Vraag 1

Bent u bekend met de uitzending «Altijd Wat» van 25 oktober jl. waarin wordt bericht dat een veteraan aan tenminste twee personen heeft bekend dat hij verantwoordelijk is voor het zonder vorm van proces standrechtelijk executeren van inwoners van het dorp Rawagede in toenmalig Nederlands- Indië in 1947?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat dit een nieuwe en concrete aanwijzing is, die de verdenking rechtvaardigt dat er sprake is van oorlogsmisdaden en/of misdaden tegen de menselijkheid? Zo ja, deelt u de mening dat dit soort misdaden niet voor verjaring in aanmerking komen en er derhalve een nieuwe aanleiding is om te bezien of er nog tot vervolging van de verdachten kan worden overgegaan? Indien nee, waarom niet?

De uitspraken in de uitzending «Altijd Wat» over de gebeurtenissen in Rawagede wijken niet wezenlijk af van wat eerder over deze aangelegenheid bekend is geworden. Over de (on)mogelijkheden van strafrechtelijk vervolging naar aanleiding van de gebeurtenissen in Rawagede in 1947 is Uw Kamer in antwoorden op Kamervragen op 6 september 1995 geïnformeerd (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 1994–1995, nr. 1190). Er zijn geen nieuwe feiten of omstandigheden bekend geworden die aanleiding geven tot bijstelling van de in die antwoorden opgenomen vaststelling dat vervolging van de standrechtelijke executies in 1947 in Rawagede niet meer mogelijk is.

Vraag 3

Deelt u de mening dat een nieuw wetenschappelijk onderzoek naar de gebeurtenissen in het dorp Rawagede in 1947 noodzakelijk is omdat deze nieuwe getuige en mogelijke dader heeft aangegeven dat de executies in de week vóór 9 december 1947 hebben plaatsgevonden en dus niet op 9 december 1947, een datum die tot op heden steeds tot discussie en verwarring heeft geleid, waardoor de gruwelijke gebeurtenissen steeds zijn betwist? Zo ja, bent u bereid hiertoe opdracht te geven? Indien nee, waarom niet?

In geen van de mij bekende documenten wordt een militaire actie genoemd in het dorp Rawagede die in de week vóór 9 december 1947 zou hebben plaatsgevonden. Wel wordt in deze documenten de datum 9 december 1947 genoemd. Het betreft onder andere het oorlogsdagboek van de betrokken eenheid zelf, alsmede het rapport van het VN onderzoeksteam dat onderzoek heeft gedaan naar de actie. Deze en andere bronnen staan ter beschikking ten behoeve van onderzoek naar deze periode in de Nederlandse geschiedenis. Zoals de minister-president tijdens de parlementaire behandeling van de Excessennota in 1969 stelde, is het zeer de vraag of geschiedschrijving hierover in opdracht van de regering moet geschieden. Mede in dit licht ben ik niet van mening dat een wetenschappelijk onderzoek in opdracht van de regering aangewezen is.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van de getuigenis van een vertrouwensarts uit de landmacht over een bekentenis van een veteraan die in november of december 1947 120 mannen in Rawagedeh of omgeving heeft geëxecuteerd?1 Bent u bereid het Openbaar Ministerie (OM) te verzoeken een officiële getuigenis van deze verklaring door de zelfverklaarde dader te laten opnemen? Indien neen, waarom niet?

Ik heb kennis genomen van hetgeen in de uitzending naar voren is gebracht.
De uitspraken over de gebeurtenissen in Rawagede wijken niet wezenlijk af van wat eerder over deze aangelegenheid bekend is geworden. Over de (on)mogelijkheden van strafrechtelijk vervolging naar aanleiding van de gebeurtenissen in Rawagede in 1947 is Uw Kamer in antwoorden op Kamervragen op 6 september 1995 geïnformeerd (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 1994–1995, nr. 1190). Er zijn geen nieuwe feiten of omstandigheden bekend geworden die aanleiding geven tot bijstelling van de in die antwoorden opgenomen vaststelling dat vervolging van de standrechtelijke executies in 1947 in Rawagede niet meer mogelijk is.

Vraag 2

Kunt u verklaren over welke gebeurtenis deze getuigenis gaat? Kunt u dat toelichten? Wat was de functie van het KNIL bij dit kennelijke onderdeel van 3-9 R.I. in deze zaak? Kunt u bevestigen dat het om 3-9 R.I gaat? Indien nee, welk onderdeel zou dan betrokken zijn geweest bij de executie van 120 personen?

Mij is geen actie van Nederlandse militairen in Rawagede bekend anders dan die welke op 9 december 1947 heeft plaatsgevonden. In verschillende documenten wordt het derde bataljon van het negende regiment infanterie (3–9 R.I) genoemd als de eenheid die deze actie heeft uitgevoerd. Het betreft onder andere het oorlogsdagboek van deze eenheid zelf, alsmede het rapport van het VN onderzoeksteam dat onderzoek heeft gedaan naar de actie.

Vraag 3

Hebt u kennisgenomen van het feit dat volgens een bericht in de pers twee jaar geleden nog negen personen in leven zouden zijn die bij het onderdeel 3-9 R.I. betrokken waren?2 Kunt u bevestigen dat dat cijfer juist is? Indien nee, hoeveel deelnemers van de operatie zijn er naar uw informatie nog in leven?

Vraag 4

Bent u bereid deze mensen door het OM op te laten roepen om te getuigen over de gebeurtenissen van november en december 1947 in West-Java? Indien nee, waarom niet? Zo ja, kunt u dat toelichten?

Mij is niet bekend welke personen precies aan de actie op 9 december 1947 hebben deelgenomen, en derhalve is niet na te gaan welke daarvan nog in leven zijn.

Vraag 5

Hebt u kennisgenomen van de opvatting van de secretaris van de interdepartementale commissie die in 1969 de Excessennota voorbereidde, Cees Fasseur, dat de Excessennota geen aanspraak op volledigheid kan maken omdat deze in enkele maanden uit de toen nog verspreide en niet-geïnventariseerde Indische archieven moest worden opgediept?3 Deelt u de opvatting dat een aanvulling op die nota noodzakelijk is? Indien nee, waarom niet?

Zie mijn antwoord op vraag 4.

Vraag 6

Deelt u in het licht van de getuigenissen in het tv-programma Altijd Wat de opvatting dat het noodzakelijk is een juridisch onderzoek uit te voeren naar oorlogsmisdaden in de periode 1945–1949? Indien nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze zult u dat uitvoeren?

Ik heb kennisgenomen van de opvatting van de heer Fasseur. Ik wijs erop dat de regering al in 1969 opdracht heeft gegeven tot een bronnenuitgave betreffende de Nederlands – Indonesische betrekkingen in de jaren 1945–1950. Deze opdracht heeft geleid tot een zeer uitgebreide, twintig-delige uitgave. Deze en andere bronnen staan ter beschikking ten behoeve van onderzoek naar deze periode in de Nederlandse geschiedenis. Zoals de minister-president tijdens de parlementaire behandeling van de Excessennota stelde, is het zeer de vraag of geschiedschrijving hierover in opdracht van de regering moet geschieden. Mede in dit licht ben ik niet van mening dat een aanvulling op de Excessennota dan wel een nieuw historisch onderzoek in opdracht van de regering noodzakelijk is.

Vraag 7

Deelt u in het licht van de getuigenissen in het tv-programma Altijd Wat de opvatting dat het noodzakelijk is een nieuw historisch onderzoek uit te voeren naar oorlogsmisdaden in de periode 1945–1949? Indien neen, waarom niet? Zo ja, op welke wijze zult u dat uitvoeren?

Nu strafrechtelijke vervolging niet meer mogelijk is (zie ook mijn antwoord op vraag 1), zie ik daartoe geen aanleiding.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Turken roepen op tot meer rellen tegen Koerden»?1

Ja.

Vraag 2

In hoeverre deelt u de visie dat het hier een «importprobleem» betreft dat een direct gevolg is van de massa-immigratie?

Oplaaiend geweld in het Zuidoosten van Turkije heeft geresulteerd in het oplopen van spanningen in Nederland tussen mensen die de Koerdische en mensen die de Turkse standpunten aanhangen. Nederland heeft een open samenleving. Wat elders in de wereld gebeurt is voelbaar binnen de Nederlandse grenzen en omgekeerd. De kwalificatie «massa-immigratie» laat ik voor rekening van de vragensteller.

Vraag 3

Welke specifieke maatregelen gaat u nemen om deze Turkse oproep tot geweld de kop in te drukken?

Geen. Als het gaat om handhaving van de openbare orde dan is dit primair een verantwoordelijkheid van de lokale autoriteit. Van die zijde is er geen behoefte gebleken aan assistentie op landelijk niveau.

Vraag 1

Wat is naar uw informatie de omvang van de invasiemacht die Turkije heeft samengebracht ter bestrijding van Koerdische strijders in Noord-Irak? Is het waar dat 22 bataljons met in totaal 10 000 grondtroepen op vijf plaatsen de grens met Irak overtrekken?1 Hebt u informatie over de duur, de militaire en politieke doelen van de Turkse operatie in Noord-Irak?

Het Turkse militaire offensief was een reactie op een aanslag van de verboden PKK op 19 oktober jl. en is op 27 oktober jl. beëindigd. De Turkse krijgsmacht bevestigt dat hieraan 22 bataljons met 10 000 militairen hebben deelgenomen, grotendeels militairen die reeds in de regio waren gestationeerd. Hoewel speciale eenheden over de grens met Noord-Irak werden ingezet, waren de meeste militairen binnen de Turkse grenzen actief. De Turkse krijgsmacht, politie en gendarmerie blijven, zoals te doen gebruikelijk, wel gestationeerd in Zuidoost Turkije om nieuwe aanslagen te voorkomen.
Dit specifieke tegenoffensief is van relatief beperkte duur geweest. De strijd tussen het Turkse leger en PKK-strijders sleept zich echter al jaren voort. De Turkse regering beoogt de militaire capaciteit van de PKK in het grensgebied tussen Turkije en Irak te bestrijden en een robuust antwoord te bieden op het PKK-geweld. Het is moeilijk te bepalen hoe effectief de Turkse regering is in het bereiken van dit doel.

Vraag 2

Is de NAVO geïnformeerd over deze interventie? Zo ja, op welke wijze?

De NAVO is niet op de hoogte gesteld. Dit is niet ongebruikelijk, omdat de Turkse acties buiten het NAVO-verband hebben plaatsgevonden.

Vraag 3

Herinnert u zich uw antwoord op vraag 6 en 7 in een eerdere vragenreeks2 waarin u stelt dat indien de Turkse acties van beperkte duur zijn, de territoriale eenheid van Irak of de regionale stabiliteit niet in gevaar hoeft te komen? Wat is uw opvatting thans over de invasie?3

Ja. Het Turkse tegenoffensief in reactie op de PKK-aanval van 19 oktober is beëindigd.

Vraag 4

Deelt u de opvatting dat deze invasie een schending van het internationale recht is? Indien neen, waarom niet?

De Nederlandse regering is geschokt en betreurt de slachtoffers als gevolg van het geweld. Vaststaat dat vanuit Irak Koerdische aanvallen hebben plaatsgevonden op Turks grondgebied. De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft geen maatregelen genomen tegen deze aanvallen. Turkije kan zich beroepen op het recht op zelfverdediging, mits deze maatregelen onder meer overeenstemmen met eisen van noodzakelijkheid en proportionaliteit.

Vraag 5

Wat is uw beoordeling van de opvattingen van de Koerdische regionale regering van Irak dat ze de PKK niet actief zullen bestrijden?4 Deelt u de opvatting dat een politieke oplossing van de Koerdische problemen in Turkije zeer urgent is? Indien neen, waarom niet?

Tijdens zijn bezoek aan Turkije van 2 tot 5 november jl. heeft de leider van de «Koerdische Autonome Regio», Massoud Barzani, steun uitgesproken voor de Turkse strijd tegen de PKK en het belang benadrukt van een vreedzame oplossing van het Koerdisch vraagstuk. De toenadering tussen Turkije en de «Koerdische Autonome Regio» is een positieve ontwikkeling, die hoop geeft voor een effectievere bestrijding van de PKK in de toekomst.
Ja, ik ben van mening dat een politieke oplossing, waarbij de sociaaleconomische en culturele positie van de Koerdische minderheid in Turkije wordt verbeterd, urgent is.

Vraag 6

Welke bilaterale stappen bent u bereid of voornemens te nemen ten aanzien van Turkije om te komen tot een politieke oplossing van het Koerdisch probleem, daar u van mening bent dat militaire middelen niet toereikend zijn om de Koerdische kwestie op te lossen?5

De regering vraagt zowel bilateraal als via de EU aandacht voor een politieke oplossing van het Koerdisch vraagstuk.

Vraag 7

Deelt u de opvatting dat het verontrustend is dat regionaal overleg plaats heeft zonder dat de politieke belangen van de verschillende Koerdische minderheden in Irak, Iran, Syrië en Turkije aan de orde komen? Indien neen, waarom niet? Zo ja, bent u bereid aan te dringen op internationaal overleg met Koerdische deelname? Kunt u dat toelichten?6

Regionaal overleg is essentieel voor bestrijding van de grensoverschrijdend opererende PKK. Het is daarbij aan de betrokken landen zelf om een manier te vinden voor inclusief en constructief overleg.

Vraag 8

Deelt u de opvatting dat het ongewenst is dat de VS onbemande vliegtuigen leveren aan de Turkse strijdkrachten om operaties in de bergen van Noord-Irak uit te voeren, dan wel gemakkelijker te maken? Deelt u de opvatting dat dit een ongewenste internationalisering en militarisering van de verhoudingen in het Midden-Oosten betekent?7

De VS steunen Turkije in de strijd tegen de PKK. Op verzoek van Turkije delen de VS daartoe informatie over terrorismebestrijding. Tevens maakt het Turkse leger gebruik van Amerikaanse onbemande vliegtuigen. Er worden geen Amerikaanse onbemande vliegtuigen aan Turkije geleverd.
De veiligheidssamenwerking tussen de VS en Turkije bestaat reeds langer, hetgeen niet heeft geleid tot een ongewenste militarisering of internationalisering van de verhoudingen in het Midden-Oosten.

Vraag 1

Kent u de berichten van aanvallen en ontvoeringen door Somalische groeperingen, waaronder Al Shabaab, in de grensstreek tussen Kenia en Somalië?1

Ja.

Vraag 2

Kloppen de berichten dat deze groeperingen ook vluchtelingenkampen in deze regio aanvallen?

Er is geen sprake van aanvallen op vluchtelingenkampen door Somalische groeperingen. Wel zijn op 13 oktober 2011 twee Spaanse medewerksters van Artsen zonder Grenzen (AzG) ontvoerd uit vluchtelingenkamp Dadaab in Kenia. Zij zouden mogelijk zijn meegevoerd naar Somalisch grondgebied. Volgens Artsen zonder Grenzen is niets bekend over de identiteit of het motief van de ontvoerders.

Vraag 3

Kunt u aangeven welke gevolgen deze aanvallen hebben voor de vluchtelingenstromen in het gebied? Kunt u daarnaast aangeven in hoeverre de toegang tot de kampen en tot humanitaire hulp hierdoor wordt bemoeilijkt?

Het aantal Somalische vluchtelingen dat naar Kenia uitwijkt is sinds half oktober gedaald. De vraag is echter in hoeverre deze daling verband houdt met genoemde aanvallen. Er is immers sprake van meerdere ontwikkelingen in de grensstreek, waaronder de Keniaanse militaire operatie in Zuid-Somalië.
De ontvoering van de AzG-medewerkers heeft zijn weerslag gehad op de hulpverlening in het vluchtelingenkamp in Dadaab. Uit angst voor nieuwe ontvoeringen wordt sindsdien alleen nog essentiële hulp verleend, d.w.z. voedsel, water en medische hulp. De veiligheidsmaatregelen zijn opgevoerd.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u de aanval van het Keniaanse leger, die als gevolg van deze acties is ingezet op Somalisch grondgebied? Klopt de berichtgeving dat deze actie was afgestemd met de «Transitional Federal government» in Mogadishu?

Op 18 en 31 oktober 2011 brachten de Transitional Federal Government (TFG) en de Keniaanse autoriteiten gezamenlijke communiqués uit over de wijze waarop zij samenwerken bij de militaire operatie tegen Al Shabaab in Zuid-Somalië. In het communiqué van 31 oktober 2011, getekend door de Somalische premier Abdiweli Mohamed Ali en de Keniaanse premier Raila Odinga, staat dat de huidige operaties worden geleid door de TFG en dat het Keniaanse leger daarbij een ondersteunende rol vervult.
De Keniaanse regering stelt dat de militaire interventie op Somalisch grondgebied onvermijdelijk was vanwege de structurele dreiging die Al Shabaab vormt voor de nationale veiligheid en economische welvaart in Kenia. Hoewel de regering begrip heeft voor de Keniaanse zorgen over Al Shabaab valt op dit moment geen eenduidig oordeel te vellen over de noodzaak, timing en verwachte effectiviteit van de Keniaanse militaire interventie.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de onrust in de regio op geen enkele manier mag worden misbruikt om oppositieleden en journalisten te arresteren? Zo ja, hoe beoordeelt u de arrestaties die sinds maart in Ethiopië hebben plaatsgevonden?2

De onrust in de regio mag niet worden misbruikt als voorwendsel voor arbitraire arrestaties. Berichten over dergelijke arrestaties van oppositieleden en journalisten zijn zorgwekkend. Nederland voert bilateraal en in EU-verband een dialoog met de Ethiopische autoriteiten, waarin de zorgen hieromtrent worden uitgesproken.

Vraag 6

Welke stappen heeft de Afrikaanse Unie gezet als gevolg van dit toenemende geweld? Welke stappen heeft Nederland, vanuit de Europese Unie en/of de internationale gemeenschap, gezet om de Arabische Unie aan te spreken?

De Afrikaanse Unie heeft de recente operaties van Al Shabaab in Somalië en Kenia scherp veroordeeld. In navolging van de regionale organisatie Intergovernmental Authority on Development (IGAD) heeft de AU bovendien haar steun uitgesproken voor de Keniaanse militaire interventie tegen Al Shabaab in het zuiden van Somalië.
De regering acht het van belang dat de lopende militaire operaties de humanitaire hulpverlening in het gebied niet belemmeren. Voorts dienen burgerslachtoffers zoveel mogelijk voorkomen te worden. In de contacten met de AU en Kenia benadrukt Nederland dit (mede via de EU).

Vraag 7

Op welke manier zal de Europese Commissie het extra geld inzetten, zodat humanitaire hulp de vluchtelingen daadwerkelijk bereikt?3

Volgens de Europese Commissie zal haar additionele bijdrage onder meer gebruikt worden voor Somalische vluchtelingen en kwetsbare leden van gastgemeenschappen in Djibouti, Ethiopië en Kenia. In Dadaab zal er bijvoorbeeld voor extra onderdak voor recent aangekomen vluchtelingen gezorgd worden, evenals voor aanvullende beveiligingsmaatregelen voor het vluchtelingenkamp.
Ondanks de onveiligheid in de grensregio tussen Kenia en Somalië wordt de humanitaire hulpverlening gecontinueerd. In het algemeen geldt dat de toegang tot hulpbehoevenden in de Hoorn van Afrika de afgelopen maanden is verbeterd. Zo zijn sinds augustus 2011 ruim 2 miljoen mensen in Somalië bereikt met voedselhulp en ongeveer 1 miljoen kinderen gevaccineerd tegen polio en mazelen, onder wie veel kinderen in Zuid-Somalië.

Vraag 1

Bent u ermee bekend dat zeker vier van de 19 leden van de European Food Safety Authority (EFSA), die zitting hebben in het ANS panel dat onder andere adviseert over de veiligheid van aspartaam, banden hebben met de producenten die aspartaam verwerken? Hoe beoordeelt u dat, zeker gezien de weigering van EFSA om aspartaam aan een nieuw onderzoek te onderwerpen?

Mij is bekend dat er een briefwisseling over dit onderwerp heeft plaatsgevonden tussen Corporate Europe Observatory (CEO) en de European Food Safety Agency (EFSA).
Ik verwijs graag naar de recente brief van de staatssecretaris van I&M aan uw Kamer van 9 november jl. (Kamerstuk 27 428, nr. 208) voor de positie van het kabinet over de onafhankelijkheid en expertise van EFSA.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u het dat volgens Corporate Europe Obsorvatory elf leden van dit EFSA panel informatie hebben achtergehouden over deze achtergrond, en is dit in strijd met de afspraken die dit panel hierover heeft gemaakt? Bent u bereid nader te onderzoeken in hoeverre dit gebeurd is?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u het, dat professor Rientjes, één van de panelleden van EFSA, geld ontvangt van de Zwitserse voedingsgigant Nestlé, het IOFI, een Internationale Organisatie van Kleurstoffenindustriën en de Amerikaanse kleur- en smaakstoffen Associatie FEMA?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u het, dat de heer Speijers, ook één van de panelleden van EFSA, adviezen zou geven aan Pepsico en Danone?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u het, dat deze beide panelleden deze informatie niet bij hun aanstelling opgegeven hebben?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 6

Deelt u de mening dat de onafhankelijkheid van onderzoekers naar de mogelijk schadelijke effecten van aspartaam niet gewaarborgd kan worden, indien deze onderzoekers tevens betaald worden door producenten van producten met aspartaam? Zo ja, welke conclusies verbindt u hieraan? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 7

Heeft u kennisgenomen van het onderzoek van Thorhaller Halldorsson dat verbanden heeft aangetoond tussen het gebruiken van aspartaam en vroeggeboorten, en van het onderzoek van Morando Soffritti dat wijst op risico’s op long- en leverkanker door het gebruik van aspartaam?

Ja.

Vraag 8

Deelt u de mening dat nieuwe wetenschappelijke onderzoeken die wijzen op risico’s van een veelgebruikte voedingsstof, moeten leiden tot een nieuw onderzoek van de EFSA naar de gezondheidsrisico’s van deze voedingsstof? Zo ja, deelt u de mening dat EFSA nieuw onderzoek moet doen naar de veiligheid van aspartaam en bent u bereid dit in te brengen tijdens de volgende EU-Gezondheidsraad? Zo nee, waarom niet?

In mei 2011 heeft de Europese Commissie EFSA gevraagd om de in 2020 geplande herevaluatie van de veiligheid van aspartaam te gaan uitvoeren in 2012. Deze herevaluatie hoort bij de systematisch herbeoordeling van alle voedseladditieven inde EU toegelaten vóór 20 januari 2009, zoals is vastgesteld in verordening 257/2010.

Vraag 9

Heeft u er kennis van genomen dat de EFSA heeft gedreigd met een rechtszaak tegen de organisatie Corporate Europe Observatory, voor het plaatsen op hun website van een persiflage van het logo van de EFSA waarmee deze organisatie de belangenverstrengeling tussen de producenten en de EFSA aan de kaak wilde stellen? Hoe beoordeelt u dit? Deelt u de mening dat het belangrijk is dat non-gouvernementele organisatie (ngo)’s kunnen optreden als waakhond van de maatschappij om dit soort belangenverstrengelingen bloot te leggen? Zo ja, bent u bereid de EFSA op deze intimidatie aan te spreken? Zo nee, waarom niet?

Voor zover mij bekend heeft EFSA CEO aangesproken op oneigenlijk gebruik van het EFSA logo op basis van het Europese merkenrecht en juridische stappen in het vooruitzicht gesteld wanneer het oneigenlijk gebruik niet wordt beëindigd. Ik ben van mening dat NGO’s hun rol als waakhond van de maatschappij binnen de wettelijke gestelde kaders moeten vervullen. Of verdere juridische stappen nodig zijn in dit geval is niet aan mij te oordelen maar aan de betrokken partijen. Ik zie dan ook geen reden EFSA hier op aan te spreken.

Vraag 1

Hoe beoordeelt u de nieuwsberichten «Declaration of Independence Prompted Warning Shots in Papua: Military»1 en «Papua congress calls for peaceful path to self-determination»2 en wat is uw oordeel over de Indonesische reactie op het door de Papoea's georganiseerde nationale congres?

Ik heb met zorg kennis genomen van de berichtgeving over de gebeurtenissen in Papoea op 19 oktober jl. Deze zorg is kenbaar gemaakt aan de Indonesische autoriteiten. Daarbij is nadere informatie gevraagd over de toedracht van de gebeurtenissen in Papoea.
De Indonesische autoriteiten, de officiële mensenrechtencommissie Komnasham en de internationale mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch hebben inmiddels meegedeeld onderzoek te doen naar de toedracht van de gebeurtenissen.

Vraag 2

Heeft u de Indonesische autoriteiten inmiddels aangesproken op de gewelddadige wijze waarop het onafhankelijkheidsstreven van de Papoea's wordt onderdrukt? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Bent u bereid van de Indonesische regering te eisen dat de gevangengenomen Papoealeiders onmiddellijk in vrijheid worden gesteld en dat het onderdrukken van en het geweld plegen tegen de Papoea's onmiddellijk wordt gestopt? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke drukmiddelen gaat u dan aanwenden?

Nederland volgt de zaak van de gearresteerde Papoea’s nauwlettend. Indien de ontwikkelingen daartoe aanleiding geven zal ik mij tot de Indonesische autoriteiten wenden.

Vraag 4

Hoe staat de Nederlandse regering ten opzichte van het onafhankelijkheidsstreven van de Papoea's, in het algemeen en in het licht van de Nederlandse beloften die in de periode voor 1963 aan de Papoea's werden gedaan?

Nederland erkent de nationale soevereiniteit en territoriale integriteit van Indonesië. De provincies Papua en West-Papua zijn onderdeel van de republiek Indonesië. Nederland streeft in de samenwerking met Indonesië ten aanzien van de provincies Papua en West-Papua naar een effectieve en volledige implementatie van de Speciale Autonomiewet voor Papua (OTSUS) van 2001. Voor het Nederlandse standpunt verwijs ik naar een eerdere Kamerbrief over dit onderwerp (bijlage)3.

Vraag 5

Wilt u deze vragen voor dinsdagochtend 25 oktober 11.00 uur beantwoorden?

Het inwinnen van informatie over de gebeurtenissen vergde de nodige tijd. Het is om die reden niet gelukt om de vragen voor dinsdagochtend 25 oktober te beantwoorden.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Marine het schip in met rubber-Titanic?»1

Ja

Vraag 2

Klopt het dat een Britse marineofficier, die aan het materieelproject is verbonden, een brandbrief aan Defensie heeft geschreven waarin hij de vaartuigen «ondeugdelijk» en «levensgevaarlijk» noemt en aangeeft dat zowel het ontwerp, de productie als de constructie volledig ontoereikend zijn voor militaire doeleinden? Zo ja, wat is uw reactie op dit verontrustende bericht?

Defensie heeft in 2009 het contract getekend voor de verwerving van 48 snelle vaartuigen (Fast Raiding, Interception and Special Forces Craft, FRISC). In 2010 zijn beproevingen uitgevoerd met een demonstrator, een lichte civiele uitvoering van het vaartuig. Het eerste volwaardige FRISC-prototype is voor het eerst getest in het voorjaar van 2011. Tijdens beide beproevingen is geconstateerd dat technische aanpassingen nodig waren. Daar zijn beproevingen ook voor bedoeld. Dit voorjaar heeft een Britse marineofficier die bij de beproevingen was betrokken, Defensie in kennis gesteld van zijn opvattingen. Het genoemde artikel gaat daarop in. Defensie deelt de in de vragen geciteerde meningen niet. De aanpassingen zullen naar verwachting resulteren in vaartuigen die voldoen aan de eisen. Ieder vaartuig wordt grondig getest en pas geaccepteerd indien het aan alle contractuele eisen blijkt te voldoen.
Tijdens de beproeving van het prototype in maart jl. is een defect opgetreden in de bevestiging van een drijflichaam van het vaartuig. Het vaartuig was hierdoor beperkt manoeuvreerbaar maar heeft op eigen kracht de haven van Den Helder bereikt. Hierbij hebben zich geen persoonlijke ongelukken voorgedaan. Zie ook de antwoorden op vraag 4 en vraag 5.

Vraag 3

Deelt u de mening van deze Britse expert dat de levens van onze mariniers in gevaar zijn en dat regelrechte catastrofes bij testvaarten op de Noordzee en op de Cariben slechts door geluk en uitstekend zeemanschap zijn voorkomen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Klopt het dat bij de mankementen van de marineboten onder andere het systeem dat het vaartuig na kapseizen vanzelf weer laat omdraaien ontbreekt, metaalconstructies die de radar moeten dragen afbreken, schroeven uit het dek trillen en de eerste haarscheuren in het frame zijn gesprongen?

Tijdens de beproeving van dit voorjaar was het FRISC-prototype nog niet uitgerust met een voorziening («kantelzak») die het vaartuig na omslaan weer opricht, omdat dit apparaat bij de levering niet bleek te voldoen aan de eisen. Bij de beproeving zijn daarom extra veiligheidsmaatregelen genomen; zo is het proefgebied beperkt tot de omgeving van de haven van Den Helder. Inmiddels heeft de fabrikant de kantelzak aangepast en zullen alle vaartuigen met dit systeem worden uitgerust.
De genoemde problemen met lostrillende schroeven en haarscheurtjes hebben zich voorgedaan met de civiele demonstrator. Bij het FRISC-prototype zijn de problemen met de schroeven niet meer opgetreden. De problemen met haarscheurtjes waren bij het prototype nog niet geheel opgelost; zo bleek bij het prototype het radarframe niet stevig genoeg. De fabrikant heeft inmiddels het ontwerp verbeterd en naar verwachting is dit afdoende. Zoals eerder uiteengezet wordt ieder vaartuig grondig getest.

Vraag 5

Zo ja, hoe staan bovenstaande ernstige mankementen in relatie tot het plan om dit jaar nog zeven boten in gebruik te nemen? Bent u het met ons eens dat de veiligheid van onze mariniers hier voorop dient te staan?

De veiligheid van het personeel heeft altijd prioriteit en Defensie heeft de eisen mede geformuleerd met het oog op de veiligheid. De geconstateerde tekortkomingen worden op grond van het contract door de leverancier op diens kosten hersteld, zowel bij het reeds geleverde prototype als bij de overige vaartuigen. Het is in beginsel mogelijk het contract met de leverancier te beëindigen indien niet aan de eisen wordt voldaan.
Inmiddels heeft Defensie het tweede vaartuig in ontvangst genomen. Naar verwachting zullen aan het einde van dit jaar zeven vaartuigen zijn geleverd. Defensie zal de leverancier houden aan de in het contract gemaakte afspraken.

Vraag 6

Is het in het uiterste geval nog mogelijk om te stoppen met dit project? Zo ja, kan Defensie dan de al gemaakte kosten verhalen op de fabrikant? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Kunt u deze vragen ruim voor aanvang van het Wetgevingsoverleg Materieel van 7 november 2011 beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Wanneer en op welke wijze heeft u de Turkse regering aangesproken in de Raad van Europa naar aanleiding van resolutie 1704 van de Parlementaire Assemblee, zoals u aangeeft in uw antwoorden op onze vragen op 12 oktober?

Resoluties van de Assemblée worden niet in het Comité van Ministers besproken.
Ik heb de Permanente Vertegenwoordiging bij de Raad van Europa geïnstrueerd bij de Turkse vertegenwoordigers aandacht voor deze resolutie te vragen.
Nederland heeft de Mor Gabriël-kwestie regelmatig in EU-verband en in bilaterale contacten met de Turkse overheid, zoals in het gesprek met mijn Turkse collega op 2 februari jl. in Ankara (ref. Kabinetsbrief DWM-251/11), aan de orde gesteld.

Vraag 2

Wanneer en op welke wijze zal de Nederlandse regering de Turkse en Griekse regeringen aanspreken op het uitvoeren van deze resolutie en het terugrapporteren aan de Assemblee?

Nederland zal in contacten met desbetreffende landen aandacht vragen zoals in het kader van de Raad van Europa, EU of bilateraal. Verder verwijs ik U naar het schriftelijke antwoord van het CM op 11 april jl. aan Assemblée-lid Omtzigt (nr. 595).

Vraag 3

Is de Nederlandse regering bereid om met andere landen hierin op te trekken en gezamenlijk deze twee landen aan te spreken op naleving van de deze resolutie, die zeer duidelijk is over rechten van minderheden?

Nederland trekt bij belangrijke onderwerpen zoals bescherming van religieuze minderheden en de Mor Gabriël-kwestie met gelijkgezinde landen op. Dit gebeurt in het kader van zowel de Raad van Europa als de EU.

Vraag 4

Hoe komt het dat u in uw beantwoording op vragen niet stelt dat het Mor Gabrielklooster onder de bescherming van de nieuwe wet in Turkije valt, maar dat de Europese Commissie op 12 oktober in haar voortgangsrapportage (SEC(2011) 1201) stelt dat dit wel het geval is?

De Mor Gabriël-kwestie valt niet onder de nieuwe wet onder de stichtingen, omdat de Syrisch Orthodoxe religie in Turkije geen officieel erkende godsdienst is.

Vraag 5

Bent u bereid de Turkse autoriteiten opnieuw te benaderen en te verzoeken dat de zaken rond het klooster beëindigd worden en de rechten van het klooster gewoon te respecteren?

Nederland mengt zich niet in individuele zaken die onder de Turkse rechter zijn. Ik zal in contacten met de Turkse overheid aandacht blijven vragen voor de Mor Gabriël-kwestie.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «NAVO verbaasd over vermindering trainers»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u de bij de beantwoording van de vragen over de voorbereidingen van de politietrainingsmissie in Afghanistan in april 2011 als bijlage toegevoegde tabel op basis van de gewijzigde omstandigheden actualiseren met in achtneming van de berichtgeving van de aflopen maanden en bovenstaand bericht in het bijzonder?2

In de Stand van zakenbrief politietrainingsmissie Afghanistan van 5 oktober jl. hebben wij toegezegd de Kamer nader te informeren over de gewijzigde opleidingsbehoefte van de Afghaanse autoriteiten en de wijze waarop de samenstelling en omvang van dit deel van de geïntegreerde politietrainingsmissie wordt aangepast.
De door u gevraagde geactualiseerde tabel met toezeggingen (zoals eerder is opgenomen in antwoorden op Kamervragen van 22 april 2010 (Kamerstuk 27 925, nr. 426) is aan de aanvullende stand van zakenbrief toegevoegd.

Vraag 3

Bent u bereid deze actualisering uiterlijk 1 november 2011 aan de Kamer toe te sturen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Op welke wijze wilt u het Tropenmuseum blijven ondersteunen nu het plan is opgevat om dit museum niet langer via de begroting voor Ontwikkelingssamenwerking te financieren?1

Zie antwoord op vraag 2.

Vraag 2

Hoe wil het kabinet de belofte waar maken dat net onverantwoordelijke bezuinigingen op het beheer van erfgoed niet zal dulden?

Zoals in het regeerakkoord VVD-CDA Vrijheid en verantwoordelijkheidis aangegeven worden de uitgaven aan behoud en beheer van cultureel erfgoed, bibliotheken en het Nationaal Archief zoveel mogelijk ontzien. De staatsecretaris van Buitenlandse Zaken zal het Tropenmuseum vragen met een plan te komen om, na ontkoppeling van het KIT, een levensvatbaar perspectief in het museale bestel van OCW te bieden. Daarbij moet worden bezien hoe nauwere samenwerking of fusie binnen het museale landschap kan leiden tot grotere doeltreffendheid en doelmatigheid zodat met per saldo minder overheidsmiddelen een beter resultaat kan worden bereikt.
In geval van een levensvatbaar perspectief, waarbij een substantiële efficiencywinst wordt geboekt en dat wordt onderschreven door de betrokken instellingen, zal het Tropenmuseum op termijn deel uit kunnen gaan maken van het museale stelsel en als zodanig komen te vallen onder het ministerie van OCW. De staatssecretaris van Buitenlandse Zaken is onder omstandigheden bereid een bijdrage in overweging te nemen.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u het feit dat de financiering van het Tropenmuseum ooit vanuit efficiëncyredenen is overgeheveld van de Cultuurbegroting naar begroting voor Ontwikkelingssamenwerking en dat nu als argument wordt gebruikt voor de bezuiniging dat een museum en de aanpalende instituties niet op de begroting voor Ontwikkelingssamenwerking behoren te staan? Is het kabinet van mening dat dit een zuivere wijze van opereren is?

De financiering van het Tropenmuseum stond tot 1975 op de begroting van verschillende ministeries, doch niet op die van het ministerie van CRM, waar destijds de verantwoordelijkheid voor cultuur was ondergebracht.
Sedert 1975 is het KIT een door Buitenlandse Zaken, via de begroting van Ontwikkelingssamenwerking, gesubsidieerd instituut.
Daarmee berust de verantwoordelijkheid voor de subsidie aan het KIT bij Buitenlandse Zaken.
OCW heeft in het verleden incidentele projectsubsidies aan het Koninklijke Instituut voor de Tropen verleend en in de periode 2001–2004 en 2005–2008 het Tropenmuseum Junior vanuit de cultuurbegroting bekostigd. Sinds 2009 heeft de gemeente Amsterdam de subsidiëring van het Tropenmuseum Junior op zich genomen.
Dat in de loop van decennia nadere beleidskeuzes worden gemaakt en de prioriteiten worden heroverwogen, acht ik inherent aan het overheidsbedrijf.

Vraag 1

Bent u bekend met het rapport van Oxfam Novib «at the Table: Safeguarding Women’s Rights in Afghanistan», waarin beschreven staat dat vrouwenrechten voor Afghaanse vrouwen mogelijk in gevaar komen na 2014?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw opvatting over het gegeven dat de rechten voor Afghaanse vrouwen in de afgelopen jaren aanvankelijk verbeterd lijken te zijn, maar nu steeds verder van de politieke agenda lijken te verdwijnen?

Zoals ook in het rapport van Oxfam Novib staat vermeld, is de positie van vrouwen in Afghanistan op vele fronten sterk verbeterd sinds de val van de Taliban in 2001. Meer meisjes gaan naar school, vrouwen participeren in politieke processen en er zijn safe houses voor vrouwen die mishandeld of uitgestoten zijn. Tegelijkertijd is het overduidelijk dat er nog een lange weg te gaan is. De verbetering van de positie en rechten van vrouwen staat dan ook nog altijd hoog op de internationale politieke agenda. Zo benadrukken Nederland en andere internationale partners bijvoorbeeld dat verworvenheden op het gebied van vrouwenrechten, zoals verankerd in de Afghaanse grondwet, niet ondergeschikt mogen worden gemaakt bij mogelijke onderhandelingen over verzoening.

Vraag 3

Bent u bereid om in bilaterale contacten, als via de Europese Unie, de Afghaanse autoriteiten aan te sporen om de wet Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen, die schadelijke traditionele gebruiken – waaronder eermoord en kindhuwelijken – verbiedt, in alle 34 provincies in Afghanistan te laten invoeren en niet slechts in 10 provincies? Indien nee, waarom niet?

Nederland en de EU hebben regelmatig het belang van volledige implementatie van nationale en internationale wetgeving en conventies op het gebied van vrouwenrechten en bestrijding van discriminatie en geweld tegen vrouwen benadrukt en zullen dit uiteraard in de toekomst blijven doen. Ook levert Nederland een bijdrage aan het programma van UN Women «Strengthening Ending Violence against Women: policies, programmes and mechanisms in Afghanistan», waarin diverse activiteiten worden ondernomen op het gebied van bestrijding van geweld tegen vrouwen.

Vraag 4

Kunt u aangeven of, en zo ja, met welk budget Nederland activiteiten voor de verbetering van de positie van vrouwen ondersteunt?

Nederlandse inspanningen op het gebied van vrouwenrechten zijn velerlei. In de geïntegreerde politietrainingsmissie in Afghanistan is nadrukkelijk aandacht voor de positie van vrouwen, onder meer bij de ontwikkeling van de curricula, door training van vrouwelijke politieagenten en via verbetering van de toegang voor vrouwen tot het juridisch systeem. Verder is via EUPOL een Nederlander bij het Afghaanse ministerie van Binnenlandse Zaken in Kabul werkzaam als mentor op het gebied van gender en human rights. Half november start een Nederlandse rule of law expert in het EUPOL City Police and Justice team in Kunduz met als voornaamste taakgebied gender en mensenrechten.
Ook op nationaal niveau zet Nederland zich in voor vrouwenrechten. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om ondersteuning van programma’s voor betere toegang van vrouwen tot het juridisch systeem of het in kaart brengen van discriminatie van vrouwen in het kader van naleving van de Convention for the Elimination of Discrimination against Women.
In totaal geeft Nederland een bedrag van EUR 7,2 miljoen voor activiteiten die specifiek gericht zijn op gender. De positie van vrouwen is echter een dwarsdoorsnijdend thema in alle activiteiten die Nederland in Afghanistan ontplooit. Het budget voor dit belangrijke thema ligt daarom in feite hoger.

Vraag 5

Bent u bereid zowel in bilaterale contacten, als via de Europese Unie, de Afghaanse autoriteiten aan te spreken op hun internationaalrechtelijke verplichtingen op het vlak van het eerbiedigen van mensenrechten? Zo ja, op welke wijze gaat u dit doen? Zo nee, waarom niet?

Nederland stelt bij de Afghaanse regering consequent het belang van de eerbiediging van mensenrechten aan de orde, zowel bilateraal als in EU-verband. Daarnaast benadrukt Nederland de noodzaak van een inclusief verzoeningsproces waar ook vrouwen nauw bij worden betrokken en waarbij vrouwenrechten een niet-onderhandelbare voorwaarde voor een akkoord zijn. Ook tijdens de Bonn-conferentie zal Nederland hier opnieuw de aandacht op vestigen. De bezorgdheid over de mogelijkheid dat verworvenheden op het gebied van vrouwenrechten in het verzoeningsproces onder druk zouden kunnen komen te staan is begrijpelijk. Respect voor de grondwet, inclusief de daarin verankerde rechten voor alle Afghaanse mannen én vrouwen, is echter door de Afghanen zelf als voorwaarde voor een politieke oplossing gesteld. Nederland zal daarom blijven pleiten voor het strikt handhaven van de overeengekomen voorwaarden. Eveneens zal Nederland Afghaanse vrouwenorganisaties blijven ondersteunen, opdat zij beter in staat zijn hun stem te laten horen en invloed uit te oefenen op deze politieke processen.

Vraag 6

Bent u bereid om de oproep van Oxfam Novib te ondersteunen aan de Afghaanse regering en de internationale gemeenschap om voorafgaand aan Afghanistan-conferentie in december 2011 een meer inclusief vredesproces te ontwikkelen, waarbij Afghanen uit alle delen van het land betrokken worden, inclusief vrouwen? Indien nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Kent u het Pakistan Floods Rapid Response Plan van 18 september 2011 van de Verenigde Naties?1

Ja.

Vraag 2

Weet u hoeveel de VN van de benodigde $ 356,7 miljoen dollar inmiddels heeft ontvangen?

Volgens informatie van UNOCHA was op 17 oktober 2011 70,5 miljoen dollar (20%) ontvangen.

Vraag 3

Bent u van plan direct of indirect een bijdrage te leveren aan het Pakistan Flood Rapid Response Plan? Zo ja, voor welke bedragen, zo nee, waarom niet?

Ik heb een bijdrage toegezegd van 4 miljoen euro aan het Pakistan Flood Rapid Response Plan.

Vraag 4

Kunt u per organisatie een overzicht geven van de directe en indirecte Nederlandse bijdragen van het afgelopen jaar ten behoeve van het opvangen van de gevolgen van overstromingen in Pakistan?

In 2011 zijn de directe en indirecte Nederlandse bijdragen ten behoeve van het opvangen van de gevolgen van overstromingen in Pakistan als volgt:
Toegezegde bijdrage aan Pakistan Floods Rapid Response Plan (PFRRP) via Wereldvoedselprogramma van de VN (WFP): 4 miljoen euro.
Bijdrage aan het noodhulpverzoek van de International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies (IFRC): 400 000 euro.
Indirecte bijdrage via de jaarlijkse Nederlandse ongeoormerkte bijdrage van 40 miljoen euro aan het Centrale Noodhulpfonds van de VN (Central Emergency Response Fund-CERF). Het CERF droeg tot nu toe 17,6 miljoen dollar bij aan het PFRRP 2011.
Indirecte bijdrage via de jaarlijkse Nederlandse afdracht aan de EU. De Europese Commissie draagt 9 miljoen dollar bij aan het PFRRP.
Indirecte bijdrage via de Nederlandse bijdrage van 25 miljoen euro aan het International Commitee of the Red Cross (ICRC).

Vraag 5

Deelt u de mening dat bij noodsituaties ook Nederland een genereuze bijdrage moet leveren? Zo nee, waarom niet?

Ik deel de mening dat Nederland bij noodsituaties een bijdrage moet leveren. De omvang van de bijdrage wordt bepaald door de wereldwijde humanitaire noden, de omvang van het internationale hulpverzoek om humanitaire steun en de beschikbare Nederlandse middelen. Om de bijdrage van 4 miljoen euro aan WFP mogelijk te maken heb ik middelen binnen de begroting herschikt.

Vraag 1

Kent u het bericht dat de Iraanse actrice Marzieh Vafamehr is veroordeeld tot 90 zweepslagen en één jaar gevangenisstraf vanwege haar rol in een Iraanse film?1

Ja.

Vraag 2

Bent u bereid u in EU-verband in te spannen voor een duidelijke veroordeling van deze arrestatie, zeker gezien het gegeven dat het onduidelijk is waarom de actrice is veroordeeld? Indien niet, waarom niet?

Ja. Dit heeft geleid tot een krachtige Europese veroordeling van de behandeling van mevrouw Vafamehr, bij monde van de EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton op 18 oktober jl.

Vraag 3

Bent u eveneens bereid om u in EU-verband in te spannen om de vervolging van zes onafhankelijke filmmakers in Iran te veroordelen? Indien niet, waarom niet?

Ja. Mede op Nederlands verzoek heeft EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton op 26 september jl. in sterke bewoordingen bezwaar aangetekend tegen de arrestatie van de zes filmmakers en de Iraanse regering opgeroepen tot hun onmiddellijke vrijlating.

Vraag 4

Bent u bereid, zowel in bilaterale contacten, als via de Europese Unie en de relevante VN- instrumenten, de Iraanse autoriteiten blijvend aan te spreken op hun internationaalrechtelijke verplichtingen op het vlak van mensenrechten? Zo ja, op welke wijze gaat u dit doen? Zo nee, waarom niet?

Ja. De Nederlandse regering spreekt de Iraanse overheid aan op haar verplichtingen ten aanzien van de bescherming van mensenrechten, zowel bilateraal als in EU verband. Binnen de VN maakt Nederland zich onder meer sterk voor een krachtige Iranresolutie, waarin de mensenrechtensituatie in het land onder de loep wordt genomen. Nederland heeft zich in verschillende fora sterk gemaakt voor verlening van toegang van VN Speciaal Rapporteur Shaheed tot Iran.

Vraag 1

Kent u het bericht «Grieken kopen 400 tanks in VS»?1

Ja.

Vraag 2

Is dit bericht waar? Zo ja, deelt u de mening dat het te gek voor woorden is dat Griekenland 400 tanks koopt terwijl het land nagenoeg failliet is en afhankelijk is van miljarden euro's aan financiele steun onder andere van de Nederlandse belastingbetaler? Zo nee, waarom niet?

Zoals de Minister van Financiën heeft aangegeven in reactie op eerdere vragen hierover van de leden Irrgang en Van Bommel (SP) (kenmerk BFB 2011–1972M) is de berichtgeving over de aanschaf van 400 tanks door Griekenland onjuist. Naar verluidt hebben de VS een aanbod gedaan om 400 gevechtstanks van het type A1A Abrams gratis te leveren. Omdat de kosten die met transport en logistiek daarvan zijn gemoeid zeer aanzienlijk zouden zijn en voor rekening van Griekenland komen, hebben de Grieken afgezien van deze transactie. Dit wordt bevestigd door het Griekse ministerie van Defensie. Ik zie derhalve geen aanleiding om Griekenland op deze kwestie aan te spreken.

Vraag 3

Deelt u de mening dat Griekenland per direct moet afzien van de aankoop van deze 400 tanks en dit geld beter kan besteden aan het terugdringen van haar begrotingstekort? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u bereid per ommegaande Griekenland aan te spreken op deze krankzinnige plannen en bij hun weigering om van deze aankoop af te zien iedere verdere steun aan Griekenland per direct stop te zetten? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Wilt u deze vragen voor dinsdag 11 oktober, te 11.00 uur beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Hoe beoordeelt u de berichtgeving over de beschuldiging van de planning van een couppoging ten aanzien een groot aantal hooggeplaatste militairen in Turkije?1

Genoemde militairen zijn aangehouden in het kader van het «Sledgehammer-proces»; een breder justitieel onderzoek naar een vermeende samenzwering van onder meer Turkse militairen tegen de regering Erdoğan. Deze verdachten dienen een eerlijk proces te krijgen.

Vraag 2

Hoeveel actieve en gepensioneerde officieren zijn in totaal gearresteerd op deze gronden? Klopt het dat nog nooit eerder zo’n grote groep officieren vervolgd is in Turkije en dat nog bovenop de 400 schrijvers, journalisten en militairen die de afgelopen jaren reeds gearresteerd en vervolgd zijn in de «Ergenekon» zaak?

Volgens informatie van de Europese Commissie zijn er intussen 224 militairen aangeklaagd (106 actief dienende militairen). In het kader van de «Ergenekon»-zaak zijn 238 schrijvers en journalisten aangeklaagd (53 in hechtenis).

Vraag 3

Hoe beoordeelt u het feit dat openlijk wordt getwijfeld aan de mogelijkheid voor deze arrestanten in deze zaken om een eerlijk proces krijgen? Is de bewijslast tegen hen openbaar? Hoe beoordeelt u de opmerkingen die een Turkse rechter in dit licht heeft gemaakt?2

Nederland volgt, net zoals de Europese Commissie en andere EU-lidstaten, deze ontwikkelingen. Alle verdachten in Turkije moeten op een transparante, eerlijke, onafhankelijke en niet onnodig lange rechtsgang kunnen rekenen. Dat is juist in deze politiek zeer beladen zaak van belang.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de EU een open en transparante rechtsgang dient te bevorderen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid dit in EU-verband te bepleiten?

Ik bepleit dit in EU-verband.

Vraag 5

Deelt u de zorgen over de toegenomen spanningen tussen de regering van premier Erdogan en de Turkse krijgsmacht?

De afgelopen jaren is het Turkse leger steeds meer onder civiele controle komen te staan, hetgeen een positieve ontwikkeling is.

Vraag 6

Klopt het dat Turkije zowel Cyprus als Israël het recht ontzegt om gasboringen te doen en daartoe de wateren ten zuiden van Cyprus met marineschepen betreedt, alsmede met F-16’s Israëlische jachtvliegtuigen verjaagt?

Turkije betwist de rechtmatigheid van de Cypriotische proefboringen in de Oostelijke Middellandse Zee. Daarbij is de Turkse regering van mening dat eventuele gasopbrengsten ook aan de Turks-Cypriotische gemeenschap ten goede dienen te komen. De Cypriotische regering maakt regelmatig, ook al vóór de boringen, melding van Turkse schendingen van haar territoriale wateren en luchtruim.
Turkije betwist niet de exploraties in de Israëlische territoriale wateren.

Vraag 7

Klopt het bovendien dat Turkije besloten heeft het IFF-identificatiesysteem op haar F-16’s te vervangen door een eigen systeem, waardoor Israëlische gevechtsvliegtuigen niet langer als vriend, maar als vijand geïdentificeerd worden? Hoe beoordeelt u deze stap?

Het Turkse leger is voornemens het bestaande IFF-identificatiesysteem in eigen beheer te moderniseren. Het positief identificeren van vijandelijke vliegtuigen is met dit systeem niet mogelijk.

Vraag 8

Deelt u de zorgen met betrekking tot deze daden van de Turkse regering, in combinatie met de toenemende, dreigende retoriek? Zo ja, welke consequenties heeft een en ander wat u betreft voor de relatie met de EU en de positie van Turkije binnen de NAVO?

Ik maak mij zorgen over de effecten van retoriek op de stabiliteit in de regio. De positie van Turkije in de NAVO staat niet ter discussie. Wat het EU-toetredingsproces betreft, dient kandidaat-lidstaat Turkije zich volgens het onderhandelingsraamwerk uit 2005 onder meer te blijven inspannen om vooruitgang te boeken in de normalisatie van de betrekkingen met Cyprus.

Vraag 9

Bent u bereid deze zorgen richting Turkije te uiten en in EU-verband te pleiten voor maatregelen tegen Turkije indien de Turkse regering volhardt in deze opstelling? Zo ja, welke?

Nederland heeft zijn zorgen over de regionale ontwikkelingen eerder bij Turkije aan de orde gesteld en zal dit, indien nodig, blijven doen.

Vraag 10

Bent u bereid deze vragen te beantwoorden vóór de behandeling van de begroting Buitenlandse Zaken?

De beantwoording van deze vraag heeft meer tijd gevraagd.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Getuigen ICC uit asielprocedure geweerd»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat deze vier Congolese getuigen niet zijn toegelaten tot de Nederlandse asielprocedure? Klopt het dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst(IND) eerder heeft aangegeven dat deze vier Congolezen wel tot de asielprocedure zouden worden toegelaten? Klopt het dat het Internationaal Strafhof Nederland meerdere malen heeft opgedragen deze Congolezen in de asielprocedure op te nemen? Waarom worden deze vier getuigen niet toegelaten tot de Nederlandse asielprocedure?

Het is niet juist dat het Internationaal Strafhof (hierna «ISH» of «Hof») Nederland heeft opgedragen de vier Congolese getuigen in de Nederlandse asielprocedure op te nemen. Het Hof heeft bepaald dat deze gedetineerde getuigen na afloop van hun getuigenis dienen terug te keren naar de Democratische Republiek Congo («DRC») in overeenstemming met het ISH Statuut en de toepasselijke afspraak tussen het Hof en de DRC. Hierbij heeft het ISH maatregelen opgelegd ter bescherming van de getuigen tegen represailles na terugkeer in de DRC vanwege hun getuigenis. De getuigen hebben het ISH echter laten weten asiel te willen aanvragen in Nederland. Het ISH heeft Nederland hierop uitgenodigd om te reageren. Het ministerie van Buitenlandse Zaken, dat de contacten onderhoudt met het ISH en met de DRC, heeft daarop aangegeven dat de verzoeken in behandeling zullen worden genomen. Hierbij zal worden getoetst aan het verbod op refoulement onder het internationaal recht, waaronder artikel 3 van het EVRM. De Nederlandse Vreemdelingenwet 2000 is op de getuigen niet van toepassing (zie ook het antwoord op vraag 5). Het betreft hier namelijk getuigen die in de DRC terecht staan en daar gedetineerd zijn. In overeenstemming met eerdergenoemde afspraak tussen het ISH en de DRC bevinden zij zich in het ISH Detentie Centrum. Op grond van het zetelverdrag tussen Nederland en het ISH, en de Nederlandse uitvoeringswetgeving ISH, verkeren zij buiten de Nederlandse rechtsmacht.
De positie van Nederland is hierin consistent geweest en in overeenstemming met de positie die Nederland ten tijde van de vestiging van het ISH in Nederland heeft ingenomen ten aanzien van ISH en asiel. Ik verwijs in dit verband naar de brief van de toenmalige Minister van Justitie aan uw Kamer van 3 juli 2002 (Kamerstukken II, vergaderjaar 2001–2001, 28 098 (R1704), nr. 13).

Vraag 3

Vindt u het verantwoord om deze Congolezen uit te zetten terwijl zij onder meer verklaringen hebben afgelegd over de betrokkenheid van president Kabila bij grootschalige mensenrechtenschendingen? Deelt u de mening dat Nederland artikel 3 van het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en fundamentele vrijheden(EVRM) zou schenden door de Congolezen uit te zetten?

De vier Congolese getuigen zijn op verzoek van het ISH naar Nederland gekomen om hier te getuigen in strafprocessen voor het ISH. Getuigenbescherming is essentieel voor het functioneren van het ISH. Het ISH is hiervoor verantwoordelijk en neemt die verantwoordelijkheid zeer serieus. Dit blijkt ook uit de gang van zaken bij het ISH ter zake van deze getuigen en de door het ISH opgelegde beschermende maatregelen bij terugkeer van de getuigen naar de DRC. De procedure in Nederland loopt nog en er is in dit stadium van die procedure nog geen oordeel te geven over de vraag of de getuigen bij terugkeer een reëel risico lopen te worden onderworpen aan een met artikel 3 EVRM strijdige behandeling of dat anderszins sprake zal zijn van schending van het non-refoulementsbeginsel.

Vraag 4

Deelt u de mening dat Nederland, door de uitspraak van het Internationaal Strafhof te negeren, de internationale rechtsorde schoffeert?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Wat houdt de alternatieve procedure met betrekking tot behoefte om bescherming in, die de Congolezen nu door de IND zou zijn aangeboden?

De omstandigheid dat de Vreemdelingenwet 2000 niet van toepassing is, laat onverlet dat in de onderhavige procedure getoetst zal worden aan het geldende internationale kader inzake non-refoulement. Bij de behandeling van de verzoeken door Nederland, is de Nederlandse overheid – handelend als een bestuursorgaan – gehouden aan de toepasselijke bepalingen van de Algemene wet bestuursrecht. Dit is ook gedeeld met de gemachtigden van deze personen. Daarmee is een zorgvuldige procedure gewaarborgd en is ook de toegang tot de Nederlandse rechter verzekerd.

Vraag 6

Wat is de rol van het ministerie van Buitenlandse Zaken in het, na een eerdere toezegging van de IND om de Congolezen wel toe te laten tot de Nederlandse asielprocedure, nu niet toelaten van de Congolezen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het essentieel is voor het kunnen functioneren van het Internationaal Strafhof, dat getuigen voldoende worden beschermd?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 8

Bent u bereid de uitspraak van het Internationaal Strafhof alsnog te respecteren en de Congolezen alsnog toe te laten tot de Nederlandse asielprocedure?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het steeds hoger oplaaiende geweld tegen de inwoners van Nuba-bergen, een gebied in het zuiden van Soedan?

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de ernst van dit geweld mede in het licht van de voortdurende onrust aan de grenzen tussen Soedan en Zuid-Soedan? Op welke manier en via welke kanalen heeft u het regime in Khartoem opgeroepen om het geweld tegen de Nuba's te staken en welke stappen zult u nog nemen?

Wij zijn bezorgd over het voortdurende geweld aan de grens tussen Sudan en Zuid-Sudan. Vooralsnog ziet Zuid-Sudan het conflict aan de zuidgrens van Sudan (in Zuid- Kordofan en Blue Nile) als een interne aangelegenheid.
Sinds het oplaaien van het conflict bepleit Nederland, zowel bilateraal, in EU en VN verband alsmede met de leden van de Internationale Contactgroep Sudan, bij de Sudanese regering en de SPLM-Noord om het geweld te beëindigen en te onderhandelen over een politieke oplossing.

Vraag 3

Beschikt u over aanvullende informatie ten aanzien van de geruchten dat er sprake is van aanvallen met chemicaliën door de regering van president Omar Al Basjir in dit gebied? Zo ja, bent u bereid deze feiten te gebruiken ter ondersteuning van uw eerdere pleidooi voor een internationaal onderzoek naar de gewelddadigheden in Zuid-Kordofan?

Toen het conflict in Zuid-Kordofan op 5 juni jl. begon was sprake van een gerucht over een transport met chemische wapens dat van Khartoum naar Zuid-Kordofan onderweg zou zijn. Het is moeilijk deze geruchten te verifiëren omdat internationale waarnemers niet of nauwelijks toegang hebben tot de twee protocolgebieden. Daarom pleit Nederland voor een onafhankelijk internationaal onderzoek naar vermeende mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden in Zuid-Kordofan en Blue Nile.

Vraag 4

Deelt u de mening dat binnen de ontwikkelingsrelatie met Soedan bijzondere aandacht zou moeten zijn voor de veiligheid van het leefgebied van de Nuba-bevolking? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke manier komt dit tot uiting?

Nederland is voorstander van volledige implementatie van het Comprehensive Peace Agreement (CPA). Op grond van het CPA dienen in de twee protocolgebieden Blue Nile en Zuid-Kordofan zgn. popular consultations plaats te vinden waarin de bevolking zich indirect mag uitspreken over de constitutionele, bestuurlijke en veiligheidsarrangementen die het CPA in afzonderlijke protocollen voor deze deelstaten in het leven heeft geroepen. Inzet is vooral de mate van autonomie en financiële onafhankelijkheid van de centrale regering in Khartoum. In de politieke dialoog met Sudan dringt Nederland aan op democratisering in de geest van het CPA en op bescherming van de mensenrechten, inclusief die van groepen als de Nuba.

Vraag 5

Kunt u een inschatting geven van de hulpbehoefte die is ontstaan naar aanleiding van de gewelddadigheden, mede in het licht van het feit dat deze samenvielen met de start van het zaai- en plantseizoen? Kunt aangeven op welke manier aan deze behoefte tegemoet kan worden gekomen en hoe de internationale gemeenschap de bereikbaarheid van de bevolking in het gebied kan verbeteren?

De overheid van Sudan ontzegt sinds het uitbreken van het conflict internationale humanitaire organisaties de toegang tot het grootste deel van Zuid-Kordofan, waaronder het Nuba-gebergte. Humanitaire hulpverleners en konvooien worden tegengehouden waardoor de hulp de getroffen bevolking niet bereikt. Het gebrek aan toegang betekent dat het tevens moeilijk is om de aantallen hulpbehoevenden in kaart te brengen. Schattingen gaan uit van ongeveer 230 000 ontheemden die zich in het Nuba-gebergte zouden bevinden. 12 000 mensen uit Zuid-Kordofan zijn gevlucht naar Zuid-Sudan. Zolang er geen toegang is, zullen de noden toenemen.
Nederland bepleit de internationale druk op de Sudanese regering te verhogen opdat humanitaire organisaties toegang wordt verleend om de getroffen bevolking hulp te bieden.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de ontvoering1 en mishandeling van Aya Al Lami, activiste van de Iraakse organisatie OWFI, Organisation for Women's Freedom Iraq, op afgelopen vrijdag 30 september?

Ja.

Vraag 2

Bent u voornemens de Nederlandse ambassade te instrueren om contact op te nemen met OWFI en Aya Al Lami in Irak en bent u bereid de Irakese ambassadeur in Nederland om opheldering te verzoeken over de zaak?

De Nederlandse ambassade in Bagdad heeft regelmatig contact met OWFI en heeft navraag gedaan over deze zaak.

Vraag 3

Bent u voornemens de zaak bij EU collega's onder de aandacht te brengen en hen te verzoeken binnen EU verband gezamenlijk om opheldering te vragen over de zaak bij uw Iraakse collega's, alsmede in bilateraal verband?

De Nederlandse ambassade in Bagdad heeft informatie over deze zaak gedeeld met EU-partners.

Vraag 4

Deelt u de waarneming dat er een zorgwekkende toename is van arrestaties en mishandeling van vrouwen tijdens demonstraties in Irak, zoals ook blijkt het artikel Iraqi Feminists Sexually Assaulted During Pro-Democracy Protests?2

Het is niet vast te stellen of de in het artikel vermelde gebeurtenissen deel uitmaken van een trend of dat het hier incidenten betreft. Nederland zet zich bilateraal en in EU verband in voor het recht op vrije meningsuiting en vereniging en blijft de Iraakse autoriteiten verzoeken zich terughoudend op te stellen bij demonstraties. In contacten met de Iraakse autoriteiten wordt ook aandacht besteed aan de rol van vrouwen in het politieke proces.

Vraag 1

Heeft u kennis kunnen nemen van het bericht «Shell oil paid Nigerian military to put down protests, court documents show»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen of ontkrachten dat Shell het Nigeriaanse leger en de Nigeriaanse ME betaald heeft om op gewelddadige wijze vreedzame protesten de kop in te drukken? Zo ja, sinds wanneer bent u hiervan op de hoogte? Zo nee, bent u bereid het gesprek met Shell aan te gaan om uit te vinden hoe dit precies in elkaar steekt?

Het bericht in The Guardian beschrijft gebeurtenissen in de jaren negentig. De joint venture van oliemaatschappijen, waarvan de Shell Petroleum Development Company (SPDC) operator is, besloot in 1993 de productie in Ogoniland te beëindigen wegens de verslechterde veiligheidssituatie in het gebied. Sindsdien beperken de zakelijke activiteiten van de joint venture zich tot het transport van olie via twee pijpleidingen door het gebied.
De correspondentie van Shell waarnaar The Guardian verwijst, is beschikbaar op de website www.shellguilty.com. De website is een initiatief van Friends of the Earth, Oil Change International en Platform/Remember Saro-Wiwa. Shell stelt dat deze informatie betrekking heeft op de zaak Saro-Wiwa, die in 2009 is geschikt.

Vraag 3

Door u in uw brief2 aangeeft dat u de conclusies van het UNEP-rapport «Environmental Assessment of Ogoniland» ronduit zorgwekkend vindt, bent u bereid om in internationaal verband een onafhankelijk onderzoek naar mensenrechtenschendingen door Shell in Nigeria te bepleiten?

Het UNEP-rapport laat zien dat de omvang en aard van de olievervuiling in Ogoniland zorgwekkend zijn. De verantwoordelijke partijen – de Nigeriaanse autoriteiten, de joint venture van oliemaatschappijen met operator SPDC en de bevolking van Ogoniland – moeten samen optrekken om het gebied te saneren. Het UNEP-rapport schept de voorwaarden daartoe, mede omdat de schuldvraag niet centraal staat. De Nigeriaanse overheid heeft tot nu toe niet gereageerd op het rapport. Het is aan de Nigeriaanse overheid om te bepalen of er in aanvulling op het UNEP-rapport onafhankelijk onderzoek moet komen.
De Nederlandse ambassade in Abuja neemt momenteel met Britse en Amerikaanse partners het voortouw om de discussie met Nigeria over de «Voluntary Principles on Security and Human Rights» te intensiveren. Deze «Voluntary Principles» zijn in 2000 opgesteld door de VS, het VK, Noorwegen en Nederland, een aantal bedrijven en NGO’s en zijn gericht op de bevordering van veiligheid en mensenrechten bij de winning van delfstoffen en energie. Ook Shell heeft de «Voluntary Principles» onderschreven. Deze beschrijven gedetailleerd hoe de interactie tussen bedrijven en publieke veiligheidsdiensten eruit zou moeten zien.

Vraag 4

Deelt u de mening dat Shell verantwoordelijk is voor de daden van haar dochtermaatschappij «Shell Petroleum Development Company» (SPDC), die in het verleden olie heeft gewonnen in het Nigeriaanse Ogoniland en die nu nog steeds olie transporteert door Ogoniland en elders in Nigeria ook nog steeds olie wint?

Het UNEP-rapport biedt een belangrijk houvast voor het aanpakken van de problemen in Ogoniland en doet voorstellen voor maatregelen die de verschillende partijen kunnen ondernemen. Alle partijen moeten zich daadwerkelijk inzetten om daaraan gevolg te geven. In dat verband hechten wij aan de betrokkenheid van SPDC. SPDC staat in contact met gerenommeerde internationale instanties als Veritas, het British Standards Institute en de International Union for Conservation of Nature (IUCN) over assistentie bij het beoordelen van uitgevoerde saneringen en rehabilitatie-operaties.

Vraag 5

Deelt u de mening dat SPDC en Shell de vervuiling in de Nigerdelta op moet ruimen, hun excuses aan moeten bieden aan de lokale bevolking en dat ze de slachtoffers van vervuiling en mensenrechtenschendingen ruimhartig moeten compenseren voor de geleden schade? Zo nee, wie houdt u dan wel verantwoordelijk voor de vervuiling en mensenrechtenschendingen? Zo ja, wat gaat u doen om dit te bewerkstelligen?

Wij zijn van mening dat alle partijen met een verantwoordelijkheid voor de situatie in Ogoniland gehouden zijn naar hun verantwoordelijkheid te handelen.
Shell-dochter SPDC heeft zich, anders dan de Nigeriaanse regering en andere partners in de joint venture, al gedetailleerd uitgesproken over het UNEP-rapport. Meteen na de publicatie onderkende SPDC managing director de heer Sunmonu het belang van het UNEP-rapport. Hij wil ook samen met de Nigeriaanse regering, UNEP en andere actoren actie ondernemen. SPDC werkte eveneens mee aan de noodmaatregelen die het rapport opsomt.
Onlangs is op de SPDC-website een uitgebreidere reactie gepubliceerd3. SPDC verwelkomt daarin het UNEP-rapport als een belangrijke mijlpaal voor Ogoniland en de olie-industrie in Nigeria. SPDC hoopt dat het rapport als katalysator de samenwerking tussen alle betrokken partijen tot stand zal brengen. Een dergelijke samenwerking is een voorwaarde voor een succesvol begin van de oplossing van de vervuiling en de daaraan gerelateerde problemen.

Vraag 6

Hoe gaat u ervoor zorgen dat Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen niet alleen bij mooie woorden van Shell blijft, maar dat het bedrijf de daad ook bij het woord voegt?

Zie antwoord vraag 4.