Vraag 1

Bent u bekend met het onderzoek waaruit blijkt dat van zo’n 40 asielkinderen de gezondheid achteruitging omdat zij pas te laat aan zorg waren geholpen?1

Ik ben op de hoogte van de reportage van Pointer van 31 mei jl. Het onderliggende onderzoek is mij en het COA niet bekend. Het COA heeft ook geen toegang tot de medische gegevens, weet niet om welke personen het gaat en wanneer zij verwezen zijn of worden naar benodigde vervolgzorg. Die verwijzingen worden uitgevoerd door de huisarts, conform de Nederlandse regelgeving.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat een aantal van deze zorgproblemen ook veroorzaakt zijn door de erbarmelijke omstandigheden waarin deze kinderen soms in Nederland verblijven?

Zoals u bekend is, staat de opvang van asielzoekers al geruime tijd onder druk. Dit brengt ook uitdagingen met zich mee voor de opvangsituatie van kinderen. Het beleid is erop gericht om zoveel mogelijk reguliere locaties te hebben zodat kinderen zo goed mogelijk worden opgevangen. Helaas lukt dat op dit moment onvoldoende, maar ik herken niet dat de omstandigheden waarin kinderen verblijven erbarmelijk zijn. Binnen de huidige situatie proberen de medewerkers in de opvang de situatie voor de kinderen zo goed mogelijk te maken. Zie ook de brief van 23 april 2025 waarin wordt ingegaan op de situatie van kinderen in de asielopvang2.

Vraag 3

Wat vindt u van de conclusie dat de toegang tot de zorg op sommige locaties nog niet goed is geregeld?

Op of in de nabijheid van alle (nood)opvanglocaties is een huisartsenpraktijk ingericht voor de laagdrempelige toegang tot de eerstelijns zorg. Indien verdere of medisch-specialistische zorg nodig is kan de huisarts daar naartoe doorverwijzen. Dit gaat in de regel goed. Daarnaast wordt op elke locaties waar kinderen verblijven de jeugdgezondheidszorg (JGZ) uitgevoerd inclusief het Rijksvaccinatieprogramma. Zoals recentelijk ook door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd is aangegeven zijn kinderen goed in beeld en ontvangen zij in de regel binnen de (wettelijke) zes weken een intake. Voor de zorg voor asielzoekers wordt gebruik gemaakt van reguliere zorginstellingen. Eventuele uitdagingen die er in de reguliere zorg spelen, bijvoorbeeld ten aanzien van wachtlijsten, spelen ook voor asielzoekers.

Vraag 4

Kunt u zich vinden in de bevindingen van de artsen dat dit aantal slechts het topje van de ijsberg is omdat veel meldingen niet binnen zijn gekomen?

Zoals aangegeven bij het antwoord op vraag 1, is bij het departement noch het COA kennis van de medische dossiers van (minderjarige) asielzoekers. Louter op basis van de berichtgeving kan ik die conclusie dan ook niet bevestigen.

Vraag 5

Wat vindt u ervan dat er een voorbeeld wordt genoemd waarin een kind al een aantal maanden lang ondervoed was?

Vanzelfsprekend vind ik het van belang dat kinderen de juiste zorg krijgen en dat daar goede en voldoende voeding ook bij hoort. Indien de ouders zich zorgen maken over de gezondheid van hun kind en dit bespreken, zal het COA zeker adviseren en doorverwijzen naar de huisarts of jeugdarts JGZ. Met de toestemming van de bewoner kan de casus ook besproken worden in het multidisciplinair overleg dat op locaties plaatsvindt met betrokken partners. Indien het kind een speciaal dieet nodig heeft dan krijgen ouders aanvullende financiële vergoeding hiervoor.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het constant verhuizen van locatie naar locatie een negatief effect heeft op de gezondheid van het kind, onder andere omdat de zorg vaak niet goed aansluit of niet volledig wordt overgedragen?

Ik deel de mening dat het constant verhuizen een negatief effect kan hebben op de gezondheid van een kind. Het uitgangspunt is ook dat kinderen zo min mogelijk verhuizen. Daar wordt ook op ingezet. De huidige opvangsituatie zorgt er helaas voor dat verhuizingen nog steeds nodig zijn.
Het COA, de GGD en de GZA hebben ten aanzien van verhuizingen wel afspraken vastgesteld in een ketenrichtlijn continuïteit van zorg. Doel van deze richtlijn is het bieden van doorlopende kwalitatief goede zorg en het voorkomen van medische risico's bij verhuizing voor bewoners van COA-locaties.

Vraag 7

Bent u ook van mening dat de begeleiding van asielzoekers in hoe ons zorgstelsel werkt zou kunnen worden verbeterd en veel aandacht verdient?

Asielzoekers worden door het COA bij aankomst voorgelicht over hoe het zorgsysteem in Nederland werkt, samen met de lokale GGD biedt het COA ook groepsvoorlichting aan. In het kader van de gidsfunctie ondersteunt het COA individuele bewoners door het signaleren van de problematiek, uitleg te geven en zo nodig door te verwijzen naar bijvoorbeeld zorgverleners. Kwetsbare bewoners krijgen hulp bij het leggen van contacten met de zorgverleners. Daarnaast is veel informatie over de zorg maar ook over het leven in Nederland in verschillende talen te vinden op de website MyCOA. Verder is er via de huisartsenpraktijk op of in de nabijheid van de locatie een laagdrempelige toegang tot de eerstelijns zorg. Ondanks dat er mijns inziens dus voldoende aandacht wordt besteed aan het goed informeren van asielzoekers over de medische zorg in den brede, neemt dit niet weg dat het Nederlandse zorgsysteem, ook voor andere inwoners van Nederland, ingewikkeld kan zijn. Voor eventuele aanvullende vragen kunnen asielzoekers dan weer terecht bij de COA-medewerkers.

Vraag 8

Wat vindt u van de opmerking dat de spreidingswet kan bijdragen aan meer stabiele opvanglocaties, wat weer leidt tot een vermindering in de hoeveelheid verhuizingen en daarmee ook een stabieler zorgaanbod?

De belangrijkste oplossing voor dit vraagstuk is het naar beneden brengen van de asielinstroom. Het kabinet zet daar dan ook op in. Het kabinet heeft aangekondigd de Spreidingswet te willen intrekken. Bij die intrekking hoort een samenhangend pakket maatregelen dat ervoor moet zorgen dat provincies en gemeenten kunnen blijven voldoen aan de opvang- en huisvestingsopgave. In mijn brief van 11 juli jl. heb ik uw Kamer nader geïnformeerd over dit samenhangend pakket. Daarnaast blijft de Spreidingswet van kracht tot deze feitelijk is ingetrokken.

Vraag 9

Bent u, in lijn met het advies van Ekann, bereid om toe te werken naar multidisciplinaire teams rond kinderen met complexe gezondheidsproblemen en hier ook financiering voor te regelen?

Het COA organiseert multidisciplinaire overleggen specifiek voor kinderen op COA-locaties, waar met toestemming van ouders de problematiek van het kind besproken kan worden met de lokale huisarts en/of JGZ-arts. Verder dan dit mag het COA niet gaan. Voor de zorg wordt gebruik gemaakt van reguliere zorginstellingen. Dit betekent ook dat de zorg voor asielzoekers werkt volgens dezelfde werkwijzen en protocollen die daar gelden. Als daar aanpassingen of verbeteringen worden doorgevoerd dan geldt dit dus ook voor asielzoekers. Ik vind het niet wenselijk om daar aparte voorzieningen voor in het leven te roepen.
Het COA kan in ieder geval vanwege het medisch beroepsgeheim geen rol spelen in multidisciplinaire teams van zorgverleners, die over individuele casuïstiek gaan. Het Ekann kan zijn advies ter verbetering van die overleggen aan de betreffende beroepsorganisaties voorleggen.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Arriva 92 procent van boetes voor zwartrijden van en naar azc Ter Apel niet betaald»?1

Ja. Bij navraag geeft Arriva aan dat het genoemde percentage van 92 procent betrekking heeft op het aantal uitgeschreven boetes voor zwartrijden die in heel 2024 niet aan Arriva zijn betaald. Het betreft hier het percentage van de blauwnettreinen van Arriva. Dat zijn naast de Vechtdallijnen (Zwolle-Emmen en Almelo-Mariënberg) ook de trein tussen Zutphen-Hengelo en Oldenzaal. Arriva geeft aan dat zij vooral zien dat het percentage grotendeels wordt bepaald door boetes die zijn uitgeschreven op de Vechtdallijnen. Het kabinet acht dit, gelet op de omvang en concentratie op met name de Vechtdallijnen, een onwenselijk hoog percentage. In onderstaande beantwoording wordt nader ingegaan op de inzet om dit percentage terug te dringen.

Vraag 2

Bent u het eens dat het onwenselijk is dat mensen (en dus ook asielzoekers) die zwartrijden geen boete krijgen, geen boete betalen of bij herhaaldelijke overtreding geen reisverbod krijgen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat doet u hier dan aan?

Het is onwenselijk dat mensen die zwartrijden geen boete krijgen, geen boete betalen of bij herhaaldelijke overtreding geen reisverbod krijgen. Ik ben hierop tegen en vind dat alle vormen van zwartrijden, ongeacht wie hiervoor verantwoordelijk is, aangepakt moeten worden. Zwartrijden en het niet betalen van de boete ondermijnen het systeem en dragen bij aan een verloedering van het openbaar vervoer. Ik ben dan ook samen met vervoerders, het Ministerie van Asiel en Migratie (AenM) en het COA in gesprek om te bezien welke stappen mogelijk zijn om dat te verbeteren. De Minister voor AenM heeft aan de Kamer toegezegd te onderzoeken hoe boetes die opgelegd zijn aan inwoners van een AZC vaker verhaald kunnen worden op de overtreder.

Vraag 3

Bent u het eens dat identiteitscontrole noodzakelijk is om vast te stellen wie zwartrijdt of overlastgevend gedrag vertoont, zodat iemand gesanctioneerd kan worden? Zo nee, waarom niet?

Ik erken het belang van een efficiënte identiteitsvaststelling om sancties aan personen die zwartrijden of overlast veroorzaken op te kunnen leggen. Bij navraag geeft Arriva aan dat als een boa iemand betrapt op zwartrijden, de boa een geldig ID-bewijs zal vorderen. Mocht deze er niet zijn, dan kan de boa de identiteit opzoeken via de Basisregistratie Personen (BRP). Daarnaast heeft de boa het recht om te fouilleren om zo toch een ID-bewijs te vinden. Mocht dit allemaal niet voldoende zijn, dan vraagt de boa de politie om een ID-check te doen. Pas nadat de identiteit is vastgelegd kunnen boetes worden uitgeschreven. Een vlotte identiteitsvaststelling is daarom essentieel om effectief te kunnen optreden tegen zwartrijders en overlastgevers.

Vraag 4

Op welke manier kan de identiteit van asielzoekers gecontroleerd worden in het openbaar vervoer als zij geen rijbewijs of ander ID-bewijs bij zich zeggen te hebben?

Het controleren in het OV van de identiteit van reizigers kan op verschillende manieren. De toezichthouders (conducteurs zonder boa-bevoegdheid) en boa’s van de vervoersbedrijven zijn in gevallen bevoegd om (bepaalde) sancties op te leggen. Zij kunnen in het geval zij een persoon willen sanctioneren de persoon vragen naar een geldig identiteitsbewijs. Daarnaast kunnen boa’s aan de hand van a-typische vragen de BRP raadplegen om de door de boa staande gehouden persoon opgegeven NAW-gegevens (naam, adres en woonplaats) te controleren. Ook hebben boa’s onder specifieke omstandigheden de mogelijkheid een identiteitsfouillering toe te passen. Daarnaast krijgen de boa’s uit het IV-domein die werkzaam zijn voor private werkgevers per 1 juli 2026 toegang tot het Rijbewijzenregister, wat de zelfstandige identiteitsvaststelling voor deze boa’s zal verbeteren.
In de praktijk komt het echter regelmatig voor dat het de boa’s en toezichthouders onvoldoende middelen hebben om de identiteit te controleren als de reiziger niet wil meewerken en/of niet in de betreffende registers is opgenomen. Over deze knelpunten en de aanpak daarvan, hebben de Minister van JenV en ik 9 juli jl. een brief aan de Kamer gestuurd in reactie op het rapport van OV-NL «Handhaven in het OV».2

Vraag 5

Bent u het eens dat het onwenselijk is dat iemand 50 keer kan worden betrapt op zwartrijden, geen reisverbod krijgt en ogenschijnlijk ook niet de boetes betaalt? Zo ja, waarom heeft het verhalen van de boetes geen prioriteit of wordt op geen enkele manier kenbaar gemaakt aan de asielzoeker dat dit niet is hoe je je in Nederland gedraagt?

Ja, dit is zeer onwenselijk gedrag van eenieder, ongeacht diens afkomst of verblijfsrechtelijke status. Het kan niet zo zijn dat iemand zich herhaaldelijk onttrekt aan betaling zonder dat daar consequenties aan verbonden zijn. Dat er toch nog gevallen bekend zijn van dergelijke veelplegers is mij ook een doorn in het oog. Daarom werk ik samen met de Minister voor Asiel en Migratie en de vervoerders aan maatregelen die dergelijke veelplegers een halt toeroepen, binnen het bestaande juridische kader. Daarbij krijgen bewoners van het COA op meerdere momenten voorlichting over onder andere openbaar vervoer in Nederland. Ook staat er toegankelijke informatie op MyCOA.nl over onder andere regels en betalen in het ov. Deze informatie is tot stand gekomen in samenwerking met openbaar vervoerders. Uiteindelijk moet namelijk helder zijn: wie gebruik maakt van het openbaar vervoer, betaalt gewoon zijn rit.

Vraag 6

Bent u het eens dat het wenselijk is om identiteitsvaststelling door BOA’s (Buitengewoon Opsporingsambtenaren), zo nodig als politievrijwilliger, te realiseren? Zo nee, waarom niet?

Zoals ook hierboven aangegeven, deel ik het beeld dat het van belang is om de informatiepositie van boa’s te verbeteren, met als doelstelling om de boa’s zo veel als mogelijk eigenstandig hun taken uit te kunnen laten voeren. Specifieker wanneer het gaat om een zelfstandigere identificatie van staande gehouden personen door boa’s. Voor een toelichting op de inzet op dit punt van onder andere de Minister van Justitie en Veiligheid verwijs ik u naar de beantwoording van de vragen 3 en 4. De boa’s waar het in casu om gaat, zijn werkzaam voor of bij een openbaarvervoersbedrijf en voeren vanuit die rol hun taken en werkzaamheden uit. Deze boa’s zijn aldus tijdens het uitvoeren van deze taak niet werkzaam voor de politieorganisatie als politievrijwilliger. Zij kunnen dus geen gebruikmaken van de bevoegdheden die zij als politievrijwilliger zouden hebben. Het laten vaststellen van een identiteit door boa’s als politievrijwilliger wordt daarom niet als optie gezien. Daarom wordt in samenwerking met het Ministerie van JenV onderzocht of de Basisvoorziening vreemdelingen toegankelijk wordt gemaakt voor boa's.

Vraag 7

Bent u het eens dat het wenselijk kan zijn om in overleg met COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers), AVIM (Afdeling Vreemdelingenpolitie), OM (Openbaar Ministerie), Arriva en andere partners voor langere termijn een pilot op te zetten waarbij er regelmatig in de treinen wordt gecontroleerd op een geldig vervoersbewijs en indien nodig boetes daadwerkelijk op asielzoekers worden verhaald of dat vreemdelingen kunnen worden meegenomen door de politie? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wanneer gaat u dit realiseren?

Zwartrijden is een overtreding van de Wet Personenvervoer, waarbij het voor mij belangrijk is dat daders ook de consequenties hiervan ervaren. Uit de signalen die ik vanuit Arriva ontvang, is het mij duidelijk geworden dat er momenteel veel gecontroleerd wordt in het openbaar vervoer. Openbaar vervoerders zorgen er ook voor dat boetes uitgeschreven worden waar ze uitgeschreven moeten worden. Het is niet toegestaan om doelgroep-controles op vervoersbewijzen in het OV te doen. Er kunnen alleen algemene controles worden gedaan waarbij iedereen die zwartrijdt een boete krijgt, niet alleen asielzoekers. Met het Ministerie van Asiel en Migratie en het COA ben ik in gesprek om het betalingspercentage te verbeteren.

Vraag 8

Bent u het eens dat het de stewards en BOA’s van Arriva onevenredig veel tijd en capaciteit kost om boetes uit te delen die uiteindelijk niet worden betaald?

Uit de gesprekken met Arriva komt naar voren dat er momenteel veel wordt gecontroleerd en boetes ook uitgeschreven worden waar nodig. Ik heb geen signalen ontvangen dat dit onevenredig veel tijd kost. Waar het spaak loopt, is bij het betalen van de boetes. Zoals ook bij vraag 7 is aangegeven, ben ik met het Ministerie van Asiel en Migratie en het COA in gesprek om hier stappen op te zetten en het betalingspercentage te verbeteren.

Vraag 9

Hoe lang duurt het voordat een boete uitgeschreven door een steward terecht komt bij het COA?

Wanneer een boete wordt uitgeschreven, bestaat de mogelijkheid om per direct per pin te betalen. Gebeurt dit niet, dan ontvangt de betrokkene op de 14e dag na de overtreding een betalingsherinnering, inclusief 15 euro administratiekosten. Indien ook dan geen betaling volgt, wordt op de 25e dag een aanmaning verstuurd. Op dat moment wordt de overtreding een justitiële aangelegenheid. Vervolgens wordt de boete overgedragen aan het incassobureau en het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB).
Voor alle uitgeschreven boetes geldt deze procedure. In het geval van asielzoekers wordt, na vaststelling van de identiteit en het niet direct kunnen voldoen van de boete per pin, de boete verstuurd naar hun verblijfsadres bij het COA. De boete wordt binnen enkele dagen na verzending ontvangen. De boete komt vervolgens terecht bij de asielzoeker. Het COA zorgt ervoor dat de post beschikbaar is voor de bewoners, die deze zelf moeten ophalen en verantwoordelijk zijn voor de afhandeling. Het COA heeft hier geen inzage in en is ook niet verantwoordelijk voor de asielzoekers en de betaling van hun boetes. Het proces verloopt daarna hetzelfde zoals bij de hierboven beschreven procedure. Dit houdt in dat in het geval van een aanmaning op dag 28, Arriva de boete overdraagt aan het incassobureau en het CJIB. Arriva heeft hier verder geen zicht op de afhandeling. In de praktijk worden de meeste zaken geseponeerd, omdat betaling te lang uitblijft. Er bestaan verschillende interpretaties over de redenen waarom het CJIB overgaat tot seponering. Om hier meer inzicht in te krijgen, is extra tijd nodig voor aanvullend onderzoek en een diepgaandere analyse bij het CJIB.

Vraag 10

Wat doet het COA in het geval van een boete waarbij de identiteit van de asielzoeker vastgesteld kon worden en de asielzoeker een inwoner is van asielzoekerscentrum (azc) Ter Apel? Is het COA bereid om maatregelen te nemen? Zo nee, waarom niet?

Het niet betalen van boetes vormt in de praktijk een hardnekkig probleem dat de handhaving onder druk zet. Dit is voor het kabinet een belangrijk thema en heeft onze nadrukkelijke aandacht. Op 7 november 2024 is in opdracht van het Ministerie van IenW, Decentrale OV autoriteiten en alle ov-vervoerbedrijven in Nederland een onderzoek uitgevoerd naar het betaalmoraal in het openbaar vervoer3.
Bij navraag geeft het COA aan dat, net zoals bij andere post die op persoonlijke titel aan een bewoner wordt gestuurd, deze post beschikbaar wordt gesteld aan de betreffende bewoner. Bewoners zijn zelf verantwoordelijk voor het ophalen, openen en beantwoorden van hun post. Het COA heeft geen bevoegdheid om post van bewoners te openen. Het COA onderstreept het belang dat bewoners, net zoals iedereen in Nederland, zich aan de regels houden en in voorkomende gevallen boetes betalen. Dit is dan ook onderdeel van de voorlichting over het gebruik van het openbaar vervoer aan bewoners en het COA is daarom ook nauw betrokken bij bovengenoemde gesprekken met ook vervoerders om verbeteringen door te voeren voor het vaker innen van boetes.
Daarnaast is er een integrale werkgroep overlastgevende asielzoekers in het openbaar vervoer, waarin het Ministerie van Asiel en Migratie en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat samen met vervoerders onderzoeken welke kansrijke maatregelen kunnen bijdragen aan het aanpakken van dit probleem. In dit verband wordt ook specifiek gekeken naar het niet betalen van boetes bij zwartrijden. De Minister voor AenM heeft aan de Kamer toegezegd te onderzoeken hoe we die boetes efficiënter kunnen innen bij de veroorzaker.

Vraag 11

Kunt u deze vragen beantwoorden voor het zomerreces 2025?

Deze vragen zijn tot mijn spijt niet vóór het zomerreces beantwoord. De beantwoording van deze vragen vergde meer tijd, omdat de inhoud hiervan met Arriva en andere betrokken organisaties afgestemd diende te worden.

Vraag 1

In hoeverre lopen er nu al gesprekken met Syrië over het terugnemen van Syrische burgers die asiel hebben aangevraagd in de EU en in het bijzonder Nederland? Zo niet, bent u bereid om deze gesprekken alvast te starten zodat na het beslismoratorium aan een effectieve terugkeer kan worden gewerkt?1 2

Grip op migratie inclusief de terugkeer van Syriërs is van groot belang voor Nederland. Daarbij wordt in eerste instantie ingezet op gefaciliteerde zelfstandige terugkeer. Alle Syriërs die zelfstandig willen terugkeren kunnen dit doen en kunnen hierbij terugkeer- en herintegratieondersteuning krijgen van de Dienst Terugkeer en Vertrek (DTenV). Een voorbeeld hiervan zijn de 84 Syriërs die op 16 september jl. met een chartervlucht, georganiseerd door de DTenV, vrijwillig zijn vertrokken vanuit Nederland naar Syrië. Sinds de val van het regime Assad zijn er ook ongeveer 700 Syriërs met ondersteuning van de DTenV teruggekeerd.
Gedwongen vertrek komt in beeld als vreemdelingen vertrekplichtig zijn en niet meewerken aan zelfstandig vertrek. Syriërs met een rechtmatige verblijfsstatus zijn niet vertrekplichtig. Ingevolge het besluit- en vertrekmoratorium was er sinds de val van het Assad-regime aanvankelijk geen mogelijkheid om tot gedwongen vertrek over te gaan. Met het vervallen van het moratorium is gedwongen terugkeer weer een mogelijkheid geworden. Er heeft nog geen gedwongen terugkeer plaats gevonden naar Syrië. Afspraken over de terugkeersamenwerking met de Syrische overgangsregering zijn voor de mogelijkheid tot gedwongen terugkeer noodzakelijk. Nederland heeft vanwege de misdaden van het Assad-regime sinds 2012 geen diplomatieke banden onderhouden met Syrië. Sinds de val van het Assad-regime in december 2024 is er contact met de Syrische overgangsautoriteiten, onder andere ten behoeve van gefaciliteerde zelfstandige terugkeer. Het brede migratiethema – waaronder terugkeer – is de komende periode een van de Nederlandse prioriteiten in de verdieping en verbreding van het contact met de Syrische autoriteiten. In dit kader wordt er ingezet op het bespreken van de samenwerking op gedwongen terugkeer met Syrië gedurende verschillende contactmomenten in het aankomende half jaar. Hiervoor zal op korte termijn een ambtelijke delegatie afreizen naar Syrië.

Vraag 2

Beschikt u inmiddels over nieuwe informatie – een nieuw ambtsbericht van de Minister van Buitenlandse Zaken- over de situatie in Syrië? Zo nee, waarom niet en wanneer wordt deze informatie verwacht? Zo ja, geeft dit ambtsbericht aanleiding om weer te gaan beslissen op Syrische asielaanvragen?

De Minister van Buitenlandse Zaken heeft op 29 mei jl. een nieuw ambtsbericht Syrië opgeleverd. Op 6 juni jl. is dit ambtsbericht bij een WOO-besluit openbaar gemaakt. Op 10 juni jl. heb ik uw Kamer geïnformeerd over de consequenties van dit ambtsbericht voor het landenbeleid Syrië.3 Syrische asielaanvragen worden als gevolg hiervan weer ter hand genomen.

Vraag 3

Kunnen aanvragen die berusten op vrees voor vervolging van het voormalige Syrische regime nu (in beginsel) worden afgewezen? Zo ja, bent u ook bereid om alle verleende statussen aan Syrische asielzoekers opnieuw te beoordelen en waar mogelijk in te trekken?

Het klopt dat de vrees voor het voormalige Assad regime inderdaad achterhaald is gelet op de ontwikkelingen in Syrië. Het algemene uitgangspunt waarbij werd aangenomen dat er bij terugkeer een reëel risico is op ernstige schade is om deze reden ook komen te vervallen. Er kunnen echter nog steeds individuele gronden zijn op grond waarvan een vreemdeling uit Syrië internationale bescherming behoeft. Zo is in het landenbeleid opgenomen dat LHBTIQ+ en Alawieten als risicoprofiel worden aangemerkt. Daarnaast wordt er aangenomen dat er sprake is van een relatief lagere mate van willekeurig geweld in het kader van artikel 15 onder c van de Kwalificatierichtlijn. Of een Syriër in aanmerking komt voor internationale bescherming zal indachtig dit beleid worden beoordeeld en daarbij wordt ook het ambtsbericht van 29 mei jl. betrokken.
Zoals aangekondigd in de eerder genoemde brief van 10 juni jl. kan op basis van het huidige landenbeleid overgegaan worden tot het beoordelen van de lopende asielaanvragen. In de brief wordt echter ook uitgelegd dat er op dit moment nog geen aanleiding gezien wordt om over te gaan tot herbeoordelingen. De juridische kaders inzake het beoordelen van een asielaanvraag en het intrekken van een reeds verleende vergunning verschillen van elkaar. Om in te kunnen trekken dient er te worden beoordeeld of de wijziging die leidt tot het vervallen van de reeds verleende asielstatus voldoende ingrijpend is en een niet-voorbijgaand karakter heeft alvorens de reeds verleende status ingetrokken kan worden. Op dit moment kan nog niet in algemene zin geconcludeerd worden dat de positieve wijzigingen in de huidige veiligheids- en mensenrechtensituatie in Syrië voldoende ingrijpend en niet-voorbijgaand zijn. Daarom wil ik wachten tot het volgende ambtsbericht om opnieuw te bezien of de situatie zich voldoende bestendigt om tot herbeoordelingen over te gaan. Voor een meer uitgebreide beschrijving van alle relevante overwegingen verwijs ik u naar mijn brief d.d. 10 juni jl.4

Vraag 4

Kunt u aangeven hoeveel Syrische statushouders in aanmerking zouden komen – in beginsel dus Syriërs met een status verleend in de voorbije drie jaar – voor een herbeoordeling van hun status?

Tijdelijke verblijfsvergunningen kunnen worden ingetrokken. Op peilmoment 1 juni zijn er 75.330 tijdelijke vergunninghouders.

Vraag 5

Kunt u zo concreet mogelijk aangeven hoe het staat met uitvoering van de motie Eerdmans die opriep om een plan voor te bereiden voor de terugkeer van Syriërs zodra dit veilig kan (Kamerstuk 32 317, nr. 919)?

In antwoord op vraag 1 heb ik aangegeven dat al direct na de machtsovername door de DTenV ondersteuning is geboden aan personen die wilde terugkeren naar Syrië. Met het instellen van het nieuwe landgebonden asielbeleid voor Syrië zijn tevens de mogelijkheden voor ondersteuning bij terugkeer en herintegratie vergroot. Een voorbeeld van de uitgebreide ondersteuning is de charter voor Syriërs die vrijwillig terugkeerde naar Syrië georganiseerd door de DTenV op 16 september jl. Daarnaast zet het kabinet, zoals eerder aan uw Kamer aangegeven, erop in, om zodra het mogelijk is over te gaan naar gedwongen terugkeer. Hiertoe wordt onder andere ingezet op het maken van terugkeerafspraken met de Syrische overgangsregering, zoals ook benoemd in antwoord op vraag 1.
Ook worden door de DTenV, het Ministerie van Asiel en Migratie en het Ministerie van Buitenlandse Zaken, de benodigde voorbereidingen getroffen voor het realiseren van meer terugkeer naar Syrië, waaronder het opzetten en uitbreiden van de samenwerking met organisaties in Syrië die, op termijn, kunnen ondersteunen bij re-integratie. Ook nationaal blijf ik continue zoeken naar manieren om vrijwillig vertrek verder te ondersteunen. Het kabinet beschouwt de motie hiermee daarom ook als uitgevoerd. Indien er sprake is van belangrijke ontwikkelingen op het gebied van het realiseren van terugkeer van Syriërs zal uw Kamer daar over geïnformeerd worden. Zoals uw Kamer is geïnformeerd in de eerdergenoemde brief inzake het landenbeleid Syrië, heeft het kabinet de nodige stappen gezet in het faciliteren van de vrijwillige terugkeer van personen die naar Syrië wensen terug te keren. Kortheidshalve verwijs ik u naar de inhoud van deze brief.

Vraag 6

Bent u het ermee eens dat Syriërs in Nederland teruggestuurd kunnen worden naar hun land, gezien de recente ontwikkelingen zoals het opheffen van economische sancties tegen Syrië en de persoonlijke gesprekken die reeds zijn gevoerd tussen de nieuwe president van Syrië en de presidenten van Amerika en Frankrijk?

De vraag of Syrische asielzoekers en statushouders terug kunnen naar Syrië hangt allereerst af van de vraag of zij te vrezen hebben voor vervolging of ernstige schade bij terugkeer. Het algemene uitgangspunt waarbij werd aangenomen dat er bij terugkeer een reëel risico is op ernstige schade vanwege vrees voor mensenrechtenschendingen door het Assad-regime is met de val van het regime komen te vervallen. Er kunnen echter nog steeds individuele gronden zijn op grond waarvan een vreemdeling uit Syrië internationale bescherming behoeft. Zo is in het landenbeleid opgenomen dat LHBTIQ+ en Alawieten als risicoprofiel worden aangemerkt. Daarnaast wordt er aangenomen dat er sprake is van een relatief lagere mate van willekeurig geweld in het kader van artikel 15 onder c van de Kwalificatierichtlijn. Of een Syriër in aanmerking komt voor internationale bescherming zal indachtig dit beleid worden beoordeeld en daarbij wordt ook het ambtsbericht van 29 mei jl. betrokken. Dit is een individuele beoordeling die plaats vindt aan de hand van de merites van de zaak. Indien blijkt dat er geen sprake is van een vrees voor vervolging of een reëel risico op ernstige schade en hun asielaanvraag afgewezen wordt dan is terugkeer aan de orde.
Het kabinet levert een bijdrage aan het verbeteren van de situatie in Syrië, onder meer om terugkeer te bevorderen en grootschalige duurzame terugkeer mogelijk te maken. Het opheffen van de economische sancties door de EU t.a.v. Syrië kan bijdragen aan economische ontwikkeling van Syrië en daarmee kan het aantrekkelijker worden om vrijwillig naar het land terug te keren.

Vraag 7

Bent u het eens met het feit dat lange en zeer uitvoerige (openbare) ambtsberichten zorgen voor veel mogelijkheden voor asielzoekers om het vluchtverhaal daarop af te stemmen?

Ambtsberichten geven objectieve en feitelijke informatie over de algemene situatie in een land van herkomst en worden voor een deel gebaseerd op andere openbare bronnen die eveneens door asielzoekers te raadplegen zijn. Misbruik van de informatie die in ambtsberichten staat, kan niet helemaal worden uitgesloten. Eerder besloot het kabinet om ambtsberichten niet meer actief te publiceren gebaseerd op het Hoofdlijnenakkoord en het Regeerprogramma. Woo-verzoeken en rechtelijke uitspraken vragen echter om een herbeoordeling van dit besluit. Om een asielrelaas aannemelijk te maken zal een asielzoeker daarnaast altijd individuele omstandigheden aan moeten dragen. Het is daarom niet zo dat een enkele verwijzing naar een ambtsbericht volstaat om het asielrelaas aannemelijk te maken. De IND besteedt in de gehoren juist veel aandacht aan de individuele aspecten van het asielrelaas om zo de geloofwaardigheid van de verklaringen en de aannemelijkheid van de vrees te beoordelen.

Vraag 8

Bent u van mening dat het wenselijk is om terug te keren naar de kortere algemene ambtsberichten die voorheen werden gebruikt? Zo ja, bent u het tevens eens met de stelling dat meer gedetailleerde informatie in individuele ambtsberichten kan worden opgenomen (die niet openbaar zijn)? Zo nee, waarom niet?

Ambtsberichten worden door het Ministerie van Buitenlandse Zaken opgesteld aan de hand van vragen (Terms of Reference) van het Ministerie van Asiel en Migratie. Deze vragen zijn gebaseerd op de behoefte uit de beleids- en uitvoeringspraktijk van dit ministerie en de IND. De ambtsberichten in de huidige vorm voorzien dan ook in een specifieke behoefte. Kortere en minder gedetailleerde ambtsberichten zouden het werk van de IND bemoeilijken. Een kortere vorm van ambtsberichten ligt momenteel daarom ook niet in de rede.
Individuele ambtsberichten gaan over een individu, terwijl algemene (en thematische) ambtsberichten gaan over de situatie in landen van herkomst. Individuele ambtsberichten worden opgesteld in enkele zaken per jaar, wanneer de verklaringen van de vreemdeling en het algemeen ambtsbericht, of eventuele andere openbare bronnen, onvoldoende aanknopingspunten bieden voor een beslissing. Algemene ambtsberichten ondervangen juist dat voor iedere individuele asielzoeker onderzoek moet worden gedaan. Zoals gesteld in antwoord op vraag 7 bezie ik momenteel hoe om te gaan met openbaarmaking van ambtsberichten.

Vraag 9

Waarom heeft u niet besloten om ook de werkinstructies van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) niet meer te openbaren, net als ambtsberichten die vaak algemeen en in lijn met openbare bronnen zijn?

Uw Kamer is per brief d.d. 26 juni 2024 geïnformeerd over de gepleegde inzet omtrent het niet openbaren van werkinstructies van de IND.5 Daarin is uiteengezet dat er enkel onderdelen van werkinstructies die tot gevolg kunnen hebben dat het goed functioneren van het bestuursorgaan in het gedrang komt gelakt kunnen worden. Hierbij kan gedacht worden aan passages in uitvoeringsinstructies waar de vreemdeling zijn aanvraag op kan afstemmen en daarmee zijn voordeel kan doen in verblijfsprocedures zoals controlevragen die gesteld kunnen worden aan vreemdelingen om de herkomst te achterhalen, asielrelaas te beoordelen, maar bijvoorbeeld ook aan vragen in het kader van de nationale veiligheid. Deze werkwijze wordt inmiddels toegepast. Ik verwijs u kortheidshalve naar voornoemde brief voor de volledige onderbouwing van deze keuze.

Vraag 10

Bent u bereid om een interne werkinstructie te geven of een afspraak te maken tussen het Ministerie van Asiel en Migratie en Buitenlandse Zaken om ambtsberichten veel minder uitgebreid te maken, zodat ambtsberichten algemener worden en de kans op afwijzing wordt bevorderd?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 11

Erkent u dat wanneer het landenbericht per regio in een land zou worden vastgesteld of dat er in ambtsberichten meer nadruk wordt gelegd op het binnenlands vlucht -en/of vestigingsalternatief, dit in potentie veel weigeringen van asielverzoeken kan opleveren? Zo niet, waarom niet? Zo ja, bent u bereid met uw Europese collega’s in gesprek te gaan om de Europese regels hiertoe te wijzigen?

Er wordt in ambtsberichten reeds stil gestaan bij de situatie in verschillende regio’s en aan de hand daarvan worden ook beleidsmatige conclusies getrokken over de vraag of er een binnenlands beschermingsalternatief aanwezig is. Dit wordt vervolgens ook in de beoordeling van de aanvraag betrokken. Eenzelfde methodiek wordt gevolgd door andere EU lidstaten en de EUAA. Er is dan ook geen noodzaak tot een wijziging in Europese regelgeving op dit punt.

Vraag 12

Erkent u dat een zorgvuldige toetsing van een asielverzoek, met daaronder een zorgvuldig gehoor alsmede de mogelijkheid om binnen de beslistermijn een individueel ambtsbericht te vragen aan de Minister van Buitenlandse Zaken een bijdrage levert aan een meer individuele toetsing van een asielverzoek? Zo ja, bent u ook van mening dat dit een intensievere toetsing zoals hierboven beschreven een hogere kans op een afwijzing oplevert? Erkent u dat een asielonderzoek resulterend in een afwijzende beschikking meer personeelsinzet vergt dan een kort onderzoek, resulterend in een inwilliging?

De IND verricht reeds een zorgvuldige toetsing van het asielverzoek. Dit is altijd een individuele beoordeling die plaatsvindt aan de hand vaneen zorgvuldig gehoor en de mogelijkheid om een individueel ambtsbericht op te vragen. Daarnaast maakt de IND gebruik van alle stukken die worden overgelegd door de vreemdeling en informatie over het betreffende land van herkomst waaronder de ambtsberichten van de Minister van Buitenlandse Zaken. Voor zover uw vraag de suggestie wekt dat de IND onvoldoende zorgvuldig en niet op individuele basis toetst moet ik dat dan ook weerspreken.
Zowel aan een afwijzing als een inwilliging gaan in beginsel dezelfde onderzoeken vooraf. Het kan daarbij voorkomen dat een zaak een evidente inwilliging of afwijzing betreft zonder dat daarvoor aanvullende onderzoeken nodig zijn. Het is echter evenwel mogelijk dat het een ingewikkelde zaak betreft waar nader onderzoek is vereist. De uitkomst van de zaak is daarbij niet leidend maar juist de individuele merites van de zaak. Het is dan ook geen gegeven dat een aanvullend onderzoek per definitie leidt tot meer afwijzingen.

Vraag 1

Blijft de Spreidingswet in alle facetten volledig van kracht tot het moment van intrekking, dat volgens uw contourennota ná 1 februari 2026 zal zijn? Zo nee, op welke punten niet en waarom is dit niet vermeld in uw contourennota? Zo ja, erkent u dat ook alle elementen van verplichte asielopvang en dwang tot die tijd onverkort blijven bestaan?1

In de contourennota zijn de uitgangspunten opgenomen voor het wetsvoorstel dat voorziet in intrekking van de wet. Deze worden op dit moment nader uitgewerkt. Zoals eerder aan uw Kamer aangegeven wordt er uitvoering gegeven aan de Wet gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen (hierna: de Spreidingswet) zolang deze van kracht is.

Vraag 2

Klopt het dat u heeft aangekondigd geen dwang en drang in te zullen zetten met betrekking tot asielopvang, ook niet als de Spreidingswet nog van kracht is2? Zo nee, wat is uw standpunt hierover dan wel?

Gemeenten zijn gehouden aan hun wettelijke taak zolang de wet van kracht is. De Spreidingswet sluit aan bij het bestaande interbestuurlijke toezicht voor gemeentelijk taken als opgenomen in de wet revitalisering generiek toezicht, het bijbehorende handboek en het algemeen beleidskader. Hiervoor is een rijksbrede interventieladder3 opgesteld die doorlopen wordt wanneer een gemeente haar wettelijke taak niet naar behoren uitvoert. Deze interventieladder wordt ook toegepast door provincies voor de wetten waar voor zij toezichthouder zijn, zoals de huisvesting van statushouders. Er is geen vast tijdspad verbonden aan de uitvoering van de stappen van de interventieladder. Sinds 1 juli signaleren en informeren we de eerste stap van de interventieladder. Dit betekent dat we met gemeenten in gesprek gaan en de stand van zaken bespreken over de invulling van hun taak aan de 12 provinciale regietafels (PRT’s). Het doel is en blijft om gemeenten zoveel mogelijk te ondersteunen bij hun inzet.
Het is en blijft de inzet van het kabinet om de druk op de opvang te verminderen. Dit doen we in de eerste plaats door de wetsvoorstellen asielnoodmaatregelenwet en de wet invoering tweestatusstelsel. De Tweede Kamer heeft voor de zomer ingestemd met deze wetten. Deze zijn onderdeel van een breder pakket aan structurele maatregelen en wetsvoorstellen, met als doel om de asiel- en nareisinstroom te beperken en zo de druk op de gehele asielketen te verlichten.
Daarnaast is een belangrijk knelpunt dat een aanzienlijk deel van de asielopvangcapaciteit in gebruik is door statushouders die niet tijdig worden gehuisvest in een gemeente, vanwege de schaarste op de woningmarkt. In mijn brief4 van 11 juli jl. wordt nader toegelicht welke concrete stappen we zetten. Dit samenhangend pakket is gebaseerd op drie pijlers: het uitbreiden van (tijdelijke en gedeelde) huisvestingsoplossingen waar ook statushouders gebruik van kunnen maken, voldoende stabiele en betaalbare opvang en tot slot taal inburgering en werk
Het kabinet werkt samen met gemeenten, corporaties en betrokken uitvoeringsorganisaties om de verschillende maatregelen vorm te geven. De Kamer wordt later dit jaar geïnformeerd over de stappen die we daarbij zetten en resultaten die we daarbij boeken.

Vraag 3

Betekent het niet inzetten van dwang en drang dat het verdeelbesluit op papier weliswaar juridisch bindend is, maar in de praktijk echter niet, aangezien de verplichting tot het fysiek opleveren van de opvangplekken per 1 juli niet gehandhaafd gaat worden?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Erkent u dat het een verdraaiing van de werkelijkheid is om te doen alsof gemeenten de 90.000 plekken via de Landelijke Regietafel Migratie & Integratie (LRT) en Provinciale Regietafel (PRT) «vrijwillig» hebben aangeboden, aangezien de Spreidingswet zowel de verdeelbesluiten regelt als de verplichte asielopvang die hieraan ten gevolge ligt? Zo niet, waarom niet?

Dat beeld herken ik niet. De gemeenten geven uitvoering aan de wet. Deze voorziet in een fase tot 1 november 2024, waarin aan de provinciale regietafels gezamenlijk en in overleg invulling is gegeven aan de provinciale opgave.

Vraag 5

Garandeert u, nu u heeft aangekondigd geen dwang en drang te zullen inzetten, dat u het accepteert wanneer gemeenten op 1 juli niet de toegewezen opvangplekken in het verdeelbesluit opleveren? Zo nee, waarom niet? Erkent u dat dit in strijd is met uw aankondiging?

Zie het antwoord op vragen 2 en 3.

Vraag 6

Garandeert u, nu u heeft aangekondigd geen dwang en drang te zullen inzetten, dat de gemeenten die u in het verdeelbesluit heeft aangewezen voor de restopgave deze plekken niet op te hoeven leveren? Zo nee, waarom niet? Hoe kunt u zeggen dat u geen dwang en drang gaat inzetten wanneer u gemeenten tegelijkertijd wel houdt aan de restopgave die u hen onvrijwillig heeft toebedeeld in het verdeelbesluit?

Zie het antwoord op vragen 2 en 3.

Vraag 7

Wat is de stand van zaken met betrekking tot het invullen van deze «restopgave» en hoe is dit proces tot nu toe verlopen?

Gemeenten bekijken op dit moment hoe zij, al dan niet in samenwerking met andere gemeenten, invulling geven aan de opgave zoals is opgenomen in het verdeelbesluit. Mijn ministerie was en is in gesprek met zowel provincies als individuele gemeenten om te kijken wat er nodig is om de plekken uit de verdeelbesluiten daadwerkelijk te realiseren.

Vraag 8

Betekent uw aankondiging dat u geen dwang en drang zult inzetten, dat u de dertig gemeenten en de provincie die bezwaar hebben gemaakt tegen de in hun ogen te hoge aantallen in het verdeelbesluit in het gelijk stelt? Zo nee, waarom niet en hoe kunt u dit rijmen met uw eigen woorden?

Op dit moment wordt de bezwaarprocedure doorlopen. Op de uitkomst hiervan ga ik niet vooruitlopen.

Vraag 9

Garandeert u in algemene zin dat u, ook wanneer de Spreidingswet nog van kracht is, op geen enkele wijze drang of dwang zult inzetten en dat gemeenten ongeacht het verdeelbesluit dus niet één opvangplek hoeven op te leveren wanneer zij dit zelf niet willen?

Zie het antwoord op vragen 2 en 3.

Vraag 10

Waarom zegt u geen drang en dwang te zullen inzetten, terwijl in uw contourennota nog altijd wordt uitgegaan van zowel deze restopgave («verdeeld over 100 gemeenten die geen of te weinig plekken aanboden») als van het opleveren van de opvangplekken uit de eerste cyclus van de Spreidingswet? Waarom heeft u niet in de contourennota opgenomen dat u deze zaken niet wettelijk zult gaan afdwingen?

Zie antwoord vraag 9.

Vraag 11

Wat zijn uw woorden over «geen drang en dwang» waard wanneer u hierover niets in uw contourennota opneemt en de Spreidingswet voorlopig onverkort in stand houdt?

Zie antwoord vraag 9.

Vraag 12

Indien u daadwerkelijk heeft besloten op geen enkele manier tot drang en dwang over te gaan, waarom trekt u de Spreidingswet (of in ieder geval de dwangelementen hierin) dan niet gewoon per direct in?

Zoals is opgenomen in de brief die ik op 11 juli als Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening en voor Asiel en Migratie samen met de Staatssecretaris van Participatie en Integratie naar uw Kamer zond inzake het samenhangend pakket, wordt momenteel gewerkt aan het intrekken van de Spreidingswet en wordt uw Kamer na de zomer middels brief geïnformeerd over het proces ten aanzien van het intrekken van de Spreidingswet, als onderdeel van het bredere pakket. Ik ben van plan dit voorstel zo snel als mogelijk in procedure te brengen.

Vraag 13

Bent u bereid om bij gemeenten actief kenbaar te maken dat u geen drang en dwang gaat toepassen aangaande de Spreidingswet, waardoor gemeenten die nu nog geen besluit hebben genomen over asielopvang in relatie tot de Spreidingswet, beter af kunnen zien van hun opgave in het verdeelbesluit Spreidingswet?

Zie het antwoord op vragen 2 en 3.

Vraag 1

Bent u het eens met de stelling dat het geen zin heeft om buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) te voorzien van extra bevoegdheden en middelen, zoals bijvoorbeeld een korte wapenstok en pepperspray als de boa’s hier door middel van een examen niet het vereiste certificaat kunnen halen?

Vraag 2

Bent u bekend, met het bericht dat gestuurd is naar de commissie Veiligheid en Justitie met het onderwerp «Bezorgdheid over Regeling Toetsing Geweldbeheersing Buitengewoon Opsporongsambtenaar (RTGB)-certificering van BOA’s», waarin vermeld wordt dat er naar schatting 500 boa’s op de wachtlijst staan voor dat examen de zogenaamde RTGB-toets? Zo ja, klopt deze berichtgeving?

Vraag 3

Bent u het ermee eens dat de handhaving van de openbare orde en veiligheid in het geding kan komen als deze berichtgeving juist is? Het kan toch niet zo zijn dat 500 opgeleide boa’s niet hun taken kunnen uit oefenen omdat zij geen mogelijkheid krijgen om het vereiste certificaat te behalen, terwijl er een grote behoefte is aan meer veiligheid op straat?

Vraag 4

Bent u het eens met de stelling dat er zo snel mogelijk een einde moet komen aan deze ongewenste situatie?

Vraag 5

Ziet u een snelle en/of structurele oplossing voorhanden om de boa’s die op de wachtlijst staan te certificeren? Bent u bijvoorbeeld bereid om artikel 1 van de regeling «Toetsing geweldsbeheersing BOA» te wijzigen, zodat instructeurs die bevoegd zijn te toetsen en niet in vaste dienst zijn bij de betrokken werkgever, ook kunnen certificeren?

Vraag 6

Kunt u inzichtelijk maken wat een RTGB-toetsing de Politieacademie jaarlijks oplevert?

Vraag 7

Kunt u ook inzichtelijk maken hoeveel tijd een dergelijke RTGB-toetsing in beslag neemt?

Vraag 8

Kunt u een percentage afgeven in hoeveel gevallen de Politieacademie zorgdraagt voor de RTGB-toetsing ten opzichte van de werknemer bij een particuliere werkgever van buitengewoon opsporingsambtenaren?

Vraag 1

Is de Minister eens met de stelling dat boa’s neutraliteit dienen uit te stralen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 2

Waarom treedt de algemene maatregel van bestuur (AMvB) niet in werking (betreffende een verbod op religieuze uitingen voor buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s))? Zo nodig tot de beoogde wet die ditzelfde behelst in werking is getreden? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Bent u bekend met het linkedin bericht geplaatst door de Arnhemse burgemeester Ahmed Marcouch waarin hij aangeeft dat het wel mogelijk moet zijn dat een boa een hoofddoek draagt bij het uniform?1

Vraag 4

Is het niet gewenst dat een burgemeester ook neutraal is, om maar eens de woorden van de burgemeester zelf aan te halen, in gedrag en integriteit?

Vraag 5

In hoeverre kan deze burgemeester neutraal zijn gezien hij zelf aangeeft dat hij geïnspireerd wordt door Said Qutb de oprichter van de fundamentalistische Moslimbroederschap. Zo ja waarom?

Vraag 1

Bent u bekend met de aflevering van Bureau Utrecht van 4 november 2025, waarin te zien is dat agenten moeten vluchten geweld van buurtbewoners?1 Deelt u de mening dat dit soort beelden het gezag en aanzien van zowel de politie als de overheid ernstig schaden?

Vraag 2

Deelt u de mening dat de politie moet beschikken over voldoende middelen en bevoegdheden om haar taken te kunnen uitvoeren en haar gezag te behouden? Zo ja, bent u bereid om nadere middelen en bevoegdheden toe te wijzen?

Vraag 3

Bent u op de hoogte van de uitspraken van presentator Ewout Genemans en de burgemeester van Utrecht in de uitzending van Pauw en De Wit op 4 november 2025 waarin zij stellen dat het hier niet gaat om een uitzonderingssituatie maar dit vaker gebeurt? Deelt u de mening dat het onacceptabel is dat de burgemeester dit laat gebeuren? Zijn er al stappen ondernomen om dergelijke situaties te voorkomen?

Vraag 4

Bent u het er mee eens dat er nooit toegestaan mag worden dat tuig hele wijken overnemen en «No Go» zones ontstaan? Kunt u aangeven in welke gemeenten en met welke frequentie deze situaties zich nog meer voordoen? En zijn hier al maatregelen tegen getroffen?

Vraag 5

Deelt u de mening dat de burgemeester in dit soort situaties moet optreden? Welke mogelijkheden heeft de burgemeester in deze situaties en ziet u mogelijkheden om deze verder uit te breiden?

Vraag 6

Bent u bereid de korpschef ter verantwoording te roepen en concrete maatregelen af te spreken teneinde een einde te maken aan dergelijke absurde situaties?

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Intocht van Sinterklaas in Yerseke afgelast»?1

Vraag 2

Bent u het ermee eens dat wij in Nederland tradities zoals Sinterklaas moeten koesteren?

Vraag 3

Bent u het er ook mee eens dat de politie de veiligheid zou moeten kunnen garanderen en dat het niet kan dat een stelletje relschoppers van Kick Out Zwarte Piet (KOZP) ervoor kan zorgen dat een kinderfeest geen doorgang vindt? Wordt er niet op deze manier toegegeven aan een dreigement van ordeverstoring? En loopt men op deze wijze niet het risico op precedentwerking?

Vraag 4

Deelt u de mening dat de dorpsgemeenschap met deze maatregel zeer benadeeld wordt in het vieren van tradities?

Vraag 5

Bent u het ermee eens dat de burgemeester zijn bevoegdheden moet aanwenden om dit traditionele kinderfeest doorgang te laten vinden? Zo nee, waarom niet? En zo ja, hoe zou dat vorm gegeven moeten worden en hoe is uw rol in dezen?

Vraag 1

Bent u bekend met het onderzoek waaruit blijkt dat van zo’n 40 asielkinderen de gezondheid achteruitging omdat zij pas te laat aan zorg waren geholpen?1

Ik ben op de hoogte van de reportage van Pointer van 31 mei jl. Het onderliggende onderzoek is mij en het COA niet bekend. Het COA heeft ook geen toegang tot de medische gegevens, weet niet om welke personen het gaat en wanneer zij verwezen zijn of worden naar benodigde vervolgzorg. Die verwijzingen worden uitgevoerd door de huisarts, conform de Nederlandse regelgeving.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat een aantal van deze zorgproblemen ook veroorzaakt zijn door de erbarmelijke omstandigheden waarin deze kinderen soms in Nederland verblijven?

Zoals u bekend is, staat de opvang van asielzoekers al geruime tijd onder druk. Dit brengt ook uitdagingen met zich mee voor de opvangsituatie van kinderen. Het beleid is erop gericht om zoveel mogelijk reguliere locaties te hebben zodat kinderen zo goed mogelijk worden opgevangen. Helaas lukt dat op dit moment onvoldoende, maar ik herken niet dat de omstandigheden waarin kinderen verblijven erbarmelijk zijn. Binnen de huidige situatie proberen de medewerkers in de opvang de situatie voor de kinderen zo goed mogelijk te maken. Zie ook de brief van 23 april 2025 waarin wordt ingegaan op de situatie van kinderen in de asielopvang2.

Vraag 3

Wat vindt u van de conclusie dat de toegang tot de zorg op sommige locaties nog niet goed is geregeld?

Op of in de nabijheid van alle (nood)opvanglocaties is een huisartsenpraktijk ingericht voor de laagdrempelige toegang tot de eerstelijns zorg. Indien verdere of medisch-specialistische zorg nodig is kan de huisarts daar naartoe doorverwijzen. Dit gaat in de regel goed. Daarnaast wordt op elke locaties waar kinderen verblijven de jeugdgezondheidszorg (JGZ) uitgevoerd inclusief het Rijksvaccinatieprogramma. Zoals recentelijk ook door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd is aangegeven zijn kinderen goed in beeld en ontvangen zij in de regel binnen de (wettelijke) zes weken een intake. Voor de zorg voor asielzoekers wordt gebruik gemaakt van reguliere zorginstellingen. Eventuele uitdagingen die er in de reguliere zorg spelen, bijvoorbeeld ten aanzien van wachtlijsten, spelen ook voor asielzoekers.

Vraag 4

Kunt u zich vinden in de bevindingen van de artsen dat dit aantal slechts het topje van de ijsberg is omdat veel meldingen niet binnen zijn gekomen?

Zoals aangegeven bij het antwoord op vraag 1, is bij het departement noch het COA kennis van de medische dossiers van (minderjarige) asielzoekers. Louter op basis van de berichtgeving kan ik die conclusie dan ook niet bevestigen.

Vraag 5

Wat vindt u ervan dat er een voorbeeld wordt genoemd waarin een kind al een aantal maanden lang ondervoed was?

Vanzelfsprekend vind ik het van belang dat kinderen de juiste zorg krijgen en dat daar goede en voldoende voeding ook bij hoort. Indien de ouders zich zorgen maken over de gezondheid van hun kind en dit bespreken, zal het COA zeker adviseren en doorverwijzen naar de huisarts of jeugdarts JGZ. Met de toestemming van de bewoner kan de casus ook besproken worden in het multidisciplinair overleg dat op locaties plaatsvindt met betrokken partners. Indien het kind een speciaal dieet nodig heeft dan krijgen ouders aanvullende financiële vergoeding hiervoor.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het constant verhuizen van locatie naar locatie een negatief effect heeft op de gezondheid van het kind, onder andere omdat de zorg vaak niet goed aansluit of niet volledig wordt overgedragen?

Ik deel de mening dat het constant verhuizen een negatief effect kan hebben op de gezondheid van een kind. Het uitgangspunt is ook dat kinderen zo min mogelijk verhuizen. Daar wordt ook op ingezet. De huidige opvangsituatie zorgt er helaas voor dat verhuizingen nog steeds nodig zijn.
Het COA, de GGD en de GZA hebben ten aanzien van verhuizingen wel afspraken vastgesteld in een ketenrichtlijn continuïteit van zorg. Doel van deze richtlijn is het bieden van doorlopende kwalitatief goede zorg en het voorkomen van medische risico's bij verhuizing voor bewoners van COA-locaties.

Vraag 7

Bent u ook van mening dat de begeleiding van asielzoekers in hoe ons zorgstelsel werkt zou kunnen worden verbeterd en veel aandacht verdient?

Asielzoekers worden door het COA bij aankomst voorgelicht over hoe het zorgsysteem in Nederland werkt, samen met de lokale GGD biedt het COA ook groepsvoorlichting aan. In het kader van de gidsfunctie ondersteunt het COA individuele bewoners door het signaleren van de problematiek, uitleg te geven en zo nodig door te verwijzen naar bijvoorbeeld zorgverleners. Kwetsbare bewoners krijgen hulp bij het leggen van contacten met de zorgverleners. Daarnaast is veel informatie over de zorg maar ook over het leven in Nederland in verschillende talen te vinden op de website MyCOA. Verder is er via de huisartsenpraktijk op of in de nabijheid van de locatie een laagdrempelige toegang tot de eerstelijns zorg. Ondanks dat er mijns inziens dus voldoende aandacht wordt besteed aan het goed informeren van asielzoekers over de medische zorg in den brede, neemt dit niet weg dat het Nederlandse zorgsysteem, ook voor andere inwoners van Nederland, ingewikkeld kan zijn. Voor eventuele aanvullende vragen kunnen asielzoekers dan weer terecht bij de COA-medewerkers.

Vraag 8

Wat vindt u van de opmerking dat de spreidingswet kan bijdragen aan meer stabiele opvanglocaties, wat weer leidt tot een vermindering in de hoeveelheid verhuizingen en daarmee ook een stabieler zorgaanbod?

De belangrijkste oplossing voor dit vraagstuk is het naar beneden brengen van de asielinstroom. Het kabinet zet daar dan ook op in. Het kabinet heeft aangekondigd de Spreidingswet te willen intrekken. Bij die intrekking hoort een samenhangend pakket maatregelen dat ervoor moet zorgen dat provincies en gemeenten kunnen blijven voldoen aan de opvang- en huisvestingsopgave. In mijn brief van 11 juli jl. heb ik uw Kamer nader geïnformeerd over dit samenhangend pakket. Daarnaast blijft de Spreidingswet van kracht tot deze feitelijk is ingetrokken.

Vraag 9

Bent u, in lijn met het advies van Ekann, bereid om toe te werken naar multidisciplinaire teams rond kinderen met complexe gezondheidsproblemen en hier ook financiering voor te regelen?

Het COA organiseert multidisciplinaire overleggen specifiek voor kinderen op COA-locaties, waar met toestemming van ouders de problematiek van het kind besproken kan worden met de lokale huisarts en/of JGZ-arts. Verder dan dit mag het COA niet gaan. Voor de zorg wordt gebruik gemaakt van reguliere zorginstellingen. Dit betekent ook dat de zorg voor asielzoekers werkt volgens dezelfde werkwijzen en protocollen die daar gelden. Als daar aanpassingen of verbeteringen worden doorgevoerd dan geldt dit dus ook voor asielzoekers. Ik vind het niet wenselijk om daar aparte voorzieningen voor in het leven te roepen.
Het COA kan in ieder geval vanwege het medisch beroepsgeheim geen rol spelen in multidisciplinaire teams van zorgverleners, die over individuele casuïstiek gaan. Het Ekann kan zijn advies ter verbetering van die overleggen aan de betreffende beroepsorganisaties voorleggen.

Vraag 1

Hoe luidt uw reactie op het bericht «Nederland zet voor het eerst «gewortelde» kinderen uit sinds einde pardonregeling»?1

Wij hebben kennisgenomen van het bericht. Wij gaan verder niet in op individuele casuïstiek.

Vraag 2

Klopt het dat dit de eerste keer is dat gewortelde kinderen Nederland uit worden gezet sinds het afschaffen van het kinderpardon? Zo ja, wat maakt dat in dit geval er wel voor gekozen is om de kinderen uit te zitten? Zo niet, hoeveel keren is het al gebeurd dat gewortelde kinderen uitgezet werden?

In alle procedures voor een verblijfsvergunning waarbij minderjarige kinderen zijn betrokken wordt betrokken wat een negatief besluit en de daarmee vaak gepaard gaande vertrekplicht voor deze kinderen voor gevolgen heeft. Die gevolgen worden betrokken in een belangenafweging die de IND maakt om vast te stellen of de uitzetting van de vreemdeling in strijd is met artikel 8 EVRM. Bij het maken van deze belangenafweging wordt ook rekening gehouden met de leeftijd van het kind, en de duur van het verblijf in en banden met Nederland. Voor een zuiver begrip wat «gewortelde kinderen» betreft; dit is niet een zelfstandig toetsingscriterium dat als zodanig door de IND wordt gehanteerd in de beoordeling of een vreemdeling recht heeft op verblijf en als zodanig systematisch wordt geregistreerd. Om die reden kunnen wij ook niet ingaan op de vraag hoeveel keren het al is gebeurd dat gewortelde kinderen zijn uitgezet.
Iedere vreemdeling die in Nederland verblijft, zal in zekere mate banden aangaan met Nederland. Dit geldt zeker ook voor kinderen. Hoe langer een kind in Nederland is, hoe sterker de banden met Nederland zullen zijn. Deze banden worden, zoals gezegd, betrokken in een bredere belangenafweging.

Vraag 3

Hoe is het mogelijk dat Nigeria niet op de lijst van veilige landen staat van het Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), maar dit gezin wel is uitgezet? Hoe verantwoordt u het uitzetten van een moeder met drie kinderen naar een stad waar ze niet vandaan komen en geen contacten hebben?

Dat een land niet voorkomt op de lijst veilige landen, laat onverlet dat in individuele gevallen door de IND gemotiveerd kan worden vastgesteld dat de vreemdeling in land van herkomst geen gegronde vrees heeft voor vervolging of het reële risico loopt op schending van artikel 3 van het EVRM.
Voorts worden bij de toepassing van artikel 8 EVRM de banden van de vreemdeling met het land van herkomst gewogen.
Het uitgangspunt is dat de vreemdeling zelf verantwoordelijk is voor zijn/haar vertrek. De DTenV faciliteert de vreemdeling daarbij zoveel als mogelijk. Naast het faciliteren bij het verkrijgen van reisdocumenten en het boeken van vliegtickets wordt de vreemdeling in vertrekgesprekken ook geïnformeerd over de uitgebreide ondersteuningsmogelijkheden, zoals de basisondersteuning en de herintegratieondersteuning, zodat de vreemdeling met een duurzaam perspectief kan terugkeren naar het land van herkomst. Hiervoor werkt de DTenV samen met diverse (maatschappelijke) organisaties, zoals het IOM en NGO’s. Een deel van de vreemdelingen wil Nederland, ondanks de beschikbare ondersteuningsmogelijkheden, echter niet uit eigen beweging verlaten. In dat geval is gedwongen vertrek aan de orde. Het is een eigen keuze van de vreemdeling om uiteindelijk geen gebruik te maken van de beschikbare ondersteuningsmogelijkheden.

Vraag 4

Hoe verhoudt dit zich met het «regelmatig oplaaiende» en «toenemende» geweld in Nigeria waar de Minister van Buitenlandse Zaken over spreekt in zijn beantwoording op eerdere schriftelijke vragen?2

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Hoe verantwoordt u het uitzetten van in Nederland geboren en gewortelde kinderen die na vijf jaar naar een onveilig land moeten dat ze niet kennen?

Het belang van het kind is, zowel in asielprocedures als in reguliere toelatingsprocedures, onderdeel van de belangenafweging in het kader van artikel 8 EVRM. In de toetsing aan artikel 8 EVRM wordt het belang van het kind meegewogen, zoals dit hoort op basis van artikel 3 van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK). Daaruit volgt dat het belang van het kind een eerste overweging dient te zijn bij alle maatregelen die kinderen betreffen.
De toets aan artikel 8 EVRM omvat een afweging van alle aangevoerde omstandigheden van het individuele geval. Zo wordt onder andere rekening gehouden met de leeftijd van het kind, diens binding met Nederland, waaronder de duur en aard van het verblijf (rechtmatig of onrechtmatig), als ook de positie van het kind in het land van herkomst en afhankelijkheid van het kind van de ouder(s). Het gaat om een optelsom van meerdere aspecten die het privéleven vormen, niet om één factor als hoe groot het sociaal netwerk is. Het hebben van privéleven wordt dus meegewogen in de afweging van belangen van die van het individu tegen die van de Staat. De IND weegt de belangen en maakt deze weging inzichtelijk in het besluit.
Indien er beroep wordt ingesteld toetst de rechter of de IND zich voldoende rekenschap heeft gegeven van de belangen van het kind in de betreffende zaak en beoordeelt de rechter of de IND in de motivering van de beschikking op kenbare wijze het belang van het kind heeft betrokken.

Vraag 6

Waarom mocht het gezin de uitspraak in het hoger beroep niet afwachten? Als het gezin gelijk krijgt, hoe gaan ze dan terug naar Nederland worden gehaald?

Wij kunnen niet ingaan op individuele gevallen. In algemene zin kunnen wij aangeven dat een hoger beroep alleen in Nederland kan worden afgewacht als de voorzieningenrechter een voorlopige voorziening toewijst.

Vraag 7

Erkent u dat het feit dat kinderen geschaad worden in hun ontwikkeling door detentie en door (dreigende) uitzetting in strijd is met artikel 6 van het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind, het recht op leven en ontwikkeling?

Het uitgangspunt is dat vertrekplichtige vreemdelingen zelf verantwoordelijk zijn voor hun vertrek. Dit uitgangspunt laat echter onverlet dat de DTenV de vreemdeling zoveel als mogelijk wil faciliteren bij zijn/haar vertrek en in vertrekgesprekken ook informeert over de uitgebreide ondersteuningsmogelijkheden, zoals de standaard terugkeerondersteuning en de herintegratieondersteuning, zodat de vreemdeling met een duurzaam perspectief kan terugkeren naar het land van herkomst. Hiervoor werkt de DTenV samen met diverse (maatschappelijke) organisaties, zoals het IOM en andere NGO’s. Een deel van de vreemdelingen wil Nederland, ondanks de beschikbare ondersteuningsmogelijkheden, echter niet uit eigen beweging verlaten. Alleen als vertrekplichtige vreemdelingen weigeren Nederland zelfstandig te verlaten en niet wensen gebruik te maken van het uitgebreide aanbod van de ondersteuningsmogelijkheden, is gedwongen vertrek – met daarbij de mogelijkheid van plaatsing in vreemdelingenbewaring om de vreemdelingen beschikbaar te houden voor vertrek – aan de orde.
Overigens worden gezinnen met minderjarige kinderen, die in vreemdelingenbewaring worden geplaatst om ervoor te zorgen dat ze beschikbaar blijven voor vertrek, enkel geplaatst op de ggv (gesloten gezinsvoorziening). Dit is een speciale locatie voor gezinnen. Bij de ggv is sprake van vreemdelingenbewaring met volledige bewegingsvrijheid binnen de muren van de locatie, met toegang tot internet, speelvoorzieningen en onderwijs. Daarnaast is er een grote buitenruimte met veel groen.

Vraag 8

In hoeverre zijn deze uitgezette kinderen geworteld geraakt door toedoen van te lange asielprocedures? Deelt u de mening dat kinderen die geworteld raken buiten de schuld van de ouders om een verblijfsvergunning zouden moeten krijgen?

Het komt voor dat asielzoekers na een definitieve afwijzing, nieuwe verblijfsprocedures starten. Daardoor ontstaat na afwijzing een stapeling van procedures. Gevolg is dat het verblijf in Nederland voortduurt.
Wij zijn met u eens dat kinderen niet verantwoordelijk zijn voor de daden van hun ouders en niet bestraft mogen worden voor de daden van hun ouders. Zoals blijkt uit artikel 2 van het IVRK moeten kinderen beschermd worden tegen discriminatie en bestraffing op grond van de omstandigheden of de activiteiten van, de meningen geuit door of de overtuigingen van de ouders, wettelijke voogden of familieleden. Bestraffing of discriminatie van kinderen in die zin van dat artikel is niet aan de orde wanneer het gaat om het toetsen aan democratisch tot stand gekomen voorwaarden. Van bestraffing is dus geen sprake als het gaat om toepassen van het migratiebeleid. Dat de afwijzing gevolgen heeft voor een kind, maakt dat niet anders. Wij willen daarbij nog benadrukken dat het de ouders zijn die in de eerste plaats verantwoordelijk zijn om de belangen van hun kinderen te behartigen.

Vraag 9

In hoeverre bent u op de hoogte van de mentale schade die kinderen oplopen door uitgezet te worden naar een land dat ze niet goed kennen? Hoe reageert u op het onderzoek over geworteldheid van de Rijksuniversiteit Groningen?3

U verwijst naar de schadenota uit 2018. In dit verband verwijzen wij naar de brief uit 2019 met betrekking tot het kinderpardon en het treffen van overgangsmaatregelen.4

Vraag 10

Op welke wijze is rekening gehouden met het belang van het kind, dat voortvloeit uit artikel 3 van het VN-Kinderrechtenverdrag, bij de uitzetting van deze gewortelde kinderen?

Het belang van het kind is, zowel in asielprocedures als in reguliere toelatingsprocedures, onderdeel van de belangenafweging in het kader van artikel 8 EVRM. In de toetsing aan artikel 8 EVRM wordt het belang van het kind meegewogen, zoals dit hoort op basis van artikel 3 van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK). Daaruit volgt dat het belang van het kind een eerste overweging dient te zijn bij alle maatregelen die kinderen betreffen. Dit artikel sluit echter niet uit dat andere zwaarwegende belangen kunnen prevaleren. Er dient een afweging plaats te vinden tussen het belang van het kind en andere belangen, waarbij deugdelijk gemotiveerd moet worden waarom een belang doorslaggevend is.

Vraag 11

Bent u in contact met de Nigeriaanse autoriteiten waar het gezin aan wordt overgedragen?

Wij kunnen niet ingaan op individuele gevallen.

Vraag 12

In hoeverre heeft de u zicht op de toekomst van gewortelde kinderen in Nederland? Zullen er meer uitzettingen volgen?

Uitgangspunt is dat indien een asielaanvraag is afgewezen, terugkeer aan de orde is. Dat geldt dus ook voor gezinnen met minderjarige kinderen. Daarbij willen wij opmerken dat het niet in het belang van kinderen is wanneer ouders zich in Nederland onttrekken aan het overheidstoezicht of wettelijke verplichtingen om zo alsnog verblijf te kunnen krijgen.

Vraag 1

Hoe beoordeelt u het terugsturen van christelijke vluchtelingen naar Nigeria, waar christenvervolging aan de orde van de dag is (met name in het noordelijke deel van Nigeria) en waarvan de mate van vervolging door Open Doors als «extreem» wordt aangeduid, ook in het licht van de recente aanval waarbij zeker 42 christenen om het leven zijn gebracht?1 2

Het landgebonden asielbeleid voor Nigeria is neergelegd in de Vreemdelingencirculaire (paragraaf C7/25). In het huidige beleid worden christenen niet als groep of profiel aangemerkt waarvoor een verhoogd risico geldt. Dat laat onverlet dat altijd een individuele beoordeling van de asielaanvraag plaatsvindt, waarbij de vrees voor vervolging of het risico op ernstige schade bij terugkeer naar land van herkomst wordt getoetst aan actuele landeninformatie. Het is daarbij aan de vreemdeling om aannemelijk te maken dat hij bij terugkeer te vrezen heeft.
Een terugkeerbesluit wordt pas opgelegd als door de IND is vastgesteld dat de vreemdeling geen gegronde vrees heeft voor vervolging en geen reëel risico loopt op ernstige schade.

Vraag 2

Hoe wordt bij terugkeerbesluit meegewogen in hoeverre de situatie voor christelijke vluchtelingen veilig is in het land van herkomst?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Zijn de medewerkers van de immigratie- en naturalisatiedienst (IND) volgens u voldoende op de hoogte van de situatie waarin christenen in Nigeria zich momenteel bevinden en wat mogelijke consequenties zijn van terugkeer?

Ja, medewerkers van de IND worden opgeleid om zowel in het horen als beslissen actuele landeninformatie te betrekken. Ter ondersteuning van de hoor- en beslismedewerkers van de IND en om in de informatiebehoefte te voorzien, zijn op de aanmeldcentra medewerkers van het Regionaal Informatiecentrum aanwezig die landinhoudelijke vragen kunnen beantwoorden. Het Team Onderzoek en Expertise Land en Taal (TOELT) verzamelt daarnaast landinhoudelijke informatie, onderhoudt kennis(netwerken) en stelt (actuele) landeninformatie beschikbaar aan medewerkers in het beslisproces.
Zowel informatie die door de medewerkers zelf wordt verzameld, als informatie die door de vreemdeling of de advocaat wordt overgelegd, moet worden betrokken in de beslissing op de asielaanvraag.

Vraag 4

Hoe wordt de hiervoor benodigde informatie door de IND verkregen en geverifieerd?

De landeninformatie die nodig is om een beslissing te maken op de asielaanvraag wordt op verschillende manieren verkregen. Medewerkers hebben zelf toegang tot actuele landeninformatie middels (thematische) ambtsberichten en andere rapporten en factsheets. Daarnaast kan, zoals beschreven in het antwoord op vraag 3, om specifieke, recente landeninformatie worden verzocht bij het RIC en TOELT. Tot slot wordt ook informatie aangedragen door de vreemdeling of advocaat betrokken bij de beoordeling van de asielaanvraag.

Vraag 5

In hoeverre hebben de hoor- en beslismedewerkers van de IND voldoende expertise om de geloofwaardigheid van gelovigen en bekeerlingen te beoordelen?

De IND zet in op het behoud van expertise door alle medewerkers generalistisch te trainen. Hierdoor zijn alle medewerkers getraind in het beoordelen van aanvragen waarin bekering of afvalligheid als motief wordt aangevoerd, en blijft de IND in staat deze beoordeling te verrichten.
De IND investeert op verschillende manieren in het actualiseren en op peil houden
van de kennis en vaardigheden van de medewerkers, ook ten aanzien van de geloofwaardigheid van de relazen van (gesteld) gelovigen en bekeerlingen. Naast de verplichte EUAA-modules Evidence Assessment, Inclusion, en Interviewing Vulnerable Persons en modules over de uitvoering van de Procedurerichtlijn en de geloofwaardigheidsbeoordeling, worden er specifieke trainingen gegeven over bekering en afvalligheid. Verder wordt in elke zaak een bekeringscoördinator geraadpleegd. Dit zijn medewerkers met kennis van en ervaring met zaken waarin een religieus motief wordt aangevoerd. De bekeringscoördinatoren overleggen periodiek met elkaar, waarbij ervaringen worden gedeeld over zaken waarin een religieus motief is aangevoerd, jurisprudentie wordt besproken en (beleids)ontwikkelingen worden toegelicht. Ook vinden er gesprekken plaats met het maatschappelijk middenveld. Voor zaken waarin een religieus motief is aangevoerd, zijn er, gelet hierop, dan ook al een aantal kwaliteitswaarborgen geïmplementeerd.
De deskundigheid van de IND is verder verankerd in werkinstructies, waarbij de Werkinstructie 2022/3 Bekering en afvalligheid steeds door IND-medewerkers betrokken wordt in zaken waarin een bekeringsmotief is aangevoerd.
In individuele gevallen kan ook informatie worden ingebracht van externe experts. De relevantie en weging van deze externe expertise is ook neergelegd in de verschillende werkinstructies.

Vraag 6

Hoe wordt de kennis van het christelijk geloof bij beoordeling van geloofwaardigheid van bekering door de IND geborgd en versterkt?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Welke rol speelt professionalisering van de IND-medewerkers door middel van externe experts hierin? Hoe vaak heeft dit plaatsgevonden in de achterliggende jaren?

In individuele zaken weegt de IND ingebrachte informatie van externe experts, zoals de rapporten van Commissie Plaisier, altijd mee in het kader van de beoordeling van de geloofwaardigheid van een gestelde bekering. De relevantie en weging van deze externe expertise is ook neergelegd in de verschillende werkinstructies. Hiermee is de rol van een externe deskundige dus reeds vastgelegd in de asielprocedure. Het gewicht dat wordt toegekend aan externe expertise is afhankelijk van de geleverde input, op welke wijze dit tot stand is gekomen en van de individuele omstandigheden van de zaak.
Het is echter primair aan de asielzoeker om middels zijn eigen verklaringen aannemelijk te maken aan de IND dat hij is bekeerd. Daarnaast is het aan de IND om een oordeel te vormen ten aanzien van de geloofwaardigheid van de bekering op grond van de gegeven verklaringen.
Voorts vinden er, zoals in antwoord op vraag 5 en 6 reeds genoemd, gesprekken plaats met het maatschappelijk middenveld en zijn er themadagen voor de bekeringscoördinatoren, waarop uitwisseling plaatsvindt met externe partijen.

Vraag 8

Hoe vaak en wanneer wordt een bekeringscoördinator geraadpleegd bij een besluit over een asielaanvraag van een mogelijke bekeerling?

In elke zaak waarbij de beoordeling van bekering of afvalligheid als motief is aangedragen, wordt in de regel een bekeringscoördinator geraadpleegd. Afhankelijk van de zaak kan de betrokkenheid van de bekeringscoördinator meer of minder zijn, maar in ieder geval worden alle beslissingen aan hen voorgelegd.

Vraag 9

Deelt u de mening dat het wenselijk is dat de expertise bij de IND voor bekeringszaken versterkt wordt? Vindt u ook dat daarbij externe expertise betrokken dient te worden?

Ik zie geen concrete aanleiding om de expertise bij de IND voor bekeringszaken verder te versterken, omdat al doorlopend wordt ingezet op het trainen en toerusten van medewerkers in bekeringszaken. Zoals toegelicht in de beantwoording op voorgaande vragen, zijn in bekeringszaken al meer waarborgen aanwezig dan in andere zaken. Daarbij wordt reeds externe deskundigheid betrokken, zowel als het gaat om het meewegen van rapportages van externe deskundigen in individuele zaken, als het neerleggen van externe expertise in verschillende werkinstructies.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht over de 33-jarige asielzoeker waarbij recent een operatie is geweigerd?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat medisch noodzakelijke operaties en opnames in een verpleeghuis geweigerd kunnen worden door het COA, als het gaat om asielzoekers die (nog) geen verblijfstatus hebben? Zo ja, op basis van welke wetten? Zo nee, kunt u toelichten waarom dit bij de in het artikel benoemde asielzoeker wel is gebeurd?

Dit klopt niet. Het COA is niet de instantie die bepaalt welke zorg verleend wordt. De beslissing welke zorg medisch noodzakelijk is en wanneer iemand een doorverwijzing naar (specialistische) zorg krijgt, ligt bij de medisch zorgverlener. Daarnaast klopt het niet dat de verblijfsstatus het zorgpakket beïnvloedt: Alle bewoners die recht hebben op opvang bij het COA hebben recht op hetzelfde pakket conform de bepalingen in de RMA, ongeacht hun verblijfstatus.

Vraag 3

Kunt u aangeven welke mate van medische ondersteuning Nederland verplicht is te geven aan asielzoekers op basis van Europese en internationale verdragen? En kunt u daarbij specifiek aangeven of Nederland met de in het artikel benoemde handelwijze voldoet aan deze verplichtingen?

Er wordt voldaan aan de mate van medische ondersteuning die wordt voorgeschreven door artikel 22 van de herziene Europese Opvangrichtlijn. De Opvangrichtlijn schrijft voor dat ten minste spoedeisende behandelingen, essentiële behandeling van ziekten en seksuele en reproductieve gezondheidszorg die essentieel is om ernstige lichamelijke aandoeningen te behandelen, gebonden moeten worden. Daarnaast dienen lidstaten, wanneer dit medisch noodzakelijk is, zorg te bieden aan verzoekers met bijzondere opvangbehoeften, zoals noodzakelijke revalidatie en medische hulpmiddelen.
Asielzoekers krijgen in Nederland zo goed als hetzelfde zorgpakket aangeboden als het basispakket dat voor alle Nederlanders geldt onder de Zorgverzekeringswet (Zvw). Er zijn slechts enkele uitzonderingen, zo worden fertiliteitszorg en genderzorg niet vergoed vanuit de Regeling Medische zorg Asielzoekers. In het geval van genderzorg kan hormoontherapie in uitzonderlijke gevallen wel worden vergoed, dit geldt enkel wanneer een asielzoeker reeds voor de aankomst in Nederland is gestart met hormoontherapie omdat het onderbreken van een dergelijk traject medische gevolgen heeft voor de asielzoekerDe eerste twee maanden van verblijf in Nederland ontvangt een (volwassen) asielzoeker enkel medisch noodzakelijke zorg. Of er sprake is van medische noodzakelijkheid, wordt bepaald door de behandelend (huis)arts.

Vraag 4

Klopt het dat vanuit GezondheidsZorg Asielzoekers (GZA) aan asielzoekers wordt aangegeven dat medische behandeling pas plaatsvindt na een transfer vanuit de centrale opvanglocatie Ter Apel naar een andere locatie? Zo ja, is deze werkwijze in lijn met verplichtingen die voortvloeien uit Europese en internationale verdragen?

Dat kan het geval zijn, maar niet bij spoed. Indien sprake is van uitstelbare zorg gedurende de eerste twee maanden van het verblijf in Nederland, beslist de arts in die gevallen welke zorg verleend moet worden en wanneer. Het is dan ook aan de arts om te bepalen onder welke omstandigheden een behandeling mogelijk is en of, zoals u in de vraag aangeeft, er bijvoorbeeld eerst een transfer moet plaatsvinden om de behandeling mogelijk te maken.

Vraag 5

Bent u voornemens om in te gaan op de dringende oproep van LGBT Asylum Support om deze situatie vanuit de menselijke maat te beoordelen en niet vanuit een verzekeringskwestie? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

Het departement heeft een reactie gestuurd naar LGBT Asylum Support, naar aanleiding van de ontvangen brief over de gestelde weigering van een medisch noodzakelijke operatie bij een hulpbehoevende lhbtiq+ asielzoeker. Onze reactie is in lijn met de voorliggende beantwoording van uw vragen.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Arriva 92 procent van boetes voor zwartrijden van en naar azc Ter Apel niet betaald»?1

Ja. Bij navraag geeft Arriva aan dat het genoemde percentage van 92 procent betrekking heeft op het aantal uitgeschreven boetes voor zwartrijden die in heel 2024 niet aan Arriva zijn betaald. Het betreft hier het percentage van de blauwnettreinen van Arriva. Dat zijn naast de Vechtdallijnen (Zwolle-Emmen en Almelo-Mariënberg) ook de trein tussen Zutphen-Hengelo en Oldenzaal. Arriva geeft aan dat zij vooral zien dat het percentage grotendeels wordt bepaald door boetes die zijn uitgeschreven op de Vechtdallijnen. Het kabinet acht dit, gelet op de omvang en concentratie op met name de Vechtdallijnen, een onwenselijk hoog percentage. In onderstaande beantwoording wordt nader ingegaan op de inzet om dit percentage terug te dringen.

Vraag 2

Bent u het eens dat het onwenselijk is dat mensen (en dus ook asielzoekers) die zwartrijden geen boete krijgen, geen boete betalen of bij herhaaldelijke overtreding geen reisverbod krijgen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat doet u hier dan aan?

Het is onwenselijk dat mensen die zwartrijden geen boete krijgen, geen boete betalen of bij herhaaldelijke overtreding geen reisverbod krijgen. Ik ben hierop tegen en vind dat alle vormen van zwartrijden, ongeacht wie hiervoor verantwoordelijk is, aangepakt moeten worden. Zwartrijden en het niet betalen van de boete ondermijnen het systeem en dragen bij aan een verloedering van het openbaar vervoer. Ik ben dan ook samen met vervoerders, het Ministerie van Asiel en Migratie (AenM) en het COA in gesprek om te bezien welke stappen mogelijk zijn om dat te verbeteren. De Minister voor AenM heeft aan de Kamer toegezegd te onderzoeken hoe boetes die opgelegd zijn aan inwoners van een AZC vaker verhaald kunnen worden op de overtreder.

Vraag 3

Bent u het eens dat identiteitscontrole noodzakelijk is om vast te stellen wie zwartrijdt of overlastgevend gedrag vertoont, zodat iemand gesanctioneerd kan worden? Zo nee, waarom niet?

Ik erken het belang van een efficiënte identiteitsvaststelling om sancties aan personen die zwartrijden of overlast veroorzaken op te kunnen leggen. Bij navraag geeft Arriva aan dat als een boa iemand betrapt op zwartrijden, de boa een geldig ID-bewijs zal vorderen. Mocht deze er niet zijn, dan kan de boa de identiteit opzoeken via de Basisregistratie Personen (BRP). Daarnaast heeft de boa het recht om te fouilleren om zo toch een ID-bewijs te vinden. Mocht dit allemaal niet voldoende zijn, dan vraagt de boa de politie om een ID-check te doen. Pas nadat de identiteit is vastgelegd kunnen boetes worden uitgeschreven. Een vlotte identiteitsvaststelling is daarom essentieel om effectief te kunnen optreden tegen zwartrijders en overlastgevers.

Vraag 4

Op welke manier kan de identiteit van asielzoekers gecontroleerd worden in het openbaar vervoer als zij geen rijbewijs of ander ID-bewijs bij zich zeggen te hebben?

Het controleren in het OV van de identiteit van reizigers kan op verschillende manieren. De toezichthouders (conducteurs zonder boa-bevoegdheid) en boa’s van de vervoersbedrijven zijn in gevallen bevoegd om (bepaalde) sancties op te leggen. Zij kunnen in het geval zij een persoon willen sanctioneren de persoon vragen naar een geldig identiteitsbewijs. Daarnaast kunnen boa’s aan de hand van a-typische vragen de BRP raadplegen om de door de boa staande gehouden persoon opgegeven NAW-gegevens (naam, adres en woonplaats) te controleren. Ook hebben boa’s onder specifieke omstandigheden de mogelijkheid een identiteitsfouillering toe te passen. Daarnaast krijgen de boa’s uit het IV-domein die werkzaam zijn voor private werkgevers per 1 juli 2026 toegang tot het Rijbewijzenregister, wat de zelfstandige identiteitsvaststelling voor deze boa’s zal verbeteren.
In de praktijk komt het echter regelmatig voor dat het de boa’s en toezichthouders onvoldoende middelen hebben om de identiteit te controleren als de reiziger niet wil meewerken en/of niet in de betreffende registers is opgenomen. Over deze knelpunten en de aanpak daarvan, hebben de Minister van JenV en ik 9 juli jl. een brief aan de Kamer gestuurd in reactie op het rapport van OV-NL «Handhaven in het OV».2

Vraag 5

Bent u het eens dat het onwenselijk is dat iemand 50 keer kan worden betrapt op zwartrijden, geen reisverbod krijgt en ogenschijnlijk ook niet de boetes betaalt? Zo ja, waarom heeft het verhalen van de boetes geen prioriteit of wordt op geen enkele manier kenbaar gemaakt aan de asielzoeker dat dit niet is hoe je je in Nederland gedraagt?

Ja, dit is zeer onwenselijk gedrag van eenieder, ongeacht diens afkomst of verblijfsrechtelijke status. Het kan niet zo zijn dat iemand zich herhaaldelijk onttrekt aan betaling zonder dat daar consequenties aan verbonden zijn. Dat er toch nog gevallen bekend zijn van dergelijke veelplegers is mij ook een doorn in het oog. Daarom werk ik samen met de Minister voor Asiel en Migratie en de vervoerders aan maatregelen die dergelijke veelplegers een halt toeroepen, binnen het bestaande juridische kader. Daarbij krijgen bewoners van het COA op meerdere momenten voorlichting over onder andere openbaar vervoer in Nederland. Ook staat er toegankelijke informatie op MyCOA.nl over onder andere regels en betalen in het ov. Deze informatie is tot stand gekomen in samenwerking met openbaar vervoerders. Uiteindelijk moet namelijk helder zijn: wie gebruik maakt van het openbaar vervoer, betaalt gewoon zijn rit.

Vraag 6

Bent u het eens dat het wenselijk is om identiteitsvaststelling door BOA’s (Buitengewoon Opsporingsambtenaren), zo nodig als politievrijwilliger, te realiseren? Zo nee, waarom niet?

Zoals ook hierboven aangegeven, deel ik het beeld dat het van belang is om de informatiepositie van boa’s te verbeteren, met als doelstelling om de boa’s zo veel als mogelijk eigenstandig hun taken uit te kunnen laten voeren. Specifieker wanneer het gaat om een zelfstandigere identificatie van staande gehouden personen door boa’s. Voor een toelichting op de inzet op dit punt van onder andere de Minister van Justitie en Veiligheid verwijs ik u naar de beantwoording van de vragen 3 en 4. De boa’s waar het in casu om gaat, zijn werkzaam voor of bij een openbaarvervoersbedrijf en voeren vanuit die rol hun taken en werkzaamheden uit. Deze boa’s zijn aldus tijdens het uitvoeren van deze taak niet werkzaam voor de politieorganisatie als politievrijwilliger. Zij kunnen dus geen gebruikmaken van de bevoegdheden die zij als politievrijwilliger zouden hebben. Het laten vaststellen van een identiteit door boa’s als politievrijwilliger wordt daarom niet als optie gezien. Daarom wordt in samenwerking met het Ministerie van JenV onderzocht of de Basisvoorziening vreemdelingen toegankelijk wordt gemaakt voor boa's.

Vraag 7

Bent u het eens dat het wenselijk kan zijn om in overleg met COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers), AVIM (Afdeling Vreemdelingenpolitie), OM (Openbaar Ministerie), Arriva en andere partners voor langere termijn een pilot op te zetten waarbij er regelmatig in de treinen wordt gecontroleerd op een geldig vervoersbewijs en indien nodig boetes daadwerkelijk op asielzoekers worden verhaald of dat vreemdelingen kunnen worden meegenomen door de politie? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wanneer gaat u dit realiseren?

Zwartrijden is een overtreding van de Wet Personenvervoer, waarbij het voor mij belangrijk is dat daders ook de consequenties hiervan ervaren. Uit de signalen die ik vanuit Arriva ontvang, is het mij duidelijk geworden dat er momenteel veel gecontroleerd wordt in het openbaar vervoer. Openbaar vervoerders zorgen er ook voor dat boetes uitgeschreven worden waar ze uitgeschreven moeten worden. Het is niet toegestaan om doelgroep-controles op vervoersbewijzen in het OV te doen. Er kunnen alleen algemene controles worden gedaan waarbij iedereen die zwartrijdt een boete krijgt, niet alleen asielzoekers. Met het Ministerie van Asiel en Migratie en het COA ben ik in gesprek om het betalingspercentage te verbeteren.

Vraag 8

Bent u het eens dat het de stewards en BOA’s van Arriva onevenredig veel tijd en capaciteit kost om boetes uit te delen die uiteindelijk niet worden betaald?

Uit de gesprekken met Arriva komt naar voren dat er momenteel veel wordt gecontroleerd en boetes ook uitgeschreven worden waar nodig. Ik heb geen signalen ontvangen dat dit onevenredig veel tijd kost. Waar het spaak loopt, is bij het betalen van de boetes. Zoals ook bij vraag 7 is aangegeven, ben ik met het Ministerie van Asiel en Migratie en het COA in gesprek om hier stappen op te zetten en het betalingspercentage te verbeteren.

Vraag 9

Hoe lang duurt het voordat een boete uitgeschreven door een steward terecht komt bij het COA?

Wanneer een boete wordt uitgeschreven, bestaat de mogelijkheid om per direct per pin te betalen. Gebeurt dit niet, dan ontvangt de betrokkene op de 14e dag na de overtreding een betalingsherinnering, inclusief 15 euro administratiekosten. Indien ook dan geen betaling volgt, wordt op de 25e dag een aanmaning verstuurd. Op dat moment wordt de overtreding een justitiële aangelegenheid. Vervolgens wordt de boete overgedragen aan het incassobureau en het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB).
Voor alle uitgeschreven boetes geldt deze procedure. In het geval van asielzoekers wordt, na vaststelling van de identiteit en het niet direct kunnen voldoen van de boete per pin, de boete verstuurd naar hun verblijfsadres bij het COA. De boete wordt binnen enkele dagen na verzending ontvangen. De boete komt vervolgens terecht bij de asielzoeker. Het COA zorgt ervoor dat de post beschikbaar is voor de bewoners, die deze zelf moeten ophalen en verantwoordelijk zijn voor de afhandeling. Het COA heeft hier geen inzage in en is ook niet verantwoordelijk voor de asielzoekers en de betaling van hun boetes. Het proces verloopt daarna hetzelfde zoals bij de hierboven beschreven procedure. Dit houdt in dat in het geval van een aanmaning op dag 28, Arriva de boete overdraagt aan het incassobureau en het CJIB. Arriva heeft hier verder geen zicht op de afhandeling. In de praktijk worden de meeste zaken geseponeerd, omdat betaling te lang uitblijft. Er bestaan verschillende interpretaties over de redenen waarom het CJIB overgaat tot seponering. Om hier meer inzicht in te krijgen, is extra tijd nodig voor aanvullend onderzoek en een diepgaandere analyse bij het CJIB.

Vraag 10

Wat doet het COA in het geval van een boete waarbij de identiteit van de asielzoeker vastgesteld kon worden en de asielzoeker een inwoner is van asielzoekerscentrum (azc) Ter Apel? Is het COA bereid om maatregelen te nemen? Zo nee, waarom niet?

Het niet betalen van boetes vormt in de praktijk een hardnekkig probleem dat de handhaving onder druk zet. Dit is voor het kabinet een belangrijk thema en heeft onze nadrukkelijke aandacht. Op 7 november 2024 is in opdracht van het Ministerie van IenW, Decentrale OV autoriteiten en alle ov-vervoerbedrijven in Nederland een onderzoek uitgevoerd naar het betaalmoraal in het openbaar vervoer3.
Bij navraag geeft het COA aan dat, net zoals bij andere post die op persoonlijke titel aan een bewoner wordt gestuurd, deze post beschikbaar wordt gesteld aan de betreffende bewoner. Bewoners zijn zelf verantwoordelijk voor het ophalen, openen en beantwoorden van hun post. Het COA heeft geen bevoegdheid om post van bewoners te openen. Het COA onderstreept het belang dat bewoners, net zoals iedereen in Nederland, zich aan de regels houden en in voorkomende gevallen boetes betalen. Dit is dan ook onderdeel van de voorlichting over het gebruik van het openbaar vervoer aan bewoners en het COA is daarom ook nauw betrokken bij bovengenoemde gesprekken met ook vervoerders om verbeteringen door te voeren voor het vaker innen van boetes.
Daarnaast is er een integrale werkgroep overlastgevende asielzoekers in het openbaar vervoer, waarin het Ministerie van Asiel en Migratie en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat samen met vervoerders onderzoeken welke kansrijke maatregelen kunnen bijdragen aan het aanpakken van dit probleem. In dit verband wordt ook specifiek gekeken naar het niet betalen van boetes bij zwartrijden. De Minister voor AenM heeft aan de Kamer toegezegd te onderzoeken hoe we die boetes efficiënter kunnen innen bij de veroorzaker.

Vraag 11

Kunt u deze vragen beantwoorden voor het zomerreces 2025?

Deze vragen zijn tot mijn spijt niet vóór het zomerreces beantwoord. De beantwoording van deze vragen vergde meer tijd, omdat de inhoud hiervan met Arriva en andere betrokken organisaties afgestemd diende te worden.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht: «Overheidsorganisaties blijven in de Amerikaanse cloud, ondanks zorgen in de Tweede Kamer» (BNR, 20 mei 2025)? Bent u tevens bekend met het feit dat de hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof onlangs de toegang tot Microsoft-diensten is ontzegd op laste van de Amerikaanse regering?

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB), die BNR met veertien andere overheidsorganisaties onder de loep heeft genomen,1 de overstap naar clouddiensten van Amerikaanse dienstverleners niet heroverwegen? Zo ja, kunt u dit besluit onderbouwen?

Het Kabinet is het met de indieners eens dat zorgvuldige afwegingen bij cloudmigraties van groot belang zijn. Daarom moeten volgens het huidige beleid al een reeks van aspecten afgewogen worden. Onderdelen van de Rijksdienst zijn verplicht het Rijksbreed cloudbeleid 2022 te volgen. Hierin wordt reeds aandacht besteed aan de risico’s rondom marktconcentratie. Zbo’s zijn niet verplicht het Rijksbreed cloudbeleid te volgen, maar het wordt hen wel aangeraden. Daarnaast zijn zbo’s verplicht – op basis van de Kaderwet zbo’s – om op de voet van de ter zake voor de Rijksdienst geldende voorschriften maatregelen te nemen.
De continuïteit van de dienstverlening, nationale veiligheid en publieke waarden zijn daar verdere voorbeelden van. Ook dienen beveiligingsmaatregelen genomen te worden en risicoanalyses geactualiseerd te worden wanneer daar aanleiding toe is. In de herziening van het rijksbreed cloudbeleid wordt tevens aandacht besteed aan het verder beperken van afhankelijkheid van enkele leveranciers, de zogeheten marktconcentratie- en continuïteitsrisico’s.

Vraag 3

Welke processen, registers, (mail)communicatiediensten en / of organisatieonderdelen die onder uw verantwoordelijkheid vallen, zijn op dit moment reeds ondergebracht in de cloud van Amerikaanse dienstverleners?

Voor de beantwoording limiteren wij ons tot het gebruik van materieel public cloudgebruik. Materieel public cloudgebruik is gebruik van public clouddiensten ten behoeve van het uitvoeren van de primaire taak van een organisatie. Met andere woorden, voor de organisatie is die (cloud)dienst van wezenlijk belang.
Op dit moment wordt er zeer beperkt gebruik gemaakt van clouddiensten van Amerikaanse dienstverleners.
Het Ministerie van Justitie en Veiligheid maakt voor de digitale werkplek gebruik van Microsoft 365-diensten. Deze worden niet in de online (cloud) variant afgenomen, maar als lokaal geïnstalleerde applicaties op de desktop (bij managed laptops) of als centrale applicaties via het OverheidsDataCenter (ODC) bij Citrix-werkplekken. Bestanden die in deze applicaties worden gemaakt, worden opgeslagen op de lokale schijf en/of op het ODC. Deze diensten worden conform de rijksbrede kaders ingezet, met een inrichting die specifiek is afgestemd op de beveiligings- en privacy vereisten van het Ministerie van JenV. Microsoft Teams wordt enkel gebruikt voor videoconferencing en chat.
Alle gebruikte digitale voorzieningen worden voortdurend gemonitord en waar nodig aangepast op basis van actuele dreigingen en technologische ontwikkelingen.

Vraag 4

Kunt u een overzicht geven van de geplande en voorgenomen migraties naar clouddiensten van Amerikaanse dienstverleners, daar waar het uw departement, de DJI, de IND, het CJIB en andere overheidsorganisaties onder uw gezag betreft?

Ten behoeve van de Kamerbrief van 22 november 20242 is een uitvraag gedaan bij alle departementen ten behoeve van een overzicht van alle geplande en voorgenomen cloudmigraties van overheids-ICT naar het buitenland.3 Het Ministerie van Defensie is daarin buiten beschouwing gelaten omdat zij buiten de scope van het Rijksbreed cloudbeleid vallen. Dit neemt niet weg dat Defensie wel gebruik maakt van clouddiensten. De departementen zijn zelf verantwoordelijk voor de implementatie van het cloudbeleid en daarom is het hun eigen afweging en invulling over wat zij onder (materiële) cloudmigraties verstaan.
Voor dit overzicht verwijst het Kabinet naar de Kamerbrief over geplande en voorgenomen cloudmigraties van overheids-ICT naar het buitenland van 22 november jl.
Momenteel loopt de vernieuwing van de oude werkplekvoorzieningen van o.a. DJI, IND en CJIB naar een toekomstige moderne werkplek voorziening. Hierin wordt het gebruik van MS365 inclusief de online producten als Teams-online onderzocht en worden de opties tussen on-premise en cloudvoorzieningen vergeleken.
Het Ministerie van JenV participeert tevens in het interdepartementale programma Beter Samenwerken (BSW) waarin het beoogde gebruik van MS Teams in de werkomgeving wordt heroverwogen.
De herziening van het rijksbreed cloudbeleid geeft aanleiding tot het te zijner tijd, conform Rijksbeleid, aanscherpen en aanpassen van het departementale cloudbeleid. In de tussentijd heeft het Ministerie van JenV een aanvullende tijdelijke Bestuurlijke Beleidslijn Cloud voor het Ministerie van Justitie en Veiligheid en Ministerie van Asiel en Migratie vastgesteld, waarin voorgenomen migraties moeten worden heroverwogen. Deze tijdelijke beleidslijn is van kracht zolang het nieuwe Rijks cloudbeleid nog niet is vastgesteld.

Vraag 5

Kunt u illustreren wat de directe gevolgen zouden zijn voor de continuïteit van de processen, dienstverlening en dataopslag binnen uw departement, de DJI, de IND, het CJIB en andere overheidsorganisaties onder uw gezag, wanneer deze de toegang tot Amerikaanse digitale dienstverlening zouden worden ontzegd, zowel op dit moment als na de geplande en voorgenomen migraties? Welke merkbare gevolgen zou dit hebben voor Nederlandse burgers en voor de samenleving? Hoe gaat u ervoor zorgen dat die risico’s gemitigeerd worden?

De Verenigde Staten is en blijft een belangrijke bondgenoot, niet op de laatste plaats voor onze welvaart en veiligheid. Nederland zet zich er daarom voor in dat we als EU blijven samenwerken en optrekken met de VS, maar tegelijkertijd zelf verantwoordelijkheid nemen en ook eensgezind met de EU optrekken waar het onze kernbelangen betreft. Het kabinet is het wel met u eens dat een te grote afhankelijkheid van één of enkele marktpartijen ongewenst is. In de afweging welke data we in eigen beheer dan wel in de public cloud verwerken, moeten strategische afhankelijkheden én marktconcentraties worden meegewogen.
Dit nemen wij momenteel mee in de herziening van het Rijksbreed cloudbeleid, maar ook in de beleidskaders voor digitale autonomie en soevereiniteit van de overheid, en in de IT-sourcingstrategie Rijk. Ook zet het kabinet zich in voor een verkenning naar een soevereine overheidscloud als alternatief voor public clouddiensten.
Deze voorziening moet de kloof overbruggen voor digitale dienstverlening waarvoor het gebruik van public cloud onwenselijk is, bijvoorbeeld vanwege de gevoeligheid van gegevens of wanneer ongewenste afhankelijkheden vermeden moeten worden.
Afhankelijkheden zijn echter niet te voorkomen en zijn ook niet altijd ongewenst. Het is van belang om op case-by-case basis zorgvuldig afwegingen te maken, om te bepalen waar en op welke wijze risicovolle strategische afhankelijkheden waar nodig voorkomen kunnen worden. Dit speelt op meer gebieden dan alleen cloud.
Het onderwerp «Strategische Autonomie» heeft uitgebreid aandacht van de Rijksoverheid. Onder andere middels de Agenda Digitale Open Strategische Autonomie (DOSA) en de medio dit jaar verwachte Visie digitale autonomie en soevereiniteit overheid.
De genoemde risico’s kunnen gemitigeerd worden door verschillende acties te ondernemen. Zo kan via Strategisch Leveranciersmanagement Rijk (SLM Rijk) de contractuele afspraken met de Amerikaanse leveranciers worden aangescherpt. Daarnaast is SLM Rijk voornemens een contractueel framework voor Europese alternatieven te realiseren; momenteel loopt er een Data Protection Impact Assessment (DPIA) op de clouddiensten van Stackit, een Duitse cloudprovider.
Een te grote afhankelijkheid van één of een enkele marktpartij is ongewenst. In de afweging welke data we in eigen beheer verwerken en wat in de public cloud moeten risicovolle strategische afhankelijkheden én marktconcentraties worden meegewogen.

Vraag 6

Kunt u onderbouwen wat Amerikaanse wetgeving, zoals de CLOUD Act en de Foreign Intelligence Surveillance Act, in het ergste geval betekent voor de vertrouwelijkheid van de data die uw departement, de DJI, de IND, het CJIB en en andere overheidsorganisaties onder uw gezag hebben opgeslagen in de cloud van Amerikaanse dienstverleners? Wat zou het gevolg zijn voor Nederlandse burgers en de samenleving wanneer al deze data tezamen in handen van een statelijke actor zou belanden?

Diverse landen kennen wet- en regelgeving met extraterritoriale werking die medewerking aan veiligheidsdiensten verplicht, zoals de CLOUD Act in de VS. Dergelijke wet- en regelgeving kan, in bepaalde gevallen mogelijk leiden tot ongewenste toegang tot Nederlandse gegevens wanneer dit conflicteert met regelgeving als de AVG. Op basis van het advies van GreenbergTraurig kan echter geconcludeerd worden dat in het geval van de CLOUD Act het risico klein is.4
Ongeacht de wijze van verkrijging, is het in ieder geval onwenselijk dat alle data tezamen in handen van een statelijke actor kunnen belanden. Om dit te voorkomen kent het huidige Cloudbeleid al diverse regels omtrent de typen data die in de public cloud verwerkt mogen worden. In de herziening van het Cloudbeleid wordt ook hier aandacht aan besteed.
SLM Rijk voert met regelmatig DPIA’s uit op de diensten van Microsoft, Google Cloud en AWS en heeft daarbij ook specifiek gekeken naar internationale doorgifte van persoonsgegevens (er is een zogeheten Data Transfer Impact Assessment (DTIA) uitgevoerd). Hierbij is rekening gehouden met de mogelijkheid dat gegevens toegankelijk zijn voor de Amerikaanse overheid op basis van met de AVG conflicterende Amerikaanse wetgeving.

Vraag 7

Heeft u migraties naar digitale diensten van Amerikaanse techgiganten stopgezet of heroverwogen naar aanleiding van de aangenomen motie-Kathmann c.s. (Kamerstuk 26 643, nr. 1315) die hiertoe oproept?

Bij iedere migratie naar de Public Cloud moet zorgvuldig overwogen worden of de migratie leidt tot risico’s. Er zijn migraties heroverwogen naar aanleiding van onder meer de motie Kathmann. Met bijvoorbeeld als gevolg dat verwerking van data alleen binnen de EER plaatsvindt.
Zie verder vraag 2 en 4.

Vraag 8

Hoe geven uw departement, de DJI, de IND, het CJIB en andere overheidsorganisaties onder uw gezag voorts invulling aan de aangenomen motie-Six Dijkstra c.s. (Kamerstuk 6643, nr. 1320) die oproept om als doelstelling te hanteren dat de continuïteit van digitale overheidsdienstverlening niet rechtstreeks afhankelijk is van partijen uit de Verenigde Staten?

Het Ministerie van JenV zet, onder coördinatie van het Ministerie van BZK in op het herziening van het Rijksbreed cloudbeleid, de beleidskaders voor digitale autonomie en soevereiniteit van de overheid en de IT-sourcingstrategie Rijk. Momenteel worden mogelijkheden verkent die als alternatief kunnen worden ingezet om de continuïteit niet enkel afhankelijk te laten zijn van partijen uit de VS.

Vraag 9

Kunt u toezeggen dat de afhankelijkheid van Amerikaanse techgiganten binnen uw departement, de DJI, de IND, het CJIB en andere overheidsorganisaties onder uw gezag niet verder zal toenemen, en dat het bevorderen van de strategische autonomie van Nederland en / of Europa het uitgangspunt is bij elk besluit omtrent digitale diensten dat onder uw gezag genomen wordt?

Het Ministerie van JenV en AenM zijn op dit moment bezig met een heroverweging, zie antwoorden op vraag 2, 4 en 8.
Het bevorderen van de strategische autonomie van Nederland en / of Europa staat vol op het netvlies. Het is in deze fase echter niet haalbaar en mogelijk om op korte termijn te realiseren. Ook zal het gepaard gaan met aanzienlijke kosten en realisatie inspanningen.
Om die reden zal afhankelijkheid van Amerikaanse Techgiganten vooralsnog blijven bestaan.

Vraag 10

Kunt u de Autoriteit Persoonsgegevens, als onafhankelijke autoriteit, vragen of zij bereid is om zelfstandig te reageren op vragen 2, 4, 5, 6, 8 en 9?

Ik heb uw verzoek doorgeleid naar de Autoriteit Persoonsgegevens.

Vraag 11

Kunt u deze vragen afzonderlijk beantwoorden vóór het notaoverleg over de initiatiefnota «Wolken aan de horizon» (Kamerstuk 36 574) van 2 juni a.s.?

De verzending heeft zo spoedig mogelijk plaatsgevonden.

Vraag 1

In hoeverre lopen er nu al gesprekken met Syrië over het terugnemen van Syrische burgers die asiel hebben aangevraagd in de EU en in het bijzonder Nederland? Zo niet, bent u bereid om deze gesprekken alvast te starten zodat na het beslismoratorium aan een effectieve terugkeer kan worden gewerkt?1 2

Grip op migratie inclusief de terugkeer van Syriërs is van groot belang voor Nederland. Daarbij wordt in eerste instantie ingezet op gefaciliteerde zelfstandige terugkeer. Alle Syriërs die zelfstandig willen terugkeren kunnen dit doen en kunnen hierbij terugkeer- en herintegratieondersteuning krijgen van de Dienst Terugkeer en Vertrek (DTenV). Een voorbeeld hiervan zijn de 84 Syriërs die op 16 september jl. met een chartervlucht, georganiseerd door de DTenV, vrijwillig zijn vertrokken vanuit Nederland naar Syrië. Sinds de val van het regime Assad zijn er ook ongeveer 700 Syriërs met ondersteuning van de DTenV teruggekeerd.
Gedwongen vertrek komt in beeld als vreemdelingen vertrekplichtig zijn en niet meewerken aan zelfstandig vertrek. Syriërs met een rechtmatige verblijfsstatus zijn niet vertrekplichtig. Ingevolge het besluit- en vertrekmoratorium was er sinds de val van het Assad-regime aanvankelijk geen mogelijkheid om tot gedwongen vertrek over te gaan. Met het vervallen van het moratorium is gedwongen terugkeer weer een mogelijkheid geworden. Er heeft nog geen gedwongen terugkeer plaats gevonden naar Syrië. Afspraken over de terugkeersamenwerking met de Syrische overgangsregering zijn voor de mogelijkheid tot gedwongen terugkeer noodzakelijk. Nederland heeft vanwege de misdaden van het Assad-regime sinds 2012 geen diplomatieke banden onderhouden met Syrië. Sinds de val van het Assad-regime in december 2024 is er contact met de Syrische overgangsautoriteiten, onder andere ten behoeve van gefaciliteerde zelfstandige terugkeer. Het brede migratiethema – waaronder terugkeer – is de komende periode een van de Nederlandse prioriteiten in de verdieping en verbreding van het contact met de Syrische autoriteiten. In dit kader wordt er ingezet op het bespreken van de samenwerking op gedwongen terugkeer met Syrië gedurende verschillende contactmomenten in het aankomende half jaar. Hiervoor zal op korte termijn een ambtelijke delegatie afreizen naar Syrië.

Vraag 2

Beschikt u inmiddels over nieuwe informatie – een nieuw ambtsbericht van de Minister van Buitenlandse Zaken- over de situatie in Syrië? Zo nee, waarom niet en wanneer wordt deze informatie verwacht? Zo ja, geeft dit ambtsbericht aanleiding om weer te gaan beslissen op Syrische asielaanvragen?

De Minister van Buitenlandse Zaken heeft op 29 mei jl. een nieuw ambtsbericht Syrië opgeleverd. Op 6 juni jl. is dit ambtsbericht bij een WOO-besluit openbaar gemaakt. Op 10 juni jl. heb ik uw Kamer geïnformeerd over de consequenties van dit ambtsbericht voor het landenbeleid Syrië.3 Syrische asielaanvragen worden als gevolg hiervan weer ter hand genomen.

Vraag 3

Kunnen aanvragen die berusten op vrees voor vervolging van het voormalige Syrische regime nu (in beginsel) worden afgewezen? Zo ja, bent u ook bereid om alle verleende statussen aan Syrische asielzoekers opnieuw te beoordelen en waar mogelijk in te trekken?

Het klopt dat de vrees voor het voormalige Assad regime inderdaad achterhaald is gelet op de ontwikkelingen in Syrië. Het algemene uitgangspunt waarbij werd aangenomen dat er bij terugkeer een reëel risico is op ernstige schade is om deze reden ook komen te vervallen. Er kunnen echter nog steeds individuele gronden zijn op grond waarvan een vreemdeling uit Syrië internationale bescherming behoeft. Zo is in het landenbeleid opgenomen dat LHBTIQ+ en Alawieten als risicoprofiel worden aangemerkt. Daarnaast wordt er aangenomen dat er sprake is van een relatief lagere mate van willekeurig geweld in het kader van artikel 15 onder c van de Kwalificatierichtlijn. Of een Syriër in aanmerking komt voor internationale bescherming zal indachtig dit beleid worden beoordeeld en daarbij wordt ook het ambtsbericht van 29 mei jl. betrokken.
Zoals aangekondigd in de eerder genoemde brief van 10 juni jl. kan op basis van het huidige landenbeleid overgegaan worden tot het beoordelen van de lopende asielaanvragen. In de brief wordt echter ook uitgelegd dat er op dit moment nog geen aanleiding gezien wordt om over te gaan tot herbeoordelingen. De juridische kaders inzake het beoordelen van een asielaanvraag en het intrekken van een reeds verleende vergunning verschillen van elkaar. Om in te kunnen trekken dient er te worden beoordeeld of de wijziging die leidt tot het vervallen van de reeds verleende asielstatus voldoende ingrijpend is en een niet-voorbijgaand karakter heeft alvorens de reeds verleende status ingetrokken kan worden. Op dit moment kan nog niet in algemene zin geconcludeerd worden dat de positieve wijzigingen in de huidige veiligheids- en mensenrechtensituatie in Syrië voldoende ingrijpend en niet-voorbijgaand zijn. Daarom wil ik wachten tot het volgende ambtsbericht om opnieuw te bezien of de situatie zich voldoende bestendigt om tot herbeoordelingen over te gaan. Voor een meer uitgebreide beschrijving van alle relevante overwegingen verwijs ik u naar mijn brief d.d. 10 juni jl.4

Vraag 4

Kunt u aangeven hoeveel Syrische statushouders in aanmerking zouden komen – in beginsel dus Syriërs met een status verleend in de voorbije drie jaar – voor een herbeoordeling van hun status?

Tijdelijke verblijfsvergunningen kunnen worden ingetrokken. Op peilmoment 1 juni zijn er 75.330 tijdelijke vergunninghouders.

Vraag 5

Kunt u zo concreet mogelijk aangeven hoe het staat met uitvoering van de motie Eerdmans die opriep om een plan voor te bereiden voor de terugkeer van Syriërs zodra dit veilig kan (Kamerstuk 32 317, nr. 919)?

In antwoord op vraag 1 heb ik aangegeven dat al direct na de machtsovername door de DTenV ondersteuning is geboden aan personen die wilde terugkeren naar Syrië. Met het instellen van het nieuwe landgebonden asielbeleid voor Syrië zijn tevens de mogelijkheden voor ondersteuning bij terugkeer en herintegratie vergroot. Een voorbeeld van de uitgebreide ondersteuning is de charter voor Syriërs die vrijwillig terugkeerde naar Syrië georganiseerd door de DTenV op 16 september jl. Daarnaast zet het kabinet, zoals eerder aan uw Kamer aangegeven, erop in, om zodra het mogelijk is over te gaan naar gedwongen terugkeer. Hiertoe wordt onder andere ingezet op het maken van terugkeerafspraken met de Syrische overgangsregering, zoals ook benoemd in antwoord op vraag 1.
Ook worden door de DTenV, het Ministerie van Asiel en Migratie en het Ministerie van Buitenlandse Zaken, de benodigde voorbereidingen getroffen voor het realiseren van meer terugkeer naar Syrië, waaronder het opzetten en uitbreiden van de samenwerking met organisaties in Syrië die, op termijn, kunnen ondersteunen bij re-integratie. Ook nationaal blijf ik continue zoeken naar manieren om vrijwillig vertrek verder te ondersteunen. Het kabinet beschouwt de motie hiermee daarom ook als uitgevoerd. Indien er sprake is van belangrijke ontwikkelingen op het gebied van het realiseren van terugkeer van Syriërs zal uw Kamer daar over geïnformeerd worden. Zoals uw Kamer is geïnformeerd in de eerdergenoemde brief inzake het landenbeleid Syrië, heeft het kabinet de nodige stappen gezet in het faciliteren van de vrijwillige terugkeer van personen die naar Syrië wensen terug te keren. Kortheidshalve verwijs ik u naar de inhoud van deze brief.

Vraag 6

Bent u het ermee eens dat Syriërs in Nederland teruggestuurd kunnen worden naar hun land, gezien de recente ontwikkelingen zoals het opheffen van economische sancties tegen Syrië en de persoonlijke gesprekken die reeds zijn gevoerd tussen de nieuwe president van Syrië en de presidenten van Amerika en Frankrijk?

De vraag of Syrische asielzoekers en statushouders terug kunnen naar Syrië hangt allereerst af van de vraag of zij te vrezen hebben voor vervolging of ernstige schade bij terugkeer. Het algemene uitgangspunt waarbij werd aangenomen dat er bij terugkeer een reëel risico is op ernstige schade vanwege vrees voor mensenrechtenschendingen door het Assad-regime is met de val van het regime komen te vervallen. Er kunnen echter nog steeds individuele gronden zijn op grond waarvan een vreemdeling uit Syrië internationale bescherming behoeft. Zo is in het landenbeleid opgenomen dat LHBTIQ+ en Alawieten als risicoprofiel worden aangemerkt. Daarnaast wordt er aangenomen dat er sprake is van een relatief lagere mate van willekeurig geweld in het kader van artikel 15 onder c van de Kwalificatierichtlijn. Of een Syriër in aanmerking komt voor internationale bescherming zal indachtig dit beleid worden beoordeeld en daarbij wordt ook het ambtsbericht van 29 mei jl. betrokken. Dit is een individuele beoordeling die plaats vindt aan de hand van de merites van de zaak. Indien blijkt dat er geen sprake is van een vrees voor vervolging of een reëel risico op ernstige schade en hun asielaanvraag afgewezen wordt dan is terugkeer aan de orde.
Het kabinet levert een bijdrage aan het verbeteren van de situatie in Syrië, onder meer om terugkeer te bevorderen en grootschalige duurzame terugkeer mogelijk te maken. Het opheffen van de economische sancties door de EU t.a.v. Syrië kan bijdragen aan economische ontwikkeling van Syrië en daarmee kan het aantrekkelijker worden om vrijwillig naar het land terug te keren.

Vraag 7

Bent u het eens met het feit dat lange en zeer uitvoerige (openbare) ambtsberichten zorgen voor veel mogelijkheden voor asielzoekers om het vluchtverhaal daarop af te stemmen?

Ambtsberichten geven objectieve en feitelijke informatie over de algemene situatie in een land van herkomst en worden voor een deel gebaseerd op andere openbare bronnen die eveneens door asielzoekers te raadplegen zijn. Misbruik van de informatie die in ambtsberichten staat, kan niet helemaal worden uitgesloten. Eerder besloot het kabinet om ambtsberichten niet meer actief te publiceren gebaseerd op het Hoofdlijnenakkoord en het Regeerprogramma. Woo-verzoeken en rechtelijke uitspraken vragen echter om een herbeoordeling van dit besluit. Om een asielrelaas aannemelijk te maken zal een asielzoeker daarnaast altijd individuele omstandigheden aan moeten dragen. Het is daarom niet zo dat een enkele verwijzing naar een ambtsbericht volstaat om het asielrelaas aannemelijk te maken. De IND besteedt in de gehoren juist veel aandacht aan de individuele aspecten van het asielrelaas om zo de geloofwaardigheid van de verklaringen en de aannemelijkheid van de vrees te beoordelen.

Vraag 8

Bent u van mening dat het wenselijk is om terug te keren naar de kortere algemene ambtsberichten die voorheen werden gebruikt? Zo ja, bent u het tevens eens met de stelling dat meer gedetailleerde informatie in individuele ambtsberichten kan worden opgenomen (die niet openbaar zijn)? Zo nee, waarom niet?

Ambtsberichten worden door het Ministerie van Buitenlandse Zaken opgesteld aan de hand van vragen (Terms of Reference) van het Ministerie van Asiel en Migratie. Deze vragen zijn gebaseerd op de behoefte uit de beleids- en uitvoeringspraktijk van dit ministerie en de IND. De ambtsberichten in de huidige vorm voorzien dan ook in een specifieke behoefte. Kortere en minder gedetailleerde ambtsberichten zouden het werk van de IND bemoeilijken. Een kortere vorm van ambtsberichten ligt momenteel daarom ook niet in de rede.
Individuele ambtsberichten gaan over een individu, terwijl algemene (en thematische) ambtsberichten gaan over de situatie in landen van herkomst. Individuele ambtsberichten worden opgesteld in enkele zaken per jaar, wanneer de verklaringen van de vreemdeling en het algemeen ambtsbericht, of eventuele andere openbare bronnen, onvoldoende aanknopingspunten bieden voor een beslissing. Algemene ambtsberichten ondervangen juist dat voor iedere individuele asielzoeker onderzoek moet worden gedaan. Zoals gesteld in antwoord op vraag 7 bezie ik momenteel hoe om te gaan met openbaarmaking van ambtsberichten.

Vraag 9

Waarom heeft u niet besloten om ook de werkinstructies van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) niet meer te openbaren, net als ambtsberichten die vaak algemeen en in lijn met openbare bronnen zijn?

Uw Kamer is per brief d.d. 26 juni 2024 geïnformeerd over de gepleegde inzet omtrent het niet openbaren van werkinstructies van de IND.5 Daarin is uiteengezet dat er enkel onderdelen van werkinstructies die tot gevolg kunnen hebben dat het goed functioneren van het bestuursorgaan in het gedrang komt gelakt kunnen worden. Hierbij kan gedacht worden aan passages in uitvoeringsinstructies waar de vreemdeling zijn aanvraag op kan afstemmen en daarmee zijn voordeel kan doen in verblijfsprocedures zoals controlevragen die gesteld kunnen worden aan vreemdelingen om de herkomst te achterhalen, asielrelaas te beoordelen, maar bijvoorbeeld ook aan vragen in het kader van de nationale veiligheid. Deze werkwijze wordt inmiddels toegepast. Ik verwijs u kortheidshalve naar voornoemde brief voor de volledige onderbouwing van deze keuze.

Vraag 10

Bent u bereid om een interne werkinstructie te geven of een afspraak te maken tussen het Ministerie van Asiel en Migratie en Buitenlandse Zaken om ambtsberichten veel minder uitgebreid te maken, zodat ambtsberichten algemener worden en de kans op afwijzing wordt bevorderd?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 11

Erkent u dat wanneer het landenbericht per regio in een land zou worden vastgesteld of dat er in ambtsberichten meer nadruk wordt gelegd op het binnenlands vlucht -en/of vestigingsalternatief, dit in potentie veel weigeringen van asielverzoeken kan opleveren? Zo niet, waarom niet? Zo ja, bent u bereid met uw Europese collega’s in gesprek te gaan om de Europese regels hiertoe te wijzigen?

Er wordt in ambtsberichten reeds stil gestaan bij de situatie in verschillende regio’s en aan de hand daarvan worden ook beleidsmatige conclusies getrokken over de vraag of er een binnenlands beschermingsalternatief aanwezig is. Dit wordt vervolgens ook in de beoordeling van de aanvraag betrokken. Eenzelfde methodiek wordt gevolgd door andere EU lidstaten en de EUAA. Er is dan ook geen noodzaak tot een wijziging in Europese regelgeving op dit punt.

Vraag 12

Erkent u dat een zorgvuldige toetsing van een asielverzoek, met daaronder een zorgvuldig gehoor alsmede de mogelijkheid om binnen de beslistermijn een individueel ambtsbericht te vragen aan de Minister van Buitenlandse Zaken een bijdrage levert aan een meer individuele toetsing van een asielverzoek? Zo ja, bent u ook van mening dat dit een intensievere toetsing zoals hierboven beschreven een hogere kans op een afwijzing oplevert? Erkent u dat een asielonderzoek resulterend in een afwijzende beschikking meer personeelsinzet vergt dan een kort onderzoek, resulterend in een inwilliging?

De IND verricht reeds een zorgvuldige toetsing van het asielverzoek. Dit is altijd een individuele beoordeling die plaatsvindt aan de hand vaneen zorgvuldig gehoor en de mogelijkheid om een individueel ambtsbericht op te vragen. Daarnaast maakt de IND gebruik van alle stukken die worden overgelegd door de vreemdeling en informatie over het betreffende land van herkomst waaronder de ambtsberichten van de Minister van Buitenlandse Zaken. Voor zover uw vraag de suggestie wekt dat de IND onvoldoende zorgvuldig en niet op individuele basis toetst moet ik dat dan ook weerspreken.
Zowel aan een afwijzing als een inwilliging gaan in beginsel dezelfde onderzoeken vooraf. Het kan daarbij voorkomen dat een zaak een evidente inwilliging of afwijzing betreft zonder dat daarvoor aanvullende onderzoeken nodig zijn. Het is echter evenwel mogelijk dat het een ingewikkelde zaak betreft waar nader onderzoek is vereist. De uitkomst van de zaak is daarbij niet leidend maar juist de individuele merites van de zaak. Het is dan ook geen gegeven dat een aanvullend onderzoek per definitie leidt tot meer afwijzingen.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Wrijving in kabinet over migratiebeleid: Faber wil handtekening Schoof onder kritische brief»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u een precieze tijdlijn geven van het begin van het eerste verzoek om de brief te ondertekenen tot nu toe?

In mei jl. werd een concept van de brief ontvangen met een verzoek tot mede-ondertekening. Op ambtelijk niveau zijn er sinds januari jl. informele gesprekken gevoerd met een aantal EU-lidstaten over de mogelijkheid een oproep te doen (bijvoorbeeld via een ingezonden brief) een dialoog te voeren over de juridische kaders voor de mogelijkheden om strafrechtelijk veroordeelde vreemdelingen uit te zetten.

Vraag 3

Kunt u de brief die is opgesteld door Denemarken en Italië de Kamer doen toekomen en kunt u daarbij specifiek aangeven welke passages zijn aangedragen voor wijzigingen?

De brief is openbaar.2 Het kabinet ziet steun voor de Nederlandse inzet in een groot deel van de brief, zie het antwoord op vraag 4. Nederland heeft aangegeven de brief te kunnen mede ondertekenen zonder passages die ingaan op de interpretatie door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM).

Vraag 4

Kunt u aangeven welke redenen door kabinetsleden zijn aangedragen om de brief niet te ondertekenen? Kunt u hier nadrukkelijk ingaan op de juridische en rechtsstatelijke onderbouwing van de advisering?

Het kabinet ziet in de ingezonden brief van de regeringsleiders van Denemarken, Italië en een aantal andere landen een oproep voor een open dialoog over de juridische kaders voor de mogelijkheden om veroordeelde vreemdelingen uit te kunnen zetten. Zoals ook opgenomen in het Hoofdlijnenakkoord is het de inzet van dit kabinet een lik-op-stuk aanpak te voeren op overlast, intimidatie en geweld, en om vergunningen van criminele vreemdelingen sneller in te kunnen trekken. Het kabinet steunt daarom dat signaal van de brief in algemene zin. Conform de eerdere toezegging aan uw Kamer in het Commissiedebat over de JBZ-Raad van 12 en 13 juni (vreemdelingen- en asielbeleid) van 11 juni jl., heeft Nederland daarom ook tijdens de JBZ-Raad van 13 juni jl. aangegeven de geest van dat deel van de brief te steunen en open te staan voor dialoog. Als de juridische kaders hiervoor niet meer aansluiten bij de politiek gewenste praktijk, dan moet het gesprek over die kaders gevoerd worden binnen de daartoe aangewezen gremia. In het Hoofdlijnenakkoord is dan ook opgenomen dat Nederland daar waar nodig inzet op het aanpassen van EU-regelgeving of internationale verdragen. Het kabinet ziet steun voor deze inzet in de brief.
De brief roept tegelijkertijd specifiek op om een open dialoog te voeren over de interpretatie van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Die inzet volgt niet uit het Hoofdlijnenakkoord en raakt aan meer dan migratiebelangen, zoals de onafhankelijkheid van rechters en het EHRM. Nederland wil niet de indruk wekken op de stoel van de rechter te willen zitten en kan daarom dat deel van de oproep niet steunen. Om die reden is besloten deze ingezonden brief niet mede te ondertekenen.
Nederland zal het signaal van Denemarken en Italië t.a.v. de mogelijkheid om veroordeelde vreemdelingen uit te kunnen zetten via andere wegen ondersteunen. Zo kan Nederland standpunten over de interpretatie van het EVRM naar voren brengen in het kader van lopende EHRM-procedures op het gebied van het vreemdelingenrecht inclusief in EHRM-zaken tegen andere EVRM-verdragspartijen over de uitzetting van vreemdelingen. Verder blijft Nederland zich in Europees verband onverminderd inzetten voor aanscherpingen in de EU-regelgeving, zoals de Terugkeerverordening en de Veilig derde land-herziening. Ook deze inzet is erop gericht om EU-wetgeving (en dus de toetsingskaders voor rechters) zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de politieke wens voor een strikt en sober asielbeleid. Bovendien blijft het kabinet zich via andere wegen, zoals innovatieve oplossingen en partnerschappen, nationaal en internationaal onverminderd inzetten om meer grip te krijgen op migratie, ook als het gaat om de mogelijkheden voor het uitzetten van veroordeelde vreemdelingen. Hierover sprak een aantal regeringsleiders informeel voorafgaand aan de Europese Raad van 26 juni 2025, zoals ook vermeld in het verslag van de Europese Raad van 26 juni 2025. Daar kwam ook de brief ter sprake. Denemarken en Italië kondigden tijdens de bijeenkomst aan opvolging te willen geven aan de brief. Nederland heeft actief aangegeven bij te willen dragen aan verdere samenwerking gericht op de uitwerking. Dit is ook in lijn met de motie Eerdmans3.

Vraag 5

Zijn er in het verleden situaties geweest waarbij Nederland – buiten specifieke juridische procedures om – rechtstreeks het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) heeft aangesproken op haar uitspraken? Zo ja, wanneer is dit precies gebeurd?

Er zijn het kabinet geen eerdere gevallen bekend waarin Nederland het EHRM, buiten een specifieke juridische procedure om, rechtstreeks heeft aangesproken op de inhoud van haar uitspraken.

Vraag 6

Kunt u bevestigen dat Nederland niet wordt gehinderd in de aanpak van strafrechtelijk veroordeelde vreemdelingen door de uitspraken ven het EHRM? Zo nee, kunt u toelichten op welke wijze het uitzetten van strafrechtelijk veroordeelde vreemdelingen wordt bemoeilijkt door het EHRM, om welke specifieke uitspraken dit gaat en hoe groot de groep is die hierdoor minder effectief aangepakt kan worden?

In Nederland kunnen strafrechtelijke veroordelingen leiden tot afwijzing of intrekking van het verblijfsrecht en tot verwijdering van de vreemdeling uit Nederland. Het is de inzet van dit kabinet een lik-op-stuk aanpak te voeren op overlast, intimidatie en geweld, en vergunningen van criminele vreemdelingen sneller in te trekken. In het regeerakkoord is daarom opgenomen dat de glijdende schaal verder zal worden aangepast en de lat voor verblijfsrechtelijke consequenties wordt verlaagd. Bij een besluit tot uitzetting van een veroordeelde vreemdeling wordt altijd met verschillende factoren rekening gehouden, zoals de duur van de opgelegde straf afgezet tegen de duur van het rechtmatig verblijf in Nederland, de ernst van het misdrijf, het tijdsverloop dat is verstreken sinds het misdrijf, het privé en familieleven van de vreemdeling in Nederland en de band met zowel Nederland als het land van herkomst. Het huidig beleid ten aanzien van intrekkingen na strafrechtelijke veroordelingen wordt in algemene zin in overeenstemming geacht met artikel 8 van het EVRM. Er worden klachten tegen Nederland ingediend aangaande de intrekking van een verblijfsvergunning na een strafrechtelijke veroordeling, waarbij Nederland frequent in het gelijk wordt gesteld.

Vraag 7

Deelt u de constatering dat (openlijke) kritiek hebben op het EHRM de weg vrij maakt voor andere EU-lidstaten om op andere terreinen, bijvoorbeeld lhbti-rechten en vrijheid van godsdienst, ook het Hof aan te vallen en deelt u de constatering dat daarmee het Hof in een kwetsbare positie wordt gebracht wat ook vanuit rechtsstatelijk oogpunt zeer onwenselijk is? Zo nee, waarom niet?

Zie ook het antwoord op vraag 3 en 4. Passages in de brief roepen specifiek op tot een open dialoog over de interpretatie van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Die inzet volgt niet uit het Hoofdlijnenakkoord en raakt aan meer dan migratiebelangen, zoals de onafhankelijkheid van rechters. Nederland wil niet de indruk wekken op de stoel van de rechter te willen zitten. Om die reden is besloten deze ingezonden brief niet mede te ondertekenen.

Vraag 8

Hoe verhoudt het aanspreken c.q. bekritiseren van het EHRM zich tot de rechtsstaatverklaring, het hoofdlijnenakkoord en het regeerprogramma? Bent u van mening dat de voorgestelde brief bijdraagt aan het versterken van de democratische rechtsstaat en het versterken van de onafhankelijkheid van de rechtspraak?

Zie het antwoord op vraag 3 en 4.

Vraag 9

Kunt u bovenstaande vragen afzonderlijk van elkaar binnen een week beantwoorden?

De vragen zijn zo veel mogelijk afzonderlijk van elkaar en zo spoedig mogelijk beantwoord.

Vraag 1

Bent u bekend met bovenstaand bericht?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u het besluit van de Verenigde Staten om militairen die transgender zijn te ontslaan?

In een steeds onveiliger wereld heeft Defensie het beste van iedereen nodig om Nederland en bondgenoten te kunnen blijven beschermen. Iedereen moet zich thuis kunnen voelen en daarbij kijken wij niet naar geaardheid, genderidentiteit of voorkeuren. Nederland blijft zich daarom inzetten voor een diverse en daarmee sterke krijgsmacht. In dat licht kijken wij met zorg naar de recente overheidsmaatregelen in de Verenigde Staten aangaande transgender personen.

Vraag 3

Bent u bereid het besluit van het Pentagon om transgender militairen te ontslaan te veroordelen?

Nederland spreekt zich voor en achter gesloten deuren uit over het belang van diversiteit binnen de krijgsmacht, en zal dat ook blijven doen. Het zorgt ervoor dat we vanuit verschillende invalshoeken naar oplossingen kijken. Daardoor word je als team creatiever en als organisatie effectiever en ben je beter opgewassen tegen de dreigingen van vandaag en morgen.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u het voornemen van de Verenigde Staten om militairen die «in stilte» transgender zijn op te sporen, onder andere door medische dossiers onder de loep te nemen en daarin te zoeken naar wie tekenen van genderdysforie vertoont?

Het opsporen van collega’s middels inzage in medische dossiers, is in Nederland en dus ook bij Defensie wettelijk verboden. Het is mogelijk dat wetgeving in de Verenigde Staten anders is. Los daarvan zien wij niet in wat de noodzaak zou zijn van dergelijke voornemens.

Vraag 5

Bent u van mening dat deze actie past bij een land (tevens NAVO-bondgenoot) die wij een bondgenoot noemen? Kunt u hierop reflecteren?

Alle landen genieten soevereiniteit en zij nemen beslissingen op grond van hun eigen specifieke nationale prioriteiten.

Vraag 6

Strookt dit besluit volgens u met de waarden die NAVO-lidstaten op basis van het NAVO-verdrag verdedigen, waaronder democratie, individuele vrijheid en de democratische rechtsstaat?

Zoals we in het NAVO-commissiedebat van 22 mei 2025 aangaven, is het een zorgelijke ontwikkeling waar we kritisch op zijn. Het standpunt van Nederland is daarbij duidelijk, zoals benoemd in vraag 2 en 3.

Vraag 7

Klopt het dat Defensie met een aanzienlijk tekort aan opleidingscapaciteit kampt, waardoor veel aspirant-militairen momenteel niet opgeleid kunnen worden?

Defensie heeft bij initiële opleidingen de bestaande problemen opgelost. Voor in de toekomst wordt gewerkt aan bestendiging, zodat ook grote aantallen aspirant-militairen tijdig kunnen worden opgenomen in de organisatie. Zo beoogt het Deltaplan Opleidingen om de balans te herstellen met de daarin opgelegde maatregelen2.

Vraag 8

Bent u bereid deze ontslagen militairen een veilige haven te bieden in Nederland en hen een baan aan te bieden als opleider van militairen in Nederland?

Asiel wordt niet aangeboden. Een persoon die in aanmerking wil komen voor asiel, dient daartoe persoonlijk een verzoek in te dienen. Mocht een ontslagen Amerikaanse militair zich in Nederland bevinden, dan staat het deze persoon vrij om een asielverzoek in te dienen. Bij de beoordeling daarvan maakt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) een zorgvuldige afweging of iemand voldoet aan de voorwaarden voor asiel. Ontslag uit een militaire functie is op zichzelf bezien niet voldoende om een asielvergunning te verlenen, verder krijgt het verzoek an sich altijd een individuele beoordeling.
Daarnaast is de inzet van het kabinet niet gericht op het faciliteren van werk, dat is in de regel wel nodig om een verblijfsvergunning regulier voor bepaalde tijd in het kader van werk te verkrijgen.

Vraag 9

Zo ja, welke acties, zoals het creëren van een speciale vluchtelingenstatus van trans personen uit de VS, bent u bereid hiertoe te ondernemen?

De aangekondigde wijzigingen in het beleid van de Verenigde Staten zijn op dit moment geen aanleiding om in algemene zin aan te nemen dat transgender personen uit de Verenigde Staten een gegronde vrees voor vervolging hebben of een reëel risico lopen op ernstige schade bij terugkeer. Er is nu dan ook geen aanleiding om aanvullend beleid op te stellen voor deze groep. Evenmin is dit aanleiding de bestaande kader daarvoor aan te passen, nog daargelaten de vraag of hier binnen het EU-acquis ruimte voor is. Dit neemt niet weg dat iedere asielaanvraag altijd op zijn eigen merites wordt beoordeeld.

Vraag 10

Zo nee, waarom bent u hiertoe niet bereid?

Zie antwoord vraag 9.

Vraag 11

Bent u bereid de samenwerking op te zoeken met andere Europese lidstaten (al dan niet NAVO-lidstaten) om militairen die transgender zijn een veilige haven te bieden in Europa?

Gezien de antwoorden op de vragen 8 t/m 10 bestaat daarvoor geen aanleiding.

Vraag 12

Bent u bereid de samenwerking op te zoeken met andere Europese lidstaten (al dan niet NAVO-lidstaten) om transgender personen een veilige haven te bieden in Europa?

Zie antwoord vraag 11.

Vraag 13

Bent u bereid deze vragen los van elkaar te beantwoorden?

Enkel waar dit dienstig was aan de beantwoording zijn de antwoorden samengevoegd.

Vraag 1

Kent u het bericht «Taking Back Control: Denmark and Italy To Challenge Human Rights Court on Asylum Rules»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat Denemarken en Italië een brief willen sturen aan het Europese Hof voor de Rechten van het Mens omdat dit Hof de bepalingen uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens in asielzaken te ruim interpreteert waardoor de nationale soevereiniteit van lidstaten wordt ingeperkt?

Denemarken en Italië hebben samen met een aantal andere landen op 23 mei jl. een ingezonden brief gepubliceerd over dit onderwerp.

Vraag 3

Is het waar dat de Nederlandse regering door Denemarken en Italië is benaderd om deze brief te steunen?

Ja.

Vraag 4

Herinnert u zich de passage uit Hoofdstuk 2 Grip op asiel en migratie van het Hoofdlijnenakkoord «Er wordt ingezet op aanpassing van de EU-regelgeving en -verdragen waar nodig»?

Ja.

Vraag 5

Mogen wij ervan uitgaan dat u de brief zonder meer zal ondertekenen gelet op de passage uit het Hoofdlijnenakkoord en de wens van de grootste coalitiepartij?

Het kabinet ziet in de ingezonden brief van de regeringsleiders van Denemarken, Italië en een aantal andere landen een oproep voor een open dialoog over de juridische kaders voor de mogelijkheden om veroordeelde vreemdelingen uit te kunnen zetten. Zoals ook opgenomen in het Hoofdlijnenakkoord is het de inzet van dit kabinet een lik-op-stuk aanpak te voeren op overlast, intimidatie en geweld, en om vergunningen van criminele vreemdelingen sneller in te kunnen trekken. Het kabinet steunt daarom dat signaal van de brief in algemene zin. Conform de eerdere toezegging aan uw Kamer in het Commissiedebat over de JBZ-Raad van 12 en 13 juni (vreemdelingen- en asielbeleid) van 11 juni jl., heeft Nederland daarom ook tijdens de JBZ-Raad van 13 juni jl. aangegeven de geest van dat deel van de brief te steunen en open te staan voor dialoog. Als de juridische kaders hiervoor niet meer aansluiten bij de politiek gewenste praktijk, dan moet het gesprek over die kaders gevoerd worden binnen de daartoe aangewezen gremia. In het Hoofdlijnenakkoord is dan ook opgenomen dat Nederland daar waar nodig inzet op het aanpassen van EU-regelgeving of internationale verdragen. Het kabinet ziet steun voor deze inzet in de brief.
De brief roept tegelijkertijd specifiek op om een open dialoog te voeren over de interpretatie van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Die inzet volgt niet uit het Hoofdlijnenakkoord en raakt aan meer dan migratiebelangen, zoals de onafhankelijkheid van rechters en het EHRM. Nederland wil niet de indruk wekken op de stoel van de rechter te willen zitten en kan daarom dat deel van de oproep niet steunen. Om die reden is besloten deze ingezonden brief niet mede te ondertekenen.
Nederland zal het signaal van Denemarken en Italië t.a.v. de mogelijkheid om veroordeelde vreemdelingen uit te kunnen zetten via andere wegen ondersteunen. Zo kan Nederland standpunten over de interpretatie van het EVRM naar voren brengen in het kader van lopende EHRM-procedures op het gebied van het vreemdelingenrecht inclusief in EHRM-zaken tegen andere EVRM-verdragspartijen over de uitzetting van vreemdelingen. Verder blijft Nederland zich in Europees verband onverminderd inzetten voor aanscherpingen in de EU-regelgeving, zoals de Terugkeerverordening en de Veilig derde land-herziening. Ook deze inzet is erop gericht om EU-wetgeving (en dus de toetsingskaders voor rechters) zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de politieke wens voor een strikt en sober asielbeleid. Bovendien blijft het kabinet zich via andere wegen, zoals innovatieve oplossingen en partnerschappen, nationaal en internationaal onverminderd inzetten om meer grip te krijgen op migratie, ook als het gaat om de mogelijkheden voor het uitzetten van veroordeelde vreemdelingen. Hierover sprak een aantal regeringsleiders informeel voorafgaand aan de Europese Raad van 26 juni 2025, zoals ook vermeld in het verslag van de Europese Raad van 26 juni 2025. Daar kwam ook de brief ter sprake. Denemarken en Italië kondigden tijdens de bijeenkomst aan opvolging te willen geven aan de brief. Nederland heeft actief aangegeven bij te willen dragen aan verdere samenwerking gericht op de uitwerking. Dit is ook in lijn met de motie Eerdmans2.

Vraag 6

Wilt u deze vragen voor a.s. maandag 19 mei 2025, 17.00 uur beantwoorden?

De beantwoording is zo spoedig als mogelijk opgesteld.

Vraag 1

Blijft de Spreidingswet in alle facetten volledig van kracht tot het moment van intrekking, dat volgens uw contourennota ná 1 februari 2026 zal zijn? Zo nee, op welke punten niet en waarom is dit niet vermeld in uw contourennota? Zo ja, erkent u dat ook alle elementen van verplichte asielopvang en dwang tot die tijd onverkort blijven bestaan?1

In de contourennota zijn de uitgangspunten opgenomen voor het wetsvoorstel dat voorziet in intrekking van de wet. Deze worden op dit moment nader uitgewerkt. Zoals eerder aan uw Kamer aangegeven wordt er uitvoering gegeven aan de Wet gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen (hierna: de Spreidingswet) zolang deze van kracht is.

Vraag 2

Klopt het dat u heeft aangekondigd geen dwang en drang in te zullen zetten met betrekking tot asielopvang, ook niet als de Spreidingswet nog van kracht is2? Zo nee, wat is uw standpunt hierover dan wel?

Gemeenten zijn gehouden aan hun wettelijke taak zolang de wet van kracht is. De Spreidingswet sluit aan bij het bestaande interbestuurlijke toezicht voor gemeentelijk taken als opgenomen in de wet revitalisering generiek toezicht, het bijbehorende handboek en het algemeen beleidskader. Hiervoor is een rijksbrede interventieladder3 opgesteld die doorlopen wordt wanneer een gemeente haar wettelijke taak niet naar behoren uitvoert. Deze interventieladder wordt ook toegepast door provincies voor de wetten waar voor zij toezichthouder zijn, zoals de huisvesting van statushouders. Er is geen vast tijdspad verbonden aan de uitvoering van de stappen van de interventieladder. Sinds 1 juli signaleren en informeren we de eerste stap van de interventieladder. Dit betekent dat we met gemeenten in gesprek gaan en de stand van zaken bespreken over de invulling van hun taak aan de 12 provinciale regietafels (PRT’s). Het doel is en blijft om gemeenten zoveel mogelijk te ondersteunen bij hun inzet.
Het is en blijft de inzet van het kabinet om de druk op de opvang te verminderen. Dit doen we in de eerste plaats door de wetsvoorstellen asielnoodmaatregelenwet en de wet invoering tweestatusstelsel. De Tweede Kamer heeft voor de zomer ingestemd met deze wetten. Deze zijn onderdeel van een breder pakket aan structurele maatregelen en wetsvoorstellen, met als doel om de asiel- en nareisinstroom te beperken en zo de druk op de gehele asielketen te verlichten.
Daarnaast is een belangrijk knelpunt dat een aanzienlijk deel van de asielopvangcapaciteit in gebruik is door statushouders die niet tijdig worden gehuisvest in een gemeente, vanwege de schaarste op de woningmarkt. In mijn brief4 van 11 juli jl. wordt nader toegelicht welke concrete stappen we zetten. Dit samenhangend pakket is gebaseerd op drie pijlers: het uitbreiden van (tijdelijke en gedeelde) huisvestingsoplossingen waar ook statushouders gebruik van kunnen maken, voldoende stabiele en betaalbare opvang en tot slot taal inburgering en werk
Het kabinet werkt samen met gemeenten, corporaties en betrokken uitvoeringsorganisaties om de verschillende maatregelen vorm te geven. De Kamer wordt later dit jaar geïnformeerd over de stappen die we daarbij zetten en resultaten die we daarbij boeken.

Vraag 3

Betekent het niet inzetten van dwang en drang dat het verdeelbesluit op papier weliswaar juridisch bindend is, maar in de praktijk echter niet, aangezien de verplichting tot het fysiek opleveren van de opvangplekken per 1 juli niet gehandhaafd gaat worden?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Erkent u dat het een verdraaiing van de werkelijkheid is om te doen alsof gemeenten de 90.000 plekken via de Landelijke Regietafel Migratie & Integratie (LRT) en Provinciale Regietafel (PRT) «vrijwillig» hebben aangeboden, aangezien de Spreidingswet zowel de verdeelbesluiten regelt als de verplichte asielopvang die hieraan ten gevolge ligt? Zo niet, waarom niet?

Dat beeld herken ik niet. De gemeenten geven uitvoering aan de wet. Deze voorziet in een fase tot 1 november 2024, waarin aan de provinciale regietafels gezamenlijk en in overleg invulling is gegeven aan de provinciale opgave.

Vraag 5

Garandeert u, nu u heeft aangekondigd geen dwang en drang te zullen inzetten, dat u het accepteert wanneer gemeenten op 1 juli niet de toegewezen opvangplekken in het verdeelbesluit opleveren? Zo nee, waarom niet? Erkent u dat dit in strijd is met uw aankondiging?

Zie het antwoord op vragen 2 en 3.

Vraag 6

Garandeert u, nu u heeft aangekondigd geen dwang en drang te zullen inzetten, dat de gemeenten die u in het verdeelbesluit heeft aangewezen voor de restopgave deze plekken niet op te hoeven leveren? Zo nee, waarom niet? Hoe kunt u zeggen dat u geen dwang en drang gaat inzetten wanneer u gemeenten tegelijkertijd wel houdt aan de restopgave die u hen onvrijwillig heeft toebedeeld in het verdeelbesluit?

Zie het antwoord op vragen 2 en 3.

Vraag 7

Wat is de stand van zaken met betrekking tot het invullen van deze «restopgave» en hoe is dit proces tot nu toe verlopen?

Gemeenten bekijken op dit moment hoe zij, al dan niet in samenwerking met andere gemeenten, invulling geven aan de opgave zoals is opgenomen in het verdeelbesluit. Mijn ministerie was en is in gesprek met zowel provincies als individuele gemeenten om te kijken wat er nodig is om de plekken uit de verdeelbesluiten daadwerkelijk te realiseren.

Vraag 8

Betekent uw aankondiging dat u geen dwang en drang zult inzetten, dat u de dertig gemeenten en de provincie die bezwaar hebben gemaakt tegen de in hun ogen te hoge aantallen in het verdeelbesluit in het gelijk stelt? Zo nee, waarom niet en hoe kunt u dit rijmen met uw eigen woorden?

Op dit moment wordt de bezwaarprocedure doorlopen. Op de uitkomst hiervan ga ik niet vooruitlopen.

Vraag 9

Garandeert u in algemene zin dat u, ook wanneer de Spreidingswet nog van kracht is, op geen enkele wijze drang of dwang zult inzetten en dat gemeenten ongeacht het verdeelbesluit dus niet één opvangplek hoeven op te leveren wanneer zij dit zelf niet willen?

Zie het antwoord op vragen 2 en 3.

Vraag 10

Waarom zegt u geen drang en dwang te zullen inzetten, terwijl in uw contourennota nog altijd wordt uitgegaan van zowel deze restopgave («verdeeld over 100 gemeenten die geen of te weinig plekken aanboden») als van het opleveren van de opvangplekken uit de eerste cyclus van de Spreidingswet? Waarom heeft u niet in de contourennota opgenomen dat u deze zaken niet wettelijk zult gaan afdwingen?

Zie antwoord vraag 9.

Vraag 11

Wat zijn uw woorden over «geen drang en dwang» waard wanneer u hierover niets in uw contourennota opneemt en de Spreidingswet voorlopig onverkort in stand houdt?

Zie antwoord vraag 9.

Vraag 12

Indien u daadwerkelijk heeft besloten op geen enkele manier tot drang en dwang over te gaan, waarom trekt u de Spreidingswet (of in ieder geval de dwangelementen hierin) dan niet gewoon per direct in?

Zoals is opgenomen in de brief die ik op 11 juli als Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening en voor Asiel en Migratie samen met de Staatssecretaris van Participatie en Integratie naar uw Kamer zond inzake het samenhangend pakket, wordt momenteel gewerkt aan het intrekken van de Spreidingswet en wordt uw Kamer na de zomer middels brief geïnformeerd over het proces ten aanzien van het intrekken van de Spreidingswet, als onderdeel van het bredere pakket. Ik ben van plan dit voorstel zo snel als mogelijk in procedure te brengen.

Vraag 13

Bent u bereid om bij gemeenten actief kenbaar te maken dat u geen drang en dwang gaat toepassen aangaande de Spreidingswet, waardoor gemeenten die nu nog geen besluit hebben genomen over asielopvang in relatie tot de Spreidingswet, beter af kunnen zien van hun opgave in het verdeelbesluit Spreidingswet?

Zie het antwoord op vragen 2 en 3.

Vraag 1

Wat vindt u van het feit dat armere gemeenten in Nederland zo’n vijf keer meer structurele asielopvang bieden dan rijkere gemeenten?

Iedere asielzoeker die zich in Nederland meldt, heeft recht op opvang. Om de asielopvanglocaties evenredig te spreiden over Nederland is de «Wet gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen» van kracht. Binnen het stelsel van de wet maken gemeenten binnen de provincie onder regie van de commissaris van de Koning afspraken over de wijze waarop asielopvang binnen de provincie wordt verdeeld. In de capaciteitsraming staat een indicatieve verdeling van opvangplekken, waarin sociaaleconomische factoren worden meegenomen.
Het staat gemeenten vervolgens vrij om hier afspraken over te maken – zolang er op provinciaal niveau maar voldoende opvangplekken worden gerealiseerd. Vanuit dit stelsel is het mogelijk dat sommige gemeenten meer opvang realiseren dan anderen. Op basis van het verslag waarin de onderlinge opvangafspraken beschreven staan volgt een verdeelbesluit. Gemeenten moeten de opgave die volgt uit het verdeelbesluit realiseren.

Vraag 2

Bent u bekend met het nieuws dat er in Zutphen een asielopvang zal worden geopend die 30 jaar lang moet gaan dienen als asielopvang?1

Ja.
Het college van de gemeente Zutphen heeft recent besloten om de ontwikkelingen van het dienstencentrum, genoemd in het artikel, te staken. Ik ben de gemeente en het COA erkentelijk voor alle voorbereidende werkzaamheden in dit verband.

Vraag 3

Hoe reageert u op de bewoners van Zutphen die aangeven dat Zutphen nu al meer of evenveel aan vluchtelingenopvang organiseert (1.100) dan alle 20 rijkste gemeenten bij elkaar? Hoe reageert u op deze bewoners die aangeven dat het nu wel eens tijd wordt dat deze 20 gemeenten ook enige verantwoordelijkheid gaan nemen?

Zoals hiervoor aangegeven biedt de Spreidingswet de mogelijkheid om op basis van vrijwilligheid meer opvang te realiseren dan de indicatieve opgave. De gemeente Zutphen neemt een grote verantwoordelijkheid op zich en daarvoor ben ik de gemeente zeer erkentelijk. Deze waardering staat op zichzelf en hoeft niet te worden afgezet tegen andere gemeenten.
In algemene zin geldt wel dat iedere gemeente vanaf 1 juli moet voldoen aan de opgave die volgt uit het verdeelbesluit. Het Ministerie van Asiel en Migratie treedt in gesprek met gemeenten die hun opgave nog niet hebben gerealiseerd. Op gemeenten die hier niet aan voldoen wordt interbestuurlijk toezicht uitgeoefend.

Vraag 4

Is dit de enige optie waaraan wordt gedacht als het gaat om het ontlasten van Ter Apel als opvanglocatie voor asielzoekers? Zo nee, welke plekken zijn er nog meer waarbij gesprekken lopen?

In het belang van een evenwichtige spreiding is het wenselijk dat in iedere windstreek een aanmeldcentrum wordt gerealiseerd. In het zuiden van Nederland is het aanmeldcentrum in Budel. Samen met Defensie wordt gekeken naar een passende oplossing om de aanmeldfunctie te behouden in Zuid-Nederland.

Vraag 5

Vindt u het wrang dat het weer niet een van de rijke gemeenten is die wél de verantwoordelijkheid voelt om voldoende asielopvangplekken te realiseren?

Zoals hiervoor gemeld ben ik de gemeente Zutphen erkentelijk voor de grote bijdrage die de gemeente levert en dient dit niet te worden afgezet tegen de inzet van andere gemeenten.
Voor andere gemeenten geldt dat zij vanaf 1 juli een wettelijke opgave hebben om de plekken te realiseren die in het verdeelbesluit staan. Als zij dit niet doen dan treedt het Ministerie van Asiel en Migratie met hen in gesprek.

Vraag 6

Waarom wordt het aanmeldcentrum in Ter Apel niet ontlast door het bouwen van een «dienstencentrum» in één van de rijkste gemeenten die nauwelijks tot niets doen aan (structurele) opvang van vluchtelingen? Waarom laat u deze rijkste gemeenten, die nu en de afgelopen jaren de verantwoordelijkheid hebben ontlopen, dit nu weer doen?

Met de gemeente Zutphen was op basis van vrijwilligheid overeenstemming bereikt over het plan om een dienstencentrum te bouwen. Na de verdere bespreking van de plannen met de gemeenteraad zijn deze helaas gestaakt.
Als er andere gemeenten zijn die een dergelijke locatie willen realiseren treed ik, tezamen met het COA, graag met hen in gesprek. Voorts, zal ik in het kader van het interbestuurlijk toezicht met alle gemeenten die niet aan hun opgave voldoen in gesprek treden.

Vraag 7

Welke verantwoordelijkheid voelt u als Minister om te zorgen voor een goede spreiding van de asielopvangplekken waarin de sterkste schouders ook de zwaarste lasten dragen?

Ik verwijs in dit verband graag naar de beantwoording op de vorige vragen over de werking van de Spreidingswet en het interbestuurlijk toezicht.

Vraag 8

Op welke manier zal u deze rol oppakken op het moment dat de spreidingswet niet meer van kracht zal zijn?

De Spreidingswet is momenteel van kracht en op dit moment ga ik uit van het huidige kader.

Vraag 9

Deelt u de mening dat de verdeling van het aantal opvangplekken tussen rijke en arme gemeenten momenteel volledig scheef is en dat arme gemeenten relatief veel doen aan de opvang van asielzoekers?

Het is een gegeven dat het aantal opvangplekken scheef is verdeeld in Nederland. Dit is bijvoorbeeld het geval als je kijkt naar het inkomensniveau, maar ook bepaalde provincies realiseren verhoudingsgewijs veel meer opvangplekken. Tegelijkertijd zijn er ook allerlei uitzonderingen – zoals bijvoorbeeld de gemeente Wassenaar die al jaren buiten de zomer om opvang realiseert.
Door de Spreidingswet zie je dat in zeer veel gemeenten wordt nagedacht over het realiseren van asielopvang. Het COA is nog nooit met zoveel gemeenten in gesprek geweest.

Vraag 10

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente Bloemendaal georganiseerd die momenteel maar 150 plekken tijdelijke opvang organiseert? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente Bloemendaal om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Vraag 11

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente Laren georganiseerd die momenteel maar 50 plekken tijdelijke opvang organiseert en alleen voor minderjarigen? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente Laren om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Vraag 12

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente Blaricum georganiseerd die momenteel maar 250 plekken tijdelijke opvang organiseert tot aan juli 2026? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente Blaricum om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Vraag 13

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente Heemstede georganiseerd die momenteel 16 plekken heeft? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente Heemstede om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Vraag 14

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente Rozendaal georganiseerd die momenteel maar 55 plekken heeft voor enkel Oekraïners? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente Rozendaal om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Vraag 15

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente Gooise Meren georganiseerd die momenteel maar 300 plekken heeft tot 2027? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente Gooise Meren om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Vraag 16

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente Voorschoten georganiseerd die momenteel nog niks aan opvang heeft gerealiseerd? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente Voorschoten om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Vraag 17

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente Amstelveen georganiseerd die momenteel maar 60 plekken heeft? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente Amstelveen om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Vraag 18

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente Landsmeer georganiseerd die momenteel maar 12 tijdelijke plekken aan opvang organiseert? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente Landsmeer om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Vraag 19

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente De Bilt georganiseerd die pas over een aantal jaar 300 plekken heeft? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente De Bilt om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Vraag 20

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente Vught georganiseerd die momenteel maar 348 plekken tijdelijke opvang organiseert alleen voor Oekraïners? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente Vught om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Vraag 21

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente Castricum georganiseerd die momenteel niks aan opvang organiseert? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente Castricum om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Vraag 22

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente Lansingerland georganiseerd waarbij binnenkort alle opvangplekken sluiten? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente Lansingerland om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Vraag 23

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente Ouder-Amstel georganiseerd die momenteel maar 39 plekken tijdelijke opvang organiseert tot aan 2027? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente Ouder-Amstel om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Vraag 24

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente Bergen (Noord-Holland) georganiseerd die momenteel maar 30 plekken heeft alleen voor minderjarige meisjes? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente Bergen om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Vraag 25

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente Heiloo georganiseerd die momenteel maar 85 plekken tijdelijke opvang organiseert alleen voor Oekraïners? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente Heiloo om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Vraag 26

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente Waalre georganiseerd die momenteel niks aan opvang organiseert? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente Waalre om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Ik vind niet dat het gemiddeld inkomen van een gemeente van belang is bij de vraag of er wel of niet een dienstencentrum of een andere bijzondere opvangmodaliteit gevestigd moet worden. Het COA kijkt samen met de gemeente of zij tot overeenstemming kan komen.

Vraag 27

Waarom wordt volgens u deze vorm van opvang niet in de gemeente Oostzaan georganiseerd die momenteel maar 60 plekken tijdelijke opvang organiseert alleen voor Oekraïners? Kunt u aangeven of u hierover met deze gemeente in gesprek bent? Zo ja, wat was de uitkomst en wat waren de argumenten van zowel u als de gemeente Oostzaan om dit niet hier te doen? Zo niet, waarom niet?

Het COA werkt er hard aan om ook in de hierboven genoemde gemeenten meer structurele opvangplekken te realiseren. Voor een goede bedrijfsvoering moet het COA een mix hebben van structurele opvangplekken en locaties die, bij een teruglopende capaciteitsbehoefte, opzegbaar zijn of ingezet kunnen worden voor de huisvesting van andere aandachtsgroepen.

Vraag 28

Bent u het eens met de stelling dat er eerst een «dienstencentrum» moet worden gebouwd in één van de rijkste gemeenten met het minste opvangplekken, de minste sociale huurwoningen en de laagste hoeveelheid statushouders? Zo ja, welke gemeente voldoet aan deze kenmerken? Zo niet, waarom niet en waarom wel in Zutphen?

In algemene zin ben ik het eens dat de duurste noodopvangvormen zo snel mogelijk uit gefaseerd moeten worden en waar nodig vervangen moeten worden door structurele opvanglocaties. Dit zal vanuit het oogpunt van evenredige spreiding ook deels in de hierboven genoemde gemeenten moeten landen.

Vraag 29

Bent u bereid om in samenwerking met het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en de hierboven genoemde gemeenten meer structurele opvangplekken te realiseren?

Vraag 30

Bent u het eens met de stelling dat er meer structurele opvangplekken moeten komen in de 20 rijkste gemeenten die nu niet of nauwelijks structurele plekken hebben in plaats van noodopvang zodat commerciële beunhazen geen miljoenenwinsten meer maken van ons belastinggeld?

Vraag 1

Bent u bekend met de geuite zorgen van alle betrokken uitvoeringsorganisaties zoals de gemeente Ter Apel, de politie, de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) over uw plannen om per 1 juni overlastgevende asielzoekers in een strenger regime te plaatsen in Ter Apel en met de uitvoering van het escalatiemodel?1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat deze organisaties zeggen dat niet alles op orde en is het geen reëel plan is om per 1 juni te beginnen met een strenger vrijheidsbeperkingsregime?

Op 1 juni is de pbl van start gegaan, daarover heeft mijn voorganger de Kamer bij brief van 30 mei geïnformeerd. Juist om uitvoering te geven aan de breed gedragen motie om zo snel als mogelijk een pbl in Ter Apel op te starten.

Vraag 3

Klopt het dat burgemeester Jaap Velema van Westerwolde heeft gevraagd om uitstel van uw plannen? Zo ja, waarom bent u hier niet op ingegaan?

Het is mij bekend dat door de gemeente kanttekeningen zijn geplaatst bij het proces. Vanuit het Ministerie van Asiel en Migratie is, onder andere door gesprekken op ambtelijk en bestuurlijk niveau, ingezet om de driehoek de noodzakelijke informatiepositie te geven en te betrekken bij de uitwerking van de pbl. Het Ministerie van Asiel en Migratie gaat daarover samen met de partners uit de migratieketen verder in gesprek met de lokale driehoek.

Vraag 4

Wie moet volgens u zorgen voor de handhaving van uw plannen, aangezien de politiecapaciteit te beperkt is, zoals ook de burgemeester aangeeft?

De handhaving zal vorm krijgen door samenwerking tussen de ketenpartners en de lokale driehoek. Hierover heeft mijn voorganger de Kamer bij brief van 30 mei geïnformeerd.
Daarnaast komt nog een vervolggesprek met de lokale driehoek en de migratieketen over de pbl.

Vraag 5

Vindt u het realistisch dat deze plannen per 1 juni moeten ingaan, maar dat het COA nog bezig is met de randvoorwaarden voor het strenge regime, zoals een ketenbrede werkinstructie en een juridisch houdbaar kader?

Zoals bij elke opdracht is toegewerkt naar een startdatum. De randvoorwaarden om te starten, zoals een juridisch houdbaar kader, zijn gerealiseerd. We blijven aandacht houden voor de handhaving en veiligheid in het gebied.

Vraag 6

Vindt u het verantwoord om deze plannen al zo snel door te voeren terwijl het COA aangeeft dat de veiligheid van het personeel momenteel nog niet gegarandeerd is?

De veiligheid van personeel is altijd een belangrijke randvoorwaarde, nu ook. Het doel van deze plannen is bovendien het vergroten van de veiligheid van omwonenden, bewoners en het personeel. Het Ministerie van Asiel en Migratie borgt in samenspraak met COA en de lokale driehoek dat er extra toezicht komt in het gebied waar het gebiedsgebod geldt.

Vraag 7

Kunt u reflecteren op de uitspraken dat het door u genoemde escalatiemodel erg arbeidsintensief is en kunt u verzekeren dat hier voldoende capaciteit voor beschikbaar is?

Een belangrijk onderdeel van het escalatiemodel is het opleggen van een individueel gemotiveerde vrijheidsbeperkende maatregel. Dat vraagt inderdaad capaciteit, bijvoorbeeld voor extra controles en het organiseren van een dag vullend programma. Deze capaciteit zal door de asielketen worden geleverd.

Vraag 8

Klopt het dat binnen dit escalatiemodel momenteel de eerste fase van de procesbeschikbaarheidsaanpak (PBA) nog helemaal niet gerealiseerd is en voor de tweede fase de Verscherpte Toezicht Locatie (VTL) ook nog niet volledig klaar is voor gebruik?

Nee. Er wordt reeds gewerkt met een tweemaal daagse inhuisregistratie en plaatsing op de vtl. Dit zijn de eerste twee treden binnen de procesbeschikbaarheidsaanpak.

Vraag 9

Klopt het dat u niet heeft gereageerd op de geuite zorgen van de gemeente Westerwolde over onder andere de benodigde capaciteit bij de opening van de procesbeschikbaarheidslocatie (PBL)?

We hebben regelmatig contact met de gemeente Westerwolde, ook over de pbl.

Vraag 10

Waarom belooft u zaken die u niet waar kunt maken?

Bij brief van 30 mei is de Kamer geïnformeerd over de start van de pbl.

Vraag 11

Bent u bereid zo snel mogelijk met een nieuw, ditmaal realistisch plan te komen en ervoor te zorgen dat ook de ketenpartners er klaar voor zijn en ook de veiligheid van het personeel gegarandeerd is?

De pbl is reeds op 1 juni gestart. Daarover is de Kamer bij brief van 30 mei geïnformeerd.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Iraanse (43) ontvluchtte doodstraf maar zit nu gevangen op Schiphol: «Word elke nacht veel wakker»» van het AD d.d. 28 april jl.?1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met het feit dat op het overtreden van kledingregels in Iran mogelijk de doodstraf staat?

Uit het meest recente ambtsbericht Iran volgt dat het overtreden van kledingvoorschriften bestraft kan worden met gevangenisstraffen of een geldboete. Ook zijn er alternatieve straffen mogelijk, zoals verbanning, uitreisverboden, taakstraffen, het volgen van een therapie, de opschorting van een arbeidscontract, een verbod op aansluiting bij een organisatie, de tijdelijke sluiting van een onderneming of inbeslagname van privébezit, zoals mobiele telefoons of auto’s. Ook ben ik bekend met berichtgeving van na de verslagperiode van het ambtsbericht, van o.a. Amnesty International, waarin de doodstraf als mogelijk vonnis wordt genoemd bij het overtreden van kledingregels. De onderliggende wet waar Amnesty International over rapporteert is tot op heden nog niet geïmplementeerd.

Vraag 3

Vindt u het aannemelijk dat een overtreding van die regels, gecombineerd met een eerdere veroordeling wegens deelname aan vrouwenrechtenprotesten na de moord op Mahsa Amini, zou kunnen leiden tot een zware straf? Zo nee, waarom niet?

Ik kan geen uitspraken doen over de wijze waarop de Iraanse autoriteiten dergelijke zaken zullen beoordelen.

Vraag 4

Vindt u de vrouw beschreven in het artikel dapper, vanwege haar strijd voor vrouwenrechten in Iran? Zo nee, waarom niet?

Ik vind het niet passen om me in dergelijke kwalificaties te uiten over een individuele casus terwijl deze nog in behandeling is door de IND.

Vraag 5

Vindt u dat vrouwenrechtenactivisten in Iran gevaar lopen op vervolging? Zo nee, waarom niet?

In het landgebonden beleid Iran, dat gebaseerd is op het meest recente ambtsbericht, is opgenomen dat personen die actief zijn in de politiek, journalistiek, op het gebied van de mensenrechten of een ander maatschappelijk terrein (in het bijzonder op het terrein van vrouwenrechten en de rechten van etnische minderheden) als risicoprofiel worden aangemerkt.
Dit betekent dat er in algemene zin een bepaalde mate van risico bestaat voor personen die actief zijn op het gebied van vrouwenrechten. Welke mate van risico dat is, zal in elke individuele zaak beoordeeld moeten worden aan de hand van de merites van de desbetreffende zaak. Het behoren tot een groep, aangemerkt als risicoprofiel is op zichzelf niet voldoende om te concluderen dat de vreemdeling te vrezen heeft voor vervolging. In het kader van de asielaanvraag wordt beoordeeld of de vreemdeling gelet op zijn persoonlijk profiel en persoonlijke activiteiten of ervaringen binnen de groep een gegronde vrees heeft voor vervolging.

Vraag 6

Vindt u dat vrouwenrechtenactivisten uit Iran, als zij gevaar lopen op vervolging vanwege de uitoefening van hun burgerlijke vrijheden, recht hebben op internationale bescherming? Zo nee, waarom niet?

Indien er sprake is van een gegronde vrees voor vervolging dan maken zij aanspraak op internationale bescherming. Of hier sprake van is dient echter beoordeeld te worden op basis van de individuele merites van de zaak.

Vraag 7

Welke toegang tot zorg hebben asielzoekers die in het Justitieel Complex Schiphol wordt vastgehouden?

Alle vreemdelingen die in grensdetentie verblijven op het Justitieel Complex Schiphol hebben toegang tot een medisch team. Dit medisch team bestaat onder andere uit een huisarts, psychologen, verpleegkundigen en een psychiater. In het Justitieel Complex Schiphol werkt geen basisarts. Waar nodig verwijst het medisch team dat werkzaam is op het Justitieel Complex Schiphol, de vreemdeling naar externe zorgaanbieders. Als de huisarts oordeelt dat de vreemdeling specialistische zorg dient te ontvangen dan verwijst hij of zij de vreemdeling naar een medisch specialist buiten het Justitieel Complex Schiphol.

Vraag 8

Hebben asielzoekers in het Justitieel Complex Schiphol recht op specialistische zorg wanneer zij dat nodig hebben? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Klopt het dat rechters in gevallen van grensdetentie binnen vier weken na instelling van beroep uitspraak moeten doen? Zo nee, waarom niet?

Op basis van artikel 83b Vreemdelingenwet 2000 (hierna Vw) dient de rechtbank in bepaalde gevallen, waaronder bij asielaanvragen die in de grensprocedure zijn afgedaan, binnen vier weken na het instellen van beroep uitspraak te doen. De grensprocedure kan worden toegepast als mogelijk de Dublinverordening van toepassing is of als de asielaanvraag mogelijk niet-ontvankelijk of kennelijk ongegrond is. De grensprocedure maakt het mogelijk vreemdelingen te plaatsen in grensdetentie.
De doorlooptijden voor het behandelen van beroepen bij de rechtbanken zijn op dit moment regelmatig langer dan vier weken. Het kabinet streeft ernaar om de instroom te beperken. Dit zal ertoe bijdragen dat de druk op het asielsysteem afneemt en de doorlooptijden korter kunnen worden.

Vraag 10

Als die maximale duur wordt overschreden, hebben kwetsbare asielzoekers recht op verplaatsing naar een meer humane vorm van opvang? Zo nee, waarom niet?

De wettelijke termijn genoemd in artikel 83b Vw, en meer specifiek de overschrijding van die termijn, heeft geen betrekking op het al dan niet kunnen voortduren van de grensdetentie. Die termijn heeft betrekking op de termijn waarbinnen de rechterlijke toetsing van de rechtmatigheid van een asielbesluit moet plaatsvinden. De grensdetentie kan dan ook voortduren na het verlopen van de in artikel 83b Vw genoemde wettelijke termijn van vier weken.
Op grond van de Opvangrichtlijn en de Procedurerichtlijn wordt rekening gehouden met de bijzondere opvangbehoeften en procedurele waarborgen van vreemdelingen die in grensdetentie verblijven. De detentie kan niet langer voortduren wanneer deze onevenredig bezwarend is.

Vraag 11

Vindt u het inhumaan als asielzoekers langer dan vier weken hun beroep moeten afwachten in grensdetentie? Hoe verhoudt dit zich tot hun recht op vrijheid?

Nee, ik acht dit niet inhumaan. De grensprocedure is een belangrijk instrument om te beoordelen of aan vreemdelingen, die een asielaanvraag doen aan de buitengrens, toegang tot Nederland/de Unie moet worden verleend. Het toepassen van grensdetentie is naar de opvatting van het kabinet, vanwege het grensbewakingsbelang, geoorloofd en proportioneel. Zowel bij het opleggen van grensdetentie als bij voortduring daarvan wordt steeds beoordeeld of detentie (nog) proportioneel is. Indien dat niet langer het geval is, wordt de detentie opgeheven en wordt alsnog toegang verleend.

Vraag 12

Vindt u dat grensdetentie van langer dan vier weken zelfs mogelijk moet zijn voor kwetsbare asielzoekers, zoals de in het artikel genoemde vrouw met een voorstadium van baarmoederhalskanker?

Ik ga niet in op individuele zaken. Zie voorts het antwoord op vraag 10.

Vraag 13

Kunt u bovenstaande antwoorden allen afzonderlijk beantwoorden?

Dit heb ik zoveel als mogelijk gedaan.

Vraag 1

Kunt u een volledig overzicht geven van alle organisaties die sinds 2010 overheidsfinanciering hebben ontvangen (subsidies, bijdragen, fondsen, opdrachten of garanties) en die de Staat der Nederlanden (mede) voor de rechter hebben gedaagd en/of publiekelijk of juridisch hebben aangedrongen op beleidsverandering via protest, campagnes of rechtszaken?

Er wordt geen lijst bijgehouden van organisaties die de Staat der Nederlanden (mede) voor de rechter hebben gedaagd en/of publiekelijk of juridisch hebben aangedrongen op beleidsverandering via protest, campagnes of rechtszaken. Departementen leggen in de jaarverslagen die jaarlijks aan uw Kamer worden aangeboden verantwoording af over de uitgaven die zijn gedaan. Deze jaarverslagen en onderliggende gegevens zijn ook inzichtelijk via Rijksfinancien.nl.

Vraag 2

Hoeveel belastinggeld is sinds 2010 verstrekt aan organisaties die zich (mede) richten op abortuszorg en -bevordering, inclusief internationale partnerschappen; transgenderzorg, genderbevestigende medische interventies of «genderinclusief» onderwijs; LHBTIQ+-voorlichting of «empowerment»; «klimaatgerechtigheid»; «intersectionaliteit»; «dekolonisatie» en andere aan de duurzameontwikkelingsdoelstellingen gerelateerde doelen?

Departementen leggen in de jaarverslagen die jaarlijks aan uw Kamer worden aangeboden verantwoording af over de uitgaven die zijn gedaan. Deze jaarverslagen en onderliggende gegevens zijn ook inzichtelijk via Rijksfinancien.nl.

Vraag 3

Hoe wordt voorkomen dat deze subsidies of bijdragen direct of indirect worden gebruikt voor anti-democratische doeleinden, waaronder: a. rechtszaken tegen de Nederlandse Staat (zoals door Urgenda of Milieudefensie) en b. beïnvloeding van verkiezingen, beleidsvorming of publieke opinie via door de overheid betaalde campagnes?

Deze vraag bevat een aanname over de definitie van «anti-democratische doeleinden» die het kabinet niet deelt, waardoor hij moeilijk te beantwoorden is. In het algemeen is te stellen dat subsidies op verschillende manieren worden verantwoord en gecontroleerd. Deze wijze van verantwoording en controle is vastgelegd in de Regeling vaststelling Aanwijzingen voor subsidieverstrekking, ook wel bekend als het Uniform Subsidiekader (USK). Vakministers zijn zelf verantwoordelijk voor het subsidiebeheer en het beleid hieromtrent.

Vraag 4

Worden bij subsidieaanvragen en -verantwoording identiteiten, jaarrekeningen en bestuursstructuren van aanvragers gecontroleerd op dubbele registraties, schijnconstructies of verbonden partijen?

Subsidies worden op verschillende manieren verantwoord en gecontroleerd. Deze wijze van verantwoording en controle is vastgelegd in de Regeling vaststelling Aanwijzingen voor subsidieverstrekking, ook wel bekend als het Uniform Subsidiekader (USK). Vakministers zijn zelf verantwoordelijk voor het subsidiebeheer en het beleid tegen misbruik en oneigenlijk gebruik.

Vraag 5

Kunt u uitsluiten dat er in Nederland net als in de Verenigde Staten (waar het Department of Governmenet Efficiency (DOGE) recent gevallen aan het licht bracht van overheidsmedewerkers op de payroll met leeftijden boven de 100 jaar) sprake is van zogeheten «ghost employees» of fictieve ambtenaren in loondienst? Zo nee, wat is de oudste actieve ambtenaar in dienst bij de Rijksoverheid, en hoeveel medewerkers staan ingeschreven met leeftijden van 90 jaar of ouder?

Er zijn in de personele administratie geen medewerkers bekend met een leeftijd van 90 jaar of ouder. De oudste actieve ambtenaar die in de personele administratie staat geregistreerd heeft een leeftijd van 80 jaar. In overleg kunnen medewerkers doorwerken na het 70e levensjaar. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan specialistisch adviseurs of bepaalde commissiesecretarissen.
Tabel 1 in de bijlage geeft een overzicht van het aantal Rijksambtenaren, per ministerie, naar leeftijdscategorie in het jaar 2024. De tabel laat zien dat er in Q4 2024 94 rijksmedewerkers waren met een leeftijd tussen de 71 en de 80 jaar.
Deze groep is goed voor 39,6 fte. Een meerderheid van deze groep werkt deeltijd, soms beperkt tot enkele uren per week.

Vraag 6

Worden burgerservicenummers in de HR-administratie periodiek geverifieerd op vitaliteit, overlijden of dubbele inschrijving? En kunt u een overzicht geven van het aantal actieve ambtenaren naar leeftijdscategorie en dienstonderdeel?

Bij invoer van een werknemer in het HR-systeem vindt een validatie plaats op juistheid van BSN. Daarnaast wordt voorafgaand aan de salarisverwerking een loonaangiftecontrolerapport gedraaid, die een melding genereert wanneer een BSN bij meer dan één personeelsnummer wordt gebruikt. Werkgevers hebben geen toegang tot de Basisregistratie Personen (BRP). Elke medewerker waarvoor loon is berekend, wordt maandelijks met BSN opgenomen in de loonaangifte, die verstuurd wordt naar de Belastingdienst. De Belastingdienst controleert op de juistheid van het aangeleverde BSN. De Belastingdienst controleert aan de hand van de BRP of het BSN aansluit met de aangeleverde geboortedatum.
Tabel 1 in de bijlage geeft een overzicht van het aantal Rijksambtenaren, per ministerie, naar leeftijdscategorie in het jaar 2024.

Vraag 7

Zijn er ambtenaren of externe consultants met toegang tot begrotingssystemen of subsidieverstrekkingsplatforms die gelijktijdig werkzaam zijn bij door de overheid gesubsidieerde instellingen? Zo ja, hoeveel?

Er geldt een meld- en registratieplicht voor nevenwerkzaamheden die in relatie tot iemands ambtelijke functievervulling de belangen van de dienst kunnen raken. Indien blijkt dat er integriteitsrisico's zijn, wordt door de betrokken persoon en de leidinggevende onderzocht welke maatregelen hiertegen genomen kunnen worden, met mogelijk zelfs een verbod op de nevenwerkzaamheden. De geschetste situatie in de vraag zal al snel onder deze meldplicht vallen.

Vraag 8

Hoeveel subsidieaanvragen zijn sinds 2020 goedgekeurd waarin de volgende trefwoorden of gelijksoortige termen voorkwamen: «diversiteit, «inclusie», «dekolonisatie», «intersectionaliteit», «gender», «klimaatrechtvaardigheid», «safe space», «systemisch racisme», «lhbti+», «queer», «trans rights», «migratierechtvaardigheid»?

Informatie over het aantal subsidieaanvragen met de betreffende termen is niet beschikbaar.

Vraag 9

Kunt u aangeven hoeveel verschillende organisaties in Nederland op meerdere plaatsen onder andere namen geregistreerd staan als subsidieontvanger? Hoeveel stichtingen of verenigingen zijn actief met een registratie bij de Kamer van Koophandel, maar zonder actieve fysieke of digitale aanwezigheid?

Een stichting of vereniging kan behalve de reguliere naam een verkorte (afwijkende naam) hebben. Als de stichting of vereniging een onderneming drijft, komen daar mogelijk ook nog handelsnamen van de onderneming bij. Al deze namen hangen echter aan hetzelfde KVK-nummer. Voor zover wederpartijen deze KVK-nummers in hun eigen administratie gebruiken, en dat is heel gebruikelijk, bestaat er dus geen verwarring over de identiteit van de vereniging of stichting ongeacht de naam die gevoerd wordt.
Indien in een stichting of vereniging al minstens een jaar geen activiteiten plaatsvinden, overeenkomstig de criteria in artikel 2:19a BW, dan moet de KvK deze ontbinden. Het voornemen tot ontbinding en, wanneer de organisatie zich niet alsnog bij KVK meldt ook de ontbinding zelf, wordt gepubliceerd in de Staatscourant.

Vraag 10

Bent u bereid een onafhankelijke taskforce (vergelijkbaar met het Amerikaanse DOGE-team) samen te stellen bestaande uit externen met bewezen expertise in kunstmatige intelligentie (AI), data-analyse en overheidsaccountability, met als opdracht een systeemscan te doen op mogelijke inefficiënte, onrechtmatige of ideologisch gemotiveerde uitgaven en hen daarbij toegang te verschaffen tot interne subsidieportalen, IT-systemen en payroll-gegevens voor een integrale risicoanalyse?

Nee, het samenstellen van een taskforce zoals het Amerikaanse DOGE-team wordt naar ons inziens niet als nodig geacht.

Vraag 11

Indien u hier niet toe bereid bent, wilt u dan toelichten waarom niet, en op welke wijze u dan wél de integriteit, transparantie en democratische controle van overheidsuitgaven garandeert?

De Auditdienst Rijk (ADR) en de Algemene Rekenkamer (AR) zijn beide onafhankelijke controleurs die toezien op rechtmatig en doelmatig gebruik van overheidsmiddelen. De ADR werkt als interne auditor binnen de overheid, terwijl de AR als externe auditor optreedt. Samen zien zij toe op de integriteit, transparantie en democratische controle van overheidsuitgaven. Daarbij is de AR wettelijk bevoegd om alle benodigde gegevensbronnen te betrekken in haar onderzoeken. Beide organisaties hebben vergaande expertise en zetten in op kennisontwikkeling in kunstmatige intelligentie (AI), data-analyse en overheidsaccountability. Een extra controleorganisatie hier aan toevoegen is daarom niet wenselijk en ook ondoelmatig.

Vraag 12

Kunt u een overzicht geven van alle creditcards, betaalpassen en betaalaccounts die in beheer zijn van de Rijksoverheid en onderliggende instanties (inclusief zelfstandige bestuursorganen (ZBO’s), agentschappen en zelfstandige uitvoeringsorganisaties), met daarbij per kaart of account:

Het opstellen van een dergelijk totaaloverzicht is zeer arbeidsintensief en wordt daarom niet proportioneel geacht. Verder staan kaarten altijd op naam en zijn deze niet overdraagbaar, wat ook een verplichting is vanuit de bank. Als medewerkers vertrekken of een functiewijziging krijgen, wordt de pas ingetrokken.

Vraag 13

Wordt er actief gecontroleerd op misbruik, dubbele uitgifte of ongeoorloofd gebruik van de onder de vorige vraag bedoelde betaalmiddelen? Zo ja, hoeveel gevallen van fraude of onrechtmatig gebruik zijn de afgelopen vijf jaar vastgesteld? Wat was de financiële schade in die gevallen?

Alle betalingen worden gecontroleerd op misbruik. Het aantal gevallen van fraude of onrechtmatig gebruik in de afgelopen vijf jaar is nagenoeg nihil. In de enkele gevallen dat er fraude of onrechtmatig gebruik heeft plaatsgevonden is het opgespoord en afgehandeld.

Vraag 14

Bent u bereid het gebruik van deze betaalmiddelen – in navolging van het Amerikaanse voorbeeld – te onderwerpen aan een forensische audit gericht op verspilling, fraude en structurele lekken? Zo nee, waarom niet?

Naar ons inziens wordt dat niet als wenselijk of noodzakelijk geacht. Een dergelijk systeem bouwen en onderhouden zou een aanzienlijke financiële investering vergen die zich niet verhoudt tot de in de vraagstelling gesuggereerde risico's.

Vraag 15

Kunt u aangeven hoeveel ambtenaren er momenteel op de loonlijst staan van het Rijk, uitgesplitst per ministerie, agentschap, ZBO en uitvoeringsorganisatie? En kunt u daarbij tevens aangeven hoeveel van deze medewerkers in de afgelopen 30, 60 en 90 dagen géén van de volgende activiteiten hebben verricht: Kunt u tevens aangeven hoeveel van deze accounts zich kenmerken door inactiviteit op ál deze punten tegelijk, en dus sinds minimaal 30 dagen geen enkele digitale of fysieke activiteit vertonen?

Het achterhalen van deze informatie voor alle 165.903 Rijksmedewerkers is praktisch niet mogelijk. Dit geldt ook voor het, op al deze punten tegelijk, aantonen of er sprake is van geen enkele digitale of fysieke activiteit.
In bijlage 1 is een uitsplitsing te vinden van het aantal Rijksmedewerkers dat op peildatum 2024 in de personele administratie van het Rijk bekend was, uitgesplitst naar ministerie. Hiervan werkt 71 procent (118.261 medewerkers, respectievelijk 111.446,3 fte) bij een organisatie gericht op uitvoering.
De inrichting van de personele administratie maakt dat het niet mogelijk is om de uitsplitsing naar ZBO's en agentschappen zuiver te maken. Zo zijn enkel de gegevens van ZBO's met een publiekrechtelijke entiteit, onderdeel van de Staat der Nederlanden, bekend. In 2024 bedraagt dit aantal 2971 medewerkers, wat gelijk staat aan 2818,26 fte. Van ZBO's met eigen rechtspersoonlijkheid (zowel publiekrechtelijk (onderdeel overheid), als privaatrechtelijk (marktpartijen)) zijn geen gegevens beschikbaar in de personele administratie.

Vraag 16

Acht u het wenselijk dat dergelijke inactiviteit voortaan automatisch gesignaleerd en onderzocht wordt, teneinde misstanden zoals niet-bestaande ambtenaren op de loonlijst, ghost payroll-fraude of administratieve fouten uit te sluiten?

Dit wordt niet wenselijk geacht. Een dergelijk systeem bouwen en onderhouden zou een aanzienlijke financiële investering vergen die zich niet verhoudt tot de in de vraagstelling gesuggereerde risico's

Vraag 17

Kunt u deze vragen afzonderlijk van elkaar en binnen de daarvoor gestelde termijn beantwoorden?

De vragen zijn afzonderlijk van elkaar en zo spoedig mogelijk beantwoord.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Evelien van Roemburg secretaris-directeur Adviesraad Migratie»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat Evelien van Roemburg, oud GroenLinks raadslid in Amsterdam, directeur Oxfam International en kandidaat Tweede Kamerlid voor GL-PvdA, is aangesteld als secretaris-directeur van de Adviesraad voor Migratie?

Ja.

Vraag 3

Door wie is Evelien van Roemburg aangesteld als secretaris-directeur van de Adviesraad voor Migratie?

Vraag 4

Bent u bekend met de uitspraken van Evelien van Roemburg over dat migratie niet het probleem is en dat het narratief moet worden omgebogen? Zo ja, deelt u de mening dat dit in strijd is met de visie van het kabinet dat asiel en migratie wel een probleem is en beperkt moet worden?2

Vraag 5

Bent u er ook mee bekend met dat de Nederlandse afdeling van Oxfam zegt dat het kabinet leugens verspreidt over het asielbeleid en handelt in strijd met de rechtsstaat?3

Vraag 6

Deelt u de mening dat de Adviesraad Migratie die u adviseert over het asiel- en migratiebeleid onafhankelijk en onpartijdig dient te zijn en personen met een uitgesproken linkse achtergrond u niet onafhankelijk en onpartijdig over het asielbeleid kunnen adviseren?

Vraag 7

Gaat u gelet op bovenstaande ervoor zorgen dat de aanstelling van Evelien van Roemburg als secretaris-directeur van de Adviesraad Migratie per direct ongedaan wordt gemaakt?