Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «Oxfam hekelt voedselgiganten», waarin wordt belicht dat geen van de tien grootste levensmiddelenconcerns uitblinkt in milieu en mensvriendelijkheid?1

Het rapport «Behind the Brands» laat zien dat ondanks een toegenomen streven naar meer duurzaamheid er nog veel verbetering mogelijk is in de productieketens en sourcing gebieden van de multinationals uit de voedingsmiddelenindustrie. De door Oxfam ontwikkelde index kan een goede stimulans zijn voor bedrijven om vooruitgang te boeken op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het betreft hier overigens een gedeelde verantwoordelijkheid van bedrijven, handelaren, overheden, het maatschappelijk middenveld en de consument. Het is constructief dat bedrijven als Unilever en Nestlé positief op het rapport hebben gereageerd en zich inzetten voor versnelde verduurzaming van de eigen productieketens.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het onacceptabel is dat levensmiddelenconcerns producten op de Nederlandse markt aanbieden waarbij de productie van deze middelen ernstige sociale- en milieuschade aanricht? Zo ja, welke stappen gaat u ondernemen om dit voor de toekomst te voorkomen?

De weging van de positieve en negatieve aspecten van het opereren van de levensmiddelenconcerns in ketens is voor rekening van Oxfam Novib. Duidelijk is dat er verbetering mogelijk is en de ranglijst laat zien dat er grote verschillen zitten tussen de bedrijven. Hierdoor worden de bedrijven aangemoedigd om van elkaar te gaan leren in een «race to the top». Het kabinet is van mening dat we van bedrijven mogen vragen dat zij zich inzetten om die verbetering te realiseren. De vernieuwde OESO richtlijnen voor multinationale ondernemingen zijn daarbij het uitgangspunt. De bedrijven dienen de ketenverantwoordelijkheid die daarin wordt beschreven binnen de context van hun eigen ketens in te vullen. Daarbij is transparantie een belangrijke voorwaarde voor dialoog met stakeholders en voorwaarde om consumenten goed te informeren. Daarnaast is het van belang dat claims van producenten op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen daadwerkelijk kunnen worden gestaafd.

Vraag 3

Bent u van mening dat consumenten worden misleid doordat deze grote concerns zich voordoen als een bedrijf dat maatschappelijk verantwoord onderneemt, maar dit imago niet vertalen in beleid?

Bedrijven die zich profileren met of voorstaan op Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen doen dit zelden als een manier om consumenten te misleiden. De betreffende bedrijven geven met hun MVO beleid immers aan waarop de samenleving hen mag aanspreken en op welke de doelstellingen ze mogen worden afgerekend. Een aantal grote bedrijven in de voedingsmiddelenindustrie heeft de laatste jaren aanzienlijke vooruitgang geboekt ten aanzien van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Zo heeft Unilever aangekondigd dat voor 2020 de hele productieketen van het bedrijf is verduurzaamd en hebben andere bedrijven vergelijkbare doelstellingen neer gezet. Deze koplopers moeten hiervoor worden geprezen, maar tegelijkertijd geldt dat er nog een lange weg te gaan is, zeker voor de achterblijvers in de sector. De Oxfam-index kan helpen om die bedrijven aan te zetten tot een «race to the top», waarin duurzaamheid tot norm wordt verheven. De rol van onder andere maatschappelijk organisaties blijft daarin cruciaal, zowel in het scherp houden als ondersteunen van bedrijven bij het behalen van hun doelstellingen. Daarnaast bestaat er ook een rol voor de consument, die in veel gevallen de mogelijkheid heeft om een bewuste keuze te maken over de aanschaf van levensmiddelen, bijvoorbeeld door te kiezen voor gecertificeerde producten.

Vraag 4

Hoe gaat u transparantie bevorderen over de omvang, scope en inhoud van alle Nederlandse (private) investeringen in land en landverwervende bedrijven, mede gelet op het feit dat westerse bedrijven de grootste betrokkenen blijken te zijn bij landroof?

Nederland ondersteunt organisaties als de International Land Coalition (ILC) en GRAIN als voorvechters van meer transparantie rond land deals. GRAIN was in 2008 de eerste organisatie die wereldwijd het thema landroof agendeerde en ILC heeft vorig jaar de zogenaamde Land Matrix gelanceerd waarin honderden geverifieerde grootschalige landverwervingen beschreven staan. Nederland is daarnaast actief lid van de EU Working Group on Land Issues die streeft naar meer transparantie over landverwerving. Deze groep is voornemens de lancering van een land transparantie initiatief te agenderen voor de volgende G8 bijeenkomst. Langs deze weg wil Nederland ook de transparantie van Nederlandse bedrijven over hun landverwervingen bevorderen.

Vraag 5

Bent u bereid om te bevorderen dat voedingsmiddelenbedrijven transparanter worden over de inhoud van landgerelateerde deals (transparantie over contracten, publicatie van sociale en milieu impact assessments etcetera)? Zo nee, waarom niet?

Zie bovenstaande beantwoording van vragen 3 en 4 die zijn gesteld door de leden Maij en Jan Vos (beiden PvdA) en het lid Klaver (GroenLinks) (Aanhangsel Handelingen II, vergaderjaar 2012–2013, nr.1638).

Vraag 6

Bent u bereid deze schriftelijke vragen vóór het algemeen overleg over Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO) van 7 maart 2013 te beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Kent u de voornemens van het Verbond van Verzekeraars om te komen tot een zogenaamde poliskluis of financiële schoenendoos waarmee polisgegevens digitaal inzichtelijk worden gemaakt?1

Ja, ik ben bekend met dit voornemen van het Verbond van Verzekeraars.

Vraag 2

Kent u de speech van dhr. Korte, bestuurslid bij de Autoriteit Financiële Markten, die pleit voor meer inzicht en overzicht voor mensen met diverse verzekeringen, de zogenaamde financiële schoenendoos?2

Ja, ik ben bekend met de speech van dhr. Korte waarin hij de digitale ontsluiting van de financiële «schoenendoos» ter sprake brengt.

Vraag 3

Deelt u de mening dat oververzekering en het dubbel verzekeren zoveel mogelijk moeten worden bestreden?

Wanneer sprake is van oververzekering en dubbel verzekeren is dit niet in het belang van de consument en lijkt het mij een goede zaak als dit inzichtelijk wordt gemaakt voor de consument zodat hij/zij hierop actie kan ondernemen. De omgekeerde situatie (onbewust niet verzekerd zijn) kan zich ook voordoen. Ook daarin kan de financiële «schoenendoos» inzicht geven, waarna de consument hierop al dan niet actie kan ondernemen.

Vraag 4

Hoe oordeelt u over het dilemma tussen het tegengaan van oververzekering door een digitaal overzicht enerzijds en de privacy van burgers anderzijds? Welke alternatieven zijn er voor het gebruik van het burgerservicenummer als grondslag voor het digitale overzicht?

Een digitaal overzicht van alle lopende verzekeringen van een consument kan zoals hierboven uiteengezet consumenten helpen om meer inzicht te krijgen in een verzekeringsportefeuille en oververzekering en onderverzekering tegengaan.
Een initiatief als het Pensioenregister laat zien dat het mogelijk is om consumenten een overzicht te bieden van opgebouwde en nog op te bouwen pensioenaanspraken bij pensioenfondsen en pensioenverzekeraars en van opgebouwde AOW-rechten, waarbij gebruik gemaakt wordt van het burgerservicenummer.
Het Verbond van Verzekeraars geeft aan het gebruik van BSN, DigiD en/of toegang tot GBA als een belangrijke succesfactor voor de poliskluis te zien. Het Verbond onderzoekt als alternatief de mogelijkheden van een identificatie- en klantkoppelingsysteem voor de verzekeringsbranche.

Vraag 5

Welke initiatieven neemt u of stimuleert u om oververzekering tegen te gaan? Deelt u de mening dat het bieden van een digitaal overzicht kan helpen bij het tegengaan van overbodige verzekeringen en daarmee samenhangende kosten?

Vanaf 2014 treedt nieuwe wetgeving in werking op het gebied van de vakbekwaamheid van financiële adviseurs, omdat ik vind dat een consument er vanuit moet kunnen gaan dat een adviseur die tegenover hem zit over de juiste diploma’s beschikt. Onderdeel van ieder adviesgesprek over verzekeringen dient het maken van een inventarisatie van de relevante financiële situatie van de consument te zijn, waaronder reeds afgesloten relevante financiële producten. Daarnaast is het platform Wijzer in geldzaken actief om consumenten te helpen om meer inzicht en overzicht te verkrijgen in hun financiële situatie, met diverse checklists op haar website en een aantal grootschalige evenementen zoals «de Week van het geld» en «de Pensioen driedaagse.»
Uit inzichten uit de behavioural finance blijkt dat consumenten open staan voor financiële informatie als deze informatie hen handelingsperspectief biedt en de informatie gelaagd wordt aangeboden in een totaaloverzicht. Een digitale poliskluis zou aan deze voorwaarden kunnen voldoen en op deze manier een totaaloverzicht bieden van afgesloten verzekeringsproducten. Van het Verbond van Verzekeraars heb ik overigens begrepen dat in de haalbaarheidstudie verder gekeken wordt dan een totaaloverzicht. Onder andere kan de digitale poliskluis de consument de nodige algemene informatie over verzekeringsproducten aanbieden (financiële educatie). Ook wordt er nagedacht over de mogelijkheid om de consument in staat te stellen zijn of haar gegevens te exporteren, bijvoorbeeld ook naar een onafhankelijk adviseur van zijn of haar keuze, zodat deze eenvoudiger advies kan geven.

Vraag 1

Herinnert u zich de brief van 4 juli 2012 van de minister voor Immigratie, Integratie en Asiel over het oordeel van het Hof van Justitie van de Europese Unie (EU) dat de leges, die Nederland heft op aanvragen over de status van langdurig ingezeten derdelanders en op aanvragen van langdurig ingezeten derdelanders die vanuit een andere lidstaat naar Nederland komen, overdreven en onevenredig hoog zijn?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u inmiddels al uitsluitsel geven over de gevolgen van de uitspraak voor de overige leges voor verblijfsvergunningen, zoals aanvragen voor een verblijfsvergunning op medische gronden? Kunt u dit juridisch onderbouwen?

Bij brief van 28 november 2012 aan de voorzitter van de Eerste Kamer heb ik aangegeven welke leges omlaag worden bijgesteld naar aanleiding van de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (AbRS) van 9 oktober 2012, en daarmee ook naar aanleiding van het arrest van het Hof van Justitie van de EU van 26 april 2012 (EK 2012–2013, 31 549, nr. K). Een kopie van deze brief is ook aan uw Kamer gezonden. De uitspraak van de AbRS ziet alleen op de hoogte van de leges voor zover die een belemmering vormt voor de uitoefening van de rechten zoals voorzien in de Richtlijn inzake het recht op gezinshereniging (Richtlijn 2003/86/EG). Bij de aanpassing van de hoogte van de leges is echter ook rekening gehouden met het feit dat de lijn van deze uitspraak inhoudt dat de hoogte van de leges geen belemmering mag vormen voor de toepassing van de rechten in het kader van andere EU-richtlijnen. Daarom heb ik de hoogte van de leges voor studie en wetenschappelijk onderzoek verlaagd. De uitspraken zien niet op de hoogte van leges voor verblijfsvergunningen die op nationale gronden worden afgegeven, zoals de verblijfsvergunning op medische gronden. Ik zie derhalve geen aanleiding om deze leges naar beneden bij te stellen.

Vraag 3

Bent u voornemens vast te houden aan het standpunt van het vorige kabinet dat de leges zoveel mogelijk kostendekkend moeten zijn? Waarom wel of waarom niet, en welke gevolgen verbindt u hieraan? Kunt hierbij toelichten welke kosten er precies worden meegenomen bij het bepalen van de hoogte van de leges?

Het kabinet houdt vast aan het standpunt dat de leges zoveel mogelijk kostendekkend moeten zijn. Het uitgangspunt is dat de betrokken aanvragers zelf het meeste profijt hebben van de diensten van de overheid en voor deze diensten de kosten dragen. Uiteraard wordt hierbij rekening gehouden met de relevante Europeesrechtelijke kaders en jurisprudentie. Dit betekent dat de leges minder kostendekkend kunnen zijn dan voorzien.
Over de opbouw van de kostprijzen bij de IND waarop de legestarieven worden gebaseerd, verwijs ik naar de brief van de toenmalige minister voor Immigratie, Integratie en Asiel van 31 januari 2012 aan uw Kamer (TK 2011–2012, 30 573, nr. 94.

Vraag 4

Kunt u toelichten waarom de leges voor het vervangen van een vreemdelingendocument (250 euro) vele male hoger zijn dan voor het vervangen van een Nederlands identiteitsdocument of de vervanging van een EU-document?

Het is redelijk om hogere leges te vragen voor de vervanging van een vreemdelingendocument dan voor de vervanging van een identiteitsdocument. Aan de vervanging van een vreemdelingendocument zijn hogere kosten verbonden doordat de IND hiervoor extra taken moet verrichten. Zo moet bijvoorbeeld opnieuw getoetst worden of de desbetreffende vreemdeling aan de voorwaarden voor verblijf voldoet. Voor een nadere toelichting op de redenen waarom hogere leges gevraagd worden voor de vervanging van een vreemdelingendocument, verwijs ik naar de antwoorden van 27 januari 2011 van de toenmalige minister voor Immigratie en Asiel op vragen van het toenmalige lid van de Tweede Kamer, de heer Spekman (TK 2010–2011, Aanhangselnummer 1219).

Vraag 1

Kent u de artikelen in het Eindhovens Dagblad over het MOB-complex in Deurne?1 Kent u eveneens het onderzoeksrapport van Hordijk & Hordijk «Memorandum onderzoek MOB-complex» van 18 februari 2013?

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de dienst Domeinen € 125.000 (via de burgemeester van Deurne) heeft aangeboden aan een bezwaarmaker, zoals gesteld wordt in het rapport van Hordijk & Hordijk (p.21)? Zo ja, wat vindt u hiervan? Zo nee, wat is er niet waar?

Het is juist dat de burgemeester de dienst Domeinen in juli 2008 heeft benaderd met een voorstel om de koopprijs van de koopovereenkomst die Domeinen en de gemeente Deurne in 2000 hadden gesloten met € 100.000 te verlagen. De dienst heeft daarop aan de burgemeester te kennen gegeven er in beginsel positief tegenover te staan, indien de dienst daarmee binnen een termijn van enkele maanden het terrein zou kunnen overdragen aan de gemeente. De dienst Domeinen zou dan acht jaar na de koopovereenkomst het terrein kunnen leveren tegen de (hogere) nieuwe bestemmingswaarde.

Vraag 3

Bent u het eens met de bezwaarmaker in kwestie dat het hier ging om «omkopingspraktijken»? Zo nee, hoe zou u de praktijken kwalificeren?

De dienst Domeinen heeft de vraag niet als omkopingspraktijk ervaren. Terugblikkend zou de dienst Domeinen terughoudender kunnen zijn geweest. Het voorstel werd door de dienst echter bezien in de context van het zeer langdurige traject. In 2000 was de koopovereenkomst gesloten tussen de gemeente Deurne en het Rijk (dienst Domeinen). In de koopovereenkomst was bepaald dat Domeinen aan de gemeente zou leveren, nadat de bestemming zou zijn gewijzigd van militair terrein naar bedrijventerrein. Het voltooien van de transactie zou echter pas in 2010 plaatsvinden vanwege de ingestelde bezwaar- en beroepsprocedure. In zijn algemeenheid heeft het de voorkeur om de bestuursrechtelijke weg te volgen en bezwaren inhoudelijk af te handelen.
Het risico bestaat anders dat het voeren van juridische procedures financieel wordt beloond doordat het staken van de procedure aanspraak geeft op financiële vergoedingen. Dat is niet de bedoeling.

Vraag 4

Wat vindt u van het feit dat de burgemeester dit aanbod geheim heeft willen houden?

De gang van zaken met betrekking tot de email van de burgemeester roept vragen op. Blijkens het onderzoeksrapport Hordijk & Hordijk heeft de oud-burgemeester het aanbod aan de advocaat van de bezwaarmaker gedaan met een vertrouwelijk mailbericht vanaf zijn privé mailadres. Het voorstel zou vertrouwelijk zijn en niet verder bekend mogen worden gemaakt, noch bij zijn medebestuurders noch bij ambtenaren in Deurne of Helmond. In een fase van onderhandelingen kan vertrouwelijkheid vereist zijn. De bewoordingen in de email van de oud-burgemeester roepen echter een beeld op van een heimelijkheid die niet past bij een betrouwbare overheid. Er dient op een heuse en transparante wijze te worden omgegaan met medeverantwoordelijke bestuurders, gemeenteraad en ambtelijk apparaat. Overigens is mij gebleken dat het (huidige) college van B&W heeft aangegeven achteraf wel op de hoogte te zijn gesteld van het voorstel.

Vraag 5

Komt het vaker voor dat rijksdiensten, al dan niet samen met gemeenten en/of provincies, bezwaarmakers geld aanbieden om hun bezwaar in te trekken? Zo ja, kunt u de Kamer informeren over het beleid terzake en hierbij antwoord geven op de vraag hoe dit zich verhoudt tot de Algemene Wet Bestuursrecht?

Uit de mij beschikbare informatie blijkt niet dat dergelijke gevallen bij de rijksdiensten vaker aan de orde zijn. Ik zou dat ook onwenselijk vinden. Bij het antwoord op vraag 3 heb ik reeds aangegeven welke risico’s de afkoop van beroepsprocedures met zich mee kan brengen.

Vraag 1

Kent u het bericht: «Politie toont weer beelden schokkend uitgaansgeweld»?1

Ja.

Vraag 2

Zit er een stijgende lijn in het aantal zware mishandelingen en/of openlijke geweldpleging en/of de ernst ervan, gezien de zware mishandelingen in Eindhoven en Nijmegen en nu weer in Oosterhout?

Uit de CBS-gegevens van de geregistreerde criminaliteit blijkt dat het aantal aangiftes van zowel openlijke geweldpleging als mishandeling in de afgelopen vijf jaar een sterk dalende trend vertoont.
Perioden
2010
2011
2012
2013
2014*
2015*
Soort misdrijf
2.2.1 Openlijke geweldpleging
9.015
8.180
7.115
5.850
5.295
4.770
3.1 Mishandeling
60.280
59.425
57.300
52.850
50.350
47.695
© Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen 20-5-2016

Vraag 3

Welke maatregelen gaat u per direct nemen om straat-/uitgaansterreur keihard aan te pakken?

Net als alle andere vormen van geweld worden uitgaansgeweld en geweld op straat door politie en justitie met alle beschikbare strafrechtelijke middelen aangepakt. Geweld is niet te tolereren en de aanpak ervan en in het bijzonder van uitgaansgeweld behoort dan ook tot de prioriteiten van dit kabinet. Daarbij wil ik wijzen op de beoogde invoering van de wet Middelenonderzoek bij geweldplegers, die de politie de bevoegdheid geeft middelentesten af te nemen bij geweldplegers en dit middelengebruik mee te wegen als strafverzwarende omstandigheid bij het formuleren van de strafeis door de officier van justitie en het vonnis van de rechter. Zoals bekend, vormt alcoholmisbruik – ook in combinatie met drugs – een van de belangrijkste risicofactoren voor geweldpleging.
Naast de repressieve aanpak van uitgaansgeweld zijn er in de loop der jaren ook veel preventieve maatregelen ontwikkeld. Deels hebben deze betrekking op het tegengaan van alcoholmisbruik (zoals bekend een belangrijke risicofactor voor geweldpleging), waaronder het stellen van leeftijdsgrenzen voor het verstrekken van alcohol, het stimuleren van het nuttigen van frisdrank zoals in het Twentse project Happy Fris en het in een strafrechtelijk kader tegengaan van alcoholmisbruik via voorwaardelijke sancties als het alcoholverbod en specifieke gedragsinterventies. Voor een ander deel zijn de maatregelen gericht op het direct tegengaan van uitgaansgeweld. Hierbij wordt onder meer ingezet op versterking van het toezicht, bijvoorbeeld in de vorm van horecateams, susteams, horecastewards en slim cameratoezicht. Voor dat laatste is onlangs een proef in Eindhoven voltooid, waarbij op basis van geluidsdetectie signalen van geweld worden opgespoord, zodat in een vroeg stadium ingegrepen kan worden. Ook lokaal beleid ten aanzien van sluitingstijden, vervoer, verlichting en de afstemming tussen «natte» en «droge» horeca beoogt uitgaansgeweld zoveel mogelijk te voorkomen. Verder worden in de horecagelegenheden zelf veel maatregelen getroffen. Denk aan huisreglementen, deurbeleid, training van personeel (zoals in het traject Bar Veilig) en het opleggen van collectieve horeca ontzeggingen. Veelbelovende nieuwe initiatieven zijn de inzet van nudging om het uitgaansgevoel positief te beïnvloeden, en het project De Confrontatie waarbij jongeren die over de schreef gaan door de politie niet alleen in de kraag gegrepen maar ook gefilmd worden en naderhand – samen met hun ouders – geconfronteerd worden met hun wangedrag. Veel maatregelen komen samen in de Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan, die het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid in opdracht van mijn ministerie beschikbaar stelt aan gemeenten.

Vraag 4

Deelt u de mening dat dit soort ontzettend laffe misdrijven grote maatschappelijke onrust veroorzaakt? Zo nee, waarom niet?

Ja. In de brief van 16 april 20132 is weergegeven dat de ernst van de feiten, de ontstane maatschappelijke onrust en de omstandigheid dat de identiteit van de verdachten op korte termijn niet op andere wijze kon worden vastgesteld, ertoe hebben geleid dat de beelden gepubliceerd zijn, waarbij de verdachten herkenbaar zijn afgebeeld.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de vijf daders die één man van achter besluipen, deze man slaan en schoppen, hem tegen de grond werken, verder op hem in schoppen en – als de man niet meer reageert – hem achterlaten en er vandoor gaan, een zwaar misdrijf begaan en dat er alles aan moet worden gedaan om deze daders snel op te sporen en zwaar te straffen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het heel goed is dat de politie nu herkenbare camerabeelden van de daders naar buiten brengt? Deelt u de mening dat het gebruik van camerabeelden in het kader van de opsporing efficiënt en effectief is? Zo nee, waarom niet?

Ja, het publiceren van herkenbare beelden kan erg effectief zijn. Maar mede door de impact van opsporingsberichtgeving is grote zorgvuldigheid vereist bij de inzet van dat middel.
In de genoemde brief van 16 april 2013 is aangegeven dat in de twee daar genoemde gevallen van geweld de daarop volgende publicatie van beelden uiterst effectief is geweest. In beide gevallen zijn de verdachten binnen enkele dagen geïdentificeerd, grotendeels doordat zij zich zelf hebben gemeld.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het gebruik van camerabeelden in het kader van de opsporing er niet toe mag leiden dat de rechter lagere straffen oplegt wegens schending van de privacy? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe gaat u per direct bewerkstelligen dat het gebruik van camerabeelden in het kader van de opsporing niet meer zal leiden tot lagere straffen wegens een zogenaamde schending van de privacy?

Het bepalen van de strafmaat en het eventueel rekening houden met het publiceren van beelden van het strafbare feit, is aan de rechter.

Vraag 1

Kent u het Oxfam rapport «Behind the Brands» over de sociale en milieu impacts van de tien grootste voedsel- en drankenproducenten in de wereld?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de bevinding van Oxfam dat geen van de tien grootste voedsel- en drankenproducenten in de wereld door de test komt met een goede algemene score op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen?

Ik deel de analyse van Oxfam dat een aantal bedrijven uit de voedingsmiddelensector op de goede weg is voor wat betreft duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen, maar dat er nog veel ruimte is voor verbetering. Het oordeel dat alle bedrijven onvoldoende scoren is voor rekening van Oxfam. Relevanter is dat de ranking laat zien dat er grote verschillen zitten tussen de bedrijven en dat bedrijven worden aangemoedigd om van elkaar te gaan leren in een «race to the top». Het kabinet is van mening dat we van de voedingsmiddelenconcerns mogen vragen dat zij zich inzetten om die verbetering te realiseren. Samenwerking met andere partijen binnen de keten is daarin cruciaal.

Vraag 3

Deelt u de mening dat voedsel- en drankenproducenten transparanter moeten zijn over de herkomst van hun producten en de productieomstandigheden in hun toeleveringsketen zodat consumenten een beter inzicht krijgen of deze bedrijven wel echt duurzaam en maatschappelijk verantwoord opereren?

Transparantie is een belangrijke voorwaarde voor dialoog met stakeholders en het goed informeren van consumenten. Daarnaast is het van belang dat claims van producenten op het gebied van duurzaamheid worden onderbouwd met feiten. Het rapport laat zien dat de voedingsmiddelenindustrie uit concurrentieoverwegingen terughoudend is met het verschaffen van informatie over de toeleveringsketen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de keuzevrijheid van de consument te beperkt is door intransparantie in de productieketen van voedsel en dat deze intransparantie een rem is op de verduurzaming van de voedselproductie? Op welke wijze gaat u de huidige intransparantie tegen?

Consumenten hebben in veel gevallen de mogelijkheid om een bewuste keuze te maken over de aanschaf van levensmiddelen, bijvoorbeeld door te kiezen voor gecertificeerde producten. Consumenten moeten erop kunnen vertrouwen dat claims van producenten over duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen stroken met de productiepraktijk in ontwikkelingslanden. Hiervoor is transparantie over de herkomst en productieomstandigheden van belang. Dit is primair de verantwoordelijkheid van de sector. Daar waar de overheid via het bedrijfsleveninstrumentarium direct betrokken is bij investeringen in de sector sporen we aan tot maximale openheid.

Vraag 5

Deelt u de zorg dat niet één van de grootste voedsel- en drankenproducenten in de wereld publiekelijk heeft toegezegd om boeren eerlijke prijzen te gaan betalen? Zo ja, hoe stimuleert u dat producenten wel eerlijke prijzen betalen aan boeren? Zo nee, waarom niet?

Ik deel de zorg dat boeren in ontwikkelingslanden door hun positie in de keten kwetsbaar zijn en daardoor vaak een lage prijs kunnen krijgen voor hun producten. Via onder ander het 2SCALE programma, IDH en organisaties als Solidaridad en Agriterra werk ik met bedrijven die in Nederland of elders gevestigd zijn aan programma’s om o.a. de inkomenspositie van boeren en boerinnen te verbeteren. Ook andere maatschappelijke organisaties die ik steun via het Medefinancieringsstelsel II, waaronder Oxfam Novib, dragen bij aan deze doelstelling. Bijvoorbeeld door boeren te helpen zich beter te organiseren en aandacht te hebben voor goede landbouwpraktijken die op duurzame wijze opbrengsten en toegang tot markten verbeteren. In veel gevallen zien we dat deze programma’s ook in het belang van bedrijven werken, die op deze manier toegang krijgen tot meer of kwalitatief betere grondstoffen.
Daarnaast gebruik ik de OESO richtlijnen voor multinationale ondernemingen om bedrijven op hun verantwoordelijkheid te wijzen. Hierin is sinds 2011 opgenomen dat bedrijven geen minder gunstige lonen en arbeidsvoorwaarden zouden moeten hanteren dan vergelijkbare werkgevers in het gastland en tenminste een leefbaar loon moeten betalen.
Kleine boeren zijn als zelfstandige producenten van grondstoffen niet rechtstreeks in dienst zoals een werknemer. Desondanks beschouw ik deze bepaling ook op hen van toepassing. Afnemers van deze producenten moeten boeren dus in staat stellen een leefbaar inkomen te genereren.

Vraag 6

Op welke wijze stimuleert u de in Nederland gevestigde voedsel- en drankenproducenten om hun toeleveringsketen structureel te verduurzamen?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Bent u bereid er voor te zorgen dat de in Nederland gevestigde voedsel- en drankenproducenten niet bijdragen aan de oneerlijke onteigening van land en schendingen van landrechten in ontwikkelingslanden? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

Van Nederlandse bedrijven vraag ik dat zij de OESO richtlijnen voor multinationale ondernemingen naleven, waarin de verantwoordelijkheid tot het voorkomen van mensenrechtenschendingen is opgenomen. Zij dienen zich ook te vergewissen van de risico’s op mensenrechtenschendingen bij landverwerving en daar gepaste consequenties uit te trekken.
Daarnaast bestaat een aantal specifieke richtlijnen, voor specifieke kwesties van bijvoorbeeld het Committee on World Food Security (CFS) waar het landrechten betreft of de Performance Standards van de International Finance Corporation (IFC) als het om financiële transacties gaat. De kracht van dit soort richtlijnen zit voornamelijk in de zelfregulerende werking binnen de sectoren waarop ze betrekking hebben. De overheid is een voorstander van dergelijke initiatieven en speelt een actieve rol bij de totstandkoming van deze vrijwillige richtlijnen, bijvoorbeeld bij de vorig jaar aangenomen CFS Voluntary Guidelines on Responsible Governance of Tenure of Land, Fisheries and Forests in the Context of National Food Security. Bij financiering via FMO en PSI geldt dat indien er sprake is van een investering in bedrijfseigen hectares grond (bijvoorbeeld in irrigatie-infrastructuur, verbouw van gewassen, bouw van kassen etc.) de acquisitie moet voldoen aan de IFC Performance Standards.
Via de onder het antwoord op vraag 5 genoemde organisaties en programma’s en onze ambassades ondersteunen we de bedrijven met als doel betrokkenheid bij schendingen van landrechten te voorkomen en te zoeken naar oplossingen waar schendingen zich onverhoopt voor doen. Samenwerking met verschillende ketenpartners (o.a. producenten organisaties, handelaren en retailers) en lokale overheden is hiervoor vereist. Verder steun ik maatschappelijke organisaties die zowel lokaal als internationaal schendingen van deze rechten opsporen en misstanden aan de orde stellen.
De Nederlandse Federatie voor de Levensmiddelen Industrie heeft namens de bij haar aangesloten bedrijven laten weten met het ministerie van Economische Zaken en het ministerie van Buitenlandse Zaken in gesprek te willen naar aanleiding van het Oxfam-rapport. Ik ga hier graag op in. Het gaat er daarbij om hoe bedrijven gezamenlijk met stakeholders beter kunnen bijdragen aan de positie van de zowel mannelijk als vrouwelijke boeren en arbeiders in ontwikkelingslanden en het voorkomen van oneerlijke landonteigeningen en andere misstanden.

Vraag 8

Bent u bereid er voor te zorgen dat de in Nederland gevestigde voedsel- en drankenproducenten niet bijdragen aan uitbuiting van vrouwen en boeren in ontwikkelingslanden? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

Ja, ik ben dan ook voornemens om bedrijven aan te sporen beter in kaart te brengen hoeveel mannen en vrouwen binnen hun productieketens werkzaam zijn en of vrouwen gelijke behandeling en betaling ontvangen. Zie ook het antwoord op vraag 7.

Vraag 9

Bent u bereid er voor te zorgen dat de in Nederland gevestigde voedsel- en drankenproducenten niet bijdragen aan schendingen van arbeids- en mensenrechten in ontwikkelingslanden? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord op vraag 7.

Vraag 1

Kent u het bericht «Opleidingsstop nieuwe politiemensen»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar de politie met onmiddellijke ingang is gestopt met het opleiden van nieuwe politiemensen? Zo ja, waarom is dit gebeurd? Hoe lang gaat die stop duren? Zo nee, wat is er dan niet waar?

De politie gaat in 2013 gewoon door met het opleiden van nieuwe politiemensen. Er is daarom ook geen sprake van een opleidings- of innamestop. Geheel overeenkomstig de door mij in december 2012 vastgestelde begroting en het beheersplan 2013 van de Nationale Politie is er wel sprake van een geplande reductie van het aantal te vullen opleidingsplaatsen ten opzichte van voorgaande jaren. In de begroting en het beheersplan 2013 is opgenomen dat in 2013 voor het aantal opleidingsplaatsen bij de politie een numerus fixus geldt van 800 aspiranten. Het korps zal dit aantal in 2013 ook realiseren.
Gezien het voorspoedige verloop van de werving en selectie in de eerste maanden van dit jaar hebben de Nationale Politie en de Politieacademie bij alle verschillende politieonderdelen onderzocht hoever het stond met de instroom, teneinde in te kunnen schatten hoe groot hun werving- en selectie-inspanningen nog zouden moeten zijn voor de rest van dit jaar. Abusievelijk zijn tijdens deze inventarisatie enkele sollicitanten benaderd met het bericht dat ze verder niet in behandeling worden genomen en de opleiding niet kunnen volgen. Sommige kandidaten hadden op basis van een brief met daarin de intentieverklaring voor aanstelling al onomkeerbare stappen gezet. Deze sollicitanten zijn inmiddels opnieuw benaderd en kunnen de selectieprocedure vervolgen. Alle kandidaten zijn hiertoe bereid en vervolgen het traject zoals dit door hen en het korps was gepland. Daarnaast krijgen alle kandidaten in het werving- en selectieproces een brief waarin uitleg wordt gegeven hoe de procedure voor hen wordt voortgezet.
Ik betreur de verwarring die door de vergissing in het proces bij kandidaten is ontstaan.

Vraag 3

Wat betekent het stoppen van het opleiden van nieuwe politiemensen voor de doelstelling uit het regeerakkoord dat er meer capaciteit voor opsporing en meer politieagenten op straat moeten komen?

Zoals hierboven beschreven is er in 2013 geen sprake van een opleidings- of innamestop en de ambities uit het regeerakkoord staan dus ook niet ter discussie.

Vraag 4

Biedt de Politieacademie met onmiddellijke ingang geen enkele opleiding meer aan voor nieuwe kandidaten? Zo nee, welke opleidingen worden dan nog wel en welke niet meer aangeboden?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Is het waar de nationale politie «meer mensen in dienst heeft dan mag»? Zo ja, waar blijkt dat uit, om hoeveel mensen gaat het precies en welke functies bekleden deze politiemensen? Zo nee, wat is er dan niet waar?

De voorlopige sterktecijfers laten zien dat de operationele sterkte van de politie per eind 2012 ruim hoger ligt dan de ondergrens van 49 500 die met uw Kamer is afgesproken. Voor de inname in 2013 heeft dit geen gevolg: bij het vaststellen van het aantal plaatsen voor 2013 was namelijk al rekening gehouden met een hogere sterkte dan de uiteindelijke doelstelling van 49 500, die in 2015 gehaald moet worden. Deze hogere sterkte is het gevolg van een vertraagde uitstroom van oudere medewerkers en een inname van respectievelijk 1 850 en 1 750 aspiranten in de jaren 2011 en 2012. Dit om ervoor te zorgen, dat de politie ook op sterkte blijft, als de uitstroom van oudere medewerkers de komende jaren op gang komt. Ik heb u hierover eerder bericht in mijn brief van 19 juli 2012 (KST 29 628, nr. 326).

Vraag 6

Is de beslissing om de instroom van nieuwe politieagenten te stoppen gebaseerd op onverwachte cijfers bij de consolidatie van de politiekorpsen in de nationale politie? Zo ja, wat zegt dit over de betrouwbaarheid van de bedrijfsvoering van de politie en brengt dit nog risico’s met zich mee voor de nationale politie?

Nee, zoals eerder gemeld is er in 2013 geen sprake van een opleidings- of innamestop.

Vraag 7

Is het waar dat kandidaten voor de politieopleiding die in april zouden starten pas nu te horen hebben gekregen dat die opleiding niet doorgaat? Zo ja, deelt u dan de mening dat hier sprake is van onbehoorlijk beleid ten opzichte van die kandidaten en wat gaat u doen om dit te corrigeren? Zo nee, wat is er dan niet waar en hoe is de situatie dan wel?

Nee, zie antwoord op vraag 2.

Vraag 1

Wat is uw oordeel over het bericht «Nederland discrimineert Iraniërs», waarin staat dat Iraanse studenten nog steeds worden uitgesloten van bepaalde studies, ondanks een uitspraak van de Hoge Raad?1

Ik heb kennis genomen van dit artikel, dat buiten beschouwing laat dat het kabinet werkt aan herziening van de uitvoering van het kennisembargo.

Vraag 2

Op welke wijze gaat u de uitspraak van de Hoge Raad opvolgen en het beleid herzien?

Wij zijn voornemens om in overleg met de Hoger Onderwijs instellingen op korte termijn te komen tot een integrale herziening van de nationale uitwerking van het VN-kennisembargo, zodat tegemoet wordt gekomen aan zowel het arrest van de Hoge Raad als de VN-Veiligheidsraadsresolutie 1737.
Uitgangspunt is dat in de noodzakelijke gevallen bij de hooggespecialiseerde proliferatiegevoelige vakgebieden ontheffing dient te worden aangevraagd.
Dit betreft dan alle onderzoekers en PhD- en masterstudenten, ongeacht hun nationaliteit en land van herkomst. Ook voor Nederlandse onderzoekers en PhD- en masterstudenten zal dit gaan gelden. Dit betreft een beperkt aantal.
Wij verwachten de herziening voor de zomer gereed te hebben.

Vraag 3

Hoeveel studenten worden belemmerd in het volgen van een opleiding als gevolg van uw beleid? Gaat u de gedupeerde studenten excuses aanbieden? Op welke wijze worden zij gecompenseerd voor de geleden schade?

Tot op heden zijn in totaal 13 verzoeken voor ontheffing ingediend. Vier studenten hadden geen ontheffing nodig, omdat voor de betreffende opleiding geen ontheffing nodig was. Twee studenten kregen een ontheffing en zeven studenten werd ontheffing geweigerd.
Voor het aanbieden van excuses zie ik geen aanleiding en compensatie van geleden schade is niet aan de orde.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het onacceptabel is om studenten in het volgen van een opleiding te belemmeren op basis van hun afkomst? Zo ja, bent u bereid de veiligheid op een andere manier te waarborgen, bijvoorbeeld door het niet ter beschikking stellen van gevoelige informatie?

Wij zijn van mening dat zowel de toegang tot het hoger onderwijs als de (internationale) veiligheid gewaarborgd moeten worden. Daarom wordt zowel in de huidige als in de toekomstige regeling bewerkstelligd, dat zorgvuldig wordt beoordeeld welke aspirant-studenten de toegang tot een relevante opleiding moet worden ontzegd op grond van de relevante bepaling in de VN-Veiligheidsraadsresolutie 1737.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Palliatieve zorg vaak te laat ingezet bij chronische aandoeningen»?1

Ja, ik heb kennis genomen van dit bericht.

Vraag 2

Wat vindt u van de resultaten van het genoemde onderzoek, waaruit blijkt dat huisartsen zich vaak geleidelijk – en pas relatief kort voor het overlijden – bewust zijn van de behoefte aan palliatieve zorg bij patiënten met een andere ziekte dan kanker, bijvoorbeeld patiënten met COPD of kwetsbare ouderen?

De resultaten van het onderzoek laten zien dat vroegtijdige signalering van behoefte aan palliatieve zorg beter kan, vooral voor andere ziekten dan kanker. Uit dit onderzoek blijkt ook dat het lang niet altijd gemakkelijk is om vast te stellen dat de laatste fase is begonnen, in het bijzonder bij chronische aandoeningen als COPD en hartfalen. Bij deze aandoeningen worden slechtere periodes afgewisseld met betere periodes. Het lijkt alsof patiënten nog opknappen.
Het beleid dat in de afgelopen jaren is gevoerd voor de palliatieve zorg was en zal mede zijn gericht op het vroegtijdig signaleren van de behoefte aan palliatieve zorg.

Vraag 3

Hoe verhoudt de uitkomst van dit onderzoek zich met uw inzet om de motie-Van der Staaij c.s. (Kamerstuk 29 509 nr. 40) uit te voeren, waarin de regering opgeroepen wordt zich actief in te zetten voor de verbreding van palliatieve zorg naar meerdere ziektebeelden? Op welke manieren heeft u zich actief ingezet voor dit doel en wat waren daarvan de resultaten? Vindt u dat u daarbij voldoende resultaat heeft geboekt?

In het beleid is nadrukkelijk oog voor deze verbreding.
Ter illustratie wijs ik op de ontwikkeling van de generieke module voor palliatieve zorg, die in november aanstaande zal zijn afgerond en door mij wordt gefaciliteerd. De module komt tot stand door inbreng van experts in de palliatieve zorg en beschrijft een «norm voor goede zorg». Markering van de verwachting dat een patiënt aan een bepaalde aandoening zal overlijden, krijgt een prominente plaats in de module. De module zal deel uit maken van bestaande en nog te ontwikkelen zorgstandaarden. Daarmee wordt palliatieve zorg verbreed naar meerdere ziektebeelden. Dit illustreert de snelle ontwikkeling die palliatieve zorg doormaakt.
Ook de Netwerken Palliatieve Zorg en het Integraal Kankercentrum Nederland zetten zich in voor de verbreding van palliatieve zorg naar meerdere ziekte-beelden.
Daarnaast is het van belang dat palliatieve zorg verder wordt verankerd in opleidingen van verzorgenden, verplegenden en artsen, wat ik ondersteun.
Voorts vormt het ZonMw-verbeterprogramma, waarin de uitrol van goede voorbeelden centraal staat, een krachtige impuls, gericht op het vroegtijdig inzetten van palliatieve zorg. De implementatie van de kennis en ervaring die in het veld aanwezig is, waarin het juist ook kennis over andere chronische aandoeningen dan kanker betreft, en juist in settings, waar palliatieve zorg nog geen vanzelfsprekende zaak is, is het doel. Als voorbeeld noem ik het succesvolle PaTz-project, waarin huisartsen en wijkverpleegkundigen hun palliatieve patiënten identificeren en palliatieve zorg tijdig kan worden ingezet.
Tussentijds zal ik u informeren over de resultaten van dit programma, waarin ook ruimte is voor het toetsen van de module voor palliatieve zorg. Ik vind het vroeg om op dit moment een uitspraak te doen over de vraag wat de concrete resultaten zijn, als het gaat om de verbreding van palliatieve zorg naar andere ziektebeelden.

Vraag 4

Hoe reageert u op de aanbeveling dat huisartsen al in een vroeg stadium het initiatief moeten nemen om het gesprek aan te gaan met een patiënt en zijn naasten over hun palliatieve zorgbehoeften in de laatste levensfase?

Het voeren van gesprekken over het naderende levenseinde is bij uitstek een kerncompetentie van artsen. In eerste instantie heeft de beroepsgroep hierin het voortouw. Om gesprekken over het levenseinde te bevorderen heeft de KNMG in samenwerking met patiënten- en ouderenorganisaties een handreiking opgesteld getiteld «Tijdig spreken over het levenseinde». Dit document, waarvan zowel een artsen- als een patiëntenvariant is opgesteld, biedt professionals, patiënten en naasten handvatten over hoe men een dergelijk gesprek kan voorbereiden en voeren. Ik zie het als een goede ontwikkeling dat het praten over het (naderende) levenseinde wordt gestimuleerd. Door met elkaar in gesprek te gaan over het levenseinde worden wensen en verwachtingen helder.

Vraag 5

Welke beleidsmatige sturingsmogelijkheden ziet u in reactie op de uitkomst van het onderzoek dat er relatief slecht wordt gescoord op de kwaliteitsindicatoren voor nazorg aan nabestaanden?

Het is waardevol om te weten waar de zorg beter kan. Aan de hand van de indicatoren wordt duidelijk waar de zorgverlening verbetering behoeft. Dit signaal is in de eerste plaats relevant voor de zorgaanbieder. De nazorg kan bijvoorbeeld worden verbeterd door de nabestaanden te wijzen op de mogelijkheden van nazorg. Voorts ben ik bereid om te bezien in hoeverre binnen het ZonMw-verbeterprogramma mogelijkheden zijn om de nazorg te versterken.

Vraag 6

Op welke manier wilt u de uitkomsten van dit onderzoek gebruiken voor uw beleid om de palliatieve zorg in Nederland naar een hoger niveau te tillen?

De uitkomsten van dit onderzoek worden meegenomen in het ZonMw-verbeterprogramma.

Vraag 1

Heeft u de afgelopen weken ook veel berichten ontvangen van met name (pre)gepensioneerden over een inkomensachteruitgang op het «loonstrookje» per januari 2013, die fors hoger is dan de fiscale maatregel betreft de verhoging van de eerste belastingschijf zou doen verwachten?

Ja.

Vraag 2

Deelt u de zorg dat de verhoging van de AOW-leeftijd in 2013 met één maand bij een groep mensen gepaard gegaan is met het verkeerd of zelfs helemaal niet berekenen van heffingskortingen over het aanvullend pensioen, doordat heffingskortingen in de loonbelasting veelal worden verrekend met het AOW-pensioen? Zo ja, bent u bereid in overleg te treden met de Pensioenfederatie om na te gaan of, en zo ja, bij welke pensioenfondsen het berekenen van de heffingskortingen is misgegaan? Weet u of de heffingskortingen ook in andere gevallen niet of verkeerd zijn toegepast?

Die zorg deel ik niet. In het geval burgers van twee of meer inhoudingsplichtigen een inkomen ontvangen, zullen veelal de heffingskortingen slechts bij één van die inhoudingsplichtigen te gelde worden gemaakt. Vaak worden de heffingskortingen te gelde gemaakt bij de inhouding op de AOW door de SVB omdat dan ook de (alleenstaande) ouderenkorting wordt verrekend. Dit is alleen anders indien de burger aangeeft de heffingskortingen bij een andere inhoudingsplichtige te gelde te willen maken.
In de situatie dat in een maand al wel een aanvullend pensioen wordt ontvangen maar nog geen AOW (bijvoorbeeld bij het bereiken van de 65-jarige leeftijd), zullen inderdaad de heffingskortingen niet worden vergolden. Dit betekent dat in deze situatie bij de aanslag inkomstenbelasting de heffingskortingen over die maand alsnog zullen worden vergolden.
Indien bij de inhouding op de AOW én bij de inhouding op het aanvullend pensioen de heffingskortingen te gelde gemaakt zouden worden, wordt er te weinig belasting ingehouden en zou er juist geen sprake zijn van een achteruitgang. Bij de aanslag inkomstenbelasting zou een (flink) bedrag moeten worden bijbetaald.

Vraag 3

Op welke manier gaat u belanghebbenden/gedupeerden informeren over de noodzaak voor hen van het doen van belastingaangifte over het jaar 2013?

Ouderen met een aanvullend pensioen zijn in het algemeen bekend met het feit dat pas bij de heffing van inkomstenbelasting verschillen in progressie of heffingskortingen «gladgestreken» worden. Op de site van de Belastingdienst wordt aandacht besteed aan de problematiek van samenloop van AOW en pensioen of andere uitkeringen. Naar aanleiding van mijn toezegging op dit punt in het plenaire debat van 30 januari 2013 heb ik op 14 februari 2013 een uitgebreide toelichting opgenomen met name voor de gevallen waarin belastingplichtige AOW krijgt en daarnaast een pensioen of een andere uitkering. Kortheidshalve verwijs ik naar die toelichting op www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/themaoverstijgend/nieuws/gevolgen_combinatie_aow_en_pensioen_of_andere_uitkeringen.

Vraag 4

Zijn u berichten bekend dat de Sociale Verzekeringsbank (SVB) aan ouderen geen toelichting heeft willen of kunnen geven op de aangepaste «loonstrookjes» voor de AOW-uitkeringen in verband met de inwerkingtreding van de Wet Uniformering Loonbegrip (WUL) per 1 januari 2013? Zo ja, welke strekking hadden deze berichten en welke conclusies trekt u hieruit?

Nee, die berichten zijn mij niet bekend. De SVB heeft over mogelijke inkomensgevolgen voor betrokkenen gecommuniceerd op de website en heeft bij de specificatie van de januaribetaling van de AOW- en Anw-uitkering per post informatie verstrekt over de wijzigingen in de bijdrage voor de Zorgverzekeringswet en daarbij aangegeven dat dit geen gevolgen heeft voor de AOW- en de Anw-uitkering. Personen die van de SVB een lagere uitkering (AOW-partnertoeslag of Anw-uitkering) ontvangen in verband met de bijtelling van het privégebruik van de auto van de zaak hebben van de SVB een brief met herzieningsbeschikking ontvangen.

Vraag 5

Bent u van mening dat de SVB wordt overvraagd, gezien het aantal wetswijzigingen dat onder enorme tijdsdruk uitgevoerd moet worden? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om de SVB hierbij te ondersteunen?

De SVB brengt bij beleidswijzigingen altijd een uitvoeringstoets uit. Deze toets gaat onder meer in op de uitvoerbaarheid van voorgenomen regelgeving en de haalbaarheid van de beoogde invoeringsdatum. Daarnaast zijn we regelmatig met de SVB in gesprek over de gevolgen van de cumulatie van beleidsmaatregelen en de aan SVB opgelegde taakstelling. We hebben momenteel geen signalen dat de SVB overvraagd wordt. Daar blijven we uiteraard goed de vinger aan de pols houden.

Vraag 6

Bent u bereid om bij de versnelde evaluatie van de Wet Uniformering Loonbegrip – zoals toegezegd tijdens het plenaire debat met betrekking tot koopkracht op 30 januari 2013 – de uitvoering en communicatie van pensioenfondsen en de SVB per januari 2013 mee te nemen? Zo nee, waarom niet?

In het plenaire debat van 30 januari 2013 in de Tweede kamer heb ik, mede naar aanleiding van de moties van de leden Van Vliet en Neppérus en van de leden Neppérus en Van Vliet, toegezegd dat ik de consequenties van de Wet ULB versneld zal evalueren. Die evaluatie zal wat mij betreft zien op de effecten voor de loonkosten, de inkomsten en de vereenvoudiging. Ik zie op dit moment – gezien de hierboven gegeven antwoorden – geen reden ook de uitvoering en communicatie door pensioenfondsen en SVB in die evaluatie te betrekken. Voorts wil ik opmerken dat de uitvoering en communicatie van de pensioenuitvoerders primair een taak van de uitvoerders zelf is en ik daar geen zeggenschap over heb.

Vraag 7

Bent u bereid deze vragen te beantwoorden voor het plenaire debat over de consequenties van de Wet Uniformering Loonbegrip?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Wat is uw reactie over de situatie van Jabko die geen recht meer heeft op jeugdzorg, omdat hij 18 jaar is geworden en er tevens nog geen alternatieve plek voor- handen is?1

Het doel van een opname in de jeugdzorg is dat jongeren daarna in staat zijn naar hun mogelijkheden in de samenleving te participeren. Wanneer het niet mogelijk is weer thuis in het gezin of zelfstandig te wonen moet er een vervolgvoorziening zijn waar de jong-volwassene kan verblijven. Ik vind het niet wenselijk dat zich situaties als die van Jabko voordoen waarin geen vervolgvoorziening gevonden zou kunnen worden die voor hem geschikt is.

Vraag 2

Hoeveel soortgelijke situaties zijn er waarin jongeren geen zorg meer krijgen vanaf hun 18e levensjaar, maar waarbij het wel wenselijk is dat deze zorg doorloopt en er geen nieuwe plek voorhanden is? Bent u bereid dit uit te zoeken en de Kamer hierover te informeren? Zo nee, waarom niet?

Helaas doen zich deze situaties vaker voor, maar het is mij niet bekend hoe vaak dat gebeurt. Ik ben bereid uit te zoeken hoe vaak dit gebeurt en daarover de Kamer te informeren.

Vraag 3

Wat is uw reactie op de uitspraak van de directeur van de Hoenderloo Groep die spreekt van een soort kortzichtig systeem, omdat vervolgzorg niet geregeld of voorhanden is? Wilt u uw antwoord toelichten?

In het algemeen is de vervolgzorg na een opname in een instelling voor jeugdzorgplus goed geregeld. Door de invoering van de trajectbenadering willen de instellingen dit nog verbeteren. De problemen die het geeft om in dit geval passende vervolgzorg voor Jabko te vinden laten zien dat het helaas niet altijd lukt. Het is een verantwoordelijkheid van instellingen een geschikt aanbod te ontwikkelen en voor een verantwoorde overdracht zorg te dragen. Financiers hebben op hun beurt een zorgplicht.

Vraag 4

Wat is uw reactie op de uitspraak van de moeder van Jabko, die aangeeft dat zij de deskundigheid niet in huis heeft om haar zoon goed te kunnen helpen? Deelt u de mening dat het van groot belang is dat deze jongeren terecht moeten kunnen in een zorginstelling? Zo nee, waarom niet?

Ik heb er volledig begrip voor dat de moeder van Jabko zegt dat zij niet in staat is zelf haar zoon goed te kunnen helpen. Ik vind ook dat deze jongeren, indien nodig, terecht moeten kunnen in een zorginstelling.

Vraag 5

Bent u bereid de leeftijdsgrens van 18 jaar voor zorg vanuit Bureau Jeugdzorg te verhogen naar 21 jaar? Zo ja, wanneer gaat u dit instellen? Zo nee, waarom niet?

Het bureau jeugdzorg heeft nu al de taak om voor jeugdigen die voor hun achttiende jeugdzorg ontvingen vervolgzorg te regelen als ze achttien geworden zijn en nog zorg behoeven. Dat kan zijn binnen de jeugdzorg, want de huidige Wet op de jeugdzorg kent een leeftijdsgrens van 18 jaar met een doorloopregeling tot 23 jaar. Daarnaast kan een jeugdige ook na het 18e levensjaar aanspraak maken op zorg op basis van andere wettelijke kaders, zoals de Zorgverzekeringswet en de AWBZ.
Ik zie daarom geen aanleiding de leeftijdsgrens te verhogen. Volledigheidshalve verwijs ik ook naar de reactie op de motie-Bruins Slot en Kooiman over wettelijke mogelijkheden en beperkingen om de leeftijdsgrens in de nieuwe jeugdwet te verhogen tot 23 jaar.2 Daarin staat waarom een algemene verhoging tot 23 jaar niet wenselijk is.3 Dezelfde argumenten zijn ook van toepassing bij een beoordeling van de vraag of een verhoging tot 21 jaar wenselijk is.

Vraag 6

Waar kunnen jongeren zoals Jabko terecht na hun 18e levensjaar? Wilt u uw antwoord toelichten?

Jongeren zoals Jabko (jong-volwassenen met autisme en ernstig probleemgedrag) hebben een zorgvoorziening nodig waarin meerdere disciplines bijdragen aan een adequate zorg. Daarom worden op dit moment voor Jabko zowel opties verkend binnen de ggz als binnen de gehandicaptenzorg.

Vraag 7

Hoeveel vervolgplekken zijn er voor jongeren zoals Jabko, en hoe gaat u ervoor zorgen dat er voldoende vervolgplekken komen? Wilt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord op vraag 3 en 10.

Vraag 8

Hoe gaat u ervoor zorgen dat in het geval van Jabko er een oplossing wordt gezocht, zodat hij niet zonder zorg komt te zitten?

De situatie is nu zo dat voor Jabko verschillende opties onderzocht worden. Het is belangrijk dat dit een duurzame oplossing is. Dat vraagt tijd. Daarom heb ik toegestaan dat de huidige plek voor Jabko, die hij en zijn ouders nu ook als goed en veilig ervaren bij de Hoenderloo Groep, ook nu hij achttien is tijdelijk beschikbaar blijft.

Vraag 9

Is de situatie van Jabko vergelijkbaar met de zorg voor jongeren die in een vergelijkbare situatie zitten als Brandon? Is er voor deze jongeren ook geen passende zorg na het 18e levensjaar? Hoe gaat u ervoor zorgen dat deze jongeren een juiste plek krijgen binnen de AWBZ, ook na hun 18e levensjaar? Wilt u uw antwoord toelichten?

De situatie van Jabko is niet te vergelijken met die van jonge mensen als Brandon. Brandon is een jongeman met een verstandelijke beperking. Zijn leefsituatie kwam twee jaar geleden in het nieuws. In de instelling waar hij verbleef werd hij namelijk regelmatig ernstig in zijn vrijheid beperkt. De instelling wist niet goed hoe anders met zijn gedragsproblemen om te gaan. Hij is kort daarna overgeplaatst naar een andere instelling voor mensen met een verstandelijke beperking (ASVZ) en het gaat nu goed met hem. Mensen met vergelijkbare problematiek als Brandon (verstandelijke beperking en ernstige gedragsproblemen) verblijven veelal levenslang in een instelling binnen de gehandicaptenzorg. Jongeren als Brandon hoeven dan ook niet vanwege het bereiken van een bepaalde leeftijd te verhuizen.

Vraag 10

Welke structurele oplossingen gaat u bewerkstelligen om te zorgen dat jongeren met ernstige gedragsstoornissen zorg krijgen vanaf hun 18e levensjaar? Wilt u uw antwoord toelichten?

Het Centrum voor Consultatie en Expertise brengt binnenkort een notitie uit over het ontbrekende zorgaanbod over jong-volwassenen met autisme en ernstig probleemgedrag. Mede op basis daarvan wil ik met de betrokken koepelorganisaties, zoals GGZ Nederland, Jeugdzorg Nederland, Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland en Zorgverzekeraars Nederland bezien hoe passende zorg voor jong-volwassenen met autisme en ernstig probleemgedrag geboden kan worden.
Verder noem ik de werkgroep «Vanuit autisme bekeken» die mijn voorgangster heeft ingesteld en tot eind 2014 actief zal zijn. Deze werkgroep van acht (ervarings)deskundigen inventariseert de knelpunten in zorg en ondersteuning voor mensen met autisme, stimuleert waar mogelijk oplossingen voor die knelpunten en verspreidt goede voorbeelden. De werkgroep doet haar werk zoveel mogelijk met en in samenspraak met alle betrokkenen. Daarvoor is recent ook een website www.vanuitautismebekeken.nl en digitaal platform geopend. Met dit antwoord voldoe ik tevens aan het verzoek van mevrouw Bruins Slot die tijdens het AO van 28 februari 2013 met de Minister van VWS over de EU-gezondheidsraad informeerde naar de stand van zaken van deze werkgroep.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het werktraject met behoud van uitkering dat de gemeente Veenendaal inzet voor bijstandsgerechtigden bij sociale werkplaats IW4 op straffe van een korting op de uitkering?1

Veenendaal hanteert in zijn beleid de volgende uitgangspunten: ondersteuning waar nodig, iedereen is naar vermogen actief, werken binnen de beschikbare financiële ruimte van het participatiebudget en de ondersteuning is gericht op stimuleren eigen kracht. De gemeente heeft de mogelijkheid om een bijstandsgerechtigde te activeren via werken met behoud van uitkering of om een tegenprestatie te vragen voor de uitkering.

Vraag 2

Acht u het wenselijk dat bijstandsgerechtigden eentonig en geestdodend werk moeten verrichten dat niet of nauwelijks aansluit bij de behoeften van een bijstandsgerechtigde? Kunt u dit toelichten?

Bijstand is het vangnet, uitgangspunt is dat mensen zo snel mogelijk weer zelfredzaam zijn. Daarom moeten mensen die in de bijstand zitten actief op zoek naar werk en is alle gangbare arbeid passend. Tevens geldt dat mensen zich moeten inspannen om te re-integreren en dat de gemeente in dit verband ook verplichtingen kan opleggen. Voor werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt is een periode van diagnose en activering vaak noodzakelijk om een effectieve aanpak naar een reguliere baan te bepalen. Het staat gemeenten vrij daarbij bedrijven in te schakelen die bijvoorbeeld ook de Wsw taken voor gemeenten uitvoeren. Op basis van de uitkomsten van de diagnose kunnen betrokkenen vervolgens zo snel mogelijk naar een reguliere baan worden toegeleid, die het beste aansluit bij de capaciteiten en opleiding.

Vraag 3

Bent u in zijn algemeenheid van mening dat het wenselijker is dat bijstandsgerechtigden worden gere-integreerd naar een werkplek passend bij de opleiding, werkervaring en behoefte van de persoon en niet door een werkcarrousel worden geperst zoals bij sociale werkplaats IW4 gebeurt?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Kunt u toelichten of er bij sociale werkplaats IW4 naast bijstandsgerechtigden ook personen met een indicatie voor de sociale werkplaats instromen? Zo nee, is hier sprake van verdringing? Kunt u dat toelichten?

Naast de uitvoering van de Wsw, kunnen de gemeenten de sw-bedrijven inzetten voor andere taken zoals diagnose, begeleiding en re-integratie van bijstandsgerechtigden. Deze taken komen niet ten laste van het aan de gemeente toegekende Wsw-budget en er geen sprake is van verdringing van personen met een sw-indicatie.

Vraag 1

Klopt het dat het bedrijf Genzyme de toegang tot het geneesmiddel Alemtuzumab voor patiënten met agressieve multiple sclerose (MS) heeft teruggetrokken?1

Op dit moment worden er, voor zover ik kan nagaan, buiten studieverband geen patiënten met MS behandeld met alemtuzumab. Wel wordt alemtuzumab toegepast bij chronische lymfatische leukemie. Dat is momenteel de enige toepassing is waarvoor dit middel geregistreerd is. Alemtuzumab is door de fabrikant van de markt gehaald. De fabrikant geeft aan dat dit tot doel heeft om te voorkomen dat het middel buiten studieverband off label wordt toegepast voor de behandeling van MS. Patiënten met chronische lymfatische leukemie hebben nu alleen nog toegang tot dit middel via een, door de fabrikant opgezet, programma waarbij alemtuzumab kosteloos beschikbaar gesteld wordt. Deze constructie biedt voor de huidige patiënten een oplossing.

Vraag 2

Bent u ervan op de hoogte dat Alemtuzumab al op de markt is voor bepaalde vormen van bloedkanker, maar recentelijk is aangetoond dat het product ook goed werkt bij multiple sclerose, in een vele malen lagere dosis dan bij bloedkanker? Is de geuite verwachting dat Alemtuzumab voor MS, hoewel veel lager in dosering dan voor bloedkanker, voor een veel hogere prijs op de markt zal worden gebracht, gerechtvaardigd?

Ik heb begrepen dat de fabrikant een registratie-aanvraag bij EMA heeft ingediend voor het gebruik van alemtuzumab bij MS. Ik sluit inderdaad niet uit dat de fabrikant bij een herintroductie voor MS een hogere prijs voor het middel zal rekenen. Daarbij zal de fabrikant zich mogelijk baseren op de prijs van andere producten die voor MS worden toegepast. Vooralsnog heeft de fabrikant geen prijs bekend gemaakt. Mocht daartoe aanleiding zijn, heb ik de mogelijkheid om over de prijs te onderhandelen met de leverancier voordat ik het middel voor de betreffende indicatie in het pakket opneem.

Vraag 3

Deelt u de mening dat er geen grond is voor deze verwachte prijsstijging, behalve winstmaximalisatie, zeker gezien er minder productiekosten gemaakt worden en het patiëntenaantal juist stijgt?

Aangezien er nog geen prijs bekend is wil ik niet vooruitlopen op mijn zienswijze hierop en op de pakketbeoordeling die nog zal plaatsvinden. Ten algemene ligt het in de rede dat bij een toenemend aantal patiënten de prijs van het product lager kan liggen, ongeacht het aantal indicaties waarvoor het geneesmiddel is geregistreerd.
Hoewel het de fabrikant vrijstaat om de prijs van een geneesmiddel te bepalen, vind ik het niet getuigen van maatschappelijke betrokkenheid als een fabrikant een geneesmiddel van de markt haalt met als primair doel om het voor een hogere prijs te herintroduceren.

Vraag 4

Kunt u aangeven of er patiënten met agressieve multiple sclerose in Nederland gedupeerd gaan worden door deze handelwijze van Genzyme en wat de reikwijdte van hun probleem dan zou zijn? Wat zijn uw mogelijkheden om in te grijpen in het belang van de Volksgezondheid?

Zoals ik aangegeven heb in mijn antwoord op vraag 1, worden er op dit moment, voor zover ik kan nagaan, buiten studieverband geen patiënten met MS behandeld met alemtuzumab. Patiënten die het middel nu binnen studieverband ontvangen voor de indicatie MS blijven de behandeling ontvangen, zo heeft Genzyme bevestigd. Er is dus geen reden om in te grijpen.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het protocol bij sociale werkplaats Breed in Nijmegen als er onvoldoende werk voor de medewerkers is?1

Uit navraag bij het Sw-bedrijf Breed blijkt dat het document waar u naar verwijst niet een vastgesteld protocol is. Breed geeft aan dat het betreffende document niet is vastgesteld, niet is uitgevoerd door Breed en dat Breed dit ook niet gaat uitvoeren.

Vraag 2

Acht u het wenselijk dat werknemers van een sociale werkplaats naar huis worden gestuurd omdat er onvoldoende werk is? Kunt u dit toelichten?

Uit navraag bij Breed blijkt dat het bedrijf, samen met de OR, officieel het stuk «maatregel bij geen werk» heeft vastgelegd. Hierin zijn voorwaarden opgenomen waaronder medewerkers naar huis kunnen worden gestuurd als er onvoldoende werk voorhanden is. Deze voorwaarden zijn opgesteld vanuit het uitgangspunt dat het onwenselijk is om van medewerkers te verlangen dat ze bij het sw-bedrijf aanwezig moeten zijn, zonder dat ze kunnen werken.
Idealiter wordt deze situatie zoveel mogelijk voorkomen door processen te verbeteren en/of meer werk te genereren. Mocht de situatie zich desondanks voordoen dan is het goed dat het bedrijf nadenkt over de gevolgen voor de mensen en hierin ook stappen zet.

Vraag 3

Is het juridisch mogelijk om verlofuren (of zelfs loon) van werknemers van een sociale werkplaats in te houden wanneer zij naar huis zijn gestuurd vanwege onvoldoende werk en niet tussen de gestelde tijden contact opnemen? Kunt u toelichten op welke wetsartikelen dit protocol is gebaseerd?

Breed geeft aan dat het een niet vastgesteld protocol betreft. In het wel vastgestelde stuk «maatregel bij geen werk»2 is er geen sprake van het inhouden van verlofuren of loon, aldus Breed.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Verborgen honger is niet nodig»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening, geuit in het artikel, dat de bestrijding van verborgen honger zowel sociaal als economisch een zeer positief effect heeft en dat het bestrijden van verborgen honger een van de effectiefste vormen van ontwikkelingshulp is? Zo nee, waarom niet?

Ja.

Vraag 3

Deelt u de mening dat ook gestreefd moet worden naar het uitbannen van honger en ondervoeding als post-2015 ontwikkelingsdoelstelling, net als het uitbannen van extreme armoede? Zo, nee, waarom niet?

Ja.

Vraag 4

Op welke wijze wordt de uitbanning van honger en ondervoeding besproken in het High Level Panel post 2015?

Het High Level Panel komt eind mei met een adviesrapport over de contouren van de post 2015 ontwikkelingsagenda. Het Panel krijgt daarbij input vanuit thematische consultaties die door de UN wereldwijd worden georganiseerd. Honger, voedselzekerheid en voeding is een van de elf thema’s waarop een visie en routekaart worden geformuleerd ten behoeve van het High Level Panel advies.

Vraag 5

Wat doet de Nederlandse regering om verborgen honger in ontwikkelingslanden tegen te gaan? Richt het Nederlands beleid voor ontwikkelingssamenwerking zich ook specifiek op die miljard mensen die wel genoeg calorieën binnen krijgen maar niet genoeg vitaminen en mineralen?

Toegang tot kwalitatief goed voedsel is een belangrijke prioriteit van het Nederlandse voedselzekerheidsbeleid. In samenwerking met Nederlandse kennisinstituten en het bedrijfsleven wordt gewerkt aan een verbeterde productie, betere toegang tot nutriënten rijke voedselproducten en bevordering van consumentenbewustzijn. Nederland zet zich onder andere in via ondersteuning aan: Consultative Group for International Agricultural Research (CGIAR), programma Agriculture for Improved Nutrition and Health, Scaling Up Nutrition Movement (SUN), Flour Foritification Iniative (FFI) en de Global Alliance for Improved Nutrition (GAIN) ter bestrijding van verborgen honger. Verder wordt momenteel gewerkt aan een meerjarig programma in samenwerking met UNICEF en ambassades in Sub-Sahara Afrika. Tot slot zijn er binnen de Faciliteit Duurzame Ontwikkeling en Voedselzekerheid ook verschillende Publiek-Private Partnerschapsvoorstellen ingediend die zich richten op tegengaan van ondervoeding. De Nederlandse inzet richt zich binnen bovengenoemde programma’s dus specifiek op de miljard mensen die niet genoeg vitaminen en mineralen binnen krijgen.

Vraag 6

Kunt u aangeven hoe het onderwerp van verborgen honger en kwalitatieve ondervoeding is ingepast in het bredere speerpunt van voedselzekerheid?

Om honger volledig uit te bannen, moet de verhoging van de voedselproductie worden gerealiseerd zonder noemenswaardige uitbreiding van het beschikbare landbouwareaal en zoetwatervoorraden. Met een «meer met minder» benadering zet Nederland in op het versterken van duurzame productie die de zelfredzaamheid in ontwikkelingslanden ondersteunt. Door de inzet niet alleen op productie, maar ook op voeding en toegang tot voeding te richten, gaat het expliciet ook om het verdelingsvraagstuk. Nederland loopt voorop met deze geïntegreerde aanpak.

Vraag 7

Hoe wordt binnen het speerpunt voor voedselzekerheid specifiek aandacht besteed aan aanstaande moeders, baby’s en peuters? Kunt u voorbeelden geven van programma’s die zich speciaal op deze doelgroep richten?

Kinderen die in de eerste 1000 dagen van hun leven (inclusief de 9 maanden in de buik van de moeder) onvoldoende voeding krijgen houden daar blijvende, onomkeerbare ontwikkelingsachterstand aan over. Om resulterende ongelijkheid in kansen tegen te gaan is verbetering van de toegang tot kwalitatief goed voedsel, met een focus op deze doelgroep, een integraal onderdeel van het voedselzekerheidsbeleid. Voorbeelden hiervan zijn de door Nederland ondersteunde internationale organisaties als Global Alliance for Improved Nutrition (GAIN) en het Micronutrient Initiative maar bijvoorbeeld ook de bilaterale inzet in Ethiopië. Verlaging van het aantal chronisch ondervoede kinderen is topprioriteit in het nationale voedingsbeleid van dit land. Tussen 2000 en 2011 is de chronische ondervoeding al afgenomen van 58% tot 44%; de doelstelling voor 2015 is dit terug te brengen tot onder de 35%. Dit wordt onder andere nagestreefd met voldoende voeding voor zwangere en borstvoeding gevende vrouwen, die ook voldoende micronutriënten bevat, en door bijvoeding van kinderen ouder dan 6 maanden met voldoende calorieën, eiwitten en micronutriënten.

Vraag 8

Werkt u bij de bestrijding van verborgen honger ook samen met DSM of soortgelijke private partners? Zo ja, op welke wijze werkt u samen en wat zijn de resultaten? Zo nee, waarom niet en bent u dit wel van plan?

DSM en BZ weten elkaar goed te vinden en werken in een aantal programma’s concreet samen met goede resultaten. DSM heeft lange termijn programma’s gericht op bestrijding van ondervoeding door middel van het verstrekken van technische en wetenschappelijke ondersteuning in OS landen. DSM en BZ zijn tevens partners in het Amsterdam Initiative against Malnutrition (AIM). Dit is een samenwerkingsverband waarin vele grote NL bedrijven (Unilever, Rabobank, AkzoNobel, RijkZwaan, Philips) maar ook NGO’s en kennisinstellingen (HIVOS, SNV, ICCO, WUR, AMREF) zich inzetten voor de ontwikkeling van marktgerichte voedingsprogramma’s voor de base of the piramid.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van de vangst van 900 kilo qat tijdens een grenscontrole op de A16?1

Ja.

Vraag 2

Zijn er aanwijzingen dat sinds de invoering van het qatverbod begin januari 2013 de handel in qat is toegenomen?

Nee.

Vraag 3

Is er voldoende zicht op de herkomst van de in Nederland aangetroffen qat? Wat wordt ondernomen om de handel in qat aan te pakken en het qatverbod te handhaven?

Binnen de opsporingsdiensten is sinds 5 januari 2013 extra aandacht gegeven aan de strafbaarstelling van het bezit van qat, onder andere door bekendmakingen van het Nationaal Netwerk Drugsexpertise. De inbeslagnames waarover nu in de media wordt bericht zijn eerste indicaties dat deze bewustwording succesvol is en dat het de opsporingsdiensten lukt om transporten van qat te onderscheppen. Deze transporten lijken nu vaker afkomstig te zijn uit Engeland.

Vraag 4

Klopt het dat de qatgebruikers, met name in de Somalische gemeenschap in Nederland, niet of onvoldoende bekend zijn met het qatverbod en de gevolgen van overtreding ervan?

Een goede bekendheid van het qatverbod is zeker van belang. Om hieraan bij te dragen is de informatie over het qatverbod na publicatie in het Staatsblad op 4 januari 2013 ook verzonden naar een breed netwerk van gemeenten, algemene instellingen, professionals van Somalische afkomst en zelforganisaties van Somalische Nederlanders. Dit netwerk is voorafgaand aan de strafbaarstelling in de Opiumwet ook geconsulteerd over het qatverbod. Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zal met organisaties van de Somalische gemeenschap binnenkort een vervolggesprek houden over ontwikkelingen binnen de Somalische gemeenschap. Het qatverbod zal daarbij ook aan de orde komen. Daarnaast wordt dit najaar een leer- en netwerkbijeenkomst georganiseerd met gemeenten, algemene instellingen, professionals van Somalische afkomst en zelforganisaties van Somalische Nederlanders over het bevorderen van ouderbetrokkenheid in Somalische gezinnen in Nederland.

Vraag 5

Deelt u de mening dat betere bekendheid met het verbod kan bijdragen aan afname van het qatgebruik en daarmee van de handel in qat?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Bent u bereid om, in overleg met de Somalische organisaties in ons land, te bezien hoe de voorlichting over het qatverbod ter hand kan worden genomen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Kent u het recente onderzoek van Foodwatch waaruit lijkt dat meer dan 80% van het eten dat speciaal voor kinderen aangeprezen wordt niet gezond is?1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat zelfregulatie keer op keer ter discussie staat, omdat de voedingsindustrie zich steeds bedient van nieuwe vormen van het opzoeken van de randen van de afspraken? Vindt u dat dit vertrouwen in de uitkomsten van zelfregulatie biedt? Wat vindt u van de bewering in het onderzoek van Foodwatch, dat zelfregulering tot dusver in geen enkel land heeft geleid tot verbeteringen?

De verantwoordelijkheid voor verstandig omgaan met voedingsreclame gericht op kinderen ligt zowel bij ouders in het kader van opvoeding als bij de industrie en mediapartijen, in het kader van zelfregulering. Deze verantwoordelijkheid van de industrie en mediapartijen brengt met zich mee dat dit kritisch bediscussieerd wordt en de stappen terecht nauwlettend gevolgd worden. De afgelopen jaren heeft de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie een aantal maatregelen genomen, hetgeen heeft geleid tot verbetering van de situatie. In 2010 is de reclamecode aangescherpt met de leeftijdsgrens van 7 jaar.
Tevens heeft de FNLI haar leden opgeroepen om geen reclame te richten op kinderen van 7 tot 12 jaar, tenzij zij hun reclamebeleid toelichten op www.zorgvuldigereclame.nl. In de praktijk blijkt dat de industrie ten aanzien van de invulling en reikwijdte van deze oproep hier verschillend mee omgaat. Momenteel ben ik hierover in overleg met de FNLI en ik verwacht dat zij haar verantwoordelijkheid pakt. Ik vertrouw er op dat de industrie hierop stappen blijft zetten en zal de ontwikkelingen daarin vanzelfsprekend nauwlettend blijven volgen.

Vraag 3

Zou het helpen, als de meldingen van het overtreden van de afspraken, zoals deze op de site van de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) staan, bij een breder en groter publiek dan enkel voor een beperkte groep van vakspecialisten en politici bekend werden gemaakt? Hoe zou u daar een rol in kunnen spelen?

Ten aanzien van de doelgroep kinderen is door de partijen die gezamenlijk het adverterend bedrijfsleven vormen in de Reclamecode geregeld dat reclame voor voedingsmiddelen gericht op kinderen onder de 7 jaar niet is toegestaan. Partijen die zich niet aan de afspraak houden voor deze doelgroep, kunnen via de Reclame Code Commissie ter verantwoording worden geroepen. De Reclame Code Commissie is in dit proces transparant: de uitspraken zijn openbaar en voor iedereen te raadplegen. Daarnaast spreek ik de FNLI actief aan op haar verantwoordelijkheid om te komen tot heldere, zorgvuldige afspraken voor reclame gericht op kinderen en naleving hiervan door de partijen.

Vraag 4

Bent u ervan op de hoogte dat Foodwatch pleit voor een zichtbaar stoplichtmodel op verpakkingen voor vet, suiker en zout? In welk opzicht vindt u die visualisatie beter of slechter dan de huidige en oude groene en blauwe vinkjes? Waarom is er in Nederland voor de «vinkjes» als productinformatie gekozen, en niet voor meer beeldende en voor het grote publiek wellicht meer herkenbare stoplichtinformatie? Klopt het dat het stoplichtenmodel het enige systeem is waarvan de werking wetenschappelijk is bewezen? Zo nee, welke andere onderzoeken kent u?

Ja, ik ben ervan op de hoogte dat foodwatch pleit voor een zichtbaar stoplicht-model op verpakkingen voor vet, suiker en zout, in plaats van het huidige Vinkje. Er is veel onderzoek gedaan naar zowel de werking van het Vinkje als die van het stoplichtensysteem. Hieruit blijkt niet dat het ene systeem beter of slechter zou zijn dan het andere. Zo laat het «Flabel-project» (www.flabel.org/en/) zien dat een goede werking van een logo mede afhangt van de begeleidende communicatie.
Mijn beleid is gericht op het op positieve wijze stimuleren van gezonde voeding bij een zo groot mogelijk deel van de Nederlandse bevolking. Breed gebruik van en communiceren over het logo «Vinkje», dat het kiezen van gezondere levensmiddelen eenvoudiger maakt, past binnen dit beleid. Onderzoek naar het begrip van het Vinkje laat zien dat rond de 90% van de consumenten het Vinkje herkent. Het is dus een zeer bekend logo.
Een nadeel van het door foodwatch voorgestelde stoplichtenmodel, ten opzichte van het Vinkje, is dat het voor consumenten niet eenvoudig is om binnen een productgroep een gezondere variant te kiezen. Het is immers lastig om bijvoorbeeld een oranje kleur voor verzadigd vet af te wegen tegen een oranje kleur voor zout/natrium. Met het Vinkje kan de consument snel een beter product kiezen binnen een productcategorie.

Vraag 1

Bent u bekend met de publicatie van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) over transparantie van zorgverzekaars over de vraag met welke zorgaanbieders ze wel en niet contracten hebben?1

Ja

Vraag 2

Herinnert u zich eerdere vragen over de achtergestelde positie van de patiënt, wanneer zorgverzekeraar en zorgaanbieder opeens geen contract meer sluiten tijdens een lopend verzekeringsjaar, terwijl een patiënt niet meer over mag stappen?

Ja

Vraag 3

Deelt u de mening dat het in de casus Slotervaartziekenhuis waarin mensen nu wel overstappen thans chic geregeld is, maar er geen structurele oplossing is?

Ja

Vraag 4

Bent u het eens met de uitspraak van de voorzitter van de NZa dat «het zou wettelijk geregeld moeten zijn dat je mag overstappen als verzekerde bij grote veranderingen in de zorgpolis gedurende het contractjaar»? Zo ja, hoe gaat u dat regelen? Zo nee, waarom niet?

In het BW is al vastgelegd dat een verzekerde bij een (tussentijdse) poliswijziging in het nadeel van verzekerde het recht heeft de verzekeringsovereenkomst op te zeggen. Bij een verschil van mening tussen verzekeraar en verzekeringsnemer over de vraag of er sprake is van een wijziging ten nadele beslist in uiterste instantie de rechter.

Vraag 5

Deelt u voorts de mening dat het beter werkt als alle contracten die vóór 15 november tussen zorgverzekeraar en zorgaanbieder zijn gesloten en dergelijke situaties niet meer behoeven voor te komen?

Die mening deel ik. Daarom heb ik na de zomer vorig jaar een wetsvoorstel ingediend tot wijziging van artikel 13 van de Zvw. Een van de voorgestelde wijzigingen is dat verzekeraars die niet op uiterlijk zes weken voor het verstrijken van het jaar duidelijk hebben aangegeven welke aanbieders voor het nieuwe jaar wel of niet zijn gecontracteerd, geconfronteerd kunnen worden met de verplichting alle kosten te vergoeden als een verzekerde, die op basis van natura verzekerd was, naar een niet gecontracteerde aanbieder gaat.

Vraag 6

Klopt het dat de NZa niet goed kan controleren of zorgverzekeraars vóór 15 november de contracten hebben gesloten en dus niet in belang van patiënten kan handhaven?

Op dit moment regelt artikel 40 van de WMG dat zorgverzekeraars op een zodanige wijze informatie over hun producten en diensten verstrekken dat consumenten de verzekeraars gemakkelijk onderling kunnen vergelijken. Deze informatie betreft in ieder geval de premies en de kwaliteit van de gecontracteerde zorg. Daarnaast kan de NZa op grond van dit artikel regels stellen betreffende de informatievoorziening door verzekeraars met het oog op de doeltreffendheid, juistheid, inzichtelijkheid en vergelijkbaarheid van de informatie. De NZa houdt toezicht op de naleving van dit artikel.
Er is op grond van dit artikel niet uitdrukkelijk geregeld dat informatie over contractering (voor het nieuwe verzekeringsjaar) beschikbaar moet zijn op het moment dat de verzekerde aan het einde van het lopende jaar nog van verzekeraar kan switchen. Ik heb daarom, zoals ik in het antwoord op vraag 5 heb aangegeven, het wetsvoorstel tot wijziging van artikel 13 ingediend dat verzekeraars een sterke financiële prikkel geeft om zes weken voor de aanvang van het nieuwe polisjaar (uiterlijk 19 november) duidelijk te zijn over de vraag met welke aanbieders wel contracten zijn afgesloten en met welke aanbieders niet.

Vraag 7

Wat vind u van de volgende uitspraak van de NZa: «Tijdige informatie verplichting over contractering zou beter in wet en regelgeving vastgelegd moeten worden, zodat de zorgautoriteit ook na kan gaan of verzekeraars zich aan de verplichting houden en maatregelen kunnen nemen als dat nodig is»?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Kunt u aangeven welke wet- en regelgeving gewijzigd moet worden, zodat de NZa kan controleren en handhaven op bovenstaand punt? Zo nee, waarom doet de NZa dan deze oproep tot hulp om zijn werk goed te kunnen doen?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Rechtszaak om Turkse les»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de visie dat het belachelijk is dat een migrantenorganisatie Turkse les eist op Nederlandse scholen en ook nog eens op kosten van de belastingbetaler? Zo neen, waarom niet?

Eind vorig jaar heeft de Turkse Arbeidersvereniging mij een brief geschreven waarin zij een pleidooi hield voor het (her)introduceren van lessen in de moedertaal in het primair onderwijs. Ik heb de vereniging geantwoord waarom het onderwijs in allochtone levende talen (OALT) in 2004 is afgeschaft en dat dit besluit onomkeerbaar is. Daarnaast ben ik inhoudelijk ingegaan op de argumenten van de vereniging. Ik stuur uw Kamer hierbij een afschrift van deze brief.
Aangezien het nu onder de rechter is, onthoud ik mij verder van commentaar.

Vraag 3

Wanneer zult u de Turkse organisatie op de hoogte stellen van het feit dat van alle niet-westerse allochtonen in Nederland, Turken een van de grootste taalachterstanden hebben?

Zie het antwoord op vraag 4.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de Turkse organisatie haar leden zou moeten oproepen thuis Nederlands te spreken met hun kinderen, in plaats van de absurde eis te stellen dat er Turkse les op Nederlandse scholen moet komen?

Als er sprake is van een taalachterstand bij kinderen, is het belangrijk dat er zoveel mogelijk met kinderen wordt gesproken en dat ouders hun kinderen stimuleren goed Nederlands te leren spreken. Dit kabinet investeert in het aanpakken van taalachterstanden op jonge leeftijd. Beheersing van de Nederlandse taal is immers van belang voor een succesvolle integratie in de Nederlandse samenleving. Consultatiebureaus hebben hier ook een rol in. Zij signaleren eventuele risico’s op taalachterstanden en kunnen ouders adviseren om hun kind deel te laten nemen aan een voor- of vroegschools (vve) programma. Bij de uitvoering van deze programma’s ziet de Inspectie van het Onderwijs ook toe op de ouderbetrokkenheid. Het gaat hier onder andere over de wijze waarop de vve-voorziening ouders stimuleert om ook thuis vve-activiteiten te ondernemen. Gelet op de samenhang tussen taalachterstand bij kinderen en de taal die thuis gesproken wordt, vinden de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en ik het een goede zaak als Turkse organisaties actiever hun achterban stimuleren om de Nederlandse taal te leren en thuis ook te spreken. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zal samen met migrantenorganisaties, waaronder ook Turkse migrantenorganisaties, onderzoeken hoe we ervoor kunnen zorgen dat kinderen de Nederlandse taal beter leren.

Vraag 5

Bent u bereid de leden van de betreffende organisatie te adviseren te vertrekken naar Turkije als men graag Turkse les op school wil voor haar kinderen? Zo neen, waarom niet?

Nee.

Vraag 1

Bent u er mee bekend dat de Franse havenautoriteiten begin vorige week hebben besloten nog maar maximaal 9 Nederlandse fly shooters toe te laten tot de visserijhaven Loubet bij Boulogne en dat vorige week vrijdag daadwerkelijk Nederlandse schepen de toegang is geweigerd waarop de Nederlandse Kanaalvissers hebben besloten met zijn allen weg te blijven om zich niet tegen elkaar uit te laten spelen?1

Vraag 2

Deelt u de mening dat deze nieuwste maatregel van de Franse havenautoriteiten in strijd is met de «code of conduct»?

Vraag 3

Heeft u uw Franse ambtgenoot al aangesproken over deze nieuwe situatie en gevraagd alles in het werk te stellen dat vrije toegang tot de haven wordt verschaft conform de «code of conduct» voor alle vissers die deze code hebben ondertekend, waaronder alle Nederlandse Kanaalvissers?

Vraag 4

Waarom wordt pas op donderdag 28 februari aanstaande over deze situatie overlegd tussen de betrokken instanties uit Boulogne en de Nederlandse ambassade? Ziet u mogelijkheden dit overleg te vervroegen?