Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het standpunt van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) inzake short-selling maatregelen?1

Ja.

Vraag 2

Maakt u zich ook bijzonder veel zorgen over de uitzonderlijke volatiliteit op de AEX index en op de andere markten? Op welk moment vervult short-selling volgens u geen nuttige rol meer in het prijsvormingsproces?

Ik maak mij op dit moment niet bijzonder zorgen over de volatiliteit op de AEX index en andere markten. Uiteraard houd ik de ontwikkelingen op de financiële markten in het algemeen en de koersontwikkelingen op de AEX index nauwgezet in de gaten.
Een short positie kan verschillende uitwerkingen hebben naar gelang de specifieke marktomstandigheden van dat moment. In algemene zin kan ik dan ook niet op voorhand bepalen op welk moment short-selling geen nuttige rol meer speelt in het prijsvormingsproces. Ik kan wel voorbeelden geven van een situatie waarin short-selling wel nuttig is en een situatie waarin het niet nuttig is voor de prijsvorming.
In normale omstandigheden speelt short-selling een nuttige rol in het prijsvormingsproces doordat negatieve verwachtingen sneller in de koersen van aandelen verwerkt worden. Short-selling heeft daarom een signaleringsfunctie.
Net als het geval is bij andere handelstransacties, kunnen marktpartijen short-selling inzetten om de markt te manipuleren. Specifiek met betrekking tot short-selling is dit bijvoorbeeld het geval als een short-seller tevens valse geruchten verspreidt die anderen doen geloven dat een bepaald effect overgewaardeerd is, of als hij door middel van short-selling de koersen in bepaalde effecten naar een kunstmatig niveau probeert te brengen. Als andere marktpartijen er vervolgens toe over gaan hun effecten te verkopen en de koers daalt, profiteert de short-seller hiervan door de effecten tegen een lagere prijs terug te kopen. Overigens is marktmanipulatie op grond van de regels omtrent marktmisbruik reeds verboden.

Vraag 3

Wat zijn de gevolgen en risico's voor Nederland en Europa van het besluit van vier Europese landen, die short-selling per direct verboden hebben?

Een voorbeeld van een gevolg van de short-selling maatregelen is dat instellingen, die normaal gesproken risico’s zouden afdekken door een netto short positie in de onder de huidige regelgeving uitgesloten Franse, Belgische, Italiaanse en Spaanse financiële instellingen, negatieve financiële gevolgen zouden kunnen ondervinden. De AFM heeft sinds instelling van het verbod in de vier lidstaten – naast de reguliere monitoring van de bewegingen op de financiële markten in het kader van marktmisbruik – specifieke aandacht gehad voor mogelijke indirecte effecten op bijvoorbeeld de aandelen van Nederlandse financiële instellingen. Zij heeft echter tot nog toe geen aanwijzing dat dergelijke effecten zich hebben voorgedaan, en dat ingrijpen nodig zou zijn.

Vraag 4

Welke afweging ligt aan de opstelling van de AFM ten grondslag om geen verbod op short-selling in te voeren?

Een short-sell maatregel kan worden onderscheiden naar aard (een verbod en/of een zogenoemde meldingsplicht) en naar soort financiële instrumenten (aandelen of obligaties en/of derivaten). Sinds 2009 kent Nederland een meldingsplicht aan de toezichthouder voor short posities van 0,25% en groter in beursgenoteerde bankaandelen. De ontwikkelingen van de financiële markten in Nederland (in vergelijking tot ontwikkelingen in andere lidstaten) van de laatste weken gaven de AFM recentelijk geen aanleiding tot het treffen van aanvullende maatregelen. De maatregelen die in België, Frankrijk, Italië en Spanje op 12 augustus jl. zijn afgekondigd, lijken vooral ingegeven door een combinatie van geruchten, mogelijk leidende tot een uitzonderlijke volatiliteit op die markten, en door bij beleggers in die markten groeiende twijfels over de financiële vooruitzichten van een aantal financiële instellingen in die landen. Hiervan was en is in Nederland geen sprake.

Vraag 5

Kunt u aangeven onder welke marktomstandigheden een verbod op short-selling voor Nederland wel overwogen zal worden?

Zoals uit het AFM-rapport «De staatsobligatiemarkt in Europees perspectief» van september 2010 blijkt, heeft short selling een nuttige functie op de financiële markten vanuit het oogpunt van prijsvorming en liquiditeit in de betreffende financiële instrumenten. In de literatuur is er bovendien twijfel over de effectiviteit van een short sell verbod op de (middel-)lange termijn. Door de vergaande verwevenheid van financiële markten in Europa is het essentieel dat, indien een maatregel moet worden overwogen, dit in Europees verband (lees: ESMA) wordt besproken en waar mogelijk wordt afgestemd.

Vraag 6

Op welke wijze houdt u de vinger aan de pols bij de AFM om te zorgen dat zij onmiddellijk kunnen ingrijpen indien de marktomstandigheden dat vereisen?

De AFM heeft op grond van de Wet financieel toezicht voldoende mogelijkheden om in te grijpen indien de marktomstandigheden dat vereisen. Zij monitort nauwgezet (de koersontwikkelingen op) de financiële markten. In het verleden heeft de AFM bewezen van haar bevoegdheden gebruik te maken als de marktomstandigheden daarom vragen. Ik vertrouw dan ook op de expertise bij de AFM om haar bevoegdheden in te zetten. Uiteraard heb ik regelmatig contact met de AFM in dit kader.

Vraag 7

Wat zijn de recente ontwikkelingen in het kader van de regeling van de verplichte melding van netto short positie van meer dan 0,25%? Op welke wijze houdt u hier de vinger aan de pols?

Zoals uit de verklaring van de AFM inzake short selling van 12 augustus jl. blijkt, volgt de AFM de ontwikkelingen op de financiële markten op de voet en zal zij dat in het belang van eerlijke en transparante financiële markten ook blijven doen. Dat geldt ook voor controle op de naleving van de thans geldende meldingsplicht. De AFM vraagt daartoe actief bij handelende partijen informatie op. Er zijn op dit moment geen aanwijzingen dat van onregelmatigheden sprake is.
Vanuit beleidsmatig oogpunt is relevant dat de drempelwaarde van de huidige Nederlandse meldingsplicht waarbij gemeld dient te worden aan de relevante toezichthouder (zijnde 0,25%) afwijkt van de Europese drempelwaarde in de concept-EU-Verordening die in Brussel op dit terrein wordt voorbereid (zijnde 0,20%). De concept-EU-Verordening kent daarnaast een drempelwaarde van 0,50% waarboven publicatie van shortposities aan de markt dient plaats te vinden. Na inwerkingtreding van de Verordening zullen de in Nederland gehanteerde drempelwaarden worden aangepast aan de dan daarvoor geldende Europese waarden.

Vraag 8

Wat vindt u van het bericht dat de Europese marktautoriteit ESMA oproept tot gecoördineerde actie in EU-verband? Op welke wijze is de AFM hierbij betrokken? Welke mogelijkeadditionele maatregelen om de volatiliteit te verlagen worden momenteel in Europees verband overwogen?

Gelet op de verwevenheid van Europese kapitaalmarkten, ben ik een groot voorstander van gecoördineerd optreden in ESMA-verband. De AFM is een actieve deelnemer aan discussies met andere Europese toezichthouders en werkt mee aan de voorbereiding en uitvoering van beleidvoornemens in ESMA-verband. Zo was de AFM nauw betrokken bij de totstandkoming van de rapportage van CESR, de rechtsvoorganger van ESMA, aan de Europese Commissie in mei 2010 inzake de technische details voor een Europese meldingsplicht op het gebied van short selling. Deze rapportage heeft als input gediend voor de concept-EU-Verordening inzake short selling. Ik verwijs hier tevens naar mijn antwoord op vraag 7.

Vraag 1

Wat voor «verschrikkelijke gebeurtenissen» vonden er rond 1915 plaats? Vallen deze «verschrikkelijke gebeurtenissen», in uw optiek onder de categorie «genocide» zoals is gecodificeerd in het Verdrag inzake de Voorkoming en de Bestraffing van Genocide? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom wordt de term genocide niet gebruikt in uw reactie op het verzoek van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken?

De regering betreurt de verschrikkelijke gebeurtenissen en de vele slachtoffers die daarbij rondom 1915 onder Armeniërs en andere bevolkingsgroepen zoals de Assyriërs zijn gevallen. Het Verdrag inzake Voorkoming en Bestraffing van Genocide is hierop niet van toepassing, omdat dit van latere datum (i.e. 1966) is en geen terugwerkende kracht heeft. Dit laat onverlet dat alle betrokken partijen, waaronder de Turkse en Armeense regeringen, de feiten laten onderzoeken. Inzage in elkaars nationale archieven en samenstelling van gemengde, onafhankelijke onderzoekscommissies kunnen de historische gebeurtenissen voor een breed publiek zichtbaar maken. Alleen zo is daadwerkelijke verzoening en dialoog mogelijk. Ik zal daartoe de contacten met mijn Turkse en Armeense counterparts blijven aanwenden.

Vraag 2

Bent u bekend met de Kamerbreed aangenomen motie Rouvoet c.s.1 waarin de regering wordt verzocht «voortdurend en nadrukkelijk de erkenning van de Armeense genocide aan de orde te stellen» in de context van de gesprekken met Turkije inzake mogelijke toetreding tot de Europese Unie? Bent u tevens bekend met het feit dat uw voorganger deze motie beschouwde als ondersteuning van beleid? Deelt u de analyse dat u met uw laatste brief gebroken heeft met dit beleid? Zo ja, bent u bereid de Kamer op korte termijn te informeren over de beweegredenen die hieraan ten grondslag liggen?

Ja, ik ben bekend met de Motie Rouvoet. Ook ik beschouw deze motie als ondersteunend aan de regeringsinzet om de kwestie van de Armeense genocide – bilateraal en via de EU – in Turkije bespreekbaar te maken en de toenadering tussen Armenië en Turkije te bespoedigen. Er is geen breuk met mijn voorgangers. De voortdurende druk vanuit de EU en Nederland heeft er mede toe geleid dat in Turkije meer ruimte voor debat over deze kwestie mogelijk is gemaakt. De vrijheid van meningsuiting en persvrijheid dienen, conform de Kopenhagen-criteria, deze uitwisseling van standpunten te waarborgen. Hierop zal ik de Turkse regering – rechtstreeks en via de EU – blijven aanspreken. De Motie Rouvoet ondersteunt deze inspanningen zonder meer.

Vraag 3

Kunt u onderbouwen wat het verschil is tussen enerzijds de stelling dat erkenning «geen nieuwe eis of voorwaarde» vormt in de EU-onderhandelingen met Turkije, maar dat het anderzijds «onontbeerlijk dat een kandidaat-lidstaat zijn geschiedenis verwerkt en zijn verleden onder ogen ziet»? Is het in uw optiek mogelijk dat Turkije lid wordt van de Europese Unie zonder dat zij haar betrokkenheid bij de genocide heeft erkend?

Erkenning van de Armeense kwestie vormt geen onderdeel van de politieke Kopenhagen-criteria en is als zodanig geen eis of voorwaarde in de toetredingsonderhandelingen. Vrijheid van meningsuiting, persvrijheid en goed nabuurschap (in dit geval met Armenië) zijn daarentegen wel expliciete criteria. Zij bieden het Kabinet daarmee aanknopingspunten om bij de Turkse overheid aandacht voor de kwestie van de Armeense genocide te blijven vragen. Daarnaast voorzien de in 2009 met Armenië ondertekende «Zürich protocollen» in een procedure om een wederzijds onderzoek (met een gezamenlijke commissie) mogelijk te maken. Deze protocollen moeten nog door beide parlementen geratificeerd worden. Aangezien dit proces in het slop is geraakt, heb ik op 2 februari jl. mijn Turkse collega met klem opgeroepen dit proces een nieuwe impuls te geven. Hierover heb ik u reeds op 13 mei jl. geïnformeerd (DWM-251/11).

Vraag 4

Bent u, al dan niet in overleg met de burgemeester, bereid om de mogelijkheden te verkennen om een herdenkingsmonument voor de Armeense slachtoffers van de genocide elders in Den Haag te realiseren?

Naar ik begrijp, is dit onderwerp eerder in gesprekken tussen vertegenwoordigers van de Armeens-Nederlandse gemeenschap en de gemeente Den Haag aan de orde geweest. Hierbij is ook de mogelijkheid besproken van een herdenkingsmonument voor alle slachtoffers van misdaden tegen de menselijkheid, oorlogsmisdrijven en genocide. Besluitvorming hierover is aan de gemeente Den Haag. Voor de regering is een neutrale opstelling van Nederland als gastland van het ICC uitgangspunt.

Vraag 1

Kent u het besluit van de Israelische regering om op grote schaal bouwplannen van Joodse kolonisten in Oost-Jeruzalem goed te keuren?

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat dit besluit, waarmee een definitief einde aan de eerder gehanteerde bouwstop wordt gemaakt, een ernstige verstoring is van de mogelijkheid dat het vredesoverleg met de Palestijnen wordt hervat? Zo ja, bent u bereid in krachtige termen uw ongenoegen kenbaar te maken bij de Israelische regering over dit onzalige besluit en er bij die regering op aan te dringen het besluit terug te draaien? Zo nee, waarom niet?

De regering vindt betreffende besluiten contraproductief voor het Midden-Oosten Vredesproces (MOVP). Nederland heeft deze boodschap in contacten met de Israëlische regering meermalen uitgedragen. Daarbij heeft Nederland ook de wenselijkheid aan de orde gesteld van het hervatten van de bouwstop in de nederzettingen. In dit verband verwijs ik naar mijn verklaring van 28 september jl. over de aangekondigde plannen voor 1100 nieuwe huizen in Oost-Jerusalem.

Vraag 3

Bent u tevens bereid deze kwestie met uw EU-collega's te bespreken, met als inzet om te komen tot grotere diplomatieke druk op Israel om af te zien van de bouwplannen, waarbij tevens moet worden bezien welke gevolgen een eventuele weigering van de Israelische regering zou moeten hebben voor de relatie tussen Israel en de EU? Zo nee, waarom niet?

HV Ashton heeft op 5 en 12 augustus 2011 verklaringen afgegeven over het nederzettingenbeleid in Oost-Jerusalem waarin zij de bouwbeslissingen afkeurde. De inspanningen van de EU zijn gericht op hervatting van de onderhandelingen op basis van de Kwartetbeginselen en EU-parameters. Een discussie over herziening van de relatie tussen de EU en Israël zou hier niet aan bijdragen.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Paniek Iraans Christen asielzoekersgezin»?1

Ja.

Vraag 2

Herinnert u zich uw toezegging om uw reactie op het rapport «Huiskerken in de woestijn als verboden oasen» van het Platform Christen Asielzoekers Iran naar de Kamer te sturen? Wanneer is deze reactie te verwachten?

Ja. Op 19 september 2011 heb ik mijn reactie2 op het rapport «Huiskerken in de woestijn als verboden oasen», alsmede op het nieuwe algemeen ambtsbericht Iran van 25 augustus 2011 aan uw Kamer toegezonden.

Vraag 3

Is het waar dat er gewerkt wordt aan een nieuw actueel ambtsbericht over Iran en dat diverse lopende asielprocedures bij diverse rechtbanken zijn opgeschort in afwachting van het nieuwe ambtsbericht?

Ja. In een aantal individuele zaken is de rechtbank daartoe verzocht. Inmiddels is op 25 augustus jl. een nieuw algemeen ambtsbericht over Iran verschenen.

Vraag 4

Bent u bekend met het in mei verschenen Annual Report 2011 van de US Commission on International Religious Freedom, waarin wordt gesproken van een verdere toename van incidenten tegen religieuze minderheden, waaronder christenen, en een verhoogde activiteit van de autoriteiten tegen christenen in Iran? Wordt dit rapport betrokken bij het op te stellen ambtsbericht?2

Ja. Dit rapport is betrokken bij het opstellen van het ambtsbericht van 25 augustus 2011.

Vraag 5

Klopt het in het bericht gestelde dat de vrouw en twee kinderen dreigen te worden uitgezet, terwijl de man nog in afwachting is van de uitkomst van zijn procedure? Zo ja, is het standaardbeleid om een gezin uit elkaar te halen en een vrouw alleen met haar kinderen terug te sturen naar een land als Iran?

Van een dreigende uitzetting van de vrouw en haar kinderen is thans geen sprake. Betrokkenen hebben inmiddels een opvolgende asielaanvraag ingediend. De beslissing op deze aanvraag mogen zij in Nederland afwachten.

Vraag 6

Bent u bereid de eventuele uitzetting van Iraanse christenen naar hun land van herkomst op te schorten totdat de reactie op het rapport en het nieuwe ambtsbericht naar de Kamer zijn gestuurd?

Zoals ik hierboven heb opgemerkt is de reactie op bovengenoemd rapport en op het nieuwe algemeen ambtsbericht over Iran op 19 september 2011 aan uw Kamer verzonden.

Vraag 7

Bent u bereid deze vragen zo spoedig mogelijk te beantwoorden en in de zaak van het genoemde bericht geen onomkeerbare stappen te nemen totdat deze vragen beantwoord zijn?

Ja. Zoals in het antwoord op vraag 5 aangegeven mogen betrokkene en haar kinderen de beslissing op hun onlangs ingediende asielaanvraag in Nederland afwachten.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de publicatie «Minder voor het midden» van het Sociaal Cultureel Planbureau?

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u van de conclusie dat in de sector volkshuisvesting de middeninkomens het duidelijkst aan het kortste eind trekken?

Het kabinet voert een integraal inkomensbeleid dat rekening houdt met alle inkomenseffecten van overheidsbeleid. Het SCP laat slechts een gedeelte zien van wat mensen ontvangen, zo blijven uitkeringen buiten de SCP-analyse. Die komen met name de lage inkomens ten goede. Wat mensen betalen aan belasting is ook niet meegenomen. Op basis van een dergelijke partiële analyse kunnen geen definitieve uitspraken worden gedaan over wie profiteert van het kabinetsbeleid.

Vraag 3

Wat vindt u van de stelling die het SCP opwerpt dat lagere inkomens een evenwichtige behandeling ontvangen, maar dat juist hogere inkomens profiteren van uw beleid?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat is de mening van het kabinet over de vraag die het SCP stelt dat het profijt dat de hogere inkomensgroepen hebben van de gunstige fiscale behandeling van de eigen woning verder gaat dan de doelstelling bevordering van het eigenwoningbezit?

Stimulering van eigen woningbezit is een belangrijke doelstelling van het kabinet. Daarnaast draagt de huidige fiscale behandeling van de eigen woning bij aan het vertrouwen op de woningmarkt. Het continueren van de huidige fiscale behandeling van de eigen woning is van belang om deze doelstellingen te bereiken.

Vraag 5

Wat vindt u van de conclusie van het SCP dat het huidige kabinet op het belangrijke punt van de fiscale behandeling van de eigen woning geen stappen wil zetten die het profijt voor de hogere inkomensgroepen zullen beperken?

Het Kabinet vindt de huidige fiscale behandeling van de eigen woning van belang voor de woningmarkt en zal daarom deze fiscale behandeling continueren. Gelet op de langjarige financiële verplichtingen van kopers voor de financiering van de eigen woning is continuïteit in de fiscale behandeling van de eigen woning van belang.

Vraag 6

Wat vindt u van de conclusie van het SCP dat de maatregelen die het kabinet wel neemt op de woningmarkt, scheefwonen in de huursector, juist de middeninkomens treffen?

Het SCP heeft het hier over de kabinetsmaatregel om voor de inkomens vanaf € 43 000 de huren met 5% boven inflatie te verhogen. Deze maatregel heeft alleen financiële gevolgen voor de hogere middeninkomens en hoge inkomens. Voor de lage inkomens en de lagere middeninkomens heeft het kabinet besloten dat de huren alleen met de inflatie mogen stijgen. Het kabinet is van mening dat de huurverhoging voor inkomens vanaf € 43 000 een belangrijke maatregel is om de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen en om hogere inkomensgroepen een meer marktconforme huur te laten betalen.

Vraag 7

Wat vindt u van de constatering van het SCP dat het profijt van de hoogste inkomensgroepen in de afgelopen jaren duidelijk is afgenomen ten gunste van zowel de lage als de middeninkomens door maatregelen van het vorige kabinet en deelt u de mening dat er door dit kabinet sprake is van een trendbreuk, waardoor middeninkomens steeds minder profijt hebben van de overheid?

Ik deel de mening niet dat er sprake is van een trendbreuk. Zie het antwoord op vraag 3 en 6.

Vraag 8

Bent u voornemens om uw beleid te wijzigen en de kansen voor middeninkomens op de huur- en koopmarkt te vergroten?

Het ingezette Kabinetsbeleid is mede gericht op het vergroten van de kansen voor middeninkomens en om de keuzevrijheid van de middeninkomens op de huur- en koopmarkt te verbeteren. Het kabinet neemt maatregelen om de doorstroming te bevorderen en aanbodbelemmeringen weg te nemen.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat bij Bureau Jeugdzorg Rotterdam tientallen kinderen die ernstig in hun ontwikkeling worden bedreigd te weinig hulp krijgen?1

In het artikel in het AD van 11 augustus jl. wordt gerefereerd aan het feit dat kinderen die in Rotterdam onder toezicht zijn gesteld niet in een team voor jeugdbescherming komen maar in het beheerteam waar de caseload aanzienlijk hoger is.
Zoals ik in juni jl., in antwoord op de Kamervragen van lid Kooiman (Kamerstukken II, 2010/11, nr. 2996) aangaf, vind ik het instellen van een beheerteam onwenselijk. Kinderen waarover een kinderbeschermingsmaatregel is uitgesproken moeten direct de noodzakelijke zorg en toezicht krijgen.
Er kunnen zich situaties voordoen waardoor de verantwoordelijke partijen tijdelijk een wachtlijst of beheerteam instellen. Het gaat hierbij om zaken waarbij sprake is van een onder toezichtstelling en dus een noodzaak tot toezicht en zorg, maar waarbij het veiligheidsrisico minder acuut is. De veiligheid van de kinderen mag niet in gevaar komen. BJZ moet de veiligheid blijven monitoren en indien nodig direct ingrijpen.

Vraag 2

Deelt u de mening dat een kind waarvan is aangetoond dat hij of zij zeer ernstig in zijn of haar ontwikkeling wordt bedreigd niet in een beheerteam horen? Zo nee, waarom niet? Kunt u uw antwoord toelichten? Zo ja, wat gaat u doen om dit op te lossen en voor de toekomst te voorkomen?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Wat zijn de gevolgen voor kinderen en hun ouders als gezinsvoogdijwerkers niet meer met de Deltamethode voor de gezinsvoogdij kunnen werken, omdat deze is ontwikkeld voor een gemiddelde caseload van 15 kinderen? Als dit niet bekend is, bent u bereid dit te onderzoeken? Zo nee, waarom niet?

Uit de evaluatie van de Deltamethode in 2010 komt naar voren dat de toepassing van de Deltamethode positieve effecten met zich meebrengt voor het onder toezicht gestelde kind. Uw kamer is hierover bij brief d.d. 6 oktober 2010 (Kamerstukken II, 2010/11, 32 202, nr. 6) geïnformeerd. Daarom heb ik op verschillende momenten uitgesproken dat ik belang hecht aan het kwalitatief goed uitvoeren van de Deltamethode, en dus het handhaven van de daarbij behorende caseload. Het instellen van beheerteams is per definitie een tijdelijke situatie.
Ik zal geen tijd en geld beschikbaar stellen teneinde de gevolgen van het tijdelijk instellen van beheerteams in kaart brengen.

Vraag 4

Bent u van mening dat het instellen van een beheerteam ook consequenties heeft voor andere kinderen omdat de overige gezinsvoogdijwerkers enkel zware zaken mogen begeleiden die veel tijd en aandacht nodig hebben? Zo ja, wat gaat u doen om deze situatie te verbeteren? Zo nee, kunt u uw antwoord toelichten?

Met de Bureau’s Jeugdzorg is de afspraak dat de gemiddelde caseload van de gezinsvoogdijwerkers 1:15 is. Dit betreft een gemiddelde, waarbij soms meer en soms minder zaken worden behandeld. Op deze wijze kan afhankelijk van de zwaarte van de zaak worden gedifferentieerd in aanpak.

Vraag 5

Bent u bereid aan de ontwikkelaars van de Deltamethode voor te leggen wat het effect is op de DeltaMethode bij het instellen van het beheerteam zoals bij Bureau Jeugdzorg Rotterdam? Zo ja, wilt u de uitkomsten hiervan dan naar de Kamer sturen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Bent u bereid ervoor te zorgen dat kinderen, waarbij de kinderrechter heeft beoordeeld dat een kind zeer ernstig in zijn of haar ontwikkeling wordt bedreigd, niet begeleid moeten worden door een medewerker van het beheerteam die nog 39 andere kinderen moet begeleiden? Zo nee, waarom niet en kunt u uw antwoord toelichten?

Ik ben van mening dat een kind waarbij een rechter heeft geoordeeld dat het in zijn of haar ontwikkeling wordt bedreigd door een gezinsvoogd met een gemiddelde caseload van 1:15 moet worden begeleid.
Het is aan de gemeente en het Bureau Jeugdzorg om structurele maatregelen te nemen waardoor een beheerteam niet nodig is.
Overigens zal de Algemene Rekenkamer in november resultaten van haar onderzoek naar de tekorten in de jeugdbescherming presenteren. Ik heb aangeboden om bureaus die dit jaar in acute financiële nood komen, te ondersteunen. Bureau Jeugdzorg Rotterdam heeft een aanvraag gedaan voor steun in het kader van acute financiële problematiek. Op korte termijn zal daartoe een financiële doorlichting plaatsvinden van Bureau Jeugdzorg Rotterdam. Ik wil mij er namelijk van vergewissen dat de middelen die de Bureaus Jeugdzorg beschikbaar hebben doelmatig worden besteed en dat sprake is van een goede bedrijfsvoering.

Vraag 7

In hoeverre heeft u ervoor kunnen zorgen dat Bureau Jeugdzorg Amsterdam niet meer hoeft te werken met wachtlijsten bij de gezinsvoogdij? Als er nog wachtlijsten zijn, wanneer heeft u deze dan weggewerkt?

In het kader van de acute financiële problematiek hebben zowel de stadsregio Amsterdam als mijn Ministerie middelen beschikbaar gesteld om acute problemen op te lossen. Het is aan de provincie, stadsregio en Bureau Jeugdzorg om wachtlijsten weg te werken.

Vraag 1

Kent u het artikel «Door bouw moskee zakt huizenprijs in»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de visie dat de bouw van een moskee met een imperialistische minaret van 27 meter hoog tekenend is voor de voortschrijdende islamisering van Nederland? Zo nee, waarom niet?

Ik deel deze visie niet. Binnen de in Nederland geldende vrijheid van godsdienst hebben moslims recht op een gebedshuis of vergelijkbare locatie om hun geloof uit te oefenen net als ieder ander in Nederland. Islamitische en andere gebedshuizen mogen een bouwstijl hebben met hoge bouwelementen, zo lang dit valt binnen de randvoorwaarden van wet- en regelgeving en van het bestemmingsplan en de welstand. De bevoegdheid tot het verlenen van een bouwvergunning berust bij de gemeente.

Vraag 3

Op welke wijze wordt momenteel de mening van burgers gevraagd over de bouw van moskeeen met minaret(ten)?

Op grond van de Gemeentewet stellen gemeenten een inspraakverordening vast waarin geregeld wordt in welke gevallen inspraak wordt verleend. De uitvoering van inspraak vindt meestal plaats op basis van de uniforme, openbare voorbereidingsprocedure van Afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Deze voorbereidingsprocedure geeft burgers de mogelijkheid om hun mening kenbaar te maken aan het gemeentebestuur.
De wet schrijft de Awb-procedure voor in het geval van bouwen in afwijking van het geldende bestemmingsplan (artikel 3.8 van de Wet ruimtelijke ordening, artikel 3.10 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht).
In Leiden zijn in het concrete geval de burgers gehoord, zowel op grond van de inspraakverordening als op grond van de Wet ruimtelijke ordening.

Vraag 4

Met gemiddeld hoeveel procent dalen de prijzen van huizen met de komst van een moskee met minaret(ten) in de directe omgeving?

Ik ken geen onderzoeken waaruit blijkt dat de huizenprijzen zijn gedaald als gevolg van de bouw van een moskee met minaret(ten) in de directe omgeving.

Vraag 5

Hoe duidt u de petitie «Mosknee» die verontruste Leidenaren oproept een handtekeing te zetten tegen de bouw van het islamitisch centrum/moskee Al-Haijra?

Ik duid dit als betrokkenheid van burgers die inspraak willen over dit bouwproject in hun directe leefomgeving. Zie verder het antwoord op vraag 3.

Vraag 1

Hebt u al besluiten genomen op grond van de Regeling tegemoetkoming schade bij overstroming van de Maas in januari 2011?

Nee.

Vraag 2

Deelt u de opvatting dat het beperken van de toepassing van de schaderegeling tot een klein deel van de gemeente Bergen onvoldoende gemotiveerd is en de gemeente Bergen opgezadeld wordt met onevenredig hoge kosten?

Op dit moment ben ik van mening dat mijn besluit om het schadegebied niet aan te passen, goed is gemotiveerd. Door de gemeente Bergen (L) is echter bezwaar gemaakt tegen mijn besluit. Ik acht het niet wenselijk vooruit te lopen op de uitkomsten van deze en mogelijk andere procedures.

Vraag 3

Kunt u een afschrift van uw uitspraak op het bezwaarschrift van de gemeente Bergen naar de Kamer toezenden?

Ik zal u mijn beslissing op het bezwaarschrift van de gemeente Bergen (L) zenden, nadat ik deze beslissing heb genomen en de gemeente Bergen (L) heb geïnformeerd.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de onderzoeken van het Financieele Dagblad naar het niet melden van nevenfuncties door rechters?1

Ja.

Vraag 2

Erkent u dat het voor het vertrouwen in de rechtspraak van groot belang is dat mensen kunnen controleren of de rechter geen belangen heeft die strijdig kunnen zijn met een onafhankelijk oordeel?

Ja.

Vraag 3

Wat is uw reactie op de rechters die, ook na aandringen van de beroepsvereniging Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak, verzuimen hun nevenfuncties te melden?

Ik acht het – evenals de Raad voor de rechtspraak – van groot belang dat het nevenfunctieregister actueel en volledig is. Rechters zijn verplicht om hun nevenfuncties op te geven (artikel 44 Wet rechtspositie rechterlijke ambtenaren). Zij kunnen op die verantwoordelijkheid worden aangesproken door het gerechtsbestuur, dat het register van nevenfuncties dient bij te houden.
Om de openbaarheid van nevenbetrekkingen van rechters te versterken en daarmee het vertrouwen in de onpartijdigheid en integriteit van de rechterlijke macht te vergroten, is een wetsvoorstel tot wijziging van de Wet rechtspositie rechterlijke ambtenaren ingediend, dat voorziet in een uitgebreidere regeling van de melding en registraties van nevenfuncties. Dit wetsvoorstel is aanhangig bij de EK (Kamerstukken I, vergaderjaar 2007/08, 29 937, A).

Vraag 4

Klopt het dat niemand actief controleert of de rechters ook daadwerkelijk al hun nevenfuncties melden? Zo ja, geeft de actuele situatie naar uw mening aanleiding om hier strakker op toe te zien en zo nodig disciplinaire straffen uit te delen?

De gerechtsbesturen wijzen de rechters op hun plicht om hun nevenfuncties op te geven, maar zij hebben over het algemeen geen zicht op welke nevenfuncties ontbreken in het register. Om de gerechtsbesturen meer mogelijkheden te geven om het niet melden van nevenfuncties te bestraffen, voorziet het hiervoor genoemde wetsvoorstel er ook uitdrukkelijk in dat rechters kunnen worden ontslagen als zij zich, na een voorafgaande waarschuwing, wederom schuldig maken aan overtreding van de wettelijke bepalingen van nevenfuncties.

Vraag 5

Welke maatregelen gaat u, danwel de Raad voor de Rechtspraak, treffen om het register van nevenfuncties zo spoedig mogelijk volledig te maken, te uniformeren (de hoeveelheid informatie over de nevenfunctie verschilt sterk per rechter), meer transparant te maken en te allen tijde actueel te houden?

De Raad voor de rechtspraak heeft, naar aanleiding van de berichten in het FD van 25 mei en 4 augustus jongstleden, de presidenten gevraagd er zorg voor te dragen, dat de registraties volledig en actueel zijn.
Het hiervoor genoemde wetsvoorstel dat aanhangig is bij de EK, voorziet in een uitgebreidere regeling van de melding en registratie van gegevens van nevenbetrekkingen. Ter aanvulling van de huidige regeling bevat de voorgestelde nieuwe regeling onder meer een bepaling die voorschrijft welke gegevens over een nevenbetrekking dienen te worden gemeld en in het register moeten worden opgenomen en de wettelijke verplichting om zowel de kennisgevingen als het register jaarlijks te actualiseren. Dit zal naar mijn mening een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de bevordering van de uniformiteit, de transparantie en de actualiteit van het register van nevenfuncties.

Vraag 1

Hoe en op basis van welke cijfers en bronnen heeft u een overschrijding van € 70 miljoen op de post geïntegreerde eerstelijnszorg in 2010 berekend, waarvan € 35 miljoen in 2011 wordt geredresseerd bij de huisartsen? Waar werd in de begroting VWS 2010 aangegeven welk bedrag precies was gereserveerd voor de geïntegreerde eerstelijnszorg en welke activiteiten hier onder vielen?

Onder de geïntegreerde eerstelijnszorg vallen zowel de prestaties van de drie keten DBC’s voor chronische ziekten (COPD, vasculair risicomanagement en diabetes), als de prestaties die vallen onder de beleidsregel ten behoeve van nieuwe zorgprestaties (hierna: beleidsregel innovatie) en de beleidsregel Geïntegreerde Eerstelijns Zorg (hierna: beleidsregel GEZ).
In totaal was in 2010 voor de geïntegreerde eerstelijnszorg € 171 miljoen beschikbaar: € 36, 9 miljoen was bestemd voor beide beleidsregels, voor de ketens was € 134,1 miljoen gereserveerd. In 2010 is volgens de CVZ cijfers (levering maart 2011) voor de drie keten DBC’s en de beleidsregel Innovatie en GEZ een totaal bedrag van € 241 miljoen gedeclareerd. Dit betekent een overschrijding van € 70 miljoen.
In de begroting 2010 was voor keten DBC’s € 241,5 miljoen gereserveerd. Dit bedrag is in de loop van 2010 aangepast omdat de keten hartfalen niet van start ging, de keten COPD pas op 1 juli 2010 van start ging en de praktijkondersteuner somatiek (hierna: POH-s), in tegenstelling tot het eerdere voornemen, pas met ingang van 1 januari 2011 is komen te vervallen als separaat declarabel consult. Hiervoor is het oorspronkelijke bedrag van € 241,5 miljoen neerwaarts bijgesteld, dit ten gunste van met name het huisartsenkader. Een deel van deze bijstelling is ten gunste van het kader medisch specialisten en diëtetiek gekomen. Deze neerwaartse bijstelling heeft geleid tot een bedrag van € 134,1 voor chronische keten DBC’s in 2010. Dit bedrag is terug te vinden in de begroting 2011.
Voor de onderdelen innovatie en GEZ binnen de post geïntegreerde eerstelijnszorg was in 2010 € 36,9 miljoen beschikbaar. De geïntegreerde eerstelijnszorg vindt haar oorsprong in de gezondheidscentra. Voor 2010 was hiervoor € 18,6 miljoen beschikbaar. Dit bedrag is onderdeel van het huisartsenkader zoals terug te lezen is in de ontwerpbegroting 2010. Verder heeft VWS voor 2010 een reservering aangelegd voor de introductie van de ketens. Als gevolg van de bovengenoemde ontwikkelingen binnen de ketens is deze reservering ten gunste van de geïntegreerde eerstelijnszorg gebracht. Met deze reservering is een bedrag van € 18,3 miljoen gemoeid.

Vraag 2

Naar aanleiding van uw stelling dat de huisartsen een disproportioneel groot aandeel hebben gehad in de overschrijding van € 70 miljoen op de post geïntegreerde eerstelijnszorg in 2010; wat was het aandeel van huisartsen dan precies? Wat waren de aandelen van de overige zorgverleners in de eerstelijnszorg? Op welke bronnen baseert u deze berekeningen?

Welke aanbieders bijdragen aan de zorg varieert per chronische aandoening en is afhankelijk van het zorgprogramma dat door de verzekeraar wordt gecontracteerd. Binnen de keten DBC voor diabetes hebben de huisarts en de POH-s een prominente plek in de levering van zorg. Dit is terug te vinden in zowel de beschreven zorg in de zorgstandaard diabetes als ook in de inkooprichtlijnen van verzekeraars.
Bij de start van de keten DBC’s in 2010 was al duidelijk dat een substantieel deel van de integrale zorg huisartsenzorg betrof. Bij het vaststellen van het begrote bedrag voor de keten DBC’s is € 95 miljoen vanuit het huisartsenkader overgeheveld naar de post chronische keten DBC’s. Daarnaast zijn vanuit de kaders voor medisch specialistische zorg (€ 38 miljoen) en de diëtetiek (€ 3,8 miljoen) bedragen overgeboekt. Daarnaast zien we dat ook de zorg die in het kader van de beleidsregel innovatie en de beleidsregel GEZ wordt geleverd een aanzienlijk deel huisartsenzorg betreft. Met name via de beleidsregel innovatie werden nog veel ketenzorgprojecten diabetes, die voor 2010 waren gestart, bekostigd.
Mijns inziens is de veronderstelling dat meer dan de helft van de uitgaven aan geïntegreerde eerstelijnszorg op het conto komt van huisartsenzorg dan ook verantwoord.

Vraag 3

Klopt het dat de overschrijding op de geïntegreerde eerstelijnszorg buiten de basiszorg van de huisartsen valt, namelijk het segment van vrij onderhandelbare prestaties en tarieven, maar de € 35 miljoen korting via het abonnements- en consulttarief wel op het budget voor de basishuisartsenzorg wordt toegepast? Zorgt deze maatregel niet voor een vertraging in de ontwikkeling van een geïntegreerde eerste lijn, aangezien huisartsen nu weten dat een eventuele overschrijding op het toekomstig huisartsenbudget in mindering wordt gebracht en een groei zo wordt afgestraft?

Bij het terughalen van overschrijdingen bezie ik de basiszorg als één geheel. Chronische zorg is ook basiszorg. Juist bij de zorgverlening aan chronisch zieken moet de zorgverlening goed op elkaar afgestemd zijn en – waar mogelijk – dichtbij de patiënt worden aangeboden. De chronische zorg buiten de basishuisartsenzorg plaatsen doet mijns inziens afbreuk aan de rol die huisartsenzorg heeft in ons stelsel. Naast de geïntegreerde eerstelijnszorg kent de huisartsenbekostiging nog meer onderdelen waarvoor vrije tarieven gelden, ook deze worden niet los gezien van het reguliere huisartsenkader.
Vanwege de problematische economische toestand zie ik mij genoodzaakt de overschrijding op de basiszorg binnen de daarvoor beschikbare bedragen terug te halen. Voor de komende jaren is er ondanks deze korting binnen de begroting nog steeds groei mogelijk voor de basiszorg. Deze groei maakt mijns inziens de ontwikkeling van een geïntegreerde eerstelijnszorg nog steeds goed mogelijk.

Vraag 4

Kunt u in de begroting VWS 2012 de post geïntegreerde eerstelijnszorg opnemen, met daarbij het gereserveerde bedrag en een beschrijving welke zorgverleners en activiteiten hier precies onder vallen? Kunt u deze post dan scheiden van het budget huisartsenzorg en alle betrokken ketenzorgverleners bij een eventuele overschrijding in 2012 aanslaan?

De ontwerpbegroting van VWS voor 2012 wordt bij Prinsjesdag aangeboden aan het Parlement. Op de cijfers wil ik niet vooruitlopen. Wel zal voortaan de geïntegreerde eerstelijnszorg niet als onderdeel van het huisartsenkader worden weergegeven.

Vraag 5

Vallen de (chronische) keten-dbc’s (Diagnose Behandelingcombinaties) voor u onder de geïntegreerde eerstelijnszorg? In de begroting VWS 2010 werd € 241,5 miljoen geraamd, terwijl het College voor zorgverzekeringen (CVZ) stelt dat de kosten van de keten-dbc’s in 2010 € 144 miljoen bedroegen: hoe kan dit dan bijdragen aan een overschrijding van € 70 miljoen? Hoe heeft u in 2010 de € 97,5 miljoen ingezet die niet zijn gebruikt voor de bekostiging van keten-dbc’s?1

Zie mijn reactie op vraag 1.

Vraag 6

Welke argumentatie heeft u om een structurele overschrijding van € 30 miljoen op de huisartsenzorg in 2009, waarop in de jaren 2009, 2010 en 2011 met goedkeuring van het parlement door de minister van VWS geen actie op ondernomen is, per 2012 toch nog in mindering te brengen op het abonnementstarief van de huisartsen? Hoe vaak is een dergelijk late budgetcorrectie eerder bij de huisartsenzorg voorgekomen?

Door de druk die er dit jaar ligt op de Rijksfinanciën en doordat er binnen de eerstelijn al twee jaar lang meer is uitgegeven dan de groeiruimte die toebedeeld was, moet ik dit jaar maatregelen nemen. Iedereen draagt daarin bij, want wat ik niet wil is de rekening alleen bij de burger neerleggen.
Ik heb per sector bekeken wat nodig en mogelijk was. Om de toegankelijkheid van de huisartsenzorg voor de patiënt volledig vrij te houden kies ik niet voor eigen bijdragen of pakketverkleining, maar maak ik de keuze om de uitgaven die er de afgelopen jaren bovenop de toegestane groei van het kader zijn gedaan, terug te halen. Hoewel ik me ervan bewust ben dat dit een ingrijpende keuze is, ben ik van mening dat die keuze verantwoord is als ik kijk naar de uitkomsten van het kostenonderzoek van de NZa uit 2008. Dat onderzoek liet een overwinst zien van € 366 miljoen. Later is dit bedrag als gevolg van een aantal correcties, waaronder een correctie voor de introductie van keten-dbc´s en een correctie voor M&I/verrichtingen, bijgesteld naar € 172 miljoen. Mijn voorganger heeft in 2009 met de sector afgesproken dit bedrag niet te korten op de tarieven. Daar stond tegenover dat de sector werk zou maken van het beter inzichtelijk maken van prestaties, zodat er beloning naar prestatie mogelijk zou worden. Tot op heden acht ik de voortgang op dit gebied onvoldoende.

Vraag 7

Is de korting van € 132 miljoen op de huisartsenzorg in 2012 niet strijdig met het kabinetsdoel om zorg goedkoper, dichtbij in de wijk aan te bieden, zoals geformuleerd in de beleidsbrief «Zorg die werkt»? Hoe komt het kabinetsdoel om eerstelijnszorg in de wijk te versterken dichterbij als u de budgettaire problematiek van € 1,1 miljard naar aanleiding van de Voorjaarsnota oplost door disproportionele kortingen in de eerstelijnszorg bij de huisartsen en de Geestelijke Gezondheidszorg (ggz), terwijl de overschrijdingen in 2010 in de tweedelijnszorg bij ziekenhuizen (€ 384 miljoen), medisch specialisten (€ 283 miljoen) en zelfstandig behandelcentra (ZBC)’s (€ 209 miljoen) in 2012 grotendeels ongemoeid worden gelaten.

De tariefmaatregel op de huisartsenzorg leg ik niet op omdat ik vind dat de huisartsen te veel of onnodig werk hebben gedaan. Integendeel, ik vind de versterking van geïntegreerde zorg in de buurt een hele goede ontwikkeling. Er is echter geen financiële ruimte om de extra uitgaven die zijn gedaan, bovenop de reeds toegekende groei, te faciliteren.
Dit mag het beleid dat ik wil voeren omtrent basiszorg echter niet in de weg staan. Juist nu moeten we zoeken naar slimmere oplossingen om de kwaliteit van zorg hoog te houden, de organisatie van de eerstelijn te versterken en de rol van de patiënt bij zijn of haar behandeling te vergroten. En ik denk ook dat dit kan. Immers, hoewel de groeiruimte komend jaar minder groot is dan voorheen, komt er nog steeds geld bij voor de eerstelijnszorg. Ik vind het onze plicht om het geld dat er is op een zo slim mogelijke manier in te zetten. Wanneer de sector echter aantoonbare bewijzen heeft dat door substitutie in andere sectoren kosten worden bespaard, ben ik uiteraard bereid om in de toekomst meer geld vrij te maken voor de huisartsenzorg.
Met betrekking tot overschrijdingen in de tweedelijns somatische zorg kan worden opgemerkt dat deze niet ongemoeid blijven. Voor de vrijgevestigde medisch specialisten treedt met ingang van 2012 een beheersmodel in werking. Binnen dit model wordt uitgegaan van instellingsbudgetten, die op macroniveau inpasbaar zijn in het beschikbare budgettaire kader. Hierover zijn bestuurlijke afspraken gemaakt met de Orde van Medische Specialisten.
Daarnaast is onlangs het Bestuurlijk hoofdlijnenakkoord gesloten tussen de vertegenwoordigers van de ziekenhuizen, ZN en VWS. In dit hoofdlijnenakkoord zijn onder andere afspraken gemaakt over een beheerste kostenontwikkeling van de ziekenhuiszorg van 2,5% vanaf 2012 (exclusief loon- en prijsbijstelling). Onderdeel van de afspraken is het redresseren van de meerjarige doorwerking van de overschrijdingen 2010. Deze afspraak leidt ertoe dat instellingen en verzekeraars per 2012 maatregelen moeten nemen voor een bedrag van € 265 miljoen.
De ZBC’s lopen met betrekking tot het kostendeel mee in het hoofdlijnenakkoord met de ziekenhuiszorg en ten aanzien van het honorariumdeel mee in de afspraken van medisch specialisten. De doorwerking van overschrijdingen worden binnen de afspraken meerjarig grotendeels gemitigeerd.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Directeur Maasstadziekenhuis weg»?1

Vraag 2

Deelt u de mening dat het een grove schande is dat deze man na het door hem gevoerde wanbeleid met 2,5 ton de deur uitloopt?

Vraag 3

Deelt u de mening dat iemand die opzettelijk mensenlevens in gevaar brengt strafrechtelijk vervolgd dient te worden in plaats van beloond?

Vraag 4

Welke actie gaat u ondernemen om dit ongedaan te maken?

Vraag 1

Wat is uw reactie op het aftreden van directeur S. van het Maasstad Ziekenhuis en in het bijzonder op het feit dat hij een vertrekvergoeding ontvangt van € 235 898?1

Vraag 2

Deelt u de mening dat een dergelijke beloning na overduidelijk disfunctioneren volkomen ongepast is? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Deelt u de mening dat het rechtsgevoel van mensen wordt aangetast indien deze bestuurder op basis van een contract uit 2004 een onverdiende gouden handdruk opstrijkt, terwijl hardwerkende en reeds slecht beloonde thuiszorgmedewerkers ondanks cao-afspraken 20% loon moeten inleveren? Wilt u uw antwoord toelichten?2

Vraag 4

Bent u bereid uw invloed aan te wenden om deze misplaatste beloning ongedaan te maken? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Wat is uw oordeel over het advies van het College voor zorgverzekeringen (CVZ) dat de mammaprint kwalificeert als een voorziening die bij de behandeling van mammacarcinoom niet voldoet aan de stand van de wetenschap en praktijk en derhalve niet behoort tot de te verzekerde prestatie geneeskundige zorg? Zijn er inmiddels meer gegevens beschikbaar op basis waarvan het CVZ tot een ander advies zou kunnen komen?1

Op grond van de Zorgverzekeringswetgeving is een interventie van geneeskundige aard een te verzekeren prestatie als deze voldoet aan de stand van wetenschap en praktijk en, bij ontbreken van een zodanige maatstaf, door hetgeen in het betrokken vakgebied geldt als verantwoorde en adequate zorg en diensten. Dit is één van de voorwaarden om voor vergoeding op grond van de basisverzekering in aanmerking te komen. Het College voor zorgverzekeringen (CVZ) heeft tot wettelijke taak om die beoordeling te doen. Voor zover het de beoordeling van testen betreft: het CVZ heeft zeer recent een rapport uitgebracht dat beschrijft wat hierbij komt kijken2. De volgende passage is een rechtstreeks citaat uit dat rapport:
«Het CVZ beoordeelt als pakketbeheerder interventies op basis van gezondheidsuitkomsten voor patiënten. Dat geldt zowel voor therapeutische interventies, als ook voor tests. We gaan er vanuit dat medische tests niet alleen beoordeeld moeten worden op hun intrinsieke waarde, maar vooral ook op hun gevolgen voor de gezondheid van de patiënt. Het CVZ is als pakketbeheerder van opvatting dat betaling vanuit de basisverzekering (collectieve middelen), waarvoor een beroep op de solidariteit van alle verzekerden wordt gedaan, alleen gerechtvaardigd is als de interventie (in casu ook de medische test) daadwerkelijk nuttig is voor de gezondheid van degenen die de interventie ondergaan. Dat betekent dat in de visie van het CVZ een medische test alleen beschouwd kan worden als zorg conform «de stand van de wetenschap en praktijk» als aangetoond of aannemelijk gemaakt is dat toepassing van de test tot gezondheidswinst bij patiënten leidt. De medische test moet – kort gezegd – klinisch nut (clinical utility) hebben.
Klinisch nut doelt op een verbetering van de gezondheid van patiënten die de test ondergaan. Of er klinisch nut zal zijn hangt mede af van de behandeling in brede zin, die de patiënt krijgt nadat deze de test heeft ondergaan. De behandeling in brede zin die volgt op de test zal dus ook in de beoordeling van klinisch nut meewegen. Dit betekent dat voor het CVZ onderwerp van beoordeling zal zijn: de test-plus-behandelingstrategie. De term «behandeling in brede zin» omvat alle interventies die op basis van de test toegepast worden en invloed hebben op de uiteindelijke uitkomst voor de patiënt. Deze interventies kunnen zeer divers zijn en bijvoorbeeld bestaan uit therapeutische ingrepen, medicatie, aanvullende tests of wachtperiodes.» (Einde citaat).
Uit dit beoordelingskader komt helder naar voren dat het «klinisch nut» van de Mammaprint dus bepaald moet worden. Een enkelvoudige vergelijking tussen de Mammaprint en andere genexpressietesten op prijs of testresultaat geeft daarop geen bruikbaar antwoord.
Het CVZ heeft op 29 oktober 2010 uitspraak gedaan met betrekking tot het klinisch nut van de Mammaprint en merkte daarbij onder meer het volgende op:
«De beschikbare literatuur is uitsluitend gebaseerd op retrospectief onderzoek, die de uitkomsten van de Mammaprint, de standaard risicoprofileringstests en de werkelijke overlevingsuitkomsten beschrijft. Belangrijk nadeel hierbij is dat de geïncludeerde patiëntengroepen verschillende behandelingen hebben ondergaan die mogelijkerwijs de overleving hebben beïnvloed en daarmee tevens de associatie van de Mammaprint-uitkomst en de prognose op ziektebeloop.» (Einde citaat).
Er zijn kortom nog geen gegevens beschikbaar die aantonen dat wel of geen behandeling met chemotherapie naar aanleiding van de Mammaprint-uitslag daadwerkelijk leidt tot gezondheidswinst en dus «klinisch nut» heeft. Daarmee voldoet de medische test Mammaprint niet aan het criterium stand van wetenschap en praktijk. Het CVZ kon op grond van het gehanteerde toetsingskader voor diagnostische tests en de beschikbare gegevens niet tot een ander oordeel komen. Het CVZ is de deskundige ter zake, ik heb daar dus geen oordeel over.
Uit de nu lopende MINDACT-trial, een prospectieve gerandomiseerde multicenter studie, waarbij toepassing van de Mammaprint wordt vergeleken met standaard klinische risicoschattingen, zal moeten blijken of toepassing daadwerkelijk zal leiden tot gezondheidswinst (klinisch nut).
Zolang klinisch nut niet bepaald is, is de vraag of de kosten opwegen tegen de gezondheidswinst niet aan de orde. Het is – in dit stadium – derhalve nog geen financieel vraagstuk.

Vraag 2

Wat is uw opvatting over het feit sommige zorgverzekeraars er zelf voor hebben gekozen mammaprint te vergoeden? Waarom zouden zij dit doen als het volgens het CVZ niet voldoet aan de stand van de wetenschap en praktijk? Heeft u hiervoor een verklaring?2

Omdat de Mammaprint niet voldoet aan het criterium «stand van de wetenschap en praktijk» mag deze niet worden vergoed op grond van de in de Zorgverzekeringswet geregelde zorgverzekering. Verzekeraars mogen de Mammaprint wel vergoeden uit hun eigen middelen, bijvoorbeeld de aanvullende verzekering. Dat doen ook enkele ziektekostenverzekeraars.
De pakketten van de aanvullende ziektekostenverzekeringen verschillen alle in onder meer omvang van de dekking en de kosten. Het is aan de ziektekostenverzekeraars zelf om hier keuzes in te maken en daarmee te proberen een aanvullende ziektekostenverzekering aan te bieden die aantrekkelijker is voor potentiële verzekerden dan die van de andere ziektekostenverzekeraars. Dit kwalificeer ik niet als ongewenste ongelijkheid voor verzekerden. Bij de keuzes welke zorg uit eigen middelen wordt bekostigd en hoe het aanvullend pakket wordt ingericht spelen diverse overwegingen een rol. Enkele van de overwegingen van enkele ziektekostenverzekeraars die hebben besloten de Mammaprint uit eigen middelen te vergoeden zijn gegeven op de internetpagina waarnaar u in voetnoot 2 verwijst.
Ook als zorgverzekeraars niet betalen kunnen aanbieders van zorg, als zij dat zouden willen, de Mammaprint toepassen. Dan betalen zij dat zelf, die budgetvrijheid hebben zij.

Vraag 3

Van welk geld betalen de zorgverzekeraars die zelf besloten hebben mammaprint te vergoeden dit? Is dit toegestaan? Zo nee, wat gaat u hiertegen ondernemen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat er sprake is van ongewenste ongelijkheid tussen verzekerden indien een mogelijk waardevolle zorginnovatie door de ene zorgverzekeraar niet wordt vergoed en door de andere wel? Zo ja, bent u bereid in overleg te treden met de zorgverzekeraars en het CVZ over het beleid ten aanzien van mammaprint? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Kunt u helder uiteenzetten op basis van welk criterium de mammaprint niet in aanmerking komt voor vergoeding? Is het niet werkzaam? Zijn er goedkopere genexpressietesten of andere toepassingen met betrekking tot biomarkers die hetzelfde resultaat bewerkstelligen of zelfs beter werken? Of is het een centenkwestie, namelijk dat het CVZ de gezondheidswinst of winst aan levensverwachting niet vindt opwegen tegen de kosten? Wat is uw opvatting in dezen?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 6

Bent u het eens met de huidige staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap die zich toendertijd als Kamerlid sterk maakte voor de mammaprint en zich ergerde aan de trage implementatie van zorginnovaties?3 Zo ja, deelt u de mening dat deze innovatie dan toegankelijk moet worden voor alle burgers via de basisverzekering? Zo nee, waarom niet?

Ik ben het eens met de heer Zijlstra dat de procedure voor toelating van innovaties tot het pakket van de basisverzekering dient te worden verbeterd. In het Regeerakkoord is reeds vastgelegd dat over de toelating van nieuwe behandelmethoden tot het verzekerd pakket meer eenduidig, samenhangend en consequent zal worden besloten.
Evenals voor reeds bestaande behandelmethoden het geval is dienen ook nieuwe behandelmethoden echter wel in overeenstemming te zijn met de stand van wetenschap en praktijk en tevens aan de vier pakketcriteria te voldoen (noodzakelijk, effectief, kosteneffectief en uitvoerbaar) om voor vergoeding op basis van de zorgverzekering in aanmerking te komen. Dit is nodig om het solidariteitsbeginsel in stand te kunnen houden, de kosten van de gezondheidszorg beheersbaar te houden en de kwaliteit van de verzekerde zorg te garanderen.
Aangezien de Mammaprint niet aan de bovenstaande criteria voldoet komt deze vooralsnog niet in aanmerking voor vergoeding op grond van de basisverzekering. De mening dat dit wel het geval zou moeten zijn deel ik derhalve niet. Ik verwijs in dit kader ook naar mijn antwoord op de vragen 1 en 5.
De voorwaardelijke toelating kan een goed instrument zijn om te kunnen beslissen over de toelating van nieuwe behandelmethoden tot het pakket van de basisverzekering. Op dit moment ligt er een voorstel voor advies bij de Raad van State tot wijziging van het Besluit Zorgverzekering, waarin de voorwaardelijke toelating wordt geïntroduceerd. Dit voorstel heb ik per brief van 10 juni 2011 aan de Tweede Kamer voorgelegd.5

Vraag 7

Herinnert u zich de dringende oproep van bovengenoemd voormalig Kamerlid aan de toenmalige minister om «eens wat aan mammaprint te doen»? Op welke wijze is door uw voorganger aan deze oproep gehoor gegeven en op welke wijze geeft u hier een vervolg aan nu u zelf aan het roer staat?4

Ja. Het ZorgInnovatiePlatform (ZIP), een samenwerkingsverband van het Ministerie van VWS, het CVZ, de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en ZonMw, heeft laten onderzoeken wat de redenen waren waarom de Mammaprint niet was toegelaten tot het basispakket. De conclusie die werd getrokken was dat de Mammaprint niet voldeed aan de voorwaarden voor opneming in de zorgverzekering omdat deze niet voldeed aan het criterium «stand van wetenschap en praktijk», dat uitsluit dat zorg die zich in een experimentele fase bevindt vergoed kan worden vanuit de basisverzekering.
Op 29 oktober 2010 heeft het CVZ officieel advies uitgebracht over het klinisch nut van de Mammaprint, dat wil zeggen of de behandeling naar aanleiding van de test zodanig wordt beïnvloed dat dit gezondheidswinst oplevert voor de patiënt. In mijn antwoord op de vragen 1 en 5 ben ik uitgebreid ingegaan op dit advies. Daar heb ik ook reeds opgemerkt dat de volgende stap is om het klinisch nut van de Mammaprint aan te tonen, en dat dit zal moeten blijken uit de nu lopende MINDACT-trial.

Vraag 8

Deelt u de mening dat het zinvol kan zijn om innovatieve behandelingen en hulpmiddelen in ieder geval tijdelijk op te nemen in de basisverzekering totdat er meer gegevens beschikbaar zijn over de stand van wetenschap en praktijk? Zo ja, wilt u toelichten of u het zinvol vindt om mammaprint op te nemen in de basisverzekering? Zo nee, waarom niet?

Nee ik deel die mening niet. Het verzekerde pakket zou op die wijze op onacceptabele wijze verbreed worden met zorgaanspraken waarvan niet eens vaststaat of ze uiteindelijk werkzaam zullen zijn en wat hun klinisch nut is. Dit is geheel contrair ook aan de afspraken in het Regeerakkoord waarin gesteld wordt dat er juist sprake dient te zijn van stringent pakketbeheer.
Ik neem het oordeel van CVZ over en ben met hen van mening dat de Mammaprint gelet op de thans beschikbare informatie nu niet in het verzekerde pakket thuishoort. In mijn antwoord op de vragen 1 en 5 ben ik nader ingegaan op het toetsingskader dat door CVZ bij het trekken van die conclusie is toegepast.

Vraag 1

Kent u het bericht «De privacy wordt nauwelijks bewaakt; College Bescherming Persoonsgegevens mag weinig en doet weinig»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u het in genoemde artikel gestelde dat het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) in de praktijk een bescheiden rol speelt bij het bewaken van de privacy van de Nederlandse burger? Zo ja, waar blijkt dat uit en in hoeverre zullen bezuinigingen de positie van het CBP verder aantasten? Zo nee, waarom niet?

Ik herken mij niet in het geschetste beeld. Het CBP treedt op bij ernstige overtredingen die de privacy van grote groepen mensen raken. Het CBP boekt daar ook successen mee, zoals onder andere blijkt uit enkele grote zaken (Google, OV-Chipkaart) waar het optreden van het CBP tot aanpassingen in de werkwijze heeft geleid. Natuurlijk is het zo dat het CBP een keuze moet maken uit de zaken die het oppakt, maar door de risicogestuurde aanpak hoeft dit de effectiviteit van de handhaving niet negatief te beïnvloeden. De inzet van het CBP is erop gericht om de aanstaande bezuinigingen te implementeren zonder dat dit de positie van het CBP aantast.

Vraag 3

Is het waar dat bedrijven en burgers met individuele klachten ten aanzien van privacyschendingen slecht geholpen worden door het CBP? Zo ja, hoe komt dat en wat gaat u doen om dit te verbeteren? Zo nee, waar blijkt dat uit?

Ik heb niet het beeld dat het CBP slecht omgaat met individuele klachten. Zo heeft het CBP iedere werkdag een telefonisch spreekuur en is er een website (www.mijnprivacy.nl) die speciaal gericht is op burgers. Naast het verstrekken van algemene informatie kunnen via deze wegen ook klachten kenbaar worden gemaakt. Problemen die uit individuele klachten naar voren komen zijn mede bepalend voor de prioriteiten die het CBP zich stelt, al zal niet iedere afzonderlijke klacht opgevolgd kunnen worden.

Vraag 4

Deelt u de mening van het CBP dat de bescheiden rol van deze instelling te maken zou hebben met de relatief weinig bevoegdheden, personeel en budget? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat u doen om de positie van het CBP als privacywaakhond te verbeteren?

Ik kan niet bevestigen dat het CBP relatief onderbedeeld is in vergelijking met toezichthouders in andere EU-landen. In ieder geval ben ik van mening dat het personeel en budget toereikend zijn voor de Nederlandse situatie, ook na de geplande bezuinigingen. Daarbij is van belang dat dit kabinet de bevoegdheden van het CBP zal verruimen door, zoals aangekondigd bij brief van 29 april 2011 (Kamerstukken II, vergaderjaar 2010–2011, 32 761, nr. 1), de mogelijkheid te creëren dat het CBP bestuurlijke boetes oplegt. Overigens vormt de uitbreiding van bevoegdheden geen taakuitbreiding, maar is het een verruiming van het instrumentarium van het CBP om met overtredingen om te gaan. Het is aan het CBP is om, gegeven het budget, keuzes te maken in de afdoeningwijze, met inachtneming van proportionaliteit en subsidiariteit ten aanzien van degene bij wie de normoverschrijding is geconstateerd.

Vraag 5

Is het waar dat de meeste privacy toezichthouders in andere EU-landen over relatief meer middelen beschikken dan het CPB? Zo ja, waarom is het CPB relatief onderbedeeld?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Hoe verhouden de aangekondigde bezuinigingen op het CBP zich tot de passage in het Regeerakkoord dat de informatieveiligheid en bescherming van persoonsgegevens verbeterd worden?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 7

Hebben de taken van en de vragen aan het CPB en het beschikbare budget zich de afgelopen 10 jaar ontwikkeld? Vindt u dat in evenwicht?

Zoals blijkt uit de hierna volgende tabel is er in de afgelopen 10 jaar per saldo sprake geweest van een forse toename in het budget van het CBP. Gelijktijdig met deze toename is er sprake geweest van grote technologische ontwikkelingen en een sterk toegenomen beroep op de privacytoezichthouder. Er is daarbij steeds oog voor geweest dat deze ontwikkelingen met elkaar in evenwicht zijn.
Jaar
Budget ( x € 1 000)
2001
2 961
2002
3 919
2003
4 615
2004
4 950
2005
5 898
2006
5 957
2007
6 147
2008
7 166
2009
7 285
2010
7 699
2011
7 631

Vraag 8

Gaat de wetswijziging die in voorbereiding is voor uitbreiding van bevoegdheden van het CPB ook gepaard met uitbreiding van het budget? Zo ja, hoeveel? Zo nee, hoe dient het CPB deze taakuitbreiding dan te realiseren?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Luchtvaart woest om hulp bij claim»?1

Het artikel is mij bekend.

Vraag 2

Was bij u voor 6 augustus 2011 bekend dat de Consumentenbond zich als intermediair opstelt voor een commercieel bedrijf gericht op het assisteren van benadeelde reizigers en hier per claim aan verdient? Zo ja, heeft u contact opgenomen met de Consumentenbond en/of de Board of Airline Representatives In the Netherlands (BARIN)? Zo nee, ziet u nu aanleiding om contact op te nemen met de Consumentenbond en/of de BARIN?

De Consumentenbond heeft het Ministerie op 1 augustus 2011 een bericht gestuurd waarin zij bekend maakt om in samenwerking met EUclaim de Vlucht Claim Service te starten. Vanuit mijn departement is contact opgenomen met de Consumentenbond.

Vraag 3

Bent u bekend met het feit dat uw ambtsvoorganger tijdens de behandeling van het wetsvoorstel tot wijziging van de Wet luchtvaart en de Luchtvaartwet ter implementatie van verordening (EG) nr. 2111/2005 de mening van de Kamer deelde dat het niet zo kan zijn dat gedupeerde reizigers afhankelijk moeten zijn van commerciële bureaus om hun recht te kunnen halen? Zo ja, kunnen reizigers sinds 6 augustus 2011 ook zonder tussenkomst van commerciële bureaus hun recht halen? Waar baseert u dit op?

Ik deel de mening van mijn ambtsvoorganger dat het niet zo kan zijn dat gedupeerde reizigers afhankelijk moeten zijn van commerciële bureaus om hun recht te kunnen halen. Reizigers konden en kunnen zowel vóór als sinds 6 augustus 2011 ook zonder tussenkomst van commerciële bureaus hun recht halen. Een passagier kan met zijn klacht immers zelf rechtstreeks terecht bij de IVW, de Geschillencommissie Luchtvaart en de civiele rechter. Daarvoor hoeft hij geen commercieel tussenpersoon in te schakelen. Dat staat hem vrij.

Vraag 4

Indien u van mening bent dat reizigers ook zonder tussenkomst van commerciële bureaus hun recht kunnen halen, hoe beoordeelt u dan het feit dat een Consumentenorganisatie consumenten zeer eenzijdigen onvolledig informeert door alternatieve, gratis en/of goedkopere mogelijkheden,zoals de Geschillencommissie Luchtvaart, Inspectie Verkeer en Waterstaat en luchtvaartmaatschappijen, niet te benoemen, maar hun adviseert om met name gebruik te maken van één commercieel bureau waaraan zij verdient?

De Consumentenbond vermeldt op haar website dat mensen zich altijd eerst tot hun luchtvaartmaatschappij moeten wenden als zij een klacht hebben of menen recht te hebben op compensatie. Als dat niet lukt, presenteert de Consumentenbond in het stappenplan van de Vlucht Claim Service een aantal mogelijkheden, waarbij de Geschillencommissie Luchtvaart als eerste aan de orde komt.

Vraag 5

Is het waar dat de Consumentenbond van EUClaim een vast percentage ontvangt per toegekende claim? Is het waar dat de consument bij EUClaim bij 600 euro vergoeding zelf nog maar 413 euro ontvangt, de Consumentenbond 30 euro en EUClaim 157 Euro, waarvan 25 euro administratiekosten? Zo ja, wat is dan uw oordeel hierover?

Volgens de Consumentenbond ontvangt zij een bedrag van 5 euro per doorgeleide claim en 5% van een gehonoreerde claim in geval EUclaim wordt ingeschakeld. Het staat de consument vrij om al dan niet gebruik te maken van de diensten van de Consumentenbond en/of commerciële tussenpersonen en de daarbij behorende tarieven en/of provisies te betalen.

Vraag 6

Weet u dat de Consumentenbond, voorafgaand aan reacties van luchtvaartmaatschappijen of uitspraken van de Geschillencommissie Luchtvaart, of Inspectie Verkeer en Waterstaat en/of de rechter, onterecht reeds bepaalt welke vluchten in aanmerking komen voor compensatie? Hoe verhoudt dit zich in uw ogen tot de rol van de Consumentenbond die, samen met de BARIN, oprichter en stakeholder is van de Geschillencommissie Luchtvaart, in deze geschillencommissie en ook in alle andere geschillencommissies, waar zij arbiters van consumentenzijde voor heeft aangesteld?

De Consumentenbond kan niet bepalen welke vluchten in aanmerking komen voor compensatie. Alleen de IVW, de Geschillencommissie Luchtvaart en de civiele rechter kunnen hierover uitspraken doen met rechtsgevolg. Met de klachten die de Consumentenbond binnenkrijgt, zal zij ook naar genoemde instanties moeten stappen voor een uitspraak. De samenwerking tussen de Consumentenbond en EUclaim enerzijds en de rol van de Consumentenbond als medeoprichter en stakeholder in de Geschillencommissie Luchtvaart anderzijds, hoeven elkaar dus niet te bijten.

Vraag 7

Indien u van mening bent dat reizigers niet zonder tussenkomst van commerciële bureaus hun recht kunnen halen, welke stappen bent u dan voornemens te zetten om dit wel mogelijk te maken? Op welke termijn mogen de eerste resultaten van deze stappen verwacht worden?

Hiervoor verwijs ik u naar mijn antwoord op vraag 3.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Drie ton Eindhoven voor opvoedingsproject Marokkanen»?1

Ja.

Vraag 2

Welke maatregelen bent u van plan te treffen ten einde dit linkse kulproject stop te zetten dat haaks staat op de afspraak uit het regeerakkoord geen doelgroepenbeleid meer te voeren?

Goed opvoeden is van grote waarde voor jeugd, gezin en samenleving. Het uiteindelijke doel is dat kinderen goed participeren en geen overlast veroorzaken in onze samenleving. Ouders zijn primair verantwoordelijk voor de opvoeding. Het is een taak van gemeenten om ouders zo nodig te ondersteunen met hun opvoedvragen. De wijze waarop gemeenten aan deze taak invulling geven, is ter beslissing van het lokaal bestuur dat hierover verantwoording aflegt aan de gemeenteraad.

Vraag 3

Hoe duidt u de linkse spilzucht om honderdduizenden euro's uit te geven aan een kulproject in een tijd van grote bezuinigingen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de gemaakte kosten gekort dienen te worden op het gemeentefonds?

Nee, jeugdbeleid valt onder het gedecentraliseerde beleid. De gemeente handelt binnen de beleidsruimte die de gemeente heeft. Een korting op het gemeentefonds is dan ook niet aan de orde.

Vraag 5

In hoeverre deelt u de visie dat het effectiever is Marokkaans straattuig daar waar mogelijk te denaturaliseren en het land uit te zetten dan honderduizenden euro's belastinggeld te verspillen aan opvoedingsprojecten?

Het kabinet vindt dat jongeren die overlast veroorzaken of crimineel zijn, ongeacht hun herkomst aangepakt moeten worden. Als er een delict is gepleegd dan is het aan het OM om te beoordelen welke straf passend is, gelet op het delict, de persoon van de dader(s) en het aangedane leed.
De intrekking van de Nederlandse nationaliteit wegens een veroordeling voor commune misdrijven is momenteel niet mogelijk. Met landen die partij zijn bij het Europees Verdrag inzake nationaliteit wordt wel gesproken over mogelijkheden om de grenzen die het Verdrag aangeeft voor de intrekking van nationaliteit zo te interpreteren of verdragsrechtelijk aan te vullen, dat ook de veroordeling voor bepaalde zware commune misdrijven aanleiding kan zijn tot intrekking van de nationaliteit. Indien voor 1 januari 2012 blijkt dat de verdragsluitende partijen niet tot een dergelijke wijziging bereid zijn, zal een voorstel worden voorbereid om de Nederlandse wetgeving zodanig te wijzigen dat de eerste vijf jaar sprake is van een voorwaardelijke verkrijging van de Nederlandse nationaliteit die, met inachtneming van de aangescherpte afstandseis, van rechtswege definitief wordt tenzij men veroordeeld wordt voor een misdrijf waar 12 jaar of meer op staat.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht over de Nationale ombudsman die oordeelt dat het Rijk te positief is over windmolens wegens het niet vermelden van kritische rapporten over windenergie op de website www.windenergie.nl?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat deze kritische rapporten, mede door eerdere Kamervragen van ondergetekende, al langere tijd bekend waren?2 3

Ja.

Vraag 3

Kunt u aangeven waarom deze rapporten aanvankelijk niet zijn vermeld op de website www.windenergie.nl?

De discussie betreft de vraag in welke mate grootschalige elektriciteitsproductie uit windenergie inpasbaar is in het elektriciteitssysteem. In sommige onderzoeken wordt geconcludeerd dat deze grens bij 6 000 MW windvermogen ligt, andere onderzoeken zien deze grens pas bij 12 000 MW. Gezien het huidige opgestelde windvermogen (ca. 2 200 MW) is deze systeemgrens nog niet direct in zicht.
Voor de website windenergie.nl werd daarom de redactionele keuze gemaakt om de discussie slechts kort aan te roeren en daarbij één link op te nemen, en wel naar een recent proefschrift (2009) over de grootschalige inpassing van windenergie (Bart Ummels, Power System Operation with Large-Scale Wind Power in Liberalised Environments).
Inmiddels zijn op de website verwijzingen naar meerdere onderzoeksrapporten opgenomen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat, bij de keuze voor windenergie, er beslissingen moeten worden genomen gebaseerd op alle onderzoeken en niet alleen op die onderzoeken die een positief beeld schetsen? Zo nee, waarom niet?

Ja.

Vraag 1

Wat is de stand van zaken met betrekking tot het inrichten/omvormen van de asielzoekerscentra (AZC’s) in Katwijk, Venlo en Gilze tot opvanglocaties voor gezinnen met kinderen?

In goed bestuurlijk overleg en met medewerking van de betreffende burgemeesters zijn de opvanglocaties in Katwijk en Gilze-Rijen in gebruik genomen als gezinslocatie. Afhankelijk van de benodigde capaciteit zal het COA in overleg treden met andere gemeenten over de inrichting van een gezinslocatie.

Vraag 2

Hoeveel asielzoekers uit die drie AZC’s moeten als gevolg van deze omvorming/herinrichting gedwongen verhuizen naar een andere opvanglocatie?

Het COA streeft ernaar het aantal gedwongen verhuizingen zoveel mogelijk te beperken. Daarom is volgens berichtgeving van het COA, vroegtijdig geanticipeerd op het voorgenomen besluit tot de omvorming naar opvanglocaties voor gezinnen met minderjarige kinderen. Hierdoor is de populatie in de genoemde locaties door natuurlijk verloop afgenomen.
Van de gezinnen met minderjarige kinderen die reeds in één van de AZC’s verblijven is voorts bekeken of en op welke termijn ze tot de doelgroep (gaan) behoren om een inschatting te maken over de opportuniteit van een verhuizing. Tot de doelgroep van de gezinslocaties behoren gezinnen met minderjarige kinderen die niet meer rechtmatig in Nederland verblijven en waarvan het recht op opvang derhalve is geëindigd.
Inmiddels zijn 400 vreemdelingen van uit de AZC Katwijk en Gilze-Rijen reeds verhuisd naar een andere locatie. Er verblijven nu 72 meerderjarige asielzoekers op beide AZC’s die nog moeten verhuizen.

Vraag 3

Is gegarandeerd dat de gezinnen met kinderen die reeds in één van de drie betreffende AZC’s verblijven, niet onnodig worden verhuisd naar een andere locatie?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Op welke wijze worden de grootschalige omvormingen van de drie AZC’s uitgevoerd en gerealiseerd? Worden de huidige bewoners van de AZC’s tijdig geïnformeerd? In hoeverre wordt rekening gehouden met mogelijke gezondheidsproblemen van de huidige bewoners en wordt continuïteit van hun behandeling gegarandeerd? In hoeverre wordt rekening gehouden met asielzoekers die geworteld zijn in de buurt van één van de drie plaatsen en nu gedwongen moeten verhuizen? In hoeverre wordt rekening gehouden met het aantal verhuizingen die de asielzoekers reeds achter de rug hebben?

Het in gebruik nemen van de AZC’s Katwijk en Gilze-Rijen als gezinslocatie gebeurt geleidelijk. Enerzijds door de huidige bewoners over te plaatsen naar andere AZC’s, waarbij, indien van toepassing, zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met sociale en medische omstandigheden van de asielzoekers. Anderzijds door de gezinnen met minderjarige kinderen die thans in een vrijheidsbeperkende locatie of AZC verblijven, over te plaatsen naar de gezinslocaties.
Op 19 juli jl. is gestart met de verhuisbewegingen. De huidige bewoners van de AZC’s Katwijk en Gilze-Rijen zijn op voorhand op de hoogte gebracht van de omvorming van het AZC tot gezinslocatie en wat dit voor hen zou kunnen betekenen. Vervolgens hebben medewerkers van het COA op individueel niveau met bewoners gesproken om in kaart te brengen met welke sociale en medische factoren bij de overplaatsing rekening gehouden zou moeten worden. Deze factoren spelen een grote rol bij het bepalen van het moment van overplaatsing en het AZC waar men naar gaat verhuizen. Bij de overplaatsing gaat het medisch dossier mee over naar de opvolgende zorgverlener.
De beoordeling of plaatsing in een gezinslocatie aan de orde is, wordt gemaakt door DT&V. Indien de DT&V van oordeel is dat een gezin voor plaatsing in de gezinslocatie in aanmerking komt, legt zij aan het gezin een vrijheidsbeperkende maatregel op. Het COA faciliteert vervolgens de verhuizing naar de gezinslocatie.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het tempo van de omvorming niet te hoog moet zijn, maar dat zorgvuldige voorbereiding, waarbij de menselijke maat voorop staat, het uitgangspunt moet zijn? Op welke wijze wordt dit ingevuld?

Zoals blijkt uit bovenstaande antwoorden wordt zorgvuldig omgegaan met de verplaatsing van bewoners van het AZC Katwijk of Gilze naar een andere locatie.

Vraag 6

Deelt u de mening dat individuele bewoners die moeten verhuizen ruim van tevoren moeten worden ingelicht, zodat zij zich voldoende kunnen voorbereiden en zij tijdig afscheid kunnen nemen van mensen met wie zij contact hebben? Op welke wijze wordt dit ingevuld?

Ja. Het COA rapporteerde hierover het volgende. De bewoners van de locaties die worden ingericht als gezinslocatie zijn medio juli door het COA geïnformeerd over de omvorming en de gevolgen hiervan voor hen. Zodra op individueel niveau bekend is naar welk azc de bewoner verplaatst zal worden, heeft de bewoner nog twee weken tijd om de verplaatsing voor te bereiden. Met de bewoners op de VBL zijn door de DT&V gesprekken gevoerd ter voorbereiding op de overplaatsing.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Bouwvakker Eemshaven alsnog overleden»?1

Ja.

Vraag 2

Hoeveel arbeidsongevallen hebben zich sinds de start van de bouw van de energiecentrale voorgedaan? Hoeveel met dodelijke afloop?

Vanaf 1 januari 2010 tot en met half augustus 2011 hebben zich in totaal 10 meldingsplichtige ongevallen voorgedaan op de bouwplaats van energiecentrale RWE, waarvan 1 met dodelijke afloop. Het ongeval met dodelijke afloop heeft op 16 februari 2011 plaatsgevonden. Het slachtoffer is in juli overleden.
Naast RWE zijn er nog twee energiecentrales in de Eemshaven in aanbouw. Bij geen van deze in aanbouw zijnde energiecentrales hebben zich dodelijke ongevallen voorgedaan.

Vraag 3

Is door de Arbeidsinspectie onderzoek gedaan naar de arbeidsomstandigheden? Is dit onderzoek inmiddels afgerond? Zo ja, wat is het oordeel van de Arbeidsinspectie over de situatie op de bouwplaats?

Ja, er is onderzoek gedaan. Sinds de start van de werkzaamheden voor de energiecentrale van RWE zijn er door de Arbeidsinspectie diverse overtredingen geconstateerd met betrekking tot de arbeidsomstandigheden en arbeidstijden. Naar aanleiding hiervan zijn handhavingsacties uitgevoerd. Het bedrijf heeft daarop de nodige maatregelen getroffen om de arbeidsomstandigheden op de bouwplaatsen te verbeteren, zoals meer fysieke controles op deze bouwplaatsen door veiligheidsfunctionarissen, het regelmatig houden van bijeenkomsten met de bedrijven over de veiligheid, meer aandacht voor opleiding, instructie en toezicht, het verbeteren van de coördinatie tussen bijvoorbeeld verschillende steigerbouwers en ook voorlichtingsbijeenkomsten voor buitenlandse bedrijven over de Nederlandse wetgeving. Wekelijks voert de Arbeidsinspectie controles uit bij RWE.

Vraag 4

Is er een relatie tussen de specifieke eisen aan de bouw van deze energiecentrale en de aard en omvang van de ongevallen?

De eisen met betrekking tot de bouw van deze energiecentrale wijken niet af van die voor andere bouwwerken van grote omvang. Bij dit soort bouwwerken waar gewerkt wordt met een groot netwerk van aannemers en onderaannemers worden hoge eisen gesteld aan de planning en de coördinatie van de werkzaamheden. Op basis van de beschikbare gegevens is er geen relatie te leggen tussen de bouwwerkzaamheden en de aard en omvang van de ongevallen die hebben plaatsgevonden bij de bouw van energiecentrale RWE.

Vraag 5

Welke maatregelen zijn en/of worden door u genomen om de arbeidsomstandigheden op de bouwplaats van de energiecentrale te verbeteren en het aantal ongevallen te verminderen?

Zoals aangegeven hebben de interventies van de Arbeidsinspectie geleid tot een structurele verbetering van de veiligheidssituatie op de bouwplaats. Ter controle van de consequente uitvoering van de door de werkgevers getroffen maatregelen worden ter plekke wekelijks fysieke controles uitgevoerd. Waar nodig wordt gehandhaafd in de vorm van waarschuwingen, stilleggingen, eisen en (ongevallen-)boeterapporten. Ook vindt periodiek overleg plaats met de bouwleiding.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het artikel «Banken draaien abrupt geldkraan dicht»?1

Ja.

Vraag 2

Onderkent u het probleem dat door de onrust op de financiële markten het voor bedrijven steeds moeilijker wordt om hun investeringen en overnames nog gefinancierd te krijgen door de banken en dat ook herfinanciering voor bestaande leningen meer problemen geeft door verscherpte financieringseisen?

Bedrijven kunnen overnames en investeringen onder meer financieren met bankleningen en, in geval van grote ondernemingen, met uitgifte van obligaties. Het is, in verband met het zomerreces, gangbaar dat bedrijven in de maand augustus nauwelijks tot geen vermogen ophalen met emissies op de obligatiemarkt. Met betrekking tot uitgifte van obligaties door banken zelf laat de koersontwikkeling van reeds eerder uitgegeven bankobligaties zien dat beleggers in bedrijfsobligaties, net als aandelenbeleggers, zorgen hebben ten aanzien van de effecten van de schuldencrisis op de banken. Het is echter te vroeg om te bepalen of de recente onrust op de markten tot significante emissieproblemen voor banken zal leiden als de emissiemarkt in de loop van september heropend wordt. Wat betreft directe bancaire financiering van overnames, bijvoorbeeld in de vorm van een syndicaat met andere banken, leren contacten met banken dat partijen op deze markt op de hoogte zijn van de onrust in de financiële wereld, maar dat gezien het zomerreces het te vroeg is te bepalen of deze markt significant geraakt zal worden. Met betrekking tot de mogelijkheden tot herfinanciering van bankleningen is het te vroeg om algemene conclusies te trekken. De laatste meting van De Nederlandsche Bank ten aanzien van de acceptatiecriteria die banken hanteren bij beoordeling van kredietaanvragen, laat zien dat de banken deze criteria in het tweede kwartaal van dit jaar hebben versoepeld. Tijdens de kredietcrisis zijn de acceptatiecriteria zowel voor mkb-bedrijven als grote ondernemingen aangescherpt, waarbij de aanscherping voor grote ondernemingen eerder van start ging. Via contacten met banken en met financieringsadviseurs volgt het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) de ontwikkelingen op de voet. Op dit moment heb ik, langs die weg, nog geen signalen ontvangen dat de acceptatiecriteria opnieuw zijn aangescherpt of dat de kredietverlening terugvalt.

Vraag 3

Vindt u het terecht dat banken verscherpte financieringseisen stellen aan bedrijfsfinanciering? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet? Welke rol speelt het aanscherpen van de regelgeving hier mogelijk bij? Welke segmenten (MKB, grotere bedrijven e.d.) worden volgens u het sterkst geraakt door het stilvallen van de kredietverlening?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat zijn volgens u de mogelijke gevolgen van deze ontwikkeling voor de economische groei?

Aangezien het nog te vroeg is om vast te kunnen stellen of de recente onrust op de financiële markten significante effecten heeft op de kredietverlening aan het bedrijfsleven, is het eveneens nog niet mogelijk om in te schatten of er via de kredietverlening gevolgen zullen zijn voor de economische groei. Op voorhand kan wel de verwachting worden uitgesproken dat een terugval in economische groei gepaard zal gaan met het inzakken van de kredietvraag. Een eventuele vermindering van het kredietaanbod hoeft dan ook niet per definitie tot knelpunten bij de kredietverlening te leiden.

Vraag 5

Deelt u de mening dat dit een urgent probleem is dat direct om actie van de overheid vraagt?2 Deelt u tevens de mening dat het onwenselijk is dat de kredietverlening in de tweede helft van dit jaar mogelijk stil komt te liggen? Bent u van plan hier wat aan te doen? Zo ja, wat en zou daarbij ook gebruik kunnen worden gemaakt van het bestaande instrumentarium? Zo nee, waarom niet?

Mocht de komende tijd blijken dat er significante problemen ontstaan met de kredietverlening, dan kunnen die geadresseerd worden met het bestaande financieringsinstrumentarium van EL&I. In het licht van de kredietcrisis heeft EL&I dit garantie-instrumentarium vanaf november 2008 in een zevental stappen uitgebreid. De vraag naar borgstellingen bij mkb-kredieten is dit jaar reeds voorafgaande aan de recente onrust op de financiële markten dusdanig gestegen dat het garantiebudget voor 2011 naar alle waarschijnlijkheid ontoereikend zal zijn. Om de kredietverlening extra te ondersteunen zal het kabinet het garantiebudget voor de borgstellingsregeling BMKB voor dit jaar verhogen van € 765 mln naar € 1 mld. Honorering van de in juni dit jaar ingediende aanvraag bij het European Investment Fund (EIF) kan er toe leiden dat het budget ook voor de komende jaren wordt verhoogd. Daarnaast heeft het kabinet besloten om het instrument Garantie Ondernemingsfinanciering te verlengen met vooralsnog een jaar. Met dit garantie-instrument stimuleert het kabinet de kredietverlening aan het grotere mkb en het kleinere grootbedrijf.