Vraag 1

Kent u het bericht «Telers komen in Breda goed weg – «Justitie laat tonnen aan claims vallen» »?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat henneptelers in Breda in veel gevallen niet de (hele) opgelegde Plukze-vordering betalen omdat het Openbaar Ministerie (OM) die ontnemingsvordering afzwakt of mogelijk intrekt? Zo ja, waarom is dit en welke bedragen loopt de schatkist hierdoor mis? Zo nee, wat is dan wel waar?

Misdaad mag nooit lonen. Ik onderschrijf daarom het uitgangspunt dat van alle aangehouden hennepkwekers het genoten financiële voordeel moet worden afgepakt. In de zaken waar in het artikel aan wordt gerefereerd, bleek echter dat de initiële berekening van het wederrechtelijk verkregen voordeel te zeer gebaseerd was op niet vast te stellen aannames. Daarmee zag het OM zich genoodzaakt om de feitelijke ontnemingsvordering te verlagen ten opzichte van het in het proces-verbaal berekende en voorgestelde ontnemingsbedrag.
Met deze bijstelling loopt de schatkist geen inkomsten mis, maar wordt een berekening die in eerste instantie te hoog was gecorrigeerd. Verwacht wordt dat dergelijke bijstellingen in de toekomst minder zullen voorkomen, omdat er fors geïnvesteerd is en wordt in het ontwikkelen van de specialistische kennis die vereist is voor het maken van de noodzakelijke berekeningen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat henneptelers flink in hun portemonnee moeten worden getroffen en dat taakstraffen niet in de plaats kunnen komen van een vordering? Zo ja, hoe oordeelt u dan in dat licht over het verlagen van ontnemingsvorderingen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het inhalen van achterstanden bij het OM geen reden mag zijn om ontnemingsvorderingen te verlagen? Zo ja, waarom gebeurt het dan toch? Zo nee, waarom niet?

Het inhalen van achterstanden zou in geen enkel geval een gegronde reden zijn om ontnemingvorderingen te verlagen. Het Openbaar Ministerie heeft mij ervan verzekerd dat hier noch in Breda, noch in andere arrondissementen sprake van is geweest. In de desbetreffende zaken waren de aanpassingen noodzakelijk door een te hoge initiële berekening van het ontnemingsbedrag. De term koehandel is daarom ook niet aan de orde.
Hoewel is gebleken dat in een aantal van de desbetreffende zaken de kwaliteit van de processen-verbaal te wensen over liet, is dit niet de aanleiding geweest voor het bijstellen van de ontnemingsvorderingen.

Vraag 5

Is het waar dat slechte dossiers c.q.. processen-verbaal bij het parket in Breda de oorzaak zijn van het gebrekkige vorderen van crimineel geld? Zo ja, hoe komt dat en wat gaat u doen om dit te doen verbeteren? Zo nee, wat is dan wel de oorzaak?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Zijn er meer parketten in het land waarvan u weet dat de ontneming gebrekkig verloopt? Zo ja, welke parketten betreft dit en welke bedragen worden daardoor jaarlijks aan de schatkist onthouden? Zo nee, kunt u dan hier op zeer korte termijn onderzoek naar laten doen en de Kamer daarover berichten? Indien u geen onderzoek wenst, waarom niet?

Momenteel wordt op landelijk niveau fors geïnvesteerd in de aanpak van de ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel. Sinds 2011 is een ketenbreed programma Afpakken ingericht, waarbinnen een drietal implementatiemanagers zijn aangesteld bij de bijzondere opsporingsdiensten, de politie en het OM. Met financiering vanuit het programma Afpakken worden op alle parketten zogeheten afpakteams ingericht, waarmee de noodzakelijke expertise tot stand komt om structureel te kunnen borgen dat misdaad niet loont. Daarnaast beschikt elk parket op dit moment al over speciaal opgeleide ontnemingsofficieren en verleent het Bureau Ontnemingswetgeving OM specialistische bijstand in complexe ontnemingszaken. Er zijn geen parketten die bij deze ontwikkeling achterblijven, waardoor ik een onderzoek naar ontneming op dit moment niet nodig acht.

Vraag 7

Wat is uw mening over de in het genoemde artikel gebezigde term «koehandel» in dit verband?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 8

Gaat u uw doelstelling ten aanzien van ontnemingsvorderingen halen?

Er is geen op zichzelf staande doelstelling ten aanzien van ontnemingsvorderingen. Wel is er een financiële doelstelling ten aanzien van het ontnemen van wederrechterlijk voordeel en verbeurdverklaring ten gunste van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Ik verwacht dat deze doelstelling, van € 49 miljoen voor 2012, zal worden gehaald.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Justitie Breda laat tonnen aan claims tegen henneptelers vallen»?1

Ik verwijs hiervoor naar het antwoord op vragen 4,5 en 7 van de leden Recourt en Kuiken (vraagnummer 2012Z16727, ingezonden 4 oktober 2012).

Vraag 2

Is het waar dat ontnemingsvorderingen van het Openbaar Ministerie (OM) te Breda fors worden verminderd omdat achterstanden weggewerkt moeten worden en discussie over de ontnemingsvordering vaak tot vertraging leidt? Zo ja, waarom gebeurt dat op deze manier? Zo nee, waarom bestaat bij de advocaten wel deze indruk?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Gebeurt dit in meer arrondissementen? Zo ja, waar? Zijn de redenen van het niet afpakken van misdaadgeld hetzelfde?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Hoe verhoudt zich deze praktijk tot uw antwoord op eerdere vragen over het plukken van criminele winsten, waarin u stelde dat er forse ambities zijn om meer misdaadgeld van criminelen af te pakken?2

Misdaad mag nooit lonen. Het doel is en blijft om bij alle aangehouden hennepkwekers het genoten financiële voordeel af te pakken. De ambities om meer misdaadgeld van criminelen af te pakken blijven ook onverminderd van toepassing. Het verlagen van een ontnemingsvordering mag nooit plaatsvinden om discussies uit de weg te gaan of zaken versneld af te doen.

Vraag 5

Bent u van mening dat er in Breda, maar ook op andere plaatsen, voldoende capaciteit en deskundigheid is bij de politie, OM en rechterlijke macht om misdaadgeld altijd af te pakken? Kunt u uw antwoord toelichten? Welke capaciteitsuitbreidingen in de diverse organisatie-onderdelen zijn nog voorzien?

Ik verwijs hiervoor naar het antwoord op vraag 6 van de leden Recourt en Kuiken (vraagnummer 2012Z16727, ingezonden 4 oktober 2012).

Vraag 6

Ongeacht het antwoord op de bovenstaande vragen en los van de exacte omstandigheden in Breda, zou u het ten principale aanvaardbaar vinden wanneer de Plukze-vorderingen verminderd zouden worden, bijvoorbeeld om hierover discussie uit de weg te gaan, om zaken versneld af te kunnen doen of vanwege andere efficiency-overwegingen? Of deelt u de mening dat misdaad nooit mag lonen en dat het principieel onjuist zou zijn wanneer niet alles op alles zou worden gezet om het door criminele activiteiten verdiende geld volledig af te pakken? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om dit uitgangspunt ook in de praktijk te brengen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de uitzending van De Vijfde Dag op donderdagavond 27 september 2012?

Ja.

Vraag 2

Heeft u kennisgenomen van het in deze uitzending verwoorde pleidooi van het Verbond van Verzekeraars, dat relschoppers (zoals die in Haren twee weken geleden) namens alle verzekeraars aansprakelijk wil stellen, zodat de inning van schadeclaims wordt vergemakkelijkt?

Ja.

Vraag 3

Is het waar dat de huidige privacyregelgeving in de weg staat aan het vrijgeven van persoonsgegevens van relschoppers door het Openbaar Ministerie aan het Verbond van Verzekeraars? Zo ja, kunt u duidelijk maken om welke regelgeving het precies gaat?

Het verstrekken van persoonsgegevens die zijn verkregen in het kader van een strafvorderlijk onderzoek (strafvorderlijke gegevens) kan plaatsvinden op basis van de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens en de daarbij behorende aanwijzing van het Openbaar Ministerie. In de aanwijzing staat opgenomen aan welke personen en instanties het Openbaar Ministerie strafvorderlijke gegevens kan verstrekken voor buiten de strafrechtspleging gelegen doeleinden. De verzekeraar van de direct betrokkene is daarbij apart genoemd als ontvanger van strafvorderlijke gegevens, omdat deze in gevallen waarin sprake is van schade bij een verzekerde, subrogeert in diens rechten en als zodanig gegevens kan ontvangen om een schadeclaim te kunnen voorbereiden. Dit teneinde te bewerkstelligen dat de schade wordt betaald door degene die hiervoor verantwoordelijk moet worden gehouden. Het Verbond van Verzekeraars staat ― als belangenvereniging van particuliere verzekeraars ― niet apart als ontvanger van strafvorderlijke gegevens genoemd in de aanwijzing van het Openbaar Ministerie.

Vraag 4

Deelt u de vrees dat, zolang het Verbond van Verzekeraars de relschoppers niet namens alle verzekeraars aansprakelijk kan stellen, het verhalen van de schade bij de relschoppers wel eens op een grote teleurstelling zou kunnen uitlopen, omdat dit te tijdrovend, duur en onrendabel zal zijn? Deelt u de mening dat dit zeer onbevredigend zou zijn?

Er is zoals bekend contact met het Verbond van Verzekeraars. Met het Verbond wordt gesproken over alle vragen en ervaren knelpunten. Op basis daarvan zal worden beoordeeld of en zo ja welke wijzigingen in de wijze van verstrekking van gegevens mogelijk of gewenst zijn.

Vraag 5

Wat is uw reactie op het pleidooi van het Verbond van Verzekeraars? Bent u bereid om voorstellen te doen om de regelgeving zodanig aan te passen dat het Verbond van Verzekeraars in het vervolg kan beschikken over de persoonsgegevens van veroordeelde relschoppers die zich schuldig hebben gemaakt aan vandalisme? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Kent u het bericht «Pedozaak strandt op inzet van lokpuber»?1

Ja

Vraag 2

Is de conclusie van het artikel juist dat de inzet van de «lokpuber» door de rechter niet werd geaccepteerd en dat een man die in het bezit was van kinderporno en probeerde een – naar hij dacht – 13-jarige jongen tot seksuele handelingen aan te zetten niet verder kan worden vervolgd?

De rechtbank ’s-Gravenhage heeft op 14 september 2012 uitspraak gedaan2 in een zaak waarin een bezwaarschrift was ingediend tegen dagvaarding. In die zaak was inderdaad sprake van een verdachte die dacht te maken te hebben met een 13-jarige jongen en die deze jongen voorstelde om met hem seksuele handelingen te verrichten. In werkelijkheid had de verdachte via internet contact met een politieambtenaar. De rechtbank heeft overwogen dat, gelet op de geldende wettekst (van artikel 248e Wetboek van Strafrecht) en de daaraan voorafgaande parlementaire discussie, geen sprake kan zijn van een strafbare gedraging wanneer het beoogde slachtoffer in werkelijkheid 16 jaar of ouder is. De rechtbank heeft geoordeeld dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat bij een inhoudelijke behandeling tot een bewezenverklaring wordt gekomen. Het bezwaarschrift is dan ook gegrond verklaard en de verdachte is ter zake van de hem bij dagvaarding ten laste gelegde feiten buiten vervolging gesteld.

Vraag 3

Wat is uw reactie op deze situatie?

Het OM ziet zich door deze beschikking van de rechtbank gesteld voor mogelijke problemen bij de opsporing van «grooming». Nochtans sluit het OM niet uit dat de huidige tekst van artikel 248e van het Wetboek van Strafrecht tot een beslissing als de onderhavige noopt. Door het instellen van hoger beroep (hetgeen inmiddels is gebeurd) en eventueel cassatie kan hieromtrent meer zekerheid worden verkregen. Pas als het resultaat hiervan bekend is kan worden bezien of een wetswijziging geboden is. Mijn streven en dat van het OM blijft gericht op een zo effectief mogelijke aanpak van «grooming».

Vraag 4

Deelt u de mening dat de inzet van namaak accounts door de politie op populaire sociale media sites mogelijk moet zijn om potentiële misbruikers te identificeren en gevaar voor gewone gebruikers te voorkomen?

Ja.

Vraag 5

Welke aanpassingen van wet- en regelgeving zijn nodig om de hier bedoelde inzet mogelijk te maken? Wanneer komt u met voorstellen daartoe?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Kent u het bericht: «15 000 veroordeelden lopen nog vrij rond»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt dit bericht? Kunt u aangeven waarom het niet lukt om loslopende criminelen hun straf uit te laten zitten?

Het betreft hier personen die zijn veroordeeld tot een vrijheidsstraf, maar deze straf nog moeten ondergaan2. Deze personen ondergaan hun straf doordat zij gearresteerd worden, doordat zij zich zelf melden bij de gevangenis, de zogenaamde zelfmelders, of doordat zij momenteel gedetineerd zijn en aansluitend nog een openstaande straf moeten uitzitten.
Een deel van deze personen maakt zich bewust onvindbaar voor politie en justitie. Dit wil echter niet zeggen dat zij hun straf ontlopen. Deze personen staan geregistreerd in het Opsporingsregister (OPS) en afhankelijk van de hoogte van hun straf internationaal gesignaleerd (bij vrijheidsstraffen van meer dan 120 dagen). Daarnaast richt het Team Executie Strafvonnissen (TES) zich actief op het opsporen van personen met een opgelegde vrijheidsstraf van 300 dagen en meer.
Om personen alsnog op te sporen, is het mogelijk hen bepaalde sociale zekerheidsrechten te ontzeggen. Tevens kan het paspoort worden onthouden of vervallen verklaard worden3.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het een kerntaak is van de overheid om de veiligheid van de samenleving te waarborgen?

Ja.

Vraag 4

Deelt u de mening dat 15 000 loslopende criminelen een enorm gevaar zijn voor de samenleving?

Ik acht het van groot belang dat elke straf die door de rechter wordt opgelegd ook daadwerkelijk ten uitvoer wordt gelegd. Op deze wijze wordt tegemoet gekomen aan de belangen van slachtoffers, nabestaanden en de samenleving. Daarom wordt actief ingezet op het alsnog opsporen van personen die hun straf nog moeten ondergaan.

Vraag 5

Deelt u de mening dat veroordeelde criminelen niet in vrijheid hun straf mogen zouden mogen afwachten, gezien het gevaar dat zij voor de samenleving vormen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat u hieraan doen?

Nee, ik ben van mening dat dit niet voor iedere veroordeelde moet gelden. Dit zou namelijk betekenen dat iedereen in afwachting van zijn straf in voorlopige hechtenis dient te worden gehouden.
Het wetsvoorstel tot Wijziging van het Wetboek van Strafvordering in verband met de uitbreiding van de gronden voor voorlopige hechtenis zal er toe leiden dat meer verdachten van geweldsmisdrijven in de publieke ruimte of van geweld tegen personen met een publieke taak in afwachting van hun berechting via snelrecht in voorlopige hechtenis worden gehouden4.

Vraag 6

Hebt u ook kennisgenomen van het feit dat het Openbaar Ministerie maatregelen wil nemen om te voorkomen dat verdachten bijvoorbeeld naar het buitenland kunnen vluchten? Waarom is dit nog niet bij wet geregeld?

Ja. In artikel 18 van de Paspoortwet is opgenomen dat op bepaalde gronden weigering of vervallenverklaring van het paspoort kan geschieden op verzoek van het Openbaar Ministerie. Het gaat hier om personen waarvan het vermoeden bestaat dat deze zich door verblijf in het buitenland aan vervolging dan wel tenuitvoerlegging van een straf zullen onttrekken. Het Openbaar Ministerie zal dit wetsartikel nog scherper gaan toepassen. Daarnaast wordt op dit moment met verschillende partijen bezien of de toepassingsmogelijkheden van de huidige Paspoortwet uitgebreid kunnen worden.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het niet uit te leggen is aan de slachtoffers als crimineel tuig gewoon vrij rond kan lopen en opnieuw kan toeslaan?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 8

Bent u bereid alles op alles te zetten om dit enorme probleem aan te pakken en criminelen achter slot en grendel te zetten, ook als hiervoor extra gevangenissen nodig zijn? Zo ja, per wanneer? Zo nee, waarom niet?

De geschetste problematiek heeft mijn onverminderde aandacht. Mijn inzet is gericht op een versterking en uitbouw van de bestaande maatregelen, zoals de inzet van de zogenaamde «Pakze-teams» bij de korpsen, de maatregelen ten aanzien van het onthouden van bepaalde sociale zekerheidsrechten en de betere toepassing van de mogelijkheden die de Paspoortwet biedt.
Daarnaast worden maatregelen genomen om de opsporing door de politie ten behoeve van de executie te bevorderen, structureel grip op en inzicht in het opsporingsregister te krijgen en het statische deel van het opsporingsregister (langer dan 3 jaar in OPS) op te schonen.
Tot slot worden er extra maatregelen genomen. Het administratieve proces, zoals het betekenen van vonnissen5 wordt verbeterd, zodat een groter aantal zaken onherroepelijk wordt en sneller met de tenuitvoerlegging van een straf kan worden gestart. Daarnaast wordt een Administratie- en Informatiecentrum in de Executieketen ingericht bij het CJIB, zodat op persoonsniveau meer zicht is op het aantal openstaande straffen. Ik ben ervan overtuigd dat de combinatie van al deze maatregelen effect zal sorteren.

Vraag 1

Kent u de uitzending «Zeker 15 000 veroordeelden lopen vrij rond»?1

Ja,

Vraag 2

Herinnert u zich de antwoorden op eerdere vragen over veroordeelde criminelen die nog niet in de gevangenis zitten?2 Herinnert u zich ook de eerdere vragen over het feit dat er alleen al in de regio Amsterdam Amstelland 1700 veroordeelden vrij zouden rondlopen?3

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Bevat de uitzending feitelijke informatie die afwijkt van die u al op 29 maart 2012. in uw antwoorden hebt gegeven? Zo ja, welke informatie betreft dit?

Op dit moment zijn er ongeveer 15 000 personen4 die zijn veroordeeld tot een vrijheidsstraf en deze straf nog moeten ondergaan5. Deze personen ondergaan hun straf doordat zij gearresteerd worden, doordat zij zich zelf melden bij de gevangenis, de zogenaamde zelfmelders, of doordat zij momenteel gedetineerd zijn en aansluitend nog een openstaande straf moeten uitzitten.
Een deel van deze personen maakt zich bewust onvindbaar voor politie en justitie. Dit wil echter niet zeggen dat zij hun straf ontlopen. Deze personen staan geregistreerd in het Opsporingsregister (OPS) en afhankelijk van de hoogte van hun straf internationaal gesignaleerd (vrijheidsstraf meer dan 120 dagen). Daarnaast richt het Team Executie Strafvonnissen (TES) zich actief op het opsporen van personen met een opgelegde vrijheidsstraf van 300 dagen en meer. Om personen alsnog op te sporen, is het mogelijk hen bepaalde sociale zekerheidsrechten te ontzeggen. Tevens kan het paspoort worden onthouden of vervallen verklaard worden6.
De cijfers die in de nieuwsuitzending van RTL zijn genoemd, verschillen met mijn eerdere antwoord7 op uw vragen, omdat het in beide gevallen gaat om een momentopname8. Daarnaast gaat de uitzending in op het aantal personen met een vrijheidsstraf en heb ik in mijn antwoord het aantal lopende zaken (een persoon kan meerdere zaken op zijn naam hebben staan) ten aanzien van vrijheidsstraffen aangegeven9.
Uit recente gegevens blijkt dat op peildatum 1 september 2012 in totaal 55 937 zaken10 in het opsporingsregister stonden, daarvan is in 13 447 zaken een vrijheidsstraf opgelegd. In dit jaar zijn tot nu toe11 1 093 vrijheidsstraffen verjaard.

Vraag 4

Hoeveel veroordeelde criminelen lopen er op dit moment vrij rond? Kunt u garanderen dat zij geen gevaar voor de samenleving opleveren? Zo ja, hoe dan? Zo nee, wat vindt u daar nu zelf van?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Zijn de cijfers, die u in uw antwoorden van 29 maart 2012 gaf, veranderd? Zo ja, kunt u de tabellen met cijfers ten aanzien van het aantal criminelen dat vrij rondloopt actualiseren evenals de cijfers over het aantal criminelen dat vanwege verjaring nooit meer een straf zal ondergaan?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Kunt u inmiddels wel aangeven hoeveel van de vrij rondlopende criminelen tijdens hun vrijheid opnieuw strafbare feiten hebben gepleegd?

Nee, zoals ik eerder in mijn antwoord op uw vragen over veroordeelde criminelen die nog niet in de gevangenis zitten heb aangegeven12, biedt de Recidivemonitor van het WODC geen inzicht in het aantal veroordeelden dat in afwachting van hun gevangenisstraf opnieuw recidiveert.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het feit dat u niet in staat blijkt te zijn veroordeelde criminelen hun straf te laten ondergaan, een teken is dat op dit punt de rechtstaat faalt? Zo nee, waarom niet?

Ik acht het van groot belang dat de door de rechter opgelegde straffen ook daadwerkelijk ten uitvoer worden gelegd. Door een eenmaal opgelegde straf ook snel en zeker uit te voeren, neemt de geloofwaardigheid van het strafrechtsysteem toe. Zowel in de ogen van de maatschappij en de slachtoffers, als in de ogen van de daders. Zoals in antwoord op vragen 11 en 12 uiteen wordt gezet, werk ik hard aan het sneller en zekerder ten uitvoerleggen van straffen.

Vraag 8

Deelt u de mening dat zwaardere maximumstraffen weinig nut hebben als die niet worden uitgevoerd? Zo nee, waarom niet?

Mijn uitgangspunt is dat een veroordeelde elke straf die hem wordt opgelegd moet ondergaan, onafhankelijk van het wel of niet invoeren van minimumstraffen of het verhogen van de maximumstraffen.

Vraag 9

Deelt u de mening dat ook minimumstraffen van geen enkel nut zijn als die niet worden uitgevoerd? Zo ja, wat zegt dat over die straffen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 10

Deelt u de mening dat de doelen van vrijheidsstraffen, waaronder een preventief afschrikkende werking, bescherming van de maatschappij, het kunnen heropvoeden van gestraften en vergelding, worden ondermijnd als criminelen hun opgelegde straf niet hoeven te ondergaan? Zo nee, is dan een gebrek aan vertrouwen in het nut van straffen een reden om veroordeelde criminelen dan maar niet hun straf te laten ondergaan?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 11

Wat is de stand van zaken van programma Uitvoeringsketen Strafrechtelijke Beslissingen (USB) dat u in oktober 2011 aankondigde? Wat is er concreet bereikt anders dan het maken van plannen, afspraken dan wel beleid?

Om het aantal veroordeelden dat vrij rond loopt te beperken zijn concrete maatregelen genomen. Er zijn zogenaamde «Pakze-teams» bij de korpsen ingezet en er is vorig jaar gestart met het opschonen van het statische deel van het opsporingsregister (langer dan 3 jaar in OPS). Daarnaast zijn er maatregelen genomen gericht op de onthouding van bepaalde sociale zekerheidsrechten aan OPS-gesignaleerden en op een betere toepassing van de mogelijkheden die de Paspoortwet biedt.
Er worden ook extra maatregelen genomen. Het administratieve proces, zoals het betekenen van vonnissen13 wordt verbeterd, zodat een groter aantal zaken onherroepelijk wordt en sneller met de tenuitvoerlegging van een straf kan worden gestart. Daarnaast wordt een Administratie- en Informatiecentrum in de Executieketen ingericht bij het CJIB, zodat op persoonsniveau meer zicht is op het aantal openstaande straffen.
Het programma USB zet, zoals recentelijk in de brief over de Versterking van de prestaties in de strafrechtketen is aangekondigd14, in op een forse versterking van de praktijk van de tenuitvoerlegging om de prestaties te verbeteren. Door de betrokken organisaties is al veel werk verzet, zo zijn de noodzakelijke veranderingen binnen alle betrokken organisaties in gang gezet en is door het WODC een monitorinstrument ontwikkeld. De komende tijd wordt toegewerkt naar een nieuwe taak- en verantwoordelijkheidsverdeling van de betrokken partners in de uitvoeringsketen strafrechtelijke beslissingen. De te nemen maatregelen in de tenuitvoerlegging vergen enige tijd, maar leiden op langere termijn tot een structurele verbetering.

Vraag 12

Deelt u de mening dat het feit dat het al jarenlang bekend is dat er zelfs veroordeelde zware criminelen vrij rondlopen en het daarvan afgeleide feit dat u vanuit de politiek meerdere malen tot actie bent aangezet, op zijn minst een teken zijn dat u te weinig hebt gedaan om dit probleem substantieel te reduceren? Zo ja, welke consequentie trekt u daaruit ten aanzien van uw eigen functioneren? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 11.

Vraag 13

Kent u het bericht «Teeven verlengt verhuur gevangenis Tilburg aan België met een jaar»?4

Ja,

Vraag 14

Waarom sluit u Belgen op in Nederlandse gevangenissen terwijl er nog 15 000 veroordeelde Nederlandse criminelen vrij rond lopen?

Het WODC raamt het aantal benodigde celplaatsen op grond van meerjarige in-, door- en uitstroomgegevens van de gehele strafrechtsketen. Op basis hiervan wordt de totale behoefte aan capaciteit voor het gevangeniswezen bepaald. Op grond van de raming van het WODC is geconcludeerd dat Nederland het komende jaar over voldoende celcapaciteit beschikt, zodat de verhuur van de penitentiaire inrichting Tilburg aan België met een jaar kan worden verlengd.

Vraag 15

Deelt u de mening dat dit duidt of een verkeerde prioriteitstelling of in ieder geval op weinig begrip zal stuiten bij de Nederlandse bevolking? Zo ja, waarop zijn uw prioriteiten ten aanzien van het laten uitvoeren van vrijheidsstraffen precies gebaseerd? Zo nee, waarom niet?

In deze kabinetsperiode is juist prioriteit gegeven aan de tenuitvoerlegging van opgelegde straffen. Daarom is gestart met het programma Uitvoeringsketen Strafrechtelijke Beslissingen (USB). Dit programma richt zich op het in samenhang doorvoeren van verbeteringen in de uitvoeringsketen strafrechtelijke beslissingen, waaronder het bevorderen van het sneller ten uitvoerleggen van straffen en het voorkomen van uitval. Op deze wijze worden alle beschikbare middelen in samenhang ingezet om er voor te zorgen dat veroordeelden (alsnog) hun straf ondergaan.

Vraag 1

Kent u het bericht «Doof meisje kan geen journaliste worden»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat instellingen geen onderscheid mogen maken op grond van een handicap (op basis van de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte) en dat een onderwijsinstelling verplicht is aanpassingen te verrichten, voor zover dit in redelijkheid van de instelling kan worden gevraagd?

Ja.

Vraag 3

Is het element van toegankelijkheid voor studenten met een functiebeperking expliciet meegewogen bij de opleidingsaccreditatie? Zo ja, voldoet deze opleiding aan de eis van toegankelijkheid voor studenten met een functiebeperking?

In het nieuwe accreditatiestelsel is een bepaling opgenomen over «voldoende studiebegeleiding en voorzieningen die de toegankelijkheid en studeerbaarheid van het onderwijs voor studenten met een functiebeperking bevorderen». Dit betekent dat het één van de elementen is waarnaar de NVAO kijkt bij de instellingstoets of de uitgebreide opleidingsaccreditatie.
Het nieuwe accreditatiestelsel geldt vanaf 2011.
Voor de opleiding Journalistiek van de Hogeschool Utrecht geldt het volgende.
De huidige accreditatie loopt van 1 januari 2007 tot 31 december 2012 en is in maart 2006 afgegeven op basis van het vorige (oude) accreditatiestelsel, waarin de genoemde bepaling over studenten met een functiebeperking nog niet was opgenomen.
Dit najaar toetst de NVAO op instellingsniveau (instellingstoets) of en op welke wijze de Hogeschool Utrecht beleid ten aanzien van studenten met een functiebeperking heeft ingevoerd.

Vraag 4

Heeft de betreffende opleiding voldaan aan de eis om doeltreffende aanpassingen te verrichten voor deze studente, zodat zij haar diploma kan halen?

De onderwijsinstelling dient in overleg met de student te bezien welke voorzieningen adequaat zijn. Dat hangt af van de aard van de functiebeperking, maar ook van de manier waarop de instelling het onderwijs heeft georganiseerd. Komen instelling en student hier niet uit, dan kunnen zij de Commissie Gelijke Behandeling inschakelen. Vanaf 1 oktober 2012 zijn de werkzaamheden van deze commissie opgegaan in het College voor de Rechten van de Mens. Dit college geeft niet alleen een oordeel in specifieke gevallen, maar geeft ook advies, biedt mediation aan en kan ook zelf een onderzoek instellen. Een instelling kan ook zelf de commissie vragen om een onderzoek te verrichten om te toetsen of haar (voorgenomen) besluit conform de WGBH/CZ is.

Vraag 5

Bent u bereid om alsnog aan te dringen op een oplossing die voldoet aan de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte, zoals het verrichten van noodzakelijke aanpassingen of het aanbieden van een alternatief traject?

De studente is toegelaten tot de opleiding. De Hogeschool Utrecht dient in principe adequate aanpassingen te verrichten en in overleg met de studente te bezien welke voorzieningen adequaat zijn. Zie ook mijn antwoord op vraag 4. Het College voor de Rechten van de Mens kan worden ingeschakeld door belanghebbenden (in dit geval de studente en/of de instelling) of een belangenorganisatie.

Vraag 1

Is het waar dat het Rijk in het kader van de wijkenaanpak budget aan de gemeente Roosendaal heeft gegeven voor de wijk Kalsdonk? Zo ja, hoeveel bedroeg dat budget? Hoe komt het dat bewoners van de wijk Kalsdonk zich toch in toenemende mate zorgen maken over de overlast van jongeren, drugsdealers, troep in de wijk en de culturele segregatie? Zo nee, wat is er dan niet waar aan het gestelde?

Vraag 2

Welk doel dient het budget voor de wijkenaanpak in het algemeen en voor Kalsdonk in het bijzonder? Op welke wijze monitort u of het beoogde doel wordt bereikt en wat zijn de resultaten van die monitoring?

Vraag 3

Bent u bekend met het feit dat veel op adressen waar huisdealers wonen, ook sprake is van uitkeringsfraude? Zo ja, deelt u dan de mening dat het zorgwekkend is dat de betreffende ambtenaren van Roosendaal aangeven te weinig handhavingscapaciteit te hebben om te patrouilleren? Zo ja, hoe denkt u gemeenten als Roosendaal, ondanks verder gaande bezuinigingen, toch in staat te stellen meer inzet te plegen op handhaving en betere begeleiding naar werk? Zo nee, waarom bent u hiermee niet bekend?

Vraag 4

Bent u bereid u zelf op de hoogte te stellen van de situatie in de wijk Kalsdonk en de Kamer hierover te informeren? Zo ja, op welke termijn kan de Kamer die informatie ontvangen? Zo nee, waarom bent u hiertoe niet bereid?

Vraag 1

Herinnert u zich de (aangehouden) motie-Marcouch van 20 januari 2011 (Kamerstuk 28 684, nr. 300), waarin gevraagd werd om het gebruik van alcohol en drugs bij geweld als strafverzwarende omstandigheid vast te leggen?

Ja.

Vraag 2

Kent u de berichten «Opstelten wil verplichte drugstest1 en «Opstelten wil bij geweld drugs- of alcoholtest mogelijk maken»?2

Ja.

Vraag 3

Is het waar dat de Kamer al in 2005 is toegezegd dat zou worden bezien hoe bij geweldsincidenten de registratie van alcohol- en/of drugsgebruik systematisch kan plaatsvinden (Kamerstuk 28 345, nr. 33)? Zo ja, waarom duurt het dan zo lang voordat deze toezegging tot actie leidt? Zo nee, wat is er dan niet waar aan die toezegging?

In de brief aan de Tweede Kamer van 17 februari 2005 over het rapport Geweld binnen en buiten is geconstateerd dat slechts in circa 10% van de onderzochte gewelddossiers informatie was opgenomen over alcohol- en drugsgebruik bij geweld.3 De geringe aantallen lieten geen conclusies toe over de invloed van middelengebruik bij het plegen van geweld in ons land. Vermoed werd dat de politie niet systematisch registreert op het middelengebruik. Daarom is toegezegd dat bezien zal worden hoe bij geweld de registratie van alcohol- en/of drugsgebruik systematisch kan plaatsvinden. Zoals aangegeven in antwoord op eerdere Kamervragen van de leden Joldersma en Çörüz4, is hierna in drie pilots de registratie van alcohol en drugs bij geweld beproefd (2006–2007) en geëvalueerd (2008). Daaruit bleek onder meer dat de omvang van middelengerelateerd geweld 31% van het totale geweld omvatte (als seizoenseffecten worden meegenomen stijgt het percentage naar bijna 50%), in bijna de helft van de gevallen het zwaar geweld betrof en de recidive rond de 50% lag. Hierna is besloten tot invoering van de registratie en zijn de technische, personele en financiële consequenties voor de politie berekend (2009–2010). Naar aanleiding van de motie-Marcouch5, waarin verzocht wordt het gebruik van alcohol en drugs aan te merken als een zelfstandig strafverhogend element in de strafeis, is het wetgevingstraject gestart dat voorziet in de mogelijkheid van een verplichte drugs- en alcoholtest bij geweldsdelicten.

Vraag 4

Hoe lang is het al bekend dat er een relatie bestaat tussen alcohol en/of drugsgebruik en geweldpleging? Hoe lang is bij u die relatie al bekend?

In tal van – vooral buitenlandse – onderzoeken in de afgelopen decennia is een relatie gevonden tussen middelengebruik en geweldpleging. Vooral alcohol, ook in combinatie met drugs, blijkt dan een factor van belang. Het verband is statistisch aangetoond, maar is niet causaal; niet iedere gebruiker van alcohol of drugs pleegt immers geweld. Middelengebruik wordt dan ook beschouwd als een risicofactor voor geweldpleging. Bij personen die vanwege hun individuele, maatschappelijke of sociale achtergrond een grotere geneigdheid hebben tot agressief gedrag, verlaagt het middelengebruik de drempel om geweld te plegen. Niet voor alle vormen van geweld is het verband even sterk. Bovendien varieert de invloed van alcohol en drugs met de vigerende drinkcultuur; in het noordelijke deel van Europa is de sociale acceptatie van alcoholmisbruik groter dan in de mediterrane landen. Alcoholgerelateerd geweld komt daardoor vaker voor in bijvoorbeeld Groot-Brittannië (40% van alle geweldsdelicten), Finland (66%), Noorwegen (80%) en Zweden (86%) dan in Frankrijk (25%).6

Vraag 5

Is het waar dat u nog steeds een plan hebt voor een verplichte alcohol- en drugstest? Zo ja, waarin verschilt dit plan dat u vorig jaar maart (Kamerstuk 28 684, nr. 311) al heeft genoemd en waarom blijft het zo lang bij plannen en komt u niet tot daden? Zo nee, wat is de stand van zaken ten aanzien van het bestraffen van alcohol en drugs bij geweld dan wel?

Op 17 augustus jongstleden is het wetsvoorstel Wijziging van het Wetboek van Strafvordering in verband met het terugdringen van geweld onder invloed van middelen in consultatie gegeven. Dit wetsvoorstel is in lijn met mijn brief van 25 maart 2011.7 Het voorziet in de mogelijkheid van een verplichte drugs- en alcoholtest bij geweldsdelicten. Op 15 februari 2012 heb ik uw Kamer gemeld dat het wetgevingstraject is gestart en de inwerkingtreding – onder voorbehoud van instemming van het parlement – voorzien is in 2013.8 De uitvoering van dit beleidsvoornemen ligt met het in consultatie geven van dit wetsvoorstel op schema.

Vraag 6

Acht u het mogelijk dat de uitkomst van het in consultatie brengen van een wetsvoorstel kan betekenen dat u toch geen wetsvoorstel bij de Kamer indient?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Deelt u de mening dat de u ten aanzien van het reeds lang bekende gegeven dat alcohol en drugs factoren zijn die bijdragen tot geweldpleging, weinig alert heeft gehandeld om iets aan dat gegeven te doen? Zo ja, kunt u garanderen dat dat alsnog zeer snel wel gebeurt? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Kent u het bericht «Pedoseksueel Bas R. in Cambodja voor rechter»?1

Ja.

Vraag 2

Is deze man eerder in Nederland wegens een pedoseksueel misdrijf veroordeeld?

Het betreft hier een zaak die op het moment in Cambodja onder de rechter is. Er zijn hierover – mede door tussenkomst van de Nederlandse politie-attaché in Thailand – contacten geweest met de Cambodjaanse autoriteiten. Thans wordt bezien in hoeverre Nederland over informatie beschikt die aan de zaak in Cambodja kan bijdragen. Ik acht het niet dienstig daarover informatie naar buiten te brengen.

Vraag 3

Is er vanuit Cambodja een rechtshulpverzoek gekomen? Zo ja, bent u aan dat verzoek tegemoet gekomen? Zo nee, zijn er mogelijkheden dat Nederland ongevraagd rechtshulp verleent aan een land waar een Nederlander van een misdrijf wordt verdacht?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Hebben Nederlandse justitiële autoriteiten of de Nederlandse vertegenwoordiger in Cambodja contact gehad met de Cambodjaanse autoriteiten over deze zaak? Zo ja, wat was de aard van die contacten en wat was de uitkomst daarvan? Zo nee, kunt en wilt u alsnog contact met de Cambodjaanse autoriteiten opnemen om hen er op te wijzen dat zij een rechtshulpverzoek kunnen doen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Deelt u de mening dat een passieve houding van de Nederlandse autoriteiten in de zaak of in andere zaken, waarbij Nederlanders in andere landen van misbruik van kinderen worden verdacht, niet bijdraagt aan de bestrijding van dergelijk misbruik? Zo ja, welke gevolgen verbindt u hieraan? Zo nee, waarom niet?

Deze mening deel ik en daarom werkt Nederland in zo ruim mogelijke mate mee om dergelijke delicten te bestrijden en te vervolgen.

Vraag 6

Deelt u de mening dat Bas R. voor de feiten waarvoor hij in Cambodja wordt verdacht naar Nederlands recht ook in Nederland kan worden vervolgd? Zo ja, kan hij bij eventuele vrijspraak in Cambodja en terugkeer naar Nederland hier worden vervolgd? Deelt u de mening dat, gezien zijn verleden en de berichten uit Cambodja, tenminste nagegaan moet worden of vervolging hier aan de orde dient te zijn? Zo nee, waarom niet?

De Nederlandse strafwet strekt zich uit tot de feiten waarvan de heer R. in Cambodja wordt verdacht. Een vervolging in Nederland is derhalve mogelijk. Zo lang er een vervolging in Cambodja gaande is, is het niet aan de orde om een Nederlandse vervolging te onderzoeken. Of er na een uitspraak van de Cambodjaanse rechter een tweede vervolging in Nederland mogelijk en opportuun is, valt op dit moment niet te zeggen.

Vraag 7

Is het mogelijk om, in het geval de man in Cambodja niet wordt gestraft, een internationaal opsporingsbevel tegen hem te doen uit gaan? Zo ja, gaat u daar zorg voor dragen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Kent u het bericht van de Politie Groningen «Twee tieners uit ‘t Poortje vermist»1 en het bericht «Een van de meisjes uit Poortje terug»2?

Ja.

Vraag 2

Bevat een van beide artikelen informatie die feitelijk onjuist is? Zo ja, wat klopt niet?

Het bericht van de Politie Groningen meldt dat beide meisjes in detentie zitten, dit is feitelijk onjuist. Het betreft twee meisjes die met een machtiging gesloten jeugdzorg zijn opgenomen in Het Poortje Jeugdinrichtingen. In het Poortje verblijven geen jongeren op strafrechtelijke titel.

Vraag 3

Is het gebruikelijk dat tieners die in een jeugdinrichting, zoals Het Poortje, verblijven een uitje naar een pretpark krijgen? Zo ja, waarom is dat dan gebruikelijk en welk doel dient een dergelijk uitje? Zo nee, waarom mochten deze meisjes dit uitstapje dan wel maken?

Zoals aangegeven in antwoord 2 ging het niet om gedetineerden. Jongeren verblijven zo kort als mogelijk, maar zo lang als noodzakelijk in een instelling voor jeugdzorg plus. Het voorbereiden van jongeren op hun terugkeer in de samenleving is een wezenlijk onderdeel van de behandeling. Dit gebeurt planmatig en methodisch. Jongeren doorlopen hun behandeling in fasen en verlof is hier (stapsgewijs) een onderdeel van: van begeleid naar onbegeleid verlof. Ook een uitstapje naar Walibi past hierin. Jongeren moeten leren om te gaan met de prikkels die de samenleving kent. Voorafgaand aan een dergelijke activiteit en verlof wordt een individuele risicotaxatie gemaakt. In dit geval hebben ook de ouders toestemming gegeven voor deelname aan het uitje.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het een verkeerd signaal is om gedetineerden in pretparken te entertainen? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Werden de beide meisjes begeleid door iemand van de jeugdinrichting of iemand anders die toezicht hield? Zo ja, hoe hebben zij dan toch kunnen ontsnappen? Zo nee, waarom niet? Wat is uw mening hierover?

Ja, er waren twee groepstherapeuten als begeleiders mee. Het eerste gedeelte van de dag verliep conform het principe van «hand-in-hand-begeleiding», d.w.z. dat de begeleiders voortdurend bij de jongeren waren. Het goede gedrag van de ochtend is beloond door de jongeren toestemming te geven om ’s middags een deel alleen met de groepsgenoten in het park te mogen. Afgesproken werd om na het bezoeken van meerdere attracties elkaar weer te treffen. De twee meisjes in kwestie hebben zich niet aan deze afspraak gehouden.

Vraag 6

Kan uit het politiebericht dat beide dames zich aan hun detentie hebben onttrokken, worden opgemaakt dat zij vanwege een delict in Het Poortje waren opgenomen? Zo ja, was de aard van hun delicten zodanig dat er al een dag na hun ontsnapping een politiebericht uit is gegaan of had dat een andere reden? Zo nee, waarom wordt er dan van detentie gesproken?

Er is geen spraken van een delict. Een van de meisjes is diabetes patiënt en het andere meisje verbleef pas kort in het Poortje, daarom is er een politiebericht uitgegaan.

Vraag 7

Loopt het ontsnapte meisje het risico slachtoffer van een loverboy te worden, mede gezien de melding dat zij in het gezelschap van een jongeman is gezien en het feit dat Het Poortje ook meisjes tegen zichzelf of anderen in bescherming neemt? Zo ja, was dit risico al voor de ontsnapping van het meisje bekend? Zo ja, hoe kan het dan dat zij toch kans heeft gezien te ontsnappen aan haar detentie of gedwongen behandeling? Zo nee, hoe weet u dat zij dat risico niet loopt of dat dat niet aannemelijk is?

Beide meisjes verblijven sinds 12 augustus weer in het Poortje. Van loverboycontacten is geen sprake geweest. De instelling erkent dat in dit geval de individuele risicotaxatie van de meisjes zwaarder had moeten wegen dan het groepsbelang.

Vraag 1

Kent u de berichten «Jongen (12) uit Mali vast voor heroïnesmokkel»1, «Vrouw smokkelt 5 kilo drugs»2, «Koffer met drugs in bagagekelder»3 en andere berichten over drugsvangsten op Schiphol?

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat bij de aanpak van vooral drugssmokkel via Schiphol het zogenoemde Schipholteam, dat bestaat uit rechercheurs van de Belastingdienst/Douane en de Koninklijke Marechaussee (Kmar), een belangrijke rol speelt? Zo ja, kunt u dit toelichten? Zo nee, waarom niet?

Om de drugssmokkel op Schiphol effectief tegen te gaan, is naar mijn mening een integrale aanpak noodzakelijk. Op de luchthaven Schiphol is dat het geval. In de keten van de rechtshandhaving op Schiphol werken de Douane (controle), Koninklijke Marechaussee (opsporing) en het Openbaar Ministerie (vervolging) nauw samen en zijn afspraken gemaakt wie wat doet. In het Schipholteam zijn de controletaken van de Douane gecombineerd met de opsporingstaken van de Koninklijke Marechaussee. De zogenaamde 100% drugscontroles op vluchten uit bepaalde hoog risicolanden zijn een ander voorbeeld van deze integrale aanpak.

Vraag 3

In hoeverre is het optreden tegen drugssmokkel op Schiphol gebaat bij een snel en effectief optreden van leden van het Schipholteam?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Welke taken kent het Schipholteam nog meer naast het optreden tegen drugssmokkel?

Het Schipholteam heeft als enige taak het optreden tegen drugssmokkel.

Vraag 5

In hoeverre draagt het feit dat de Kmar-medewerkers van het Schipholteam, naast hun reguliere bevoegdheden, ook douaneambtenaar zijn, bij aan het slagvaardig optreden tegen criminaliteit op Schiphol?

Een goede samenwerking in de rechtshandhavingsketen van controle (Douane), opsporing (Koninklijke Marechaussee) en vervolging (Openbaar Ministerie) is van groot belang bij een effectieve bestrijding van de drugssmokkel. Deze samenwerking is intensief en verloopt goed, zowel binnen het reguliere controleproces, de zogenaamde 100% controles als binnen het Schipholteam.

Vraag 6

Is het waar dat er plannen zijn om op het gebied van drugsbestrijding op Schiphol de Kmar en de Douane weer gescheiden te laten werken, waarmee het Schipholteam de facto wordt opgeheven? Zo ja, heeft dit te maken met het huidig functioneren van het Schipholteam? Kunt u deze plannen nader toelichten? Had de Tweede Kamer eerder van deze plannen op de hoogte kunnen zijn? Zo nee, wat zijn dan wel de plannen ten aanzien van bestrijding van criminaliteit op Schiphol in het algemeen en ten aanzien van het Schipholteam in het bijzonder?

Nee, er bestaan geen plannen om de Koninklijke Marechaussee en de Douane gescheiden te laten werken. Het voornemen bestaat om de integrale aanpak verder te uit te breiden. Steeds wijzigende smokkelmethoden vragen om slimmere en effectievere drugscontroles. Dit wordt mogelijk omdat door de afschrikwekkende werking van de huidige 100% controles de stroom koeriers uit de desbetreffende landen beter beheersbaar is geworden. Daarnaast zijn de technische mogelijkheden om beter te controleren toegenomen. Zo heeft de Douane ervaring opgedaan met profiling van passagiersgegevens. De controles kunnen daardoor meer gericht worden ingezet waardoor bonafide reizigers minder oponthoud aan de grens ondervinden. Hoe de uitbreiding van de integrale aanpak er precies uit gaat zien, wordt thans door de Douane, de Koninklijke Marechaussee en het Openbaar Ministerie gezamenlijk onderzocht. Het functioneren van het Schipholteam vormt een onderdeel van dit onderzoek. Zodra het onderzoek is afgerond, informeer ik uw Kamer over de uitkomsten en de consequenties hiervan voor het Schipholteam.

Vraag 1

Kent u het bericht «Vrouwenopvang zit overvol; Tekort aan onderdak. Quotum ingesteld voor slachtoffers mensenhandel»1 en herinnert u zich de eerdere vragen over dit onderwerp?2

Vraag 2

Is het waar dat er in de vrouwenopvang voor zowel slachtoffers van huiselijk geweld als van mensenhandel een tekort aan beschikbare bedden is? Zo ja, hoe komt dit? Zo nee, wat is dan wel de stand van zaken?

Vraag 3

Deelt u de mening dat het doen van aangifte door slachtoffers van zowel huiselijk geweld als mensenhandel van groot belang is bij het opsporen en vervolgen van deze ernstige misdrijven? Zo ja, deelt u dan ook de mening dat het doen van aangifte en dus het bestrijden van deze vormen van criminaliteit wordt belemmerd als vrouwen niet weten of zij daarna een veilig onderkomen kunnen vinden? Zo nee, waarom niet?

Vraag 4

Deelt u de mening dat slachtoffers van mensenhandel geen enkele boodschap aan hebben aan de vraag of de rijksoverheid dan wel de gemeente verantwoordelijk is voor hun opvang? Zo ja, hoe gaat u, eventueel in overleg met de gemeente, ervoor zorgen dat er voldoende opvang voor slachtoffers van huiselijk geweld en mensenhandel komt?

Vraag 5

Kunt u nu – in tegenstelling tot het antwoord op dezelfde bovengenoemde eerdere vragen, nu wel inschatten dat «de kans groot [is] dat vanwege de intensievere opsporing van mensenhandel er een grotere capaciteit voor opvang nodig zal zijn»?3 Zo ja, hoe groot en hoeveel extra opvangplaatsen zullen er naar schatting nodig zijn? Zo nee, waarom nog steeds niet?

Vraag 6

Wat is de stand van zaken van de pilot categorale opvang slachtoffers mensenhandel? Deelt u de mening dat ernst van de situatie met zich meebrengt dat niet rustig op de resultaten van een evaluatie van deze pilot kan worden gewacht, maar dat de urgentie van de situatie met zich meebrengt dat de knelpunten in de opvang meteen worden opgelost? Zo ja, hoe gaat u dat dan doen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 7

Is inmiddels wel duidelijk wie verantwoordelijk is voor de financiering van de opvang van slachtoffers van mensenhandel? Zo ja, wie dan? Zo nee, waarom nog steeds niet?

Vraag 8

Acht u het mogelijk dat er een rechtstitel wordt gecreëerd waardoor de pleger van mensenhandel na en naast het betalen van schadevergoeding aan het slachtoffer, naast het ontnemen van crimineel vermogen ook nog financieel verantwoordelijk wordt gesteld voor het betalen van de kosten die de overheid moet maken voor de opvang van het slachtoffer? Zo ja, hoe gaat u dit doen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Herinnert u zich uw antwoorden op eerdere vragen over de aanpak van kindersekstoerisme?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het beslist onwenselijk is dat gevallen van kindersekstoerisme niet afzonderlijk worden geregistreerd? Dreigt daar immers niet het grote gevaar dat de effectiviteit van de Nederlandse aanpak afneemt door een gebrekkig inzicht in de aard en de omvang van kindersekstoerisme? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid om zo snel mogelijk te voorzien in een afzonderlijke registratie?

Zoals ik heb gemeld in antwoord op eerdere vragen (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2011–2012, nr. 3123) is kindersekstoerisme geen specifiek delict. Het betreft seksueel misbruik van kinderen in een ander land door een Nederlandse onderdaan of ingezetene. Concreet kan het misbruik bestaan uit ontuchtige handelingen, verkrachting, maar ook het maken van kinderporno. Elk van deze handelingen is strafbaar naar Nederlands recht, ook als deze in het buitenland worden verricht (zie artikel 5, lid 1, sub 3, van het Wetboek van Strafrecht en de artikelen waarnaar aldaar verwezen wordt). Daarnaast zijn deze handelingen op grond van het tweede aanvullende protocol bij het Internationaal Verdrag voor de rechten van het kind dan wel op grond van het nationale recht strafbaar in veel andere landen. Het reizen naar het buitenland met het doel deze strafbare handelingen te plegen is op zichzelf niet strafbaar. Wel komt er, zoals ik reeds meldde, een wettelijke mogelijkheid om bij een strafrechtelijke veroordeling een reisverbod als bijzondere voorwaarde op te nemen.
Voor Nederland bestaat inzicht in het strafrechtelijk optreden tegen personen die verdacht worden van seksueel misbruik van kinderen in een ander land. Een afzonderlijke registratie van kindersekstoerisme bij politie en OM versterkt de effectiviteit van de Nederlandse aanpak niet. Het knelpunt bij kindersekstoerisme is niet zozeer een gebrekkig inzicht in Nederland, maar vooral een gebrekkige opsporing en dossieropbouw in de betrokken buitenlanden.

Vraag 3

Moet niet nagedacht worden of er goede argumenten bestaan voor een afzonderlijke strafbaarstelling van kindersekstoerisme? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Kent u het bericht «Schadevergoeding bijna nooit door crimineel betaald»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat er een bedrag van 10 miljoen euro aan slachtoffers van gewelds- en zedenmisdrijven is uitgekeerd en dat daarvan slechts 550 000 euro door de daders zelf is betaald? Zo ja, welk deel van de bijna 9,5 miljoen euro die niet van de daders komt, kan daar nog wel op worden verhaald? Zo nee, wat is er dan niet waar? Kunt u de achterliggende gegevens aan de Tweede Kamer doen toekomen?

In de berichtgeving zijn de gegevens van twee verschillende regelingen bij elkaar genomen. Het betreft de reguliere voorschotregeling enerzijds en de regeling van 27 november 2011, houdende een uitbreiding van de voorschotregeling voor oude bij het CJIB nog openstaande schadevergoedingsmaatregelen.
De meest recente cijfers van het CJIB (peildatum 5 augustus 2012) laten zien dat vanuit de reguliere voorschotregeling 4,2 miljoen is uitgekeerd. De reguliere voorschotregeling is per 1 januari 2011 in werking getreden en de eerste uitkeringen uit deze regeling zijn na 1 september 2011 gedaan. De voorschotregeling loopt derhalve nu 12 maanden en dat geldt ook voor de inning. Van de 186 uitkeringen die bij wijze van voorschot aan slachtoffers in september 2011 zijn gedaan is tot 5 augustus 2012 31% volledig terugbetaald door de daders. Het inningspercentage zal de komende jaren verder stijgen, omdat de inning doorloopt. Na een periode van 3 jaren zijn over de uiteindelijke mate van inning meer definitieve conclusies te trekken.
Onder de eenmalige en inmiddels afgeronde terugwerkende kracht regeling vallen alle nog niet afgesloten schadevergoedingsmaatregelen vanaf 1996, waarbij de dader nog niet volledig heeft betaald. Dit zijn moeilijk inbare gevallen, bijvoorbeeld omdat de dader langdurig gedetineerd is, in een TBS instelling verblijft of onvindbaar is. Vanuit de terugwerkende kracht regeling is ongeveer 7,8 miljoen uitgekeerd. Naar de aard van de regeling, is het inningspercentage lager en na ruim een half jaar ongeveer 6%. Dit lage percentage toont juist het belang van deze regeling voor slachtoffers aan. Slachtoffers zijn jarenlang, soms al vanaf 1996, geconfronteerd met een beperkte uitbetaling van de schadevergoedingsmaatregel. Door de terugwerkende kracht regeling hebben zij eindelijk hun schade volledig voorgeschoten gekregen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het zeer terecht is dat de overheid de schadevergoeding aan de slachtoffers van gewelds- en zedenmisdrijven (na acht maanden) voorschiet, zodat die slachtoffers niet opnieuw geconfronteerd hoeven te worden met de dader? Zo nee, waarom niet?

Ik deel deze mening. De Wet Versterking positie slachtoffers kent sinds 1 januari 2011 de voorschotregeling in artikel 36f lid 6 WvSR. Deze regeling houdt in dat wanneer de veroordeelde acht maanden na het onherroepelijk worden van het vonnis nog niet de (volledige) schadevergoedingsmaatregel heeft betaald, de overheid het (resterende) bedrag uitkeert aan het slachtoffer. De overheid verhaalt het bedrag vervolgens op de dader. Slachtoffers en nabestaanden hoeven hierdoor niet meer jarenlang op hun geld te wachten bijvoorbeeld omdat de dader in de gevangenis zit en maar tien euro per maand kan betalen. Met de voorschotregeling nemen we de zorg bij slachtoffers en nabestaanden weg door het verhalen van de schade op de dader over te nemen. Dat vind ik een zeer goede zaak.
Daar komt bij dat het noodzakelijk is dat duidelijk wordt dat daders daadwerkelijk boete doen voor hun daden.

Vraag 4

Deelt u ook de mening dat het feit dat de overheid de schadevergoedingen voorschiet, niet mag betekenen dat het verhalen van de schade op de dader achterwege kan blijven waardoor de rekening bij de belastingbetaler blijft liggen? Zo ja, wat gaat u doen om hier verandering in aan te brengen? Zo nee, waarom niet?

Ja. Het uitgangspunt van de voorschotregeling is dat de dader betaalt en de overheid verhaalt. Daders moeten opdraaien voor de schade die zij aanrichten. Gestreefd wordt om een zo groot mogelijk bedrag terug te krijgen door verhaal op de dader. Helaas zijn er, ondanks alle inspanningen van het CJIB, zaken waarin het niet lukt de dader het volledige bedrag te laten betalen. Dit soort zaken toont echter ook de kracht van de voorschotregeling. Het zijn dit soort zaken waarin slachtoffers voorheen jarenlang op hun geld moesten wachten en telkens met het misdrijf werden geconfronteerd.
In dit kader is het wetsvoorstel conservatoir beslag ten behoeve van slachtoffers van belang, dat bij uw Kamer aanhangig is. 2 Dit wetsvoorstel maakt het mogelijk dat de staat conservatoir beslag legt op het vermogen van de verdachte van een misdrijf waarvoor een geldboete van de vierde categorie of hoger kan worden opgelegd (art. 94 lid 3 Sv, nieuw). Het beslag strekt tot bewaring van het recht op verhaal voor een ter zake van zo’n misdrijf op te leggen schadevergoedingsmaatregel als bedoeld in artikel 36f van het Wetboek van Strafrecht (Sr) van minimaal € 5 000,-.

Vraag 5

Wat zijn de oorzaken van het feit dat de daders ogenschijnlijk nauwelijks of in ieder geval te weinig hoeven op te draaien voor de schadevergoedingen die zij moeten betalen?

In 2011 zijn door het CJIB in totaal ongeveer 11 000 inningszaken van schadevergoedingsmaatregelen afgedaan, waarvan 83,5% na volledige betaling. Derhalve wordt slechts een klein deel van de schadevergoedingen door de dader niet volledig betaald. De schadevergoeding kan bijvoorbeeld niet betaald worden als de dader is overleden.
Het CJIB heeft jegens de daders die niet willen betalen diverse dwangmiddelen ter beschikking zodat een schadevergoeding alsnog betaald wordt. Het CJIB verstuurt aan veroordeelden een eerste aanschrijving met het verzoek het opgelegde schadebedrag te betalen. Als niet wordt betaald, volgt een eerste en eventueel een tweede aanmaning. Het bedrag wordt in beide gevallen verhoogd, bij de eerste aanmaning met € 15,- en bij de tweede aanmaning met 20% van het nog openstaande bedrag met een minimum bedrag van € 30,-. Indien dit niet tot betaling leidt, kan een dwangbevel worden uitgevaardigd. Op grond van een uitgevaardigd dwangbevel wordt een gerechtsdeurwaarder ingeschakeld om het opgelegde schadebedrag op de dader te verhalen. Een deurwaarder kan overgaan tot bijvoorbeeld loonbeslag of beslag op roerende- en onroerende zaken. Van de zaken die in 2011 zijn afgedaan, waren 3 050 zaken in behandeling gegeven bij een gerechtsdeurwaarder (27,5%). Inschakeling van de deurwaarder leidt in 40% van de gevallen tot volledige betaling.
Indien betaling uitblijft en verhaal via de deurwaarder niet mogelijk is gebleken, wordt overgegaan tot tenuitvoerlegging van de eveneens bij de schadevergoedingsmaatregel opgelegde vervangende hechtenis. Civiele gijzeling is niet mogelijk. De tenuitvoerlegging van vervangende hechtenis wordt voorafgegaan door verzending van een Waarschuwing arrestatiebevel (WAB) en daarna het uitvaardigen van een Arrestatiebevel (AB). Verzending van een WAB leidt in 14% van de gevallen alsnog tot betaling. Van alle zaken waarbij een AB wordt uitgevaardigd en in behandeling wordt gegeven bij de politie, wordt alsnog 30% betaald door veroordeelde. In 2011 is ongeveer 1 575 keer overgegaan tot tenuitvoerlegging van vervangende hechtenis. Dit betreft ruim 14% van alle in 2011 afgedane zaken.
Zoals hierboven is weergegeven zijn in 2011 in totaal ongeveer 11 000 inningszaken afgedaan. 83,5% is afgedaan na volledige betaling, 14% is afgedaan na tenuitvoerlegging van de vervangende hechtenis. De overige 2,5% bevatten de gevallen waarin de dader is overleden, de zaak is verjaard of wanneer er alsnog een regeling tussen de dader en het slachtoffer is getroffen.

Vraag 6

Welke middelen heeft u tot uw beschikking om de schade op de daders te verhalen? In welke mate worden die middelen ingezet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Is het mogelijk om daders die de schadevergoeding niet betalen in civiele gijzeling te nemen dan wel om vervangende hechtenis uit te laten voeren? Zo ja, hoe vaak gebeurt dit? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het arrest van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in de zaak Vidgen/Nederland?1

Ja.

Vraag 2

Hoe interpreteert u deze uitspraak en wat zijn de gevolgen van deze uitspraak voor de Nederlandse rechtspraktijk?

Deze Kameruitspraak is gebaseerd op een jurisprudentielijn zoals die recentelijk uiteen is gezet door de Grote Kamer van het Hof in een Britse zaak (uitspraak van 15 december 2011 in de zaak Al-Khawaja en Tahery tegen het Verenigd Koninkrijk). Het recht een getuige te ondervagen, zoals neergelegd in artikel 6, derde lid onder d EVRM, is gebaseerd op het uitgangspunt dat al het bewijs bij een openbare rechtszitting dient te worden gepresenteerd in de aanwezigheid van de verdachte, zodat dat bewijs kan worden betwist. Het Hof heeft evenwel aangegeven dat dit uitgangspunt niet op een starre wijze dient te worden toegepast. Het EVRM dient recht te doen aan met elkaar concurrerende belangen van de verdediging, het slachtoffer, getuigen en het algemeen belang ten aanzien van een effectieve rechtspleging. Bij de beoordeling of in een concreet geval sprake is van een schending van artikel 6 EVRM houdt het Hof rekening met drie factoren: (1) of het noodzakelijk was de verklaringen van de afwezige getuigen toe te laten tot het bewijs; (2) of de veroordelingen uitsluitend of in overwegende mate op die verklaringen zijn gebaseerd en (3) of daarbij sprake was van toereikende «counterbalancing» factoren.
In de zaak Vidgen oordeelde het Hof – in tegenstelling tot de nationale gerechten – dat de veroordeling van de verdachte in overwegende mate was gebaseerd op de belastende verklaring van een medeverdachte die de verdediging niet effectief had kunnen doen horen en dat voor de verdediging compenserende maatregelen ontoereikend waren. Kortgezegd, het Hof beoordeelt de toereikendheid van het steunbewijs in casu anders dan de nationale gerechten. Dit is in sterke mate afhankelijk van de casuïstiek. De zaaksoverstijgende gevolgen van deze uitspraak zijn dan ook beperkt. De Nederlandse rechter hanteert immers de hiervoor genoemde uitgangspunten. Echter, bij de toepassing van deze uitgangspunten kan de waardering van het steunbewijs in voorkomende gevallen uiteen lopen. De Hoge Raad zal in dergelijke gevallen een nadere concretisering geven van de beginselen zoals vermeld in de uitspraak van het Hof in de zaak Al Khawaja en Tahery tegen het Verenigd Koninkrijk.

Vraag 3

Hoe verhoudt zich deze uitspraak met het Nederlandse beginsel «Unus testis, nullus testis», zoals vastgelegd in art. 342 lid 2 van het Wetboek van Strafvordering?

Deze wettelijke bewijsminimumregel houdt in dat de bewezenverklaring niet op de verklaring van slechts één getuige mag berusten. Deze regel geldt evenwel slechts voor de gehele tenlastelegging en bewezenverklaring. Onderdelen van die bewezenverklaring kunnen wel op één getuigenverklaring worden gebaseerd. Ten aanzien van personen die zich op hun verschoningsrecht beroepen, geldt dat de Hoge Raad wel eens het gebruik van het proces-verbaal uit het vooronderzoek met de daarin afgelegde verklaring van de getuige die zich later op zijn zwijgrecht heeft beroepen, als bewijsmiddel heeft geaccepteerd. Deze mogelijkheid is tegen de achtergrond van EHRM-jurisprudentie verkleind. In het bijzonder moet voor een belastende verklaring aan de verdediging de gelegenheid worden geboden om de getuige te ondervragen en om de betrouwbaarheid van diens verklaring te betwisten. Het arrest in de zaak Vidgen brengt in deze stand van zaken geen wezenlijke verandering.

Vraag 4

Voorziet u dat deze uitspraak wijziging kan brengen in nog lopende rechtszaken of in de regeling voor kroongetuigen?

Ik verwijs u naar de beantwoording van vraag 2. Daaraan valt nog toe te voegen dat er vanzelfsprekend zaken kunnen zijn waarin de aan te leggen maatstaf kan leiden tot bewijsuitsluiting. Nu evenwel slechts sprake is van invulling van een reeds bestaand toetsingskader zullen de gevolgen hiervan voor lopende zaken naar verwachting beperkt zijn. Ten aanzien van de Wet «toezeggingen aan getuigen in strafzaken» en de gelijknamige Aanwijzing van het College van Procureurs-Generaal noopt deze uitspraak niet tot enige wijziging. Immers, die regeling is er op gericht de getuige juist wel te laten verklaren ter terechtzitting. De te maken afspraak wordt bovendien voorafgegaan door een rechterlijke toetsing ter zake van de betrouwbaarheid van de betreffende getuige (artikel 226h lid 3 Wetboek van Strafvordering) en voor de strafrechter geldt een verzwaarde motiveringsplicht (artikel 359 lid 4 Wetboek van Strafvordering). Na de gemaakte afspraak alsnog weigeren te verklaren is zelfs strafbaar gesteld (artikel 192 Wetboek van Strafrecht). De uitspraak in de onderhavige zaak stelt aan deze regeling geen verdergaande vereisten.

Vraag 5

Wat gaat u doen om te voorkomen dat rechtszaken in de toekomst door deze uitspraak worden beïnvloed, zodat daders mogelijk niet (meer) kunnen worden veroordeeld?

Ik verwijs naar mijn antwoorden op vragen 2 en 4. Mijns inziens is in casu sprake van een incident waarin de inschatting van het EHRM afwijkt van de inschatting die door de nationale gerechten is gemaakt. Deze uitspraak van het Hof betekent geenszins dat een veroordeling van een verdachte in de toekomst nooit meer (mede) gebaseerd zou kunnen zijn op de verklaring van een ter zitting afwezige getuige.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat het Register voor Gerechtelijk Deskundigen (NRGD) zwaar onder vuur ligt?

Vraag 2

Aan welke normen moeten forensische experts precies voldoen voordat zij toegelaten worden tot het NRGD? Kunt u per NRGD-eis aangeven in hoeverre deze in lijn is met de internationale normen?

Vraag 3

Zijn deze normen in de afgelopen jaren anders geweest en dus aangepast? Zo ja, waarom en om welke eis ging het? Klopt het dat het register de wetenschap uitsluit?

Vraag 4

Wat is uw reactie op de conclusie van dna-deskundige R. Eikelenboom dat de eisen laag worden gehouden, zodat ook dna-deskundigen van het NFI kunnen worden toegelaten?

Vraag 5

Hoeveel van de bij het NRGD aangesloten forensische deskundigen zijn gelieerd aan instanties als het NIFP of NFI? Hoeveel forensische experts zijn compleet onafhankelijk, dus niet gelieerd aan een instantie?

Vraag 6

Wat is uw reactie op de uitspraken van hoogleraar forensische psychologie, C. de Ruiter, dat het NIFP brieven heeft gestuurd naar een rechter over het ontbreken van haar klinische ervaring?

Vraag 7

Deelt u de mening dat een rechter zelf kan beoordelen welke forensisch expert voor welke vraagstukken ingezet moet en kan worden? Deelt u de mening dat het NRGD hier geen enkele meerwaarde heeft? Zo nee, waarom niet?

Vraag 8

Bent u bereid om een onderzoek in te stellen naar bovengenoemde misstanden? Zo niet, waarom niet? Bent u bereid om te onderzoeken of het NRGD na de start van toegevoegde waarde is gebleken? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Bent u bekend met het opinieartikel «Gay rights are human rights» van zanger Elton John in the Guardian waarin hij actie voert tegen de invoering van een nieuwe wet in Oekraïne?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven of het klopt dat het Oekraïense parlement voornemens is vrijdag te stemmen over een wet die uitingen van homoseksualiteit en het bespreken van homoseksualiteit in het openbaar verbiedt?

Bespreking van wetsvoorstel 8711 dat uitingen van homoseksualiteit en informatie verschaffen over homoseksualiteit verbiedt staat niet langer op de agenda van 6 juli van het Oekraïense parlement. Op dit moment is het niet bekend of het voorstel in een latere zitting (na het zomerreces) opnieuw op de agenda wordt gezet.

Vraag 3

Welke mogelijkheden ziet u om Oekraïne bilateraal aan te spreken op de behandeling van LHBT’s (lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders) in relatie tot deze wetsbehandeling en in navolging van uw recente stappen met betrekking tot de Gay Pride in Kiev die werd afgelast?

In het EU-Oekraïne Subcomité voor Recht, Vrijheid en Veiligheid, dat op 31 mei en 1 juni jl. in Kiev plaatsvond, zijn de Oekraïense autoriteiten op Nederlandse instigatie uitdrukkelijk aangesproken op de voorgestelde wetgeving en de gebeurtenissen rond de afgelasting van de Kyiv Pride Parade in mei jl. Door de ambassadeur van de EU-delegatie in Kiev is een brief gestuurd naar de Oekraïense parlementsvoorzitter Lytvyn om de EU-zorgen over de voorgenomen anti-LHBT-wetgeving over te brengen. Op 6 juli 2012 heeft de Nederlandse ambassadeur in Kiev gesproken met vertegenwoordigers van LHBT-organisaties, die hem daarbij een open brief gericht aan alle ambassades van EU-LS hebben aangeboden. De ambassade verleent binnen de bestaande financiële en programmatische kaders ondersteuning aan LHBT-organisaties en -activiteiten. Ik wijs u in dit verband op het bezoek van minister Schippers aan Oekraïne op 9 juni jl. in het kader van EK Voetbal, waarbij zij heeft gesproken met LHBT-organisaties in Kharkiv, die de minister hebben geïnformeerd over wijdverbreide intolerantie jegens LHBT in Oekraïne. Voor details van de gevoerde gesprekken verwijs ik naar het verslag van minister Schippers dat zij naar uw Kamer heeft gestuurd (Kamerstuk 33 000-XVI nr. 186).

Vraag 4

Welke mogelijkheden ziet u om Oekraïne op de nieuwe wet aan te spreken in multilateraal verband binnen de Raad van Europa en de OVSE?

Ik acht het betreffende wetsvoorstel discriminerend t.a.v. LHBT en in strijd met internationale mensenrechtenverdragen en -verplichtingen, waaronder het EVRM. De Oekraïense autoriteiten worden hierop in RvE-kader gewezen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat een dergelijke behandeling van LHBT’s gevolgen zou moeten hebben voor het nabuurschapbeleid van de Europese Unie richting Oekraïne, dat zich naast economische samenwerking ook richt op politieke samenwerking?

Zoals aan uw Kamer gemeld (Kamerstuk 21 501-02, nr. 1155), is door mij en andere collega’s van EU-lidstaten in de Raad Buitenlandse Zaken van 14 mei jl. onderstreept dat van ondertekening van het Associatieakkoord met Oekraïne geen sprake kan zijn zolang geen zichtbare verbeteringen zijn opgetreden op het gebied van mensenrechten en rechtsstaat. De rechten van LHBT maken hier integraal onderdeel van uit. Ook wordt Oekraïne er in het kader van de EU-Oekraïne-visumdialoog op gewezen, dat aanvaarding van een alomvattende anti-discriminatiewetgeving, conform aanbevelingen van de VN, de Raad van Europa, en de OVSE, een noodzakelijke voorwaarde is voor visumliberalisatie.

Vraag 6

Deelt u de mening dat bij de ratificatie van het nieuwe associatieakkoord tussen de EU en Oekraïne, de behandeling van LHBT’s moet worden meegewogen, net zoals de behandeling van politica Tymoshenko hierin wordt meegewogen?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Kunt u deze vragen voor vrijdag 6 juli beantwoorden?

De vragen zijn door mij met voorrang beantwoord.

Vraag 1

Kent u het artikel «Het onontgonnen terrein van getuigenbescherming»?1

Vraag 2

Deelt u de kritische kanttekeningen van de auteurs bij de verdeling van verantwoordelijkheden in het kader van getuigenbescherming evenals bij de procedurele waarborgen? Zo ja, welke maatregelen bent u voornemens te nemen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Deelt u de mening dat er een bijzondere zorgplicht bestaat voor een persoon die zich in een (levens)bedreigende situatie bevindt ten gevolge van zijn of haar medewerking aan opsporing en vervolging? Zo nee, waarom niet?

Vraag 4

Deelt u de mening dat (vroeg of laat in het proces) heel veel bewijsmateriaal direct tot de getuige te herleiden is? Zo nee, waarom niet? Zo ja, in hoeverre is het volledig afschermen van getuigen dan überhaupt realistisch? Welke maatregelen bent u in dezen voornemens te nemen?

Vraag 5

Is het waar dat getuigen die in het kader van getuigenbescherming worden beschermd, zijn uitgesloten van het stelsel bewaken en beveiligen? Zo ja, acht u dit ook voor de toekomst gerechtvaardigd?

Vraag 6

Deelt u de mening dat het eigenlijk de wereld op z’n kop is als getuigen die tegelijkertijd slachtoffer zijn «huis en haard» moeten verlaten?

Vraag 7

Bent u met het de auteurs eens dat het onontgonnen terrein van getuigenbescherming in schril contrast staat met de gedetailleerde regeling van de toezeggingen die kunnen worden gedaan aan getuigen die tevens verdacht of veroordeeld zijn? Zo nee, waarom niet?

Anders dan in het kader van toezeggingen aan getuigen is de wet- en regelgeving met betrekking tot getuigenbescherming voor bedreigde getuigen, criminele getuigen en informanten beperkt. Het Besluit getuigenbescherming biedt een procedureel kader ten behoeve van de totstandkoming van nadere afspraken over de feitelijke bescherming van personen jegens wie een ernstige en serieuze bedreiging bestaat als gevolg van hun medewerking aan de met de opsporing en vervolging van strafbare feiten belaste autoriteiten en daarmee verband houdend overheidsoptreden en de uitvoering daarvan. Op basis van dit Besluit kunnen voor de duur van de dreiging beschermingsmaatregelen worden getroffen. De concrete invulling van deze bescherming is overgelaten aan het uitvoerende orgaan, het team getuigenbescherming van het Korps landelijke politiediensten, nu de bescherming van personen maatwerk is.

Vraag 8

Bent u het met de auteurs van bovengenoemd artikel eens dat het Besluit getuigenbescherming nauwelijks aanknopingspunten biedt voor het bepalen van de concrete inhoud en duur van de beschermingsmaatregel(en)? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Welke normen gelden er op dit moment voor het vaststellen van de hoogte van de aan de getuige te verstrekken financiële tegemoetkoming?

Financiële tegemoetkomingen in het kader van getuigenbescherming worden enkel verstrekt voor zover deze noodzakelijk zijn in het kader van de bescherming van de desbetreffende persoon. Er wordt getracht voor de te beschermen persoon een nieuwe situatie te creëren die vergelijkbaar is met de oude situatie, waarbij in beginsel alleen legaal en aantoonbaar inkomen en vermogen in aanmerking wordt genomen voor het toekennen van een eventuele financiële compensatie. De te verwachten duur van de noodzaak om beveiligingsmaatregelen te treffen, de hoogte van het dreigingsniveau, alsmede de levensstandaard van de plaats van verblijf van de getuige, zijn mede van invloed op de hoogte van de kostenvergoeding in het kader van getuigenbescherming.

Vraag 10

Deelt u de mening dat duidelijk moet worden gemaakt welke maatstaven gelden voor de financiële ondersteuning van de getuige gedurende een bepaalde periode, waarin deze op weg wordt geholpen, evenals de voorwaarden waaronder? Zo ja, welke maatregelen bent u voornemens te nemen, inclusief tijdpad?

Zie antwoord vraag 9.

Vraag 11

Klopt de stelling van de auteurs dat de Politiewet 1993 uitsluitend voorziet in een tijdelijke en niet in een definitieve wijziging van de identiteit? Zo ja, bent u voornemens om dit te wijzigen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 12

Welke zijn in Nederland de tussenvormen tussen a) het niet verlenen van bescherming en b) de opname in een getuigenbeschermingsprogramma?

Vraag 13

Bent u van mening dat de wet en het Besluit getuigenbescherming de getuige (evenals de met getuigenbescherming belaste autoriteiten) meer handvatten moeten bieden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen bent u voornemens te nemen, inclusief tijdpad?

Vraag 14

Deelt u de mening dat juist getuigen die tegelijkertijd slachtoffer zijn zich gesteund moeten weten door het openbaar bestuur?

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het overzicht van gratieverlening in de jaren 2005–2010 in het rapport Criminaliteit en Rechtshandhaving 2010 van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC)?1

Ja.

Vraag 2

Hoe verklaart u het verschil tussen de ontvangen verzoekschriften en het totaal aantal gegeven beslissingen? Wat is de termijn waarbinnen op een verzoekschrift tot gratie wordt beslist? Hoeveel verzoekschriften worden niet-ontvankelijk verklaard? Is er een overzicht beschikbaar van de aard van de straffen waarvoor gratie wordt gevraagd en een soortgelijk overzicht van de verleende gratie? Kunt u uitleggen wat begrepen moet worden onder «voorwaardelijke gratieverlening» en aan welke voorwaarden moet men dan denken? Wat zijn de criteria op basis waarvan besloten wordt tot toe- of afwijzing van het gratieverzoek?

In 2010 zijn in totaal 2 090 gratieverzoeken ontvangen, 1 100 beslissingen genomen en 800 verzoeken buiten behandeling gelaten. De overige verzoeken zijn niet binnen het jaar van indiening beoordeeld. De discrepantie tussen het aantal ontvangen verzoekschriften en het aantal afgegeven beslissingen kan worden verklaard door het aantal verzoeken dat buiten behandeling wordt gelaten en waarop dus geen beslissing volgt. Een buiten behandeling verklaring kan worden vergeleken met een niet-ontvankelijk verklaring in bijvoorbeeld een strafrechtelijke verzoekschriftprocedure.
Een gratieverzoek wordt buiten behandeling gelaten indien het verzoek niet binnen de daarvoor gestelde termijn is ondertekend, de vereiste bewijsstukken voor de gestelde omstandigheden ontbreken, de opgelegde straf nog niet onherroepelijk is, de straf op het moment van beoordeling van het verzoek reeds is ondergaan of gratie van de opgelegde straf niet mogelijk is.
De Gratiewet voorziet niet in een beslistermijn voor gratieverzoeken. Omdat de gratieprocedure voorts niet onder het regime van de Algemene wet bestuursrecht valt, zijn ook de aldaar genoemde termijnen niet van toepassing. Uit cijfers van de Dienst Justis blijkt overigens dat van de gratieverzoeken die in 2010 zijn behandeld, 84% binnen vier maanden en 96% binnen zes maanden is afgedaan.
Er vindt geen registratie plaats van de aard van de straffen waarvan gratie wordt verleend en de vorm waarin dit gebeurt. Uit het overzicht gratieverlening in de jaren 2005–2010, zoals opgenomen in het rapport Criminaliteit en Rechtshandhaving 2010 van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum, blijkt echter dat in 2010 in totaal 340 onvoorwaardelijke graties en 192 graties met voorwaarden zijn verleend.
Op grond van artikel 13 van de Gratiewet kan gratie worden verleend onder voorwaarden. In die gevallen wordt (een deel van de) reeds door de rechter opgelegde straf kwijtgescholden, onder de voorwaarde dat de veroordeelde bijvoorbeeld een werkstraf verricht of schadevergoeding, danwel een geldboete betaalt. Ook kan als voorwaarde worden gesteld dat de veroordeelde gedurende een van te voren bepaalde proeftijd niet recidiveert of zich onder toezicht van de reclassering stelt. Indien de veroordeelde de gestelde voorwaarde(n) niet naleeft, kan het besluit waarbij voorwaardelijk gratie is verleend worden herroepen en wordt de door de rechter opgelegde straf alsnog (verder) ten uitvoer gelegd.
De gronden voor gratie zijn neergelegd in de Gratiewet. Op grond van artikel 2 van deze wet kan gratie worden verleend indien sprake is van omstandigheden waarmee de strafrechter bij de oplegging van de straf geen rekening heeft kunnen houden, of indien aannemelijk is geworden dat met de tenuitvoerlegging van de straf danwel de voortzetting daarvan geen met de strafrechttoepassing na te streven doel in redelijkheid wordt gediend. In elke zaak dienen de verschillende belangen zorgvuldig tegen elkaar te worden afgewogen. Omdat elk gratieverzoek individueel wordt bekeken en beoordeeld, bestaat voor de toetsing aan de wettelijke gronden aldus geen standaardbeleid.

Vraag 3

Herkent u zich in het standpunt van het Forum Levenslang dat gratieverlening in feite illusoir zou zijn geworden en dat Nederland door de beperkte mogelijkheden van gratie in strijd zou handelen met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), vooral omdat er geen uitzicht zou zijn bij een levenslange straf op vrijlating?2 Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Zoals reeds is vermeld in het antwoord op vraag 2 zijn in 2010 in totaal 340 onvoorwaardelijke graties en 192 graties met voorwaarden verleend. Deze cijfers spreken tegen dat gratieverlening in Nederland illusoir zou zijn. Het standpunt van het Forum Levenslang ziet op de gratieverlening van levenslange vrijheidsstraffen. Ook voor gratieverzoeken die zien op zaken waarin een levenslange gevangenisstraf is opgelegd, geldt dat deze – evenals alle andere gratieverzoeken – conform de in de Gratiewet voorgeschreven procedure worden afgehandeld.
In het antwoord op eerdere Kamervragen3 heb ik reeds uiteengezet dat na binnenkomst van het gratieverzoek zowel de rechter die de straf heeft opgelegd, als het openbaar ministerie om advies wordt gevraagd over het verzoek. Zij kunnen desgewenst om een psychiatrisch rapport verzoeken. Aan de hand van voornoemde adviezen wordt vervolgens op basis van individuele omstandigheden en met inachtneming van maatschappelijke belangen en de belangen van de slachtoffers en nabestaanden op het verzoek beslist.
Een verzoek tot gratie leidt in de praktijk tot toewijzing indien de omstandigheden van het geval maken dat de levenslanggestrafte in vrijheid moet worden gesteld. Ik heb in het antwoord op de hiervoor genoemde Kamervragen ook al gemeld dat dit nog is gebeurd in 2009 bij een levenslanggestrafte die in Duitsland was veroordeeld wegens een dubbele moord en die zijn straf in Nederland uitzat. Hij kreeg gratie omdat hij ongeneeslijk ziek was en nog maar kort te leven zou hebben. Deze zaak illustreert dat niet alleen de mogelijkheid tot verkorting bestaat, maar dat daar feitelijk ook gebruik van kan worden gemaakt. Dit neemt niet weg dat de ernst van het feit en de vergeldingscomponent kunnen meebrengen dat met de tenuitvoerlegging van de straf nog steeds een met de strafrechttoepassing na te streven doel in redelijkheid wordt gediend. Indien er sprake van zou zijn dat een levenslanggestrafte nog steeds een gevaar vormt voor de samenleving is dit bij de beslissing al dan niet gratie te verlenen uiteraard een doorslaggevend punt van afweging. De stelling dat een in Nederland opgelegde levenslange gevangenisstraf nimmer wordt verkort zodat de mogelijkheid van verkorting feitelijk niet bestaat, is echter onjuist. De Nederlandse wet en regelgeving komt daarom volgens de jurisprudentie van de Hoge Raad4 dan ook niet in strijd met artikel 3 EVRM.