Vraag 1

Bent u bekent met het artikel «Vis kan niet meer leven in het IJsselmeer»?1

Ja.

Vraag 2

Waar baseren onderzoeksinstituut IMARES en de overheid hun fosfaatstandpunt op als IMARES geen onderzoeken doet naar oorzaken en gevolgen?

Uit waarnemingen van landelijke en regionale meetnetten is geconstateerd dat de fosfaatbelasting en de fosfaatgehalten in het IJsselmeer de laatste 20 jaar zijn afgenomen als gevolg van maatregelen in het Rijnstroomgebied. Het doel van de vermindering van de fosfaatbelasting is de verbetering van de waterkwaliteit. De waterkwaliteit is dan ook sterk verbeterd, zij het dat de fosfaatgehalten nog steeds te hoog zijn in het licht van de Europese Kaderrichtlijn Water. Fosfaten bevorderen eutrofiëring; zij bemesten het water. Dit heeft invloed op het ecosysteem, dus ook de aard van de visbestanden. Mede onder verwijzing naar vraag 4, er wordt onderzoek uitgevoerd naar ook de rol van fosfaten op het ecosysteem. De vermindering van de fosfaatbelasting beïnvloedt de productiviteit van het IJsselmeer, maar een goede waterkwaliteit is met name ook van belang voor drink- en landbouwwatervoorziening, recreatie en natuur.

Vraag 3

Deelt u de mening dat vissers die dagelijks op het water zijn en hun brood met vissen verdienen een beter beeld op de visstand hebben dan de IMARES biologen die eens in de zoveel tijd monitoren?

De bevindingen van vissers zijn waardevol en de praktijkervaringen dragen bij aan de wetenschappelijke onderzoeksgegevens van bijvoorbeeld het instituut Imares. Ten behoeve van het op elkaar afstemmen van de ervaringen en gegevens zijn in de zeevisserij meerjarige onderzoekssamenwerkingsprojecten opgezet die zonder meer tot een verbeterd onderling begrip hebben geleid. Ook in het project «Kenniskringen» zijn er specifiek op de binnenvisserij gerichte activiteiten waarbij onderzoekers en vissers hun kennis inbrengen en delen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat een eerder door de fractie van de PVV voorgestelde test met fosfaten in het water duidelijkheid kan geven over de effecten van fosfaten op de visstand?

Vraag 5

Bent u bereid om in het belang van de visstand en de visserij een dergelijke fosfaattest alsnog uit te voeren?

In het licht van bovenstaande ben ik niet voornemens een onderzoek naar de effecten van fosfaattoediening op het IJsselmeer uit te voeren of te financieren.

Vraag 1

Kunt u bevestigen dat het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) recentelijk weer een groot aantal nieuwe bestrijdingsmiddelen heeft toegelaten?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat onder meer ook een nieuwe variant van bestrijdingsmiddelen op basis van glyfosaat is toegelaten, namelijk RoundUp Force, ook voor gebruik bij het onderhoud voor openbaar groen?2

Ja.

Vraag 3

Hoe verhoudt deze toelating zich tot de aangenomen motie3 die vraagt om een verbod op het gebruik van glyfosaat voor niet commerciële toepassingen, waarvan u ook heeft aangekondigd dat u deze zal uitvoeren?4

Indien een gewasbeschermingsmiddel aan de gestelde eisen voldoet, mag het op de markt worden gebracht en worden gebruikt. Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden besluit over een dergelijke toelating. De eisen zijn vastgelegd in een – rechtstreeks werkende – Europese verordening.
In reactie op de door u genoemde motie heeft het kabinet aangekondigd beperkingen aan toegelaten gewasbeschermingsmiddelen te zullen stellen, die een duurzaam gebruik tot stand zullen brengen (zie 4, TK 32 372, nr. 72). Een Europese richtlijn stelt daarover regels die inmiddels in nationale regelgeving zijn vastgelegd.

Vraag 4

Deelt u de mening dat deze toelating verkeerde verwachtingen in de markt kan wekken omdat het middel wel toegelaten is, maar niet gebruikt mag worden? Zo ja, welke consequenties verbindt u hieraan? Zo nee, waarom niet?

Zoals in bovenvermelde brief aan uw Kamer is vermeld, zal de precieze uitwerking van de motie in het Nationale Actieplan gewasbescherming worden opgenomen. Van belang is om een robuuste uitvoering aan de motie te geven om onduidelijkheden te voorkomen. Een goede informatievoorziening voor de gebruiker is daarbij ook van belang.

Vraag 5

Bent u bereid het Ctgb te vragen de toelating van RoundUp Force onmiddellijk weer in te trekken? Zo nee, waarom niet?

Nee, indien een gewasbeschermingsmiddel voldoet aan de gestelde eisen, biedt de Europese verordening niet de bevoegdheid om «niet-commerciële toepassingen» uit te sluiten van de aangevraagde toelating of om een verleende toelating weer in te trekken.

Vraag 6

Bent u bereid het Ctgb opdracht te geven in het vervolg geen bestrijdingsmiddelen op basis van glyfosaat meer toe te laten voor niet-commerciële toepassingen?

Nee, zie antwoord op vraag 5.

Vraag 7

Kunt u bevestigen dat er ook weer een nieuw bestrijdingsmiddel is toegelaten dat de werkzame stof imidacloprid bevat, namelijk Sombrero?5

Ja. Het middel Sombrero heeft op 5 november jl. een toelating verkregen.

Vraag 8

Hoe is het mogelijk dat, terwijl de waterkwaliteitsnormen voor imidacloprid al jaren lang ernstig worden overschreden en vast staat dat de oorzaak van deze ernstige normoverschrijding de schaal van het gebruik is het gebruik van imidacloprid nu toch weer verder mag toenemen door alweer een nieuw imidacloprid-toelatingsbesluit?6

De nieuwe toelating betreft de behandeling van zaad van suiker- en voederbieten. Overigens is dit middel toegelaten omdat het voldoet aan de gestelde eisen. Het middel is een alternatief voor de bestaande toelating van het middel Gaucho, voor dezelfde toepassing.
De omvang van het gebruik wordt bepaald door de hoeveelheid bietenzaad die behandeld wordt en is niet afhankelijk van het aantal toelatingen voor gewasbeschermingsmiddelen voor het behandelen van zaad.
Dat betekent dat deze nieuwe toelating op zichzelf geen toename van het gebruik van deze middelen hoeft te betekenen.

Vraag 9

Waarom is deze toelating verleend terwijl er reeds is aangetoond dat imidacloprid bij de huidige schaal van gebruik desastreuze gevolgen heeft voor talrijke nuttige insecten en er zeer sterke verdenkingen zijn dat ook belangrijke bestuivers zoals de honingbij en de hommel er hun weerstand door verliezen en u daar momenteel zelfs onderzoek naar doet?7

Deze toelating is verleend, omdat de beoordeling heeft aangetoond dat er geen sprake is van onaanvaardbare risico’s voor mens en dier en er geen onaanvaardbare effecten zijn op het milieu, incl. de effecten op bijen.
De toelating van het middel is verleend voor het gebruik (als zaadcoating) in de teelt van suiker- en voederbieten. In de beoordeling zijn geen onacceptabele risico's voor bestuivers geconstateerd omdat het middel uitsluitend gebruikt wordt voor zaadbehandeling en de betreffende gewassen tijdens de teelt niet bloeien en dus niet bevlogen worden door bijen. Daarnaast zijn in het wettelijk gebruiksvoorschrift restricties opgenomen die beogen de blootstelling voor bijen te veminderen.

Vraag 10

Bent u bereid het Ctgb te verzoeken de toelating van Sombrero onmiddellijk weer in te trekken? Zo nee, waarom niet?

Nee, indien een gewasbeschermingsmiddel voldoet aan de gestelde eisen, biedt de Europese verordening niet een bevoegdheid een toelating of een deel ervan weer in te trekken.

Vraag 1

Bent u bekend met het feit dat er op vrijdag 18 november jl. zes Engelse trailers met uraniumhexafluoride onbegeleid over de A73 reden?1

Ja. Het betrof overigens een transport van drie vrachtwagens met zes cilinders beladen met uranium hexafluoride.

Vraag 2

Op grond van welke vergunning vond het transport plaats?

Dit transport werd uitgevoerd onder kernenergiewetvergunning met nummer 2011/0570–7.

Vraag 3

Werd (een van) de in de vergunning genoemde route(s) gevolgd?

Vanwege te verwachten stremmingen op de in de vergunning genoemde route is het transport op 18 november 2011 uitgevoerd over de A73. Deze alternatieve route is tot stand gekomen na overleg door de vervoerder met het Korps Landelijke Politiediensten en de Kernfysische Dienst. Deze instanties zijn bevoegd om een alternatieve route aan te wijzen.

Vraag 4

Is voldaan aan de meldingsplicht voor het transport?

Ja, het transport is conform vergunningvoorschrift vooraf gemeld bij de in de vergunning genoemde instanties.

Vraag 5

Wordt steekproefsgewijs gecontroleerd of dit soort transporten voldoet aan de vergunningseisen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat is uw beeld van de naleving van de vergunningen?

In de vergunning wordt voorgeschreven dat minimaal 2 x 24 uur voorafgaand aan het transport door Nederland een transportmelding moet worden gedaan aan het team Stralingsbescherming van Agentschap NL, de Kernfysische Dienst en aan de Inspectie Verkeer en Waterstaat, sector Handhaving.
De Kernfysische Dienst controleert steekproefsgewijs. In deze steekproef wordt gekeken of de gegevens van de melding overeenstemmen met de vergunning. Indien een administratieve controle daartoe aanleiding geeft, wordt een fysieke controle uitgevoerd. Daarnaast controleert de Inspectie Verkeer en Waterstaat steekproefsgewijs of de transporten voldoen aan de internationale regelgeving voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over land (ADR / VLG). Deze controles worden gedaan bij aankomst of vertrek binnen Nederland. In 2011 is er geen aanleiding geweest voor de Kernfysische Dienst om fysieke controles bij transporten met uranium hexafluoride uit te voeren. Ook voor dit specifieke transport was daartoe geen aanleiding. Op basis van eerdere steekproeven is het algemene beeld dat de naleving van de vergunningen goed is.

Vraag 6

Zou een transport met zes trailers uraniumhexafluoride niet als bijzonder transport moet worden aangemerkt, waardoor een vorm van begeleiding noodzakelijk is?

Op grond van het IAEA Verdrag inzake Fysieke Beveiliging van kernmateriaal is bepaald van welke categorieën splijtstoffen de transporten begeleid dienen te worden door de politie. Het uranium hexafluoride van deze transporten valt buiten de laagste categorie van het Verdrag en het transport ervan behoeft geen begeleiding door de politie.
Overigens dient de vergunninghouder op grond van de vervoersvergunning zorg te dragen voor begeleiding van het transport door een transportleider. De vervoerder heeft, conform de vergunningvoorschriften, de identiteit en de contactgegevens van deze transportleider vermeld in de voorafgaande transportmelding.

Vraag 1

Kent u de berichten «Bosverbod foute jager» in het Dagblad van het Noorden en «Roofdieren vergiftigd voor profijtelijker jacht»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het vergiftigen van (roof)dieren ten gunste van een profijtelijkere jacht een gruwelijke praktijk is die zo spoedig mogelijk moeten stoppen? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om dit te bewerkstelligen, zo nee, waarom niet?

Ja, de Flora- en faunawet biedt het kader en de bevoegdheden om toezicht te houden en in geval van dit soort praktijken in te grijpen.
Op basis van de Wet op de economische delicten is de strafmaat voor het opzettelijk illegaal gebruik van biociden maximaal 6 jaar gevangenisstraf of een geldboete van maximaal € 76 000. Opzettelijk gepleegde delicten in het kader van de Flora- en faunawet worden gestraft met maximaal 2 jaar gevangenisstraf of een geldboete van maximaal € 19 000. De jachtakten van jagers die in de fout zijn gegaan, kunnen worden ingetrokken en daarna gedurende een bepaalde tijd worden geweigerd. Mijn aandacht gaat daarnaast uit naar het voorkomen van dit soort jachtpraktijken door de jacht en jagers sterker te verbinden aan planmatig faunabeheer en schadebestrijding.

Vraag 3

Wat is het totaal aantal roofvogels dat in Nederland in de afgelopen 5 jaar illegaal gedood is?

Niet alle incidenten worden geconstateerd en niet alle vergiftigde dieren worden gevonden. Voor zover incidenten wel worden geconstateerd berust de informatie over opsporingsonderzoeken bij de politie en over veroordelingen bij het OM. Deze informatie kan niet eenvoudig uit de systemen van de politie en het OM worden verkregen. Ik kan u dan ook geen volledig beeld geven van de hoeveelheid gevallen van vergiftiging of het anderszins in strijd met de wet doden van dieren over de afgelopen vijf jaar.
Vanwege het ontbreken van een landelijke registratie bezie ik momenteel de mogelijkheden om alle verdachte dode dieren te laten opsturen naar het Central Veterinary Institute (CVI), waar dan een eerste verkennende sectie kan worden verricht naar de doodsoorzaak. De door het CVI op dergelijke wijze verzamelde gegevens vormen dan een landelijke registratie, die ook voor opsporingsonderzoeken nuttige informatie kan leveren. In een later stadium kan dan, als sprake is van vermoedelijke daders, het veel duurdere onderzoek naar de aard van het gebruikte gif plaatsvinden. Het CVI is inmiddels bereid gevonden voor dat doel monsters gedurende een jaar te bewaren.

Vraag 4

Hoeveel dassen zijn er in de afgelopen 5 jaar gedood door middel van vallen met prikkeldaad?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Kunt u de Kamer een overzicht doen toekomen met daarin hoe vaak dit soort gevallen van vergiftiging, doding van dieren of vernieling van de natuur in de afgelopen 5 jaar voorgekomen is?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Wat is de strafmaat voor het gebruik van illegaal landbouwgif om (roof)dieren te vergiftigen en wat is de strafmaat als het illegale doding door middel van het plaatsen van vallen, strikken of afschieten betreft?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Hebben deze praktijken gevolgen voor het verlenen van jachtvergunningen aan degenen die in de fout zijn gegaan? Zo ja, wat zijn de consequenties? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 8

In hoeverre heeft Staatsbosbeheer bijgedragen aan het opsporen en oplossen van deze vergiftigingszaak en welke andere organisaties zijn betrokken bij de opsporing en handhaving? Heeft Staatsbosbeheer voldoende handhavingscapaciteit of zijn er in dit geval extra uren ingezet, wat zijn de gevolgen van de voorgenomen bezuinigingen bij Staatsbosbeheer voor het uitvoeren van deze handhavingstaken?

Staatsbosbeheer heeft in belangrijke mate bijgedragen aan het opsporen en oplossen van bedoelde vergiftigingszaak. Behalve door Staatsbosbeheer wordt ook door de politie, de marechaussee en het OM aan deze zaak gewerkt. Omdat ik erop vertrouw dat Staatsbosbeheer de juiste prioriteiten zal stellen, voorzie ik geen gevolgen van voorgenomen bezuinigingen voor het uitvoeren van handhavingstaken bij Staatsbosbeheer.

Vraag 9

Bent u van plan een tijdelijk jachtverbod in Drenthe af te kondigen gedurende het lopende onderzoek naar de vergiftigingen? Zo nee, waarom niet?

Nee. Jacht, ook die op de fazant, is immers ondersteunend aan de schadebestrijding.

Vraag 10

Deelt u de mening dat het beter is om de jacht op fazanten definitief te sluiten zodat misstanden rondom de fazantenjacht nooit meer kunnen voorkomen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 9.

Vraag 11

Kunt u deze vragen zo spoedig mogelijk maar in elk geval voor het algemeen overleg op 22 december 2011 over ganzenproblematiek beantwoorden?

Bij deze.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het voorstel van de Gedeputeerde Staten van Zeeland om de omrekenfactor voor de bijdrage van het natuurproject Waterdunen aan de beheeropgave voor Natura 2000, gebied Westerschelde & Saefthinge, aan te passen, inclusief het onderliggende rapport van Arcadis?

Gedeputeerde Staten van Zeeland hebben mij op 1 juni 2011 op de hoogte gesteld van de uitkomsten van een onderzoek door ARCADIS naar een mogelijke verhoging van de bijdrage van het project Waterdunen en vijf buitendijkse projectlocaties aan het natuurherstel Westerschelde. Ik constateer dat de resultaten van het onderzoek Gedeputeerde Staten niet heeft gebracht tot een verzoek tot aanpassing van het eerder door de provincie voorgestelde en door het rijk geaccepteerde pakket van maatregelen en de weging daarvan.
Ik sta open voor voorstellen om rek en ruimte te zoeken binnen de kaders van de Vogel- en Habitatrichtlijn. Zeker in de onderhavige situatie moeten dergelijke voorstellen goed onderbouwd zijn, ook in relatie tot eerdere voorstellen en afspraken, en moet duidelijk zijn wat de betekenis daarvan is voor alle (deel)projecten van het natuurherstelprogramma Westerschelde. Ik stuur u ter informatie ook mijn brief aan de Provincie Zeeland.

Vraag 2

Hoe waardeert u het voorstel en het onderliggende rapport in het licht van het uitgangspunt van het kabinet dat Nederland binnen de kaders van de Vogel- en Habitatrichtlijn alle mogelijke rek en ruimte zal benutten?1

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Bent u bereid de bijdrage van het natuurproject Waterdunen aan de beheeropgave voor het genoemde Natura 2000 gebied te verhogen van 30% naar minimaal 50% tot maximaal 80%?

Zie 1 en 2.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het artikel «Zorgen om energievoorziening Saba en Statia»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven of Saba en Sint Eustatius een goede en betrouwbare energievoorziening blijven houden?

Ten behoeve van de door mij aangeboden bemiddeling in de Gebe-problematiek heeft SEO Economisch Onderzoek te Amsterdam vastgesteld dat er sterke aanwijzingen zijn dat met het beëindigen van de relatie met Gebe en het oprichten van nieuwe bedrijven voor Saba en Sint Eustatius een veel kosteneffectiever voorziening mogelijk is. Door deze weg in te slaan kan naar mijn mening inderdaad een goede en betrouwbare energievoorziening voor de beide genoemde eilanden behouden blijven.

Vraag 3

Klopt het dat na de aankoop Saba en Sint Eustatius twee maanden hebben om een energiebedrijf op te zetten? Is er al sprake van concrete plannen voor het opzetten van dergelijke bedrijven?

Gezien de inhoud van de Overeenkomst betreffende de splitsing van de N.V. Gebe, die op 27 oktober jl. tussen de besturen van de drie betrokken eilanden is gesloten, luidt het antwoord op de eerste vraag bevestigend.
Met de bestuurscolleges van Saba en Sint Eustatius is intussen afgesproken dat zij bij de vorming van de beoogde nieuwe bedrijven ondersteuning krijgen van mijn departement. Deze afspraak is inmiddels geëffectueerd.
Overigens behoeft het oprichten van of deelnemen in een privaatrechtelijke rechtspersoon door Saba en Sint Eustatius op grond van art. 9 van de FinBES goedkeuring van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De minister heeft deze bevoegdheid gemandateerd aan het College Financieel Toezicht.

Vraag 4

Klopt het dat Sint Maarten het gebruik van dieselolie voor het opwekken van elektriciteit op Saba en Sint Eustatius jarenlang heeft gesubsidiëerd? Zo ja, is er sprake van nieuwe subsidiëring nu Sint Maarten hier niet meer verantwoordelijk voor is? Wordt dit betaald uit de opbrengsten van de verkoop van de aandelen van het energiebedrijf GEBE?

Binnen het gezamenlijke elektriciteitsbedrijf Gebe is voorheen geen onderscheid gemaakt tussen de afnemers, wat de tarieven betreft. Het verschil in kosten van opwekking op Saba en Sint Eustatius enerzijds en Sint Maarten anderzijds is steeds gecompenseerd. Het idee van de kruissubsidie kreeg pas lading op het moment van de staatkundige hervorming op 10-10-10. Sint Maarten hecht er vanaf dit moment uiteraard aan de tarieven voor de eigen bevolking zo laag mogelijk vast te stellen.
Van een nieuwe subsidiëring van mijn kant is geen sprake.
In het advies van de bemiddelaar in de Gebe-problematiek is het uitgangspunt geweest dat de opbrengsten uit de transactie ten goede zouden komen aan de oprichting van de nieuwe elektriciteitsbedrijven op Saba en Sint Eustatius.

Vraag 5

Deelt u de zorgen van een eilandsraadslid dat vreest dat de energieprijs op de eilanden zal verdubbelen? Zo ja, wordt er gewerkt aan een oplossing die voorkomt dat de eilandbewoners geconfronteerd worden met een twee keer zo hoge energierekening? Zo nee, waarom niet?

Nee, er zijn sterke aanwijzingen dat er goede mogelijkheden zijn om tot een zodanige kostenreductie te komen bij een nieuw bedrijf, dat uiteindelijk sprake zal zijn van redelijke tarieven. Voorts wordt op dit moment onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om een deel van de elektriciteit duurzaam op te wekken. Dit biedt ook perspectief op het punt van betaalbaarheid. Graag bevestig ik hierbij wat ik in het WGO van maandag jl. op een vraag van uw kant heb geantwoord, dat aan de regulering van de elektriciteitsvoorziening op de BES-eilanden wordt gewerkt, en ik voeg daaraan toe dat resultaat is voorzien voor de tweede helft van 2012.

Vraag 6

Is het mogelijk dat de BES-eilanden in aanmerking komen voor de Connecting Europe-faciliteit (CEF), een project van € 50 miljard van de EU, dat er gedeeltelijk op is gericht om de energienetwerken in Europa te verbeteren en te verduurzamen? Bent u bereid om u in te zetten zodat de BES-eilanden gebruik kunnen maken van deze regeling?

Nee, ik sta in het algemeen kritisch tegenover het gebruik van het Europese Fonds voor energie-infrastructuur. Het primaat voor investeringen in de Europese infrastructuur ligt namelijk bij de (gereguleerde) marktpartijen. Bovendien voldoen de investeringen in energienetwerken van de eilanden in Caribisch Nederland niet aan de doelstellingen van het EU-infrastructuurpakket, namelijk het bijdragen aan de Europese interne markt, het inpassen van duurzame energie en het verbeteren van de voorzieningszekerheid in Europa.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van nieuw wetenschappelijk onderzoek1 waaruit blijkt dat wegen voor een significante afname zorgen van de aantallen, activiteit en diversiteit van vleermuizen?

Ja.

Vraag 2

Onderschrijft u de conclusie in het rapport «Natura 2000 in Nederland» van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), dat om de doelstellingen van de Habitatrichtlijn te verwezenlijken de bescherming van alleen de Natura 2000-gebieden onvoldoende is omdat populaties ook buiten de gebieden voorkomen? Zo ja, op welke wijze zijn de gevolgen van het rijkswegennet op de vleermuizen in het kader van Natura 2000 getoetst?

De natuurwetgeving betreft de duurzame instandhouding van soorten. Deze verplichting geldt zowel binnen als buiten de specifiek beschermde gebieden. In het rapport «Ecologische effectiviteit van Natuurwetgeving» (Veen, M.P. van, et al. 2011) wordt geconstateerd, dat voor de meeste vleermuissoorten geldt, dat het goed gaat met deze soorten en dat de aantallen toenemen. Dat is mede dankzij mitigerende maatregelen die genomen moeten worden bij de aanleg van infrastructuur.

Vraag 3

Wordt de verspreiding van vleermuizen op dit moment gemonitord? Zo ja, hoe, en wat zijn de laatste resultaten ervan? Zo neen, hoe kan dan invulling gegeven worden aan artikel 6 lid 2 van de Habitatrichtlijn, namelijk het nemen van passende maatregelen als er verslechtering optreedt?

In het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM) wordt de verspreiding van vleermuissoorten onderzocht. In samenwerking met de Nederlandse Zoogdiervereniging (VZZ), de Gegevens Autoriteit Natuur (GAN) en het CBS zijn in de afgelopen jaren verschillende provinciale atlassen gereedgekomen over de verspreiding van vleermuizen. Deze ecologische monitoring vloeit voort uit onze verplichtingen vanuit de EU-Habitat Richtlijn en het EUROBATS verdrag.
In de brochure «Met vleermuizen overweg» van de Dienst Weg- en Waterbouwkunde van het toenmalige Ministerie van Verkeer en Waterstaat staan aanwijzingen voor wegenontwerpers, bouwers en beheerders over hoe rekening gehouden moet worden met vleermuizen. Bij de bouw van wegen en andere infrastructurele ontwikkelingen wordt voor het verlenen van de benodigde vergunningen of ontheffingen de omgeving gemonitord op kwetsbare en beschermde soorten. Er wordt rekening gehouden met vliegroutes, jachtgebieden en verblijfplaatsen van vleermuizen, waarbij voor verschillende soorten soortspecifieke maatregelen worden getroffen. Indien daartoe aanleiding is worden mitigerende maatregelen getroffen. Een voorbeeld hiervan is het gereedkomen van de A74, waar op verschillende plaatsen zogenaamde hop-overs zijn ingericht. Ook zijn onderdoorgangen gemaakt waarbij speciale vleermuisvriendelijke verlichting is aangebracht.

Vraag 4

Deelt u de mening dat met dit voortschrijdende inzicht het optreden van significante effecten op de vleermuizen als gevolg van het wegverkeer op de rijkswegen dus niet uitgesloten kan worden? Zo ja, bent u bereid hier een aanvullende passende beoordeling van op te stellen? Zo neen, op basis van welke onafhankelijke gegevens heeft u de zekerheid dat er geen significante effecten optreden?

De monitoringsverplichting blijft bestaan en indien er aanwijzingen zijn voor significante effecten, dan zullen er effectieve maatregelen getroffen worden. Tot nu toe zie ik daartoe, mee gelet op de uitkomsten van de atlasprojecten en de gegevens van het NEM, geen aanleiding.

Vraag 5

Bent u bereid aanvullend onderzoek in te stellen naar de effectiviteit van mitigerende maatregelen zoals de vleermuisbruggen, zodat die eventueel landelijk ingezet kunnen worden? Zo neen, waarom niet?

Nee, in het verleden is daar al onderzoek naar gedaan. Daaruit bleek dat voorgestelde maatregelen vaak wel, maar soms niet effectief zijn.
Daar wordt lering uitgetrokken. Ook worden soortgerichte maatregelen die nu genomen worden bij infrastructurele projecten geëvalueerd.

Vraag 1

Kent u het bericht ««Goodwillpremie» schaliegas roept vragen op»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat er tegenover een bedrag van € 150 000 beloftes zijn gedaan over goedkeuring van de vergunning? Zo nee, is bekend waarom dat bedrag dan is betaald? Zo ja, bent u met ons van mening dat dit zeer onwenselijk is?

Nee. De gemeente Boxtel heeft aan een Engels bedrijf – genaamd Cuadrilla – een bouwvergunning en een tijdelijke ontheffing van het bestemmingsplan verleend voor een proefboring naar zogenoemd «schaliegas» op een bedrijventerrein in de gemeente. Nadat de vergunning was verleend, is door de gemeente met Cuadrilla een huurovereenkomst gesloten waarin ook financiële afspraken zijn vastgelegd. De financiële overeenkomst is niet gesteld als voorwaarde voor de vergunningverlening, maar maakt onderdeel uit van de huurovereenkomst. Het bedrijventerrein betreft gemeentelijke grond.
Bij deze afspraken gaat het naast de jaarlijkse huur van de locatie, om een bijdrage voor projecten in het kader van een duurzame ontwikkeling van Boxtel (€ 150 000,–), een bijdrage in de kosten van de aanleg van de groenzones (€ 54 000,–) en een bijdrage in de ondersteuning van studenten van de Technische Universiteit Eindhoven in het kader van het project «De Energieneutrale Stad in 2040» (€ 25 000,–). Deze afspraken zijn door de gemeente gemaakt vanuit de overweging dat het Cuadrilla een bedrijf is van buiten de regio en geen structurele werkgelegenheid zou hebben gecreëerd in de gemeente.
Overigens heeft de rechtbank inmiddels het besluit tot (tijdelijke) vergunningverlening vernietigd.2 Naar het oordeel van de rechtbank had de gemeente ten onrechte toepassing gegeven aan artikel 3.22 van de Wro. De rechtbank stelde dat bij een boorlocatie, ook al gaat het om een proefboring, die wordt gerealiseerd met het oog op de mogelijke vestiging van een definitieve voorziening, niet kan gesproken worden van de voorziening in een tijdelijke behoefte, als bedoeld in artikel 3.22, eerste lid, van de Wro.

Vraag 3

Kent u meer van dit soort gevallen waar initiatiefnemers een investering, bijvoorbeeld in «duurzaamheid», koppelen aan goedkeuring door de betreffende overheid van de vergunning? Zo ja, om welke gevallen gaat het? Zo nee, bent u bereid om samen met de VNG en het IPO onderzoek te doen naar deze «voor wat, hoort wat»-praktijken?

Ik beschik niet over gegevens over afspraken die overheden maken bij vergunningverlening en ik zie ook geen aanleiding daar onderzoek naar te verrichten. Overigens is bij vraag antwoord 2 reeds aangegeven dat er in onderhavig geval geen sprake was van het verbinden van financiële voorwaarden aan de vergunning.

Vraag 4

Deelt u de mening dat in zo'n geval het gevaar ontstaat dat een gemeente behalve bevoegd gezag in zake de vergunningverlening ook belanghebbende wordt bij het project?

Men kan stellen dat de gemeente Boxtel door de verhuur van het bedrijventerrein mede belanghebbende is geworden bij de vergunningverlening. Maar in algemeenheid geldt dat een gemeente belang kan hebben bij een vergunningverlening. Gedacht kan worden aan vergunningen verleend in het kader van bouwprojecten of de vestiging van bedrijven in de gemeente. Het gemeentelijk belang kan dan gelegen zijn in economische ontwikkeling of werkgelegenheid in de gemeente.

Vraag 5

Bent u bereid, in samenspraak met de VNG, een gedragscode te maken voor gemeenten en provincies hoe om te gaan met dit soort «aanbiedingen», zodat elke schijn van beïnvloeding bij een vergunningaanvraag voorkomen wordt?

Het bestuursrecht geeft regels over de zorgvuldigheid in acht te nemen bij het nemen van overheidsbesluiten en de beginselen van behoorlijk bestuur die daarbij gelden. Ik acht het niet wenselijk daarover nog aanvullende richtlijnen en handreikingen op te stellen. Onderhavig geval geeft daar geen aanleiding toe.

Vraag 1

Heeft u kennis kunnen nemen van het artikel «Delta twijfelt over Borssele 2»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe oordeelt u over het feit dat eventuele investeringen in een nieuwe kerncentrale mogelijk niet rendabel zijn? Waar komt die plotselinge twijfel bij Delta volgens u vandaan? Is het investeringsklimaat voor energieproducenten volgens u drastisch veranderd in de afgelopen maand?

Investeren in een nieuwe kerncentrale is een zaak van de markt. Het is aan marktpartijen om zorg te dragen voor een goede business case en op basis daarvan een investeringsbeslissing te nemen, binnen de strenge randvoorwaarden die ik stel op het gebied van veiligheid, milieu en klimaat. Ik heb dan ook geen oordeel over de mate waarin een investering in een nieuwe kerncentrale al dan niet rendabel zou zijn. Wel vind ik een stabiel investeringsklimaat van belang. Daar zorg ik dan ook voor. In het Energierapport 2011 zijn daarvoor de kaders uiteengezet.

Vraag 3

Kunt u uw eerdere toezegging dat er geen publiek geld naar een nieuwe kerncentrale gaat herbevestigen? Kunt u bevestigen dat er geen cent publiek geld naar een nieuwe kerncentrale gaat? Ook niet als zou blijken dat de bouw van een kerncentrale zonder publiek geld onhaalbaar is?

Ik heb veelvuldig uitdrukkelijk aangegeven dat investeren in een kerncentrale een zaak van de markt is. Het is aan bedrijven en hun aandeelhouders (ongeacht of deze publiek of privaat zijn) om te beoordelen of er sprake is van een investering waarvan zij verwachten dat deze met een voldoende rendement terug te verdienen is, en op basis daarvan een investeringsbeslissing te nemen.
Dat betekent dat ik géén publiek geld zal inzetten om de business case van een kerncentrale te verbeteren, net zoals ik dat ook niet doe bij kolen- en gascentrales. Dit overigens in tegenstelling tot voorstellen van de fractie van GroenLinks die, net zoals de heer Boerma in het interview in het Financieele Dagblad, in het verleden heeft gepleit voor de introductie van een minimumprijs in de CO2-markt. Dit heeft tot doel investeringen in CO2-arme opwekkingscapaciteit te bevorderen. Zoals het lid Van Tongeren nu ook duidelijk wordt, is kernenergie ook een CO2-arme technologie en zou deze met een minimumprijs ook bevorderd worden. Een minimumprijs kan op verschillende manieren worden vormgegeven, maar kost linksom of rechtsom altijd geld: via bijvoorbeeld een overheidsgarantie op de CO2-prijs, wat inhoudt dat belastinggeld moet worden ingezet als de prijs onder een bepaald niveau zakt, of via een belasting op CO2-uitstoot, waarvan de kosten uiteindelijk door bedrijven in rekening gebracht worden bij de consument. Anders dan GroenLinks ben ik niet voornemens om CO2-arme technologie, zoals dus ook kernenergie, op deze manier te bevorderen. Het recht op publiek geld ter verbetering van de business case van installaties voor energieproductie is in mijn visie strikt voorbehouden aan hernieuwbare energieopwekking, waar ik 1,5 miljard euro per jaar voor uittrek.

Vraag 4

Heeft het kabinet gesprekken gevoerd met Delta over de financiering van een tweede kerncentrale? Zo ja, wat is daarin precies besproken met Delta? Heeft het kabinet ook met andere energiebedrijven gesproken over de financiering van een tweede kerncentrale? Zo ja, wat is met die bedrijven afgesproken? Bent u bereid de gespreksverslagen en correspondentie tussen het kabinet en energiebedrijven over kernenergie, indien nodig vertrouwelijk, met de Kamer te delen?

Noch ik, noch iemand anders binnen het kabinet heeft gesprekken gevoerd met DELTA of een andere partij over de specifieke vorming van een business case voor een nieuwe kerncentrale. Wel heb ik op een hoger abstractieniveau gesprekken gevoerd over de voortgang omtrent de gesprekken tussen DELTA, RWE en EdF. Aangezien het een project van nationaal belang betreft, vind ik het belangrijk goed op de hoogte te blijven van de voortgang van partijen op alle fronten, waaronder dus ook de financiering. Daarnaast is het moment waarop partijen voortgang verwachten te boeken voor wat betreft de financiering van belang voor het moment waarop men een vergunning zal aanvragen, en dus voor de procedures die ik als verantwoordelijke minister moet doorlopen. Wanneer financiering van een nieuwe kerncentrale in gesprekken tussen energiebedrijven en mijzelf ter sprake komt, geef ik aan wat ik ook medegedeeld heb aan uw Kamer: (a) investeren in een kerncentrale is een zaak van de markt; (b) samenwerking tussen partijen moedig ik aan, omdat ik het van belang acht dat er een sterk consortium van meerdere bedrijven gevormd wordt, wil de realisatie van een nieuwe kerncentrale kans van slagen hebben. Dit standpunt heb ik ook met uw Kamer gedeeld.2
Ik sta voor een open en transparante procedure. Niet voor niets heeft uw Kamer in mei van dit jaar volledige inzage gehad in alle correspondentie, zonder censuur, tussen de initiatiefnemers voor een nieuwe kerncentrale (DELTA en ERH) en mijzelf.3 Vanzelfsprekend informeer ik uw Kamer over alle belangrijke ontwikkelingen inzake een nieuwe kerncentrale. Geheel in lijn met het kabinetsbeleid, is er geen sprake van afspraken tussen energiebedrijven en het kabinet inzake financiering van een nieuwe kerncentrale. Er zijn dan ook geen verslagen of correspondentie over dit onderwerp die ik met u kan delen.

Vraag 5

Kunt u inzicht geven in de financieringsconstructie voor een tweede kerncentrale? Hoe staat het op dit moment met de gesprekken tussen Delta, RWE en EDF?

Nee. Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 4 ben ik niet betrokken bij gesprekken over de business case en financieringsconstructies. Het is aan bedrijven om een goede financieringsconstructie op te zetten. Ik zie erop toe dat alle veiligheids- en milieueisen gewaarborgd zijn. Mij is bekend dat DELTA, RWE en EdF met elkaar in gesprek zijn.

Vraag 6

Gaat de regering de € 42,5 miljoen die in de begroting is opgenomen voor het vergunningverleningtraject schrappen nu onduidelijk is of er daadwerkelijk een vergunningaanvraag komt?

Nee. Zonder nadere berichtgeving daarover van DELTA en RWE4 ga ik er vanuit dat er een vergunningaanvraag zal komen, en dus bereid ik mij daarop voor. Verder merk ik op dat de genoemde € 42,5 miljoen niet alleen op de nieuwe kerncentrale betrekking heeft, maar ook op activiteiten ten behoeve van de bestaande kerncentrale en de eventuele komst van een nieuwe reactor voor nucleair onderzoek en de productie van medische radio-isotopen.

Vraag 7

Is het vooroverleg met Delta en de Energie Resources Holding, waar u het in de brief onder Kamernummer 32 645, nr. 29 over heeft, inmiddels van start gegaan? Bent u bereid alle correspondentie en gespreksverslagen van dit vooroverleg, indien nodig vertrouwelijk, met de Kamer te delen?

Nee, het vooroverleg is nog niet van start gegaan. Dat gebeurt pas nadat DELTA en RWE geantwoord hebben op mijn verzoek om hun planning aan mij te overleggen. Het is mijn intentie om over de voortgang van het vooroverleg maandelijks te rapporteren op de website van de Rijksoverheid. Rapportage aan uw Kamer door middel van toezending van alle verslagen en correspondentie met de initiatiefnemers is niet gebruikelijk en wijkt sterk af van het procedurele kader van vergunningverlening. De voorgeschreven procedures voor de vergunningverlening ingevolge de Kernenergiewet zijn neergelegd in de Algemene wet bestuursrecht.

Vraag 8

Hoe kijkt u aan tegen het feit dat steeds meer landen (bijvoorbeeld Duitsland, Italië en België) en bedrijven (bijvoorbeeld Siemens) stoppen met kernenergie? Is het economisch gezien wel aantrekkelijk als Nederland blijft spookrijden op de internationale energiemarkt?

Ieder land is vrij zijn eigen keuzes te maken ten aanzien van de energievoorziening. Dit kabinet beschouwt kernenergie als een belangrijke energiebron voor de komende decennia. Het belang van kernenergie is recent nog eens aangetoond door het International Energy Agency (IEA). In de World Energy Outlook 2011 concludeert het IEA dat het zonder kernenergie extreem moeilijk en kostbaar wordt om de mondiale klimaatdoelstelling te realiseren.5 De Nederlandse regering is dan ook absoluut niet uniek in haar standpunt. Landen als Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Finland en Zweden voeren hetzelfde beleid. Buiten de EU is deze groep landen nog vele malen groter. Het beeld dat het kabinetsbeleid tegen de stroom in zou gaan, is dan ook feitelijk onjuist. De elektriciteitsmarkt is geliberaliseerd. Het is aan marktpartijen om een afweging te maken tussen vraag en aanbod en op basis daarvan investeringsbeslissingen te nemen. Het is dan ook aan hen om te bezien in hoeverre investeren in een kerncentrale economisch gezien aantrekkelijk is.

Vraag 9

Bent u bereid deze vragen voor het wetgevingsoverleg Energie op 21 november 2011 te beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «DCMR: Odfjell lekte regelmatig benzeen»1, de website www.dcmr.nl2 en de website van de Haven Amsterdam3?

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat benzeen en andere zogenaamde Vluchtige Organische Stoffen (VOS), stapelgiffen, die bij een minimaal contact al kankerverwekkend zijn, nooit in de open lucht terecht mogen komen? Zo nee, waarom niet?

Benzeen is een zeer ernstige zorgstof. Europa heeft daarom voor benzeen als wettelijke grenswaarde 5 μg/m3 (jaargemiddelde) gesteld. Deze waarde is verwerkt in de Nederlandse milieuregelgeving.
Daarnaast valt benzeen onder het prioritaire stoffenbeleid van dit kabinet. Het streven is om voor dit soort ernstige zorgstoffen de concentratie in het milieu naar verwaarloosbaar risico te brengen. Voor benzeen is dat beneden 1 μg/m3.(jaargemiddelde). Benzeen is daarom een zogenaamde minimalisatieplichtige stof. Dit betekent dat bedrijven naast het voldoen aan de wettelijke grenswaarde een inspanningsverplichting hebben om tot een zo laag mogelijke uitstoot te komen. De regionale overheid, zijnde het bevoegd gezag, moet dit regelen in de omgevingsvergunning van het bedrijf.

Vraag 3

Bent u van mening dat er zo snel mogelijk een diepgaand onderzoek dient te komen, dat in kaart brengt of er in de Rotterdamse haven ook door schepen benzeen en/of andere Vluchtige Organische Stoffen worden uitgestoten? Zo ja, om welke hoeveelheden gaat dit? Hoe is daar met de handhaving op geanticipeerd? Zo nee, waarom niet?

Bij het laden en lossen door schepen van gevaarlijke stoffen zoals benzeen, zijn in de milieuvergunning voor de betreffende bedrijven zodanige eisen opgenomen (zoals bijvoorbeeld een dampretourinstallatie) dat emissies zo veel mogelijk voorkomen worden. Bij het IMO (International Maritime Organization) in Londen is ook een melding gedaan over dampverwerking bij Nederlandse terminals.
Tevens wordt de luchtkwaliteit in het Rijnmondgebied en in de Amsterdamse haven continue op meerdere punten gemeten om de vinger aan de pols te houden. Incidenten worden dan ook geregistreerd waarbij de inspectie zo nodig handhavend optreedt tegen bedrijven waar een omvangrijke emissie heeft plaatsgevonden.
Volgens de beschikbare meetgegevens is de wettelijke luchtkwaliteitseis van 5 μg/m3 niet overschreden.
Wel heeft er een piekemissie plaatsgevonden bij het bedrijf Odfjell. Wegens deze incidentele piekemissie en eerdere emissies waarbij benzeen vrijgekomen is, is er een strafrechtelijk onderzoek gestart tegen Odfjell. Tegelijkertijd wordt dit bedrijf door het bevoegde gezag DCMR en door de inspectie van de rijksoverheid nauwlettend in de gaten gehouden. Ter voorkoming van dergelijke benzeenemissies heeft Odjfell een Plan van Aanpak opgesteld dat in uitvoering is genomen.
Ik acht dit continu monitoren in combinatie met het strafrechtelijk onderzoek en het optreden van de inspectie voldoende toereikend. Ik zie op dit moment geen noodzaak ander diepgaand onderzoek in te stellen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat alle havens in Nederland een systeem dienen te hebben, zoals het VentoClean-system in de haven van Amsterdam, waarmee benzeen en andere Vluchtige Organische Stoffen eventueel kunnen worden afgevangen? Zo nee, waarom niet?

Bij de omgevingsvergunningverlening voor havenbedrijven die vluchtige organische stoffen overslaan uit (zee)schepen zal het bevoegd gezag eisen aan de overslaginstallaties stellen. De provincie Noord-Holland heeft als beleid om voor alle terminals dampterugwinningstechnieken voor te schrijven als daarmee economisch haalbaar VOS emissies te voorkomen zijn. In de afgelopen jaren is aan alle terminals met een opslag van meer dan 100 000 m3 de verplichting van het gebruiken van een dampterugwinninginstallatie opgelegd.
In het algemeen is het milieubeleid er op gericht om de Best Beschikbare Technieken door het bevoegd gezag te laten opnemen in de omgevingsvergunningen voor milieu. Het is beleid dat dampterugwinningsinstallaties in de havens meer en meer zullen worden geëist; zeker als daarmee omvangrijke VOS emissies op economisch haalbare wijze voorkomen worden.
Het Ventoclean systeem is een kleinschalig(er) systeem vooral bedoeld om binnenschepen die vluchtige organische stoffen hebben vervoerd, te kunnen ontgassen. Als er echter steeds vluchtige organische stoffen vervoerd worden is dat ontgassen niet nodig omdat bij het laden en lossen van benzine het gebruik van dampretourvoorzieningen vereist is. Dat laatste, de zogenoemde «dedicated vaart», komt het meeste voor. De eventuele emissie van vluchtige organische stoffen door de beperkte groep binnenschepen met wisselende vaart is niet zodanig dat een Ventocleansysteem wettelijk voorgeschreven is. Wel wordt dat systeem evenals gelijkwaardige systemen, gestimuleerd doordat het onder de Vamil/Mia regeling valt. Door de Vervroegde afschrijving van de milieu-investering (Vamil) of de Milieuinvesteringsaftrek regeling (Mia) is het eerder economisch haalbaar voor binnenschepen om een ontgassingsysteem aan te schaffen.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het feit dat er in de markt onduidelijkheid is over saldering van energiebelasting boven een teruglevering van duurzaam opgewekte elektriciteit van meer dan 5000 kWh per jaar en van het feit dat sommige energiebedrijven wel energiebelasting salderen boven voornoemde grens en andere niet?

Ja. De Wet belastingen op milieugrondslag is op deze punten echter duidelijk. Saldering van energiebelasting is van toepassing op het positieve saldo van de via één en dezelfde aansluiting van het net afgenomen en op het net ingevoede elektriciteit, indien het energiebedrijf ter zake van de op het net ingevoede elektriciteit hetzij artikel 31c, hetzij artikel 95c, derde lid, van de Elektriciteitswet 1998 toepast. Op basis van artikel 31c van de Elektriciteitswet 1998 wordt tot een grens van 5 000 kWh gesaldeerd. Wordt er meer dan 5 000 kWh per jaar via de aansluiting op het net ingevoed, dan moet het energiebedrijf op basis van artikel 95c, derde lid, van de Elektriciteitswet 1998 voor het meerdere een redelijke terugleververgoeding betalen. De terugleververgoeding zal per energieleverancier verschillen.

Vraag 2

In hoeverre is in de Wet op de energiebelasting een maximum opgenomen ten aanzien van de saldering van energiebelasting bij teruglevering van duurzaam opgewekte elektriciteit?

Zoals in het antwoord op vraag 1 is vermeld, is saldering van energiebelasting onder de genoemde voorwaarden van toepassing voor zover het saldo van de elektriciteit die van het net wordt afgenomen minus de elektriciteit die op het net wordt ingevoed positief is. Dit betekent dat voor de saldering van de energiebelasting in die zin een maximum geldt, dat deze niet verder gaat dan de energiebelasting die drukt op hoeveelheid elektriciteit die van het net wordt afgenomen. Dus ook als er meer dan 5 000 kWh op het net wordt ingevoed kan er saldering van de energiebelasting plaatsvinden.

Vraag 3

Klopt het dat artikel 50 tweede lid van de Wet op de energiebelasting verwijst naar artikel 31c tweede lid van de Elektriciteitswet 1998 en dat dit artikel niet (meer) bestaat? Zo ja, wat is daarvan de consequentie in het licht van de geschetste problematiek?

In het wetsvoorstel Fiscale verzamelwet 2011 (Kamerstukken 2010/11, 32 810) is opgenomen dat de verwijzing naar het tweede lid van artikel 31c van de Elektriciteitswet 1998 met terugwerkende kracht tot en met 1 juli 2011 wordt vervangen door een verwijzing naar artikel 31c van de Elektriciteitswet 1998. Als dit wetsvoorstel tot wet wordt verheven en in werking treedt, wordt de verkeerde verwijzing gecorrigeerd. Dat het tweede lid momenteel niet meer bestaat, zal in de praktijk geen consequenties hebben.

Vraag 4

Wat is volgens u de juiste interpretatie van de wet op dit punt?

Zie het antwoord op vraag 3.

Vraag 5

Indien volledige saldering volgens de wet mogelijk is, kunnen producenten van duurzame energie die meer dan 5000 kWh hebben afgenomen, maar ook meer dan dat aan het net hebben geleverd, dan met terugwerkende kracht saldering van energiebelasting tegemoet zien?

Voor de saldering van energiebelasting is beslissend, of voldaan is aan de voorwaarden voor saldering, in het bijzonder of het energiebedrijf artikel 31c of artikel 95c, derde lid, van de Elektriciteitswet 1998 heeft toegepast. Als het energiebedrijf toepassing van de genoemde artikelen van de Elektriciteitswet 1998 ten onrechte achterwege gelaten heeft, is saldering van energiebelasting alleen mogelijk als dat binnen het tijdvak van aangifte wordt gecorrigeerd. Indien degene die elektriciteit op het net heeft ingevoed van mening is dat de factuur die hij van zijn energiebedrijf heeft ontvangen niet klopt, zal hij hierover contact moeten opnemen met zijn energiebedrijf.

Vraag 6

Op welke wijze wordt gecontroleerd of het saldo van de energiebelasting die de energiebedrijven innen en hun afdracht aan de staat c.q. restitutie op grond van de salderingsregeling gelijk is aan 0?

De Belastingdienst controleert of de belastingplichtigen, in casu de energieleveranciers, het juiste bedrag aan energiebelasting hebben afgedragen. Daartoe wordt onder meer bekeken, hoeveel elektriciteit aan de klanten geleverd is, hoeveel elektriciteit de klanten op het net hebben gezet en of bij de aangifte de salderingsregeling uit de energiebelasting is toegepast.

Vraag 7

Bent u bereid om deze vragen te beantwoorden vóór het wetgevingsoverleg energie op 21 november a.s.?

Ja.

Vraag 1

Bent u bekend met de voortdurende ernstige vervuiling van omringende natuur bij een teerput in Vasse?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven wie er verantwoordelijk is voor het beheer van deze teerput?

De provincie Overijssel is bevoegd gezag in het kader van de Wet bodembescherming en tevens eigenaar van de teerput en opdrachtgever van de sanering.

Vraag 3

Kunt u een overzicht geven van de verrichte werkzaamheden aan de teerput de laatste tien jaar in opdracht van gemeente, provincie, of rijk?

De uitvoering van het bodemsaneringsbeleid is gedecentraliseerd. Op mijn verzoek heeft de provincie Overijssel, die zoals aangegeven opdrachtgever is van de sanering, een lijst van de verschillende werkzaamheden verstrekt, zie bijlage.2
De werkzaamheden zijn thans tijdelijk gestopt om aanvullend onderzoek in verband met een goede keuze voor afdekking te kunnen doen. Er is echter geen sprake van verspreiding van de verontreiniging naar de omgeving.

Vraag 4

Kunt u aangeven of de VROM inspectie de situatie bij de teerput in Vasse gecontroleerd heeft? Zo nee, waarom niet en kan dit alsnog spoedig gebeuren?

De VROM inspectie is in 2005 en 2006 actief betrokken geweest bij het bespreken van de Saneringsvisie en het aanvullend onderzoek. Voor het aanvullend onderzoek heeft de VROM inspectie het RIVM gevraagd specifieke interventiewaarden op te stellen voor een nog niet genormeerde stof (sulphonzuur) en een advies te geven over de benodigde kwaliteit van de afdekgrond.

Vraag 5

Acht u het mogelijk dat er hierdoor een gevaar voor de volksgezondheid ontstaat of reeds ontstaan is? Zo ja, hoe ernstig schat u dit risico in?

Ik acht dat zeer onwaarschijnlijk. De provincie heeft als bevoegd gezag de sanering van de teerput goed onder controle en de inspectie oefent tweede lijns toezicht uit. Het belangrijkste humane risico in de huidige situatie is direct contact met de zuurteer. Dit wordt voorkomen doordat de locatie is omgeven door een hek. Tijdens de uitvoering van werkzaamheden met de zuurteer heeft de aannemerscombinatie vanuit de Arbo-wetgeving luchtmonsters genomen. Er zijn geen gehalten gemeten die tot maatregelen noodzaakten.
In het grondwater is slechts een beperkte verontreiniging aangetoond. Het grondwater bevindt zich op 18 meter beneden maaiveld. Humane risico’s zijn hierbij niet aanwezig.

Vraag 6

Kent u de constatering van professor Lucas Reijnders (UvA) dat er enkele peilbuizen kapot zijn? Bent u het hiermee eens? Klopt het dat de provincie hierdoor geen goed beeld heeft van de verontreiniging? Bent u bereid deze peilbuizen op korte termijn te laten vervangen?

De provincie heeft mij bericht over die constatering van prof. Reijnders en mij ook haar reactie doen toekomen. Bij een monitoringsronde van het grondwater in 2011 is inderdaad gebleken dat een peilbuis die bovenstrooms staat niet meer te bemonsteren is, en dat van drie andere peilbuizen niet alle filters meer te bemonsteren zijn. Al eerder was overigens geconstateerd dat het grondwater ( zie ook mijn antwoord op vraag 5) slechts in beperkte mate verontreinigd is. De rapportage van de monitoringsronde in 2011 bevestigt dat beeld. Dat hierbij enkele van de 19 filters die in het onderzoek bemonsterd zijn, niet goed werken, verandert dit beeld niet. De meerderheid van de filters bevestigt immers het geconstateerde. Door het afdekken van de teerput zal de geringe verontreiniging in het grondwater naar verwachting verder afnemen.
Deze afname van de verontreiniging zal worden vastgesteld met de monitoring. Toch is er enige onrust ontstaan bij de omwonenden, vooral omdat het werk ook stilligt. Afgesproken is dus met de dorpsraad om nog een onafhankelijk onderzoek te laten doen naar de verspreiding (contra-expertise). Gedeputeerde mevr. I. E. Bakker van Milieu en Wonen heeft de heer Reijnders in een gesprek om input gevraagd voor de uit te voeren contra-expertise.

Vraag 7

Bent u bereidt in samenspraak met de provincie tot een structurele oplossing te komen? Zo ja, welke is dit? Op welke termijn gaat deze uitgevoerd worden?

Zoals u kunt constateren (antwoord op vraag 2) is de provincie Overijssel al enige tijd bezig met de sanering van de teerput en dus met het realiseren van een structurele oplossing. Naar verwachting zal de bodemsanering begin 2012 met een aangepaste afdekconstructie worden voorgezet en zal rond 2015 de sanering worden afgerond. Dit is conform de afspraken uit het convenant Bodemontwikkelingsbeleid en aanpak spoedlocaties, waarin is opgenomen, dat de sanering/beheersing van spoedlocaties met risico voor de volksgezondheid, in 2015 gereed moet zijn.

Vraag 1

Is het waar dat u periodiek een nieuwe (bagger)vergunning moet afgeven om de verdieping van de Westerschelde op peil te houden?

Als uw kamer met de (bagger)vergunning de watervergunning en de vergunning krachtens de Ontgrondingenwet bedoelt, dan is het antwoord ja.

Vraag 2

Houdt u er rekening mee dat derden de afgifte van zo'n vergunning zullen aanvechten, omdat in weerwil van de Schelde-verdragen1 nog niet eens een begin is gemaakt met de realisatie van natuurcompensatie? Zo ja, welke consequenties zou het hebben als de bestuursrechter om die reden een vergunning vernietigt?

Op grond van de Algemene wet bestuursrecht kunnen belanghebbenden altijd tegen vergunningen in het geweer komen. De huidige vergunningen voor het baggeren lopen in 2015 af. Het vernieuwen van deze vergunningen is thans niet aan de orde.
Door de zorgvuldige uitvoering van de vaargeulverruiming en het bijbehorende onderhoud is er geen sprake van schade aan de natuur. Er is dus voor deze werkzaamheden geen natuurcompensatie nodig. Dit is bekrachtigd door de Raad van State met zijn uitspraak van januari 2010 waarmee de beroepen tegen de vaargeulverruiming ongegrond zijn verklaard.

Vraag 3

Is het waar dat de Vlaamse overheid een claim kan doen gelden als door toedoen van Nederland de verdiepte vaargeul van de Westerschelde om verwijtbare redenen niet onderhouden kan worden?

In het geval tussen de Vlaamse Overheid en de Nederlandse Overheid geschillen ontstaan over de uitvoering van het Verdrag betreffende de uitvoering van de ontwikkelingsschets 2010 Schelde-estuarium, is er in datzelfde Verdrag een geschillenbeslechtingsprocedure opgenomen om dat geschil te regelen.

Vraag 4

Is het waar dat een dergelijke claim in de honderden miljoenen euro kan lopen en heeft Vlaanderen hiervan al een vooraankondiging gedaan?

Door het Vlaams Gewest is geen vooraankondiging gedaan van de start van een geschillenbeslechtingsprocedure. Het is dus voorbarig om te speculeren over de inzet van een dergelijke procedure.

Vraag 1

Kunt u bevestigen dat de nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (nVWA) 80 fazanten in beslag heeft genomen die kennelijk bedoeld waren om uit te zetten voor plezierjacht?1

De nVWA heeft in opdracht van Dienst Regelingen (DR) op 17 oktober 2011 80 fazanten in beslag genomen wegens het ontbreken van de verplichte, gesloten pootring. De fazanten zijn door Dienst Regelingen in bewaring genomen.

Vraag 2

Kunt u aangeven of proces verbaal is opgemaakt tegen de betrokken jager?

Tegen de jager is bestuursrechtelijk opgetreden op basis van artikel 112 van de Flora- en faunawet. De fazanten zijn in bewaring genomen. De hiertoe gemaakte kosten zullen worden verhaald op de overtreder.
De fazant (Phasianus colchicus) is een beschermde inheemse diersoort. Ze mag uitsluitend worden gehouden indien ze is voorzien van een naadloos gesloten pootring, zoals genoemd in de «Regeling afgifte en kenmerken gesloten pootringen en andere merktekens». De pootring is een manier om aan te tonen dat de vogels van legale herkomst (nakweek) zijn. Het houden van ongeringde of niet naadloos gesloten geringde fazanten is een overtreding van artikel 13, lid 1 van de Flora- en faunawet en is een economisch delict in de zin van artikel 1a van de Wet op de economische delicten (WED).

Vraag 3

Kunt u aangeven of u het mogelijk acht dat een jager die fazanten houdt met het kennelijke doel die uit te zetten voor de jacht, of althans de regels voor het houden van fazanten in duidelijke mate schendt, zijn jachtvergunning zou kunnen behouden? Zo ja, om welke reden en waarom? Zo nee, kunt u dan aangeven welke mogelijkheden de nVWA onderzoekt?

Het uitzetten van fazanten is verboden op grond van artikel 14 van de Flora- en faunawet.
Een enkel voornemen om fazanten uit te zetten, dat nog niet tot uitvoering is gebracht, is niet strafbaar.
Een jachtakte kan worden ingetrokken op basis van artikel 41 van de Flora- en Faunawet indien er grond is om aan te nemen dat de jager van zijn bevoegdheid om te jagen misbruik maakt of als de jager nalatig is te doen wat een goed jager betaamt bij de uitoefening van de jacht. Dienst Regelingen stelt de korpschef in de regio waar de jager woont op de hoogte van de overtreding.
Het is aan de korpschef om te beslissen of de jachtakte wordt ingetrokken.

Vraag 4

Bent u bereid in de nieuwe Wet natuur strengere sancties op te nemen tegen het uitzetten van gehouden dieren met het kennelijke doel die te bejagen? Zo nee, waarom niet?

Nee, ik ben van mening dat het huidige sanctie instrumentarium voldoet. Het voorstel voor een nieuwe Wet natuur is thans onderwerp van maatschappelijke consultatie. In het voorjaar van 2012 zal het wetsvoorstel natuur bij het parlement aanhangig worden gemaakt, en kom ik met u te spreken over de inhoud ervan.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de impasse rond de natuurontwikkeling in het Binnenveld tussen Rhenen, Veenendaal en Ede en het beheerplan voor het Natura 2000-gebied Binnenveld (dit gebied beslaat een klein deel van het Binnenveld: Blauwe Hel en Bennekomse Meent, samen 110 hectare)?

Ik ben ervan op de hoogte dat er ten aanzien van het Binnenveld discussie is over de vraag of doelen haalbaar en betaalbaar zijn. Er is tijd uitgetrokken om mogelijke knelpunten nader te verkennen en gezamenlijk naar oplossingen te zoeken. Ik heb daaraan bijgedragen door een onafhankelijke commissie van deskundigen te vragen uitvoerbare maatregelen in beeld te brengen die leiden tot het realiseren van de Natura 2000-doelen.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van het aanbod van de gemeente Rhenen om 80 hectare grond ten westen van de Grift van Staatsbosbeheer over te nemen in ruil voor het afstaan van gronden naast de Nederrijn voor natuurontwikkeling in het kader van het afronden van de verbinding tussen de Veluwe en de Utrechtse Heuvelrug?

Ja, ik ben ervan op de hoogte dat de gemeente deze gronden wil ruilen. Gemeente beoogt daarmee Natura 2000-doelen in de uiterwaarden van de Nederrijn te realiseren en de gronddruk (behoefte aan agrarische grond) in de gemeente te verlagen door de geruilde gronden te verpachten aan agrariërs. Een dergelijke ruil kan wat mij betreft alleen denkbaar zijn indien daarmee de Natura 2000-doelen niet in het geding komen. Zie daarvoor de antwoorden op de volgende vragen.

Vraag 3

Is de veronderstelling juist dat Staatsbosbeheer de genoemde grond naast de Grift wil vasthouden in verband met een door hen gewenste peilverhoging van de Grift?

Nee, deze veronderstelling is niet juist. Enige peilverhoging is volgens de onafhankelijke commissie noodzakelijk voor het realiseren van de Natura 2000-doelen in het Binnenveld. Ik zal samen met de beide provincies en het waterschap bekijken welke maatregelen daadwerkelijk getroffen moeten worden om aan de Europese verplichtingen te voldoen. Een eventuele vervreemding van eigendommen van Staatsbosbeheer staat hier op zich los van.

Vraag 4

Is de veronderstelling juist dat voor behoud en enige uitbreiding van de kwaliteit en oppervlakte van de habitattypen die in het betreffende Natura 2000-gebied voorkomen geen peilverhoging van de Grift nodig is?

Nee, deze veronderstelling is niet juist. Een onafhankelijke commissie van deskundigen heeft geconcludeerd dat zonder peilverhoging de Natura 2000-waarden Blauwgraslanden en Trilvenen in het Binnenveld verder achteruitgaan, wat zelfs kan leiden tot het gedeeltelijk verloren gaan van deze typen. Het Binnenveld behoort tot één van de belangrijkste gebieden voor Blauwgraslanden.

Vraag 5

Hoe geeft u bij het opstellen van het beheerplan voor het Natura 2000-gebied Binnenveld vorm aan het principe «haalbaar en betaalbaar»?

Op welke wijze vorm te geven aan het principe «haalbaar en betaalbaar» wordt nu in het kader van de PAS nader uitgewerkt. In ieder geval is duidelijk dat de maatregelen technisch uitvoerbaar zijn. Tevens is duidelijk geworden dat de eerder geraamde kosten sterk beperkt kunnen worden. Bij de uitwerking van de PAS heeft dit gebied extra aandacht gekregen. Het blijkt een goed voorbeeld te zijn van een situatie waarin watermaatregelen de stikstofeffecten kunnen mitigeren én zelfs leiden tot vermindering van stikstofuitstoot.

Vraag 6

Erkent u dat een peilverhoging van de Grift kostbaar is en wringt met de principes «haalbaar en betaalbaar»?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Past verkoop van de genoemde grond door Staatsbosbeheer in de taakstelling die Staatsbosbeheer heeft opgelegd gekregen voor het afstoten van gronden?

De taakstelling van SBB voor het afstoten van gronden geldt voor gronden buiten de EHS. De EHS wordt momenteel herijkt door de provincies. Het is daarom nu nog niet duidelijk of deze gronden buiten of binnen de herijkte EHS vallen. Bij het herijken van de EHS hebben de internationale verplichtingen prioriteit.

Vraag 8

Bent u bereid aan te sturen op een «haalbare en betaalbare» invulling van het beheerplan voor het Natura 2000-gebied Binnenveld en het honoreren van het aanbod van de gemeente Rhenen?

Uitgangspunt voor alle Natura 2000-beheerplannen is een haalbare en betaalbare invulling. Op het aanbod van de gemeente Rhenen ben ik in de voorafgaande antwoorden ingegaan.

Vraag 9

Bent u bereid deze vragen voor het AO Staatsbosbeheer van 26 oktober a.s. te beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Kent u het bericht «Ophangen dode kauwen is barbaars»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de kauw wordt aangemerkt als een beschermde inheemse diersoort?

Ja.

Vraag 3

Is het waar dat het inzetten van dode kauwen als vogelverschrikkers niet tot de toegelaten bestrijdingsmiddelen behoort? Zo nee, waarom niet?

Nee, het ophangen van dode vogels is geen vorm van bestrijding maar een geschikte manier om op kleine schaal kraaiachtigen te weren. Het weren van schade veroorzakende dieren is niet verboden en geniet de voorkeur boven afschot.

Vraag 4

Kunt u aangeven of er ontheffingen zijn verleend in de Bollenstreek voor het doden van kauwen?

De kauw staat op de landelijke vrijstellingslijst. Er is derhalve geen aanleiding om ontheffing te verlenen voor het doden van kauwen. De provincies Zuid- en Noord-Holland hebben hiervoor dan ook geen ontheffing verleend.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het inzetten van dode kauwen als vogelverschrikkers verboden en daarbij ook onwenselijk is? Zo nee, waarom niet?

Nee. Er is geen artikel in de Flora- en faunawet dat dit verbiedt. Het verbod op het onder zich hebben van beschermde diersoorten dient andere belangen, zoals het tegengaan van stroperij en de handel in beschermde diersoorten.
Voor wat betreft de wenselijkheid van het gebruik van dode kauwen, verwijs ik naar mijn antwoord op de vragen 3 en 8.

Vraag 6

Kunt u aangeven of in onderhavige gevallen proces verbaal wordt opgemaakt en door wie? Zo nee, waarom niet?

Er is in onderhavige gevallen geen aanleiding om proces-verbaal op te maken, om redenen zoals verwoord in mijn antwoord op de vragen 3, 4 en 5.

Vraag 7

Bent u bereid de Algemene Inspectiedienst (AID) opdracht te geven op te treden bij het toepassen van dode kauwen als vogelverschrikkers? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Deelt u de mening dat het gebruik van kadavers van welke diersoort dan ook niet past bij deze tijd en ook om reden van openbare orde verboden zou moeten worden? Zo ja, op welke wijze wilt u hiertegen optreden? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Bent u bekend met de Klimaatatlas en het artikel uit het Reformatorisch Dagblad?1

Ja.

Vraag 2

Hoeveel belastinggeld heeft het ontwikkelen en het uitbrengen van de Klimaatatlas gekost?

De Bosatlas van het klimaat was een coproductie van Noordhoff Atlasproducties en het KNMI. Het KNMI heeft kennis en feitelijke informatie voor deze uitgave beschikbaar gesteld. Voor de klimaatatlas is geen subsidie verleend

Vraag 3

Deelt u de mening dat het kristalhelder is dat het KNMI in de Klimaatatlas partij kiest in het klimaatdebat en dat deze atlas daarom ongeschikt is om als objectieve informatievoorziening te fungeren voor het grote publiek, waaronder kinderen? Zo nee, waarom niet?

Het KNMI heeft voor de atlas uitsluitend feitelijk en objectief vastgestelde informatie aangedragen. Juist daarom kan de Bosatlas van het klimaat een prima rol vervullen in de informatievoorziening over het klimaat in zowel het onderwijs als voor het grote publiek.

Vraag 4

Bent u voornemens met de World Meteorological Organization(WMO)-plicht om elke tien jaar een klimaatatlas uit te moeten brengen, te stoppen, zodat het KNMI zich meer kan richten op echt belangrijke taken, zoals het geven van zo goed mogelijke weersverwachtingen en waarschuwingen? Zo nee, waarom niet?

Nederland is niet verplicht om elke tien jaar een klimaatatlas uit te brengen. Ik vind het wel nodig dat regelmatig wordt vastgesteld wat de toestand van het klimaat is. Ten eerste kan dan bepaald worden of er sprake is van klimaatverandering en ten tweede is het klimaat een belangrijk basisgegeven voor maatschappelijke sectoren zoals bouw, landbouw, infrastructuur, transport, natuur, toerisme, energievoorziening, waterhuishouding. Deze sectoren moeten tijdig maatregelen kunnen treffen om zich aan te passen aan klimaatverandering als dat nodig is. Daarvoor is het eens in de 10 jaar vaststellen van de toestand van het klimaat een goede frequentie.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Atoomrel Greenpeace»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het belachelijk is dat medewerkers van Greenpeace mens, dier en milieu (waarvoor zij zeggen zo op te komen) in ernstig gevaar hebben gebracht door een kuil te graven onder de rails waar later een nietsvermoedend kerntransport op zou moeten plaatsvinden?

Dit kabinet kiest voor kernenergie omdat het een belangrijke bijdrage kan leveren aan een energiemix die niet afhankelijk is van één energiebron en tegelijkertijd ook schoon en betaalbaar is. Bij de keuze voor kernenergie heeft dit kabinet direct gekozen voor maximale veiligheid. Dit kabinet staat voor veiligheid en zorgvuldigheid in haar kernenergiebeleid. Dit komt bijvoorbeeld tot uiting in de volle bereidheid om alle lessen uit Japan mee te nemen voor bestaande kerninstallaties en een eventuele nieuwe kerncentrale.
Een keuze voor kernenergie betekent ook een keuze voor een veilig transport van bestraalde splijtstoffen. Ook hier gaat veiligheid voor mens en milieu boven alles. Het ondergraven van spoorrails is geen passende actie van een verantwoord handelende milieuorganisatie.
Het specifieke oordeel laat ik in dit geval aan de rechter. Ik deel het oordeel van het Openbaar Ministerie die in hun persbericht van 13 oktober 2011 concludeert dat het onverantwoordelijk is om treinrails te ondergraven.
Indien het Openbaar Ministerie tot vervolging overgaat dan zal de rechter oordelen of er sprake is van het overtreden van de wet en dan kan de veroordeelde partij mogelijk ook veroordeeld worden in de kosten.
Tegelijkertijd wil ik aantekenen dat de veiligheid van de gebruikte transportcontainers optimaal is. De containers voldoen aan de strengste (inter)nationale wet- en regelgeving omschreven in deKernenergiewet en in het bijzonder het Besluit Vervoer van Splijtstoffen, Ertsen en Radioactieve Stoffen. De transportcontainers zijn bestand tegen de zwaarste (trein)ongevallen en blijven onder die omstandigheid intact.

Vraag 3

Bent u van mening dat dit niks meer te maken heeft met actie voeren maar regelrecht te maken heeft met crimineel gedrag waarbij een ramp de ultieme consequentie had kunnen zijn van deze actie?

Zie het antwoord op vraag 2. Ik wil nogmaals benadrukken dat de veiligheid van de transportcontainers optimaal is. De containers voldoen aan de strengste (inter)nationale wet- en regelgeving. De transportcontainers zijn bestand tegen de zwaarste (trein)ongevallen en blijven onder die omstandigheid intact.

Vraag 4

Bent u van mening dat bij dit soort acties niet gesproken moet worden van «kernafvalactivisten» maar van criminelen die moedwillig de consequenties van hun onverantwoordelijke gedrag niet onder ogen willen zien?

Het uiteindelijke juridisch oordeel over deze actie is voorbehouden aan de rechterlijke macht. Zie ook het antwoord op vraag 2.

Vraag 5

Bent u daarom ook van mening dat de personen die betrokken zijn geweest bij deze actie zo snel mogelijk moeten worden opgespoord en opgepakt en daarnaast verantwoordelijk moeten worden gehouden voor alle ontstane kosten en overlast?

Het Openbaar Ministerie heeft in het NOS-journaal van 13 oktober 2011 al aangegeven dat desbetreffende actievoerders te willen opsporen en te vervolgen. Hierbij zal worden nagegaan of er personen verantwoordelijk gesteld kunnen worden voor deze actie. De rechtbank zal zich vervolgens buigen over de vraag of deze personen ook schuldig zijn aan strafbare feiten. Ook het vergoeden van mogelijke schade kan dan aan de orde komen.

Vraag 6

Weet u of Greenpeace op de hoogte was van de acties van haar medewerkers?

Ik concludeer dat Greenpeace op de hoogte was, gelet op het feit dat men op vrijdag 14 oktober 2011 in een persconferentie zich nadrukkelijk achter deze actie heeft geschaard2. Zie tevens het antwoord op vraag 5.

Vraag 7

Bent u van mening dat wanneer Greenpeace op de hoogte was, ook Greenpeace verantwoordelijk moet deze actie worden gehouden voor deze actie en de daarbij behorende ontstane kosten en overlast die het heeft veroorzaakt?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Bent u van mening dat wanneer Greenpeace niet de op de hoogte was van deze actie van haar medewerkers, Greenpeace zich direct dient te distantiëren van deze gevaarlijke actie en ze de medewerkers in kwestie direct zou moeten ontslaan?

Het is aan Greenpeace zelf om zich wel of niet te distantiëren van acties. Ik constateer dat Greenpeace dit in eerste reacties nadrukkelijk niet heeft gedaan en zich duidelijk achter de actie heeft geschaard.

Vraag 9

Bent u van plan maatregelen te nemen naar aanleiding van deze verschrikkelijk gevaarlijke gebeurtenis? Zo ja, welke?

De beveiligingsplannen rondom deze transporten van radioactief materiaal worden natuurlijk na elke (trein)reis geëvalueerd. Dit incident zal vanzelfsprekend onderdeel uitmaken van de aanstaande evaluatie.

Vraag 10

Bent u voorbereid op rampen die als gevolg van dergelijke acties kunnen voorkomen? Zo ja, hoe?

Zie het antwoord op vraag 2.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft deze antwoorden niet mede-ondertekend omdat desbetreffende verantwoordelijkheden zijn overgeheveld naar het ministerie van Veiligheid en Justitie.

Vraag 1

Bent u bekend met de berichten «Begin afgraven grensdijk Hedwigepolder»1 en «Steppekiekendieven op bezoek in Prosperpolder»?2

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven hoe ver de graafwerkzaamheden aan Belgische zijde van de grens tussen de Hedwigepolder en de Prosperpolder inmiddels gevorderd zijn? Klopt het dat de dijk zal verdwijnen voordat u een nieuwe dijk kunt aanleggen rondom de Hedwigepolder?

Op 12 oktober 2011 is een begin gemaakt met het afgraven van de dijk tussen de Hedwige- en Prosperpolder. Voor het traject aan Nederlandse zijde bestaat nog geen verdere specificatie van planning. Hoever de werkzaamheden aan Belgische zijde zullen zijn gevorderd voordat de werkzaamheden aan de Nederlandse zijde worden opgestart is op dit moment nog niet te indiceren. Het overleg met Vlaanderen zal aanvangen, nadat mijn overleg met de Europese Commissie is afgerond.

Vraag 3

Klopt het dat met de realisatie van het door het kabinet gewenste alternatief voor het ontpolderen van de Hedwigepolder, wijzigingen in de Belgische werkzaamheden noodzakelijk zullen worden, bijvoorbeeld aan de primaire waterkering tussen de beide polders en de Schelde? Zo ja, kunt u aangeven wat deze wijzigingen inhouden, wat de bijbehorende aanvullende kosten naar schatting zijn en wie deze draagt?

De uitvoering van het alternatief voor de ontpoldering van de Hedwigepolder betekent in ieder geval dat tussen het Nederlandse deel van de Hedwigepolder en de door Vlaanderen doorgezette ontpoldering van de Prosperpolder/Hedwigepolder een primaire waterkering zal moeten worden aangelegd. In mijn brief van 17 juni 2011 aan uw Kamer heb ik de kosten daarvan geraamd op ongeveer € 15 miljoen (Tweede Kamer, 2010–2011, 30 862, nr. 48). Ik sluit niet uit dat er nog andere kleine aanpassingen nodig zijn en ga ervan uit dat deze binnen genoemde € 15 miljoen kunnen passen.

Vraag 4

Heeft u reeds bepaald op welke afstand van de aan Belgische zijde afgegraven dijk tussen de polders een eventuele nieuwe Nederlandse dijk zou moeten worden opgetrokken en welke vorm deze moet krijgen? Komt deze in principe op Nederlands grondgebied of op Belgisch grondgebied te liggen?

De definitieve locatie en het traject van de nog aan te leggen dijk moet nog bepaald worden. Deze komt op Nederlands grondgebied te liggen.

Vraag 5

Kunt u aangeven wat de laatste stand van zaken is wat betreft de kostenramingen en de tijdsplanning voor de aanleg van een eventuele nieuwe dijk tussen de Hedwige en Prosperpolder? Hoe lang duurt de vergunningverlening voor deze dijk? Wanneer bent u van plan de aanbesteding hiervoor te beginnen en hoe lang zouden de werkzaamheden duren?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Kunt u aangeven of, en zo ja, op welke wijze de aanleg van een eventuele nieuwe Nederlandse dijk en het niet ontpolderen van de Hedwigepolder van invloed zijn op de overstromingsrisico’s in en rondom de regio Antwerpen en de Hedwigepolder zelf?

Zowel de dijken op Vlaams grondgebied als op Nederlands grondgebied zullen op basis van de laatste normen voor hoogwaterveiligheid worden uitgevoerd. Daarmee is de veiligheid op Nederlandse en Vlaams gebied veiliggesteld. Over de overstromingsrisico’s rondom de regio Antwerpen in een nieuwe situatie zonder ontpoldering van de Nederlandse Hedwigepolder heb ik geen informatie. Op basis van eerdere Vlaamse informatie kan ik meedelen dat de oorspronkelijke plannen tot ontpoldering van zeer beperkte positieve invloed waren op de veiligheidsrisico’s in de regio Antwerpen.

Vraag 7

Kunt u aangeven of, en zo ja, op welke wijze de aanleg of aanwezigheid van een eventuele nieuwe Nederlandse dijk en het niet ontpolderen van de Hedwigepolder van invloed zullen zijn op de natuurkwaliteit in en rondom de Belgische Prosperpolder?

Als gevolg van het niet ontpolderen van de Nederlandse Hedwigepolder zal het toekomstig natuurgebied Prosperpolder niet rechtstreeks aansluiten op het bestaande natuurgebied Land van Saeftinghe.
Dit gegeven heb ik meegewogen bij het kabinetsvoorstel over het alternatief voor de ontpoldering van de Hedwigepolder.

Vraag 8

Ziet u in de aanwezigheid van bijzondere vogels zoals de steppekiekendieven een bevestiging van de meerwaarde van de natuur in het Schelde estuarium?

Nee, de steppekiekendief is een dwaalgast en een bezoek van een dwaalgast wordt in hoge mate door toeval bepaald.

Vraag 9

Zijn er onder het Natura 2000-gebied Westerschelde beschermde soorten dieren en planten die voor een duurzame instandhouding een brak getijde gebied nodig hebben met een minimale omvang die groter is dan de Prosperpolder?

Er zijn meerdere soorten die meer ruimte nodig hebben dan een gebied ter grootte van de Prosperpolder, maar het gaat daarbij niet om specifiek aan brak getijdengebied gebonden soorten.

Vraag 10

Klopt het dat de smient naar verwachting in de Prosperpolder zal gaan overwinteren, wanneer deze volledig als natuurgebied is ingericht? Kunt u bevestigen dat dit een soort is waarvoor u de plezierjacht via de herziening van de natuurwetgeving mogelijk wil maken? Wordt het na de herziening van de wetgeving mogelijk om in de Hedwigepolder te jagen op smienten en andere vogels die tijdelijk vanuit de Prosperpolder zich tijdelijk naar de Hedwigepolder verplaatsen?

In het wetsvoorstel natuur, waarvan ik thans een ontwerp naar maatschappelijke organisaties heb gezonden voor commentaar, is de smient aangewezen als bejaagbare soort. Als smienten bejaagd of verstoord worden, kunnen ze hun gedrag aanpassen. Dit betekent dat smienten vanuit de Hedwigepolder in de Prosperpolder zouden kunnen gaan overwinteren.

Vraag 1

Heeft u kennis kunnen nemen van het bericht «Use of Chemicals for Fracking May Be Illegal Under REACH, European Commission Says»?1

Ja, ik heb kennis genomen van dit bericht.

Vraag 2

Welke chemicaliën willen Cuadrilla en DSM gebruiken bij de (proef)boringen naar schaliegas in Nederland? Zijn deze chemicaliën geregistreerd bij het Europees Agentschap voor Chemische stoffen (ECHA)? Is getest wat de risico’s voor mens en milieu zijn van het gebruik van deze chemicaliën bij (proef)boringen naar schaliegas?

DSM heeft nog geen concrete boorplannen en daarom is ook niet bekend of zij tijdens hun proefboring gaan fraccen en zo ja, wat de samenstelling van de te gebruiken frac-vloeistof zal zijn. Overigens zijn de activiteiten van DSM volgens de aanvraag van de opsporingsvergunning primair gericht op de opsporing van koolbedmethaan (steenkoolgas).
Ook Cuadrilla heeft nog geen boorprogramma ingediend bij het Staatstoezicht op de Mijnen, zodat op dit moment niet vaststaat welke chemicaliën Cuadrilla bij het fraccen zal inzetten. Cuadrilla heeft echter tijdens presentaties aan bewoners en overheden meerdere malen aangegeven dat bij het fraccen gebruik zal worden gemaakt van glutaaraldehyde en polyacrylamide.
Indien chemicaliën gebruikt zullen worden, zullen zowel Cuadrilla als DSM moeten voldoen aan de verplichtingen die voortvloeien uit REACH. Dit houdt in dat deze chemicaliën getest moeten worden op schadelijkheid voor mens en milieu.
Het bericht «Use of Chemicals for Fracking May Be Illegal Under REACH, European Commission Says» bevestigt dan ook de noodzaak van de verificatie, die Cuadrilla en DSM zullen moeten uitvoeren. Staatstoezicht op de Mijnen zal hierop toezien.

Vraag 3

Zijn de chemicaliën die Cuadrilla, DSM en eventueel andere bedrijven willen gebruiken bij (proef)boringen naar schaliegas volgens u toegestaan in de EU? Zo nee, bent u bereid om een moratorium af te kondigen zolang de chemicaliën niet toegestaan zijn voor (proef)boringen naar schaliegas?

Bij het voor aanvang van de boring in te dienen boorprogramma zal getoetst worden of de chemicaliën, die voor fraccen gebruikt worden, voldoen aan de REACH-vereisten. Indien niet aan deze vereisten wordt voldaan, zullen met bestaande handhavingsmiddelen passende maatregelen worden genomen om het gebruik van deze stoffen te voorkomen. Het afkondigen van een moratorium is nu dan ook niet aan de orde. Er is al een handhaafbaar verbod op het gebruik van niet-toegestane chemicaliën en daar zal ook op gehandhaafd worden.

Vraag 4

Zijn er op dit moment naast Cuadrilla en DSM andere bedrijven die vergunning aan willen vragen voor (proef)boringen naar schaliegas? Zo ja, zijn de chemicaliën die deze bedrijven willen gebruiken toegestaan voor (proef)boringen naar schaliegas?

Queensland Gas Company2 (Queensland) heeft een vergunning voor het opsporen van koolwaterstoffen in het gebied, aangeduid als Oost-IJssel. De aandacht van Queensland gaat uit naar koolbedmethaan (kolengas). Queensland heeft nog geen locatie bepaald voor het verrichten van een boring. Over het eventueel fraccen en het gebruik van chemicaliën is nog niets bekend.
Er zijn door twee maatschappijen (Cuadrilla en Hutton Energy) nieuwe vergunningen aangevraagd voor het zoeken naar schaliegas. Het gaat hier om een gebied dat het zuiden van Noord-Brabant, het noorden van Limburg en een klein stukje van Zeeland beslaat. Ik zal over deze aanvragen in de loop van volgend jaar een besluit moeten nemen. Dit zal ik o.a. doen op basis van adviezen van TNO, Staatstoezicht op de Mijnen, EBN, de Mijnraad en de genoemde provincies. In deze fase is niet bekend of zij tijdens hun proefboring gaan fraccen en zo ja, wat de samenstelling van de te gebruiken frac-vloeistof zal zijn.

Vraag 5

Welke chemicaliën wil Queensland Gas Company gaan gebruiken bij boringen naar steenkoolgas in Oost-Gelderland, Salland en Twente? Zijn die chemicaliën wel geregistreerd bij het ECHA? Zo nee, bent u bereid een moratorium af te kondigen zolang de chemicaliën niet toegestaan zijn voor (proef)boringen naar steenkoolgas?

Zie mijn antwoord op vraag 4. Zoals bij mijn antwoord op vraag 3 is aangegeven, is het gebruik van chemicaliën pas mogelijk als voldaan is aan de vereisten van REACH. Een moratorium is niet nodig, omdat er al een handhaafbaar verbod op het gebruik van niet-toegestane chemicaliën bestaat en daar ook op gehandhaafd zal worden.

Vraag 6

Kunt u een overzicht geven van alle plannen die er op dit moment zijn voor (proef)boringen naar onconventioneel gas in Nederland? Kunt u daarbij ook een overzicht geven van het planningstraject voor de verlening van eventuele vergunningen?

Opsporingsvergunningen voor onconventioneel gas zijn verleend aan Cuadrilla (2 vergunningen), DSM en Queensland Gas Company. Een opsporingsvergunning geeft een bedrijf het exclusieve recht om in het vergunninggebied naar koolwaterstoffen te mogen zoeken. Voor het aanleggen van een boorlocatie zijn aanvullend andere vergunningen vereist, zoals een omgevingsvergunning; de gemeente is voor de omgevingsvergunning bevoegd gezag. Het planningstraject hiervoor is in handen van de gemeente. Voor zover mij bekend is, zijn er buiten de aanvragen van Cuadrilla (Boxtel en Haaren) nog geen vergunningen voor de aanleg van boorlocaties ingediend.

Vraag 7

Bent u bereid deze vragen uiterlijk op 25 oktober 2011 te beantwoorden, zodat de antwoorden meegenomen kunnen worden in het algemeen overleg Mijnbouw op 27 oktober 2011?

Ja.