Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht over de sponsoring door een jeneverproducent van het Vlietland Ziekenhuis in Schiedam?1

Dat particulieren, bedrijven of andere organisaties hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen en zich het lot van patiënten ook door middel van belangeloze financiële bijdragen ter harte nemen, juich ik toe.
Ik hecht er wel aan om de achtergrond bij het krantenartikel te schetsen, aangezien die belangrijk is voor de beeldvorming. In 1928 is het Nolet ziekenhuis gesticht door huisarts en voormalig geneesheer-directeur, dr. A.J.M. Nolet. Deze liet bij testament een groot bedrag na voor de bouw van het ziekenhuis. In 1981 fuseerde het ziekenhuis met het Gemeenteziekenhuis tot het Schieland Ziekenhuis. De naam van de huidige «Nolet hal» stamt dan ook uit deze tijd, in het oude Schieland Ziekenhuis was ook al een «Nolet hal». In 1994 werd het Nolet Ziekenhuis gesloten en in 1997 werd de locatie gesloopt. Het Schieland Ziekenhuis en het Holy ziekenhuis werden samen in 2000 het Vlietland ziekenhuis.
Om niet-zorggerelateerde activiteiten in het Vlietland Ziekenhuis te verbeteren zoekt de Stichting Vrienden van het Vlietland Ziekenhuis met enige regelmaat fondsen bij bijvoorbeeld particulieren en bedrijven. Vanwege de historische band met Schiedam heeft de Nolet Distilleerderij een donatie gedaan aan de Stichting vrienden van het Vlietland Ziekenhuis. Hiervoor werd geen enkele tegenprestatie gevraagd. De Stichting Gezondheidszorg Nolet, waar in het krantenartikel ook naar verwezen wordt, is een onafhankelijke stichting die geen banden heeft met de familie Nolet of de distilleerderij. Deze stichting heeft in 2010 het Nolet Auditorium in het Vlietland Ziekenhuis mogelijk gemaakt.

Vraag 2

Kent u meer voorbeelden van sponsoring van ziekenhuizen of andere zorginstellingen door bedrijven of personen die betrokken zijn bij de verstrekking van producten die bewezen schadelijk voor de gezondheid zijn dan wel door farmaceutische bedrijven?

Veel zorgaanbieders worden voor de veraangenaming van het verblijf van patiënten geholpen door een Stichting van vrienden. Ik ben niet op de hoogte van alle donaties aan dergelijke stichtingen.
Ik wijs er op dat het in dit geval niet gaat om sponsoring. Van sponsoring zou sprake zijn indien er een wederkerige overeenkomst is, waarbij de ene partij, de sponsor, een op geld waardeerbare prestatie levert, waartegen de andere partij, de gesponsorde, communicatiemogelijkheden en/of andere faciliteiten verschaft ten behoeve van de sponsor, die direct of indirect voortvloeien uit de activiteiten van de gesponsorde. Een donatie is een op geld waardeerbare prestatie waar geen substantiële of op geld waardeerbare tegenprestatie tegenover staat. Overigens is verantwoord alcoholgebruik niet schadelijk voor de gezondheid.

Vraag 3

Onderkent u het gevaar dat afhankelijkheid van een sponsor ertoe kan leiden dat het bedrijfsleven invloed gaat uitoefenen op het beleid van een ziekenhuis?

Zorgaanbieders zijn zelf verantwoordelijk voor hun financiering. Donaties of sponsoring kunnen hier deel van uitmaken. De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het beleid van het ziekenhuis. Zij zullen deze bevoegdheid niet opgeven ten behoeve van een gift of sponsor. Het bestuur is namelijk afrekenbaar op zijn eigen prestaties en is gehouden het doel van de zorginstelling na te leven.

Vraag 4

Onderschrijft u de mening dat zorginstellingen onafhankelijk en transparant moeten opereren als het om sponsoring gaat? Indien ja, bent u bereid regelgeving op te stellen die zorginstellingen dwingt tot onafhankelijkheid van beleid en openheid van zaken? Indien nee, waarom niet?

Nee. Via de jaarrekening leggen besturen van ziekenhuizen al verantwoording af over de geldstromen van het ziekenhuis. Hiervoor gelden verschillende regels die transparantie bevorderen.

Vraag 5

Kent u de vrijwillige Gedragscode van het Instituut Fondsenwerving waarin spelregels rondom sponsoring van zorginstellingen zijn opgenomen? Zo ja, bent u bereid deze op korte termijn bij zorginstellingen onder de aandacht te brengen? Indien nee, waarom niet?

Ja. Het Instituut voor de Fondsenwerving geeft bekendheid aan de Gedragscode. De Gedragscode wordt regelmatig geactualiseerd. Daarom is het belangrijk dat de sector hier mee bekend is. De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen brengt de geactualiseerde Gedragscode onder de aandacht van haar leden.

Vraag 1

Welke maatregelen neemt u naar aanleiding van het bericht dat er sprake zou zijn van het lekken van gegevens door de Veiligheidsdienst Curaçao (VDC)?

Zoals genoemd in de beantwoording van eerdere Kamervragen ter zake, is het functioneren van de Veiligheidsdienst Curaçao (VDC) primair een aangelegenheid van het land Curaçao en van zijn regering. Om die reden is een onderzoek door de Nederlandse Veiligheidsdiensten naar een genoemd veiligheidsincident, niet van toepassing. Het is aan het land Curaçao om geëigende maatregelen te nemen wanneer er sprake is van lekken van vertrouwelijke gegevens uit de VDC. Daarbij geldt eveneens dat minister-president Schotte en de overige leden van de regering van Curaçao, uitsluitend verantwoording afleggen aan de Staten van Curaçao. De AIVD en de MIVD hebben bij de VDC, zoals gebruikelijk is tussen veiligheidsdiensten, geïnformeerd naar de toedracht van de zaak. Vanuit de bestaande collegiale relatie tussen de diensten binnen het Koninkrijk, wordt ook onderzocht op welke wijze steun aan de VDC gegeven zou kunnen worden. Daarnaast heb ik met minister-president Schotte telefonisch contact gehad over hetgeen in de media is bericht. Mochten gegevens van de VDC aan derden zijn verstrekt, dan is niet uit te sluiten dat dit zich ook uitstrekt over informatie die afkomstig is van de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Tot op heden is niet komen vast te staan dat vertrouwelijke gegevens van de AIVD en de MIVD, door de VDC in handen van de Colombiaanse Veiligheidsdienst terecht zijn gekomen, dan wel ongeoorloofd met derden zijn gedeeld.

Vraag 2

Is het verstrekken van gegevens aan de VDC door de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) per direct opgeschort? Zo nee, waarom niet?

Zie het antwoord op de vragen 1, 4, 5, 6 en 7. Mochten gegevens van de VDC aan derden zijn verstrekt, dan is niet uit te sluiten dat dit zich ook uitstrekt over informatie die afkomstig is van de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Tot op heden is niet komen vast te staan dat vertrouwelijke gegevens van de AIVD en de MIVD, door de VDC ongeoorloofd met derden zijn gedeeld. In algemene zin vindt de samenwerking tussen diensten plaats op basis van vertrouwen, dit vertrouwen wordt beoordeeld aan de hand van verschillende elementen die verder strekken dan berichtgeving in de media.

Vraag 3

Wat is uw beoordeling van de rol van de VDC binnen het veiligheidsbeleid van het Koninkrijk?

Vraag 4

Is er contact geweest tussen u en de machthebbers op Curaçao? Heeft u de minister-president van Curaçao om opheldering gevraagd over deze gevaarlijke ontwikkelingen met betrekking tot de VDC?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Bent u bereid de Kamer te informeren over de rol van de Colombiaanse veiligheidsdienst bij dit veiligheidsincident en de activiteiten van deze buitenlandse dienst binnen het Koninkrijk? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 6

Deelt u de mening dat een onafhankelijk onderzoek naar de rol van de minister-president van Curaçao bij deze incidenten noodzakelijk is? Deelt u de mening dat de huidige situatie op Curaçao onvoldoende redres biedt om een dergelijk onderzoek af te dwingen?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het noodzakelijk is dat de Nederlandse veiligheidsdiensten een onderzoek instellen naar dit ernstige veiligheidsincident en de betrokkenheid van leden van de regering van Curaçao? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wanneer verwacht u de Kamer te kunnen informeren over de uitkomsten van dit onderzoek?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de mogelijke sluiting van de raffinaderij op Aruba en de activiteiten van de regering van Aruba om de raffinaderij alsnog open te houden?1

Ja.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van het feit dat Aruba als eerste land binnen het Koninkrijk een visie op de toekomst van het Koninkrijk heeft opgesteld, waarin het voorstel is gedaan dat de landen binnen het Koninkrijk elkaar op voet van gelijkwaardigheid ondersteunen?

Ja.

Vraag 3

Bent u op de hoogte van de activiteiten van de Arubaanse regering om bedrijven en instellingen in Nederland, waaronder TNO, naar Aruba te halen en hen te helpen om voet aan de grond te krijgen in de Latijns-Amerikaanse landen?

Ja.

Vraag 4

Op welke manier ondersteunt u op dit moment de regering van Aruba in haar streven om de raffinaderij open te houden?

Nederland is voortdurend met de overheid van Aruba in contact aangaande de raffinaderij. Als land binnen het Koninkrijk is Aruba primair verantwoordelijk voor haar eigen economisch beleid. De inspanningen van de regering van Aruba om de raffinaderij open te houden sluiten aan bij deze eigen verantwoordelijkheid. Het Koninkrijk kan op bepaalde gebieden een belangrijke rol spelen in de ondersteuning van de Arubaanse regering. Daarbij gaat het wat betreft de raffinaderij primair om de contacten die het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) heeft met relevante partners.
Ook het Nederlandse ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) ondersteunt Aruba waar mogelijk op het vlak van economische diplomatie, ook waar het gaat om de raffinaderij. Aruba kan gebruik maken van het diplomatieke netwerk in Zuid Amerika en elders in de wereld, wordt door het ministerie van EL&I met beleidsmatige adviezen ondersteund en neemt deel aan Nederlandse handelsmissies in Zuid-Amerika, zoals recentelijk naar Brazilië. Bovendien worden handelsmissies vanuit Aruba ook ondersteund door EL&I en BZ. Ook bevordert Nederland de economische betrekkingen tussen Aruba en Europa door Aruba als spil te positioneren in de economische diplomatie tussen Europa en Zuid-Amerika en Aruba te betrekken in handelsbevorderende activiteiten.

Vraag 5

Bent u bereid contact op te nemen met de regering van Aruba en afspraken te maken voor verdere samenwerking?

Ik heb de minister-president van Aruba verdere steun toegezegd bij de pogingen de raffinaderij te behouden, dan wel in adviserende zin Aruba bij te staan bij de sociaaleconomische problematiek die de stillegging met zich mee brengt.
Op 27 oktober 2011 zijn er reeds afspraken voor verdere samenwerking tussen Aruba en Nederland gemaakt. Minister-president Eman en toenmalig minister Donner hebben toen een samenwerkingsprotocol Aruba – Nederland ondertekend. Doel van het protocol is om een nieuwe impuls te geven aan de samenwerking tussen Nederland en Aruba, op basis van een gelijkwaardige relatie en onderling vertrouwen. In het samenwerkingsprotocol wordt prioriteit gegeven aan de ontwikkeling van een gestructureerde samenwerking op het terrein van handel en economie; hiertoe wordt gezamenlijk een economisch plan ontwikkeld betreffende het handelsverkeer tussen Europa en Zuid- en Midden-Amerika.
Tevens is er tijdens de Koninkrijksconferentie van december 2011 vastgesteld dat er een brede werkgroep wordt opgericht die zich in algemene zin zal buigen over de samenwerking binnen het Koninkrijk. Tijdens de Koninkrijksconferentie 2012, die eind augustus zal plaatsvinden, zullen de resultaten worden besproken.

Vraag 1

Vindt u het ook zulk goed nieuws dat de supermarktketen Plus alleen nog maar vrije-uitloop eieren en biologische eieren gaat verkopen en eieren die onder lagere dierenwelzijnsstandaarden zijn geproduceerd (zoals scharreleieren) voortaan niet meer in de schappen zet?1 Zo neen, waarom bent u niet verheugd over deze stap van Plus?

Zoals ik in mijn visie op de veehouderij (Kamerstuk 28 973, nr. 85) heb aangegeven is een ketengestuurde verduurzaming de sleutel voor een toekomstbestendige veehouderij met draagvlak in de Nederlandse samenleving.
Dit is ook wat ketenpartijen zelf in onder meer het rapport van de Commisie
Van Doorn onderschreven hebben.
Het initiatief voor de verdere verduurzaming van de veehouderij ligt bij de markt en de verschillende ketenschakels. De vraag en behoeften van de consument en de retail (supermarkten, foodservice, out of home) zijn hierbij leidend. De concrete invulling van een toekomstbestendige veehouderij in zijn verschillende verschijningsvormen moet vanuit de dynamiek van de markt en de samenwerking tussen ondernemers en samenleving komen. Ik ben ervan overtuigd dat dit niet alleen in Nederland maar in heel Noordwest Europa (de belangrijkste afzetmarkt voor Nederlandse veehouderijproducten) de komende jaren de dominante ontwikkeling zal worden. Essentieel onderdeel hierbij is dat in ketenverband nieuwe verdienmodellen worden ontwikkeld, waarbij de extra productiekosten en investeringen, die nodig zijn om te kunnen voldoen aan de nieuwe vragen en behoeften van de markt en de samenleving, worden doorvertaald in de opbrengstprijzen voor de veehouders.
Het besluit van supermarktketen Plus past in dat kader. Het is primair aan de supermarkten en andere partijen om binnen hun markt- en consumentenstrategie te besluiten welke producten zij aanbieden aan de consument. Het is aan de pluimveehouders en andere ketenpartijen om op deze wijzigende vraag in te spelen, hetgeen overigens volop gebeurt. Deze ontwikkeling draagt bij aan de maatschappelijke waardering van de legpluimveehouderij.

Vraag 2

Onderschrijft u dat hennen die buiten kunnen lopen in de vrije-uitloop- en biologische houderijen, beter hun natuurlijk gedrag kunnen uitoefenen dan hennen die hun leven lang in grote, donkere schuren leven, en één vierkante meter aan ruimte moeten delen met acht soortgenoten, zoals in de scharrelhouderijen het geval is? Zo neen, betekent het feit dat u hier geen duidelijke uitspraken over wilt doen dat u de bestaande dierenwelzijnsclassificatie voor eieren bestrijdt?

Ten aanzien van vrije uitloop en biologische legpluimveehouderij is er wetenschappelijke overeenstemming dat door het grotere beschikbare leefoppervlak en ingeval van een goed ingerichte buitenuitloop, legkippen beter in staat zijn hun natuurlijk gedrag uit te oefenen. Deze houderijvormen kennen in het algemeen wel meer problemen met de gezondheid van de legkippen en gaan gepaard met een hogere uitval.
Overigens voldoen legpluimveebedrijven met scharrelhouderijen aan de wettelijke welzijnsvereisten zoals neergelegd in richtlijn 1999/74/EG en het Legkippenbesluit 2003. Het gaat hierbij om een ander marktsegment dan vrije uitloop en biologische houderijen.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u het besluit van Plus om alleen nog eieren met hogere dierenwelzijnsnormen te verkopen in het licht van uw beleid, waarin u vooral consumenten en ketenpartijen oproept om hun eigen verantwoordelijkheid voor dierenwelzijn te nemen? Kunt u onderschrijven dat Plus met deze stap precies doet waar u ketenpartijen toe heeft opgeroepen? Zo neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het besluit van Plus moet worden toegejuicht? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid dit niet alleen te laten weten aan de Plus, maar ook publiekelijk uw waardering uit te spreken voor de beslissing van deze supermarkt om voortaan alleen nog maar vrije uitloop- en biologische eieren te verkopen en bent u tevens bereid om er bij andere supermarkten op aan te dringen het goede voorbeeld van Plus te volgen?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Heeft u kennisgenomen van de boze reactie van de Nederlandse vakbond van pluimveehouders (NVP) op de keuze van Plus voor eieren die gelegd zijn door dieren die niet hun hele leven in donkere schuren worden opgesloten, maar ook buiten mogen lopen?2

Ja.

Vraag 6

Wat vindt u ervan dat een van de ketenpartijen boos is op een andere ketenpartij die gehoor geeft aan uw oproep om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor dierenwelzijn en hoe beoordeelt u deze situatie in het licht van uw beleid?

Zoals ik in mijn antwoord op de vragen 1, 3 en 4 heb aangegeven is het aan de supermarktketens om te besluiten welke producten (waaronder eieren) zij vanuit hun markt- en consumentenstrategie in de winkelschappen leggen. Daar gaat de NVP niet over. Het staat de NVP en andere organisaties van het pluimveebedrijfs-leven natuurlijk vrij om in overleg te gaan met ketenpartijen over de wijze waarop vrije uitloop eieren worden geproduceerd en de mogelijke risico’s hiervan voor de diergezondheid en volksgezondheid.

Vraag 7

Wat vindt u ervan dat de NVP vindt dat Plus een «verkeerd signaal» afgeeft met haar keuze? Deelt u de mening dat de NVP hiermee zelf een verkeerd signaal afgeeft en bovendien met de rug naar de maatschappij staat, die in toenemende mate kiest voor producten die met meer aandacht voor het dierenwelzijn tot stand zijn gekomen?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Hoe beoordeelt u de uitspraak van de NVP dat de Plus «daarmee mede verantwoordelijk [kan] worden gehouden voor het doden van miljoenen kippen bij een uitbraak van de vogelpest.»? Deelt u de mening dat deze uitspraak wetenschappelijk gezien compleet onhoudbaar is?

De uitspraak van de NVP is gebaseerd op de bevindingen van het in mijn opdracht verrichte onderzoek naar de aard van het verband tussen pluimveehouderij met vrije uitloop en het risico op een besmetting met laag pathogeen vogelgriepvirus door het Centraal Veterinair Instituut (CVI) en Erasmus Medisch Centrum (EMC). Dit rapport heb ik u onlangs aangeboden. Eén van de conclusies is dat op basis van berekeningen blijkt dat pluimveebedrijven met vrije uitloop een 11 keer zo grote kans hebben om geïnfecteerd te raken met laagpathogeen vogelgriep dan pluimveebedrijven zonder uitloop.
Daarbij dient wel de kanttekening te worden gemaakt dat deze kansberekening gepaard gaat met een ruime onzekerheids-marge. Het verhoogde risico op insleep van vogelgriep is ook niet alleen aan de orde voor pluimvee met vrije uitloop, maar geldt ook voor eenden en kalkoenen die in houderijen worden gehouden waarbij geen sprake is van uitloop.
Het initiatief van de NVP zie ik als een poging om aandacht te vragen voor de mogelijke risico’s van vrije uitloop. Naar mijn mening ligt de uitdaging echter primair bij de pluimveehouders zelf om met hun adviseurs deze risico’s binnen de bestaande wettelijke kaders zoveel mogelijk te verminderen. In dit verband juich ik het initiatief toe van de Nederlandse Organisatie van Pluimveehouders (NOP/LTO) waarbij gezocht is naar maatregelen die pluimveehouders kunnen nemen om het risico op insleep van vogelgriepvirus te verkleinen en verspreiding van het virus na insleep te voorkomen. Naar aanleiding van dit rapport van NOP/LTO heeft het pluimveebedrijfsleven, waarbij ook de NVP is betrokken, besloten zelf het heft in handen te nemen om ongewenste risico’s van pluimveehouderij met vrije uitloop aan te pakken.

Vraag 9

Wat vindt u ervan dat de NVP het productschap Pluimvee en Eieren oproept om in actie te komen tegen het besluit van de Plus? Deelt u de mening dat het Productschap de NVP zeer afwijzend op deze brief van het NVP moet reageren?

Ik vind dit een zaak van de NVP en het Productschap Pluimvee en Eieren.

Vraag 10

Hoe beoordeelt u de reactie van de Land- en Tuinbouworganisatie (LTO), die aangeeft het inhoudelijk en feitelijk met de NVP eens te zijn?3 en deelt u de mening dat deze reactie betreurenswaardig is?

De Nederlandse Organisatie van Pluimveehouders (NOP/LTO) heeft aangegeven dat supermarktketens zelf bepalen welke producten zij in de winkelschappen aanbieden. De NOP deelt overigens de zienswijze van de NVP ten aanzien van de mogelijke risico’s van pluimveehouderij met vrije uitloop. Zij heeft zelf het initiatief genomen om te zoeken naar maatregelen waarmee deze risico’s kunnen worden verminderd. Zoals eerder aangegeven, juich ik dit initiatief toe. Het is de enige juiste weg dat het bedrijfsleven zelf maatregelen neemt om zo goed mogelijk in te spelen op wijzigende markt- en consumentenvragen.

Vraag 11

Deelt u de mening dat de negatieve reacties van de pluimveehoudersvakbond en LTO uw beleid om via eigen verantwoordelijkheid voor de sector, consumenten en ketenpartijen te komen tot een beter dierenwelzijn in de veehouderij, in elk geval niet ondersteunen en mogelijk zelfs ondermijnen? Zo ja, welke consequenties verbindt u daaraan? Zo neen, kunt u toelichten waarom niet?

Als gevolg van wetgeving en de veranderingen in de markt- en consumentenvraag naar eieren schakelen individuele pluimveehouders in toenemende mate om naar andere productiesystemen. Ik juich deze ontwikkeling toe. Ervaringen in het verleden met de omschakeling naar scharrelhouderijen wijzen uit dat de pluimveeketen goed in staat is om nieuwe kansen in de markt te benutten.
Hoewel de eerste reactie van de NVP anders doet vermoeden neemt het betrokken pluimveebedrijfsleven (waaronder de NVP) haar verantwoordelijkheid om, als vervolg op het initiatief van NOP/LTO, zelf na te denken over maatregelen om risico’s van pluimveehouderij met vrije uitloop te verminderen (zie verder het antwoord op vraag 8).

Vraag 12

Bent u bereid de directie van Plus een biologisch bloemetje te sturen om haar te prijzen voor het besluit geen eieren meer te verkopen van hennen die geen vrije uitloop hebben gehad, en een pittige brief naar de heren van de NVP respectievelijk van LTO om hen te laten weten dat u niet blij bent met negatieve reacties op de beslissing van Plus? Zo neen, waarom niet?

Gezien de beantwoording van deze vragen lijkt me beide niet nodig.

Vraag 1

Kunt u bevestigen dat het uitvoeren van de buitendijkse maatregelen, zoals benoemd in de kabinetsplannen1 ten aanzien van natuurcompensatie in de Westerschelde, zou leiden tot toegenomen erosie aan het schor bij Saeftinghe aan de overzijde van de Westerschelde?

Per brief van 13 april 2012 heb ik u geïnformeerd over het kabinetsbesluit inzake natuurherstel in de Westerschelde en het maatregelenpakket dat het kabinet aan de Europese Commissie heeft voorgesteld. Daarvan maken de door u bedoelde buitendijkse maatregelen geen onderdeel uit.

Vraag 2

Kunt u aangeven wat de bestaande ramingen zijn voor uitgaven ten behoeve van de onderhoudswerkzaamheden dan wel beheers- en herstelwerkzaamheden aan het schor bij Saeftinghe en houdt u rekening met de aanleg van een geulwandverdediging de komende jaren om erosie tegen te gaan?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Wat zou de aanleg van een geulwandverdediging bij het Saeftingheschor kosten en wat zouden daarvan de ecologische gevolgen zijn?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Is bij het opstellen van de ramingen voor uitgaven ten behoeve van de onderhoudswerkzaamheden aan de primaire waterkeringen ten aanzien van de Westerschelde gedurende de komende decennia rekening gehouden met een mogelijk hoger tempo van erosie als gevolg van de beoogde buitendijkse natuurcompensatie?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Is er sprake geweest van nader overleg en/of afspraken met Vlaanderen ten aanzien van de buitendijkse maatregelen bij de locatie Appelzak, voor zover die leiden tot het verzanden van nevengeulen die doorlopen op Vlaams grondgebied?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 6

Is het technisch en juridisch mogelijk om de buitendijkse maatregelen bij de locatie Appelzak te treffen, als de Vlaamse overheid hier niet mee instemt?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 7

Is het waar dat als gevolg van de keuze om niet over te gaan tot ontpolderen de netto lengte van de te onderhouden primaire waterkering rondom de Hedwigepolder circa 5,5 kilometer wordt, waar deze bekort had kunnen worden tot circa 750 meter als de Hedwigepolder wel ontpolderd wordt?

De bestaande primaire waterkering rondom de Hedwigepolder heeft een lengte van circa 3,7 km. In geval van gehele ontpoldering – waarop de vraag doelt – zou de lengte van de primaire waterkering op Nederlands grondgebied circa 1,5 km zijn geworden. Ten gevolge van het kabinetsbesluit van 13 april 2012 zal de lengte van de primaire waterkering op Nederlands grond gebied ongeveer 3,9 km, waarvan 2,1 km nieuw aangelegd, bedragen.

Vraag 8

Is het waar dat als gevolg van de keuze om niet over te gaan tot ontpolderen de hoogwaterstanden ter hoogte van de Hedwigepolder en stroomopwaarts met circa 2 cm. zullen stijgen2 waar deze verlaagd hadden kunnen worden met 5 cm als de Hedwigepolder wel ontpolderd wordt?

In het Deltares-rapport dat als bijlage bij de brief aan uw Kamer van 13 april 2012 is gevoegd, is aangegeven dat de gedeeltelijke ontpoldering van de Hedwigepolder een positief effect op de opstroomse waterstanden zal hebben van 1–2 centimeter. Hierover heeft nog geen overleg in de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie plaatsgevonden.

Vraag 9

Wat zijn de gevolgen van de kabinetsplannen ten aanzien van buitendijkse natuurcompensatie voor de geschatte aanleg en onderhoudskosten van de Deltadijken in dit deel van de Westerschelde voor het Rijk en het waterschap gedurende de komende decennia?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 10

Heeft u al overleg gehad met uw Vlaamse ambtsgenoot over de gevolgen van de door het kabinet beoogde maatregelen voor de waterstanden op de Zeeschelde, zoals de stijging van de hoogwaterstand met 2 cm en is dit onderwerp besproken in de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 11

Heeft Nederland aan Vlaanderen aangeboden om bij te dragen aan de met de kabinetsplannen samenhangende extra kosten voor de waterveiligheid langs de Vlaamse Zeeschelde? Zo ja, om welke orde van grootte van bijdrage gaat het?

Nee.

Vraag 1

Bent u ervan op de hoogte dat India heeft besloten het moratorium op de doodstraf op te heffen en de heer Bhai Balwant Singh Rajoana op 31 maart, na 17 jaar gevangenschap, op te hangen?

Ja. Op 29 maart is door de Indiase regering bekend gemaakt dat in verband met een nieuw gratieverzoek, de eventuele voltrekking van het vonnis is uitgesteld.

Vraag 2

Hoe oordeelt u over de zorgen van de Sikh gemeenschap dat deze beslissing doelbewust genomen is om de Sikhs te treffen?1

Godsdienstvrijheid is in de Indiase grondwet vastgelegd en er is sprake van religieuze tolerantie in India. Toch zijn religieuze minderheden soms slachtoffer van discriminatie en religieus-geïnspireerd geweld. Er is echter geen sprake van anti-Sikh geweld zoals dat in de jaren ’80 en ’90 voorkwam.
Bhai Balwant Singh Rajoana is veroordeeld voor zijn betrokkenheid bij de moord op voormalig Chief Minister van Punjab, Beant Singh.

Vraag 3

Hoe oordeelt u over de zorgen van de Sikh gemeenschap dat dit besluit tot meer voltrekkingen van de doodstraf zal leiden, zoals bijvoorbeeld in het geval van de heer Balwant Singh Rajoana, en hiermee het hek van de dam is?

Het aantal doodvonnissen is de laatste jaren toegenomen (officiële cijfers zijn niet openbaar). Hoewel de Indiase Grondwet nog altijd de doodstraf kent, houdt India zich sinds 2004 aan een de facto moratorium.

Vraag 4

Kunt u ingaan op recente ontwikkelingen op het gebied van discriminatie en intimidatie van Sikhs door de overheid van India?

Zie mijn antwoord op vraag 2.
De Sikh gemeenschap is tegenwoordig beter georganiseerd en vertegenwoordigd in het huidige India. De Indiase regering wordt sinds 2004 geleid door een Sikh (Manmohan Singh) evenals de regering van de deelstaat Punjab.

Vraag 5

Bent u bereid zo snel als mogelijk bilateraal en met uw Europese collega’s uw protest tegen de aanstaande executie over te brengen aan de Indiase autoriteiten? Zo nee, waarom niet?

Ja. Nadat het Indiase voornemen om Bhai Balwant Singh Rajoana te executeren bekend werd, heeft Nederland zich in EU-verband hardgemaakt voor een demarche hiertegen bij de Indiase autoriteiten. Bij de demarche stelt de EU de principiële bezwaren tegen de doodstraf aan de orde en wordt India opgeroepen het de facto moratorium niet te doorbreken.

Vraag 6

Bent u bereid deze vragen per ommegaande en niet later dan 30 maart te beantwoorden?

Helaas is het niet gelukt uw vragen voor 30 maart te beantwoorden, mede vanwege het feit dat de Indiase regering op 29 maart bekend maakte dat, in verband met een nieuw gratieverzoek, voltrekking van het vonnis uit te stellen.

Vraag 1

Kent u het bericht «Duitsland bepaalt achtergronddepositie van ammoniak anders dan Nederland?»1

Ja.

Vraag 2

Waarom gebruiken Nederland en Duitsland een verschillende methode voor het vaststellen van achtergronddepositie, wat zijn de verschillen in methodes en welke methode dient volgens u te worden toegepast? Zo ja waarom?

Er bestaat tot op heden geen vastgelegde of voorgeschreven methode waarmee de depositie bepaald moet worden in Europa2. Nederland bepaalt de depositie op basis van berekeningen die vergeleken worden met metingen. De berekeningswijze is gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke inzichten. De depositieberekeningen worden jaarlijks uitgevoerd en gerapporteerd door RIVM (www.rivm.nl/gcn).
In Duitsland worden berekeningen van de depositie uitgevoerd door TNO voor het BundesUmweltamt. TNO doet dat met een ander methode en met andere invoergegevens. Dit leidt tot verschillen die met name in de grensstreek goed zichtbaar zijn. Een deel van de verschillen is het gevolg van het toepassen van een andere rekenmethode maar ook omdat de ingevoerde emissies (lees: het beleid en de maatregelen) anders zijn.
In 2009 heeft RIVM een essentieel onderdeel in haar berekeningswijze aangepast naar aanleiding van nieuw wetenschappelijk onderzoek over het depositieproces (verklaring ammoniakgat). De berekende depositie is door deze aanpassingen aanzienlijk gedaald. Deze aanpassing is echter niet doorgevoerd in de berekeningen die TNO uitgevoerd heeft voor BundesUmweltamt uit 2007 en die geciteerd zijn in het artikel van V-focus. De Duitse overheid hanteert nog steeds de oude methode uit oogpunt van consistentie met het verleden. Nederland kiest ervoor gebruik te maken van de nieuwste inzichten.

Vraag 3

Waarom zijn TNO en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) niet op de hoogte van elkaars rekenmodellen? Wat betekent het voor de Nederlandse situatie als het rekenmodel van TNO zou worden gebruikt?

RIVM en TNO geven aan dat zij op de hoogte zijn van elkaars activiteiten op dit vlak. Het beeld dat geschetst wordt in het V-focus artikel is niet correct. Als het RIVM de «TNO-methode» zou hanteren, dan zouden de deposities in Nederland aanzienlijk hoger zijn. Maar zoals aangegeven is dit niet meer in lijn met de huidige wetenschappelijke inzichten.

Vraag 4

Welke gevolgen heeft het gebruik van verschillende methodes en wat betekent dit voor de Nederlandse ondernemers ten opzichte van onze Duitse collega’s?

Het gebruik van verschillende methodes leidt tot verschillen in de berekende depositie, waarbij de in Nederland berekende depositiewaarden lager liggen dan in Duitsland. Belangrijker dan het verschil in rekenmethode is het beleid dat door de lidstaten gevoerd wordt om ammoniakemissies te beperken. In Nederland wordt het stikstofprobleem zwaarder gevoeld dan in omringende landen. Dit komt door de specifieke omstandigheden in het dichtbevolkte Nederland, waarin (kwetsbare) natuur en veehouderijen dicht bij elkaar liggen. Nederland kent door deze hoge stikstofbelasting een strikt beleid om de voldoen aan de Europese vereisten die voortvloeien uit de Richtlijn Nationale Emissieplafonds (NEC-Richtlijn) en Natura 2000.

Vraag 5

Waarom hanteert Nederland strengere regelgeving voor ammoniakdepositie dan Duitsland? Is er volgens u nog sprake van een gelijk speelveld? Zo nee, waarom niet?

Zie vraag 4. Zowel Duitsland als Nederland moeten voldoen aan de Europese vereisten voor de NEC-richtlijn en Natura 2000.

Vraag 6

Heeft de Duitse regelgeving op dit gebied invloed op het behalen van de Nederlandse natuurdoelstellingen? Zo nee, waarom niet?

Ja, maar in beperkte mate. Op het moment dat Duitsland haar ammoniakbeleid aanscherpt tot het Nederlandse niveau vermindert de ammoniakimport vanuit Duitsland. Van de Duitse ammoniakuitstoot van ca. 600 kton komt 9 kton in Nederland terecht. Ter vergelijking van de Nederlandse ammoniakuitstoot van 125 kton komt 29 kton in Duitsland terecht3.

Vraag 1

Kent u het bericht «Kantoren kunnen vaak energiezuiniger»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat veel, met name energiezuinige, kantoren onnodig veel energie verspillen door verkeerd gebruik? Zo ja, bent u bereid om met de eigenaren en gebruikers in gesprek te gaan om dit gedrag aan te pakken?

De stelling dat veel, met name energiezuinige, kantoren onnodig veel energie verspillen door verkeerd gebruik, is gebaseerd op een onderzoek van Jones Lang LaSalle2. Dit onderzoek is gebaseerd op een relatief kleine steekproef met slechts 24 gebouwen met een groen label (A,B of C-label). Echt duurzame kantoren met een A++ label komen voor zover mij bekend niet voor in het onderzoek.
In het onderzoek wordt ten onrechte geen onderscheid gemaakt tussen het energiegebruik van het gebouw voor verwarming, ventilatie, koeling en verlichting enerzijds en het persoonsgebonden energiegebruik door stekkerapparatuur als computers en printers anderzijds. Zeker in moderne, intensief gebruikte kantoren is dit persoonsgebonden energiegebruik aanzienlijk. Voorts geven de onderzoekers aan dat in nieuwere kantoren met een groen label het serviceniveau hoger is en vaker gebruik wordt gemaakt van hoogwaardige voorzieningen. Uit onderzoek is bekend dat betere ventilatie, verwarming en koeling leiden tot een hogere productiviteit. Dit is in het onderzoek niet meegewogen. Tenslotte melden de onderzoekers ook een hogere bezettingsgraad in kantoren met een groen label. Dit maakt dat het energiegebruik weliswaar per m2 iets toeneemt, maar per medewerker daalt. Ook dit is in het onderzoek niet meegewogen.
Op basis van het voorgaande geeft het genoemde onderzoek weinig basis om uitspraken te kunnen doen over het werkelijke energiegebruik van kantoorgebouwen

Vraag 3

Doet dit probleem zich ook voor bij overheidsgebouwen? Welke besparing is hier financieel en energietechnisch te halen? Wat gaat u doen om deze besparing daadwerkelijk te realiseren?

Zoals bij vraag 2 is aangegeven, is er op basis van dit onderzoek van Jones Lang LaSalle geen uitspraak te doen over het werkelijke energieverbruik van kantoorgebouwen. Door de Rijksgebouwendienst is reeds enkele jaren geleden geconstateerd dat er structureel te veel energie wordt verbruikt door onvoldoende aandacht aan de goede werking van klimaatinstallaties, onder andere door onjuist gebruik daarvan. Daarom is gestart met een programma waarbij dit wordt verbeterd en verzekerd.

Vraag 1

Klopt het bericht dat de stichting Meru voor de derde keer een sloopvergunning heeft aangevraagd voor rijksmonument Sankt Ludwig in Vlodrop?1 Herinnert u zich de vele vragen die in de loop van de jaren over dit rijksmonument gesteld zijn?2

Ja, dat klopt, Stichting Meru heeft 17 februari 2012 een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend bij de gemeente Roerdalen, voor het slopen van het rijksmonument Sankt Ludwig. De gemeente heeft in dat kader op 1 maart 2012 de RCE om advies verzocht. Ik ben bekend met de vele vragen die in de loop van de jaren over de problematiek rondom dit rijksmonument zijn gesteld.

Vraag 2

Is u bekend dat het rijksmonument, door de stichting Meru aangeduid als «bouwvallige ruïne» op het moment van verwerving van het voormalige klooster een oerdegelijk gebouw was en nog in zeer behoorlijke staat verkeerde?

Ja, het is mij bekend dat het voormalige klooster op het moment van verwerving door Meru in 1984 en op het moment van aanwijzing als beschermd monument op 9 oktober 1997 in behoorlijke staat verkeerde. De Raad van State heeft in haar uitspraak van 21 september 2011 bepaald dat er voldoende monumentale waarden resteren en zij geen aanleiding ziet tot verwijdering uit het monumentenregister.

Vraag 3

Heeft de gemeente Roerdalen sinds 2009 gebruik gemaakt van haar wettelijke middelen om herstel af te dwingen?3 Zo nee, heeft de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ingegrepen op grond van zijn toezichthoudende rol op de uitvoering van wettelijke taken van gemeenten? Als dat niet gebeurd is, is de minister daar alsnog toe bereid? Als de gemeente Roerdalen wel sinds 2009 gebruik heeft gemaakt van haar wettelijke middelen om herstel af te dwingen, waarom heeft dit ingrijpen niet geleid tot herstel? Is het wettelijk instrumentarium bij nader inzien onvoldoende om in situaties waarbij de eigenaar niet meewerkt herstel van cultureel erfgoed af te dwingen?

Ja, de gemeente Roerdalen heeft sinds 2009 gebruik gemaakt van haar wettelijke middelen om herstel af te dwingen. Het college van burgemeester en wethouders van Roerdalen heeft bij besluit van 21 oktober 2009 een last onder dwangsom opgelegd aan de Stichting Meru om het Rijksmonument Sankt Ludwig te herstellen in de toestand zoals die was vóór de illegale sloop van de voorbouw en om passende voorzieningen te treffen aan de overige delen van het complex, teneinde te voorkomen dat het monument in gevaar wordt gebracht.
Stichting Meru heeft tegen deze last onder dwangsom geprocedeerd tot aan de Raad van State. De Raad heeft op 1 februari 2012 de opgelegde last onder dwangsom echter in stand gelaten. De begunstigingstermijn van de last onder dwangsom loopt nog tot 21 september 2012. Indien de stichting Meru op die datum niet aan de opgelegde last heeft voldaan, dan verbeurt zij een dwangsom van EUR 100 000,– per dag met een maximum van EUR 3 000 000,–.
Mocht de 3 miljoen euro verbeurd zijn en er nog steeds niet voldaan zijn aan de last, en er géén verwachting bestaan dat bij hernieuwde oplegging van een last onder dwangsom wel tot herstel zal worden overgegaan, dan zou de gemeente er ook voor kunnen kiezen om alsnog bestuursdwang toe te passen. Daarna kan de gemeente zelf opdracht geven tot herstel en de kosten daarvan op de overtreder verhalen. Het wettelijk instrumentarium biedt derhalve voldoende mogelijkheden voor herstel.

Vraag 4

Bent u bereid om na twaalf jaar pappen en nathouden nu krachtdadig op te treden tegen deze aanslag op ons cultureel erfgoed en herstel af te dwingen?

Ik heb geen wettelijke mogelijkheden om herstel af te dwingen. Mijn wettelijke taak houdt in dat ik zal adviseren over de recente aanvraag van de omgevingsvergunning voor het slopen van het klooster. Het is de rol van de gemeente om handhavend op te treden tegen overtredingen van de Monumentwet (inmiddels de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht), en zo het herstel van het klooster af te dwingen. Deze rol is ook door de gemeente opgepakt.

Vraag 5

Ziet u aanleiding om procedures rond sloop en/of herstel van rijksmonumenten te verbeteren, zodat het beoogde resultaat in de toekomst binnen minder dan twaalf jaar gerealiseerd wordt?

Nee, hier zie ik geen aanleiding voor. Ik beschouw dit als een uitzonderlijke situatie. De wettelijke procedures voldoen, indien ze consequent worden toegepast. Ik zie de uitspraak van de Raad van State van 1 februari 2012 als een bevestiging dat opgetreden kan worden tegen verwaarlozing van rijksmonumenten.

Vraag 1

Herinnert u zich uw antwoord op eerdere vragen waarin u stelt dat de zorg voor patiënten na het sluiten van de specialistische klinische immunologie afdeling in het Academisch Ziekenhuis Maastricht (AZM) goed zou zijn geborgd?1

Ja.

Vraag 2

Herinnert u zich het debat op 15 februari 2012 waarin u heeft opgeroepen om als patiënten geen goede behandeling krijgen omdat het AZM de specialistische klinische afdeling immunologie heeft gesloten dit bij u te melden?2

Ja. In het stenogram is hierover het volgende opgenomen: «Ik geef aan dat wij afspraken hebben gemaakt met het AZM over het goed doorgeleiden van patiënten. Als het niet gebeurt, wil ik dat die patiënten zich bij mij of bij de inspectie melden, zodat wij er daadwerkelijk iets aan kunnen doen.»
Er heeft zich tussen 15 februari 2012 en 2 april 2012 één patiënt bij mijn ministerie gemeld. Deze patiënt had een vervolgrecept nodig voor haar medicatie. Mijn ministerie heeft, na haar akkoord, haar gegevens verstrekt aan het ziekenhuis. Het AZM heeft mijn ministerie laten weten nog diezelfde dag het recept verstrekt te hebben.

Vraag 3

Vindt u dat het AZM in de volgende casus zijn belofte om voor adequate vervolgzorg bij een ander gespecialiseerd ziekenhuis te zorgen na is gekomen? Zo ja, waarom? Zo neen, wat gaat u ondernemen om het AZM aan zijn belofte te houden?3

Vooropgesteld kan en wil ik vanwege de privacy van de patiënt niet inhoudelijk op een specifieke casus ingaan. Wel kan ik u informeren over de stappen die gezet zijn om te toetsen of er inderdaad sprake is van adequate vervolgzorg en welke stappen daarop zijn gezet.
Zoals u in het stenogram van het debat van 15 februari 2012 heeft kunnen lezen heb ik toegezegd dat patiënten die niet goed doorgeleid worden zich bij mij of de inspectie voor de Gezondheidszorg (de inspectie) kunnen melden. Naar aanleiding van deze en andere signalen, heeft de inspectie getoetst of het AZM de continuïteit van zorg voor de topreferente patiënten groep waarborgt.
De inspectie heeft geconstateerd dat nieuwe patiënten die naar het AZM verwezen worden voor immunologische stoornissen inderdaad door het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU) en het Universitair Medisch Centrum St. Radboud (UMCN) worden overgenomen. De inspectie heeft daarnaast geconstateerd dat de doorverwijzing van de bij het AZM reeds onder behandeling zijnde patiënten nog nauwelijks is gestart. Er zijn ruim 800 immunologische patiënten onder behandeling, waarvan naar schatting 250 met een topreferent immunologisch vraagstuk. De inspectie deelt de mening van het AZM, dat continuïteit en kwaliteit van de topreferente zorg voor al deze patiënten op het moment adequaat geregeld is, niet. De inspectie heeft het AZM gevraagd stappen te zetten om ervoor te zorgen dat het hele proces voor alle patiënten op een kwalitatief goede wijze afgerond kan worden. De inspectie continueert haar toezicht op de voortgang van dit proces.
Het AZM heeft per brief van 19 april 2012 aan alle patiënten duidelijkheid gegeven over haar handelwijze. De inspectie is van oordeel dat het AZM deze patiënten te lang in onzekerheid heeft gelaten over het al dan niet continueren van hun behandeling.

Vraag 4

Welke ziekenhuizen hebben nu concreet de specialistische klinisch immunologische zorg met alle expertise van het AZM overgenomen? Waar kunnen de circa 3000 patiënten die op de afdeling in Maastricht werden behandeld nu terecht?

Nieuwe patiënten die naar het AZM verwezen worden voor immunologische stoornissen worden door het UMCU en het UMCN overgenomen.
In het AZM zijn nu ruim 800 immunologische patiënten onder behandeling, waarvan naar schatting 250 met een top referent immunologisch vraagstuk. Deze topreferente patiënten kunnen in het AZM onder behandeling blijven of op verzoek worden doorverwezen naar een ander centrum. Met het UMCU en het UMCN zijn hierover specifieke afspraken gemaakt.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat Capelle aan den IJssel alleen nog circussen zonder olifanten, leeuwen en tijgers wil toelaten binnen haar gemeentegrenzen?1

Ja.

Vraag 2

Mogen gemeenten vanuit het oogpunt van dierenwelzijn autonome regels over dieren stellen die strijdig zijn met landelijk beleid?

Zoals aangegeven in reactie op eerdere Kamervragen2 hebben gemeenten een autonome regelgevende bevoegdheid, die onder meer wordt begrensd door regelgeving op rijks- en provinciaal niveau. De Gezondheids- en welzijnswet voor dieren is uitputtend bedoeld voor dierenwelzijnsbeleid. Uit het gemeenterecht vloeit voort dat gemeenten in zo’n geval niet bevoegd zijn om vanuit een oogpunt van dierenwelzijn eigen regels over dieren te stellen. Dit is bevestigd in een uitspraak van de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State.3
Gemeenten hebben wel de bevoegdheid om met andere oogmerken regels te stellen inzake dieren, mits deze regels niet in strijd zijn met de normen in de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren. Gemeenten kunnen bijvoorbeeld regels stellen over circussen in het belang van de openbare orde of veiligheid. In een concreet geval is het aan de rechter om te beoordelen of een gemeente bij het opstellen van regels binnen de grenzen van haar bevoegdheid is gebleven.

Vraag 3

Is het waar dat de Vereniging van Nederlandse Circus Ondernemingen (VNCO) een eigen richtlijn Circusdieren heeft? Op welke wijze en door wie vindt toetsing, controle en handhaving van de richtlijn plaats?

Op 13 maart 2007 heeft de Vereniging Nederlandse Circus Ondernemingen/Breed overleg Circusdieren (VNCO/BOC) eigen richtlijnen gepubliceerd onder de titel: «Welzijn Circusdieren. Richtlijnen voor het houden en laten optreden van dieren in circussen». Het is aan VNCO/BOC om toetsing en controle te regelen.
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) handhaaft de wettelijke regels, zoals het verbod op dierenmishandeling, opgenomen in artikel 36 van de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren.

Vraag 4

Wat heeft het voor zin om de VNCO richtlijnen voor dierenwelzijn en het houden van niet gedomesticeerde dieren op te laten stellen als gemeenten vervolgens circussen, die zich aan de regels houden, alsnog weren?

De sector heeft toegezegd om de eigen richtlijnen te verbeteren en daarbij gebruik te maken van de informatie in het onderzoekrapport: «Welzijn van dieren in reizende circussen in Nederland» (WUR, 2009). De leden van VNCO/BOC kunnen laten zien dat zij zich positief onderscheiden van andere niet aangesloten circussen. In de brief aan de Kamer van 23 december 2011 (TK 28 286, nr. 540) heb ik toegezegd de mogelijkheden te laten onderzoeken om de richtlijnen eventueel op te laten nemen in een gids voor goede praktijk. Indien van de richtlijnen een gids voor goede praktijk wordt gemaakt dan heeft de NVWA mogelijkheden om bij controle van niet aangesloten circussen rekening te houden met de gids voor goede praktijk. Voorts verwijs ik u naar het antwoord van vraag 2.

Vraag 5

Deelt u de mening dat, indien circussen zich houden aan de Europese en Nederlandse wet- en regelgeving en zich houden aan de richtlijn Circusdieren van de VNCO, er geen reden is om deze te weren?

Indien circussen zich houden aan de wettelijke voorschriften mag dat geen reden zijn om circussen te weren uit Nederlandse gemeenten. Aanscherping van de richtlijnen van VNCO/BOC en de bijbehorende controle hierop kunnen het welzijn en de gezondheid van de dieren nog verder verbeteren.

Vraag 6

Welke inspanningen worden, gezien het reizende karakter van circussen, in Europees verband gedaan om ondermeer de richtlijn Circusdieren breed geaccepteerd te krijgen, minimumvoorwaarden te stellen aan het houden van circusdieren en voor de mogelijkheid om tot een verbod te komen op het gebruik van dieren die uit het wild worden gehaald?

Tot nu toe zijn er diverse activiteiten ondernomen om te komen tot Europese regelgeving.
In het kader van de onderhandelingen over de ontwikkeling van de EU-strategie bescherming en welzijn van dieren 2012–2015 is, zowel mondeling als schriftelijk, het verzoek om Europese regelgeving aangekaart en er is gevraagd om de mogelijkheden te bezien van een verbod op uit het wild afkomstige dieren in circussen. Tevens is het onderzoeksrapport «Welzijn van dieren in reizende circussen in Nederland.» (WUR, 2009) verstrekt aan de Europese Commissie. Acceptatie van de richtlijnen van VNCO/BOC door de Europese Commissie laat ik over aan deze organisaties zelf.

Vraag 1

Bent u bekend met het rapport «Risico’s in de corporatiesector» van Brinkgroep?1 Zo ja, wat is uw reactie op de inhoud van dit rapport? Zo nee, kunt u na kennisname van dit rapport de Kamer op korte termijn rapporteren over uw bevindingen en conclusies naar aanleiding van dit rapport?

Ja. Het rapport maakt gebruik van de openbare bronnen die er zijn voor belanghouders in de woningcorporatiesector. Dit biedt gemeenten, organisaties van huurders en anderen de gelegenheid om zich een beeld van afzonderlijke corporaties te vormen.
Ten eerste zijn de cijfers gebaseerd op de jaarcijfers van het verslagjaar. Het is mogelijk dat daarin incidentele uitschieters zitten of dat corporaties ondertussen tot bijsturing zijn overgegaan zodat dezelfde cijfers voor de daarop volgende jaren verbeteren.
Ten tweede is het goed om een onderscheid te maken tussen corporaties die relatief grote risico’s lopen maar tegelijkertijd een behoorlijke financiële buffer hebben en corporaties die maar een beperkte buffer hebben. In alle gevallen is het vanuit het oogpunt van het behoud van het maatschappelijk gebonden vermogen belangrijk om de risico’s goed te beheersen om verlies van dit vermogen te voorkomen. Bij een eventueel optredend verlies als gevolg van de aanwezige risico’s kan dus niet direct worden geconcludeerd dat de continuïteit in gevaar komt. De door het Centraal Fonds afgegeven continuïteits- en solvabiliteitsoordelen die in de rapportage worden aangehaald, richten zich met name op de balans tussen de risico’s en de aanwezige buffer.
Ten derde is het goed om er op te wijzen dat het Centraal Fonds in zijn oordeelsbrieven meer aan de orde stelt dan de «ranking». Corporaties kunnen heel gericht worden aangezet om bepaalde ongewenste situaties of posities te veranderen. De financiële toezichthouder gebruikt deze ratio’s zelf ook om zo nodig bij corporaties een nadere analyse uit te voeren. De verantwoordingsinformatie en prognose-informatie wordt mede op basis van deze ratio’s geanalyseerd. Tenslotte acht ik het goed als corporaties in het maatschappelijk verkeer bevraagd worden over ratio’s die sterk afwijken van het gangbare.

Vraag 2

Bent u bekend met het artikel «Wake-up call voor corporaties»?2

Ja.

Vraag 3

Onderschrijft u de zeer verontrustende constateringen van de Brinkgroep in dit artikel dat 58 woningcorporaties de rentedekkingsgraad niet halen en 13 woningcorporaties er ronduit slecht voor staan, 9 woningcorporaties voor meer dan 1 miljoen m2 aan grondposities hebben, 28 woningcorporaties meer schulden dan bedrijfswaarde hebben en 10 woningcorporaties meer dan twee keer zoveel marktrisico als gemiddeld lopen? Wat vindt u van deze constateringen en kunt u uw antwoord toelichten?

De statistiek die de Brinkgroep heeft opgesteld, is met name ontleend aan de jaarlijks door het Centraal Fonds op zijn website per individuele corporatie te publiceren Corporatie in Perspectief. Ik ga er vanuit dat de Brinkgroep de scores op de juiste wijze heeft vastgesteld. De scores hebben op zichzelf een belangrijke signaalfunctie. Bij de beantwoording van vraag 1 ben ik uitgebreid ingegaan op de betekenis van deze cijfers voor zowel de financieel toezichthouder zelf als voor andere betrokkenen bij en in de corporatiesector.

Vraag 4

Deelt u de mening dat u uw rol als toezichthouder per direct dient te intensiveren omdat het huidige toezicht bij veel woningcorporaties met problemen, zoals geschetst in het rapport, veel te wensen overlaat? Zo ja, hoe gaat u dit vormgeven? Zo nee, waarom niet?

Op basis van deze publicatie is niet de conclusie te trekken dat het financiële toezicht veel te wensen overlaat. De publicatie levert geen nieuwe gezichtspunten op.
Het is goed om daarnaast in dit verband onderscheid te maken tussen de korte en de middellange termijn. De afgelopen periode zijn als gevolg van de indiening van het wetsontwerp tot herziening van de Woningwet en recente casuïstiek veel acties in gang gezet. Deze zullen uiteindelijk van invloed zijn op de wijze waarop het toezichtsysteem zal worden vernieuwd. Voor de korte termijn zijn reeds in 2011 intensiveringen in gang gezet. Het Centraal Fonds heeft daarnaast aangegeven in 2012 explicieter aandacht te schenken aan liquiditeitsrisico’s. De ratio’s die zijn ontleend aan Corporatie in Perspectief worden hierbij betrokken. Met name de ontwikkelingen in deze ratio’s als gevolg van de voornemens van corporaties en de kasstroomprognose krijgen hierbij een belangrijke plaats. Sterke afwijkingen kunnen aanleiding zijn voor nader onderzoek en zo nodig gerichte interventies bij de betreffende corporaties.

Vraag 1

Deelt u de mening dat met het oog op de recente tragische gebeurtenissen in het Franse Toulouse en eerdere incidenten in zowel België als Nederland extra alertheid van de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten geïndiceerd is? Zo ja, kunt u in algemene zin aangeven waarop die extra alertheid zich richt?

Het kabinet hanteert een veelzijdige aanpak van de dreiging van gewelddadig extremisme en terrorisme. Deze aanpak is in samenhang beschreven in de Nationale Contraterrorisme Strategie 2011–20151. Het bestrijden van het mondiaal jihadisme heeft hierbij prioriteit. De diensten en organisaties die bijdragen aan terrorismebestrijding zijn waakzaam op de risico’s van jihadistische radicalisering.
Inlichtingen- en veiligheidsdiensten zijn altijd alert op mogelijke dreigingen tegen de nationale veiligheid. De diensten hebben daarbij niet alleen aandacht voor personen en organisaties die bereid zijn geweld te gebruiken om hun doelen te bereiken. De aandacht gaat ook uit naar personen en organisaties die zodanige veranderingen in de samenleving nastreven dat de democratische rechtsorde kan worden bedreigd. De recente gebeurtenissen en eerdere incidenten tonen het belang van waakzaamheid voor extremistische ideologieën en gewelddadige uitwassen daarvan.
De AIVD doet binnen de kaders van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2002 onderzoek naar activiteiten van jihadisten en jihadistische netwerken, onder meer op internet2, waarbij intensief wordt samengewerkt met binnen- en buitenlandse partners.

Vraag 2

Bent u bereid extra alertheid te betrachten op de aantrekkingskracht van de (online) jihadistische bewegingen die toewerken naar gelegitimeerd geweld op jonge moslims die op zoek zijn naar hun identiteit in Nederland? Zo ja, kunt u in algemene zin aangeven op welke wijze deze extra alertheid tot stand komt?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Bent u bereid extra waakzaam te zijn op een mogelijk toename van de reeds zorgwekkende islamofobie in Nederland in reactie op de tragische ontwikkelingen in Toulouse en Brussel?

Het kabinet is altijd waakzaam waar het gaat om discriminatie en/of extremisme, ongeacht welke ideologie daar aan ten grondslag ligt. Daarnaast wordt, om wetsovertredingen te voorkomen, ook ingezet op preventieve maatregelen om enerzijds discriminatie en/of extremisme tegen te gaan en anderzijds de maatschappelijke samenhang te versterken.

Vraag 4

Bent u tevens bereid het initiatief te nemen tot een gesprek met vertegenwoordigers van joodse en islamitische organisaties, gezagdragers en antidiscriminatiebureaus met als doel gezamenlijk ontwikkelingen te volgen en daarop, indien nodig, extra maatregelen te treffen?

De Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel en de Minister van Veiligheid en Justitie hebben reeds op regelmatige basis contact met gezagsdragers en in de vraag genoemde organisaties voor hun respectievelijke werkterreinen. Tijdens deze contacten wordt onder andere gesproken over relevante maatschappelijke ontwikkelingen in binnen- en buitenland. Ook bestaat de lopende afspraak tussen gezagsdragers en genoemde organisaties elkaar tussentijds en achteraf steeds op de hoogte te houden en contact te hebben bij actuele gebeurtenissen, zoals recent in Toulouse. Ontwikkelingen op het gebied van discriminatie worden nauwlettend gemonitord en waar nodig worden (extra) maatregelen getroffen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat de burgermeester van Maastricht de harde lijn kiest tegen coffeeshops?1

Vraag 2

Is het in lijn met uw beleid dat de burgermeester de coffeeshop van een overtredende coffeeshophouder wil sluiten zonder eerst een waarschuwing te geven? Zo ja, denkt u niet dat, met name als het gaat om een nieuwe regeling, coffeeshophouders de ruimte moeten krijgen deze nieuwe maatregel zich eigen te maken en dat daarom in eerste instantie een waarschuwing redelijk is? Zo nee, waarom niet?

Het is aan de burgemeester om het coffeeshopbeleid binnen het landelijke kader (de Opiumwet en de gedoogcriteria) vast te stellen en daarover de regie te voeren. Gemeenten staat het vrij om binnen dat landelijk kader een coffeeshopbeleid met eigen accenten te voeren.

Vraag 3

Is het waar dat 60% van de 2,5 miljoen coffeeshopbezoekers in Maastricht uit het buitenland komen? Heeft u de overtuiging dat deze 1,5 miljoen buitenlandse coffeeshopbezoekers na invoering van de zogenaamde wietpas de stad Maastricht niet meer bezoeken? Zo nee, waarom niet? Waar gaan die 1,5 miljoen buitenlanders dan hun joint halen? Welk gevolg heeft dat voor de stad? Zo ja, waar haalt u die overtuiging vandaan?

Het voornaamste effect zal zijn dat de drugstoeristen niet meer naar ons land zullen komen voor hun cannabis. Veel drugstoeristen blijken immers juist te komen omdat ze in de coffeeshops rustig en veilig cannabis kunnen consumeren (zie hierover ook het rapport «Geen deuren maar daden» van de Commissie Van de Donk). Thuis kunnen ze ook gebruik maken van al bestaande illegale markten. Een toegangsbeperking bij de coffeeshops voor niet ingezetenen zal naar verwachting leiden tot een verminderde toestroom, waardoor ook de omvang van de coffeeshopmarkt en de daaraan verbonden nevenverschijnselen zullen afnemen.

Vraag 4

Heeft u kennisgenomen van de opmerking van de burgermeester van Maastricht dat de burgers er recht op hebben dat de wet wordt gehandhaafd? Weet u of de burgermeester ook de wet gaat handhaven als het gaat om illegale verkoop van cannabis aan buitenlandse bezoekers aan de stad? Zo ja, hoe gaat de burgermeester dat doen?

Het is aan de lokale driehoek om de handhavingsprioriteiten te bepalen en de daarvoor benodigde instrumenten te kiezen. Het is landelijk beleid dat een belangrijke prioriteit in de handhaving ligt op het tegengaan van de illegale handel en het tegengaan van het drugstoerisme. Dit geldt ook voor Maastricht.

Vraag 5

Bent u met de burgermeester van Maastricht van mening dat het huidige beleid een erfenis is van zijn voorganger? Hoe beoordeelt u die erfenis?

Voor het antwoord op deze vraag verwijs ik u naar de brieven van 27 mei 2011 en 26 oktober 2011 die het kabinet uw Kamer over de voorgenomen aanscherping van het drugsbeleid heeft gezonden (Kamerstukken II, vergaderjaar 2010–2011, 24 077, nr. 259 en Kamerstukken II, vergaderjaar 2011–2012, 24 077, nr. 265). Daarin zijn alle relevante aanleidingen, voorafgaande stappen en overwegingen uiteengezet.

Vraag 6

Wat van het College bescherming persoonsgegevens van de zogenaamde wietpas?

De vaste Kamercommissie van Veiligheid en Justitie heeft mij op 24 november 2011 verzocht het CBP om advies te vragen over de privacyaspecten die verbonden zijn aan de invoering van de clubpas. Ik heb dit verzoek doorgeleid aan het CBP, en wacht het gevraagde advies af.

Vraag 1

Kent u het bericht «Advocaten blijven blind voor verdachte transacties»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het niet melden van ongebruikelijke transacties door advocaten de schijn van betrokkenheid bij witwaspraktijken in de hand werkt? Zo nee, waarom niet?

Het enkele feit dat advocaten minder ongebruikelijke transacties melden dan andere juridische beroepsgroepen, zegt niets over betrokkenheid bij witwastransacties. Hierbij moet in de beschouwing worden betrokken dat voor juridische beroepsgroepen op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (WWFT) een beperkte meldingsplicht geldt in vergelijking met bijvoorbeeld financiële instellingen. De meldingsplicht geldt slechts voor enkele activiteiten van advocaten, bijvoorbeeld met betrekking tot de aankoop van vastgoed (vgl. artikel 1, eerste lid, onderdeel a, onder 12°, WWFT). Advocaten zijn verder niet meldingsplichtig voor zover zij voor een cliënt werkzaamheden verrichten betreffende de bepaling van diens rechtspositie, diens vertegenwoordiging en verdediging in rechte, het geven van advies voor, tijdens en na een rechtsgeding of het geven van advies over het instellen of vermijden van een rechtsgeding (art. 1, tweede lid, WWFT).

Vraag 3

Bent u bereid maatregelen te treffen tegen advocaten die laks zijn geweest bij het melden van ongebruikelijke transacties? Zo nee, waarom niet?

Niet de Minister van Veiligheid en Justitie, maar het Bureau Financieel Toezicht (BFT) houdt toezicht op de naleving van de meldingsplicht door de advocatuur. De Nederlandse Orde van Advocaten heeft de bevoegdheid om naar aanleiding van onderzoek door het BFT tuchtrechtelijke sancties op te leggen. Bovendien is het niet melden van een ongebruikelijke transactie strafbaar op grond van artikel 1, onder 2°, van de WED. De toezichthouder kan hiervan aangifte doen bij het Openbaar Ministerie. Politie en Ppenbaar Ministerie kunnen ook op eigen initiatief een overtreding van de WWFT onderzoeken.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het toezicht door de Nederlandse Orde van Advocaten op de meldingsplicht van advocaten niet afdoende is? Zo nee, waarom niet?

Het kabinet acht het bestaande toezicht op de naleving van de WWFT door advocaten niet toereikend. Daarom heb ik onlangs een nota van wijziging op het wijzigingsvoorstel van de Advocatenwet, dat thans bij uw Kamer aanhangig is (kamerstukken II, vergaderjaar 2010–2011, 32 382, nrs 2–9), ter advisering voorgelegd aan de Raad van State. Nadat de Raad van State advies heeft uitgebracht zal de betreffende nota van wijziging aan uw Kamer worden gezonden. In de nota worden de overwegingen en voorgestelde maatregelen nader toegelicht. Deze maatregelen hangen nauw samen met het concept-wetsvoorstel tot wijziging van de WWFT, dat eerdaags bij uw Kamer zal worden ingediend.

Vraag 5

Ziet u in deze berichtgeving aanleiding om maatregelen te treffen en ziet u hier ook een rol in weggelegd voor het Bureau Financieel Toezicht? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Kent u het bericht «NS bant buitenlanders»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de NS vanuit het buitenland telefonisch niet bereikbaar is en dat het noodzakelijk is om een Nederlandse bankrekening te hebben om producten af te nemen van de NS?

Nee. NS heeft onlangs voor de klanten die NS vanuit het buitenland willen bellen een «gewoon» telefoonnummer tegen «gewoon» tarief in de lucht gebracht (030 – 75 15 250).
Klanten kunnen nu vanuit het buitenland wel eenmalige betalingen doen aan NS zonder een Nederlandse bankrekening te hebben. Het afgeven van maandelijkse incasso’s voor een abonnement is vanuit het buitenland nu nog niet mogelijk, daarvoor is nu wel een Nederlandse bankrekening nodig.
Volgens de huidige planning van NS zullen klanten met een buitenlandse bankrekening uiterlijk vanaf 1 juli 2013 dezelfde betalingen kunnen doen als klanten met een Nederlandse bankrekening.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het voor Nederlanders die in het buitenland wonen of verblijven en buitenlanders die in Nederland willen reizen, mogelijk moet zijn om op een goede manier met de NS in contact te kunnen treden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, gaat u met de NS in gesprek om dit probleem zo snel mogelijk op te lossen?

Ja, die mening deel ik.
De website www.NS.nl is voor alle klanten die zich niet op een NS-station bevinden het primaire contactkanaal met NS. Deze site is ook vanuit het buitenland uitstekend bereikbaar en biedt voor de NS-klanten alle informatie die ze nodig hebben om zich vooraf op de hoogte te stellen van de services en de reismogelijkheden bij NS en de bijbehorende prijzen. Voor het geval de klant er via internet niet uitkomt, geeft de site ook een contactformulier waarmee contact met NS kan worden opgenomen. Ook kan telefonisch contact met NS worden gezocht.

Vraag 4

Is het waar dat er vóór 2013 geen wijzigingen in het interbancaire systeem worden verwacht? Zo ja, zijn er op korte termijn andere oplossingen mogelijk zodat klanten vanuit het buitenland betalingen kunnen doen bij de NS?

Ja, het is waar dat er vόόr 2013 geen wijzigingen in het interbancaire systeem worden verwacht (zie mijn antwoord op vraag 2). Mijn indruk is dat dit niet te wijten is aan onwil of onkunde bij NS. NS is afhankelijk van de mogelijkheden die de banken kunnen bieden voor wat betreft het betalingsverkeer.

Vraag 1

Kent u het bericht «Indonesia: Five Papuans convicted for peaceful protest» van mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de opvatting van Human Rights Watch dat de veroordelingen van de vijf Papua’s politiek gemotiveerd is en dat de aanklacht tegen deze vijf personen ingetrokken zou moeten worden? Indien neen, waarom niet?

Uit het vonnis blijkt dat de vijf mannen zijn veroordeeld vanwege het uitroepen van de onafhankelijkheid van Papua tijdens de afsluiting van het derde Papua Congres op 19 oktober 2011. De door hen voorgelezen verklaring wordt beschouwd als een poging tot hoogverraad, omdat deze gericht is op ondermijning van de territoriale integriteit van de republiek Indonesië.
Op maandag 19 maart jl. heeft de verdediging hoger beroep aangetekend omdat het Openbaar Ministerie onvoldoende zou hebben aangetoond dat het om hoogverraad gaat. Ik wacht de uitspraak in hoger beroep af.

Vraag 3

Kregen de vijf Papua’s naar uw mening een eerlijk proces? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 4

Beschouwt u deze gevangenen als gewetensgevangenen? Indien neen, waarom niet?

Zie mijn antwoord op vraag 2.

Vraag 5

Bent u bereid zich tegenover de Indonesische autoriteiten uit te spreken tegen de veroordeling van de vijf Papua’s? Indien neen, waarom niet?

Zoals aangegeven, is de rechtsgang nog niet volledig doorlopen.

Vraag 6

Is het waar dat de gevangengenomen Papua’s, in afwachting van en/of tijdens hun proces, werden geschopt en geslagen door de politie?

Volgens mensenrechtenorganisaties en de advocaten van de gevangengenomen personen zijn zij geslagen bij de arrestatie. Volgens deze zelfde bronnen zouden zij tijdens de detentie en het proces naar omstandigheden goed zijn behandeld.

Vraag 7

Hoeveel Papua’s zitten er momenteel om politieke redenen gevangen in Indonesië?

Diverse bronnen, waaronder mensenrechtenorganisaties, noemen verschillende aantallen, uiteenlopend van drie tot 32 personen.

Vraag 8

Is het juist dat bij de demonstratie, waarbij de vijf Papua’s opgepakt werden, minimaal drie doden vielen en negentig gewonden? Hoe beoordeelt u het optreden van de Indonesische autoriteiten tegen de demonstranten? Deelt u de opvatting van Human Rights Watch dat het toegepaste geweld tijdens dit overheidsoptreden excessief was? Indien nee, waarom niet?

De Nationale Mensenrechtencommissie Komnasham en ook Human Rights Watch hebben een eerste onderzoek verricht naar de gebeurtenissen die zich op 19 oktober jl na afloop van het derde Papua congres hebben voorgedaan. Daarnaast is ook door de Indonesische autoriteiten zelf een onderzoek ingesteld. De onderzoeken bevestigen dat in de directe omgeving van het Congres drie dodelijke slachtoffers zijn gevallen, maar de omstandigheden waaronder dit is gebeurd blijven onduidelijk.
De betrokken autoriteiten stellen dat het gebruikte geweld binnen de geldende normen is gebleven. Nederland heeft over de gebeurtenissen zorg uitgesproken tegenover de Indonesische autoriteiten.

Vraag 9

Is het waar dat er, behalve interne disciplinaire sancties, geen maatregelen zijn genomen tegen de daders van het geweld tegen de demonstranten? Indien ja, hoe beoordeelt u dit? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

De politie was tijdens het Papua Congres verantwoordelijk voor veiligheidsmaatregelen. De politie heeft laten weten dat er disciplinaire straffen, waaronder degradatie en strafoverplaatsingen, zijn opgelegd vanwege incorrect optreden na afloop van het Congres. Het is niet bekend om hoeveel personen het gaat.

Vraag 10

Deelt u de opvatting van Human Rights Watch dat de Indonesische strafwet, op basis waarvan de Papua’s gevangengezet zijn, in strijd is met de vrijheid van meningsuiting, zoals onder andere vastgelegd in de Indonesische grondwet, en internationale verdragen waarbij Indonesië partij is?

De strafwet in Indonesië dateert nog grotendeels uit de Nederlands-Indische tijd en is nog niet volledig afgestemd op de door Indonesië geratificeerde internationale conventies, zoals het Internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (BuPo). Als gevolg hiervan zijn onderdelen daarvan niet geheel in lijn met internationaalrechtelijke verplichtingen, bijvoorbeeld waar het gaat om de vrijheid van meningsuiting. Aan een aanpassing van de wet wordt gewerkt.

Vraag 11

Is het waar dat een advocaat van de veroordeelde Papua’s, Gustav Kawer, bedreigd is met vervolging?2 Indien ja, houdt deze bedreiging verband met het proces?

Daarvan is mij niets bekend. Wel heeft de genoemde advocaat tijdens de zitting van 21 februari jl. opmerkingen gemaakt aan het adres van de aanklager die als beledigend zijn opgevat. Het Openbaar Ministerie heeft, zonder verder in detail te treden, in de daaropvolgende zitting naar het transcript van de eerdere zitting gevraagd, omdat daar een strafbaar feit zou zijn gepleegd. Voor zover bekend is geen aangifte gedaan.

Vraag 12

Bent u bereid bij de Indonesische autoriteiten aan te dringen op een onafhankelijk onderzoek naar de beschuldigingen van mensenrechtenschendingen door Indonesische veiligheidsdiensten tijdens de demonstratie in oktober 2011 waarbij de vijf Papua’s werden opgepakt? Indien neen, waarom niet?

Zoals in het antwoord op vraag 8 is aangegeven, hebben verschillende organisaties en de overheid reeds onderzoek verricht naar de gebeurtenissen die zich op 19 oktober hebben voorgedaan.

Vraag 13

Bent u bereid het optreden van de veiligheidsdiensten tegen de demonstranten mee te wegen bij de overweging om tanks aan Indonesië te verkopen? Indien neen, waarom niet?

Op 15 december 2011 is een motie van het kamerlid El Fassed aangenomen die op de kwestie van de tanks ingaat. De regering beraadt zich op deze motie.

Vraag 1

Herinnert u zich uw antwoorden op eerder vragen?1 Kunt u uitleggen op welke manier het belang van het onderzoek door verdere uitsplitsing van het totale aantal gegevensvorderingen kan worden geschaad, in bijzonder wat betreft het onderscheid naar aanbieder? Vindt u dat de publicatie door Google van het aantal gegevensvorderingen in strijd is met het belang van opsporing en vervolging?

Publicatie van deze aantallen zou inzicht geven in de mate waarin communicatie via sociale media door de opsporingsautoriteiten gevolgd wordt. Het is niet in het belang van de opsporing om dit inzicht te verschaffen, ondermeer omdat het risico bestaat dat personen hun gedrag op deze informatie gaan afstemmen. Deze bezwaren gelden ook voor het geval Google er zelf voor zou kiezen om deze gegevens bekend te maken, maar in mindere mate.

Vraag 2

Vallen aanbieders van social media diensten, zoals Gmail, Hotmail, Twitter, Hyves en Facebook, onder het door u gebruikte begrip «internetdiensten»? Welke gegevens registreert het Urban Land Institute (ULI) in het kader van gegevensvorderingen bij social media-aanbieders op grond van artikel 126n tot en met 126ni Wetboek van Strafvordering (Sp) registreert? Zijn er daarnaast opsporings- en veiligheidsdiensten die gegevensvorderingen direct bij aanbieders van social media doen? Zo ja, kunt u aangeven welke dat zijn en per dienst aangeven welke gegevens deze diensten in het kader van gegevensvorderingen op grond van deze bepalingen registreren?

De genoemde sociale media worden gerekend tot de internetdiensten. In het kader van vorderingen gegevensverstrekking bij social media-aanbieders registreert de Unit Landelijke Interceptie (ULI) van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD), evenals bij andere vorderingen tot gegevensverstrekking, de volgende gegevens: wanneer een aanvraag is verstuurd, aan welke aanbieder de aanvraag is verstuurd, en wanneer er antwoord is gegeven. Sinds de tweede helft van 2010 lopen alle vorderingen van de politie en de bijzondere opsporingsdiensten voor interceptie en de daaraan gerelateerde gegevensverstrekking via het KLPD/ULI.

Vraag 3

Hoe vaak politie- en justitiefunctionarissen dit soort gegevens gevorderd in 2009, 2010 en 2011?

Om de in antwoord op vraag 1 vermelde redenen kan ik deze gegevens niet verstrekken.

Vraag 4

Welke adequate voorzieningen zijn sinds de brief van het College van procureurs- generaal1 getroffen om de naleving van de notificatieplicht ex artikel 126bb Sv te garanderen? In hoeveel gevallen is deze notificatieplicht in 2009, 2010 en 2011 daadwerkelijk nageleefd, in het bijzonder in de gevallen waarbij social media diensten betrokken waren?

Sinds de brief van het College zijn de hoofden van de parketten nogmaals gewezen op het belang van naleving van de notificatieplicht. Daarnaast is ten behoeve van de parketten een werkinstructie en procesbeschrijving opgesteld waarin onder andere een beslisboom en standaardbrieven zijn opgenomen.
Naleving van de notificatieplicht in concrete gevallen wordt niet bijgehouden in een gecentraliseerd, geautomatiseerd systeem. Om deze reden kunnen de gevraagde cijfers niet worden geleverd.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Nobel peace price winner defends laws criminalising homosexuality in Liberia?»1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de uitspraak van president Ellen Johnson Sirleaf, die heeft aangeven twee wetsvoorstellen die homoseksualiteit verbieden openlijk te willen steunen? Deelt u de mening dat het ongepast is dat een Nobelprijswinnaar voor de Vrede dit type uitspraak doet en daarmee bijdraagt aan haat zaaien en absoluut niet aan het bevorderen van de vrede? Indien nee, waarom niet?

De uitspraken in het genoemde artikel staan haaks op herhaaldelijke mededelingen in de media van president Johnson Sirleaf dat zij geen wetsvoorstellen zal tekenen op het gebied van homoseksualiteit. De Liberiaanse overheid heeft dit bevestigd in een reactie op het artikel in The Guardian. Dit betreft dus ook de twee actuele wetsvoorstellen – afkomstig van Liberiaanse parlementsleden – die een verzwaring inhouden van de strafmaat bij seksuele activiteiten tussen mensen van hetzelfde geslacht.

Vraag 3

Deelt u de mening dat dit type wetgeving in strijd is met tal van internationale verdragen waar Liberia aan gecommitteerd is? Indien nee, waarom niet?

Ja.

Vraag 4

Bent u bereid om in EU-verband een open dialoog aan te gaan met de Afrikaanse Unie over homoseksualiteit, gezien het gegeven dat homoseksualiteit in 37 Afrikaanse landen verboden is? Indien ja, bent u bereid om Nederland hier een voortrekkersrol in te laten spelen, gezien het gegeven dat Rechten van lesbiennes, homo's, bi- en transseksuelen (LHBTI) een van uw prioritaire beleidsthema’s binnen het mensenrechtenbeleid is? Indien nee, waarom niet?

Nederland wil in EU verband bezien op welke wijze een dialoog over dit onderwerp met de AU kan worden aangegaan.

Vraag 5

Bent u bereid de Liberiaanse autoriteiten te wijzen op hun internationaal- rechtelijke verplichtingen op het vlak van mensenrechten, nu zij zo duidelijk in strijd handelen met die verplichtingen? Bent u bereid zowel in bilaterale contacten, als via de Europese Unie de Liberiaanse autoriteiten hierop in heldere bewoordingen aan te spreken en de Kamer hier op korte termijn over te informeren? Indien nee, waarom niet?

Nederland wijst discriminatie af en komt actief op voor de rechten van lesbische, homoseksuele, biseksuele, transgender en intersex (LHBTI) personen. Het Nederlandse beleid voor rechten van LHBTI-personen streeft naar decriminalisering van homoseksualiteit en het tegengaan van discriminatie. In de reguliere contacten tussen Nederland en Liberia alsmede die van de EU wordt dit beleid uitgedragen. Zorgelijk vind ik de recente toename van aanvallen op homo-activisten in Liberia. Naar aanleiding van deze ontwikkeling is de EU in het kader van de EU-richtsnoeren voor mensenrechtenverdedigers reeds in contact met een Liberiaanse activist.

Vraag 6

Kunt u aangeven of de receptorbenadering volgens u van toepassing is/kan zijn in Liberia? Indien ja, betekent het dat we dan, vanuit de cultuur van Liberia gezien, begrip moeten hebben voor de criminalisering van homoseksualiteit?

Vanuit de receptorbenadering zou onderzocht kunnen worden of via lokale en regionale instituties aanknopingspunten te vinden zijn voor bevordering van decriminalisering en acceptatie van homoseksualiteit.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Spaans godenvoetbal op onze zak?» over het kwijtschelden van miljoenenschulden van topclubs door de Spaanse overheid?1

Ja.

Vraag 2

Bent u van mening dat het onwenselijk is dat topclubs in bepaalde competities grote schulden opbouwen, waardoor er zeer ruime salarissen betaald kunnen worden aan spelers, en in feite oneerlijke concurrentie met andere competities ontstaat?

Ja.

Vraag 3

Deelt u in algemene zin de mening dat overheden en banken, die uit Europees belastinggeld gesteund worden, zeer terughoudend zouden moeten zijn in het financieel steunen van voetbalclubs die zelf voor vele miljoenen potverteren?

Ja.

Vraag 4

Wat is uw oordeel over de uitspraken van de Spaanse staatssecretaris van sport Miguel Cardenal, waaruit blijkt dat overwogen wordt om belastingschulden en achterstallige sociale zekerheidspremies van Spaanse voetbalclubs gedeeltelijk kwijt te schelden?

Uit navraag bij de Spaanse overheid blijkt dat de Spaanse staatssecretaris voor sport van mening is dat kwijtschelding van de schulden van desbetreffende clubs door de Spaanse overheid onwenselijk is. Voetbalclubs moeten net als andere organisaties aan hun verplichtingen voldoen. Inmiddels is deze informatie ook bevestigd in de media. Ik deel deze opvatting.

Vraag 5

Bent u van mening dat dit onwenselijk zou zijn, gezien de opdracht waar Spanje voor staat om het financieringstekort terug te dringen van 8,5% naar 5,3%, en het feit dat de jeugdwerkloosheid 51% is?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Bent u ervan op de hoogte dat vanaf het seizoen 2013/2014 de begrotingseisen voor Europese voetbalclubs door de Uefa strenger worden gemaakt, waarbij exorbitante schulden niet meer toegestaan worden? Welke mogelijkheden zijn er om «Financial fairplay» vanuit de Europese Unie te ondersteunen?

Ja, ik ben op de hoogte van de Financial Fair Play (FFP) regels van de UEFA.
Op 21 maart 2012 hebben de vice-president van de Europese Commissie Joaquín Almunia en de voorzitter van de UEFA Michel Platini een gezamenlijke verklaring afgegeven over de aanpak van FFP. Zowel de UEFA als de Europese Commissie streven naar een situatie waarin het betaald voetbal in Europa een gezonde financiële huishouding heeft; de UEFA door handhaving van de FFP-regels, de Europese Commissie door handhaving van de staatssteunregels.
Deze verklaring vormt de basis voor verdere samenwerking tussen de Europese Commissie en de UEFA met het oog op een eerlijke Europese voetbalcompetitie. De Europese Commissie en de UEFA gaan met elkaar in overleg over hoe de specificiteit van sport meegewogen kan worden bij de beoordeling van de verschillende fiscale maatregelen in de EU voor betaaldvoetbalorganisaties en de toekenning van andere steunmaatregelen door lidstaten.
Bij het verlenen van financiële steun aan betaaldvoetbalorganisaties (bvo’s) moeten de nationale en lokale overheden in de EU zich houden aan de staatssteunregels. Deze regels bieden het kader voor wat wel en niet mogelijk is met betrekking tot het direct of indirect financieel ondersteunen van bvo’s.

Vraag 7

Welke mogelijkheden ziet u om met uw Europese ambtgenoten afspraken te maken om te voorkomen dat er via omwegen, zoals het kwijtschelden van belastingschulden, toch belastinggeld in het voetbal wordt gepompt?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Wat vindt u van het feit dat Spaanse banken, zoals Bankia, aankloppen bij de Europese Centrale Bank (ECB) voor leningen terwijl zij ook honderden miljoenen euro’s in Real Mardrid stoppen?

Alle Europese banken in het eurogebied kunnen een lening aangaan bij de ECB in het kader van de Long Term Refinancing Operation. Het is een individuele beslissing van een bank om al dan niet gebruik te maken van deze faciliteit. Er worden vanuit de ECB aan de leningen van de LTRO-faciliteit geen aanvullende eisen gesteld hoe dit geld moet worden besteed. Dit is beslissing van de deelnemende banken zelf. Gezien de onafhankelijkheid van de ECB treed ik niet in het afwegingskader van de ECB.

Vraag 9

Hoe staat het met de financiële positie van de Nederlandse voetbalclubs in het betaald voetbal?

Van de 36 betaald voetbalorganisaties in Nederland scoren er 9 onvoldoende volgens de meest recente meting met het Financieel Rating Systeem (FRS) van de KNVB. Deze score is gebaseerd op de jaarcijfers en prognosecijfers van seizoen 2011/’12. De indeling in categorieën van het FRS is een graadmeter voor de financiële positie.