en martelingen in o.a. Syrië, Irak, Somalië en Nigeria maar de Joodse staat wel zeer eenzijdig wordt veroordeeld en gedemoniseerd?

Vrijheid van meningsuiting vormt een belangrijke pijler van onze rechtsstaat. Er is geen verplichting om uitspraken te doen over conflicten elders in de wereld. Mijn zorg gaat er vooral naar uit dat conflicten die zich elders in de wereld afspelen niet leiden tot antisemitische en anderszins discriminatoire uitingen of oplopende spanningen en conflicten tussen bevolkingsgroepen in onze Nederlandse samenleving.

Vraag 5

Ziet u het antisemitisme en anti-Israëlsentiment in onze samenleving ook groeien? Zo ja, op welke wijze tracht u deze ontwikkeling tegen te gaan? Zo neen, waarom niet?

Zie antwoord op de vraag 5 in de Vragen van de leden Van Klaveren en Bontes (beiden Groep Bontes/Van Klaveren) aan de Minister-President over de aanhoudende antisemitische golf die ons land overspoelt. (ingezonden 1 augustus 2014).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «CBP: publieke omroep schendt privacy van bezoekers websites «?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening van het College bescherming persoonsgegevens (CBP) dat de publieke omroep de Wet bescherming persoonsgegevens overtreedt omdat in een groot aantal gevallen niet vooraf om toestemming gevraagd wordt voor de verwerking van persoonsgegevens door middel van het plaatsen van zogeheten tracking cookies?

Het CBP houdt als zelfstandig bestuursorgaan onafhankelijk toezicht op de naleving van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Het is niet aan het kabinet om te beoordelen of in een concreet geval sprake is van een verwerking van persoonsgegevens in strijd met de Wbp.

Vraag 3

Hoe verhouden deze bevindingen van het CBP zich tot het wetsvoorstel voor wijziging van de Telecommunicatiewet (wijziging artikel 11.7a)2?

In artikel 11.7a van de Telecommunicatiewet is een rechtsvermoeden opgenomen, dat inhoudt dat bij het gebruik van tracking cookies het vermoeden geldt dat daarbij persoonsgegevens worden verwerkt, waardoor ook aan de Wbp moet worden voldaan.
Het rechtsvermoeden geldt momenteel voor het gebruik van cookies dat tot doel heeft gegevens over het gebruik van verschillende diensten van de informatiemaatschappij door de gebruiker of de abonnee te verzamelen, combineren of analyseren voor commerciële, charitatieve of ideële doeleinden. Het rechtsvermoeden wordt in het wetsvoorstel dat nu ter behandeling in de Tweede Kamer ligt aangescherpt, zodat het rechtsvermoeden er niet langer onbedoeld voor zorgt dat voor cookies die geen of geringe gevolgen voor de privacy hebben, op grond van de Wbp ondubbelzinnige toestemming moet worden gevraagd.
De discussie tussen NPO en CBP lijkt te draaien om de vraag of een verzameling websites kan worden gezien als een enkele dienst van de informatiemaatschappij. Met het begrip dienst van de informatiemaatschappij worden bijvoorbeeld websites en applicaties (apps) bedoeld, maar ook een reclamebanner die op een website wordt getoond is een dienst van de informatiemaatschappij. Dat een partij verantwoordelijk is voor meerdere websites betekent niet dat deze verzameling websites één dienst van de informatiemaatschappij vormt.
Voor de vraag of een bepaalde cookie onder het rechtsvermoeden voor tracking cookies valt, is onder de aangescherpte formulering echter niet alleen van belang of gegevens over één of meerdere diensten van de informatiemaatschappij worden verzameld: een cookie valt pas onder het rechtsvermoeden als de daarmee gegenereerde gegevens worden verzameld om bezoekers verschillend te kunnen behandelen. Een partij die het gebruik van meerdere diensten van de informatiemaatschappij in kaart brengt valt dan ook alleen onder dit rechtsvermoeden, als deze partij geen maatregelen neemt om te voorkomen dat met de via deze cookies vergaarde gegevens profielen van gebruikers worden gemaakt op basis waarvan gebruikers verschillend behandeld kunnen worden. Die mogelijkheid kan worden uitgesloten door interne afspraken, of – als derden worden ingeschakeld voor de verwerking van de met de cookies vergaarde informatie – in een bewerkersovereenkomst.
Cookies die door dergelijke afspraken niet kunnen worden gebruikt om gebruikers verschillend te behandelen (bijvoorbeeld analytic cookies die daadwerkelijk alleen worden gebruikt om inzicht te krijgen in de kwaliteit en effectiviteit van websites) vallen dus niet onder het rechtsvermoeden, ook niet als zij gegevens verzamelen over meerdere diensten van de informatiemaatschappij.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u het interpretatieverschil tussen enerzijds de Nederlandse Publieke Omroep (NPO), die ontkent dat het om tracking cookies gaat omdat het surfgedrag alleen gevolgd wordt zolang de bezoeker op NPO-sites blijft, en anderzijds het CBP, die de websites van de NPO ziet als afzonderlijke websites waardoor er sprake zou zijn van tracking cookies?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Wat vindt u van het bericht «CBP: publieke omroep schendt privacy van bezoekers websites»?1

Het kabinet heeft kennisgenomen van de berichtgeving over het rapport over de Nederlandse Publieke Omroep (hierna: NPO) dat het College Bescherming Persoonsgegevens (hierna: CBP) heeft opgesteld. Het CBP ziet als zelfstandig bestuursorgaan toe op de naleving van de Wet bescherming persoonsgegevens. Het is niet aan het kabinet om een oordeel te geven over een besluit van een onafhankelijke toezichthouder in een individueel geval.
De NPO verschilt op enkele punten met het CBP van mening over de wijze waarop de wet op de situatie van de NPO moet worden toegepast. Wel heeft de NPO naar aanleiding van het rapport van het CBP maatregelen genomen. Zoals gezegd is het niet aan het kabinet om een oordeel te geven over de vraag of de NPO daarmee in overeenstemming met de Wbp handelt, dat is aan het CBP.

Vraag 2

Wat vindt u van het stelselmatig overtreden van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) door de Nederlandse Publieke Omroep (NPO)? Wat gaat u ondernemen richting de NPO?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat blijkens de diverse onderzoeken van het College bescherming persoonsgegevens (CBP) de NPO al bijna drie jaar lang slecht uitvoering geeft aan de Wbp, eerst door het opwerpen van cookiemuren, vervolgens door op onjuiste en/of onduidelijke wijze toestemming te vragen aan bezoekers van de honderden NPO-websites en nu door het zonder toestemming vooraf al plaatsen van trackingcookies? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen kunt u nemen tegen de recidiverende NPO?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Wat vindt u van het feit dat de NPO zich niet aan de wet houdt en haar eigen belangen laat prevaleren boven de privacy van bezoekers van websites van de NPO?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de NPO het goede voorbeeld moet geven en op consistente, transparante en eenvoudige wijze vooraf om toestemming moet vragen voor het plaatsen van onder andere tracking cookies? Zo ja, bent u van mening dat de NPO dat nu doet? Zo nee, gaat u de NPO verzoeken te stoppen met het stelselmatig overtreden van de Wbp?

Net als elke andere website dienen de websites van de publieke omroep in overeenstemming met de wet te zijn.

Vraag 6

Kunt u het CBP-onderzoek voorzien van een kabinetsreactie naar de Kamer sturen zodat het na het zomerreces gelijktijdig met de aangekondigde nieuwe cookiewet behandeld kan worden? Zo nee, waarom niet?

Zoals aangegeven in de antwoorden op vragen 1 tot en met 4 geeft het kabinet geen oordeel over besluiten van een toezichthouder in individuele gevallen. Naar aanleiding van de publicatie op NRC.nl heeft het CBP het rapport op 8 juli openbaar gemaakt via http://www.cbpweb.nl/Pages/pb_20140708_npo-cookies-publieke-omroep.aspx.

Vraag 1

Bent u bekend met de rapportage van Omroep West over de pro-ISIS demonstratie in de Haagse Schilderswijk?1

Ik heb kennis genomen van de bedoelde reportage en hetgeen daarin, voor zover verstaanbaar, is gezegd.

Vraag 2

In hoeverre bent u op de hoogte van het feit dat er tijdens deze demonstratie in Den Haag verwezen werd naar Khaybar, benaming voor de historische gebeurtenis en plaats waar honderden joden werden afgeslacht door het leger van Mohammed?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat er door de uitspraak «Khaybar Khaybar, ya yahud, Jaish Muhammad, sa yahud» («Joden, herinner je Khaybar, het leger van Mohammed keert weder») sprake is van bedreiging en een oproep tot geweld? Zo ja, welke maatregelen bent u voornemens te treffen om de personen die zich schuldig hebben gemaakt aan deze vorm van antisemitisme aan te pakken? Zo nee, waarom niet?

Zoals ook in antwoord op eerdere Kamervragen is aangegeven, zet het Kabinet zich in om antisemitisme in Nederland te bestrijden.2 Mensen hebben het recht op bescherming tegen discriminatie, racisme en antisemitisme. Discriminatoire uitingen zijn dan ook strafbaar.
Het Openbaar Ministerie heeft mij meegedeeld dat naar aanleiding van deze demonstratie diverse aangiften zijn gedaan. Momenteel worden deze verzameld. Naar aanleiding van deze aangiften en de uitzending van Omroep West zal het Openbaar Ministerie beoordelen of er sprake is van strafbare uitlatingen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het experiment dat social mediadienst Facebook in 2012 uitvoerde op 689.000 gebruikers?

Ik heb kennisgenomen van berichten in de pers dat een dergelijk experiment heeft plaatsgevonden.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u het genoemde experiment, waarin Facebook testte of het de emotie van gebruikers kan sturen door een selectie te maken in de berichten die vrienden van gebruikers posten? Hoe beoordeelt u het feit dat gebruikers hierdoor slechts berichten te zien kregen die Facebook selecteerde?

Het ligt niet op mijn weg om een algemeen oordeel te geven over de wijze waarop Facebook diensten aanbiedt en persoonsgegevens gebruikt.

Vraag 3

Bent u van mening dat social mediadiensten expliciet toestemming moeten vragen aan gebruikers voordat ze een dergelijk experiment uitvoeren? Zo nee, waarom niet?

Dit hangt ervan af of er een overeenkomst is tussen de aanbieder en de gebruiker van de sociale mediadienst. Doorgaans vindt verwerking van persoonsgegevens plaats krachtens een overeenkomst tussen de aanbieder en de gebruiker. De grondslag voor de gegevensverwerking is dan gelegen in artikel 8, onder b, van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Het is afhankelijk van de overeenkomst of de verwerking van persoonsgegevens ten behoeve van experimenten mogelijk is gemaakt. Voor zover de overeenkomst tekortschiet, moet er zijn voldaan aan een van de andere rechtvaardigingsgronden uit artikel 8 Wbp. Toestemming van de betrokkene kan dan een rechtvaardigingsgrond zijn (artikel 8, onder a).

Vraag 4

Deelt u de mening dat de selectiecriteria die social mediadiensten en zoekmachines gebruiken bij het selecteren van berichten die gebruikers te zien krijgen, openbaar moeten zijn? Zo ja, wat doet u om deze openbaarheid te bevorderen? Zo nee, waarom niet?

Uit de artikelen 33 en 34 van de Wbp volgt dat de aanbieders van sociale mediadiensten en zoekmachines verplicht zijn om de betrokkene te informeren over de doeleinden van de verwerking van persoonsgegevens, tenzij de betrokkene daarvan reeds op de hoogte is. Zij dienen bovendien nadere informatie te verstrekken voor zover dat nodig is om een behoorlijke en zorgvuldige verwerking te waarborgen jegens de betrokkene, gelet op de aard van de gegevens, de omstandigheden waaronder de gegevens worden verkregen of het gebruik dat ervan wordt gemaakt, (artikel 33, derde lid, en 34, derde lid). De verantwoordelijken dienen dus royaal aan hun informatieverplichtingen invulling te geven. Onder omstandigheden kan dus ook het informeren over de selectiecriteria onder de informatieverplichtingen vallen.

Vraag 5

Acht u experimenten zoals beschreven, ethisch verantwoord als er minderjarigen bij betrokken worden? Zo niet, wat gaat u doen om minderjarigen te beschermen tegen dit soort experimenten van social media?

Het is niet mijn rol om hier een ethisch oordeel over te geven, omdat een dergelijke beoordeling en de vraag of hieraan consequenties moeten worden verbonden, bij de ouders dient te liggen. Ingevolge artikel 5, eerste lid, van de Wbp is de toestemming van ouders vereist indien minderjarigen jonger zijn dan 16 jaar. Verantwoordelijken voor de verwerking van persoonsgegevens, zoals sociale media-aanbieders, moeten dus de toestemming van de ouders hebben. Hiermee is voorzien in een rol voor de ouders.

Vraag 6

Is de wijze waarop Facebook telefoonnummers, adresgegevens, e-mailadressen en andere persoonsgegevens van gebruikers doorgeeft aan deurwaarders, toezichthouders, banken, online dienstverleners, advocaten, gerechtelijke instanties en marketingpartijen mogelijk in strijd met de Wet bescherming persoonsgegevens? Zo nee, waarom niet?

Om hierover een oordeel te kunnen vellen, is onderzoek nodig naar de wijze waarop Facebook persoonsgegevens van betrokkenen verwerkt. Dit staat niet aan mij ter beoordeling.

Vraag 7

Bent u van mening dat Facebook-gebruikers ondubbelzinnig toestemming geven voor dergelijke doorgifte van gegevens door de voorwaarden te accepteren? Zo ja, hoe blijkt dit uit de gebruikersvoorwaarden? Zo nee, wat gaat u hieraan doen?

Indien de gebruiksvoorwaarden voldoende duidelijk omschrijven dat dergelijke gegevens kunnen worden doorgegeven, dan is toestemming niet nodig. Of de gebruiksvoorwaarden hieraan voldoen en op welke manier Facebook hiermee omgaat, is aan het College bescherming persoonsgegevens (CBP). De wetgever heeft het onafhankelijke CBP belast met het toezicht op de naleving en de handhaving van de Wbp.

Vraag 8

Kunt u garanderen dat Facebook geen persoonsgegevens van minderjarige gebruikers verwerkt, zonder dat hier toestemming van de ouders voor is verkregen? Zo nee, wat gaat u hieraan doen?

Ingevolge artikel 5, eerste lid, Wbp dienen sociale media-aanbieders de toestemming van de ouders te hebben voordat minderjarigen die jonger zijn dan 16 jaar, deelnemen aan sociale media. Of in het concrete geval sprake is van verwerking van persoonsgegevens, en of in dat geval voldaan is aan de Wbp, is aan het CBP om te beoordelen. Het is vervolgens aan het CBP om te beoordelen of in specifieke gevallen in strijd met de Wbp wordt gehandeld.

Vraag 9

Wat is uw visie over de gedragssturende rol die aanbieders van social media en zoekmachines steeds meer innemen? Hoe ziet u de rol van de overheid hierin?

Het ligt niet op mijn weg om een oordeel te geven over de manier waarop aanbieders van sociale media en zoekmachines hun klanten tegemoet treden. Zolang zij zich aan de wet houden, is er geen reden daartegen op te treden.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat de vooraanstaande Libische mensenrechtenactiviste Salwa Bugaighis op verkiezingsdag in haar huis in Benghazi door een groep gewapende mannen is vermoord?1

Ja.

Vraag 2

Heeft u contact opgenomen met uw Libische collega om uw zorgen te uiten over de gewelddadigheden gedurende de verkiezingen in Libië in het algemeen, en de laffe moord op Salwa Bugaighis in het bijzonder? Zo ja, wat was zijn reactie? Zo nee, bent u bereid dit op korte termijn te doen?

In EU-verband is de moord op Salwa Bugaighis veroordeeld (d.d. 26 juni 2014) alsook de dood van drie politieagenten in Benghazi die een stembureau bewaakten. De Libische autoriteiten hebben in een verklaring de moord scherp veroordeeld (d.d. 25 juni 2014). Het kabinet is van mening dat de moordenaars van Salwa Bugaighis niet ongestraft mogen blijven. De Libische autoriteiten zijn primair verantwoordelijk voor een gedegen onderzoek naar haar moord. Dit punt zal zowel in bilaterale contacten als in EU-verband met de autoriteiten in Tripoli alsook met de Libische ambassade in Den Haag worden opgebracht.

Vraag 3

Bent u bereid bij de Libische autoriteiten aan te dringen op een diepgaand onderzoek, nationaal en zo nodig internationaal, naar de moord op Salwa Bugaighis?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Kan Nederland, via de ambassade, een rol spelen in de bescherming van bedreigde vrouwenrechtenactivistes in Libië, bijvoorbeeld door de opzet van een hotline te ondersteunen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze?

Uiteraard is bescherming van mensenrechtenverdedigers in eerste aanleg de verantwoordelijkheid van de Libische autoriteiten. Nederland zet zich in samenwerking met verschillende partnerorganisaties en de VN ervoor in dat de Libische autoriteiten deze verantwoordelijkheid ook nemen. Zo ondersteunt Nederland de organisatie Maan Nabneha, een nationaal netwerk in Libië dat druk zet op de overheid, inclusief lagere overheden, om VNVR resolutie 1325 te implementeren en met specifieke actieplannen voor de bescherming van vrouwelijke mensenrechtenverdedigers te komen. Momenteel onderzoekt Nederland verdere mogelijkheden om de veiligheid van vrouwelijke mensenrechtenverdedigers te ondersteunen. Ondersteuning van een hotline behoort tot de mogelijkheden die worden onderzocht.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u de actuele politieke situatie in Libië, mede in het licht van het offensief dat radicale Islamitische groepen in mei jl. startten en waaraan steeds meer eenheden van het regeringsleger lijken deel te nemen?

De huidige politieke situatie in Libië is zeer zorgelijk. Sinds enkele maanden vindt in Benghazi een strijd plaats tussen legereenheden en milities onder leiding van oud-generaal Hafter enerzijds en radicale islamistische milities zoals Ansar al-Sharia anderzijds. Hierbij zijn ook onschuldige burgers omgekomen. Tot op heden gaat deze strijd onverminderd voort.

Vraag 6

Op welke wijze is Nederland, al dan niet in Europees verband, voornemens bij te dragen aan de ondersteuning van mensenrechtenverdedigers in Libië, in het bijzonder van vrouwen?

Nederland zet zich actief in ter versterking van de maatschappelijke positie van vrouwen in Libië om tegenwicht te bieden aan de verslechtering van hun positie sinds de revolutie. Zo steunt Nederland de Public International Law and Policy Group, een organisatie die vrouwen traint om een rol te spelen in de ontwikkeling van de grondwet. Daarnaast ondersteunt Nederland verschillende andere initiatieven op het gebied van capaciteitsopbouw en politieke participatie van vrouwen, onder andere het werk van de organisaties V-Day Karama en Shirkat Gah. Via de samenwerking onder het Nationaal Actieplan 1325 worden onder meer Libische jongeren- en vrouwenorganisaties ondersteund om hun weerbaarheid te versterken en 1325 op de agenda te krijgen. Lokale organisaties zoals het Libya Women Peace Platform (waarvan mw. Bughaighis bestuurslid was) ontvangen steun via het MENA-regio brede programma Women on the Frontline.

Vraag 7

Bent u bereid, gezien de trend van politieke intimidatie van vrouwenrechtenactivistes in de regio Midden-Oosten en Noord-Afrika (MENA), hun situatie in VN-verband te agenderen?

Nederland zet zich in VN-verband sterk in voor de rechten van vrouwen en de bescherming van mensenrechtenverdedigers. Zo steunde Nederland resolutie 68/181 (2013) van de Derde Commissie van de Algemene Vergadering van de VN die lidstaten oproept om vrouwelijke mensenrechtenverdedigers de mogelijkheid te geven hun werk te doen. Daarnaast steunde Nederland tijdens de 25e Mensenrechtenraad in 2014 de resolutie over technische assistentie ter bevordering van de mensenrechtensituatie in Libië. Hierin werd ook opgeroepen tot bescherming van mensenrechtenverdedigers. Nederland ziet in VN-verband toe op follow-up en implementatie van deze resoluties. Wanneer de mogelijkheid zich aandient zal Nederland de bescherming van vrouwelijke mensenrechtenverdedigers verder aan de orde stellen.

Vraag 1

Bent u bekend met de berichten over mishandeling van de Molukse onderwijzer en politiek activist Johan Teterissa, die een gevangenisstraf van 15 jaar uitzit omdat hij deelnam aan een vreedzame demonstratie op het eiland Ambon in 2007?1

Ja.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van het lot van de groep activisten die tijdens een vreedzame demonstratie ter herdenking van de onafhankelijkheidsverklaring van de Zuid-Molukken op 25 april jl. werden gearresteerd? Zo ja, wat is er met hen gebeurd? Zo nee, bent u bereid informatie over hun lot in te winnen bij de Indonesische autoriteiten?2

Het kabinet heeft begrepen dat elf personen zijn gearresteerd (zonder geweld), waarna drie personen vrijwel direct zijn vrijgelaten.

Vraag 3

Klopt het dat er in Indonesië meer dan zeventig mensen gevangen zitten voor het bijwonen, organiseren van of deelnemen aan vreedzame politieke activiteiten, of het hijsen of wuiven van de verboden onafhankelijkheidsvlag van de Molukken en West-Papua?

Volgens Amnesty International zitten in Indonesië meer dan 70 «gewetensgevangenen» vast. De Indonesische autoriteiten maken hierover geen cijfers bekend. In de reguliere dialoog tussen Nederland en Indonesië komen diverse onderwerpen aan de orde, inclusief mensenrechten en de vrijheid van meningsuiting en vereniging. Deze onderwerpen komen ook aan de orde tijdens de EU-Indonesië mensenrechtendialoog.

Vraag 4

Beschouwt u deze groep gevangenen, net als Amnesty International, als gewetensgevangenen en erkent u dat met hun veroordeling het – ook door Indonesië erkende – recht op vrijheid van meningsuiting en het recht op vreedzame vereniging zijn geschonden? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Bent u bereid om bilateraal, dan wel in EU-verband, contact op te nemen met de Indonesische regering om de zaak van Johan Teterissa en die van de andere gewetensgevangenen in Indonesië te bespreken en te pleiten voor hun onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating? Zo ja, bent u bereid dit nog voor de Indonesische presidentsverkiezingen van 9 juli a.s. te doen gezien het feit dat het in Indonesië gebruikelijk is dat een scheidend president amnestie verleent aan gevangen, en de omstandigheden voor een succesvol pleidooi derhalve juist in deze periode gunstig zijn? Zo nee, waarom niet?

De heer Teterissa werd in juni 2006 met anderen gearresteerd na het zwaaien met de vlag van de zogenoemde RMS ten overstaan van president Yudhoyono. Het hijsen van de vlag van de separatistische RMS-beweging is in Indonesië een ernstig delict. De heer Teterissa kreeg in 2008 levenslang (later omgezet naar 15 jaar) omdat hij het brein achter het incident zou zijn geweest.
Nederland heeft bilateraal, in EU-kader en in de VN-Mensenrechtenraad herhaaldelijk zijn zorgen geuit over de hoge straffen voor betrokkenen. Ook is aandacht gevraagd voor overplaatsing van Molukse gevangenen. Tijdens het nota-overleg mensenrechten op 30 juni is toegezegd dat het kabinet de plaatsing van Molukse gevangenen dichter bij huis met de Indonesische regering zal opnemen, en dat dit ook in EU-verband zal worden opgepakt.

Vraag 6

Bent u bereid om – vooruitlopend op de gewenste vrijlating – bilateraal of in EU-verband, bij de Indonesische regering te pleiten voor overplaatsing van Johan Teterissa, op humanitaire gronden, naar een gevangenis dichterbij zijn familie? Zo ja, wanneer en in welk verband zult u dit doen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Sudanese dag na vrijlating opgepakt?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat Merriam Ibrahim inderdaad opnieuw is opgepakt nadat de rechtbank gisteren het doodvonnis had vernietigd? Kunt u bevestigen dat zij is opgepakt bij een poging het land te verlaten?

De rechtbank had mevrouw Ibrahim maandag 23 juni vrijgesproken van het doodvonnis. Op dinsdag 24 juni werd mevrouw Ibrahim vastgehouden op het vliegveld, zij probeerde inderdaad het land te verlaten.

Vraag 3

Kunt u aangeven op welke grond mevrouw Ibrahim opnieuw is gearresteerd?

Mevrouw Ibrahim werd vastgehouden op verdenking van het gebruik van valse documenten, maar zij is niet officieel gearresteerd. Donderdag 26 juni aan het einde van de dag werd mevrouw Ibrahim weer vrijgelaten en ze bevindt zich nu op de Amerikaanse ambassade in afwachting van verdere procedures.

Vraag 4

Bent u bereid de Sudanese ambassadeur opnieuw te ontbieden om de onmiddellijke vrijlating te eisen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Ziet u mogelijkheden om de internationale druk op de Sudanese regering op te voeren?

Ja. Door middel van stille diplomatie wordt de internationale druk nu opgevoerd.

Vraag 1

Bent u bekend met de beschuldiging van de advocaat van de Indonesische weduwen van slachtoffers van standrechtelijke executies dat uitbetaling van een mogelijke schadevergoeding opzettelijk wordt getraineerd?1 Wat is uw reactie hierop?

Wij zijn bekend met de publicatie in NRC van 22 mei 2014. Het is onjuist dat de uitbetaling van een mogelijke schadevergoeding wordt getraineerd.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat tot nu toe slechts één claim is toegekend? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

In april zijn, naast de zeventien eerdere claims, drie nieuwe claims ingediend. Inmiddels zijn acht claims toegewezen en tien niet omdat deze niet aannemelijk zijn gemaakt. Twee claims zijn ingetrokken. Voor de beantwoording van deze vraag wordt verder verwezen naar de brief die heden over dit onderwerp naar de Voorzitter van de Tweede Kamer is verzonden.

Vraag 3

Kunt u verder bevestigen dat twee van de 17 weduwen inmiddels zijn overleden? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

Er zijn twee weduwen overleden, één voor haar claim werd ingediend, de andere daarna. De advocate van de weduwen heeft te kennen gegeven dat zij die twee claims zal intrekken. In één geval heeft dat ook te maken met de onderbouwing.

Vraag 4

Is het waar dat na een half jaar beraad de claims van 14 van de weduwen in eerste instantie onvoldoende zijn bevonden? Indien ja, waarom werden deze onvoldoende bevonden? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

Voor de beantwoording van deze vraag wordt verwezen naar de brief die heden over dit onderwerp naar de Voorzitter van de Tweede Kamer is verzonden.

Vraag 5

Is het verder waar dat als een weduwe overlijdt haar claim niet automatisch overgaat op haar kinderen? Indien ja, waarom is hiervoor gekozen? Indien neen, wat is hier dan over afgesproken? Klopt het dat deze procedure afwijkt van een lopende procedure voor de rechter?

Het betreft een vordering in verband met de door de weduwe geleden schade. Het is rechtens zo dat deze vordering niet vatbaar is voor vererving. Als er een rechtszaak aanhangig is terwijl de weduwe overlijdt, vervalt de vordering niet. De advocate van de weduwen is inmiddels toegezegd dat dat ook geldt als zij een nieuwe claim onder de regeling indient.

Vraag 6

Wat is uw reactie op de beschuldiging van de advocaat van de weduwen dat overdreven veel bewijs gevraagd wordt? Kunt u uw antwoord toelichten?

In de Staatcourant van 10 september 2013 is een bekendmaking gepubliceerd, waarin staat welke onderbouwing wordt gevraagd. Het gaat hier om het aannemelijk maken van de claim. Dit is een minder strenge eis dan in een rechtszaak. Met deze regeling komt de Staat de weduwen tegemoet.

Vraag 7

Deelt u de opvatting dat het van groot belang is dat er spoedig opheldering over komt of de weduwen recht hebben op een schadevergoeding? Indien ja, ziet u mogelijkheden om de procedure te versnellen? Indien neen, waarom niet?

Ja. De ervaringen met de toepassing van de regeling zullen het naar verwachting mogelijk maken nieuwe gevallen sneller af te wikkelen. Dit is mede afhankelijk van de kwaliteit van de aangeleverde dossiers.

Vraag 1

Is het waar dat «section 702» van de Foreign Intelligence Surveillance Act (FISA) het mogelijk maakt dat communicatie tussen niet-Amerikanen gevestigd buiten de Verenigde Staten vrijelijk kan worden verzameld door de National Security Agency (NSA)?1

«Section 702» van de Foreign Intelligence Surveillance Act (FISA) betreft de procedure voor het verzamelen van telecommunicatie van niet-Amerikanen gevestigd buiten de Verenigde Staten.

Vraag 2

Kunt u uitsluiten dat gebruik makend van «section 702» Nederlanders worden bespioneerd door de NSA?

Zoals eerder ook met uw Kamer gedeeld heeft de Amerikaanse NSA gemeld dat Nederland geen doelwit is van de NSA. Het kabinet heeft geen aanleiding te veronderstellen dat dit onjuist is, doch uitsluitsel kan niet worden gegeven. De AIVD en MIVD verrichten daarnaast structureel onderzoek naar inlichtingenactiviteiten van buitenlandse mogendheden in Nederland en tegen Nederlandse belangen. Indien wordt geconstateerd dat een buitenlandse mogendheid zonder toestemming inlichtingenactiviteiten verricht op Nederlands grondgebied, treft de Nederlandse regering altijd maatregelen.

Vraag 3

Hoe gaat u onderzoeken op welke schaal Nederlanders door de NSA worden bespioneerd?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat vindt u ervan dat «section 702» ingezetenen van de Verenigde Staten beschermt tegen spionage, maar tegelijkertijd de mogelijkheid schept voor spionage van niet-Amerikanen?

De Minister van Buitenlandse Zaken heeft in een eerder stadium hierover reeds zijn zorgen uitgesproken richting de Verenigde Staten.

Vraag 5

Wat gaat u doen om in dit verband de privacy van Nederlanders te beschermen?

Ik verwijs hierbij graag naar de van toepassing zijnde passage uit mijn brief aan uw Kamer van 30 juni 2014 jl.:
De motie Segers c.s. (TK 30 977, nr. 97) verzoekt de regering in overleg te treden met de overheden en diensten van bondgenoten waarmee wordt samengewerkt, om te komen tot nieuwe en expliciete afspraken over de eerbiediging van de mensenrechten. Zoals uw Kamer eerder is gemeld, spannen de AIVD en de MIVD zich in multi- en bilateraal verband in om te komen tot dergelijke afspraken. Zo nemen de diensten deel aan het uitwerken van een voorstel om te komen tot de ontwikkeling van normen voor samenwerking tussen de Europese inlichtingendiensten. Het betreft één van de acht punten die Bondskanselier Merkel in juli 2013 heeft voorgesteld om te komen tot betere waarborgen voor de bescherming van de privacy. Daarnaast is Nederland ook in gesprek met de VS om de afspraken over de samenwerking waar nodig te herzien. Voor beide processen geldt dat de eerbiediging van mensenrechten kaderstellend is.

Vraag 6

Kunt u uitsluiten dat de werkwijze die de Government Communications Headquarters (GCHQ) toepast om Britten te bespioneren op Facebook, Twitter, Youtube of Google ook door de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) wordt toegepast?2

In rapport 38 constateert de CTIVD dat er geen sprake is van het stelselmatig buiten de wet om verwerven van (persoons)gegevens door de AIVD alsmede dat de methoden die de AIVD aanwendt om gegevens op het gebied van telecommunicatie te verzamelen passen binnen de bevoegdheden die in de Wiv 2002 aan de AIVD is toegekend. De Commissie meldt verder in haar onderzoek geen aanwijzingen te hebben gevonden dat de AIVD buitenlandse diensten, bij wijze van U-bochtconstructie, verzoekt gegevens te verzamelen op een manier die henzelf niet is toegestaan. Het kabinet sluit zich aan bij de zienswijze van de CTIVD (zie ook de kabinetsreactie op rapport 38 van de CTIVD van 11 maart jl.).

Vraag 7

Kunt u uitsluiten dat de AIVD gebruik maakt van informatie die verzameld is door de Verenigde Staten, gebruik makend van PRISM, zoals ook de GCHQ doet?3

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat Eritreeërs in Nederland nog altijd onder grote druk staan om geld af te staan dat ten goede komt aan het regime in Eritrea? Kunt u zich achter de bedreigde burgers scharen en hen de mogelijkheid bieden om anoniem aangifte te doen? Zo nee, erkent u dat gegeven de grote druk en angst, mensen bijna geen aangifte zullen doen? Zo ja, op welke wijze gaat u hen dat duidelijk maken?1 2

Het kabinet neemt de indicaties serieus. Het heffen van een belasting onder eigen onderdanen in Nederland is niet illegaal. Voorwaarde is dat deze betalingen plaatsvinden op basis van vrijwilligheid en binnen de grenzen die de wet hiervoor stelt. Om misstanden vast te kunnen stellen zijn het OM en politie in belangrijke mate afhankelijk van aangifte en melding door slachtoffers. Voor zover te achterhalen is in de systemen van de politie in Nederland, zijn geen recente aangiften bekend. Het is mogelijk om onder bepaalde voorwaarden anoniem aangifte te doen, waaronder aangifte onder nummer. Dit wordt van geval tot geval beoordeeld door politie en OM. Om deze beoordeling te kunnen maken is het van belang dat slachtoffers zich melden bij de politie. Het anoniem melden van misdrijven is overigens ook mogelijk via Meld Misdaad Anoniem.

Vraag 2

Hoe staat het met het door u aangekondigde onderzoek naar de diaspora-taks? Door wie wordt dit onderzoek uitgevoerd en wanneer kunnen wij de resultaten verwachten?3

Nederland benadert deze kwestie in Europees verband en heeft navraag gedaan bij EU-lidstaten en andere derde landen naar deze kwestie. Daaruit blijkt dat andere landen tegen dezelfde problemen aanlopen. Nederland heeft deze kwestie in hoog-ambtelijk EU-overleg geagendeerd om de problematiek in EU-verband nader te onderzoeken en waar nodig gezamenlijk gepaste maatregelen te nemen. In de komende periode zijn er meerdere overleggen gepland in EU-verband over migratie. De Afrikaanse Unie organiseert een migratieseminar in Oost-Afrika, met betrokkenheid van de EU. Daarnaast zal Nederland erop toezien dat migratiezaken in de EU-dialoog met Eritrea worden meegenomen. Zoals is aangegeven in de brief d.d. 3 juni jl. van de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over de berichtgeving inzake betrokkenheid van de Eritrese overheid bij mensensmokkel en afpersing van vluchtelingen, heeft dit onderwerp tevens de aandacht van het ministerie van Veiligheid en Justitie.

Vraag 3

Bent u bereid om bij dit onderzoek de rol van de ambassade en sociaal-culturele organisaties die als verlengstuk van het regime opereren te betrekken? Zo ja, kunt u de vraag beantwoorden hoe het netwerk eruit ziet dat Eritreeërs in Nederland in de gaten houdt, feesten en festivals organiseert, welke Eritrese organisaties in Nederland actief zijn die nauwe banden hebben met het regime en of deze organisaties subsidie ontvangen van de overheid? Zo nee, kunt u uitsluiten dat deze organisaties er zijn en subsidie van de overheid krijgen?

Er is een fors aantal Eritrese organisaties in Nederland, die actief zijn op velerlei terrein: jeugd- en studentenorganisaties, religieuze organisaties (zowel christelijk als islamitisch), vrouwenorganisaties, vluchtelingenorganisaties, sportclubs ed. Het is niet onmogelijk dat sommige daarvan banden onderhouden met Eritrea en/of met de Eritrese overheid. Zulke contacten zijn, zolang deze binnen de Nederlandse wet- en regelgeving blijven, toegestaan. Voor zover valt na te gaan heeft geen enkele Eritrese organisatie in Nederland de afgelopen periode rijkssubsidie ontvangen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat Eritrese Nederlanders die bang zijn en bedreigd worden, niet aan hun lot overgelaten mogen worden en alles op alles gezet moet worden om te stoppen dat Nederlands belastinggeld naar een regime gaat waarvan bekend is dat het zich op grove wijze schuldig maakt aan mensenrechtenschendingen? Zo ja, bent u bereid de consul hierop aan te spreken? Zo nee, hoe verhoudt dit zich tot uw inspanningen om u wereldwijd in te spannen voor mensenrechten(beleid)?

Binnen de bestaande bevoegdheden doet het kabinet al het mogelijke. De banden tussen Nederland en Eritrea zijn zeer beperkt. De Nederlandse ambassade in Asmara is sinds december 2011 gesloten. Er is geen bilateraal ontwikkelingsprogramma met Eritrea en de bilaterale handelsbelangen zijn beperkt. De Eritrese ambassade in Den Haag wordt geleid op het niveau van een tijdelijk zaakgelastigde. De Eritrese tijdelijk zaakgelastigde is inmiddels ontboden om opheldering te verschaffen over de inning van de zgn. «diaspora-taks».

Vraag 5

Bent u bereid, wanneer uit uw onderzoek blijkt dat bovengenoemde praktijken zich inderdaad voordoen via het Eritrese consulaat, en het deze praktijken weigert te beëindigen, deze te sluiten? Zo nee, hoe verhoudt dat zich tot het eerder verzoek hiertoe van het Kamerlid Timmermans en tot de wens om parallelle samenlevingen in Nederland te voorkomen en bestrijden?4

Eritrea heeft een ambassade in Den Haag. Het gebeurt zelden dat een ambassade door de gaststaat wordt gesloten. Onder het Verdrag van Wenen is dit wel mogelijk, nl. door intrekking van de eerder door Nederland gegeven instemming met de opening van die ambassade. Dat is op dit moment niet aan de orde. Het kabinet kiest ervoor de dialoog met Eritrea gaande te houden, ook in EU-verband, om ontwikkelingen in Eritrea te kunnen monitoren en om boodschappen over de erbarmelijke mensenrechtensituatie en ongewenste praktijken rond de belastinginning over te kunnen brengen.

Vraag 6

Kunt u toelichten wat de belangrijkste belemmeringen zijn voor slachtoffer van afpersing e.d. om anoniem aangifte te doen voortvloeiend uit de «Handleiding opnemen (deels) anonieme aangifte/verklaring» van het Openbaar Ministerie? Bent u bereid te bezien of belemmeringen weggenomen kunnen worden, opdat anonieme aangifte gegarandeerd kan worden en eventuele misstanden sneller aan het licht kunnen komen?5

De belangrijkste belemmering voor een slachtoffer van afpersing om anoniem aangifte te doen is het feit dat in dit soort zaken het slachtoffer bijna altijd een bekende is van de verdachte(n) en dat daardoor de aangifte herleidbaar is naar het slachtoffer. Van anonimiteit is dan geen sprake waardoor het doen van anonieme aangifte logischerwijs ook niet mogelijk is.
In het beleid aangaande anonimiteit in het strafproces is deze belemmering niet weg te nemen. De herleidbaarheid van een aangifte maakt immers de anonimiteit onmogelijk. In dit soort gevallen kunnen slachtoffers wel te allen tijde een melding doen bij de politie. De politie kan naar aanleiding daarvan het slachtoffer adviseren, een inschatting maken van de herleidbaarheid van een eventuele anonieme aangifte en de kans op represailles, bezien of er alternatieve mogelijkheden voor aangifte doen mogelijk zijn, bijvoorbeeld met domiciliekeuze, en/of ook zelfstandig onderzoek opstarten.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht Motsoeneng gets wife as a gift?1

Ja.

Vraag 2

Vindt u het een correcte prestatiebeloning voor de directeur van een staatsomroep dat hij een vrouw, een koe en een kalf cadeau krijgt?

Genoemde gelegenheden vormden onderdeel van een ontmoeting van de heer Motsoeneng met traditionele leiders. De laatsten tonen bezoekers hun respect door middel van de overhandiging van geschenken: (het houden van) vee geldt als statussymbool.
De vrouw in kwestie heeft in de media ontkend dat zij cadeau gegeven is en met ontbloot bovenlijf paradeerde.2

Vraag 3

Acht u het een goede zaak dat meisjes met ontbloot bovenlijf voor deze ANC’er moeten paraderen, zodat hij een keus kan maken?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de omroep SABC in Zuid-Afrika geldt als propagandamedium van het ANC?

De SABC is ingesteld bij de Broadcasting Act 4, 1999. Krachtens deze wet is SABC gehouden aan kwaliteitseisen en de eis van neutraliteit te voldoen.

Vraag 5

Waarom is met geld van uw ministerie sinds 1977 het ANC gefinancierd, terwijl het aan de macht komen van deze club de positie van de vrouw in Zuid-Afrika blijkbaar niet heeft verbeterd?

De Nederlandse staat verschafte het ANC geen financiering.
Binnen de voor Zuid-Afrika in haar hoedanigheid van transitieland nog resterende fondsen draagt Nederland bij aan een verbetering van de positie van de vrouw.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het Wob-verzoek dat bij de regeling van werkzaamheden van 28 mei 2014 in de Kamer is gedaan?

Vraag 2

Is uw antwoord in de brief van 11 juni 2014 over de «Evaluatie van de accijnsverhoging op diesel en LPG» een weigering om de documenten, die in deze Wob-procedure gevraagd zijn, beschikbaar te stellen?

Vraag 3

Indien het geen weigering betreft, wanneer zult u dan een besluit op basis van de Wob nemen?

Vraag 4

Indien het een weigering betreft, waarom heeft u mij dan niet als eerste het besluit ter hand gesteld en dit niet aan mij gericht?

Vraag 5

Kunt u deze vragen met zeer grote spoed beantwoorden en het Wob-besluit met spoed nemen, omdat het expliciet de bedoeling is deze documenten te betrekken bij het plenaire debat in de Kamer over de evaluatie van de accijnsverhogingen?