Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Gemeenten mailen onveilig over kinderen»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat behandelaars in de jeugd-ggz met een behoorlijk aantal gemeenten gegevens uitwisselen via onbeveiligde en onversleutelde kanalen? Zo ja, heeft u zicht op het aantal gemeenten dat deze informatie onbeveiligd aangeleverd wil krijgen? Zo nee, wat klopt hier niet aan?

Gemeenten en aanbieders zijn gehouden aan de wettelijke eisen die aan deze informatie-uitwisseling gesteld worden. De gemeenteraden, de Inspecties en het College bescherming persoonsgegevens (Cbp) zien hierop toe vanuit hun verschillende verantwoordelijkheden. Wij hebben geen volledig zicht op het veelzijdig berichtenverkeer tussen aanbieders en gemeenten.

Vraag 3

Heeft u kennis of ook communicatie over andere vormen van zorg, waar gemeenten verantwoordelijk voor zijn, via onbeveiligde kanalen verloopt?

Gemeenten, politie, Veilig Thuis, de raad voor de kinderbescherming en de gecertificeerde instellingen zijn wettelijk verplicht om CORV te gebruiken voor de onderlinge uitwisseling van gegevens tussen het gemeentelijk en het justitiedomein. CORV maakt het mogelijk om tussen deze partijen op een veilige manier privacygevoelige gegevens uit te wisselen. Alle partijen maken gebruik van CORV, maar wij weten dat nog niet alle partijen dat in alle gevallen doen. Het gebruik neemt wel gestaag toe. Op dit moment vindt 65 procent van de gegevensuitwisseling plaats via CORV en er wordt hard aan gewerkt om dit percentage verder te verhogen. Wij zullen Uw Kamer in het voorjaar berichten over de voortgang.
Wij hebben geen kennis of de communicatie over andere vormen van zorg via onbeveiligde kanalen verloopt.

Vraag 4

Voldoen gemeenten door versturing via e-mail aan de wettelijk geldende eisen voor de verwerking van persoonsgegevens in de zorg? Zo nee, wordt bij dit soort situaties handhavend opgetreden, en hoeveel handhavingstrajecten lopen op dit gebied?

De veiligheid en kwaliteit van de informatiesystemen van gemeenten wordt gemonitord per gemeente via waarstaatjegemeente.nl (http://www.waarstaatjegemeente.nl/dashboard/Rapporten--c53/).
De gemeenten werken aan verbetering door de hiervoor genoemde verplichte implementatie van de Baseline Informatieveiligheid Gemeenten per 2017. Daarnaast verzorgen Rijk en VNG gezamenlijk thans een serie masterclasses Privacy sociaal domein en Jeugd, om gemeenten te equiperen om de zorgvuldige omgang met gevoelige gegevens te borgen.
Voorts worden gemeenten ondersteund vanuit Programma Informatievoorziening Sociaal Domein (ISD) (https://www.visd.nl/visd/gegevensuitwisseling-en-privacy) en de IBD (https://www.ibdgemeenten.nl/ of https://vng.nl/onderwerpenindex/dienstverlening-en-informatiebeleid/informatieveiligheid).

Vraag 5

Hoeveel gemeenten zijn nog niet aangesloten op het gemeentelijk gegevensknooppunt? Op welke termijn verwacht u dat alle gemeenten aangesloten zijn op het gemeentelijk gegevensknooppunt of vergelijkbare voorzieningen voor beveiligde communicatie?

Alle gemeenten zijn aangesloten op het gemeentelijk gegevensknooppunt. Aanbieders moeten daarnaast zijn aangesloten op het gegevensknooppunt van VECOZO, dat kan communiceren met het gegevensknooppunt van gemeenten. Nog niet alle aanbieders, vooral de kleinere in bijvoorbeeld de jeugd-GGZ, zijn hierop aangesloten. Via de gegevensknooppunten kunnen alleen standaardberichten worden verstuurd.
Veel gemeenten en aanbieders hebben uiteenlopende inkoopcontracten afgesloten, die aanleiding geven tot een daarop aansluitend berichtenverkeer, dat vaak wordt ondersteund door regionale ict voorzieningen. Het uitwisselen van berichten met persoonsgegevens komt met name voor bij «prijs per product» afspraken, zoals beoogd in de overgangsperiode van de jeugd GGZ naar de brede jeugdhulp 2015–2017. Echter, ook voor jeugd GGZ zijn er gemeenten die in 2015 andere inkoopmodellen hebben gehanteerd dan de «prijs per product» benadering, d.w.z. de DBC bekostiging. Positief is dat gemeenten werk maken van lokaal maatwerk en dat bij het toepassen van andere dan «prijs per product» afspraken minder persoonsgegevens behoeven te worden uitgewisseld. Dit leidt er wel toe dat toezicht op veilig berichtenverkeer ook maatwerk zal zijn.

Vraag 6

Deelt u de zorg van de behandelaars dat gemeenten hen geen garanties of informatie kunnen geven voor een zorgvuldige omgang met gevoelige gegevens die zij moeten verstrekken? Op welke informatie over de verwerking hebben behandelaars en cliënten recht?

Nee, deze zorg delen wij niet. De wettelijke kaders zijn duidelijk. Ook is duidelijk welke gemeentelijke normen, BIG, er gelden. Gemeenten dienen zich aan die regels te houden; de gemeenteraad, het Cbp en de Inspecties zien hierop toe.
In de tijdelijke regeling over de bij de declaratie te verstrekken persoonsgegevens is limitatief opgesomd waar de gemeenten de ontvangen gegevens voor mogen gebruiken, te weten voor de formele controle, voor het opvragen van nadere informatie bij de declarant indien de ingediende rekening te weinig informatie bevat om hem te kunnen betalen, voor het betalen van de rekening, voor fraudeonderzoek en voor de vaststelling van ouderbijdragen. De informatie mag dus bijvoorbeeld niet worden gebruikt om te bepalen of aansluitend andere jeugdhulp nodig zou kunnen zijn. Uiteraard kunnen de gemeenten de aanbieders hiervan op de hoogte stellen. Evenzo kan een gemeente dit desgevraagd meedelen aan een jeugdige of zijn ouders.
Voorts heeft de gemeente op grond van artikel 33 en 34 Wbp een informatieplicht. Zij moet op eigen initiatief de betrokkenen in ieder geval op de hoogte stellen van het bestaan en het doel van de gegevensverwerking door middel van brochures en folders.

Vraag 7

Op welke manier wordt de stand van zaken van de veiligheid en kwaliteit van de informatiesystemen van gemeenten op het gebied van het sociale domein gemonitord? Hoe wordt vervolgens gewerkt aan verbetering?

Vraag 1

Kent u het bericht «Bewenners Prader-Willi Hûs stelselmjittich mishannele»?1

Ja, wij kennen dat bericht.

Vraag 2

Wat is de stand van zaken ten aanzien van het verscherpt toezicht van de Inspectie Jeugdzorg op het Prader-Willi huis in Moleneind? Zijn daar sinds het toezicht is ingesteld voldoende verbeteringen geconstateerd? Zo ja, welke? Zo nee, welke conclusie trekken de Inspectie en u daaruit?

De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft het Prader-Willi huis op 22 juli 2015 voor een periode van zes maanden onder verscherpt toezicht gesteld. Op 15 september 2015 bezocht de IGZ het Prader Willi huis opnieuw om te toetsen of er verbeteringen in gang waren gezet. Dit onderzoek loopt nog en daarom kunnen wij op de bevindingen van dit bezoek nog niet ingaan. De IGZ blijft alle ontwikkelingen bij het Prader Willi huis nauwlettend volgen.

Vraag 3

Is het waar dat bewoners van het Prader-Wille Huis worden mishandeld? Zo ja, is hier sprake van stelselmatige mishandeling, door wie? Zo ja, komt de aard van de mishandeling overeen met wat er in het genoemde bericht wordt gemeld of wat is de aard van de mishandeling dan wel? Zo nee, wat is er dan niet waar?

De IGZ ontving in september 2014, februari 2015 en april 2015 anonieme meldingen over mogelijke mishandeling en ondeskundig handelen en bejegening. De IGZ heeft deze meldingen gebruikt voor haar toezicht op het Prader Willi huis en naar aanleiding van deze meldingen gesproken met de melders en met de directie van het Prader Willi huis.
Tijdens haar bezoeken op 4 november 2014, 21 januari 2015 en 12 mei 2015 heeft de IGZ geen feiten geconstateerd die duiden op mishandeling. Wel heeft de IGZ bij het eerste onderzoek structurele tekortkomingen in de zorgverlening geconstateerd. Omdat deze tekortkomingen niet voortvarend werden opgepakt door het Prader-Willi huis, heeft de IGZ de zorgaanbieder onder verscherpt toezicht gesteld.

Vraag 4

Was de Inspectie op de hoogte van berichten over mishandeling? Zo ja, wat heeft de Inspectie daar mee gedaan?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Is door bewoners, hun vertegenwoordigers of (oud-)medewerkers van het Prader-Willi Huis bij de politie melding dan wel aangifte gedaan wegens mishandeling in de instelling? Zo ja, wat is de stand van zaken?

Het arrondissementsparket Noord-Nederland heeft een strafrechtelijk onderzoek ingesteld naar aanleiding van aangiftes door oud-medewerkers over mishandelingen. Uit het onderzoek is gebleken dat er onvoldoende bewijs was voor de mishandelingen. Gelet hierop zijn de aangiftes geseponeerd wegens onvoldoende bewijs. De aangevers zijn hier inmiddels over bericht en zijn gewezen op de mogelijkheid een klacht in te dienen op grond van artikel 12 van het Wetboek van Strafvordering.

Vraag 6

Is het in het bericht gestelde reden voor nader onderzoek door de Inspectie dan wel het Openbaar Ministerie? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Is het, indien het in het bericht gestelde waar is, naast het gegeven dat de instelling al enige tijd onder verscherpt toezicht staat reden om het Prader-Willi Huis te doen sluiten? Zo ja, op welke termijn valt dit te verwachten? Wat gebeurt er op dit moment om de veiligheid van de bewoners te waarborgen? Als daarvan geen sprake is, waarom gebeurt dat dan niet?

Ik verwijs u hiervoor naar het antwoor op vraag 3 en 4.

Vraag 8

Kunt u deze vragen beantwoorden vóór het Algemeen overleg Decentralisatie Jeugdhulp voorzien op 6 oktober 2015?

Ja.

Vraag 1

Acht u het wenselijk dat leerlingen na een plaatsing in een residentiële jeugdzorgvoorziening niet altijd terug kunnen naar de school van herkomst, omdat ze ingeschreven staan op een school (voor speciaal onderwijs), verbonden aan een landelijk werkende zorginstelling? Kunt u uw antwoord toelichten?1

Ik vind het van belang dat de leerling na het verblijf in een residentiële voorziening direct een passende plek op een vervolgschool heeft. Dit kan op de school van herkomst zijn, maar ook op een andere school. De school waar de leerling na het verblijf wordt aangemeld, heeft de zorgplicht. Dat betekent dat deze school moet beoordelen of de leerling op de eigen school kan worden toegelaten of dat een plek op een andere school het meest passend is.

Vraag 2

Hoe verhoudt een dergelijke situatie zich tot de zorgplicht die scholen (van herkomst) hebben voor leerlingen die bij hen zijn aangemeld? Acht u het wenselijk dat in een dergelijke situatie scholen, verbonden aan een landelijk werkende zorginstelling, onbedoeld de verantwoordelijkheid krijgen van de zorgplicht? Was dit beoogd met de invoering van passend onderwijs?

De school die is verbonden aan de residentiële voorziening heeft de zorgplicht voor deze leerling gedurende de periode dat de leerling onderwijs volgt op de school vanwege de plaatsing in de residentiële voorziening. Wanneer het verblijf van de leerling eindigt, en dus ook de plaatsing op de school, is het de taak van de school om de leerling over te dragen aan de vervolgschool. Een tijdige aanmelding bij de vervolgschool is belangrijk. De leerling blijft onderwijs volgen op de school die is verbonden aan de residentiële voorziening totdat een andere school bereid is de leerling toe te laten. Na de aanmelding neemt de (vervolg)school de zorgplicht over.
De overgang van de school die is verbonden aan de residentiële instelling naar de school van herkomst of een andere (reguliere of speciale) school loopt nog niet altijd vlekkeloos. Via de website van passend onderwijs en de accountmanagers werden hierover ook vragen ontvangen. Daarom is er op de website een stroomschema geplaatst op basis waarvan de samenwerkingsverbanden kunnen zien hoe de verantwoordelijkheden zijn belegd bij deze overgang en worden vragen beantwoord over individuele leerlingen wanneer het voor een samenwerkingsverband niet duidelijk is. Ook is een handreiking gemaakt om scholen en samenwerkingsverbanden te ondersteunen bij het realiseren van een doorlopende schoolloopbaan voor leerlingen die vanuit een gesloten onderwijssetting terugstromen naar een vervolgschool.
Voor leerlingen die kort verblijven (een paar weken of een paar maanden) op een residentiële voorziening brengt de in- en uitschrijving veel administratieve lasten met zich mee. Daarom is in de Variawet passend onderwijs geregeld dat leerlingen die kort worden geplaatst in een residentiële voorziening (maximaal 3 maanden), ingeschreven mogen blijven op de school van herkomst. Naast de administratieve lastenverlichting biedt dit ook voordelen voor de inhoudelijke doorgaande lijn van het onderwijs aan de leerling. Deze bepaling treedt op 1 januari 2016 in werking. De AMvB waarin deze voorwaarden zijn geregeld, is onlangs gepubliceerd voor een openbare internetconsultatie.

Vraag 3

Ziet u een mogelijkheid om alle scholen (voor speciaal onderwijs), verbonden aan een landelijk werkende instelling, te bekostigen via plaatsbekostiging zodat leerlingen ingeschreven blijven op de school van herkomst en de verantwoordelijkheid ook bij de school van herkomst blijft liggen? Waarom wel of niet?

Met een plaatsbekostiging voor scholen die zijn verbonden aan residentiële voorzieningen wordt het probleem van een goede overgang van de school bij het verblijf naar een vervolgschool niet opgelost. Leerlingen die uitstromen uit een residentiële voorziening hebben niet altijd een school van herkomst of kunnen niet altijd terugstromen naar de school van herkomst.
Daar komt bij dat plaatsbekostiging betekent dat er dubbel wordt bekostigd: leerlingen worden meegeteld en bekostigd op de school van herkomst én de school die is verbonden aan de residentiële voorziening ontvangt een bedrag per plaats per schooljaar.

Vraag 4

Welke maatregelen gaat u nemen om de aansluiting van onderwijs en behandeltrajecten in de jeugdzorg beter op elkaar aan te laten sluiten, nu in de praktijk blijkt dat bij de afweging van het zorg- en onderwijstraject vaak blijkt dat er vooral gekeken wordt naar een behandelplek (bed) en niet altijd naar een school (stoel)? Hoe voorkomt u – doordat plaatsingen in de jeugdzorg het gehele jaar door plaatsvinden – dat bij terugkomst uit de jeugdzorg er geen onderwijsplek of school voorhanden is?

Aan nagenoeg alle residentiële voorzieningen is een school voor (voortgezet) speciaal onderwijs verbonden. Dat betekent dat kinderen die in een residentiële voorziening worden geplaatst altijd een plek hebben op de school die is verbonden aan de instelling. De instelling en de school maken afspraken met elkaar over het aantal plekken en zij stemmen de zorg en het onderwijs waar mogelijk op elkaar af.
Wanneer de leerling de instelling en dus ook de school verlaat, kan de leerling het gehele jaar door instromen op een vervolgschool. Het samenwerkingsverband heeft de wettelijke taak om in het ondersteuningsplan op te nemen welke procedure wordt gevolgd bij de terug- en overplaatsing van leerlingen uit het (voortgezet) speciaal onderwijs naar het regulier onderwijs. Hiermee heeft het samenwerkingsverband een verantwoordelijkheid om voor leerlingen die afkomstig zijn van een school die is verbonden aan een residentiële voorziening, een passende plek te vinden op een vervolgschool in het samenwerkingsverband. Ook heb ik een aantal maatregelen genomen om de overgang vanuit het onderwijs dat is verbonden aan een residentiële voorziening naar een vervolgschool. Zie het antwoord op vraag 2.

Vraag 5

Kunt u toelichten binnen welke termijn een plaatsing op een school gerealiseerd dient te worden, in het kader van de zorgplicht van scholen, voor leerlingen die terugkeren vanuit de residentiële jeugdzorg?

De termijn waarbinnen een school een besluit moet nemen over de plaatsing van een leerling die afkomstig is van een school die is verbonden aan een residentiële voorziening, is dezelfde termijn die ook geldt voor alle andere leerlingen die bij de school worden aangemeld. Dit is een termijn van ten hoogste 6 weken plus een eventuele verlenging van maximaal 4 weken. Deze termijnen zijn opgenomen in de wetgeving passend onderwijs en sluiten aan bij de Algemene wet bestuursrecht. Om te voorkomen dat een leerling thuiszit in de periode die ligt tussen het onderwijs tijdens en na de plaatsing in de residentiële voorziening, is het van belang dat zo snel mogelijk na de plaatsing in de residentiële voorziening het gesprek wordt gevoerd over het vervolgonderwijs na de plaatsing.

Vraag 6

Kunt u toelichten of alle samenwerkingsverbanden in Nederland een convenant hebben afgesloten met een school (voor speciaal onderwijs), verbonden aan een landelijk werkende zorginstelling? Zo nee, kunt u een overzicht geven welke convenanten tussen wie precies zijn afgesloten?

Namens de gemeenten heeft de VNG in 2014 afspraken gemaakt met aanbieders van jeugdhulp met een landelijke schaal en een specialistische functie. Aan deze landelijk werkende instellingen is, net als bij de regionale voorzieningen, een school voor (v)so verbonden. Het afsluiten van convenanten tussen samenwerkingsverbanden en deze landelijke aanbieders van jeugdhulp is daarom niet aan de orde. Een kind dat wordt geplaatst in een landelijk werkende instelling, krijgt automatisch een toelaatbaarheidsverklaring voor het (v)so gedurende het verblijf in de instelling. Dit verloopt hetzelfde als bij de plaatsing in de residentiële voorzieningen die door de gemeenten worden gefinancierd.

Vraag 7

Hoeveel kinderen of leerlingen zijn momenteel in behandeling in een residentiële jeugdzorgvoorziening, maar hebben geen passende onderwijsplek en/of volgen geen onderwijs? Kunt u de Kamer hier een overzicht van doen toekomen? Zo nee, bent u bereid om dit te onderzoeken?

Alle leerlingen in een residentiële jeugdzorgvoorziening hebben een plek op een school die is verbonden aan de residentiële voorziening tijdens hun verblijf. Soms kunnen leerlingen tijdelijk niet of niet volledig naar school tijdens het verblijf, vanwege een grote zorgbehoefte. Dit wordt dan vastgelegd in het ontwikkelingsperspectief. Hierin moet ook worden opgenomen op welke termijn de leerling wel volledig onderwijs kan volgen. Hiervan is geen totaaloverzicht beschikbaar. De Inspectie van het Onderwijs ziet er op toe dat de scholen die zijn verbonden aan een residentiële voorziening voor alle leerlingen een ontwikkelingsperspectief opstellen en dat zij op dit punt samenwerken met de zorginstelling. Ik vind het daarom niet nodig om hiernaar een apart onderzoek uit te voeren.

Vraag 8

Ziet u mogelijkheden om leerlingen – ingeschreven op het regulier of speciaal onderwijs – die thuiszitten of naar een dagopvang (zorgboerderij) gaan, de mogelijkheid te geven om onderwijs op afstand te volgen, ondanks dat dergelijk opvanginstellingen niet vallen onder de noemer residentiële jeugdzorgvoorzieningen? Ziet u mogelijkheden om ook overeenkomsten of convenanten te sluiten met scholen, verbonden aan een landelijke werkende instelling, door ouders, opvanginstellingen of zorgboerderijen voor leren op afstand? Kunt u uw antwoord toelichten?

Er kunnen redenen zijn waarom een leerling (tijdelijk) niet naar school gaat. De mogelijkheden voor deze leerlingen schets ik in de brief over onderwijs op een andere locatie dan de school, die op korte termijn aan u wordt toegezonden. Uitgangspunt daarbij is steeds dat het om individuele leerlingen gaat waarbij de school waar de leerling staat ingeschreven verantwoordelijk blijft voor het onderwijs aan de betreffende leerling.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel dat de gemeenten Beuningen, Druten, Groesbeek, Heumen, Mook en Middelaar, Wijchen en Nijmegen 1,1 miljoen euro gaan investeren in een zorginkoop ondersteuningsbureau?1

Ik heb kennis genomen van het artikel en vastgesteld dat de gemeenten in regionaal verband investeren in de uitvoering van de Wmo 2015 en de Jeugdwet.

Vraag 2

Vindt u het wenselijk dat 1,1 miljoen euro besteed wordt aan mensen die niet daadwerkelijk zorg verlenen, maar slechts ondersteunen bij het inkopen van zorg? Zo ja, waarom vindt u dit wenselijk? Zo nee, wat gaat u doen om de oprichting van dit ondersteuningsbureau tegen te gaan?

Ik vind het wenselijk dat gemeenten investeren in een goede uitvoering van de Wmo 2015 en de Jeugdwet. Inkoop van adequate zorg en ondersteuning is een noodzakelijke voorwaarde voor een goede uitvoering van de genoemde wetten. De wijze waarop gemeenten de uitvoering van de Wmo 2015 en de Jeugdwet organiseren, is de verantwoordelijkheid van de gemeenten. Dit geldt ook voor de besteding van de financiële middelen die zij daarvoor inzetten.

Vraag 3

Hoeveel procent van het totale budget is de 1,1 miljoen euro investering in de zorg? Wat is het landelijk gemiddelde percentage dat gemeenten van hun zorgbudget besteden voor zorgbemiddeling?

Het totale budget voor de betreffende gemeenten is € 108 mln. De besteding aan het ondersteuningsbureau bedraagt dus 1% van het totale budget.

Vraag 4

Welke overheadkosten maken deze gemeenten nog meer voor de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning en voor jeugdzorg? Hoe verhoudt het totaal percentage aan overheadkosten van deze gemeenten zich tot het landelijk gemiddelde?

Uit informatie van de betrokken gemeenten blijkt dat de uitvoering van de Wmo 2015 en van de Jeugdwet in deze gemeenten zeer is verweven met de uitvoering van andere gemeentelijke taken, waarbij bestaande capaciteit wordt ingezet voor nieuwe taken. Dit maakt dat het, aldus deze gemeenten, niet mogelijk precies aan te geven welke overheadkosten nog meer zijn verbonden aan de uitvoering van de Wmo 2015 en de Jeugdwet. Deze gemeenten geven aan ernaar te streven om de overheadkosten voor nieuwe taken te beperken tot 1% van het budget voor de lokale uitvoering en 1% van het budget voor de regionale uitvoering.

Vraag 5

Is dit bedrag een eenmalige investering of wordt dit bedrag jaarlijks van het totaalbudget voor Wmo en jeugdzorg van deze gemeenten uitgegeven?

Uitgangspunt van deze gemeenten is dat jaarlijks 1% van het totale budget wordt besteed aan regionale uitvoering.

Vraag 6

Hoe garandeert u als stelselverantwoordelijke dat iedereen in de genoemde gemeenten de zorg ontvangt die hij of zij nodig heeft?

Zowel in de Jeugdwet als in de Wmo 2015 zijn naar mijn oordeel voldoende waarborgen opgenomen dat cliënten de zorg en of ondersteuning ontvangen die noodzakelijk is. Hierbij is het uitgangspunt dat de gemeenteraad primair toeziet op de juiste uitvoering van beide wetten. Indien blijkt dat een gemeente meer dan incidenteel afwijkt van de wettelijke kaders en de gemeenteraad haar verantwoordelijkheid niet neemt, dan kan ik gebruik maken van de bevoegdheden zoals die zijn vastgelegd in de Jeugdwet, de Wmo 2015 en de Wet revitalisering generiek toezicht.

Vraag 7

Wat zijn de gemiddelde transactiekosten van gemeenten bij de inkoop van jeugdzorg en voorzieningen Wmo vergeleken met de situatie toen deze zaken nog onder de AWBZ/zorgkantoor dan wel provincie vielen? Wat is uw oordeel over deze verschillen in transactiekosten?

Er is landelijk geen inzicht in de gemiddelde transactiekosten van gemeenten bij de inkoop van jeugdzorg en voorzieningen op basis van de Wmo 2015. Vanwege het ontbreken van dit inzicht is het niet mogelijk deze vraag te beantwoorden.

Vraag 1

Kent u het bericht «Levensbeëindiging pasgeborenen niet gemeld», en herinnert u zich uw antwoorden op eerdere vragen over levensbeëindiging bij pasgeborenen?1 2

Ja.

Vraag 2

Vloeit het niet melden van late zwangerschapsafbrekingen nog steeds voort uit het gebrek aan vertrouwen dat artsen in de Regeling centrale deskundigencommissie late zwangerschapsafbreking in een categorie 2-geval en levensbeëindiging bij pasgeborenen (hierna: de Regeling) hebben? Zo nee, waarom zijn er dan nauwelijks meldingen?

Uit de evaluatie van de Regeling centrale deskundigencommissie late zwangerschapsafbreking in een categorie 2-geval en levensbeëindiging pasgeborenen (hierna: de Regeling) is naar voren gekomen dat veel artsen de zorgvuldigheidseisen onduidelijk vinden en weinig vertrouwen hebben dat de regeling rechtszekerheid biedt. Daarom is in het kabinetsstandpunt op de evaluatie van de Regeling van 10 juli 2014 aangekondigd de Regeling aan te passen op een wijze die recht doet aan de bevindingen van de evaluatie en werkbaar is voor de medische professionals.

Vraag 3

Bent u nog steeds van mening dat niet melden niet goed is, omdat er dan geen maatschappelijk toezicht mogelijk is? Zo ja, wat gaat u doen om er voor te zorgen dat er wel zorgvuldig met de meldingsplicht zal worden omgegaan? Zo nee, waarom niet?

Ja, ik ben nog steeds van mening dat maatschappelijk toezicht van groot belang is in het kader van transparantie en het waarborgen van de zorgvuldigheid in het medisch handelen. De wijzigingen in de regeling zullen met name zien op de verduidelijking van de zorgvuldigheidseisen en de rollen die alle betrokken partijen vervullen. Dit biedt een helder kader voor de medische professionals. Uit de evaluatie van de Regeling kwam naar voren dat onduidelijkheid van de Regeling een belangrijke reden is voor medische professionals om niet te melden.

Vraag 4

Welke nieuwe Regeling treedt er in januari 2016 in werking? Waarom heeft u reden om te veronderstellen dat er vanaf die tijd wel goed omgegaan zal worden met de meldingsplicht met betrekking tot levensbeëindiging bij pasgeborenen?

Met «nieuwe Regeling» wordt de gewijzigde huidige regeling bedoeld. Op dit moment wordt gewerkt aan de wijziging van die regeling. Op het moment dat de Regeling in werking treedt zal ook een nieuwe commissie ingesteld worden.
Zie verder het antwoord onder vraag 3.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de uitspraak van VVD-wethouder Eric van der Burg (Amsterdam) dat «frisdranken en frituurpannen niet op middelbare scholen thuishoren»?1

ja.

Vraag 2

Heeft u ook kennisgenomen van de uitspraak van deze wethouder dat «kinderen onder de 18 jaar niet in staat zijn om zelfstandig gezonde keuzes te maken»?2

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Wat vindt u van de uitspraken van de wethouder en wat is uw standpunt over frisdrank en frituurhappen op middelbare scholen?

Het stimuleren van gezonde keuzes, met name ook voor de jeugd, is een belangrijke prioriteit in het leefstijlbeleid. Maar het is een complex probleem met betrokkenheid van veel partijen. Complex, omdat het maken van keuzes, gezond en ongezond, zowel voor jongeren als volwassenen, vaak niet los staat van externe invloeden. Hierin ben ik het geheel eens met de heer Van der Burg. De omgeving heeft een belangrijke rol bij het maken van keuzes.
Het gezonder maken van de omgeving vraagt om een multidisciplinaire en een langdurige aanpak, waarbij ouders een belangrijke rol spelen, maar ook cateraars, automatenleveranciers en het onderwijs een ondersteunende rol kunnen spelen. Zoals aangegeven in mijn brief in reactie op de motie Wolbert CZ-141843 d.d. 7 oktober 2015, ondersteun ik het doel om schoolkantines gezond te krijgen volledig. In deze brief ben ik ingegaan op de beleidsinzet op gezondere kantines van de afgelopen jaren, en welke mogelijkheden er nog zijn in de komende jaren. Om te beoordelen of een kantine een Gezonde Schoolkantine is, wordt uitgegaan van de Richtlijnen Gezondere Kantines van het Voedingscentrum5. Hierbij wordt de kantine niet slechts beoordeeld op de aanwezigheid van frisdranken en frituurhappen, maar wordt het totale aanbod en de uitstraling van de kantine meegenomen.
Voor de beantwoording van de vragen 4 en 5 verwijs ik naar mijn brief, die helaas enkele dagen na 1 oktober aan uw Kamer is verzonden. Deze extra tijd was nodig voor afstemming met betrokken partijen en het Ministerie van OCW.

Vraag 4

In hoeverre vindt u dat de vrijblijvende manier waarop scholen proberen te komen tot een «gezonde schoolkantine» voldoende oplevert? Hoe duidt u dat slechts 105 van de beoogde 2000 schoolkantines zich sinds afgelopen jaar «gezond» mogen noemen, en dat daarmee geen gehoor wordt gegeven aan de motie-Vendrik?3

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Bent u bereid, mede gezien de geringe effecten van het vrijblijvende beleid en de oproep van uw partijgenoot, nu snel werk te maken van het gezond krijgen van 2000 schoolkantines? Zo ja, hoe gaat u dat doen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Hoe staat het met de uitvoering van de motie Wolbert, waarin de regering wordt verzocht met een gedegen aanpak te komen, zodat iedere schoolkantine per 1-1-2017 gezond is, en aan te geven hoe met scholen wordt omgegaan die niet meedoen? Kunt u de Kamer hierover uiterlijk 1 oktober 2015, wat de motie Wolbert verzoekt, informeren?4

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 7

Ziet u aanleiding, gezien de uitspraken van de wethouder en het belang voor de gezondheid van jongeren, de datum voor een gezonde schoolkantine (1-1-2017) naar voren te halen? Welke mogelijkheden heeft u?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Kent u het bericht «Overlast door lachgas»? Herkent u het in het artikel genoemde toegenomen gebruik van lachgas als partydrug door jongeren?1 Zo ja, op welke cijfers baseert u zich? Zo nee, ziet u reden om onderzoek te laten doen naar het gebruik van lachgas onder jongeren?

Ja, dat bericht is mij bekend en ik herken de signalen van een toename van gebruik. Volgens het Trimbos-instituut wordt er de laatste jaren een toename gesignaleerd van de verkoop en het gebruik van lachgasballonnen in de reguliere horeca, op (openbare) evenementen en op kleinere feesten. Er zijn geen cijfers bekend over de mate van gebruik van lachgas onder de algemene bevolking. Wel zijn er gegevens bekend uit het Groot Uitgaansonderzoek 2013, uitgevoerd door het Trimbos-instituut onder frequente uitgaanders binnen de leeftijdsgroep van 15–35 jaar. Eén op de vier respondenten had het afgelopen jaar lachgas gebruikt. In het in 2014 door het Bonger-instituut en de Jellinek uitgevoerde onderzoek onder Amsterdamse cafébezoekers (leeftijd 14–55 jaar) gaf één op de drie respondenten aan in het voorgaande jaar drie tot vijf keer lachgas gebruikt te hebben.

Vraag 2

Wat zijn de consequenties voor de gezondheid van het gebruik van lachgas, met name voor jongeren, en welke activiteiten onderneemt u om gebruikers en met name jongeren te informeren? In hoeverre acht u de voorlichting van Trimbos voldoende om gezondheidsschade bij onwetende jongeren te voorkomen?

Het gebruik van lachgas als drug brengt gezondheidsrisico’s met zich mee. Door het in- en uitademen van lachgas kan zuurstoftekort ontstaan. Dit kan leiden tot misselijkheid, hoofdpijn en duizeligheid. Bij chronisch gebruik (maandenlang of jarenlang bijna dagelijks gebruik) treedt een tekort aan vitamine B12 op, wat tot neurologische stoornissen leidt. Het Trimbos-instituut licht jongeren voor over de risico’s van gebruik, onder meer via de website drugsenuitgaan.nl. Deze informatie wordt zo gericht mogelijk verspreid onder gebruikers van uitgaansdrugs via Twitter, Facebook en partysites zoals Partyflock. Ook op de websites van instellingen voor verslavingszorg is informatie beschikbaar. Voorlichtingsteams van Unity geven via «peer tot peer education» informatie over alcohol en drugs (waaronder lachgas) aan bezoekers van festivals en in clubs. Er zijn dus voldoende en diverse kanalen beschikbaar via welke jongeren zich kunnen informeren over de risico’s van het gebruik van lachgas.

Vraag 3

Bent u van mening dat het gebruik van lachgas overlast veroorzaakt aan buurtbewoners? Zo ja, op welke manier? Hoe groot is het probleem?

Het gebruik van lachgas kan leiden tot overlast en ergernissen bij buurtbewoners wanneer bijvoorbeeld sprake is van geluidsoverlast of het achterlaten van afval in de openbare ruimte. Het is niet bekend op welke schaal overlast wordt ervaren in gemeenten als gevolg van het gebruik van lachgas. Als er sprake is van overlast is het aan het lokale gezag om te beslissen op welke wijze hier tegen op te treden.

Vraag 4

Vindt u dat er iets moet gebeuren aan het gebruik van lachgas door jongeren en de overlast die het gebruik in de buurt veroorzaakt? Zo ja, wat gaat u doen en hoe houdt u daarbij rekening met de vrije verkrijgbaarheid van ampullen zonder leeftijdscontrole? Zo nee, waarom niet?

Het is aan het lokaal gezag om te bepalen of het handhavend wil optreden tegen ervaren overlast. Gaspatronen zijn legaal in winkels verkrijgbaar. De verkoop van patronen valt onder de Warenwet en deze kent geen leeftijdsgrens. Het feit dat gaspatronen legaal verkrijgbaar zijn in winkels (zoals voor een slagroomspuit) hoeft het lokale gezag niet te beletten handhavend op te treden tegen overlast. De verkoop c.q. handel van lachgas in verpakkingen ten behoeve van onmiddellijk eigen gebruik, zoals een ballon, is een overtreding van de geneesmiddelenwet. Deze overtreding kan worden bestraft met een bestuurlijke boete, die alleen kan worden opgelegd door ambtenaren van het Staatstoezicht (de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit). Verder is deze overtreding in de Wet op de Economische delicten (WED) aangemerkt als een economisch delict. Krachtens de WED kunnen opsporingsambtenaren (waaronder dus de politie) strafrechtelijk optreden en dit kan leiden tot strafrechtelijke vervolging.

Vraag 5

Waarom wordt, ondanks dat openbare verkoop, handel en productie van lachgas als partydrug strafbaar zijn via de Geneesmiddelenwet, hier niet op gehandhaafd door politie? Waarom zijn er bijvoorbeeld tijdens grootschalige handel in het openbaar op Koningsdag geen boetes uitgedeeld?2

Handhavend optreden door de politie ten aanzien van lachgas op grond van de WED heeft bij de handhaving van de openbare orde en strafbare feiten geen prioriteit. De ernst van de overtreding speelt bij die afweging een rol. De IGZ houdt primair toezicht op de gezondheidszorg en niet op het uitgaans- en partycircuit. Echter, indien de IGZ, na constatering door de politie, met de verkoop en handel van een gebruikersverpakking lachgas wordt geconfronteerd kan zij handhavend optreden (zie antwoord vraag 4). Daarnaast ondersteunt IGZ de politie desgevraagd met expertise.

Vraag 6

Is het gebruik van lachgas strafbaar voor minderjarigen? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, acht u dit wenselijk? Is het wenselijk dat het gebruik van lachgas door autobestuurders in het kader van de verkeersveiligheid strafbaar wordt? Zo ja, waarom wel? Zo nee, waarom niet?

Nee, het gebruik van lachgas is niet strafbaar. Het is niet wenselijk om ook het gebruik strafbaar te stellen. Dit geldt immers ook niet voor het gebruik van middelen die onder de Opiumwet vallen. De reden hiervoor is dat strafbaarstelling van het gebruik een drempel tot het vragen van hulp kan opwerpen.
Artikel 8, eerste lid, Wegenverkeerswet 1994 bepaalt dat het verboden is om een voertuig te besturen onder invloed van een stof die de rijvaardigheid kan verminderen. Op basis van dit artikel kan een bestuurder die onder invloed van lachgas heeft gereden worden vervolgd.

Vraag 1

Kent u het bericht «VNG start pilot verkoop winkelproducten in horeca»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw standpunt over detailhandelaren die bij wijze van experiment drank mogen schenken aan klanten? In hoeverre vindt u het wenselijk dat ouders straks in het bijzijn van hun kinderen whisky drinken bij de herenkapper, of een glaasje wijn in de boekenwinkel?

De Drank en Horecawet (DHW) bevat meerdere verboden om vermenging van functies tegen te gaan om consumenten en jongeren te beschermen. De situaties die beschreven zijn onder 2, 3 en 4 vallen onder deze verboden. De wet voorziet niet in een mogelijkheid voor experimenten, het gedogen van overschrijding van deze verboden leidt tot een overtreding van de wet. Ik hecht er aan te melden dat de experimenten waarover in de berichtgeving wordt gesproken geen definitief karakter hebben en dus ook niet zijn gestart. Ik ga ervan uit dat gemeenten hun wettelijke verantwoordelijkheid nemen met betrekking tot handhaving en naleving van de DHW en draag dit in de onderlinge contacten hierover dan ook uit.
Zoals in mijn brief van 28 april over hetzelfde onderwerp toegezegd (brief met kenmerk 742809–134700-VGP) zal ik eventuele knelpunten betrekken bij de evaluatie van de DHW 2016. De belangen van volksgezondheid, openbare orde en veiligheid in het algemeen en bescherming van jongeren tegen de schadelijke gevolgen van alcohol in het bijzonder, staan daarbij voorop. Ook heb ik u toegezegd dat ik bij de evaluatie van de DHW specifiek aandacht zal besteden aan de naleving van de leeftijdsgrens en decentralisatie van het toezicht naar gemeenten.

Vraag 3

Wat betekent dit voor de handhaving en naleving van de minimumleeftijd van alcohol? Wat is uw standpunt over horecaondernemers die bij wijze van experiment naast de verkoop van drank ook detailhandel mogen uitoefenen? In hoeverre vindt u het wenselijk dat mensen straks naar het café gaan om daar een boek te kopen onder het genot van een biertje? Wat betekent dit voor de handhaving en naleving van de minimumleeftijd van alcohol?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat is uw standpunt over levensmiddelenwinkels en slijters die niet alleen alcohol mogen verkopen, maar straks ook mogen schenken? In hoeverre vindt u het wenselijk dat mensen straks door de supermarkt lopen met een glaasje alcohol? Wat betekent dit voor eventuele overlast en de handhaving en naleving van de minimumleeftijd van alcohol?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Hoe verhoudt de verruiming van de mogelijkheden voor ondernemers die nu al alcohol verstrekken, en de uitbereiding van het aantal ondernemingen dat alcohol mag gaan verstrekken en schenken, zich tot uw inzet om minderjarigen te beschermen tegen alcohol?

Er is geen sprake van een verruiming van de mogelijkheden om alcohol te verstrekken en te schenken. De huidige DHW inclusief de verboden voor functiemenging zijn ongewijzigd van kracht.
Om de (on)mogelijkheden die de DHW biedt voor «blurring» initiatieven (functiemenging tussen retail en horeca) aan de hand van concrete casussen te verhelderen, ben ik momenteel samen met platform 31 bezig met het opstellen van een «infographic». Naar verwachting is de «infographic» in oktober gereed en kan dan beschikbaar worden gesteld.

Vraag 6

Waarom heeft u de VNG toestemming gegeven om volgende maand een pilot te starten waarin 50 gemeenten een jaar lang overtredingen van de Drank- en horecawet gaan gedogen? In hoeverre hebben de volksgezondheid en het beperken van aanbod van drank aan minderjarigen meegespeeld in uw afweging?

Ik heb geen toestemming gegeven om een pilot te starten waarbij de Drank en Horecawet overtreden wordt. Het gedogen van overtredingen van de Drank en Horecawet is onder de huidige wet niet mogelijk. Dit heb ik in mijn brief van 28 april over hetzelfde onderwerp al duidelijk aangegeven richting uw Kamer. Ik ga er daarom van uit dat de VNG hun plannen zodanig gaat aanpassen dat ze passen binnen de kaders van de huidige wet.

Vraag 1

Kent u het bericht «Ouders op afstand en geen scheids, zo wordt voetbal weer leuk»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het belangrijk is dat jonge sportertjes het spel in zijn puurste, plezierigste vorm kunnen beleven? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Ik vind het heel belangrijk dat iedereen kan sporten en bewegen in de buurt, ongeacht leeftijd, beperking of achtergrond. Een veilig sportklimaat is hierbij een randvoorwaarde. Ik vind het dan ook zeer belangrijk dat kinderen met plezier kunnen sporten zodat zij een goede basis mee krijgen om een levenlang te sporten en bewegen. Om die reden ondersteun ik het actieplan «Naar een Veiliger Sportklimaat».

Vraag 3

Wat vindt u van het initiatief dat de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) in samenwerking met voetbalverenigingen is gestart om f-pupillen te laten voetballen zonder scheidsrechter en met ouders op gepaste afstand? In hoeverre deelt u de mening dat fair play competities bijdragen aan een vitale, plezierige en veilige omgeving voor zowel sporters als sportliefhebbers?

Het is belangrijk dat iedereen op een plezierige en sportieve manier kan sporten. Het fair play voetbal is een voetbalinitiatief voor F-pupillen, waarbij plezier en sportiviteit centraal staat. De KNVB is sinds twee jaar bezig met dit traject. Ze hebben de fair play competitie naar Duits voorbeeld ingericht. De eerste resultaten en reacties van betrokkenen zijn positief. Ik steun de KNVB dan ook in het doorzetten van dit traject. De KNVB bekijkt en onderzoekt stap voor stap wat de nieuwe voetbalvormen betekenen voor de ontwikkeling van jonge voetballers. Hierbij wordt gekeken naar de optimale sportbeleving en voetbalomgeving voor het kind.

Vraag 4

In hoeverre bent u bekend met de enthousiaste reacties op de fair play competitie van sportertjes, ouders, coaches en voetbalverenigingen? Hoe duidt u de eerste resultaten van de fair play competitie, waaruit blijkt dat kinderen meer speelplezier ervaren en leren om gezamenlijk met vriendjes tot een rechtvaardig spel te komen? Smaakt dat wat u betreft naar meer?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

In hoeverre ziet u een rol weggelegd voor fair play competities in het project Veiliger sportklimaat? Ziet u kansen om fair play competities landelijk uit te rollen en uit te breiden naar andere leeftijdsgroepen en sporten?

Bij de doorontwikkeling en uitrol van de fairplay competities wordt de KNVB al vanuit het actieplan «Naar een Veiliger Sportklimaat» ondersteund. Het is aan de sport zelf om te bepalen of een fair play competitie in deze uitvoering past binnen andere leeftijdscategorieën of andere sporten. De KNVB doet breder onderzoek naar verschillende wedstrijdvormen en zal op basis van de resultaten bepalen hoe vervolg te geven aan de fair play competitie.

Vraag 6

Erkent u dat sportverenigingen een belangrijke bijdrage leveren aan de sociale vaardigheden, normen, verantwoordelijkheden en opvoeding van de jeugd? In hoeverre bent u bereid om sportverenigingen te helpen om de bijdrage te versterken? Bent u bereid om sport vaker als middel in te zetten om maatschappelijke doeleinden op terreinen als zorg, onderwijs en jeugdopvang te verwezenlijken? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe gaat u dat doen?

Sportverenigingen spelen een belangrijke rol in de wijk. Om deze rol te versterken loopt binnen het actieplan «Naar een Veiliger Sportklimaat» het deeltraject Ketenaanpak. Dit is erop gericht om de vereniging meer te verbinden met de partners op de terreinen van veiligheid, zorg, onderwijs en jeugd. Hierin is gekozen om te beginnen met de voetbalverenigingen. De KNVB is hierbij dan ook direct betrokken.

Vraag 7

Bent u bereid om sportverenigingen te stimuleren en te ondersteunen zodat ze hun maatschappelijke rol kunnen pakken ten aanzien van een positieve spelbeleving en een plezierige sportomgeving voor jonge sportertjes? Zo ja, wilt u hierover in overleg treden met de KNVB en andere sportbonden? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat slachtoffers van loverboys in de regio Rotterdam mogelijk niet de noodzakelijke hulp krijgen?1

Zoals ik de vaste commissie heb laten weten in het algemeen overleg over slachtoffers loverboys/mensenhandel van 7 oktober 2015 vind ik dat slachtoffers van loverboys/mensenhandel de hulp moeten krijgen die ze nodig hebben en dat voor deze vaak kwetsbare groep expertise beschikbaar moet zijn. Daarom heb ik samen met de VNG gezorgd voor financiële arrangementen in het kader van de Jeugdwet en de Wmo 2015. Fier Fryslân en Kompaan en de Bocht zijn in deze financiële arrangementen aangemerkt als aanbieders waar specialistische opvang en hulp geboden worden aan slachtoffers van mensenhandel/loverboys. Het is aan de gemeenten om zich in te zetten voor deze slachtoffers.

Vraag 2

Hoe verklaart u de forse teruggang in de vraag naar specialistische hulp van de Fier bij loverboyproblematiek in de regio Rotterdam?

Fier Fryslân heeft geconstateerd dat er minder slachtoffers doorverwezen worden vanuit gemeenten in de regio Rotterdam. Wat mogelijke verklaringen zijn van de verminderde directe instroom, is niet precies te duiden. Om helder te krijgen wat er aan de hand is buigen zowel gemeente Rotterdam als Fier Fryslân zich over deze kwestie. Volgens Fier Fryslân speelt mee dat er onvoldoende kennis zou zijn bij gemeenten over de specialistische voorzieningen. De VNG heeft in november dit jaar overleg met Fier Fryslân en Kompaan en de Bocht over wachtlijsten en de in- en doorstoomcijfers.
Slachtoffers kunnen naast de hierboven genoemde instellingen ook terecht bij andere jeugdhulpaanbieders. Deze aanbieders werken bovendien met de resultaten van de commissie Azough aan kwaliteitsverbetering voor opvang en hulp aan slachtoffers van loverboys/mensenhandel. De commissie Azough beoogt dat bij alle aanbieders voor jeugdhulp voldoende basiskennis aanwezig is om slachtoffers van loverboys/mensenhandel te signaleren en oog te hebben voor hun veiligheid. Eind vorig jaar heeft de commissie haar actieplan uitgebracht.
Voor aanbieders die specialistische hulp en opvang bieden aan jeugdigen die slachtoffer zijn van loverboys/mensenhandel is een kwaliteitskader opgesteld door de commissie. De Inspectie jeugdzorg zal hierop gaan toezien. Een aantal aanbieders zoals de Rading en Spirit hebben inmiddels specifieke aandacht voor meisjes die slachtoffers zijn van loverboys/mensenhandelslachtoffers.
Als meer jeugdhulpaanbieders zich specialiseren zal dit gevolgen kunnen hebben voor de bestaande specialistische organisaties. Deze ontwikkeling moet goed gevolgd worden en ik houd hierover contact met de VNG.
De commissie Azough heeft samen met aanbieders samenhangende praktische instrumenten ontwikkeld. Het verbeteren van de registratie van slachtoffers om een beter beeld te krijgen van de omvang van de problematiek is hier onderdeel van.

Vraag 3

Waar worden deze slachtoffers nu opgevangen en hoe groot is deze groep?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat zijn de cijfers voor de vraag naar specialistische hulp van de Fier bij loverboyproblematiek over geheel Nederland? Zijn er ook andere regio’s waarbij dit probleem speelt?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Hoe garandeert u dat slachtoffers van loverboys de gekwalificeerde en specialistische zorg ontvangen die zij nodig hebben?

Belangrijk is dat specialistische hulp voor deze kwetsbare slachtoffers beschikbaar is. Ook is goede signalering van slachtoffers en loverboys/ mensenhandelproblematiek belangrijk. Tijdens het AO van 7 oktober jl. heb ik aangegeven de komende tijd in gesprek te willen gaan met de sector en met de VNG over het zorglandschap voor slachtoffers van loverboys. Het is belangrijk dat er in verschillende lagen van het zorglandschap kennis is over de loverboyproblematiek. Zorgprofessionals, waaronder de wijkteams, dienen genoeg kennis te hebben om te kunnen signaleren en zo nodig door te verwijzen. Als het gaat om meisjes die langdurig in het loverboycircuit zijn geweest en waarbij de problematiek heel ernstig is, zie ik voor me dat er op een aantal plekken in ons land specialistische zorg geboden wordt aan slachtoffers loverboys. Op die plekken is de expertise aanwezig voor deze uitermate kwetsbare groep met zware problematiek.
Zoals ik heb toegezegd in het AO van 7 oktober jl. zal ik met de VNG bespreken hoe gemeenten de producten van de commissie Azough kunnen gebruiken, met name als het gaat om signalering van slachtoffers. Hierbij zal ook aandacht zijn voor de wijkteams.

Vraag 6

Welke organisaties zijn volgens u gekwalificeerd en geschikt om deze specialistische zorg te bieden?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Hoeveel budget hebben gemeenten daadwerkelijk besteed aan de specialistische landelijke functies in de jeugdzorg?

Hoeveel gemeenten daadwerkelijk hebben besteed aan de specialistische landelijke functies in de jeugdzorg is bij het rijk niet bekend. Aan gemeenten is door de VNG geadviseerd 3,76% (ruim € 100 mln) van het totale budget van de Jeugdwet te reserveren voor landelijke specialistische functies waarover landelijke afspraken zijn gemaakt. Fier Fryslân en Kompaan en De Bocht zijn als expertise- en behandelcentra op het terrein van geweld in afhankelijkheidsrelaties voor zover het minderjarigen betreft, partij bij deze afspraken.

Vraag 1

Bent u van mening dat meervoudig gehandicapte jongeren die ook na hun 18e jaar nog door willen leren, de mogelijkheden zouden moeten hebben voor maximale ontplooiingsmogelijkheden en een grotere zelfredzaamheid? Kunt u uw antwoord toelichten?

Ja, en dat is nu ook al mogelijk. Jongeren, dus ook zeer moeilijk lerende jongeren met een bijkomende fysieke beperking, kunnen tot hun twintigste jaar in het voortgezet speciaal onderwijs (vso) blijven. In sommige gevallen kan verblijf na het twintigste jaar aangewezen zijn, ter voltooiing van de opleiding of vanwege verhoging van de arbeidsgeschiktheid. Dan kan aan de Inspectie van het Onderwijs ontheffing gevraagd worden van de bepaling dat de jongere het vso dient te verlaten aan het eind van het schooljaar waarin hij 20 wordt. In sommige gevallen is het mogelijk voor jongeren van 18 jaar en ouder om een gemeentelijke studietoeslag te ontvangen (zie het antwoord op vraag1.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u het feit dat meervoudig gehandicapte jongeren die ouder zijn dan 18 jaar, niet meer verder kunnen leren en achter de geraniums belanden omdat zij per 1 januari 2015 geen recht meer hebben op een studie-Wajong, noch een Individuele Studietoeslag vanwege het ontbreken van arbeidsmarktperspectief en omdat de Wtos ontoereikend is?1

Met de inwerkingtreding van de Participatiewet is de Wajong alleen nog toegankelijk voor mensen die duurzaam geen arbeidsvermogen hebben. Jongeren met arbeidsvermogen of tijdelijk geen arbeidsvermogen kunnen zich voor (financiële) ondersteuning wenden tot de gemeente. Gemeenten hebben met de Participatiewet de mogelijkheid gekregen een individuele studietoeslag toe te kennen voor jongeren van 18 jaar en ouder. Voorwaarde voor de studietoeslag is dat de jongere recht heeft op studiefinanciering of een tegemoetkoming op grond van hoofdstuk 4 WTOS. Daarnaast dient de jongere niet in staat te zijn het wettelijk minimumloon te verdienen, maar wel arbeidsvermogen te hebben. Jongeren die tijdelijk geen arbeidsvermogen hebben zijn derhalve uitgesloten van de gemeentelijke studietoeslag.
Gemeenten hebben echter op basis van de Participatiewet wel de mogelijkheid om voor deze groep bijzondere bijstand in te zetten. Ten aanzien van het recht op bijzondere bijstand bepaalt de Participatiewet dat een persoon van 18, 19 of 20 jaar recht heeft op individuele bijzondere bijstand voor zover zijn noodzakelijke kosten van het bestaan uitgaan boven de van toepassing zijnde bijstandsnorm en hij voor deze kosten geen beroep kan doen op zijn ouders, omdat:

Vraag 3

Deelt u de mening dat meervoudig gehandicapte jongeren die studeren, onder de huidige regelgeving niet in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien en dus maar een beroep doen op de Wmo?2

Nee, die mening deel ik niet. In die uitzonderlijke gevallen waarin een meervoudig gehandicapte jongere (zeer moeilijk lerend in combinatie met een fysieke beperking) studeert, heeft hij net als andere studenten recht op studiefinanciering, waarmee hij in zijn levensonderhoud kan voorzien.

Vraag 4

Hoe bent u van plan invulling te geven aan de motie Ypma c.s. waarmee de Kamer uitsprak dat meervoudig beperkte leerlingen tot hun 20e jaar onderwijs zouden moeten kunnen blijven volgen?3

In de motie Ypma c.s. wordt de regering gevraagd te garanderen dat ernstig meervoudig beperkte leerlingen tot 20 jaar naar het vso kunnen. De Wet op de expertisecentra biedt die mogelijkheid nu al. De daadwerkelijke overstap naar een vervolgbestemming is afhankelijk van de ontwikkeling van een leerling en kan dus ook 18 jaar zijn.

Vraag 5

Is het waar dat samenwerkingsverbanden in het voortgezet onderwijs geen middelen in kunnen zetten voor leerlingen met een meervoudige handicap en ouder dan 18 jaar? Zo ja, bent u bereid om voor deze groep een uitzondering te maken? Kunt u uw antwoord verder toelichten?

Nee, het is niet waar dat samenwerkingsverbanden in het voortgezet onderwijs geen middelen in kunnen zetten voor leerlingen met een meervoudige handicap ouder dan 18 jaar. Deze leerlingen mogen immers tot hun twintigste jaar in het onderwijs blijven. Daaraan is met de invoering van passend onderwijs niets veranderd.

Vraag 6

Bent u bekend met het feit dat sommige gemeenten een tijdelijke voorziening vanuit de bijzondere bijstand voor deze groep jongeren treffen? Zo ja, welke gemeenten hebben een dergelijke voorziening getroffen en in welke gemeenten krijgen meervoudig gehandicapte jongeren ouder dan 18 jaar en zonder arbeidsmarktperspectief, geen ondersteuning?

Ik heb geen inzicht in de mate waarin gemeenten individuele bijzondere bijstand verstrekken aan meervoudig gehandicapte jongeren van 18 jaar en ouder zonder arbeidsmarktperspectief.
Wtos: Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten

Vraag 1

Bent u bekend met de Beroepsorganisatie Kindbehartiger en het profiel van de kindbehartiger?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven hoe het profiel van de kindbehartiger zich volgens u verhoudt tot de positie die de bijzonder curator kan innemen en de proeftuin van de rechtbank Zeeland/West-Brabant waarin gedragsdeskundigen als bijzonder curator worden ingezet?

Een bijzondere curator is een persoon die een minderjarige in en buiten rechte kan vertegenwoordigen in conflicten met zijn of haar ouders of voogd.
Bij de rechtbank Zeeland en West-Brabant, zittingsplaats Breda, loopt een pilot waarbij een gedragsdeskundige, die in de eerste plaats is opgeleid om met en vanuit het kind te werken, als bijzonder curator wordt benoemd.
Uit de door u genoemde website leid ik af dat de «Beroepsorganisatie kindbehartiger» zich onder meer richt op het behartigen van de belangen van kinderen in een scheidingssituatie.
Hoe dit zich verhoudt tot de hierboven omschreven taak van een bijzondere curator en de pilot, kan ik niet beoordelen. Het is in individuele gevallen aan de rechter om te beoordelen of een dergelijke «kindbehartiger» geschikt is om als bijzondere curator te worden benoemd.

Vraag 3

Op welke wijze voorziet u op landelijk niveau in een eenduidig, openbaar en helder omschreven profiel van de bijzonder curator? Vindt u het wenselijk dat aanvragen om geregistreerd te worden als bijzonder curator worden afgewezen door rechtbanken zonder dat de overwegingen en criteria kenbaar zijn?

Iedereen kan als bijzondere curator optreden: de wet stelt geen nadere eisen aan de bijzondere curator. Van (een noodzaak tot) registratie als bijzondere curator is geen sprake. De rechter benoemt in individuele zaken een bijzondere curator die hij of zij hiertoe geschikt acht. Op basis van welke overwegingen de rechter dit doet, is aan de rechter. Daar treed ik niet in.
De kosten voor een bijzondere curator kunnen worden vergoed via de gesubsidieerde rechtsbijstand. Om hiervoor in aanmerking te komen, dient de aanvrager een bijzondere curator te kiezen die is ingeschreven in het register van de raad voor rechtsbijstand. In dit register staan advocaten en mediators.
Een landelijke groep waarin beroepsgroepen zoals de advocatuur, psychologen en orthopedagogen alsmede de rechtspraak zijn vertegenwoordigd, werkt op dit moment aan deskundigheidsvereisten voor bijzondere curatoren. Naar verwachting zal de raad voor rechtsbijstand op basis hiervan de eerste helft van 2016 inschrijvingsvoorwaarden opstellen om als bijzondere curator gesubsidieerde rechtsbijstand te kunnen ontvangen, die ter goedkeuring aan mij worden aangeboden. Deze maatregel maakt onderdeel uit van het uitvoeringsplan «Verbeteren situatie kinderen in een «vechtscheiding»».

Vraag 4

Kunt u toelichten welke criteria momenteel gehanteerd worden om personen tot bijzonder curator te benoemen? Welke instantie is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van deze criteria?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Zijn in de inschrijvingsvoorwaarden voor advocaten door de Raad voor Rechtsbijstand inmiddels deskundigheidseisen voor bijzondere curatoren opgenomen? Zo nee, hoe komt het dat dit onderdeel is vervallen in het uitvoeringsplan voor kinderen in een vechtscheiding?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het voor het behartigen van de belangen van een kind nodig is dat de belangenbehartiger over zowel juridische-, gedragsdeskundige- en pedagogische expertise beschikt en dat de toegang tot deze functie daarom niet tot een bestaande beroepsgroep beperkt dient te worden? Hoe wordt gewaarborgd dat degenen die momenteel als bijzonder curator benoemd kunnen worden, beschikken over de noodzakelijke expertise?

De rechter benoemt in individuele zaken een bijzondere curator die hij of zij hiertoe geschikt acht. Het is van belang dat de stem van het kind voldoende gehoord wordt in zaken die hem of haar betreffen. De eerder genoemde maatregelen die hiertoe bijdragen ondersteun ik daarom. Voor beantwoording van de vraag welke specifieke competenties benodigd zijn om gesubsidieerde rechtsbijstand te kunnen ontvangen als bijzondere curator en welke rol opleidingen hierin krijgen, wacht ik de uitkomsten van voornoemde landelijke groep alsmede de uitkomsten van de eerder genoemde pilot af.

Vraag 7

Welke rol krijgen de opleidingen die met betrekking tot de bijzonder curator binnen verschillende beroepsgroepen worden ontwikkeld bij de erkenning als bijzonder curator? Bent u in overleg met instanties als de Medling Academy over registratie van bijzondere curatoren?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de uitspraak van R. van Mourik, directeur van de Reddingsbrigade Nederland, waarbij hij stelt dat afnemende zwemvaardigheid een trend is die al jaren te zien is, evenals de opwaartse trend in het aantal dodelijke ongevallen? Kunt u uw antwoord toelichten?1

Met de heer van Mourik, directeur van de Reddingsbrigade, betreuren wij elke verdrinkingsdode en onderschrijven wij het belang van de zwemvaardigheid en zwemveiligheid van kinderen in Nederland. Zoals op eerdere Kamervragen van uw zijde is geantwoord, werkt de zwemsector aan een plan van aanpak om te komen tot een evidence- based aanpak voor een duurzaam zwemveilig Nederland.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de uitspraak van de heer Van Mourik dat, als de zwemcultuur in Nederland blijvend wordt afgebroken, we Poolse toestanden krijgen waarbij jaarlijks honderden mensen verdrinken? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Waarom legt u enkel de verantwoordelijkheid bij ouders neer als het gaat om zwemlessen, terwijl uit het artikel blijkt dat veel ouders zwemles niet belangrijk achten omdat het geen verplicht schoolvak is? Deelt u de mening dat het daarom ook een verantwoordelijkheid is van de overheid om hierin te voorzien? Zo ja, bent u bereid een actieplan te maken, waarin u samen met gemeenten en scholen in overleg treedt om te kijken of er meer initiatieven mogelijk zijn voor schoolzwemmen? Zo nee, waarom vindt u de toename van het aantal kinderen dat jaarlijks verdrinkt niet voldoende reden om hier actie te ondernemen?

In antwoord op eerdere Kamervragen (Kamerstukken 2009Z14143, 2010Z10598, 2013Z15435 en 2014Z13933) hebben wij aangegeven dat de verantwoordelijkheid bij het leren zwemmen als volgt is verdeeld: de zwemvaardigheid van kinderen is in de eerste plaats een verantwoordelijkheid van ouders, daarbij ondersteund door scholen en gemeenten. Het is in die zin dan ook aan de ouders om te bepalen wat zij een voldoende zwemniveau voor hun kind(eren) vinden. Laten we voorop stellen: ieder ongeluk is een drama en is er een teveel. Echter 98 procent van de kinderen behaalt ten minste 1 zwemdiploma (Mulier Instituut, 2013).
Zoals met u is gecommuniceerd, wachten wij op het plan van aanpak van de zwemsector, waarin ook aandacht besteed zal worden aan een onderzoeksprogramma rond de zwemvaardigheid, zwemveiligheid en het borgen en delen van zwemkennis.
Zodra dit plan er ligt, zal uw kamer een reactie ontvangen, inclusief het antwoord of gesprekken met gemeenten en scholen voor meer initiatieven voor schoolzwemmen wenselijk zijn.

Vraag 4

Waarom wilt u het verzoek van de reddingsbrigade om schoolzwemmen weer te verplichten niet overnemen? Vindt u haar inzet en expertise dan niet belangrijk? Kunt u uw antwoord toelichten?

Wij zijn van mening dat de reddingsbrigade goed werk doet, haar inzet en expertise is belangrijk. Zie verder mijn antwoord bij vraag 3.

Vraag 1

Kent u de brief van de Landelijke Cliëntenraad over de procedure herindeling Wajong?1 2

Ja

Vraag 2

Bent u op de hoogte van de hinder die mensen met een indicatie voor dagbesteding ondervinden, wanneer het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen (UWV) niet vast kan stellen dat ze deze indicatie ook daadwerkelijk hebben? Zo ja, sinds wanneer? Heeft u maatregelen genomen om deze groep tegemoet te komen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Heeft u inzicht in de omvang van de groep wajongers met een indicatie voor dagbesteding zonder dat het UWV hiervan op de hoogte is? Zo ja, om hoeveel mensen gaat het? Zo nee, bent u bereid om dit te onderzoeken?

Vraag 4

Wat is uw reactie op de suggestie van de Landelijke Cliëntenraad om mensen waarvan niet kan worden vastgesteld of ze arbeidsvermogen hebben, niet meteen op te roepen voor een gesprek, maar hen eerst te vragen of ze een AWBZ-indicatie voor dagbesteding hebben? Bent u bereid om deze suggestie over te nemen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 5

Hoe vaak is het de eerste twee kwartalen van 2015 voorgenomen dat mensen die niet meer aan de minimumcriteria van de WSW voldeden, werden opgeroepen door het UWV? Vindt u dit een wenselijke situatie? Zo ja, waarom? Zo nee, welke maatregelen gaat u nemen?

In de eerste twee kwartalen is nog niemand opgeroepen. In het Schattingsbesluit is tevens geregeld dat van onderzoek zal worden afgezien (en dus geconcludeerd zal worden tot «geen arbeidsvermogen» op basis van het dossier) als de Wajonger sinds 2008 een indicatie voor de Wsw heeft aangevraagd maar niet heeft gekregen omdat hij te weinig arbeidsvermogen heeft voor de Wsw. De vraag is of de Wajonger waarvan UWV bij herindicatie heeft vastgesteld dat hij in het kader van de Wsw geen arbeidsvermogen (meer) heeft, ook is aan te merken als «heeft geen arbeidsvermogen» op basis van de dossierbeoordeling.
Het UWV zal een Wajonger die niet voldoet aan de ondergrens voor Wsw indelen in de categorie «geen arbeidsvermogen».

Vraag 6

Wat is uw reactie op de suggestie van de Landelijke Cliëntenraad om mensen waarvan door het UWV is vastgesteld dat ze niet meer aan de minimumcriteria van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) kunnen voldoen, zonder nieuwe procedure toe te laten tot de Wajong?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Klopt het dat voor de gemeente Leeuwarden geldt dat een opnamestop is afgekondigd voor dagbesteding op zorgboerderijen?1

Nee, dat klopt niet. De gemeente Leeuwarden heeft in reactie op mijn verzoek benadrukt dat er geen opnamestop afgekondigd is voor dagbesteding op zorgboerderijen. Ook niet vanuit Het Sociaal Domein Friesland, het regionaal samenwerkingsverband van alle 24 gemeenten in Friesland voor Jeugd en Opvang.
Aanleiding voor de berichtgeving is mogelijk dat er bij één aanbieder, Bezinn, een dreigende budgetoverschrijding is geconstateerd. Deze aanbieder heeft hierover een schrijven ontvangen met een uitnodiging om over oplossingsrichtingen in gesprek te gaan. In reactie op dit schrijven heeft de aanbieder – zonder overleg met de 24 Friese gemeenten – een opnamestop afgekondigd.
Mij is aangegeven dat de 24 Friese gemeenten het betreuren dat deze specifieke aanbieder zonder overleg met hen tot deze stap besloten heeft en hopen op nader overleg om oplossingen te vinden.
Door voldoende capaciteit bij andere gecontracteerde aanbieders, hebben de gemeenten mij gegarandeerd dat continuïteit en toegang van de dagbesteding niet in het geding komt voor de cliënten. Ik vertrouw er op dat deze gemeenten hun verantwoordelijkheid blijven nemen om eventuele overdracht van cliënten naar andere aanbieders op zorgvuldige wijze laten plaatsvinden.

Vraag 2

Welke mogelijkheid biedt de gemeente kinderen of mensen die dagopvang nodig hebben en zorginhoudelijk juist goed op hun plek zijn op een zorgboerderij?

Uit de informatie van de gemeente Leeuwarden blijkt dat de gemeente Leeuwarden en het Sociaal Domein Friesland hebben diverse vormen van opvang ingekocht, waaronder dagopvang op zorgboerderijen. Er zijn contracten afgesloten met meerdere zorgboerderijen. Voor cliënten is daarmee een ruime keuze aan opvang die aan kan sluiten bij de vraag van de cliënt. Naast de ingekochte zorg en ondersteuning (zorg in natura) kunnen cliënten ook voor een pgb kiezen en zelf de gewenste en benodigde ondersteuning organiseren.

Vraag 3

Is het probleem in de gemeente Leeuwarden dat zij te weinig dagbesteding heeft ingekocht? Hoe kan dit precies gebeuren in een jaar dat er een overgangssituatie geldt en er niets aan dagbesteding zou veranderen vanwege de middelen die toegevoegd zijn aan het sociaal domein, waardoor gemeenten in staat zijn gesteld om goede en toegankelijke vormen van begeleiding mogelijk te maken?2

De gemeente geeft aan dat er geen sprake van is dat er te weinig dagbesteding is ingekocht. Volgens de gemeente zijn afspraken gemaakt met vier partijen, waarvan twee een coöperatie zijn, die veel kleine aanbieders vertegenwoordigen. De gemeente heeft bij de inkoop zelf de inschatting kunnen maken, op basis van de door het Rijk verstrekte gegevens, of deze inkoop toereikend zou zijn voor haar inwoners.

Vraag 4

Erkent u dat als zorgboerderijen of andere dagopvanglocaties afname van bezoekers/deelnemers hebben en lege plaatsen niet mogen worden opgevuld met nieuwe mensen, dat dan de bedrijfsvoering onder druk komt te staan en financiële problemen dreigen die de continuïteit van zorgverlening ondermijnen?

Zie hiervoor antwoord 1.

Vraag 5

Hoe reageert u op de opnamestop van Bezinn, de grootste jeugdhulpaanbieder van dagbesteding/zorgboerderijen in Groningen, Friesland en Drenthe?3

Zie hiervoor antwoord 1.

Vraag 6

Geldt de opnamestop ook voor andere vormen van (jeugd-)hulp? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie hiervoor antwoord 1.

Vraag 7

Wat gaat u doen tegen opnamestops in regio’s en gemeenten? Kunt u uw antwoord toelichten?

Gemeenten hebben op basis van verkregen cijfers over zorggebruik in het verleden een bepaalde hoeveelheid zorg ingekocht. In sommige regio’s blijkt inderdaad dat bij bepaalde instellingen het met de gemeente overeengekomen budgetplafond is bereikt, dit zou ertoe kunnen leiden dat de betreffende instellingen een opnamestop afkondigen. Gemeenten gaan in gesprek met de betreffende instelling om een oplossing te zoeken voor concrete gevallen. Gemeenten geven op die wijze – in overleg met aanbieders – invulling aan de plicht op grond van de Jeugdwet om passende hulp te bieden aan jeugdigen en gezinnen die dat nodig hebben en om zodoende ook de wettelijk vastgelegde zorgcontinuïteit te realiseren voor degenen die al in 2014 het behandeltraject zijn gestart. De gemeenteraad controleert of het gemeentebestuur in dergelijke situaties de Jeugdwet op een juiste wijze uitvoert.

Vraag 8

Hoe reageert u op de aankondiging van een ggz-instelling dat zij voor jeugd-ggz een wachtlijst heeft ingesteld die voorlopig geldt tot 31 december 2015?4

Signalen van wachtlijsten zijn medio juni 2015 besproken in bestuurlijk overleg met VNG en branches. Partijen hebben bevestigd dat per geval altijd scherp wordt gekeken of er directe hulp nodig is. Verder hebben de verantwoordelijke wethouders in de VNG-subcommissie van 2 juli 2015 onderling afspraken gemaakt over de manier waarop zij omgaan met wachtlijsten, met name over het volgen van de zogenoemde Treeknormen, factfinding, informatie delen tussen instellingen en tussen gemeenten en de coördinerende rol van de VNG bij bovenregionaal en landelijk aanbod.

Vraag 9

Is er sprake van oplopende wachtlijsten? Zo ja, kunt u de Kamer hiervan een overzicht sturen? Zo nee, waarom niet?

Wachttijdinformatie maakt niet apart deel uit van de landelijke monitoring van het jeugdhulpgebruik. Maar gemeenten en Rijk kijken natuurlijk samen naar opvallende signalen uit de beleidsinformatie of uit andere bronnen zoals de signalen van patiëntenorganisaties.
De cijfers over jeugdhulpgebruik komen twee keer per jaar beschikbaar voor iedereen (april en oktober, alleen in 2015 eenmalig in juli), door publicatie op StatLine, de jeugdmonitor en waarstaatjegemeente.nl.
Sinds 1 januari ligt bij de gemeenten de plicht om passende jeugdhulp te leveren voor kinderen en gezinnen die dat nodig hebben. Het budget dat nodig is om deze hulp in te kopen is overgeheveld naar en verdeeld over gemeenten. De gemeente bepaalt welke hulp met het budget wordt ingekocht. De gemeenteraad controleert het gemeentebestuur bij de uitvoering van de jeugdwet.
Het is aan gemeenten om ervoor te zorgen dat alle kinderen die jeugdhulp nodig hebben, deze krijgen. Gemeenten maken hierover afspraken met zorgaanbieders, ook in geval er sprake is van (te) grote vraag en daaruit voortvloeiende budgetuitputting.

Vraag 10

Hoeveel jeugd-ggz instellingen hebben een opnamestop afgekondigd? Bent u bereid dit op een rij te zetten en maatregelen te treffen tegen te lange wachttijden voor jeugd-ggz? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie het antwoord op vraag 9.

Vraag 1

Herinnert u zich de antwoorden die u heeft gegeven op de schriftelijke vragen over het artikel «Voorlichting leidt tot alcohol- en drugsgebruik»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u de passage: «Voorlichting op die leeftijd zou ertoe kunnen leiden dat leerlingen bijvoorbeeld een positievere houding gaan hebben. Dat willen we ten allen tijde voorkomen. Dat is de reden geweest waarom het Trimbos-instituut is gestopt met voorlichting over alcohol en roken binnen het primair onderwijs, en dit ook adviseert aan lokale professionals.» uit uw antwoord op vraag 2 en 3 van bovengenoemde schriftelijke vragen toelichten? Kunt u de precieze onderzoeksresultaten, waaruit is gebleken dat voorlichting mogelijk ook zou kunnen leiden tot een positievere houding ten opzichte van alcohol en roken, hierbij vermelden? Welk onderzoek was dit?

Dit blijkt uit het onderzoek dat de Radboud Universiteit in schooljaar 2011/2012 uitvoerde naar De Gezonde School en Genotmiddelen (DGSG) in het basisonderwijs (De Leeuw R., Kleinjan M., Lammers J., Lokman S., Engels R. (2014). De effectiviteit van De Gezonde School en Genotmiddelen voor het basisonderwijs. Kind en Adolescent, 35–1, 2–21). Uit dat onderzoek bleek dat DGSG in het basisonderwijs naast gunstige effecten op kennis over roken en alcohol, ook ongunstige effecten had op de houding omtrent roken (positievere houding na de interventie) en subjectieve sociale norm (minder sterke afkeuring van vrienden) van leerlingen ten aanzien van alcohol en roken.

Vraag 3

Is de gemeente Haarlemmermeer volledig gestopt met voorlichting binnen het primair onderwijs, of is er nog wel sprake van voorlichting die gericht is op jongeren en hun ouders? Kunt u in dit licht ook reflecteren op de volgende passage uit uw brief van d.d. 18 april 2013: «Ook is gebleken dat door de grote aandacht voor alcohol en tabak de afgelopen jaren in de voorlichting richting jongeren en hun ouders, de sociale norm van deze jongeren is gewijzigd. Leerlingen binnen het primair onderwijs hebben een negatievere houding ontwikkeld ten aanzien van alcohol en roken. Ook ouders zijn strenger geworden. We zien dat de startleeftijd van beginnen met roken en alcohol de afgelopen jaren is gestegen.»?2 Kan uit deze passage niet juist worden opgemaakt dat de grote aandacht voor alcohol en tabak in de voorlichting heeft bijgedragen aan het ontstaan van een negatievere houding ten aanzien van alcohol en roken? Hoe verhoudt deze passage zich dan tot de conclusie van het Trimbos-instituut dat de voorlichting mogelijk leidt tot een positievere houding?

Vraag 1

Kent u de berichten «Kinderbescherming: jeugdzorg niet toegerust op Syriëgangers», en «Ze wilden naar Syrië maar zitten vast. En Nu?»?1 2

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het bericht dat jeugdzorginstellingen onvoldoende zijn toegerust om jonge Syriëgangers te behandelen?

Het bericht gaat specifiek over de gesloten jeugdhulp. Een minderjarige kan worden geplaatst in een gesloten accommodatie van een instelling waarvan de gemeente waar de jongere woont capaciteit heeft ingekocht. Op dit moment vinden de opvang en behandeling plaats binnen reguliere programma’s en waar nodig betrekken de instellingen kennis en kunde van buiten, bijvoorbeeld voor geestelijke begeleiding. Doordat de ervaring met deze specifieke risicogroep tot nu toe beperkt is, is de deskundigheid en het inzicht in de effectiviteit van de aanpak nog in ontwikkeling. Samen met betrokken partijen proberen we door uitwisseling van ervaringen al dan niet in ketenverband een versnelling van deskundigheid te faciliteren. Het is in de eerste plaats aan gemeenten samen met de jeugdhulpinstellingen hier inhoud aan te geven. Ik kan hen daarbij zo nodig ondersteunen. Overigens kan er niet van worden uitgegaan dat jeugdhulp – hoe dan ook toegerust – altijd in staat zal zijn jongeren te weerhouden naar oorlogsgebieden af te reizen. Dat is afhankelijk van de individuele situatie.

Vraag 3

In hoeverre kunt u zich vinden in de uitspraak van de Raad voor de Kinderbescherming dat het «frustrerend» is dat «geradicaliseerde tieners niet de zorg krijgen die zij nodig hebben», en dat het onduidelijk is in hoeverre het succesvol is om jongeren in een gesloten jeugdzorginstelling te plaatsen? Als u zich hierin kunt vinden, kunt u dan aangeven wat u voornemens bent hieraan te doen?

Indien gesignaleerd wordt dat een minderjarige zodanig dreigt te radicaliseren dat zijn veiligheid in het geding is, wordt nagegaan of jeugdhulp een bijdrage kan leveren aan vermindering van dit risico. Of dat mogelijk is, is afhankelijk van de individuele situatie. In dat geval wordt een aanpak op maat gemaakt met hulpverlening en waar mogelijk met het netwerk van de betreffende minderjarige. Indien de minderjarige zich onttrekt aan het gezag van zijn ouders en aan de hulpverlening, kan een periode van plaatsing in de gesloten jeugdhulp noodzakelijk zijn. In dat geval wordt gestreefd naar het leggen c.q. herstellen van de binding met ouders, netwerk en hulpverlening. Zodra dat het geval is kan de begeleiding buiten de gesloten jeugdhulp worden voortgezet.
Voor zover ons bekend zijn er geen geradicaliseerde minderjarigen na plaatsing en verblijf in de gesloten jeugdhulp naar het Midden-Oosten afgereisd. Er is geen wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de effectiviteit van de huidige werkwijze c.q. het huidige aanbod binnen de gesloten jeugdhulp op het reduceren van de risico’s die samenhangen met radicalisering op de langere termijn.
Zoals hierboven aangegeven streven de betrokken partijen ernaar de deskundigheid en daarmee het zorgaanbod aan geradicaliseerde minderjarigen te vergroten. Daarnaast zijn de Raad voor de Kinderbescherming en een instelling die gesloten jeugdhulp aanbiedt, in gesprek over hun aanbod voor geradicaliseerde minderjarigen. Gemeenten bepalen zelf welke zorg zij bij welke instelling inkopen.

Vraag 4

Kunt u aangeven waaruit de behandeling die jongeren in een jeugdzorginstelling krijgen om van hun radicale denkbeelden af te komen bestaat? Zo nee, waarom niet? Kunt u aangeven in hoeverre de ouders betrokken worden bij de behandeling?

Met de Raad voor de Kinderbescherming zien wij het als een ernstig risico en bedreiging voor de ontwikkeling van een minderjarige als die zich wil aansluiten bij een terroristische organisatie zoals ISIS, zich wil vestigen in door ISIS gecontroleerd gebied en/of wil afreizen naar een oorlogsgebied. Een gesloten plaatsing kan nodig zijn om dat te voorkomen. Op dit moment vindt de opvang en behandeling plaats binnen reguliere programma’s en waar nodig betrekken de instellingen kennis en kunde van buiten. In beginsel betrekken instellingen voor gesloten jeugdhulp altijd de ouders bij de behandeling van een minderjarige die daar geplaatst wordt. Er zijn ouders die vrijwillig voor hun kind een machtiging gesloten jeugdhulp aanvragen. Zij zijn doorgaans een dragende kracht. Het gaat om het gedrag dat uit radicale denkbeelden voortvloeit.
Voor geradicaliseerde jongeren die een gewelddadig extremistisch gedachtegoed aanhangen, ook wanneer deze zich in een jeugdinstelling bevinden, die openstaan voor een alternatief om te re-integreren in de samenleving buiten het jihadistische netwerk, is vanaf september 2015 een Exit-faciliteit operationeel. De Exit-faciliteit zorgt voor een op maat gemaakt traject dat kan bestaan uit – een combinatie van – individuele mentoring (bijvoorbeeld coaching op relatievaardigheden en zelfreflectie), psychologische of psychiatrische support, counseling, groepsbijeenkomsten (bijvoorbeeld «anger management») en praktische ondersteuning van het individu. Ouders zullen, waar mogelijk, worden betrokken in dit traject.
Om ouders en andere familieleden van radicaliserende of geradicaliseerde individuen te ondersteunen zal daarnaast vanaf eind september 2015 het Familiesteunpunt Radicalisering operationeel zijn. Familieleden kunnen een positieve invloed hebben op radicaliserende personen. Door hun invloed kan iemand gaan twijfelen over de radicale ideologie, een belangrijke stap in het de-radicaliseringsproces. Het Familiesteunpunt zal families handvatten geven over hoe ze met deze moeilijke situatie kunnen omgaan.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het vastzetten van jongeren in een jeugdzorginstelling alleen succesvol kan zijn als zij ook een geschikte behandeling krijgen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u aangeven hoe een geschikte behandeling vorm wordt gegeven, en welke criteria hierbij gehanteerd worden? In hoeverre worden hier (wetenschappelijke) experts bij betrokken? Zo ja, welke experts? Kunt u aangeven in hoeverre er momenteel gebruik wordt gemaakt van internationale kennis over adequate behandelingen, zodat we in Nederland gebruik kunnen maken van lessen die geleerd zijn in het buitenland?

Ja, die mening deel ik. Alleen «vastzetten» is zinloos. Of er sprake is van een geschikte behandeling kan echter niet op voorhand worden vastgesteld. Dat is afhankelijk van de individuele situatie. Die zal eerst in kaart moeten worden gebracht. Daarna kan worden vastgesteld of en zo ja welke soort jeugdhulp wenselijk is.
Voor beïnvloeding is nabijheid nodig. Voor bijna geen minderjarige is het radicaliseringproces gelijk. Dat maakt dat er sprake moet zijn van maatwerk waar het betreft het aanbod aan de individuele jongere.
Gemeenten en instellingen kunnen hun kennis over wat een adequate behandeling kan zijn onder andere bij de vorenbedoelde faciliteiten (Familiesteunpunt en Exit faciliteit) halen, zij hebben toegang tot internationale kennis.
Zie ook de antwoorden bij de vragen 2 en 3.

Vraag 6

Kunt u aangeven in hoeverre, en op welke manier, pleegouders die een Syriëganger opnemen bijgestaan worden? Kunt u aangeven hoe de behandeling van jeugdigen in een pleeggezin eruit ziet? Zo nee, waarom niet?

Bij bedoelde pleegkinderen gaat het niet om pubers, maar om jonge kinderen van ouders die op het punt stonden om uit te reizen. Die kinderen krijgen geen behandeling maar liefde, verzorging en opvoeding, gedurende de korte tijd dat zij in het pleeggezin verblijven.
Het in de NRC genoemde aantal van 9 pleegkinderen is het totaal aantal jonge kinderen dat korte tijd verbleven heeft binnen een pleeggezin, dat bij de Raad voor de Kinderbescherming bekend is tussen februari 2013 en juni 2015. Momenteel verblijven er – voor zover ons bekend – geen kinderen in een pleeggezin om deze reden.

Vraag 7

Deelt u de mening van de Raad voor de Kinderbescherming dat het isoleren van deze jongeren niet bijdraagt aan een succesvolle re-integratie in de maatschappij? Zo ja, kunt u aangeven waarom deze jongeren dan toch vaak apart gezet en behandeld worden in instellingen? Zo nee, waarom niet?

In het interview met de Raad voor de Kinderbescherming zijn anoniem voorbeelden genoemd. Deze kunnen niet worden gegeneraliseerd. Er is op dit moment in de jeugdhulp geen behoefte aan gescheiden opvang voor geradicaliseerde minderjarigen. De aantallen zijn niet groot genoeg voor een aparte groep en de vraag is of een aparte groep gewenst is. Instellingen voor jeugd- en opvoedhulp bieden een pedagogisch leefklimaat. Het is de verantwoordelijkheid van de instellingen om een leefsituatie in de groep te realiseren die gunstig is voor het welbevinden en de ontwikkeling van de opgenomen jongeren. Bepalende aspecten daarvoor zijn de relatie tussen de groepsopvoeder en de jongeren, de opvoeding en verzorging, en de bejegening, behandeling en sfeer in de groep.

Vraag 8

Kunt u aangeven hoelang de zeven jongeren waarover gesproken wordt in het artikel al in een jeugdzorginstelling zitten? In hoeverre kunt u toelichten hoelang u het verblijf in deze instelling inschat?

Hier is sprake van een misverstand. De zeven jongeren waarover gesproken wordt zaten niet op eenzelfde moment in de gesloten jeugdhulp. Het is ook niet zo dat ze nu nog in een gesloten accommodatie verblijven.
Het misverstand is mogelijk ontstaan omdat in het krantenartikel is gereflecteerd op een artikel uit oktober 2014 in Ars Aequi, AA20140727. In dat artikel worden zes uitspraken van kinderrechters inzake gesloten jeugdhulp besproken. De duur van het verblijf van de jongeren in jeugdhulpinstellingen verschilt en is zo kort mogelijk. Gedurende het korte verblijf is de insteek niet de-radicaliseren, maar de-engageren. Dit komt neer op het bewerkstelligen dat de minderjarigen uit het ene netwerk wordt losgeweekt en weer onder de beïnvloeding van een stabiel netwerk van familie en vrienden wordt gebracht.

Vraag 9

Kunt u aangeven in hoeveel gevallen jongeren in een instelling worden geplaatst waar zij niet behandeld worden? Kunt u voorts aangeven voor welke periode zij daar (gemiddeld) zonder passende behandeling verblijven? Indien u deze cijfers niet heeft, bent u dan bereid dit te onderzoeken? Zo nee, waarom niet?

Zie bovenstaande antwoorden.

Vraag 10

Heeft u zicht op de totale omvang van het aantal jongeren die zijn «vastgezet» in een jeugdzorginstelling of in een pleeggezin, nadat ze zijn tegengehouden gedurende hun reis naar Syrië? Kunt u voor deze aantallen aangeven om hoeveel jongens en/of meisjes het gaat? Zo nee, waarom niet? Bent u bereid dit te onderzoeken?

Zoals in mijn antwoord op de vragen van de leden van uw Kamer Van der Burg en Potters (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2014–2015, nr. 3338) reeds is vermeld zijn in de periode februari 2013 tot 24 juni 2015 bij de Raad voor de Kinderbescherming 49 unieke aan jihadisme gerelateerde kindzaken in onderzoek genomen. Het ging om 32 kinderen in gezinsverband en om 17 individuele minderjarige potentiële vertrekkers. Over individuele gevallen of verdere uitsplitsing doe ik geen mededelingen.

Vraag 11

In hoeverre heeft u zicht op het gedrag van jongeren, waarbij zij mogelijkerwijs het radicaliserende gedachtegoed verspreiden binnen de jeugdzorginstelling en/of het pleeggezin? Kunt u aangeven welk risico zij vormen voor leeftijdsgenoten in een jeugdzorginstelling of een pleeggezin? Heeft u zicht op de beste methoden om hiermee om te gaan? Zo nee, bent u bereid dit inzicht te vergaren via experts? Zo ja, kunt u toelichten wat deze methoden zijn?

In antwoord op vraag 7 heb ik gemeld dat de instellingen voor jeugd- en opvoedhulp een pedagogisch leefklimaat bieden en dat het de verantwoordelijkheid van de instellingen is om zorg te dragen voor een leefsituatie in de groep die gunstig is voor het welbevinden en de ontwikkeling van de opgenomen jongeren. Bepalende aspecten daarvoor zijn de relatie tussen de groepsopvoeder en de jongere, de opvoeding en verzorging, en de bejegening, behandeling en sfeer in de groep. Het risico van overdracht van radicale denkbeelden bestaat, maar is beheersbaar. Op dit moment vindt de opvang en behandeling plaats binnen reguliere programma’s en waar nodig betrekken de instellingen kennis en kunde van buiten. Zie ook het antwoord op vraag 3 over het bevorderen van deskundigheid. Het verspreiden van gewelddadig extremistisch gedachtegoed door geradicaliseerde jongeren speelt niet binnen de pleegzorg.

Vraag 12

In hoeverre kunt u de uitspraak in het artikel dat er «tot nu toe geen van de kinderen naar Syrië is afgereisd na vrijlating» onderschrijven?

Mij is geen informatie bekend dat er minderjarigen naar Syrië zijn afgereisd na hun verblijf in een accommodatie voor gesloten jeugdhulp.

Vraag 13

Kunt u aangeven in hoeveel gevallen er niet is gekozen een minderjarige (voorlopig) onder toezicht te stellen of tijdelijk uit huis te plaatsen, dan wel passende maatregelen te treffen, zoals gesteld in het «Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme»?

Er is iedere keer sprake van een aanpak op maat. Binnen gemeenten worden casuïstiekoverleggen gehouden waar met alle betrokkenen gekeken wordt welke aanpak het beste is.

Vraag 14

Wat is uw reactie op het antwoord van de heer Bakker van de Raad van de Kinderbescherming dat het niet eenduidig te stellen is of het verblijf in een jeugdzorgtehuis wel zin heeft?

De Raad voor de Kinderbescherming volgt de levensloop van de jongeren niet. Het is dan ook niet mogelijk om onderbouwd een uitspraak te doen over het wel of niet zin gehad hebben van een verblijf in een jeugdhulpinstelling. De Raad vraagt een plaatsing in gesloten jeugdhulp aan als dat naar de mening van de Raad noodzakelijk is. De kinderrechter spreekt de maatregel uit als daartoe de gronden aanwezig zijn.

Vraag 1

Kent u het bericht dat het budget voor 2015 bij een deel van de instellingen jeugdzorg al op is? Zo ja, wat is uw reactie hierop?1

Ja, zie verder het antwoord op vraag 2.

Vraag 2

Klopt het dat uit alle hoeken van het land sommige psychologenpraktijken geen kinderen meer kunnen behandelen omdat het budget voor 2015 op is? Zo ja, wat is uw verklaring? Was dit niet te voorzien, en wat gaat u daaraan doen? Zo nee, waarom klopt voornoemd bericht niet?

Gemeenten hebben op basis van verkregen cijfers over zorggebruik in het verleden een bepaalde hoeveelheid zorg ingekocht. In sommige regio’s blijkt inderdaad dat bij bepaalde instellingen het met de gemeente overeengekomen budgetplafond is bereikt. Gemeenten gaan dan in gesprek met de betreffende instelling om een oplossing te zoeken voor concrete gevallen. Gemeenten geven op die wijze – in overleg met aanbieders – invulling aan de plicht op grond van de Jeugdwet om passende hulp te bieden aan jeugdigen en gezinnen die dat nodig hebben en om zodoende ook de wettelijk vastgelegde zorgcontinuïteit te realiseren voor degenen die al in 2014 het behandeltraject zijn gestart. De gemeenteraad controleert of het gemeentebestuur in dergelijke situaties de Jeugdwet op een juiste wijze uitvoert.

Vraag 3

Weet u hoeveel kinderen en jongeren hierdoor hun behandeltraject, dat in 2014 is gestart, in 2015 niet kunnen afmaken? Zo nee, bent u bereid dit te onderzoeken, en de Kamer hierover te informeren?

Het krantenbericht waarnaar wordt verwezen, beschrijft situaties waarin jeugdhulpaanbieders vanwege afspraken met gemeenten over een budgetplafond geen nieuw aangemelde kinderen meer kunnen aannemen ter behandeling. Het is mij niet bekend of er jeugdigen zijn die in verband met een overeengekomen budgetplafond hun behandeltraject dat is gestart op grond van het overgangsrecht van de Jeugdwet, niet kunnen afmaken. De Transitieautoriteit Jeugd heeft in zijn jaarrapportage geconstateerd dat aan de continuïteitsgarantie op grond van de Jeugdwet is voldaan.2 De bepalingen inzake het overgangsrecht in de Jeugdwet dragen gemeenten expliciet op ervoor te zorgen dat jeugdigen de jeugdhulp die reeds was ingezet voordat de Jeugdwet in werking trad, kunnen voortzetten bij dezelfde aanbieder, indien dat redelijkerwijs mogelijk is. De gemeenteraad controleert of het gemeentebestuur in dergelijke situaties de Jeugdwet op een juiste wijze uitvoert. In de landelijke monitoring van het jeugdhulpgebruik wordt niet bijgehouden hoeveel jeugdigen hun behandeltraject dat in 2014 is gestart, in 2015 niet kunnen afmaken. Gemeenten en Rijk kijken wel samen naar opvallende signalen uit de beleidsinformatie of uit andere bronnen zoals patiëntenorganisaties.

Vraag 4

Hoe verhoudt zich dit tot uw toezegging2, en tot de wettelijke waarborg betreffende de continuïteit van zorg, dat alle kinderen en jeugdigen die gestart zijn in 2014 met een behandeling deze in 2015 kunnen afmaken bij dezelfde zorginstelling?

Zie het antwoord op vraag 3.

Vraag 5

Weet u hoeveel ouders, kinderen en jongeren niet naar de psychologische zorg van hun eerste keus kunnen gaan als gevolg van het gegeven dat het verstrekte budget op is? Zo nee, bent u bereid hier onderzoek naar te doen?

Signalen van wachtlijsten zijn medio juni 2015 besproken in bestuurlijk overleg met VNG en branches. Partijen hebben bevestigd dat per geval altijd scherp wordt gekeken of er directe hulp nodig is. Verder hebben de verantwoordelijke wethouders in de VNG-subcommissie van 2 juli 2015 onderling afspraken gemaakt over de manier waarop zij omgaan met wachtlijsten, met name over het volgen van de zogenoemde Treeknormen, factfinding, informatie delen tussen instellingen en tussen gemeenten en de coördinerende rol van de VNG bij bovenregionaal en landelijk aanbod. Zie voorts het antwoord op de vragen 2 en 3.

Vraag 6

Wat is uw reactie op het bericht dat de administratieve last door de inkoop van zorg door de gemeenten door psychologen «een ramp» wordt genoemd? Bent u bereid hierover in overleg te gaan met de VNG? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wanneer?

Op basis van in het veld geïnventariseerde knelpunten en oplossingsrichtingen hebben zorgaanbieders, verenigd in het samenwerkingsverband iZA4 en gemeenten, verenigd in de VNG – op mijn verzoek – een gezamenlijke werkagenda informatievoorziening en terugdringen administratieve lasten opgesteld. Doel hiervan is het door gemeenten en zorgaanbieders optimaal inregelen van het digitale gegevensverkeer, het voorkomen van rechtmatigheidrisico's en het beperken van administratieve lasten. De inzet van zowel gemeenten, zorgaanbieders als het Rijk is – met respect voor gemeentelijke beleidsruimte – zoveel mogelijk over te gaan tot standaardisatie en het tegengaan van onnodige diversiteit. Juist onnodige diversiteit versterkt het risico van stijging van administratieve lasten en risico's ten aanzien van rechtmatigheid. Daarom wordt in het kader van de voornoemde werkagenda bijvoorbeeld gewerkt aan het terugdringen van het aantal te hanteren definities van jeugdhulpproducten. Verder is in dit verband relevant dat begin augustus j.l. – vooruitlopend op de Veegwet VWS 2015 – een tijdelijke ministeriële regeling in werking is getreden, waarin geregeld is dat het BSN en de productcode op de factuur mogen worden vermeld. Daarbij is aangesloten bij de gangbare praktijk op grond van de AWBZ en de Zvw in 2014.

Vraag 7

Wilt u deze vragen beantwoorden voor het algemeen overleg Decentralisatie jeugdzorg op 10 september 2015?

Ja.

Vraag 1

Kent u de berichtgeving over het verhandelen in Azië van Afrikaanse voetballers? Zo ja, wat is uw opvatting daarover? 1

Van de berichtgeving op de BBC- website heb ik kennisgenomen. Op basis van één persartikel kan ik geen oordeel geven over specifieke situaties die daarin wordt beschreven. Wel kan ik aangeven dat ik handel in jonge spelers verwerpelijk vind.

Vraag 2

Zijn er voor zover u bekend naast de schatting van Culture Foot Solidaire dat er zo'n 15.000 kinderen verhandeld zijn voor het voetbal, andere betrouwbare schattingen van het aantal slachtoffers? Indien het u niet bekend is, bent u bereid dit nader te onderzoeken? Zo nee, waarom niet?

Nee. Zoals uit het artikel blijkt is de FIFA bezig met het verzamelen van alle informatie om deze zaak te beoordelen en de belangen van de betrokkene minderjarigen te behartigen. Aanvullend onderzoek naar aantallen is naar mijn oordeel dan ook niet nodig.

Vraag 3

Zijn er sinds de antwoorden op eerdere2 signalen geweest dat er jonge spelers op een verkeerde manier in Nederland terecht zijn gekomen? Zo ja, wat is de omvang hiervan? Bent u bereid dit (nader) te onderzoeken met uw Europese collega's?

Nee, die signalen hebben mij niet bereikt. Op basis van de FIFA Regulations on the Status and Transfer of Players kunnen geen internationale overschrijvingen van spelers onder achttien jaar plaatsvinden behoudens de daarin vastgestelde uitzonderingen. Met ingang van 1 maart jl. hebben alle clubs toestemming nodig van de FIFA als ze spelers vanaf tien jaar uit het buitenland willen halen. Zonder deze toestemming kan een speler niet uitkomen voor zijn nieuwe club in een ander land. Daar bovenop heeft de KNVB als vast beleid dat spelersmakelaars zich moeten onthouden van activiteiten en werkzaamheden voor zover het spelers jonger dan zestien jaar betreft.

Vraag 4

Indien er inderdaad nauwelijks sprake lijkt van enige vooruitgang in de bestrijding van de handel in jonge spelers, wat is daarover uw opvatting?

Zoals ook vermeld in het antwoord op vraag 1 vind ik elke vorm van handel in jonge spelers verwerpelijk. Als er sprake is van schending van de regelgeving zoals door de FIFA opgesteld, moet dit door betrokken partijen (te weten de ouders, de clubs, de makelaars en de (inter)nationale federaties en bonden) worden bestreden, waarbij FIFA moet optreden tegen nationale voetbalbonden en individuele clubs als die de regels overtreden. Recent is dit gebeurd met de bestraffing van F.C. Barcelona en de Spaanse voetbalbond voor de transfer van een aantal jeugdspelers waarbij ze niet voldeden aan de uitzonderingsvoorwaarden. De Spaanse voetbalbond en F.C. Barcelona zijn hier voor beboet. F.C. Barcelona heeft hiernaast ook een nog lopend transferverbod van een jaar gekregen.

Vraag 5

Kunt u aangeven op welke manier(-en) voetbalbonden de handel in kinderen voor het voetballen effectiever kunnen bestrijden? Zo nee, bent u bereid hierover op kort termijn onderzoek naar te doen? Doen naar uw mening de KNVB, UEFA en FIFA hier voldoende tegen? Is het u bekend of de FIFA en UEFA voldoende zicht hebben op de bewegingen van jonge spelers wereldwijd? Zo nee, bent u bereid hier actie op te ondernemen? Zo ja, welke?

Zoals vermeld in het antwoord op vraag 4 is het aan de betrokken partijen om schending van de regelgeving binnen de voetbalwereld tegen te gaan. De KNVB heeft over transfers van jonge voetballers vaker contact met de FIFA. Specifiek hebben ze in dit geval bij FIFA aangekaart dat de grens van 12 jaar voor het verkrijgen van een International Transfer Certificate (ITC) te hoog zou zijn, en deze is, zoals in het antwoord op vraag 3 ook is aangegeven recentelijk verlaagd naar 10 jaar. Door het Transfer Matching System van de FIFA (een digitaal systeem voor internationale overschrijvingen) en het daarbij behorende ITC systeem hebben nationale voetbalbonden en de FIFA goed zicht op de beweging van jonge spelers omdat elke grensoverschrijdende transfer moet worden goedgekeurd door de FIFA.

Vraag 6

Op welke manier kunnen overheden de handel in kinderen voor het voetballen effectiever bestrijden? Hoe gaat u zich daar in Europees en internationaal verband voor inzetten?

In mei 2014 is een Raadsbijeenkomst van de EU Sportministers een resolutie aangenomen betreffende het werkplan van de Europese Unie voor sport voor de jaren 2014–2017 (2014/C 183/03). Eén van de thema’s is de integriteit in de sport, in het bijzonder de bestrijding van doping en wedstrijdvervalsing, de bescherming van minderjarigen, goed bestuur en gendergelijkheid.

Vraag 7

Slachtoffers van mensenhandelaren blijven vaak met schulden achter als zij vervroegd teruggaan naar hun eigen land als beloften niet worden nagekomen; kunt u aangeven op welke wijze is te voorkomen dat zij daardoor opnieuw in de problemen komen? Hoe zal dat in het geval van de voetballertjes die naar Laos zijn gegaan worden opgepakt? Welke maatregelen bent u eventueel bereid te nemen om deze slachtoffers bij te staan?

Op basis van de informatie in het BBC-bericht valt niet op te maken of het voorval voldoet aan alle elementen van de definitie van mensenhandel. Blijkens het artikel is in het voorval dat door de BBC wordt beschreven reeds actie ondernomen door FIFPro en FIFA, hetgeen ertoe leidde dat de meeste jonge spelers naar hun land terugkeerden, terwijl een aantal ervoor koos in Laos te blijven. Ik zie derhalve geen aanleiding voor Nederlandse instanties om in dit specifieke geval te interveniëren.

Vraag 1

Kunt u aangeven wat de inhoud is van de afspraken die op 25 juni 2015 gemaakt zijn in het bestuurlijk overleg waar u naar verwijst in antwoord acht op eerdere vragen?1

In het bestuurlijk overleg is afgesproken dat tot aan de inwerkingtreding van de Veegwet VWS 2015 een tijdelijke regeling zal gelden en dat deze tijdelijke regeling zou worden voorgelegd aan het Cbp. Dat is inmiddels gebeurd. Het Cbp heeft daarop aangegeven, onder enkele voorwaarden, in te stemmen met deze regeling.2 Zoals wij in onze brief van 21 juli jl. hebben aangegeven, zullen wij aan deze voorwaarden voldoen.

Vraag 2

Stemmen deze afspraken overeen met de afspraken die op dit vlak uiteindelijk gemaakt zijn voor de volwassenen geestelijke gezondheidszorg (GGZ)? Kunt u dit toelichten? Zo nee, waarom niet?

Voor de jeugd-GGZ wordt volledig aangesloten bij wat voor de volwassenen-GGZ geldt. Dat wil zeggen dat bij een declaratie van gespecialiseerde GGZ nooit meer wordt vermeld dan de diagnosehoofdgroep waartoe de stoornis van de patiënt behoort. Indien een jeugdige of zijn ouders ook dat niet wensen, kunnen zij een verklaring ondertekenen en deze samen met de jeugdhulpaanbieder naar de gemeente zenden. In dat geval dient de gemeente de declaratie voor de gespecialiseerde GGZ-behandeling te betalen zelfs indien er geen enkel diagnosegegeven wordt aangeleverd. Ook deze «opt out-regeling» is gelijk aan de regeling die op dit punt voor de volwassenen-GGZ geldt. Bij declaraties voor behandelingen in het kader van de generalistische basis GGZ worden überhaupt nooit diagnoses genoemd, niet voor volwassenen, en niet voor de jeugd.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de vertrouwelijkheid van bijvoorbeeld gegevens onderhevig aan het medisch beroepsgeheim en gegevens over een rechtelijke uitspraak in het kader van jeugdbescherming dermate belangrijk is dat deze niet via een ministeriële regeling opzij geschoven mag worden, enkel en alleen omdat dit de administratieve verwerking van declaraties ten goede komt?

De Jeugdwet biedt thans in paragraaf 7.4 al de mogelijkheid om persoonsgegevens te verwerken ten behoeve van de uitvoering van de Jeugdwet. De tijdelijke regeling ziet toe op de gegevens die bij de declaratie mogen worden vermeld en bepaalt dat alleen de noodzakelijke informatie over geleverde diensten mag worden vermeld opdat gemeenten de declaraties rechtmatig kunnen betalen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat artikel 7.3.11, vierde lid van de Jeugdwet betrekking heeft op eenduidige terminologie en systemen om te voorkomen dat er een diversiteit aan facturerings- en verantwoordingsinformatie ontstaat, maar dat dit artikel nadrukkelijk geen betrekking heeft op de inhoud van gegevens? Zo ja, waarom beroept u zich dan op dit artikel? Zo nee, kunt u een uitgebreide toelichting geven?

De basis voor de regeling is onder meer artikel 7.3.11, vijfde lid, Jeugdwet. Dat artikellid geeft de mogelijkheid bij ministeriële regeling regels te stellen niet alleen over de beveiliging van gegevens, maar ook over de verwerking ervan door en de uitwisseling ervan tussen het college, de jeugdhulpaanbieders, de gecertificeerde instellingen en de raad voor de kinderbescherming. De ministeriële regeling krijgt terugwerkende kracht opdat de gemeenten de declaraties dan alsnog rechtmatig kunnen betalen, ook al zijn deze ingediend voor inwerkingtreding van de regeling.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de gekozen procedurele weg de democratische en politieke schoonheidsprijs niet verdient te meer gezien het feit dat er een wetsvoostel bij de Kamer in behandeling is? Zo nee, waarom niet?

Zoals hierboven al is aangegeven zijn wij van mening dat de Jeugdwet voldoende grondslag biedt voor het opnemen van persoonsgegevens op de facturen. In de Veegwet wordt daarom om ieder misverstand te voorkomen een explicietere grondslag geboden voor de uitwisseling van gegevens bij de declaratie van de geleverde jeugdhulp. Zoals ik u op 6 juli j.l. heb gemeld was het vervolgens wel van belang om een tussenoplossing te vinden voor de periode tot de veegwet in werking kan treden. Voor de continuïteit van het aanbod van jeugdhulp, preventie, kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering is het immers van groot belang dat er een snelle oplossing komt die de betreffende hulpverleners in staat stelt om hun declaraties in te dienen en die het gemeenten mogelijk maakt om deze op rechtmatige wijze te betalen. Het Cbp heeft onder voorwaarden aangegeven te kunnen instemmen met deze tijdelijke ministeriële regeling en deze voorwaarden zullen door ons worden gehonoreerd. De VNG en de branches hebben eveneens ingestemd met de tijdelijke regeling. De veegwet ligt inmiddels ter behandeling in de Tweede Kamer.

Vraag 6

Kunt u aangeven wanneer de tijdelijke ministeriele regeling inwerking zal treden?

Zo spoedig mogelijk.

Vraag 7

Bent u bereid om de vragen te beantwoorden voordat de tijdelijke ministeriele regeling in werking treedt? Zo nee, waarom niet?

Ja.