Vraag 1

Herinnert u zich de behandeling van het wetsvoorstel tot wijziging van onder andere het Wetboek van Strafrecht in verband met de verbetering van de aanpak van fraude met identiteitsbewijzen en met de verbetering van de regeling van de identiteitsvaststelling van verdachten en veroordeelden (Kamerstukken 33 352) in de Tweede Kamer?1 Herinnert u zich voorts de specifieke vragen die tijdens deze behandeling zijn gesteld over één van de beroemdste slachtoffers van identiteitsfraude, namelijk de heer Kowsoleea?

Ja.

Vraag 2

Herinnert u zich dat u tijdens hierboven genoemde behandeling heeft aangegeven dat er goede gesprekken zijn met de advocaat van de heer Kowsoleea, dat u gaande deze gesprekken de Kamer niet zal informeren en dat als er conclusies zijn getrokken, u de Kamer wel informeert?

Ja.

Vraag 3

Is het waar dat de gesprekken tussen de landsadvocaat en de heer Kowsoleea al op een dood spoor zitten sinds 3 december 2012 en dat te kennen is gegeven dat de conclusie van de overheid, na overleg met de betrokken departementen, is dat er geen aanleiding wordt gezien om de mogelijkheden van een regeling met de heer Kowsoleea verder te onderzoeken?

Nee, met de advocaat van betrokkene heeft overleg plaatsgevonden. Het laatste gesprek dateert van 16 april 2013. Namens de Staat is tijdens dat gesprek gevraagd om onderbouwing van de gestelde onrechtmatigheid en het causaal verband tussen het aan de Staat verweten handelen en de geclaimde schade. Een dergelijke onderbouwing is nodig om de mogelijkheden van een nadere regeling met betrokkene verder te onderzoeken, naast hetgeen in eerdere instantie al aan hem is betaald.
De advocaat van betrokkene heeft hierop aangegeven dat hij zich nog nader met zijn cliënt wil beraden over een reactie. Overigens herkent de Landsadvocaat zich niet in de in vraag 4 vervatte weergave van het gesprek van 16 april 2013.

Vraag 4

Wat bedoelde u tijdens genoemde wetsbehandeling met de bewoordingen «goede gesprekken»? Hoe verhoudt zich dat tot de mededeling op 16 april 2013 dat de betrokken ministeries en politiekorpsen niet met een financieel voorstel voor compensatie zouden komen en dat het ministerie desnoods zou doorprocederen tot de Hoge Raad?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Bent u van mening dat u op 4 juli 2013 de Kamer juist en volledig heeft geïnformeerd met uw opmerking dat er goede gesprekken zijn met de advocaat van de heer Kowsoleea? Zo ja, hoe dan?

Ja. Het is niet gebruikelijk om in uw Kamer inhoudelijk in te gaan op een lopende individuele zaak. Ik heb derhalve volstaan met een procedurele opmerking hierover.

Vraag 6

Wat kan de Kamer afleiden uit het feit dat u sindsdien de Kamer niet meer heeft geïnformeerd over deze zaak? Betekent dit dat er nog geen conclusies zijn getrokken? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie mijn antwoord op vraag 3 en 4.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «angst heerst achter de voordeur bij veel ouderen»?1 Zo ja, wat is hierop uw reactie?

Ja, zie hieronder.

Vraag 2

Wordt er bij de politie bij het registeren van gewelddadige thuisovervallen ook geregistreerd of het een overval op ouderen betrof? Zo ja, kunt u dan aangeven of het aantal overvallen op ouderen de laatste jaren is toe- of afgenomen en wat daarvan de achterliggende oorzaken zijn?

Ja, de politie registreert of het slachtoffer van een overval ouder is dan 55 jaar.
Uit de systemen van de politie blijkt dat het aantal overvallen op 55+’ers in de periode 2009–2012 is gestegen naar ca. 200 per jaar. In 2013 is het aantal overvallen in de categorie 55+ echter weer gedaald naar 175 overvallen. Dit is daling van 12% ten opzichte van 2012.

Vraag 3

Heeft de politie specifiek beleid teneinde thuisovervallen op ouderen tegen te gaan? Zo ja, hoe ziet dit beleid eruit en acht u dit beleid voldoende effectief?

De aanpak van de woningovervallen op ouderen maakt integraal deel uit van de totale overvalaanpak. Bij veel woningovervallen doen bewoners (met name tussen 18.00 en 00.00 uur) zelf de deur open, zonder te verifiëren wie er aanbelt. In de aanpak van woningovervallen wordt daarom door mij in nauwe samenwerking met onder meer de ouderenbonden ingezet op het bevorderen van bewustwording bij ouderen (preventieve maatregelen en gedrag) en op het feitelijk ondersteunen van bewoners bij het treffen van preventieve maatregelen aan de woning. Denk hierbij aan het stimuleren van het gebruik van kierstandhouders, spionnetjes, verlichting bij de voordeur, etc.
Wat de opsporing betreft wordt de pakkans vergroot door structureel door te vragen op een eventuele relatie tussen dader en slachtoffer, omdat dit vaak bij woningovervallen het geval blijkt. Opgepakte overvallers kunnen op fikse gevangenisstraffen rekenen. Na het uitzitten van hun straf komen deze overvallers onder verscherpt toezicht te staan van de reclassering om recidive te voorkomen.

Vraag 4

Worden ouderen, in het kader van preventie, landelijk geïnformeerd hoe zij een overval het beste kunnen voorkomen en hoe zij het beste kunnen handelen indien dit hen overkomt? Zo nee, bent u bereid dit te doen?

Ja. In nauwe samenwerking met de Algemene Nederlandse Ouderen Bond, de gemeenten en het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) worden in het hele land voorlichtingsbijeenkomsten voor ouderen georganiseerd. In 2013 zijn hiernaast 1.000 kierstandhouders in de woningen van ouderen bevestigd in samenwerking met het CCV. Ook in 2014 gaat het CCV hiermee verder.
Het CCV heeft voorts de brochure «Senioren en Veiligheid» ontwikkeld. Deze brochure is eind 2012 bij het Plus-Magazine en het ANBO-Magazine verzonden naar 900.000 senioren.
In 2014 wordt de samenwerking met de ouderenbonden voortgezet en daar waar mogelijk geïntensiveerd. Zo zullen ook de ouderenadviseurs het aspect veiligheid meenemen.

Vraag 5

Verwacht u dat het aantal thuisovervallen op ouderen zal toenemen nu het kabinetsbeleid erop gericht is ouderen langer thuis te laten wonen? Zo ja, anticipeert u hierop in uw beleid teneinde thuisovervallen tegen te gaan?

Nee, ik verwacht niet dat de kans dat een 55+’er het slachtoffer zal worden van een woningoverval zal stijgen. Het aantal woningovervallen op ouderen is gelet op het totaal aantal 55+’ers (4,2 miljoen) overigens zeer laag. We zien over de gehele linie een daling van het aantal overvallen. Over 2013 zelfs met 18% ten opzichte van 2012. Deze trend zet ook de eerste maanden van 2014 door. Daarbij komt dat de keuze om iemand thuis te overvallen veelal niet ingegeven is door de leeftijd van het slachtoffer maar door de verwachting dat er bij het slachtoffer buit te halen valt. Deze verwachting houdt in veel gevallen verband met een relatie tussen de dader(s) en het slachtoffer.

Vraag 1

Kent u het bericht «Reddingboot Oranje bij doop Royal Flush»1 en herinnert u zich de meerdere, deels onbeantwoorde eerdere vragen waarin expliciet vraagtekens worden gesteld bij de legaliteit van de activiteiten van Oranje Casino?

Ja

Vraag 2

Deelt u de mening dat het aanbieden van online gokspelen op de Nederlandse markt nog steeds verboden is? Zo nee, waarom niet?

Op grond van de Wet op de kansspelen (Wok) is het aanbieden van kansspelen zonder vergunning in Nederland verboden. De Wok voorziet niet in een expliciete vergunningsmogelijkheid voor het organiseren van kansspelen op afstand. Online kansspelen (zoals online poker, casinospelen of sportweddenschappen) zijn daarom op dit moment naar de letter van de wet nog verboden.

Vraag 3

Deelt u de mening dat door de woorden op de site van Oranje Casino «Oranje Casino is the most popular online casino in the Netherlands» en «Oranje Casino is the first real, legal Dutch online casino»2, het feit dat de site oranjecasino.nl doorlinkt naar oranjecasino.com en de naam van deze site, veel meer dan de schijn wordt gewekt dat er sprake is van online gokken gericht op de Nederlandse markt? Zo nee, waarom niet?

Het is aan de kansspelautoriteit om toe te zien op de naleving van de Wet op de kansspelen en onderliggende regelgeving, alsmede om het verbod op kansspelen waarvoor geen vergunning is verleend te handhaven. De kansspelautoriteit heeft mij desgevraagd laten weten voortdurend onderzoek te doen naar websites waarvan het spelaanbod mede op Nederland is gericht. Bij de prioritering van haar werkzaamheden wordt bezien of sites al dan niet voldoen aan de door de kansspelautoriteit gestelde prioriteringscriteria. Om lopende onderzoeken niet te verstoren, doet de kansspelautoriteit geen mededelingen over individuele zaken of aanbieders.

Vraag 4

Mag iedere goksite die met een buitenlandse vergunning, met een site die niet in de Nederlandse taal is en niet de extensie.nl heeft, online gokspelen aan Nederlandse spelers aanbieden? Zo ja, waarom is er dan nog wetgeving in voorbereiding teneinde Nederlandse online vergunningen mogelijk te maken? Zo nee, waar blijkt, anders dan uit niet gehandhaafde wettelijke bepalingen, het tegendeel uit?

Nee. Zoals ik in mijn antwoord op vraag 2 heb aangegeven is op grond van de Wok het aanbieden van kansspelen zonder vergunning in Nederland verboden. De kansspelautoriteit is verantwoordelijk voor handhaving van de Wet op de kansspelen. Zij geeft daaraan concreet invulling, zoals bijvoorbeeld blijkt uit diverse inmiddels openbaar gemaakte boetebesluiten.

Vraag 5

Deelt u de mening dat door uw aanwezigheid bij de doop van de door Oranje Casino gesponsorde boot u een signaal heeft afgegeven dat Oranje Casino een bona fide bedrijf is? Zo ja, waarom doet u dat? Zo nee, waarom niet?

Nee. Als staatssecretaris draag ik de stelselverantwoordelijkheid voor de kansspelen. Vergunningen voor kansspelen worden echter uitgegeven door de Kansspelautoriteit, dat een zelfstandig bestuursorgaan is en als zodanig een eigenstandige verantwoordelijkheid heeft. Indien het bedrijf Oranje Casino te zijner tijd, wanneer een vergunningstelsel voor kansspelen op afstand is ingericht, een vergunning zou aanvragen, zal de kansspelautoriteit beoordelen of het bedrijf aan alle strikte eisen voldoet. Daaronder valt ook een betrouwbaarheidstoets. Door mijn aanwezigheid geef ik geen enkel signaal. Wel is het goed om te constateren dat ook online aanbieders bezig zijn met maatschappelijk ondernemen.

Vraag 6

Kent u het bericht dat het Zweede Betsson er op uit is onder andere Oranje Casino over te nemen en daarmee een Nederlandse vergunning voor online gokken aan te vragen?3

Ja. Oranje Casino is recent onderdeel geworden van Betsson, een Zweeds beursgenoteerd bedrijf dat beschikt over een vergunning voor het aanbieden van online kansspelen in diverse Europese landen. Over de motieven van Betsson voor deze overname kan en wil ik mij geen oordeel vormen.

Vraag 7

Deelt u de mening dat door het feit dat mede onder uw verantwoordelijkheid straks vergunningen voor online gokken uitgegeven gaan worden, u door uw aanwezigheid de schijn gewekt kunt hebben dat u een potentiële aanvrager van een dergelijke vergunning welwillend tegemoet zult gaan treden? Zo nee, waarom deelt u die mening niet?

Nee, deze mening deel ik niet. Aan mijn aanwezigheid bij de doop van een reddingboot kan een potentiële aanvrager geen enkel recht ontlenen als straks ook in Nederland een vergunningstelsel voor kansspelen op afstand wordt ingericht. Zoals ik in het antwoord op vraag 5 al heb aangegeven worden vergunningen voor kansspelen immers uitgegeven door de kansspelautoriteit. De kansspelautoriteit is een zelfstandig bestuursorgaan en heeft als zodanig een eigenstandige verantwoordelijkheid. Zij zal te zijner tijd toetsen of het bedrijf, als het daadwerkelijk een vergunning aanvraagt, aan de strikte voorwaarden voldoet.
Wel is het verheugend om te constateren dat Nederlandse goede doelen nadrukkelijk in beeld zijn bij deze buitenlandse online aanbieders.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de rapportage over chemische drugslaboratoria?1 Klopt het beeld dat in de rapportage geschetst wordt? Zo nee, waarom niet?

Ja, ik heb kennisgenomen van de rapportage. Ik herken ook het beeld dat daarin geschetst wordt: de problematiek van synthetische drugs en de achterliggende georganiseerde criminaliteit is ernstig, maar de politie kan hier op grond van de huidige wetgeving tegen optreden en deze interventies hebben effect.

Vraag 2

Deelt u de mening dat criminelen bij het produceren van synthetische drugs bewust met stoffen werken die afzonderlijk (nog) niet strafbaar zijn gesteld in de Opiumwet of de Wet voorkoming misbruik chemicaliën, waardoor wetgeving achter de ontwikkeling van nieuwe drugs en grondstoffen blijft aanlopen? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om dat te voorkomen? Zo nee, waarom niet?

Het is niet verrassend en ook niet te voorkomen dat criminelen die drugs willen produceren op zoek gaan naar stoffen die (nog) niet strafbaar zijn gesteld. Dit verschijnsel zien we immers bij alle vormen van criminaliteit: daar waar stevig wordt opgetreden gaan criminelen altijd op zoek naar nieuwe wegen om hun activiteiten voort te kunnen zetten.
In 2012 heeft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu een rapport uitgebracht over de mogelijkheden van een generieke strafbaarstelling van nieuwe psychoactieve stoffen. Het kabinet concludeerde dat de voordelen van de invoering van een generiek stelsel uiterst beperkt zouden zijn en zeker niet opwegen tegen de nadelen. Voornoemd rapport is als bijlage bij de brief van 5 juli 2012 over het drugbeleid aan uw Kamer verzonden2. Het huidige wettelijke instrumentarium van de Opiumwet, de Geneesmiddelenwet en de Warenwet biedt voldoende mogelijkheden om nieuwe psychoactieve stoffen te reguleren wanneer dat uit volksgezondheidsoverwegingen noodzakelijk is.

Vraag 3

Bent u bereid de Opiumwet aan te passen in die zin dat een generieke strafbaarstelling van nieuwe drugs naast de bestaande lijsten van de Opiumwet gerealiseerd wordt? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u bereid maatregelen te treffen om te garanderen dat de gezondheid van mensen die in de buurt van (opgerolde) drugslaboratoria wonen niet in gevaar komt? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen? Zo nee, waarom niet?

Elk drugslaboratorium vormt per definitie een risico voor de omwonenden. Mede daarom zet het Kabinet sterk in op de gerichte opsporing en ontmanteling van drugslaboratoria. Daarbij maakt de politie sinds 2002 gebruik van de specialistische kennis van de Landelijke Faciliteit ondersteuning Ontmantelen (LFO), zodat de ontmanteling zelf minimale risico’s voor omwonenden met zich meebrengt.

Vraag 1

Kent u het bericht: «Jonge crimineel lacht om hulpverleners»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de aanpak van politie, justitie en jeugdzorg met betrekking tot jeugdbendes niet werkt?

Dat beeld herken ik niet. De meersporenaanpak van de criminele jeugdgroepen waarbij repressie wordt gecombineerd met zorg en nazorg, leidt aantoonbaar tot een daling van het aantal criminele jeugdgroepen en van de recidive. Op 12 november 2013 heb ik de Tweede Kamer hierover geïnformeerd (Kamerstukken II, 2013/14, 28 684, nr. 397). De politie, het OM en de gemeenten werken daarbij nauw samen met de (jeugd)hulpverlening, zorginstellingen en bijvoorbeeld scholen. Ook de gezinnen van deze jonge criminelen blijven niet ongemoeid.

Vraag 3

Kunt u uitleggen waarom de officiële verhalen over hoe goed het gaat met de aanpak van jeugdbendes totaal niet strookt met de beleving van degenen die het werk doen op straat?

In individuele gevallen kan de beleving van de effectiviteit van de aanpak van jeugdcriminaliteit verschillen. Echter, de aanpak van de criminele jeugdgroepen leidt sinds 2011, ondanks de hardnekkigheid van de problematiek, tot een daling van het aantal criminele jeugdgroepen. Conform afspraak zal ik de Tweede Kamer in het voorjaar van 2014 opnieuw informeren over het aantal hinderlijke, overlastgevende en criminele jeugdgroepen in Nederland.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het teleurstellend en demotiverend is als een wijkagent van tevoren al weet dat de rechter een crimineel toch weer vrijspreekt omdat deze een zielig verhaaltje ophangt dat hij weer bezig is op het rechte pad te komen?

De beantwoording van de vraag of een verdachte voor een door hem gepleegd strafbaar feit kan worden veroordeeld is in het Nederlands recht opgedragen aan de rechter. Een rechter kan alleen vrijspreken bij gebrek aan bewijs. Rechters bepalen de straf op basis van het aangeleverde bewijsmateriaal, de omstandigheden waaronder de strafbare feiten zijn gepleegd en de persoonlijke omstandigheden van de verdachte. Voor berechting is een strafdossier nodig met alle relevante informatie die nodig is voor een veroordeling. Daarvoor is het Openbaar Ministerie verantwoordelijk.

Vraag 5

Begrijpt u dat dit optreden van rechters een klap is in het gezicht van al die agenten en hulpverleners die proberen deze jeugdbendes aan te pakken? Zo ja, wat gaat u hieraan doen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Deelt u mening dat het totaal niet de bedoeling is dat sleutelfiguren in jeugdbendes (voornamelijk Marokkanen) een status ontlenen aan mislukte interventies door hulpverleners en justitie en hen daardoor gewoon uitlachen? Zo nee, waarom niet?

Interventies worden ingezet om jeugdige criminelen op het juiste spoor te brengen. Het is niet de bedoeling dat criminele carrières desondanks kunnen worden voortgezet. Daarom worden alleen interventies toegepast die door de Erkenningscommissie gedragsinterventies Justitie als effectief zijn beoordeeld. Uiteraard is het resultaat van een interventie mede afhankelijk van de mate waarin betrokkene zelf open staat voor gedragsverandering. Het is onverstandig om niet mee te werken aan de interventies. Dat kan leiden tot bijvoorbeeld de tenuitvoerlegging van vervangende jeugddetentie.

Vraag 7

Bent u bereid, nu de maatregel Inrichting Stelselmatige Daders (ISD) zijn nut heeft bewezen en men in de praktijk graag eerder met een probleemgeval aan de slag gaat omdat men dan meer kan bereiken, te bewerkstelligen dat de ISD-maatregel ook mogelijk wordt voor jeugdigen vanaf 12 jaar? Zo nee, waarom niet?

De ISD-maatregel is bedoeld voor criminelen die veelvuldig strafbare feiten plegen. Op drie locaties (Amsterdam, Rotterdam en Utrecht) wordt momenteel onderzocht hoe in de uitvoeringspraktijk invulling wordt gegeven aan het adviseren, vorderen, opleggen en uitvoeren van de ISD-maatregel voor jongvolwassen veelplegers (16–23 jarigen). Op basis van de resultaten van dit onderzoek zal ik de ketensamenwerking bij de toepassing van ISD bij veelplegers, onder meer veelplegers die high impact crimes plegen, verder optimaliseren. Op 29 januari 2014 is uw Kamer hierover geïnformeerd (Kamerstukken II, 2013/14, nr. 31 110, nr. 15).
Voor minderjarigen vanaf 12 jaar biedt het jeugdstrafrecht voldoende mogelijkheden om (herhaald) strafbaar gedrag te sanctioneren. Voorbeelden hiervan zijn jeugddetentie en de gedragsbeïnvloedende maatregel. De PIJ-maatregel is de zwaarste jeugdmaatregel die tot doel heeft de jeugdige op te voeden en te behandelen en tevens de maatschappij te beveiligen. De PIJ kan maximaal zeven jaar duren.

Vraag 8

Deelt u de mening dat sommige ouders de criminaliteit van hun zoons blijken aan te moedigen en ervan meegenieten? Bent u bereid de verhaalsmogelijkheden te verbreden zodat ook in het strafproces, net als in het civielrecht, op het vermogen van de ouders beslag kan worden gelegd in het geval van onmogelijk gebleken verhaal op de jeugdige criminelen? Deelt u de mening dat van ouders verwacht mag worden dat zij hun kind moeten vragen hoe zij aan die dure spullen zijn gekomen? Zo nee, waarom niet?

Het spreekt voor zich dat ouders onder geen enkel beding criminaliteit van kinderen mogen aanmoedigen of daarvan mogen profiteren. Op ouders rust de plicht hun kinderen tot zelfstandige en verantwoordelijke burgers op te voeden. Als hen dat – om welke reden dan ook – niet lukt, kunnen zij hulp zoeken en in aanmerking komen voor opvoedingsondersteuning.
Als er het vermoeden bestaat dat ouders hun kinderen aanmoedigen tot het plegen van strafbare feiten of daarvan profiteren, kunnen zij worden vervolgd voor uitlokking of heling.
Een ander persoon dan de dader kan niet strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld voor de schade die door diens strafbare handelen is veroorzaakt. Dat geldt ook voor ouders van minderjarigen die strafbare feiten plegen. In 2010 is in artikel 51g, vierde lid, van het Wetboek van Strafvordering toegevoegd dat ouders van kinderen tot veertien jaar aansprakelijk zijn voor de schade die wegens onrechtmatige daad aan het slachtoffer is toegebracht. Deze schade kan in het strafproces worden verhaald.
In het civiele recht geldt dat ouders risico-aansprakelijk zijn voor kinderen tot 14 jaar. Voor kinderen van 14 en 15 jaar zijn ouders ook aansprakelijk, tenzij hen nìet kan worden verweten dat zij de gedraging van het kind nìet hebben belet (artikel 6: 169 lid 2 Burgerlijk Wetboek). Als ouders criminaliteit van kinderen aanmoedigen, komt hen vanzelfsprekend geen beroep toe op deze tenzij-clausule en zijn zij aansprakelijk. In dat geval zijn zij mogelijk niet alleen aansprakelijk omdat hun kind onrechtmatig handelt, maar ook omdat zij zelf onrechtmatig handelen jegens het slachtoffer.

Vraag 1

Kent u het bericht «Slachtoffer overval zelf de cel in»?1 Klopt hetgeen gesteld wordt in dit bericht?

Ik heb kennis genomen van dit bericht. Het slachtoffer van de in het artikel genoemde poging tot straatroof bij een pinautomaat in Hengelo heeft zich naar het oordeel van de officier van justitie mogen verdedigen zoals hij heeft gedaan en is in verband hiermee dan ook op geen enkel moment als verdachte van enig strafbaar feit aangemerkt.
Het slachtoffer van de straatroof wordt er echter van verdacht ná de straatroof, met een medeverdachte, naar de vriendin van één van de verdachten van de poging tot straatroof te zijn gegaan en deze te hebben bedreigd. In verband hiermee zijn de verdachten gehoord. Bij dit vermoedelijk gepleegde strafbare feit was geen sprake van een situatie waarin de verdachte onverhoeds werd aangevallen en waarin alleen zelfverdediging agressie kon afweren en daarmee geen sprake van noodweer of noodweerexces. Het gestelde in de Aanwijzing handelwijze bij beroep of noodweer (2010A030) was dan ook op dit feit niet van toepassing.

Vraag 2

Deelt u de mening dat heldhaftige burgers, die helpen bij de opsporing en zich daarbij aan de wet houden, niet in de cel moeten belanden? Zo nee, waarom niet?

Politie en justitie zijn gebaat bij de tips van burgers en zij waarderen hun betrokkenheid in de opsporing van daders. Burgerparticipatie houdt echter niet in dat burgers zelf op onderzoek gaan om de dader op te sporen en daarbij strafbare feiten plegen. Burgerparticipatie is geen vrijbrief voor de burger om zelf strafbare feiten te plegen. Ik zie op dit moment geen noodzaak om hulp te verlenen aan de betreffende burger.

Vraag 3

Deelt u de mening dat een dergelijke behandeling van heldhaftige burgers de omgekeerde wereld is en burgerparticipatie bij de opsporing de nek omdraait? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het feit dat de heldhaftige burger uit het artikel zich nu als verdachte moet melden, indruist tegen de «Aanwijzing bij beroep op noodweer» van uw ministerie uit 2010, waarin juist staat dat terughoudend dient te worden omgegaan met vrijheidsbenemende dwangmiddelen ten aanzien van slachtoffers van overvallen? Zo nee, waarom niet?

Nee, zie het antwoord op vraag 1.

Vraag 5

Wat gaat u doen om de heldhaftige burger uit het betreffende artikel te helpen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Bent u bereid de Kamer over het verdere verloop hiervan per brief te informeren? Zo nee, waarom niet?

Ik zie hiervoor op dit moment geen aanleiding.

Vraag 1

Bent u bekend met de website www.stopdebezetting.com waar de artikelen «Most Popular Commercials are promoted by the Zionists»1 en «The Jewish hand behind Internet Google, Facebook, Wikipedia, Yahoo!, MySpace, eBay ...» op te lezen zijn?2

Ja, ik ben bekend met de website van Stop de Bezetting. Ik heb de bovengenoemde artikelen daar echter niet aangetroffen op 14 februari jl. Het tweede artikel is elders op het Internet aangetroffen.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het artikel waarin onder meer gesteld wordt dat zionisten door middel van Coca Cola, Nestlé, Hollywood, de media en de overheid – die zij ook allen in handen zouden hebben – anderen willen vergiftigen, zeer antisemitisch van aard is? Zo neen, waarom niet?

Het kabinet veroordeelt iedere vorm van discriminatie en antisemitisme: dit is onacceptabel en hoort niet thuis in onze maatschappij. Het artikel en de zin waar u in vraag 3 naar verwijst, is gebaseerd op vooroordelen en een vijandig beeld ten aanzien van de Joodse gemeenschap. Wij ervaren dit als antisemitisch.

Vraag 3

In hoeverre erkent u het virulente antisemitische karakter van het artikel waarin o.a. wordt gesteld dat «joden het internet hebben gepenetreerd met als doel informatie te domineren en te controleren»?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat is uw oordeel over het feit dat «Stop de bezetting» van Gretta Duisenberg, eerder al een demonstratie organiseerde waar «Hamas, Hamas, joden aan het gas» en «Intifada, Intifada» werd gescandeerd?

Het recht op demonstreren behoort tot de vrijheden van de rechtstaat. Dit recht op vrije meningsuiting wordt echter begrensd door de wet. Haatzaaien jegens bevolkingsgroepen is niet toegestaan. Het scanderen van de leus «Hamas, Hamas, joden aan het gas» is onaanvaardbaar en verwerpelijk.
U refereert aan een demonstratie op 3 januari 2009 in Amsterdam. Uit informatie van het Openbaar Ministerie blijkt dat er aangifte is gedaan gericht tegen mevrouw Duisenberg en twee toenmalige Kamerleden als het gaat om de uitspraak «Intifada, Intifada, Palestina vrij». Ook is er aangifte gedaan tegen onbekende personen die tijdens de demonstratie «Hamas, Hamas, joden aan het gas» scandeerden. Het Openbaar Ministerie heeft geen vervolging ingesteld jegens mevrouw Duisenberg en de toenmalig Kamerleden omdat hun uitspraak en handelen tijdens de demonstratie werd beschouwd als niet strafbaar.

Vraag 5

Op welke wijze gaat u voorkomen dat de organisatie «Stop de bezetting», die het recente verleden geld ontving van de gesubsidieerde hulpclub Oxfam Novib, ooit nog – direct of indirect – belastinggeld zal ontvangen?

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft geen subsidierelatie met de Stichting «Stop de Bezetting». Oxfam Novib heeft aangegeven dat zij na 2007 geen subsidie heeft verleend aan deze stichting. Overigens is deze bijdrage betaald uit eigen middelen en niet uit ontvangen middelen uit de begroting voor ontwikkelingssamenwerking. De Nederlandse overheid heeft geen zeggenschap over de besteding van particuliere gelden.

Vraag 6

Bent u nu eindelijk bereid een onderzoek te starten naar antisemitische propaganda door gesubsidieerde hulpclubs?

Ik verwacht van alle organisaties, met of zonder directe of indirecte financiële steun, dat zij zich onthouden van discriminatie of antisemitisme. Of er sprake is van discriminatie op grond van het wetboek van strafrecht kan alleen de rechter bepalen. Het doen van aangifte is dan ook de passende route om te bepalen of er daadwerkelijk sprake is van antisemitisme.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het EenVandaag onderzoek naar zogenaamde babbeltrucs, een praktijk waarbij vooral ouderen steeds vaker slachtoffer zijn van criminelen die hen met een overtuigend verhaal benaderen en vervolgens ongemerkt ontdoen van geld, bankpassen of andere waardevolle spullen?1

Ja.

Vraag 2

Is bekend hoe vaak diefstal door babbeltrucs voorkomt? Welke trends zijn hierin te onderkennen?

Zoals ik heb geantwoord op eerdere Kamervragen over dit onderwerp beschik ik niet over eigen cijfers over de omvang van dit fenomeen.2 Ik kan daardoor ook over eventuele trends geen uitspraken doen.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de bevinding in het onderzoek dat zes op de tien (58%) slachtoffers van een babbeltruc géén contact opnemen met de politie, dat slechts één op de drie aangifte doet en dat daders daardoor vaak aan de politie ontkomen? Zijn er thans nog drempels voor het doen van aangifte, die kunnen worden weggenomen? Zo ja, hoe gaat dit gebeuren?

Er kunnen allerlei redenen zijn waarom mensen besluiten om geen aangifte te doen. Voor zover deze redenen in mijn invloedsfeer liggen heb ik uw Kamer per brief van 9 juli 20133 geïnformeerd over een aantal maatregelen dat moet leiden tot een toename van de aangiftebereidheid onder het publiek: het organiseren van uniforme aangiftevoorzieningen waarbij op een passende manier aangifte kan worden gedaan, het verbeteren van de kennis en expertise van de politiemedewerkers die aangiften opnemen, het organiseren van terugkoppeling op aangiften en het verbeteren van de afhandeling van aangiften.

Vraag 4

Wordt diefstal door een babbeltruc op dit moment in de praktijk van het politiewerk even serieus opgenomen als een woninginbraak? Wat wordt thans gedaan om diefstal door babbeltrucs tegen te gaan?

De aanpak van babbeltrucs is een gedeelde verantwoordelijkheid van burgers en overheid. Het is belangrijk dat burgers zich er bewust van zijn dat criminelen babbeltrucs gebruiken om diefstallen te plegen, bijvoorbeeld na insluiping, of om hen op te lichten. Burgers kunnen dan alert zijn en risicovol gedrag vermijden. Via de media informeert onder andere de politie burgers over het gebruik van babbeltrucs en het vermijden van risicovolle gedragingen, zoals het bewaren van pincodes in huis.
Mochten mensen toch slachtoffer worden van een misdrijf dan is het ook voor de pakkans van belang dat zij daarvan aangifte doen. Voor het vergroten van de aangiftebereidheid onder ouderen verwijs ik naar het antwoord op vraag 3. Het bestrijden van babbeltrucs behoort, net als bijvoorbeeld het bestrijden van woninginbraken, tot het dagelijkse werk van de politie. De politie pakt ook deze vorm van criminaliteit professioneel en serieus aan. Er is hiervoor niet één vaste werkwijze; hoe er wordt gehandeld hangt in belangrijke mate af van de omstandigheden van het geval. Gelet hierop acht ik een landelijke en gecoördineerde aanpak van babbeltrucs niet geboden.

Vraag 5

Na diefstal en tot het moment van melding van diefstal aan de bank, is de consument veelal zelf aansprakelijk voor ontstane schade; deelt u de mening dat het snel en eenvoudig blokkeren van pinpassen dus zeer wenselijk is, maar in de praktijk ingewikkeld kan zijn, omdat banken verschillende telefoonnummers voor melding van diefstal hanteren?

Consumenten kunnen diefstal van hun bankpas niet alleen snel en eenvoudig telefonisch melden aan hun eigen bank, maar ook aan de Bankpassen Meldcentrale via 0800–0313. De Bankpassen Meldcentrale is 24 uur per dag en zeven dagen per week bereikbaar. Banken adviseren hun klanten tevens om het telefoonnummer van de bank of de Meldcentrale in de mobiele telefoon op te slaan voor het geval zij hun pas hebben verloren of als deze is gestolen. Op deze manier hebben klanten het nummer dat zij moeten bellen om de betaalpas te blokkeren altijd bij de hand.

Vraag 6

Bent u bereid om in overleg met de banken te streven naar invoering van één algemeen en eenvoudig telefoonnummer, bijvoorbeeld door middel van naambellen («pas» wordt dan telefoonnummer 727), waar diefstal van één of meerdere passen gemeld kan worden, zodat deze eenvoudiger en sneller geblokkeerd kunnen worden?

Onder verwijzing naar het antwoord op vraag 5 ziet de Minister van Financiën geen aanleiding om hierover met de banken in overleg te treden.

Vraag 7

Wat gaat u doen om tot een landelijke en gecoördineerde aanpak van babbeltrucs te komen, de pakkans die nu nog laag is te vergroten en de nu nog relatief lage aangiftebereidheid bij ouderen te vergroten?2

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Kent u het bericht «Advocaten vrezen gevolgen omzeilen telefoontaps»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de vrees van advocaten dat verdachten een telefoontap van de politie zelf kunnen uitschakelen, door zich te verschuilen achter het telefoonnummer van een advocaat? Zo ja, was u dit al langer bekend en zo ja, hoe lang en wat hebt u daar aan gedaan of gaat u er aan doen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Kan het bovengenoemde misbruik ertoe leiden dat advocaten in de toekomst niet langer vertrouwelijk met cliënten kunnen bellen? Zo ja, deelt u de mening dat dit hoogst onwenselijk is en wat gaat u doen om dit te voorkomen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 4

Hebt u inzicht in de aard en omvang waarmee bovengenoemde manipulatie plaatsvindt? Zo ja, kunt u dat inzicht met de Kamer delen? Zo nee, waarom niet en hoe gaat u dat inzicht verwerven?

Vraag 5

Hebben de bovengenoemde problemen met betrekking tot het manipuleren van informatie gevolgen voor lopende dan wel toekomstige strafzaken? Zo ja, welke gevolgen zijn dat? Zo nee, waarom niet?

Vraag 6

Kunt u in uw bij het mondelinge vragenuur van 21 januari 2014 toegezegde brief over spoofing, ingaan op de problematiek van spoofing in relatie tot telefoonlijnen van zogenaamde geheimhouders en daarbij tevens bovenstaande vragen beantwoorden?

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat criminelen azen op maaimachines en andere waardevolle zaken van agrariërs?1

Ja.

Vraag 2

Is er inderdaad sprake van een toename van diefstallen uit schuren, stallen, weilanden en van erven van agrarische bedrijven?

Diefstallen bij agrarische bedrijven worden niet apart geregistreerd in de registratiesystemen van de politie. Dit geldt ook voor sectoren zoals de bouw. Ik kan derhalve niet aangeven of er landelijk sprake is van een toename van dergelijke diefstallen.

Vraag 3

In hoeverre speelt deze problematiek ook in andere sectoren, zoals de bouw?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Welke concrete acties onderneemt de politie in Oost-Nederland en andere grensregio’s om deze diefstallen tegen te gaan?

Door de politie in Oost-Nederland worden indien nodig aanvullende maatregelen genomen, zoals extra surveillance, posten ten behoeve van aanhoudingen op heterdaad en bijzondere aandacht bij verkeers- en andere controles. Verder wordt, waar nodig, samengewerkt met gemeenten, land- en tuinbouworganisaties, Douane en beveiligingsbedrijven, maar ook met de Duitse instanties.
Binnen het gebied van de politie-eenheid Limburg loopt vanaf medio 2013 een project tegen diefstallen in de agrarische sector. Het project loopt door in 2014, waarbij nadrukkelijk contact en medewerking gezocht wordt met verzekeraars, met als doel om preventieve maatregelen door agrariërs te stimuleren.

Vraag 5

In hoeverre deelt u de analyse dat er sprake is van criminaliteit van bendes uit Oost-Europa? Op welke wijze vindt er samenwerking plaats met autoriteiten van de bronlanden van de problematiek van rondtrekkende bendes?

Vraag 6

Bent u bekend met het rapport over Mobiel banditisme, waarin wordt gesignaleerd dat bepaalde groepen juist naar Nederland uitwijken vanwege de repressieve maatregelen die elders in West-Europa worden doorgevoerd?2 Kunt u meer inzicht verschaffen in de maatregelen die in onze buurlanden tegen dit fenomeen worden genomen, die hier in Nederland blijkbaar niet of minder genomen zijn?

Vraag 7

In hoeverre wordt er door de Nederlandse politie specifieke kennis over de bronlanden van de problematiek en de criminele netwerken vergaard om de problemen bij de bron aan te pakken?

Vraag 8

In hoeverre vindt er samenwerking plaats met handelaren in Nederland en landen in Oost-Europa om heling van in Nederland gestolen goederen uit de landbouw en andere sectoren (zoals de bouw) zoveel mogelijk tegen te gaan?

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Grote examenfraude ROC Amsterdam»?1

Ja.
Ik ben zeer verontwaardigd over de diefstal en de examenfraude die bij het ROC van Amsterdam heeft plaatsgevonden. Het moet voor iedereen duidelijk zijn dat diefstal niet loont en medestudenten ernstig dupeert.

Vraag 2

Hoe verhoudt deze diefstal van examens zich tot de eerdere examenfraude bij het Ibn Ghaldoun?

Op dit moment zijn nog niet alle details bekend over de examenfraude bij het ROC van Amsterdam, de onderzoeken van het recherchebureau en van de districtsrecherche moeten hierover meer duidelijkheid bieden.
Bij Ibn Ghaldoun ging het om een centraal examen, terwijl het bij het ROC van Amsterdam gaat om in totaal vier schoolexamens. Roc’s zijn zelf verantwoordelijk voor het maken of inkopen van de schoolexamens en de afname en beoordeling ervan en zij stellen hiervoor ook zelf de procedures vast. Bij de centrale examens voor scholen in het voortgezet onderwijs worden de examens aangeleverd bij de school door het College voor Examens en zijn er strikte procedures voor de afname en de beoordeling ervan.
De examenfraude aan het ROC van Amsterdam is beperkt gebleven tot de opleiding Juridische dienstverlening op de locatie MBO College Zuid, waardoor de groep getroffen studenten aanzienlijk kleiner is dan destijds bij Ibn Ghaldoun.

Vraag 3

Is het waar dat inmiddels ook de Onderwijsinspectie op de hoogte is gesteld? Zo ja, welke acties zal zij ondernemen in deze zaak?

Ja. De Inspectie van het Onderwijs volgt de door het ROC van Amsterdam ingezette maatregelen nauwgezet. Over de ontwikkelingen is rechtstreeks contact tussen het Openbaar Ministerie en de inspectie. Ook gaat de inspectie na of er bij de andere locaties van het ROC van Amsterdam risico’s zijn waar het de beveiliging van de examens betreft.

Vraag 4

Is het u bekend of het ROC Amsterdam ook zal kijken naar de uitslagen van andere schoolexamens aan de opleiding Juridische Dienstverlening op het MBO College Zuid?

De opleiding Juridische dienstverlening aan het MBO College Zuid heeft alle resultaten van de schriftelijke schoolexamens geanalyseerd en uit deze analyses zijn geen andere significante verschillen in resultaten aangetroffen.

Vraag 5

Hoe is het mogelijk dat studenten de schoolexamens voor de vakken Recht hebben weten te bemachtigen? Kunt u inzichtelijk maken welke beveiligingsprocedures dergelijke onderwijsinstellingen kennen bij de beveiliging van schoolexamens?

Het is nog niet bekend hoe de studenten de schoolexamens hebben weten te bemachtigen. Het onderzoek hiernaar is nog gaande. Het recherchebureau heeft zijn deel van het onderzoek afgerond, het onderzoek is nu in handen van de districtsrecherche.
Onderwijsinstellingen zijn zelf verantwoordelijk voor de uitvoering van schoolexamens en zijn daarmee ook zelf verantwoordelijk voor het opstellen van beveiligingsprocedures en de naleving ervan. Hoe de beveiligingsprocedures zijn ingericht verschilt per instelling en is afhankelijk van de wijze waarop het examineringsproces is vormgegeven.

Vraag 6

Kunt aangeven of de situatie op het ROC Amsterdam uniek is? Zijn u ook andere gevallen van examenfraude met schoolexamens op het mbo of in andere onderwijssectoren bekend?

Op dit moment zijn bij mij geen signalen bekend van gevallen van examenfraude op andere roc’s. In het hoger onderwijs is er onlangs een signaal ontvangen over mogelijke tentamenfraude bij een opleiding van de Haagse Hogeschool, waarnaar op dit moment nader onderzoek wordt gedaan. De inspectie zal deze ontwikkelingen nauwgezet volgen. In het voortgezet onderwijs kennen we de situatie omtrent examenfraude bij Ibn Ghaldoun. Hierover is de Kamer in de afgelopen periode meermaals nader geïnformeerd door de Staatsecretaris.

Vraag 7

Zou de examenfraude op het ROC Amsterdam ook zonder de anonieme tip aan het licht gekomen zijn? Zo nee, hoe kan het dat de uitzonderlijke examenresultaten niemand bij het ROC Amsterdam op zijn gevallen?

Ook zonder de anonieme tip zou deze examenfraude aan het licht zijn gekomen. Voordat de anonieme tip binnenkwam op de dag voor het laatste van de vier schoolexamens, had een corrector al afwijkende resultaten gesignaleerd bij één van de al afgenomen schoolexamens. Ook analyseert de opleiding Juridische dienstverlening sinds anderhalf jaar alle resultaten van de schoolexamens. De verschillen in resultaten tussen de vier schoolexamens die in januari zijn afgenomen en die van eerdere afnames, zijn dermate groot dat dit volgens ROC van Amsterdam zou hebben geleid tot het ongeldig verklaren van de resultaten.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de reactie van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK), het Forensisch Medisch Genootschap (FMG) en Publieke Gezondheid en Veiligheid (PGV) Nederland over het stopzetten van NODO (Nader Onderzoek DoodsOorzaak)-procedure per 1 januari 2014?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de wettelijke verplichting voor behandelend artsen om bij elk overlijden van een minderjarige te overleggen met de gemeentelijk lijkschouwer (forensisch arts) blijft bestaan, ook vanaf 1 januari 2014? Zo ja, in welke gevallen moet er momenteel nader onderzoek plaatsvinden en wat houdt dit onderzoek precies in? Zo nee, waar baseert u dat op?

De bepalingen uit de Wet op de lijkbezorging (Wlb) ten aanzien van het verplichte overleg tussen de behandelend arts en de lijkschouwer bij overleden minderjarigen en het nader onderzoek zijn onveranderd gebleven.
De wettelijke verplichting voor behandelend artsen om bij elk overlijden van een minderjarige te overleggen met de gemeentelijk lijkschouwer voor het afgeven van de verklaring van overlijden (artikel 10a lid 1 Wlb) is op 1 januari 2010, vooruitlopend op de implementatie van de NODO-procedure, in werking getreden. Hierdoor wordt voor een groot deel tegemoet gekomen aan de wens van de Tweede Kamer om meer aandacht te besteden aan het overlijden van minderjarigen.
De wet veronderstelt verder dat een nader onderzoek naar de doodsoorzaak bij onverklaard overlijden van minderjarigen wordt gedaan (artikel 10a lid 2 Wlb), maar bepaalt niet in welke gevallen een nader onderzoek moet plaatsvinden en wat dit onderzoek inhoudt. Dat gebeurt op basis van protocollen die door het veld zijn opgesteld.
Vanuit de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) en het Forensisch Medisch Genootschap (FMG) zijn onderling werkafspraken gemaakt die erop zijn gericht sinds 1 januari 2014 de voorkomende gevallen van onverwacht en onverklaard overlijden van minderjarigen lokaal te onderzoeken.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de onduidelijkheid en verwarring onder forensisch artsen en kinderartsen over wat er moet gebeuren in het geval een kind onverwacht overlijdt met een onbekende doodsoorzaak?

Zoals gezegd hebben de NVK en het FMG onderling werkafspraken gemaakt die erop zijn gericht sinds 1 januari 2014 voorkomende gevallen van onverwacht en onverklaard overlijden van minderjarigen lokaal te onderzoeken. En zoals eerder aangegeven in de Voortgangsrapportage geweld in afhankelijkheidsrelaties d.d. 16 december 2013 (Kamerstukken II 2013/14, 33 750 XVI, nr. 80) zullen de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en ik samen met de deelnemende organisaties bekijken hoe hiermee kan worden omgegaan. Uitgangspunt daarbij is dat de sector hier zelf verder invulling aan geeft, maar dat we vanuit het Rijk bekijken hoe we hierbij kunnen ondersteunen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het NODO-onderzoek gezondheidswinst oplevert door het opsporen van genetische aandoeningen en infectieziekten en de kwaliteit van zorg kan verbeteren? Zo ja, op welke wijze is de medische kennis rondom onverklaard overlijden bij minderjarigen naar uw mening beter te ontsluiten?

De NODO-procedure is niet specifiek ontwikkeld voor het behalen van gezondheidswinst noch voor het opsporen van genetische aandoeningen en infectieziekten. Daarnaast is de procedure niet ontwikkeld om de kwaliteit van zorg te verbeteren. Het doel van de NODO-procedure was het achterhalen en registreren van het overlijden bij overleden kinderen in die gevallen waarin in eerste instantie geen overtuigende verklaring voor het overlijden kan worden gevonden.
Hoewel de bevindingen uit de huidige NODO-procedure te divers zijn om algemene conclusies te kunnen trekken, is VWS bereid om met het veld in overleg te treden om te bezien of en zo ja hoe medische kennis rond onverwacht overlijden ontsloten zou kunnen worden.
De sector is zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van zorg. Om de kwaliteit van zorg te verbeteren zijn andere instrumenten voorhanden, zoals de aanbevelingen van het Kwaliteitsinstituut. Daarnaast speelt de IGZ een rol bij het handhaven van de kwaliteit.

Vraag 5

Waaruit blijkt dat de NODO-procedure voor de opsporing van fatale gevallen van kindermishandeling niet effectief is geweest?

De NODO-procedure is effectief in het achterhalen van de aard van het onverwacht en onverklaard overlijden van minderjarigen in Nederland bij de onderzochte 40 cases. In 38 van de 40 gevallen is een verklaring voor natuurlijk overlijden afgegeven. In twee gevallen is een verklaring voor niet-natuurlijk overlijden afgegeven. Er is in deze gevallen geen sprake geweest van kindermishandeling. De deelnemende organisaties hebben zelf in eerste instantie ook aangegeven per 1 januari 2014 te stoppen met de uitvoering van de NODO-procedure in de vorm zoals deze tot 31 december 2013 werd uitgevoerd. Zij achten de procedure niet duurzaam. Een van de redenen daarvoor is dat de doelstelling van de NODO-procedure wordt gezien als hybride. De procedure combineerde een doelstelling van justitiële aard – namelijk het opsporen van kindermishandeling – en een doelstelling van medische aard – het achterhalen van de doodsoorzaak.
Uit de evaluatie van PWC blijkt dat de doelstelling van het opsporen van fatale gevallen van kindermishandeling tijdens de startfase van 1 oktober 2012 tot 1 oktober 2013 niet is behaald.

Vraag 6

Bent u van mening dat ouders het recht hebben om te weten wat de mogelijke doodsoorzaak is van hun kind via onderzoek in een niet-justitiële setting?

Door de onderlinge werkafspraken die de NVK en de FMG gemaakt hebben, is het thans nog steeds mogelijk om in voorkomende gevallen de mogelijke doodsoorzaak van onverwacht en onverklaard overleden kinderen te onderzoeken, met medewerking van de sector op lokaal niveau.

Vraag 7

Bent u bereid om de opgebouwde kennisinfrastructuur te behouden en een zorgvuldige overgangsperiode in het leven te roepen? Zo ja, op welke wijze bent u voornemens om dit te bewerkstelligen? Zo nee, waarom niet?

Zoals eerder aangegeven in de Voortgangsrapportage geweld in afhankelijkheidsrelaties d.d. 16 december 2013 (Kamerstukken II 2013/14, 33 750 XVI, nr. 80) is toegezegd om met de betrokken organisaties en het veld in overleg te treden om te bezien of en zo ja hoe medische kennis rond onverwacht overlijden ontsloten zou kunnen worden. Daarbij zal ook van gedachten gewisseld worden over de mogelijkheden van een vervolg van de NODO-procedure. In dit overleg zullen de bevindingen en adviezen van de PWC evaluatie betrokken worden. Wij zijn bereid het gesprek open en constructief in te gaan, zonder vooruit te lopen op het resultaat. Het eerste gesprek zal op 17 maart a.s. plaatsvinden, zoals eerder toegezegd zal uw kamer over de uitkomsten daarvan door het Ministerie van VWS worden geïnformeerd.

Vraag 8

Wat vindt u van het voorstel om de NODO-procedure om te vormen tot een decentrale uitvoering met een centrale analyse van gegevens, zoals in het evaluatierapport van PWC wordt geadviseerd?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Rabobank vaakst plat»?1

Ja

Vraag 2

Hoeveel storingen in het online betalingsverkeer (ook via mobiele apps) van de Nederlandse banken zijn bij u bekend sinds 1 januari 2013 en wat was de totale en gemiddelde storingsduur per bank in 2013? Hoe verhouden deze bij u bekende storingsgegevens zich tot de meldingen op de website www.allestoringen.nl ?

Uit onderzoek, uitgevoerd in opdracht van het MOB, waar ik uw Kamer in november vorig jaar over heb geïnformeerd2, blijkt dat banken qua internetbankieren in 2012 een beschikbaarheidspercentage van 99,6%3 lieten zien. In de eerste helft van 2013 hebben zich verschillende storingen binnen het internetbankieren voorgedaan, grotendeels veroorzaakt door meerdere grootschalige DDoS-aanvallen bij verschillende banken. In reactie hierop hebben banken inmiddels verschillende maatregelen4 genomen. Ondanks dat banken nog steeds geregeld te maken hebben met DDoS-aanvallen, zijn er als gevolg hiervan sindsdien geen of nauwelijks langdurige verstoringen meer geweest.
Het is mij niet bekend hoe www.allestoringen.nl het aantal storingen en de storingsduur per bank meet.

Vraag 3

Hoe verhoudt het aantal storingen in het Nederlandse online betalingsverkeer zich tot het gemiddelde aantal storingen in het buitenland (o.a. Verenigd Koninkrijk, België en Duitsland)? Presteren Nederlandse banken beter of slechter?

Ik beschik niet over cijfers van het gemiddelde aantal storingen in het online betalingsverkeer in onze buurlanden. Daarbij merk ik op dat niet in alle andere EU-landen al in dezelfde grote mate gebruik gemaakt wordt van online betaalfaciliteiten als in Nederland. Binnen verschillende lidstaten hebben zich zeer diverse betaalmarkten ontwikkeld. Zo wordt in een aantal zuidelijk en oostelijk gelegen EU-lidstaten nog maar zeer beperkt gebruik gemaakt van elektronische betaalmogelijkheden. In een aantal andere lidstaten wordt wel veel elektronisch betaald, maar gebruikt men vaker een creditcard dan een debitcard (pinpas), zeker voor betalingen op internet. Een dienst als het Nederlandse iDEAL is in Europees opzicht uniek. In weinig lidstaten bestaat zo’n betaalmogelijkheid en waar dit wel het geval is, is het gebruik daarvan nog zeer beperkt. De grote verschillen in het gebruik van online betalingsverkeer maken vergelijkingen tussen diverse EU-lidstaten weinig zinvol.

Vraag 4

Onder welke omstandigheden zijn banken verplicht een storing bij de financiële toezichthouder te melden? Zijn er normen afgesproken voor het beschikbaarheidspercentage van het girale betalingsverkeer?

DNB houdt toezicht op onder meer de bedrijfsvoering van individuele financiële ondernemingen aan wie een vergunning is verstrekt. Daar past ook het toezicht op een goed betaalsysteem bij. In dat kader en vanuit de oversight-rol van DNB onderhoudt DNB nauw contact met banken mochten er (grote) verstoringen in het betalingsverkeer plaatsvinden. Banken melden ernstige storingen aan DNB. Van een ernstige storing is sprake als deze de bedrijfsvoering van de betreffende bank ernstig hindert, een grote impact kan hebben op de solvabiliteit en liquiditeit van de instelling, lang duurt of een andere instelling kan raken.
Daarnaast wordt er gewerkt aan een aantal Nederlandse en Europese wetgevingsinitiatieven5 die het (verplicht) melden van storingen, die direct of indirect leiden tot maatschappelijke ontwrichting, in meer detail zullen regelen.
Er zijn geen absolute normen vastgesteld voor het beschikbaarheidspercentage van het girale betalingsverkeer. Zowel de banken zelf, als ook toezichthouder DNB en alle overige stakeholders die participeren in het MOB, hebben belang bij een goed werkend elektronisch betalingsverkeer. Door DNB wordt dit gemonitord zowel in het kader van het reguliere toezicht als vanuit de oversight-taak van DNB.

Vraag 5

Hoeveel schadegevallen door fraude bij online bankieren waren er over de jaren 2011–2013, welk percentage van deze gevallen kreeg enige vorm van compensatie aangeboden en welk percentage van deze zaken loopt nog?

Uit cijfers van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) maak ik op dat de schade als gevolg van fraude met internetbankieren in de eerste helft van 2013 4,2 miljoen euro bedraagt. Over heel 2012 bedroeg de fraude met internetbankieren 34,8 miljoen euro; in 2011 was dit 35 miljoen euro.
Van de NVB heb ik begrepen dat er in 2011 ongeveer 7.600 schadegevallen bij de banken bekend waren als gevolg van fraude met internetbankieren. In 2012 waren dit er ca. 11.000 en in het eerste halfjaar van 2013 ca. 2.000. Ik beschik niet over het percentage van fraudegevallen waarbij de bank de schade heeft gecompenseerd en een percentage van welke zaken nog lopen. Een overeenkomst tot compensatie is doorgaans vertrouwelijk, de inhoud ervan is dan alleen bij betrokken partijen bekend.

Vraag 6

Kunt u een uitsplitsing geven naar de aard van de fraude bij online bankieren; hoeveel gevallen zijn er jaarlijks en wat is het aandeel van fraude door phishing of malware binnen het totaal van het aantal online fraudegevallen?

Van de NVB heb ik begrepen dat de focus van internetfraudeurs de laatste jaren is verschoven van het «hengelen» naar vertrouwelijke gegevens (phishing), naar de ontwikkeling van malware waarbij criminelen speciale software schrijven om computers te infiltreren.
Volgens de NVB zouden van de ongeveer 11.000 schadegevallen in 2012 vanwege fraude met internetbankieren er ongeveer 2.000 te wijten zijn aan phishing en ongeveer 9.000 aan malware. Van de ongeveer 2.000 schadegevallen in de eerste helft van 2013 zijn er volgens de NVB bij benadering 500 te wijten aan phishing, 1.300 aan malware, 200 aan overige fraudevormen zoals fraude met machtigingen.

Vraag 7

Hoe staat het met de uitvoering van de aangenomen motie Nijboer c.s.2 die de regering verzoekt helderheid te verschaffen over de normen die de Nederlandsche Bank (DNB) hanteert voor het vereiste veiligheidsniveau en de beschikbaarheid van het (online) betalingsverkeer, inclusief pinbetalingen in Nederland, deze te beoordelen op volledigheid en effectiviteit?

Zoals hiervoor aangegeven wordt er niet een bepaalde beschikbaarheidsnorm gehanteerd door toezichthouder DNB. Wel vormt het functioneren van het elektronisch betalingsverkeer een continue aandachtspunt, zowel in het reguliere toezicht als vanuit de oversight-taak van DNB. Daarbij neemt DNB mee, zoals hierna ook toegelicht in het antwoord op vraag 8, of banken en andere schakels in de betaalketen voldoen aan de aanbevelingen die vanuit de ECB worden gedaan.
In de rapportage «Analyse van de robuustheid van het elektronisch betalingsverkeer» is onderzocht hoe diverse stakeholders het elektronisch betalingsverkeer in Nederland beoordelen. Uit deze rapportage blijkt dat de diverse stakeholders over het algemeen tevreden zijn over de robuustheid van het elektronisch betalingsverkeer in Nederland. Wel zijn er in deze rapportage drie verbeterpunten gesignaleerd die te maken hebben met de betaalkanalen iDeal, internetbankieren en pinnen en het tegengaan van Ddos-aanvallen. Deze verbeterpunten zijn of worden opgepakt door alle betrokken stakeholders, zo heb ik begrepen. Banken zijn bezig om de ICT-systemen voor iDeal en internetbankieren minder afhankelijk van elkaar te maken, zodat een storing in het ene systeem niet direct consequenties hoeft te hebben voor het andere systeem. Van de NVB en Detailhandel Nederland heb ik begrepen dat een verdere verbetering van de robuustheid van de pinketen onderwerp is van het Convenant Betalingsverkeer.

Vraag 8

Zijn de Nederlandse banken compliant met de ECB-aanbevelingen3 voor de beveiliging van internetbetalingen in het bijzonder ten aanzien van de klantidentificatie en risicoanalyse, de monitoring van betaaltransacties en het zetten van betaallimieten? Hoe wordt gevolg gegeven aan de aanbevelingen van de ECB en evalueert DNB de voortgang van Nederlandse banken?

De Recommendations waaraan gerefereerd wordt, zijn begin 2013 door de ECB gepubliceerd. De ECB geeft de banken tot 1 februari 2015 de tijd om aan deze set van aanbevelingen te voldoen. Dit op basis van het «comply or explain» principe. Dit betekent dat banken elke aanbeveling op te dienen volgen, tenzij op basis van degelijke risico-overwegingen afwijkingen hierop uitgelegd kunnen worden. DNB heeft aangegeven dat de Recommendations worden meegenomen in het reguliere toezicht.
De banken en DNB schatten in dat er bij de Nederlandse banken geen grote wijzigingen in procedures en IT-systemen nodig zijn om tijdig aan de aanbevelingen te voldoen. Zo passen de Nederlandse banken al sinds jaar en dag «strong authentication» (één van de ECB Recommendations) voor klantidentificatie toe bij internetbankieren. Voor klantidentificatie bij mobielbankieren gebruiken de meeste banken «static» in plaats van «strong authentication». Dergelijke afwegingen kunnen banken goed uitleggen, en zijn altijd gebaseerd op zorgvuldig uitgevoerde risicoanalyses. De meeste banken bieden klanten de mogelijkheid om via internetbankieren limieten in te stellen voor de bedragen die via internet- en/of mobielbankieren kunnen worden overgemaakt.

Vraag 9

Welke maatregelen nemen banken nu reeds om de maximale schade per klant te beperken en wordt de klant ook expliciet een keuze gegeven voor meer of minder functionaliteit?

Het veilig inrichten en veilig houden van internetbankieren is voor banken uiteraard van groot belang, ook om het vertrouwen van klanten te behouden. Via geavanceerde 24/7 fraudedetectie en transactiemonitoring herkennen banken fraude steeds beter en sneller. Verder werken banken intensief samen met het Openbaar Ministerie en de politie in het Electronic Crimes Task Force (ECTF) om internetcriminelen aan te pakken.
Banken hebben verder een divers scala aan maatregelen ingevoerd om de klant zelf meer regie te geven om, mocht hij/zij slachtoffer worden van fraude via internetbankieren, de maximale schade te verkleinen. Een dergelijke maatregel is bijvoorbeeld «geoblocking» voor internetbankieren, waarbij overboekingen via internetbankieren naar landen buiten Europa standaard geblokkeerd worden. Klanten kunnen dit zelf aanpassen via internetbankieren en zowel tijdelijk als permanent buitenlandoverboekingen «aan» zetten. Een ander voorbeeld is het zelf via internetbankieren kunnen instellen van limieten voor bedragen die via internet- en/of mobielbankieren kunnen worden overgemaakt. Daarnaast zijn er banken waarbij klanten via mobielbankieren enkel naar rekeningnummers geld kunnen overmaken waar zij reeds eerder geld naar hebben overgemaakt.

Vraag 10

Indien banken de nieuwe uniforme veiligheidsvoorwaarden opnemen in hun algemene voorwaarden is dan gelet op artikel 7:524 lid 1 sub a van het Burgerlijk Wetboek4 geen sprake van een verschuiving van verplichtingen richting de consument (de uniforme veiligheidsvoorwaarden kleuren dan via de algemene voorwaarden immers de standaard in waarlangs een rechter de «grove nalatigheid» van een consument zal toetsen)?

De uniforme veiligheidsregels zijn op zichzelf niet nieuw, zij waren alleen niet bij elke bank identiek. De onderlinge verschillen tussen banken zijn geschrapt, zodat voor iedereen dezelfde regels gelden. Ook zijn verouderde regels geschrapt, zoals het verbod te internetbankieren en/of mobielbankieren via onbeveiligde draadloze netwerken. De regels komen op mij niet onredelijk over. Dit gevoel wordt nog gesterkt door de wetenschap dat de uniforme veiligheidsregels tot stand zijn gekomen in nauw overleg met de Consumentenbond. Van de NVB en de Consumentenbond heb ik begrepen dat de uniforme veiligheidsregels over enige tijd ook geëvalueerd zullen worden.
Daarnaast wordt regelmatig de suggestie gewekt dat de consument bij het niet naleven van de uniforme veiligheidsregels per definitie «grof nalatig» zou zijn, waarbij hij of zij aansprakelijk zou zijn voor de volledige schade. Dit zou echter niet in lijn zijn met het Nederlandse aansprakelijkheidsrecht. Van de NVB heb ik begrepen dat banken zich er goed van bewust zijn dat een gemiddelde consument zich niet 100% tegen internetcriminelen kan beveiligen. Het niet naleven van een beperkt onderdeel van de uniforme regels betekent daarom niet per definitie dat de consument aansprakelijk wordt gesteld voor de schade, zo benadrukt de NVB. Of sprake is van grove nalatigheid in een individueel geval, kan alleen door de rechter worden vastgesteld.

Vraag 11

Hoe verhoudt de verdeling van de bewijslast in artikel 7:529 Burgerlijk Wetboek, waarbij de bewijslast op de bank drukt, zich tot de situatie waarin de klant moet aantonen dat hij zich aan de nieuwe uniforme veiligheidsregels heeft gehouden? Wordt de klant nu niet gevraagd zijn eigen onschuld aan te tonen in plaats van dat de bank de grove nalatigheid dan wel opzet aan de kant van de klant moet aantonen?

Eerder heb ik uw Kamer toegelicht9 dat ik het een wenselijk ontwikkeling vind dat banken samen met de Consumentenbond eenduidige, uniforme regels overeen zijn gekomen. Mede op mijn aandringen is in het MOB onderzocht in welke mate de verschillende veiligheidsnormen, waaraan de klant zich bij internet- (en mobiel-) bankieren dient te houden, qua inhoud en formulering beter op elkaar konden worden afgestemd. Als consumenten schade lijden, maar deze de uniforme veiligheidsregels hebben nageleefd, dan kunnen zij er in ieder geval op rekenen dat zij het bedrag dat zonder toestemming van de rekening is gehaald, vergoed krijgen.
Uit de artikelen 7:524, 7:528 en 7:529 BW volgt dat in beginsel de bank verplicht is om de geleden schade te vergoeden. Alleen wanneer sprake is van opzet of grove schuld aan de zijde van de klant kan dit anders zijn (artikel 7:529, tweede lid, BW). Onderlinge afspraken tussen de Consumentenbond en de NVB zijn niet van invloed op deze wettelijke bewijslastverdeling. De rechter heeft het laatste woord over de uitleg van de wet- en regelgeving. Als de bank het standpunt van de consument – volgens deze ten onrechte – afwijst, kan de consument het geschil voorleggen aan Kifid (Klachtinstituut Financiële Dienstverlening) of de rechter.

Vraag 12

Er is een aantal gevallen bekend waarbij klanten op verzoek van de bank eerlijk vertelden op welke wijze zij zijn bedonderd door internetcriminelen en zij door de vertelde feiten aan de bank de schade niet vergoed kregen, terwijl als zij niets zouden hebben gezegd de schade wel vergoed zou worden; deelt u de mening dat dit niet zou moeten gebeuren? Bent u bereid dit in gesprek met de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) aan de orde te stellen en banken te bewegen de schade voor deze gedupeerden alsnog te vergoeden?

Op Europees niveau is besloten om, indien een klant opzettelijk heeft gefraudeerd of grof nalatig is geweest, de schade die daaruit ontstaan is door de klant zelf te laten dragen. Deze regel is in lijn met het Nederlandse aansprakelijkheidsrecht. komt mij niet onredelijk voor. Ook van een klant mag worden verwacht dat hij op een verantwoordelijke manier online zijn bankzaken regelt.
Of in een concrete situatie sprake is van grove nalatigheid of grove schuld aan de zijde van de gedupeerde, is niet aan mij om te bepalen maar aan de rechter. Indien sprake is van grove schuld aan de zijde van de gedupeerde zijn banken niet wettelijk verplicht om de schade van een gedupeerde te vergoeden. Vergoedt een bank desalniettemin (een deel van) de schade uit coulance, dan is dit een eigen en vrijwillige keuze van die bank.

Vraag 13

Kunt u een overzicht geven van het aantal rechtszaken dat loopt van gedupeerden van online fraude tegen banken? In hoeveel gevallen is al een uitspraak gedaan en hoe luidde deze?

Ik kan u niet voorzien van een overzicht van het aantal rechtszaken dat loopt rond online fraude, noch van het aantal gevallen waarin een uitspraak is gedaan. Van de NVB heb ik begrepen dat een inventarisatieronde langs de grootbanken leert dat het aantal lopende en afgeronde rechtszaken rond dit onderwerp zeer beperkt is.

Vraag 14

Uit onderzoek van de Universiteiten van Amsterdam en Leiden zou blijken dat slachtoffers van identiteitsfraude met een lage opleiding minder vaak geld terugkrijgen van de bank dan hoger opgeleiden; zijn deze gegevens juist?5 Zo ja, wat zijn hiervan de oorzaken? Deelt u de mening dat het zeer onwenselijk is als het vergoeden van schade impliciet of expliciet afhankelijk is van de opleiding van mensen? Wat wilt u eraan doen om dit te voorkomen?

Het genoemde onderzoek11 kijkt naar de opgetreden financiële schade van personen die te maken hebben gekregen met in hun ogen onterechte bankafschrijvingen. Het onderzoek laat hierbij in het midden wat de exacte oorzaken hiervan zijn. Deze kunnen variëren van fraude via internetbankieren door phishing of malwaretot marktplaatsfraude, geschillen met (web)winkeliers, family fraud, babbeltrucs, diefstal/ verwisseling van betaalpassen waarbij pincode zijn afgekeken en zelfs – onterecht geachte – overheidsvorderingen.
Het is op basis van het aangehaalde onderzoek voor mij niet mogelijk om uitspraken te doen over de vraag of lager opgeleide mensen inderdaad minder snel hun schade vergoed krijgen dan hoger opgeleide mensen. Voor alle situaties geldt, dat bij een onterechte afschrijving, de bank in beginsel gehouden is de schade te vergoeden, tenzij sprake is van opzet of grove schuld.

Vraag 15

Bent u bereid deze vragen te beantwoorden voor het Algemeen overleg Betalingsverkeer op 30 januari 2014?

Ja

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het conflict in de media tussen het Openbaar Ministerie (OM)) en de rechtbank Den Haag over de manier waarop een aanklacht van bezit van kinderporno moet worden opgeschreven?1

Er is sprake van een juridisch verschil van opvatting tussen een beperkt aantal (kamers van) rechtbanken en het OM over de interpretatie van artikel 261 van het Wetboek van Strafvordering (Sv). Het OM is begin 2011 in kinderpornozaken overgegaan op een nieuwe wijze van tenlasteleggen. Dit was naar het oordeel van het OM noodzakelijk, omdat de oude wijze van tenlasteleggen niet meer toereikend was in zaken waarin sprake was van honderdduizenden of miljoenen bestanden. Daarnaast oordeelde de Hoge Raad in 2011 dat de «oude» wijze van tenlasteleggen kan leiden tot (partiële) nietigheid van de dagvaarding.2
Het OM is van mening dat deze nieuwe vorm van tenlasteleggen voldoet aan de vereisten van artikel 261 Sv. In een beperkt aantal gevallen hebben rechtbanken geoordeeld dat dit niet het geval is. De twee kamers van de rechtbank Den Haag die de dagvaarding nietig verklaarden, overwogen dat de nieuwe manier van tenlasteleggen tot gevolg heeft dat uit de beschrijving niet kan worden opgemaakt of alle daarin genoemde handelingen betrekking hebben op alle afbeeldingen, of dat er ook abeeldingen zijn waarin slechts een gedeelte van de beschreven handelingen te zien is, en zo ja welke. De dagvaarding voldoet daarmee, volgens de twee kamers, niet aan de vereisten van artikel 261 Sv.
Voor zover zaken vergelijkbaar zijn (nietigheid van een dagvaarding kan immers verschillende oorzaken hebben) geldt het volgende. Rechtbanken waaraan de vernieuwde tenlasteleggingen werden voorgelegd, hebben deze geaccepteerd. Uitzondering daarop vormden enkele kamers binnen de rechtbanken Den Haag, Limburg, Oost Brabant en Noord-Nederland. Zowel voor als na deze twee gevallen, hebben andere kamers binnen diezelfde rechtbanken de tenlasteleggingen wel geaccepteerd. Bij de overige rechtbanken en hoven in Nederland speelt deze discussie niet.

Vraag 2

Klopt het dat sprake is van een verschil in zienswijze tussen het OM en de rechtbank Den Haag over de manier waarop een aanklacht van bezit van kinderporno moet worden opgeschreven? Zo ja, kunt u toelichten op grond waarvan het verschil van zienswijze over de tenlastelegging in kinderpornozaken bestaat en of er meer gerechten zijn waar dit conflict zich voordoet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Hoeveel zaken hebben vertraging opgelopen door het verschil in zienswijze? Hoeveel aanklachten zijn in dit verband vernietigd door de rechtbank en in hoeveel gevallen heeft dat geleid tot een strafverlaging voor de dader?

Enkele tientallen zaken bij de rechtbank Den Haag hebben door het hiervoor beschreven verschil in zienswijze vertraging opgelopen. Zoals aangegeven is er sprake van een nietigverklaring van vier dagvaardingen voor heel Nederland. Slechts in enkele gevallen heeft de opgelopen vertraging invloed gehad op de strafeis en de strafmaat. Van belang is dat geen enkele verdachte door dit verschil in opvatting strafvervolging is ontlopen.

Vraag 4

Welke formele afspraken zijn er tussen het OM en de Rechtspraak over de wijze van ten lasteleggen van kinderpornozaken?

Van formele afspraken tussen het OM en de Rechtspraak is geen sprake. Wel is door het OM zowel binnen als buiten de rechtszaal bij de rechtbanken aangedrongen op een eenduidig standpunt van de rechtspraak in deze kwestie. Het OM Den Haag zal binnenkort weer een zaak aanbrengen met de nieuwe wijze van tenlastelegging. De jurisprudentie die dit zal opleveren zal bijdragen aan meer duidelijkheid over de in de toekomst te volgen werkwijze.

Vraag 5

Op welke wijze wordt gewaarborgd dat de tenlasteleggingen voldoende feitelijk zijn opgesteld zodat een rechter voldoende inhoudelijk kan oordelen en een verdachte weet wat hem precies wordt verweten?

Met de nieuwe wijze van tenlasteleggen wordt enerzijds beoogd de werklast voor het OM en de politie bij het opstellen van de tenlastelegging te beperken, terwijl anderzijds de verdachte op basis van de tenlastelegging nog steeds kan vaststellen wat hem wordt verweten.

Vraag 6

Deelt u de opvatting dat het onwenselijk is wanneer tussen rechtbanken onderling te grote verschillen ontstaan ten aanzien van de afhandeling van kinderpornozaken?

Dat is inderdaad een onwenselijke situatie, vandaar dat de maatregelen zoals beschreven in antwoord op de voorgaande vragen worden genomen.

Vraag 7

Bent u voornemens het OM en de Raad voor de Rechtspraak te verzoeken direct een einde te maken aan deze patstelling, zorg te dragen voor een werkbare tenlastelegging en er voor te zorgen dat geen vertragingen meer optreden in de zaken die reeds voorliggen en de Kamer hierover nader te informeren?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Bendelid houdt radiostilte om straks weer toe te slaan»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw oordeel over de navolgende uitspraak van één van de circa 60 aan de politie ontkomen bendeleden: «Nu moeten we eerst schuilen. Anders worden wij straks ook opgepakt. Ons een tijdje rustig houden en dan langzaam contact met elkaar zoeken om onze groep vrienden weer bij elkaar te krijgen. Jongens gaan naar Marokko om bij familie te logeren. Een aantal gaat in andere steden naar familie of vrienden. Sommigen blijven in Den Haag, maar dan in een andere wijk, en een paar blijven low profile in de buurt. Wat ik ga doen, beslis ik later vandaag»?

Naar mijn oordeel werkt de aanpak van problematische jeugdgroepen. Deze jongeman voelt zich terecht niet meer «onaantastbaar» in de wijk. Dat bendeleden onderduiken of vluchten betekent niet dat ze buiten beeld blijven. Politie en justitie hebben deze jongens scherp in het vizier. Vroeg of laat worden ook zij (aan)gepakt.

Vraag 3

Wat is uw oordeel over het feit dat gezinsleden, familieleden, buren en sommige ondernemers bendeleden helpen bij het ontkomen aan de politie?

Als de uitspraak op waarheid berust is dat niet acceptabel en strafbaar. Gezin en familie moeten juist betrokken worden in de aanpak om recidive of verder afglijden te voorkomen. Dat is ook precies de reden dat lokaal en landelijk wordt ingezet op een meersporenaanpak: strafrechtelijk ingrijpen als nodig is, aangevuld met zorginterventies en bestuursrechtelijke maatregelen. Oorzaken van crimineel gedrag kunnen hun voedingsbodem hebben in de gezinssituatie. Het is belangrijk dat jonge broertjes of zusjes hun grote broer of zus niet achterna gaan. Daarom krijgen ouders en familieleden moeten handvatten krijgen om te voorkomen dat iemand uit het gezin opnieuw de fout in gaat. De meersporenaanpak richt zich op de dader, én op het systeem, én op de omgeving. Dit zijn belangrijke elementen van de aanpak van problematische jeugdgroepen zoals die onder regie van de gemeente Den Haag nu vorm krijgt.

Vraag 4

Bent u bereid alles op alles zetten deze criminele bende volledig en definitief te ontmantelen?

Daar zijn politie, Openbaar Ministerie en de gemeente Den Haag gezamenlijk mee bezig. Voordat deze criminelen van hun bed werden gelicht is achter de schermen veel werk verricht. Zoals u weet is er binnen mijn ministerie een actieprogramma dat gemeenten ondersteunt in de aanpak, om te helpen waar nodig en ook om de goede elementen uit de aanpak landelijk uit de dragen bij andere gemeenten. Dit actieprogramma werkt ook samen met de gemeente Den Haag. Over deze samenwerking ben ik tevreden.
Met de stevige aanpak van problematische jeugdgroepen maken we werk van veiligere wijken en minder criminaliteit, overlast en recidive. Ook draagt het bij aan een beter veiligheidsgevoel onder burgers en een beter toekomstperspectief van de jongeren zelf. De gemeente Den Haag heeft hierin weer een belangrijke stap gezet.

Vraag 1

Bent u bekend met de artikelen «Stichting verrijkt zich ten koste van bewoners serviceflats»1 en «Oud CDA-politicus verrijkt zich ten koste van bewoners seniorenflats»?2

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u van het onderzoeksresultaat van onderzoeksbureau Follow the Money dat de Stichting Dienstverlening Serviceflats (SDS) de meeste diensten in serviceflats wegsnijdt, maar voor het overblijvende pakket zeer hoge prijzen in rekening brengt, bijvoorbeeld op de gasrekening?

Vraag 3

Wat vindt u van het onderzoeksresultaat dat bestuurders van serviceflats die aangebracht zijn door SDS, vaak aantoonbaar banden hebben met deze stichting en in het voordeel hiervan handelen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 4

Wat vindt u van het onderzoeksresultaat dat door SDS aangestelde bestuurders van serviceflats, waarvan gezegd wordt dat ze onafhankelijk zijn, betaald worden als zij erin slagen SDS meer diensten te laten verrichten voor de betreffende serviceflats? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 5

Wat vindt u van het onderzoeksresultaat dat bewoners die kritische vragen stellen aan bestuurders van de serviceflats die op advies van SDS zijn aangesteld, zich geïntimideerd voelen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 6

Hoe beoordeelt u het feit dat een bestuurder van een serviceflat (op initiatief van de bestuursvoorzitter van SDS) € 5.000 gestort zou krijgen na het inhuren van SDS? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 7

Wat vindt u van het feit dat er door Follow the Money banden zijn geconstateerd tussen SDS en de vastgoedinvesteerder De Boer, tevens gemeenteraadslid voor het CDA? Wat vindt u van het feit dat bewoners in veel gevallen verleid zijn hun woning te verkopen, vaak ver onder de kostprijs? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 8

Hoe beoordeelt u de omgang van SDS met ouderen die zorg of ondersteuning nodig hebben maar op deze manier financieel worden uitgebuit?

Vraag 9

Kunt u maatregelen nemen om SDS en dergelijke organisaties te beletten deze praktijken in de toekomst uit te voeren? Zo ja, welke en bent u voornemens deze maatregelen te nemen?

Zoals hierboven aangegeven zijn er organisaties die voor de VvE taken in de sfeer van het beheer en onderhoud uitvoeren. Dit gebeurt op contractbasis, doordat het bestuur van een VvE een beheerovereenkomst voor een bepaalde periode aangaat met een dergelijke beheerder. Dit gebeurt zowel bij reguliere appartementscomplexen, als bij serviceflats. Er is op zich niets tegen het feit dat er (commerciële) organisaties zijn die dergelijke diensten aanbieden. Sterker nog, voor veel VvE’s is dit een uitkomst omdat de bestuursleden zelf niet de tijd of kennis hebben om het VvE-beheer adequaat uit te voeren. Veelal is de VvE ook tevreden over de dienstverlening van zijn VvE-beheerder.
Tegelijkertijd hebben zich, ook in het verleden al, gevallen voorgedaan waarbij de VvE-beheerder steken heeft laten vallen. Daardoor zijn er in de branche initiatieven ontstaan die er op gericht zijn VvE-beheerders te kunnen onderscheiden en waarmee in wezen «het kaf van het koren» gescheiden kan worden. Ik doel dan op de ontwikkeling van het SKW-keurmerk voor VvE-beheerders (wordt verstrekt aan de organisatie) en het in ontwikkeling zijnde persoonsgebonden beheerdercertificaat (wordt verstrekt aan een natuurlijk persoon). Om betreffend keurmerk te behalen, moet men voldoen aan bepaalde deskundigheidseisen, waarbij periodiek wordt getoetst of nog steeds wordt voldaan aan de gestelde eisen. Ik juich deze ontwikkelingen toe en ondersteun die ook waar nodig en mogelijk. Daarnaast bestaat er de beroepscode van Vastgoedmanagement Nederland (VMG), die ook geldt voor de bij VMG aangesloten VvE-beheerders. Ik ben ook gelukkig met de gerichte voorlichtingsactiviteiten van de Vereniging Eigen Huis en VvE-Belang.
Het staat in Nederland een ieder vrij om VvE beheerdiensten aan te bieden. Met eerder genoemde branche-initiatieven wordt naar mijn mening een gedegen inspanning gedaan om frauduleuze handelingen te onderscheiden van welgemeende inzet en diensten. Andere kwaliteitsbevorderende maatregelen dan de bovenstaande zijn volgens mij dan ook niet nodig. Daarbij zij aangetekend dat ik een voorstander ben van transparante dienstverlening aan zowel VvE’s als serviceflats en dat het bij mogelijke individuele gevallen van frauduleus handelen aan de rechter is hier een oordeel over te vellen.

Vraag 1

Kent u de berichten «Tieners roven impulsief en voor de kick» en «Stoere straatrover in de cel vaak een grienend jochie»?1 2 Klopt het wat hierin vermeld wordt? Zo nee, waarom niet?

Deze berichten ken ik. Het beeld dat daarin wordt geschetst is herkenbaar.

Vraag 2

Deelt u de mening dat straatrovers jonger dan 16 jaar keihard aangepakt en bestraft moeten worden? Zo ja, welke maatregelen gaat u hiertoe nemen? Zo nee, waarom niet?

Het terugdringen van de zogenaamde High Impact Crimes (HIC) waaronder straatroven, is een van mijn topprioriteiten. De laatste jaren heb ik fors geïnvesteerd in een integrale aanpak van HIC. Dit heeft geleid tot een aanzienlijke daling van onder meer het aantal overvallen en straatroven en tot een aanzienlijke stijging van de ophelderingspercentages van deze vormen van criminaliteit. Het aantal straatroven is de afgelopen twee jaren met bijna 20% gedaald, terwijl het aantal aangehouden verdachten in dezelfde periode met bijna 60% is gestegen.
Zowel meerderjarige als minderjarige daders van strafbare feiten worden hard aangepakt en bestraft, ook wanneer het minderjarigen betreft die jonger zijn dan 16 jaar. Het jeugdstrafrecht biedt daarvoor voldoende mogelijkheden. Bij de geïntensiveerde aanpak van jeugdcriminaliteit wordt de repressieve aanpak gecombineerd met interventies op het terrein van bijvoorbeeld zorg, preventie en openbare orde, de zogenaamde integrale meersporenaanpak. Die aanpak richt zich dus niet alleen op de persoon, maar ook op de sociale omgeving van deze persoon (gezin, familie, vrienden). Uit onderzoek is gebleken dat deze aanpak de meest effectieve is. Daarnaast wordt de zogenaamde patseraanpak als strafrechtelijke interventie ingezet. Hiermee wordt crimineel verworven vermogen afgepakt. Overigens zijn mijn inspanningen er ook op gericht te voorkomen dat minderjarigen die de leeftijd van twaalf jaar nog niet hebben bereikt, de zogenaamde 12-minners, crimineel worden.

Vraag 3

Bent u bereid in 2014 nu eens een keertje te laten zien dat u een minister bent van de stevige aanpak, door niet alleen in woorden uw afschuw uit te spreken, maar door minderjarig straattuig keihard aan te pakken en te regelen dat veertien- en vijftienjarige daders van misdrijven ook onder het volwassenen strafrecht kunnen vallen? Zo nee, waarom niet? Bent u in dat geval bereid dit persoonlijk uit te komen leggen aan de slachtoffers van de straatrovers?

Ik zie in de leeftijd van de straatrovers -zoals bedoeld in het krantenartikel- geen aanleiding de in antwoord 2 beschreven aanpak verder te verstevigen. De mogelijkheden om stevig en zorgvuldig in te grijpen in dit criminele gedrag zijn toereikend en worden succesvol ingezet. Overigens zou het toepassen van het volwassenen strafrecht op 14- en 15-jarigen in strijd zijn met het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind. Het standaard toepassen van de instrumenten die in vraag 4 worden voorgesteld staan op gespannen voet met dit kinderrechtenverdrag. Bij de inzet van dergelijke instrumenten moet immers rekening worden gehouden met de persoon, de ontwikkelingsfase van de minderjarige en de ernst van het gepleegde strafbare feit.

Vraag 4

Deelt u de mening dat dit straattuig zich nooit vrijwillig mag melden bij de politie, maar standaard geboeid moet worden meegenomen naar het politiebureau en altijd voor de rechter moet verschijnen? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om dit zo snel mogelijk te regelen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het succes van de straatroventeams bevestigt wat de PVV al jaren zegt, namelijk dat harder optreden wel degelijk helpt om recidive te voorkomen? Zo nee, waarom niet?

Snel en hard optreden gecombineerd met de integrale meersporenaanpak is, zoals beschreven in het antwoord op vraag 2, de meest effectieve aanpak.

Vraag 6

Bent u bereid om dergelijke straatroventeams wegens gebleken succes landelijk in te voeren? Zo nee, waarom niet?

Het is niet aan mij maar aan de lokale driehoek (burgemeester, politie en Openbaar Ministerie) om te bepalen hoe de politiecapaciteit wordt ingezet, afhankelijk van de ernst van de lokale veiligheidsproblematiek. Er is dan ook geen sprake van een landelijk netwerk van straatroventeams. Afgezien van in Den Haag werkt men ook in andere gemeenten, zoals Utrecht en Almere, met straatroventeams. Deze teams verrichten overigens niet alleen opsporingsactiviteiten, maar ook toezichtactiviteiten.

Vraag 7

Bent u bereid het verschrikkelijke adolescentenstrafrecht, op grond waarvan volwassenen tot en met 22 jaar volgens het jeugdstrafrecht berecht kunnen worden, terug te draaien? Zo nee, waarom niet?

Het adolescentenstrafrecht biedt de mogelijkheid bij jongvolwassenen een stevige aanpak te combineren met een gericht sanctiearsenaal, waarbij meer dan voorheen rekening wordt gehouden met de persoon, de ontwikkelingsfase van de dader en de ernst van het strafbare feit. Ik ben daarom niet van plan mijn voornemen tot invoering van het adolescentenstrafrecht terug te draaien. Het blijft overigens mogelijk 16- en 17-jarigen volgens het volwassenenstrafrecht aan te pakken.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de schikking die het Openbaar Ministerie (OM) heeft getroffen met KPMG naar aanleiding van haar betrokkenheid in een fraude-affaire van Ballast Nedam?1 2

Ja.

Vraag 2

Bent u op grond van de Aanwijzing hoge transacties en bijzondere transacties over de voorgenomen schikking van tevoren geraadpleegd en hebt u hiermee ingestemd? Zo ja, waarom?

Het College van Procureurs-Generaal heeft het voorstel tot deze hoge transactie conform de Aanwijzing hoge transacties en bijzonder transacties aan mij voorgelegd en ik heb daarmee ingestemd. Over deze transactie heeft het Functioneel Parket een persbericht naar buiten gebracht, waarin is toegelicht waarom aan KPMG een hoge transactie is aangeboden. Het gaat om oude feiten, terwijl de voor deze feiten primair verantwoordelijken niet meer bij KPMG werkzaam zijn. Met deze transactie is het onderzoek naar verantwoordelijke natuurlijke personen niet beëindigd; dat onderzoek wordt voortgezet. KPMG betreurt de gang van zaken rondom de controles van Ballast Nedam en heeft aangegeven deze ten sterkste af te keuren. KPMG en de accountants hebben meegewerkt aan het onderzoek en volledige openheid van zaken gegeven. De onderneming heeft lering getrokken uit deze zaak en maatregelen getroffen. Mede naar aanleiding van deze zaak is het compliancebeleid bij KPMG verder aangescherpt en vastgelegd in aanvullende maatregelen om de integriteit van de organisatie te waarborgen. De aanvullende integriteits-, compliance- en kwaliteitsmaatregelen waar KPMG zichzelf aan heeft gecommitteerd zijn van preventieve en repressieve aard. De preventieve maatregelen dienen bijvoorbeeld om problemen tijdig te signaleren en misstanden te voorkomen. De repressieve maatregelen variëren van herschikking van taken tot opzegging van de arbeidsrelatie. Op de naleving daarvan wordt door de Autoriteit Financiële Markten toegezien. Verder is van belang dat ook door de strafrechter aan een rechtspersoon slechts een financiële sanctie kan worden opgelegd en dat eerder ook aan Ballast Nedam een hoge transactie is aangeboden.
Ik ben bekend met het feit dat in de bouwfraude waarover een parlementaire enquête heeft plaatsgevonden schaduwboekhoudingen een prominente rol speelden. Hoewel de context van de schaduwboekhouding in deze zaak een andere is, speelt het een rol in de waardering van de feiten. Het Openbaar Ministerie spreekt dan ook van ernstige strafbare feiten. De clementieregeling die na de parlementaire enquête is ingericht heeft alleen betrekking op de aanpak van kartels door de Autoriteit Consument en Markt en is niet van toepassing op de strafrechtelijke afdoening van een zaak. Dit aspect heeft daarom geen rol gespeeld bij de beoordeling van de hoge transactie.
Ik ben van oordeel dat deze hoge transactie, na afweging van alle belangen, een passende afdoening vormt. Met de aanzienlijke geldboete en ontneming en de publieke bekendheid daarvan worden de strafdoelen repressie en preventie gediend en wordt vervolgingscapaciteit efficiënt ingezet. Met deze afdoening wordt voldoende recht gedaan aan de ernst van de strafbare feiten en de maatschappelijk verontwaardiging daarover.

Vraag 3

Hoe hebt u bij uw afweging het feit beoordeeld dat het OM spreekt van zonder meer verwijtbaar ontoereikende accountantscontroles, dat in deze zaak sprake is van een schaduwboekhouding die kennelijk door KPMG werd verhuld en dat er nagenoeg op hetzelfde moment in de Tweede Kamer een parlementaire enquête werd gehouden over de bouwfraude waarin schaduwboekhoudingen een prominente rol speelden?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Moet de reactie van het OM nu niet zijn dat KPMG wordt vervolgd en zich voor de rechter in het openbaar dient te verantwoorden nu zij kennelijk haar betrokkenheid bij deze schaduwboekhouding niet eerder zelf heeft gemeld en zij ook geen gebruik heeft gemaakt van de na de bouwenquête door de Nederlandse mededingingsautoriteit ingestelde clementieregeling, conform de toezegging die destijds de regering de Tweede Kamer deed in het kader van de totstandkoming van deze clementieregeling?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Wordt door deze schikking nog wel recht gedaan aan de in de samenleving naar aanleiding van deze affaire ontstane verontwaardiging over de handelwijze van Ballast Nedam en over de handelwijze van haar accountant KPMG? Zo ja, waarom?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Ziet u mogelijkheden om deze schikking terug te draaien? Zo ja, bent u daartoe bereid? Zo nee, waarom niet?

Ik heb hiervoor in antwoord op de vragen 2 tot en met 5 aangegeven waarom ik heb ingestemd met deze hoge transactie. Ik sta achter die beslissing en de afwegingen die ik daarbij heb gemaakt. Van het terugdraaien hiervan kan geen sprake zijn.

Vraag 1

Wat is de stand van zaken in de rechtszaak over de Bulgaarse toeslagenfraude?

Op 17 oktober 2013 heeft een regiezitting in de Rotterdamse zaak plaatsgevonden. Toen is de voorlopige hechtenis van één van de vier verdachten geschorst. Op 8 januari 2014 heeft een pro forma zitting plaatsgevonden. Daarbij is de voorlopige hechtenis ten aanzien van de overige drie verdachten geschorst. Tijdens de inhoudelijke behandeling van de zaak zal de zittingsrechter vervolgens een oordeel vellen over de ten laste gelegde feiten. De datum waarop de inhoudelijke behandeling zal plaatsvinden, is op dit moment nog niet bekend.

Vraag 2

Hoeveel van de 805 (of ondertussen meer) opgelegde boetes zijn geïnd? (Kamerstuk 31 066, nr. 179)

In totaal zijn 805 boetes aan Bulgaren opgelegd. Hiervan zijn 312 boetes direct verzonden, van de overige 493 Bulgaren was geen adres bekend. Van de 312 boetes die zijn verzonden, zijn er 17 onbestelbaar retour gekomen. Tegen 32 boetes is bezwaar gemaakt, deze bezwaren zijn door de Belastingdienst toegewezen. Van de overige 263 boetes zijn er inmiddels 55 geïnd.
Uiteindelijk is van 510 Bulgaren het adres niet bekend, bestaande uit de oorspronkelijke 493 Bulgaren waarvan geen actueel adres bekend is en de 17 onbestelbaar retour gekomen boetes.
Bij 296 van de 510 Bulgaren is uitsluitend sprake van een vordering huurtoeslag. De huurtoeslag valt niet onder een categorie van belastingen of sociale voorzieningen waar op grond van enig EU-verdrag of verdrag tussen Nederland en Bulgarije invorderingsbijstand voor kan worden verzocht en verleend.
Bij 7 van de 510 Bulgaren is sprake van een totaal openstaand bedrag van minder dan € 350, inclusief boete. Het minimumbedrag waarop een verzoek om invorderingsbijstand betrekking kan hebben (als bedoeld in artikel 75 lid 3 van Verordening (EG) 987/2009) bedraagt € 350. Voor vorderingen die lager zijn dan € 350 kan formeel dan ook geen verzoek om bijstand gedaan worden.
Ten aanzien van deze 7 vorderingen is – ondanks de van toepassing zijnde Verordening – aan de Bulgaarse autoriteiten verzocht om bijstand te verlenen.
Voor 199 Bulgaren heeft het CLO aan de Bulgaarse autoriteiten een verzoek gedaan voor bijstand. De eerste antwoorden op deze verzoeken beginnen nu binnen te komen.
De Belastingdienst/Toeslagen heeft de 8 resterende boetes die zijn opgelegd aan Bulgaren zonder bekend actueel adres nog onder handen.

Vraag 3

«Van 493 Bulgaren is geen adres bekend. Voor het opsporen van deze Bulgaren zijn door het CLO (Central Liaison Office) bij de Bulgaarse autoriteiten formele inlichtingenverzoeken gedaan» schreef u op 17 oktober; van hoeveel van deze mensen hebben de Bulgaarse autoriteiten een adres verschaft aan de Nederlandse autoriteiten, bij hoeveel mensen is een boete opgelegd en bij hoeveel mensen is die uiteindelijk geïnd?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Hoeveel en welke zaken en problemen zijn aangekaart bij de fraudecoördinator die in mei is aangesteld?

Zoals in de 12e halfjaarsrapportage Belastingdienst van 17 september 2013 aan uw Kamer is geschreven, is er sinds 1 mei 2013 binnen de Belastingdienst een fraudecoördinator aangesteld. De resultante van de aanstelling van deze coördinator is:
het ontwikkelen van antifraudemaatregelen voor toeslagen en fiscaliteit;
de omzetting daarvan naar wetgeving voor de Wet Aanpak Fraude Toeslagen en Fiscaliteit die unaniem door het parlement is aangenomen;
de vorming van het Combinatieteam Aanpak Facilitators;
het organiseren en voorbereiden van een 2-wekelijkse bijeenkomst van het managementteam fraudebestrijding Belastingdienst;
het zelf ophalen van fraudesignalen bij de dienstonderdelen, deze onderzoeken en in voorkomende gevallen maatregelen voorstellen;
het inventariseren van fraudefenomenen waaronder de reeds bekende fraude met toeslagen, de voorlopige teruggave, BPM, de WVA en btw-carrousel;
het coördineren en ontwikkelen van beleid om deze fenomenen aan te pakken;
de deelname aan interdepartementale overlegstructuren over de rijksbrede aanpak van fraude en inbreng voor de kabinetsbrief rijksbrede aanpak fraude;
coördineren van de inbreng van de Belastingdienst in externe samenwerkingsverbanden zoals LSI en LIEC/RIEC.
De reeds genomen maatregelen hebben ervoor gezorgd dat de onlangs door de Volkskrant gemelde DigiD-fraude1 van december 2013 in een vroeg stadium door de Belastingdienst/Toeslagen is gesignaleerd vanwege een verhoogd frauderisico in de aanvragen. De 1-bankrekeningnummer maatregel heeft in dit geval voorkomen dat er door de Belastingdienst bedragen onterecht aan de fraudeurs zijn uitgekeerd, aangezien de Belastingdienst niet langer bedragen uitkeert op bankrekeningen die niet op naam staan van de Toeslag- of teruggaafgerechtigde.

Vraag 5

Welke acties heeft de fraudecoördinator in gang gezet en welke resultaten zijn daarmee geboekt?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Tot wanneer zijn toeslagen uitbetaald aan mensen in de Haagse Bulgaren-fraudezaak?1

Vanwege het onderzoeksbelang kunnen hierover geen mededelingen gedaan worden.

Vraag 7

Op 23 april jl. zegde u tijdens het vragenuur een brede brief toe over de aanpak van fraude van toeslagen, inclusief alle problemen die zich voordoen bij toeslagen; welke brief beschouwt u als zodanig en bevat hij alle grote problemen van toeslagen?

In de brief van 10 mei 20133 is toegelicht wat de problematiek van de systeemfraude inhoudt en welke maatregelen er zijn genomen om de systeemfraude aan te pakken.
Ook in de brief van 20 december 20134 over de rijksbrede aanpak van fraude is een breed beeld geschetst van de systeemfraudeproblematiek bij Belastingdienst/Toeslagen. De in de brieven van mei genoemde maatregelen zijn opgenomen in het wetsvoorstel Wet Aanpak Fraude Toeslagen en Fiscaliteit bij het Belastingplan 2014 dat unaniem door de Tweede en Eerste Kamer is aangenomen.
Doordat fraudeurs naar hun aard echter telkens nieuwe wegen uitproberen, valt nooit voor 100% uit te sluiten dat er zich in de toekomst nieuwe fraudegevallen voordoen. In voorkomende gevallen wordt daarover in de halfjaarsrapportage van de Belastingdienst aan uw Kamer over bericht.

Vraag 8

Welke problemen met toeslagen zijn op dit moment nog niet opgelost?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Hoeveel mensen denkt u dat in feite samenwonen (en partner zouden moeten zijn), maar zich opgeven als alleenstaande of alleenstaand ouder?

Op grond van de wet baseert de Belastingdienst zich voor de toekenning van een toeslag op de gegevens in de Gemeentelijke Basisadministratie.
Gemeenten controleren regelmatig of de registratie van iemands adres ook overeenkomt met de feitelijke situatie. Daaruit is na recent onderzoek gebleken dat 97,7% van de mensen correct geregistreerd staat op het adres waar zij feitelijk wonen5. Als er een vermoeden bestaat dat de feitelijke situatie niet in overeenstemming is met de inschrijving(en) op een adres, en na gedegen onderzoek blijkt dat personen de facto op één adres (samen)wonen, dan kan de gemeente dit ambtshalve corrigeren. Vanaf begin 2014 heeft de gemeente de mogelijkheid om een bestuurlijke boete op te leggen aan burgers die er niet voor zorgen dat ze waarheidsgetrouw actueel in de Basisregistratie Personen (BRP) zijn ingeschreven.
Exacte getallen voor deze specifieke situaties zijn niet voorhanden. Overigens is het niet zo dat als personen in de BRP hetzelfde woonadres hebben zij automatisch bijvoorbeeld ook een fiscale relatie of gemeenschappelijk huishouden hebben.

Vraag 10

Kunt u voor elk van de jaren 2006 tot en met 2013 aangeven hoeveel mensen zorgtoeslag ontvingen als alleenstaande, als alleenstaand ouder en als gehuwde/samenwonende?

Voor het recht op zorgtoeslag is mede bepalend of de aanvrager al dan niet een toeslagpartner heeft. Of de aanvrager een toeslagpartner heeft wordt door de Belastingdienst/Toeslagen vastgesteld op basis van gegevens uit BRP. Elk ander onderscheid in gezinsamenstelling is voor de (hoogte van) de toekenning van zorgtoeslag niet relevant en wordt dan ook niet geregistreerd.
Het aantal mensen dat in de jaren 2006 tot en met 2013 een zorgtoeslag ontving kan als volgt worden onderverdeeld in «zonder toeslagpartner» en «met toeslagpartner».
2006
3.158.321
1.747.347
4.905.668
2007
3.172.398
1.650.119
4.822.517
2008
3.255.163
1.776.063
5.031.226
2009
3.423.928
1.728.268
5.152.196
2010
3.623.854
1.772.359
5.396.213
2011
3.883.673
1.844.563
5.728.236
2012
3.866.602
1.806.469
5.673.071
2013
3.954.704
1.433.170
5.387.874

Vraag 11

Hoe apprecieert u de uitspraak van Peter Kavelaars (lid van de commissie Dijkhuizen die in opdracht van de staatssecretaris van Financiën zelf een advies heeft uitgebracht hoe de Belastingdienst fraudebestendiger kan worden) dat veel van zijn adviezen door de staatssecretaris niet worden opgevolgd («Als commissie hebben we ook bepleit om controle achteraf veel intensiever toe te passen en daar is niets mee gebeurd»)?2

Er is sprake van een controletraject waarbij vóór de uitbetaling, tijdens de voorschotfase én na afloop van het toeslagjaar toezicht wordt uitgeoefend. Daarbij wordt als uitgangspunt genomen of er aan (de) voorwaarden wordt voldaan om voor een toeslag in aanmerking te komen.
Zoals blijkt uit de beschrijving van systeemfraude in de kabinetsbrieven van 4 mei 2013 en 10 mei 2013 is de bestrijding ervan het meest effectief als de controle zoveel mogelijk vooraf – dus voordat een aanvraag daadwerkelijk in behandeling wordt genomen en tot betaling leidt – wordt toegepast. Hiermee wordt zoveel mogelijk voorkomen dat grote aantallen potentieel frauduleuze aanvragen moeten worden behandeld en onterecht tot uitbetaling leiden. In de brieven van mei zijn maatregelen genoemd om deze controle reeds «aan de poort» gestalte te geven.
De suggestie van professor Kavelaars lijkt voorbij te gaan aan het feit dat bij verdere intensivering van de controle achteraf naar het recht op een toeslag, er geen rekening mee wordt gehouden dat er bij fraudegevallen dan al een onterechte en moeilijk terug te vorderen betaling heeft plaatsgevonden.
Deze uitbreiding van de controles aan de poort vormen samen met de reeds bestaande controlemechanismen – waaronder het afgelopen jaar ingezette risicoselectie – tijdens en na de looptijd van de toeslag een volledig controletraject.

Vraag 12

Kunt u deze vragen zo spoedig mogelijk beantwoorden en in ieder geval voor maandag 11 uur in de week waarin het plenaire Kamerdebat over toeslagen plaatsvindt?

De vragen zijn zo spoedig mogelijk beantwoord.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van de uitzending van Andere Tijden waarin melding wordt gemaakt van het staken van de opsporing en vervolging van tien tot vijftien personen verdacht van corruptie respectievelijk van integriteitsschendingen begin jaren negentig?1 2

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen wat de oud-rechercheurs van de Fiscale Opsporingsdienst in deze documentaire verklaren, namelijk dat het onderzoek naar bedoelde tien tot vijftien personen op last van derden moest worden gestaakt? Zo ja, op last van wie gebeurde dit?

In de jaren 1992, 1993 en 1994 zijn door leden van de Tweede Kamer schriftelijke vragen gesteld over corruptieonderzoeken in Limburg. Destijds is door de toenmalige Minister van Justitie geantwoord3 dat onder verantwoordelijkheid van de hoofdofficier van justitie te Maastricht begin jaren negentig ongeveer twintig strafrechtelijke corruptieonderzoeken zijn gestart. Deze onderzoeken zijn onder leiding van het openbaar ministerie (OM) uitgevoerd door de rijksrecherche, met bijstand van de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) en de politie. Veelal was eerst oriënterend onderzoek nodig, bijvoorbeeld omdat geen aangifte van de feiten werd gedaan. Ook is geantwoord dat een onderzoek soms niet leidde tot (voldoende) aanwijzingen van strafbare feiten en dat de onderzoeken naar corruptie in Limburg (onverminderd) hoge prioriteit hadden.
De betreffende uitzending gaat onder meer over deze onderzoeken. In de uitzending komen twee oud-rechercheurs van de FIOD aan het woord. Zij geven aan dat op een bepaald moment het bericht binnenkwam dat de zaken naar corruptie gestopt zouden worden. Het zou gaan om «voorhanden zaken» (tien tot vijftien) waaraan nog jaren werk besteed zou kunnen worden. Met het voorgaande wordt de suggestie gewekt dat een beslissing zou zijn genomen tot het categoraal staken van alle lopende corruptieonderzoeken voordat die waren afgerond.
Het OM heeft navraag gedaan bij functionarissen die destijds vanuit het toenmalige parket Maastricht betrokken waren bij de corruptieonderzoeken in Limburg. Zij waren niet bekend met een dergelijke beslissing. Verder heeft het huidige parket Limburg geen dossiers aangetroffen van zaken die ten gevolge van een dergelijke beslissing niet in onderzoek zouden zijn genomen. Contact met de FIOD heeft evenmin informatie opgeleverd over het staken van onderzoeken.
Gelet op het voorgaande concludeer ik dat aan het begin van de negentiger jaren signalen van corruptie in Limburg door het OM serieus werden genomen en hebben geleid tot een groot aantal strafrechtelijke onderzoeken. Er zijn geen aanwijzingen dat een beslissing is genomen tot het categoraal staken van corruptieonderzoeken. Wel werd, zoals gebruikelijk, per zaak afgewogen of het onderzoek resulteerde in voldoende aanwijzingen van strafbare feiten en of het opportuun was om over te gaan tot vervolging. In een aantal zaken is tot vervolging overgegaan en heeft de rechter bestuurders en ambtenaren veroordeeld.

Vraag 3

Om welke reden(en) werden de onderzoeken gestaakt? Wat is uw oordeel over deze reden(en)?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wilt u nader inzicht geven in de personen ten aanzien van wie het onderzoek werd gestaakt?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Is het waar dat het hier zou gaan om «grote vissen, tot in de hoogste regionen van de provincie», zoals gemeld in het commentaar bij de documentaire?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Is er op deze wijze ongelijkheid ontstaan tussen de politici en ambtenaren die in het kader van datzelfde onderzoek wel werden vervolgd en veroordeeld en de hier bedoelde tien tot vijftien personen die uiteindelijk vrijuit gingen? Wat is uw oordeel hierover?

Zie antwoord vraag 2.