Vraag 1

Bent u bekend met het bericht getiteld «Geen schone handen bij import steenkool»? 1)

Vraag 2

Klopt het bericht dat energiemaatschappijen na een al bijna twee jaar durende kolendialoog nog steeds niet openbaar maken of ze wel of geen bloedkolen gebruiken? Zo ja, deelt u de mening dat dit zo snel mogelijk moet veranderen? Zo nee, welke energiemaatschappijen maken mogelijk gebruik van bloedkolen uit Colombia of andere landen?

Vraag 3

Deelt u de mening dat het strafbaar moet worden gesteld wanneer Nederlandse en Europese energiemaatschappijen willens en wetens bloedkolen, waar grove mensenrechtenschendingen aan kleven, importeren en/of gebruiken? Zo ja, op welke wijze gaat u hier voor zorgen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 4

Op welke wijze stimuleert u actief dat energiebedrijven wel gaan rapporteren of ze bloedkolen importeren en/of gebruiken om elektriciteit op te wekken?

Vraag 5

Kunt u als waarnemer bij de kolendialoog in uw antwoord aangeven welke concrete resultaten de dialoog de afgelopen twee jaar heeft geboekt en wat de planning is tot het einde van de dialoog? Zo nee, waarom niet?

Vraag 6

Klopt het bericht dat sommige Nederlandse energiemaatschappijen kolen gebruiken afkomstig uit Colombiaanse mijnen van het bedrijf Drummond dat in de Verenigde Staten wordt aangeklaagd wegens betrokkenheid bij grove mensenrechtenschendingen en het vermoorden van vakbondsleden in dat land? Zo ja, welke Nederlandse energiemaatschappijen maken gebruik van deze kolen en wat vindt u daarvan?

Vraag 1

Heeft u kennis kunnen nemen van het bericht «RWE wil vier olieproefboringen in Waddenzee»?1

Ja.

Vraag 2

Heeft u kennis kunnen nemen van het bericht «Olietanker aan de grond op de Wadden»?2

Ja.

Vraag 3

Deelt u de mening dat dit eens te meer aantoont dat gesleep met olie door het Waddengebied niet zonder risico’s is?

Ja, daarom geldt er voor het transport van potentieel schadelijke stoffen stringente regelgeving om de risico’s tot een minimum in te perken. Ingeval van een calamiteit kan er snel gereageerd worden om schade te voorkomen dan wel in omvang te beperken.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de bijzondere en kwetsbare natuur in het Waddengebied beschermd dient te worden?

Ja.

Vraag 5

Bent u voornemens er bij uw Duitse collega’s op aan te dringen om geen medewerking te verlenen aan nieuwe olieproefboringen in het Waddengebied?

Nee, want de proefboringen waarover het hier gaat vallen binnen de afspraken die wij gezamenlijk hierover hebben gemaakt tijdens het werelderfgoednominatieproces. Deze afspraken zijn opgenomen bij de inschrijving van de Duits-Nederlandse Waddenzee op de UNESCO Werelderfgoedlijst in 2009. Naast deze internationale afspraken heeft de Duitse overheid haar eigen verantwoordelijkheid binnen haar nationale wettelijke kaders.

Vraag 6

Deelt u de mening dat er eigenlijk helemaal niet meer naar olie geboord zou moeten worden in het Waddengebied?

Nee, althans niet voor het hele Waddengebied. In het Wadden Sea Plan 2010 is het gemeenschappelijke beleid van Nederland, Duitsland en Denemarken ten aanzien van het exploreren en exploiteren van olie en gas in de Waddenzee vastgelegd. Daarin is vastgelegd dat exploratie en exploitatie niet mag in het Werelderfgoedgebied van de Waddenzee.
Voor het overige beschermde gedeelte van de Waddenzee, waarin ook de genoemde proefboorlocaties vallen die de RWE wil gaan gebruiken, geldt dat exploratie alleen is toegestaan als redelijkerwijs verwacht mag worden dat exploitatie van buiten het beschermingsgebied mogelijk is. Dit gevoegd bij de stringente voorwaarden die aan boringen gesteld worden geeft de zorgvuldigheid van de gevolgde procedure en het geldende regime aan.

Vraag 7

Gaat u ook met RWE in gesprek om het bedrijf daarvan te overtuigen?

Zie antwoord bij 6.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het artikel «Desastreuze stroomprijs Bonaire»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat het Water en Energiebedrijf Bonaire N.V. (WEB) al tijden Ecopower onterecht en bewust te weinig heeft betaald voor de geleverde energie? Is het voorts waar dat de Bonairiaanse overheid als eigenaar van WEB medeverantwoordelijk is voor de ontstaande situatie?

WEB het niet eens was met de manier waarop Ecopower de prijs van de elektriciteitsproductie berekende, onder andere ten aanzien van de doorberekening van (gestegen) kosten voor de inkoop van olie, en betaalde derhalve de door Ecopower gevraagde prijs maar ten dele. Dat was de kern van het geschil tussen beide partijen.
Op dit moment geldt de wet Elektriciteitsconcessies BES. Het bestuurscollege is op grond van de wet bevoegd om de tarieven voor de levering van elektriciteit vast te stellen. Sinds juli 2010 zijn de tarieven echter niet meer aangepast. Een van de redenen was dat WEB in de veronderstelling was dat het bedrijf niet het volledige tarief moest betalen dat door Ecopower in rekening werd gebracht.
Door de invloed die het bestuurscollege op de hoogte van de tarieven kan hebben, heeft een situatie kunnen ontstaan waarbij een tariefstelling tot stand kan komen die lager is dan de werkelijke kosten.
De bestuurscolleges van de BES hebben dit zelf ook erkend en aan het ministerie van EL&I gevraagd om medewerking te verlenen aan de totstandkoming van een nieuw regulerend kader.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het conflict tussen WEB en Ecopower, gezien de uitkomst van de arbitrage, opgelost had kunnen worden zonder het te laten escaleren? Zo nee, waarom niet? Wie vindt u voorts verantwoordelijk voor het gevolg dat de te weinig betaalde kosten met terugwerkende kracht moeten worden betaald en de lokale bevolking nu de dupe van deze actie wordt?

Via de arbitrage is uiteindelijk verdere escalatie voorkomen. Partijen zijn – na de nodige onenigheden – overeen gekomen om langs de weg van arbitrage duidelijkheid te krijgen over geschilpunten in de overeenkomst tussen WEB en Ecopower. Daarmee is een passende uitweg gevonden voor het ontstane conflict. Het is nu zaak dat alle betrokkenen in het conflict hun verantwoordelijkheid nemen om er voor te zorgen dat de continuïteit en betaalbaarheid van de energievoorziening voor de bevolking van Bonaire wordt gewaarborgd.
Op dit moment geldt de wet Elektriciteitsconcessies BES. Het bestuurscollege is op grond van de wet bevoegd om de tarieven voor de levering van elektriciteit vast te stellen. Sinds juli 2010 zijn de tarieven echter niet meer aangepast. Een van de redenen was dat WEB in de veronderstelling was dat het bedrijf niet het volledige tarief moest betalen dat door Ecopower in rekening werd gebracht.
Zoals eerder vermeld willen mijn collega van I&M en ik willen eraan bijdragen dat de acuut noodzakelijke tariefstijging voor elektriciteit en water voorshands kan worden beperkt. Hoe dat kan worden gedaan, is nu onderwerp van overleg.

Vraag 4

Kunt u aangeven wat de rol van de Bonairiaanse overheid is geweest in het voorkomen van het geschil tussen WEB en Ecopower?

Het bestuurscollege is op grond van de wet Elektriciteitsconcessies BES bevoegd om de tarieven voor de levering van elektriciteit vast te stellen. Zo heeft men er bijvoorbeeld in het verleden voor gekozen om een tariefsystematiek in te voeren waarbij de prijs per kWh afhankelijk is van de hoeveelheid gebruik. Sinds juli 2010 zijn de tarieven echter niet meer aangepast omdat WEB in de veronderstelling was dat het bedrijf niet het volledige tarief moest betalen dat door Ecopower in rekening werd gebracht. Het effect daarvan is nu dat de voor WEB negatieve uitspraak in de arbitragezaak alsnog in de tarieven zal moeten worden verwerkt.
Door de invloed die het bestuurscollege op de hoogte van de tarieven kan hebben, heeft een situatie kunnen ontstaan waarbij een tariefstelling tot stand kan komen die lager is dan de werkelijke kosten.
De bestuurscolleges van de BES hebben dit zelf ook erkend en aan het ministerie van EL&I gevraagd om medewerking te verlenen aan de totstandkoming van een nieuw regulerend kader.

Vraag 5

Kunt u aangeven welke actie er is ondernomen door WEB om de daadwerkelijke kosten van energie op Bonaire inzichtelijk te maken voor de bevolking? Deelt u de mening dat de inwoners van Bonaire inzicht moeten hebben in de kosten van energie? Zo nee, waarom niet?

WEB heeft inmiddels een voorstel gedaan voor kostendekkende tarieven, maar is hierover door het bestuurscollege nog geen besluit genomen. WEB heeft aangegeven in het nieuwe tariefvoorstel een onderscheid te maken tussen enerzijds de productiekosten van elektriciteit en anderzijds de kosten voor distributie & levering. Dit zou de transparantie ten goede komen. Meer in het algemeen: net als in Nederland hecht ik eraan dat afnemers op Bonaire op een transparante manier worden geïnformeerd over de kosten van energie. Ik zie het als de verantwoordelijkheid van het lokaal bestuur en van WEB om hierover helder te communiceren op het moment dat het bestuurscollege nieuwe tarieven heeft vastgesteld.

Vraag 6

Heeft de WEB een beeld van wie er op het eiland stroom afnemen en dat daadwerkelijk ook betalen? Worden er door de WEB kortingen gegeven aan bedrijven op de energierekening?

Ja. Ik heb thans geen andere informatie dan dat WEB maandelijks aan haar afnemers factureert. Wel is door WEB aangegeven dat het wateronderdeel binnen het bedrijf niet alle werkelijke kosten betaalt, waaronder de kosten voor elektriciteit die nodig is voor de productie van water. Hier lijkt sprake van kruissubsidiëring. Mede om die reden is het van belang dat op initiatief van het ministerie van EL&I een financiële en operationele audit plaatsvindt. Deze audit zal medio september zijn afgerond.
In de tariefstructuur die WEB op dit moment hanteert dalen de kosten voor het gebruik van elektriciteit naarmate het gebruik toeneemt. Bedrijven die veel elektriciteit gebruiken betalen in de huidige tariefopbouw dus een lager tarief.

Vraag 7

Kunt u aangeven of de transportkosten worden doorberekend in het tarief en wie er verantwoordelijk is voor het energieverlies bij een ondeugdelijk transportnetwerk?

Het huidige tarief van WEB is opgebouwd uit kosten voor de zogenaamde brandstofclausule en de distributie & levering van energie. De transportkosten (distributie) maken daarmee onderdeel uit van het eindgebruikerstarief. De netverliezen vormen – net als in Nederland – onderdeel van de kosten voor de distributie van elektriciteit en worden doorberekend aan de afnemers.

Vraag 1

Kunt u de ontwikkeling in de stroomprijs op Bonaire de voorbije jaren schetsen, en aangeven in welke mate deze verandert als gevolg van de recente arbitrage-uitspraak in het conflict tussen het Water en Energiebedrijf Bonaire N.V. (WEB) en Ecopower? In welke mate waren bij het aangaan van de relevante leveringsovereenkomsten de risico’s van een dergelijke ontwikkeling bekend? Wat betekent de uitspraak voor de financiële situatie van het eiland, als er geen sprake zou zijn van het doorgeven van prijsstijgingen aan de inwoners?

Op dit moment geldt de wet Elektriciteitsconcessies BES. Het bestuurscollege is op grond van de wet bevoegd om de tarieven voor de levering van elektriciteit vast te stellen. Sinds juli 2010 zijn de tarieven echter niet meer aangepast. In de kern bestond het conflict eruit dat WEB het niet eens was met de manier waarop Ecopower de prijs van de elektriciteitsproductie berekende, onder andere ten aanzien van de doorberekening van (gestegen) kosten voor de inkoop van olie, en de door Ecopower gevraagde prijs niet betaalde. Het geschil is dus ontstaan door afwijkende interpretaties van de leveringsovereenkomsten, die ten tijde van het aangaan daarvan niet konden worden voorzien.
Indien binnen een redelijke termijn de werkelijke kosten voor de productie, distributie en levering van elektriciteit niet doorvertaald worden in het tarief dan ontstaat, als andere maatregelen uitblijven, een situatie waarbij WEB steeds moeilijker aan haar verplichtingen zal kunnen voldoen.

Vraag 2

Staat u nog steeds achter uw uitspraak in het algemeen overleg van 30 januari jl. dat het doel is om de tarieven voor elektriciteit bij wijzigingen in de levering «gelijk te houden» door de toepassing van windenergie en de verlaging van de beheerskosten? Kunt u aangeven welke toezeggingen u gedaan heeft met betrekking tot eventuele prijsstijgingen wat energie betreft in de richting van het eilandsbestuur van Bonaire?

Duurzame energieopwekking tegen redelijke tarieven is het beleid van het Openbaar Lichaam Bonaire. Ik deel dat beleid. Op de eilanden van Caribisch Nederland kan door het bijzonder gunstige windklimaat enerzijds, en de hoge fossiele referentieprijs anderzijds, met windenergie elektriciteit op rendabele wijze worden opgewekt. Daarvoor zijn in beginsel geen verdere overheidsfinanciering of subsidies nodig. Op Bonaire wordt door het bedrijf Ecopower op commerciële basis (gemiddeld) ca. 35% van de elektriciteit opgewekt door middel van windenergie.
In het kader van de totstandkoming van een regulerend kader zijn mijn collega van I&M en ik voornemens om in de wet vast te leggen dat tarieven voor de elektriciteit- en watervoorziening op een efficiënte en kostendekkende wijze tot stand moeten komen. Daar komt ook toezicht op. Daarom wil ik samen met mijn collega van I&M eraan bijdragen dat de acuut noodzakelijke tariefstijging voor elektriciteit en water voorshands kan worden beperkt. Hoe dat kan worden gedaan, is nu onderwerp van overleg.

Vraag 3

Kunt u aangeven wat het aandeel van de energiekosten nu is als onderdeel van de kosten voor het levensonderhoud op Bonaire en hoe dit zich zich ontwikkelt naar aanleiding van de arbitrage-uitspraak, als de prijsstijging ten laste komt van de afnemers van energie op het eiland? Hoe verhoudt dit aandeel zich tot andere eilanden in de Caribische regio?

Op dit moment is het tarief dat WEB in rekening brengt aan huishoudens circa USD 0,33 kWh. De vraag hoeveel energie gemiddeld door huishoudens wordt gebruikt, is neergelegd bij WEB. Uit de informatie die ik heb ontvangen blijkt dat een gemiddeld huishouden circa 4 500 kWh aan elektriciteit gebruikt. Dit betekent dat men op Bonaire op dit moment gemiddeld circa USD 1 500,- betaalt voor elektriciteit. Dit is een bedrag exclusief de uitkomsten van de arbitrage en eventuele aanvullende investeringen die in het net moeten worden gedaan. Daarbij teken ik aan dat huishoudens die niet beschikken over airconditioning in de regel een lagere energierekening zullen hebben. Zoals aangegeven in paragraaf 3 wil ik samen met mijn collega van I&M eraan bijdragen dat de acuut noodzakelijke tariefstijging voor elektriciteit en water voorshands kan worden beperkt.
Op de website van het energie- en waterbedrijf van Curaçao staat vermeld dat het elektriciteitstarief, afhankelijk van de hoeveelheid verbruik, varieert tussen de USD 0,36 en USD 0,44 per kWu. De tarieven op Saba en Sint Eustatius, waar thans wordt gewerkt aan de totstandkoming van zelfstandige energiebedrijven, liggen in vergelijking met de huidige tarieven op Bonaire op een hoger niveau. Op de bovenwindse eilanden heb ik het voornemen de energievoorziening te verduurzamen door het plaatsen van een aantal windturbines op elk van de eilanden. Dit heeft een aanzienlijk drukkend effect op de tarieven.

Vraag 4

Zijn er mogelijkheden voor nieuwe toetreders om de concurrentie aan te gaan met de gevestigde partijen op het vlak van energielevering aan de inwoners van Bonaire? Zo nee, wat zijn de belangrijkste drempels daarvoor, en zouden deze weggenomen kunnen worden?

Op dit moment is er geen concurrentie op Bonaire. Noch in de productie, de distributie of de levering van energie. Dit is niet ongebruikelijk in relatief kleine, insulaire economieën. In het kader van de totstandkoming van een regulerend kader wordt dit onderwerp nader bekeken.

Vraag 5

Ziet u in decentrale opwekking van energie een kans voor een goedkopere energielevering op Bonaire? Welke technologische en praktische mogelijkheden zijn daartoe beschikbaar, gelet op de beperktere fiscale stimulans daarvoor in vergelijking met andere delen van het Koninkrijk?

Op de eilanden van Caribisch Nederland kan door het bijzonder gunstige windklimaat enerzijds, en de hoge fossiele referentieprijs anderzijds, met windenergie elektriciteit op rendabele wijze worden opgewekt. Daarvoor is geen verdere overheidsfinanciering of subsidie nodig. Overigens zijn op de eilanden wel de (fiscale) investeringsregelingen EIA en MIA van kracht. Op Bonaire wordt door het bedrijf Ecopower op commerciële basis (gemiddeld) ca. 35% van de elektriciteit opgewekt door middel van windenergie. Voorts zijn door het ministerie van EL&I gefinancierde projecten uitgevoerd op het gebied van zonne-energie en elektrisch rijden. Op de bovenwindse eilanden heb ik het voornemen de energievoorziening te verduurzamen door het plaatsen van een aantal windturbines op elk van de eilanden.
Decentrale duurzame opwekking van energie zou in aanvulling hierop een bijdrage kunnen leveren aan het reduceren van de kostprijs van elektriciteit. Ik onderzoek de mogelijkheden hiervoor en kom daarop ook terug bij de hoofdlijnen voor een regulerend kader.

Vraag 6

Ziet u in de arbitrage-uitspraak redenen voor wijzigingen in het beleid ten aanzien van de energielevering op Bonaire?

Op dit moment geldt de wet Elektriciteitsconcessies BES. Het bestuurscollege is op grond van de wet bevoegd om de tarieven voor de levering van elektriciteit vast te stellen. Het bestuurscollege stelt ook de hoogte van het tarief vast.
Door de invloed die het bestuurscollege op de hoogte van de tarieven kan hebben, heeft een situatie kunnen ontstaan waarbij een tariefstelling tot stand kan komen die lager is dan de werkelijke kosten. De bestuurscolleges van de BES hebben dit zelf ook erkend en aan het ministerie van EL&I gevraagd om medewerking te verlenen aan de totstandkoming van een nieuw regulerend kader. Mijn opvatting is dat binnen dat regulerend kader, toegesneden op de specifieke situatie op de eilanden, uitdrukking moet worden gegeven aan de doelstellingen die ook in Nederland aan het energiebeleid ten grondslag liggen: betaalbaar, betrouwbaar en schoon en met inbegrip van passend toezicht. Daarbij past dat prijzen tot stand komen als weerspiegeling van de kosten die aan de energievoorziening zijn verbonden.

Vraag 7

Ligt de wettelijke eindverantwoordelijkheid voor de regulering van de energielevering op Bonaire bij het eilandsbestuur of bij de Rijksoverheid?

De minister van EL&I is politiek en bestuurlijk verantwoordelijk voor de energievoorziening op Caribisch Nederland, alsmede voor wetgevende regulering op dat terrein. In de wet elektriciteitsconcessies BES is een deel van de bevoegdheden betreffende de energievoorziening gedelegeerd aan het lokale bestuur.

Vraag 1

Kent u het bericht dat door een arbitrage-uitspraak in het langslepende conflict tussen het Water en Energiebedrijf Bonaire N.V. (WEB) en Ecopower de elektriciteitsprijzen op Bonaire binnenkort met maar liefst 50 procent zullen stijgen?1

Ja.

Vraag 2

Waardoor wordt deze enorme prijsstijging precies veroorzaakt? In hoeverre is de prijsontwikkeling van elektriciteit op Bonaire te vergelijken met de Nederlandse prijsontwikkeling?

Uit het arbitragebesluit volgt dat WEB gehouden is om Ecopower de volgende achterstallige bedragen te vergoeden:
Daarnaast moet WEB vanaf nu de kosten betalen die Ecopower in rekening brengt. De prijs van productie, distributie en levering van elektriciteit stijgt dus niet alleen met terugwerkende kracht, maar zal vanaf nu in beginsel een structureel hoger niveau hebben.
Doordat de prijzen op Bonaire sinds 2010 niet zijn aangepast is de prijsontwikkeling op Bonaire niet goed vergelijkbaar met Nederland waar de prijzen van elektriciteit bovendien via marktwerking tot stand komen. Sinds juli 2010 is het tarief voor elektriciteit ongewijzigd gebleven op circa USD 0,33 per kWh.

Vraag 3

In hoeverre wordt geïnvesteerd in, voor de BES-eilanden, betaalbare duurzame energievoorzieningen? In hoeverre wordt gebruik gemaakt van beschikbare subsidieregelingen? Worden deze mogelijkheden voldoende onder de aandacht van de BES-eilanden gebracht?

Op de eilanden van Caribisch Nederland kan door het bijzonder gunstige windklimaat enerzijds, en de hoge fossiele referentieprijs anderzijds, met windenergie elektriciteit op rendabele wijze worden opgewekt. Daarvoor zijn in beginsel geen verdere overheidsfinanciering of subsidies nodig. Overigens zijn op de eilanden wel de (fiscale) investeringsregelingen EIA en MIA van kracht. Op Bonaire wordt door het bedrijf Ecopower op commerciële basis (gemiddeld) ca. 35% van de elektriciteit opgewekt door middel van windenergie. Voorts is door het ministerie van EL&I gefinancierde projecten uitgevoed op het gebied van zonne-energie en elektrisch rijden. Op de bovenwindse eilanden heb ik het voornemen de energievoorziening te verduurzamen door het plaatsen van een aantal windturbines op elk van de eilanden.

Vraag 4

Deelt u de mening dat deze prijsstijging exorbitant te noemen is? Zo ja, welke maatregelen treft u om deze prijsstijging te blokkeren of tot een aanvaardbaar niveau terug te brengen?

Ik heb mij door het bestuurscollege laten informeren dat WEB inmiddels een voorstel heeft gedaan voor kostendekkende tarieven. Deze tarieven liggen inderdaad aanzienlijk hoger dan de huidige tarieven. Het Openbaar Lichaam Bonaire is verantwoordelijk om over de hoogte van de nieuwe tarieven een besluit te nemen. Een besluit is nog niet genomen. Ik kan u daarom niet informeren over de nieuwe prijs per kWh. Wel kan ik u aangeven dat in het kader van de totstandkoming van een regulerend kader mijn collega van I&M en ik voornemens zijn om in de wet vast te leggen dat tarieven voor de elektriciteit- en watervoorziening op een efficiënte en kostendekkende wijze tot stand moeten komen. Daar komt ook toezicht op. Daarom wil ik samen met mijn collega van I&M eraan bijdragen dat de acuut noodzakelijke tariefstijging voor elektriciteit en water voorshands kan worden beperkt. Hoe dat kan worden gedaan, is nu onderwerp van overleg.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Alarm over gifalg»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u verklaren waarom er is doorgegaan met spuien van water vanuit de Ouwerkerkse Kreek in de Oosterschelde toen duidelijk werd dat de giftige algensoort Dinoflaggelaat in dit water zat en zelfs nadat er een zwemverbod was afgekondigd?

Op maandag 6 augustus heeft Rijkswaterstaat geconstateerd dat de concentratie aan algen in de Ouwerkerkse Kreek de norm voor schelpdierwater overschreed. Het gemaal heeft maandag 6 augustus om ca. 14.00 uur voor het laatst gespuid vanuit de Ouwerkerkse Kreek naar de Oosterschelde. Op dinsdagmorgen 7 augustus 2012 hebben Rijkswaterstaat en het Waterschap Scheldestromen in onderling overleg besloten niet verder te bemalen.
De algen in de kreek zijn inmiddels bestreden, spuien op de Oosterschelde is weer mogelijk. De kwaliteit van het spuiwater wordt bewaakt.

Vraag 3

Wie beslist er over het wel of niet spuien bij water van slechte kwaliteit?

Het gemaal is in beheer bij het Waterschap Scheldestromen, maar Rijkswaterstaat beslist als waterbeheerder van de Oosterschelde of spuien toelaatbaar is.

Vraag 4

Zijn de waterschappen berekend op het isoleren van besmet water indien nodig? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?

Ieder Waterschap is in principe voorbereid op bijzondere situaties. Hiertoe behoort ook het isoleren van een watersysteem. Het zal echter veelal om een maatwerkoplossing gaan. In dit geval heeft het Waterschap Scheldestromen de besmette kreek geïsoleerd en de bestaande afwateringssituatie aangepast.

Vraag 1

Kent u het bericht «Opnieuw honderden varkens omgekomen bij brand»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het van groot belang is om dat het probleem van stalbranden snel wordt aangepakt?

Ja, om dit probleem aan te pakken is er een Actieplan Stalbranden opgesteld. Dit actieplan heb ik op 22 december 2011 aan u gezonden (TK 33000-XIII, nr. 154).

Vraag 3

Kunt u aangeven waarom de motie van 26 oktober 2011 over brandveiligheid in stallen2, waarin de regering wordt verzocht uiterlijk 1 januari 2013 regels met betrekking tot stalbranden op te stellen, nog niet is uitgevoerd?

In de brief bij het actieplan (TK 33000-XIII, nr. 154) heb ik aangegeven hoe uitvoering wordt gegeven aan deze motie. Het Actieplan voorziet in de uitvoering van een onderzoek naar de toereikendheid van de huidige eisen alsmede naar de wijze waarop dieren in de praktijk door effectievere regelgeving beter tegen brand beschermd kunnen worden. Op basis van dit onderzoek zullen de initiatiefnemers van het actieplan te weten de Dierenbescherming, de Land- en Tuinbouworganisatie (LTO), de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR) en Verbond van Verzekeraars mij adviseren of en zo ja, welke aanpassing van regelgeving een positieve bijdrage kan leveren aan het brandveiliger maken van stallen en bijbehorend management. U wordt hierover eind 2012 geïnformeerd.

Vraag 4

Kunt u aangeven waarom er wordt getwijfeld aan de «wenselijkheid» van het aanpassen van de voorschriften in het Bouwbesluit 2012, zoals aangegeven in de brief van 28 november 20113, terwijl er in de Kamer een meerderheid is voor het stellen van regels voor 1 januari 2013?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Kunt u aangeven of de Kamer een voorstel tot aanpassing van de voorschriften van het Bouwbesluit 2012 tegemoet kan zien, ten einde per 1 januari 2013 strengere regels te hebben ten aanzien van brandveiligheid in stallen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Kunt u aangeven of de aanpak van brandveiligheid in stallen aan de sector wordt overgelaten in het «Actieplan Stalbranden 2012–2016» en niet, zoals door de Kamer gevraagd, aan de regering door middel van het stellen van regels?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Kent u het bericht dat kerncentrale Doel is stilgelegd wegens een mogelijk defect? 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat kerncentrale Doel 3, vlak over de Belgisch-Nederlandse grens, op 3 juli jl. is stilgelegd vanwege mogelijke scheurtjes in het reactorvat?

De kerncentrale Doel 3 is in juni voor onderhoudswerkzaamheden uit bedrijf genomen. Tijdens inspecties aan de kernreactor gedurende de onderhoudswerkzaamheden zijn door de vergunninghouder Electrabel mogelijke afwijkingen in dichtheid van het materiaal van het reactorvat geconstateerd. Hierop heeft de vergunninghouder van kernreactor Doel 3 besloten om de kernreactor uit bedrijf te houden tot ten minste 31 augustus 2012 om extra inspecties uit te voeren. Zoals het zich nu laat aanzien zal er geen oordeel over de veiligheid van het reactorvat gevormd kunnen worden vóór oktober 2012. Dit betekent dat Doel 3 naar verwachting tot in oktober buiten bedrijf zal blijven.

Vraag 3

Is het waar dat FANC, het agentschap dat nucleaire controles uitvoert, extra onderzoek heeft gelast en uit voorzorg deze reactor heeft laten sluiten?

Electrabel heeft besloten de kernreactor Doel 3 uit bedrijf te nemen en te houden voor extra inspecties. Het FANC is akkoord met deze werkwijze.

Vraag 4

Welke eventuele afspraken over informatieverstrekking bestaat er bij dergelijke situaties tussen België/Vlaanderen en Nederland, of wellicht de provincie Zeeland?

Er moet onderscheid worden gemaakt tussen informatie-uitwisseling onder normale omstandigheden en informatie-uitwisseling tijdens (grootschalige en potentieel grensoverschrijdende) incidenten. Over de gebeurtenissen, zoals die recent hebben plaatsgevonden in Doel en Tihange, ben ik volgens de bestaande afspraken geïnformeerd.
Over het informeren van omliggende landen over dit soort situaties ga ik in in mijn antwoorden op de recente vragen over de lekkage van het splijtstofopslagbassin in Tihange (TK vragen, ingezonden 16 juli 2012; 2012Z14534).
Wanneer er echter een ernstig ongeval dreigt of plaatsvindt in een nucleaire installatie in Europa, dan geldt er vanuit de EU en vanuit de IAEA een verplichting dat lidstaten elkaar hierover terstond en uitvoerig informeren. Voor deze informatie-uitwisseling zijn systemen beschikbaar, bijvoorbeeld het ECURIE-systeem (ECURIE: European Community Urgent Radiological Information Exchange).
Daarnaast heeft Nederland met België aparte afspraken gemaakt om elkaar tijdens een nucleair incident te informeren, zowel op nationaal als op regionaal niveau. De alarmering en informatie-uitwisseling voor Doel en Borssele is bijvoorbeeld vastgelegd in het rampbestrijdingsplan nucleaire installaties van de Veiligheidsregio Zeeland.

Vraag 5

Hebt u contact gehad met de Vlaamse autoriteiten over deze situatie? Zo ja, wat heeft u met die informatie gedaan? Zo nee, wat vindt u daarvan?

Nadat het FANC mij geïnformeerd heeft, is direct contact met het FANC opgenomen voor nadere informatie. Hierbij is ook gekeken naar relevantie voor eventuele acties in Nederland. Naar aanleiding van de laatste stand van zaken en de uitkomsten van het internationaal overleg in Brussel verzekert de Kernfysische Dienst (KFD) mij dat vanuit veiligheidstechnisch oogpunt er op dit moment geen aanleiding is voor maatregelen met betrekking tot de kerncentrale Borssele.
De mogelijk geconstateerde afwijkingen zijn niet relevant voor de onderzoeksreactoren in Petten en Delft. Daarnaast zijn de veiligheidregio Zeeland en Limburg door mij geïnformeerd.

Vraag 6

Kunt u bevestigen dat er fouten zijn gemaakt bij het walsen van het staal door de Nederlandse leverancier Rotterdam Drydocks, die dezelfde diensten heeft geleverd voor 21 reactoren in de wereld, waaronder Borssele?2

Momenteel is nog niet vastgesteld wat de oorzaak is van de mogelijke afwijkingen die gevonden zijn. Ik kan dan ook geen uitspraak doen of er fouten zijn gemaakt bij de fabricage.

Vraag 7

Kunt u bevestigen dat de Belgische toezichthouder twijfels heeft over de deugdelijkheid (na tientallen jaren) van centrale Doel 3? Welke uitstraling heeft dat naar de kerncentrale Borssele waar mogelijk eenzelfde «walsproduct» is gebruikt?

Het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) heeft meegedeeld dat in de kerncentrale Doel 3 indicaties met betrekking tot het reactorvat zijn aangetroffen. Het FANC heeft daarop onmiddellijk de vergunninghouder Electrabel van de kerncentrale Doel 3 verzocht om deze indicaties te onderzoeken. Op 16 augustus heeft bij het FANC een technische vergadering plaats gevonden tussen deskundigen van de nucleaire autoriteiten. Electrabel heeft als inschatting dat een ongunstige combinatie van factoren de oorzaak van de indicaties is. Daarbij gaat het om het gieten van het staal, de afmetingen van het gietstuk, de mechanische bewerking, het materiaal, de toegepaste specificaties, en de warmtebehandeling. Het FANC acht het daarom nodig dat de vergunninghouder van Doel 3 in de komende weken zijn analyse van de oorzaak verdiept. Voor de eventuele opstart van Doel 3 is vereist dat de vergunninghouder Electrabel de integriteit van het reactorvat aantoont.
Ten aanzien van de gevolgen voor Borssele verwijs ik u naar het antwoord op vraag 8.

Vraag 8

Is het, gelet op de ernst van de situatie bij Doel 3 niet noodzakelijk de centrale Borssele direct uit bedrijf te nemen, hangende nader onderzoek bij alle 21 reactoren?

Nee. Naar aanleiding van de laatste stand van zaken en de uitkomsten van het internationaal overleg in Brussel verzekert de Kernfysische Dienst (KFD) mij dat vanuit veiligheidstechnisch oogpunt er op dit moment geen aanleiding is voor maatregelen met betrekking tot de kerncentrale Borssele. De Kernfysische Dienst geeft hiervoor de volgende redenen.
Vanzelfsprekend volgt de KFD de situatie in België nauwlettend. In april volgend jaar staat de jaarlijkse onderhoudsstop van KCB gepland voor regulier onderhoud en inspectie. Dan wordt ook onderzoek naar het reactorvat gedaan. De KFD zal eisen dat de toestand van het reactorvat zal worden beoordeeld met de kennis die momenteel wordt opgedaan naar aanleiding van de ervaringen in Doel en Tihange.

Vraag 9

Bent u, gelet op de grote risico’s voor de omgeving, voornemens bij het bevoegd gezag in België sluiting van Doel 3 e.a. te bepleiten?

Nucleaire veiligheid is primair een nationale verantwoordelijkheid. Momenteel ligt Doel 3 stil en vormen de gevonden afwijkingen geen acuut gevaar en is er ook geen risico voor de omgeving. Ik zie daarom ook geen aanleiding om bij het de Belgische overheid te pleiten voor sluiting van Doel 3. Het is aan de Belgische overheid om te bepalen of, en zo ja, wanneer de reactor weer in bedrijf wordt genomen.
Momenteel worden de mogelijke afwijkingen nader onderzocht en de resultaten hiervan worden gerapporteerd aan het FANC. Het FANC zal mij geïnformeerd houden over de ontwikkelingen.

Vraag 10

Wat is uw oordeel over de «geruststellende mededeling» van de exploitant Electrabel dat er geen gevaar is?

Ik baseer mij voor de veiligheid van de kerncentrale Doel op het oordeel van de Belgische nucleaire toezichthouder, FANC. FANC heeft aangegeven dat er geen enkel gevaar is voor de bevolking, de werknemers en de leefomgeving, omdat Doel 3 momenteel stilligt.

Vraag 1

Kent u het bericht «Provincie kon Odfjell niet zelf sluiten»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de provincie het bevoegd gezag is over Odfjell?

Ja, de provincie Zuid-Holland is bevoegd gezag voor de vergunningverlening en het toezicht voor de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo).

Vraag 3

Kunt u aangeven welke mogelijkheden provincies ter beschikking staan om op te treden als bedrijven zich niet aan veiligheidsregels en voorschriften houden?

Gedeputeerde staten van een provincie hebben als bevoegd gezag met betrekking tot een inrichting op grond van de Wabo de volgende bestuursrechtelijke sanctiemogelijkheden tot hun beschikking:
Het stilleggen van een inrichting is in principe mogelijk met het toepassen van het instrument bestuursdwang. De inzet van dit instrument dient echter wel proportioneel te gebeuren. De bestuursrechter heeft regelmatig negatief geoordeeld over een algehele sluiting met een verwijzing naar proportionaliteit.

Vraag 4

Bent u van mening dat provincies onvoldoende middelen ter beschikking staan? Waarom vindt u dat?

Nee, ik ben van mening dat de provincie voldoende instrumenten heeft.

Vraag 5

Wat zou er moeten gebeuren zodat provincies wel effectief kunnen optreden?

Er wordt gewerkt aan een landelijk stelsel van regionale uitvoeringsdiensten, waarmee ik verwacht dat de beschikbare toezichtinstrumenten effectiever en efficiënter ingezet worden.

Vraag 1

Kunt u de stand van zaken weergeven ten aanzien van de uitvoering van de motie waarin de regering is verzocht om afspraken met (brancheverenigingen van) huurders te maken om hun huurders te informeren als zij kennis hebben van de aanwezigheid van asbest?1 Zijn er inmiddels afspraken gemaakt? Zo nee, waarom niet?

Op 30 januari jl. heeft mijn ambtgenoot, de staatssecretaris van I en M, uw Kamer het Handboek Asbest aangeboden als reactie op de motie Van der Werf – Koşer-Kaya waar hier naar wordt verwezen. (TK 25 834, nr. 69). Het handboek, dat tot stand is gekomen in overleg tussen I en M en branchevereniging Aedes, ondersteunt corporaties in het hele proces van het maken van beleid tot aan de oplevering en registratie van de asbestsanering. Het eerste deel gaat over het formuleren van effectief asbestbeleid. Het tweede deel is een praktische handleiding hoe te handelen wanneer asbest is aangetroffen. Verder bevat het diverse links naar wet- en regelgeving, betrokken instanties en praktische bijlagen zoals een checklist en voorbeelden van brieven aan bewoners.

Vraag 2

Wist woningcorporatie Mitros dat er asbest in de woningen aanwezig was? Had Mitros dit moeten weten?

Op grond van een in opdracht van Mitros uitgevoerde asbestinventarisatie wist de woningcorporatie dat asbest in het gebouw aanwezig was. Tijdens werkzaamheden is meer asbest aangetroffen dan was geïnventariseerd. Of Mitros dit redelijkerwijs had moeten weten en hoe met deze vondst van het asbest tijdens de werkzaamheden is omgegaan zal uit het toegezegde nader onderzoek moeten blijken.

Vraag 3

Bent u bekend met het bericht «Spuitasbest mogelijk in meer Utrechtse panden»?2

Ja.

Vraag 4

Is er een lijst waarop staat in welke panden asbest is gebruikt? Zo ja, kunt u toezeggen dat verhuurders en huurders van alle panden op die lijst ook vooraf worden geïnformeerd dat er (mogelijk) asbest in hun woning zit? Zo nee, waarom niet?

Nee, een dergelijke lijst bestaat niet. Asbest is toegepast in tweederde van de gebouwen van vóór 1994 en bij deze gebouwen dient voordat werkzaamheden worden uitgevoerd een asbestinventarisatie te worden gedaan. Indien er geen werkzaamheden worden uitgevoerd dient alleen bij een vermoeden van blootstelling aan asbest een asbestinventarisatie of risicobeoordeling te worden gedaan.

Vraag 5

Kunt u toezeggen dat bij renovatieprojecten door corporaties een asbestcheck wordt gedaan, zodat vooraf bewoners kunnen worden geïnformeerd?

Ja, deze asbestinventarisatie is nu al verplicht bij gebouwen van vóór 1994. Het is gebruikelijk dat bewoners vooraf worden geïnformeerd.

Vraag 1

Kunt u aangeven waarom u tijdens het zomerreces, terwijl het kabinet demissionair is en de verkiezingen ophanden zijn, het beschermingsregime in een aantal Natura 2000-gebieden heeft beperkt?1

Het gaat hier om het effectueren van het besluit tot het schrappen van complementaire doelen. Dit beleidsvoornemen is al in september 2011 aan de Kamer gemeld (Kamerbrief 32 670, nr. 24) en vervolgens met de Kamer besproken.

Vraag 2

Vindt u dat een dergelijk vergaand besluit te rijmen is met de demissionaire status van het kabinet? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom dan toch de snelle invoering?

Ja, zoals aangegeven gaat het om de uitvoering van kabinetsbeleid uit 2011, gesteund door een meerderheid in uw Kamer. Daarnaast is het dossier Natura 2000 niet controversieel verklaard.

Vraag 3

Bent u bereid deze vragen met spoed te beantwoorden gelet op de termijn van inwerkingtreding van de maatregel?

Het betreft hier een ontwerp wijzigingsbesluit. Dit ontwerpwijzigingsbesluit ligt voor de periode van 2 augustus tot en met 13 september 2012 voor inspraak ter inzage.

Vraag 1

Kent u het bericht «Vervuiling door oldtimers neemt toe»?1

Ja.

Vraag 2

Welke actie heeft u ondernomen sinds het algemeen overleg Leefomgeving op 29 februari 2012, waar u de suggestie deed milieuzones voor personenauto’s in binnensteden in te stellen?

Sinds het overleg van 29 februari 2012 heb ik de volgende acties ondernomen:

Vraag 3

Zijn er (formele) belemmeringen voor gemeenten om milieuzones voor bepaalde typen personenauto’s en bestelbusjes in te stellen? Zo ja, welke zijn dat en bent u bereid die op korte termijn te slechten en medewerking te verlenen aan alles wat nodig is om dergelijke milieuzones in te stellen? Zo nee, betekent dit dat gemeenten vrij zijn dergelijke milieuzones in te stellen?

Zoals gemeld in antwoord op de vragen van de leden Holtackers en Bruins Slot (CDA) over het artikel «Utrecht verbant vieze auto’s uit centrum» (ingezonden 3 juli 2012 – TK2012Z13544) zijn gemeenten juridisch bevoegd om in het kader van de Wegenverkeerswet 1994 milieuzones in te voeren. Gemeenten kunnen milieuzones voor personenauto’s aangeven door middel van het bord C7: «Geslotenverklaring voor...» uit het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens 1990 (RVV 1990). De zone zou dan gesloten worden verklaard voor alle personenauto’s met uitzondering van voertuigen die aan de vereisten voor de milieuzones voldoen. Bij de milieuzones voor vrachtverkeer is gekozen voor een nieuw bord in het RVV 1990 dat specifiek de milieuzone aanduidt (bord C22a). De minister van Infrastructuur en Milieu is bevoegd om in het RVV 1990 ook een bord voor de milieuzone voor personenauto’s op te nemen.

Vraag 4

Hoe moet uw suggestie dat oldtimers geweerd moeten kunnen worden uit «de bebouwde kom» begrepen worden, aangezien milieuzones doorgaans slechts een deel van een stad betreffen?

De suggestie om oldtimers uit de gehele bebouwde kom te weren is niet van mij maar afkomstig uit het PBL-rapport «Milieueffecten van oldtimers». Volgens het rapport kan de uitstoot in 2015 lager uitvallen als er landelijk een milieuzone wordt ingesteld waarmee alle oldtimers uit de bebouwde kom worden geweerd. Het zou dan moeten gaan om milieuzones die substantieel groter zijn dan de huidige milieuzones voor vrachtauto’s.

Vraag 5

Is het waar dat de lokale bijdrage van oude auto’s aan de luchtvervuiling veel hoger ligt dan 10% van stikstof en 5% voor fijnstof en dat dit landelijke gemiddelden betreft?

De 10% stikstofoxide (NOx) en 5% fijn stof (PM10) betreffen aandelen in de totale landelijke emissie van personenauto’s. Op blz. 14 van het rapport «Milieueffecten van oldtimers» wordt vermeld dat «uit verkeerstellingen in Amsterdam en Utrecht naar voren komt dat oldtimers die net op de leeftijdsgrens zitten van de vrijstelling van motorrijtuigenbelasting (25, 26 en 27 jaar oud), relatief veel in de stad rijden». Gevolg hiervan is dat het aandeel in de NOx- en PM10-emissie door oldtimers in de stad hoger is dan respectievelijk 10% en 5%.

Vraag 6

Ziet u in het rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) aanleiding om binnen het kabinet de suggestie te herhalen die u zelf deed bij het bovengenoemde algemeen overleg, namelijk om de motorrijtuigenbelasting (MRB) vrijstelling voor oldtimers te herzien? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Kent u het bericht: «Inspecties moeten zich onafhankelijker opstellen»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de verschillende inspectiediensten van de overheid veel onafhankelijker moeten opereren om in situaties zoals bij Odfjell eerder te kunnen ingrijpen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om het toezicht te verscherpen?

Voor het toezicht op het Besluit risico’s zware ongevallen (Brzo) bij Odfjell zijn vier verschillende toezichthouders aangewezen, te weten Inspectie SZW, Veiligheidsregio Rotterdam, DCMR (namens provincie Zuid Holland) en Rijkswaterstaat. Vanuit andere wetgeving zijn er ook andere toezichthouders aangewezen.
Deze toezichthouders zijn onafhankelijk van de onder toezicht staande partij.
Verscherping van het toezicht is de verantwoordelijkheid van alle betrokken inspectiediensten. De direct betrokken toezichthouders hebben al verscherpt toezicht ingezet.
Inspectiediensten moeten een grote mate van onafhankelijkheid hebben ten opzichte van de onder toezicht staande partij enerzijds en de bestuurlijk verantwoordelijke en vergunningverlenende instantie anderzijds.
Een doorzettingsmacht op landelijk niveau zorgt voor nog meer afstand van de regionale situatie en dus meer onafhankelijkheid van het bevoegd gezag en het bedrijf.
Ik heb in het algemeen overleg Risicobeleid en externe veiligheid van 27 juni 2012 bewust aangegeven dat ik overweeg mijn inspectiedienst meer doorzettingsmacht te geven. Dat zou bij voorkeur binnen de bestaande wettelijke bevoegdheidsverdeling moeten gebeuren.

Vraag 3

Kunt u aangeven in hoeverre de problemen bij Odfjell nog aanleiding geven om nog eens extra kritisch te kijken naar de aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor Veiligheid naar aanleiding van de ramp bij Chemie-pack?

De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) verricht zelf een onderzoek naar Odfjell. Ik verwacht dat hierbij ook de relatie gelegd zal worden met het eerdere OVV-onderzoek naar Chemie-Pack. Ik ben bezig met de aanbevelingen die de OVV begin dit jaar heeft gedaan.

Vraag 4

Deelt u de mening dat er een onafhankelijk onderzoek moet komen naar het functioneren van DCMR Milieudienst Rijnmond en dat de uitkomsten daarvan gebruikt moeten worden om DCMR zo nodig te versterken? Zo nee, waarom niet?

Zoals aangegeven onder vraag 3 onderzoekt de Onderzoeksraad voor Veiligheid, bij uitstek een onafhankelijk instituut, de situatie bij Odfjell. De Onderzoeksraad kijkt daarbij ook naar de vergunningverlenende en toezicht houdende partijen, zoals de DCMR.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het nieuwsitem «Problemen Odfjell zijn er na 30 jaar kennelijk nog steeds»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe vaak en wanneer precies hebben de toezichthoudende instanties in de afgelopen 30 jaar de blusleidingen en andere «lines of defence» live getest en wat waren de resultaten?

De Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OVV) stelt een onderzoek in naar de situatie bij Odfjell. Aangezien beoogd wordt om naast het bedrijf zelf ook de vergunningverlenende en toezichthoudende partijen te onderzoeken kunnen bovengestelde vragen aan de orde komen. Ik wil de OVV niet in de weg zitten met het vergaren van informatie, zodat ik de beantwoording van de vragen beperk tot die informatie die direct voor handen is en voldoende valide is.
Ten aanzien van vraag 2 en 5 over de live testen van blusleidingen is er direct informatie bij de BRZO-toezichthouders beschikbaar van de periode dat Odfjell de eigenaar van het tankopslagbedrijf was, dat is vanaf 2000.
De Veiligheidsregio Rotterdam (VRR), de DCMR en Inspectie SZW voeren zelf geen live testen uit. Bij omvangrijke en complexe bedrijven leggen VRR en DCMR de verplichting voor het uitvoeren van live testen bij de bedrijven. Hiervoor wordt een plan gevraagd. Bij oplevering van nieuwe tanks of tankputten kunnen de VRR en de DCMR de live testen van de blus- en koelinstallaties bijwonen, alvorens goedkeuring te geven. Dit is vanaf 2000 driemaal gebeurd. De resultaten van deze testen waren goed.
Voor het overige verwijs ik u naar het onderzoek van de OVV.

Vraag 3

Hoe vaak en waar heeft Odfjell de leidingen zelf getest en wat waren de resultaten?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Hoeveel aanwijzingen en boetes zijn in die periode (30 jaar) opgelegd vanwege het feit dat de blusleidingen, brandveiligheid en gerelateerde zaken (zogenaamde lines of defense) niet aan de normen voldeden?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Wordt bij de huidige inspectie elke blusleiding bij elke installatie live getest door de toezichthouder of is daar geen aanleiding voor?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Waarom wordt eerst overal gemeld dat Odfjell vóór 26 juli 15 tankputten leeg moet maken en waarom wordt deze datum vervolgens veranderd in 3 augustus op de sites van DCMR Milieudienst Rijnmond en Odfjell? Is de situatie in de tussentijd veilig geweest?

Op 20 juli is aan Odfjell bestuursdwang aangezegd om binnen 48 uur vijf tanks leeg te maken en om binnen één week 15 (andere) tanks leeg te maken. De inspecteurs van de DCMR en VRR hebben toezicht gehouden op het leegmaken van de tanks. Prioriteit daarbij is dat het leeg maken op een veilige en verantwoorde manier gebeurt. Bij het uitvoeren van de eerste last is gebleken dat het leeg maken van tanks op een veilige en verantwoorde manier meer tijd in beslag nam dan op 20 juli werd aangenomen. Om de veiligheidsrisico's van het leegmaken van de tanks te kunnen beheersen is door de DCMR besloten extra tijd te geven om de laatste tanks leeg te maken. Als extra beheersmaatregel is vanaf 20 juli permanent een brandweereenheid op het terrein aanwezig, op kosten van Odfjell.

Vraag 7

Zijn er in het verleden (30 jaar) meldingen ontvangen over de misstanden bij Odfjell, al dan niet anoniem, en hoe is hier door de diverse instanties mee omgegaan?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 8

Bent u voornemens om een onderzoek te laten uitvoeren naar de rol en het functioneren van de DCMR? Bent u van plan op korte termijn significante wijzigingen in de manier van toezicht houden door te voeren?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Kent u het artikel «CO2-prijsverhoging ramp voor ons land; Staatssecretaris Atsma slaat alarm»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat u richting deze krant hebt beweerd dat al vaststaat dat Nederland in het jaar 2020 de CO2-uitstoot vermindert met 20%, zoals in het artikel wordt gesteld? Zo ja, bedoelt u hiermee dat de doelstelling van 20% CO2-reductie tot 2020 gehaald gaat worden? Kunt u dat uitleggen?

Voor de CO2-uitstoot die valt onder het systeem van emissiehandel (ETS) staat de reductie inderdaad vast door het emissieplafond. Door dit plafond is de realisatie van de doelstelling voor deze emissies een gegeven. Voor de uitstoot die niet onder het ETS valt is het zeer waarschijnlijk dat Nederland met het huidige beleid in 2020 het doel zal halen. Dit is uiteengezet in de brief Kabinetsaanpak klimaatbeleid op weg naar 2020 (Kamerstukken II, 2011–2012, 32 813 nr. 1).

Vraag 3

Kunt u uitleggen wat u bedoelt met «De verhoging is rampzalig voor Nederland»? Betekent dit dat, gegeven het halen van de reductie doelstelling, het enkel gaat om een lastenverzwaring?

Eind juli heeft de Commissie een voorstel bekend gemaakt en voor consultatie opengesteld. Hierin wordt een aantal te veilen emissierechten doorgeschoven naar het einde van de periode tot en met 2020. Wat ik heb gezegd is dat ik geen voorstander ben van dit voorstel dat in de huidige situatie kan leiden tot tijdelijk hogere kosten voor Nederlandse bedrijven die mondiaal concurreren, hetgeen indirect nadelig kan zijn voor de Nederlandse economie. Het voorstel leidt op zich niet tot verdere (kosteneffectieve) CO2-reductie, hetgeen het primaire oogmerk is van het systeem van emissiehandel. Bovendien geeft dit Commissievoorstel mogelijk extra onzekerheid op de CO2-markt.
De Nederlandse positie zal nader ingevuld worden op basis van nadere analyse van de effecten van het Commissievoorstel en van posities van andere Lidstaten.

Vraag 4

Wat bedoelt u wanneer u zegt: «Nederland moet zich hier tegen verzetten»? Wat gaat u doen om de verhoging van de CO2-prijs tegen te houden?

Ik zal bij de Europese Commissie aangeven dat Nederland het voorstel op dit moment om bovengenoemde redenen niet steunt. Ik zal bij de Commissie aandringen om snel te komen met de beloofde structurele voorstellen ter verbetering van het ETS voor de langere termijn.

Vraag 1

Hebt u kennis genomen van de uitzending van het tv-programma «Biogasboeren in de problemen»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u de omvang van het probleem schetsen? Hoeveel projecten draaien op dit moment met verlies? Hoeveel projecten zijn inmiddels stopgezet en van hoeveel projecten verwacht u dat deze binnen afzienbare tijd zullen worden stopgezet? Klopt het dat meer dan twee derde van de vergisters met verlies draait?

Op basis van de subsidiegegevens is te herleiden hoeveel duurzame energie er wordt geproduceerd. In totaal heeft Agentschap NL 82 MEP-vergisters in beheer en 40 OVMEP-vergisters. Op dit moment zijn er 9 MEP-vergisters die niet produceren. Alle 40 OVMEP-vergisters produceren wel. Van de installaties die produceren draait 60% meer dan 5 000 vollasturen, 27% draait meer dan 7 000 vollasturen. Het beeld dat tweederde van de vergisters stil zou staan, spoort niet met deze cijfers.

Vraag 3

Bent u het eens met de constatering dat de subsidievoorwaarden in de Stimulering Duurzame Energieproductie regeling (SDE) en de SDE+ gunstiger zijn voor biogasprojecten dan de voorwaarden in de regeling Milieukwaliteit Energieproductie (MEP), specifiek als het gaat om de hoogte van het subsidiebedrag en de exploitatierisico’s en is het juist dat de biogasprojecten van het eerste uur op achterstand staan ten opzichte van de nieuwe biovergistingsinstallaties omdat de laatste efficiënter zijn geworden en minder last hebben van kinderziektes?

Nee, daar ben ik het niet mee eens. De MEP en de SDE(+) hebben een verschillende systematiek. Installaties met een MEP-beschikking krijgen een vast subsidiebedrag. Installaties met een SDE(+) beschikking krijgen een bedrag dat meebeweegt met de energieprijzen. Als de elektriciteitsprijs hoog is, is de MEP gunstiger. Bij een lagere elektriciteitsprijs is de SDE(+) gunstiger. In de eerste jaren van de MEP was de elektriciteitsprijs hoog en hebben de producenten daarvan kunnen profiteren. Nu is de elektriciteitsprijs wat lager en is de MEP dus minder ruim. De elektriciteitsprijs laat momenteel alweer een stijging zien, dus wordt de MEP mogelijk in de toekomst weer gunstiger. Er kan dus niet gezegd worden dat de MEP over de hele looptijd minder gunstig is dan de SDE(+).
Wat betreft exploitatierisico’s geldt dat ondernemers een risico-inschatting mee kunnen nemen in het afwegen van hun business case. Op het moment dat een ondernemer een investeringsbeslissing neemt weet hij immers wat voor installatie hij gaat neerzetten, wat het rendement daarvan is, dat er nog weinig ervaring mee is en de risico’s dus hoog zijn. Uiteraard kan die inschatting op enig moment anders uitvallen.

Vraag 4

Vindt u ook dat agrariërs die als eerste, in de periode 2003–2007, hebben durven investeren in de productie van groen gas niet de dupe mogen worden van onverwacht hoge biomassaprijzen en kinderziektes aan de vergistingsinstallaties? Of vindt u dat de penibele situatie waarin zij zich bevinden, bij het ondernemersrisico hoort?

Ik verwacht van iedere ondernemer die gaat investeren (met of zonder subsidie) dat hij een inschatting maakt van risico’s, zoals prijsfluctuaties en eventuele aanloopproblemen, en deze verwerkt in de business case. Deze risico’s horen inderdaad bij het ondernemersrisico.

Vraag 5

Klopt het dat u ervan uitgaat dat de warmtebonus voor bestaande mestcovergistingsinstallaties slechts de onrendabele top van een investering in de warmte-uitkoppeling vergoedt en dus geen bijdrage levert aan het rendabeler maken van de bestaande vergistingsinstallaties, aangezien in het advies van ECN en KEMA d.d. 30 januari 2012 staat dat warmte-uitkoppeling «in beginsel met de geadviseerde basis- en correctiebedragen (…) niet [zal] leiden tot winstgevende of minder verlieslatende mestcovergistingsinstallaties» en u dit advies volgt?

In de SDE+ heb ik een subsidiecategorie opengesteld voor warmte-uitkoppeling bij bestaande installaties. Zoals de naam al zegt, dekt dit inderdaad alleen de onrendabele top van de warmte-uitkoppeling. Deze extra categorie biedt echter wel de mogelijkheid om meer te verdienen met dezelfde installatie. In het advies van ECN en KEMA waarin u refereert staat namelijk ook:
«Een drietal kostenaspecten kan echter wel enige soelaas bieden:
In verband met Europese staatsteunregels en de huidige goedkeuring van de Europese Commissie kan ik bovendien geen extra subsidie geven om de rentabiliteit van de installaties te verbeteren. Dat zou ongeoorloofde staatsteun zijn.

Vraag 6

Bent u van mening dat de SDE+ is gericht op kostenefficiëntie en opschaling van bewezen technieken, en dat het daarom ongewenst is bestaande vergistingsinstallaties onder de voorwaarden van de SDE+ alsnog te vergoeden voor warmte-uitkoppeling, aangezien deze vergistingsinstallaties destijds een sterk innovatief karakter hadden? Past bij een dergelijke risicovolle investering niet beter een waarborgfonds (zoals bij geothermieprojecten) of een andere innovatiesubsidie?

De SDE+ is gericht op het zo kosteneffectief mogelijk produceren van duurzame energie. Warmtebenutting van bestaande installaties past daar heel goed in. Een waarborgfonds zou de producenten niet helpen. Een waarborgfonds neemt, in tegenstelling tot de SDE+, de onrendabele top niet weg en leidt zodoende niet tot extra warmtebenutting. Bovendien is het benutten van warmte bij een bestaande installatie niet risicovol en is een waarborgfonds dus geen passend instrument. Een innovatiesubsidie is tevens niet geschikt, omdat het benutten van warmte bij een bestaande installatie niet innovatief is. Hier geldt ook dat een innovatiesubsidie de onrendabele top niet volledig mag afdekken en dus niet leidt tot extra warmteproductie.

Vraag 7

Bent u bereid alsnog, in overleg met de brancheorganisaties, na te denken over een passende regeling voor deze gedupeerde ondernemers, bijvoorbeeld door het verlengen van de afschrijvingstermijn van de installaties, het verhogen van het aantal vollasturen voor warmte-uitkoppeling en/of het invoeren van de mogelijkheid van banking vanaf de start van de productie van deze installaties (in plaats van 2012)?

Ik heb reeds uitgebreid overleg met de brancheorganisaties gevoerd en een reeks aan maatregelen getroffen om de situatie van de MEP-vergisters te verbeteren:
Wat betreft de suggesties die u noemt:
Nu is het aan de sector om deze kansen te benutten door bijvoorbeeld slim collectief biomassa in te kopen, aansluiting te zoeken bij warmtebehoefte in de buurt en opnieuw subsidie aan te vragen als de MEP-subsidie afloopt.

Vraag 8

Bent u bereid de mogelijkheid te onderzoeken of de voorwaarden en vergoedingen die in de MEP voor vergistingsinstallaties golden onder bepaalde voorwaarden, alsnog met terugwerkende kracht gelijk te trekken met de voorwaarden die in de huidige SDE+-regeling gelden?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 1

Bent u bekend met de artikelen «China stuurt afval terug naar R’dam»1 en «China stuurt nog meer oud papier terug naar Nederland»?2 Bent u ook bekend met het artikel «China stuurt afval Van Puijfelik uit Breda terug»?3

Ja.

Vraag 2

Is de inhoud van de containers bij terugkeer in Nederland door de Inspectie voor de Leefomgeving en Transport (ILT) gecontroleerd? Zo ja, wat heeft zij daarin aangetroffen? Is er chemisch en huishoudelijk afval aangetroffen?

De ILT heeft bij terugkeer zich er, aan de hand van de containernummers, van vergewist dat de containers die retour zijn gekomen ook daadwerkelijk de door China geïnspecteerde en teruggezonden containers zijn. Daarnaast zijn van een aantal willekeurig gekozen containers gas- en luchtmonsters genomen en is de inhoud achter de deur visueel gecontroleerd om er zeker van te zijn dat het afval dat zich in de containers bevond ook het (soort) afval betrof dat door China is geweigerd. De containers zijn door de Chinese autoriteiten gecontroleerd en zij hebben bepaald dat de inhoud niet voldoet aan de eisen die China aan de import ervan stelt. Dat is de reden dat de containers door China zijn teruggestuurd. Dit feit levert een EVOA overtreding op en derhalve was het niet noodzakelijk om de lading bij terugkomst nogmaals aan een grondige inspectie te onderwerpen.

Vraag 3

Is er in deze situatie sprake van moedwillige vermenging van recyclebaar oud papier met verontreinigd afval? Zo ja, is dit gebeurd met medeweten van het Bredase bedrijf of betreft het een doorzending uit het Verenigd Koninkrijk zonder dat het Bredase bedrijf van de bijmenging op de hoogte was?

In het strafrechtelijk onderzoek, waar de berichtgeving uit vraag 1 naar verwijst, is het vermoeden gerezen dat het betrokken bedrijf papierafval voor de export naar Azië heeft vermengd met ander (huishoudelijk) afval en dat de ware aard van het afval is verhuld. Het papierafval is afkomstig uit Groot-Brittannië en Ierland. Er zijn geen aanwijzingen dat er sprake zou zijn van chemisch afval.

Vraag 4

Is het waar dat de Chinese autoriteiten veel strenger zijn gaan controleren op de invoer van oud papier uit Nederland? Zo ja, wat is daarvan de reden? Is er sprake van reputatieschade bij de Nederlandse afvalsector door dit soort incidenten?

De Federatie Nederlandse Oudpapier Industrie (FNOI) heeft aangegeven dat hun leden meer controles in China ervaren. Diverse internationale branche organisaties maken op hun websites ook melding van aangescherpte controles in China. De focus van de scherpere controle lijkt te liggen op papierafval dat uit het Verenigd Koninkrijk en Ierland afkomstig is. Chinese inspectiediensten werken risico gestuurd bij de selectie van containers; meer controles van containers van Nederlandse exporteurs als gevolg van het incident zouden in deze lijn wel logisch zijn. In hoeverre de Nederlandse afvalsector reputatieschade heeft, is mij niet bekend.

Vraag 5

Is er sprake van een toename in de hoeveelheid geëxporteerd afval die wordt teruggestuurd naar Nederland? Zo ja, is de reden daarvan gelegen in een toename van de export van verontreinigd afval of een verscherping van de controles daarop?

Het aantal retourzendingen uit China waarvan ILT en AgentschapNL op de hoogte gesteld wordt is de afgelopen jaren stabiel (1 a 2 partijen per jaar, waarbij 1 partij uit meerdere containers kan bestaan). China heeft dit jaar ten aanzien van andere Nederlandse papierexporteurs nog geen terughaalverzoeken gedaan.

Vraag 6

Hebt u de indruk dat de grenswaarden, die gesteld worden aan de samenstelling van papierafval, gebruikt worden om huishoudelijk en chemisch afval te exporteren uit Europa naar andere werelddelen waar de veiligheid van burgers en het milieu minder worden beschermd? Bereiken u signalen dat er internationale netwerken zijn die als doel hebben het exporteren van verontreinigd afval?

ILT treft zowel afvaloverbrengingen aan waarbij het afval onvoldoende is gesorteerd als waarbij in zuivere recyclebare afvalstoffen andere verontreinigde afvalstoffen zijn opgemengd. De EVOA kent geen grenswaarden voor de verontreiniging van afvalstoffen. Verontreinigingen leiden bij handhaving daarom vrijwel altijd tot juridische procedures. Zie ook het antwoord op vraag 8. Uit diverse onderzoeken van ILT blijkt dat er internationale netwerken zijn die hun handelsroutes ook gebruiken voor het exporteren van verontreinigd afval.

Vraag 7

Kunt u inzichtelijk maken welke rol Nederland en de Rotterdamse haven spelen in de doorvoer van afval vanuit andere Europese landen naar landen buiten Europa? Heeft de Rotterdamse haven voldoende capaciteit voor adequate controle daarvan?

Rotterdam is de grootste haven van Europa. De Rotterdamse haven speelt dan ook een belangrijke rol bij de verscheping van afval. Een aanzienlijk deel van het via Rotterdam verscheepte afval is afkomstig uit andere EU-lidstaten dan Nederland. De controle op deze afvalstroom vindt primair plaats in de EU-lidstaat waaruit het afval afkomstig is. Uit analyses van Eurostat4 is bekend dat zo’n 20% van al het afval uit EU landen door Nederlandse bedrijven wordt verscheept. In 2010 werden landelijk door douane, KLPD en de ILT ongeveer 5 000 uitgaande afvaltransporten gecontroleerd.

Vraag 8

Kunt u toelichten wat de uitspraak van de Rechtbank ’s-Gravenhage d.d. 8 maart 2012 in de zaak van Van Puijfelik tegen de ILT en het Openbaar Ministerie inhoudt en welke gevolgen deze uitspraak heeft voor het beleid van de ILT?

In deze zaak heeft de rechter geoordeeld dat de ILT de beleidsregels die zij heeft opgesteld om te bepalen of verontreinigd oudpapier al dan niet als groene lijst afvalstof moet worden beschouwd niet jegens Van Puijfelik mag gebruiken, omdat de ILT met deze beleidsregels haar bevoegdheden te buiten gaat.
Tegen dit vonnis is de ILT inmiddels in beroep gegaan bij het gerechtshof in Den Haag. Dit hof heeft in haar vonnis van 10 juli 2012 bepaald dat de ILT de beleidsregels wel mag gebruiken, maar dat deze beleidsregels alleen de Inspectie binden. Het eindoordeel is aan de rechter. Zij komt onder andere tot dit oordeel omdat ook de brancheorganisatie voor de oudpapierindustrie (de Federatie Nederlandse Oudpapier Industrie – FNOI) heeft aangegeven dat de door de ILT opgestelde regels een grote stap vooruit zijn voor wat betreft de duidelijkheid over hetgeen wel en niet mag. Daarnaast heeft het Hof geoordeeld dat de beleidsregels geen rol spelen in het strafrechtelijk onderzoek tegen Van Puijfelik.
Het gevolg van deze uitspraken is dat de ILT de door haar opgestelde beleidsregels kan gebruiken bij het beoordelen van oudpapier transporten. Het is de verwachting dat dit de rechtszekerheid en rechtsgelijkheid ten goede komt.

Vraag 9

Zijn de onder vraag 1 genoemde berichten voor u aanleiding nieuw beleid te formuleren of bestaand beleid aan te passen?

Nee. We streven er wel naar om op Europees niveau de toepassing van de EVOA regelgeving verder te uniformeren. Daarnaast zijn individuele exporteurs van afvalstoffen ervoor verantwoordelijk te voldoen aan de normen die het land van bestemming, in casu China, stelt.

Vraag 1

Heeft u kennis genomen van de brief inzake de uitvoering van het advies Duurzaam Inkopen, aan u toegezonden door VNO-NCW/MKB Nederland, MVO Nederland, NEVI en De Groene Zaak, d.d. 12 juli 2012?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de stellingname, zoals genoemd in de bedoelde brief, dat de uitvoering van het advies, dat omarmd is door de Tweede Kamer, in de praktijk onvoldoende van de grond komt?

Neen, zie de brief over de voortgang duurzaam inkopen aan de Tweede Kamer van september 2012.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de inkoop op basis van onder andere levensduurkosten, duurzame materialen en energiezuinigheid, juist in deze tijd leidt tot kostenefficiëntie en derhalve voortvarend opgepakt dient te worden? Temeer daar een duurzaam inkoopbeleid ook leidt tot innovatie, economische kansen en banen?

Ja, die aanpak maakt dan ook een belangrijk onderdeel uit van mijn beleid zoals aangegeven in de brief genoemd onder het antwoord op vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de observatie van de briefschrijvers dat tempo, coherentie en samenhang tussen de duurzame inkoopactiviteiten van de diverse ministeries ontbreken? Zo ja, waar liggen oplossingen voor dit probleem?

Neen, zie de brief over de voortgang duurzaam inkopen aan de Tweede Kamer van september 2012.

Vraag 5

Wat is uw reactie op de onderstaande (aanvullende) aanbevelingen die genoemd worden in bedoelde brief en die de uitvoering van het advies kunnen versnellen en welke hebben wat u betreft prioriteit?

De borging van duurzaam inkopen heeft mijn voortdurende aandacht en zal vòòr 2014 zijn geregeld. Verder heb ik in eerder genoemde brief nog eens duidelijk onder woorden gebracht wat mijn strategie en agenda m.b.t. duurzaam inkopen zijn. Kortheidshalve verwijs ik u hiervoor naar deze brief. De gedachte van één loket voor duurzaam inkopen lijkt weliswaar aantrekkelijk, maar in de praktijk heeft iedere overheidsinstantie op Rijksniveau specifieke eigen verantwoordelijkheden. Zo is bijvoorbeeld het ministerie van BZK verantwoordelijk voor de professionalisering van de inkoopfunctie bij het Rijk. Binnen die verantwoordelijkheden is er aandacht is voor duurzaam inkopen. Tot slot hebben andere overheden autonome bevoegdheden die ook met één loket nooit zouden verdwijnen.

Vraag 6

Is het mogelijk om, naast beantwoording van deze vragen, in het najaar aan de Kamer een «update» te zenden van de uitvoering van het advies Duurzaam Inkopen?

Genoemde brief kan als de gevraagde «update» worden gezien.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Plannen voor stroom uit aardwarmte»?1

Ja, ik heb kennis genomen van het artikel uit het Nederlands Dagblad van 30 juni 2012.

Vraag 2

Kunt u beschrijven voor welke gebieden en welke diepten recent opsporingsvergunningen voor aardwarmtebenutting zijn aangevraagd? Klopt het dat de opsporingsvergunningen door één partij zijn aangevraagd? Is het waar dat de opsporingsvergunningen een gebied ter grootte van ongeveer een kwart van Nederland beslaan?

Vraag 3

Kunt u de procedure beschrijven die bij deze aanvraag door het ministerie wordt gevolgd?

Vraag 4

Wat vindt u ervan dat een opsporingsvergunning voor zulke grote oppervlakten door één partij wordt aangevraagd?

In de huidige Mijnbouwwet en -regelgeving is geen beperking opgenomen met betrekking tot de grootte van aangevraagde gebieden.
Wel beschik ik over de bevoegdheid bij het verlenen van de vergunning deze zowel in oppervlakte als diepte te beperken. (zie art. 11, derde lid Mijnbouwwet en art. 11 vierde lid, eerste volzin, van de Mijnbouwwet).

Vraag 5

Bent u van mening dat aan een aanvraag voor een opsporingsvergunning een concreet projectplan ten grondslag moet liggen?

De vereisten waaraan een dergelijke aanvraag moet voldoen staan vermeld in art. 6 van de Mijnbouwwet in samenhang met art. 1.3.1 van de Mijnbouwregeling.
Daaruit volgt impliciet dat er een projectplan aan de aanvraag ten grondslag moet liggen. De aanvraag wordt getoetst aan het wettelijk toetsingskader.

Vraag 6

Zijn er inmiddels, nu de aanvraagtermijn van 13 weken bijna is verstreken, concurrerende aanvragen ingediend?

Er zijn voor delen van het gebied drie concurrerende aanvragen ontvangen (i.c. aanvragen opsporingsvergunning aardwarmte Bommelerwaard, Tilburg-Geertruidenberg, en Helmond).

Vraag 7

Wat gebeurt er als er geen concurrerende aanvragen worden ingediend?

Dan zullen de voorliggende aanvragen met inachtneming van de vigerende wet- en regelgeving en gezien de uitgebrachte adviezen van TNO, Staatstoezicht op de Mijnen, de adviezen van de Colleges van Gedeputeerde Staten en de Mijnraad als uitgangspunt dienen voor mijn besluit op de aanvragen.

Vraag 8

Welke verdiensten haalt de overheid uit deze activiteiten?

Aan het indienen van een aanvraag zijn geen kosten verbonden door de overheid. Over de gewonnen hoeveelheid aardwarmte hoeft de vergunninghouder tot op heden geen afdrachten te betalen.
De verdiensten voor de overheid moeten meer gezocht worden in de bijdrage die aardwarmte kan leveren aan het behalen van de (toekomstige) Europese energiedoelstellingen. Aardwarmte is een duurzame energie-optie met potentie die bovendien kosteneffectief is. De verdere ontwikkeling van aardwarmte wordt ondersteund door de garantieregeling aardwarmte en de SDE+.

Vraag 1

Is het waar dat u een vergunning heeft verleend aan Stichting De Ark om van 2012–2016 otters uit te zetten in het gebied van de grote rivieren?1

Ja.

Vraag 2

Vraag 3

Zo ja, waarom hebt u dan toch deze vergunning verleend?

Aan het verlenen van de ontheffing ex artikel 75 van de Flora- en faunawet ligt een gedegen rapport ten grondslag dat in opdracht van provincie Gelderland, provincie Limburg, Staatsbosbeheer en Waterschap Rivierenland is opgesteld.8 Onder meer Alterra Wageningen UR, nauw betrokken bij de herintroductie van de otter in Overijssel, heeft bijgedragen aan de totstandkoming van bedoeld rapport.

Vraag 4

Waarom houdt u zich niet aan de richtlijnen van de International Union for Conservation of Nature (IUCN)/ SSC Reintroduction Specialist Group, die aangeven geen otters uit te zetten als niet alle oorzaken van uitsterven zijn weggenomen?

Ik houd mij aan de Beleidslijn herintroductie van dieren9, die indertijd ook met de Tweede Kamer is besproken. De richtlijnen van de IUCN maken daar integraal onderdeel van uit.
De oorzaken van het uitsterven van otters zijn inmiddels weggenomen of tot een voldoende niveau teruggebracht, zoals ook de IUCN-richtlijnen aangeven: