Vraag 1

Bent u ermee bekend dat Macedonië door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens is veroordeeld voor het overdragen van een terreurverdachte aan de CIA in 2003, die vervolgens zonder vorm van proces is vastgehouden en is gemarteld?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het van groot belang is dat nu, na vele jaren van straffeloosheid, eindelijk een Europees land veroordeeld is voor betrokkenheid bij dit Amerikaanse martelprogramma? Kunt u uw antwoord toelichten?

Hier is sprake van een belangrijke uitspraak, vooral omdat de gewone Kamer van het Hof bij voorbaat afstand van rechtsmacht had gedaan ten gunste van de Grote Kamer (zeventien rechters) en het feit dat de uitspraak bij unanimiteit is gedaan. De door het Hof geconstateerde optelsom van schendingen is zeer ernstig. Volgens het Hof is sprake geweest van foltering, die door de Macedonische autoriteiten onvoldoende is onderzocht, alsook onrechtmatige detentie, schending van het privéleven en ontbreken van een effectief rechtsmiddel. Hierbij heeft het Hof gebruik gemaakt van rapporten die het lid van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa, Dick Marty, hierover heeft geschreven. In het Comité van Ministers zal ik nauwkeurig toezien op de wijze waarop Macedonië uitvoering zal geven aan de uitspraak van het Hof.

Vraag 3

Bent u bekend met de resolutie van het Europees Parlement waarin onder meer de gerechtelijke autoriteiten van Roemenië wordt verzocht om een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de vermoedelijke geheime detentiecentra van de CIA, waarin de Poolse autoriteiten wordt opgeroepen om het lopende strafrechtelijk onderzoek naar geheime detentie doortastend en met de nodige transparantie uit te voeren en waarin de Litouwse autoriteiten wordt verzocht om, mocht er nieuwe informatie beschikbaar komen, hun belofte na te komen om het strafrechtelijk onderzoek naar de betrokkenheid van Litouwen bij het CIA-programma te heropenen?2 Deelt u de opvatting dat het van groot belang is dat deze en de andere aanbevelingen in de resolutie worden uitgevoerd? Indien neen, waarom niet? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord 4.

Vraag 4

Bent u bereid om, aangezien in de begroting van Buitenlandse Zaken wordt aangegeven dat aandacht voor de ernstigste mensenrechtenschendingen voorop staat en u in antwoord op schriftelijke vragen aangeeft dat onder meer foltering en gedwongen verdwijningen voorbeelden van ernstige mensenrechtenschendingen zijn, in Europees verband prioriteit te geven aan het aandringen op het uitvoeren van de aangenomen resolutie?3 Indien neen, waarom niet? Indien ja, hoe bent u van plan hier concreet invulling aan te geven? Kunt u uw antwoord toelichten?

Naar overtuiging van Nederlandse regering moet de bestrijding van terrorisme geschieden binnen de kaders van de rechtsstaat en met respect voor de mensenrechten en de fundamentele vrijheden van burgers. De Nederlandse regering heeft zich altijd uitgesproken tegen het overbrengen van op onrechtmatige wijze gedetineerde terrorismeverdachten door de CIA. In lijn daarmee heeft Nederland consistent gewezen op de verantwoordelijkheid van nationale autoriteiten onderzoek te doen naar gevallen van vermeende betrokkenheid. In algemene zin ondersteunt Nederland dan ook de boodschap van het Europees Parlement, en worden landen aangemoedigd grondig te bezien in hoeverre de specifieke aanbevelingen in de resolutie aanleiding vormen voor aanvullende stappen. In dit kader zal ik, zoals in mijn antwoord op vraag 2, in het Comité van Ministers toezien op de wijze waarop Macedonië uitvoering geeft aan de uitspraak van het hof.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het rapport «Freedom of Thought 2012: A Global Report on Discrimination Against Humanists, Atheists and the Non-religious»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het rapport?

Nederland zet zich al vele jaren in om de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging in brede zin te bevorderen. Het is mijn stellige overtuiging dat de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging ook het recht omhelst om van geloof te veranderen of zonder enige vorm van religieuze overtuiging of activiteit te leven. Deze overtuiging wordt gedeeld door meerdere VN-experts, waaronder de Speciaal Rapporteur van de Verenigde Naties op het gebied van godsdienstvrijheid, Heiner Bielefeldt. Hij stelt dat «theistic, non-theistic and atheistic beliefs, as well as the right not to profess any religion or belief» onder de bescherming van de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens vallen. Dit rapport onderstreept nogmaals het belang van de strijd voor de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging.

Vraag 3

Wat doet Nederland om de mensenrechtensituatie van niet-gelovigen te verbeteren en onder de aandacht te brengen? Is het rapport voor u reden om het beleid te intensiveren? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke stappen zult u ondernemen en welke concrete doelstellingen zijn daaraan verbonden?

In het verlengde van mijn overtuiging hierboven uiteengezet, zet Nederland zich in om de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging in brede zin te bevorderen. We besteden in dit kader al langer expliciet aandacht aan de situatie van niet-gelovigen. Nederland nam deel aan een interactieve dialoog met eerdergenoemde Speciaal Rapporteur en heeft politieke steun uitgesproken voor diens rapport over bekering en atheïsme. Nederland heeft in Europees verband gepleit om de rechten van niet-gelovigen op te nemen in de EU-richtlijnen over godsdienstvrijheid. Deze richtlijnen worden naar verwachting begin 2013 door de Raad Buitenlandse Zaken aangenomen. Ook tijdens bijeenkomsten van de VN en de Raad van Europa vroeg Nederland recentelijk aandacht voor de rechten van niet-gelovigen. Bilateraal zorgt Nederland voor voldoende aandacht voor deze rechten in het kader van de beleidsintensivering godsdienstvrijheid. Het rapport onderstreept de noodzaak van deze voortgaande intensivering van beleid, specifiek op dit onderwerp.

Vraag 4

Bent u bereid uw collega’s uit de landen die in het rapport worden aangemerkt als onverdraagzaam jegens niet-gelovigen, in het bijzonder die landen waar zij de doodstraf riskeren, hierop aan te spreken?

Ja.

Vraag 5

Bent u bereid om ook in Europees verband aandacht te vragen voor de gelijkwaardige behandeling van niet-gelovigen? Zo ja, bij welke gelegenheid zult u dit doen en kunt de Kamer hierover informeren?

Ja. Ik heb kennis genomen van het deel van het rapport dat erop wijst dat er ook binnen de EU voorbeelden zijn van atheïsten die achtergesteld worden alsook de organisaties die hun belangen behartigen. Ik ben van mening dat de EU zijn eigen huis op orde moet hebben als we op een geloofwaardige manier andere landen willen aanspreken. Ik zal daar bij gelegenheid aandacht van EU-partners voor vragen en de Kamer vervolgens informeren.

Vraag 1

Kent u het bericht «Mensen hebben geen idee hoe groot het is»?1 Herinnert u zich de eerdere Kamervragen over dit onderwerp?2

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening van de criminoloog Spapens van de Tilburg University dat de politie en het Openbaar Ministerie (OM) het gevaar van matchfixing in Nederland niet serieus nemen? Zo ja, waarom nemen politie en OM matchfixing niet serieus? Zo nee, waar blijkt het tegendeel dan uit? Hoeveel capaciteit wordt er bij politie en OM ingezet in het onderzoek tegen matchfixing?

Nee, die mening deel ik niet. Zoals bij uw Kamer bekend is laten de Ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en van Veiligheid en Justitie momenteel onderzoek doen naar de aard en omvang van matchfixing in Nederland. De resultaten van dit onderzoek zullen door politie en OM scherp worden gevolgd. Daarnaast worden (internationale) ontwikkelingen op het gebied van matchfixing in de gaten gehouden. Politie en OM zijn bovendien alert op (internationale) signalen die aanknopingspunten bieden voor een strafrechtelijk onderzoek in Nederland. In voorkomend geval wordt daar voldoende deskundigheid en capaciteit voor ingezet.

Vraag 3

Deelt u de mening van deze wetenschapper dat er sprake is van een vicieuze cirkel, in die zin dat bij gebrek aan strafrechtelijk onderzoek niets bekend is over matchfixing en dat, omdat er niets bekend over is, het niet lijkt te bestaan? Zo ja, hoe gaat u deze cirkel doorbreken? Zo nee, waarom niet?

Nee, die mening deel ik niet. Informatie over matchfixing kan uit verschillende bronnen komen, bijvoorbeeld uit meldingen binnen de sportwereld, of – zoals ervaring uit het buitenland leert – uit strafrechtelijk onderzoek naar andere criminaliteit. Een strafrechtelijk onderzoek kan plaatsvinden indien er sprake is van voldoende aanknopingspunten.

Vraag 4

Is het waar dat opsporing en vervolging van illegale kansspelen weinig prioriteit hebben? Zo ja, waarom is dat? Zo nee, waar blijkt het tegendeel uit?

Nee. Op 1 april jl. is de kansspelautoriteit (ksa) van start gegaan. De ksa heeft de wettelijke taak om de toepasselijke wet- en regelgeving ten aanzien van kansspelen te handhaven. Hiervoor heeft zij ook de beschikking gekregen over verschillende bestuursrechtelijke handhavingsinstrumenten. De ksa heeft sinds haar oprichting in diverse gemeenten opgetreden tegen illegaal aanbod van kansspelen. Ook heeft de ksa enkele tientallen aanbieders van kansspelen via internet gewaarschuwd hun kansspelaanbod aan te passen. Meer dan de helft van de aangeschreven aanbieders is niet langer specifiek gericht op de Nederlandse markt voor kansspelen of heeft hun aanbod gestaakt. Ze gebruiken geen.nl-extensie meer, hebben niet langer de Nederlandse taal op hun website en maken geen reclame meer via radio, televisie en/of geprinte media. De ksa laat mij weten dat de aanbieders die niet hebben gereageerd of hun aanbod niet hebben aangepast bestuursrechtelijk zullen worden aangepakt.

Vraag 5

Wat is uw mening over een verbod op gokken op voetbalwedstrijden voor voetballers?

Het voornoemde onderzoek naar aard en omvang van matchfixing in Nederland zal aanbevelingen bevatten voor verbetering van het voorkomen en het bestrijden van matchfixing. De Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (KNVB) laat mij weten de mogelijkheid te bezien om in haar reglementen een algeheel gokverbod voor spelers en (assistent)scheidsrechters op te nemen. Het staat de KNVB vrij haar reglementen op dit punt aan te passen.

Vraag 6

Wat is uw oordeel over de plannen die de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (KNVB) heeft ontvouwd over het voorkomen van matchfixing?

Zoals in eerdere beantwoording aangegeven, heeft de sportsector een belangrijke rol in het voorkomen en bestrijden van matchfixing. Ik vind het een goede zaak dat de KNVB haar verantwoordelijkheid neemt en beziet welke aanvullende maatregelen kunnen worden getroffen om matchfixing te voorkomen, op te sporen en te bestrijden. Ik zal de verdere uitwerking van de plannen van de KNVB dan ook met interesse volgen.

Vraag 1

Herinnert u zich het debat over het wetsvoorstel Wijziging van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering in verband met de normering van de vergoeding voor kosten ter verkrijging van voldoening buiten rechte (Kamerstuk 32 418) alsmede het nader gewijzigd amendement- Van der Steur/Ulenbelt (Kamerstuk 32 418, nr. 15)?

Ja.

Vraag 2

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Nu pas beamen ze dat ze gelijk had»? 1

Ja.

Vraag 3

Herkent u het beeld dat voormeld amendement en de wet zouden leiden tot een praktijk die de indieners van het amendement niet beoogden? Zo ja, hoe komt dat?

Artikel 6:96 lid 6 BW bewerkstelligt dat als een schuldeiser meerdere opeisbare vorderingen heeft waarvoor hij nog geen incassohandelingen heeft verricht, hij deze niet los kan incasseren. Hij moet de vorderingen gezamenlijk incasseren met als eerste handeling één gezamenlijke aanmaning voor de verschillende vorderingen. De incassokosten dient hij over het gehele verschuldigde bedrag te berekenen.
Het wetsvoorstel incassokosten bevatte oorspronkelijk een regeling die inhield dat een schuldeiser met meerdere vorderingen op een consument niet verplicht was één aanmaning voor meerdere vorderingen te gebruiken (vgl. Kamerstukken II 2010/11, 32 418, nr. 6). Hij kon ervoor kiezen verschillende aanmaningen te gebruiken.
De Kamerleden Van der Steur en Ulenbelt hebben met betrekking tot deze regeling een amendement ingediend. Dit amendement is als stuk nr. 10 besproken tijdens de plenaire behandeling van het wetsvoorstel incassokosten op 12 april 2011. In de toelichting op het amendement was het volgende opgenomen: «De samenvoeging van vorderingen ter berekening van de vergoeding van buitengerechtelijke incassokosten moet niet afhankelijk worden gesteld van de aanmaning. Samenvoeging van vorderingen op dezelfde schuldenaar moet, althans voor de berekening van de hoogte van de kosten, altijd gebeuren». In reactie op het amendement heb ik aangegeven dat de formulering van het wetsvoorstel alleen de optelling van vorderingen regelde in het geval met één aanmaning werd geïnd en dat het amendement regelde dat dit steeds zou moeten gebeuren als er nog geen aanmaning was verstuurd. Verder heb ik opgemerkt dat het voorstel paste bij de verplichting van schuldeisers om hun schade te beperken: als zij nog niet hadden geïncasseerd, zouden zij dat in één keer moeten doen. Ik heb het oordeel over het amendement aan de Kamer gelaten (Handelingen II 2010/11, nr. 72, item 17, blz. 41).
Het amendement is na de plenaire behandeling aangepast. In de voorgestelde wettekst is verduidelijkt dat het gaat om vorderingen van één schuldeiser op dezelfde schuldenaar. Ook is de toelichting op het amendement uitgebreid. De volgende zinnen zijn toegevoegd: «De schuldeiser kan nog steeds regulier aanmanen zodra de schuldeiser in verzuim is. Als een schuldeiser een schuldenaar wil aanmanen voor meer dan een vordering, dan moet hij dit met één aanmaning doen». Het amendement is als stuk nummer 15 in stemming gebracht en aangenomen en na behandeling door de Eerste Kamer tot wet geworden.
In het artikel «Nu pas beamen ze dat ze gelijk had», wordt onder meer het voorbeeld gegeven van een consument die drie maanden de telecomrekeningen van een paar tientjes niet betaalt en vervolgens € 120 incassokosten verschuldigd is. De wettekst voortvloeiend uit het amendement bewerkstelligt dat als de handelingen om de telecomrekening te incasseren plaatsvinden nadat deze rekeningen drie maanden niet betaald zijn, dat dan met één aanmaning dient te geschieden. De consument is daardoor niet € 120, maar € 40 incassokosten verschuldigd. Het beeld derhalve dat het amendement tot hogere incassokosten leidt, is niet juist. Het tegendeel is het geval.
Ik ben ook van mening dat met de thans geldende regeling recht wordt gedaan aan alle betrokken belangen. Wanneer een consument een product koopt, of een dienst afneemt, moet hij daarvoor betalen. Een schuldeiser heeft er belang bij dat hij zijn geld op tijd ontvangt en moet op betaling kunnen aandringen als deze uitblijft. De schuldeiser kan incassokosten in rekening brengen nadat de consument die in verzuim is (de betalingstermijn is verstreken of de consument is in gebreke gesteld en heeft vervolgens niet betaald) vervolgens is aangemaand en veertien dagen de tijd heeft gekregen om alsnog de rekening te betalen. Indien de consument binnen die termijn betaalt, dan is hij geen incassokosten verschuldigd. Laat de consument vervolgens óók deze termijn verlopen, dan is hij wel incassokosten verschuldigd. Een consument die voorziet niet binnen de termijn te kunnen betalen, kan zelf contact opnemen met de schuldeiser om te bezien of een incassotraject kan worden voorkomen.
Wanneer er te laat wordt betaald, kan de schuldeiser niet inschatten of dat een eenmalige gebeurtenis is of dat de schuldenaar meerdere vorderingen niet zal voldoen. Indien hij na een eerste aanmaning ontdekt dat ook een volgende vordering niet wordt voldaan, moet het hem vrijstaan ook voor die tweede vordering een aanmaning te versturen. Hij maakt in dat geval nieuwe kosten.
Ook een schuldenaar heeft er geen baat bij als zijn schuld oploopt. Zo zal wettelijke rente over het verschuldigde bedrag in rekening worden gebracht en kan het voortbestaan van de onderliggende overeenkomst gevaar lopen wegens tekortkoming in de betaling. Wanneer de schuldenaar ziet aankomen dat hij zijn betalingsverplichtingen niet kan nakomen, doet hij er verstandig aan contact te zoeken met de schuldeiser om te zien of het mogelijk is een betalingsregeling overeen te komen of om de overeenkomst op te zeggen. Kan hij zijn verplichtingen langdurig niet nakomen, dan kan hij contact opnemen met een schuldhulpverleningsinstantie.

Vraag 4

Deelt u de mening dat alsdan spoedige reparatie geboden is en bent u bereid voorstellen te doen om de wet aan te passen? Welke voorstellen zullen dat zijn en op welke termijn zal reparatie zijn gerealiseerd? Zo nee, waarom meent u dat reparatie niet nodig is?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het rapport «Transforming pain into hope: Human rights defenders in the Americas» dat op 7 december gepubliceerd is door Amnesty International?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het rapport?

Ik heb waardering voor het gedegen rapport van Amnesty International over de situatie van mensenrechtenverdedigers in de Amerika’s.

Vraag 3

Welke ondersteuning biedt Nederland als permanent waarnemer en donor van de Organisatie voor Amerikaanse Staten (OAS) aan de Inter-Amerikaanse Commissie van de Rechten van de Mens (IACHR)? Overweegt Nederland om de steun uit te breiden gezien de problemen (financieel en in de vorm van kritiek vanuit de lidstaten) die de IACHR ondervindt?

Het belang dat Nederland aan de OAS en IACHR hecht, wordt onderstreept door het feit dat Nederland in 2012 de grootste donor onder de permanente waarnemers van de OAS was. Nederland steunde de IACHR in de periode 2011–2012 met een bijdrage van € 500.000 ten behoeve van de uitvoer van het IACHR Strategische Plan 2011–2015. Nederland zal de IACHR in de periode 2013–2015 opnieuw steunen met een jaarlijkse bijdrage van € 250.000.
Nederland onderhoudt tevens regelmatige contacten op politiek en
(hoog-)ambtelijk niveau met de OAS en de IACHR. Tijdens zijn bezoek aan de VS in november jl. sprak de mensenrechtenambassadeur met de nieuw aangetreden SG IACHR. Tijdens zijn kennismakingsbezoek aan Nederland op 11 december jl. werd SG IACHR Icaza door SG Jones-Bos ontvangen. Tevens faciliteerde het Ministerie van Buitenlandse Zaken een ontmoeting van de SG IACHR met vertegenwoordigers van Nederlandse mensenrechtenorganisaties, waaronder Amnesty International Nederland.

Vraag 4

Zet Nederland in op specifieke ondersteuning van de eenheid die zich binnen de IACHR richt op de ondersteuning en bescherming van mensenrechtenverdedigers? Zo nee, zou u bereid zijn hiertoe over te gaan, mede gelet op het sluiten van diverse posten en de extra nadruk die op economische diplomatie en ontwikkeling is komen te liggen in de Latijns-Amerikaanse regio?

Nee. Vanwege toenemende administratieve druk op de organisatie en ter verbetering van effectiviteit van mensenrechteninitiatieven in de regio, heeft de IACHR bij de lancering van het Strategische Plan 2011–2015 donoren verzocht zich te beperken tot algemene, niet geoormerkte steun. In contacten met de IACHR heeft de organisatie zich dankbaar getoond voor de voorbeeldfunctie die Nederland op dit gebied vervult.
Nederland voert, binnen de kaders van het Strategische Plan 2011–2015, een voortgaande dialoog met de IACHR over thema’s die voor Nederland van belang zijn. Hierbij komt de positie van mensenrechtenverdedigers in de regio ook aan de orde.

Vraag 5

Bent u bereid u in EU-verband in te spannen voor het agenderen van de problematiek rondom de situatie van mensenrechtenverdedigers in Brazilië in het kader van de EU-Brazilië top op 22 en 23 januari aanstaande?

De EU en Nederland onderhouden op alle niveaus een intensieve dialoog met de Braziliaanse overheid over mensenrechten en mensenrechtenverdedigers. Brazilië erkent de problematiek rondom mensenrechtenverdedigers en is in toenemende mate actief om hen te beschermen. Brazilië heeft een speciaal opgezet programma gelanceerd ter bescherming van mensenrechtenverdedigers.
Voorbeeld van de samenwerking tussen de EU en Brazilië t.a.v. de bescherming van mensenrechtenactivisten is het in december jl. georganiseerde seminar, gericht op het intensiveren van de dialoog met, en het verbeteren van de bescherming van mensenrechtenactivisten in Brazilië.
Mede vanwege deze positieve instelling van de Braziliaanse autoriteiten, zou het nu expliciet agenderen van de situatie van mensenrechtenverdedigers de indruk kunnen wekken dat de EU meent dat de Braziliaanse autoriteiten niet gecommitteerd zijn. Een dergelijke boodschap zou onterecht zijn en ook contraproductief werken t.a.v. de huidige goede samenwerking op dit gebied.

Vraag 6

Bent u bereid van de handelsmissie naar Brazilië een apart verslag naar de Kamer te sturen waarin de economische en diplomatieke gesprekspunten worden behandeld? Kunt u in het verslag van bovenstaande handelsmissie specifiek ingaan op welke manier mensenrechten ter sprake zijn gekomen?

De Kamer heeft een verslag naar aanleiding van de handelsmissie naar Brazilië ontvangen. Hierin is beschreven hoe mensenrechten ter sprake zijn gekomen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de brief waarin 27 Europarlementariërs Catherine Ashton verzoeken de leiding te nemen in een internationale diplomatieke campagne die moet leiden tot een formeel onderzoek van het Internationaal Strafhof naar het geweld in Syrië?1

Vraag 2

Deelt u de mening dat het Internationaal Strafhof een formeel onderzoek moet beginnen en bent u bereid bovengenoemd initiatief te steunen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Bent u bereid om ten behoeve van dit onderzoek capaciteit en/of middelen beschikbaar te stellen teneinde bewijsmateriaal te verzamelen en te analyseren?

Vraag 4

Bent u bereid dit in Internationaal verband te agenderen, bijvoorbeeld tijdens de bijeenkomst van de Friends of Syria op 12 december 2012?

Vraag 1

Kent u het bericht «Explosion of trafficking linked to legalised prostitution»1 naar aanleiding van een onderzoek van Professor Eric Neumayer (London School of Economics and Political Science), Dr Seo-Young Cho (German Institute for Economic Research) en Professor Axel Dreher (Heidelberg University) naar het effect van legalisering van prostitutie op de omvang van mensenhandel?

Ja.

Vraag 2

Heeft u kennisgenomen van de conclusie van de onderzoekers dat in de onderzochte landen legalisering van prostitutie heeft geleid tot meer prostitutie en tot meer mensenhandel?

Het onderzoek gaat in op de invloed van legale prostitutie op mensenhandel. De onderzoekers gaan uit van twee tegenstrijdige effecten. Ten eerste leidt het legaliseren van prostitutie volgens hen tot een uitbreiding van de prostitutiesector en daardoor tot een toename van mensenhandel. Ten tweede leidt de legalisering van prostitutie tot een verminderde vraag naar slachtoffers van mensenhandel als prostituee doordat klanten voorkeur geven aan legale prostituees. De onderzoekers geven aan dat volgens hun onderzoek het eerste effect groter is dan het tweede effect en dat landen waar prostitutie is gelegaliseerd hierdoor een hoger aantal gerapporteerde slachtoffers van mensenhandel kent.
Er kunnen meerdere kanttekeningen worden gezet bij dit onderzoek. Zowel het kwantitatieve deel van het onderzoek, als het kwalitatieve deel geeft geen hard bewijs dat het legaliseren van prostitutie resulteert in een toename van mensenhandel. Verder geven de onderzoekers zelf aan dat de data die ze gebruiken een aantal tekortkomingen hebben. Zo is de betrouwbaarheid van de data sterk afhankelijk van de kwaliteit van organisaties, het optreden van politie en justitie en het bewustzijn van de mensenhandelproblematiek in een land. Als laatste wijzen de onderzoekers erop dat het legaliseren van prostitutie mogelijk ook meerdere voordelen met zich meebrengt, zoals het verbeteren van de sociale positie en werkomstandigheden van prostituees.

Vraag 3

Bent u bereid om het genoemde onderzoek te betrekken bij de brief die u voor 1 maart 2013 aan de Kamer hoopt te schrijven over de regulering van prostitutie?

De bestrijding van mensenhandel is een speerpunt binnen het Nederlands prostitutiebeleid. De herbezinning op de Wet regulering prostitutie en bestrijding misstanden seksbranche zal zich dan ook grotendeels richten op het tegengaan van misstanden, waaronder mensenhandel, in deze branche. Ik ben ervan overtuigd dat de keus die eerder is gemaakt door het bordeelverbod op te heffen en prostitutie te legaliseren nog steeds van positieve invloed is op de sociale positie van prostituees en het creëren van meer openheid in de sector, waardoor misstanden eerder aan het licht komen. Ik acht het dan ook onnodig om de legalisering van prostitutie in Nederland te heroverwegen.
Er wordt veelvuldig onderzoek verricht naar verschillende vormen en aanpakken van Mensenhandel in Nederland, waaronder door de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen. Om die reden acht ik het niet nodig om zelf een aanvullend onderzoek in te stellen, noch om de resultaten van het betreffende onderzoek te bespreken in de brief van voor 1 maart 2013.

Vraag 4

Bent u bereid onderzoek te laten doen naar de effecten van het Nederlandse prostitutiebeleid op de omvang van mensenhandel? Zo ja, op welke termijn? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Bent u bereid om, als blijkt dat ook het Nederlandse prostitutiebeleid tot meer mensenhandel heeft geleid, het prostitutiebeleid te heroverwegen? Zo ja, op welke manier? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Kent u de reclame-uiting van de Vriendenloterij en de daarbij behorende kraskaart?1

Ja.

Vraag 2

Kent u het artikel 4a van de Wet op de Kansspelen dat via amendement-Bouwmeester c.s. in de wet is opgenomen?2 Is dit wetsartikel al in werking getreden?

Ja.

Vraag 3

Voldoet de genoemde reclame-uiting aan de bepalingen uit het derde lid van artikel 4a vooral als het gaat om de bepalingen dat er gewezen moet worden op de risico’s van onmatige deelneming aan kansspelen, aan het mededelen wat de statistische kans op het winnen van een prijs is, of er sprake is van eenmalige deelneming dan wel doorlopende deelneming? Zo ja, waar blijkt dan concreet uit dat aan die bepalingen is voldaan? Zo nee, hoe komt het dat de wet wordt overtreden en wat gaat u hier aan doen?

De Wet op de kansspelen (Wok) vereist dat wervings- en reclameactiviteiten van kansspelaanbieders op zorgvuldige en evenwichtige wijze worden vormgegeven. De kansspelautoriteit (ksa) houdt toezicht op de naleving van de Wok. Desgevraagd laat de kansspelautoriteit mij weten geen mededeling te doen over individuele zaken, behalve wanneer bijvoorbeeld sprake is van een openbaar sanctiebesluit. De ksa heeft mij daarnaast laten weten voornemens te zijn met alle vergunninghouders in gesprek te gaan over de wijze van reclame-uitingen in het licht van artikel 4a van de Wok. Dat voornemen van de ksa, dat past bij haar wettelijke taak om voorlichting en informatie te geven, ondersteun ik van harte.

Vraag 4

Voldoet de genoemde reclame-uiting aan de bepalingen uit het lid 4 van artikel 4a, in het bijzonder dat reclame misleidend wordt geacht als de indruk wordt gewekt dat de consument al een prijs heeft gewonnen of zal winnen of als de indruk wordt gewekt dat de consument door het verrichten van een bepaalde handeling een prijs zal winnen of een ander soortgelijk voordeel zal behalen terwijl daarop slechts een kans bestaat? Zo ja, waar blijkt dan concreet uit dat aan die bepalingen is voldaan? Zo nee, hoe komt het dat de wet wordt overtreden en wat gaat u hier aan doen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de indruk dat, hoewel de wet inmiddels strenge normen kent ten aanzien van gokreclames, kansspelbedrijven het op dit punt niet zo nauw nemen met de wet? Zo ja, waar is die indruk op gebaseerd en wat doen u en de Kansspelautoriteit hieraan? Zo nee, waarom niet?

Nee, ik heb geen aanleiding aan te nemen dat de vergunninghouders de wet overtreden. De Ksa laat mij weten dat deze hierover geen signalen of klachten heeft ontvangen.

Vraag 6

Heeft de Kansspelautoriteit al een bestuurlijke boete opgelegd wegens overtreding van de wettelijke bepalingen ten aanzien van gokreclame, zoals vastgelegd in artikel 4a van de Wet op de Kansspelen? Zo ja, hoe vaak is dat gebeurd? Zo nee, waarom niet?

Nee, de kansspelautoriteit laat mij weten dat daar geen aanleiding toe is geweest.

Vraag 7

Deelt u de mening dat, aangezien het vijfde lid van artikel 4a slechts de mogelijkheid en niet de plicht tot nadere uitwerking van de wettelijke regels ten aanzien van gokreclame biedt, het uitblijven van die uitwerking de handhaving van de wet niet in de weg mag staan? Zo nee, waarom niet? Wanneer treedt het Besluit werving, reclame en verslavingspreventie kansspelen in werking?

Ik deel de mening dat wetgeving te allen tijde gehandhaafd dient te worden. Het Ontwerpbesluit Werving, reclame en verslavingspreventie kansspelen is ter advies aan de Afdeling advisering van de Raad van State gezonden. De beoogde datum van inwerkingtreding van het Besluit werving, reclame en verslavingspreventie kansspelen is 1 juli 2013. Gezien de bijzondere risico’s die aan kansspelen zijn verbonden acht ik het van groot belang dat moet worden voorkomen dat met wervings- en reclame activiteiten de algemene deelneming aan kansspelen wordt gestimuleerd of, in het bijzonder, dat wordt aangezet tot onmatige deelneming.

Vraag 1

Kent u het bericht «Megaboete Philips leidt tot claims»?1

Ja.

Vraag 2

Over welke juridische mogelijkheden beschikken Nederlandse consumenten die, vanwege het in bericht genoemde kartel, te veel voor hun tv hebben betaald om het teveel betaalde terug te krijgen (op het moment dat de Europese boete onherroepelijk zou zijn vastgesteld)?

De kartelboete is opgelegd naar aanleiding van een besluit van de Europese Commissie. Tegen dit besluit kunnen de beboete ondernemingen beroep in stellen bij het Hof van Justitie EU. Het besluit is daarmee nog niet onherroepelijk. Wanneer het besluit onherroepelijk is, kan het besluit betrokken worden bij een civiele procedure waarin benadeelden hun vermeende schade kunnen terugvorderen. In deze procedure zullen benadeelden moeten aantonen dat zij schade hebben geleden als gevolg van de gedragingen die, jegens hen, onrechtmatig zijn.
Afhankelijk van de omstandigheden van het geval, pleegt een eiser, die meent dat hij teveel voor zijn televisie heeft betaald, zijn eis te baseren op artikel 6:203 BW (onverschuldigde betaling) of biedt art. 6:212 BW (ongerechtvaardigde verrijking) daarvoor een grondslag. Ingeval de benadeelde van oordeel is dat sprake is van een onrechtmatige daad, dan kan hij zijn vordering baseren op artikel 6:162 BW.

Vraag 3

Deelt u de mening dat gedupeerde consumenten geholpen zouden zijn als zij niet individueel maar collectief met behulp van belangenorganisaties die namens hen optreden, schade zouden kunnen verhalen? Zo nee, waarom niet?

Op basis van artikel 3:305a BW is het mogelijk om ten behoeve van een groep gedupeerden te vorderen dat het vermeend teveel betaalde als onverschuldigd aan deze groep wordt terugbetaald (HR 2 september 1994, NJ 1995, 369). Artikel 305a lid 3 biedt geen mogelijkheid om door middel van een collectieve actie schadevergoeding in geld te vorderen. Wel zijn er alternatieven. In de eerste plaats is denkbaar dat een belangenorganisatie door middel van volmachten een rechtsvordering tot verkrijging van schadevergoeding instelt. Gedupeerden kunnen een belangenorganisatie een dergelijke volmacht verstrekken. In de tweede plaats is denkbaar dat een belangenorganisatie die opkomt voor de gedupeerden met de vermeende schadeveroorzakers een collectieve schikking sluit die met behulp van de Wet collectieve afwikkeling massaschade door de rechter verbindend wordt verklaard.

Vraag 4

Herinnert u zich de motie-Dijksma c.s. van 3 november 2011 over het collectief verhalen van schade (Kamerstuk 33 000 XIII, nr,1 en uw reactie daarop, zoals in uw brief aan de Kamer van 26 juni 2012 (Kamerstuk 33 126, nr. 6)1 in de nota naar aanleiding van het verslag bij het wetsvoorstel tot wijziging van de Wet collectieve afwikkeling massaschade (Kamerstuk33 126, nr. 7)1 verwoord?

Ja.

Vraag 5

Bent u voornemens, nu er geen sprake meer is van een demissionair kabinet, de motie-Dijksma c.s. volgens de door u geschetste lijnen uit te voeren en om te zetten in een wetsvoorstel? Zo ja, op welke termijn kan de Kamer een wetsvoorstel verwachten? Zo nee, waarom niet?

Dat voornemen heb ik. Nu er een nieuw kabinet is aangetreden zal ik spoedig in overleg treden met belanghebbende organisaties, zoals VNO/NCW, de Consumentenbond en de VEB over de mogelijkheden ter uitvoering van de motie Dijksma. Daarbij wil ik onder meer bespreken wat men vindt van de door mij geschetste lijnen en welke andere oplossingen ervoor zijn. Ik verwacht dat na de zomer van 2013 een voorontwerp van wet openbaar zal zijn.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Amerika heeft mogelijk toegang tot Nederlands EPD»?1

Ik heb begrepen dat de vereniging van Zorgaanbieders voor Zorgcommunicatie (VZVZ) een verklaring heeft geëist van CSC, het bedrijf dat het LSP heeft gebouwd en beheert, waarin staat dat het risico is uitgesloten dat de inhoud van medische dossiers wordt verstrekt aan Amerika.

Vraag 2

Gaat u onderzoeken of het EPD onder de Patriot Act of de FISA Amendment Act valt, waardoor het Amerikaanse bedrijf CSC gedwongen kan worden gegevens af te staan?

Zie het antwoord op vraag 1. Ik vind het niet toelaatbaar dat de Nederlandse wet en regelgeving niet wordt toegepast en nageleefd. Ik zal dan ook de uitkomsten van het overleg tussen VZVZ en CSC grondig bestuderen. Daarnaast heeft Nederland met de Verenigde Staten een bilateraal rechtshulpverdrag en heeft de minister van Veiligheid en Justitie gezien de brede gevolgen op basis van de motie Schouw dit op EU-niveau geagendeerd.

Vraag 3

Welke acties gaat u ondernemen als blijkt dat Amerika gegevens uit het EPD kan opvragen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat waren de argumenten om voor het Amerikaanse bedrijf CSC te kiezen?

Uit de Europese aanbesteding onder verantwoordelijkheid van Nictiz, destijds beheerder van het LSP, kwam CSC als beste partij naar voren.
Hierbij is als voorwaarde gesteld het voldoen aan Nederlandse privacywetgeving, waaronder de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp).

Vraag 5

Waarom is er bij de keuze voor dit Amerikaanse bedrijf geen rekening gehouden met de Patriot Act of de FISA Amendment Act?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Deelt u de mening dat regionale systemen voor het uitwisselen van medische gegevens veiliger zijn en beter te beheren, en daarom de voorkeur hebben boven een landelijk EPD?

Gezien de diversiteit aan (regionale) systemen is het niet mogelijk een algemeen oordeel te geven over de veiligheid en het beheer. Het is aan de toezichthouders (IGZ en CBP) om toezicht te houden op de inrichting van de informatiesystemen en het beheer daarvan.

Vraag 7

Gaat u de doorstart van het EPD beëindigen? Zo nee, waarom niet?

Ik zie daarvoor geen aanleiding. Ook op grond van de huidige wet- en regelgeving kan ik de doorstart van het EPD niet beëindigen. Als zou blijken dat de VZVZ, die verantwoordelijk is voor de zorginfrastructuur, zich niet houdt aan de geldende wet- en regelgeving is het aan het CBP hierop actie te ondernemen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de reportage over kinderarbeid in de Turkse katoensector?1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u van de bevindingen in de reportage? Wat vindt u van het feit dat de Turkse overheid via stimuleringsregelingen boeren ondersteunt, zonder te controleren of er kinderarbeid plaatsvindt of andere arbeidsrechten worden geschonden?

De in de reportage genoemde regeling betreft een subsidie die Turkse boeren minimumprijzen garandeert voor een aantal landbouwproducten waaronder katoen. Aan deze regeling zijn geen voorwaarden verbonden wat betreft kinderarbeid. De Turkse overheid is primair verantwoordelijk voor het tegengaan van kinderarbeid in Turkije en naleving van regelgeving op dit gebied, ook waar dit voorwaarden bij stimuleringsregelingen betreft.

Vraag 3

Op welke manier hebt u de Turkse regering tijdens uw handelsmissie aangesproken op deze schending van kinderrechten of op welke wijze gaat u dat alsnog doen?

Het belang van samenwerking tussen ILO, Turkse overheid, lokale organisaties, bedrijven en internationale partners om kinderarbeid tegen te gaan heb ik benadrukt tijdens mijn bezoek aan het ILO kantoor in Ankara, waar ook de Turkse overheid bij vertegenwoordigd was. De Turkse overheid is zich ervan bewust dat kinderarbeid nog steeds voorkomt in Turkije, met name in de agrarische sector. In 2001 heeft de Turkse overheid de International Labour Organisation (ILO) conventie 182 over de uitbanning van de ergste vormen van kinderarbeid geratificeerd. Daarnaast heeft de Turkse overheid in 2005 een nationaal actieprogramma vastgesteld met daarin de doelstelling dat in 2015 de ergste vormen van kinderarbeid uitgebannen zullen zijn. Rapporten van de ILO geven aan dat er weliswaar voortgang is geboekt, maar ook dat kinderarbeid nog niet is uitgebannen. De Nederlandse ambassade in Turkije ondersteunt een project van de ILO waarin gezamenlijk met de Turkse overheid, het ministerie van Arbeid en de lokale overheid in de provincie Ordu, kinderarbeid wordt tegengegaan bij seizoensarbeid in de hazelnoten sector. Dit project is op zijn beurt weer een uitvloeisel van het in de reportage van «Altijd Wat» genoemde onderzoeksproject naar kinderarbeid bij vier landbouwgewassen waaronder katoen.

Vraag 4

Wat vindt u van het feit dat in Nederlandse kledingwinkels producten uit Turkije, gemaakt met kinderarbeid, te koop zijn? Bent u bereid met betrokken bedrijven en brancheorganisaties in gesprek te gaan over concrete verbeterstappen?

We moeten zo snel mogelijk naar een situatie waarin we er op kunnen vertrouwen dat kleding in Nederlandse winkels niet met kinderarbeid is gemaakt. In december 2012 heb ik gesproken met vertegenwoordigers uit de textielsector over de manier waarop zij hun ketenverantwoordelijkheid vormgeven. Hierbij is het actieplan aan de orde gekomen dat de textiel zal opstellen naar aanleiding van de motie Braakhuis, Gesthuizen en Voordewind, die vraagt naar afspraken met de textielsector over ketentransparantie en het uitbannen van kinderarbeid. Ik verwacht dat de textielsector midden 2013 dit actieplan gereed zal hebben.

Vraag 5

Bent u bereid deze kwestie in EU-verband aan de orde te stellen, onder meer in het kader van het regelmatige overleg over de mogelijke toetreding van Turkije tot de EU?

In EU-verband wordt Turkije regelmatig aangesproken op kinderarbeid. De Europese Commissie verzocht Turkije in haar laatste voortgangsrapport de inspanningen tegen kinderarbeid verder op te voeren. Daarnaast nam de Raad Algemene Zaken van 11 december jl., mede op Nederlands aandringen, conclusies aan, waarin Turkije wordt opgeroepen kinderrechten beter te waarborgen.

Vraag 6

Deelt u de mening dat kledingproducenten geen of gebrekkige informatie aan consumenten leveren over de totstandkoming van producten? Zo ja, gaat u in gesprek met de winkelketens, met als doel dat zij consumenten in de nabije toekomst wel serieus nemen en voldoende informeren?

Informatieverstrekking en informatiebehoefte staan naar mijn mening niet los van elkaar; bedrijven kunnen transparanter zijn en consumenten zouden om meer informatie kunnen vragen. De invulling van transparantie is de verantwoordelijkheid van de bedrijven zelf. In de praktijk gebruiken bedrijven verschillende manieren om de consument te informeren, bijvoorbeeld via een maatschappelijk jaarverslag, website, reguliere stakeholderdialoog, informatielabels aan producten, etc. In de genoemde gesprekken over ketenverantwoordelijkheid mede naar aanleiding van de motie Braakhuis c.s., is ook het thema transparantie regelmatig onderwerp van gesprek. Zoals ik heb aangegeven in mijn brief aan de Tweede Kamer over verduurzaming huismerken2, zal ik daarnaast in het komend jaar ook met andere relevante sectoren in rondetafelgesprekken van gedachten wisselen over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Vraag 7

Bent u bereid een actieve rol te spelen in het bereiken van volledige ketentransparantie en uitbanning van kinderarbeid in de textielsector, zoals wordt gevraagd in de motie Braakhuis c.s.?2 Deelt u de mening dat zelfregulering, bijvoorbeeld via het Business Social Compliance Initiative (BSCI), nog steeds niet heeft geleid tot het gewenste resultaat, namelijk tot uitbanning van kinderarbeid en tot transparantie in de keten? Zo ja, welke maatregelen wilt u inzetten om te zorgen dat de motie effectief wordt uitgevoerd?

Ik ben bereid een actieve rol te spelen om de textielsector te ondersteunen bij het invullen van hun ketenverantwoordelijkheid. Hierin neem ik de uitvoering van de motie Braakhuis c.s. mee. Samenwerking en betrokkenheid van alle stakeholders is nodig om tot effectieve oplossingen te komen. De textielsector gaat een regulier stakeholderoverleg organiseren met bedrijven, maatschappelijke organisaties, vakbonden en mijn ministerie om te bespreken op welke manier gezamenlijk gewerkt kan worden aan verbeteringen in de textielketen.
Ik deel de suggestie niet dat zelfregulering via initiatieven als Business Social Compliance Initiative, Fair Wear Foundation, of de Sustainable Apparel Coalition geen bijdrage levert aan verbeteringen in de textielketen. Het is evenwel een feit dat kinderarbeid in de textielketen nog niet is uitgebannen. Daarvoor dienen de inspanningen te worden voortgezet en geïntensiveerd. Meer transparantie kan daarbij een middel zijn.

Vraag 1

Kent u het bericht «Website Burgernet heeft enorm privacylek»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de gegevens van burgers die zich bij Burgernet melden niet of nauwelijks beveiligd zijn? Zo ja, hoe kan dat? Zo nee, wat is er dan niet waar en waaruit blijkt dan dat de beveiliging wel op orde zou zijn?

De beveiliging van de gegevens van burgers bij Burgernet is uitermate belangrijk. Vanaf de lancering van de Burgernet website zijn alle pagina’s waar persoonlijke gegevens op kunnen worden geraadpleegd of ingevuld dan ook beveiligd geweest met een versleutelde HTTPS verbinding. De gegevens van burgers die zich bij Burgernet aanmelden zijn daarbij beveiligd opgeslagen achter het veiligheidsportaal van de Voorziening tot samenwerking Politie Nederland. Daarmee worden de gegevens van deelnemers opgeslagen in een database die zich bevindt in het beveiligde netwerk van de politie en voldoet zo aan de beveiligingseisen zoals deze gesteld zijn aan politiegegevens. Het Burgernetsysteem is daarnaast aangemeld bij het College Bescherming Persoonsgegevens.
Na de installatie van een recente update is de beveiliging specifiek voor het aanmeldformulier niet opnieuw geactiveerd. Hierdoor was de aanmeldpagina vanaf de release tot de ontdekking van de fout niet beveiligd met een HTTPS verbinding. Hierbij was geen sprake van een structurele fout in het systeem, maar van een menselijke fout. Zodra dit bekend werd, is deze beveiliging direct weer geactiveerd en is de procedure aangescherpt om een dergelijke fout in de toekomst te voorkomen. De gegevens van burgers die zich bij Burgernet aanmelden zijn dan ook vanaf dat moment weer beveiligd. Daarbij wil ik benadrukken dat noch de beveiliging van de overige pagina’s op de website van Burgernet waar persoonlijke gegevens kunnen worden geraadpleegd, noch de beveiliging van gegevens die opgeslagen zijn in de database op enig moment in het geding zijn geweest.

Vraag 3

Waarom is er niet automatisch sprake van een https-beveiliging van de site op het moment dat iemand een aanmeldingsformulier voor Burgernet ingevuld? Kan dit alsnog worden geregeld? Is de site dan wel voldoende beveiligd?

Vraag 4

Zijn er al privacygevoelige gegevens in handen van derden gekomen die daar geen recht op hebben? Zo ja, welke risico’s of nadelen kan dat voor die burgers met zich meebrengen? Zo nee, hoe weet u dat?

Er zijn mij geen signalen bekend dat er privacygevoelige gegevens in handen van derden zijn gekomen en de kans dat dit gebeurd is, is gering. Dit omdat de beveiliging van het aanmeldformulier een relatief korte periode gedeactiveerd is geweest en dit in die periode niet algemeen bekend was. Bovendien zou een persoon, om de gegevens in handen te kunnen krijgen, zich op hetzelfde moment in hetzelfde onbeveiligde netwerk moeten bevinden als de persoon die zich aanmeldt.

Vraag 5

Wat gaat u doen of hebt u inmiddels gedaan om Burgernet optimaal te beveiligen?

Vraag 6

Deelt u de mening dat een lekke website geen vertrouwen wekt en er toe kan leiden dat burgers zich niet op die site begeven? Zo ja, wat zegt dat voor het vertrouwen in Burgernet en de deelnamebereidheid van burgers? Zo nee, waarom niet?

De beveiliging van gegevens die burgers ter beschikking stellen aan Burgernet is uitermate belangrijk. Burgernet streeft dan ook naar de grootste zorgvuldigheid bij de beveiliging van deze gegevens.
Het vertrouwen en de bereidheid van burgers om mee te doen aan Burgernet is vanaf de start tot op heden hoog. Burgernet heeft momenteel ruim 1 100 000 deelnemers en elke dag melden meer burgers zich aan om deel te nemen. Bovendien zijn wekelijks in alle regio’s succesvolle bugernet-acties te melden, waarmee het vertrouwen en de bereidheid onder burgers om deel te nemen nog verder wordt versterkt.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de aan Egyptenaren en een Amerikaan opgelegde doodstraf voor hun betrokkenheid bij het maken van een film?1

Ja.

Vraag 2

Is het u bekend dat in 2011 in Egypte 123 maal de doodstraf is uitgesproken?

Ja. Amnesty International registreerde minimaal 123 gerechtelijke uitspraken en één uitvoering van de doodstraf in Egypte in 2011. Experts geven aan dat ten minste de helft van dergelijke uitspraken in cassatie wordt omgezet in een minder zware straf.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de doodstraf een achterlijke en barbaarse straf is?

Nederland is principieel tegen de doodstraf en draagt dit ondubbelzinnig uit. Een tiental EU-lidstaten, waaronder Nederland, voerde op 14 oktober jl. bij de autoriteiten een demarche uit tegen het voortbestaan van de doodstraf in Egypte.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het opleggen van de doodstraf in dit geval tot doel heeft de vrijheid van meningsuiting ernstig aan te tasten?

Een Egyptische rechtbank heeft in eerste aanleg en in absentia van de verdachten de doodstraf uitgesproken tegen een aantal personen dat betrokken zou zijn bij de film Innocence of Muslims. Ik acht het een ernstige zaak dat wordt aangestuurd op de doodstraf in een zaak waar de vrijheid van meningsuiting in het geding is. Nederland roept Egypte op internationale verplichtingen inzake vrijheid van meningsuiting en vrijheid van godsdienst en levensovertuiging te handhaven.

Vraag 5

Vindt u ook dat het onmogelijk is om met dit Egypte vooruit te komen bij het borgen van de mensenrechten?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Wilt u de Egyptische ambassadeur uitwijzen en de Nederlandse ambassadeur in Egypte terugroepen voor overleg?

Dat is niet aan de orde. Ik verwijs naar Nederlandse acties als genoemd in het antwoord op vragen 3, 4 en 5.

Vraag 1

Bent u bekend met stand van zaken rondom de Iraanse gewetensgevangene Nasrin Sotoudeh, die onlangs de Sacharovprijs won en al sinds 17 oktober in hongerstaking is?1

Ik ben ervan op de hoogte dat Nasrin Sotoudeh in de Iraanse Evin gevangenis wordt vastgehouden en sinds 17 oktober in hongerstaking is, als protest tegen de beperkingen die aan haar familie door de Iraanse autoriteiten worden opgelegd. Volgens haar advocaat heeft Nasrin Sotoudeh op 4 december jl. na 49 dagen haar hongerstaking beëindigd, nadat de Iraanse autoriteiten het reisverbod, dat haar dochter was opgelegd, hebben opgeheven.

Vraag 2

Deelt u de opvatting van Amnesty International dat Nasrin Sotoudeh een gewetensgevangene is en per direct vrijgelaten zou moeten worden? Indien neen, waarom niet?

Nederland en de EU delen het standpunt dat alle gewetensgevangenen met onmiddelijke ingang vrijgelaten moeten worden. De EU heeft bij de Iraanse autoriteiten – mede op Nederlands initiatief – herhaaldelijk aangedrongen op onmiddellijke vrijlating van mevrouw Sotoudeh.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat het Nasrin Sotoudeh ernstig bemoeilijkt wordt om familie te ontvangen en dat de advocaat van de gevangene wordt tegengewerkt? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

Mevrouw Sotoudeh heeft sinds haar hongerstaking enkele malen haar familie mogen ontvangen. Volgens haar advocaat wordt het mevrouw Sotoudeh inderdaad bemoeilijkt om haar familie te zien. Inmiddels heeft een delegatie van het Iraanse parlement aangegeven (de rechtmatigheid van) haar zaak te zullen onderzoeken.

Vraag 4

Wat is u bekend over de medische toestand van de Iraanse gewetensgevangene Nasrin Sotoudeh? Krijgt zij voldoende medische zorg?

Op basis van uitlatingen van de echtgenoot van mevrouw Sotoudeh (die haar afgelopen weekend heeft bezocht) zou zij dagelijks de gevangeniskliniek bezoeken. Over haar precieze gezondheidssituatie noch over het niveau van de medische zorg in de gevangenis heb ik informatie.

Vraag 5

Kunt u aangeven hoeveel gewetensgevangenen er momenteel gevangen zitten in Iran?

Het is niet mogelijk op deze vraag een betrouwbaar antwoord te geven. Naar schatting van internationale NGO’s tellen Iraanse gevangenissen enkele honderden gewetensgevangenen.

Vraag 6

Bent u bereid, bilateraal en in EU-verband, bij de Iraanse autoriteiten aan te dringen op directe en onvoorwaardelijke vrijlating van Nasrin Sotoudeh en andere gewetensgevangenen en daarnaast op het stopzetten van alle onrechtmatige beperkingen die nu voor Nasrin Sotoudeh gelden op het zien van haar familie en haar advocaat? Indien neen, waarom niet?

Zie het antwoord op vraag 2. De EU heeft hier langs verschillende wegen op aangedrongen. De EU Hoge Vertegenwoordiger heeft mondeling haar grote zorgen over de zaak van Nasrin Sotoudeh geuit. Verder heeft de EU recentelijk een demarche uitgevoerd in Teheran en is de Iraanse ambassadeur bij de EU in Brussel ontboden, waarbij is aangedrongen op onmiddellijke vrijlating van mevrouw Sotoudeh en andere mensenrechtenadvocaten. De Nederlandse ambassade volgt de zaak van Nasrin Sotoudeh aandachtig en EU partners ter plaatse staan in nauw contact met elkaar over haar zaak.

Vraag 1

Kent u de methoden van ondernemingen die in Nederland door middel van zogenoemde multi level marketing (MLM) actief zijn? Kent u de discussies over de MLM-methode op onder andere het forum van Tros Radar?1

Ja.

Vraag 2

Bent u op de hoogte van de wijze waarop het bedrijf ACN in Nederland telecom diensten verkoopt?2

Ja.

Vraag 3

Herinnert u zich de eerdere vragen van het lid Vos over verkapte piramidespelen?3

Ja.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de manier waarop ACN en wellicht ander MLM-bedrijven verkopers/deelnemers werven te weinig transparant is of zelfs op de rand van misleiding zit? Zo ja, hoe kunt er voor zorgen dat dit wordt verbeterd? Zo nee, waarom niet?

Het past mij niet een oordeel te geven over de handelwijze van individuele bedrijven. Voorop staat dat multilevel marketing op zich een toegestane verkoopmethode is. Wel dienen bedrijven die deze verkoopmethode hanteren zich te houden aan de geldende wet- en regelgeving. Zo is het op grond van afdeling 3a van titel 3 van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek betreffende oneerlijke handelspraktijken verboden onduidelijke, onvolledige of misleidende informatie te geven over de belangrijkste kenmerken van een product of dienst. Bij collectieve inbreuken op deze wetgeving kan de Consumentenautoriteit handhavend optreden. Voorts houdt de Wet op de kansspelen een onvoorwaardelijk verbod in om gelegenheid te geven tot deelname aan piramidespelen. De Kansspelautoriteit houdt toezicht op de naleving van die wet.
De Consumentenautoriteit en Kansspelautoriteit zijn beide op de hoogte van multilevel marketing maar doen geen mededeling over specifieke zaken of individuele bedrijven, behalve wanneer sprake is van een openbaar sanctiebesluit of voor zover het consumentenautoriteit betreft wanneer sprake is van een openbare toezegging of waarschuwing. Daarvan is in het geval van ACN geen sprake.

Vraag 5

Zijn u aangiften bekend van benadeelden die de indruk hebben dat MLM-organisaties de Wet op de kansspelen overtreden of dat er sprake is van oplichting? Zo ja, om hoeveel aangiften gaat het? Zo nee, deelt u de mening dat een gebrek aan aangiften nog niet per se wil zeggen dat de methoden van MLM-bedrijven altijd toelaatbaar zijn?

Aangezien MLM-organisaties niet als zodanig zijn geregistreerd in de administratie van het Openbaar Ministerie en politie is het niet mogelijk om dergelijke aangiften te achterhalen. Vanzelfsprekend betekent een gebrek aan aangiften niet dat de methoden van dit soort organisaties altijd toelaatbaar zijn.

Vraag 6

Zijn de Consumentenautoriteit en de Kansspelautoriteit op de hoogte van MLM-praktijken in het algemeen en die van ACN in het bijzonder? Zo ja, wat is hun oordeel over deze praktijken? Zo nee, kunnen deze autoriteiten zich dan alsnog op de hoogte stellen en kunt u de Kamer over de uitkomsten daarvan berichten?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 7

Doet de Consumentenautoriteit iets om burgers voor te lichten of te waarschuwen over de voor- en nadelen van MLM? Zo ja, wat dan? Zo nee, deelt u de mening dat hierin een taak voor de Consumentenautoriteit is weggelegd?

De Consumentenautoriteit informeert consumenten via het informatieloket ConsuWijzer over hun rechten en plichten. Indien daartoe aanleiding bestaat informeert de Consumentenautoriteit consumenten ook over specifieke verkoopmethoden, zoals telefonische verkoop en colportage. De Consumentenautoriteit houdt de ontwikkelingen ten aanzien van multilevel marketing in de gaten en zal indien daartoe aanleiding is, consumenten informeren.

Vraag 8

Worden verkopers van ACN of andere MLM-organisaties gedeeltelijk ook beloond voor de uitbreiding van het netwerk van onafhankelijke verkopers en niet alleen voor de verkoop van producten of diensten? Zo ja, acht u dit geoorloofd en waarom?

Desgevraagd geeft de ACN aan dat verkopers uitsluitend wegens succesvolle verkoop van producten en diensten commissie en bonussen (compensatie) kunnen ontvangen. Daarnaast kan een onafhankelijke vertegenwoordiger desgewenst een aanvullende onafhankelijke vertegenwoordiger sponsoren. Het sponsoren van onafhankelijke vertegenwoordigers is niet verplicht en onafhankelijke vertegenwoordigers verdienen geen compensatie voor het sponsoren van een nieuwe onafhankelijke vertegenwoordiger.
Het beloningsysteem van andere MLM-organisaties is mij niet bekend.

Vraag 9

Acht u de methoden zoals die van ACN of mogelijk andere MLM-onderneming verboden piramidespelen in de zin van de artikel 1a van de Wet op de Kansspelen? Zo ja, waarom en wat kunt en gaat doen om deze methoden te doen stoppen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 10

Wanneer is er sprake van een (verboden) piramidespel en wanneer van (toegestane) verkoop via MLM? Waar ligt de grens tussen beide praktijken?

Bij een piramidespel is sprake van een systeem waarbij de deelnemer geld inlegt met het doel geld te verdienen aan de inleg van nieuwe deelnemers. Op het moment dat een deelnemer aan een piramidespel geld inlegt, verwerft hij geen voordeel, doch slechts de kans op een voordeel in de toekomst. Dat mogelijkerwijs te behalen voordeel is echter afhankelijk van de inleg door latere deelnemers.
Multilevel marketing is een vorm van marketing, waarbij de koper van een product het recht verwerft zelf ook producten te verkopen waarmee hij een bonus, een provisie of een percentage van de omzet kan verwerven. De afnemer betaalt niet voor de deelname zelf, maar voor het product.

Vraag 11

Wat is de actuele stand van de jurisprudentie rondom piramidespellen en MLM? Zijn er sinds de uitspraak van de Hoge Raad van 8 februari 20054 nog relevante uitspraken over piramidespellen, MLM en de afbakening tussen beide methoden gedaan? Zo ja, welke zijn dat?

Het Gerechtshof te Amsterdam heeft op 27 september 2011 arrest5 gewezen in een zaak waarin onder andere het onderscheid tussen multilevel marketing en piramidespelen aan de orde kwam. Andere jurisprudentie is mij niet bekend.

Vraag 12

Zijn er binnen de Europese Unie lidstaten waar wet- en regelgeving ten aanzien van MLM/piramide-constructies strikter is dan in Nederland? Zo ja, welke lidstaten zijn dit en waarin verschilt die wet- en regelgeving van de Nederlandse?

De beantwoording van die vraag zou een vergaande analyse van de rechtsstelsels van de overige lidstaten vergen. Daarbij moet bedacht worden dat deze activiteiten in de regelgeving van de lidstaten vaak vanuit verschillende invalshoeken – strafrechtelijk, bestuursrechtelijk of civielrechtelijk – worden benaderd.

Vraag 13

Acht u het, bijvoorbeeld vanuit het oogpunt van consumentenbescherming en tegengaan van misleiding, wenselijk om de wet- of regelgeving zodanig aan te passen dat MLM-methoden verder aan banden worden gelegd? Zo ja, op welke termijn kunnen wij u voorstellen verwachten? Zo nee, waarom niet?

Ik acht het van belang dat consumenten op basis van juiste en volledige informatie hun koopbeslissing nemen. Zoals in het antwoord op de vragen 4, 6 en 9 is aangegeven, is multilevel marketing als verkoopmethode als zodanig toegestaan. Bedrijven dienen wel de geldende wet- en regelgeving in acht te nemen. De huidige wetgeving, waaronder afdeling 3a van titel 3 van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek (betreffende oneerlijke handelspraktijken) en artikel 1a van de Wet op de kansspelen bieden voldoende aanknopingspunten om op te treden tegen respectievelijk misleidende praktijken en piramidespelen. Vooralsnog zie ik geen aanleiding om de wet- of regelgeving aan te passen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat de afstemming tussen ketenpartners bij de aanpak van huiselijk geweld beter moet?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u het in het artikel genoemde onderzoek aan de Kamer doen toekomen?

Ja, een geanonimiseerde versie is als bijlage bijgevoegd, met uitzondering van bijlagen 3 en 4. Deze bijlagen worden door anonimisering zeer slecht leesbaar.

Vraag 3

Is het waar dat instanties bij herhaling langs elkaar heen hebben gewerkt bij een geval van huiselijk geweld met dodelijke afloop in Maastricht? Zo ja, welke oorzaken liggen hieraan ten grondslag? Zo nee, waar blijkt dat uit? Hoe verhoudt dit incident zich ten opzichte van het landelijke beleid met betrekking tot de aanpak van huiselijk geweld?

Op 1 april 2012 vond in Maastricht een ernstig huiselijk geweldsincident plaats. Een man verwondde zijn ex-partner levensgevaarlijk om vervolgens in de woning van zijn ex ten overstaan van politieambtenaren zelfmoord te plegen.
Naar aanleiding van dit incident hebben de hoofdofficier van justitie van het regioparket Limburg en de korpschef van de regiopolitie Limburg-Zuid opdracht gegeven aan een externe en onafhankelijke commissie om na te gaan of deze huiselijk geweldzaak adequaat door de keten (Openbaar Ministerie (OM), politie, gemeente en een aantal hulpverlenende instanties die allen participeren in het Veiligheidshuis) is opgepakt. Daarbij is gevraagd aanbevelingen te doen.
De commissie heeft geconcludeerd dat de betrokken instanties in grote lijnen en binnen hun eigen domein veel procedures en afspraken zijn nagekomen.
De commissie heeft echter ook geconcludeerd dat de betrokken instanties, in afwijking van de Aanwijzing Huiselijk Geweld en Eergerelateerd Geweld2, deze huiselijk geweldzaak onvoldoende integraal hebben benaderd. De oorzaak hiervan is volgens de commissie een onvoldoende structurele aansturing van en regie op de aanpak van huiselijk geweld in Maastricht. De commissie kan echter niet vaststellen of – indien er wel een hulpaanbod zou zijn gedaan aan verdachte – de fatale afloop van de onderhavige huiselijk geweldzaak had kunnen worden voorkomen.
Ten aanzien van het landelijk beleid met betrekking tot de aanpak van huiselijk geweld wordt opgemerkt dat een integrale benadering van de problematiek en ketensamenwerking uitgangspunten van beleid3 zijn. Het landelijke beleid richt zich er op om op lokaal en regionaal niveau de ketensamenwerking te stimuleren en te bevorderen. Een voorbeeld daarvan is de eerdergenoemde OM-Aanwijzing. Daarnaast vormt de Wet tijdelijk huisverbod een stimulans in de ketenaanpak en ketensamenwerking. Dit blijkt onder meer uit recent onderzoek naar beschermingsbevelen waarin deze elementen grote succesfactoren van het huisverbod werden genoemd4. Voorts verwijs ik u naar het antwoord op vraag 7.

Vraag 4

Welke maatregelen worden er getroffen om de werkwijze in de veiligheidshuizen in Limburg structureel te verbeteren?

De aanbevelingen van de onderzoekscommissie zijn door de betrokken instanties overgenomen en worden thans geïmplementeerd. Daarbij wordt tevens gestuurd op een consistente en adequate aanpak van huiselijk geweld door de verschillende veiligheidshuizen in de hele regio. Voorts is de regionale stuurgroep huiselijk geweld opnieuw ingesteld om ervoor te zorgen dat de afspraken worden nagekomen en problemen op operationeel niveau worden opgelost.
Onder verantwoordelijkheid van het Ministerie van Veiligheid en Justitie draaien er bij drie Veiligheidshuizen zogenoemde Code Rood-pilots. Doel van de pilots is het vroegtijdig signaleren en effectief aanpakken van zogenaamde «intimate terrorists» (plegers van huiselijk geweld met de grootste impact op slachtoffers). Daarnaast voert Bureau Beke in opdracht van het Landelijk Programmabureau Huiselijk Geweld & de politietaak van de politie en de Mutsaertsstichting te Venlo een wetenschappelijk onderzoek uit dat tot doel heeft om voor de politie en hulpverlening in een vroegtijdig stadium risicogezinnen te signaleren en een proactieve methode te ontwikkelen om het huiselijk geweld te stoppen. Tot slot is het Openbaar Ministerie bezig om de strafrechtelijke afdoening van huiselijk geweldzaken verder te uniformeren en professionaliseren. Daarbij zullen de resultaten van de hiervoor genoemde initiatieven worden betrokken.

Vraag 5

Deelt u de mening dat zorgvuldige uitwisseling van informatie tussen ketenpartners essentieel is voor het bieden van effectieve hulp aan slachtoffers van huiselijk geweld? Zo ja, onder welke voorwaarden is gegevensuitwisseling binnen een samenwerkingsverband voor de aanpak van huiselijk geweld toegestaan?

Ja, uitwisseling van informatie tussen ketenpartners kan bijdragen aan een betere, integrale aanpak van de problematiek. Hierbij dient de privacywetgeving in acht te worden genomen. Binnen de Veiligheidshuizen vindt gegevensuitwisseling plaats conform een privacyconvenant. Het privacyconvenant dient uit te gaan van de Wet bescherming persoonsgegevens en kan te allen tijde worden getoetst door het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP). Voor de precieze voorwaarden verwijs ik kortheidshalve naar de privacyconvenanten van de Veiligheidshuizen.

Vraag 6

In hoeverre vormt de Wet bescherming persoonsgegevens een belemmerende factor in de aanpak van huiselijk geweld?

Mij is niet bekend dat de Wbp een belemmerende factor vormt.

Vraag 7

Op welke wijze wordt de samenhang in de aanpak van huiselijk geweld gewaarborgd met de decentralisatie in het vooruitzicht?

De aanpak van geweld in huiselijke kring is onderdeel van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Alle gemeenten hebben de opdracht om beleid te voeren ter bestrijding van geweld in huiselijke kring. De 35 centrumgemeenten zijn verantwoordelijk voor de opvang en de steunpunten huiselijk geweld. Gemeenten hebben dus een sleutelrol. Door de voorgenomen decentralisaties Jeugd en vanuit de AWBZ naar de Wmo kan door gemeenten integraler en effectiever beleid worden gevoerd. In dat kader heeft het Kabinet aangekondigd de rol van gemeenten in het bestrijden van geweld in huiselijke kring nog verder te verstevigen5. Daarvoor voeren de VNG en de Federatie Opvang (FO) vanaf juli 2012 het project «Aanpak geweld in huiselijke kring» uit. Belangrijk onderdeel van dit project betreft het opstellen van regiovisies (regionale beleidsplannen). Deze plannen moeten leiden tot versterkt lokaal en regionaal beleid waarbij alle partijen daarbinnen hun verantwoordelijkheid nemen voor de aanpak van geweld in huiselijke kring. In deze plannen zal ook nadrukkelijk aandacht worden besteed aan kwaliteit en toezicht.

Vraag 8

Op welke wijze gaat u uitvoering geven aan uw belofte om een einde te maken aan de praktijk waarbij vele hulpverleners langs elkaar heen werken bij de ondersteuning van een gezin dat te maken heeft met huiselijk geweld? Acht u een landelijk integraal actieplan huiselijk geweld en kindermishandeling van belang om hieraan een bijdrage te leveren? Zo ja, wanneer kan de Kamer een dergelijk voorstel verwachten? Zo nee, waarom niet?

Er ligt al een rijksbrede integrale aanpak. In de voortgangsrapportage over deze rijksbrede aanpak van geweld in afhankelijkheidsrelaties van 30 oktober (zie noot 3) wordt in samenhang gerapporteerd over de verschillende onderwerpen die onder dit geweld vallen. Het gaat dan niet alleen om huiselijk geweld of kindermishandeling, maar bijvoorbeeld ook om ouderenmishandeling, huwelijksdwang en vrouwelijke genitale verminking. In deze rapportage wordt aangegeven dat, om versnippering te voorkomen, sterker dan voorheen wordt ingezet op het verder vergroten van de samenhang binnen het beleid. Daarbij gaat het in de kern om een ketenaanpak: voorkomen, signaleren, stoppen en nazorg. Deze uitgangspunten heeft het kabinet vertaald in een gezamenlijk vastgestelde rijksbrede aanpak, met drie pijlers, te weten het versterken van de positie van (potentiële) slachtoffers, het gericht opsporen en aanpakken van de daders en het doorbreken van de intergenerationele overdracht van geweld.

Vraag 9

Deelt u de opvatting dat het structureel investeren in preventie en het voorkomen van overdracht van generatie op generatie nodig is om de ernst en omvang van huiselijk geweld te verminderen? Zo ja, welke specifieke maatregelen neemt de regering dienaangaande? Zo nee, waarom niet?

Ik deel uw opvatting. Een van de pijlers van de rijksbrede aanpak is het doorbreken van intergenerationele overdracht van geweld. Het Kabinet neemt daartoe verschillende maatregelen.
Zo wordt er gewerkt aan een grotere seksuele en relationele weerbaarheid van jongeren via de »WE CAN Young» campagne. Deze campagne wordt mogelijk gemaakt door de minister van OCW en met ondersteuning van Movisie uitgevoerd door 15 grote gemeenten (2012–2014). De jongeren (changemakers) voeren acties uit om leeftijdsgenoten te mobiliseren en aan het denken te zetten over geweld tegen vrouwen, ongelijkheid en stereotiepe beeldvorming.
Daarnaast laat de minister van OCW verkennen of een internationaal vergelijkend onderzoek mogelijk is naar de preventie van intergenerationele overdracht van geweld door ondersteuning van vaders, moeders en kinderen.
Voor het primair onderwijs, het speciaal onderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs gelden per 1 december 2012 de aangepaste kerndoelen op de thema’s seksualiteit en seksuele diversiteit. Gedachte hierachter is dat aandacht voor deze onderwerpen van groot belang is voor seksuele weerbaarheid, een veilig schoolklimaat, tolerantie en respect.
Maar ook op andere manieren proberen we de intergenerationele overdracht van geweld te doorbreken. Zo heeft de staatssecretaris van VWS in het kader van het Verbeterplan Vrouwenopvang de methodiek Veerkracht laten ontwikkelen, zodat kinderen die met hun moeder meekomen naar de vrouwenopvang worden «gezien» door professionals en de aandacht en begeleiding krijgen die zij nodig hebben.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Deurwaarder te streng bij beslaglegging»?1

Ja.

Vraag 2

Onderschrijft u de conclusies van de Nationale ombudsman dat de beslagvrije voet onder andere door het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en de Sociale Verzekeringsbank (SVB) vaak te laag wordt vastgesteld en dat burgers hierdoor onnodig dieper in de financiële problemen komen? Zo nee, waarom niet?

De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie (V en J) en ik vinden dat mensen in hun levensonderhoud moeten kunnen voorzien. Daarom achten wij het van belang dat de inkomenswaarborg in de vorm van de beslagvrije voet wordt gehandhaafd.
Schuldeisers, waaronder ook het UWV en de SVB begrepen, moeten op het moment dat zij overgaan tot beslaglegging of andere invorderingsmaatregelen treffen de geldende wet- en regelgeving in acht nemen. Het UWV en de SVB hebben mij laten weten zich niet te herkennen in de uitspraak uit het bericht «Deurwaarder te streng bij beslaglegging» dat zij de beslagvrije voet vaak te laag vaststellen. Overigens geldt dat de beslagleggende partij verantwoordelijk is voor het berekenen van de beslagvrije voet. Dit geldt ook als door een andere partij wordt beslag gelegd op een uitkering die door het UWV of de SVB wordt verstrekt.
Uit het onderzoek van de Nationale ombudsman en het onderzoek «Paritas Passé, debiteuren en crediteuren in de knel door ongelijke incassobevoegdheden» blijkt dat de handhaving van de beslagvrije voet in de uitvoeringspraktijk complex en weerbarstig is. De staatssecretaris van V en J en ik verwachten begin 2013 met de door de Tweede Kamer gevraagde kabinetsreactie op het onderzoek Paritas Passé te komen.

Vraag 3

Kunt u een inschatting maken bij hoeveel mensen de beslagvrije voet te laag wordt vastgesteld? Heeft u er zicht op hoeveel mensen hier bezwaar tegen maken en hoeveel mensen door een te laag vastgestelde beslagvrije voet in de problemen komen?

Er is geen registratie waarin ten laste van een schuldenaar gelegde beslagen en/of daarmee vergelijkbare invorderingsmaatregelen worden geadministreerd. Het is voor mij dan ook niet mogelijk om een inschatting te maken bij hoeveel mensen de beslagvrije voet te laag wordt vastgesteld.

Vraag 4

Deelt u de mening dat overheidsinstanties zoals het UWV en de SVB op de juiste wijze met de berekening van de beslagvrije voet moeten omgaan? Wilt u afspraken maken met het UWV en de SVB om zo min mogelijk uit te gaan van vaste percentages voor het berekenen van de beslagvrije voet en in plaats daarvan een individuele berekening te maken? Bent u bereid om het UWV en de SVB bij beslagleggingen in hun communicatie naar burgers toe duidelijker te laten aangeven wat de regels over de beslagvrije voet zijn, hoe de beslagvrije voet in de individuele situatie is berekend en dat burgers bezwaar tegen de vastgestelde beslagvrije voet kunnen maken? Zo nee, waarom niet?

Zoals ik ook in mijn antwoord op vraag 2 heb aangegeven, moeten alle beslagleggende partijen, waaronder ook het UWV en de SVB, de beslagvrije voet berekenen conform de daarvoor geldende wettelijke normen. Anders dan door de vraagsteller wordt verondersteld, gaan het UWV en de SVB niet uit van vaste percentages maar maken zij een individuele berekening. Daartoe wordt informatie uitgevraagd bij de schuldenaar. Als de gevraagde informatie niet, niet juist of niet volledig wordt verstrekt, dan kan het gevolg zijn dat de beslagvrije voet niet juist wordt berekend of als gevolg van het ontbreken van gegevens op nihil wordt gezet.
Het UWV en de SVB verstrekken op gepaste momenten informatie aan hun cliënten over het toepassen van de beslagvrije voet en geven daarbij ook aan wat de schuldenaar moet doen als hij het niet eens is met de toegepaste beslagvrije voet. Het UWV en de SVB hebben aangegeven het invorderingstraject op het punt van behoorlijke voorlichting te bezien en aan te passen waar nodig. Daaronder valt ook de communicatie over de beslagvrije voet.

Vraag 5

Ziet u tevens een rol weggelegd voor de gemeenten om de informatievoorziening aan burgers over de beslagvrije voet te verbeteren, aangezien gemeenten met de Wet gemeentelijk schuldhulpverlening de lokale verantwoordelijkheid hebben gekregen voor de schuldhulpverlening? Bent u bereid om de problemen van het te laag vaststellen van de beslagvrije voet bij de gemeenten onder de aandacht te brengen, zodat zij hun cliënten er op kunnen wijzen? Zo nee, waarom niet?

Met de inwerkingtreding van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening op 1 juli 2012, is integrale schuldhulpverlening een wettelijke taak van gemeenten. Het voorkomen van problematische schulden (preventie) maakt daar onderdeel van uit. Voorlichting over de beslagvrije voet kan helpen om mensen bewust te maken van het minimumbedrag waarop zij recht hebben, waardoor het risico op (nieuwe) financiële problemen wordt verkleind. Ik zal dit onder de aandacht brengen van gemeenten via de verzamelbrief.

Vraag 6

Kunt u zich vinden in de reactie van de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG) dat de centrale regie ontbreekt omdat zonder afstemming zorgverzekeraars beslag kunnen leggen op de zorgtoeslag en verhuurders op de huurtoeslag? Bent u bereid om de regie over de invorderingen weer op één centrale plek te leggen? Zo nee, waarom niet? Hoe gaat u dan zorgen dat de regie wordt gewaarborgd?

In de praktijk kan het voorkomen dat gelijktijdig meerdere beslagen worden gelegd op dezelfde of verschillende inkomensbronnen zonder dat de beslagleggende partijen dit van elkaar weten. Deze problematiek wordt ook aan de orde gesteld in het hiervoor genoemde onderzoek Paritas Passé. Het antwoord op deze vraag zal worden betrokken bij de kabinetsreactie op dit onderzoek.

Vraag 7

Deelt u de conclusie van de KBvG dat de regelgeving over de berekening van de beslagvrije voet te ingewikkeld is? Overweegt u om de regelgeving over de berekening van de beslagvrije voet te vereenvoudigen? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

Het genoemde onderzoek signaleert diverse uitvoeringsproblemen in de praktijk van de berekening en handhaving van de beslagvrije voet. Ook de KBvG heeft aandacht gevraagd voor de berekening van de beslagvrije voet en de mogelijke vereenvoudiging daarvan, bijvoorbeeld door de regie op een centrale plek neer te leggen en daar de berekening te laten plaatsvinden. Het antwoord op deze vraag hangt sterk samen met de vorige vraag en zal ook worden betrokken bij de kabinetsreactie op dit onderzoek.

Vraag 1

Kent u het bericht «Standaard opname telefoontjes vanuit de bak is verboden»?1

Ja.

Vraag 2

Herinnert u zich de antwoorden op vragen over het afluisteren van advocaten?2

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Klopt het dat de beroepscommissie van de Raad voor de Strafrechttoepassing en Jeugdrecht (RSJ) in een uitspraak van 29 oktober 2012 heeft bepaald dat er een einde moet komen aan het standaard opnemen van telefoongesprekken van gedetineerden? Zo nee, hoe luidt de uitspraak dan wel?

Het is juist dat de RSJ zich op dit standpunt stelt. De Raad is van oordeel dat van standaard opnemen geen sprake kan zijn en dat aan het eventuele opnemen van een telefoongesprek een belangenafweging door de directeur dient vooraf te gaan. De Raad beroept zich hierbij op de strekking van de wettelijke regeling.

Vraag 4

Welke gevolgen verbindt u aan deze uitspraak?

Ik heb over het toezicht op het telefoonverkeer regelmatig overleg met de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA). Deze uitspraak van de RSJ zal ik bij dat overleg uiteraard betrekken. Ik wijs er op dat met de sinds 1 januari 2011 inwerking getreden wijzigingen in de Pbw en onderliggende regelgeving al is voorzien in een grondslag voor het standaard opnemen. In die regeling is tot uitdrukking gebracht dat het opnemen van telefoongesprekken moet worden onderscheiden van het houden van toezicht. Het uitoefenen van toezicht is het beluisteren van een gesprek terwijl het wordt gevoerd. Het kan ook bestaan uit het uitluisteren van een gesprek wanneer het eenmaal is opgenomen. Het uitoefenen van toezicht vergt een daartoe strekkende beslissing van de directeur. Aan dit toezicht gaat een belangenafweging vooraf. De RSJ heeft in zijn uitspraak aangegeven dat ook aan het opnemen een afzonderlijke belangenafweging vooraf dient te gaan. Gelet op de huidige wet- en regelgeving is dit mijns inziens niet het geval. Uit de wettelijke regeling vloeit voort dat het opnemen van telefoongesprekken standaard kan plaatsvinden.
De RSJ en de NOvA zijn bij de totstandkoming van deze regelgeving betrokken. Door hen uitgebrachte adviezen hebben tot wijzigingen geleid van de aanvankelijk voorgenomen regeling. Zo is naar aanleiding van die adviezen erin voorzien dat met geheimhouders opgenomen gesprekken moeten worden gewist. Van wissen kan uiteraard eerst sprake zijn wanneer bij het uitoefenen van toezicht blijkt dat ze zijn opgenomen. Door het wissen kan van de inhoud van die gesprekken aldus geen kennis worden genomen. Evenmin – ik zeg dit wellicht ten overvloede – kan de inhoud van die gesprekken een rol gaan spelen in een strafrechtelijke procedure.
In het debat dat is ontstaan naar aanleiding van de RSJ-uitspraak zie ik evenwel aanleiding tot het nemen van maatregelen die vooruitlopen op de ingebruikneming van het nummerherkenningssysteem dat momenteel door de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) samen met de NOvA wordt ontwikkeld (zie het antwoord op vraag 6). In de gevallen waarin gedetineerden verzoeken een telefoongesprek dat zij voornemens zijn te voeren met een geheimhouder niet op te nemen, zal de directeur van de penitentiaire inrichting hiervoor een voorziening treffen. Dit kan bijvoorbeeld door het beschikbaar stellen van een ander telefoontoestel waarbij gesprekken niet worden opgenomen. Ook andere mogelijkheden worden momenteel onderzocht.

Vraag 5

Geeft de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) onmiddellijk gehoor aan de genoemde uitspraak? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Bent u bekend met het feit dat de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) zelf bezig is met het opzetten van een systeem voor nummerherkenning? Zo ja, komt dit omdat advocaten onvoldoende vertrouwen hebben in systeem van nummerherkenning van het Korps landelijke politiediensten (KLPD)? Acht u dit, gezien de incidenten rondom het afluisteren van advocaat cliënt gesprekken, terecht?

Ja, ik ben bekend met het systeem van nummerherkenning waar de NOvA aan werkt. De NOvA en DJI zijn eind 2011 overeengekomen om een systeem van nummerherkenning te bouwen, gekoppeld aan de kaarttelefoons voor justitiabelen. Met dit nummerherkenningsysteem wordt voorkomen dat telefoongesprekken met advocaten worden opgenomen. Het gaat dan om telefoonnummers van advocaten(kantoren) die zich hebben aangemeld. Dit nummerherkenningsysteem zal naar verwachting in de loop van 2013 operationeel worden. Invoering van dit nummerherkenningssysteem heeft geen relatie met het reeds bestaande nummerherkenningssysteem tussen het KLPD en de NOvA.
Zie overigens mijn antwoord op vraag 4 en 5.

Vraag 7

Deelt u de mening van de voorzitter van de Vereniging van Strafrechtadvocaten dat zolang het niet mogelijk is voor gevangenen om te telefoneren met hun advocaat zonder dat het gesprek wordt opgenomen, er sprake is van een stelselmatige schending van artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), de Penitentiaire beginselenwet en het vrij verkeer tussen advocaten en gedetineerde cliënten? Zo ja, kunt u garanderen dat gedetineerden vrijelijk met hun advocaat kunnen bellen en hoe dan? Zo nee, waarom niet?

Deze mening deel ik niet. Bij de totstandkoming van de huidige regeling is bezien of er sprake is van strijdigheid met artikel 8 EVRM. Daarbij is overwogen dat door het enkele opnemen van een gesprek geen sprake is van een beperking van het verkeer tussen advocaat en gedetineerde. Bij het uitoefenen van toezicht zal van een beperking eerder sprake kunnen zijn. Tegen deze achtergrond ben ik van oordeel dat onder 4 en 5 beschreven wettelijke regeling met artikel 8 EVRM geheel in lijn is. Dit neemt niet weg dat ik bereid ben om, vooruitlopend op de inwerkingstelling van het systeem van nummerherkenning, tijdelijk andere voorzieningen te treffen waarbij het opnemen achterwege blijft.

Vraag 1

Kent u het bericht: «Belagers hulpverleners zwaarder gestraft»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat geweld tegen mensen die de veiligheid van de samenleving waarborgen onacceptabel is? Zo nee, waarom niet?

Ja, agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak is onacceptabel. Dit onderwerp heeft mijn volle aandacht en is als speerpunt in het regeerakkoord opgenomen.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de conclusie in het artikel en het rapport «Eindrapport onderzoek straftoemeting bij geweld tegen kwalificerende slachtoffers: een replicatiestudie» van de universiteit Tilburg, namelijk dat de strafeisen voor geweld tegen hulpverleners beduidend lager zijn dan staat voorgeschreven in de richtlijn hierover?

Bij het bepalen van de definitieve strafeis spelen verschillende factoren een rol, zoals de persoon van de verdachte of de omstandigheden van het geval. Dikwijls komen deze bijzonderheden pas goed naar voren tijdens de behandeling van de strafzaak op zitting. Het in vraag 3 genoemde rapport geeft enkele mogelijke verklaringen voor de bevinding dat juist in zaken met kwalificerende slachtoffers wordt afgeweken van de strafvorderingsrichtlijnen. Kortheidshalve verwijs ik naar dit rapport, dat ik uw Kamer reeds per brief2 deed toekomen. Zoals tevens vermeld in deze brief laat het College van procureurs-generaal nog nader onderzoeken of, en zo ja in welke mate en waarom, wordt afgeweken van de richtlijn. Hiertoe heeft het een brief gestuurd aan alle parketten. Na afronding van het onderzoek zal ik uw Kamer informeren over de uitkomsten van dit onderzoek.

Vraag 4

Wat is de reden van het Openbaar Ministerie (OM) om die democratische wens neergelegd in een richtlijn niet op te volgen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Herinnert u zich een eerder spoeddebat over geweld tegen hulpverleners waarin de staatssecretaris heeft gezegd dat het OM in 2010 heeft aangegeven dat in 86% van de gevallen officieren van justitie de strafeisen, zoals ze zijn afgesproken in de richtlijn, ook daadwerkelijk volgen? Heeft het OM gelogen of klopt dit?

Van liegen door het OM is geen sprake. Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar de navolging van deze richtlijn, met verschillende resultaten. Dat kan ten dele worden verklaard door verschillen in de gebruikte onderzoeksmethodiek en definities. Zo moet worden onderscheiden op welke fase van de voorbereiding en behandeling van een strafzaak het onderzoek zich richt. Wat daarnaast meespeelt is dat tot 2011 de verhoging in zaken met kwalificerende slachtoffers 150% was en daarna 200%.

Vraag 6

Waarom volgt het OM wel vaker de richtlijn in geval van geweld tegen burgers, maar niet in geval van geweld tegen hulpverleners?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 7

Deelt u de mening dat u volledig verantwoordelijk bent voor het correct aansturen van het OM? Zo nee, waarom niet?

Richtlijnen zijn er om te worden gebruikt. Het kan evenwel nodig zijn om in een individueel geval van de richtlijn af te wijken. Zoals hiervoor vermeld laat het College van procureurs-generaal momenteel nader onderzoek doen naar de mate en redenen van afwijking van de richtlijn. Ik zal de uitkomst van dit onderzoek en de eventuele consequenties die het College hieraan verbindt met de voorzitter van het College bespreken.

Vraag 8

Welke maatregelen gaat u per direct nemen om ervoor te zorgen dat het OM de straffen gaat eisen zoals neergelegd in de BOS -richtlijn?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 1

Kent u het bericht «Buitenlandse Zaken weigert kritische hoogleraar in staatscommissie»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat Liesbeth Zegveld, hoogleraar Internationaal Humanitair Recht, op last van uw ministerie, is geweigerd als lid van een onafhankelijke commissie die de regering adviseert over internationaal recht? Indien neen, wat zijn dan de feiten? Kunt u uw antwoord toelichten?

Dr. Zegveld heeft op 11 maart 2003 gesolliciteerd op een advertentie voor drie vacatures voor CAVV-lidmaatschap. Per brief van 1 juli 2003 heeft zij haar sollicitatie ingetrokken, nadat zij is gewezen op haar betrokkenheid bij de Srebrenica-kwestie. Zij heeft daarbij laten weten in de toekomst geïnteresseerd te blijven in het lidmaatschap van de CAVV. In 2010 heeft zij niet gereageerd op een advertentie voor nieuwe leden.

Vraag 3

Is het waar dat enkele commissieleden mevrouw Zegveld hadden voorgedragen, maar dat ze werd verzocht haar sollicitatie in te trekken? Indien neen, wat zijn dan de feiten? Kunt u uw antwoord toelichten?

Ingevolge de Kaderwet adviescolleges vindt werving voor CAVV-lidmaatschap plaats door middel van openbaarmaking van vacatures. Bij de selectie wordt rekening gehouden met suggesties vanuit de CAVV. Dr. Zegveld is destijds in de CAVV genoemd naast zeven andere mogelijke kandidaten.

Vraag 4

Bestaat er, zoals mevrouw Zegveld vermoedt, een verband tussen de weigering om als lid van de onafhankelijke commissie toe te worden gelaten en haar betrokkenheid bij een rechtszaak tegen Jorge Zorreguieta? Indien ja, welk verband betreft dit precies? Kunt u uw antwoord toelichten?

Er is niet gebleken van een verband met de zaak Zorreguieta.

Vraag 5

Is het waar dat de betrokkenheid van mevrouw Zegveld bij de kwestie Srebrenica, zoals commissie-voorzitter Marcel Brus meent, oorzaak is van de weigering? Indien neen, wat zijn dan de feiten? Kunt u uw antwoord toelichten?

Dr. Zegveld heeft destijds haar sollicitatie ingetrokken, nadat zij op haar betrokkenheid bij de kwestie Srebrenica was gewezen.

Vraag 6

Kunt u aangeven om welke reden(en) mevrouw Zegveld is geweigerd als lid van de onafhankelijke commissie die de regering adviseert over internationaal recht? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie het antwoord op vraag 5.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het optreden van potentiële nieuwe leden van de commissie bij procedures tegenover de Nederlandse Staat geen reden zou moeten zijn tot weigering van het lidmaatschap van de commissie? Indien neen, waarom niet? Kunt u uw antwoord toelichten?

Deze mening deel ik.

Vraag 8

Deelt u de mening dat bovengenoemde kwesties geen reden zouden moeten zijn om mevrouw Zegveld te weigeren als lid van de onafhankelijke commissie die de regering adviseert over internationaal recht? Indien neen, waarom niet? Kunt u uw antwoord toelichten?

Voor zover de genoemde kwesties een rol hebben gespeeld bij de selectie in 2003 deel ik deze mening. De CAVV heeft thans het maximum aantal (van tien) leden. Indien prof. dr. Zegveld in de toekomst zou solliciteren, wordt haar kandidatuur met inachtneming van haar expertise bezien tegen de achtergrond van de andere sollicitaties en de samenstelling van de CAVV.