Vraag 1

Hoe dient uw antwoord dat Nederland geen voorstander is van een nationale meldplicht en dat Nederland initiatieven van de Europese Commissie steunt, geïnterpreteerd te worden? Welke initiatieven neemt de Europese Commissie en op welke wijze worden die door Nederland gesteund?1

Nederland is een voorstander van een uniforme Europese aanpak ten aanzien van traceerbaarheid van nanodeeltjes in producten.
In Europees verband zijn er twee initiatieven genomen:
Onder Belgisch EU-voorzitterschap zijn voornemens van diverse lidstaten besproken ten aanzien van de traceerbaarheid van nanodeeltjes in consumentenproducten. Echter er zijn geen raadsconclusies hiervoor opgesteld zoals voorgenomen.
Het tweede initiatief betreft het etiketteren van nanodeeltjes in voedingsmiddelen. Dit wordt uitgewerkt in het voorstel voor een etiketteringverordening (Verordening voedingsinformatie aan consumenten). In november 2010 is in Brussel een concreet tekstvoorstel besproken dat de volgende elementen bevat:

Vraag 2

Welke initiatieven nemen andere EU-landen met betrekking tot een meldplicht voor nano-deeltjes?

Frankrijk heeft als enige EU-land te kennen gegeven een nationale registratieplicht voor nanodeeltjes in te voeren voor consumentenproducten. Daarvoor heeft Frankrijk in de zomer van 2010 een wet aangenomen, die nationale regelgeving mogelijk maakt. Dit is gemeld aan de Europese Commissie. Of dit voornemen door de Europese Commissie wordt toegestaan is nog onzeker.

Vraag 1

Klopt het dat Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN) tegen betaling lijsten met domeinnamen die in de quarantaineperiode zitten, aanbiedt? Wat is het doel hiervan? Acht u dit een wenselijke ontwikkeling?1

Nee. SIDN biedt betaalde noch onbetaalde lijsten aan van .nl-domeinnamen die in quarantaine zijn geplaatst. Wel is via de Whois-functie2 op de website van SIDN door iedereen (gratis) op te vragen of een bepaalde .nl-domeinnaam in quarantaine is geplaatst en, zo ja, op welke datum de .nl-domeinnaam uit quarantaine komt.

Vraag 2

Hoe vaak worden dergelijke lijsten verkocht? Tegen welke bedragen? Aan welke bedrijven?

Zie het antwoord op vraag 1.

Vraag 3

Hoe worden domeinnamen die uit quarantaine komen toegekend indien er sprake is van meerdere aanvragen? Hoe wordt bepaald wie de uiteindelijke winnaar is?

Nadat een houder van een .nl-domeinnaam zijn .nl-domeinnaam opheft, valt deze naam in de quarantaineperiode. De oorspronkelijke houder heeft dan gedurende 40 dagen de tijd om terug te komen op het besluit de .nl-domeinnaam op te heffen en om deze weer te registreren. De quarantaineperiode is vooral bedoeld om houders tegen onbedoelde of (achteraf) ongewenste opheffingen te beschermen. Een .nl-domeinnaam die uit quarantaine komt is in feite een niet meer geregistreerde .nl-domeinnaam, waarop dezelfde regels van toepassing zijn als op nieuwe en niet eerder geregistreerde domeinnamen. De registratie vindt in beide gevallen plaats op basis van het standaard «first–come, first–served» principe.

Vraag 4

Klopt het dat SIDN beveiligingen ingebouwd heeft, bijvoorbeeld op basis van Internet Protocol gegevens, om kaping van vrijgekomen domeinnamen te voorkomen?

Van kaping van een .nl-domeinnaam is sprake indien er één enkele partij aan te wijzen is die het alleenrecht op het gebruik van een bepaalde .nl-domeinnaam heeft, terwijl een andere partij de .nl-domeinnaam registreert. In het geval van nog niet geregistreerde .nl-domeinnamen en «vrijgekomen» .nl-domeinnamen zoals bedoeld in uw vraag, is er niemand die een dergelijk alleenrecht kan doen gelden.
Wel is het mogelijk dat het registreren van nieuwe of vrijgekomen .nl-domeinnamen inbreuk maakt op rechten van derden of onrechtmatig is jegens derden. Tegen dergelijke registraties zijn technische beveiligingen niet bruikbaar. SIDN heeft daarvoor een laagdrempelige geschillenregeling gecreëerd met een kostenloze mediation service. Ook heeft SIDN, samen met de Universiteit van Tilburg, de website DomJur.nl opgezet, waarop voor iedereen vrij toegankelijk alle gerechtelijke uitspraken met betrekking tot .nl-domeinnaamgeschillen worden gepubliceerd.
Indien u met «kaping» op de werkwijze doelt van sommige registrars om vrijgekomen domeinnamen zo snel mogelijk te verkrijgen en vervolgens door te verkopen, kan ik u als volgt antwoorden. SIDN ontmoedigt buitensporig gedrag van registrars die systemen inzetten waarmee de Whois-functie op grote schaal bevraagd wordt, en waarmee binnen korte tijd veel aanvragen tegelijkertijd ingediend worden voor eenzelfde .nl-domeinnaam. Hiermee vergroten registrars hun kansen op het verkrijgen van domeinnamen die uit quarantaine (gaan) komen. SIDN heeft haar «acceptable use policy» aangepast door een limiet in te stellen aan het aantal connecties dat een registrar op kan bouwen met het registratiesysteem om grote aantallen parallelle aanvragen tegen te gaan. Ook bewaakt SIDN het aantal ingediende aanvragen per registrar actief en grijpt, indien nodig, in.

Vraag 5

Wat is uw mening over de werkwijze van domainorder.nl? Gebruiken zij geoorloofde technieken bij het registreren van domeinnamen?2

Domainorder.nl heeft zich toegelegd op het registreren van .nl-domeinnamen die uit quarantaine komen, en op het doorverkopen van deze namen via veilingen. Klanten kunnen vooraf inschrijven en bieden voor specifieke .nl-domeinnamen die binnenkort vrijkomen. Men betaalt alleen als de .nl-domeinnaam wordt geregistreerd («no cure, no pay»). Domainorder.nl is, net zoals iedere andere registrar, gebonden aan de regels die SIDN stelt met betrekking tot de registratie van .nl-domeinen zoals vermeld in het antwoord op vraag 4, en ik heb geen signalen van SIDN of uit het veld ontvangen dat Domainorder.nl daarbij ongeoorloofde of onrechtmatige technieken hanteert.
Voor consumenten, bedrijven en organisaties die zich niet kunnen vinden in de dienstverlening van Domainorder.nl, blijft er voldoende keuzevrijheid over om domeinnamen elders te registreren. Men kan bij meerdere registrars voor het .nl-domein terecht en in meerdere domeinen naast het .nl-domein, zoals .com, .eu, .org, .de etc.

Vraag 6

Is hier volgens u sprake van het kapen van domeinnamen? Zo ja, wat gaat u hier tegen doen? Zo nee, waarom niet?

Nee, er is geen sprake van het kapen van .nl-domeinnamen, in de zin dat deze namen onrechtmatig verkregen worden. Indien u met «kaping» doelt op de werkwijze van Domainorder.nl om vrijgekomen .nl-domeinnamen te verkrijgen en vervolgens door te verkopen, verwijs ik u naar de antwoorden op vragen 4 en 5.

Vraag 7

Verloopt de huidige registratie van domeinnamen volgens u een eerlijk en transparant? Zo nee, hoe gaat u dit verbeteren?

Op basis van de huidige registratiepraktijk die hieronder toegelicht wordt, kan ik niet concluderen dat de huidige registratie niet eerlijk zou zijn of niet transparant.
De uitgangspunten van het beleid voor de uitgifte van .nl-domeinnamen worden door SIDN vastgelegd na openbare consultaties van de internetgemeenschap, onder meer via de door haar georganiseerde domeinnaamdebatten. Op basis van de uitkomsten van het Domeinnaamdebat 2001 geldt een beleid waarbij vrije .nl-domeinnamen kunnen worden geregistreerd op basis van het «first-come, first-served»-principe. Consumenten, bedrijven en organisaties kunnen terecht bij ca. 2000 registrars voor het aanvragen van .nl-domeinnamen, en deze registrars bieden in onderlinge concurrentie en met uiteenlopende businessmodellen verschillende dienstverlening aan, zoals ook Domainorder.nl.
Ook heeft SIDN in 2008 de quarantaineperiode ingesteld om houders tegen onbedoelde of (achteraf) ongewenste opheffingen te beschermen, zoals uitgelegd in het antwoord op vraag 3, en biedt SIDN een laagdrempelige geschillenregeling aan met een kostenloze mediation service, zoals uitgelegd in het antwoord op vraag 4.
Daarnaast hebben belanghebbenden voldoende mogelijkheden binnen het systeem van zelforganisatie en zelfregulering om veranderingen of verbeteringen van het beleid bij SIDN aan te kaarten.

Vraag 1

Bent u tevreden over de huidige aanpak van faillissmentsfraude? Vindt u de pakkans hoog genoeg? Voldoet de samenwerking tussen de diverse actoren (politie, openbaar ministerie, belastingdienst, curatoren en Kamer van Koophandel) naar uw mening? Kunt u uw antwoord toelichten?

De afgelopen jaren is de aanpak van faillissementsfraude verbeterd, onder andere door de opbouw van expertise bij het Openbaar Ministerie (OM) en in de afstemming tussen OM en de curatoren. Verdere verbetering is mogelijk en nodig, onder andere op het punt van de pakkans en de samenwerking tussen alle betrokken organisaties. Daarbij is het van belang te beseffen dat faillissementsfraude een typisch ketenprobleem is, dat alleen adequaat kan worden aangepakt als alle betrokken partijen samenwerken. Met de programmatische aanpak zijn in dat opzicht bij andere criminaliteitsvormen positieve ervaringen opgedaan. In het eerste kwartaal van 2011 zullen de direct betrokken actoren (ministerie van Veiligheid en Justitie, Openbaar Ministerie en de Vereniging van insolventierecht-advocaten) met elkaar overleggen om te komen tot een gezamenlijke strategie. Dit maakt onderdeel uit van de brede aanpak van het kabinet die gericht is op het versterken van de bestrijding van de criminaliteit die de integriteit van het financieel-economische stelsel ondermijnt, de aanpak van fraude en witwassen en het afnemen van crimineel vermogen. Voor deze aanpak zijn in het regeerakkoord ook gelden vrijgemaakt.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het artikel «Nederland is eldorado voor fraudeurs»?1 Hoe kan het dat de «beroepsoplichters die op grote schaal BV's leegplukken» niet tegen de lamp lopen?

Ik onderschrijf deze stelling niet. Ik ben van mening dat misbruik van rechtspersonen wel degelijk in een aantal gevallen met succes wordt bestreden en aangepakt. In dat verband is relevant om te vermelden dat de fiscus een speciaal team heeft geformeerd dat faillissementsfraude door dergelijke opkopers moet aanpakken. Daarnaast is van belang dat door de fiscus en door curatoren de bestuurders van rechtspersonen zowel fiscaal als civielrechtelijk aansprakelijk worden gesteld in verband met het genoemde misbruik.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat BV-fraude jaarlijks 7 000 banen kost en een schadepost oplevert van één tot anderhalf miljard euro? Zo nee, hoe groot is dan volgens de meest recente schattingen de omvang van de jaarlijkse schade die ontstaat door faillissementsfraude?

De genoemde cijfers komen overeen met de bevindingen uit het WODC-onderzoeksrapport «Fraude en misbruik bij faillissement» uit 2005. Het rapport meldt dat indien de in het onderzoek gevonden bedragen worden geëxtrapoleerd naar alle faillissementen van vennootschappen, de totale schade over 2004 circa 1,7 miljard euro bedraagt. Over het aantal betrokken werknemers wordt in het rapport gemeld dat – op basis van extrapolatie – het totale aantal werknemers dat zijn baan verliest bij faillissementen waarin naar alle waarschijnlijkheid sprake is van frauduleus handelen tussen de 7000 en 7500 bedraagt. Ik benadruk overigens dat het hier om schattingen gaat.

Vraag 4

Kunt u eveneens bevestigen dat de pakkans bij faillissmentsfraude uiterst gering is, dat slechts 2,5% van de fraudegevallen leidt tot een veroordeling? Zo nee, hoe groot is de pakkans dan wel?

Ik kan dit percentage niet bevestigen. Ik beschik slechts over bevindingen op enkele deelgebieden en over schattingen die een indruk geven van de omvang van faillissementsfraude in Nederland, en daaraan gerelateerde percentages zoals het aantal daders en de pakkans. Deze cijfers zijn evenwel te onbetrouwbaar en gefragmenteerd om een percentage pakkans voor faillissementsfraude op te kunnen baseren.

Vraag 5

Herinnert u zich de antwoorden op mijn eerdere vragen over faillissementsfraude?2 Bent u nog steeds van mening dat de bestrijding van faillissementsfraude geen afzonderlijke prioriteit behoeft?

Ik verwijs u hiervoor naar mijn antwoord op vraag 1.

Vraag 6

Waarom verwijst u in antwoord op mijn vraag waarom er nog steeds geen oplossing is voor het feit dat de faillissementsboedel vaak ontoereikend is om de curator uit te betalen, naar de garantstellingsregeling curatoren,2 waarvan bekend is dat deze in de praktijk nauwelijks werkt? Welke maatregelen gaat u nemen om dit knelpunt op te lossen zodat curatoren meer mogelijkheden krijgen vermoedens van onregelmatigheden nader uitzoeken?

Ik onderschrijf niet de stelling dat de garantstellingsregeling voor curatoren nauwelijks werkt. Het gebruik van deze regeling vertoont vanaf 2005 een stijgende lijn en stabiliseert daarna tot ieder jaar net boven de 100 nieuwe aanvragen. Dit gebruik van de regeling geeft mij geen aanleiding veranderingen aan te brengen.

Vraag 7

Welke maatregelen gaat u nemen om te bevorderen dat curatoren eerder aangifte doen bij de politie bij vermoedens van onregelmatigheden bij faillissement?

Sinds 2009 bestaat voor curatoren een vergoedingsregeling voor de kosten die worden gemaakt bij het doen van aangifte wegens faillissementsfraude. Hiermee is een belangrijke belemmering voor het doen van aangifte weggenomen. Ik zie hiernaast twee mogelijkheden om het doen van aangifte verder te bevorderen. Ten eerste zou het Openbaar Ministerie curatoren die aangifte hebben gedaan consequenter en uitgebreider kunnen informeren over wat er met hun aangifte wordt gedaan. Ten tweede kan de rechter-commissaris die toezicht houdt op een curator hem aansporen tot het doen van aangifte indien de aangetroffen omstandigheden daar aanleiding toe geven. Beide mogelijkheden zal ik ter sprake brengen in het overleg over de nieuwe gezamenlijke strategie waaraan ik refereerde in antwoord op vraag 1.

Vraag 8

Deelt u de mening dat de Kamer van Koophandel een grotere rol zou kunnen spelen bij het signaleren van fraude met BV's? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe gaat u dat bevorderen?

Ik onderschrijf het cruciale belang van de informatie die bekend is bij de Kamers van Koophandel voor het signaleren van de genoemde malafide praktijken. Dit is ook de reden voor het project Herziening toezicht rechtspersonen (HTR), dat zich thans in een afrondende fase bevindt. Met het programma HTR wordt een systematiek opgezet waarmee JustID automatisch het Handelsregister van de Kamer van Koophandel kan screenen op signalen van fraude. Het doorgeven van signalen aan justitie wordt daarmee niet meer afhankelijk van de oplettendheid van een medewerker van de Kamer van Koophandel.
De invoering van HTR gaat gepaard met flankerende maatregelen. Het strafrechtelijk bestuursverbod is inmiddels ingevoerd (Staatsblad 2009, nr. 245), en het wetsvoorstel voor het civielrechtelijk bestuursverbod is in voorbereiding. Met een dergelijk civielrechtelijk bestuursverbod kan het misbruik op korte termijn worden gestopt, terwijl een strafrechtelijk bestuursverbod pas effectief wordt als het strafproces is afgerond. Met deze verboden wordt het mogelijk om personen die misbruik hebben gemaakt van rechtspersonen (zoals faillissementsfraudeurs) voor een bepaalde periode de toegang te ontzeggen tot bestuursfuncties. Dit betreft zowel formele als feitelijke bestuursfuncties. Het houdt tevens in dat bestaande bestuursfuncties kunnen worden beëindigd.

Vraag 9

Wat vindt u van het voorstel om de Kamer van Koophandel meer bevoegdheden te geven om signalen van fraude, malafide doorstarters, notoire BV-opkopers en andere verdachte handelingen door te mogen geven aan justitie? Bent u bereid te onderzoeken welke maatregelen genomen zouden kunnen worden deze mogelijkheden uit te breiden en de Kamer hierover zo spoedig mogelijk te berichten? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «Schrikbewind in De Koepel»?1 Hebben deze signalen over onrust in de penitentiaire inrichting in Breda, locatie De Boschpoort, u reeds bereikt?

Vraag 2

Wat is er volgens u aan de hand in deze penitentiaire inrichting? Is het waar dat de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) heeft laten weten dat er in De Boschpoort hooguit sprake is van «spanningen die te maken hebben met de reorganisatie van het gevangeniswezen»? Hoe zit dit precies? Kunt u toelichten waar deze spanningen vandaan komen?

Vraag 3

Hoe hoog is het ziekteverzuim in de penitentiaire inrichting in Breda? Hoe hoog is het gemiddelde ziekteverzuim bij DJI?

Vraag 4

Is het waar dat in het jaar 2010 vier gedetineerden een einde hebben gemaakt aan hun leven? Deelt u de mening dat dit opvallend veel is in één penitentiaire inrichting? Hoeveel suïcides hebben er in alle penitentiaire inrichtingen plaatsgevonden in het jaar 2009 en in het jaar 2010?

Vraag 5

Hoe beoordeelt u het feit dat het aantal klachten dat door gedetineerden is ingediend nagenoeg is verdubbeld? Kunt u toelichten hoe dit komt? Zo nee, bent u bereid dit na te gaan?

Vraag 6

Kunt u het tijdspad voor de invoering van het programma «Modernisering Gevangeniswezen» toelichten? Wat bedoelde u met uw opmerking in het algemeen overleg op 8 december 2010 dat de vestigingsdirecteuren nu aan zet zijn voor de implementatie van de plannen per inrichting? Hoe ver strekt nu de vrijheid voor de vestigingsdirecteuren zelf te bepalen op welke wijze en wanneer bijvoorbeeld het nieuwe dagprogramma wordt ingevoerd?

Vraag 7

Bent u bereid zorgvuldig en structureel te blijven overleggen met het personeel over de reorganisaties in het gevangeniswezen?

Vraag 8

Ziet u aanleiding een onderzoek in te stellen naar de onrust in de penitentiaire inrichting in Breda? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «Het is Peking dat Draka koopt»?1 Deelt u de analyse dat het bij het bod van Xinmao zou kunnen gaan om staatssteun?

Tianjin Xinmao Science & Technology Investment Group Co. Ltd. (Xinmao) heeft op 20 december laten weten dat het zijn voorgenomen bod op Draka doorzet. Xinmao heeft bevestigd dat de noodzakelijke financiering voor de eventuele overname zal worden geregeld door China Minsheng Banking. Mijn ministerie heeft hierop contact gezocht met het Nederlandse postennetwerk in China om te onderzoeken om wat voor een bank het hier gaat. Daaruit bleek dat China Minsheng Banking een van de eerste banken in China is die niet in handen is van staatsbedrijven; de aandelen van deze bank bevinden zich voor het grootste deel in handen van partijen buiten de Chinese overheid en de bank heeft een notering aan de aandelenbeurs van Hong Kong. China Minsheng Banking heeft, zoals alle commerciële banken dit doen, voor het geven van een financiering een aantal voorwaarden gesteld aan Xinmao, bijvoorbeeld het uitvoeren van een onderzoek naar de boekhouding van Draka. Er is voor mij momenteel geen aanleiding om aan te nemen dat het hier om meer gaat dan een commerciële afweging.
Het ministerie van EL&I heeft in de afgelopen periode over de eventuele overname van Draka contact gehad met zowel Prysmian als Draka. Ik zal het proces van de overname actief blijven volgen en de belangen van de Nederlandse economie, van de Nederlandse werknemers en van de aandeelhouders scherp in het oog houden.

Vraag 2

Bent u bereid om te onderzoeken of er sprake is van staatssteun? Zo ja, hoe wilt u dat doen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Hoe kijkt u aan tegen de verhouding tussen de omzet van Xinmao en het bod dat dit bedrijf heeft uitgebracht op Draka?

Het is aan marktpartijen zelf om op basis van bedrijfseconomische overwegingen een bod uit te brengen. De Nederlandse overheid heeft hierin geen rol

Vraag 4

Wat is uw reactie op de waarschuwing van bestuursvoorzitter van Prysmian, dat met het mogelijke vertrek van Draka, essentiële technologie verdwijnt uit Nederland?

Buitenlandse investeringen hebben veel voordelen voor ons land. Een van deze voordelen is het binnenhalen van kennis, vaardigheden en technologie. De andere kant van deze medaille is dat door dit kanaal tussen twee landen kennis ook naar het buitenland kan stromen. Veel fusies en overnames hebben o.a. als doel het binnenhalen van technologische onderzoekscapaciteit. Dit is een legitieme reden: niet alleen Chinese bedrijven doen dit, maar ondernemingen uit alle landen en dus ook uit Nederland kopen andere bedrijven op om bepaalde kennis in huis te krijgen. Dit hoeft zeker niet nadelig te zijn: voor bedrijven in het thuisland van het overgenomen bedrijf is dit vaak zelfs een extra prikkel om verder te innoveren om zo de meest geavanceerde technologie in huis te blijven houden.

Vraag 5

Wat is uw reactie op de constatering in het artikel: «De Chinezen trekken de technologie eruit en weg zijn ze. Terwijl wij heel veel barrières moeten overwinnen om een Chinees bedrijf over te nemen»? Deelt u de visie dat geen sprake is van een gelijk speelveld en dat er sprake is van «een ongelijke strijd»?

Ik herken dit beeld niet. Chinese ondernemingen laten zich in de praktijk vooral leiden door bedrijfseconomische overwegingen.
Hetzelfde geldt voor Nederlandse bedrijven die acquisities plegen in China. Enkele voorbeelden hiervan zijn Arcadis, AkzoNobel, DSM en Philips. Volgens cijfers van De Nederlandsche Bank bedroeg de cumulatieve hoeveelheid buitenlandse directe investeringen uit Nederland in China eind 2009 ruim 11,5 miljard euro. Andersom was de cumulatieve hoeveelheid buitenlandse directe investeringen vanuit China (inclusief Hong Kong) in Nederland eind 2009 veel kleiner: ruim 1,2 miljard euro.
Mocht onverhoopt een bedrijf uit Nederland tegen problemen aanlopen bij het zakendoen in China, dan zal ik niet aarzelen om via economische diplomatie, waar nodig, te interveniëren.

Vraag 6

Deelt u de mening dat, gezien de recente ontwikkelingen rond bijvoorbeeld MSD (Organon), Abbott en Draka, Nederland kritisch moet kijken naar de eigen wetgeving wat betreft voorwaarden die worden gesteld aan buitenlandse investeringen en overnames door buitenlandse investeerders, dit in het bijzonder daar waar het investeringen betreft die mogelijk met overheidsgeld worden gefinancierd alsmede daar waar overname het risico van vertrek van R&D uit Nederland kan betekenen?

Met generieke en sectorspecifieke wet- en regelgeving zijn publieke belangen in Nederland reeds voldoende gewaarborgd. Buitenlandse investeerders die naar Nederland komen, dienen zich, net als alle andere bedrijven hier, aan de geldende regels en wetten te houden.
De beste manier om buitenlandse bedrijven aan te trekken en ze in Nederland te houden, is het creëren en handhaven van een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Zware regelgeving draagt hier niet aan bij. Dit kabinet zal via verschillende stappen het vestigingsklimaat versterken opdat Nederland dé plek wordt voor ondernemers uit binnen- en buitenland om te ondernemen en te innoveren. Eén van de routes die hierbij gevolgd zal worden, bestaat uit de vermindering van administratieve lasten en het geven van meer ruimte aan ondernemers om te doen waar ze goed in zijn: ondernemen.

Vraag 1

Bent u bekend met het fenomeen «device fingerprinting»?1

Ik ben bekend met de fenomenen «device fingerprinting» en «behavioural advertising». Internetten kan tot gevolg hebben dat bedrijven dit internetgebruik waarnemen, gegevens verzamelen, daar conclusies aan verbinden en vervolgens gebruik maken van die informatie. Zo lang bedrijven hierbij handelen in overeenstemming met de wet, acht ik dit niet onwenselijk. Ik verwijs verder naar het antwoord op vraag 3.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van de extreme wens van internetbedrijven om het internetgedrag van internetgebruikers te bestuderen, ondermeer door ook de karakteristieken van de door hen gebruikte apparatuur te analyseren teneinde gericht advertenties op hen los te kunnen laten?2 Acht u dit wenselijk?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Is de Nederlandse burger wettelijk gezien voldoende beschermd tegen dit soort praktijken? Wordt er door het Goverment Computer Emergency Respons Team (GOVCERT) van de Nederlandse overheid en het College Bescherming Persoonsgegevens onderzoek gedaan naar dit soort praktijken en de gevolgen ervan voor de privacy? Zo nee, bent u bereid dit te initiëren?

Ik ben van mening dat de Nederlandse burger wettelijk gezien voldoende beschermd is tegen bedrijven die gericht adverteren tijdens internetgebruik. Daarbij is het volgende van belang.
Bij device fingerprinting is sprake van het waarnemen en verzamelen van gegevens van de hardware en software van het soort apparatuur, zoals een computer of mobiele telefoon, waarmee gebruik wordt gemaakt van internet. Een bedrijf kan de door middel van device fingerprinting verzamelde gegevens gebruiken om op het moment dat het betreffende apparaat verbonden is met internet en bepaalde websites bezoekt, gerichte advertenties op het scherm te laten verschijnen.
Als hierbij sprake is van het verwerken van persoonsgegevens, is de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) in beginsel van toepassing en heeft de Nederlandse burger de rechten die uit deze wet voortvloeien. In artikel 4, tweede lid, Wbp is vastgelegd dat deze wet ook van toepassing is op partijen die geen vestiging hebben in de Europese Unie, voor zover zij gebruik maken van infrastructuur die zich in Nederland bevindt, tenzij die infrastructuur slechts worden gebruikt voor de doorvoer van persoonsgegevens. Voor relevante ontwikkelingen in Europees verband verwijs ik naar de brief aan uw Kamer van de Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken van 21 december 2010 (Kamerstukken II, 2010–2011, 22 112, nr. 1116).
Aangezien device fingerprinting geengevolgen heeft voor de veiligheid van het internetgebruik of de internetgebruiker, bestaat er voor GOVCERT.NL vanuit zijn taakopdracht geen aanleiding onderzoek te verrichten naar dit verschijnsel.
Het College bescherming persoonsgegevens (CBP) is een onafhankelijke toezichthouder en doet in beginsel geen uitspraken over lopende of toekomstige onderzoeken. Wel heeft het CBP mij meegedeeld dat het onderwerp «profiling» (het maken van profielen) hoog op zijn agenda staat.

Vraag 4

Kan de Nederlandse burger ergens terecht met klachten wanneer dit soort praktijken vanuit het buitenland in Nederland worden verricht? Zijn of worden hier internationale afspraken over gemaakt c.q. beperkingen aan gesteld?

Ja, als sprake is van gegevensverwerking en de verantwoordelijke voor de gegevensverwerking in Nederland gevestigd is, kan een betrokkene zich wenden tot het CBP. Als de verantwoordelijke in een andere lidstaat van de Europese Unie is gevestigd, is de wetgeving van die andere lidstaat van toepassing. De betrokkene kan zich tot het CBP wenden met het verzoek om zijn klacht door te geleiden naar de relevante toezichthouder in de andere lidstaat.
Op dit moment bestaan op internationaal vlak richtsnoeren van de samenwerkende Europese toezichthouders op privacywetgeving. Deze toezichthouders hebben een opinie over behavioural advertising vastgesteld op 22 juni 2010 (Opinie 2/2010 van de Artikel 29-Werkgroep, www.ec.europa.eu). Deze gaat over de toepasselijkheid van de EU privacyrichtlijn (95/46/EG) en de wijze waarop de toezichthouders deze zullen toepassen. Verder heeft de verantwoordelijke Eurocommissaris aangegeven bij de herziening van de EU privacyrichtlijn aandacht te willen besteden aan profiling en behavioural advertising.

Vraag 5

Denkt u na over online «do not track me» (i.e. volg mij niet) voorzieningen, gelijk aan de «ik wil niet gebeld worden» initiatieven, in het kader van direct marketing campagnes of webtoepassingen die veel verder gaan dan het gebruik van cookies? Bent u bereid de Kamer hierover te informeren?

Nee, gezien mijn toelichting op het fenomeen device fingerprinting in het antwoord op vraag 3 en gezien het feit dat het hierbij gaat om een activiteit die alle landsgrenzen overschrijdt, acht ik een met het «ik wil niet gebeld worden»-initiatief vergelijkbaar register van «opt out»-verklaringen onwerkbaar.

Vraag 6

Vindt u dat bedrijven die het gedrag van internetgebruikers monitoren en hun apparatuur fingerprinten, die gebruikers daarvan op de hoogte dienen te brengen? Zo ja, hoe gaat u dit regelen? Zo nee, waarom niet?

Als sprake is van het verwerken van persoonsgegevens en de Wbp van toepassing is, geldt dat in die wet is geregeld dat de betrokkene (vooraf) geïnformeerd dient te worden over (het doel van) de gegevensverwerking (artikel 33 en 34). Ik verwijs verder naar het antwoord op vraag 4 en de eerdergenoemde brief van de Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken.

Vraag 7

Bent u bereid een analyse te maken van de risico’s en kansen van deze technologie, en deze aan de Kamer te doen toekomen?

Nee, gezien de voorgaande antwoorden zie ik daar geen aanleiding toe.

Vraag 1

Wat is uw reactie op twee recente gerechterlijke uitspraken, namelijk over de thuiskopieheffing1 en over het strafbaar stellen van het verwijzen naar downloadbare bestanden2?

De gerechtelijke uitspraken waar naar in de vraag wordt verwezen zijn de zaken FTD B.V. – Eyeworks Film en TV Drama B.V., Gerechtshof ’s-Gravenhage, 15 november 2011, LJN: BO3980 (verder «FTD-Eyeworks») en ACI ADAM B.V. e.a. – Stichting de Thuiskopie en Stichting Onderhandelingen Thuiskopie, Gerechtshof ’s-Gravenhage 15 november 2011, LJN: BO3982 (verder «ACI-Thuiskopie»).
In FTD-Eyeworks (hoger beroep in kort geding) is een bodemprocedure ingesteld bij de Rechtbank ‘s-Gravenhage. In ACI-Thuiskopie wordt naar ik heb vernomen cassatie ingesteld. Aangezien de rechter zich in beide zaken nog dient uit te spreken, kan ik op dit moment niet inhoudelijk op deze zaken ingaan.
Met betrekking tot de verhouding van de zaak FTD-Eyeworks tot de zaak Mininova – Stichting Brein (Rechtbank Utrecht, 26 augustus 2009, Mininova, LJN BJ6008) merk ik op dat anders dan in de vraag wordt gesteld, er geen sprake is van een strafbaarstelling. Zowel in de zaak FTD-Eyeworks als in Mininova – Stichting Brein heeft de rechter geoordeeld dat er geen sprake is van een inbreuk op het auteursrecht of een strafbaar feit maar FTD respectievelijk Mininova wel onrechtmatig hebben gehandeld. FTD handelde volgens het Hof onrechtmatig door het uploaden uit illegale bron te faciliteren en Mininova handelde onrechtmatig door (structureel) de gelegenheid te geven tot, aan te zetten tot en te profiteren van de door haar gebruikers gepleegde inbreuken op de auteursrechten en naburige rechten van de bij stichting Brein aangesloten rechthebbenden.

Vraag 2

Hoe interpreteert u de gerechtelijke uitspraak over de thuiskopieheffing? Bent u het eens met de uitspraak dat de thuiskopieheffing bedoeld is als vergoeding voor het downloaden van materiaal? Zo ja, hoe groot acht u de kans dat de kopieerheffing wordt uitgebreid door deze uitspraak?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Hoe interpreteert u de gerechtelijke uitspraak over het strafbaar stellen van het verwijzen naar downloadbare bestanden? Hoe oordeelt u over het feit dat de rechter het verwijzen naar downloadbare bestanden strafbaar heeft gesteld? Is hier naar uw mening een mogelijke tegenstelling met een eerdere gerechtelijke uitspraak in de zaak Minninova, zoals in het artikel gesuggereerd wordt? Wat is uw oordeel over deze tegenstelling?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Welke maatregelen kunt u nemen om de ontwikkeling van kwalitatief hoogwaardige en klantvriendelijke legale downloadmogelijkheden te stimuleren?

Begin 2011 zal ik een brief naar uw Kamer sturen waarin ik een aantal speerpunten in het auteursrecht vaststel en een aantal maatregelen aankondig.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat rekeningen steeds vaker niet betaald worden?1

Uit het bericht blijkt dat het aantal wanbetalers en het bedrag aan openstaande facturen hoog is. Deze situatie is niet wenselijk. Het uitgangspunt is dat mensen op tijd betalen en daarop moeten ze ook worden aangesproken. De mensen in kwestie, maar ook de schuldeisers hebben hierin een duidelijke eigen verantwoordelijkheid. Het kabinet zet in op zelfstandigheid. Er moet eerst worden gekeken naar wat mensen zelf kunnen doen om hun eigen situatie te verbeteren. Mochten betalingsachterstanden oplopen, dan is het van belang zo snel mogelijk in te grijpen om te voorkomen dat er zich problematische schulden voor kunnen doen. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij gemeenten. Zij kunnen op lokaal niveau het beste maatwerk bieden.

Vraag 2

Wat is volgens u de oorzaak dat steeds meer mensen niet in staat zijn om hun rekeningen te betalen en hierdoor in grote financiële problemen komen omdat zij schulden maken? Kunt u dit toelichten?

Om inzicht te krijgen in de oorzaken van (een risico op) problematische schulden heeft het kabinet het onderzoek «Huishoudens in de rode cijfers» (kamerstukken II, 2009/10, 24 515 nr. 161) laten uitvoeren. Dit onderzoek is in oktober 2009 aan uw Kamer aangeboden. De belangrijkste oorzaken van (een risico op) problematische schulden die uit dit onderzoek naar voren komen, zijn: gebrekkig financieel beheer, terugval in inkomen en het hebben van een (te) hoge levensstandaard.

Vraag 3

Deelt u de analyse dat dit vooral middelgrote en kleine bedrijven in moeilijkheden brengt? Wat zijn volgens u de gevolgen als deze «motor van onze economie» wordt afgeremd?

Betalingen van klanten spelen een belangrijke rol in de kasgeldpositie van ondernemingen. De ondernemer rekent op betaling binnen de daarvoor overeengekomen termijn. Als die betaling te laat komt of helemaal uitblijft, is dat niet gunstig voor de liquiditeit van de onderneming. Over het algemeen zijn ondernemingen gevoeliger naarmate ze kleiner zijn, maar dat wil niet zeggen dat grotere ondernemingen geen hinder kunnen ondervinden van wanbetaling. Gevolgen voor de economie als geheel zijn niet eenduidig te geven dan wel te kwantificeren.

Vraag 4

Deelt u de analyse dat het oplopen van consumptieve schulden van huishoudens een potentiële bron kan zijn van instabiliteit van het financiële stelsel, omdat het risico bestaat dat huishoudens de eerder en recent aangegane (hypotheek)leningen niet meer kunnen aflossen, danwel hun rekeningen niet meer kunnen betalen? Zo nee, waarom niet?

Wij delen niet de analyse dat het oplopen van consumptieve schulden een mogelijke bron kan zijn van instabiliteit van het financiële stelsel. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat problematische schulden met name voorkomen in huishoudens met een huurwoning. Ook blijken in de praktijk Nederlandse huiseigenaren zeer goed te voldoen aan hun hypotheekverplichtingen. Het aantal gedwongen huisverkopen in Nederland is in vergelijking met andere landen zeer laag. Wel is het van belang overkreditering van consumenten op het terrein van consumptief en hypothecair krediet tegen te gaan. Daarom zijn op het terrein van consumptief krediet onlangs de regels verscherpt en worden ook voor hypothecaire kredietverlening de regels op korte termijn aangescherpt. Een algemene maatregel van bestuur waarin die aanscherping wordt geregeld, ligt momenteel bij de Raad van State voor advies.

Vraag 5

Deelt u de analyse dat, als huishoudens inmiddels al meer dan 30 jaar geconfronteerd worden met een trendmatige stagnatie van het looninkomen (de trendmatige afname van de arbeidsinkomensquote), ze alleen hun bestedingen als percentage van het Bruto Nationaal Product op peil kunnen houden als hun consumptieve schulden toenemen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen bent u bereid te nemen om de stagnatie van het looninkomen te keren?

Nee, wij delen uw analyse niet. Ten eerste is er geen sprake van een trendmatige afname van de arbeidsinkomensquote. Het niveau van de arbeidsinkomensquote in 1970 was nagenoeg gelijk aan dat in 2009. De oliecrises van de jaren zeventig en begin jaren tachtig leidden tijdelijk tot een hoge arbeidsinkomensquote. Daarna keerde de arbeidsinkomensquote terug naar het voormalige niveau.
Ten tweede duidt een lage arbeidsinkomensquote vooral op een hoge winstquote voor bedrijven. Zelfs wanneer de arbeidsinkomensquote zou dalen, hoeven het besteedbaar inkomen en dus de bestedingen van huishoudens niet af te nemen. Het kan immers bijvoorbeeld betekenen dat het besteedbare inkomen van zelfstandigen is toegenomen. Ook vermogenswinsten, bijvoorbeeld dankzij stijgende huizen- of aandelenprijzen, kunnen het besteedbare inkomen en daarmee de bestedingen opstuwen. Uit cijfers van het Centraal Planbureau blijkt dan ook dat het reëel besteedbare inkomen in 1969–2009 meer dan verdubbeld is. Wij zien daarom geen reden waarom het gemiddelde huishouden zijn (consumptieve) schulden zou moeten laten oplopen om zijn bestedingen op peil te houden.

Vraag 6

Wat is uw doelstelling ten aanzien van het verminderen van het aantal huishoudens met problematische schulden? Welke maatregelen gaat u nemen om de schuldenproblematiek bij particulieren te verminderen? Kunt u dit toelichten?

Schuldhulpverlening is een taak van de gemeenten. Het kabinet heeft voor de periode 2009–2011 130 miljoen euro beschikbaar gesteld voor schuldhulpverlening in verband met de gevolgen van de economische crisis. Verder ligt het wetsvoorstel gemeentelijke schuldhulpverlening in de Tweede Kamer. Vooruitlopend op de implementatie van deze wet is er een ondersteuningsprogramma voor gemeenten gestart gericht op de verbetering van de kwaliteit en effectiviteit van de gemeentelijke schuldhulpverlening.

Vraag 1

Vindt u het «Safe-Harbor»-keurmerk voor Amerikaanse bedrijven van cruciaal belang om de privacy van Europese consumenten te beschermen, omdat alleen gecertificeerde Amerikaanse bedrijven privégegevens van Europese consumenten mogen verwerken en het keurmerk belangrijke principes bevat voor de verwerking van persoonsgegevens? Zo nee, waarom niet?

De doorgifte van persoonsgegevens uit de Europese Unie naar de Verenigde Staten en de daaropvolgende verdere verwerking van die gegevens met toepassing van de beschikking van de Europese Commissie van 26 juli 2000 (PbEG L 215), de zogenaamde «Safe Harbor»-beschikking, is inderdaad van groot belang voor de rechtmatigheid van de verwerking van persoonsgegevens afkomstig uit de Europese Unie. Het is overigens niet zo dat alleen met toepassing van de «Safe Harbor»-beschikking doorgegeven persoonsgegevens Amerikaanse bedrijven rechtvaardigt die gegevens te verwerken. Daarvoor bestaan verschillende aanvullende grondslagen.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het artikel waaruit blijkt dat door Amerikaanse bedrijven al jarenlang grootschalige fraude wordt gepleegd met het «Safe-Harbor»-keurmerk?1

Het artikel in Webwereld.nl is gebaseerd op de weergave door derden van mondelinge uitlatingen van een vertegenwoordiger van een Australisch onderzoeksbureau. Het betreffende bureau, Galexia, heeft, naar het beweert op de eigen website, onderzoek gedaan naar de werking van het «Safe Harbor»-keurmerk, maar het rapport over dat onderzoek tot dusverre niet willen publiceren, of willen toezenden aan belanghebbenden. Onder deze omstandigheden onthoud ik mij van een oordeel over de beweringen in het artikel in Webwereld.nl die betrekking hebben op het desbetreffende rapport.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de controle op de regels rondom «Safe-Harbor»? Is het waar dat het Amerikaanse ministerie van Handel geen enkel onderzoek doet naar privacybeleid noch enige controle uitoefent, en dat de bedrijven zichzelf certificeren en controleren?

De essentie van het «Safe Harbor»-systeem is dat bedrijven op basis van volstrekte vrijwilligheid verklaren zich te zullen houden aan de «Safe Harbor»- beginselen en de antwoorden die zijn gegeven op de Frequently Asked Questions (FAQ), zoals geformuleerd in de beschikking van de Commissie, genoemd in antwoord 1. In FAQ nr. 7 is het systeem van controle en toezicht op de verklaringen van de desbetreffende bedrijven opgenomen. Zakelijk weergegeven kunnen bedrijven de naleving van de regels verzekeren via een zelfevaluatie, of via een externe audit, die beide wel aan bepaalde eisen moeten voldoen. Bij niet-naleving van deze regels, bestaat de mogelijkheid voor belanghebbenden bij de Federal Trade Commission (FTC) een klacht in te dienen, om te bezien of de mededingings- en consumentenbeschermingswetgeving – waar gegevensbescherming een onderdeel van is – wordt nageleefd. De FTC kan een verbod opleggen tot het uitoefenen van praktijken in strijd met de «Safe Harbor»-beginselen, of zonodig de federale rechter inschakelen. Strafrechtelijke actie is ook mogelijk, zeker bij het afleggen van valse verklaringen. De taak van het Department of Commerce (DoC) is slechts beperkt tot het bijhouden van een openbaar bestand van bedrijven die onder de «Safe Harbor»-beginselen zijn gecertificeerd. Permanente niet-naleving van de regels kan leiden tot verwijdering van die lijst, maar er is niet voorzien in een actieve rol van het DoC bij de handhaving van die lijst. Dat vereist gerichte actie van, hetzij de FTC, hetzij belanghebbenden.
Bij dit systeem moet worden bedacht dat het Amerikaanse gegevensbeschermingsrecht voor de private sector sterk afwijkt van het Europese systeem. Er bestaat geen algemene wetgeving voor gegevensbescherming in de particuliere sector, en evenmin een algemeen bevoegde toezichthouder. De handhaving berust, in overeenstemming met de principes van het Amerikaans privaatrecht, op eigen initiatief van belanghebbenden.

Vraag 4

Is het waar dat honderden Amerikaanse bedrijven ten onrechte claimen gecertificeerd te zijn en zich niet houden aan deze principes van bescherming van persoonsgegevens? Is het waar dat veel bedrijven die wel gecertificeerd zijn helemaal niet duidelijk maken hoe zij de principes handhaven en de gevoelige data van Europeanen beschermen?

Het College bescherming persoonsgegevens heeft mij bericht dat in het verleden in eerdere rapporten over het functioneren van het «Safe Harbor»-systeem die zijn uitgebracht aan de Europese Commissie kritisch is geoordeeld over de beperkte mogelijkheden van het DoC voor toezicht op de naleving en handhaving van de lijst met aanmeldingen. Tot welke misstanden dit aanleiding gaf, en in welke mate zich die hebben voorgedaan, is mij niet bekend.

Vraag 5

Maakt u zich zorgen over de bescherming van persoonsgegevens van Europeanen in de Verenigde Staten? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om te zorgen dat deze persoonsgegevens veel beter dan nu het geval is beschermd gaan worden?

De omstandigheid dat in de Verenigde Staten een ander gegevensbeschermingsrecht bestaat dan in de Europese Unie geeft mij op zichzelf genomen geen reden tot zorg over het niveau van de bescherming van persoonsgegevens afkomstig uit de Europese Unie in de Verenigde Staten. De handhaving van de «Safe Harbor»-beschikking is echter een zaak die uitsluitend op Europees niveau door de Commissie kan worden aangepakt. Het ligt dan ook op de weg van de Commissie om het niveau van uitvoering en handhaving van de door haar vastgestelde beschikking in de Verenigde Staten met de Amerikaanse autoriteiten op te nemen. Verder is, voor zover mij bekend, de «Safe Harbor»-beschikking nog niet geëvalueerd. Krachtens artikel 4 van de beschikking heeft de Commissie een verplichting daartoe. Ik ben bereid de Commissie daar op gepaste wijze over te benaderen.

Vraag 6

Bent u van mening dat het hard nodig is dat er zo snel mogelijk een algemeen bindend verdrag wordt gesloten met de Verenigde Staten over de bescherming van persoonsgegevens, dat niet alleen ziet op justitiële gegevens maar op alle gegevens? Zo ja, hoe gaat u dit bevorderen? Zo nee, waarom niet? Welke maatregelen gaat u dan nemen om er voor te zorgen dat persoonsgegevens van Europese burgers in de Verenigde Staten beter beschermd worden?

De grote verschillen tussen het Amerikaans en Europees gegevensbeschermingsrecht voor de private sector zouden het opstellen van een verdrag tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten over gegevensbescherming tot een gecompliceerde en langdurige opgave maken. De vraag is dan ook of de Verenigde Staten en de Europese Unie daartoe bereid zullen zijn. Er zijn echter, juist in Europees verband, alternatieven beschikbaar. Naast een meer gerichte aandacht voor de werking van de «Safe Harbor»-beschikking in de praktijk, zijn er mogelijkheden om via door de Europese Commissie vastgestelde standaardcontracten persoonsgegevens rechtmatig aan ontvangers in de Verenigde Staten door te geven. Het lijkt zeker mogelijk om bij de komende herziening van de EU-privacyrichtlijn meer instrumenten te ontwikkelen die een verantwoorde gegevensoverdracht naar de Verenigde Staten mogelijk maken.

Vraag 1

Deelt u de mening dat iedere asielzoeker die dreigt door u te worden teruggestuurd naar Irak de kans moet krijgen zijn zaak aan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens voor te leggen voor individuele toetsing? Zo niet, waarom niet?1

Nederland is partij bij het Europees Verdrag ter bescherming van de rechten van de mens en fundamentele vrijheden (EVRM) en heeft daarmee het individueel klachtrecht en de rechtsmacht van het EHRM erkend. Een ieder, dus ook een uitgeprocedeerde Irakese asielzoeker, die meent dat hij het slachtoffer is van een schending van het EVRM, kan zijn klacht dan ook ter beoordeling voorleggen aan het EHRM. Om uitzetting hangende de behandeling van zijn klacht te voorkomen, kan de Irakese vreemdeling het EHRM voorts verzoeken een interim measure te treffen.

Vraag 2

Op welke wijze gaat u er voor zorgen dat iedere Irakese asielzoeker voorafgaand aan een voorgenomen uitzetting tijdig wordt geïnformeerd over deze nieuwe zienswijze van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en de mogelijkheid van een individuele toetsing van het Hof?

Op 24 november jl. heb ik uw Kamer bericht over de brief van het EHRM, gedateerd op 23 november 2010 en die de regering op 24 november 2010 heeft ontvangen. Door de toezending aan uw Kamer is deze brief openbaar gemaakt, waardoor deze ook ter beschikking is gekomen van de rechtspraktijk. Zoals ik aan uw Kamer heb toegelicht, blijkt uit deze brief dat het EHRM klachten en verzoeken tot het treffen van een interim measure van Iraakse asielzoekers in het vervolg weer – conform zijn vaste praktijk – op hun individuele merites zal beoordelen. Dit houdt in dat verzoeken van Iraakse vreemdelingen tot het treffen van een interim measure niet langer zonder meer zullen worden ingewilligd, maar enkel wanneer daar in het individuele geval aanleiding toe bestaat. In zoverre is dan ook geen sprake van een «nieuwe zienswijze» van het EHRM, maar veeleer van het hervatten van de staande praktijk. Op basis van de informatie in de brief van 23 november jl. heb ik voorts ook geconcludeerd dat er geen aanwijzingen bestaan dat het EHRM van oordeel zou zijn dat gedwongen terugkeer naar Irak in verband met de veiligheidssituatie aldaar in het algemeen niet verantwoord zou zijn in het licht van artikel 3 van het EVRM en dat er thans in zijn algemeenheid geen juridische belemmeringen meer bestaan tegen gedwongen terugkeer naar Irak.
Ik wil voorts benadrukken dat het recht van een vreemdeling in vreemdelingenbewaring die met uitzetting wordt bedreigd, om contact op te nemen met zijn advocaat en het recht van een advocaat om deze cliënt te bezoeken, belangrijke waarborgen zijn in onze rechtstaat. Elke vreemdeling die in vreemdelingenbewaring wordt gesteld met het oog op uitzetting wordt dan ook bijgestaan door een advocaat. Dit kan zijn eigen advocaat zijn of een piketadvocaat.

Vraag 3

Kunt u de garantie geven dat er geen Irakese asielzoeker zal worden uitgezet zonder gewezen te zijn op de zienswijze van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, en desgewenst toegang te hebben gehad tot een advocaat of vertegenwoordiger van Vluchtelingenwerk? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wilt u deze vragen beantwoorden voor de behandeling van de begroting Immigratie en Asiel?

Hierbij voldoe ik aan uw verzoek.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het onderzoek van de Consumentenbond, waaruit blijkt dat het kinderlijk eenvoudig is om op het internet iets te kopen en iemand anders door een internetincasso voor de kosten op te laten draaien?1

Strikt genomen bestaan er geen automatische incasso’s op het internet. Er zijn wel websites waarbij identificatie bij het verlenen van een online incasso-opdracht slechts door het aanvinken van een vakje geschiedt. Uit navraag bij Currence2 en de Nederlandse Vereniging van Banken blijkt het inderdaad voor te komen dat een rekening van een ander wordt gebruikt om te betalen door personen die zich bij het verlenen van een online incasso-opdracht voor een ander uitgeven. Currence geeft aan dat het om 80 tot 100 gevallen per jaar gaat, op een totaal aantal transacties van 1,3 miljard per jaar. Volgens Currence gaat het daarbij louter om kleine schadegevallen en is er voor zover bekend nooit sprake van betrokkenheid van criminele netwerken.
Overigens hebben de Nederlandse banken zichzelf en hun klanten tegenover Currence contractueel verplicht om alleen incasso-opdrachten te verwerken waar schriftelijk toestemming voor is verleend. In hun incassocontract met winkels stellen banken dit ook als voorwaarde. Indien toch sprake blijkt te zijn van een onrechtmatige incasso-opdracht heeft de benadeelde consument recht op teruggave van geld. Currence biedt benadeelde rekeninghouders daarom desgewenst hulp met algemene informatie en/of gerichte ondersteuning (zie www.currence.nl). Wij waarderen in dit verband ook de inspanningen van de Consumentenbond om haar leden goed te informeren en onderschrijven de waarde van de tips die de Consumentenbond in de Geldgids geeft.

Vraag 2

Op welke schaal komt dit voor?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Op welke wijze kunnen mensen die zich hieraan schuldig maken worden opgespoord en bestraft?

Om te beginnen dient een consument bij zijn of haar bank te melden dat er onrechtmatig geld van zijn of haar rekening is afgeschreven. Als na controle blijkt dat daar inderdaad sprake van is, kunnen benadeelden aangifte van oplichting doen. Conform de Aanwijzing voor de opsporing wordt vervolgens gekeken naar de ernst van het strafbare feit en de aanwezigheid van opsporingsindicaties. Afhankelijk daarvan en van de beschikbare capaciteit wordt al dan niet een opsporingsonderzoek gestart. In het kader van het opsporingsonderzoek kan gebruik worden gemaakt van de opsporingsmiddelen en -bevoegdheden die politie en justitie ten dienste staan. Na afronding van het opsporingsonderzoek beslist het Openbaar Ministerie of het overgaat tot dagvaarden, transigeren of seponeren.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het niet aanvaardbaar is dat slachtoffers die opdraaien voor de rekening van een ander zoveel moeite moeten doen om hun geld terug te krijgen? Bent u bereid dit voor slachtoffers makkelijker te maken? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?

Voor zover mij bekend dient een consument alleen bij de eigen bank te melden dat onrechtmatig geld van zijn of haar rekening is afgeschreven. Als die melding klopt, krijgt men altijd automatisch het geld terug van de bank. Ik zie dan ook geen mogelijkheid en noodzaak om dit procédé voor consumenten verder te vergemakkelijken.

Vraag 5

Vindt u de automatische incasso op het internet een veilige betaalmethode? Deelt u de mening dat er veel veiliger alternatieven voorhanden zijn, zoals bijvoorbeeld iDeal en dat de automatische incasso op het internet niet nodig is?

Wij delen de mening dat er veiliger alternatieven voorhanden zijn dan een «automatische internetincasso». Uiteraard moeten de identiteitscontroles en de betaalmethoden die door de webwinkels worden aangeboden betrouwbaar zijn. Het is echter praktisch gezien niet goed mogelijk om de «automatische incasso» geheel van het internet te verbannen. Het is de verantwoordelijkheid van de marktpartijen om te bepalen welke methodes betrouwbaar zijn en welke technologie het meest geëigend is om fraude tegen te gaan. Ten slotte achten wij het, gezien het grensoverschrijdend karakter van het internet voor webwinkels, relevant om aan te sluiten bij Europese initiatieven. Zo zal in 2012 of 2013 een Europees incassosysteem worden ingevoerd. Bij een eerste incasso-opdracht ontvangen mensen voortaan eerst een waarschuwing dat binnen een bepaalde termijn door een bedrijf geld van hun rekening wordt afgeschreven. Daardoor kunnen zij zelf invloed uitoefenen op de bedragen die van hun rekening afgeboekt worden. Ook is de compensatie van benadeelde consumenten goed geregeld. Wij zien dan ook geen aanleiding om de keuze van marktpartijen hierin verder te sturen.

Vraag 6

Welke mogelijkheden ziet u om de automatische incasso op het internet onmogelijk te maken? Bent u hier ook toe bereid? Zo nee, welke maatregelen gaat u dan nemen om deze betaalmethode betrouwbaarder te maken? Bent u bereid er tenminste voor te zorgen dat betalingen per email of sms moeten worden bevestigd? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Kent u de zaak van de heer Bronkhorst, die al sinds 15 oktober 2009 gedetineerd zit in Cancun in Mexico?1 Deelt u de zorgen over zijn kansen op een eerlijk strafproces?2 Bent u eveneens bezorgd over zijn veiligheidssituatie in detentie in Mexico?

Ja, de zaak van de heer Bronkhorst heeft vanaf het begin de aandacht van het ministerie van Buitenlandse Zaken en de ambassade.
Onze vertegenwoordigingen in Mexico-Stad (ambassade) en Cancún (honorair consulaat) hebben steeds in contact gestaan met de relevante autoriteiten, en aandacht gevraagd voor de juiste rechtsgang. Ook is steeds aandacht gegeven aan de veiligheidssituatie van de heer Bronkhorst die tot dusver gewaarborgd is.

Vraag 2

Op welke wijze uw ministerie en de Nederlandse ambassade in Mexico zich ingespannen voor deze Nederlander?

Zowel de ambassade in Mexico-Stad als het honorair consulaat in Cancún volgen de zaak vanaf het begin nauwlettend. De ambassade en het honorair consulaat hebben de heer Bronkhorst het afgelopen jaar veelvuldig bezocht en de zaak aan de orde gesteld bij de desbetreffende autoriteiten.
Zowel schriftelijk als in gesprekken is bij de Mexicaanse autoriteiten aandacht gevraagd voor de zaak van de heer Bronkhorst. Bij die gelegenheden is de zorg uitgesproken over de duur van het proces en over zijn veiligheid. Ook is bij deze contacten aangedrongen op een zorgvuldige behandeling van de zaak.

Vraag 3

Bent u bereid uw zorgen over zowel het strafproces als de situatie in detentie van de heer Bronkhorst over te brengen aan de Mexicaanse minister van Justitie? Zo nee, waarom niet?

In diverse gesprekken met de Nederlandse ambassade hebben de Mexicaanse autoriteiten meegedeeld begrip te hebben voor de geuite zorgen over de heer Bronkhorst, waar ook werd gesteld dat zij geen invloed kunnen uitoefenen op de rechtsgang, die een zaak is voor de onafhankelijke rechter.

Vraag 4

Bent u eveneens bereid, in overleg met de Mexicaanse minister van Justitie en met respect voor de rechtsgang aldaar, te bezien welke mogelijkheden er zijn dat de heer Bronkhorst zijn strafproces buiten de gevangenis af kan wachten, zowel vanwege de feitelijke bestraffing die hij nu al ondergaat als vanwege zijn veiligheidssituatie in detentie? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke mogelijkheden ziet u voor u of de Nederlandse ambassade hierbij weggelegd?

Een verzoek van de advocaat van de heer Bronkhorst om zijn proces in vrijheid af te wachten is ingediend, maar werd door de rechter afgewezen. Het is in eerste instantie aan de advocaat van de heer Bronkhorst om de opportuniteit van een nieuw verzoek te beoordelen. Indien de advocaat daartoe besluit en daarbij om ondersteuning verzoekt, ben ik daartoe bereid.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het artikel «Nieuwe insolventiewet kan bedrijven redden»? Wat is uw reactie op de daarin geuite kritiek dat het ontwerp van de nieuwe insolventiewet, waarmee de faillissementswet wordt gemoderniseerd, al bijna twee jaar vrijwel onaangeroerd bij Justitie ligt?1

Het interview met prof. Kortmann in de Staatscourant is ons bekend. De Commissie insolventierecht heeft op 1 november 2007 een voorontwerp voor een herziene Insolventiewet afgerond, dat daarna via een internetconsultatie aan belanghebbenden is voorgelegd. De reactie van de Commissie insolventierecht op de vele commentaren in de consultatie is eind juli 2009 ontvangen. Bij de begrotingsbehandeling in het najaar van 2009 heeft de toenmalige Minister van Justitie de Tweede Kamer laten weten dat er, gelet op de taakstellingsoperatie van het vorige kabinet en de vele al bestaande wetgevingsprioriteiten, geen ruimte bestond om dit omvangrijke wetgevingsproject ter hand te nemen. De voorzitter van de Commissie insolventierecht, prof. Kortmann, is daarover schriftelijk geïnformeerd.

Vraag 2

Deelt u de in het artikel geuite mening dat het wetsontwerp een betere regeling biedt, waarbij een onderneming meer kans krijgt een doorstart te maken in plaats van failliet te gaan en waarbij de restanten van een bedrijf (de boedel) eerlijker over de schuldeisers kunnen worden verdeeld?

Het streven van de Commissie naar een vereenvoudiging van de insolventieregels, een beter reorganiserend vermogen van bedrijven en aansluiting bij ontwikkelingen in het kader van de Europese Unie en UNCITRAL spreekt op zich aan. In het voorontwerp worden echter ook de nodige controversiële suggesties gedaan, zoals de afschaffing van de preferenties van de fiscus en het UWV alsmede het creëren van een andere balans tussen de verschillende crediteuren, onder meer ten laste van de (separatist)positie van banken in een faillissement. Verder voorziet het Voorontwerp in de nodige aanpassingen van het arbeidsrecht, waaronder de afschaffing van loon als boedelvordering en het gelijktrekken van opzegtermijnen in en buiten insolventie. Deze suggesties hebben tot – deels zeer – kritische reacties in de consultatie geleid. Daar komt bij dat wij de voorgestelde afschaffing van de preferentiële positie in faillissement van de fiscus en het UWV ongewenst achten in een tijd waarin de overheid verantwoordelijkheid neemt om de gevolgen van de economische crisis te dempen. Afschaffing van deze preferenties kan tot een toenemend beslag op de collectieve middelen leiden, bijvoorbeeld omdat het UWV wel lonen moet doorbetalen maar in een soortgelijke verhaalspositie komt te verkeren als andere crediteuren. Ook moet het risico worden vermeden dat een verminderde verhaalspositie van banken leidt tot teruglopende kredietverstrekking. Alles afwegende zien wij daarom geen aanleiding voor een integrale herziening van de faillissementswetgeving op basis van het voorontwerp.

Vraag 3

Bent u ook van oordeel dat met deze nieuwe insolventiewet een aantal bedrijven, dat nu failliet gaat, gered zou kunnen worden? Hoeveel faillissementen van bedrijven zouden naar schatting kunnen worden voorkomen met deze nieuwe insolventiewet?

Nee. De vraag of de door de Commissie voorgestelde Insolventiewet al dan niet kan leiden tot een redding van meer bedrijven, wordt niet alleen positief beantwoord. Er wordt ook betoogd dat het voorontwerp juist de kans op een faillissement verhoogt.2 Het voorontwerp zelf bevat geen economische analyse, kwantitatieve indicatoren of een impact assessment. We moeten ons daarom van een oordeel onthouden.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het van groot belang is dat de curator niet langer (slechts) uit de boedel wordt betaald, omdat er vaak sprake is van een nagenoeg lege boedel waardoor faillissementsfraude niet of nauwelijks kan worden aangepakt? Hoe gaat u ervoor zorgen dat tenminste dit aspect van dit wetsontwerp zo spoedig mogelijk tot wet wordt verheven?

De betaling van het salaris van de curator uit de boedel moet worden onderscheiden van het eventueel door de curator starten van (gerechtelijke) procedures tegen (voormalige) bestuurders van de betrokken vennootschap wegens onbehoorlijk bestuur. Als de curator vermoedt dat dit laatste het geval is en hij de daaruit voortvloeiende schade wil verhalen of de mogelijkheid van een verhaalsactie wil onderzoeken, kan hij een beroep doen op voorfinanciering op grond van de Garantstellingsregeling curatoren (Stcrt. 3 januari 2005) als de boedel onvoldoende middelen bevat. Een dergelijk onderzoek kan bijdragen aan de vaststelling van faillissementsfraude en de mogelijke vervolging daarvan door het Openbaar Ministerie vergemakkelijken.
Hiervan is de financiering van het salaris van de curator uit de boedel te onderscheiden (artikel 16 lid 2 Faillissementswet). Zijn salaris wordt vastgesteld overeenkomstig daartoe door het overlegorgaan van rechters-commissarissen in faillissementen (Recofa) in samenspraak met de Nederlandse Orde van Advocaten en INSOLAD opgestelde richtlijnen. Blijkt dat de boedel na afwikkeling van het faillissement ontoereikend is ter voldoening van het uiteindelijk door de rechtbank vastgestelde salaris van de curator, dan ontvangt hij slechts een deel van het honorarium waarop op grond van de Recofa-Richtlijnen aanspraak bestaat. Ons is hierbij niet van zodanige problemen gebleken die rechtvaardigen dat het huidige uitgangspunt dat het salaris van de curator wordt voldaan uit de boedel moet wijken voor de door de Commissie insolventierecht voorgestelde medefinanciering door de Staat als de boedel onvoldoende blijkt.
Wij maken van de gelegenheid gebruik om in te gaan op de op 8 december 2010 ingediende motie van het lid Sap (GL) (Kamerstukken II 2010/11, 32 432, nr. 11). De bewindvoerder van een onderneming wordt door de rechtbank, nadat het faillissement is vastgesteld, doorgaans benoemd tot curator. Daarvoor zijn goede gronden, juist ook bij complexe faillissementen: de persoon in kwestie is al goed bekend met de geldstromen binnen, de vorderingen op en de verplichtingen van het betrokken bedrijf en kan daardoor het faillissement efficiënt en voortvarend afwikkelen. Het zou in veel gevallen onnodig duur zijn als de curator iemand anders zou moeten zijn dan de bewindvoerder. In dat geval zou de curator zich ook weer opnieuw de hele problematiek van het betrokken bedrijf en de schuldeisers eigen moeten maken. Dat leidt uiteindelijk tot een – in complexe zaken aanzienlijk – extra beslag op de boedel dat ten koste gaat van de schuldeisers. Anders dan de genoemde motie van het lid Sap, zien wij hierin geen scheve prikkel in de Faillissementswet, te meer omdat zowel de bewindvoerder als de curator onder toezicht van de rechter-commissaris staan en beiden over hun honorarium verantwoording aan de schuldeisers moeten afleggen.3 Wij ontraden derhalve deze motie.

Vraag 5

Hoe kan het dat een wetsvoorstel zo lang op zich laat wachten? Wat zijn hiervoor de redenen?

In aanvulling op hetgeen hierover bij vraag 1 is opgemerkt, merken wij op dat ons niet is gebleken van tekortkomingen in de Faillissementswet die rechtvaardigen dat wordt overgegaan tot wat de voorzitter van de Commissie insolventierecht in het betrokken interview zelf aanduidt als een omvangrijke en complete renovatie. In het huidige tijdsgewricht en investeringsklimaat achten wij een stabiel wettelijk kader, en daarmee rechtszekerheid, belangrijker dan het vooruitzicht van een fundamentele herziening van onze wetgeving. Dat laat uiteraard onverlet dat concrete ervaringen aanleiding kunnen geven tot aanpassing van de wetgeving. Ter illustratie zij gewezen op de onlangs aangekondigde voornemens ter bescherming van de rechten met betrekking tot derivatencontracten bij faillissement van de intermediair en de mogelijkheid tot effectief en efficiënt ingrijpen bij financiële instellingen met onomkeerbare problemen (Kamerstukken II 2010/11, 32 545, nr. 1). Naar aanleiding van de onderhavige kamervragen heeft de Vereniging van Insolventierecht Advocaten (Insolad) ons bij brief van 3 december 2010 onder andere laten weten de huidige Faillissementswet vooral op het gebied van het reorganiserend vermogen van bedrijven voor verbetering vatbaar te achten. Wij zullen Insolad binnenkort uitnodigen om haar suggesties daaromtrent met ons te delen. Ook de standpunten van Insolad en eventuele andere betrokkenen kunnen aanleiding vormen tot bijstelling van onze faillissementswetgeving.

Vraag 6

Wat zijn uw plannen met deze wijzigingen van de Faillissementswet? Op welke termijn kan de Kamer het wetsvoorstel verwachten?

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat veel post door Sandd en Selektmail verkeerd wordt bezorgd?1

Ik heb de berichtgeving over de resultaten van het onderzoek van de Vereniging Grootgebruikers Post en de te late bezorging door Sandd en Selektmail voor kennisgeving aangenomen. Voor de zakelijke post is geen overkomstduurverplichting in de Postwet opgenomen. Deze verplichting (artikel 16, zesde lid, Postwet) geldt alleen voor poststukken die onder de Universele Dienst vallen.

Vraag 2

Wat betekent de slechte bezorging voor de doelmatigheid van de concurrentie in de postsector, aangezien een van de doelen was het verhogen van de kwaliteit van de postbezorging en ook bij TNT de postbezorging faalt?

De volledige opening van de postmarkt beoogde keuzevrijheid, lagere prijzen en innovatie mogelijk te maken. De effecten werden met name op de zakelijke markt verwacht, daar de zakelijk markt 92% van alle poststukken verstuurt. Voor wat betreft deze zakelijke post heeft de klant/verzender van poststukken de mogelijkheid om naar een andere postvervoerder over te stappen. Het lijkt mij dan ook in het belang van alle postvervoerbedrijven om zorg te dragen voor een goede kwaliteit in hun postbezorging.

Vraag 3

Wat is uw reactie op het rapport van analistenbureau The Idea, waarin uiteengezet wordt dat het niet ondenkbaar is dat het moederbedrijf van Selektmail, te weten Deutsche Post, strategische redenen heeft om in Nederland met tarieven onder de kostprijs te werken?

De speculaties over mogelijke strategische redenen zijn mij bekend. Ik doe hierover verder geen uitspraken. Het is voor mij van belang dat bedrijven niet de wettelijke regels overtreden. Ik heb de NMa verzocht een onderzoek te laten verrichten naar het hanteren van eventuele roofprijzen op de Nederlandse postmarkt.

Vraag 4

Waarom heeft Nederland er, mede in dit licht, voor gekozen om voorop te lopen in Europa als het gaat om de introductie van concurrentie in de post, waarbij er in Nederland voor is gekozen om nieuwkomers oneigenlijke voordelen te geven, zoals de mogelijkheid om te concurreren met arbeidsvoorwaarden onder het minimumloon, terwijl in veel andere landen binnen de Europese Unie (EU) het zittende postbedrijf juist voordelen geniet? Leidt dit er niet toe dat TNT in Nederland kapot gemaakt kan worden, terwijl het bedrijf geen voet aan de grond kan krijgen in andere EU-landen?

Ik wil allereerst een procedurele kanttekening maken. De Nederlandse markt is op 1 april 2009 volledig geopend, een jaar en 9 maanden voorafgaand aan de datum van volledige opening in Europa, op 1 januari 2011, en ruim meer dan een jaar na opening van de grootste markten in de EU, de Duitse en de Britse postmarkten. Bij dit gehele proces zijn beide Kamers der Staten-Generaal betrokken geweest; van de behandeling van het wetsvoorstel tot de besluitvorming over de datum van inwerkingtreding van de Postwet.
Ik wil er voor de volledigheid ook op wijzen dat nieuwkomers al sinds 2000 actief zijn op de Nederlandse markt, waarbij zij voldoen aan de Nederlandse wet- en regelgeving en zonder oneigenlijke voordelen.
Bij een volledige opening van de markt dienen geen speciale voordelen te bestaan voor het zittende postbedrijf, omdat dit andere bedrijven juist belemmert toe te treden tot de markt. Dat uitgangspunt geldt voor alle lidstaten.
De Europese Commissie ziet toe op een tijdige en juiste implementatie van de Postrichtlijn. Wanneer lidstaten in gebreke blijven, kan de Europese Commissie een infractieprocedure starten tegen de lidstaat. Ik ga er vanuit dat de Commissie de implementatie nauwgezet zal volgen, net zo als indertijd bij de openstelling van de telecommunicatiemarkt. Ik zal hiervoor aandacht vragen bij de Europese Commissie.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de in het artikel genoemde ontwikkelingen en eerdere berichten over de mislukte concurrentie in de post, zouden moeten leiden tot een heroverweging van de introductie van concurrentie in de Nederlandse postsector? Zo nee, waarom niet?

Nee, de volledige opening van de postmarkt is in Europa per 1 januari 2011 een feit. Aan deze volledige opening is een traject van bijna 20 jaar van discussie en besluitvorming vooraf gegaan. Daarbij is in stappen naar de volledige marktopening toegewerkt. Met de volledige marktopening hebben vrijwel alle lidstaten ingestemd. Alleen Luxemburg heeft tegengestemd en België heeft zich onthouden van stemming.
Een belangrijke overweging voor alle partijen en lidstaten is geweest dat het in stand houden van het monopolie er alleen maar toe zou leiden dat de situatie met veelal inefficiënte staatsbedrijven zou worden gecontinueerd. Of met de openstelling van de postmarkt binnen de Europese Unie de beoogde doelstellingen worden bereikt is over enkele jaren meer definitief te bepalen. De postmarkt bevindt zich, ook in ons land, in een transformatieperiode waarbij zich ook minder gewenste neveneffecten manifesteren.

Vraag 6

Deelt u de mening dat de ervaringen met de mislukte concurrentie in de post in Nederland, (waarbij de postbezorging faalt, er sprake is van intimidatie op de werkvloer, er wordt geconcurreerd met beloningen onder het minimumloon en de bewaring van het briefgeheim onder druk staat2, ook op Europees niveau zou moeten leiden tot een herbezinning op de introductie van concurrentie in de post? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat steeds meer technologiebedrijven uitwijken naar het buitenland?1

Het bericht meldt dat door de globalisering van de technologiesector steeds vaker activiteiten van bedrijven in de technologische industrie naar het buitenland worden verplaatst. Het bericht baseert zich hierbij op een enquêteonderzoek van FME-CWM onder 352 CEO’s van bedrijven in de technologische industrie (leden van FME-CWM). Uit de enquête blijkt dat 33% van de bedrijven in de technologische industrie plannen heeft om in de nabije toekomst activiteiten te verplaatsen naar het buitenland. Het onderzoek geeft daarentegen niet aan in hoeverre dit percentage gestegen is ten opzichte van het verleden. De conclusie uit het artikel dat steeds meer technologiebedrijven uitwijken naar het buitenland, kan ik daarom op basis van deze resultaten niet vaststellen.
Het verplaatsen van activiteiten is voor bedrijven van belang om internationaal concurrerend te blijven. Door activiteiten uit te voeren in andere landen, kunnen bedrijven profiteren van kostenverschillen tussen landen en krijgen ze betere toegang tot klanten en leveranciers, hetgeen hun concurrentiepositie versterkt. Sterke bedrijven dragen bij aan de werkgelegenheid van Nederland. Bedrijven die activiteiten verplaatsen, zijn verder vaak groeibedrijven die tegelijkertijd banen creëren in eigen land. Bovendien is niet eenzijdig sprake van verplaatsing van activiteiten van Nederlandse bedrijven naar het buitenland. Omgekeerd zijn er ook buitenlandse bedrijven die activiteiten naar Nederland verplaatsen.

Vraag 2

Kunt u een overzicht verstrekken van het verloop van het aantal arbeidsplaatsen in Research & Development voor verschillende technologiesectoren, zoals die in de sleutelgebieden zijn onderscheiden, over de afgelopen jaren?

Onderstaand treft u een overzicht aan van het aantal R&D-arbeidsjaren in de sleutelgebieden over de periode 2004–2008. Het zijn uitkomsten van de tweejaarlijkse Innovatie-enquête, verstrekt door het CBS. In de tabel is ook de ontwikkeling weergegeven van het aantal R&D-arbeidsjaren in het totale bedrijfsleven.
2004
2006
2008
Totaal R&D-personeel sleutelgebieden
34,3
36,7
32,1
w.v. Food & flowers
2,9
3,5
2,9
Hightechsystemen en materialen
18,1
18,0
15,4
Water
0,4
0,2
0,4
Creatieve industrie
3,9
6,0
4,6
Chemie
8,7
8,6
8,6
Pensioenen en sociale verzekeringen
0,3
0,3
0,2
Totaal R&D-personeel bedrijven
50,0
52,8
48,4
Bron: Innovatie-enquête bedrijven CBS.
De cijfers tonen dat de ontwikkeling van de R&D-werkgelegenheid in de sleutelgebieden sterk overeenkomt met die in de totale bedrijvensector. Tussen 2004 en 2008 is de R&D-werkgelegenheid in het sleutelgebied hightechsystemen en materialen met 2 700 arbeidsjaren gedaald. Dat sleutelgebied is in belangrijke mate verantwoordelijk voor de daling van de R&D-werkgelegenheid die tussen 2004 en 2008 heeft plaatsgevonden in het totale bedrijfsleven.
Bij de cijfers kan worden opgemerkt dat de sleutelgebieden moeilijk precies zijn af te bakenen. Het CBS heeft hiervoor een koppeling gemaakt met de classificatie van economische activiteiten volgens de Standaard Bedrijfsindeling. Die koppeling is te vinden in een eerder dit jaar verschenen rapport van het CBS, getiteld «Regionale innovatie in Nederland. Community Innovation Survey 2004 en 2006».

Vraag 3

Welke maatregelen bent u bereid te nemen om te voorkomen dat steeds meer hoogwaardige bedrijvigheid naar het buitenland verdwijnt?

Het kabinet streeft ernaar dat Nederland dé plek wordt om te ondernemen en te innoveren voor ondernemers uit binnen- en buitenland. Daartoe zet het kabinet de komende periode in op het versterken van het algemene vestigings- en ondernemingsklimaat en ontwikkelt het een stimulerend beleid voor de huidige en toekomstige economische topgebieden van Nederland. De contouren van dit beleid zullen in de komende maanden verder uitgewerkt worden. In 2011 zal het kabinet het nieuwe economische en innovatiebeleid vastleggen in een nota bedrijfslevenbeleid.
Het kabinet zet daarbij, zoals aangekondigd in het regeerakkoord, de ontwikkeling van economische topgebieden centraal. Het is de bedoeling dat binnen deze topgebieden de overheid, het bedrijfsleven en de kenniswereld tot een gemeenschappelijke agenda komen ter versterking van de concurrentiekracht. Hierin zal vanuit een brede benadering worden gekeken naar de wijze waarop innovatie en economische groei het beste gestimuleerd kunnen worden. Uitgangspunt is een samenhangende benadering van fundamenteel onderzoek (NWO, KNAW, universiteiten), toegepast onderzoek (TNO, GTI’s, DLO) en het bedrijfsgerichte instrumentarium. Het gaat daarbij niet alleen om financiële instrumenten voor innovatie. Minstens zo belangrijk is zorg te dragen voor een goed vestigingsklimaat; daarbij gaat het om zaken als regelgeving, opleiding en scholing, belastingklimaat, kenniswerkers, etc.
Kortom, het kabinet zal zich over de volle breedte inzetten voor het versterken van de kenniseconomie. We zullen daarbij drie sporen volgen: het scheppen van de juiste randvoorwaarden voor ondernemerschap en innovatie (o.a. afschaffen van onnodige regels); het aanbieden van een eenvoudig en transparant bedrijfgericht innovatie-instrumentarium (o.a. beperking van innovatiesubsidies, uitbreiding van fiscale voorzieningen en inrichten van een revolverend fonds); en de inzet op een effectieve kennisinfrastructuur waarin samenhang en valorisatie centraal staan.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de kritiek van deskundigen op het Nederlands Register Gerechtelijk Deskundigen?1

De in de uitzending van Nieuwsuur (9 november 2010) geuite kritiek dat de toelatingseisen voor gerechtelijke deskundigen tot het Nederlands Register Gerechtelijk Deskundigen (NRGD) te laag zijn en daardoor het kaf niet van het koren wordt gescheiden, herken ik niet en acht ik prematuur.
Het College gerechtelijk deskundigen (het College) toetst deskundigen die zich willen laten registreren in het NRGD aan vastgestelde kwaliteitsnormen en herhaalt deze toetsing elke vier jaren aan de hand van de dan geldende normen. Het College beslist over toelating tot het register en heeft ook de bevoegdheid een registratie te schrappen als een deskundige niet meer voldoet aan de normen.
Het College maakt gebruik van onafhankelijke normstellingadviescommissies die adviseren over de normenkaders en toetsingwijzen. Uitgangspunt is dat deskundigen op forensisch vakinhoudelijk gebied dienen te voldoen aan kwaliteitseisen die in lijn zijn met de in het veld heersende normen. Bij het opstellen van normen is actieve participatie van en acceptatie door het veld dan ook van groot belang. De normstellingadviescommissies zijn om die reden breed samengesteld met onder meer ervaren, representatieve (binnen -en soms ook buitenlandse) vakdeskundigen en een jurist. Préadviezen worden ter openbare consultatie gepubliceerd op de website van het NRGD. De consultatiefase van bijvoorbeeld het préadvies voor Forensische Psychologie, Psychiatrie en Orthopedagogiek (FPPO) heeft ertoe geleid dat de toetsingswijze voor FPPO is uitgebreid met een mondelinge toets als na de schriftelijke beoordeling onduidelijkheid bestaat over de deskundigheid van de aanvrager.
Ik ben van mening dat de toelatingseisen op zorgvuldige wijze tot stand zijn gekomen en dat, nu het toetsen in volle gang is, nog niet gesteld kan worden dat het kaf niet van het koren wordt gescheiden. De normen op de gebieden waarvoor registratie heeft plaatsgevonden worden bovendien doorontwikkeld om stapsgewijs de kwaliteit van de deskundigeninbreng in de rechtspleging op een hoger peil te brengen.

Vraag 2

Hoeveel deskundigen zijn sinds de start van het Nederlands Register Gerechtelijk Deskundigen in het register opgenomen en in welke disciplines?

Ik verwijs naar het antwoord op de schriftelijke vraag nummer 98 die de Vaste Commissie voor Justitie stelde ten aanzien van de Justitiebegroting voor het jaar 2011 (TK, 2010–2011, 32 500 VI, nr. 11). Per 12 november 2010 hebben zich 4 handschriftdeskundigen aangemeld. Voor DNA-analyse en -interpretatie zijn 16 aanvragen ontvangen en voor FPPO 151 aanvragen. Het aantal deskundigen op het gebied van FPPO bedraagt ongeveer 650. Vanwege dit grote aantal is het land verdeeld in vier cohorten en is gestart met openstelling van het register voor het cohort Den Haag. In december 2010 worden de door het College toegelaten deskundigen gelijktijdig gepubliceerd.

Vraag 3

Wat zijn de ervaringen met de aanstelling die nog steeds moet plaatsvinden via de rechter-commissaris en om hoeveel gevallen gaat het in 2010?

Gezien het antwoord op vraag 2 is de wijze van benoemen van deskundigen in de praktijk nog niet veranderd. De meeste benoemingen in 2010 hebben plaatsgevonden door tussenkomst van de rechter-commissaris. Dit is alleen niet vereist voor de gevallen waarin specifieke op de wet gebaseerde uitvoeringsregelingen (zoals DNA-onderzoek en alcoholonderzoek) moeten worden toegepast.
Het aantal deskundigenbenoemingen wordt niet centraal geregistreerd. Op basis van een grove inventarisatie bij de gerechten verwacht de Raad voor de Rechtspraak een aantal van 15 000 tot 20 000 benoemingen in 2010. Het aandeel DNA en FPPO-deskundigen is het grootst. Op het moment dat gerechtelijk deskundigen voor deze gebieden zijn geregistreerd, kan de officier van justitie benoemen. Tot die tijd zijn er werkafspraken gemaakt met het Nederlands Forensisch Instituut en het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie, waardoor de voortgang zo min mogelijk belemmerd wordt. Verder zijn er aparte werkafspraken gemaakt voor spoedonderzoeken zoals gerechtelijke secties.

Vraag 4

Bent u bereid op korte termijn de voortgang bij het Nederlands Register Gerechtelijk Deskundigen te beoordelen en waar noodzakelijk met aanvullende maatregelen te komen? Zo nee, waarom? Zo ja, op welke termijn?

Aan het hoofd van het NRGD staat het College. De eigen verantwoordelijkheid van het College, dat onafhankelijk als zelfstandig bestuursorgaan functioneert, staat voorop. Het beheersen van het risico van een te beperkt aantal deskundigen en/of een te beperkte variëteit aan deskundigen is in beginsel een vast agendapunt voor het College. Het College monitort de voortgang in het registratieproces dan ook voortdurend.
Dit neemt niet weg dat ook ik eraan hecht dat het NRGD nu snel gevuld wordt. Ook vanuit mijn Ministerie wordt het registratieproces daarom al nauwlettend gevolgd en worden waar nodig impulsen gegeven om het verloop van dit proces te bevorderen.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat het UWV parttimers zoekt die ontslagen postbodes vervangen?1

De visie dat het UWV meewerkt aan het massaontslagplan van TNT zoals in de vraagstelling beschreven, deel ik niet. UWV voert haar taken uit conform de wet. Het bemiddelen van werkzoekenden op de arbeidsmarkt en het verstrekken van WW-uitkeringen zijn twee belangrijke taken van het UWV. Het kan gebeuren dat UWV, onder specifieke omstandigheden, beide taken uitvoert voor één organisatie. Als TNT ontslagaanvragen indient, zullen die op de gebruikelijke wijze worden getoetst.

Vraag 2

Deelt u de visie dat het UWV hier meewerkt aan het massaontslagplan van TNT, waarbij voltijderpostbodes worden vervangen door goedkopere parttimers en flexwerkers?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Wat is uw reactie op de redenering «Fulltime bezorgers kloppen na hun ontslag voor een uitkering aan bij het UWV, de instantie die nu ook voor TNT Post goedkopere parttimers werft»?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Deelt u de mening dat, zolang er niet genoeg banen zijn voor alle mensen die willen werken, deze inspanningen van het UWV er per saldo niet toe leiden dat er meer mensen aan het werk komen, maar wel dat er druk op de arbeidsvoorwaarden ontstaat bij TNT, waar volwaardige banen met een fatsoenlijk loon worden vervangen door flexibele banen tegen veel lagere lonen?

Het is primair de verantwoordelijkheid van TNT om in samenwerking met de OR en de vakbonden de moeilijke beslissingen te nemen waar zij voor staan, met het oog op een financieel gezonde bedrijfsvoering op de lange termijn. Daarin zit ook het gedeelde belang van deze partijen. Het is ook hun taak en om daarbij al het mogelijke te doen om werknemers aan ander werk te helpen.

Vraag 1

Is het waar dat de minister voor Immigratie en Asiel de geldende richtlijn dat ministers zakelijke belangen voldoende op afstand moeten plaatsen schendt, doordat deze minister het in de stichting Fiducia Trajectum uiteindelijk toch voor het zeggen heeft omdat hij bestuursleden kan benoemen en ontslaan?1 Hoe zit dit precies?

Deze aanvullende vragen hebben de beantwoording op 5 november jl. van de vragen over hetzelfde onderwerp door het lid Van Gent d.d. 4 november 2011 (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2009–2010, nr. 394) gekruist. Deze beantwoording van 5 november jl. bevat tevens de antwoorden op de aanvullende vragen van 5 november.

Vraag 2

Hoe zorgvuldig heeft u de constructie die de minister voor Immigratie en Asiel heeft opgezet om zijn zakelijke belangen in Bulgarije af te wikkelen beoordeeld? Is het waar dat u het «de verantwoordelijkheid van de minister zelf vindt» hoe de zakelijke belangen op afstand zijn gezet?1 Kunt u dit standpunt toelichten? Vindt u het verstandig dat de minister van Immigratie en Asiel het uiteindelijk toch voor het zeggen heeft in deze stichting?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Welke consequenties verbindt u aan het niet correct naleven van deze richtlijn voor ministers? Gaat u de minister voor Immigratie en Asiel vragen zijn zakelijke belangen volledig op afstand te plaatsen? Zo niet, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het nieuwsbericht over de verkoop van het belang in Redmail door TNT vanwege een nieuwe postwet in Oostenrijk die aldaar de concurrentie beperkt?1

Op 13 januari 2010 heeft TNT met een persbericht aangekondigd toekomstige activiteiten van Redmail te zullen beperken tot de bezorging van kranten. Dit naar aanleiding van de bijeenkomst met beursanalisten begin december 2009, waarin TNT heeft besloten per EU-land te kijken of TNT allianties zal vormen dan wel zich terug zal trekken. Het bericht van 2 november jl. heb ik derhalve ter kennisgeving aangenomen.

Vraag 2

Is het waar dat in Oostenrijk de brievenbussen, waarin postbedrijven de post bestemd voor bewoners moeten deponeren, op slot zitten en dat alleen het voormalig staatsbedrijf in Oostenrijk de sleutels voor deze brievenbussen heeft waardoor de bezorging door andere postbedrijven feitelijk onmogelijk is?

Voor wat betreft het sleutelprobleem heeft TNT bij navraag in januari 2010 aangegeven dat ongeveer bij 30% van de huisbrievenbussen in Oostenrijk alleen bezorgd kan worden door middel van een sleutel; dergelijke sleutels heeft alleen de Österreichische Post, als verlener van de Universele Dienst.
Deze situatie is door concurrenten op de Oostenrijkse postmarkt langs juridische weg aangevochten, teneinde op dit punt gelijke kansen te creëren voor alle spelers. De klagers zijn weliswaar in het gelijk gesteld, maar in de situatie is de facto niets veranderd, omdat de brievenbussen eigendom zijn van de betreffende woningeigenaren. De postmarkt gaat in Oostenrijk per 1 januari 2011 open, conform de Postrichtlijn. Voor het sleutelprobleem is in het wetsvoorstel (dat op 1 januari 2011 inwerking treedt) bepaald dat uiterlijk 31 december 2012 alle huisbrievenbussen toegankelijk dienen te zijn voor alle postbezorgers.

Vraag 3

Heeft u contact met uw Oostenrijkse ambtgenoot over de problemen rond de toegang tot de brievenbussen? Zo nee, waarom niet en bent u alsnog bereid om contact te hebben en de Kamer hierover te informeren?

Er is geen contact met mijn Oostenrijkse ambtgenoot over de problematiek rond de toegang tot de brievenbussen. Dit betreft een binnenlandse aangelegenheid in Oostenrijk, waarbij de Oostenrijkse postwetgeving per 1 januari 2011 zorgt voor de implementatie van de Europese Postrichtlijn. Het is aan de Europese Commissie om te beoordelen of de Oostenrijkse postwetgeving al dan niet in strijd is met de Europese regelgeving.

Vraag 4

Deelt u de mening dat er door deze situatie geen sprake is van een gelijk speelveld op de Europese postmarkt en dat het Nederlandse bedrijf TNT in het nadeel is?

In Oostenrijk betreft het een overgangsproblematiek voor 30% van de huisbrievenbussen, die niet van de ene op de andere dag is opgelost. Maar zoals in de nieuwe Oostenrijke Postwet is aangegeven, wordt deze opgelost, waarmee, zij het met enige vertraging, wel een gelijk speelveld ontstaat. Ik wil er op wijzen dat de lidstaten met de grootste postmarkten, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, Nederland voor zijn gegaan met de volledige openstelling van hun postmarkt en dat TNT daar van meet af aan actief is.

Vraag 5

Deelt u de mening dat, nu keer op keer op keer blijkt dat in Nederland de nieuwkomers een voordeel hebben ten opzichte van de voormalig monopolist in ons land, TNT, terwijl in andere Europese land juist de nieuwkomers, waaronder het Nederlandse TNT, een concurrentienadeel hebben ten opzichte van voormalige staatsbedrijven, de Europese liberalisering van de postmarkt volledig is mislukt?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Wat bent u van plan te gaan doen aan deze situatie?

De Europese Commissie ziet toe op een tijdige en juiste implementatie van de Postrichtlijn. Wanneer lidstaten in gebreke blijven, kan de Europese Commissie een infractieprocedure starten tegen de lidstaat.
Ik ga er vanuit dat de Commissie de implementatie nauwgezet zal volgen, net zoals indertijd bij de openstelling van de telecommunicatiemarkt.
Ik zal hiervoor aandacht vragen bij de Europese Commissie.

Vraag 7

Kunt u deze vragen vóór eerstkomend algemeen overleg over de postmarkt beantwoorden?

Deze antwoorden ontvangt u voor het Algemeen Overleg van 15 december a.s., waarin de postmarkt in den brede wordt besproken.

Vraag 1

Is het waar dat de oorzaak van het te laat aanleveren van de verdachte in de Almelose gijzelingszaak bij zijn rechtszaak gelegen is in de bezuinigingen bij de Dienst Justitiële Inrichtingen?1 Zo ja, wat vindt u daar van? Zo nee, wat was dan wel de oorzaak?

Nee, door een samenloop van omstandigheden is de verdachte te laat bij het hof gearriveerd.
Omdat de DV&O streeft naar een efficiënte inzet van haar vervoerscapaciteit worden waar mogelijk vervoersaanvragen gebundeld. Op de bewuste dag zijn drie verdachten uit de PI Veenhuizen (waaronder bovengenoemde verdachte) en een verdachte uit PI Leeuwarden naar het gerechtshof in Arnhem vervoerd. Naast de feitelijke reistijd is tijd nodig voor procedurele- en veiligheidsaspecten bij de penitentiaire inrichting enerzijds en bij de overdracht aan de parketpolitie in het gerechtshof anderzijds. Er is vertraging ontstaan bij het ophalen van de verdachte. Bovendien was het drukker op de weg dan voorzien.
De verdachte is circa 30 minuten te laat bij het gerechtshof in Arnhem gearriveerd. Over de te verwachten vertraging is het hof vooraf geïnformeerd.

Vraag 2

Hoeveel kost deze specifieke vertraging het gerechtshof?1

De meerkosten door de vertraging zijn in dit geval minimaal gebleven.
De griffier bij deze zitting was telefonisch op de hoogte gesteld van de vertraging. Daarop heeft de voorzitter besloten op tijd te beginnen en de noodzakelijke formaliteiten in afwezigheid van de verdachte al af te handelen. Nadat de verdachte was gearriveerd heeft de voorzitter hem kort geïnformeerd over alles wat voorafgaand aan zijn komst aan de orde was geweest.

Vraag 3

Komt het vaker voor dat verdachten als gevolg van problemen met vervoer door de Dienst Justitiële Inrichtingen niet op tijd kunnen worden aangeleverd bij zittingen? Zo ja, hoe vaak? Indien dit niet bekend is, bent u bereid navraag te doen bij de rechtbanken of dit een structureel probleem is?

De DV&O streeft er naar om alle verdachten tijdig bij de rechtbank aan te laten komen. Jaarlijks ontvangt de DV&O ongeveer 250 000 vervoersaanvragen en wordt er zo’n 12 000 000 kilometer gereden. DV&O vervoert dagelijks zo'n 1 000 personen, waarvan ongeveer 250 naar gerechten.
Een enkele keer, zoals ook in onderhavige zaak, komt het wel eens voor dat een verdachte te laat verschijnt voor een zitting. Dit wordt niet apart geregistreerd. De redenen hiervoor zijn divers en per geval wisselend (slecht weer, logistieke problemen, persoonlijke omstandigheden van de verdachte, e.d.).
In 2010 zijn er geen klachten ontvangen vanuit de gerechten over het te laat aanleveren van een verdachte.

Vraag 4

Welke maatregelen gaat u nemen om dit probleem op te lossen? Hoe gaat u ervoor zorgen dat dit niet meer voorkomt en dat rechtszaken op tijd kunnen beginnen?

Het is niet nodig maatregelen te nemen, nu het slechts incidenteel voorkomt dat de DV&O een verdachte niet op tijd kan aanleveren bij een zitting.