Vraag 1

Kent u het bericht «Slechts kwart van gemeenten heeft WOZ-inzage op orde»?1 2

Het bericht uit de Volkskrant omtrent de aansluiting van gemeenten op de landelijke website WOZ-waardeloket is mij bekend.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de verklaring van een woordvoerder van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) dat het feit, dat slechts 103 van de 390 gemeenten hun gegevens via het WOZ Waardeloket openbaren, terug te voeren is op «technische problemen»?

Om de WOZ-waarden van woningen openbaar te kunnen maken via het WOZ-waardeloket wordt gebruik gemaakt van de Landelijke voorziening WOZ waar alle gemeenten op aangesloten dienen te worden. Doordat nog niet alle gemeenten op deze landelijke voorziening aangesloten zijn kunnen nog niet alle gemeenten via het WOZ-waardeloket hun WOZ-waarden van woningen beschikbaar stellen via het genoemde landelijke loket.
De Landelijke Voorziening WOZ is de overkoepelende voorziening waarvan het Loket onderdeel uitmaakt. Via het Loket zijn de WOZ-waarden van woningen beschikbaar voor geïnteresseerden. De Landelijke Voorziening WOZ is niet primair bedoeld voor het openbaar maken van de WOZ-waarden. De Landelijke Voorziening WOZ is primair bedoeld om de WOZ-gegevens te delen met andere overheden en organisaties die geautoriseerd zijn om WOZ-gegevens te gebruiken voor bijvoorbeeld belastingheffing en fraudebestrijding. De Landelijke Voorziening WOZ bevat daardoor een groot aantal (persoons-)gegevens van eigenaren en gebruikers van onroerende zaken en kent dan ook een groot aantal beveiligingsmaatregelen. Met het oog op de informatieveiligheid maken deze voorzieningen het aansluiten door gemeenten op de Landelijke Voorziening WOZ complexer. Daarnaast is voor veel gemeenten het aansluiten op de Landelijke Voorziening WOZ de eerste massale toepassing van generieke standaarden voor veilige informatie-uitwisseling volgens de voor de overheid verplichte standaard Digikoppeling.
Met het oog op een zorgvuldig gebruik van de gegevens door de afnemers stelt de Landelijke Voorziening WOZ daarnaast ook eisen aan de consistentie van de aangeleverde gegevens. Gemeenten moeten voor het aansluiten op de Landelijke Voorziening WOZ dan ook eerst slagen voor een aansluittoets.
Voor de realisatie van de veilige informatie-uitwisseling met de Landelijke Voorziening WOZ en het voldoen aan de consistentie-eisen van de aan te leveren gegevens hebben gemeenten inderdaad te maken met technische problemen vooral door het zeer specialistische karakter van dit werk. Onder andere als gevolg van beperkte beschikbaarheid van deskundigen bij softwareleveranciers voor deze specifieke werkterreinen (zowel informatieveiligheid met berichtenverkeer op basis van Digikoppeling als de WOZ-inhoudelijke consistentiebewaking van de Basisregistratie WOZ) kunnen niet alle gemeenten tegelijk de noodzakelijke ondersteuning krijgen.
Er zijn slechts enkele softwareleveranciers die gemeenten met betrekking tot deze software op terrein van de Basisregistratie WOZ en/of het veilig berichtenverkeer op basis van Digikoppeling kunnen ondersteunen. Als gevolg van de grote vraag in een betrekkelijk kort tijdsbestek levert dit een kwalitatief capaciteitsprobleem op bij zowel gemeenten als softwareleveranciers.
Daarbij kan de aansluiting op de Landelijke Voorziening WOZ gezien worden als een onderdeel van een veel bredere moderniseringslag van de ICT-voorzieningen in de Nederlandse Overheid. Gemeenten zijn daarbij bijvoorbeeld niet alleen bezig met de aansluiting op de LV WOZ, maar ook op de modernisering van de informatie-uitwisseling van kadastrale gegevens (BRK-levering), het optimaliseren van het gebruik van MijnOverheid en het implementeren van de Baseline Informatieveiligheid. Deze andere trajecten leggen veelal beslag op dezelfde groep deskundigen.
Door verschillende wijze van organisatie en verschillende implementaties in het verleden zijn de problemen bij de ene gemeente niet altijd vergelijkbaar met de problemen bij een andere gemeente. Soms is er in het verleden onvoldoende aandacht geweest voor de genoemde modernisering en de overgang naar de Landelijke Voorziening WOZ. Hierdoor dient er nu voor ieder specifiek probleem, vaak ook buiten het directe domein van de Basisregistratie WOZ, onder grote tijdsdruk een nieuwe oplossing gevonden te worden.
Gemeenten kunnen zich allereerst wenden tot hun leverancier van WOZ-software of de leverancier van de voorzieningen voor Digikoppeling en informatieveiligheids-voorzieningen om deze technische problemen op te lossen. Tijdens het bestuurlijk overleg WOZ op 14 september 2016 is aan de VNG gevraagd te kijken naar kwalitatieve ondersteuning van gemeenten onderling.
Voorts is de heer Geert Jansen (oud commissaris van de Koning van Overijssel) vanaf 1 april jl. actief als aanjager om de gemeenten te ondersteunen bij de aansluiting op de Landelijke Voorziening WOZ. De aanjager onderhoudt contact met de gemeenten zodat de problemen die zij ondervinden bij de aansluiting aan hem gerapporteerd kunnen worden. De aanjager is er vooral ook om op bestuurlijk niveau meer aandacht te vragen voor de problematiek en gemeenten te stimuleren zo spoedig mogelijk aan te sluiten. De aanjager bekijkt samen met de betrokken partijen (waaronder softwareleveranciers, Vereniging van Nederlandse Gemeenten, Waarderingskamer en Kadaster) hoe deze problemen opgelost kunnen worden. Hierbij wordt tevens gebruik gemaakt van de ervaringen die andere (reeds aangesloten) gemeenten hebben opgedaan. Hij heeft hiertoe ook een hernieuwde concrete opdracht gekregen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zoals medegedeeld in het bestuurlijk overleg WOZ dat op 14 september 2016 plaats vond.

Vraag 3

Welke technische problemen ervaren de gemeenten die (nog) niet aan de wettelijke plicht voldoen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Waar kunnen gemeenten terecht voor ondersteuning en advies als zij tegen technische problemen bij de uitvoering van de wettelijke plicht aanlopen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Kunt u garanderen dat de verwachting van de VNG, dat over vijf maanden alle gemeenten aan de wettelijke plicht voldoen, wordt nagekomen?

Door alle betrokken partijen wordt intensief samengewerkt om aansluiting van alle gemeenten op de Landelijke Voorziening WOZ zo spoedig mogelijk te bewerkstelligen. De verantwoordelijkheid voor de aansluiting op de Landelijke Voorziening WOZ ligt in dezen bij de gemeenten. Vanuit de systeemverantwoordelijkheid worden de gemeenten hierbij door het Rijk begeleid en aangejaagd. Hiertoe is ook de aanjager actief. Zijn aanstelling was in eerste instantie voorzien tot 1 oktober 2016, mede gezien de achterblijvende vulling van de Landelijke Voorziening WOZ is besloten om zijn aanstelling te verlengen tot 1 maart 2017. Het streven is om gemeenten zo spoedig mogelijk aan te laten sluiten. Zodra gemeenten zijn aangesloten op de Landelijke Voorziening WOZ zijn de WOZ-waarden van woningen voor deze gemeente (met een vertraging van circa een week) ook beschikbaar in het WOZ-waardeloket.
Hierbij is met name van belang dat de meeste gemeenten voor de nieuwe aanslagronde voor de gemeentelijke belastingen in 2017 aangesloten zijn (februari 2017), zodat inwoners met behulp van de landelijke website www.wozwaardeloket.nl de WOZ-waarde van hun woning kunnen vergelijken met andere woningen en dat de afnemers van de Landelijke Voorziening WOZ aan overheidskant gebruik kunnen gaan maken van de nieuwe voorziening

Vraag 6

Deelt u de mening dat de gemeenten die (nog) niet aan de wettelijke plicht voldoen om de WOZ-gegevens te openbaren aan de inwoners moeten communiceren waar zij de gegevens in de tussenliggende tijd kunnen opvragen? Zo ja, gaat u de desbetreffende gemeenten daartoe aansporen? Zo nee waarom niet?

Gemeenten hebben met ingang van 1 oktober de verplichting om WOZ-waarden te openbaren. Indien gemeenten nog niet aangesloten zijn op het landelijke WOZ-waardeloket dan past hierbij uiteraard een duidelijke communicatie vanuit de gemeente over de wijze waarop zij tijdelijk op andere wijze hierin voorziet. Gemeenten hebben inmiddels met behulp van enkele beschikbare tools hiervoor tijdelijke voorzieningen getroffen. De keuze voor een bepaalde voorziening hangt ook vaak samen met de termijn waarop de gemeente de aansluiting op de Landelijke Voorziening WOZ en daarmee de beschikbaarheid via het WOZwaardeloket operationeel heeft.
De betrokken partijen werken ook op dit vlak samen met de aanjager om eventuele noodzakelijke verbeteringen door te voeren. Ik zal de aanjager vragen in zijn contacten met de gemeenten dit nadrukkelijk mee te nemen.

Vraag 1

Klopt het bericht dat er in Irak een aanslag is gepleegd op Franse militairen en Peshmerga-strijders met behulp van een met explosieven beladen drone?1

Ja.

Vraag 2

Heeft deze droneaanval plaatsgevonden nabij één van de locaties waar de Nederlandse militairen in Irak zich ophouden?

De droneaanval is waarschijnlijk uitgevoerd op ongeveer 15 tot 20 kilometer van een locatie waar ook Nederlandse militairen aanwezig zijn.

Vraag 3

Welke risico’s lopen de Nederlandse militairen om ook aangevallen te worden door jihaddrones? Zijn de militairen op dit gevaar gewezen?

Zodra Nederlandse militairen in Irak zich aan het front en enkele kilometers daarachter bevinden, lopen ze het risico van een aanval met een UAV die is voorzien van een explosieve lading die kan worden afgeworpen. Het is ook mogelijk dat de UAV in zijn geheel explodeert. De Nederlandse militairen verzorgen de huidige trainingen in Erbil en Bagdad op veilige afstand van het front. Defensie besteedt in de voorbereiding op een uitzending aandacht aan alle gevaren waaraan personeel kan worden blootgesteld, dus ook aan het gevaar van drones.

Vraag 4

Op welke wijze worden de Nederlandse militairen in Irak, maar ook elders op missie, beschermd tegen dergelijke drone-aanvallen? Over welke capaciteit beschikt u om deze drones te detecteren en uit te schakelen? Op welke termijn kunt u die capaciteit inzetten in Irak?

Defensie bereidt haar personeel voor op droneaanvallen. In verband met de veiligheid worden hierover verder geen mededelingen gedaan. De dreiging van offensieve drones en kleine UAV’s is relatief nieuw en ontwikkelt zich snel, zowel in missies als in Nederland. Defensie beschikt over een beperkte capaciteit om drones te detecteren en heeft een uitbreiding daarvan gepland in 2023. Defensie heeft thans wapens in gebruik die niet specifiek zijn bestemd voor het uitschakelen van drones, maar daarvoor wel kunnen worden gebruikt. Defensie neemt deel aan diverse technologieontwikkelingsprojecten om de afweer tegen drones verder te verbeteren. Vooralsnog kan in Irak de dreiging van drones grotendeels worden ondervangen met de bestaande procedures en middelen.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u de analyse dat islamitische terreurgroepen als Islamitische Staat, Al-Qaeda en Hezbollah in toenemende mate met explosieven beladen drones inzetten om dood, verderf en paniek te zaaien?2

Het aantal meldingen van het gebruik van UAV’s met een explosieve lading in Syrië en Irak door voornamelijk ISIS neemt toe. Het militaire effect is tot op heden zeer beperkt.

Vraag 6

Waarom heeft u onlangs besloten de aanschaf van drone-detectiecapaciteit opnieuw uit te stellen?3

De dreiging van offensieve drones en kleine UAV’s is relatief nieuw en ontwikkelt zich snel. Daarom is besloten de capaciteit om kleine UAV’s te detecteren op te nemen in het project «Counter Rockets, Artillery and Mortars(C-RAM) en Class 1 UAV-detectiecapaciteit». Niet alle behoeften kunnen tegelijkertijd worden geaccommodeerd. Daarom wordt het project «C-RAM en Class 1 UAV-detectiecapaciteit» met één jaar vertraagd.

Vraag 7

Bent u bereid om de aanschaf van drone-detectiecapaciteit juist te versnellen zodat onze militairen ook tegen hedendaagse gevaren beschermd kunnen worden?

Zie de antwoorden 3, 4 en 6.

Vraag 1

Herinnert u zich de eerdere vragen over het standpunt van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie & Gynaecologie (NVOG) over geassisteerde voortplanting?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven waarom u in de beantwoording van die vragen een koppeling legt met de staatscommissie Herijking Ouderschap, aangezien de vragen een medische invalshoek hadden? Kunt u uitleggen waarom u stelt dat voor de staatscommissie op korte termijn inbreng wenselijk was? Kunt u aangeven welke inbreng er is geleverd?

De Staatscommissie Herijking ouderschap is ingesteld naar aanleiding van (medisch-) technologische en maatschappelijke ontwikkelingen, die leiden tot nieuwe mogelijkheden en inzichten en veranderende gezinssamenstellingen. Deze ontwikkelingen leiden ook tot nieuwe vragen omtrent de rol van ouders, de band tussen ouder en kind en de wijze waarop individuen zich ontplooien. De Staatscommissie heeft zich vanuit een breed scala aan disciplines laten voorlichten door specialisten en ervaringsdeskundigen. In dat licht is het ook niet verwonderlijk dat, zoals ik in mijn eerdere antwoorden reeds stelde, voor de Staatscommissie Herijking ouderschap inbreng van de NVOG wenselijk was.
Tot vóór het uitkomen van het huidige standpunt van de NVOG bestond er een verouderde richtlijn Hoogtechnologisch draagmoederschap. Daarin was onder andere de voorwaarde opgenomen dat bij hoogtechnologisch draagmoederschap (dus draagmoederschap met behulp van in vitro fertilisatie, ivf) beide gameten door de wensouders geleverd moesten worden. Daarmee werden onder meer homoseksuele stellen bij voorbaat uitgesloten. De NVOG had zich al eerder voorgenomen deze richtlijn te actualiseren, evenals het Modelreglement bij de Embryowet. De totstandkoming van het standpunt over geassisteerde voortplanting met gedoneerde gameten en embryo’s was dus een initiatief van de NVOG en het proces is op verzoek van de Staatscommissie bespoedigd.

Vraag 3

Deelt u de mening dat indien, zoals u stelt, te weinig wetenschappelijke kennis beschikbaar is over medische en psychologische aspecten rond behandeling met donorgameten, waardoor geen richtlijn opgesteld kan worden maar alleen een standpunt, het wenselijk is dat er meer onderzoek gedaan gaat worden? Zo nee, waarom niet?

Voor meer op evidence gebaseerde zorg is het van belang dat er wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan. De beschikbaarheid van onderzoek is niet alleen afhankelijk van bereidwillige onderzoekers en middelen, maar ook van een doelgroep die voldoende groot is, zodat het onderzoek statistisch significante resultaten oplevert. Ik steun dan ook de aanbeveling van de NVOG dat alle behandelingen zorgvuldig moeten worden geregistreerd, inclusief de medische en psychologische follow-upgegevens van de wensouders, donoren en kinderen.
Daarnaast neemt de NVOG haar verantwoordelijkheid door zichzelf aan te bevelen om de gesignaleerde kennishiaten te prioriteren voor het vrijmaken van subsidiegelden. De recent gepresenteerde kennisagenda van de NVOG2 volgde te snel op het uitgebrachte standpunt, waardoor de kennishiaten hierin nog geen plek hebben kunnen krijgen. De verwachting is echter dat de komende periode concrete onderzoeksvragen zullen worden geformuleerd, zodat deze een plek zullen krijgen in een volgende kennisagenda van de NVOG. Dat neemt niet weg dat onderzoekers daarvóór al aan de slag kunnen met elders verworven onderzoeksgelden.

Vraag 4

In hoeverre is het mogelijk om als organisatie/instelling hoogtechnologisch draagmoederschap aan te bieden aan homostellen? Zo ja, zou u dit dan willen bevorderen, gezien de behoefte? Zo nee, waarom niet?

Er zijn geen juridische belemmeringen voor ziekenhuizen om hoogtechnologisch draagmoederschap aan te bieden aan homostellen, op voorwaarde dat het niet gaat om commercieel draagmoederschap, dat het ziekenhuis een vergunning heeft voor het uitvoeren van ivf en dat aan de vereisten van de Embryowet en Wet Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting wordt voldaan (naast uiteraard de algemene wettelijke kaders voor geneeskundige zorg). Omdat de vraag naar hoogtechnologisch draagmoederschap volgens de NVOG klein is en de behandeling complex, beveelt de NVOG aan om deze behandeling te concentreren in een of twee centra in Nederland. Aangezien ik geen andere informatie heb over de bestaande behoefte, zie ik nu geen aanleiding om in algemene zin te bevorderen dat ziekenhuizen de behandeling gaan aanbieden.

Vraag 5

Bent u bereid deze vragen te beantwoorden vóór de behandeling van de VWS-begroting voor 2017?

Ja.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht naar aanleiding van onderzoek van RTL, dat in de jaren ’70 in het diepste geheim afspraken zijn gemaakt om de Oranjes te compenseren voor de vermogensbelasting die ze vanaf die tijd moesten gaan betalen, en dat die compensatie nog steeds verweven zit in de uitkering die de Koning ontvangt?1

Vraag 2

In hoeverre is de inhoud van dit bericht en de daarin genoemde feiten en omstandigheden waar?

Vraag 3

In hoeverre is het betalen van vermogensbelasting over het privévermogen van leden van het Koninklijk Huis te zien als compensatie of tegenprestatie voor het feit dat de staat alle kosten op zich neemt die samenhangen met de uitoefening van de Koninklijke functie? Welke samenhang is er tussen het betalen van vermogensbelasting over privévermogen en bekostiging door de staat van kosten die samenhangen met de uitoefening van de Koninklijke functie?

Vraag 4

In hoeverre kan de tot stand gekomen compensatieregeling gezien worden als het op gecamoufleerde wijze ongedaan maken van de opheffing van belastingvrijdom voor het Koninklijk Huis?

Vraag 5

In hoeverre is de Kamer indertijd direct of indirect, gedeeltelijk of volledig, op de hoogte gesteld van afspraken over compensatie van betaalde vermogensbelasting, of heeft zij hiermee ingestemd? Acht u de democratische legitimatie van de uiteindelijk tot stand gekomen compensatieregeling voldoende?

Vraag 6

Heeft deze compensatieafspraak, die mogelijk strijdig is met (de geest van) het sinds 1973 van kracht zijnde Financieel Statuut van het Koninklijk Huis en mogelijk zonder toereikende democratische legitimatie tot stand is gekomen, rechtsgeldigheid? Acht u deze afspraak, en de wijze waarop deze tot stand is gekomen, met de kennis van nu, rechtstatelijk en moreel aanvaardbaar?

Vraag 7

Kan exact aangegeven worden welke personen indertijd direct betrokken zijn geweest bij het tot stand komen van bedoelde geheime compensatieafspraak?

Vraag 8

Kan aangegeven worden hoeveel financieel voordeel het Koninklijk Huis door deze compensatieregeling mogelijk heeft genoten?

Vraag 9

In hoeverre acht u terugvordering van mogelijk niet voldoende democratisch gelegitimeerd en mogelijk wederrechtelijk genoten financieel voordeel op dit moment haalbaar en te rechtvaardigen?

Vraag 10

Bestaan er verder – buiten de Wet Financieel Statuut van het Koninklijk huis om – géén («geheime») fiscale afspraken met het Koninklijk Huis of andere leden van de Koninklijke familie in ruime zin?

Vraag 1

Wat vindt u ervan dat mensen met een dure aanvullende verzekering denken dat fysiotherapie (maar ook andere paramedische zorg) vergoed is, terwijl de zorgverzekeraar bij de fysiotherapeut afdwingt dat deze korter behandelt dan het aantal vergoede behandelingen?1

Op basis van de zorgvraag van de patiënt is het aan de professional om te oordelen of fysiotherapie de in te zetten behandeling is en hoeveel behandelingen hij of zij nodig acht. Ik vind het van belang dat fysiotherapeuten hierin de beroepsrichtlijnen en standaarden volgen. Het (door)ontwikkelen van de richtlijnen en indicatoren vraagt daarbij nog aandacht. Ik ben dan ook blij met het initiatief van het KNGF om in overleg met zorgverzekeraars, Zorgverzekeraars Nederland en de Patiëntenfederatie Nederland een gezamenlijke opdracht te geven aan een onafhankelijke organisatie om gericht onderzoek te doen naar een objectieve indicator voor mogelijke afwijkingen in kwaliteit of doelmatigheid.

Vraag 2

Erkent u dat het niets te maken heeft met wat mensen nodig hebben, maar puur met geld te maken heeft dat fysiotherapeuten worden gedwongen korter te behandelen dan de patiënt nodig heeft? Zo neen, op welke wetenschappelijke basis is de behandelindex gebaseerd? Zo ja, is dit een overtreding van de zorgplicht van de zorgverzekeraar?

Zoals ik ook in de beantwoording van vraag 1 heb aangegeven is het aan de professional om samen met de patiënt te oordelen over het aantal benodigde behandelingen.
De behandelindex is een cijfermatig gewogen weergave van de door de fysiotherapeut ingediende declaraties. Het is een maatstaf voor praktijkvariatie. Een behandelindex van 100 betekent dat een praktijk verzekerden gemiddeld even vaak behandelt als het gemiddelde van andere praktijken in Nederland. Een behandelindex van 90 betekent dat een praktijk gemiddeld 10% minder behandelingen geeft. Een behandelindex van 200 betekent dat een praktijk gemiddeld verzekerden twee keer meer behandelt dan andere praktijken.
Zoals ik op 3 november jl. bij de beantwoording van de eerdere Kamervragen over de contractering fysiotherapie heb aangegeven wordt de behandelindex door de zorgverzekeraars naar eigen zeggen primair gebruikt als spiegelinformatie, om zorgaanbieders inzicht te geven in hoe de door hen geleverde en gedeclareerde zorg zich verhoudt tot het gemiddelde in de sector. Deze week heb ik aanvullende informatie gevraagd en daaruit blijkt dat enkele zorgverzekeraars in bijzondere gevallen aan de behandelindex ook consequenties verbinden voor het contract of het tarief. Dat is geen automatisme en gebeurt pas als de aanbieder niet kan onderbouwen waarom hij (substantieel) meer behandelt dan gemiddeld, daar geen verandering in te zien is na een gesprek en de aanbieder ook geen inhoudelijke onderbouwing kan geven voor het aantal behandelingen.

Vraag 3

Erkent u tevens dat de behandelindex de relatie tussen behandelaar en patiënt ernstig onder druk zet? Welk een voordeel heeft dit volgens u?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Herkent u de klacht van de Nederlandse Patiëntenfederatie dat patiënten moeten wisselen van fysiotherapeut, terwijl ze nog niet klaar zijn met de benodigde behandeling, omdat hun vertrouwde fysiotherapeut bij verder behandelen financieel gestraft wordt?

Het kan niet zo zijn dat een zorgverlener uit financiële motieven een noodzakelijke behandeling stopzet. Ik begrijp van de Patiëntenfederatie Nederland dat zij een beperkt aantal signalen heeft ontvangen. Zij gaat via een meldactie onderzoeken wat de ervaringen van patiënten zijn met betrekking tot de behandelindex/duur van de behandelingen en wisselingen van behandelaars verzamelen. De resultaten worden eind van dit jaar verwacht. Verzekeraars hebben aangegeven dat zij de samenwerking niet onderbreken omdat dat niet in het belang is van de verzekerden. Patiënten worden volgens de verzekeraars dus niet gedwongen om halverwege het jaar naar een andere zorgaanbieder over te stappen. Het is goed dat de Patiëntenfederatie inventariseert of dit gebeurt.

Vraag 5

Op welke wijze draagt het gebruik van de behandelindex bij aan transparantere zorg, en minder bureaucratie?

De behandelindex geeft inzicht in praktijkvariatie en geeft zorgaanbieders inzicht in hoe de door hen geleverde en gedeclareerde zorg zich verhoudt tot het gemiddelde in de sector. De behandelindex wordt gebaseerd op declaraties die fysiotherapeuten toch al indienen. Er lijkt dus geen sprake van extra administratieve lasten.
Zoals ik op 3 november jl. bij de beantwoording van de eerdere Kamervragen over de contractering fysiotherapie heb aangegeven heb ik op 25 oktober met alle partijen de stand van zaken besproken en afspraken gemaakt om het proces van de werkgroepen van «het roer gaat om» – waaronder de werkgroep Paramedie – te versnellen. De betrokken partijen werken momenteel verder aan de implementatie van deze resultaten en aan nieuwe oplossingen voor knelpunten. Op korte termijn, namelijk op 15 november, overleg ik verder met hen hoe gezamenlijk op korte termijn tot merkbaar minder regeldruk in de paramedische zorg te komen. Daarbij zal ik ook het gebruik van de behandelindex aan de orde stellen.

Vraag 6

Bent u bereid in te grijpen en de behandelindex te verbieden als basis voor zorginkoop?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Welke inspectie coördineert het toezicht op het leeftijdsonderzoek en hoe ligt de rolverdeling tussen de Inspectie Veiligheid en Justitie, Inspectie Gezondheidszorg en de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Straling?

De IVenJ treedt richting de andere toezichthoudende organisaties op als coördinerende Rijksinspectie bij het leeftijdsonderzoek bij alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’s). De IVenJ houdt toezicht op de werkzaamheden van het NFI en de IND. De IGZ vervult een toezichthoudende rol in het leeftijdsonderzoek wegens de werkzaamheden van artsen. De ANVS houdt toezicht op de toepassing van ioniserende straling en beoordeelt in het kader van de vergunningverlening de rechtvaardiging en optimalisatie van de toepassing van ioniserende straling.

Vraag 2

Bent u bereid de protocollen aan te passen op de recente uitspraken1 waarin rechters oordeelden dat op basis van een schouw niet evident kan worden vastgesteld of iemand meerderjarig of minderjarig is en dat bij twijfel over meerderjarigheid te allen tijde een leeftijdsonderzoek aangeboden dient te worden? Zo ja, wanneer verwacht u de vernieuwde protocollen gereed te hebben? Zo nee, waarom niet en op welke manier zal dan recht worden gedaan aan de uitspraken?

Het beleid zoals neergelegd in C1/2.2 van de Vc 2000 schrijft voor dat op basis van een schouw door drie personen, behorend tot de IND en de AVIM of de KMar, enkel ingeval van evidentie tot meerderjarigheid mag worden geconcludeerd. De IND heeft mij laten weten dat de schouw in verreweg de meeste gevallen leidt tot ofwel het aannemen van minderjarigheid, ofwel tot het voorstellen van een (medisch) leeftijdsonderzoek. In slechts weinig gevallen leidt het schouwen tot aannemen van meerderjarigheid zonder dat leeftijdsonderzoek wordt aangeboden. Naar aanleiding van de jurisprudentie waar u aan refereert, heeft de IND zijn werkwijze kritisch in ogenschouw genomen en besloten nadere instructies op te stellen. Drie personen van de IND en de AVIM of de KMar zullen onafhankelijk van elkaar dienen te schouwen. De beslissing om evidente meerderjarigheid aan te nemen, moet berusten op meer dan enkel een inschatting op basis van uiterlijke kenmerken. Tevens dienen eventueel voorhanden zijnde documenten, verklaringen aangaande de gestelde leeftijd en het gedrag van de vreemdeling te worden betrokken. De Afdeling bestuursrechtspraak heeft in voorkomende gevallen een aldus verrichte leeftijdsschouw gesanctioneerd.2 Het protocol behoeft geen aanpassing op dit punt omdat deze uitsluitend betrekking heeft op het leeftijdsonderzoek (dat eventueel volgt na een schouw welke niet leidt tot de conclusie dat sprake is van evidente meerderjarigheid).

Vraag 3

Bent u gezien de kritiek op het leeftijdsonderzoek bereid wetenschappelijk onderzoek naar de leeftijdsonderzoekmethode te stimuleren en over een multidisciplinaire aanpak hiervan met deskundigen en voogden in overleg te treden? Zo ja, op welke manier gaat u dit doen? Zo nee, waarom niet?

Sinds aanvang van het leeftijdsonderzoek zijn diverse verbeteringen doorgevoerd en is het leeftijdsonderzoek een bestendige praktijk in de asielprocedure geworden. De beroepsgroep van radiologen (de NVvR) heeft begin 2015 aan het NFI laten weten dat zijn standpunt omtrent de validiteit van de gebruikte beeldvormende methode bij leeftijdsbepaling sinds 2005 ongewijzigd is gebleven. Dit standpunt is gebaseerd op de stand van de techniek in 2005 en de randvoorwaarden die worden gesteld aan de stralingshygiëne. De NVvR stelt dat dit standpunt nog steeds geldig is, maar hecht waarde aan onderzoek naar andere technieken voor de leeftijdsbepaling. Het NFI heeft in opdracht van de IND onderzoek geïnitieerd naar nieuwe alternatieve beeldvormende methoden (computertomografie en magnetic resonance imaging). De NVvR is nauw betrokken bij dit lopende onderzoek.

Vraag 4

Bent u voornemens de aanbevolen best practice van het Europees Ondersteuningsbureau voor Asielzaken (EASO) om zo snel mogelijk een vertegenwoordiger aan te wijzen voordat het leeftijdsonderzoek plaatsvindt en deze bij het onderzoek aanwezig te laten zijn uit te voeren? Zo ja, wanneer zal u dit vereiste invoeren? Zo nee, waarom niet?

In de Nederlandse asielprocedure wordt zodra een (gestelde) amv aangeeft asiel te willen aanvragen direct een voogd van de voogdijinstelling Nidos toegewezen aan de vreemdeling, waardoor Nederland dus op dit punt voldoet aan de aanbeveling van EASO. De procedure rond het leeftijdsonderzoek wordt uitgevoerd volgens de Europese Procedurerichtlijn. In deze richtlijn is niet neergelegd dat een vertegenwoordiger (voogd) bij het leeftijdsonderzoek aanwezig dient te zijn. Indien wordt getwijfeld aan de gestelde minderjarigheid van de amv, wordt de vreemdeling door de IND voorgelicht over het leeftijdsonderzoek. Daarbij wordt onder meer informatie verstrekt over de onderzoeksmethode en over de mogelijke gevolgen van het medische onderzoek voor de behandeling van het verzoek om internationale bescherming, alsook over de gevolgen indien de niet-begeleide minderjarige weigert het medische onderzoek te ondergaan. Daarna wordt hij of zij ook nog altijd voorbereid op het leeftijdsonderzoek door Vluchtelingenwerk Nederland (VWN) en/of zijn of haar voogd. Gezien het feit dat Nederland conform de Procedurerichtlijn werkt, is mijn inziens het leeftijdsonderzoek met voldoende waarborgen en zorgvuldigheid omkleed.

Vraag 5

Wat zijn de rechtsmiddelen ten aanzien van het leeftijdsonderzoek?

De uitkomsten van een leeftijdsonderzoek zijn niet rechtstreeks vatbaar voor een rechtsmiddel. Het betreft een voorbereidingshandeling welke leidt tot besluitvorming op verblijfsaanvragen. De vreemdeling kan in het kader van een afwijzend besluit op zijn aanvraag de uitkomsten van het leeftijdsonderzoek aan de orde stellen.

Vraag 6

Is het nog mogelijk om een contra-expertise te laten uitvoeren nu de Stichting Medisch Advies Kollektief (SMAK) die niet meer doet? Zo ja, op welke manier? Zo nee, deelt u de mening dat dit een lacune is die opgevuld dient te worden en bent u bereid hiertoe een plan van aanpak op te stellen?

De rechtbank te Dordrecht concludeerde in een uitspraak3 dat leden van de SMAK niet als specifiek deskundig worden gekenmerkt. In het protocol leeftijdsonderzoek is geborgd dat indien een vreemdeling zich niet kan vinden in de uitslag van het leeftijdsonderzoek, het voor hem/haar altijd mogelijk is om te verzoeken om contra-expertise. Indien de vreemdeling verzoekt om een contra-expertise, dan zal de IND informatie over de mogelijkheid tot contra-expertise verstrekken aan betrokken personen dan wel instellingen. Dit houdt concreet in dat de IND een CD-rom met röntgenbeelden van het uitgevoerde leeftijdsonderzoek beschikbaar stelt ten behoeve van een eventuele contra-expertise. De vreemdeling kan de gegevens van een uitgevoerde contra-expertise (zoals röntgenopnamen en het oordeel en motivering van de contra-expert) aanleveren aan de IND.
Wel zijn er vragen gerezen of er in de Nederlandse praktijk voldoende contra-experts te vinden zijn die beschikken over de vereiste specifieke radiologische deskundigheid om te fungeren als contra-expert. Mijn ministerie voert hierover momenteel overleg met het NFI en de IND om ervoor te zorgen dat de feitelijke beschikbaarheid en bereidheid van contra-experts voldoende gewaarborgd is.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de artikelen «De wachtlijst bij jeugdzorg groeit»1, en «Almere staakt tijdelijk deel jeugdzorg door geldtekort»?2

Ja.

Vraag 2

Erkent u het probleem dat kinderen die worden aangemeld voor psychologische zorg bij de helft van de psychologen op de wachtlijst komen, en dat het percentage psychologen dat een wachttijd heeft van langer dan vier weken in 2016 gestegen is van 50 tot 62 procent? Welke stappen bent u bereid te zetten in dezen, en op welke termijn?

Voor wat betreft wachttijden in algemene zin, ben ik, mede naar aanleiding van de motie Keijzer c.s.3, met gemeenten en branches in gesprek over normen voor verantwoord wachten en transparante wachttijden. In de voortgangsbrief Jeugd die ik voor 14 november aan Uw Kamer zal toesturen, zal ik u nader informeren over de uitkomsten van het gevoerde overleg.

Vraag 3

Bent u van mening dat het toelaatbaar is dat een gemeente als gevolg van de Rijksbezuinigingen – in dit geval Almere – tijdelijk een deel van de jeugdzorg stop zet, en dat kinderen in deze gemeente die specialistische jeugdzorg nodig hebben dit jaar alleen bij acute nood op hulp kunnen rekenen? Hebben gemeenten geen wettelijke zorgplicht? Gaat u ermee akkoord dat gemeenten, zoals de gemeente Almere, alleen nog «in uitzonderingsgevallen» jeugdzorg beiden? Zo nee, waarom niet? Welke stappen bent u bereid te zetten om deze trend te corrigeren, en op welke termijn?

Voor het antwoord op deze vraag verwijs ik u naar het antwoord op vraag 1 van de schriftelijke vragen van het Kamerlid Kooiman, waarop uw vragen een aanvulling zijn.

Vraag 1

Kent u het bericht «Boete criminele krakers verlaagd»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat veroordeelde krakers, die tijdens de ontruiming van de Utrechtse Ubica-panden in 2013 voor bijna € 60.000 schade hebben veroorzaakt, van de politie en gemeente «korting» hebben gekregen en slechts € 37.500 hoeven te betalen als schadevergoeding?

Het betreft hier gemeentelijk beleid. Navraag bij de gemeente leert dat de politie een schikking heeft getroffen van € 37.500. Anders dan in het artikel van de Telegraaf is aangegeven, gaat het niet om (matiging van) een opgelegde boete. De schikking is getroffen in het kader van de civiele procedure die gemeente en politie aanhangig gemaakt hebben om hun schade te verhalen. De gemeente en politie van Utrecht hebben besloten over te gaan tot het treffen van een schikking op basis van de procesmatige opportuniteit.

Vraag 3

Vindt u het normaal dat de belastingbetaler opdraait voor (een deel van) deze schade, ook al is de gemeente hiervoor primair verantwoordelijk? Zo ja, zou u dat kunnen uitleggen?

De gemeente Utrecht heeft mij geïnformeerd dat bij het nemen van het besluit om een schikking te treffen verschillende overwegingen een rol speelden. Voordat de rechter in eerste aanleg een uitspraak heeft gedaan, heeft hij de partijen gevraagd om een eventuele schikking te overwegen. Het bedrag dat toen door de krakers werd voorgesteld om te betalen was dermate laag dat het niet aanvaardbaar was. Vervolgens heeft de rechtbank Midden Nederland op 18 maart 2015 vonnis gewezen waarbij de vorderingen van gemeente en politie werden toegewezen. De krakers hebben tegen dat vonnis hoger beroep ingesteld. Met het instellen van hoger beroep was het vonnis van de rechtbank Midden Nederland nog niet definitief en zou het Hof de aansprakelijkheid en schade opnieuw beoordelen. Een juridische procedure (hoger beroep en eventueel beroep in cassatie) duurt veelal enkele jaren. Tijdens de hoger beroepsprocedure is het gebruikelijk dat partijen opnieuw de mogelijkheid van een schikking overwegen. Voor de gemeente en politie was doorprocederen zondermeer kostbaar vanwege oplopende proces- en advocaatkosten en de kosten van de inzet van ambtenaren van gemeente en politie.
Het uitgangspunt was en is het afgeven van een duidelijk signaal dat de gemeente en politie het toebrengen van schade niet accepteren. Tegen deze achtergrond is er, in nauw overleg met de politie, een afweging gemaakt door de hoogte van de schade van gemeente en politie en de voorbeeldwerking van een eventuele schikking af te zetten tegen de kosten van de juridische procedure, de lange doorlooptijd van juridische procedures, een zorgvuldige besteding van beschikbare financiële middelen en het feit dat de krakers de totale schadevergoeding niet konden voldoen. De nu getroffen schikking konden de krakers slechts voldoen met hulp van derden. Een afbetalingsregeling zou vele jaren gaan duren met daarbij het risico dat een betalingsregeling niet of niet geheel wordt nagekomen. Weliswaar kan bij non-betaling een deurwaarder worden ingeschakeld, maar ook dat brengt aanzienlijke kosten met zich mee die ook door de gemeente en politie moeten worden gedragen. Dit in tegenstelling tot de krakers die niet of slechts een deel van hun proceskosten moeten dragen. Na een zorgvuldige afweging hebben gemeente en politie gezamenlijk besloten om een schikking te treffen. Ook in de toekomst zal in de voorkomende gevallen steeds primair worden ingezet op het volledig verhalen van de schade.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het bizar is dat een gemeente een door de rechter vastgesteld bedrag naast zich neerlegt en dat zij hiermee de aanpak van krakers weer onderuit haalt? Zo nee, waarom niet?

Met het schadeverhaal hebben de gemeente en politie een duidelijk signaal afgegeven dat het handelen van de krakers onacceptabel is. Met het betalen van (een groot deel van) de schade hebben de krakers ook de consequenties van hun handelen moeten dragen. Juist vanwege de signaalfunctie van schadeverhaal is er bewust voor gekozen om de geleden schade wel zoveel mogelijk te verhalen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het een klap is in het gezicht van de politieagenten en mensen, van wie bijvoorbeeld de auto in de brand werd gestoken, dat de krakers de schade niet volledig hoeven te betalen? Zo nee, waarom niet?

Ik ben mij bewust van de belangrijke signaalfunctie die uitgaat van schadeverhaal. Net als in deze zaak zal de inzet ook in de toekomst zijn om schade volledig te verhalen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de ons ten dienste staande privaatrechtelijke en strafrechtelijke rechtsmiddelen. De gemeente Utrecht heeft zich ook in de afgelopen jaren steeds ingezet om de schade die aan de openbare ruimte is toegebracht maximaal te verhalen. In 2015 heeft de gemeente Utrecht 482 schades verhaald voor in totaal een bedrag van € 368.587. Overigens zijn er geen auto’s in brand gestoken, wel losse autobanden.

Vraag 6

Zijn er vergelijkbare gevallen bekend in andere gemeenten? Zo ja, bent u bereid iets van actie te ondernemen, daar het wel gaat om de politie en slachtoffers die op deze manier keihard in de steek gelaten worden? Zo nee waarom niet?

Er zijn mij geen gevallen bekend.

Vraag 1

Bent u bekend met het persbericht «Innovatieve schimmel nieuw alternatief voor landbouwgif»?1

Ja.

Vraag 2

U neemt in dit bericht het woordgebruik van ngo’s (non-gouvernementele organisaties) over door te spreken over «landbouwgif» in plaats van over »gewasbeschermingsmiddelen»; is dit een bewuste keuze? Zo ja, waarom?

Het betreft een persbericht voor een breed publiek waar, vanwege de doelgroep, naast de gebruikelijke term «gewasbeschermingsmiddelen» ook spreektaal is gebruikt. Er zijn risicovolle gewasbeschermingsmiddelen en veel minder risicovolle gewasbeschermingsmiddelen. Minder risicovolle middelen hebben inderdaad vaak een selectieve werking. Het woord landbouwgif is als synoniem gebruikt voor de risicovolle gewasbeschermingsmiddelen. In de communicatie is ingezet op het op een positieve manier onder de aandacht brengen van de ontwikkeling van groene en laagrisicomiddelen door de tuinbouwsector in Nederland.

Vraag 3

Welk doel heeft u met deze woordkeuze?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Erkent u dat het begrip «landbouwgif» de indruk wekt dat veel middelen schadelijk voor alles en iedereen zijn en dat het begrip geen recht doet aan de steeds selectievere werking van middelen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat u doen om dit beeld te herstellen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Kunt u zich indenken dat de Nederlandse land- en tuinbouw zich op achterstand gezet voelt als de Staatssecretaris over landbouwgif spreekt in plaats van over gewasbeschermingsmiddelen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom heeft u dan toch voor deze omschrijving gekozen?

Ik begrijp dat de land- en tuinbouwsector liever over gewasbeschermingsmiddelen spreekt. Normaal gesproken gebruik ik deze terminologie. De keuze om risicovolle gewasbeschermingsmiddelen in het persbericht aan te duiden met «landbouwgif» is omwille van de communicatie naar een breed publiek, waarvoor spreektaal is gekozen.

Vraag 6

Bent u voornemens in uw communicatie onnodig negatieve framing, bijvoorbeeld door het gebruik van de term «landbouwgif», te vermijden en u te beperken tot meer neutrale, wetgevingsconforme begrippen, zoals «gewasbeschermingsmiddelen»?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het alternatief (de alternatieven) in het persbericht zich nog in een pilot-fase bevindt en dat het van belang is dat er voldoende werkende gewasbeschermingsmiddelen beschikbaar zijn voor een gezonde en veilige productie? Zo ja, hoe draagt het gebruik van de woorden landbouwgif voor erkende, gecertificeerde gewasbeschermingsmiddelen bij aan de noodzaak van gewasbescherming?

Ik vind het inderdaad van belang dat er voldoende gewasbeschermingsmiddelen beschikbaar zijn om een gezonde en veilige productie te kunnen borgen, het zogenaamde effectieve middelenpakket.
De pilots die LTO heeft aangeboden en die gefaciliteerd worden door de sector, overheid, industrie en distributie, bevinden zich nog in de startfase. Pilots experimenteren met preventieve methoden, middelen met een lager risico en indien nodig als laatste redmiddel (precisie-)correcties met risicovollere gewasbeschermingsmiddelen.
Het doel is substantiële milieuwinst die kan worden vertaald naar een specifieke teeltbeschrijving met brede navolging onder Nederlandse telers.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het artikel «Britain suspends millions of aid payments to Palestine amid claims cash is handed to terrorists»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat de Britse regering bij monde van de Secretary of State for International Development heeft aangekondigd hulp aan de Palestijnse Autoriteiten te bevriezen zolang onduidelijkheid blijft bestaan over het al dan niet doorsluizen van geld naar de PLO ten behoeve van «salarissen» voor terroristen?

Het kabinet kan dit niet bevestigen. Het Verenigd Koninkrijk herijkt momenteel diens ontwikkelingsprogramma in de Palestijnse Gebieden. Er is geen sprake van opschorten van een reeds geplande betaling of het bevriezen van het totale ontwikkelingsprogramma.
De Britse Minister voor Internationale Ontwikkeling, Priti Patel, heeft benadrukt dat het VK zich stevig zal blijven inzetten voor ondersteuning van de Palestijnse Autoriteit en opbouw van de Palestijnse instituties. Doel van de herijking is om te verzekeren dat het Verenigd Koninkrijk met zijn ontwikkelingsprogramma maximale impact bereikt. Ook Nederland is bezig met een herijking van het ontwikkelingsprogramma voor de Palestijnse Gebieden, binnen de huidige prioriteiten, zoals aangegeven in de kabinetsreactie op de IOB evaluatie «How to break the vicious circle: evaluation of Dutch Development Cooperation in the Palestinian Territories 2008–2014» (Kamerstuk 23 432, nr. 441).

Vraag 3

Deelt u de zorg van de Britse regering over de besteding van Europese hulpgelden en in het bijzonder de zorg over het betalen van salarissen van terroristen?

Het kabinet spant zich in, samen met gelijkgezinde landen, om de druk op de Palestijnse Autoriteit en PLO op te voeren om het systeem van uitkeringen aan gevangenen te veranderen en spreekt de Palestijnse Autoriteit en PLO hierop aan. De betalingen hangen nog steeds af van de duur van de detentie en niet de sociaaleconomische omstandigheden van de gedetineerde en zijn of haar familie. Door het verbinden van de lengte van de detentie aan de hoogte van de uitkering van alleen de «politieke» gevangenen wordt de indruk gewekt dat de gewelddadige acties richting Israël worden ondersteund of beloond. Het kabinet pleit ervoor dat de Palestijnen daarom dit systeem veranderen. Mede dankzij de Nederlandse inspanningen worden de zorgen door meer EU lidstaten gedeeld. Het kabinet zal doorgaan op de ingeslagen weg om binnen de EU steun te vergaren om de Palestijnse Autoriteit te overtuigen dat het systeem veranderd moet worden.
Vanzelfsprekend besteedt het kabinet daarom, net als de rest van de EU, veel aandacht en zorg aan het voorkomen van betalingen aan Palestijnse gedetineerden met donorgeld. Er zijn gedegen waarborgen op de betalingen aan de Palestijnse Autoriteit uit bilaterale programma’s en/of uit programma’s van de EU.
Voor ondersteuning van de Palestijnse Autoriteit heeft de EU Pegase opgezet, een specifiek fonds dat salarissen en uitkeringen betaalt aan Palestijnse ambtenaren.
Pegase draagt niet bij aan de financiële ondersteuning van Palestijnse (ex-) gevangenen of hun familieleden. Aan Pegase ligt een financieringsovereenkomst ten grondslag waarin bepalingen zijn opgenomen over het doel van de steun en de verificatiemechanismes die gelden bij de uitbetaling ervan. De Europese Rekenkamer heeft geoordeeld dat deze mechanismes «robuust» zijn en dat deze goed worden toegepast. De Nederlandse of Europese bijdragen aan de Palestijnse Autoriteit kunnen niet worden gebruikt voor betalingen aan de PLO of betalingen aan gevangenen.

Vraag 4

Indien u deze zorg deelt, bent u bereid u in Europees verband hard te maken voor een EU-brede uiting van bezorgdheid, al dan niet geuit middels een verklaring van Hoge Vertegenwoordiger Mogherini, zodat het niet slechts blijft bij een uiting van verontwaardiging van een enkele EU-lidstaat?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Ziet u ook een mogelijkheid om de zorg over de (indirecte) besteding van uit de EU afkomstige gelden in te zetten als drukmiddel om de president van de Palestijnse Autoriteit aan tafel te dwingen en de Europese hulp zo te conditioneren?

Zoals aangegeven in het antwoord op vragen 3 en 4, kunnen de Nederlandse of Europese bijdragen aan de Palestijnse Autoriteit niet worden gebruikt voor betalingen aan de PLO of betalingen aan gevangenen.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Lijmklassieker blijft een succes»?1

Ja.

Vraag 2

Herkent u de nieuwe Europese eisen omtrent de toegestane hoeveelheid lood in waterverf, zoals beschreven in het artikel?

Ja. Deze eisen zijn opgenomen in de Europese Speelgoedrichtlijn (2009/48/EU).

Vraag 3

Klopt het dat deze hoeveelheid lood lager is dan de hoeveelheid lood in drinkwater waarmee dezelfde waterverf gemaakt wordt?

Nee. De grenswaarde voor migratie van lood in dit type speelgoed is op dit moment 3,4 mg/kg (milligram per kilogram). Let wel, deze waarde geldt dus niet voor het gehalte, maar voor de migratie. Migratie betekent dat een stof overgaat naar een ander medium, bijvoorbeeld naar speeksel door op een voorwerp te sabbelen. De grenswaarde die voor lood in drinkwater is opgenomen in het drinkwaterbesluit is 10 μg/l (microgram per liter). Dit is wel een gehalte norm, dat wil zeggen, er mag niet meer dan 10 μg lood in een liter drinkwater zoals getapt aan de kraan zitten. Aangezien één liter water één kilogram weegt kan dit ook worden gelezen als 10 μg/kg. Ervan uitgaande dat alle lood uit het speelgoed migreert, waarbij dus door bijvoorbeeld sabbelen alle lood overgaat in het speeksel, dit is een worst case aanname, betekent dit dus dat de drinkwaternorm 340 maal lager is dan de norm geldend voor het eindproduct (bijvoorbeeld lijm of waterverf) dat van het drinkwater vervaardigd wordt.

Vraag 4

Bent u van mening dat met deze regelgeving de productie van waterverf onmogelijk wordt gemaakt? Zo nee, waarom niet?

Nee. Zie antwoord op vraag 3.

Vraag 5

Komt het vaker voor dat Europese regelgeving productie voor ondernemers onnodig bemoeilijkt? Kunt u enkele voorbeelden geven van Europese regels waar ondernemers veel klachten over indienen?

Er zijn mij geen gevallen bekend.

Vraag 6

Welke stappen heeft het kabinet de afgelopen periode genomen om dergelijke regelgeving aan te passen?

Geen. Hier is geen aanleiding toe.

Vraag 1

Kent u de berichten «Geheime deal over compensatie Koning»1, «Oranjes krijgen al tientallen jaren compensatie voor betalen belasting»2, «Reconstructie: zo wordt het staatshoofd gecompenseerd voor betalen belasting»3 en «Linksom of rechtsom: staatshoofd werd gecompenseerd»4?

Vraag 2

Bevat een van de bovengenoemde berichten feitelijke onjuistheden? Zo ja, welke?

Vraag 3

Herinnert u zich de motie-Recourt waarin u expliciet verzocht werd «inzicht te geven in de concrete criteria die worden gehanteerd bij het vrijstellen van belasting van vermogen van leden van het Koninklijk Huis» (Kamerstuk 33 000 III, nr. 7)? Zo ja, had u met de kennis van nu ook informatie over de discussie over compensatie van de vermogensbelasting kunnen en moeten geven?

Vraag 4

Is er op enig moment in de periode 1969–1972 sprake geweest van financiële compensatie voor het moeten gaan betalen van vermogensbelasting door leden van het Koninklijk Huis? Zo ja, op welke momenten en door wie is dat ter sprake gebracht? En wat was de uitkomst van het overleg hierover?

Vraag 5

Is het waar dat, toen in de jaren ’70 de belastingvrijstelling over een deel van het vermogen van de leden van het Koninklijk Huis werd afgeschaft, zij die afdracht via de uitkering op grond van de Wet op het Financieel Statuut, (deels) gecompenseerd kregen? Zo ja, waarom werd er gecompenseerd en voor welk bedrag? Zo nee, waarom was dat niet het geval en hoe verhoudt zich dat tot de genoemde berichten?

Vraag 6

Kan de in het vierde bericht genoemde fl.150.000,= voor «incidentele kosten» los worden gezien van de in dezelfde tijd aan de orde zijnde discussie tussen leden van het Koninklijk Huis en het kabinet over een compensatie voor vermogensbelasting? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet? Zo nee, ging het dan daadwerkelijk om kosten voor «geboortes en doopceremonies»?

Vraag 7

Is de conclusie juist dat uit de memorie van toelichting bij het voorstel tot Regeling van het financieel statuut van het Koninklijk Huis uit 1972 (Kamerstuk 11 848, nr. 3, p. 4) niet blijkt dat het bedrag van fl. 150.000,= een ander doel diende dan het compenseren voor kosten die leden van het Koninklijk Huis maken? Zo nee, waarom is die conclusie niet juist»

Vraag 8

Is de Tweede Kamer, door in 1972 over «bepaalde uitgaven met een incidenteel of sterk wisselend karakter» (Kamerstuk 11 848, nr. 3) te spreken, in die tijd wel volledig en juist geïnformeerd over de werkelijke achtergrond van het bedrag van fl.150.000,=? Zo ja, waar blijkt dat uit? Zo nee, waarom niet?

Vraag 9

Is het waar dat de toenmalige Minister van Financiën zich aan de toevoeging van fl. 150.000,= ergerde? Zo ja, waarom werd dat bedrag dan toch toegevoegd?

Vraag 10

Deelt u de mening dat, indien het bedrag van fl.150.000,= verdisconteerd is in de grondwettelijke uitkering, die jaar in jaar uit dezelfde grondslag heeft gehouden en geïndexeerd werd, er geen sprake was van incidentele maar van structurele kosten? Zo ja, welke conclusies verbindt u daaraan? Zo nee, waarom niet?

Vraag 11

Is er na 1972 nog op enig moment sprake geweest van de genoemde financiële compensatie die voor die tijd is besproken? Zo ja, door wie en op welke wijze?

Vraag 12

Was u eerder op de hoogte van het feit dat er in het begin van de jaren ’70 sprake was van genoemde compensatie van vermogensbelasting? Zo ja, op welke wijze en wanneer was u daar van op de hoogte? Zo nee, waarom niet?

Vraag 13

Werkt de genoemde compensatie nog steeds door in de hoogte van de grondwettelijke uitkering aan de leden van de Koninklijke Familie? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet en hoe verhoudt dit zich tot het feit dat, ook bij de technische herziening van de Wet op het Financieel Statuut in 2008, er geen verandering is gekomen in de grondslag van de grondwettelijke uitkering?

Vraag 14

Hoe hoog zouden de genoemde grondwettelijke uitkeringen na alle indexeringen nu zijn indien het bedrag in 1972 fl.150.000,= lager zou zijn geweest?

Vraag 15

Ziet u reden om de genoemde compensatie naar aanleiding van genoemde berichtgeving terug te draaien en de grondwettelijke uitkering aan leden van het Koninklijk Huis te verlagen? Zo ja, waarom en met welk bedrag? Zo nee, waarom niet?

Vraag 16

Kunt u de genoemde documenten uit de periode 1969–1973, waar RTL-Nieuws over bericht, aan de Kamer doen toekomen? Zo nee, wat verzet zich hiertegen?

Vraag 17

Wilt u deze vragen vóór de plenaire behandeling van begrotingshoofdstuk I (De Koning) beantwoorden?

Vraag 1

Wat is uw reactie op de brief die de gemeente Almere aan huisartsen en door haar gecontracteerde zorgaanbieders heeft gestuurd met betrekking tot de toegang tot jeugdhulp?1 2

Ik heb uw Kamer op 12 oktober jongstleden in een brief3 geïnformeerd over mijn reactie op de brief van Almere. Dezelfde middag heb ik hierover met uw Kamer gedebatteerd in het algemeen overleg geweld in afhankelijkheidsrelaties.
Het komt er in het kort op neer dat de Jeugdwet op dit punt glashelder is. Het enkele feit dat het gemeentelijk budget voor jeugdhulp overschreden dreigt te worden doet niet af aan de jeugdhulpplicht van gemeenten. Daarnaast beperkt de jeugdhulpplicht zich niet tot acute hulpvragen.
De brief van Almere heeft bij mij vraagtekens opgeroepen. Daarom heb ik direct contact met de wethouder van Almere opgenomen.
In het debat van 12 oktober heb ik uw Kamer aangegeven eerst het debat tussen de wethouder van Almere en de gemeenteraad van Almere af te willen wachten alvorens eventuele verdere stappen te zullen ondernemen.
In dit debat is een motie ingediend en aangenomen door de gemeenteraad, waarmee de in de brief aangekondigde maatregel wordt teruggedraaid.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de uitspraak van de psychiater van de Dr. Bosmanstichting, die stelt dat de kern van het budgetprobleem onder andere ligt bij de bezuinigingen die zijn doorgevoerd in de jeugdzorg?3

Zoals hierboven ook al aangegeven reikt de jeugdhulpplicht van gemeenten verder dan alleen die gevallen waarin acuut jeugdhulp nodig is. Het enkele feit dat een gemeente een tekort ervaart op zijn budget doet niet af aan de jeugdhulpplicht.
De gemeenteraad van Almere heeft geïntervenieerd op de aangekondigde maatregel van het college door een motie aan te nemen, waarmee het college verzocht is de maatregel per direct te beëindigen.
Wat betreft de toereikendheid van het beschikbaar gestelde budget sociaal domein aan gemeenten; ook daarover is meermalen met uw Kamer het debat gevoerd. De laatste tijd stond hierin vooral de vraag centraal hoe het kan dat gemeenten budget overhouden. Ik heb dan ook geen signalen dat het budget sociaal domein in algemene zin tekortschiet.

Vraag 3

Wat is de samenhang tussen dit budgetprobleem en het feit dat Almere in 2015 ook al eens in het nieuws kwam vanwege budgettekort?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Vindt u het wenselijk dat de gemeente Almere op basis van financiën zorgaanbieders opdraagt alleen zorg te verlenen wanneer aan één van de drie genoemde criteria wordt voldaan? Zo nee, welke stappen onderneemt u om dit besluit terug te draaien?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Kunt u inzichtelijk maken hoeveel gemeenten nog meer een beperkte toegang tot jeugdhulp hebben afgekondigd, of langere wachtlijsten hebben ingevoerd? Zo nee, bent u bereid dit te onderzoeken? Zo nee, waarom niet?

De gemeenteraad van Almere heeft het college door middel van een motie opgeroepen om de instroomstop per direct op te heffen en de financiële middelen daarvoor te zoeken in het budget voor jeugdhulp in 2018, 2019 en 2020. Overweging hierbij is dat de gemeente de jeugdhulpplicht heeft en dat dit niet enkel voor acute gevallen geldt. De wethouder heeft in het debat met de gemeenteraad aangegeven dat het belang van het kind voorop staat en ervoor te zorgen dat er geen kinderen tussen wal en schip zullen vallen. Het is allereerst aan de gemeenteraad om te controleren hoe het college deze motie uitvoert. Daarbij zal ik vanuit mijn eigen verantwoordelijkheid mij op de hoogte laten stellen van de wijze waarop de wethouder de jeugdhulpplicht uitvoert.
Voor wat betreft wachttijden in algemene zin, ben ik, mede naar aanleiding van de motie Keijzer c.s.5, met gemeenten en branches in gesprek over normen voor verantwoord wachten en transparante wachttijden. In de voortgangsbrief Jeugd die ik voor 14 november aan uw Kamer zal toesturen, zal ik u nader informeren over de uitkomsten van het gevoerde overleg.

Vraag 6

Kunt u garanderen dat Almeerse kinderen en gezinnen die jeugd-ggz nodig hebben nu niet – in plaats van dat zij te maken krijgen met een opnamestop – simpelweg op een wachtlijst worden geplaatst, en zo alsnog geen zorg ontvangen? Zo ja, hoe gaat dit u inzichtelijk maken? Zo nee, hoe kunt u dan garanderen dat er geen enkel kind en gezin tussen wal en schip valt?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Kunt u deze vragen binnen een week beantwoorden, evenals de eerder vragen hierover, en in samenhang met de door de Kamer verzochte brief in de Regeling van Werkzaamheden van 11 oktober 2016?4

In mijn brief van 12 oktober jl. inzake de «toegang tot jeugdhulp in Almere» heb ik – voorafgaand aan het Algemeen Overleg Geweld in Afhankelijkheidsrelaties –

Vraag 1

Kent u het bericht van het terugtreden van de enige vrouw in de Raad van Bestuur (RvB) van ABN AMRO?1

Ja.

Vraag 2

Op welke wijze is gewaarborgd dat de RvB van ABN AMRO voldoende divers is samengesteld?

De raad van commissarissen en de raad van bestuur hebben mij gemeld veel waarde te hechten aan diversiteit binnen ABN AMRO en te blijven streven naar meer diversiteit in het bestuur. De raad van commissarissen (zelf bestaande uit drie vrouwen en vier mannen) is ervan overtuigd dat er een vrouw in de raad van bestuur moet terugkomen en zal daar ook voor zorgen. In de collectieve profielschets voor de raad van bestuur is vastgelegd dat complementariteit, collegiaal bestuur en diversiteit belangrijke voorwaarden zijn bij de samenstelling van de raad van bestuur.

Vraag 3

Deelt u de mening dat ABN AMRO nog ver achterligt op het wettelijk vastgelegde streefcijfer van minimaal 30 procent vrouwen in de RvB? Deelt u de mening dat de gehele financiële sector ver achterloopt bij dit doel?

Het bedrijfsleven, waaronder de financiële sector, haalt op dit moment het streefcijfer van minimaal 30% vrouwen in de raad van bestuur inderdaad niet.

Vraag 4

Wat doet u eraan om dit doel te behalen? Bent u bereid uw positie als aandeelhouder te gebruiken om een divers bestuur te realiseren?

De staat wijst alle staatsdeelnemingen (waaronder ABN AMRO) op het belang van het wettelijk streven van diversiteit van geslacht. De staat als aandeelhouder beoordeelt kandidaten voor raden van bestuur en raden van commissarissen op hun kennis, vaardigheden, karaktereigenschappen en maatschappelijke betrokkenheid. Bij die beoordeling wordt ook gekeken naar de diversiteit in de betreffende raad. Indien een raad niet voldoet aan het streefcijfer, vraag ik als aandeelhouder een inspanningsverplichting van de onderneming om een vrouw voor te dragen. Wanneer dat onverhoopt niet lukt, vraagt dat om een grondige verklaring van de onderneming en een nog nadrukkelijker verzoek van de aandeelhouder om bij volgende vacatures ervoor te zorgen dat het streefcijfer wel wordt gehaald.
Bij de beursgang van ABN AMRO is het (wettelijk verplichte) volledige structuurregime in werking getreden. Daarmee is de bevoegdheid om leden van de raad van bestuur te benoemen verschoven van de aandeelhoudersvergadering naar de raad van commissarissen. NLFI heeft als aandeelhouder adviesrecht inzake de benoeming van de leden en de voorzitter van de raad van bestuur. NLFI legt zijn advies vervolgens aan de Minister voor.
ABN AMRO gaf in het bestuursverslag 2015 nog aan de doelstellingen voor genderdiversiteit te verhogen: voor 2020 wil de bank dat vrouwen op 30% van de topmanagementposities en op 35% van de functies in het hogere middenmanagement worden benoemd (eind 2015: 23% respectievelijk 25%). Ik heb aan NLFI gevraagd om in overleg te treden met de raad van commissarissen en de raad van bestuur over de maatregelen die zij zullen nemen om de in het jaarverslag neergelegde ambitie te gaan realiseren.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de oude jongens krentenbrood cultuur die nog steeds aanwezig is in de financiële sector moet worden doorbroken? Deelt u de mening dat een meer divers bestuur beter is, leidt tot minder alfamannengedrag en tot een gezondere bedrijfscultuur?

Het kabinet onderschrijft het belang van meer diversiteit aan de top van het Nederlandse bedrijfsleven. Diversiteit is van belang voor een economie waarin vernieuwing en creativiteit cruciaal zijn voor groei en ontwikkeling. In het Nederlandse beleid wordt uitgegaan van de eigen verantwoordelijkheid van bedrijven in het realiseren van een evenwichtige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in topfuncties.
Het Verbond van Verzekeraars heeft laten weten dat de werkgevers en werknemers in de verzekeringsbranche in de Sociale agenda over 2014–20182 opgenomen hebben dat de sector nadrukkelijk aandacht wenst te geven aan het thema diversiteit, omdat diversiteit een belangrijke bijdrage kan leveren aan de vernieuwing en versterking van de sector. De CAO die op de verzekeringssector van toepassing is bevat een bepaling die inhoudt dat de werkgever bijzondere aandacht zal besteden aan het wervings-, selectie- en opleidingsbeleid gericht op vrouwen. De Nederlandse Vereniging van Banken geeft aan dat banken onder meer streefcijfers vaststellen en rapporteren over de ontwikkeling hiervan, talentvolle vrouwen sponsoren, interne netwerken ondersteunen die diversiteit promoten en diversiteitsmanagers benoemen.
Het kabinet wil naast de eigen aanpak van bedrijven met een actieve benadering de toename van het aantal vrouwen in besturen en raden van commissarissen stimuleren om te voorkomen dat veel talent onbenut blijft. Het kabinet heeft hiertoe, in reactie op de aanbeveling van de Commissie Monitoring Talent naar de Top (hierna: Commissie Monitoring) een wetsvoorstel ingediend tot het opnieuw invoeren van het streefcijfer voor een evenwichtige verdeling tussen mannen en vrouwen van zetels in het bestuur en de raad van commissarissen van grote naamloze en besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid.3
Het wetsvoorstel zorgt ervoor dat deze regeling, die per 1 januari 2016 is vervallen, wordt voortgezet tot 1 januari 2020. Het voornemen tot verlenging van het streefcijfer is aangekondigd in een brief van de Minister van OCW aan de Tweede Kamer van 16 november 2015 (Kamerstuk 30 420, nr. 227). Bedrijven zijn al enkele jaren actief aan de slag met het streefcijfer. Het kabinet verwacht daarom dat ondernemingen zullen handelen in overeenstemming met het in de brief van 16 november 2015 uitgesproken voornemen om het wettelijk streefcijfer te verlengen.
Het kabinet heeft in reactie op de aanbeveling van de commissie Monitoring, bedrijven besloten bedrijven meer tijd te geven om het streefcijfer van 30% te realiseren. Dat is echter niet vrijblijvend. Zoals in de brief van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 16 november 2015 (Kamerstuk 30 420, nr. 227) is aangegeven, is cruciaal of voldoende voortgang wordt geboekt. Om te bepalen of bedrijven voldoende voortgang boeken is aansluitend bij de aanbeveling van de commissie besloten een tussenmeting in 2019 te doen: als in 2019 de 20% nog niet bereikt zou zijn, beveelt de Commissie Monitoring aan om over te gaan tot dwingender maatregelen. Als in 2019 de 20% wel is bereikt, dan blijft het streefcijfer van 30% gelden en geeft het kabinet bedrijven tot 2023 de tijd om dit via zelfregulering het te realiseren. De voortgang wordt strikt gemonitord.
Hiernaast verplichten zelfregulering in de vorm van de Corporate Governance Code (voor beursgenoteerde ondernemingen) en per 1 januari 2017 ook regelgeving in de vorm van de implementatie van de richtlijn bekendmaking niet-financiële informatie (voor grote organisaties van openbaar belang, waaronder banken en verzekeraars) over het gevoerde beleid met betrekking tot diversiteit te rapporteren in het bestuursverslag.
Tot slot, de Minister van OCW heeft vorig jaar samen met het bedrijfsleven het initiatief genomen om de realisatie van het streefcijfer te stimuleren via activerende maatregelen. Onderdeel van deze aanpak is het initiatief om talentvolle vrouwen zichtbaarder te maken door middel van het opzetten van een Topvrouwendatabank. Ik moedig de financiële sector aan hier haar voordeel mee te doen. Met het wettelijk streefcijfer en de activerende maatregelen wordt er aan gewerkt dat er voldoende vooruitgang zal worden geboekt in de komende tijd. Mijn actieve opstelling richting staatsdeelnemingen sluit daarbij aan.

Vraag 6

Bent u bereid gezien de slechte prestatie van de financiële sector ten aanzien van divers bestuur actie te ondernemen om de grote achterstand die in de top van financiële instellingen is opgelopen in te halen en het streefcijfer van 30 procent zo snel mogelijk te behalen?

Zie het antwoord op vraag 5.

Vraag 1

Bent u ermee bekend dat niet alle geofoons, die in 2015 door de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) geïnstalleerd zijn in het gebied in Twente waar afvalwater onder de grond wordt gebracht die meekomt met de oliewinning in Schoonebeek, worden uitgelezen en geanalyseerd?1

NAM injecteert in een aantal leeg geproduceerde gasvelden in Twente injectiewater. Dit water is afkomstig van de oliewinning in Schoonebeek. Begin 2016 heeft NAM zeven geofoonstations geïnstalleerd in de nabijheid van deze voormalige gasvelden. De analyse van deze geofoonstations wordt uitgevoerd door het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI). Het eigendom en beheer van de stations zullen binnenkort aan het KNMI worden overgedragen. Het KNMI heeft de stations toegevoegd aan het uitgebreide netwerk van seismometers waarmee de seismiciteit in en rondom Nederland wordt gemeten. De actuele meetgegevens van de verschillende stations zijn via de website van het KNMI rechtstreeks te bekijken.
NAM heeft op 17 september 2016 de waterinjectie in het Rossum-Weerselo veld hervat. De geofoonstations T054 Agelo en T064 Weerselo bevinden zich in de directe nabijheid van het Rossum-Weerselo veld. Onlangs is gebleken dat de meetgegevens van de geofoonstations T044 Hezingen, T024 Breklenkamp en T054 Agelo niet rechtstreeks via het internet waren te volgen. Deze stations hebben wel metingen uitgevoerd maar de meetgegevens zijn niet naar het KNMI verzonden. De meetgegevens van de vier andere stations in Twente waren wel rechtstreeks via de website van het KNMI te bekijken. Om te kijken of er een beving is opgetreden zijn de gegevens van de stations gebruikt die online waren. Voor de registratie van een beving is een enkel geofoonstation voldoende. Voor de exacte locatiebepaling van de beving zijn meerdere stations nodig. Het KNMI heeft aangegeven dat er in de periode dat de drie bovengenoemde stations geen verbinding hadden met het KNMI er geen voelbare beving in Twente heeft plaatsgevonden.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat de meetresultaten van drie geofoons (T044 Hezingen, T024 Breklenkamp en T054 Agelo), vlak in de buurt bij de afvalwaterinjectie locatie Rossum-Weerselo, niet live te volgen zijn via de website van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI)?2

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Is het zo dat deze geofoons geplaatst zijn op advies van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM)?

SodM heeft in 2011 vanuit haar rol als toezichthouder NAM verzocht om een risicoanalyse op te stellen voor de waterinjectie in Twente. In dit kader heeft NAM in februari 2015 het rapport «Threat assessment for induced seismicity in the Twente water disposal fields»3 bij SodM ingediend. NAM heeft op 26 februari 2015 op advies van SodM aan het Waterinjectie Management Plan, een onderdeel van de vergunningaanvraag voor iedere waterinjectielocatie in Twente, het «Protocol seismische activiteit door waterinjectie»4 (meet- en regelprotocol) toegevoegd5. In dit protocol is vastgelegd hoe het risico op mogelijke bevingen beheerst wordt en hoe men moet handelen indien er een beving plaatsvindt. Het protocol volgt het 5-stappenplan van Zoback6 waarin onder andere wordt geadviseerd om een seismologisch netwerk te installeren.
Het KNMI beschikte voorheen over twee seismometerstations (Hardenberg en Winterwijk) waarmee bevingen in Twente gemeten konden worden. Op advies van SodM heeft NAM begin 2016 het seismologisch netwerk in Twente uitgebreid met 7 geofoonstations. Via dit uitgebreide netwerk kan het KNMI de locatie van een bevingen met een magnitude vanaf 1,5 op de schaal van Richter nauwkeurig bepalen.

Vraag 4

Kunt u toelichten of en op welke wijze de plaatsing van de geofoons, de verzameling van de meetgegevens en de analyse daarvan opgenomen is in het meet- en regelprotocol behorende bij het winningsplan van het olieveld Schoonebeek? Indien de plaatsing van de geofoons en het verzamelen van de meetgegevens niet is opgenomen in het meet- en regelprotocol, kunt u toelichten hoe dit dan is vastgelegd?

Zie het antwoord op vraag 3.
De geofoonstations in Twente maken deel uit van het landelijke seismologisch netwerk van het KNMI. De stations zijn door Anteagroup in opdracht van NAM geplaatst. De stations worden in juridische zin overgedragen aan het KNMI. Het KNMI zal daarna het beheer van het netwerk overnemen.
Het KNMI leest de geofoonstations op afstand uit via een GSM verbinding. NAM beschikt niet in real-time over deze meetgegevens. De data worden door computers van het KNMI automatisch geanalyseerd. De stations in Twente zijn gelijk aan de geofoonstations in Groningen en ook de wijze van meten en analyseren is gelijk. Als er een aardbeving in Twente door geofoonstations wordt geregistreerd dan wordt dit op de website van het KNMI vermeld. NAM wordt direct geïnformeerd en vervolgens treedt het «Protocol seismische activiteit door waterinjectie» in werking. SodM ziet toe op de uitvoering van dit protocol.

Vraag 5

Kunt u het relevante meet-en regelprotocol aan de Kamer doen toekomen?

Ja. Het protocol is als bijlage aan deze beantwoording toegevoegd. Het protocol is ook beschikbaar via de website van NAM7.

Vraag 6

Welke verantwoordelijkheid hebben de operator (NAM), KNMI en SodM bij het verzamelen, analyseren en controleren van de meetgegevens van de geofoons in het gebied waar de afvalwaterinjectie plaatsvindt in Twente?

NAM beschikt over alle noodzakelijke vergunningen voor de waterinjectie in Twente. Een onderdeel van de vergunningaanvragen van de verschillende waterinjectielocaties is het Waterinjectie Management Plan. Het «Protocol seismische activiteit door waterinjectie» is op verzoek van SodM hieraan toegevoegd. NAM wordt geacht de waterinjectie conform het Waterinjectie Management Plan uit te voeren. SodM houdt op de uitvoering hiervan toezicht.
In het kader van de actualisatie van het meetplan Twente zal de werking van het netwerk door SodM worden geëvalueerd. Het KNMI verzamelt en analyseert de meetgegevens van het seismologische netwerk in Twente en rapporteert hierover.

Vraag 7

Kunt u toelichten wie verantwoordelijk is voor het maken van een analyse van de meetgegevens, welke analyse wettelijk wordt voorgeschreven, onder andere als gevolg van het door de Tweede Kamer aangenomen amendement bij de wijziging van de mijnbouwwet (Kamerstuk 34 348, nr.3?

De (wijziging van de) Mijnbouwwet geeft niet aan wie er verantwoordelijk is voor de analyse van de meetgegevens. Op grond van het aangenomen amendement moeten er bij of krachtens algemene maatregel van bestuur regels worden gesteld over de metingen en de rapportage over de uitkomsten daarvan en moet de rapportage in ieder geval een analyse van de metingen bevatten. Ik werk momenteel, in lijn met het aangenomen amendement, aan een wijziging van het Mijnbouwbesluit. Op grond van het (geldende) Mijnbouwbesluit is de uitvoerder ervoor verantwoordelijk dat de metingen op een zorgvuldige en betrouwbare wijze plaatsvinden en worden de resultaten van de metingen door de uitvoerder aan de inspecteur-generaal der mijnen overlegd.
Om de onafhankelijkheid van de (analyse van) de meetgegevens te borgen heeft NAM er overigens voor gekozen om het verzamelen en analyseren van de meetgegevens te beleggen bij het KNMI en onderdeel te maken van het seismologisch netwerk van het KNMI.

Vraag 8

Kunt u beamen dat door NAM is toegezegd dat de meetgegevens van deze geofoons live te volgen zouden zijn?

NAM heeft conform het protocol het seismologische netwerk uitgebreid. De geïnstalleerde stations worden binnenkort in juridische zin door NAM overgedragen aan het KNMI. Het beheer, verzamelen, analyseren en publiceren van de meetgegevens is een verantwoordelijkheid van het KNMI. De publicatie van de meetgegeven verloopt via de website van het KNMI. NAM heeft via advertenties gecommuniceerd dat de geofoons rechtstreeks te volgen zijn via de website van het KNMI.

Vraag 9

Waarom zijn de meetgegevens van alle geplaatste geofoons niet live te volgen? Worden deze meetgegevens überhaupt bijgehouden?

Het KNMI heeft aangegeven dat de rechtstreekse verbinding op dit moment tot stand komt door een GSM-verbinding. Deze verbinding is op een aantal locaties in Twente niet altijd stabiel waardoor deze soms kan wegvallen. Er wordt gewerkt aan een oplossing voor dit probleem door de stations op vaste DSL-lijnen aan te sluiten. De stations zijn ook uitgerust met een harde schijf. Dit zorgt ervoor dat geen gegevens verloren kunnen gaan gedurende storingen van de mobiele telefoonverbinding. Voor de registratie van een beving is een enkel geofoon station voldoende. Voor de exacte locatiebepaling van de beving zijn meerdere stations nodig.

Vraag 10

Deelt u de mening dat juist de geofoons vlakbij de locatie Rossum-Weerselo, waar de afvalwaterinjectie recent is heropgestart, zouden moeten werken en live afleesbaar zouden moeten zijn?

Zes van de zeven stations hebben metingen uitgevoerd. Drie van de zes stations waren niet rechtstreeks via de website van het KNMI af te lezen. Het station T024 Breklenkamp heeft niets gemeten door een probleem met de hardware. Het station T064 Weerselo nabij het het Rossum-Weerselo veld was tijdens de herstart van de waterinjectie operationeel en via de website van het KNMI te bekijken.

Vraag 11

Bent u bereid om contact op te nemen met NAM en KNMI om er voor te zorgen dat:

Ik heb contact opgenomen met het KNMI. Het KNMI zorgt ervoor dat de gegevens live op internet te volgen zijn zodra stations mobiel en/of vast bereik hebben. De uitgelezen data zijn openbaar toegankelijk via de website van het KNMI. De analyses van de gegevens worden beschikbaar gesteld op het moment dat er een beving heeft plaatsgevonden.

Vraag 1

Kunt u zich voorstellen dat na het lezen van het afscheidsinterview met de directeur-generaal Agro en Natuur in Boerderij van 6 september 2016, het vertrouwen van de boeren geschaad kan worden als zij lezen in het interview: «Ik denk dat met de zware discussie over milieu en klimaat er niet een gunstig getij is om te zeggen dat we het maar minder nauw moeten nemen met de milieumaatregelen», terwijl dit geen onderdeel is van de inzet van de politiek noch van de sector? Zo nee, waarom niet?

De heer Hoogeveen reageert met de geciteerde tekst op de vraag van de interviewer of het een realistisch route is om de Nitraatrichtlijn aan te passen.
Ik zie niet dat zijn antwoord het vertrouwen van boeren zou schaden.

Vraag 2

Kunt u aangeven waarom de directeur-generaal in dit afscheidsinterview suggereert dat er wensen zijn om het minder nauw te nemen met de milieumaatregelen? Waar komen deze wensen vandaan?

De heer Hoogeveen geeft in het interview juist aan dat «de fosfaatrechten moeten worden ingevoerd om niet over de milieugrens heen te gaan» en dat Nederland voor het zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn en de derogatie moet laten zien dat «het ons ernst is om binnen de grenzen van de Nitraatrichtlijn te produceren.» Hierin schuilt niet de suggestie en ook niet de wens om het minder nauw te nemen met de milieumaatregelen.

Vraag 3

Kunt u zich voorstellen dat mensen dit lezen als een reactie op de inzet in Brussel om de derogatievoorwaarden aan te passen (loslaten van het fosfaatplafond of, second best, het fosfaat dat niet in het Nederlandse milieu terecht komt te salderen van het vastgestelde fosfaatplafond) verwachtend dat dit, met de verwijzing naar «het minder nauw nemen met de milieuregels», op voorhand mislukt, zeker als dit de duiding van de inzet is? Zo nee waarom niet?

Per brief van 3 maart jongstleden heb ik mijn inzet aan uw Kamer geschetst.
Ik heb aangegeven dat ik bereid ben om, er van uitgaande dat via het stelsel van verplichte mestverwerking wordt zekergesteld dat het fosfaatoverschot geen extra milieurisico met zich meebrengt, bij de Europese Commissie te bepleiten dat het niet nodig is om nog langer via een plafond in de derogatiebeschikking de fosfaatproductie in absolute zin te begrenzen. Indien de Europese Commissie vasthoudt aan een productieplafond, zal ik bespreken of mest die aantoonbaar buiten de Nederlandse landbouw wordt gebracht, buiten de berekening van de voor het plafond relevante productie kan worden gehouden of dat het plafond met die hoeveelheid kan worden opgehoogd. In die zin wordt de hoeveelheid mest die op basis van de mestverwerkingsverplichting buiten de Nederlandse landbouw wordt gebracht, als het ware gesaldeerd met het fosfaatproductieplafond.

Vraag 4

Kunt u aangeven welke contacten u heeft gehad met de verschillende commissarissen in Brussel, wanneer deze contacten hebben plaatsgevonden en welke communicatie is gedeeld?

Inmiddels heeft het Kamerdebat plaatsgehad. Daarin heb ik uw Kamer geïnformeerd over de contacten op ambtelijk en politiek niveau en toegezegd u elk kwartaal te zullen informeren over de voortgang van gesprekken over het 6e actieprogramma Nitraatrichtlijn.

Vraag 5

Kunt u aangeven welke contacten er op hoog ambtelijk niveau zijn geweest met de hoge ambtenaren van de verschillende commissies, wanneer deze contacten hebben plaatsgevonden en welke communicatie is gedeeld?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Kunt u, omdat de informatievoorziening van evident belang is voor de behandeling van het wetsvoorstel wijziging van de Meststoffenwet in verband met de introductie van het stelsel van fosfaatrechten, deze vragen vóór de plenaire behandeling van het wetsvoorstel beantwoorden? Zou u, indien de openbaarmaking van de informatie de onderhandelingen schaadt, de informatie vertrouwelijk willen delen met de Tweede Kamer?1

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Is het waar dat het besluit- en vertrekmoratorium voor asielzoekers uit Jemen op 23 september 2016 is verlopen?

Het besluit- en vertrekmoratorium voor asielzoekers uit Jemen is op 11 augustus 2016 afgelopen.

Vraag 2

Bent u voornemens dit besluit- en vertrekmoratorium te verlengen? Zo ja, wanneer kunnen wij dit besluit verwachten? Zo nee, waarom niet?

Het besluitmoratorium werd op 12 augustus 2015 ingesteld voor de duur van een half jaar1. Het moratorium is vervolgens, met terugwerkende kracht, bij besluit van 15 maart 20162 met een half jaar verlengd. Het is niet mogelijk het besluit- en vertrekmoratorium voor asielzoekers uit Jemen nog een keer te verlengen.

Vraag 3

Kunt u uiteenzetten in welke mate de situatie in Jemen ten positieve of negatieve is veranderd sinds het verlengen van het vorige besluit- en vertrekmoratorium d.d. 22 maart 2016?

De Minister van Buitenlandse Zaken heeft een thematisch ambtsbericht over de veiligheidssituatie in Jemen uitgebracht. Aan de hand van dit ambtsbericht zal ik uw Kamer binnenkort informeren.
In de tussentijd worden in individuele zaken van asielzoekers uit Jemen geen onomkeerbare stappen gezet. Dit betekent dat geen besluiten worden genomen en ook dat in afwachting van het nieuwe beleid geen uitzettingen naar Jemen plaatsvinden.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het telkens verlengen van een besluit- en vertrekmoratorium een langdurige onzekere en uitzichtloze situatie voor asielzoekers oplevert? Zo ja, hoe lang kan er sprake zijn van een moratorium voordat recht op asiel voor bepaalde tijd ontstaat? Zo nee, waarom niet?

Nee, dit deel ik niet. Een besluit- en vertrekmoratorium wordt ingesteld om duidelijkheid te krijgen over de situatie in het land van herkomst. Het is juist in het belang van de asielzoeker dat alle informatie over zijn land van herkomst beschikbaar is. Tijdens de periode van het besluit- en vertrekmoratorium, maximaal een jaar, doet het Ministerie van Buitenlandse Zaken onderzoek naar bijvoorbeeld de veiligheidssituatie. Dat leidt tot een ambtsbericht dat gebruikt wordt om te bezien of ander beleid nodig is.
Gedurende een besluit- en vertrekmoratorium worden voor zowel asielzoekers die nog in de procedure zitten als de asielzoeker die een afwijzing heeft ontvangen geen onomkeerbare stappen genomen. De vreemdeling houdt tijdens de periode van het besluit- en vertrekmoratorium in beginsel recht op bestaande voorzieningen.
Zoals in vraag 2 is opgenomen kan een besluit- en vertrekmoratorium worden ingesteld voor de duur van een jaar. Het verzoek van een asielzoeker zal ook na afloop van een besluit- en vertrekmoratorium altijd individueel beoordeeld worden.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het rapport «Certified Unilever Tea – A Cup Half Empty van de Landelijke India Werkgroep (LIW), over de ondermaatse arbeidsomstandigheden bij de door Rainforest Alliance gecertificeerde Indiase theeplantages die aan Unilever leveren, waaronder ongelijke behandeling van tijdelijke arbeidskrachten, een ontoereikende vergoeding van gemaakte overuren, onvoldoende voorzorgsmaatregelen bij het werken met pesticiden, gebrek aan vrijheid van vakvereniging en het niet uitbetalen van een leefbaar loon?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat zowel Unilever als Rainforest Alliance, ondanks verbeteringen sinds 2010, de nog bestaande problemen op deze en mogelijk andere theeplantages snel moeten aanpakken?

Het kabinet deelt de analyse dat er veel verbeteringen hebben plaatsgevonden op de theeplantages, maar dat het werk nog niet af is. Ook Unilever en Rainforest Alliance erkennen de problemen die het rapport benoemt en werken aan verbetering. Unilever heeft laten zien serieus te werken aan het tegengaan van misstanden in de toeleveringsketen. Maar er is meer nodig. Om de structurele problemen in de Indiase theesector effectief aan te kunnen pakken is dialoog en samenwerking tussen alle stakeholders nodig. Dat wil zeggen overheden, producenten, het (internationale) bedrijfsleven én maatschappelijke organisaties. Het kabinet ondersteunt via het Initiatief Duurzame Handel (IDH) een aantal activiteiten gericht op verbetering van de omstandigheden in theesector in India waar Unilever medeoprichter van is of actief bij betrokken is. Het gaat hierbij om TRUSTEA, de duurzaamheidsstandaard voor de binnenlandse markt van India (80% van de totale markt) en TEAM UP INDIA, een multistakeholder platform voor de gehele theesector. Dit platform heeft dit jaar een Indian Tea Sustainability Roadmap afgesproken waarin arbeidsomstandigheden, leefbaar loon, gezondheid en veiligheid centraal staan. Voor het eerst in de geschiedenis is het gelukt om op grote schaal producenten, inkopers en andere stakeholders uit de theesector bij elkaar te krijgen om uitdagingen te bespreken en gezamenlijk te werken aan oplossingen in India. Binnen ISEAL-verband werken keurmerken zoals Rainforest Alliance aan continue verbetering van hun standaard en verificatie. Zo heeft Rainforest Alliance op 20 september jl. een nieuwe standaard gelanceerd (Sustainable Agriculture Network) na een consultatieproces van twee jaar. Een belangrijke innovatie binnen deze standaard is het «Continuous Improvement Framework» dat tijdgebonden investeringen en verbeteringen vereist met betrekking tot onder meer arbeidsomstandigheden, leefbaar loon en milieu.

Vraag 3

Deelt u de mening dat Unilever de toezegging «er meer moet worden gedaan om de standaarden voor werknemers op theeplantages en hun gezinnen te verhogen» zou moeten concretiseren in een openbaar plan van aanpak?2

Het kabinet is voorstander van transparantie door bedrijven over hun inspanningen voor ketenverduurzaming en de voortgang hiervan. Unilever rapporteert jaarlijks publiek in zijn jaarverslag over financiële, sociale en milieudoestellingen. Daarnaast wordt de voortgang die het bedrijf boekt op de duurzaamheidsdoelstellingen, zoals geformuleerd in het Unilever Sustainable Living Plan,op alle afzonderlijke targets publiek gerapporteerd. De beoordeling van de voortgang wordt jaarlijks gedaan op basis van de Global Reporting Initiative – Sustainability Reporting Guidelines. Op het gebied van mensenrechten wordt gebruik gemaakt van de UN Guiding Principles Reporting Framework.

Vraag 4

Bent u van mening dat Unilever ervoor moet zorgen dat de theeplantages een leefbaar loon aan hun arbeid(st)ers betalen, dat hoger ligt dan het officiële minimumloon? Bent u bereid bij Unilever aan te dringen op een openbaar plan, waarin de overgang naar een leefbaar loon wordt vormgegeven?

Op grond van de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen verwacht het kabinet van Unilever dat het zich inspant voor het realiseren van een leefbaar loon voor de arbeiders in de toeleveringsketen. Unilever heeft hiertoe een aantal belangrijke stappen genomen. Zo heeft het bedrijf in zijn beleid voor duurzaam inkopen bepaald dat alle werknemers van toeleveranciers een eerlijke compensatie dienen te ontvangen conform het Unilever Framework for Fair Compensation dat in juni 2015 werd vastgesteld. Unilever heeft de ambitie de doelstellingen in 2020 te hebben gerealiseerd. Van 180 speciale toeleveranciers («Partners to Win») wordt verwacht dat zij al eind 2016 «good practices» hebben gerealiseerd. Binnen de wereldwijde organisatie dient jaarlijks over de voortgang publiek te worden gerapporteerd.

Vraag 5

Wat is er tot nu bereikt met het in de praktijk brengen van de leefbaar loon-aanpak in de ISEAL-Global Living Wage Coalition?3

De Global Living Wage Coalition (GLWC) heeft leefbaar loon benchmarks opgenomen in de code van hun zes keurmerken. Producenten van bijvoorbeeld UTZ koffie of FairTrade bananen dienen in het kader van deze code te worden gemonitord op de voortgang op weg naar het betalen van leefbaar loon. Er zijn op dit moment benchmarks voor zeven landen gepubliceerd: Malawi, Zuid-Afrika, de Dominicaanse Republiek, Kenia (2 benchmarks), Ethiopië, Brazilië en Bangladesh. Voor veertien landen komen de benchmarks nog gereed in 2016: China (5), Pakistan, India (2 in Tamil Nadu), Nicaragua, Guatemala, Mexico, Vietnam (2) en Sri Lanka.
De leefbaar loon benchmarks worden gebruikt voor cao-onderhandelingen, aanpassing van het wettelijk minimumloon en voor het stimuleren van de lokale industrie en internationale merken om de kloof tussen huidig loon en leefbaar loon te dichten. Een voorbeeld hiervan is de theesector in Malawi. De leefbaar loon benchmark is als doel opgenomen in het Malawi Thee 2020 Programma van o.a. IDH. In juli 2016 bereikte de vakbond voor theeplukkers een akkoord over de verhoging van de lonen met 18 tot 24%. UTZ is een van de uitvoerders die toeziet op de naleving van de cao-afspraak; voor wat betreft UTZ gecertificeerde plantages. Verder hebben GLWC-onderzoekers in Vietnam de National Wage Council geadviseerd over de verhoging van het wettelijk minimumloon en wordt in Kenia de benchmark deze maand besproken met lokale en internationale stakeholders in de toeleveringsketen voor koffie, thee en bloemen.

Vraag 6

Wat is uw inzet om ervoor te zorgen dat deze en andere initiatieven op het gebied van Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO) binnen afzienbare tijd een leefbaar loon als norm gaan hanteren en in de praktijk brengen?

Uw Kamer is in de kabinetsreactie op de initiatiefnota «Eerlijk Werk Wereldwijd» (kenmerk 34311/2015D39350) en de Kamerbrief over de Asian Living wage Conference (Kamerstuk 32 735, nr. 153) geïnformeerd over de wijze waarop Nederland bijdraagt aan de totstandkoming van leefbaar loon. De inzet richt zich op de volgende drie onderdelen:
Verschillende Strategische Partnerschappen ondersteunen deze leefbaar loon-agenda, zoals FairWear Foundation voor de textielsector, Solidaridad, UTZ en IDH. Het nieuwe Vakbondsmedefinancieringsprogramma zet zich in voor leefbaar loon ambities in de IMVO convenanten.
In het kader van het Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen convenant voor de kleding en textielsector wordt een gezamenlijk actieplan voor leefbaar loon opgesteld binnen het eerste kwartaal van 2017. Hiertoe wordt zo veel mogelijk samengewerkt met vergelijkbare Europese initiatieven. Nederland heeft bijvoorbeeld het onderwerp leefbaar loon samen met Duitsland onder de aandacht gebracht op de International Labour Conference (juni 2016, Genève). Ook tijdens de conferentie over Sustainable Sourcing in the Garment Sector die Nederland in september jl. in Bangladesh organiseerde, riep het kabinet partijen op leefbare lonen te realiseren.

Vraag 7

Wat is uw inzet om ervoor te zorgen dat de toenemende druk op de vrijheid van organisatie (waaronder van vakbonden) en de vrijheid van meningsuiting in India in bilateraal, Europees en multilateraal verband indringend aan de orde wordt gesteld?

Het kabinet volgt de ontwikkelingen rond de ruimte voor maatschappelijke organisaties op de voet en stelt het belang van vrijheid van organisatie en vrijheid van meningsuiting waar nodig en opportuun bij de Indiase overheid aan de orde. Het kabinet besprak bijvoorbeeld duurzaamheid en mensenrechten tijdens de handelsmissie in 2015 onder leiding van Minister-President Rutte. Vaak wordt hiervoor stille diplomatie aangewend.
Vakbondsvrijheid maakt deel uit van de fundamentele arbeidsnormen. De ILO vraagt regelmatig rapportages aan lidstaten over de naleving van de fundamentele arbeidsnormen. Dit is een goed moment voor Indiase vakbonden om belemmeringen voor vakbondsvrijheid aan de orde te stellen. Nederland spreekt zich bij de ILO altijd uit tegen schendingen van vakbondsvrijheid.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het bericht «Britain suspends millions of aid payments to Palestine amid claims cash is handed to terrorists»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de zorgen over het feit dat verschillende terrorisme faciliterende Palestijnse organisaties, waaronder de Palestijnse Autoriteit (PA), nog steeds miljoenen ontvangen van onder meer Nederland en de EU? Zo neen, waarom niet?

Er is geen sprake van faciliteren van terrorisme door de Palestijnse Autoriteit of andere door Nederland of de EU gesteunde Palestijnse organisaties.
De Palestijnse Autoriteit veroordeelt geweld, maar zou naar de mening van het kabinet meer moeten doen om aanslagen te veroordelen en verheerlijking van geweld tegen te gaan, conform de aanbeveling van het Kwartet in het rapport van afgelopen juli. Het kabinet dringt hier herhaaldelijk op aan bij de vertegenwoordigers van de Palestijnse Autoriteit en PLO.

Vraag 3

Hoe oordeelt u over de terechte stap van de Britten om miljoenen aan hulpgeld voor de PA op te schorten vanwege betalingen aan terroristen?

Het Verenigd Koninkrijk herijkt momenteel diens ontwikkelingsprogramma in de Palestijnse Gebieden. Er is geen sprake van het opschorten van een reeds geplande betaling.
De Britse Minister voor Internationale Ontwikkeling, Priti Patel, heeft benadrukt dat het VK zich stevig zal blijven inzetten voor ondersteuning van de Palestijnse Autoriteit en opbouw van de Palestijnse instituties. Doel van de herijking is om te verzekeren dat het Verenigd Koninkrijk met zijn ontwikkelingsprogramma maximale impact bereikt. Ook Nederland is bezig met een herijking van het ontwikkelingsprogramma voor de Palestijnse Gebieden, binnen de huidige prioriteiten, zoals aangegeven in de kabinetsreactie op de IOB evaluatie «How to break the vicious circle: evaluation of Dutch Development Cooperation in the Palestinian Territories 2008–2014» (Kamerstuk 23 432, nr. 441).

Vraag 4

Bent u eindelijk bereid, in navolging van de Britten en in lijn met de motie Van Klaveren2, het subsidiëren van antisemitische en anti-Israëlische organisaties en activiteiten te staken? Zo neen, waarom niet?

Zoals reeds aangegeven in reactie op eerdere vragen van de leden Van Klaveren en Bontes (Aanhangsel van de Handelingen, vergaderjaar 2015–2016, Aanhangsel nr. 2389), wil het kabinet geen steun verlenen aan organisaties die antisemitische uitingen doen danwel terreur verheerlijken of aan organisaties die deze subsidies doorgeven aan organisaties die zich daaraan schuldig maken. Daarbij benadrukt het kabinet dat het van belang is om onderscheid te blijven maken tussen stellingname ten aanzien van het beleid van de Israëlische regering en antisemitisme.

Vraag 1

Kent u het persbericht «CBR verbetert serviceniveau voor rijtesten» van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen van 27 september jl.?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de gedachte dat sprake is van serviceverbetering als het aantal locaties van 53 teruggebracht wordt naar 30?

Het aantal locaties waar praktijkexamens worden afgenomen blijft 53. De locaties waar rijtesten worden afgenomen wordt teruggebracht van 53 naar 30 locaties. Het CBR heeft inmiddels op verzoek van de brancheorganisaties in beraad of een gefaseerde sluiting opportuun is. Met het terugbrengen van het aantal oproepplaatsen kan het gewenste niveau aan dienstverlening voor de specifieke doelgroep beter worden gerealiseerd. De 30 locaties zullen straks vaker open zijn, waardoor de doorlooptijden verkort kunnen worden en de klant meer gespreid over de week terecht kan. Bovendien kunnen hiermee de faciliteiten op het gewenste niveau gebracht worden, zoals goede toegankelijkheid voor minder validen en de borging van de privacy tijdens het gesprek met de CBR-deskundige.

Vraag 3

Wanneer bent u door het CBR geïnformeerd over het voornemen om de «kwaliteitsslag» te maken? Hoe heeft u hierop gereageerd in de richting van het CBR?

De voorstellen van het CBR liggen in de lijn met de uitgangspunten die door het CBR zijn gehanteerd bij het brede locatiebeleid waaraan ik in 2013 mijn goedkeuring heb gegeven. De voorliggende plannen zijn hier een nadere invulling van voor de specifieke doelgroep van de rijtesten. Daar de dienstverlening niet (efficiënt) op het gewenste niveau van de uitgangspunten van het locatiebeleid kon worden gebracht zijn hier voorstellen voor ontwikkeld. Ik heb vastgesteld dat het CBR daarbij een goede afweging heeft gemaakt tussen bedrijfseconomische en maatschappelijke motieven. Het CBR heeft de verantwoordelijkheid om tot een goede dienstverlening voor alle klantgroepen te komen.

Vraag 4

Vindt u de verruiming van de openingstijden opwegen tegen de sluiting van 23 locaties? Zo ja, waarom?

Ja. het nieuwe locatiebeleid gaat uit van minder maar kwalitatief betere locaties en is gebaseerd op klantonderzoek. Door de afname van 53 naar 30 locaties kunnen de openingstijden worden verruimd en vaker rijtesten worden aangeboden, waarbij de landelijke dekking nog steeds goed blijft. Tevens zijn de 30 locaties goed toegankelijk voor minder validen en bieden privacy tijdens het gesprek met de CBR-deskundige.

Vraag 5

Is er bij de sluiting van locaties ook gekeken naar de situatie van werkgelegenheid in het desbetreffende gebied? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze heeft dat meegewogen bij de genomen besluiten?

Binnen het CBR is geen sprake van werkgelegenheidseffecten omdat er geen vestigingen worden gesloten. Er zal wel een verschuiving optreden tussen de vestigingen.

Vraag 6

Hoeveel banen gaan per locatie bij deze reorganisatie verloren?

Geen. De deskundigen van het CBR blijven in dienst en blijven rijtesten afnemen. Sommigen op een andere locatie.

Vraag 7

Op welke wijze is deze reorganisatie besproken met belanghebbenden zoals personeel, rijschoolhouders en gemeenten? Voor wie is de «kwaliteitsslag» in positieve zin merkbaar?

Het besluit is besproken met het personeel en het is toegelicht in het periodieke overleg met de brancheorganisaties. Met name de klant profiteert van deze aanpassing omdat zij zeker kunnen zijn van een kwalitatief goed uitgeruste locatie waar zij de rijtest kunnen uitvoeren.

Vraag 8

Is bij de afwegingen ook rekening gehouden met de extra kosten die bezoekers, zoals mensen met autisme, van het CBR moeten maken?

Voor de meeste mensen blijven de 53 locaties gewoon open. De verandering geldt enkel voor de mensen die rijtesten moeten doen. Voor deze groep neemt weliswaar de reistijd toe, maar daar staan een verkorting van de doorlooptijd en verbetering van het serviceniveau op de 30 locaties tegenover.