Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Stimuleer de groei met invoering van kasstelsel voor btw»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe vaak kwam het de afgelopen jaren voor dat de Belastingdienst de btw restitueerde aan de leverancier en hierdoor een btw-lek ontstond? Wat was gedurende de afgelopen vijf jaar de totale omvang van het btw-lek?

Aangenomen wordt dat hier wordt gedoeld op de bepaling in artikel 29 Wet op de Omzetbelasting 1968 die voorziet in een recht op teruggaaf van reeds afgedragen omzetbelasting wanneer een ondernemer door zijn afnemer niet wordt betaald. In onderstaande tabel zijn de gegevens opgenomen met betrekking tot het aantal verzoeken om teruggaaf op basis van artikel 29 en de daarmee gemoeide omvang.
Totaal aantal
19.731
22.185
23.546
25.602
29.075
Totaal bedrag (x € mln.)
128
150
123
135
141
Om te bepalen in hoeverre sprake zou zijn van een btw-lek, zouden deze bedragen afgezet moeten worden tegen de btw-bedragen die in aftrek zijn gebracht voor facturen die niet zijn betaald door bedrijven die nadien failliet zijn gegaan. Bij de Belastingdienst is over de omvang van door failliete bedrijven in aftrek gebrachte btw waarbij de factuur niet is betaald geen specifieke informatie aanwezig, zodat geen uitspraak kan worden gedaan over de omvang van dit btw-lek. Uiteraard zijn de activiteiten bij de Belastingdienst erop gericht om het risico op definitieve derving van belastingen en premies in situaties van faillissement zo laag mogelijk te houden.

Vraag 3

Onderschrijft u de stelling in het artikel dat invoering van een kasstelsel voor de btw een «geweldige impuls» aan het bedrijfsleven zou geven en leidt tot forse administratieve lastenverlichting voor de Belastingdienst? Zo nee, welke argumenten zijn er dan tegen invoering van een kasstelsel?

Invoering van een verplicht kasstelsel voor alle bedrijven heeft een veel bredere impact dan de gevallen waarin sprake is van het genoemde btw-lek. Het raakt de financiële positie van iedere ondernemer en de kasstroom tussen ondernemer en Belastingdienst. Niet alleen zal de btw over de omzet pas verschuldigd worden op het moment waarop de betaling wordt ontvangen, ook het recht op aftrek van betaalde btw zal pas ontstaan op het moment waarop daadwerkelijk is betaald. Dat heeft voor alle kosten tot gevolg dat de daarop drukkende btw later dan nu verrekend kan worden. Het financieringsvoordeel dat de invoering van een kasstelsel voor het bedrijfsleven als geheel heeft, neemt dan ook niet weg dat op het niveau van de individuele ondernemer tegenover mogelijke financieringsvoordelen mogelijke financieringsnadelen staan. Het per saldo effect kan geheel verschillend zijn, zowel per ondernemer als per tijdvak. De vele ondernemingen die zich in een btw-teruggaafpositie bevinden omdat zij grensoverschrijdend actief zijn (binnen en buiten Europa) en hun goederen met 0% btw de grens overgaan ondervinden door invoering van het kasstelsel uitsluitend nadeel.
Naast het feit dat tegenover het financieringsvoordeel op macro-niveau voor het bedrijfsleven een financieringsnadeel voor de schatkist staat, leidt invoering van een kasstelsel voor de schatkist ook tot een eenmalig negatief kaseffect.
Tevens moet worden bedacht dat ook in een kasstelsel de juiste aftrek zal moeten worden gestaafd aan de hand van facturen. De Belastingdienst zal ook op toepassing van het kasstelsel en de onderliggende administratie moeten controleren. Hierdoor zullen de uitvoeringskosten bij de Belastingdienst dan ook niet substantieel wijzigen.
Daarnaast heeft de overgang op een breed kasstelsel voor een groot deel van het bedrijfsleven tot gevolg dat de aansluiting op de facturenadministratie wordt verbroken, hetgeen vanuit het oogpunt van de bedrijfsadministratie geen vereenvoudiging vormt en tevens aanzienlijke kosten met zich brengt. Voor bepaalde sectoren die vooral aan particulieren producten leveren en diensten bewijzen, is het nu al mogelijk om een kasstelsel te hanteren. Voor hen heeft de overgang op een kasstelsel dan ook geen meerwaarde. De te verwachten administratieve lastenverlichting is voor die ondernemers dan ook niet groot.
De stelling in het artikel dat sprake zal zijn van een «geweldige impuls» kan ik dan ook niet onderschrijven.
Tot slot geldt dat bij een brede verplichte invoering van het kasstelsel de Europese Commissie zal moeten worden geraadpleegd in verband met eventuele strijdigheid met de desbetreffende richtlijnbepalingen.

Vraag 4

Welke structurele administratieve lastenverzwaring dan wel -verlichting is met de invoering van een kasstelsel gemoeid?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

De Europese Commissie gaf in 2010 al aan dat met een kasstelsel de derving van btw-inkomsten als gevolg van failliete afnemers kan worden beperkt2; in de kabinetsreactie op het advies wordt hier niet aan gerefereerd; hoe kijkt u aan tegen een uitbreiding van het kasstelsel, zoals in het genoemde artikel wordt voorgesteld?

In het Groenboek over de toekomst van de btw is inderdaad opgemerkt dat met de invoering van een kasstelsel voor elke ondernemer de derving als gevolg van failliete afnemers zou kunnen worden beperkt. Zoals hiervoor is aangegeven heeft de invoering van het kasstelsel voor ondernemers echter ook nadelen voor de liquiditeitspositie. Het Nederlandse bedrijfsleven doet veel grensoverschrijdende zaken en heeft een dergelijke brede invoering van het kasstelsel, wellicht mede daarom, ook nooit bepleit. In de reactie op het Groenboek heeft Nederland dan ook niet specifiek gepleit voor een wijziging van de BTW-richtlijn3 waardoor eenduidig komt vast te staan dat de invoering van een kasstelsel voor alle ondernemers mogelijk zou worden.

Vraag 1

Kent u de berichten «Indonesië gaat ngo’s stevig inperken» en «Indonesia: Freedom of association under threat»?1 2

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat met de nieuwe ngo-wetgeving zonder uitgebreide motivering of tussenkomst van de rechter maatschappelijke organisaties gewaarschuwd, een half jaar stilgelegd of ontbonden kunnen worden? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

Het Indonesische nationale parlement heeft op 2 juli 2013 een wet over massaorganisaties aangenomen, die na ondertekening door de president op 22 juli in werking is getreden.
De autoriteiten kunnen een ngo schriftelijk waarschuwen indien zij menen dat de ngo de wet overtreedt. Als een ngo geen gehoor geeft aan drie opeenvolgende schriftelijke waarschuwingen, dan kunnen de autoriteiten besluiten de activiteiten van de ngo gedurende maximaal zes maanden op te schorten. Voor ontbinding van een ngo is de tussenkomst van een rechter vereist.

Vraag 3

Kunt u verder bevestigen dat Indonesië door de nieuwe wetgeving ook ngo’s kan verbieden3 die corruptie aan de kaak willen stellen, zoals Indonesian Corruption Watch of Greenpeace? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

Corruptie wordt als zodanig niet in de wet genoemd. Wel verbiedt de wet dat ngo’s gedachtengoed en religieuze overtuigingen uitdragen die de eenheidsstaat, welke is gebaseerd op de Pancasila staatsfilosofie, in gevaar brengen.

Vraag 4

Is het waar dat vreedzame politieke activiteiten in Papua en op de Molukken door de wetgeving worden ingeperkt? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

Activiteiten die de eenheid van de Republiek Indonesië in gevaar brengen zijn verboden. De wet definieert niet precies wat onder dergelijke activiteiten wordt verstaan. Op dit punt kan de wet verschillend worden geïnterpreteerd.

Vraag 5

Is het verder waar dat de Duitse Friedrich Ebert Stiftung de afgelopen maanden reeds is beperkt in haar mogelijkheden om samen te werken met civil society groepen en vakbonden in Indonesië? Kunt u uw antwoord toelichten?4

Internationale ngo’s die in Indonesië een programma en kantoor hebben dienen daartoe met de autoriteiten een Memorandum of Understanding (MoU) overeen te komen. De Friedrich Ebert Stiftung ondervond problemen met de verlenging van het MoU dat in mei 2011 afliep. Eerst in december 2012 werd een nieuwe MoU overeengekomen dat in januari 2013 in werking is getreden. In overeenstemming met het huidige MoU richt de Friedrich Ebert Stiftung zich op samenwerking op het terrein van duurzame ontwikkeling.

Vraag 6

Ziet u, mede door de nieuwe wetgeving, (mogelijke) problemen voor de samenwerking van Nederlandse vakbonden en ngo’s met Indonesische organisaties? Zijn er reeds eventuele problemen gemeld? Kunt u uw antwoord toelichten?

Recent zijn geen problemen gemeld. Wel heeft één ngo zich gemeld bij de Nederlandse ambassade met het verzoek een aanvraag voor opening van een kantoor bij de Indonesische autoriteiten te ondersteunen.

Vraag 7

Deelt u de grote zorgen van Amnesty International over de wetgeving en deelt u de conclusie van de mensenrechtenorganisatie dat de wetgeving in strijd is met internationale mensenrechtenverplichtingen van Indonesië? Indien neen, waarom niet? Kunt u uw antwoord toelichten?

Of de nieuwe wet de vrijheid van vereniging en vergadering beperkt, zal vooral afhangen van de wijze waarop de Indonesische autoriteiten specifieke bepalingen zullen uitleggen. De Indonesische grondwet erkent uitdrukkelijk het recht op vereniging en vergadering. Indien een belanghebbende van mening is dat bij de toepassing van de wet de grondwet wordt geschonden, dan kan deze het Constitutioneel Hof verzoeken de grondwettelijkheid van de wet te beoordelen.

Vraag 8

Bent u bereid om bij uw Indonesische collega’s uw zorgen over de nieuwe wetgeving over te brengen en er op aan te dringen dat de wetgeving geen nadelige gevolgen heeft voor Nederlandse vakbonden en ngo’s die in Indonesië actief zijn? Kunt u uw antwoord toelichten?

In bilaterale contacten bespreken Nederland en Indonesië regelmatig het belang van bevordering van het maatschappelijk middenveld voor een democratische samenleving. Een zelfverzekerde overheid en een succesvol bedrijfsleven hebben immers baat bij overleg met een kritisch maatschappelijk middenveld. Een vrije, transparante «enabling environment» voor maatschappelijke organisaties brengt het maatschappelijk middenveld tot bloei en biedt daarmee meer kansen voor goede samenwerking tussen overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Conjuring the Ghosts of Iraq’s Brutal Past»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de door de International Crisis Group geschetste verwachting dat in Irak een nieuwe sektarische burgeroorlog ontstaat? Bent u van mening dat daar al sprake van is?

Het kabinet deelt de zorgen van de International Crisis Group over de toenemende sektarische spanningen in Irak. Na een jarenlange periode van afnemend geweld is het aantal aanslagen sinds een aantal maanden toegenomen. Van een burgeroorlog is naar de mening van het kabinet vooralsnog geen sprake.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u het bericht dat verschillende buitenlandse strijders, bijvoorbeeld aan Al Qaeda gelieerde jihadisten, op grote schaal actief zijn in Irak? Klopt het dat verschillende (Arabische) landen deze terreurcellen financieren?

De activiteiten van extremistische groepen in Irak, inclusief Al Qaeda, zijn toegenomen. De onrust in Syrië, de verscherpte sektarische spanningen in Irak en de ruime beschikbaarheid van wapens zijn hier mede debet aan. Over de financiering van dergelijke groeperingen door (Arabische) landen is het kabinet niets bekend.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de Iraakse veiligheidsdiensten niet in staat lijken de openbare orde te handhaven? Hoe beoordeelt u de berichten dat deze veiligheidsdiensten het geweld juist doen escaleren? Is dat ook uw analyse? Hoe beoordeelt u de rol van premier Al-Maliki hierin, van wie verwacht zou mogen worden dat hij dit geweld juist indamt?

Het kabinet deelt de mening dat Iraakse veiligheidsdiensten grote moeite hebben om het geweld in te dammen. De toegenomen sectarische spanningen en het oplaaien van geweld waren belangrijke gespreksthema’s tijdens mijn bezoek aan Irak begin september. Ik heb de Iraakse premier Al-Maliki in dit kader aangespoord het geweld te beteugelen en de spanning te verminderen, daarbij onderstrepend dat het betrekken van alle bevolkingsgroepen bij politieke besluitvorming en het vasthouden aan het tijdpad voor verkiezingen noodzakelijk zijn voor het de-escaleren van het geweld.

Vraag 5

Kent u de berichten over grootschalige martelpraktijken door de Iraakse veiligheidsdiensten? Hoe beoordeelt u deze? Hoe beoordeelt u de analyse dat hier sektarische motieven aan ten grondslag liggen?

Het kabinet deelt de zorgen over berichten dat Iraakse veiligheidsdiensten zich schuldig maken aan martelingen. De afgelopen maanden zijn veel soennieten gearresteerd op basis van verdenkingen van betrokkenheid bij aanslagen en lidmaatschap van gewelddadige groeperingen, zoals de Islamitische Staat in Irak en de Levant, een tak van Al-Qaeda.

Vraag 6

Wat zijn de laatste ontwikkelingen in het Iraakse Kamp Ashraf, waar vele tientallen ingezetenen reeds zouden zijn omgekomen? Hoe beoordeelt de lokale VN-missie de ontwikkelingen rondom Kamp Ashraf? Bent u van mening dat de Iraakse autoriteiten adequaat hebben gereageerd op het geweld rondom het kamp?

Bij een aanval op Kamp Ashraf op 1 september jl., die door de VN, EU en VS is veroordeeld, zijn 52 personen omgekomen. De overige bewoners zijn vervolgens overgebracht naar Kamp Hurriya bij Bagdad.
De United Nations Assistance Mission to Iraq (UNAMI) bezocht Kamp Ashraf 24 uur na het incident en heeft vijftien overlevenden als getuigen kunnen horen. Allen spraken over daders in militaire uniformen, die volgens sommigen Arabisch spraken, volgens anderen Perzisch. UNAMI stelde vast dat er nauwelijks materiële schade is en bijna geen kogelhulzen zijn achtergebleven. Dit wijst op een goed georganiseerde en met voorbedachten rade uitgevoerde actie, aldus UNAMI.
De Iraakse autoriteiten hebben een onderzoek naar de gebeurtenissen aangekondigd.

Vraag 7

Heeft u reeds contact gezocht met de Iraakse ambassadeur? Zo neen, waarom niet?

Nee, want daartoe is geen aanleiding. Vorige maand heb ik tijdens mijn bezoek aan Irak de premier, een van de vicepremiers en de minister van Buitenlandse Zaken uitgebreid gesproken, evenals een aantal mensenrechtenactivisten. Bovendien staan medewerkers van het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag in regelmatig contact met de Iraakse ambassadeur.
Ten aanzien van Kamp Hurriya steunt Nederland de inspanningen van de Verenigde Naties, zowel van UNAMI als van VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR, om de veiligheid in Kamp Hurriya te vergroten en de bewoners door UNHCR te laten interviewen.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «TNO luidt de noodklok. Nederland heeft een duidelijke visie over grondstoffen nodig»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat er in de nabije toekomst leveringsproblemen zullen ontstaan wat betreft grondstoffen voor agrariërs, chemiebedrijven en de textielsector? Zo ja, op welke termijn? Zo nee, waarom niet?

In de grondstoffennotitie (2010/11, 32 852, 1) die op 15 juli 2011 aan uw Kamer is aangeboden, wordt gesteld dat grondstoffenvoorzieningszekerheid de primaire verantwoordelijkheid is van het bedrijfsleven waar mogelijk ondersteund door de overheid. Uw Kamer heeft op 4 juli jongstleden een voortgangsrapportage (2012/13, 32 852, 15) ontvangen. Daarin geef ik aan dat er met het bedrijfsleven overlegd wordt om de vraagarticulatie vanuit het Nederlandse bedrijfsleven scherper te krijgen. In bijvoorbeeld de agro-gerelateerde sectoren is al veel kennis over kritische grondstoffen en zijn daar acties op geformuleerd (onder andere het Initiatief Duurzame Handel).
Biotische grondstoffen zijn hernieuwbare grondstoffen. De komende jaren worden nog geen tekorten aan biotische grondstoffen verwacht.
Door de mondiaal toenemende bevolkingsdruk, in combinatie met de toenemende welvaart in met name landen als India en China neemt op wat langere termijn de vraag naar biotische grondstoffen echter toe voor niet alleen menselijke voeding, maar bijvoorbeeld ook voor diverse technische toepassingen, zoals vezels voor kleding en diervoeders. Het kabinet zet zich daarom in voor climate smart agriculture en duurzame intensivering van de agroproductie. Hiermee wordt vergroting van de opbrengst per hectare bedoeld zonder dat de milieudruk toeneemt en/of de agro-biodiversiteit netto afneemt. Op deze wijze wordt een duurzaam voedselsysteem nagestreefd, dat tegemoet kan komen aan de diverse behoeften van de mondiale samenleving, waaronder voedselzekerheid en levering van grondstoffen. Daarnaast wordt een groeiende afzet verwacht in de westerse landen van biotische grondstoffen als biomassa voor energie of andere producten uit de opkomende «Biobased Economy». Met duurzaamheid als randvoorwaarde werken de chemische industrie en de overheid onder andere via de hoofdlijnennotitie Biobased Economy (2011/12, 32 637, nr. 32) aan een toekomstbestendige voorzieningszekerheid door de transitie van fossiele materialen naar biotische materialen. Het duurzame beheer van de landschappen, gronden en natuur van de gebieden waar de biotische grondstoffen worden geproduceerd, is van groot belang in deze transitie.
Voor de textielsector geldt dat primaire grondstoffen in Nederland maar zeer beperkt worden verwerkt tot eindproducten. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu werkt op dit moment samen met de relevante partners ondermeer aan het verhogen van het percentage ingezamelde textiel, het beïnvloeden van consumentengedrag en waar mogelijk de ondersteuning van initiatieven op het gebied van recycling. Dit alles met als doel de afhankelijkheid van primaire grondstoffen te verlagen door de beweging naar een circulaire economie. Daarnaast heeft de technologische industrie een eerste inventarisatie uitgebracht in april 2012. Vooral rond metalen en mineralen is op dit moment nog onvoldoende duidelijk welke delen van het bedrijfsleven leveringsproblemen ervaren, over welke grondstoffen en termijnen het gaat en wat mogelijke oplossingsrichtingen kunnen zijn. Dit komt onder meer omdat het hier concurrentiegevoelige informatie betreft die bedrijven niet openlijk delen. Naast de ronde tafels heeft de overheid daarom een onderzoek in gang gezet om onder andere te achterhalen waar in de Nederlandse economie kritische metalen en mineralen worden gebruikt, wat de kwetsbaarheden zijn en welke handelingsperspectieven deze kwetsbaarheden kunnen verminderen.

Vraag 3

Kunt u aangeven in welke mate Nederlandse bedrijven en sectoren kampen met tekorten aan grondstoffen en/of toeleveringsproblemen hebben van grondstoffen die afkomstig zijn uit conflictgebieden? Zo nee, waarom niet?

Nee. Grondstoffenvoorzieningszekerheid en inkoopbeleid zijn in eerste aanleg de verantwoordelijkheid van de bedrijven zelf. Voor zover bedrijven/ brancheorganisaties al signalen afgeven over moeilijkheden in de toeleveringsketen, hebben die zelden betrekking op conflictgebieden. Het ingezette onderzoek naar het gebruik van kritische materialen in de Nederlandse economie en de ronde tafels kunnen hier meer inzicht in gaan geven.

Vraag 4

Indien het niet mogelijk is om aan te geven op welke termijn Nederlandse bedrijven en sectoren met leveringsproblemen dan wel tekorten kampen wat betreft grondstoffen, bent u bereid dit te onderzoeken? Zo nee, waarom niet?

De overheid is samen met het Nederlandse bedrijfsleven bezig om de bewustwording en kennis over de voorzieningszekerheid van grondstoffen verder uit te bouwen. Zo organiseren zij gezamenlijk al een aantal jaren internationale conferenties rond dit thema. Daarnaast is door het Centraal Bureau voor de Statistiek de monitor materiaalstromen ontwikkeld om meer inzicht te krijgen in het gebruik en recycling van grondstoffen, halffabricaten en eindproducten in de Nederlandse economie. Hierin worden zowel de biotische grondstoffen als de metalen en mineralen gevolgd. Daarnaast zijn er al initiatieven in de kenniswereld zoals het platform Duurzaam Grondstoffenbeheer en het expertisecentrum Grondstoffen van TNO en HCSS die vanuit hun eigen rol het bedrijfsleven ondersteunen met onderzoek en advies. Zie verder het antwoord op vraag 2.

Vraag 5

Op welke manier wordt er door de Nederlandse overheid aandacht besteed aan het zeker stellen van de grondstoffentoevoer, bijvoorbeeld in handelsmissies en het beleid ten aanzien van grondstofrijke conflictgebieden?

De Nederlandse overheid zet zich in eerste instantie in op goede werking van de (internationale) markt. Dit doet zij bijvoorbeeld door een actieve rol te spelen in het multilaterale handelssysteem, waarbij de WTO het belangrijkste houvast is. Dit systeem perkt de ruimte voor landen in om handelsbelemmerende maatregelen te nemen. Nederland ondersteunt ook de activiteiten van de OESO om exportrestricties op 81 metalen en mineralen te inventariseren en daarmee transparant te maken voor overheden en bedrijven. Daarnaast steunen we de Europese Commissie om bij vrijhandelsonderhandelingen in te zetten op het afbouwen van ongerechtvaardigde exportbeperkingen.
Met zowel grondstofrijke landen als grondstoffen consumerende landen worden actief bilaterale relaties en strategische partnerschappen onderhouden. De Speciaal Gezant Natuurlijke Hulpbronnen heeft in dat kader bezoeken gebracht aan ondermeer de VS, India, Indonesië, Maleisië, Mongolië, Singapore, Zuid Afrika, Tanzania, Ethiopië, Mexico en Australië om de banden aan te halen en om de mogelijkheden voor samenwerking te verkennen. China is als grondstoffen producerend en consumerend land één van de belangrijkste spelers. Dialoog is gaande over technische samenwerking om standaarden in de mijnbouwsector te verbeteren. Daarbij wordt samenwerking gezocht met Australië.
Met Bolivia is recent een Memorandum Of Understanding getekend over samenwerking op het terrein van lithium winning en industriële productie van batterijen. Hierbij wordt steeds actief gebruik gemaakt van het beschikbare bedrijfsleveninstrumentarium, zoals Partners for International Business.
Het beleid ten aanzien van grondstofrijke conflictgebieden is in ontwikkeling. De Europese Commissie beraadt zich om de inzet op conflictmineralen uit te breiden. Zij put daarbij inspiratie uit het Nederlandse initiatief voor het opzetten van een conflictvrije tinketen in oostelijk Congo. De Commissie heeft in maart 2013 een Publieke Consultatieronde geopend over een initiatief voor verantwoorde aankoop van mineralen uit conflict- en hoog-risicogebieden. Zij zal op basis van deze consultatie besluiten of, en hoe, zij haar huidige «due diligence» initiatieven kan complementeren.
Het kabinet zet in op een maatwerkaanpak gericht op specifieke problemen en grondstoffen, omdat dit effectief is zeker als bedrijfsleven, overheden en ngo’s goed samenwerken.

Vraag 6

Stimuleert de overheid Nederlandse bedrijven minder afhankelijk te worden van grondstoffen afkomstig uit conflictgebieden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke manier?

Nee. De overheid stimuleert bedrijven juist om – in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen – inkoop uit (voormalige) conflictgebieden niet per definitie te mijden. Voorbeeld is het Conflict Vrije Tin Initiatief dat de Nederlandse overheid in samenspraak met in eerste instantie Philips en Tata Steel heeft geïnitieerd. Inmiddels hebben vele bedrijven, nationaal en internationaal, zich bij het initiatief aangesloten, waaronder, HewletPackard, Intel, Friesland Campina, Apple, Fair Phone, Motorola Solutions, Nokia, Blackberry, Alpha, IBM, AIM, Traxys en MSC Berhad. Met de Europese Commissie wordt bezien in hoeverre een gelijksoortige keten voor het metaal wolfraam kan worden geïnitieerd.

Vraag 7

Deelt u de mening dat er op dit moment geen samenhangend beleid is inzake grondstoffen, maar dat er slechts sprake is van versnipperd beleid? Zo nee, waarom niet?

Nee. De grondstoffennotitie vormt de «kick off» van een integraal Nederlands grondstoffenbeleid. Hierin wordt nauw samengewerkt tussen de overheid, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties en staan zowel biotische grondstoffen als de metalen en mineralen centraal. De integrale aanpak waarin zowel het economische-, geopolitieke- en milieuperspectief worden gecombineerd, heeft al geleid tot meer samenhang en afstemming tussen beleidsvelden.
Deze integrale aanpak komt ook tot uitdrukking in de Uitvoeringsagenda Natuurlijk Kapitaal, die op 22 juni naar de Kamer is gestuurd. Hierin staan 16 concrete actiepunten ter versterking van de relatie economie en ecologie. Met ook daarin aandacht voor het grondstoffenbeleid. De verschillende sectoren van het Nederlandse bedrijfsleven zijn op verschillende snelheden bezig met dit onderwerp. Hierdoor is maatwerk en gezamenlijk leren een vereiste. In den brede kan worden vastgesteld dat de bewustwording en kennis over grondstoffenvoorzieningszekerheid steeds groter wordt, vooral dankzij de aanjagende rol van de overheid. De ingezette verduidelijkingslag rond de exacte vraag naar grondstoffen uit de industrie, via (o.a.) ronde tafels met het Nederlandse bedrijfsleven, is een nieuwe stap in de verdere ontwikkeling van het Nederlandse grondstoffenbeleid. Het is vooral van belang om concrete acties te blijven oppakken in samenwerking met bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties, en daarbij de huidige integrale aanpak te handhaven.

Vraag 8

Bent u bereid het nut en de noodzaak te erkennen van een alomvattende grondstoffenstrategie waarbij sprake is van een heldere visie en samenhangend beleid? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke manier wilt u dit gaan vormgeven?

Zie de beantwoording op vraag 7.

Vraag 9

Klopt het dat het er voor bedrijven een gebrek is aan betrouwbare informatie inzake grondstoffen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke manier wilt u hier verbetering in aan brengen?

Grondstoffenvoorzieningszekerheid is de primaire verantwoordelijkheid van het bedrijfsleven. Het is in eerste instantie aan het bedrijfsleven om samen met relevante kennispartners inzicht te krijgen in de voor hun relevante grondstoffen. Hierin worden ze ondersteund door partijen uit de kenniswereld zoals het platform Duurzaam Grondstoffenbeheer en het expertisecentrum Grondstoffen van TNO en HCSS. Ook maatschappelijke organisaties spelen een belangrijke rol om sociale en milieu vraagstukken te adresseren. Daarnaast wil de overheid onder andere via onderzoek bijdragen aan kennis over de rol van grondstoffen voor de Nederlandse economie.
De verdere ontwikkeling van de monitor Materiaalstromen in 2014 en het nieuw ingezette onderzoek naar kritische metalen en mineralen in de Nederlandse economie moeten duidelijk maken wat voor vragen relevant zijn, welke informatie nog ontbreekt en welke behoeftes het bedrijfsleven heeft ten aanzien van informatievoorziening en handelingsperspectieven.

Vraag 10

Bent u bereid als overheid partner te worden van het expertisecentrum grondstoffen dat is opgericht door TNO en Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS)? Zo nee, ziet u andere mogelijkheden om dit expertisecentrum (financieel) te ondersteunen? Zo nee, waarom niet?

Nee. Het initiatief van TNO en HCSS om een expertisecentrum Grondstoffen op te richten en concreet met het bedrijfsleven aan de slag te gaan is een belangrijke stap. Dit bespoedigt het proces van vraagarticulatie vanuit het Nederlandse bedrijfsleven. Het initiatief wordt door de overheid verwelkomd, maar aangezien grondstoffenvoorzieningszekerheid primair de verantwoordelijkheid is van het bedrijfsleven en er marktkansen liggen voor kennisinstellingen om kennis toe te passen ligt financiële steun niet in de rede.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het vierde deel van de artikelenreeks over de macht van de tabakslobby, «Den Haag en tabak»?1

Mijn reactie op deel vier van de artikelenreeks komt overeen met mijn reactie op het eerste deel van de artikelenreeks.

Vraag 2

Klopt het dat u slechts de halve waarheid hebt verteld aan de Kamer, omdat voorafgaand aan het regeringsstandpunt inzake het EU voorstel over de tabaksproductenrichtlijn eerst een schriftelijke inspraakronde is georganiseerd door het ministerie van VWS voor de hele tabaksbranche en deze is uitgenodigd mee te denken over de nieuwe richtlijn? Kunt u chronologisch aangeven hoe de consultatie van de tabaksbranche heeft plaats gevonden, wanneer de regering haar standpunt heeft bepaald en wanneer het standpunt aan de Kamer is gezonden?

Tijdens het algemeen overleg van 28 februari is mij gevraagd hoe ik denk over de tabaksindustrie en contacten met de tabaksindustrie. Ik heb toen aangegeven dat wij ons strikt houden aan de internationale afspraken over contacten met de tabaksindustrie, maar dat het soms noodzakelijk kan zijn de industrie te consulteren, bijvoorbeeld als het gaat om technische zaken bij implementatie van wet- en regelgeving of de gevolgen van bepaalde maatregelen voor een fabriek of bedrijfstak. Zie ook mijn antwoorden op de Kamervragen die ik uw Kamer op 2 september jl. heb toegezonden3.
Reeds voor de publicatie van de Tabaksproductenrichtlijn ontving VWS verzoeken tot overleg van de tabaksindustrie. VWS heeft er bewust voor gekozen om, ten tijde van het opstellen van het regeringsstandpunt, niet met de tabaksindustrie en de gezondheidsorganisaties in overleg te treden. Partijen zijn hierop gewezen en op het feit dat zij de mogelijkheid hadden om schriftelijk op het voorstel te reageren, zoals dat in elk beleidsproces kan. Pas na het versturen van het BNC-fiche aan de Tweede Kamer op 25 januari 2013 hebben partijen de kans gekregen om hun standpunten mondeling toe te komen lichten. Deze gesprekken vonden plaats op 29 en 30 januari 2013.

Vraag 3

Was u op de hoogte van het feit dat het ministerie van VWS actief de tabaksbranche heeft benaderd bij de bepaling van het beleid inzake de Europese tabaksproductenrichtlijn?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Waarom heeft u tijdens het algemeen overleg van 28 februari jongstleden niet verteld dat het ministerie de tabaksbranche zelf om input heeft gevraagd om het regeringsstandpunt voor het BNC (Beoordeling Nieuwe Commissievoorstellen) fiche te bepalen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Hoe verhoudt het vragen naar de mening van de tabakslobby nog vóór dat er een regeringsstandpunt ligt zich tot de woorden van de minister van VWS dat er alleen contact wordt gezocht wanneer dat noodzakelijk wordt geacht, bijvoorbeeld waar het gaat om technische zaken bij implementatie van wet- en regelgeving?2

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Klopt het dat er op het ministerie van Financiën geen richtlijnen gelden voor het benaderen van de tabaksindustrie?3 Zo neen, welke richtlijnen zijn dan van toepassing? Kan de Kamer een afschrift krijgen van de richtlijnen die het ministerie hanteert bij het benaderen van de tabaksbranche in relatie tot het FCTC (Framework Convention on Tobacco Control)-verdrag?

Bij het benaderen van de tabaksbranche hanteren alle betrokken ministeries de lijn waaraan tot op heden is vastgehouden en waarover ik u uitgebreid heb geïnformeerd in de reeds genoemde antwoorden van 2 september jl. en bovenstaand antwoord op vragen 2, 3, 4 en 5. De politieke besluitvorming geschiedt zonder betrokkenheid van de branche.

Vraag 7

Welke richtlijn hanteert het ministerie van VWS inzake het benaderen van de tabaksbranche? Zo ja, kan de Kamer hiervan een afschrift krijgen? Zo nee, bent u bereid een concrete richtlijn voor ambtenaren te maken hoe te handelen inzake de tabaksbranche in relatie tot het FCTC-verdrag?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Onderschrijft u de conclusie dat het FCTC-verdrag inhoudt dat ministeries niet actief de tabaksbranche mogen benaderen als de overheid nieuwe regelgeving maakt om het tabaksgebruik te ontmoedigen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 9

Bent u nog steeds van mening dat Nederland en uw ministeries niet handelen tegen het ondertekende FCTC-verdrag van de World Health Organisation? Zo ja, waarom?

Ja. Zoals gemeld in bovenstaande antwoorden en mijn antwoorden van 2 september is van schending van het FCTC-verdrag in al deze gevallen geen sprake.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Politie ontkent Marokkanenprobleem»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de politie in Assen toe heeft staan te kijken bij ernstige ongeregeldheden in het uitgaansleven door Marokkanen? Zo ja, deelt u de mening dat het onbestaanbaar is dat de politie niet ingrijpt in dit soort situaties? Zo nee, waarom niet?

Nee, dat klopt niet. Het lokaal gezag heeft mij desgevraagd laten weten dat de politie ten tijde van het incident niet ter plaatse was. Zowel het slachtoffer als getuigen hebben de politie ten tijde van het incident en direct na het incident niet ingeschakeld. Na thuiskomst heeft het slachtoffer melding gemaakt van het incident, heeft de politie de aangifte opgenomen en is het opsporingsonderzoek direct gestart.

Vraag 3

Neemt u als, verantwoordelijke voor de Nationale Politie, afstand van deze uitspraak van de politiewoordvoerder dat er geen Marokkanenprobleem is in Assen en erkent u dat er een Marokkanenprobleem in Nederland is? Zo nee, wat is dan volgens u de reden dat Marokkanen maar liefst vijf keer vaker verdachte zijn van geweldsdelicten dan autochtonen?

Door het lokale gezag wordt de inzet van het politieoptreden bepaald. Ook de verantwoording over het handelen van de politie in deze specifieke lokale situaties vindt plaats op lokaal niveau.
Op de criminaliteitscijfers onder Marokkaanse Nederlanders, de oorzaken die daaraan ten grondslag liggen en de wijze waarop het kabinet daarop reageert ben ik in antwoord op eerdere schriftelijke vragen uit uw Kamer reeds uitgebreid ingegaan (zie bijvoorbeeld: Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2012–2013, nrs. 2978 en 3062). Ik verwijs u naar deze antwoorden.

Vraag 4

Kunt u aangeven in hoeverre de Nationale Politie het criminaliteitsprobleem onder Marokkanen serieus neemt als zij het beestje niet eens bij de naam durft te noemen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Gaat u ervoor zorgen dat de politie in Assen, maar ook in de rest van Nederland, elke vorm van Marokkaanse straatterreur serieus neemt en aanpakt?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Kent u het bericht «Impartial investigation of Camp Ashraf deaths crucial»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat bij een aanval op Iraanse ballingen in Camp Ashraf in Irak op 1 september ten minste 47 mensen zijn omgekomen? Indien neen, over welke gegevens beschikt u dan?

Uit informatie van de United Nations Assistance Mission to Iraq (UNAMI) blijkt dat de gebeurtenissen in Kamp Ashraf op 1 september jl. hebben geleid tot 52 doden.

Vraag 3

Wat is u bekend over de toedracht van het incident?

UNAMI bezocht Kamp Ashraf 24 uur na het incident en heeft vijftien overlevenden als getuigen kunnen horen. Allen spraken over daders in militaire uniformen, die volgens sommigen Arabisch spraken, volgens anderen Perzisch. UNAMI stelde vast dat er nauwelijks materiële schade is en bijna geen kogelhulzen zijn achtergebleven. Dit wijst op een goed georganiseerde en met voorbedachten rade uitgevoerde actie, aldus UNAMI.

Vraag 4

Deelt u de opvatting van Amnesty International dat bij eerdere aanvallen op Iraanse ballingen in Irak de Iraakse autoriteiten hebben nagelaten effectieve onderzoeken naar de aanvallen uit te voeren waardoor tot op heden niemand hiervoor verantwoordelijk is gehouden? Indien neen, waarom niet?

De Iraakse autoriteiten hebben na eerdere aanvallen onderzoeken aangekondigd, maar onbekend is of deze uitgevoerd zijn en wat de uitkomsten waren. Zowel Nederland als de Europese Unie hebben het belang hiervan bij de Iraakse autoriteiten onderstreept. Ook op het uitblijven van resultaten zijn de autoriteiten door ons aangesproken.

Vraag 5

Bent u bereid de Iraakse autoriteiten op deze nalatigheid aan te spreken? Indien neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Kunt u bevestigen dat de VN-missie in Irak een eigen onderzoek naar het incident in Camp Ashraf doet? Wanneer wordt het resultaat hiervan verwacht?

UNAMI heeft geen mandaat voor onderzoek, wel voor waarneming.

Vraag 7

Deelt u de opvatting dat door deze aanval en eerdere aanvallen op de Iraanse ballingen in Irak meer inspanning geleverd moet worden voor het vinden van een oplossing voor de hachelijke situatie waarin zij verkeren? Ziet u hier mogelijkheden toe? Kunt u uw antwoord toelichten?

Het kabinet ondersteunt de inspanningen van de VN, zowel van UNAMI als van UNHCR, om de veiligheid in Kamp Hurriya te vergroten en de bewoners door UNHCR te laten interviewen.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het bericht «Oppositie Oegstgeest: Wob-verzoek om integriteitsrapporten»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat het college van Oegstgeest de gemeenteraad inzage in twee rapporten over integriteitsschendingen binnen de gemeente heeft geweigerd?

Ja. Overigens heeft het college de raad wel een raadsmededeling gezonden waarin op hoofdlijnen wordt ingegaan op de onderzoeken.

Vraag 3

Welke reikwijdte heeft in het algemeen de weigeringsgrond «strijd met het openbaar belang» in artikel 169, derde lid Gemeentewet?

In artikel 169 van de Gemeentewet is bepaald dat het college aan de raad alle inlichtingen geeft die de raad voor de uitoefening van zijn taak nodig heeft. Op het college berust de plicht de inlichtingen te verstrekken tenzij dit in strijd is met het openbaar belang. Uit de wetgeschiedenis blijkt dat dit restrictief moet worden uitgelegd. De regering gaf eertijds aan dat de term «openbaar belang zich niet voor duidelijke omlijning leent.2 De betekenis van de betreffende woorden is, zo werd aangegeven, hierin gelegen, dat zij degenen die verantwoordingsplichtig zijn, helder aangeven dat zij van hun bevoegdheid om verantwoording te weigeren slechts gebruik kunnen maken, indien en voor zolang het belang dat daardoor beschermd wordt zwaarder weegt dan de belangen die door de verantwoordingsplicht worden gediend. Daarbij zou men als voorbeeld moeten denken aan de mogelijkheid dat inlichtingen worden verlangd, waarvan het verstrekken wegens de daarin voorkomende persoonlijke gegevens tot ernstige benadeling van particulieren zou leiden, aan zaken die «sub judice» zijn of meer in het algemeen aan gevallen waarin afweging van alle in het geding zijnde belangen tot het weigeren van inlichtingen moet leiden.
Er moeten dus zwaarwegende belangen in het geding zijn om de raad informatie te weigeren. De bepaling beoogt te waarborgen dat aan de raad – als hoogste orgaan van de gemeente – meer informatie wordt gegeven dan waar het college op grond van de Wet openbaarheid van bestuur verplicht is. Er bestaat immers de mogelijkheid om op grond van artikel 25 Gemeentewet raadsleden een geheimhoudingsplicht op te leggen. De vraag of terecht is geweigerd om informatie te verstrekken, omdat dit strijd zou opleveren met het openbaar belang, is ter beoordeling aan de raad.

Vraag 4

Deelt u de opvatting van het college van Oegstgeest, dat de informatie- en inlichtingenplicht van het college aan de raad moet worden afgewogen tegen bescherming van de persoonlijke levenssfeer van betrokkenen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u de redenering, dat bekendmaking onder geheimhouding van de rapporten aan de raad «gevolgen heeft voor het vertrouwen dat de raad kan stellen in advisering door de desbetreffende medewerkers»?

Zoals bij het vorige antwoord is aangegeven, berust de vraag of terecht is geweigerd om informatie te verstrekken ter beoordeling bij de gemeenteraad.

Vraag 6

Kan het college zich in het voldoen aan zijn informatie- en inlichtingenplicht tegenover de raad beroepen op uitzonderingsgronden die de Wet openbaarheid van bestuur biedt in artikel 10, tweede lid?

Zoals hierboven aangegeven, zijn niet de weigeringsgronden uit de Wob het criterium, maar het begrip «strijd met het openbaar belang».

Vraag 7

Kan de beoordeling van de vraag of een raadslid beschikt over alle voor de uitoefening van zijn taak relevante informatie, worden overgelaten aan het college of aan een meerderheid van de raad?

Het inlichtingenrecht komt toe aan de raadsleden individueel. Het is aan de raad als geheel om te beoordelen of en, zo ja, welke gevolgen worden verbonden als aan een verzoek geen gehoor wordt gegeven.

Vraag 1

Kent u het bericht «23 reported killed in violence between police and Uighurs in China»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat op 20 augustus in Xinjiang 22 etnische Oeigoeren werden gedood door Chinese veiligheidsdiensten? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

Over het geweld en het dodenaantal loopt de berichtgeving uiteen. De officiële Chinese persberichten vermelden een omgekomen politieman bij een confrontatie met terroristische groeperingen in Kashgar op 20 augustus. Zij maken geen melding van andere dodelijke slachtoffers.

Vraag 3

Is het waar dat China aangeeft dat dit een actie was gericht tegen «terroristen»? Kunt u bevestigen dat de omgekomen Oeigoeren inderdaad terroristen waren?

China geeft inderdaad aan dat dit een actie was gericht tegen «terroristen». Het kabinet beschikt niet over voldoende informatie om hierover een uitspraak te doen.

Vraag 4

Deelt u de opvatting van mensenrechtengroepen dat het gevaar dat van islamitische separatisten in Xinjiang zou uitgaan, wordt overdreven om de Oeigoerse gemeenschap te onderdrukken? Indien neen, waarom niet?

China heeft zijn optreden tegen terrorisme sinds de terroristische aanslagen in de VS op 11 september 2001 geïntensiveerd. Het is niet vast te stellen hoe groot de daadwerkelijke dreiging van islamitische separatisten is.

Vraag 5

Kunt u bevestigen dat sinds maart dit jaar meer dan honderd Oeigoeren zijn omgekomen en meer dan honderd Oeigoeren zijn opgepakt bij verschillende, gewelddadige incidenten en dat de laatste maanden daarom de meest gewelddadige zijn sinds 2009? Kunt u uw antwoord toelichten?

De berichten over de incidenten en de mate van geweld op verschillende plaatsen in Xinjiang lopen uiteen en zijn moeilijk te verifiëren. Wel is duidelijk dat de situatie zorgelijk en gespannen blijft; er heerst ontevredenheid onder de Oeigoerse bevolking en de interne spanningen zijn groot.

Vraag 6

Is het waar dat door de komst van Han Chinezen in de laatste jaren de Oeigoeren niet meer in de meerderheid zijn in Xinjiang en dat de Oeigoerse culturele eigenheid van de provincie minder wordt? Is dit een bewust beleid van de Chinese autoriteiten? Hoe beoordeelt u deze ontwikkeling?

Volgens verschillende Chinese en Westerse bronnen bestaat 40% van de bevolking in Xinjiang uit Han Chinezen. In het kader van de economische ontsluiting van de armste regio’s in China, investeren de centrale autoriteiten in Peking veel geld in infrastructuur, onderwijs, constructie, e.d. Dit brengt met zich mee dat veel Han Chinezen zich vestigen in Xinjiang. De Chinese regering dient er voor te zorgen dat de lokale Oeigoerse gemeenschap mee kan profiteren van de economische groei. Daarnaast dient de Chinese regering de burger- en politieke rechten alsmede de economische, sociale en culturele rechten van de Oeigoerse bevolking te respecteren.

Vraag 7

Bent u bereid om bij uw Chinese collega’s aan te dringen op terughoudendheid met betrekking tot het optreden van de Chinese veiligheidsdiensten in Xinjiang en om te pleiten voor een eerlijk proces voor de opgepakte Oeigoeren? Indien neen, waarom niet?

Nederland maakt zich zorgen over de inperking van vrijheden van Oeigoerse burgers en stelt dat geregeld aan de orde, zowel in bilateraal als in EU verband. De EU heeft mede namens Nederland diverse malen bij de Chinese regering aangedrongen op het respecteren van zowel de burger- en politieke rechten als de economische, sociale en culturele rechten van de Oeigoerse bevolking. Daarnaast heeft de EU bij de Chinese regering aangedrongen op het adresseren van de diepgewortelde oorzaken van onvrede en frustraties van de Oeigoeren in Xinjiang.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Megaschikking oliehandelaar. John Deuss koopt strafvervolging af»?1 Kloppen de feiten zoals genoemd in dit bericht?

De First Curaçao International Bank N.V. (FCIB) en haar twee leidinggevenden zijn op 24 mei 2012 door de rechtbank veroordeeld wegens overtreding van de Wet toezicht kredietwezen en de Wet meldpunt ongebruikelijke transacties. Het openbaar ministerie (OM) heeft op 30 juli 2013 via een persbericht bekend gemaakt dat met deze drie betrokkenen een regeling is overeengekomen die betrekking heeft op alle toen lopende procedures. Die regeling houdt ten eerste in dat het door betrokkenen en het OM ingestelde hoger beroep tegen de hiervoor genoemde veroordelingen is ingetrokken. Deze uitspraken zijn daardoor onherroepelijk geworden. Ten tweede is de op deze strafzaak gebaseerde ontneming geschikt voor een bedrag van 34,5 miljoen Euro. Ten derde is het strafrechtelijk onderzoek naar witwassen afgedaan door middel van een hoge transactie met de FCIB en haar twee leidinggevenden in de vorm van de betaling van 500.000 Euro. Tenslotte is overeengekomen dat de betrokkenen alle door hen tegen de Nederlandse Staat ingestelde civielrechtelijke en bestuursrechtelijke procedures beëindigen dan wel intrekken, en dat zij geen andere procedures zullen instellen.
Ik verwijs verder naar mijn antwoord op vragen 3 tot en met 5.

Vraag 2

Waarom is er voor gekozen alle lopende (strafrechtelijke) procedures en onderzoeken, alsmede het aanhangige hoger beroep, in te trekken?2

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Heeft u expliciet toestemming gegeven voor deze megaschikking? Zo ja, op welk moment?

Met deze regeling wordt naar het oordeel van het OM een resultaat bereikt dat recht doet aan de ernst van deze zaak. Daarbij heeft het OM het volgende meegewogen. Ten eerste hebben de verdachten op de openbare zitting verantwoording moeten afleggen over hun handelen en zijn daarvoor onherroepelijk veroordeeld. Dat is belangrijk in de strijd tegen illegaal bankieren. Ten tweede is uit het strafbare handelen voortgekomen wederrechtelijk verkregen voordeel ontnomen. Het miljardenbedrag uit het in vraag 1 aangehaalde bericht betreft gelden die door BTW-carrouselfraudeurs aan de Britse fiscus zouden zijn onthouden en heeft dus betrekking op fraude die door deze carrouselfraudeurs jegens de Britse overheid zou zijn gepleegd. Dit bedrag staat los van het wederrechtelijk verkregen voordeel van de bij de regeling betrokken (rechts)personen. Ten derde is ten aanzien van de verdenking van witwassen, waarvan de gevolgen zich voornamelijk buiten Nederland hebben voorgedaan, nu reeds een finale afdoening bewerkstelligd. Mede gelet op de intredende verjaring van de strafbare feiten, op basis waarvan de schikking tot ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel tot stand is gekomen, verwachtte het OM dat voortzetting van de procedures niet tot een hoger resultaat zou leiden.
Alleen de hoge transactie voor de witwasfeiten vergde mijn instemming3. Ik heb die gegeven op 21 juni 2013 nadat ik tot het oordeel was gekomen dat het OM in redelijkheid tot deze transactie heeft kunnen komen. Mijn toetsing beperkt zich tot die beoordeling.
Ik verwijs verder naar mijn brief van 29 juni 2011 aan uw Kamer over hoge transacties en schikkingen in strafzaken en ontnemingsschikkingen.4

Vraag 4

Vindt u het bevredigend dat een schatrijke zakenman zijn vervolging kan afkopen met een schikking van 34,5 miljoen euro, terwijl de verdenking betrof dat het om een fraude van 7 miljard euro gaat? Kunt u uw antwoord toelichten?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Hoe kan het dat het Openbaar Ministerie (OM) de regeling ziet als een passende afdoening van een lopende strafzaak, gelet op de omvang van de fraude? Wat is er passend aan het afkopen van strafvervolging? Kan dit worden toegelicht?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Bent u van mening dat het afkopen van strafvervolging kan worden gekwalificeerd als klassenjustitie, vanwege het feit dat de mogelijkheid vervolging af te kopen enkel is weggelegd voor mensen met heel veel geld? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Ik ben niet van mening dat transigeren een vorm van klassenjustitie is. De mogelijkheid tot het aangaan van een (hoge) transactie en of een ontnemingsschikking zijn afdoeningsmodaliteiten waarin door de wet wordt voorzien. Zo worden ook veelvuldig transacties overeengekomen in zaken van geringe ernst waarmee geen hoge bedragen zijn gemoeid. Ook het aanbieden van een OM-strafbeschikking is een modaliteit waarmee zaken (waar een maximale gevangenisstraf van zes jaar op staat) kunnen worden afgehandeld zonder dat deze voor de rechter worden gebracht.

Vraag 7

Bent u bereid deze vragen te beantwoorden voor het te voeren debat over «Nederland fraudeland»?3

Ja.

Vraag 1

Kent u het bericht dat er een schimmelinfectie is ontdekt die de vuursalamander bedreigt1 2?

Ja.

Vraag 2

Deelt u nog steeds3 de zorgen over de snelle achteruitgang van de vuursalamander? Zo nee, waarom niet?

Ja.

Vraag 3

Deelt u de mening van dr. Freek Vonk dat dit een belangrijke doorbraak is en dat er middelen vrijgemaakt moeten worden voor verder onderzoek en bescherming van de vuursalamander? Zo nee, waarom niet?

Ik ben van mening dat de onderzoeksresultaten, waarnaar u in uw vraag 1 verwijst, een belangrijke doorbraak vormen.
Zie verder mijn antwoord op vraag 6.

Vraag 4

Bent u op de hoogte van de verspreiding van een vergelijkbare schimmelinfectie (Batrachochytrium dendrobatidis)die onlangs nog door de International Union for the Conservation of Nature (IUCN) werd gekwalificeerd als de meest ernstige infectieziekte onder gewervelde dieren, gelet op het aantal betrokken soorten, het uitstervingsrisico en geografische verspreiding?

Ja.

Vraag 5

Ziet u aanwijzingen dat de schimmelinfectie over kan springen naar andere amfibieën? Zo nee, waarom deelt u de vrees van wetenschappers niet?4 Zo ja, wat gaat u doen om andere soorten salamanders en kikkers te beschermen?

Of ook andere soorten amfibieën even bevattelijk zijn voor deze schimmelinfectie als de vuursalamander dient nader te worden onderzocht.

Vraag 6

Bent u bereid een meerjarig onderzoek in te stellen naar de verspreiding van de infectie, welke vectoren een rol spelen en wat de reservoirs zijn van de schimmel?

Ik inventariseer met betrokken onderzoekers en beheerders de prioriteiten voor verder onderzoek en remediërende maatregelen. Ik ben bereid hier een financiële bijdrage aan te leveren.

Vraag 7

Bent u bereid contact op te nemen met uw Europese collega’s en te onderzoeken hoe ver en hoe snel de besmetting zich verspreidt? Zo ja, wanneer en bent u bereid de Kamer hierover te informeren? Zo nee, waarom niet?

Ja.

Vraag 8

Deelt u de mening dat dit onderzoek het belang van de monitoring onderstreept en van de vrijwilligers die dit werk uitvoeren?

Ja.

Vraag 9

Bent u bereid om RAVON de opdracht te geven om met terrein beherende organisaties te inventariseren welke maatregelen genomen kunnen worden om verdere verspreiding te voorkomen en de salamanders beter te beschermen? Zo ja, wanneer en bent u bereid de Kamer hierover te informeren? Zo nee, waarom niet?

Zie mijn antwoord op vraag 6.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van de in het concept-Rijksinpassingsplan voor de Hedwigepolder opgenomen constateringen dat de Hedwigepolder na ontpoldering snel zal opslibben en dat op termijn hoge schorren zullen ontstaan?

Ja.

Vraag 2

Is de veronderstelling juist dat door de snelle opslibbing op afzienbare termijn hoge schorren de plaats in zullen nemen van het gewenste laag dynamische intergetijdengebied?

De realisatie van estuariene natuur in de Hedwigepolder geeft de rivier meer ruimte. Het project is gericht op het realiseren van estuariene natuur, waarbij de habitattypen «estuaria» (1130), «zilte pionierbegroeiingen (zeekraal)» (1310A) en «schorren en zilte graslanden (buitendijks)» (1330A) duurzaam met elkaar in evenwicht voorkomen. Hiermee wordt naar verwachting een uitbreiding van het areaal van die drie estuariene habitattypen gerealiseerd. Dit levert een toename op in omvang en kwaliteit van deze habitattypen, conform de uitbreidingsdoelstelling voor het Natura 2000-gebied Westerschelde & Saeftinge.

Vraag 3

Welke consequenties heeft het opslibben voor het realiseren van de instandhoudingsdoelstellingen?

Consequentie van het opslibben is dat de gewenste habitattypen zullen ontstaan, waarvoor een uitbreidingsdoelstelling geldt in het Natura 2000-gebied Westerschelde & Saeftinge.

Vraag 4

Betekent snelle opslibbing dat op afzienbare termijn opnieuw ingegrepen zal moeten worden om het gewenste laag dynamische intergetijdengebied te behouden of dat op andere locaties nieuw laag dynamisch intergetijdengebied gerealiseerd moet worden?

De inrichting van het gebied is zo duurzaam mogelijk opgezet. Via monitoring in het gebied wordt periodiek gecontroleerd of opslibbing zich zal voordoen. Op grond van de monitoringsresultaten wordt bepaald of bijkomende maatregelen in het gebied noodzakelijk zijn.

Vraag 5

Hoe waardeert u de negatieve consequenties van snelle opslibbing voor het behoud van het gewenste laag dynamische intergetijdengebied, in het licht van de stevige financiële opgave van en de maatschappelijke weerstand tegen de ontpoldering van de Hedwigepolder?

Zie het antwoord op vraag 4.

Vraag 6

Kunt u inzicht geven in de wijze waarop Vlaanderen nu bij gaat dragen aan de financiering van de grondverwerving ten behoeve van de ontpoldering en de andere noodzakelijke investeringen, inclusief de bijbehorende kostenverhogingen als gevolg van de opgelopen vertraging?

De financiële verplichtingen van het Vlaams Gewest zijn vastgelegd in het Verdrag betreffende de uitvoering van de Ontwikkelingsschets 2010 (Trb. 99 (2005), nr. 1).

Vraag 7

Bent u bereid deze vragen voor het algemeen overleg «Natura 2000 inclusief Westerschelde» op 19 september a.s. te beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de geschetste gang van zaken in het artikel «Hoe de koning zijn opvolging bij het IOC regelde»?1

Ik heb kennis genomen van het artikel.

Vraag 2

Meent u in algemene zin dat het een taak is van de Koning, dan wel zijn opvolger, om zich te mengen in de opvolging van aftredende IOC-leden, of de benoeming van bestuurders voor zover niet vastgelegd in de wet?

Het IOC draagt zelf de verantwoordelijkheid voor de keuze en benoeming van nieuwe leden. Van directe opvolging is geen sprake omdat er geen recht bestaat op een Nederlandse zetel in het IOC. Gezien het belang dat de Nederlandse sportwereld hecht aan een Nederlander in het Internationaal Olympisch Comité was het wenselijk om ook vanuit de Regering te bevorderen dat een Nederlandse kandidaat gekozen kon worden. De Koning heeft in zijn rol als uittredend IOC-lid hieraan een ondersteunende bijdrage geleverd. Ik stel vast dat met de recente benoeming van de heer Eurlings als IOC-lid Nederland binnen het hoogste bestuursorgaan in de sportwereld vertegenwoordigd blijft.

Vraag 3

Op welke wijze heeft u invulling gegeven aan de ministeriële verantwoordelijkheid in deze casus?

Voor de Koning geldt de ministeriële verantwoordelijkheid conform artikel 42 van de Grondwet

Vraag 4

Welke rol is volgens u in het vervolg weggelegd voor de Koning bij een eventuele lobby om de Olympische Spelen naar Nederland te halen?

Ten aanzien van de organisatie van de Olympische Spelen is voor de regering de relevante passage in het regeerakkoord van toepassing.

Vraag 5

Welke rol is volgens u in het vervolg weggelegd voor de Koning bij de besluitvorming omtrent het al dan niet kandideren van Nederland als kandidaat voor het organiseren van de Olympische Spelen?

Zie antwoord op vraag 4.

Vraag 6

Hoe verhoudt het voorgaande zich tot de volgende passage uit het regeerakkoord: «Het binnenhalen en organiseren van de Olympische Spelen brengt echter veel financiële risico’s met zich mee. Hiervoor is weinig draagvlak in de samenleving in een tijd van crisis en bezuinigingen. We onderschrijven de ambitie om de Nederlandse sport op Olympisch niveau te brengen, zonder de Olympische Spelen naar Nederland te willen halen.»?2

Zie antwoord op 4.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Man toont Al-Qaeda-vlag op ADO-veld»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe duidt u het zwaaien op een Haags veld met de jihad-vlag, die ook Al-Qaeda gebruikt?

Ik zie dit incident als een uiting van steun aan het jihadistische gedachtegoed.

Vraag 3

In hoeverre bent u bekend met het gegeven dat Al-Qaeda een terroristische organisatie is die streeft naar de vestiging van een islamitisch rijk middels moord en doodslag?

Al Qa’ida is een terroristische organisatie die streeft naar een islamitisch rijk en daarbij op grote schaal dodelijk geweld gebruikt.

Vraag 4

Begrijpt u dat de sharia een ideologische plichtenleer is die onder andere voorschrijft dat er gestreden dient te worden voor de islam? Zo neen, bent u bereid zich te verdiepen in de gevaren van de islam?

De sharia is een containerbegrip dat gebruikt wordt om de gehele islamitische rechtstraditie aan te duiden. Binnen deze rechtstraditie wordt naast de rituele voorschriften, erfrecht, strafrecht, etiquette, sociale geboden en verboden ook aandacht besteed aan het oorlogsrecht. Hedendaagse gewelddadige extremisten (jihadisten) beroepen zich op selectieve wijze onder andere op dit islamitisch oorlogsrecht om terroristisch geweld te legitimeren. De gevaren van het jihadisme worden uiterst serieus genomen, aangezien het jihadisme de kern van de terroristische dreiging vormt (zie alle DTNs). Begin 2010 is een verdiepende studie van de toenmalige NCTb naar de ideologie en strategie van het jihadisme met uw kamer gedeeld (29 754, nr. 178).
Ik beschouw de islam niet als ideologie, maar als godsdienst. Ik beoordeel de totaliteit van een godsdienst niet op basis van de gedragingen en interpretaties van een kleine gewelddadige minderheid die zegt zich te beroepen op diezelfde godsdienst.

Vraag 5

Verkeert u nog steeds in de naïeve veronderstelling dat er in Den Haag geen sharia zou zijn of bent u inmiddels wakker geworden?

Er is in Den Haag geen sprake van een aparte, met de democratische rechtsorde concurrerend rechtssysteem.

Vraag 6

Welke maatregelen gaat u treffen tegen de opkomst van de gewelddadige ideologie die islam heet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Herinnert u zich uw toezegging van 3 juli 2013 om uit te zoeken of het mogelijk is te onderzoeken wat er met de vanuit Nederland aan Syrië geleverde glycol is gebeurd? Zo ja, kunt u de Kamer informeren wanneer het onderzoek is afgerond? Zo neen, waarom is het onderzoek niet mogelijk?

Zoals toegezegd tijdens het AO wapenexport op 3 juli jl. heb ik uitgezocht wat de mogelijkheden zijn om te onderzoeken wat er met het vanuit Nederland aan Syrië geleverde glycol is gebeurd. Die mogelijkheden zijn helaas beperkt.
Syrië is geen partij bij het Chemisch Wapenverdrag, noch valt glycol onder de reikwijdte van dat verdrag, dus is onderzoek door de Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons (OPCW) geen mogelijkheid. Vanwege de huidige crisissituatie in Syrië is nader Nederlands onderzoek naar het eindgebruik in Syrië op dit moment niet mogelijk. De Nederlandse ambassade in Damascus is sinds maart 2012 gesloten en de situatie is te onveilig om op dit moment onderzoekers naar het land te sturen. Wanneer de situatie in de toekomst verandert, zal ik opnieuw bekijken of een onderzoek mogelijk en wenselijk is.
Wel heb ik navraag gedaan bij de exporteur van de goederen, bij de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten en bij de Douane. Dit heeft niet geleid tot nieuwe informatie dan reeds in eerdere brieven1 over dit onderwerp aan de Tweede Kamer vermeld.
Het staat dus vast dat Nederland in de periode 2003–2010 glycol geleverd heeft aan Syrië. Bij die leveringen was civiel eindgebruik aannemelijk.
Tot 27 mei jl. gold er geen vergunningplicht voor de export van glycol naar Syrië. Het kent vele industriële toepassingen, onder andere als antivries (bijvoorbeeld in auto’s of ten behoeve van aardgastransport) of voor de productie van kunststof. Op 7 juni heeft de Australië Groep tijdens een bijeenkomst in Parijs een Nederlands voorstel aangenomen om de lijst met goederen, waarvan de leden zich hebben verplicht om specifiek ten aanzien van Syrië exportcontrole te regelen, uit te breiden met een aantal chemicaliën, waaronder glycol. De Nederlandse vergunningplicht is vervolgens op Nederlands voorstel overgenomen in de Europese Unie. Op 22 juli is de lijst met chemicaliën en goederen opgenomen in de Europese sanctieverordening Syrië (EU Vo 36/2012). Per 2 september 2013 is de chemicaliënlijst in de nationale regeling daarom komen te vervallen.

Vraag 2

Bent u bereid deze vragen binnen 48 uur te beantwoorden gezien de recente ontwikkelingen in Syrië en de aanstaande informele raad van de Europese ministers van Buitenlandse Zaken?

Ja.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Getrouwde vrouw vecht AOW-verlaging aan?1

Ja, ik heb kennisgenomen van het artikel.

Vraag 2

Op basis van welke richtlijnen wordt in deze en andere casussen overgegaan tot het toekennen van de AOW voor gehuwden/samenwonenden? Kunt u deze richtlijnen aan de Kamer doen toekomen?

Er moet onderscheid worden gemaakt tussen gehuwden/geregistreerd partners en ongehuwd samenwonenden die een gezamenlijke huishouding voeren. In de AOW is wettelijk vastgelegd dat gehuwden en geregistreerd partners een AOW-pensioen ontvangen van 50% van het wettelijke minimumloon (WML) per persoon. Het is daarbij niet relevant of deze personen wel of niet in dezelfde woning het hoofdverblijf hebben. Alleen als gehuwden gescheiden zijn van tafel en bed of als gehuwden en geregistreerd partners duurzaam gescheiden leven, worden zij als alleenstaanden aangemerkt. In dat geval bestaat recht op een AOW-pensioen van 70% WML per persoon.
In de AOW is voorts vastgelegd dat twee ongehuwd samenwonenden gelijkgesteld worden met gehuwden als zij met elkaar een gezamenlijke huishouding voeren. Van een gezamenlijke huishouding is volgens de wet sprake als twee personen hun hoofdverblijf in dezelfde woning hebben (huisvestingscriterium) én blijk geven zorg te dragen voor elkaar door middel van het leveren van een bijdrage in de kosten van de huishouding dan wel anderszins (verzorgingscriterium). De uitvoeringsinstantie stelt op basis van objectieve feitelijke omstandigheden in het individuele geval vast of er sprake is van een gezamenlijke huishouding. De op dit punt gevormde jurisprudentie biedt daarvoor handvatten. Kern van de jurisprudentie is dat het uiteindelijke oordeel het resultaat is van een afweging van alle factoren, die uitsluitend in het individuele geval kan plaatsvinden.

Vraag 3

Herinnert u zich nog dat u in het debat van 30 mei 2013 de Kamer toegezegd heeft voor 1 september nadere informatie verstrekken over de aanpak van het criterium «samenwonen» in de AOW? 2

Ja.

Vraag 4

Kunt u de Kamer hierover per ommegaande informeren?

Ik heb naar aanleiding van het verzoek van de vaste commissie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een verkenning opgesteld van alternatieven voor de huidige invulling van het criterium samenwonen in de AOW. Deze verkenning zend ik tegelijkertijd met de antwoorden op uw Kamervragen naar de Tweede Kamer.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de uitslag van de Big Brother Awards 2013?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de expertprijs voor de Belastingdienst en in bijzonder het juryrapport?

Navraag bij de organisatoren van de Big Brother Awards heeft uitgewezen dat er geen juryrapport is. Wel is er een programmaboek voor de uitreiking. Hierin is te lezen dat de Belastingdienst is genomineerd voor twee situaties: het gebruik van de camerabeelden van de landelijke eenheid van de Politie en het opvragen van informatie bij parkeerinstanties.
De reactie van de Staatssecretaris van Financiën hierop is dat het niet zo is dat met de camerabeelden, die de Belastingdienst door gebruik van de camera’s van de landelijk eenheid verkrijgt, de Belastingdienst «alle gegevens van iedereen die over de Nederlandse snelwegen rijdt» verzamelt, zoals het programmaboek stelt. Bij binnenkomst toetst de Belastingdienst de beelden op fiscale relevantie. De niet-fiscaal relevante gegevens worden zo snel mogelijk verwijderd. Dat de Belastingdienst richting parkeerinstanties werkt met algehele in plaats van gerichte gegevensuitvraag is juist omwille van de privacy van betrokkenen. Als de Belastingdienst gericht kentekens zou uitvragen geeft de Belastingdienst aan anderen prijs dat deze kentekens fiscaal relevant zijn. Om die reden heeft de Belastingdienst deze vraag dan ook op deze wijze aan de parkeerinstanties gesteld. De fiscale wetgeving geeft de Belastingdienst de mogelijkheid om aanwezige gegevens bij parkeerinstanties op te vragen. De Belastingdienst heeft van deze mogelijk gebruik gemaakt om de fiscale wetgeving te handhaven.

Vraag 3

Wat is uw reactie op de publiekprijs voor de minister van Veiligheid en Justitie? Herkent u het beeld dat geschetst wordt in de toelichting? Erkent u dat in pogingen criminaliteit zo hard mogelijk aan te pakken er soms wordt gekozen voor disproportionele oplossingen, grondrechten worden ingeleverd en dat daarmee de oplossing soms erger is dan de kwaal?

Zoals ik eerder in mijn YouTube-boodschap aan de organisatoren van de Big Brother Awards liet weten heb ik de publieksprijs met gemengde gevoelens in ontvangst genomen. Ik wil niet ontkennen dat ik verantwoordelijk ben voor wetgeving die soms een inperking van de privacy of andere grondrechten betekent, maar ik distantieer mij van de suggestie dat ik geen interesse voor privacy zou hebben. Het tegendeel is waar. Als ik in het licht van nieuwe dreigingen zoals cyberaanvallen op vitale infastructuur uw Kamer voorstellen doe voor nieuwe bevoegdheden voor opsporingsdiensten dan is bij de voorbereiding daarvan goed nagedacht over de vraag of dit voldoet aan de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit. Ook in het debat met uw Kamer staan wij steeds uitvoerig stil bij de noodzaak van de maatregel en bij de vraag of deze voldoende is ingekleed met waarborgen zoals een toetsing vooraf door de officier van justitie of de rechter. Ik meen dan ook dat mijn voorstellen passend zijn en zie de mij toebedeelde prijs eerder als een aanmoediging om goed oog te blijven houden voor het belang van privacy.

Vraag 4

Kunt u ingaan op de ontwikkelingen op het gebied van privacy in het algemeen, zoals beschreven in het programmaboek van de Big Brother Awards «de Staat van Privacy»?2

De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie en ik zullen uw Kamer nog dit najaar een meer algemene brief sturen over de balans tussen privacy en veiligheid.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de paginagrote advertentie van Prescan voor een zomeraanbieding op een Total Body Scan?1

Naast die advertentie zijn de afgelopen maanden verschillende artikelen2 en commentaren verschenen over de full body scan, die ik met veel interesse heb gelezen. Zoals ik in mijn brief vroegopsporing en gezondheidsrisico’s3 al aangaf, vind ik dat mensen ten aanzien van een full body scan zelf een afweging moeten kunnen maken en wil ik kijken naar de voorwaarden waaronder een dergelijk aanbod in Nederland mogelijk zou zijn. Ik heb de Gezondheidsraad hierover om advies gevraagd4. De Gezondheidsraad heeft aangegeven in dit advies enkele recente ontwikkelingen mee te zullen nemen, zoals de publicatie van de Multidisciplinaire richtlijn preventief medisch onderzoek (MDR PMO)5 in juni 2013 en de NEN-normen «Quality criteria for health checks» (CWA 16642:2013). Deze ontwikkelingen en de discussie in de (sociale) media geven actuele input voor dit advies. Ik verwacht dit advies voor de zomer van 2014. Recent heb ik naar aanleiding van de gigantische wereldwijde ontwikkelingen op het terrein van de zelftesten aangegeven dat ik die ontwikkelingen graag betrek bij het advies van de Gezondheidsraad.

Vraag 2

Waarom staat u dergelijke advertenties toe als het uitvoeren van de body scans in ons land verboden is?

Dit komt omdat de Wet op het bevolkingsonderzoek (WBO), die een vergunningplicht verbindt aan screening naar kanker, met behulp van straling of naar onbehandelbare aandoeningen, niet geldt voor onderzoek dat in het buitenland wordt verricht. Ik heb in mijn adviesvraag aan de Gezondheidsraad ook gevraagd welke randvoorwaarden zouden moeten gelden voor reclame in Nederland.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de vergelijking van een body scan met een wettelijk verplichte APK, zoals die geldt voor voertuigen, niet alleen misleidend is maar ook onterechte verwachtingen en zorgen kan losmaken bij gezonde mensen?

Een belangrijk onderdeel van mijn screeningsbeleid is het stimuleren van een geïnformeerde keuze. Mensen moeten goede informatie krijgen. Het is niet aan mij om in een individuele casus te beoordelen wat misleidend is. Overigens staat het eenieder vrij om een klacht in te dienen bij de Reclame Code Commissie.

Vraag 4

Gaat u reclames voor body scans en andere verboden praktijken in de zorg per direct verbieden in ons land? Zo nee, waarom niet?

Zodra ik advies van de Gezondheidsraad ontvang, zal ik een standpunt naar uw Kamer sturen en het punt van reclame daarbij meenemen.

Vraag 5

Handelen radiologen en cardiologen in strijd met de beroepseer en de Hippocratische eed, omdat de Nederlandse Vereniging voor Radiologie (NVvR) eerder concludeerde dat voldoende wetenschappelijk bewijs ontbreekt voor het rechtvaardigen van screenend beeldvormend onderzoek bij gezonde mensen? Kunt u uw antwoord toelichten?2

Vraag 6

Is inmiddels duidelijk hoeveel extra zorgkosten worden veroorzaakt door aanbieders van body scans doordat mensen onnodig ongerust worden gemaakt en verkeerde adviezen of onduidelijke uitslagen van testen hebben gekregen, waardoor overbodige zorgvraag wordt gecreëerd? Kunt u uw antwoord toelichten?

Op dit moment vindt dit beeldvormend onderzoek vooral plaats in het buitenland. In hoeverre dergelijk onderzoek in Nederland zou kunnen plaatsvinden als iemand dat zelf graag wil en hiervoor betaalt, maakt onderdeel uit van mijn hiervoor genoemde adviesvraag bij de Gezondheidsraad. Net als de vloedgolf van nieuwe preventieve testen die Nederland, net als alle andere landen in de wereld, zal overspoelen. De kansen zie ik graag in beeld gebracht evenals hoe ik de risico’s kan verkleinen.

Vraag 7

Hoe verhoudt uw mening om scans voor eigen rekening toe te staan in ons land, zich tot de boodschap dat er al zorgverzekeraars zijn die de scans (gedeeltelijk) vergoeden? Welke zorgverzekeraars zijn dat precies?3

Nee, evenmin als ik informatie heb over gezondheidswinst door de scans. De vervolgkosten in de zorg zijn een onderdeel van mijn adviesvraag aan de Gezondheidsraad.

Vraag 1

Kent u het bericht «Milieuclubs uit overleg tunnel»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat Natuurmonumenten en de Milieufederatie Zuid-Holland niet uit het overleg over de Blankenburgtunnel zijn gestapt, maar zelfs nooit aan tafel hebben gezeten? Welke maatregelen heeft u genomen om de groene organisaties aan tafel te krijgen? Wat gaat u doen om de groene organisaties vanaf nu bij het proces te betrekken?

Gedurende de verkenning van de Nieuwe Westelijke Oeververbinding zijn de natuurorganisaties geïnformeerd en betrokken. De Natuur- en Milieufederatie Zuid-Holland heeft destijds geparticipeerd, Natuurmonumenten niet.
Beide organisaties zijn in het afgelopen jaar opnieuw uitgenodigd, om mee te praten over de verdere uitwerking van de vormgeving en inpassing van de Blankenburgverbinding en de regionale inpassingsvisie. Zij hebben besloten dat zij daar van afzien. Ik betreur dat en ik hoop dat zij hun besluit zullen heroverwegen.

Vraag 3

Bent u van mening dat voldoende uitvoering is gegeven aan de motie-Kuiken2, die de regering oproept om in overleg met de regio en natuur- en milieuorganisaties tot een inpassingsvisie te komen?

Ja. In reactie op de motie van mw. Kuiken (TK 33 400 A, nr. 30) heb ik al aangegeven, dat ik de regio zou vragen om met de natuur- en milieuorganisaties een inpassingsvisie voor het gebied te ontwikkelen. Dat is gebeurd. De natuur- en milieuorganisaties zijn door de regio gevraagd om mee te praten over de inpassingsvisie. Helaas hebben zij nu zelf besloten dat zij verder niet willen participeren.

Vraag 4

Bent u bereid bewonersorganisaties bij het proces te betrekken? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?

Bij de planuitwerking van de Blankenburgtunnel zelf worden bewonersorganisaties betrokken, net zoals in het voortraject is gebeurd. De uitwerking van de inpassingsvisie in het kader van de motie Kuiken is de verantwoordelijkheid van de Stadsregio Rotterdam. De wijze waarop de bewonersorganisaties betrokken worden bij de inpassingsvisie is dan ook een regionale verantwoordelijkheid. Ik zal hen uw suggestie meegeven.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de kwaliteit van het gebied door de aanleg van de Blankenburgtunnel niet mag verslechteren? Aan welke voorwaarden moet een goede inpassingsvisie volgens u voldoen? Bent u bereid de inpassingsvisie naar de Tweede Kamer te sturen?

Ja. Vanwege de kwaliteit van het gebied heb ik gekozen voor een hoogwaardig ingepast tracé. Met de keuze voor het tracé Krabbeplas-West, de deels verdiept aangelegde aansluiting met de A20, de verdiepte en overkapte ligging tussen de spoorlijn en de Zuidbuurt en de extra middelen voor inpassing uit de motie-Kuiken, geef ik vorm aan deze hoogwaardige inpassing. In totaal investeer ik daar nu € 255 mln in. De inpassingsvisie, zoals opgesteld door de regiopartijen, zal ik u binnenkort toezenden, tezamen met de Voorkeursbeslissing en de Structuurvisie.

Vraag 6

Deelt u de mening dat in een creatief proces niet het kaderstellend budget, maar de kwaliteiten van het gebied het vertrekpunt moeten zijn? Deelt u ook de mening dat het daarvoor nodig is om verder te kijken dan alleen de Blankenburgtunnel, en te kiezen voor een integrale gebiedsbenadering?

Nee. De inpassingsvisie neemt de kwaliteiten van het gebied en de aanleg van de Blankenburgtunnel zoals omschreven in de ontwerpStructuurvisie als uitgangspunt. In de inpassingsvisie wordt beschreven welke maatregelen denkbaar zijn om de kwaliteiten van het gebied verder te versterken en te ontwikkelen. De regionale partijen concretiseren de inpassingsvisie via een gebiedsgerichte benadering in nauwe afstemming met de planuitwerking van de NWO. Daarbij onderzoekt de regio ook de mogelijkheden voor cofinanciering, naast het via de motie van mw Kuiken beschikbaar gestelde budget.

Vraag 7

Bent u bekend met het pamflet «Vooruit met natuur»3 van de staatssecretaris voor Economische Zaken? Hoe beoordeelt u de stelling in dit pamflet «investeren in snelwegen die de natuur in ere houden» in relatie tot de inpassing van de Blankenburgtunnel?

Ja, ik ben bekend met dit pamflet. Ik ben van mening, dat met de keuze voor het tracé Krabbeplas-West, de keuze voor de Aalkeettunnel, de deels verdiept aangelegde aansluiting met de A20, de nog uit te werken natuur- en watercompensatie én de extra middelen voor inpassing uit de motie-Kuiken (die als een katalysator kunnen werken voor nog meer inpassingsinvesteringen door de regiopartijen), de kwaliteiten van het doorsneden gebied voldoende in ere worden houden.

Vraag 8

Klopt het dat het Havenbedrijf Rotterdam in het verleden heeft ingezet op publiek-private financiering in het kader van de aanleg van de Blankenburgtunnel? Kunt u aangeven waarom publiek-private financiering niet meer aan de orde is? Deelt u de mening dat financiële betrokkenheid van het Havenbedrijf niet ondenkbaar is? Wat zijn volgens u de (on)mogelijkheden hiervoor?

Het Havenbedrijf Rotterdam heeft in 2011 aangegeven geen financiële bijdrage te geven. Dit heb ik uw Kamer in januari 2012 gemeld. Eind 2012 heb ik u aangegeven hoe ik de aanleg van de Blankenburg-verbinding wil financieren: voor het grootste deel met rijksmiddelen en voor een deel via tolheffing. Zie hiervoor ook het laatste punt in mijn brief van 6 juni 2013 (TK 32 598, nr. 19).

Vraag 1

Hoe wilt u, bij de inspraak van het publiek over het nationale programma radioactief afval, zorgen voor een level playing field tussen publiek enerzijds en uw, COVRA/Nuclear Research and consultancy Group (NRG) en Nucleair Nederland anderzijds, vooral qua media-toegang en financiën?1

Rond het opstellen van het nationaal programma zijn verschillende inspraakmogelijkheden voorzien: zowel de verkennende studie naar de effecten van de lange termijn beheeropties als het ontwerp nationaal programma worden ter inzage gelegd. Een ieder wordt daarbij in staat gesteld zijn of haar zienswijzen naar voren te brengen, en alle reacties zullen gelijkwaardig worden behandeld.
Ik vind publieke betrokkenheid rond eindberging van radioactief afval belangrijk. Binnenkort zal er een publieksparticipatie traject starten waarin het publiek en verschillende organisaties geïnformeerd en betrokken worden bij de keuzes die voorliggen om tot een eindberging te komen. Hierbij zullen ook de moderne communicatie middelen ingezet worden om een ieder te informeren, voor te lichten en te betrekken.
Aangezien de realisatie van een eindberging nog lang op zich laat wachten zal er in het nationaal programma een visie en strategie rond publieksparticipatie op de lange termijn uiteengezet worden.

Vraag 2

Mag u gehouden worden aan uw antwoord op eerdere vragen van de Kamer, dat terugneembaarheid van radioactief afval ook bij een zogenaamde eindberging noodzakelijk is?2 Deelt u de mening dat dit van belang is wegens elders gebleken onvolkomenheden in de wijze van berging en dat het past binnen het door de richtlijn gevraagde compromis tussen terugneembaarheid en de mogelijkheid van sluiten en dus geen nationale kop betreft?

Een eindberging voor radioactief afval moet zodanig ontworpen worden dat deze na sluiting uiteindelijk passief veilig is en er geen actief beheer door de mens meer nodig is. Tussen de plaatsing van het eerste afval en de sluiting dient de eindberging terugneembaar te zijn zolang dit noodzakelijk wordt geacht. Dit biedt toekomstige generaties de mogelijkheid om bijvoorbeeld andere beheermethoden voor radioactief afval toe te passen, zoals hergebruik van het afval en/of omzetten van het afval in minder schadelijke stoffen, als deze technieken beschikbaar komen. Ik ben niet op de hoogte van onvolkomenheden bij eindberging in faciliteiten die speciaal voor eindberging van radioactief afval en verbruikte splijtstoffen ontworpen zijn.
Terugneembaarheid is een eis die het Nederlandse beleid stelt aan een inrichting voor eindberging van radioactief afval. In de richtlijn wordt deze eis niet gesteld. Hiermee is het een nationale kop op de Europese richtlijn. In het nationaal programma zal terugneembaarheid verder toegelicht worden.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het ethisch onverantwoord is om komende generaties op te zadelen met het zoeken van een oplossing voor het radioactieve afval dat wij creëren? Deelt u in dat kader de mening dat de eis, in zowel de Europese richtlijn als het Nederlandse besluit om het ontstaan van radioactieve afvalstoffen tot het praktisch haalbare minimum te beperken, betekent dat er geen nieuw afval geproduceerd moet worden zo lang geen oplossing is gevonden voor de in beide stukken vereiste veilige opslag? Zo ja, wilt u dit dan in de milieueffectrapportage (MER) opnemen en de inspraak beperken tot het nu eind 2013 bestaande afval?

Elke generatie heeft de ethische plicht zo veel als mogelijk te voorkomen dat lasten als gevolg van activiteiten van vandaag worden afgewenteld op toekomstige generaties. Dat geldt ook voor de zorg voor het radioactieve afval en de verbruikte splijtstof die ontstaan als gevolg van huidige toepassingen van radioactiviteit. Dit is dan ook één van de uitgangspunten van het huidige beleid. In dat kader is en wordt nu (in het OPERA onderzoeksprogramma) onderzoek gedaan naar de eindberging van radioactief afval en worden nu financiële middelen gereserveerd in een fonds voor de realisatie van een eindberging. Op deze manier zal voldoende kennis en financiële middelen aanwezig om, na de periode van bovengrondse opslag, een inrichting voor de eindberging van radioactief afval te realiseren.
Ik deel uw mening niet dat er geen nieuw radioactief afval geproduceerd mag worden tot er een oplossing voor eindberging van radioactief afval is. Ten eerste dient in Nederland expliciet te worden afgewogen of een toepassing van radioactiviteit gerechtvaardigd is. Daarnaast geldt bij elke toepassing de wettelijke verplichting dat het ontstaan van radioactief afval zoveel als redelijkerwijs mogelijk wordt voorkomen. Is eenmaal afval ontstaan, dan dient dit zo snel als mogelijk te worden afgevoerd naar de COVRA in Vlissingen, waar het in speciaal daarvoor ontworpen gebouwen veilig wordt beheerd. Na een opslagperiode van ten minste 100 jaar is eindberging van het afval voorzien.

Vraag 4

Wilt u in uw ontwerpMER aandacht besteden aan de door de richtlijn vereiste plannen over de in te zetten middelen om kennis over de faciliteit op lange termijn te behouden, in plaats van het in uw besluit vermelde veel beperktere verstrekken van informatie aan werknemers en het publiek? Is het u bekend dat hiervoor bij plannen voor opslag in rotsen in Finland nog geen oplossing gevonden is? Wilt u daarom ter discussie stellen of opslag wel pas plaats mag vinden zo lang dit probleem niet is opgelost?

Kennis- en informatiebehoud van een eindberging wordt in de verkennende studie naar de effecten van lange termijn beheeropties voor radioactief afval en verbruikte splijtstof niet meegenomen.
In Nederland wordt het afval nog ten minste 100 jaar bovengronds opgeslagen bij de COVRA voordat het naar een eindberging gaat. COVRA heeft diverse maatregelen genomen om de kennis over de inrichting en het afval goed te kunnen bewaren gedurende de periode van bovengrondse opslag. Daarbij wordt gebruik gemaakt van zowel digitale als niet-digitale methoden, waaronder speciaal papier waarop de gegevens worden bewaard.
In Finland voorziet de nationale wet- en regelgeving dat informatie over radioactief afval (waaronder het soort afval en de plaats in de eindberging) gedocumenteerd moet worden bij opslag en eindberging. Tegen de tijd dat de realisatie van een eindberging actueel wordt in Nederland zal de kennis die COVRA heeft opgedaan op het gebied van kennis- en informatiebehoud, samen met de ervaringen die opgedaan zijn bij de realisatie van eindbergingen in het buitenland, gebruikt worden.

Vraag 5

Wilt u de geplande randvoorwaarden voor import van radioactief afval vervangen door een verbod op in- en uitvoer om onnodig vervoer te voorkomen en iedere lidstaat zijn eigen verantwoordelijkheid te laten dragen? Wilt u wegens dezelfde redenen radioactief afval uit Caribisch Nederland ter plekke laten opslaan?

Door achtereenvolgende regeringen is de keuze gemaakt om het in Nederland ontstane radioactieve afval hier te bewerken en op te slaan. Maar tegelijkertijd is de mogelijkheid open gehouden om samen te werken met andere landen bij de bewerking van radioactief afval: voor specifieke afvalstromen die in zeer geringe mate vrijkomen kan dat vanuit kostenoogpunt effectiever zijn dan zelf een eigen installatie op te richten. Na bewerking in het buitenland wordt het radioactieve afval in principe weer naar het land van herkomst gebracht om te worden opgeslagen. Juist vanwege de voordelen van internationale samenwerking ben ik niet van plan een verbod in te stellen op de in- en uitvoer van radioactief (afval)stoffen. Het noodzakelijke transport is aan strenge internationale veiligheidseisen onderhevig.
Afval uit Caribisch Nederland zal, indien dat door het bestuur van de eilanden van Caribisch Nederland op prijs gesteld wordt, worden geïnventariseerd met als doel om dit afval uiteindelijk veilig centraal te beheren (zie TK 2012–2013, 25 422, nr. 105).