Vraag 1

Bent u bekend met de uitspraak van de rechtbank Breda van 13 juli 2012 waarin de rechtbank geoordeeld heeft dat de vrijstelling voor ondernemingsvermogen in de Successiewet 1956 in strijd is met het gelijkheidsbeginsel?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven wat de reikwijdte van deze uitspraak is? Is de uitspraak volgens u beperkt tot het privévermogen van de overledene (dat tot een tijdens het leven gestaakte onderneming behoorde) en dat gebruikt wordt in de onderneming van de verkrijger of geldt de uitspraak ook voor privévermogen dat geen ondernemingsvermogen is geweest of zal worden?

De Belastingdienst is het niet eens met de onderhavige uitspraak van Rechtbank Breda. Tegen de uitspraak zal dan ook hoger beroep worden ingesteld. Het instellen van sprongcassatie zou mijn voorkeur hebben. Die mogelijkheid bestaat echter alleen indien de wederpartij daarmee instemt.
In dit kader is ook van belang dat de Hoge Raad reeds op 9 december 2011, nr. 11/02099 (LJN: BU6998) arrest heeft gewezen waarbij dezelfde rechtsvraag in het voordeel van de Belastingdienst is beantwoord. De Hoge Raad heeft in die zaak impliciet beslist (namelijk door bevestiging van de oordelen van rechtbank en hof) dat de faciliteit van de bedrijfsopvolgingsregeling in de Successiewet 1956 niet in strijd is met het discriminatieverbod zoals neergelegd in de artikelen 14 EVRM2 en 26 IVBPR3. De Hoge Raad heeft dit beslist onder verwijzing naar artikel 81 RO4, hetgeen betekent dat de Hoge Raad een nadere motivering niet nodig achtte. De aan het arrest voorafgaande uitspraken van Rechtbank Arnhem van 25 maart 2010, nr. 09/1750 (LJN: BX0548) en Gerechtshof Arnhem van 22 maart 2011, nr. 10/00194 (LJN: BQ0618) waren expliciet op dit punt. Ik ben derhalve van mening dat reeds voldoende duidelijkheid is gecreëerd, namelijk dat er geen sprake is van strijd met het discriminatieverbod. Het valt binnen de ruime beoordelingsvrijheid («wide margin of appreciation») die de wetgever nu eenmaal heeft. De intentie van de wetgever is geweest bedrijfsopvolgingen zo min mogelijk te laten belemmeren door een heffing van schenk- en erfbelasting.
Het arrest van de Hoge Raad en de uitspraak van Rechtbank Breda betreffen het belastingjaar 2007. Ook met betrekking tot latere jaren – dus ook na de herziening van de Successiewet 1956 per 1 januari 2010 en de aanpassing van de bedrijfsopvolgingsregeling bij die herziening – neemt de Belastingdienst het standpunt in dat geen sprake is van een onaanvaardbare discriminatie.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u deze uitspraak? Wat betekent deze uitspraak voor belastingplichtigen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Moet iedere verkrijger op basis van de Successiewet 1956, bezwaar maken tegen aanslagen schenk- of erfbelasting? Dient in nog in te dienen aangiften reeds een beroep te worden gedaan op deze uitspraak?

Een verkrijger die meent in aanmerking te komen voor de bedrijfsopvolgingsregeling in de Successiewet dient dit tot uitdrukking te brengen in zijn aangifte dan wel, indien reeds een aanslag is opgelegd die nog niet onherroepelijk vaststaat, een bezwaarschrift in te dienen. Bezwaarschriften tegen aanslagen die al onherroepelijk vaststaan, zullen niet-ontvankelijk worden verklaard. Een beroep op de bedrijfsopvolgingsregeling in gevallen waarin al aangifte is gedaan, maar de aanslag nog niet is opgelegd, dient in de vorm van een aanvulling op de aangifte te worden gedaan.

Vraag 5

Bent u bereid nu al aan te geven dat u vanaf een nu aan te geven moment de uitspraak algemeen bindend zult verklaren, onafhankelijk van het feit of iemand bezwaar of beroep heeft aangetekend dan wel beroep heeft gedaan op de uitspraak? Bent u zich ervan bewust dat hiermee een enorme stapel bezwaarschriften en een rare vorm van rechtsongelijkheid, tussen de mensen die wel wisten van de uitspraak en daar een beroep op deden en de mensen die de uitspraak niet kenden en er geen beroep op deden, wordt voorkomen?

Gelet op het arrest van de Hoge Raad van 9 december 2011 zal ik de uitspraak van Rechtbank Breda niet als richtsnoer nemen. Bij het regelen van aanslagen schenk- en erfbelasting neemt de Belastingdienst het arrest van de Hoge Raad als leidraad. Tegen de uitspraak van de rechtbank zal hoger beroep worden ingesteld. Een ieder die in weerwil van het arrest van de Hoge Raad voor niet-ondernemingsvermogen een beroep wil doen op de faciliteiten bij bedrijfsopvolging zal zoals in het antwoord op vraag 4 is aangegeven dit bij de aangifte of in een bezwaarschrift moeten doen. Ik beraad mij momenteel op mogelijkheden om bezwaarschriften op een voor Belastingdienst en belastingplichtigen zo doelmatig mogelijke wijze te behandelen.

Vraag 6

Bent u bekend met de schatting van de gevolgen van de uitspraak op een bedrag van € 1 miljard?2

Ja.

Vraag 7

Kunt u bevestigen dat de budgettaire consequenties van de uitspraak € 1 miljard bedragen? Zo nee, hoe hoog schat de Belastingdienst de budgettaire consequenties?

Of de uitspraak van Rechtbank Breda budgettaire consequenties heeft, is afhankelijk van het uiteindelijke oordeel van de Hoge Raad. Zoals ik in het antwoord op de vragen 2 en 3 heb aangegeven, zal ik in beroep gaan tegen de uitspraak van de rechtbank. Als de Hoge Raad in overeenstemming met zijn arrest van 9 december 2011 oordeelt dat de bedrijfsopvolgingsregeling geen onaanvaardbare discriminatie inhoudt, zijn er geen budgettaire consequenties. Die zijn er evenmin als de Hoge Raad de regeling wel discriminatoir zou achten, maar geen directe werking aan dat oordeel verbindt en het herstel van die discriminatie aan de wetgever overlaat. Een budgettaire derving zal alleen optreden als de Hoge Raad volledig «om zou gaan» en de uitspraak van Rechtbank Breda geheel in stand laat inclusief het opleggen van conserverende aanslagen voor niet-ondernemingsvermogen. In dit laatste geval kan – indien belastingplichtigen massaal een beroep op de bedrijfsopvolgingsregeling zouden doen – de budgettaire derving oplopen tot € 1 miljard of meer per jaar. Een eventuele derving kan overigens alleen betrekking hebben op aanslagen die nog niet onherroepelijk vaststaan. Gelet op het genoemde arrest van de Hoge Raad zie ik de uitkomst van procedures met vertrouwen tegemoet.

Vraag 8

Bent u voornemens om de vrijstelling voor ondernemingsvermogen in de Successiewet 1956 aan te passen, zodat deze volgens de rechter niet in strijd is met het gelijkheidsbeginsel? Bent u voornemens om op andere wijze het financiële belang van de heffing van schenk- en erfbelasting te waarborgen?

Zoals in het antwoord op de vragen 2 en 3 is aangegeven, zal de Belastingdienst in hoger beroep gaan tegen de onderhavige uitspraak van Rechtbank Breda en verwacht ik, gezien het eerder genoemde arrest van de Hoge Raad, dat deze uitspraak geen stand zal houden en de wet derhalve niet strijdig met het gelijkheidsbeginsel zal worden bevonden. Ik ben thans derhalve niet voornemens de bedrijfsopvolgingsregeling aan te passen. Indien de Hoge Raad de onderhavige uitspraak bevestigt, zal ik mij bezinnen op adequate aanpassing van de Successiewet 1956.

Vraag 9

Hoe zal zo’n besluit eruit zien en binnen welke termijn zult u dit besluit nemen?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 10

Hoe beoordeelt u de uitspraak van de rechtbank in het licht van het bepaalde in artikel 11 van de Wet algemene bepalingen en het arrest van de Hoge Raad van 14 juli 2000 waaruit volgt dat de rechter alleen de macht heeft de wet toe te passen en terughoudend moet zijn bij het ingrijpen in wetgeving omdat dat in onze rechtstaat is overgelaten aan de wetgever?3

In artikel 11 van de Wet algemene bepalingen is bepaald dat de rechter volgens de wet recht moet spreken. Hij mag in geen geval de innerlijke waarde of billijkheid van de wet beoordelen. Dat is in deze uitspraak ook niet gebeurd. Het gaat hier om een toetsing aan artikel 26 IVBPR en artikel 14 EVRM, dus een toetsing aan wetgeving van een hogere orde dan de nationale wet.
Voor de toetsing aan artikel 26 IVBPR en artikel 14 EVRM moet beoordeeld worden of gevallen als gelijk moeten worden beschouwd en of, in het bevestigende geval, er een objectieve en redelijke rechtvaardiging bestaat om die gevallen niettemin in verschillende zin te behandelen (vgl. EHRM 22 juni 1999, nr. 46757/99, zaak Della Ciaja/Italië, BNB 2002/398). Daarbij dient het oordeel van de wetgever te worden geëerbiedigd («wide margin of appreciation»), tenzij dat van redelijke grond ontbloot is (vgl. EHRM 10 juni 2003, nr. 27793/95, zaak M.A. en anderen tegen Finland, V-N 2003/52.2, en HR 8 juli 2005 nr. 39 870, V-N 2005/34.2, r.o. 5.3).
Indien een wettelijke regeling in strijd is met het discriminatieverbod en de keuze van de wetgever van iedere redelijke grond is ontbloot, leidt dat niet altijd tot toepassing van de gunstigere regeling in de wettelijk ongunstiger behandelde gevallen. Indien toepassing van de gunstigere regeling leidt tot ongelijke behandeling van weer andere gevallen, dient de rechter te volstaan met de constatering dat sprake is van schending van het gelijkheidsbeginsel. Het is dan de taak van de wetgever om die schending op te heffen (HR 14 juli 2000, nr. 35 059, LJN: BI7527, BNB 2000/306).

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat het uitkleden van het Gemini Ziekenhuis in Den Helder mensenlevens gaat kosten?1

In 2008 is het Gemini Ziekenhuis een bestuurlijke fusie aangegaan met het Medisch Centrum Alkmaar. Verschillende maatschappen zijn ook onderling samenwerkingsverbanden aangegaan. De Raad van Bestuur van de MCA Gemini groep heeft mij laten weten dat het toekomstige functieprofiel onveranderd is ten opzichte van de eerdere informatie die ik heb ontvangen. Het Gemini Ziekenhuis voorziet nog steeds in 7x24 uur acute zorg, geboortezorg, planbare zorg, chronische zorg en poliklinische zorg. De spoedeisende zorg wordt conform de kwaliteitseisen voor een basis-SEH ingericht en heeft de beschikbaarheid van alle primaire medische specialismen. De aanpassing voor de toekomst zit vooral in het doorverwijzen van de patiënten die hoog complexe zorg nodig hebben. Deze patiënten zullen omwille van de kwaliteit worden behandeld in het Medisch Centrum Alkmaar. Gelet op dit toekomstige functieprofiel ben ik van mening dat er goede en bereikbare ziekenhuiszorg resteert voor de Kop van Noord-Holland en Texel.

Vraag 2

Waarom weigeren specialisten van het Medisch Centrum Alkmaar mee te werken aan het in standhouden van een volwaardig ziekenhuis in Den Helder en wat doet u daar concreet aan?

Volgens mijn informatie heeft een beperkt aantal specialisten uit het MCA op persoonlijke titel aangegeven geen voorstander te zijn van het behouden van een volwaardig ziekenhuis in Den Helder. Zij zijn voorstander van een verregaande concentratie van ziekenhuiszorg. De Raad van Bestuur is het hier niet mee eens en heeft aangegeven een systeemziekenhuis te willen blijven continueren in Den Helder.

Vraag 3

Waar moeten de 900 á 1000 zwangere vrouwen uit de kop van Noord-Holland naar toe als het Gemini Ziekenhuis geen geboortezorg meer aanbiedt?

Het beleid van de Raad van Bestuur van het ziekenhuis is niet veranderd ten opzichte van de informatie die ik eerder aan de Kamer heb doen toekomen. Geboortezorg blijft beschikbaar in het Gemini ziekenhuis. Zie ook mijn antwoord op vraag 1.

Vraag 4

Hoe kan het zijn dat u in antwoorden op eerdere vragen van het lid Van Gerven (SP) nog stelde dat er sprake zou zijn van geboortezorg in Den Helder en dat deze nu verdwijnt? Kunt u uw antwoord toelichten? Welke consequenties verbindt u aan deze nieuwe situatie?2

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Hoe kunt u garanderen dat zwangere vrouwen in de kop van Noord-Holland tijdig en veilig kunnen bevallen en dat tevens de gezondheid en veiligheid van de baby niet in het gedrag komt? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Hoe kunt u garanderen dat de wettelijke aanrijtijd vanaf de eerste melding van 45 minuten wordt gehaald voor alle zwangere vrouwen in de kop van Noord-Holland? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 7

Hoe gaat u ervoor zorgen dat verloskundigen en gynaecologen betrokken worden bij eventuele plannen rond de geboortezorg? Bent u bereid om hen ook instemmingsrecht hierin te geven? Zo nee, waarom niet?

Het is een verantwoordelijkheid van zorginstellingen zelf om, in geval van een voorgenomen concentratie van zorg, ervoor te zorgen dat de belanghebbenden, waaronder in ieder geval cliënten en personeel, worden betrokken. Voor de verloskundige zorg worden partijen hierin ondersteund door het College Perinatale Zorg (CPZ). Het CPZ heeft een checklist voor regionale samenwerkingsverbanden opgesteld, is zo nodig direct betrokken in de besprekingen en zal de Raden van Bestuur op korte termijn een brief sturen waarin zij onder andere uiteen zet welke stappen van belang zijn in een goede samenwerking binnen de keten van verloskundige zorg. Ik zie in aanvulling hierop geen reden om specifieke beroepsgroepen instemmingsrecht te geven.

Vraag 8

Deelt u de mening dat het het al met al niet veel verstandiger is om de fusie tussen de ziekenhuizen in Den Helder en Alkmaar terug te draaien, omdat deze fusie leidt tot de teloorgang van een goede bereikbare ziekenhuiszorg in de kop van Noord-Holland? Zo nee, waarom niet?

Op basis van de wet is geregeld dat de NMa de fusies toetst en eventueel goedkeurt. Ik heb niet de bevoegdheid om een fusie terug te draaien en zie hier ook geen aanleiding toe.

Vraag 9

Wat is uw reactie op het bericht dat specialisten zich verzetten tegen een fusie tussen het Kennemer Gasthuis en het Spaarne Ziekenhuis?3

De Raden van Bestuur van beide ziekenhuizen hebben mij laten weten dat de medisch specialisten zich niet verzetten tegen een vorm van fusie tussen het Kennemer Gasthuis en het Spaarne Ziekenhuis. In beide ziekenhuizen is een groot deel van de medisch specialisten, van af het begin, betrokken geweest in het ontwikkelen van een gezamenlijke indeling voor de zorg voor de patiënten in de regio. Alle medisch specialisten zijn, op belangrijke momenten, gevraagd wat zij vonden van de uitkomsten. De uitslag van deze peilingen waren steeds positief, een reden om door te gaan met de plannen. Bij een telling in de laatste Algemene Leden Vergadering van de medische staf van het Spaarne Ziekenhuis was 92% van de medische staf voor een vorm van fusie. Ook de medisch specialisten van het Kennemer Gasthuis hebben zich positief uitgesproken over de fusie.

Vraag 10

Hoe verhoudt het doorzetten van de fusie tussen het Kennemer Gasthuis en het Spaarne Ziekenhuis, alsmede de fusie tussen het Gemini Ziekenhuis en het Medisch Centrum Alkmaar, zich tot de motie Leijten, die stelt dat er geen fusies meer mogen plaatsvinden totdat de inspraak voor patiënten en personeel voldoende is geregeld?4

De motie Leijten, waar hier op gedoeld wordt, behelst een moratorium op fusies. Het gevolg geven aan een motie van deze strekking is in strijd met Europese regelgeving en daarom niet uitvoerbaar. Ik heb in reactie op deze motie eerder al aangegeven het wetsvoorstel, waarmee de regels voor zorgspecifieke fusietoetsing worden aangescherpt zo snel als mogelijk naar de Tweede Kamer te zenden. Dit is inmiddels gebeurd en momenteel wordt de reactie op het verslag van de Tweede Kamer voorbereid.

Vraag 11

Op welke manieren zijn de inspraken geregeld van patiënten en personeel van alle vier de beschreven ziekenhuizen en wat zijn hun meningen over de voorgenomen fusies? Kunt u uw antwoord toelichten?

De ziekenhuizen hebben mij laten weten dat de inspraak van alle betrokkenen goed geregeld is. Alle gremia uit zowel het MCA als het Gemini Ziekenhuis (stafbesturen, ondernemingsraden, patiëntenadviesraad/ cliëntenraad, verpleegkundige adviesraden) zijn betrokken geweest bij de procedure. Zij beraden zich nog op hun advies. Deadline hiervoor is 19 september. Het Spaarne Ziekenhuis en het Kennemer Gasthuis hebben enquêtes gehouden onder inwoners van de gezamenlijke regio’s waarin onder meer vragen werden gesteld over de bereidheid tot verder reizen voor meer kwaliteit en naar de mening over de fusie. Hieruit is naar voren gekomen dat bewoners bereid zijn om verder te reizen voor een aantoonbaar betere kwaliteit. Daarnaast werd duidelijk dat 58% van de ondervraagden positief tegenover een fusie staat, 29% hier neutraal tegenover staat en 11% bezwaren heeft tegen een fusie. Naast deze onderzoeken spreken de ziekenhuizen frequent met diverse patiëntenorganisaties en beide cliëntenraden. In deze gesprekken wordt bovenstaand beeld bevestigd. De cliëntenraden van het Kennemer Gasthuis en het Spaarne Ziekenhuis hebben ondertussen al een positief advies over de fusie afgegeven. Ook het personeel is vanaf het begin betrokken geweest bij de uitwerking van de plannen. Rond alle belangrijke momenten in de plan- en besluitvorming zijn er uitgebreide informatierondes geweest voor alle medewerkers.

Vraag 12

Deelt u de mening dat het signaal dat uitgaat van ruziënde specialisten en zorgbestuurders over de fusies van ziekenhuizen op verschillende plaatsen, terwijl het belang van de patiënt voorop zou moeten staan, een teken is dat u uw beleid rondom fusies in de zorg aan moet passen? Kunt u uw antwoord toelichten?

De aanscherpingen ten aanzien van de zorgspecifieke concentratietoetsing, thans bij uw Kamer in behandeling, zijn voor een groot deel gericht op grotere betrokkenheid van de stakeholders en van beter onderbouwde plannen.

Vraag 13

Hoe kunt u een fusie van het Kennemer Gasthuis en het Spaarne Ziekenhuis rechtvaardigen als een ruime meerderheid van 64% van de ondervraagden daar geen meerwaarde in ziet? Kunt u uw antwoord toelichten?

Uit de informatie die de instelling mij heeft gegeven blijkt niet dat een ruime meerderheid geen meerwaarde ziet in een fusie. Zie ook het antwoord op
vraag 11.

Vraag 14

Deelt u de mening dat het beleid van zorg dichtbij de mensen en grotere keuzevrijheid voor de patiënt, waarvan u een voorstander zegt te zijn, een wassen neus beleid is als de zorginstellingen doodgewoon doorgaan met de schaalvergroting waardoor zorg op grotere afstand komt en de keuzevrijheid afneemt, terwijl de zorgverzekeraars hen geen strobreed in de weg leggen? Zo nee, waarom niet?5

Ik ben inderdaad een voorstander van zorg dichtbij als het kan en geen schaalvergroting en fusies als dit de kwaliteit en de keuzemogelijkheden niet ten goede komt. Er moeten genoeg mogelijkheden voor de patiënt zijn om te kunnen kiezen. Echter als uit oogpunt van betere kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg tot concentratie van een deel van het zorgaanbod wordt overgegaan is dit in het belang van de patiënt. Voor de zorg in de hier beschreven regio’s geldt dat alleen de ingewikkelde medische zorg om kwalitatieve redenen geconcentreerd kan gaan worden op één locatie. Het overgrote deel van de medische zorg blijft dichtbij de bewoners aanwezig.

Vraag 1

Hoe oordeelt u over het feit dat de bestuurder van Mondriaan een contract heeft van 111 procent?1 Kunt u uw antwoord toelichten?

In het jaarverslag-2011 staat dat de bestuurder van Mondriaan een contract heeft conform de BBZ (beloningscode voor bestuurders in de zorg). In artikel 2.1 BBZ staat vermeld dat het uitgangspunt voor een voltijdscontract een 40-urige werkweek is en dat overuren niet worden vergoed. In dit geval had er dus geen deeltijdfactor van 111%2 kunnen worden verantwoord. Daar had 100% moeten staan.
Overigens valt het werkelijk verdiende salaris zoals verantwoord in het jaarverslag binnen de BBZ-normen.

Vraag 2

Deelt u de mening dat achter het feit dat bestuurders in een ander regime van bezoldiging zitten, de gedachte zit dat zij andere werktijden en verantwoordelijkheden hebben? Vindt u deze redenering nog overeind staan wanneer bestuurders zich een contract van meer dan 100 procent laten geven? Graag een toelichting op uw antwoord.

Bestuurders zitten inderdaad in een ander regime van bezoldiging dan medewerkers die onder een cao vallen. Bij de laatste groep is wél een 111%-contract mogelijk (met een navenant aangepast salaris), bij de eerste groep niet.

Vraag 3

Kunt u zich voorstellen dat het personeel dit contract, alsmede de beloning, «witteboordencriminaliteit» noemt? Zo neen, waarom niet? Zo ja, wat gaat u aan deze vorm van criminaliteit doen?

Ik kan niet treden in de kwalificaties die het personeel zou kunnen geven. Wel kan ik me voorstellen dat zij vraagtekens zetten bij dit gegeven en er uitleg over vragen. Als die uitleg dan wordt gegeven, zoals in de antwoorden op de vragen 1 en 2, dan neem ik aan dat het personeel, net als ik, constateert dat de 111% een foute weergave is van de werkelijkheid, maar dat dit onverlet laat dat het inkomen niet uitstijgt boven de juiste BBZ-inschaling.

Vraag 4

Is het waar dat de beloningscode voor bestuurders in de zorg toestaat dat bestuurders zich contracten (laten) aanmeten van meer dan 100 procent? Wat is uw mening hierover?

Zie mijn antwoord op vraag 1.

Vraag 5

Deelt u de constatering dat mensen, die werken in de zorg, maar al te vaak meer werken dan in hun contract staat, maar dat zij geen contract van meer dan 100 procent kunnen krijgen? Hoe oordeelt u, over de uitzonderingspositie, die bestuurders zich (laten) aanmeten? Wilt u uw antwoord toelichten?

Nee, zie mijn antwoord op de vragen 1 en 2.

Vraag 6

Kunt u toelichten hoeveel bestuurders een overeenkomst hebben van meer dan 100 procent?

In de gegevens over de jaarverslagen-2010 heb ik geen meldingen aangetroffen over deeltijdpercentages van meer dan 100%.

Vraag 1

Kent u het bericht «Luchtvaart legt een bom onder uitbreiding van Schiphol»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat u maandag 6 augustus overleg gevoerd heeft met Schiphol en de KLM over de onenigheid in de sector over de ruimte op Schiphol? Wat was de strekking van dat gesprek?

Op 6 augustus hebben minister Verhagen en ik gesproken met Schiphol en KLM. Onderwerp van gesprek was het zogenaamde Masterplan van Schiphol inzake de investeringen de komende jaren in nieuwe infrastructuur in relatie tot de stand van zaken van de evaluatie van de tariefregulering van Schiphol waarover de Kamer bij brief van 27 juni 2012 (Kamerstuk 29 665, nr. 174) is geïnformeerd. In samenhang daarmee is ook gesproken over de gezamenlijke visie over de selectieve ontwikkeling van Schiphol zoals in 2008 vastgelegd in het zogenaamde Aldersakkoord en bevestigd in de Luchtvaartnota. Daarbij wil ik benadrukken dat niet is gesproken over de limiet van 510 000 vliegtuigbewegingen op Schiphol zoals in het Aldersakkoord is vastgelegd. Die afspraak staat niet ter discussie.
In het overleg van 6 augustus is besloten dat er een commissie wordt ingesteld met als opdracht te toetsen hoe de gezamenlijke visie over de selectieve ontwikkeling van Schiphol in de praktijk wordt ingevuld. Verder zal de commissie bezien wat de implicaties zijn van deze gezamenlijke visie voor de investeringen in
de mainport Schiphol in de komende jaren en wat de gevolgen zijn voor de tariefontwikkeling, op basis van de wettelijke tariefregulering en de door het kabinet beoogde wijzigingen daarvan. De commissie is gevraagd om in september met een eerste rapportage te komen. Voorzitter van de commissie is de heer Alders, verder is in de commissie een lid uit de Raad van Commissarissen van zowel Schiphol als KLM opgenomen en daarnaast een door de overheid voorgedragen lid.

Vraag 3

Hoe moet uw uitspraak geïnterpreteerd worden dat «het niet zo kan zijn dat er verschillend wordt gedacht over de uitwerking van het Alders-akkoord»?

Ik acht een goede samenwerking tussen Schiphol en KLM vanuit een gedeelde visie van groot belang voor behoud en versterking van het netwerk van verbindingen en de mainportpositie.

Vraag 4

Is er sprake van onenigheid in de sector over de uitwerking van het Alders-akkoord? Zo nee, waarom is er dan een gesprek geweest op uw ministerie? Zo ja, welke rol bedeelt u zichzelf toe bij het beslechten van dit meningsverschil?

Ik verwijs naar het antwoord op vraag 2 wat betreft de aanleiding voor het gesprek. Partijen voeren momenteel het gesprek over de uitvoering van de gezamenlijke visie die in 2008 is vastgelegd in het Aldersakkoord. Partijen hebben aangegeven dit gesprek te willen voortzetten. Ik acht het mijn taak om samen met de bewindslieden van Financiën (als aandeelhouder van Schiphol) en EL&I deze gesprekken waar nodig en mogelijk te stimuleren en te helpen faciliteren.

Vraag 5

Wat zijn de meest recente groeiprognoses voor Schiphol de komende acht jaar, rekening houdende met de huidige economische crisis?

De luchtvaartsector heeft bij het tot stand komen van het Aldersadvies in 2008, tegen de achtergrond van de economische conjunctuur, de hoge brandstofprijzen en de kostenstructuur van Schiphol (inclusief de toenmalige vliegbelasting) de groeiprognose vastgesteld op 580 000 vliegtuigbewegingen in 2020. In het Aldersakkoord van 2008 is overeengekomen – en vervolgens door het kabinet met instemming van de Kamer in het beleid opgenomen – dat van deze 580 000 vliegtuigbewegingen er maximaal 510 000 op Schiphol zullen worden geaccommodeerd en dat voor de overige 70 000 ruimte zal worden gezocht op de luchthavens Eindhoven en Lelystad. Wat de feitelijke ontwikkeling van het luchtverkeer betreft, zien we dat het luchtverkeer na enkele jaren van stagnatie en terugval sinds eind 2010 weer stijgt. Voor het afgelopen jaar heeft Schiphol een groei van zelfs meer dan 9 procent in het aantal vliegtuigbewegingen gerapporteerd (zie Jaarverslag Schiphol 2011) ondanks de huidige economische crisis. Voor de periode 2013 t/m 2015 wordt door Schiphol rekening gehouden met een gemiddelde groei van het aantal vliegtuigbewegingen van 2,5 à 3%. Ik heb dit eerder vermeld in mijn brief van 12 januari 2012 aan de Eerste Kamer (Kamerstuk 31 936, B) in antwoord op vragen van leden van de SP-fractie inzake de Luchtvaartnota en groeiprognoses. Daarbij heb ik aangegeven dat de genoemde prognose mijns inziens geen aanleiding geeft het beleid zoals beschreven in de Luchtvaartnota aan te passen.

Vraag 6

Kunt u garanderen dat Schiphol in 2020 niet meer dan 510 000 vliegbewegingen afhandelt, zoals afgesproken in het Alders-akkoord? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke middelen zet u in of gaat u inzetten om de groei op Schiphol binnen de perken te houden?

De afspraak in het Aldersakkoord dat er van de mogelijke 580 000 vliegbewegingen in 2020 maximaal 510 000 op Schiphol afgehandeld worden, staat niet ter discussie.

Vraag 7

Speelt het voor u een rol dat de Rijksoverheid mede-eigenaar is van Schiphol? Zo ja, op welke wijze houdt u daar in uw beleid rekening mee?

Het aandeelhouderschap van de staat speelt geen rol bij het Aldersakkoord en de groei van Schiphol. De staat is meerderheidsaandeelhouder in Schiphol, omdat het publiek aandeelhouderschap zinvol wordt geacht om het publieke belang van Schiphol te borgen, als aanvullend instrument op wet- en regelgeving.

Vraag 8

Welke scenario’s voor uitbreidingsplannen van de infrastructuur en de voorzieningen op Schiphol zijn op dit moment bij u bekend?

Het Masterplan van Schiphol is nog volop in ontwikkeling en in discussie. Op dit moment kan ik daarover geen nadere informatie geven.

Vraag 9

Hebt u kennisgenomen van de stelling van NASA-wetenschapper James Hansen dat de gevolgen van klimaatverandering ernstiger zijn dan wetenschappers tot dusverre dachten?2

Ja.

Vraag 10

Ziet u in dergelijke voortschrijdende wetenschappelijke inzichten aanleiding u des te meer hard te maken voor een rem op de groei van het vliegverkeer? Zo nee, waarom niet?

Zoals in het antwoord op vraag 6 aangegeven, staat de afgesproken grens van 510 000 vliegbewegingen op Schiphol niet ter discussie. Verder wijs ik er op dat in Europees en mondiaal verband voortdurend wordt gewerkt aan eisen die gesteld worden aan de milieuprestaties van het vliegverkeer (ETS, nieuwe
geluidsrichtlijnen, CO2-standaarden). Bovendien is de sector, met KLM en Schiphol voorop, zich zeer wel bewust van de invloed van vliegverkeer op milieu en klimaat en laat zien onverminderd te blijven investeren in reductiemaatregelen op het gebied van geluid- en CO2-emissies.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Opgeleid voor werk dat er niet is»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat wij het ons niet kunnen veroorloven om zoveel mensen op te leiden voor werkloosheid? Zo nee, waarom niet?

Het is onwenselijk om mensen op te leiden voor werkloosheid. Het beeld dat het artikel oproept (namelijk dat het mbo jongeren opleidt voor werkloosheid) deel ik echter niet.
In algemene zin zijn de arbeidsmarktperspectieven voor mbo-gediplomeerden tot 2016, met uitzondering van bepaalde opleidingen in de sector economie, namelijk redelijk tot goed.2 De gemiddelde intredewerkloosheid voor bol-gediplomeerden is 3–4 weken (0,9 maand) en voor bbl-gediplomeerden 1–2 (0,3 maand) weken.3

Vraag 3

Deelt u de mening dat de vrijblijvende aanpak niet tot een bevredigend resultaat heeft geleid, gezien de cijfers in het genoemde bericht? Zo nee, waarom niet?

Ik neem afstand van de kwalificatie van een «vrijblijvende aanpak». In mijn brief «Aanbod van mbo-opleidingen» (vergaderjaar 2011–2012, 31 524, nr. 129) heb ik aangegeven welke acties in gang zijn gezet om tot een doelmatig opleidingenaanbod te komen.4

Vraag 4

Welke acties gaat u ondernemen om ervoor te zorgen dat mbo-opleidingen beter op de arbeidsmarkt aansluiten?

In mijn brief «Aanbod van mbo-opleidingen» (vergaderjaar 2011–2012, 31 524, nr. 129) heb ik aangegeven welke acties in gang zijn gezet om tot een doelmatig opleidingenaanbod te komen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat er meer prikkels voor regionale opleidingscentra zouden moeten bestaan om studenten eerlijk voor te lichten over opleidingen die een kleine kans op werk bieden? Zo nee, waarom niet?

Het is inderdaad van belang dat deelnemers tijdig worden voorgelicht over de loopbaanperspectieven van de opleidingen waar zij voor (overwegen te) kiezen. Op mijn verzoek wordt in het kader van loopbaanoriëntatie een studiebijsluiter ontwikkeld voor studenten en ouders die zo mogelijk per opleiding of soortgelijke opleidingen zicht geeft op relevante informatie waaronder het (regionaal) arbeidsmarktperspectief. Het ontwikkelen van de studiebijsluiter is onderdeel van het bredere stimuleringsprogramma LOB in het mbo. Het stimuleringsprogramma LOB in het mbo heeft als ambitie om één portal voor het mbo te realiseren, waarin alle relevante en actuele informatie t.b.v. de studie- en beroepskeuze van aankomende vmbo/havo en mbo studenten en ouders te vinden is.

Vraag 1

Kent u het bericht «NS schorst zwanenredder»?1

Ja.

Vraag 2

Acht u het juist dat de NS iemand schorst die een gewond dier redt dat in nood verkeert? Zo ja, waarom? Zo nee, bent u bereid de NS hierop aan te spreken?

De betreffende medewerker is, zo berichtte de NS mij, betaald afwezig. Dit is een arbeidsrechtelijke kwestie tussen werkgever en werknemer waar ik niet in treed. Het onderzoek richt zich op de toedracht van dit incident en zal uitwijzen of de monteur handelde in strijd met het Normenkader Veilig Werken (NVW). Het NVW bepaalt dat spoormedewerkers de spoorbaan niet onbevoegd mogen betreden.

Vraag 3

Deelt u de mening dat wanneer een medewerker van NS de acute keuze heeft een gewonde zwaan die zich op het spoor bevindt te redden en daarmee ook het treinverkeer te beveiligen, dat een betere keuze is dan een gewond dier aan zijn lot over te laten? Zo nee, waarom niet?

Nee, ten tijde van het incident waren ProRail en KLPD voorbereidingen aan het treffen om het dier in nood op een veilige manier te redden. Het dier werd niet aan zijn lot overgelaten. De dierenambulance was inmiddels onderweg. Het is aan de treindienstleider om te beoordelen of sprake is van een veiligheidsrisico voor het treinverkeer en te besluiten het treinverkeer al of niet (deels) te staken.

Vraag 4

Op welke andere wijze had de betreffende medewerker invulling kunnen geven aan de wettelijke zorgplicht om een dier in nood niet aan zijn lot over te laten?

Zoals aangegeven moeten spoormedewerkers handelen conform de voorschriften van het NVW.

Vraag 5

Deelt u de mening dat er een verkeerde voorbeeldwerking uitgaat van het feit dat een dierenredder met schorsing bestraft wordt, terwijl de algemene opinie is dat dierenmishandelaars te makkelijk vrijuit gaan of er met een lichte taakstraf vanaf komen? Zo nee, waarom niet?

Nee, dat de medewerker betaald afwezig is, heeft geen betrekking op de intentie tot het redden van de zwaan, maar op het mogelijk handelen in strijd met de bepalingen van het NVW. Of dit daadwerkelijk het geval is geweest moet blijken uit het onderzoek van de NS.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het bericht «Rommeltje maar geen fraude bij pensioen CBR»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het toezicht op het pensioenfonds van het CBR gefaald heeft, nu blijkt dat de administratie tientallen jaren onzorgvuldig was en het overzicht ontbrak en er bovendien tegen de regels in met miljoenen zou zijn geschoven? Hoe beoordeelt u deze situatie?

Het artikel verwijst naar een onderzoek van Integis naar de handelswijze van de werkgever met betrekking tot de gelden in de Stichting Toeslagfonds CBR over de periode 1980 tot en met 2010. Het onderzoek heeft dus betrekking op het toeslagfonds van het CBR. Dit is een fonds van de werkgever waarin reserveringen werden gedaan voor toeslagen.
Het prudentieel toezicht in de Pensioen- en spaarfondsenwet (PSW), die tot 1 januari 2007 van kracht was, was niet van toepassing op toeslagfondsen. Een toeslagfonds was en is in de zin van de pensioenwetgeving geen pensioenfonds. Er kunnen aan dit onderzoek dan ook geen conclusies worden verbonden over het toezicht op het pensioenfonds van het CBR.
Bij de oprichting in 1980 had de Stichting Toeslagfonds CBR tot doel de financiering van de indexatie van ingegane pensioenen van oud-medewerkers van CBR2. Vanaf 1994 is deze (indexatie)toeslagregeling onderdeel van de pensioenregeling van CBR geworden die werd ondergebracht bij verzekeraar Nationale Nederlanden; Stichting Toeslagfonds CBR had vanaf toen tot doel het houden van toezicht op de uitvoering en instandhouding van de bij CBR bestaande (indexatie)toeslagregeling3. Sinds maart 1999 heeft Stichting Toeslagfonds CBR een ander doel gekregen, namelijk het doen van aanvullende (salarisvervangende) uitkeringen aan gewezen werknemers van CBR en had zodoende niets meer van doen met de indexatie van pensioenen4.
Het onderzoek van Integis laat zien dat de meeste onregelmatigheden bij Stichting Toeslagfonds CBR na 1994 hebben plaatsgevonden.

Vraag 3

Welke maatregelen gaat u nemen om een dergelijke situatie in de toekomst onmogelijk te maken?

De pensioenwetgeving voorziet er sinds 1 januari 2007 (invoering van de Pensioenwet) in dat er toezicht is op gelden die bedoeld zijn voor toeslagen op pensioen door de toeslagverlening een zaak te maken van pensioenuitvoerders (pensioenfonds, verzekeraar of premie pensioeninstelling – ppi). Een pensioenuitvoerder valt onder het toezicht van De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM).
Toeslagen vallen sinds de invoering van de Pensioenwet onder het begrip pensioen, en de Pensioenwet bepaalt dat de uitvoering en financiering van een toeslagbeleid altijd de verantwoordelijkheid is van een pensioenuitvoerder. Een apart toeslagfonds, niet zijnde een pensioenfonds of een verzekeraar, dat los staat van een pensioenfonds of verzekeraar, is vanaf de inwerkingtreding van de Pensioenwet niet meer toegestaan (zie ook Kamerstukken II 2005/06, 30 655, nr. 3, p.24).

Vraag 4

Wat zijn de gevolgen voor de deelnemers van het voortdurend heen en weer schuiven van miljoenen, waarbij het ene jaar het pensioenfonds gezond leek en het andere jaar het saldo op nul stond?

De conclusie van de begeleidingscommissie in de begeleidende brief bij het onderzoek van Integis luidt: «Het onderzoek van Integis heeft geleid tot de vaststelling van meerdere onregelmatigheden van uiteenlopende aard en ernst. De onregelmatigheden zien overigens niet op onrechtmatige bevoordeling van personen en/of partijen». Hieruit concludeert de begeleidingscommissie dat: «Voor zover de onregelmatigheden, al dan niet van formele aard, hebben geleid tot materiële gevolgen, heeft grotendeels correctie in latere jaren plaatsgevonden».
Het is aan de belanghebbenden (de werkgever en de Ondernemingsraad) – die tevens opdrachtgever waren van het onderzoek – om hier conclusies aan te verbinden. Zij zullen eerst afwegingen moeten maken over de in het onderzoek aangereikte onregelmatigheden. Dit kan ook de deelnemers betreffen. De begeleidingscommissie raadt werkgever en Ondernemingsraad aan «in redelijkheid tot een oplossing te komen teneinde een streep onder het verleden te zetten».

Vraag 5

Op welke manier kunnen deelnemers inzicht krijgen in de cijfers uit het verleden? Op welke manier kunnen zij, indien blijkt dat zij zijn benadeeld door de gang van zaken, hun recht halen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Kent u het bericht «Schadevergoeding bijna nooit door crimineel betaald»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat er een bedrag van 10 miljoen euro aan slachtoffers van gewelds- en zedenmisdrijven is uitgekeerd en dat daarvan slechts 550 000 euro door de daders zelf is betaald? Zo ja, welk deel van de bijna 9,5 miljoen euro die niet van de daders komt, kan daar nog wel op worden verhaald? Zo nee, wat is er dan niet waar? Kunt u de achterliggende gegevens aan de Tweede Kamer doen toekomen?

In de berichtgeving zijn de gegevens van twee verschillende regelingen bij elkaar genomen. Het betreft de reguliere voorschotregeling enerzijds en de regeling van 27 november 2011, houdende een uitbreiding van de voorschotregeling voor oude bij het CJIB nog openstaande schadevergoedingsmaatregelen.
De meest recente cijfers van het CJIB (peildatum 5 augustus 2012) laten zien dat vanuit de reguliere voorschotregeling 4,2 miljoen is uitgekeerd. De reguliere voorschotregeling is per 1 januari 2011 in werking getreden en de eerste uitkeringen uit deze regeling zijn na 1 september 2011 gedaan. De voorschotregeling loopt derhalve nu 12 maanden en dat geldt ook voor de inning. Van de 186 uitkeringen die bij wijze van voorschot aan slachtoffers in september 2011 zijn gedaan is tot 5 augustus 2012 31% volledig terugbetaald door de daders. Het inningspercentage zal de komende jaren verder stijgen, omdat de inning doorloopt. Na een periode van 3 jaren zijn over de uiteindelijke mate van inning meer definitieve conclusies te trekken.
Onder de eenmalige en inmiddels afgeronde terugwerkende kracht regeling vallen alle nog niet afgesloten schadevergoedingsmaatregelen vanaf 1996, waarbij de dader nog niet volledig heeft betaald. Dit zijn moeilijk inbare gevallen, bijvoorbeeld omdat de dader langdurig gedetineerd is, in een TBS instelling verblijft of onvindbaar is. Vanuit de terugwerkende kracht regeling is ongeveer 7,8 miljoen uitgekeerd. Naar de aard van de regeling, is het inningspercentage lager en na ruim een half jaar ongeveer 6%. Dit lage percentage toont juist het belang van deze regeling voor slachtoffers aan. Slachtoffers zijn jarenlang, soms al vanaf 1996, geconfronteerd met een beperkte uitbetaling van de schadevergoedingsmaatregel. Door de terugwerkende kracht regeling hebben zij eindelijk hun schade volledig voorgeschoten gekregen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het zeer terecht is dat de overheid de schadevergoeding aan de slachtoffers van gewelds- en zedenmisdrijven (na acht maanden) voorschiet, zodat die slachtoffers niet opnieuw geconfronteerd hoeven te worden met de dader? Zo nee, waarom niet?

Ik deel deze mening. De Wet Versterking positie slachtoffers kent sinds 1 januari 2011 de voorschotregeling in artikel 36f lid 6 WvSR. Deze regeling houdt in dat wanneer de veroordeelde acht maanden na het onherroepelijk worden van het vonnis nog niet de (volledige) schadevergoedingsmaatregel heeft betaald, de overheid het (resterende) bedrag uitkeert aan het slachtoffer. De overheid verhaalt het bedrag vervolgens op de dader. Slachtoffers en nabestaanden hoeven hierdoor niet meer jarenlang op hun geld te wachten bijvoorbeeld omdat de dader in de gevangenis zit en maar tien euro per maand kan betalen. Met de voorschotregeling nemen we de zorg bij slachtoffers en nabestaanden weg door het verhalen van de schade op de dader over te nemen. Dat vind ik een zeer goede zaak.
Daar komt bij dat het noodzakelijk is dat duidelijk wordt dat daders daadwerkelijk boete doen voor hun daden.

Vraag 4

Deelt u ook de mening dat het feit dat de overheid de schadevergoedingen voorschiet, niet mag betekenen dat het verhalen van de schade op de dader achterwege kan blijven waardoor de rekening bij de belastingbetaler blijft liggen? Zo ja, wat gaat u doen om hier verandering in aan te brengen? Zo nee, waarom niet?

Ja. Het uitgangspunt van de voorschotregeling is dat de dader betaalt en de overheid verhaalt. Daders moeten opdraaien voor de schade die zij aanrichten. Gestreefd wordt om een zo groot mogelijk bedrag terug te krijgen door verhaal op de dader. Helaas zijn er, ondanks alle inspanningen van het CJIB, zaken waarin het niet lukt de dader het volledige bedrag te laten betalen. Dit soort zaken toont echter ook de kracht van de voorschotregeling. Het zijn dit soort zaken waarin slachtoffers voorheen jarenlang op hun geld moesten wachten en telkens met het misdrijf werden geconfronteerd.
In dit kader is het wetsvoorstel conservatoir beslag ten behoeve van slachtoffers van belang, dat bij uw Kamer aanhangig is. 2 Dit wetsvoorstel maakt het mogelijk dat de staat conservatoir beslag legt op het vermogen van de verdachte van een misdrijf waarvoor een geldboete van de vierde categorie of hoger kan worden opgelegd (art. 94 lid 3 Sv, nieuw). Het beslag strekt tot bewaring van het recht op verhaal voor een ter zake van zo’n misdrijf op te leggen schadevergoedingsmaatregel als bedoeld in artikel 36f van het Wetboek van Strafrecht (Sr) van minimaal € 5 000,-.

Vraag 5

Wat zijn de oorzaken van het feit dat de daders ogenschijnlijk nauwelijks of in ieder geval te weinig hoeven op te draaien voor de schadevergoedingen die zij moeten betalen?

In 2011 zijn door het CJIB in totaal ongeveer 11 000 inningszaken van schadevergoedingsmaatregelen afgedaan, waarvan 83,5% na volledige betaling. Derhalve wordt slechts een klein deel van de schadevergoedingen door de dader niet volledig betaald. De schadevergoeding kan bijvoorbeeld niet betaald worden als de dader is overleden.
Het CJIB heeft jegens de daders die niet willen betalen diverse dwangmiddelen ter beschikking zodat een schadevergoeding alsnog betaald wordt. Het CJIB verstuurt aan veroordeelden een eerste aanschrijving met het verzoek het opgelegde schadebedrag te betalen. Als niet wordt betaald, volgt een eerste en eventueel een tweede aanmaning. Het bedrag wordt in beide gevallen verhoogd, bij de eerste aanmaning met € 15,- en bij de tweede aanmaning met 20% van het nog openstaande bedrag met een minimum bedrag van € 30,-. Indien dit niet tot betaling leidt, kan een dwangbevel worden uitgevaardigd. Op grond van een uitgevaardigd dwangbevel wordt een gerechtsdeurwaarder ingeschakeld om het opgelegde schadebedrag op de dader te verhalen. Een deurwaarder kan overgaan tot bijvoorbeeld loonbeslag of beslag op roerende- en onroerende zaken. Van de zaken die in 2011 zijn afgedaan, waren 3 050 zaken in behandeling gegeven bij een gerechtsdeurwaarder (27,5%). Inschakeling van de deurwaarder leidt in 40% van de gevallen tot volledige betaling.
Indien betaling uitblijft en verhaal via de deurwaarder niet mogelijk is gebleken, wordt overgegaan tot tenuitvoerlegging van de eveneens bij de schadevergoedingsmaatregel opgelegde vervangende hechtenis. Civiele gijzeling is niet mogelijk. De tenuitvoerlegging van vervangende hechtenis wordt voorafgegaan door verzending van een Waarschuwing arrestatiebevel (WAB) en daarna het uitvaardigen van een Arrestatiebevel (AB). Verzending van een WAB leidt in 14% van de gevallen alsnog tot betaling. Van alle zaken waarbij een AB wordt uitgevaardigd en in behandeling wordt gegeven bij de politie, wordt alsnog 30% betaald door veroordeelde. In 2011 is ongeveer 1 575 keer overgegaan tot tenuitvoerlegging van vervangende hechtenis. Dit betreft ruim 14% van alle in 2011 afgedane zaken.
Zoals hierboven is weergegeven zijn in 2011 in totaal ongeveer 11 000 inningszaken afgedaan. 83,5% is afgedaan na volledige betaling, 14% is afgedaan na tenuitvoerlegging van de vervangende hechtenis. De overige 2,5% bevatten de gevallen waarin de dader is overleden, de zaak is verjaard of wanneer er alsnog een regeling tussen de dader en het slachtoffer is getroffen.

Vraag 6

Welke middelen heeft u tot uw beschikking om de schade op de daders te verhalen? In welke mate worden die middelen ingezet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Is het mogelijk om daders die de schadevergoeding niet betalen in civiele gijzeling te nemen dan wel om vervangende hechtenis uit te laten voeren? Zo ja, hoe vaak gebeurt dit? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Meer klachten over discriminatie»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe verklaart u de toename van discriminatie op de werkvloer van de afgelopen jaren?

Uit de kerncijfers 2011, een landelijk overzicht van discriminatieklachten en meldingen bij een groot aantal antidiscriminatiebureaus (ADB’s) in Nederland, en waarnaar in het bericht wordt verwezen, blijkt dat het totale aantal discriminatiemeldingen in 2011 met 5,2 procent licht is gestegen ten opzichte van 2010. Dit omvat niet alleen meldingen over discriminatie op de arbeidsmarkt. Het aantal klachten dat betrekking heeft op discriminatie op de arbeidsmarkt, is in 2011 – net als in de voorgaande jaren – ongeveer 30 procent van het totaal aantal klachten.
Overigens hoeft een toename van het aantal meldingen niet een toename van discriminatie te betekenen. Zoals de ADB’s zelf ook aangeven, hangt een toe-of afname van het aantal discriminatieklachten ook af van «andere factoren dan eventuele veranderingen in de daadwerkelijke omvang van discriminatie in de samenleving», zoals veranderingen in de meldingsbereidheid, een publiekscampagne of de maatschappelijke aandacht voor discriminatieproblematiek. Daarnaast hoeven niet alle gemelde discriminatieklachten daadwerkelijke discriminatie te zijn omdat ADB’s ervaren discriminatieklachten registreren, die niet allemaal door de Commissie Gelijke Behandeling (CGB) of de rechter zijn getoetst. Er kan dus niet uit de meldingscijfers geconcludeerd worden dat er sprake is van een toename van discriminatie op de arbeidsmarkt.

Vraag 3

Bent u van plan verdere maatregelen te nemen om deze toename in discriminatie op de arbeidsmarkt terug te dringen? Zo ja welke?

Op grond van de meldingscijfers kan niet worden geconcludeerd dat er sprake is van een toename in discriminatie op de arbeidsmarkt. Dat laat onverlet dat het ongewenst is dat zoveel mensen discriminatie ervaren op de arbeidsmarkt. Dat vraagt om blijvende aandacht van alle betrokken partijen. De samenleving heeft iedereen nodig. Mensen moeten beoordeeld worden op hun talenten. Daarom kiest het kabinet voor generieke maatregelen die eraan bijdragen dat een ieder zo veel mogelijk naar vermogen participeert in de samenleving.
De taak van de overheid is om voorwaarden te scheppen die noodzakelijk zijn om discriminatie tegen te gaan. De overheid heeft diverse instrumenten ontwikkeld om discriminatie aan te kaarten en te bestrijden, zoals de Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen (ADV) en de extra aandacht voor discriminatie bij politie en Openbaar Ministerie (OM). Verder is in elke politieregio een Regionaal Discriminatieoverleg (RDO) ingesteld, waarin periodiek overleg plaatsvindt tussen politie, OM en ADV’s. De verantwoordelijkheid voor het voorkomen en bestrijden van arbeidsmarktdiscriminatie ligt primair bij werkgevers en werknemers. Werknemers kunnen bij een vermoeden van discriminatie zich wenden tot een Antidiscriminatievoorziening bij hun in de buurt, de Commissie Gelijke Behandeling of aangifte doen bij de politie.
Wel kan ik melden dat het kabinet voornemens is om aan de Sociaal Economische Raad (SER) een advies te vragen over het onderwerp discriminatie op de arbeidsmarkt. Daarbij zullen sociale partners gevraagd worden op welke wijze discriminatie op de arbeidsmarkt verminderd kan worden. Het advies zal betrekking hebben op alle fasen van werk: werving & selectie, op de werkplek zelf en beëindiging dienstverband. Uw Kamer zal hier separaat over worden geïnformeerd.

Vraag 4

Daar het bericht stelt ook dat er in andere gebieden, zoals in de buurt, sprake is van een toename van discriminatie, gaat u hier iets aandoen?

Voorop staat dat gemeenten zelf de verantwoordelijkheid hebben om discriminatie in hun buurten en wijken aan te pakken. Om gemeenten hierin te ondersteunen, vinden momenteel oriënterende gesprekken plaats met professionele organisaties die gemeenten waar nodig kunnen faciliteren bij de aanpak van woonoverlast en burenconflicten. Om te benadrukken wat mensen zelf kunnen doen, zal de Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel in het kader van de burgerparticipatie-agenda op zoek gaan naar goede voorbeelden van burgerinitiatieven om discriminatie in de buurt aan te pakken. Deze voorbeelden kunnen mensen stimuleren om discriminatie zélf aan te pakken en lokale overheden stimuleren om bewoners te betrekken bij de bestrijding van discriminatie in hun buurt of wijk.

Vraag 5

Waar laten volgens u de huidige antidiscriminatie voorzieningen steken vallen? Bent u van plan verbetering van deze voorzieningen af te dwingen?

De Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen (Wga) wordt op dit moment geëvalueerd. De Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel zal de resultaten hiervan met betrokken partijen bespreken, waarna hij u zal informeren over de resultaten van de evaluatie en de mogelijke consequenties daarvan.

Vraag 1

Hoe beoordeelt u de artikelen «Turkey's New Ballistic Missile Program Raises Eyebrows and Concerns»1; «Turkey to produce ballistic missile to beef up defense capabilities»2; «Turkey: Is Ankara Going Ballistic?»3; en «Turkey launches intercontinental ballistic missile development project»?4

Turkije heeft de ambitie te beschikken over een moderne defensie en defensiegerelateerde industrie. Tegen deze achtergrond heeft Turkije kenbaar gemaakt te willen investeren in de ontwikkeling van een eigen onderscheppingsysteem tegen raketten en in het vermogen op termijn satellieten in de ruimte te kunnen plaatsen. Hierover zijn nog geen formele besluiten genomen.

Vraag 2

Hoe verhoudt de informatie in deze artikelen zich tot uw antwoord op eerdere vragen5? Hoe zou u uw informatiepositie ter zake willen omschrijven?

De informatiepositie over bondgenoten berust op de informatie die de landen in diverse NAVO-overleggen of bilateraal doorlopend verstrekken over hun ambities, plannen en capaciteiten.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u, in het algemeen en in het licht van uw antwoord op de eerdere vragen, de analyse in bronverwijzing nr. 1 dat ballistische raketten vanwege hun onnauwkeurigheid niet het aangewezen overbrengingsmiddel zijn voor conventionele, maar wel voor nucleaire oorlogskoppen?

Ballistische raketten kunnen zowel met conventionele als niet-conventionele ladingen worden uitgerust. De technologie wordt ook gebruikt om satellieten in de ruimte te plaatsen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat dergelijke unilaterale raketprogramma’s niet passen binnen de filosofie van het NAVO-bondgenootschap? Zo nee, kunt u dan aangeven hoe Turkse ballistische langeafstandsraketten, die met nucleaire wapens kunnen worden uitgerust, passen binnen het nieuwe strategische concept van de NAVO?

Nee. Turkije is betrokken bij het raketverdedigingsprogramma van de Navo, dat tijdens de top van Chicago werd bekrachtigd. Los daarvan staat het bondgenoten van de NAVO vrij hun eigen defensiebehoeftes nationaal in te vullen. Turkije wil investeren in capaciteiten waaraan ook de Navo behoefte heeft, zoals raketverdediging en inlichtingenvergaring. De Navo-raketverdediging berust grotendeels op nationale bijdragen van de Navo-landen.

Vraag 5

In hoeverre is het Turkse raketprogramma volgens u een signaal dat het herislamiserende Turkije zich afwendt van de transatlantische militaire samenwerking binnen de NAVO?

Er is geen aanleiding de Turkse voornemens te beschouwen als een signaal dat het land zich afwendt van de transatlantische samenwerking binnen de Navo.

Vraag 6

Bent u thans wel bereid deze kwestie op de eerstvolgende NAVO Defensie ministeriële aan de orde te stellen? Zo nee, waarom niet?

Ja.

Vraag 7

Wilt u deze vragen gezien de gewenste duidelijkheid ieder afzonderlijk beantwoorden?

Vraag 1

Kent u de reconstructie van de NRC over de vrijlating van fotograaf Jeroen Oerlemans?1 Zo ja, wat is uw reactie op deze reconstructie en de rol die het ministerie van Buitenlandse Zaken en de KLPD hierbij hebben gespeeld?

Ja. Vanwege de kwetsbaarheid en risico’s bij ontvoeringszaken kunnen hierover, ook met het oog op de toekomst, geen mededelingen worden gedaan.

Vraag 2

Waarom en op basis van welke informatie deed u de uitspraak in Nieuwsuur dat de fotograaf was vrijgelaten?

Ik deed die uitspraak op basis van op dat moment beschikbare openbare en vertrouwelijke bronnen van onder meer de Nederlandse ambassade in Ankara, alsmede nationale en internationale contacten.

Vraag 3

Kunt u aangeven of en op welke manier deze uitspraken bij Nieuwsuur het lopende proces van vrijlating hebben beïnvloed?

Op het moment van de Nieuwsuur-uitzending was betrokkene op Turks grondgebied en niet meer in handen van de gijzelhouders. Meer in het algemeen geldt dat in het openbaar geen mededelingen kunnen worden gedaan over eventuele contacten met binnen- en buitenlandse diensten.

Vraag 4

Klopt de constatering dat de Turkse geheime dienst om geheimhouding tot de volgende dag had gevraagd? Was u op de hoogte van deze wens? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom koos u er toch voor deze wens naast u neer te leggen?

Een dergelijk verzoek heeft de Nederlandse overheid niet ontvangen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat bij operaties om ontvoerde Nederlanders in het buitenland vrij te krijgen de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht moet worden? Zo ja, vindt u dat daaraan in dit geval is voldaan? Welke lessen trekt u uit het proces zoals het nu verlopen is voor lopende en toekomstige zaken?

De eerste twee vragen kunnen bevestigend worden beantwoord. Dit soort situaties wordt geëvalueerd, ook met het oog op eventuele lessen voor de toekomst.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat in de gemeente Opmeer (Noord-Holland) burgers/vrijwilligers geen stembureaus meer mogen bemannen, dus ook niet bij de Tweede Kamerverkiezingen in september a.s.?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven wat de directe aanleiding is geweest voor deze maatregel van de gemeente Opmeer en of dit besluit van het college van Opmeer hierom te billijken is?

De gemeente Opmeer heeft mij bericht dat het college van burgemeester en wethouders heeft besloten dat zij voor de komende verkiezingen ambtenaren, collegeleden, raads- en fractieleden en fractieassistenten zal inzetten als stembureauleden. Afhankelijk van het verloop van het verkiezingsproces zal zij een nader besluit nemen over de vraag hoe zij in de toekomst de inzet van burgers/vrijwilligers zal vormgeven. Het college heeft aangegeven dat zij dit besluit heeft gebaseerd op de bevindingen van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in recente evaluaties waarbij blijkt dat er grote verschillen zijn in de wijze waarop de stembureaus de stemopneming uitvoeren. Deze constatering bleek ook op Opmeer van toepassing.
De gemeente stelt dat het aantal vrijwilligers dat zich de afgelopen jaren heeft gemeld te gering is om te kunnen selecteren op vaardigheden en kennis van de procedures en dat bovendien een deel van de vrijwilligers geen gebruik heeft gemaakt van de eerder aangeboden instructiemogelijkheden. Door ambtenaren aan te wijzen kan de instructie verplicht worden. De gemeente beoogt hiermee het verkiezingsproces te optimaliseren en vooral het verloop van de telling en de invulling van het proces-verbaal te verbeteren.

Vraag 3

Kunt u aangeven of het gebruikelijk is wanneer alleen ambtenaren, raads- en collegeleden stembureau’s bemensen? Zijn er ook andere gemeenten die vrijwilligers ook uitzonderingen van het lid zijn van stembureau’s? Zo ja, waarom?

Het benoemen van stembureauleden is de verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders. Er zijn in de Kieswet verder geen eisen opgenomen waaraan stembureauleden moeten voldoen. Bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zijn geen andere gemeenten bekend die vrijwilligers uitzonderen van het lidmaatschap van stembureaus. Overigens is het in veel gemeenten gebruikelijk om ambtenaren aan te wijzen als stembureaulid.

Vraag 4

Zijn er gemeenten waarbij telfouten zijn gemaakt bij het bepalen van de verkiezingsuitslag? Zo ja, wat zijn de maatregelen geweest om dit in de toekomst te voorkomen?

Zoals al in de evaluatie van de Tweede Kamerverkiezingen van 2010 is vermeld (Kamerstukken 2010–2011, 31 142, nr. 25) kan het maken van fouten bij het tellen van de stempassen, stembiljetten en stemmen niet worden uitgesloten. Het kabinet is van mening dat het maken van fouten zoveel mogelijk moet worden voorkomen. Tevens zouden fouten opgespoord moeten kunnen worden. In 2010 is daarom het model van het proces-verbaal voor de leden van het stembureau aangepast alsmede de instructie voor stembureauleden. Bij de evaluatie van de provinciale statenverkiezingen (Kamerstukken 2011–2012, 31 142, nr. 31) is geconstateerd dat er grote verschillen zijn in de wijze waarop de stembureaus de stemopneming uitvoeren. Uit de waarnemingen die toen zijn gedaan blijkt dat als de leden van het stembureau de stemopneming op dezelfde wijze uitvoeren de kans op een kloppende telling toeneemt. In deze evaluatie, die met de Kamer is besproken, is dan ook gesteld dat gemeenten moeten controleren of stembureauleden zich aan de instructies houden en dat de uitkomsten van die controles moeten worden betrokken bij de vraag of een stembureaulid bij een volgende verkiezing opnieuw moet worden benoemd.

Vraag 5

Bent u voornemens te bevorderen dat de gemeente Opmeer alsnog vrijwillige burgers aanneemt op stembureaus, te beginnen bij de Tweede Kamerverkiezingen in september?

Vraag 1

Herinnert u zich de antwoorden op de vragen van de leden Eijsink, Timmermans en Smeets over de mogelijke sluiting van het defensiebetaalkantoor in Kerkrade?1

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat u nog steeds onverkort achter die antwoorden staat en dat er een volwaardig betaalkantoor in Zuid-Limburg zal blijven bestaan? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Kunt u toezeggen dat er zowel kwalitatief als kwantitatief ruim voldoende fte's in Zuid-Limburg blijven zodat het betaalkantoor een volwaardige en levensvatbare organisatie blijft? Zo nee, waarom niet?

Vraag 4

Is het waar dat er in de huidige plannen slechts 44 vaste fte's overblijven, waardoor het zeer de vraag is of een zelfstandig betaalkantoor levensvatbaar blijft? Zo ja, zult u er op toezien dat die plannen veranderd worden en er ruim voldoende fte's in Zuid-Limburg blijven voor een duurzaam levensvatbaar betaalkantoor? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Herinnert u zich de motie Omtzigt/Van Vliet1 waarin de regering verzocht wordt met een voorstel te komen voor een ANBI-register, waarin de volgende gegevens openbaar gemaakt worden en gratis toegankelijk zijn:

Ja.

Vraag 2

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Transparantie en publicatieplicht» van Rien van Gendt?3

Ja.

Vraag 3

Is het waar dat, zoals in het artikel staat, er een wetsvoorstel inzake publicatieplicht bij de ministerraad lag?

Artikel 26 van het reglement van orde voor de ministerraad (Staatsblad 1994 nr. 203 en 1998 nr. 305) bepaalt dat ten aanzien van hetgeen ter vergadering besproken wordt of geschiedt, geheimhoudingsplicht bestaat. Uw vragen kunnen derhalve niet beantwoord worden.
In zijn algemeenheid kan worden opgemerkt dat in een wetgevingstraject consultatie van de relevante maatschappelijke partijen vast onderdeel van het wetgevingstraject is. De consultatie draagt bij aan het draagvlak en uitvoerbaarheid van het wetsvoorstel. Een wetsvoorstel wordt aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal verzonden indien de regering daartoe besluit.

Vraag 4

Is het waar dat SBF4 en FIN5 inzage gehad hebben in dit wetsvoorstel dat bij de ministerraad lag? Zo ja, wilt u het wetsvoorstel, zoals het bij de ministerraad gelegen heeft, onmiddellijk aan de Kamer doen toekomen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Is het waar dat behandeling van het wetsvoorstel in de ministerraad is uitgesteld mede op aandringen van SBF? Zo ja, wat waren de andere factoren om de behandeling uit te stellen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Is het waar dat de gemeenschappelijke visie op transparantie, die toch echt al klaar had moeten zijn, nog niet af is terwijl de vakantie al bijna is afgelopen (in het westen van het land dan)?

In het afgelopen jaar is er veelvuldig overlegd met de SBF over een gezamenlijke visie op toezicht en verantwoording. Het overleg verloopt constructief, maar heeft gezien het grote belang dat zowel het kabinet als de SBF hecht aan een breed draagvlak binnen de sector, meer tijd nodig.

Vraag 7

Wilt u een wetsvoorstel inzake transparantie zo spoedig mogelijk ter hand nemen in de ministerraad en voor 1 september aan de Raad van State sturen voor commentaar?

Het wetsvoorstel inzake transparantie zal ik zo spoedig mogelijk ter hand nemen en agenderen voor de ministerraad. Over de vraag op welk moment de ministerraad besluit het wetsvoorstel naar de Raad van State te sturen kan ik geen uitspraken doen.

Vraag 8

Bent u nog steeds voornemens om integraal uitvoering te geven aan alle vier de punten uit de genoemde motie Omtzigt/Van Vliet?

Ja.

Vraag 1

Kent u de berichten «Nigeria gunmen storm oil ship – two dead, four kidnapped»1 en «Navy: At least 4 foreigners kidnapped off Nigeria»?2

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat bij een overval op een of meer Nederlands vaartuigen voor de kust van Nigeria vier opvarenden zijn ontvoerd en er doden en gewonden zijn gevallen? Wat is bekend over de toestand van de ontvoerde personen en over de overvallers en hun motieven?

Volgens thans beschikbare informatie gaat het om een overval op een hotelschip op 4 augustus 2012, 35 zeemijlen uit de kust van Nigeria. Het schip is eigendom van de Sea Trucks Group en geregistreerd onder buitenlandse vlag. Het bedrijf heeft onder andere vestigingen in Nigeria en Nederland (Rotterdam).
Volgens onbevestigde berichten zou er sprake zijn van twee doden en twee gewonden, van wie de nationaliteit niet is vrijgegeven. Ook zouden vier personen zijn ontvoerd. Volgens open bronnen zijn de vier afkomstig uit Indonesië, Maleisië, Iran en Thailand. Recentelijk berichtte Sea Trucks Group dat de vier op 22 augustus in goede gezondheid zijn vrijgelaten. Over de omstandigheden rond de invrijheidsstelling van de vier deed de Sea Trucks Group geen mededelingen.

Vraag 3

Hoe is het mogelijk dat deze ontvoering plaats kon vinden ondanks bewaking door de Nigeriaanse marine?

Over de toedracht en de omstandigheden hebben de Nigeriaanse autoriteiten tot dusver geen mededelingen gedaan.

Vraag 4

Is het noodzakelijk om Nederlandse koopvaardijschepen voor de kust van Nigeria te laten bewaken door de Nederlandse marine? Zo ja, bent u daartoe bereid en in staat? Zo neen, waarom niet?

Hoewel wij dergelijke gewapende overvallen op zee sterk veroordelen, vormde de door u genoemde overval voor het kabinet geen aanleiding om aanvullende maatregelen te nemen ter bescherming van de Nederlandse koopvaardij. De MIVD volgt de ontwikkelingen rondom gewapende overvallen voor de kust van West-Afrika. Wel wijst het kabinet op de aanbeveling van de International Maritime Organization (IMO) dat reders ook op hun koopvaardijschepen voor de westkust van Afrika de door de IMO opgestelde zelfbeschermingsmaatregelen (de zogenaamde Best Management Practices; BMP) toepassen.

Vraag 5

Welke maatregelen heeft de regering genomen ter bescherming van de Nederlandse koopvaardij, nadat op 27 juli jl voor de Nigeriaanse kust een schip met Italiaanse werknemers is overvallen waarbij ten minste een dodelijk slachtoffer viel?3

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van de berichten inzake het voornemen om het hoofdkantoor van het Financieel Dienstencentrum (FDC) van Kerkrade (Eygelshoven) naar Utrecht te verplaatsen?1 2

Vraag 2

Klopt deze berichtgeving?

Vraag 3

Bent u inderdaad voornemens aanzienlijke delen van het FDC naar Utrecht te halen, zoals wordt vermeld in het concept Voorlopig Reorganisatieplan Oprichting Financieel Administratie en Beheer Kantoor van 12 juli 2012?

Vraag 4

Bent u op de hoogte van in het verleden gemaakte afspraken en gedane toezeggingen in de richting van de regio?

Vraag 5

Hoe verhoudt dit voornemen zich tot uw eigen vastgoedbrief van 31 augustus 2011, waarin Eygelshoven een volwaardige hoofdlocatie zou blijven voor het FDC en in overleg met de provincie en andere rijkspartijen zou worden gezocht naar «een nieuwe locatie in Zuid-Limburg voor het huidige kantoor in Eygelshoven, zodat het omvangrijke terrein van de POMS-site kan worden afgestoten?

Vraag 6

Bent u van mening dat het weghalen van het FDC uit Zuid-Limburg indruist tegen de initiatieven van de provincie Limburg om financiële dienstenfuncties van verschillende overheden (CBS, ABP, Belastingdienst) te bundelen, zoals verwoord door gedeputeerde Verheijen?3

Vraag 7

Bent u bereid de eerder gedane toezegging voor behoud van werkgelegenheid, voor zowel hoger- als lageropgeleiden, voor de kwetsbare regio Parkstad gestand te doen?

Vraag 1

Kent u het bericht «Provincie kon Odfjell niet zelf sluiten»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de provincie het bevoegd gezag is over Odfjell?

Ja, de provincie Zuid-Holland is bevoegd gezag voor de vergunningverlening en het toezicht voor de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo).

Vraag 3

Kunt u aangeven welke mogelijkheden provincies ter beschikking staan om op te treden als bedrijven zich niet aan veiligheidsregels en voorschriften houden?

Gedeputeerde staten van een provincie hebben als bevoegd gezag met betrekking tot een inrichting op grond van de Wabo de volgende bestuursrechtelijke sanctiemogelijkheden tot hun beschikking:
Het stilleggen van een inrichting is in principe mogelijk met het toepassen van het instrument bestuursdwang. De inzet van dit instrument dient echter wel proportioneel te gebeuren. De bestuursrechter heeft regelmatig negatief geoordeeld over een algehele sluiting met een verwijzing naar proportionaliteit.

Vraag 4

Bent u van mening dat provincies onvoldoende middelen ter beschikking staan? Waarom vindt u dat?

Nee, ik ben van mening dat de provincie voldoende instrumenten heeft.

Vraag 5

Wat zou er moeten gebeuren zodat provincies wel effectief kunnen optreden?

Er wordt gewerkt aan een landelijk stelsel van regionale uitvoeringsdiensten, waarmee ik verwacht dat de beschikbare toezichtinstrumenten effectiever en efficiënter ingezet worden.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Politietop moet mond houden over wietpas»?1

Ja

Vraag 2

In hoeverre klopt de uitspraak van de oud-voorzitter van de Nederlandse Politiebond dat «de angst onder politieambtenaren in de top is heel sterk. Sterker dan je zou mogen verwachten en dan wenselijk is»?

De politie heeft mij toegezegd dat zij handhaaft wat is afgesproken. Een spreekverbod is niet aan de orde.

Vraag 3

Zin er kritische meningen geuit in de politietop over de wietpas? Zo ja, wat is dan de kritiek van de politietop op de wietpas?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Zijn er politiefunctionarissen berispt of uit hun functie gezet dan wel zelf opgestapt na kritiek op het beleid?

Nee

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Hoge dijken, donkere wegen», waarin de verkeersveiligheid van de lokale, provinciale en rijkswegen op Goeree-Overflakkee ter discussie gesteld wordt?1

Ja.

Vraag 2

Kloppen de opmerkingen in het artikel, waarin gesteld wordt dat op hele stukken weg de straatverlichting ontbreekt en dat op het grootste deel van het eiland vangrails ontbreken?

De wegen in beheer bij het Rijk (N57 en N59) zijn ingericht volgens de daarvoor geldende richtlijnen in het Handboek Wegontwerp. Deze richtlijnen kunnen gezien worden als een generiek advies voor het ontwerp en voor de inrichting en uitrusting van de verschillende wegcategorieën. Verschillen in vormgeving van wegen op Goeree-Overflakkee zijn het gevolg van het feit dat wegen een verschillende functie hebben in het wegennetwerk. Het ontwerp van deze wegen is op deze functie aangepast. Zo zijn er stroomwegen, gebiedsontsluitingswegen en erftoegangswegen.2
Verlichting is langs de N57 en N59 aanwezig op aansluitingen en kruispunten. Een middenberm met voertuigkering (geleiderail of barrier) wordt over het algemeen alleen toegepast bij stroomwegen. De N57 heeft de functie stroomweg voor het gedeelte N15 tot de N215 op Goeree. Het andere deel van de N57 is functioneel ingedeeld bij de gebiedsontsluitingswegen. Op dat type weg wordt in principe uitgegaan van een middenberm die moeilijk overrijdbaar is. Wegen met een moeilijk overrijdbare middenberm maken het moeilijk of nagenoeg onmogelijk om in te halen. De N59 heeft op Goeree-Overflakkee de functie stroomweg.

Vraag 3

Is de beperkte inzet van verlichting, vangrails en middenbermen het gevolg van de beperkte afstemming dan wel investeringsruimte bij het grote aantal overheden die verantwoordelijkheid dragen voor de inrichting, aanleg en het onderhoud van deze wegen?

De aanwezigheid van verlichting, geleiderail en middenbermen op de N57 en N59 wordt niet beperkt door de investeringsruimte of afstemming tussen de verschillende overheden. Zoals bij vraag 2 is aangegeven zijn deze wegen conform de richtlijnen ingericht.
Landelijke doelen op het gebied van verkeersveiligheid zijn vastgelegd in de Nota Mobiliteit. Dit beleid is beschreven vanuit de filosofie «decentraal wat kan, centraal wat moet». De provincie Zuid-Holland is door de Rijksoverheid aangewezen als regisseur verkeersveiligheid op Goeree-Overflakkee. Als regievoerder verkeersveiligheid moet de provincie deze rijksdoelstelling vertalen naar het provinciale niveau (de wegen in provinciaal beheer) en naar het regionale niveau (de regionale en lokale verkeersbeheerders).3 Het veilig inrichten van infrastructuur is daarbij binnen het regiegebied een gezamenlijke taak voor alle wegbeheerders (rijk, provincie, gemeenten, waterschappen). Iedere wegbeheerder behoudt echter de verantwoordelijkheid over de eigen wegen.

Vraag 4

Deelt u de typering uit het aangehaalde rapport van het Intergemeentelijk Samenwerkingsverband Goeree-Overflakkee van de registratie van verkeersongevallen als «zeer summier»?

De kwaliteit van registratie van ongevallen door de politie in ons land is sinds 2010 sterk verminderd. In de brief aan de Kamer van 13 maart 2012 (kamerstuk 29 398, nr. 27) van de Minister van Veiligheid en Justitie is aangegeven dat er afspraken met de politie zijn gemaakt om de registratie van dodelijke slachtoffers en ernstige verkeersgewonden te verbeteren. Het eerste resultaat van deze verbeterde werkwijze zal, zoals gemeld in de TK brief, begin 2013 zichtbaar worden.

Vraag 5

Kunt u meer duidelijkheid geven over de cijfers voor wat betreft de verkeersveiligheid in Goeree-Overflakkee in vergelijking met andere regio’s en of er de voorbije jaren sprake is geweest van disproportioneel veel ongelukken op deze delen van de betrokken (rijks)wegen?

Om de verkeersveiligheid op het Rijkswegennet beter te kunnen vergelijken wordt per wegvak het risicocijfer berekend. Het risicocijfer is een maat voor het aantal [ernstige] slachtoffers per miljoen gereden voertuigkilometers. Hogere risicocijfers op het Rijkswegennet worden vooral teruggevonden op N-wegen (autowegen) verspreid over het hele land. De risicocijfers van de N57 en de N59 op Goeree-Overflakkee zijn gemiddeld, vergeleken met soortgelijke rijkswegen in andere regio’s.
Er zijn de afgelopen jaren niet disproportioneel veel ongevallen gebeurd op Goeree-Overflakkee vergeleken met andere regio’s binnen het regiegebied van provincie Zuid-Holland. Het aandeel van Goeree-Overflakkee over de afgelopen jaren is bovendien redelijke stabiel.4

Vraag 6

Worden de relevante cijfers en gegevens over de verkeersveiligheid op Goeree-Overflakkee van de verschillende betrokken partijen verzameld, zodat deze beschikbaar en toegankelijk zijn voor de betrokken overheden?

Ja. De ongevalsgegevens worden verzameld door de politie en zijn beschikbaar voor alle overheden.

Vraag 7

Kunt u aangeven of er aanpassingen in de verkeersinfrastructuur op Goeree-Overflakkee van Rijkswege de komende jaren zullen plaatsvinden, dan wel overwogen worden, waarmee de verkeersveiligheid verbeterd zou kunnen worden?

Aanpassingen aan de weginfrastructuur zijn voorzien op de N57 en de N59 in het kader van het programma Meer Veilig (Meer Veilig 2). Op de N57 bij Ouddorp zullen twee rotondes worden aangelegd, terwijl over een lengte van 5 km een moeilijk overrijdbare rijrichtingscheiding aangebracht zal worden. Verder wordt een bocht in de N57 veiliger gemaakt. Alle aanpassingen zullen eind 2013 afgerond zijn.

Vraag 8

Bent u van mening dat de komende fusie tussen de betrokken gemeenten een goede kans biedt om de verkeersinrichting van de wegen op Goeree-Overflakkee tegen het licht te houden en te beoordelen op consistentie en effectiviteit op vlak van verkeersveiligheid?

In de fusie van gemeenten op Goeree-Overflakkee per 1 januari 2013 worden de gemeenten Goedereede, Dirksland, Middelharnis en Oostflakkee samengevoegd tot de gemeente Goeree-Overflakkee. Of deze fusie leidt tot een herziening van de verkeersinrichting van de gemeentelijke wegen op het eiland is de verantwoordelijkheid van de nieuwe gemeente. Voor de verkeersinrichting van de Rijkswegen op Goeree-Overflakkee heeft de gemeentelijke herindeling geen consequenties.

Vraag 9

Bent u bereid in overleg te treden met het nieuwe gemeentelijke bestuur van de fusiegemeente Goeree-Overflakkee om mee te denken over aanpassingen ten behoeve van het verbeteren van de verkeersveiligheid op de relevante rijkswegen?

Ja.

Vraag 10

Draagt de verdeling van de bestuurlijke verantwoordelijkheid over meerdere overheden, zoals de gemeenten, provincies Zuid Holland en Zeeland, het waterschap Hollandse Delta en de Rijksoverheid bij aan de trage implementatie van een consistente en veilige verkeersinfrastructuur op Goeree-Overflakkee?

Zie mijn antwoord op vraag 3. Elke partij draagt de verantwoordelijkheid voor zijn eigen deel, maar de bestuurlijke indeling vormt geen beletsel voor afstemming en samenwerking. Ik herken het beeld dan ook niet dat er op Goeree-Overflakkee sprake is van een trage implementatie van een consistente en veilige infrastructuur als gevolg van verdeelde verantwoordelijkheden.

Vraag 11

Neemt de geschetste bestuurlijke drukte bij beheer en aanleg van de verkeersinfrastructuur op Goeree Overflakkee wel voldoende af, aangezien de provincies Zuid Holland en Zeeland, het Waterschap Hollandse Delta en de nieuwe gemeente betrokken zullen blijven bij de wegen en de verkeersinrichting en gelet op het feit dat de nieuwe gemeente buiten grenzen van de beoogde metropoolregio Rotterdam-Den Haag komt te liggen?

In antwoord 10 heb ik aangegeven dat ik geen relatie zie tussen bestuurlijke drukte en een consistente en veilige verkeersinfrastructuur op Goeree-Overflakkee.

Vraag 1

Kent u het bericht «Boer kweekt resistentie bij kalf; Gevaren blijken geen indruk te maken»?1

Ja.

Vraag 2

Bent u ervan op de hoogte dat meer dan de helft van de Nederlandse melkveehouders hun kalveren melk voeren die afkomstig is van met antibiotica behandelde koeien? Zo nee, hoe kan een dergelijke praktijk op zo’n grote schaal voorkomen zonder dat u hiervan op de hoogte bent? Zo ja, hoe beoordeelt u dit?

De meeste antibiotica in de melkveehouderij worden toegepast bij de behandeling van uierontsteking en op het einde van de lactatie bij het zogenaamde droogzetten. Voor elk antibioticum is een wachttijd vastgesteld. De wachttijd is het aantal dagen tussen toediening van het antibiotica en het moment dat de melk weer geschikt is voor humane consumptie.
Het is bekend dat melkveehouders kalveren voederen met melk van koeien die tijdens de lactatie met antibiotica zijn behandeld en waarbij de wachttijd nog niet verstreken is. De residuen van de antibiotica in deze melk komen dan in het verteringsstelsel terecht. De mate waarin melkveehouders deze melk aan kalveren voederen is niet exact bekend. We weten echter dat dit een veel voorkomende praktijk is, zowel in Nederland en Europa als in de rest van de wereld.
Ook het droogzetten van koeien op het einde van de lactatie met antibiotica is wereldwijd een gangbare praktijk in de melkveehouderij om uierontsteking tegen te gaan. Eventuele resten van de antibiotica kunnen bij het begin van de volgende lactatie in de biest (eerste melk na het afkalven) terechtkomen. Het is echter van essentieel belang voor de diergezondheid dat het kalf biest krijgt. Biest bevat belangrijke afweerstoffen die het jonge dier nodig heeft bij de opbouw van zijn weerstand tegen infecties. Daarom zijn veehouders op grond van de kalverrichtlijn verplicht om de kalveren zo snel mogelijk na de geboorte biest te geven.
Volgens deskundigen zijn er geen directe risico’s vastgesteld van het voederen van antibioticahoudende melk of biest voor de gezondheid van het kalf of de gezondheid van dieren op latere leeftijden. Het blootstellen van dieren aan residuen antibiotica kan echter resistentie bevorderen en vormt daarmee een indirect risico voor de dier- en volksgezondheid.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat deze melk nog sporen van de antibiotica kan bevatten, die in het verteringsstelsel van het kalf terecht komen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Kunt u bevestigen dat het voeren van deze antibioticahoudende melk een risico voor de ontwikkeling van resistente bacteriën met zich meebrengt en dat er daarnaast een risico bestaat voor de ontwikkeling en gezondheid van het kalf? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke consequenties verbindt u hieraan?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Kunt u bevestigen dat droogzetters antibiotica bevatten die vervolgens in de biest terecht komen en zo de biest ongeschikt maken voor het kalf? Zo ja, ziet u dit ook als een probleem voor de gezondheid van het kalf? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Deelt u de mening dat wanneer een moederdier is behandeld, een kalf, net als in de humane consumptie, pas melk zou moeten drinken als de wachttijd van het antibioticum volledig is verstreken? Zo nee, op basis van welke wetenschappelijke inzichten komt u tot een ander oordeel? Zo ja, welke consequenties verbindt u hieraan?

Vanwege het risico dat resistentie bevorderd wordt, dient melk van koeien die antibiotica hebben gekregen, binnen de wachttijd niet aan kalveren gevoederd te worden. Deze ongewenste praktijk moet zo snel mogelijk worden gestopt.
In Europese regelgeving zijn geen specifieke bepalingen opgenomen die het voederen van melk aan kalveren op het eigen bedrijf verbieden. Het voederen van kalveren met melk die residuen van antibiotica bevat, is wel in strijd met het algemene uitgangspunt van het wettelijke regime voor diervoeders, zoals dat voortvloeit uit artikel 4 van Verordening (EG) 767/2009 en artikel 2 van de Kaderwet diervoeders. Dit uitgangspunt komt er kort samengevat op neer dat diervoeders zuiver en veilig moeten zijn.
Meer specifiek bepaalt artikel 15 van Verordening (EG) nr. 178/2002 dat diervoeders niet in de handel mogen worden gebracht of mogen worden gevoederd indien zij nadelige effecten hebben op dierlijke of menselijke gezondheid. Dit kan het geval zijn bij het voederen van met antibiotica verontreinigde melk, doordat resistentie daardoor bevorderd wordt. Ook artikel 3 van Richtlijn 2002/32/EG stelt dat diervoerders bij gebruik geen enkel gevaar mogen opleveren voor de gezondheid van mens en dier.
In samenhang daarmee bepaalt artikel 4 van Verordening (EG) nr. 183/2005 dat de veehouders bij het voederen van voedselproducerende dieren maatregelen dienen te nemen en procedures dienen toe te passen om het risico op biologische, chemische en fysische verontreiniging van diervoeders, dieren en dierlijke producten zo gering te houden als redelijkerwijs haalbaar is.
De genoemde artikelen van EU-verordeningen zijn strafbaar gesteld bij de Regeling diervoeders.
Concluderend kan worden gesteld dat het voederen van kalveren met melk die antibioticaresiduen bevat op grond van deze algemene bepalingen in voornoemde regelgeving niet is toegestaan. De handhaving van deze regels in de praktijk is echter lastig. Handhavend kan pas worden opgetreden nadat op het bedrijf geconstateerd is dat een kalf bepaalde melk drinkt, en vervolgens uit analyse van deze melk blijkt dat deze niet aan de eisen voldoet.
Inmiddels ben ik in overleg met de rundveesector. Ook de rundveesector is van mening dat melk van koeien binnen de wachttijd niet gebruikt moet worden voor het voeren van kalveren. De rundveesector zet sinds anderhalf jaar actief in op verantwoord en transparant gebruik van diergeneesmiddelen. Bewustwording bij de veehouders van de schadelijkheid en de risico’s van deze praktijk, dient als eerste stap om dit doel te kunnen bereiken. Daarbij staat de rundveehouderij voor een aanpak die zicht richt op gedragsverandering. De rundveesector heeft toegezegd dat het onderwerp in de bedrijfsgezondheidsplannen zal worden opgenomen. Ik heb duidelijk gemaakt dat de sector een maximale inspanning moet leveren om het voeren van melk binnen de wachttijd te voorkomen. Waar mogelijk zal ik handhavend optreden.
Het dilemma van het voederen van biest met antibioticaresiduen vereist nader overleg en onderzoek. Enerzijds is biest essentieel vanwege de antistoffen en is het voederen ervan aan kalveren daarom verplicht, anderzijds kunnen antibioticaresiduen resistentie bevorderen. Ik blijf hierover in overleg met de sector. Het maximaal beperken van het gebruik van droogzetters kan een belangrijk bijdrage leveren aan het verkleinen van dit probleem. Het preventief gebruik van droogzetters is sinds medio 2011 niet meer toegestaan. De sector voert een grootschalig onderzoeksprogramma uit om de mogelijkheden te onderzoeken om selectief met het gebruik van droogzetters om te gaan. De uitkomsten van dit programma worden eind dit jaar gepresenteerd.
Aangezien het voederen van melk van met antibioticabehandelde koeien ook in andere landen een veel voorkomende praktijk is, zal ik de Europese Commissie verzoeken om in het kader van de EU discussie over antibioticaresistentie de risico´s van deze praktijk te agenderen opdat de problematiek ook op Europees niveau wordt opgepakt.

Vraag 7

Is het waar dat experts op dit gebied, zoals dierenartsen, wetenschappers, nutritionisten, beleidsmedewerkers en zelfs de Autoriteit Diergeneesmiddelen (SDa) van dit probleem op de hoogte zijn, maar niets doen? Zo ja, hebt u hier een verklaring voor? Wat gaat u doen om ervoor te zorgen dat deze experts wél iets doen om dit probleem op te lossen en hun verantwoordelijkheid nemen?

Ontwikkeling van antibioticumresistentie bij dieren is een onderwerp waar al geruime tijd zorgen over bestaan. Het onderwerp antibioticumhoudende melk wordt in toenemende geagendeerd, juist vanuit de wetenschap en de SDa. In mijn antwoord op vragen 6, 9 en 10 geef ik aan hoe gewerkt wordt aan de aanpak van dit probleem.

Vraag 8

Is het waar dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) niet op de hoogte is van het probleem? Zo ja, hoe kan het dat de NVWA hier niet van op de hoogte is en wat gaat u eraan doen om ervoor te zorgen dat dit in de toekomst niet weer voorkomt?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Kunt u aangegeven wat u aan dit probleem gaat doen en op wat voor termijn?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 10

Bent u bereid het voeren van antibioticahoudende melk aan kalveren te verbieden en dit verbod strikt te handhaven? Zo nee, waarom niet? Hoe beoordeelt u de dier- en volksgezondheidsrisico’s van deze keuze? Zo ja, op welke termijn en wijze?

Zie antwoord vraag 6.