Kamervragen

Alle

4 augustus 2016 - 19 augustus 2016

15 dagen

De hervatting van de injectie van productiewater in Twente
	Jan Vos (PvdA)
	Martijn van Dam (staatssecretaris economische zaken) (PvdA)

Bronnen

1. Mail van Griffie gemeente Dinkelland aan Raads- en raadscommissieleden 2-8-2016

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bericht van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) over de hervatting van de injectie van productiewater in Twente?1

Ja.
Vraag 2

Is het waar dat de aanvoerbuizen met dit giftige afvalwater dwars door een Natura2000-gebied en door een waterwingebied lopen?

Op 29 april 2016 heb ik uw Kamer per brief geïnformeerd dat het injectiewater conform de Europese regelgeving geclassificeerd wordt als «niet gevaarlijk». Het injectiewater bestaat uit 99,97% zout water en 0,03% andere componenten (zoals anti-corrosiemiddelen, antibacteriële middelen en componenten afkomstig uit de aardolie waarmee het injectiewater in de diepe ondergrond in Schoonebeek in contact was). De exacte samenstelling van het productiewater wordt jaarlijks door NAM gerapporteerd aan Staatstoezicht op de Mijnen (SodM). Deze rapportage is beschikbaar op de website van NAM.
Het leidingnetwerk en de injectielocaties zijn voor het grootste gedeelte gelegen op een afstand van 800 en 2.500 meter van Natura 2000-gebieden. Er zijn drie uitzonderingen:
Er zijn geen watertransportleidingen of locaties van NAM binnen de grenzen van de waterwingebieden en de grondwaterbeschermingsgebieden van Vitens. De desbetreffende gebieden van Vitens in Twente liggen meer dan 1 kilometer van de transportleiding en waterinjectielocaties.
Vraag 3

Is het waar dat dit veel onrust veroorzaakt onder de bewoners van dit gebied?

Ja, ik heb begrepen dat er onrust bij bewoners in het gebied is.
Vraag 4

Is het waar dat 30.000 bewoners een petitie hebben ondertekend, waarin gesteld wordt dat de injectie van productiewater in Twente niet moet worden hervat?

Ja.
Vraag 5

Is het waar dat de NAM de productie wil hervatten, terwijl nog niet duidelijk is of de NAM de daarvoor benodigde vergunningen heeft?

Ik deel de mening dat NAM over de juiste vergunningen moet beschikken. NAM beschikt over de juiste vergunningen om olie te winnen in Schoonebeek en het productiewater te injecteren in Twente, ik heb u dit toegelicht in mijn brief van heden.
Vraag 6

Wat is de laatste stand van zaken met betrekking tot de benodigde vergunningen?

Zie antwoord vraag 5.
Vraag 7

Deelt u de mening dat de injectie van productiewater in Twente niet kan worden hervat zolang de benodigde vergunningen daarvoor niet zijn verstrekt?

Zie antwoord vraag 5.
Vraag 8

Hoe gaan u en het Staatstoezicht op de Mijnen hierop toezien?

Toezicht op de juiste uitvoering van de vergunningen valt onder de verantwoordelijkheid van SodM. Net als veel andere inspecties in Nederland, werkt SodM op basis van systeemtoezicht en risicosturing. Bij systeemtoezicht wordt door middel van inspecties onderzocht in hoeverre een bedrijf aantoonbaar zijn processen beheerst, waarbij de focus ligt op grote risico’s. Indien NAM niet voldoet aan hetgeen in de vergunningen is voorgeschreven, dan kan SodM hier tegen optreden.

4 augustus 2016 - 19 september 2016

46 dagen

Het ziekenhuis in Dokkum
	Lea Bouwmeester (PvdA), Lutz Jacobi (PvdA)
	Edith Schippers (minister volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD)

Bronnen

1. http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=71608

Vraag 1

Bent u bekent met het bericht «De Friesland zegt contract Sionsberg op»?1

Ja.
Vraag 2

Na lang overleg is er met betrokken partijen in de regio een overeenkomst gesloten over een overgang naar een nieuw breed zorgaanbod dat de zorgvraag van inwoners voor nu en in de toekomst beantwoordt; waarom lijkt dat nu niet uitgevoerd te worden? Welke partijen houden zich niet aan deze afspraken en waarom niet?

Ik betreur het dat de huidige situatie is ontstaan. De onrust die dit heeft veroorzaakt is vervelend voor de mensen in Dokkum en omgeving. Ik heb contact met diverse partijen, waaronder De Friesland en (de verschillende eigenaren van) De Sionsberg 2.0. Zij hebben mij geïnformeerd over de stand van zaken. Ik heb de partijen gewezen op het belang van goede zorg, op de zorgplicht van de verzekeraar en op het belang van samenwerking voor de burgers van Dokkum en omgeving. De komende tijd zal ik de ontwikkelingen in de regio op de voet volgen.
De situatie die nu is ontstaan, is volgens mij niet aan één partij of één persoon toe te schrijven. Ik wil mij ook niet uitlaten over de vraag door wiens toedoen wat gebeurt. Wat ik belangrijk vind is dat ik geen signaal heb dat de continuïteit van de zorg in het geding is.
Vraag 3

Waarom loopt de voortgang van het omvormen naar een passend zorgaanbod vertraging op en hoe kan worden voorkomen dat inwoners in Friesland die zorg nodig hebben de dupe worden omdat partijen niet meer samenwerken in het algemeen belang?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 4

Tijdens het Algemeen overleg over de Sionsberg heeft u toegezegd via de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) het proces te volgen en toe te zien op samenwerking en de beste uitkomst voor de mensen die zorg nodig hebben in de regio; bent u bereid de NZa hier wederom naar te laten kijken?

Ik roep alle partijen op om echt te werken aan een bestendig zorgaanbod voor de toekomst bezien vanuit het belang van de bevolking in die regio.
Overigens ziet de NZa op dit moment geen risico’s met betrekking tot de naleving van de zorgplicht. Zij monitort vanzelfsprekend het contracteerproces nauwgezet.
Zodra er een risico is op dit gebied, laten zij dat direct weten. Ook de IGZ heeft op dit moment geen signaal dat de kwaliteit van zorg niet op orde zou zijn. Wel doet de NZA momenteel onderzoek naar of er knelpunten zijn in de tijdige levering van zorg.
Vraag 5

Bent u bereid, indien nodig, in belang van mensen die zorg nodig hebben in deze regio partijen om tafel te brengen zodat passende zorg het uitgangspunt wordt en niet andere belangen?

Ik verwijs u naar het antwoord op vraag 2 en 3. De komende tijd zal ik de ontwikkelingen in de regio op de voet volgen.

3 augustus 2016 - 15 september 2016

43 dagen

De brandbrief van Actiz over de wijkverpleging
	Fleur Agema (PVV)
	Martin van Rijn (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (PvdA)

Bronnen

1. Actiz.nl, Wijkverpleging onder zware druk, 1 augustus 2016

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de brandbrief «Wijkverpleging onder zware druk» van Actiz over de wijkverpleging?1

Ja.
Vraag 2

Wat is uw oordeel over het feit dat het overleg tussen zorgverzekeraars en zorgaanbieders aan het verharden is en dat de dialoog nauwelijks mogelijk is?

Dit jaar kopen verzekeraars voor het eerst wijkverpleegkundige zorg individueel in. Dat dit discussies met zich meebrengt, vind ik gezien de nieuwe situatie waarin partijen zich bevinden niet geheel verrassend. Ik betreur wel ten zeerste dat dit zorgt voor onrust bij patiënten. Beide partijen moeten werken aan het verbeteren van het contracteerproces. Ik heb met zorgverzekeraars en zorgaanbieders afgesproken dat zij vanaf september regionaal periodieke overleggen beleggen tussen zorginkopers en zorgaanbieders. Deze overleggen hebben als doel om de stand van zaken rond de wijkverpleging in de regio te peilen. Hierbij moet aandacht zijn voor de problemen die er zijn, maar vooral voor hoe we dingen oplossen. De goede voorbeelden zullen hierbij als uitgangspunt worden gehanteerd. Ook de wijkverpleegkundigen vraag ik hieraan deel te nemen, zodat vanuit de praktijk gewerkt wordt aan oplossingen voor de patiënten die zorg nodig hebben.
Vraag 3

Is er bij het nemen van het besluit om in 2015 400 miljoen euro te bezuinigen rekening gehouden met het feit, dat zorgaanbieders wel deels kunnen sturen op de hoeveelheid zorg per cliënt, maar niet op het aantal cliënten dat zorg nodig heeft? Zo ja, waar is dat dan fout gegaan? Zo nee, waarom niet?

In de Zorgverzekeringswet (Zvw) geldt een recht op zorg. Iedereen die wijkverpleegkundige zorg nodig heeft dient dit te krijgen. De zorgverzekeraar dient invulling te geven aan de zorgplicht. Dat er een taakstelling is doorgevoerd op het budgetkader wijkverpleging kan niet tot gevolg hebben dat patiënten verstoken blijven van wijkverpleegkundige zorg. Uit de realisatiecijfers 2015 blijkt ook dat het kader vrijwel geheel passend bleek.
Vraag 4

Vindt u dat cliënten zelf moeten kunnen kiezen van welke zorgaanbieder zij zorg willen ontvangen? Zo ja, waarom treedt u dan niet op tegen de zorgverzekeraars, die vast blijven houden aan de opbrengstverrekening? Zo nee, wanneer is de keuzevrijheid van cliënten dan precies afgeschaft?

De keuzevrijheid voor cliënten is niet afgeschaft. In principe kan iedereen kiezen voor de voorkeurszorgaanbieder. Op het moment dat deze zorgaanbieder echter het budgetplafond met desbetreffende zorgverzekeraar heeft bereikt kan een aanbieder er niet bij voorbaat van uitgaan dat de zorgverzekeraar deze zorg vergoedt. De betreffende contractafspraken zijn leidend. Er dient overleg plaats te vinden met de zorgverzekeraar over mogelijke bijcontractering. Dat proces heeft in 2015 ook plaatsgevonden. Het is dus mogelijk dat een cliënt uiteindelijk bij een andere aanbieder in de regio terechtkomt. De zorgverzekeraar dient hierbij het alternatief aan te bieden.
Vraag 5

Is er bij het nemen van het besluit om in 2016 nog eens 200 miljoen euro te bezuinigen rekening gehouden met het feit dat verzekeraars daardoor nog meer moeten korten, zowel in volume als in prijs? Zo ja, waarom is deze extra bezuiniging dan toch doorgezet? Zo nee, waarom niet?

Er is in 2016 geen sprake van een extra bezuiniging van € 200 miljoen. De taakstelling op wijkverpleging is in 2016 hoger dan in 2015 omdat in 2016 geen sprake meer is van de eenmalige verzachting met € 100 miljoen. Daarmee is de opgave in 2016 echter niet hoger dan in 2015 omdat er tevens ten opzichte van 2015 extra middelen aan het kader zijn toegevoegd in 2016. Deze ontwikkelingen tezamen zorgen ervoor dat er dit jaar € 180 miljoen meer beschikbaar is in het kader ten opzichte van 2015. Dit bedrag wordt veroorzaakt door demografische groei, extramuralisering waardoor er meer cliënten instromen en de intensivering voor wijkverpleging uit het Regeerakkoord die voor 2016 € 120 miljoen bedraagt.
Vraag 6

Deelt u de verwachting van Actiz dat er na de zomer meerdere cliëntenstops worden verwacht? Zo ja, wat doet dit met de keuzevrijheid van cliënten? Zo nee, waarom niet?

Zoals ik al vaker heb aangegeven zou ik het zeer betreuren als er cliëntenstops zouden ontstaan en roep ik zorgverzekeraars en zorgaanbieders op om de discussie over de contracten onderling te voeren en niet ten koste van de cliënten die ongerust worden van al deze signalen. Een zorgaanbieder moet met de zorgverzekeraar in gesprek gaan over bijcontractering. Het financiële kader 2016 is in ieder geval voldoende om ook de toenemende zorgvraag op te vangen en voor zorgverzekeraars om aan hun zorgplicht te voldoen. Dat betekent echter niet dat zij automatisch bij iedere zorgaanbieder hoeven bij te contracteren.
Vraag 7

Deelt u de verwachting van Actiz dat er in 2016 nog meer zorgaanbieders in financiële problemen zullen komen? Zo ja, wat heeft dit voor gevolgen voor de continuïteit van zorg? Zo nee, waarom niet?

De continuïteit van zorg moeten zorgverzekeraars garanderen in het kader van de zorgplicht. Daartoe behoort ook de inkoop van voldoende zorgaanbod.
Vraag 8

Deelt u de mening dat het door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) verhoogde tarief voor de wijkverpleging (omdat deze in 2016 te laag waren) bij de zorgaanbieders terecht moet komen en niet verloren moet gaan door de exorbitante kortingspercentages van de verzekeraars? Zo nee, waarom niet?

De maximumtarieven van 2016 zijn licht omlaag gegaan ten opzichte van 2015 als gevolg van het aanpassen van de indexering die lager bleek dan verwacht. Per 2017 zijn de maximumtarieven weer licht gestegen als gevolg van de actuele indexering en de toevoeging van de component «Vergoeding gederfd rendement eigen vermogen»(VGREV) ter hoogte van 1.17%. Deze component is via de indexering verwerkt in de maximumtarieven omdat het rendement op eigen vermogen in de sector lager is uitgevallen. Omdat rendement op eigen vermogen een kostenpost is in de exploitatie van een instelling is hiermee rekening gehouden bij de vaststelling van de maximumtarieven. Het is vervolgens aan zorgverzekeraar en aanbieders om afspraken te maken over de hoogte van de tarieven.
Vraag 9

Waarom worden de beschikbare budgetten niet aangepast aan de groei van klanten door de extramuralisering?

In het landelijk budget voor de wijkverpleging is rekening gehouden met een groei van het aantal cliënten door extramuralisering. Het is vervolgens aan zorgverzekeraars om hier op het niveau van de individuele aanbieder rekening mee te houden in de contractafspraken.
Vraag 10

Hoeveel zorgaanbieders overwegen te stoppen als gevolg van het inkoopbeleid van de zorgverzekeraars? Om hoeveel cliënten gaat het dan?

Ik heb geen inzicht in aantallen zorgaanbieders die zullen overwegen te stoppen met het aanbieden van verpleging en verzorging in de Zvw.
Vraag 11

Deelt u de mening, dat het dan voor cliënten lastig wordt om nog thuis te blijven wonen? Zo ja, waar kunnen deze cliënten dan nog terecht?

Zorgverzekeraars hebben een zorgplicht voor hun verzekerden; zij dienen voor hun verzekerden voldoende zorg in te kopen die binnen bereik is en tijdig wordt geleverd.
Op dit moment heb ik geen signalen dat cliënten niet over voldoende hulp thuis kunnen beschikken. De groei van het kader wijkverpleging min 2016 met 180 miljoen is er juist op gericht om het toenemend aantal cliënten die langer thuis blijven wonen op te vangen.
Vraag 12

Waarom gaat u akkoord met de extra administratieve lasten die de verzekeraars opleggen, doordat zij in plaats van twee maar liefst zeven prestaties geregistreerd willen hebben? Hoe verhoudt dit zich tot de wens van de Kamer om de administratieve lasten fors terug te dringen?

Per patiënt hoeft maar één prestatie te worden geregistreerd, namelijk het overeengekomen integrale tarief verpleging en verzorging. Partijen zijn in het kader van de toekomstige bekostiging gezamenlijk overeengekomen dat in 2016 wordt onderzocht of er zorgprofielen samengesteld kunnen worden die informatie geven over de aard van de patiënt die wordt geholpen. Dit inzicht in de zorgvraag is naast het belang voor de ontwikkeling van de nieuwe bekostiging een belangrijke randvoorwaarde om in te kopen op basis van zorginhoud. Om dit te realiseren vragen zorgverzekeraars in 2017 informatie uit over de aard van de patiënt die wordt geholpen. Er zou bijvoorbeeld gevraagd kunnen worden of iemand zorg krijgt na een ziekenhuisopname of dat het gaat om de zorg voor een dementerende patiënt. De benodigde informatie voor de bekostiging – en vragen die gesteld worden – zullen logischerwijs volgen uit de dagelijkse uitvoeringspraktijk van de wijkverpleegkundige. Voor de wijkverpleegkundige gaat het daarom om zaken die al worden opgenomen in het zorgplan, waardoor er geen sprake is van een extra registratielast. Dit is ook een belangrijke randvoorwaarde voor de nieuwe bekostiging.
Vraag 13

Deelt u de mening dat dit alles als gevolg heeft dat de wijkverpleegkundige haar vak niet terug heeft gekregen en cliënten minder in plaats van meer keuzevrijheid hebben gekregen? Zo nee, waarom niet?

Ik deel deze mening niet. Met de overheveling van verpleging en verzorging naar de Zvw heeft de wijkverpleegkundige haar vak weer terug. Het weer zelf indiceren door wijkverpleegkundigen geeft hen meer ruimte om invulling te geven aan de zorg. De wijkverpleegkundige bepaalt op basis van zijn of haar professioneel handelen weer welke inzet van zorg nodig en gepast is, gebaseerd op indicatie en zorgplan.
Vraag 14

Bent u nog steeds van mening dat de megabezuiniging dit jaar van 600 miljoen euro op het budget voor verpleging en verzorging moet kunnen? Is dit alles wat u ervan verwacht had? Zo ja, graag een toelichting.

Het is aan verzekeraars en aanbieders om afspraken te maken over de tarieven en volumes, hierbij rekeninghoudend met het beschikbare kader. Verzekeraars zijn tegelijkertijd gehouden invulling te geven aan hun zorgplicht voor hun verzekerden. De taakstelling voor de wijkverpleging was voor alle partijen een uitdaging. Wijkverpleegkundigen, aanbieders en verzekeraars hebben zich ingespannen om binnen het kader te blijven en kwaliteit, tijdigheid en bereikbaarheid van de zorg te borgen. De overschrijding ten opzichte van het beschikbare kader 2015 voor wijkverpleging bedraagt op basis van in maart ontvangen cijfers 37,7 miljoen euro. Gezien de forse taakstelling en de signalen in 2015 van een te verwachte forse overschrijding vind ik dit een geringe overschrijding. Dit is een enorme prestatie die wijkverpleegkundigen, zorgverzekeraars en zorgaanbieders hebben geleverd. Er zijn nog geen tekenen van een overschrijding voor 2016. De taakstelling op wijkverpleging is in 2016 hoger dan in 2015 omdat in 2016 geen sprake meer is van de eenmalige verzachting met € 100 miljoen. Daarmee is de opgave in 2016 echter niet hoger dan in 2015 omdat er tevens ten opzichte van 2015 extra middelen aan het kader zijn toegevoegd in 2016. Deze ontwikkelingen tezamen zorgen ervoor dat er dit jaar € 180 miljoen meer beschikbaar is in het kader ten opzichte van 2015. Dit bedrag wordt veroorzaakt door demografische groei, extramuralisering waardoor er meer cliënten instromen en de intensivering voor wijkverpleging uit het Regeerakkoord die voor 2016 € 120 miljoen bedraagt.
Vraag 15

Vorig jaar gokte u erop dat de zorgaanbieders hun tekorten door de bezuiniging van 400 miljoen euro konden aanvullen vanuit hun reserves; gaat u echt door met gokken met de zorg voor ouderen, gehandicapten, zieken en stervenden?

Ik hecht eraan dat het budgettair kader voor de wijkverpleging toereikend is. Zoals ik hiervoor heb aangegeven zijn er geen indicaties dat dit niet zo is en is het financiële kader in 2016 € 180 miljoen ruimer dan in 2015.

3 augustus 2016 - 19 september 2016

47 dagen

Het bericht dat de Sionsberg in Dokkum wankelt door ruzie met zorgverzekeraar De Friesland-Achmea
	Renske Leijten , Henk van Gerven (SP)
	Edith Schippers (minister volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD)

Bronnen

1. Leeuwarder Courant, «Sionsberg wankelt door ruzie met verzekeraar», d.d. 1 augustus 2016
2. Kamerstuk 31 016, nr. 92
3. Kamerstuk 32 299, nr. 40
4. Kamerstuk 31 016, nr. 92
5. Kamerstuk 32 299, nr. 40
6. Kamerstuk 32 299, nr. 40

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat het voortbestaan van ziekenhuis De Sionsberg in Dokkum opnieuw in gevaar is doordat zorgverzekeraar De Friesland-Achmea het contract met de instelling heeft opgezegd?1

Ik betreur het dat de huidige situatie is ontstaan. De onrust is vervelend voor de mensen in Dokkum en omgeving. Ik heb contact met diverse partijen, waaronder De Friesland en (de verschillende eigenaren van) De Sionsberg 2.0. Zij hebben mij geïnformeerd over de stand van zaken. Ik heb de partijen gewezen op het belang van goede zorg, op de zorgplicht van de verzekeraar en op het belang van samenwerking voor de burgers van Dokkum en omgeving. De komende tijd zal ik de ontwikkelingen in de regio op de voet volgen.
Vraag 2

Wat vindt u ervan dat door toedoen van De Friesland-Achmea het voortbestaan van De Sionsberg wordt bedreigd, terwijl de wachtlijsten voor de ziekenhuizen in de omgeving van Dokkum nu al zijn toegenomen en bovendien in bepaalde gevallen de Treeknorm wordt overschreden?2

De situatie die nu is ontstaan, is volgens mij niet aan één partij of één persoon toe te schrijven. Ik wil mij ook niet uitlaten over de vraag door wiens toedoen wat gebeurt. Wat ik wil is dat de zorg in de regio goed geregeld wordt en dat er snel duidelijkheid komt voor de inwoners van Dokkum en omgeving.
Zoals ik u al eerder meldde zijn er voor een aantal behandelingen in ziekenhuizen in de omgeving van De Sionsberg wachttijden die boven de Treeknorm liggen (Kamerstuk 31 016, nr. 92). Volgens de informatie die ik van De Friesland heb gekregen, worden inderdaad de Treeknormen nog steeds voor een aantal specialismen overschreden in de ziekenhuizen in Friesland. Ik kan echter geen uitsluitsel geven of dit komt door de situatie in Dokkum of niet. Wel heb ik van de NZa vernomen dat er ten aanzien van de zorgplicht in de afgelopen tijd geen risico aanwezig is. De NZa is bovendien een onderzoek gestart om te kijken of sprake is van een knelpunt met betrekking tot de tijdige levering van zorg in de regio.
Vraag 3

Vindt u het geen democratisch tekort dat de gemeenschap van Dokkum al meerdere keren heeft aangegeven dat zij hun ziekenhuis willen behouden, maar dat de zorgverzekeraar De Friesland-Achmea daar volkomen lak aan heeft? Kunt u uw antwoord toelichten?

Er zijn vele gesprekken geweest over de ontwikkeling van de zorg in Dokkum. Daar zijn alle partijen bij betrokken en er zijn goede afspraken gemaakt. De ontwikkelingen die nu gaande zijn leveren veel onrust op. Dat had ik liever anders gezien. Ik heb begrepen dat De Friesland inmiddels weer in gesprek is met de verschillende partijen met als doel een passend zorgaanbod voor de inwoners uit de regio te organiseren.
Vraag 4

Is het waar dat zorgverzekeraar De Friesland-Achmea de voor vijf jaar gemaakte afspraken nu alweer open wil breken? Zo ja, is er in dat geval sprake van contractbreuk? Kan De Sionsberg hen op juridische gronden aan de gemaakte afspraken houden?

Het klopt dat het contract op 29 juli is opgezegd door De Friesland. Of er sprake is van contractbreuk, is niet aan mij om te beoordelen. De contractspartijen moeten dat in eerste instantie onderling bepalen. Zij zijn inmiddels weer met elkaar in gesprek.
Vraag 5

Is het waar dat zorgverzekeraar De Friesland-Achmea aanstuurt op versobering van De Sionsberg? Hoe ziet u dit in relatie tot de toenemende wachtlijsten? Bent u bereid hier De Friesland-Achmea op aan te spreken? Zo nee, waarom niet?

Ik heb begrepen dat de feitelijke invulling van het contract niet door alle partijen op dezelfde wijze wordt gezien.
Zoals gezegd is de NZa een onderzoek gestart om te kijken of er knelpunten zijn in tijdige levering van de zorg. Zij zien momenteel geen risico’s. Ook de IGZ heeft op dit moment geen signalen. Om er voor te zorgen dat de situatie niet verslechtert, heb ik de IGZ en NZa gevraagd om gezamenlijk te kijken naar de kwaliteit van zorg en het nakomen van de zorgplicht. Zie verder mijn antwoord op vraag 1.
Vraag 6

Kunt u zich nog uw volgende uitspraak herinneren: «Het is van groot belang dat de kwaliteit van de zorgvoorzieningen in krimpregio’s hoog gehouden wordt om ook de leefbaarheid te behouden»?3 Hoe gaat u ervoor zorgen dat de voorzieningen op peil blijven?

Mijn aandacht gaat continu uit naar de zorg in krimpregio’s. Hierover heb ik uitgebreid met u gesproken en begin dit jaar heb ik u nog een brief gestuurd over de curatieve zorg in krimpregio’s (Kamerstuk 29 247, nr. 216).
Vraag 7

Kunt u zich nog uw volgende uitspraak herinneren: «Verzekeraars moeten ervoor zorgen dat hun verzekerden binnen de Treeknormen geholpen worden. Dat is onderdeel van hun zorgplicht en daar houd ik ze aan»?4 Hoe gaat u hen hier aan houden?

Ja, dat heb ik aangegeven in mijn brief van 8 maart met betrekking tot de evaluatie van de faillissementen van Ruwaard van Putten en De Sionsberg. En daarbij heb ik ook aangegeven dat waar geconstateerd wordt dat wachttijden structureel boven de Treeknorm zitten, de NZa het gesprek aan zal gaan met de betreffende zorgverzekeraar(s) en hen aanspreken op deze zorgplicht. De NZa is een onderzoek gestart om te kijken of sprake is van een knelpunt met betrekking tot de tijdige levering van zorg in de regio.
Vraag 8

Welke concrete maatregelen neemt u of neemt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) om af te dwingen dat zorgverzekeraar De Friesland-Achmea zijn zorgplicht nakomt?

Ik heb contact gelegd met de diverse partijen en hen aangespoord om snel tot een oplossing te komen.
Verder heb ik NZa en IGZ gevraagd te kijken naar nakoming van de zorgplicht en de kwaliteit van de zorg (zie mijn antwoord op vraag 5).
Vraag 9

Kunt u zich nog uw volgende uitspraak herinneren: «Het is aan de zorgverzekeraar om ervoor te zorgen dat de patiënten goede zorg binnen redelijke afstand en binnen redelijke tijd in de regio kunnen krijgen»?5 Hoe gaat u ervoor zorgen dat De Friesland-Achmea zijn zorgplicht nakomt?

Ik verwijs hier naar mijn antwoorden op de vragen 7 en 8.
Vraag 10

Kunt u zich nog uw volgende uitspraak herinneren: «Die normen moeten ook goed worden ingevuld door verzekeraars in overleg met stakeholders in regio’s waar dat aan de orde is»?6 Welke normen heeft De Friesland-Achmea met welke stakeholders afgesproken voor «redelijke afstand» en «redelijke tijd»?

Met deze uitspraak heb ik niet bedoeld dat zorgverzekeraars concrete normen moeten afspreken met de verschillende stakeholders voor alle verschillende vormen van zorg, maar dat zij ervoor moeten zorgen dat alle zorg binnen een daarbij passende afstand en tijd beschikbaar is voor patiënten.
De bestaande normen voor spoedzorg zijn volgens de Friesland gegarandeerd en worden gehaald. Dit komt mede door de opening van een extra ambulancepost vanuit de gemeente Metslawier.
Vraag 11

Bent u bereid het voortbestaan van De Sionsberg en daarmee goede en bereikbare ziekenhuiszorg in Dokkum te garanderen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Goede en bereikbare zorg moet in Dokkum gegarandeerd zijn. Dat is een plicht van zorgverzekeraars en daarop ziet de NZa toe.

3 augustus 2016 - 15 september 2016

43 dagen

Het onterecht toestaan van het afschieten van damherten door de provincie Zeeland
	Marianne Thieme (PvdD)
	Martijn van Dam (staatssecretaris economische zaken) (PvdA)

Bronnen

1. De Rechtspraak, 28 juli 2016, https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-…

Vraag 1

Wat is uw reactie op de uitspraak van de rechtbank Zeeland-West-Brabant dat de provincie Zeeland opnieuw ten onrechte ontheffing heeft verleend voor het afschieten van damherten?1

Ik heb kennis genomen van de uitspraak van de rechtbank Zeeland-West-Brabant, waarin zij een ontheffing van de provincie Zeeland voor het afschieten van damherten heeft vernietigd, omdat onvoldoende aannemelijk is gemaakt dat ingrijpen in de omvang van populaties damherten noodzakelijk is. Ingevolge de Flora- en faunawet zijn gedeputeerde staten verantwoordelijk voor het besluiten op verzoeken tot het afschieten van beschermde diersoorten. Het is aan de provincie Zeeland om gevolg te geven aan de uitspraak van de rechtbank.
Vraag 2

Hoe beoordeelt u het voornemen van de provincie om het aantal damherten drastisch in te perken, terwijl het aantal damherten dat nu aanwezig is geen negatief effect heeft op de plaatselijke natuurwaarden en het welzijn van de dieren?

Zie antwoord vraag 1.
Vraag 3

Kunt u uitsluiten dat vaker besloten wordt tot afschot van beschermde diersoorten, zonder dat aan de wettelijke eis wordt voldaan dat dit in het belang is van de volksgezondheid, openbare veiligheid of ter voorkoming van belangrijke schade aan gewassen, flora of fauna (Flora- en faunawet, artikel 67)? Zo nee, waarom niet?

Onder de Flora- en faunawet en ook onder de Wet natuurbescherming die vanaf 1 januari 2017 inwerking treedt, zijn gedeputeerde staten bevoegd tot het nemen van besluiten over het afschot van beschermde dieren. Tegen genomen besluiten staan bezwaar en beroep bij de rechter open. Ik verwijs u ook naar de antwoorden op vraag 1 en 2.
Vraag 4

Hoe gaat u voorkomen dat er niet langer onterecht afschotbesluiten worden genomen, waardoor jaarlijks tienduizenden reeën, herten, zwijnen, zwanen, ganzen en andere dieren ondanks hun wettelijke bescherming de facto vogelvrij zijn?

Zie antwoord vraag 3.
Vraag 5

Deelt u de mening dat door de decentralisatie van het faunabeleid van het Rijk naar de provincies, er een risico is op rechtsongelijkheid tussen de verschillende provincies? Zo ja, hoe bent u van plan dit risico weg te nemen? Zo nee, waarom niet?

De decentralisatie van het faunabeleid naar provincies is sinds de inwerkingtreding van de Flora- en faunawet in 2002 een feit en zal in de Wet Natuurbescherming worden gecontinueerd. Uw Kamer is in december 2014 geïnformeerd dat decentralisatie kan leiden tot onderlinge verschillen tussen de provincies (Kamerstuk 33 348, nr. 9). Het is immers de bedoeling dat door decentralisatie beter recht wordt gedaan aan regionale omstandigheden en beter wordt aangesloten bij de regionale en lokale opvattingen. Tegelijk moet worden bedacht dat de provincies gehouden zijn te handelen in overeenstemming met de relevante internationale en nationale kaders, zoals deze zijn opgenomen in de Flora- en faunawet en de Wet natuurbescherming. De provincies zijn zich bovendien bewust van het belang van samenwerking en onderlinge afstemming.

3 augustus 2016 - 25 augustus 2016

22 dagen

Het bericht 'Recreatieplassen in de uitverkoop, bedrijven nemen exploitatie over’
	Eric Smaling (SP)
	Melanie Schultz van Haegen (minister infrastructuur en waterstaat) (VVD)

Bronnen

1. Trouw, 1 augustus 2016

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het feit dat gemeenten hun recreatieplassen overdoen aan commerciële uitbaters?1 Op welke schaal gebeurt dit in Nederland?

Ja, het is mij bekend dat er gemeenten zijn die dit doen. Op welke schaal dit gebeurt in Nederland is niet bekend.
Vraag 2

Staat het gemeenten vrij om het beheer over te doen aan private partijen, terwijl het om een publieke voorziening gaat? Staat de wet dit toe?

Ja, het staat decentrale overheden vrij om te bepalen wat voor recreatiebeleid zij voeren. Er bestaat geen wet op het beheer van recreatieplassen.
Vraag 3

Heeft het feit dat «het onderhoud te duur is» te maken met de hoeveelheid taken die gemeenten erbij hebben gekregen terwijl het budget niet navenant meesteeg? Of geldt het vooral voor gemeenten die vanwege te actief grondbeleid in het verleden dit soort dure taken liever afstoten?

Decentrale overheden bepalen zelf hoeveel zij willen besteden aan het onderhoud van recreatieplassen en welke afwegingen zij daarbij maken. Dit betreft niet een taak die zij erbij hebben gekregen, of waaraan een budget is of was verbonden.
Vraag 4

Kunt u een overzicht geven waar in Nederland dit proces al is voltooid en waar het in voorbereiding is?

Nee, er is geen landelijk overzicht hoe lokale recreatieplassen worden beheerd, noch is bekend of hier al dan niet gesproken kan worden van een algemeen proces.
Vraag 5

Kunt u aangeven of de recreatieplassen die in private handen zijn gekomen nog net zo toegankelijk zijn voor mensen met een kleine portemonnee als voor die tijd? Hoe zijn bijvoorbeeld parkeertarieven vastgesteld na de overnames?

Er is op landelijk niveau geen inzicht in de toegankelijkheid van recreatieplassen of hoe eventuele lokale parkeertarieven worden vastgesteld bij recreatieplassen.
Vraag 6

Wat is de rol nog van de recreatieschappen, nu er blijkbaar steeds minder behoefte bestaat om recreatiegebied vanuit het publieke domein aan te sturen?

De rol van recreatieschappen is in diverse gebieden verschillend, afhankelijk van de in de gemeenteraden en provinciale staten vastgestelde uitgangspunten. Het Rijk heeft geen specifieke opvattingen over mogelijke rollen van recreatieschappen.
Vraag 7

Vindt u het een goede zaak wanneer het Henschotermeer, dat bijzonder wordt gewaardeerd in de regio Maarn-Woudenberg, in private handen komt en daardoor misschien moeilijker toegankelijk wordt? Hoe zeker is het dat in die regio niet binnenkort ook ‘s Gravenbol en de dagcampings bij Doorn en Leersum in handen van commerciële uitbaters terecht komen?

Zoals in antwoord 2 genoemd, is het aan decentrale overheden om te bepalen hoe zij het beheer van hun plaatselijke recreatiemeren regelen. De in uw vraag genoemde recreatiewateren zijn op dit moment in beheer van het Recreatieschap Utrechtse Heuvelrug Vallei- en Kromme Rijngebied. Op 13 maart 2014 heeft het algemeen bestuur van dit recreatieschap besloten het recreatieschap per 1 januari 2018 op te heffen. Er is een zorgvuldig proces gaande om voor alle recreatievoorzieningen een rechtsopvolger te vinden die de verplichtingen van het recreatieschap overneemt.
Uit de Samenwerkingsovereenkomst projectgebied Henschotermeer2 blijkt dat de betrokken partijen voor 1 januari 2018 private partners de ruimte willen bieden voor het beheer en exploitatie van dit meer. Het meer blijft openbaar toegankelijk voor bezoekers, maar niet per definitie gratis.
Uit openbare stukken van de gemeente Wijk bij Duurstede3 blijkt dat het beheer van ‘s Gravenbol de komende drie jaar in handen blijft van de stichting WijkNogLeuker. Ook blijkt uit deze stukken dat de gemeente Wijk bij Duurstede voornemens is ’s Gravenbol over te nemen van het Recreatieschap.
Voor wat betreft het Doornse Gat, een dagcamping in Doorn, is het proces nog gaande en heeft de gemeente Utrechtse Heuvelrug begin 2016 bekend gemaakt de grond in beginsel niet over te willen nemen van het Recreatieschap, waarna een verkoopproces van de grond in gang gezet is4.
Vraag 8

Is deze transitie onderdeel van staand recreatiebeleid, is het terug te vinden in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte of is het sluipenderwijs tot stand gekomen? Als dit allemaal niet zo is, waarom gebeurt het dan zonder dat daar een debat aan voorafgaat over of dit een wenselijke ontwikkeling is in de ruimtelijke ordening van ons land?

Het Rijk heeft zoals ook in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) staat geen verantwoordelijkheid voor recreatiebeleid en -plassen. Dit is expliciet benoemd in de realisatieparagraaf van de SVIR die uitgebreid is besproken in de Tweede Kamer. Het is aan decentrale overheden en -politiek om te bepalen welk beleid men wil voeren voor recreatie(plassen). Het debat over deze ontwikkelingen hoort dan ook thuis in de lokale en provinciale democratie.
Vraag 9

Wat is het salaris van de directeur van Leisurelands, het bedrijf dat nu veel recreatieplassen uitbaat? Is het waar dat tweeëntwintig gemeenten aandeelhouders zijn van Leisurelands? Betekent dit dat publieke middelen in de zak van deze directeur belanden? Hoe is dit uit te leggen aan de mensen die tot voor kort gewoon zonder kosten aan de plas konden recreëren?

Volgens het openbare jaarverslag5 bedraagt het salaris van de directeur van Leisurelands in 2015 € 272.707,- (waarvan € 50.000,- variabel is). De WNT-norm is niet van toepassing op Leisurelands B.V.
Ja, uit het openbare jaarverslag blijkt tevens dat tweeëntwintig gemeenten en de «Gemeenschappelijke Regeling Recreatieschap Achterhoek Liemers» aandeelhouder zijn van Leisurelands. Het is aan de raad van commissarissen en aandeelhouders van Leisurelands om te controleren hoe middelen besteed worden en hoe hierover gecommuniceerd wordt.

3 augustus 2016 - 26 september 2016

54 dagen

Het UNCTAD-rapport 'Trade Misinvoicing in Primary Commodities in Developing Countries'
	Arnold Merkies
	Eric Wiebes (staatssecretaris financiën) (VVD)

Bronnen

1. http://unctad.org/en/pages/newsdetails.aspx?OriginalVersionID=1277

Vraag 1

Wat is uw reactie op het rapport Trade Misinvoicing in Primary Commodities in Developing Countries van UNCTAD?1

Ik heb er kennis van genomen. Voor de inhoudelijke aspecten zie hierna.
Vraag 2

Op pagina 31 van het rapport wordt het volgende gezegd over handel met Nederland: «Trade with the Netherlands presents a peculiar case, with systematic and substantial export overinvoicing. It appears that primary commodities exported to the Netherlands never dock in the Netherlands»; was u op de hoogte van het feit dat zoveel data over import mist in de Nederlandse boeken?

Het CBS is de instantie die de data over import in Nederland registreert.
In het voorwoord van het rapport is vermeld dat het rapport de opvatting van de onderzoeker weergeeft en niet die van de UNCTAD. De onderzoeker baseert zijn conclusies op de verschillen in de opgegeven exportwaarde van een grondstof gedurende een bepaalde periode en de opgegeven importwaarde in diezelfde periode van het land waar het naar toe geëxporteerd werd. Een negatief verschil wordt dan als underinvoicing gezien en een positief verschil als overinvoicing.
In de onderzochte gevallen waarin Nederland betrokken was, wordt structureel overinvoicing geconcludeerd. Er wordt een grotere waarde van bijvoorbeeld koperexport gezien dan een importwaarde in Nederland. Zonder over de verklaringen hiervoor te willen speculeren kunnen er echter verschillende (plausibele) verklaringen voor zijn.
In het onderzoek wordt de nationaliteit van de koper centraal gesteld. Als de exportwaarde in het onderzoek daarop is gebaseerd dan is een mismatch te verklaren in de gevallen waarin de nationaliteit van de koper verschilt van het land van import. Een Nederlandse koper van goud kan ook besluiten dat goud bijvoorbeeld niet in Nederland maar in India te importeren.
Daarnaast worden in de internationale grondstoffenhandel goederen ook tijdens het transport regelmatig doorverkocht, waardoor zowel de bestemming als de prijs tussentijds kan veranderen. Nederland en Rotterdam of Amsterdam als exportbestemming in de uitvoeraangifte betekent dus niet automatisch dat dit daadwerkelijk de importbestemming is. Ook dat is een mogelijke verklaring van de door de onderzoekers geconstateerde verschillen in export- en importwaarde.
Ik deel dan ook niet de conclusie dat er zoveel data zouden ontbreken in de Nederlandse boeken.
Vraag 3

Wat is volgens u de oorzaak van het feit dat zoveel data missen in de Nederlandse boeken?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 4

Wie registreert deze data over import in Nederland?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 5

Hoe verklaart u dat grote hoeveelheden olie in de handel tussen Nigeria en Nederland niet lijken aan te komen in beide landen?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 6

Hoe verklaart u dat een belangrijk deel van Chileense koperexport naar Nederland niet wordt geregistreerd in de Nederlandse boeken, net als bij 29 procent van de cacao export vanuit Ivoorkust en bij ijzererts vanuit Zuid-Afrika?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 7

Bent u met de onderzoekers eens dat trade misinvoicing een belangrijke bron is voor kapitaalvlucht vanuit de onderzochte landen?

Ik heb bij de antwoorden op de vorige vragen aangegeven dat er plausibele verklaringen kunnen zijn voor de door de onderzoeker geconstateerde verschillen. Ik heb geen aanwijzingen dat de verschillen zijn veroorzaakt door het streven naar kapitaalvlucht of belastingontwijking. De aanbeveling van de onderzoeker tot nader onderzoek «at country and company level» neem ik dan ook niet over.
Vraag 8

Heeft de trade misinvoicing met Nederland volgens u te maken met belastingontwijking? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 7.
Vraag 9

UNCTAD doet aanbevelingen tot verder onderzoek «at country and company level»; gaat u deze aanbeveling overnemen?

Zie antwoord vraag 7.

2 augustus 2016 - 19 september 2016

48 dagen

Het bericht ‘Curator: ‘Wmo klopt gewoon niet’
	Henk van Gerven (SP), Renske Leijten
	Martin van Rijn (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (PvdA)

Bronnen

1. https://www.skipr.nl/actueel/id27334-curator-wmo-klopt-gewoon-niet.ht…
2. https://www.fnv.nl/over-fnv/nieuws/nieuwsarchief/2016/juli/FNV-luidt-…
3. Vragen van de leden Van Gerven en Leijten (beiden SP) aan de Staatsse…
4. Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2015–2016, nr. 2998
5. http://www.noordhollandsdagblad.nl/stadstreek/schagen/article28336571…

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Curator: «Wmo klopt gewoon niet»? Bent u het met de curator eens? Zo ja, wat gaat u hieraan doen? Zo nee, waarom bent u het niet met de curator eens?1

De curator heeft mij desgevraagd geïnformeerd over wat hij met deze opmerking bedoelde en op welke inzichten hij dat baseert. De curator vindt op basis van de gesprekken met betrokken partijen bij het faillissement van Thuiszorg Noord-Holland B.V. en Stichting ZorgBedrijf dat de Wmo 2015 in de praktijk nog niet goed genoeg wordt uitgevoerd. De curator baseert deze mening op zijn waarneming dat gemeenten verschillend beleid voeren, tarieven niet altijd kostendekkend zijn en dat niet alle facturen door gemeenten binnen de betaaltermijn van 14 of 30 dagen worden betaald, hetgeen de liquiditeit van de aanbieder onder druk zet. Ook benoemt hij dat de hoge administratieve druk in de sector.
Ik deel de mening van de curator dat het belangrijk is dat sprake is van een goede verhouding tussen de prijs voor de levering van een voorziening en de eisen die worden gesteld aan de kwaliteit van deze voorziening. Om die reden is door mij een ontwerpbesluit over een reële prijs voorbereid. Dit ontwerpbesluit heeft u op 21 juni 2016 van mij ontvangen.2 Ook deel ik het belang van vermindering van de administratieve lastendruk. Voor de aanpak hiervan verwijs ik kortheidshalve naar de voortgangsbrief «Merkbaar minder regeldruk» die ik u op 7 juli 2016 heb toegezonden.3 Facturen dienen uiteraard de afgesproken termijn betaald te worden.
Vraag 2

Hoe oordeelt u over het faillissement van thuiszorgorganisatie Thuiszorg Noord-Holland en zusterorganisatie Stichting ZorgBedrijf?

Het faillissement van Stichting Zorgbedrijf Noord-Holland en Thuiszorg Noord-Holland B.V. is een vervelende situatie voor alle direct betrokkenen. Nu het faillissement is uitgesproken door de rechtbank vind ik het belangrijk dat zo snel mogelijk een oplossing wordt gerealiseerd om de negatieve gevolgen van dit faillissement voor hen zo veel mogelijk te beperken. De curator heeft mij inmiddels geïnformeerd dat hij overeenstemming heeft bereikt met de gemeenten en medewerkers. Op basis van de criteria continuïteit van ondersteuning, behoud van de relatie tussen de cliënt en de hulpverlener en behoud van arbeidsvoorwaarden van de hulpverlener, is door de curator beoordeeld welke aanbieder het beste aanbod heeft gedaan voor de voortzetting van de activiteiten van dienstverlening van de Stichting Zorgbedrijf Noord-Holland en de Thuiszorg Noord-Holland B.V.
De Zorgcirkel en Omring zullen de zorgcontracten met de zorgverzekeraars voortzetten. Hiermee wordt voor de cliënten de zorg gecontinueerd. Beide partijen garanderen, zo is mij gemeld, bovendien dat aan het voltallige zorgverlenende personeel een arbeidsovereenkomst is aangeboden die qua voorwaarden gelijk is aan het huidige arbeidscontract.
Voor de overname van de contracten voor huishoudelijke hulp met de betrokken gemeenten is Multi-Inzetbaar-Efficiënt-Professioneel B.V. gekozen als de aanbieder met het beste aanbod. Informatie van de curator leert dat aan alle medewerkers in de huishoudelijke hulp een arbeidsovereenkomst met materieel dezelfde arbeidsvoorwaarden is aangeboden.
Ik spreek mijn waardering uit voor de inspanningen van de curator, de medewerkers, de gemeenten en de bedrijven die de zorg en ondersteuning overnemen voor dit bereikte resultaat.
Vraag 3

Wat is precies de reden waardoor Thuiszorg Noord-Holland en zusterorganisatie Stichting ZorgBedrijf failliet zijn gegaan? Deelt u de mening van de FNV dat de bezuinigingen van gemeenten op de huishoudelijke zorg de oorzaak van deze faillissementen zijn? Deelt u vervolgens de mening dat dit gemeentelijk beleid het directe gevolg is van uw bezuinigingsbeleid?2

De curator gaat de komende periode onderzoek doen naar de oorzaken achter het faillissement. Voor het antwoord op uw vraag naar de precieze redenen van het faillissement moet het faillissementsverslag worden afgewacht. Ik kan daar niet op vooruitlopen.
Met de FNV, CNV en VNG heb ik op 4 december 2015 goede afspraken gemaakt gericht op toekomstvaste langdurige zorg en ondersteuning.5
Vraag 4

De hoeveelste thuiszorgorganisatie is dit die failliet gaat sinds begin 2015? Kunt u hiervan een overzicht geven? Kunt u per faillissement aangeven hoeveel mensen hun vaste zorgverlener kwijt raakten, hoeveel zorgmedewerkers te maken kregen met verslechterde arbeidsvoorwaarden en hoeveel zorgmedewerkers hun baan kwijt raakten?

Ik heb geen overzicht van thuiszorgorganisaties die failliet zijn gegaan sinds begin 2015.
Vraag 5

In eerdere vragen is verzocht om een overzicht naar de Kamer te sturen van de thuiszorgorganisaties die nog meer failliet dreigden te gaan; stonden Thuiszorg Noord-Holland en zusterorganisatie Stichting ZorgBedrijf op deze lijst? Zo nee, waarom niet3

Zoals eerder aangegeven in de beantwoording van de Kamervragen over het (mogelijke) faillissement van thuiszorgorganisatie Solace ATC Thuiszorg, is mij niet bekend hoeveel thuiszorgorganisaties mogelijk op het punt staan failliet te gaan.7
Vraag 6

Bent u betrokken bij de afwikkeling van het faillissement (en de mogelijke doorstart) van Thuiszorg Noord-Holland en zusterorganisatie Stichting ZorgBedrijf? Zet u zich er voor in dat personeel hun arbeidsvoorwaarden behouden, koppels van zorgverleners en cliënten bij elkaar blijven en iedereen zijn of haar zorg behoudt? Zo neen, waarom worden banken en voetbalclubs wel gered maar zorgorganisaties niet?

Zoals aangegeven in antwoord op vraag 2 vind ik het belangrijk nu het faillissement is uitgesproken door de rechtbank dat zo snel mogelijk een oplossing wordt gerealiseerd voor de gevolgen van dit faillissement. Op basis van de Faillissementswet is de curator verantwoordelijk om het faillissement af te wikkelen en in gesprek te gaan met potentiële overnamekandidaten.8 De curator heeft mij desgevraagd laten weten dat hij overeenstemming heeft bereikt over de overname van de contracten voor zowel de wijkverpleging als de huishoudelijke hulp. Op basis van de criteria continuïteit van ondersteuning, behoud van de relatie tussen de cliënt en de hulpverlener en behoud van arbeidsvoorwaarden van de hulpverlener is door de curator beoordeeld welke aanbieder het beste aanbod had om de dienstverlening van Stichting Zorgbedrijf Noord-Holland en Thuiszorg Noord-Holland B.V. aan de cliënten te continueren en de hulpverleners in dienst te nemen. Daarnaast hebben betrokken zorgverzekeraars en gemeenten de verantwoordelijkheid om hun cliënten van passende zorg en ondersteuning te blijven voorzien. Ik stel vast dat partijen in deze situatie de hen toekomende verantwoordelijkheden hebben genomen en op grond daarvan een goed resultaat hebben weten te bereiken.
Vraag 7

Eerder gaf u aan het te betreuren als personeel er in loon op achteruit na overname van een failliet thuiszorgbedrijf door een ander; bent u bereid meer stappen te zetten nu dan alleen weer uit te spreken dat u ook dit betreurt? Zo neen, waarom niet?4

De afgelopen periode heb ik in samenspraak met betrokken partijen verschillende initiatieven genomen en maatregelen gerealiseerd voor medewerkers in de thuiszorg. Ik wijs op het pakket «Uitgangspunten voor een toekomstvaste langdurige zorg en ondersteuning» dat is overeengekomen met de FNV, CNV en VNG op 4 december 2015.10 Ook wijs ik u op mijn inzet voor een goede oplossing voor de cliënten en medewerkers van TSN Thuiszorg.11 Tot slot wijs ik erop dat bij dit faillissement, zo is mij gemeld, het gelukt is een oplossing te realiseren waarbij medewerkers materieel dezelfde arbeidsvoorwaarden houden.
Vraag 8

Wat is uw reactie op de zin «Slechts een klein deel van de naar schatting 800 klanten in Noord-Holland Noord zal gedupeerd worden door het faillissement van Thuiszorg Noord-Holland»? Hoeveel gedupeerden zullen er ongeveer zijn? Wat zullen voor hen de gevolgen zijn?

Zie mijn antwoord op vraag 2. De curator heeft mij laten weten dat de continuïteit van zorg en ondersteuning voor de circa 800 cliënten niet in gevaar komt.
Vraag 9

Wat is uw reactie op de uitspraak van curator Sweens dat de gevolgen van de Wmo door thuiszorgorganisaties niet op te vangen zijn? Ziet u nu eindelijk in dat de gevolgen van uw Wmo-beleid rampzalig zijn voor de thuiszorgorganisaties, hun medewerkers en de mensen die zij zorg verlenen?

Kortheidshalve verwijs ik u hiervoor naar het antwoord op vraag 1.
Vraag 10

Wat is uw reactie op de uitspraak van de thuiszorgmedewerker «De tarieven waarvoor wij moeten werken zijn gewoon te laag. Iedereen weet dat, toch wordt er niet ingegrepen en gaan thuiszorgorganisaties failliet»? Bent u het met deze thuiszorgmedewerker eens? Zo nee, hoe verklaart u dan de lange lijst faillissementen van de afgelopen periode? Zo ja, waarom wordt er dan niet ingegrepen?5

In mijn antwoord op vraag 1 heb ik aangegeven dat het belangrijk is dat sprake is van een goede verhouding tussen de prijs voor de levering van een voorziening en de eisen die worden gesteld aan de kwaliteit van diezelfde voorziening. Om dat belang kracht bij te zetten heb ik het eerder genoemde ontwerpbesluit voorbereid.13
Het behoort tot de wettelijke opdracht van de curator14 om onderzoek te doen naar de oorzaken van het faillissement.
Vraag 11

Wat vindt u ervan dat deze thuiszorgmedewerker eerst zijn/haar baan verliest door het faillissement van TSN en nu een korte tijd later alweer te maken heeft met het faillissement van Thuiszorg Noord-Holland en zusterorganisatie Stichting ZorgBedrijf? Wanneer houdt dit op?

Voor de betrokken medewerker vind ik dat verdrietig. Ik begrijp het gevoel van onzekerheid over vragen of zij kan blijven werken en ondersteuning kan blijven verlenen aan haar cliënten. Zoals eerder aangegeven in antwoord op vraag 2 is volgens informatie van de curator met de overname van de contracten voor huishoudelijke zorg door Multi-Inzetbaar-Efficiënt-Professioneel B.V. de continuïteit van werkgelegenheid gewaarborgd.
Vraag 12

Kunt u aangeven wat de tarieven zijn waarvoor Thuiszorg Noord-Holland en zusterorganisatie Stichting ZorgBedrijf werkten in de verschillende gemeenten waar zij actief waren? Kunt u deze tarieven per gemeente weergeven? Wat is uw reactie op de hoogte van deze tarieven? Is het mogelijk tegen deze tarieven adequate thuiszorg te leveren voor een adequaat cao-loon?

Zoals aangegeven in antwoord op vraag 2 heeft de curator overeenstemming bereikt met de betrokken gemeenten en medewerkers over de overname van de dienstverlening van Thuiszorg Noord-Holland door Multi-Inzetbaar-Efficiënt-Professioneel B.V. en voor de diensten van Stichting Zorgbedrijf door de combinatie van De Zorgcirkel en Omring. Van de curator heb ik begrepen dat de bestaande contracten één op één worden overgenomen. Daarnaast houden de zorgverlenende medewerkers hun baan met materieel dezelfde arbeidsvoorwaarden, zo is mij gemeld.
Desgevraagd hebben de gemeenten mij geïnformeerd dat zij met aanbieders tarieven zijn overeengekomen variërend van 21 tot 25,83 euro voor het verlenen van de verschillende vormen van huishoudelijke hulp.
Vraag 13

Luistert u naar de noodklok die de FNV luidt omdat er weer thuiszorgorganisaties failliet zijn gegaan of legt u hun signaal naast u neer?

Ik volg de ontwikkelingen op de voet en bespreek deze met regelmaat met de FNV.

2 augustus 2016 - 14 september 2016

43 dagen

Het bericht dat gemeenten de juridische grenzen van de WMO opzoeken
	Fleur Agema (PVV)
	Martin van Rijn (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (PvdA)

Bronnen

1. Gemeenten zoeken juridische grenzen WMO op, Zorgvisie, 29 april 2016

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Gemeenten zoeken juridische grenzen WMO op»?1

Ja
Vraag 2

Wat is uw mening over de weigering van gemeenten om zich neer te leggen bij de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep over de huishoudelijk hulp en daarnaar te handelen?

Dat kan niet. Ik heb de gemeenten in mijn brief van 6 juni 2016 verzocht om op de kortst mogelijke termijn na te gaan of de door de Centrale Raad van Beroep (CRvB) gedane uitspraken effect zouden moeten hebben op het lokale beleid en de uitvoering daarvan. Gemeenten zijn na de uitspraken van de CRvB aan de slag gegaan om te beoordelen of de uitspraken van de CRvB betekenen dat hun beleid met betrekking tot de uitvoering van de Wmo 2015 moet worden aangepast en zo ja op welke wijze dat dan moet plaatsvinden.
Op het moment dat ik constateer dat een gemeente meer dan incidenteel afwijkt van de wettelijke kaders, zoals mede ingevuld door de CRvB, en de gemeenteraad haar verantwoordelijkheid niet neemt, heb ik de mogelijkheid om van de bevoegdheden in het kader van artikel 2.6.8 van de Wmo 2015 gebruik te maken. Dat zal ik ook niet nalaten als dat nodig is.
Vraag 3

Deelt u de mening van sommige gemeenten, dat de uitspraken van de hoogste bestuursrechter niet overeenkomen met de beleidsinhoudelijke beweging die gemeenten hebben ingezet naar aanleiding van de decentralisaties?

Nee
Vraag 4

Vindt u het schrappen van zorg ook een «beleidsinhoudelijke» beweging of deelt u de mening dat het gewoon het gevolg is van de megabezuiniging?

Uitgangspunt van de Wmo 2015 is dat in individuele situaties zorgvuldig wordt vastgesteld of iemand is aangewezen op maatschappelijke ondersteuning van de zijde van de gemeente. Als dat zo is, dient de gemeente in passende ondersteuning te voorzien. Gemeenten hebben de instrumenten en de middelen om deze verantwoordelijkheid voor hun ingezetenen ook waar te maken.
Vraag 5

Wat is uw oordeel over het feit dat de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) vier bijeenkomsten met advocaten heeft georganiseerd voor honderd gemeenten om te bezien hoe onder de uitspraken uit te komen? Moet de VNG er niet gewoon voor zorgen dat de gemeenten de wet uitvoeren? Graag een toelichting.

De bijeenkomsten, «werkateliers», waren in het bijzonder gericht op de nadere (juridische) duiding van de uitspraken en de mogelijke invloed daarvan voor de lokale beleidsuitvoering. De VNG voorzag daarmee in een behoefte bij veel gemeenten. Ik vind het een goede zaak dat de VNG hierin verantwoordelijkheid heeft genomen.
Vraag 6

Bent u ook woedend over de uitlatingen van de VNG dat de oude uren niet teruggegeven hoeven worden aan mensen die geen beroepsprocedure hebben lopen? Zo nee, waarom niet?

De VNG heeft in haar ledenbrief van 20 juli 2016 opgenomen dat gemeenten juridisch niet gehouden zijn om cliënten die geen bezwaar- of beroepsprocedure hebben lopen terug te zetten in uren of te compenseren als hun persoonlijke omstandigheden niet zijn gewijzigd, omdat de beschikkingen van deze cliënten formele rechtskracht hebben. Zoals ik in mijn brief van 6 juni 2016 heb opgemerkt vind ik het belangrijk dat gemeenten ook zullen bezien hoe zij tegemoet kunnen komen aan inwoners die een afwijzing op hun aanvraag hebben ontvangen voor ondersteuning op basis van bestaand beleid dat (naar nu blijkt) strijdig is met de uitspraken van de CRvB, ook al hebben zij daartegen geen bezwaar gemaakt of beroep ingesteld.
Vraag 7

Vindt u het ook verschrikkelijk dat de VNG stelt: «waarom een bezuiniging terugdraaien die mensen hebben geaccepteerd»? Zo nee, waarom niet?

In de ledenbrief van 20 juli 2016 is de zinsnede «Waarom een bezuiniging terugdraaien die mensen hebben geaccepteerd» niet opgenomen. Deze zinsnede is wel opgenomen in het artikel «Gemeenten zoeken juridische grenzen op» in Zorgvisie van 29 april 2016. Uit het artikel leid ik af dat dit een duiding is van de schrijver van het artikel. De zinsnede is niet afkomstig is van de VNG.
Vraag 8

Waarom heeft u een praktijkteam van de VNG gevraagd de verschillende oplossingsrichtingen te onderzoeken? Waarom niet gewoon de gemeenten dwingen de wet uit te voeren?

In de afgelopen periode is gebleken dat gemeenten oog hebben voor de urgentie van een analyse van de uitspraken van de CRvB en de vertaling hiervan naar de eigen uitvoeringspraktijk. Mede gegeven de diversiteit die bestaat aan gemeentelijke uitvoeringspraktijken Wmo 2015 blijkt het voor gemeenten niet in alle gevallen een eenvoudige opgave om de uitspraken van de CRvB, die zien op drie specifieke gemeenten, te bezien op mogelijke consequenties voor het lokale beleid. Na de nadere juridische duiding van de uitspraken dienen deze vanuit de eigen, lokale beleidsuitvoering te worden bezien of en hoe deze dan precies moet worden aangepast. Dit is een proces dat, gegeven ook het belang voor de betrokken ingezetenen, zorgvuldig moet plaatsvinden. Gemeenten hebben aangegeven hierin graag ondersteund te worden.
Ik deel dan ook het belang om ondersteunende activiteiten in te richten ten behoeve van gemeenten. Deze ondersteuning is er op gericht dat alle gemeenten op korte termijn, voor zover nodig, hun beleid en uitvoering langs een zorgvuldig proces in overeenstemming brengen met de wettelijke kaders. Het Netwerk Directeuren Sociaal Domein heeft aangeboden hier het voortouw in te willen nemen. Ik vind dat een goede zaak.
Vraag 9

Als uit het onderzoek blijkt dat er geen ruimte is voor de beoogde vernieuwing in de WMO, draait u dan de megabezuiniging terug?

Ik heb ik geen enkele aanleiding om te veronderstellen dat de Wmo 2015 gemeenten onvoldoende beleidsruimte biedt om lokaal tot de boogde vernieuwing van zorg en ondersteuning te komen.
Vraag 10

Bent u nog steeds van mening dat de megabezuiniging op de huishoudelijke hulp moet kunnen? Is dit alles wat u ervan verwacht had? Zo ja, graag een toelichting.

Zie mijn antwoord op vraag 4.

2 augustus 2016 - 29 augustus 2016

27 dagen

Het Turkse dreigement de vluchtelingendeal op te blazen
	Joram van Klaveren (GrBvK), Louis Bontes (GrBvK)
	Bert Koenders (minister buitenlandse zaken) (PvdA), Mark Rutte (minister-president , minister algemene zaken) (VVD)

Bronnen

1. http://www.rtlnieuws.nl/buitenland/turkije-dreigt-met-einde-vluchteli…

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Turkije dreigt met einde vluchtelingendeal»?1

Ja.
Vraag 2

Hoe oordeelt u over de Turkse chantage om de vluchtelingendeal op te blazen als niet uiterlijk in oktober de visumplicht voor Turken is opgeheven?

Voor de positie van het kabinet verwijs ik u naar de Kamerbrief van de Minister van Buitenlandse Zaken van 21 juli 2016 betreffende «Reactie op verzoek van de vaste commissies voor Buitenlandse Zaken en voor Europese Zaken om een brief over de situatie in Turkije» (Kamerstuk 34 300 V, nr. 76) alsmede Kamerbrief van 23 juli jl. inzake Aanvullende vragen Schriftelijk Overleg Raad Algemene Zaken 24 en 25 juli 2016 (Kamerstuk 34 300 V, nr. 77).
Het kabinetsbeleid ten aanzien van visumliberalisatie blijft onveranderd: enkel wanneer Turkije aan alle benchmarks van de Roadmap visumliberalisatie voldoet, kan Nederland instemmen met het invoeren van visumvrijheid voor Turkse burgers. Dit is in lijn met de motie-Verhoeven/Klaver van 15 maart 2016 (Kamerstuknummer 21 501-20, nr. 1097). De Europese Commissie zal in september rapporteren over de uitvoering van de EU-Turkije Verklaring van 18 maart jl., en zal daarbij uiteraard ook ingaan op het visumliberalisatietraject.
Vraag 3

Kunt u garanderen dat er niet gebogen wordt voor dit volslagen bizarre dreigement?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 4

In hoeverre ziet het kabinet inmiddels in dat de hele vluchtelingendeal meer dan onzalig is nu, zoals reeds voorspeld, de Turkse dictatuur de EU op de knieën probeert te dwingen middels dreigementen en politieke intimidatie?

Zoals eerder aan de Kamer bericht, is het kabinet van mening dat de afspraken met Turkije nodig zijn om gezamenlijk grip te krijgen op de vluchtelingenstroom. Zie bijvoorbeeld het verslag van het schriftelijk overleg over de uitvoering van de afspraken tussen de Europese Unie en Turkije over migratiebeheer van 17 mei jl. (Kamerstuk 21 501-20, nr.1114). Bovendien is de samenwerking tussen de Europese Unie en Turkije wat betreft de uitvoering van de migratieafspraken sinds de mislukte couppoging van 15 juli jl. op alle niveaus voortgezet.
De gemaakte afspraken laten overigens onverlet dat er forse kritiek van Nederland en de EU is op de ontwikkelingen in Turkije in de nasleep van de couppoging en de doorwerking daarvan in onder andere Nederland, zoals onder andere uiteengezet in de brief van 21 juli jl. inzake de situatie in Turkije.
Vraag 5

Bent u, mede gezien de fascistoïde ontwikkelingen in Turkije, bereid de toetredingsonderhandelingen af te breken? Zo neen, hoeveel bent u nog van plan te slikken voordat u deze stap durft te zetten?

Mochten de huidige zorgelijke ontwikkelingen met betrekking tot de rechtsstaat doorzetten, dan zal het kabinet zich inzetten voor het korten van pre-toetredingssteun voor Turkije. Bovendien trekt het kabinet een rode lijn als het zou aankomen op herinvoering van de doodstraf door Turkije. De doodstraf is niet te verenigen met de fundamentele voorwaarden voor lidmaatschap van de Raad van Europa, noch met het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), noch met toetreding tot de Europese Unie.

2 augustus 2016 - 22 augustus 2016

20 dagen

Schade aan huurwoningen door gaswinning
	Henk Nijboer (PvdA), Jan Vos (PvdA), Tjeerd van Dekken (PvdA)
	Henk Kamp (minister economische zaken) (VVD)

Bronnen

1. RTV Noord, «Damster huurders voelen zich «rechteloos» bij schade door gaswinning», 28 juli 2016

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de berichtgeving over schade door gaswinning aan huurwoningen in Appingedam en dat er aan die schade niets is gedaan?1

Ja.
Vraag 2

Waarom weigert de woningcorporatie Woongroep Marenland de schade te herstellen en de problemen te erkennen?

In de regel ga ik niet in op een individuele casus. Er is hier sprake van een conflict tussen een huurder en een woningcorporatie waarbij een gerechtelijke uitspraak aan de orde is.
De NCG heeft op mijn verzoek contact gehad met Woongroep Marenland. Marenland bericht dat in 2014 bevingsschade aan de betreffende woning is gemeld en onder regie van NAM is hersteld.
Recent is de betreffende woning geïnspecteerd als één van de 1500 woningen in het inspectieprogramma van de NCG. De tijdens deze inspectie geconstateerde schade is hersteld.
Vraag 3

Welke acties gaan u en de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) ondernemen om dit recht te trekken voor de bewoners die het hier betreft?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 4

Is het waar dat Woongroep Marenland geen belang had bij erkenning van de schade, omdat bekend was dat de bouwkundige versterking er aan zou komen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 5

Is het waar dat daar op is gewacht, zodat Woongroep Marenland niet zelf voor de kosten van achterstallig onderhoud zou opdraaien? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 6

Erkent u dat in alle geledingen van de overheid, maar ook in de woningcorporatiesector die taken voor de overheid uitvoert, de bewoners serieus moeten worden genomen, zeker als het gaat om problemen die te maken hebben met schade door gaswinning?

Ja.

2 augustus 2016 - 31 augustus 2016

29 dagen

De opmerkelijke gang van zaken bij de aanschaf van nieuwe tankvliegtuigen
	Raymond de Roon (PVV)
	Jeanine Hennis-Plasschaert (minister defensie) (VVD)

Bronnen

1. https://www.defensie.nl/actueel/nieuws/2016/07/28/nederland-en-luxemb…
2. http://www.defensenews.com/story/defense/international/asia-pacific/2…
3. Artikel Telegraaf, «Nieuwe tankers op basis Eindhoven», 24 juni 2016.

Vraag 1

Waarom informeert u de Kamer pas op de dag van de «contractondertekening met Airbus,» over de financiële gevolgen van de aanschaf van twee tankvliegtuigen?1

Het project Multi Role Tanker Transport (MRTT) voor de vervangende capaciteit van de KDC-10 is van groot belang voor Defensie. Tijdens het algemeen overleg materieel van 29 juni jl. heb ik de Kamer geïnformeerd dat de offerte van Airbus beperkt geldig zou zijn. Vanwege het per 31 juli 2016 verlopen van de geldigheidsduur van de door Airbus uitgebrachte offerte was het van belang voor Nederland dat het Memorandum of Understanding (MoU) en het contract spoedig zouden worden ondertekend. Op de dag van de ondertekening van het contract, op 28 juli jl., heb ik de Kamer direct per brief (Kamerstuk 27 830, nr. 183) geïnformeerd.
Vraag 2

Op welk moment wist u dat alleen Luxemburg met Nederland wilde overgaan tot de aanschaf van nieuwe tankvliegtuigen? Was dit vóór of nadat er een offerte was opgevraagd bij Airbus voor twee nieuwe tankvliegtuigen?

In de door Airbus uitgebrachte offerte werd uitgegaan van aanschaf van drie MRTT-vliegtuigen voor Nederland, Polen en Luxemburg en vijf vliegtuigen als optie voor de overige geïnteresseerde landen. Deze offerte had een geldigheid tot 31 juli jl. en kon niet worden verlengd. Tijdens de Navo-Top in Warschau werd duidelijk dat Polen meer tijd nodig had voor besluitvorming. Vervolgens bleek uit overleg met Airbus dat het mogelijk was om het MoU en het contract voor 31 juli te wijzigen naar twee vliegtuigen voor Nederland en Luxemburg en een optie voor zes toestellen.
Vraag 3

Waarom heeft u de aanschaf in internationaal verband doorgezet nu de beoogde partnerlanden België, Duitsland en Noorwegen één voor één zijn afgehaakt, en ook de deelname van Polen onzeker is?

België, Duitsland, Noorwegen en Polen hebben nog steeds het voornemen om deel te nemen aan het MRTT-project. In het huidige contract is dit als optie opgenomen. Met het oog op de tijdige vervanging van de huidige twee KDC-10 toestellen voordat deze het einde van de levensduur bereiken in 2020 en het verstrijken van de termijn van een (financieel gunstige) offerte is samen met Luxemburg besloten om het MoU en het contract te wijzigen en deze op 28 juli jl. te ondertekenen.
Vraag 4

Hoeveel duurder valt de aanschaf voor Nederland uit nu enkel het militaire lichtgewicht Luxemburg financieel zal bijdragen aan de tankvliegtuigen?

Airbus heeft bij de wijziging van het contract van drie naar twee vliegtuigen condities en prijsvoorwaarden niet gewijzigd. De komende maanden zal duidelijk worden of Polen zal toetreden tot het MRTT-project. Mocht dit niet het geval zijn, dan wordt de investering voor Nederland ongeveer 3 procent hoger. Het betreft de verrekening van het oorspronkelijke Poolse deel van de non-recurring costs die dan over twee in plaats van drie vliegtuigen worden verdeeld. Het bedrag dat hiermee gemoeid is, valt binnen het projectbudget. Indien daarna conform de verwachting nog andere landen toetreden, dan zal de verdeling van de kosten opnieuw worden vastgesteld en zullen de kosten, door schaalvergroting, voor Nederland dalen.
Vraag 5

Kunt u (procentueel als u om commerciële redenen geen exacte bedragen kunt noemen) aangeven welk deel van de investeringskosten Luxemburg voor zijn rekening neemt?

De grondslag voor de kostenverdeling bij MRTT is gelegen in het aantal vlieguren dat een land in de MoU heeft vastgelegd. Op grond van de huidige verdeling neemt Luxemburg ongeveer 10 procent van de kosten voor haar rekening.
Vraag 6

Waarom is er zoveel onduidelijkheid over de investeringskosten, die volgens u liggen tussen de 250 miljoen en 1 miljard euro, terwijl de twee toestellen «van de plank» worden gekocht? Hoe verklaart u die enorme bandbreedte?

De maximale kosten zoals deze zijn vastgelegd in het contract met Airbus vallen binnen het voorziene budget voor de vervanging voor de twee KDC-10 toestellen. Over het bedrag van de totale investeringskosten van Nederlandse deelname aan het MRTT-project is de Kamer gelijktijdig met de brief (Kamerstuk 27 830, nr. 183) van 28 juli jl. commercieel vertrouwelijk geïnformeerd.
Defensie informeert de Kamer conform het Defensie Materieel Proces (DMP) over de verwerving van materieel via categorieën met een financiële bandbreedte. Zo kan in het openbaar een indicatie worden gegeven van een commercieel vertrouwelijke raming van deze kosten. De commercieel vertrouwelijke kosten worden nader beschreven in een bijlage bij de brief. Het MRTT-project valt in de categorie met een financiële bandbreedte van tussen de € 250 miljoen en € 1 miljard. De Kamer is over deze bandbreedtes op 15 december 2015 (Kamerstuk 27 830, nr. 166) geïnformeerd en heeft dit besproken tijdens het algemeen overleg evaluatie DMP van 31 maart jl.
Vraag 7

Waarom wordt de NAVO eigenaar van de twee toestellen waar voornamelijk Nederland de rekening voor lijkt te gaan betalen?

Mede op basis van de opgedane ervaringen met het Navo-initiatief voor het Strategic Airlift Capability (SAC) C-17 programma in Hongarije is ervoor gekozen dat de Navo eigenaar wordt van de toestellen. De vliegtuigen worden in Nederland gestationeerd (op Eindhoven) en in stand gehouden. Deelnemende landen hebben recht op gebruik van de in het MOU vastgelegde vlieguren. Voorzien is dat meer landen MRTT-vliegtuigen gaan afnemen. Dit leidt tot schaalvoordelen en lagere kosten.
Vraag 8

Bent u bekend met het feit dat Zuid-Korea vier tankvliegtuigen koopt van het type A330 MRTT voor de prijs van 1,33 miljard dollar, omgerekend ongeveer 1,2 miljard euro?2

Ja.
Vraag 9

Klopt het dat de A330 MRTT een stuksprijs heeft van 300 miljoen euro, de prijs die de Zuid-Koreanen ervoor betalen, en ook de prijs die de Belgische defensieminster reserveerde voor de aanschaf van één A330 MRTT?3

De stuksprijs voor een A330 MRTT-vliegtuig is afhankelijk van onder meer configuratie, productietiming en mate van ondersteuning. Het antwoord op deze vraag betreft commercieel vertrouwelijke gegevens.
Vraag 10

Waarom houdt u rekening met een scenario waarbij de investeringskosten voor slechts twee tankvliegtuigen kunnen oplopen tot 1 miljard euro? Kunt u dat uitgebreid onderbouwen?

Zie antwoord vraag 6.

2 augustus 2016 - 9 september 2016

38 dagen

Het artikel “Negen op de tien ouderen zien zorgverleners te kort”
	Henk Krol (50PLUS)
	Martin van Rijn (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (PvdA)

Bronnen

1. Trouw, 1 augustus 2016
2. https://www.ouderenfonds.nl/persbericht/onderzoek-nationaal-ouderenfo…

Vraag 1

Bent u bekend met de artikelen «Negen op de tien ouderen zien zorgverleners te kort»1 en «Onderzoek: huisarts en thuiszorg moeten oogje in het zeil houden»?2

Ja.
Vraag 2

Hoe beoordeelt u de conclusie van het Nationaal Ouderenfonds dat thuiszorgmedewerkers steeds vaker noodgedwongen hun signaleringstaak laten liggen?

Ik deel de mening van het Nationaal Ouderenfonds dat zorgverleners een belangrijke signaleringstaak hebben. Voor de taak van thuishulpen geldt voor mij als uitgangspunt dat zij een belangrijke rol spelen in preventie, voorzorg en vroegtijdige signalering. Denk hierbij aan de bestrijding van eenzaamheid, het voorkomen van schuldenproblematiek en het op tijd inschakelen van de wijkverpleegkundige of de huisarts. Hierdoor kunnen hoge kosten van onnodige inzet van professionele, medische en/of geestelijke gezondheidszorg worden voorkomen.
Vraag 3

Hoe beoordeelt u de constatering dat een overgrote meerderheid van de respondenten vindt dat een vroege signalering van eenzaamheid, ondervoeding en dementie grote prioriteit moet krijgen in de zorg en dat duidelijk moet zijn bij wie de verantwoordelijkheid hiervoor ligt?

Ik deel de conclusie van het Nationaal Ouderenfonds dat vroege signalering van eenzaamheid, ondervoeding en dementie grote prioriteit moet krijgen. Ik zie de verantwoordelijkheid hiervoor als een gemeenschappelijke taak van de betrokken zorgverleners, het sociale domein en de omgeving van de cliënt.
Als een huisarts eenzaamheid vermoedt, dan kan hij met goedkeuring van de cliënt contact opnemen met de gemeente. De wijkverpleegkundige stelt met de indicatie vast wat er nodig is en doet dit niet alleen op medisch gebied. Zij bekijkt ook wat nodig is voor overige ondersteuning, bijvoorbeeld uit het gemeentelijke domein. Als een buurvrouw of een mantelzorger dementie vermoedt, dan kunnen zij op internet kijken welke acties zij kunnen ondernemen, bijvoorbeeld op de website van Alzheimer Nederland en het daarbij behorende en door mij gesteunde vrijwilligersplein «dementievrienden». Daarnaast wordt in bijna elk ziekenhuis tegenwoordig bij oudere cliënten getoetst op ondervoeding. Vervolgens kan een ziekenhuis dit signaal weer overdragen naar huisarts en thuishulp bij de overdracht.
Kortom, het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid om vroegtijdig eenzaamheid, ondervoeding en dementie te signaleren. Het is aan de gemeenten en zorg- en hulpverleners om samen afspraken te maken hoe men omgaat met signalen. Alleen zo creëren we een sluitend en effectief netwerk.
Vraag 4

Bij wie ligt, naar uw oordeel, de verantwoordelijkheid voor vroegtijdige signalering van deze problemen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 3.
Vraag 5

Deelt u de mening dat een goed ingevulde signalerende rol cruciaal is vanuit het oogpunt van preventie, het welzijn van ouderen en het beheersen van zorgkosten? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zoals aangegeven in de voortgangsrapportage Wmo 2015 (Kamerstuk 29 538, nr. 214) en in de brief «zorg voor kwetsbare ouderen thuis» (Kamerstuk 29 389, nr. 33) die u is toegezonden, deel ik deze mening.
Goede samenwerking en communicatie tussen zorgverleners, in het bijzonder huisarts/POH, wijkverpleegkundige en het sociaal wijkteam zijn van groot belang vanuit het oogpunt van preventie, welzijn van ouderen en beheersen van zorgkosten. Zorgverleners zullen in de praktijk tegen grensgevallen aanlopen waarin het onduidelijk kan zijn vanuit welk domein de zorg moet worden geleverd. Juist dan is het essentieel dat de professionals de ruimte voelen om afspraken met elkaar te maken.
Vraag 6

Deelt u de mening dat een goed ingevulde signalerende rol de basis is voor een goed functionerende zorg thuis? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zoals aangegeven in antwoord op vraag 5, deel ik de mening dat een goed ingevulde signalerende rol op basis van goede samenwerking tussen professionals de basis is voor een goed functionerende zorg thuis waarbij er aandacht is voor signalering van eenzaamheid, ondervoeding en dementie.
Vraag 7

Het Nationaal Ouderenfonds kondigt aan in gesprek te gaan met koepelorganisaties voor huisartsen, cliënten en mantelzorgers om te bekijken hoe deze situatie verbeterd kan worden; bent u bereid hierbij aan te schuiven?

Het initiatief van het Nationaal Ouderenfonds vind ik positief en ik sluit hier graag bij aan. Met het Ouderenfonds is de afspraak gemaakt dat zij mij hiervoor een voorstel doen toekomen.

2 augustus 2016 - 12 september 2016

41 dagen

Het bericht 'Jij ziet er helemaal niet uit als een politieman!'
	Judith Swinkels (D66), Fatma Koşer Kaya (D66)
	Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD)

Bronnen

1. nrc.nl, 27 juli 2016, http://www.nrc.nl/nieuws/2016/07/27/jij-ziet-e…
2. http://www.ad.nl/binnenland/rapper-typhoon-staande-gehouden-om-huidsk…
3. nrc.nl, 18 april 2016, http://nos.nl/artikel/2099884-vaker-schadever…
4. http://www.telegraaf.nl/binnenland/26057194/___Politieschool_te_blank…

Vraag 1

Kent u het bericht «Jij ziet er helemaal niet uit als een politieman!»? Wat is uw reactie op dit interview?1

Ja, ik ken het bericht. De politieleiding neemt de kwestie serieus. Na dit incident is er direct een intern onderzoek gestart naar alle aspecten van deze zaak. Dit onderzoek is nog in volle gang en om deze reden kan ik nu niet nader op de kwestie ingaan.
Vraag 2

Kunt u zich de aanhouding van rapper Typhoon op 30 mei 2016 herinneren?2

Ja.
Vraag 3

Deelt u de mening dat zowel het incident met rapper Typhoon als het incident met de heer Raiss niet op zichzelf staan, maar dat deze een trend van etnisch profileren als stelselmatig probleem binnen de politie illustreren?

Tot op heden zijn er meerdere onderzoeksrapporten verschenen die een zeker inzicht gegeven in de aard en omvang van etnisch profileren door de (Nederlandse) politie. Geen van deze onderzoeken wijst op stelselmatig discriminerende profilering door de politie in Nederland.
Ook in een eerder rapport over het optreden van politieambtenaren in Den Haag concludeert de Nationale ombudsman dat niet is gebleken van een cultuur waarin het geoorloofd is om burgers discriminerend of racistisch te bejegenen.3 Er is dan ook geen indicatie dat sprake is van een trend van etnisch profileren door de politie, samen met de Korpschef ontken ik het probleem evenwel niet. Met de politie ben ik van mening dat ieder incident er een teveel is. Dat er (extra) aandacht is en moet zijn voor zorgvuldig en verbindend politiewerk staat buiten kijf.
De komende tijd zullen nog andere onderzoeksrapporten verschijnen, waaronder een onderzoek gericht op de eenheid Rotterdam en een onderzoek naar het proactief optreden van politiemensen. Afhankelijk van de uitkomst van deze rapporten zal worden bezien of aanvullende maatregelen nodig zijn.
De vraag of in het onderhavige geval sprake is van etnisch profileren, is als zodanig geen onderdeel van het lopende onderzoek aangezien het geen proactief politieoptreden betreft.4 Wel wordt mede onderzoek gedaan naar de behandeling van de betrokkene door de politie. Gedurende het onderzoek kan ik daar geen uitspraak over doen.
Vraag 4

Op welke wijze wordt binnen de politieorganisatie lering getrokken uit situaties als genoemd in voorgaande vragen? Kunt u aangeven welke stappen zijn genomen na de aanhouding van rapper Typhoon op 30 mei jl. om incidenten als deze binnen de politie te evalueren en in de toekomst tegen te gaan, naast het eerder ingezette Nationaal Actieplan tegen discriminatie?

In bijlage 5 van de voortgangsbrief5 vorming nationale politie ben ik nader ingegaan op de inzet van de politie en mijn ministerie op dit thema. In september 2015 is het door de korpsleiding vastgestelde driejarig programma «De Kracht van het Verschil» van start gegaan. Dit programma werkt aan de ambitie: een politie van en voor een ieder. In dit kader is in de periode 2016–2018 een set aan inspanningen, activiteiten en projecten gepland, met als doel: betere verbinding met de samenleving; een meer inclusieve werkcultuur; een beter werkproces in de aanpak van discriminatie in de samenleving en meer divers samengestelde teams. Binnen de politie wordt opgeroepen om met elkaar in dialoog te gaan en elkaar scherp te houden.
Vraag 5

Welke maatregelen worden genomen wanneer gevallen van etnisch profileren door politiemensen, bij de politie gemeld of gesignaleerd worden? Welke maatregelen worden tegen personen binnen de politieorganisatie genomen, wanneer vaststaat dat betreffende personen zich schuldig maken of hebben gemaakt aan etnisch profileren?

Etnisch profileren kan voortvloeien uit onbewuste overwegingen of aannames. In die onbewuste varianten van etnisch profileren zullen maatregelen zich richten op bewustmaking en op professionalisering van de medewerker. Dit is verweven binnen de lijnorganisatie en het politieonderwijs. Sancties of maatregelen – anders dan bevorderen dat een medewerker groeit in professionaliteit – zijn hier niet aan de orde.
Indien een melding over etnisch profileren binnenkomt bij de politie in de vorm van een klacht zal deze conform de daarvoor vastgestelde regels in behandeling worden genomen. Hierbij staat primair het herstel van relatie en vertrouwen tussen de klager en de politie centraal en niet de sanctionering van de individuele medewerker. In de klachtbehandeling kan echter blijken dat er sprake is van (ernstig) verwijtbaar handelen en dan is het aan het bevoegd gezag om op te schalen naar het politietuchtrecht of het strafrecht.
Etnisch profileren kan ook voortvloeien uit bewuste overwegingen zonder objectieve rechtvaardiging. In dat geval raakt het de integriteit of de legaliteit van het handelen en zou er sprake kunnen zijn van plichtsverzuim. Als er sprake zou zijn van discriminatie, zou dit mogelijk plichtsverzuim kunnen opleveren. Indien een medewerker zich schuldig maakt aan plichtsverzuim kan hem een disciplinaire straf opgelegd worden. Zie daarvoor artikel 77 van het BARP.
Vraag 6

Op welke wijze wordt momenteel binnen de opleiding voor politieagenten aandacht besteed aan de problematiek rondom etnisch profileren?

Het politieonderwijs is een belangrijk instrument voor de kwaliteit van de politieorganisatie en het politiepersoneel. De aandacht voor diversiteit en discriminatie in het basispolitieonderwijs is de afgelopen jaren versterkt. In bijlage 5 bij de voortgangsbrief vorming nationale politie ben ik al ingegaan op de versterkte aandacht voor de opleiding en training ten aanzien van etnisch profileren. Er is een plan van aanpak opgesteld gericht op de volgende speerpunten:
Voor dit onderwerp zal extra aandacht blijven. Ik wil benadrukken dat voor een duurzaam effect politieonderwijs en verdiepende trainingen op dit terrein zoveel mogelijk beroeps- c.q. praktijkgericht dienen te zijn.
Vraag 7

Op welke wijze wordt binnen het huidige politiekorps momenteel aandacht besteed aan de problematiek rondom etnisch profileren?

Er wordt ingezet op diversiteit in het personeelsbestand, onderwijs en training, verbinding en verbeteringen ten aanzien van de klachtenprocedure. In de voortgangsbrief vorming nationale politie ben ik nader ingegaan op de belangrijkste acties die nu plaatsvinden binnen deze pijlers.
Vraag 8

Deelt u de mening dat zowel binnen de opleiding voor politieagenten als binnen het huidige politiekorps meer aandacht besteed moet worden aan de problematiek rondom etnisch profileren? Zijn hier sinds het incident met rapper Typhoon van 30 mei jl., veranderingen in gebracht? Zo nee, waarom niet? Bent u van plan dit naar aanleiding van het incident met de heer Raiss wel te doen?

Zie antwoord vraag 6.
Vraag 9

Kunt u zich het bericht «Vaker schadevergoeding voor verdachte die onterecht vastzat herinneren»?3

Ja.
Vraag 10

Kunt u cijfers doen toekomen over hoe vaak sinds 2001 personen met een andere achtergrond dan de Nederlandse onterecht in verzekering zijn gesteld?

Nee, ik kan u dergelijke cijfers niet doen toekomen. Voor zover met «een andere achtergrond dan de Nederlandse» beoogd is te informeren naar het bestaan van registraties van personen die in verzekering worden gesteld, staande gehouden, en/of vervolgens vervolgd, die mede zien op de registratie van het geboorteland van ouders van de desbetreffende individuen, geldt dat deze gegevens niet als zodanig (mogen) worden geregistreerd door de politie en het Openbaar Ministerie.
Vraag 11

Kunt u voorts aangeven in hoeveel gevallen sinds 2001 het staande houden van personen met een andere achtergrond dan de Nederlandse leidde tot vervolging?

Zie antwoord vraag 10.
Vraag 12

Kunt u cijfers doen toekomen over hoe vaak sinds 2001 personen met een Nederlandse achtergrond onterecht in verzekering zijn gesteld?

Zie antwoord vraag 10.
Vraag 13

Kunt u voorts aangeven in hoeveel gevallen sinds 2001 het staande houden van personen met een Nederlandse achtergrond leidde tot vervolging?

Zie antwoord vraag 10.
Vraag 14

Klopt het dat binnen het politieapparaat al sinds 2001, met de oprichting van het Landelijk Expertisecentrum Diversiteit, gewerkt wordt aan het vergroten van diversiteit binnen de politie? Klopt het dat het aantal politieagenten met een andere achtergrond dan de Nederlandse nog steeds minimaal is?4 Wat is uw reactie hierop?

Al sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw voert de politie expliciete activiteiten uit om de personele samenstelling beter aan te laten sluiten op de samenleving. Naast de inzet op werving van medewerkers met een andere culturele achtergrond heeft de politie ook aandacht voor het tegengaan van uitval tijdens de opleiding en voor behoud van de ingestroomde medewerkers. Sinds 2015 heeft de politie zich met de ondertekening van het Charter Diversiteit in Bedrijf (het diversiteitscharter voor Nederland) en de vaststelling van het programma De Kracht van het Verschil verbonden aan extra inspanningen om diversiteit binnen de eigen organisatie te bevorderen. Na een teruglopende instroom in met name 2012 en 2013 zet de politie zich in op verhoging van instroom van medewerkers met een ander culturele achtergrond.
Er is geen wettelijke grondslag voor de registratie van de etniciteit van instromende, zittende en uitstromende medewerkers van de politie. Bij instroom in het initiële politieonderwijs geeft de betreffende sollicitant op basis van vrijwilligheid op het sollicitatieformulier aan of hij/zij of een van zijn ouders in het buitenland geboren is. Op basis van deze informatie kan worden geconcludeerd dat het instroompercentage van niet-westerse allochtonen bij de politie toeneemt. Hier ben ik reeds op ingegaan in bijlage 5 van de voortgangsbrief vorming nationale politie. Daarin staat aangegeven dat het instroompercentage van niet-westerse allochtonen is in 2016 bijna verdubbeld ten opzichte van 2013.
% allochtonen
% niet-westerse allochtonen
Totaal aangesteld in opleiding (N2, N4, N5 en ReKu)
2013
10,2
6,4
692
2014
11,0
6,7
490
2015
12,1
7
630
2016 (t/m instroom week 5)
17
13
383
Vraag 15

Kunt u cijfers doen toekomen van de instroom en uitstroom (zowel tijdens de opleiding als daarna) van politieagenten met een andere achtergrond dan de Nederlandse?

Zie antwoord vraag 14.
Vraag 16

Kunt u aangeven wat redenen zijn voor politieagenten met een andere achtergrond dan de Nederlandse om te stoppen met de opleiding of het politiewerk? Zo nee, bent u bereid onderzoek te doen naar de in- en uitstroom van politieagenten met een andere achtergrond dan de Nederlandse, zowel tijdens de opleiding als tijdens het werk bij de politie, en specifiek naar de redenen waarom deze personen uitstromen?

Zie antwoord vraag 14.

2 augustus 2016 - 26 september 2016

55 dagen

Het bericht 'Winkelpersoneel McGregor dupe van doorstart'
	John Kerstens (PvdA)
	Lodewijk Asscher (viceminister-president , minister sociale zaken en werkgelegenheid) (PvdA)

Bronnen

1. http://fd.nl/ondernemen/1161811/winkelpersoneel-mcgregor-dupe-van-doo…

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Winkelpersoneel McGregor dupe van doorstart»?1

Ja.
Vraag 2

Wat vindt u van het gegeven dat McGregor juist z'n oudste medewerkers met de meeste dienstjaren inruilt voor uitzendkrachten?

Vooropgesteld moet worden dat het niet aan mij is als Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om deze specifieke praktijksituatie te beoordelen. Deze taak is voorbehouden aan de curator en eventueel aan de rechter als hierom wordt gevraagd.
Wel wil ik in algemene zin opmerken dat ik vind dat bij een doorstart ook plaats zou moeten zijn voor oudere werknemers. De doorstarter heeft hier ook baat bij. Voor de doorstarter zal bij de keuze welke werknemers hij in dienst wil nemen, veelal leidend zijn welke medewerkers hij nodig heeft om de kans op een succesvolle doorstart zo groot mogelijk te maken. Hij heeft er dan juist belang bij om werknemers in dienst te nemen die veel kennis en ervaring hebben opgedaan binnen de onderneming. Zij vervullen vaak een spilfunctie binnen de onderneming en genieten veel vertrouwen bij collega’s. Door deze werknemers een baan aan te bieden kan de doorstarter vertrouwen wekken bij andere leden van het personeel die hij eveneens een contract wil aanbieden en zorgen voor een evenwichtige personeelsopbouw.
Tegelijkertijd is het zo dat het degene die bedrijfsonderdelen uit een failliete boedel koopt en daarmee een doorstart maakt, op basis van de huidige wettelijke regeling in beginsel vrij staat hier zelf keuzes in te maken. De doorstarter mag zelf bepalen welke werknemers hij van de failliete onderneming in dienst neemt. Dit neemt echter niet weg dat hij op grond van de gelijkebehandelingswetgeving bij zijn aannamebeleid geen ongerechtvaardigd leeftijdsonderscheid mag maken. Bij een selectie van werknemers op grond van het aantal dienstjaren (anciënniteit) zou hiervan sprake kunnen zijn. Een werknemer kan hierover een oordeel vragen aan het College voor de Rechten van de Mens of aan de rechter.
Verder mag de doorstarter deze werknemers weliswaar een contract aanbieden met andere arbeidsvoorwaarden, maar daarbij geldt wel als voorwaarde dat het arbeidscontract moet voldoen aan de wettelijke eisen en de eventueel van toepassing zijnde cao.
Vraag 3

Vindt u dat een dergelijke handelwijze getuigt van goed werkgeverschap? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 4

Wat vindt u van de bewering van McGregor dat wellicht sprake is geweest van een «spraakverwarring» tussen het bedrijf en de curator (als ook de rest van Nederland) rondom «het behoud van banen»?

Naar ik begrijp uit de berichtgeving was er verwarring over hetgeen is afgesproken tussen de curatoren en de verkrijger met betrekking tot behoud van werkgelegenheid.
Over de gang van zaken met betrekking tot de afwikkeling van het faillissement verwijs ik naar het eerste openbare verslag dat de curatoren in het faillissement van de McGregor Fashion Group hebben uitgebracht2. Hieruit blijkt dat de doorstarter aanvankelijk de intentie had om aan ongeveer 500 werknemers van de failliete McGregor vennootschappen een arbeidsovereenkomst (in beginsel voor onbepaalde tijd) aan te bieden tegen voorwaarden die in lijn zouden zijn met de huidige arbeidsvoorwaarden. Uiteindelijk is aan 377 werknemers van de gefailleerde onderneming een arbeidsovereenkomst aangeboden.
Vraag 5

Bent u van mening dat McGregor in onderhavig geval misbruik heeft gemaakt van de faillissementswetgeving? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Het is niet aan mij maar aan de curator en eventueel aan de rechter om hierover in dit concrete praktijkgeval een oordeel te geven. Uit het faillissementsverslag blijkt dat de curatoren nader onderzoek zullen doen naar de oorzaken van het faillissement van de McGregor Fashion Group en naar verwachting de uitkomsten in de tweede helft van 2017 bekend kunnen maken.
In het algemeen geldt de regel dat wanneer de bevoegdheid tot het doen van een faillissementsaanvraag wordt gebruikt met een ander doel dan waarvoor zij bedoeld is, bijvoorbeeld om het personeelsbestand snel en «goedkoop» te kunnen terugbrengen, dit volgens vaste jurisprudentie misbruik van recht oplevert.3
Wanneer een werknemer meent dat er misbruik is gemaakt van het faillissementsrecht, kan hij in verzet komen tegen de faillietverklaring (artikel 10 Fw). Honoreert de rechter dit verzet, dan wordt de faillietverklaring teruggedraaid (artikel 13 Fw). Indien de werknemer al door de curator ontslag was aangezegd, kan hij jegens zijn werkgever de vernietiging van de opzegging van de arbeidsovereenkomst inroepen of in plaats daarvan een vergoeding vorderen (artikel 13a Fw).
Mocht er sprake zijn van het doelbewust laten aankomen op een faillissement terwijl er reële alternatieven aanwezig zijn om de financiële problemen op te lossen, dan kan dit ook leiden tot aansprakelijkheid van de bestuurders voor de schade die als gevolg daarvan is ontstaan (vlg. artikelen 2:138 of 248 BW).
Met de inwerkingtreding van de Wet civielrechtelijk bestuursverbod per 1 juli 20164 zou dit gedrag ook kunnen uitmonden in de oplegging van een bestuursverbod van maximaal vijf jaar.
Vraag 6

Ziet u mogelijkheden (in ieder geval volgens de vragensteller ongewenste) effecten als hier aan de orde in de toekomst te voorkomen? Zo ja, hoe en op welke termijn? Zo nee, waarom niet?

De arbeidsrechtelijke positie van werknemers in geval van faillissement heeft mijn aandacht. Ik ben me ervan bewust dat een faillissement van een onderneming aanzienlijke gevolgen kan hebben voor de werknemers, ook wanneer onderdelen van de failliete onderneming een doorstart maken.
Ik heb daarom een rechtsvergelijkend onderzoek laten verrichten naar de arbeidsrechtelijke positie van werknemers bij faillissement van hun werkgever, dat ik bij brief van 26 augustus 2015 naar Uw Kamer zond5. Ook heb ik op mijn verzoek een advies ontvangen van de Commissie Bevordering Medezeggenschap (CBM) van de SER omtrent medezeggenschap bij insolventie6. De Minister van Veiligheid en Justitie heeft recent een empirisch onderzoek aan uw Kamer gezonden naar ondernemingen in financiële moeilijkheden en de positie van hun werknemers.7 Tot slot ben ik nog in afwachting van een reactie van de Stichting van de Arbeid over de voortgang van het door hem aangekondigde advies over de positie van werknemers bij faillissement van de werkgever.8
De Minister van Veiligheid en Justitie heeft in de laatste voortgangsbrief van 4 juli 20169 de stand van zaken geschetst met betrekking tot de herijking van het faillissementsrecht. Er is een wetsvoorstel in voorbereiding dat verschillende maatregelen zal bevatten die erop gericht zijn de curator beter in staat te stellen om het faillissement op een doelmatige wijze af te wikkelen. Daarbij wordt ook bezien of er aanleiding bestaat voor aanpassing van de juridische positie van de werknemer bij faillissement van de werkgever.
Ter voorbereiding van mogelijke maatregelen is in oktober een overleg gepland met diverse belanghebbende organisaties. Ik zal vervolgens in overleg met de Minister van Veiligheid en Justitie bezien tot welke conclusies dit leidt en uw Kamer daarover informeren.

2 augustus 2016 - 25 augustus 2016

23 dagen

De absolute noodzaak om NAVO-kernwapens weg te halen uit Turkije.
	Joram van Klaveren (GrBvK), Louis Bontes (GrBvK)
	Jeanine Hennis-Plasschaert (minister defensie) (VVD), Bert Koenders (minister buitenlandse zaken) (PvdA)

Bronnen

1. http://sta-pal.nl/geen-kernwapens-en-jsf-erdogan/
2. https://www.theguardian.com/us-news/2016/jul/17/turkey-coup-attempt-r…

Vraag 1

Bent u bekend met de artikelen «Geen kernwapens en JSF voor Erdogan»1 en «Turkey coup attempt raises fears over safety of nuclear stockpile»2?

Ja.
Vraag 2

Deelt u de grote zorgen over de aanwezigheid van tientallen NAVO-kernwapens in Turkije, een land dat onder president Erdogan hard afglijdt naar een islamitische dictatuur?

Zoals ook gesteld in de Beleidsbrief non-proliferatie en ontwapening3 is het bekend dat Amerikaanse kernwapens aanwezig zijn in Europa. Op grond van bondgenootschappelijke en juridisch bindende afspraken worden geen mededelingen gedaan over locaties en aantallen per locatie van deze kernwapens in Europa. De woordvoerder van het Amerikaanse Ministerie van Defensie heeft op 18 juli jl. verklaard dat de Verenigde Staten geen uitspraken doet over nucleaire wapensystemen.
Vraag 3

Erkent u dat het daardoor niet langer veilig is om deze nucleaire wapens op te slaan op de Turkse vliegbasis Incirlik?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 4

Ziet u net als vele defensiespecialisten de absolute noodzaak om deze kernwapens zo snel mogelijk weg te halen uit Turkije? Zo ja, hoe gaat u zich hier binnen NAVO-verband hard voor maken?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 5

Steunt u, gezien het feit dat de Turkse democratie en rechtstaat definitief de nek is omgedraaid, eindelijk het pleidooi om Turkije uit de NAVO te zetten? Zo nee, hoe ver kan Ankara nog gaan voordat de militaire samenwerking wél wordt opgezegd?

Turkije is een strategische NAVO-partner en een belangrijke coalitiepartner in de strijd tegen ISIS en tegen terrorisme. Het kabinet onderschrijft daarom de oproep van de Secretaris-Generaal van de NAVO van 18 juli dat Turkije, als lid van een unieke waardengemeenschap, volledig respect toont voor de democratie en zijn instituties, de Grondwet, de rechtsstaat en de fundamentele vrijheden. Op 10 augustus heeft de woordvoerder van de NAVO in reactie op bepaalde speculaties in de media herbevestigd dat het Turkse lidmaatschap van de NAVO niet ter discussie staat. Zij heeft hieraan toegevoegd dat de NAVO blijft rekenen op bijdragen van Turkije en dat Turkije kan rekenen op solidariteit en steun van de NAVO.
Zoals eerder aan uw kamer gemeld4, blijft Nederland met grote klem bij de Turkse autoriteiten aandringen om de regels van de rechtsstaat na te leven.

2 augustus 2016 - 4 augustus 2016

2 dagen

De berichtgeving inzake Amerikaanse rivierkreeftjes
	Barbara Visser (VVD)
	Martijn van Dam (staatssecretaris economische zaken) (PvdA)

Bronnen

1. http://www.ad.nl/dossier-nieuws/ban-op-delicatesse-is-vissertje-peste…

Vraag 1

Kent u het artikel «Ban op vangst is «vissertje pesten»?1

Ja.
Vraag 2

Hoeveel subsidie is de afgelopen jaren door Europese, nationale en/of regionale overheden of organisaties verstrekt via of door het Ministerie van Economische Zaken, dan wel via de onder het ministerie vallende uitvoeringsorganisaties aan Nederlandse ondernemers om de commerciële vangst van Amerikaanse rivierkreeftjes (hierna: commerciële vangst) op te zetten?

De rijksoverheid heeft geen specifieke subsidieregeling voor visserij op rivierkreeften opengesteld. Wel is onder het Europese Visserijfonds in december 2010 ongeveer 74.000 euro subsidie verleend aan een project voor een krabbegoot voor rivierkreeft en 56.218 euro subsidie aan een onderzoek naar nieuwe vistuigen voor krabben en kreeften. Mogelijk worden door andere overheden of organisaties subsidies of bijdragen verstrekt. Deze zijn mij niet bekend omdat deze geldstromen niet door mijn ministerie worden geregistreerd.
Vraag 3

Hoe beoordeelt u deze subsidie-uitgaven in relatie tot het aangekondigde Europese vangst- en visverbod (hierna: verbod) dat op 3 augustus 2016 ingaat? Deelt u de mening dat deze situatie erg vreemd te noemen is en er gesproken kan worden van kapitaalvernietiging, aangezien aan de ene kant subsidies worden verstrekt om de commerciële vangst mogelijk te maken terwijl aan de andere kant het verbod op 3 augustus 2016 ingaat? Zo ja, waarom is het Nederlandse beheerplan dan nog niet gereed? Zo nee, waarom niet?

Op de site van de NVWA kunt u mijn beleidslijn vinden. Deze lijn is onder de aandacht gebracht van de visserijsector. Mijn ministerie is samen met de visserijsector en de NVWA al vergevorderd met het opstellen van beheersplannen voor de rivierkreeft en de wolhandkrab. Deze zullen op niet al te lange termijn worden vastgesteld. Het vissen op deze soorten zal als beheersmaatregel worden opgenomen in deze beheersplannen. In de tussentijd zal de NVWA handelen in de geest van de aankomende beheersplannen. De huidige visserij op wolhandkrab en rivierkreeften kan doorgang vinden zoals dit tot nu toe gebruikelijk is. Er vindt derhalve geen kapitaalvernietiging plaats.
Vraag 4

Was u bekend met het aanstaande verbod op 3 augustus 2016? Zo ja, waarom is het beheerplan dan nog niet gereed? Zo nee, hoe kan dat?

Ja. De Europese Exotenverordening geeft Nederland 18 maanden de tijd, nadat een invasieve uitheemse soort in de Unielijst is opgenomen, om te beschikken over beheersmaatregelen voor de voor de Europese Unie zorgwekkende invasieve uitheemse soorten die wijdverspreid zijn op Nederlands grondgebied. De beheersmaatregelen worden uitgewerkt in beheersplannen. Vanwege het economische belang voor de visserij heeft de uitwerking van de beheersplannen van de rivierkreeft en wolhandkrab voorrang gekregen boven de beheersplannen van andere exoten op de lijst. De beheersplannen worden opgesteld in overleg met de sector en andere betrokkenen om te komen tot goede afgewogen beheersplannen.
Vraag 5

Deelt u de mening dat ondernemers niet gedupeerd mogen worden omdat er sprake is van een vakantieperiode? Zo ja, waarom is er nog steeds geen duidelijkheid of Nederlandse ondernemers gewoon Amerikaanse rivierkreeftjes kunnen vangen en vissen? Zo nee, waarom niet?

De sector is vanaf het begin af aan betrokken geweest bij het opstellen van de beheersplannen. Welke lijn mijn ministerie vanaf 3 augustus zou hanteren was bij de sectorvertegenwoordigers bekend. Toen vorige week bleek dat de individuele vissers behoefte hadden aan meer duidelijkheid heeft de NVWA de beleidslijn voor vissen op rivierkreeft en wolhandkrab op de site geplaatst. Die beleidslijn is onder de aandacht gebracht van de visserijsector.
Vraag 6

Wanneer verwacht u duidelijkheid te kunnen geven aan de gedupeerde Nederlandse ondernemers of ze Amerikaanse rivierkreeftjes mogen vangen en vissen? Wat is er afgesproken met de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) over een eventuele gedoogperiode? Gaat er actief worden gehandhaafd? Op welke wijze en wanneer gaat u de Nederlandse ondernemers hierover inlichten? Gebeurt dit nog voor 3 augustus 2016? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.
Vraag 7

Herkent u zich in de uitspraken dat hier sprake is van «vissertje pesten»? Zo nee, waarom niet? Hoe beoordeelt u dan de huidige gang van zaken en het feit dat er in het artikel door een woordvoerder van het ministerie wordt aangegeven dat bij meer vragen over wat, waar en wanneer inzake handhaving er alleen maar vagere antwoorden zullen komen?

Bij de totstandkoming van de lijst van invasieve exoten heb ik de belangen van de visserijsector meegenomen in de afwegingen. Op aandringen van Nederland is in Uitvoeringsverordening (EU) 2016/1141 van de Commissie expliciet opgenomen dat bevissing een beheersmaatregel kan zijn om nieuwe introductie of verdere verspreiding van exoten op het grondgebied van de Europese Unie te voorkomen. Zie ook het antwoord op vraag 5 en 6 over de beleidslijn voor vissen op rivierkreeft en wolhandkrab.

1 augustus 2016 - 12 september 2016

42 dagen

Het bericht dat een modelagent gearresteerd is door eigen collega’s
	Nine Kooiman
	Ard van der Steur (minister justitie en veiligheid) (VVD)

Bronnen

1. http://www.nrc.nl/nieuws/2016/07/27/jij-ziet-er-helemaal-niet-uit-als…
2. http://www.nrc.nl/nieuws/2016/06/11/zo-praat-de-politie-over-typhoon-…

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Jij ziet er helemaal niet uit als een politieagent»?1

Ja.
Vraag 2

Staat u nog steeds achter de uitspraak dat er bij de politie slechts incidenteel aan etnisch profileren wordt gedaan?2

Tot op heden zijn er meerdere onderzoeksrapporten verschenen die een zeker inzicht gegeven in de aard en omvang van etnisch profileren door de (Nederlandse) politie. Geen van deze onderzoeken wijst op stelselmatig discriminerende profilering door de politie in Nederland.
Ook in een eerder rapport over het optreden van politieambtenaren in Den Haag concludeert de Nationale ombudsman dat niet is gebleken van een cultuur waarin het geoorloofd is om burgers discriminerend of racistisch te bejegenen.3 Er is dan ook geen indicatie dat sprake is van een trend van etnisch profileren door de politie, samen met de Korpschef ontken ik het probleem evenwel niet. Met de politie ben ik van mening dat ieder incident er een teveel is. Dat er (extra) aandacht is en moet zijn voor zorgvuldig en verbindend politiewerk staat buiten kijf.
De komende tijd zullen nog andere onderzoeksrapporten verschijnen, waaronder een onderzoek gericht op de eenheid Rotterdam en een onderzoek naar het proactief optreden van politiemensen. Afhankelijk van de uitkomst van deze rapporten zal worden bezien of aanvullende maatregelen nodig zijn.
De vraag of in het onderhavige geval sprake is van etnisch profileren, is als zodanig geen onderdeel van het lopende onderzoek aangezien het geen proactief politieoptreden betreft.4 Wel wordt mede onderzoek gedaan naar de behandeling van de betrokkene door de politie. Gedurende het onderzoek kan ik daar geen uitspraak over doen.
Vraag 3

Bent u bereid het onderzoeksrapport aan de Kamer sturen, zodra het beschikbaar is? Zo nee, waarom niet?

Er wordt door de eenheden Amsterdam en Oost-Nederland een onderzoek ingesteld naar de feiten en de omstandigheden. Over individuele gevallen worden over het algemeen geen uitspraken gedaan.
Ik zal uw Kamer nader informeren over de uitkomsten van het onderzoek.
Vraag 4

Bent u bereid te onderzoeken of programma’s om etnisch profileren tegen te gaan, zoals die in Amsterdam worden uitgevoerd, succesvol zijn? Zo ja, of deze uitgebreid kunnen worden? Zo nee, waarom niet?

In het kader van het programma «De kracht van het verschil» is een landelijke werkgroep etnisch profileren opgericht waarin kennis en ervaring over dit thema wordt gedeeld. Deze werkgroep komt een aantal keer per jaar bijeen.
Diverse verbindingsactiviteiten van de politie en van niet-gouvernementele organisaties zijn – op mijn verzoek – door het Kennisplatform Integratie en Samenleving (KIS) onderzocht. Daarvan is op 7 juni jl. het rapport gepubliceerd en heb ik uw Kamer geïnformeerd via de voortgangsbrief vorming nationale politie van 20 juni jl.5

1 augustus 2016 - 16 september 2016

46 dagen

Lange wachttijden voor een plek in een verpleeghuis
	Sjoerd Potters (VVD)
	Martin van Rijn (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (PvdA)

Bronnen

1. Telegraaf, 28 juli 2016, «Langer wachten op een plek in verpleeghuis», pagina 4

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Langer wachten op plek in verpleeghuis»?1

Ja.
Vraag 2

Wat is uw reactie op de flinke stijging van het aantal actief wachtenden zonder overbruggingszorg sinds 1 januari 2016?

Het wachtlijstoverzicht is een momentopname; aantallen fluctueren die moeten worden bezien in verhouding tot de totale populatie WLZ cliënten van ongeveer 290.000 personen. Om de cijfers goed te kunnen beoordelen is het noodzakelijk een reeks te bezien.
De cijfers van de periode december 2015 tot en met maart 2016 zijn niet geschikt om te vergelijken met die van andere maanden. In deze periode zijn namelijk niet alle zorgkantoren erin geslaagd gegevens tijdig en correct aan te leveren. Het Zorginstituut heeft bij de gepubliceerde wachtlijstrapportages aangegeven welke niet compleet zijn en vanuit welke regio’s de gegevens niet beschikbaar waren op die peildatum.
Het is wel mogelijk te vergelijken met de cijfers die in de periode voor mei 2016 en na mei 2016 volledig zijn aangeleverd. Die laten de volgende stand zien:
2015
2016
Sept.
Okt.
Nov
April
Mei
Juni
Juli
Actief wachtend zonder overbruggingszorg
152
147
141
124
214
119
104
Waarvan:
intramuraal VenV
70
63
55
69
134
48
29
Bron: Tabellen toegankelijkheid Wlz, Zorginstituut Nederland
Daaruit blijkt dat, zoals gezegd, het aantal actief wachtenden per maand fluctueert. Ten opzichte van de periode ervoor is in mei 2016 inderdaad sprake van een stijging. Deze doet zich met name voor bij de intramurale verpleging en verzorging. De cijfers van juni en juli zijn in lijn met die van de perioden ervoor. Er lijkt daarmee sprake van een eenmalige stijging in mei. Het Zorginstituut geeft aan dat de voorlopige cijfers van augustus het beeld van een eenmalige stijging in mei bevestigen. Deze cijfers worden op korte termijn gepubliceerd.
Zorgkantoren kennen de oorzaken van deze stijging niet precies. Mogelijk speelt de extra instroom als gevolg van herbeoordeling van indicaties is een rol. De cijfers van juni en juli laten zien dat zorgkantoren en zorgaanbieder deze extra aanloop inmiddels verwerkt hebben.
Vraag 3

Welke verklaring kunt u geven voor de forse stijging van het aantal actief wachtenden tussen april en mei van dit jaar en tussen februari en maart? Speelt de herbeoordeling van de afgegeven indicatie hierin een rol?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 4

Hoe kunt u de grote verschillen tussen de (grote) zorgverzekeraars verklaren als het gaat om actief wachtenden en meer specifiek mensen die drie tot zes maanden moeten wachten, zoals uit de gegevens blijkt van het Zorginstituut Nederland?

Zoals gemeld in het antwoord op vraag 1 fluctueren de cijfers per maand. Ter illustratie: VGZ laat in mei een aantal actief wachtenden zonder overbruggingszorg zien van 64 en in juni van 10. CZ daarentegen laat een aantal zien van 5 in mei en 11 in juni.
Gezien bovenstaande en het feit dat de omvang van verzorgingsgebieden tussen verzekeraars verschilt, zijn om een conclusie te kunnen trekken over eventuele verschillen tussen verzekeraars, cijfers over een langere periode nodig. In haar jaarrapportage over 2015 heeft het Zorginstituut een berekening gemaakt van het percentage actief wachtenden per verzekeraar. Dit is gebaseerd op gemiddelden van de maandelijkse wachtlijsten in 2015 en geeft inzicht in verschillen tussen verzekeraars.
% actief wachtenden langer dan de Treeknorm, zonder zorg, ten opzichte van de omvang van de populatie WLZ cliënten per verzekeraar
De Friesland
0,15%
ENO
0,14%
Zorg en Zekerheid
0,11%
DSW
0,05%
Agis
0,04%
CZ
0,04%
VGZ
0,03%
Achmea
0,03%
Menzis
0,02%
Bron: Jaaroverzicht toegankelijkheid Wlz 2015, Zorginstituut Nederland
Hieruit blijkt dat er geen sprake is van grote verschillen tussen de grote verzekeraars.
Vraag 5

Welke reden ligt ten grondslag aan het feit dat sommige mensen langer dan een jaar moeten wachten op een plek in een instelling? In hoeverre is in deze gevallen sprake van bemiddeling tussen de zorgaanbieder en zorgverzekeraar?

Op peildatum 1 juli zijn er geen actief wachtenden in de VenV sector geregistreerd die langer dan 6 maanden op de wachtlijst staan zonder overbruggingszorg. Er staan op die peildatum 5 actief wachtenden geregistreerd die langer dan een jaar maanden op de wachtlijst staan met overbruggingszorg.
Zorgkantoren geven hiervoor 2 mogelijke redenen aan. De eerste betreft individuele casuïstiek in geval van een bijzondere zorgvraag. In deze gevallen is er vanuit zorgkantoren sprake van bemiddeling en is overbruggingszorg ingezet. De tweede reden is systeemtechnisch van aard. Zoals aangegeven bevat de totale populatie WLZ ongeveer 290.000 cliënten waarvan elke maand de status opnieuw bepaald wordt voor het wachtlijsten overzicht. Daarbij kunnen fouten ontstaan in het administratieve proces van het regionale berichten verkeer waardoor mensen onterecht als actief wachtend geregistreerd staan in het overzicht van het Zorginstituut. Het Zorginstituut en de zorgkantoren gaan samen na hoe ze dit kunnen ondervangen.
Vraag 6

Wanneer kan de Kamer het onderzoek verwachten naar de beweegredenen van cliënten om het eerste aanbod van het zorgkantoor niet te accepteren en de mate waarin dit gebeurt?

Het onderzoek naar de beweegredenen van cliënten om geen gebruik te maken van de aangeboden plaats bevindt zich in een afrondende fase. Ik verwacht uw Kamer daarover in oktober te kunnen informeren.
Vraag 7

Welke maatregelen bent u bereid op korte termijn te nemen om het aantal wachtenden terug te brengen?

Ik zal uw Kamer op korte termijn informeren over de uitkomsten van het onderzoek en tevens aangeven welke maatregelen op basis daarvan worden genomen.

1 augustus 2016 - 22 augustus 2016

21 dagen

Het bericht "LTO Noord: op basis van dit onderzoek kun je toch geen conclusies trekken?"
	Jan Vos (PvdA), Tjeerd van Dekken (PvdA)
	Henk Kamp (minister economische zaken) (VVD)

Bronnen

1. RTV Noord, d.d. 25 juli 2016

Vraag 1

Bent u bekend met de berichtgeving dat de conclusies van het rapport van onderzoeksbureau Sweco over de oorzaak van ongelijkmatige verzakkingen in landbouwgrond, voorbarig zijn?1

Ja.
Vraag 2

Deelt u de conclusie van onderzoeksbureau Sweco dat ongelijkmatige bodemdaling in landbouwpercelen in Groningen niet door gaswinning wordt veroorzaakt? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Het rapport van onderzoeksbureau Sweco is nog niet openbaar. Ik heb de NCG gevraagd om, wanneer het rapport beschikbaar is, zich op de hoogte te laten stellen door commissie Bodemdaling en LTO-Noord. Op basis van de rapportage van de NCG zal ik uw Kamer informeren.
Vraag 3

Bent u het eens met Land- en Tuinbouw Organisatie (LTO) Noord dat de onderbouwing van het onderzoek veel te mager is?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 4

Hoe kan het dat slechts op vijf plaatsen ongelijkmatige bodemdaling verklaarbaar is en op andere plekken totaal niet verklaarbaar is? Deelt u de mening dat op deze manier geen zorgvuldige conclusie te trekken is?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 5

Hoe kan het dat er 375 vaste meetpunten zijn waar waardes worden gemeten die onverklaarbaar zijn?

Zie antwoord vraag 2.
Vraag 6

Bent u bereid in overleg te treden met LTO Noord over de ontstane onduidelijkheid zodat recht wordt gedaan aan de gedupeerde boeren? Bent u van mening dat grondig onafhankelijk onderzoek noodzakelijk is?

Zie antwoord vraag 2.

Titel

Status

Indiener (persoon)

Indiener (partij)

Onderwerpen

39278 kamervragen gevonden

beantwoord onbeantwoord uitgesteld

Alle

4 augustus 2016 - 19 augustus 2016

15 dagen

Jan Vos (PvdA)

Martijn van Dam (staatssecretaris economische zaken) (PvdA)

Bronnen

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

Vraag 5

Vraag 6

Vraag 7

Vraag 8

4 augustus 2016 - 19 september 2016

46 dagen

Lea Bouwmeester (PvdA), Lutz Jacobi (PvdA)

Edith Schippers (minister volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD)

Bronnen

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

Vraag 5

3 augustus 2016 - 15 september 2016

43 dagen

Fleur Agema (PVV)

Martin van Rijn (staatssecretaris volksgezondheid, welzijn en sport) (PvdA)

Bronnen

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

Vraag 5

Vraag 6

Vraag 7

Vraag 8

Vraag 9

Vraag 10

Vraag 11

Vraag 12

Vraag 13

Vraag 14

Vraag 15

3 augustus 2016 - 19 september 2016

47 dagen

Renske Leijten , Henk van Gerven (SP)

Edith Schippers (minister volksgezondheid, welzijn en sport) (VVD)

Bronnen

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

Vraag 5

Vraag 6

Vraag 7

Vraag 8

Vraag 9

Vraag 10

Vraag 11

3 augustus 2016 - 15 september 2016

43 dagen

Marianne Thieme (PvdD)

Martijn van Dam (staatssecretaris economische zaken) (PvdA)

Bronnen

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Vraag 4

Vraag 5

3 augustus 2016 - 25 augustus 2016

22 dagen