Open Kamerbeta

Kamervragen

Titel
Status
Indiener (persoon)
Indiener (partij)
353 kamervragen gevonden
beantwoord onbeantwoord uitgesteld
Alle
4 september 2012 - 17 oktober 2012
De uitwerking van de fusietoets in krimpgebieden
Jeroen Dijsselbloem (PvdA), Tjeerd van Dekken (PvdA)
Marja van Bijsterveldt (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CDA)
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het probleem van scholen in krimpgebieden die door middel van een fusie proberen te anticiperen op de terugloop van het aantal leerlingen (in de toekomst) en die daarbij belemmeringen en obstakels ondervinden door de fusietoets?

    Mij bereiken signalen dat schoolbesturen in het primair en voortgezet onderwijs met dalende aantallen leerlingen de fusietoets als belemmering ervaren. In de andere sectoren speelt de krimp nog niet zoals in het primair en voortgezet onderwijs. Besturen vinden het een extra procedurele stap aan het einde van het fusietraject. Zij ervaren daardoor een verlenging van de doorlooptijd en onzekerheid over de uitkomst van een proces waar vaak gedurende lange tijd veel energie in is gestoken. Nog dit jaar zal worden bezien of deze signalen zouden moeten leiden tot aanpassing van de beleidsregel.
    De praktijk is dat sinds de invoering van de fusietoets er één institutionele fusie in het voortgezet onderwijs in een krimpgebied aangevraagd. Deze scholenfusie is goedgekeurd, met name gelet op de ingrijpende en aanhoudende bevolkingskrimp in de betreffende regio als rechtvaardigingsgrond. In het primair onderwijs zijn dertien fusies aangevraagd vanuit regio’s waar leerlingendaling een rol speelt, twaalf zijn goedgekeurd, voor één wordt een nieuwe aanvraag ingediend.

  • Vraag 2

    Deelt u de mening dat de fusietoets niet in de weg mag staan van kleiner wordende scholen in krimpgebieden die vanwege het behoud van kwaliteit van het onderwijs willen fuseren?

    Ja, in algemeenheid deel ik die mening. In regio’s met dalende aantallen leerlingen kan door de leerlingendaling de continuïteit van het onderwijsaanbod onder druk komen te staan, kunnen er problemen ontstaan met de kwaliteit in steeds kleiner worden scholen of opleidingsrichtingen, of kunnen besturen in financiële problemen komen door afnemende inkomsten bij gelijkblijvende vaste lasten. In de opgestelde beleidsregels ten behoeve van de uitvoering van de fusietoets zijn de borging van de continuïteit en de variatie in het onderwijsaanbod, de borging van de kwaliteit en de beperkte omvang van de beschikbare financiële middelen, als rechtvaardigingsgronden genoemd om een fusie toe te staan. Daarmee voorziet de beleidsregel er in, fusies in krimpgebieden toe te staan, ook als een bestuur in een gemeente meer dan 50% van de leerlingen zou krijgen.

  • Vraag 3

    Wat gaat u doen om de gevolgen van de fusietoets te verzachten voor schoolbesturen in krimpgebieden die anticiperen op toekomstige vooruitzichten door te fuseren, zodat hun bestaan in de toekomst verzekerd is binnen een sterke organisatie die de kwaliteit van onderwijs kan waarborgen?

    Gegeven de ruimte die de bestaande wet- en regelgeving biedt, zie ik nu geen aanleiding stappen te ondernemen in de door u bedoelde zin. Er is een Interdepartementaal beleidsonderzoek «Bekostiging funderend onderwijs bij dalende leerlingenaantallen» gestart. Eén van de onderwerpen van onderzoek is de fusietoets als mogelijk belemmerende factor voor het oplossen van problemen met dalende aantallen leerlingen. Op basis van de uitkomsten van het onderzoek kan worden bezien of verzachting van de fusietoets bij dalende aantallen leerlingen toch nodig is.

  • Vraag 4

    Hoe beoordeelt u het voorstel om gedurende een periode van maximaal vier jaar fuserende scholen in krimpgebieden te beschouwen als autonome scholen die bezig zijn met een transitieproces, zodat de scholen kunnen anticiperen op de verwachte aanzienlijke terugloop van het aantal leerlingen? Is het dus mogelijk om de strenge eisen van de fusietoets voor scholen die te maken hebben met scherpe krimpproblematiek aan te passen?

    Zelfstandige, autonome scholen in een krimpgebied moeten sowieso tijdig anticiperen op de verwachte daling van hun aantal leerlingen door bijvoorbeeld de personeelsformaties aan te passen aan de afnemende rijksbekostiging. De fusietoets biedt door toepassing van de rechtvaardigingsgronden de ruimte om in regio’s met dalende leerlingenaantallen fusies goed te keuren. Overigens kent het primair onderwijs al een regeling die fuserende scholen financieel tegemoet komt. Als scholen door fusie te maken krijgen met een dalende bekostiging, krijgt de gefuseerde school in het eerste jaar na fusie het verlies aan bekostiging voor 100% gecompenseerd. In het tweede jaar is de compensatie 80%, in het derde jaar 60%, in het vierde jaar 40% en in het vijfde jaar 20%. Deze regeling is in april dit jaar gepubliceerd. De regeling is van toepassing op scholen die op of na 1 augustus 2011 zijn gefuseerd en op scholen die nog gaan fuseren. Vooralsnog neem ik geen stappen in de door u voorgestelde richting, ik wacht de uitkomsten van het interdepartementaal beleidsonderzoek af. Dit onderzoek is naar verwachting in het voorjaar van 2013 afgerond.

28 augustus 2012 - 11 september 2012
Het plan van de PvdA om scholen te ‘adopteren’
Harm Beertema (PVV)
Marja van Bijsterveldt (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CDA)
1. RTV Rijnmond Nieuws, 27 augustus 2012
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het nieuwsitem van TV Rijnmond «PvdA-scholen», over het PvdA-plan om scholen te adopteren en een structureel tweejarig onderwijsprogramma aan te bieden?1

    Ja. Overigens vindt het plan geen doorgang meer.

  • Vraag 2

    Deelt u de mening dat het geven van een enkele gastles door een politicus van een principieel andere orde is dan het «adopteren» van een school door een politieke partij?

    Ja, echter het ligt er aan wat een politieke partij onder het «adopteren» van een school verstaat.

  • Vraag 3

    Deelt u de mening dat politieke partijen principieel op afstand zouden moeten blijven van de inhoud van het onderwijs en van de manier waarop dat onderwijs door de professionals wordt verzorgd?

    De school zelf gaat over de inhoud van het onderwijs. Indien zij op haar school gastlessen wil laten verzorgen door particulieren, of in dit geval leden van een politieke partij, is dat haar eigen keuze.

20 juli 2012 - 9 augustus 2012
Cultuureducatie op basisscholen
Jetta Klijnsma (PvdA)
Marja van Bijsterveldt (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CDA), Halbe Zijlstra (staatssecretaris onderwijs, cultuur en wetenschap) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. http://www.cultuur.nl/10/121/actueel/onderwijsraad…
2. Kamerstuk 33 000 VIII, nr. 211.
  • Vraag 1

    Heeft u het advies «Cultuureducatie: leren, creëren, inspireren» van de Raad voor Cultuur gelezen?1

    Ja.

  • Vraag 2

    In hoeverre kunnen de Cultuurkaart en het Jeugdcultuurfonds soelaas bieden voor de scholen die worstelen met cultuureducatie?

    Ik streef ernaar om dit najaar een beleidsreactie op het advies van de Onderwijsraad en de Raad voor Cultuur naar uw Kamer te zenden. Voor nu volstaat de constatering dat de raden zich in hun advies vooral richten op de inhoudelijke verankering van cultuureducatie en dat Cultuurkaart en Jeugdcultuurfonds in eerste instantie gericht zijn op het faciliteren van de samenwerking tussen school en zijn culturele omgeving.

  • Vraag 3

    Hoe ver bent u gevorderd met het overeind houden van de Cultuurkaart voor het komend jaar, zoals verzocht in de door Kamer aangenomen motie Klijnsma/ Van der Werf?2

    Voor Prinsjesdag zal ik uw Kamer informeren over de wijze waarop ik invulling zal geven aan de moties die uw kamer op 6 juli 2012 op het terrein van cultuur heeft aangenomen.

  • Vraag 4

    Bent u bereid scholen tegemoet te komen waar zij kampen met problemen met cultuureducatie, zoals door de Raad voor Cultuur gesignaleerd? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe?

    Het programma Cultuureducatie met Kwaliteit dat ik in 2011 heb gestart, heeft tot doel de kwaliteit van cultuureducatie door middel van een samenhangende aanpak te borgen. In mijn beleidsreactie zal ik nader ingaan op de acties die op basis van het advies van de raden in gang zullen worden gezet.

19 juli 2012 - 22 augustus 2012
Het vonnis van de rechtbank Rotterdam inzake het Early Birdprogramma
Elbert Dijkgraaf (SGP)
Marja van Bijsterveldt (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CDA)
1. Vonnis 11-07-2012, zaaknummer: 318762.
2. Tweede Kamer, vergaderjaar 2009–2010, 31 288, nr. 85, p. 11. …
3. Proces verbaal 20-05-2011, zaaknummer 318762.
  • Vraag 1

    Hebt u kennisgenomen van het vonnis van de rechtbank Rotterdam inzake het Early Birdprogramma?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Wat is uw reactie op de stelling van de rechtbank dat alle scholen die aan de voorwaarden van toegekende experimenten voldoen ook mogen afwijken van wettelijke bepalingen, zonder een aanvraag in te dienen? Hoe is deze stelling in overeenstemming te brengen met de doelstelling van de Experimentenwet? Onderkent u dat hierdoor de controle op afwijking van wettelijke bepalingen onder druk komt te staan?

    Op grond van artikel 2 van de Experimentenwet is het niet aan de school zelf maar aan mij om te beslissen of een school mee mag doen aan een experiment. Een experiment wordt in de regel, vooruitlopend op een eventuele wetswijziging, uitgevoerd door een beperkt aantal scholen. Hierbij wordt gecontroleerd op de in het experiment toegestane afwijking van wettelijke bepalingen. Bij welslagen van een experiment kan worden besloten tot een wetswijziging waarbij de bedoelde afwijkingsmogelijkheid voor alle scholen wordt opengesteld.

  • Vraag 3

    Hoe is het oordeel van de rechtbank dat het Early Birdprogramma duidelijk in strijd is met de wet, te rijmen met de uitspraak van de voormalig staatssecretaris «dat er geen enkele aanwijzing is, maar dan ook geen enkele, dat wat in Rotterdam gebeurt zich niet verhoudt tot onze onderwijswetgeving», mede gezien het feit dat in dit debat niet werd gedoeld op een rechtvaardigingsgrond als bedoeld door de rechtbank ?2

    De rechtbank heeft geoordeeld dat het te ver gaat om een verbod uit te spreken op het programma EarlyBird. Het oordeel van de rechtbank en de uitspraak van de voormalig staatssecretaris in het betreffende debat komen op dit punt dus overeen.
    De rechtbank oordeelt dat de Stichting BOOR en de gemeente Rotterdam slechts onrechtmatig handelen voor zover zij (blijven) toestaan dat EarlyBird-scholen gedurende meer dan 15% van de onderwijstijd per jaar onderwijsactiviteiten aanbieden waarbij de voertaal Engels is. Zolang scholen die met het programma werken niet boven de grens van 15% komen, handelen zij rechtmatig.

  • Vraag 4

    Wat is uw oordeel over de tijdens de comparitie van partijen gedane uitspraken van de onderwijsinspecteurs dat het geen probleem is dat scholen de helft van de tijd in een andere taal lesgeven,3 mede in het licht van dit vonnis? Hoe waarborgt u dat deze visie niet wordt gehanteerd bij de uitoefening van het toezicht door de Inspectie?

    Nu het vonnis is gewezen, zijn de gedane uitspraken van de onderwijsinspecteurs niet meer relevant. De Inspectie van het Onderwijs zal het vonnis betrekken in haar toezicht.

  • Vraag 5

    Hoe gaat u erop toezien dat de wettelijke bepalingen ook ten aanzien van het gebruik van het Nederlands op de betrokken scholen die geen aanvraag voor een experiment hebben ingediend, worden gehandhaafd? Bent u bereid nader onderzoek te doen naar de omvang van het gebruik van het Engels op deze scholen, gelet op het feit dat het onderzoek van de Inspectie gebaseerd is op zelfrapportage?

    De rechtbank heeft bepaald dat Stichting BOOR en Rotterdam erop toe moeten zien dat op korte termijn alle EarlyBird-scholen een nieuwe overeenkomst tekenen of er op een andere wijze voor zorg dragen dat de EarlyBird-scholen niet meer dan 15% van 25 uur, dus maximaal 3 uur en drie kwartier per week, besteden aan activiteiten waarbij in het Engels met de leerlingen wordt gecommuniceerd. Uit navraag van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap blijkt dat het bureau EarlyBird dit bij de aanvang van het nieuwe schooljaar in overeenstemming gebracht zal hebben met het vonnis van de rechtbank. De Inspectie van het Onderwijs ziet er, zoals ik ook in mijn antwoord op vraag 4 al aangaf, op toe dat scholen die met het EarlyBird programma werken niet over de grens van 15% van de onderwijstijd in het Engels heen gaan.
    Ik zie geen reden om nader onderzoek in te stellen naar de omvang van het gebruik van het Engels op EarlyBird-scholen die geen aanvraag hebben ingediend voor deelname aan het experiment.
    Zie verder mijn antwoord op vraag 2.

  • Vraag 6

    Kunt u aangeven hoeveel subsidie verstrekt wordt voor het experimenteren met vreemde talen in het basisonderwijs?

    Het ministerie verstrekt aan het Europees Platform middelen via de Regeling Bevordering Internationalisering PO/VO. Het Europees Platform dient deze middelen in te zetten voor het verstrekken van subsidie ter bevordering van de internationale oriëntatie van onderwijsinstellingen. Zo kunnen scholen voor primair onderwijs hier een subsidie aanvragen van maximaal € 3000 per schooljaar. Subsidiabele kosten zijn nascholing van docenten in Nederland en aanschaf van lesmateriaal. 850 Basisscholen hebben hier tot nu toe gebruik van gemaakt.
    Verder subsidieert het ministerie onderzoek in het kader van vroeg vreemdetalenonderwijs. Ik heb toegezegd om, op basis van onder andere dit onderzoek, in het najaar van 2012 een plan van aanpak aan de Tweede Kamer te sturen waarin de positie van het Engels in het primair onderwijs zorgvuldig wordt afgewogen.

28 juni 2012 - 22 augustus 2012
Het bericht dat scholen massaal de klassen vergroten
Cynthia Ortega-Martijn (CU)
Marja van Bijsterveldt (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CDA)
1. Nederlands Dagblad, 26 juni 2012.
  • Vraag 1

    Kent u het bericht «Scholen vergroten massaal klassen»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Wat is uw reactie op het onderzoek van DUO Onderwijsonderzoek in opdracht van CPS Onderwijsontwikkeling, waarin staat dat vier op de vijf scholen in het primair en voortgezet onderwijs op onderwijzend personeel bezuinigen en dat daardoor de klassen groter worden?

    Ik herken het beeld dat uit het onderzoek naar voren komt niet. Het strookt niet met de feitelijke ontwikkelingen in het primair en voortgezet onderwijs. Wel is de leerling/leraar ratio in 2011 licht toegenomen. Dit is het gevolg van autonome keuzes van besturen en niet het resultaat van bezuinigingen. Het bedrag per leerling in het basisonderwijs is de afgelopen jaren immers gestegen en blijft de komende jaren stijgen. In het voortgezet onderwijs is het bedrag tot en met 2012 gestegen en blijft dat de komende jaren stabiel. Dit laat onverlet dat scholen tijdig moeten anticiperen op toekomstige ontwikkelingen zoals krimp. Dit vergt soms scherpe keuzes.

  • Vraag 3

    Wat is het verloop van de gemiddelde klassengrootte in het primair en voortgezet onderwijs in de afgelopen tien jaar?

    Per full-time leraar zijn er in het primair onderwijs 16,7 leerlingen (2011, inclusief het (voortgezet) speciaal onderwijs). In het voortgezet onderwijs is deze verhouding 14,8 (2011). Het langjarig verloop van de leerling/leraar ratio wordt jaarlijks gepubliceerd in Trends in Beeld. Hierin worden per onderwijssector de leerling-totalen afgezet tegen de totale personeelssterkte in fte’s. Uit Trends in Beeld 2011 (figuur 1.114, pagina 69) blijkt voor de periode 1998–2010 dat zowel in het primair als voortgezet onderwijs deze ratio is gedaald.
    In de praktijk zijn er echter verschillen in groepsgrootte tussen scholen. Dit is afhankelijk van de omvang van de school, de leeftijdsopbouw van de leerlingen, het leerjaar, de schoolsoort en het gekozen pedagogisch-didactische perspectief. De leerling/leraarratio maakt verder geen onderscheid tussen lesgevende taken, lesgebonden taken en niet-lesgebonden taken.

  • Vraag 4

    Kunt u inzichtelijk maken hoe groot de stijging is van de kosten in het onderwijs de afgelopen jaren, zoals personele en materiële bekostiging? In hoeverre is de bekostiging van het onderwijs meegestegen met deze kostenstijgingen in het onderwijs?

    In het primair onderwijs is de prijsbijstelling voor de materiële bekostiging wettelijk vastgelegd en is deze altijd uitgekeerd. In het voortgezet onderwijs is de prijsbijstelling tot en met 2009 uitgekeerd. In 2010 en 2011 is deze prijsbijstelling ingezet voor andere doelen binnen het onderwijs. Sinds 2010 is als gevolg van de nullijn geen loonbijstelling ontvangen. In het primair onderwijs staat hier geen contractloonstijging tegenover. Schoolbesturen hebben dus ook geen extra loonkosten door loonstijging. In het voortgezet onderwijs is in de CAO voor 2010 wel een loonstijging afgesproken.

  • Vraag 5

    Deelt u de mening dat het onwenselijk is dat de klassen in het primair en voortgezet onderwijs groter worden? Welke gevolgen heeft het vergroten van klassen voor kabinetsplannen rondom passend onderwijs, professionalisering van leerkrachten en kwaliteitsverbetering in het onderwijs?

    Voor mij is de kwaliteit van het onderwijs leidend. Ik investeer in de kwaliteit en heb hierover met de sectoren primair en voortgezet onderwijs afspraken gemaakt. Ik stuur niet op groepsgrootte. Het is aan schoolbesturen en schoolleiders om groepsindelingen te maken die bijdragen aan de onderwijskwaliteit. Binnen de lumpsumbekostiging is voldoende ruimte om dat naar eigen inzicht vorm te geven.

  • Vraag 6

    Kunt u inzichtelijk maken welk bedrag per jaar het onderwijs beschikbaar heeft voor materiële instandhouding? Welke gevolgen hebben de bezuinigingen op materiële bekostiging op de kwaliteit van gebouwen, het binnenklimaat, maar ook op de onderwijskwaliteit in de klas?

    Voor zowel het primair als het voortgezet onderwijs heb ik in 2011 de Kamer op grond van evaluaties geïnformeerd dat de materiële bekostiging aansluit bij de feitelijke uitgaven van schoolbesturen. Voor de materiële bekostiging in het primair onderwijs is jaarlijks circa € 1,1 miljard beschikbaar. Voor het voortgezet onderwijs is dit ongeveer € 1 miljard.

  • Vraag 7

    Wat doet u structureel aan de kwaliteitsverbetering van de financiële bedrijfsvoering op scholen?

    De laatste jaren is naar aanleiding van de aanbevelingen van de commissie Don het nodige beleid in gang gezet om de financiële bedrijfsvoering van besturen te verbeteren. In mijn aanbiedingsbrief bij het CVO 400-rapport ben ik uitvoerig op deze beleidsinitiatieven ingegaan. In het najaar ontvangt u de evaluatie van de acties die gestart zijn naar aanleiding van het rapport van de Commissie Don. Bij deze evaluatie worden alle acties in samenhang bezien. Ook onderzoek naar de financiële deskundigheid in het funderend onderwijs zal daarvan onderdeel zijn.

15 mei 2012 - 12 juni 2012
Haringpromotiecampagnes op basisscholen
Esther Ouwehand (PvdD)
Marja van Bijsterveldt (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CDA), Henk Bleker (staatssecretaris economische zaken) (CDA)
1. http://www.visbureau.nl/actueel/persberichten/arch…
  • Vraag 1

    Wat vindt u ervan dat een commerciële instantie als het Nederlands Visbureau, die de missie heeft de vraag naar vis op de Nederlandse markt te vergroten, een campagne is begonnen onder basisschoolleerlingen onder de naam «haringsmaaklessen», waarin lokale vishandelaren zonder onderwijservaring worden aangespoord om in een smaakles haring te promoten onder kinderen, omdat is gebleken dat meer dan de helft van de haringeters 50 jaar of ouder is?1

    Hiervan heb ik kennis genomen. Scholen kunnen zelf bepalen of ze externe organisaties willen betrekken bij hun lesprogramma en of ze gebruik willen maken van het «materiaal» dat door deze organisaties wordt aangeboden.
    Gerenommeerde onderwijsondersteuners in het veld van educaties hebben wel een interne kwaliteitskeurmerk en stimuleren de inzet van kwalitatief goed (inhoudelijk en didactisch) materiaal bijv. Gezondheidseducatie (via Centrum Gezond Leven), Natuur en Milieu Educatie (Kwaliteitsmeter NME/ www.groengelinkt.nl). Organisaties zijn niet verplicht daar gebruik van te maken. De campagne «haringsmaaklessen» is overigens géén onderdeel van de door de overheid ontwikkelde «Smaaklessen». Die smaaklessen scoren zowel bij de kwaliteitsmeter NME en bij keurmerk van CGL positief op kwaliteit en inhoud.

  • Vraag 2

    Vindt u het verantwoord dat kinderen op de basisschool enthousiast worden gemaakt voor producten die verbonden zijn met veel dierenleed, aantasting van het mariene ecosysteem en overbevissing? Zo ja, kunt u uitleggen waarom? Zo nee, op welke termijn en wijze gaat u hiertegen maatregelen treffen?

    Scholen zijn volledig vrij om gebruik te maken van de «haringsmaaklessen». In de kerndoelen primair onderwijs (nr. 39, 41 en 42) is opgenomen dat scholen aandacht dienen te besteden aan natuur, milieu en duurzaamheidaspecten. Scholen bepalen zelf op welke manier zij hier in hun lessen vorm en inhoud aan geven. Scholen kunnen deze aspecten dus ook betrekken bij de «haringsmaaklessen», al dan niet in combinatie met ander lesmateriaal en/of de reguliere methode.

  • Vraag 3

    Kunt u bevestigen dat het Nederlands Visbureau indirect gesteund wordt met subsidies, omdat het onderdeel uitmaakt van het deels door de overheid gefinancierde Productschap Vis? Kunt u uiteenzetten om hoeveel directe en indirecte subsidies het gaat? Vindt u het verantwoord om de belastingbetaler te laten meebetalen aan de promotie van het eten van vis, terwijl de ecologische situatie zo nijpend is en zelfs de Gezondheidsraad al concludeert dat er niet genoeg vis in de zee zit voor het advies «twee keer per week vis»?

    Het Visbureau heeft twee subsidies gekregen uit het Europese Visserijfonds (EVF). Het EVF verlangt een evenwichtige balans in de ondersteuning van maatregelen ter verduurzaming van de visserij en aquacultuur, innovatie en promotie. Promotie is louter en alleen bedoeld ter ondersteuning van de verduurzaming van de visserij. Met oog op hierop is tweemaal een subsidie van 7 ton toegekend aan het Visbureau, in 2008 en in 2011. Hiervoor geldt dat 50% van de financiering van de Europese Commissie afkomstig is en 50% nationaal. De toekenning is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de Commissie.
    Over de ecologische situatie heb ik heuglijk nieuws. Het haringbestand in de Noordzee is sinds haar nijpende toestand enkele jaren geleden weer ruimschoots binnen biologisch veilige grenzen. Volgens de internationale biologen van de International Council for the Exploration of the Sea (ICES) wordt het haringbestand momenteel onder het maximaal toegestane duurzame niveau (Maximaal Duurzame Opbrengst – MSY) geëxploiteerd. De vangstmogelijkheden kunnen veilig verhoogd worden. Er is dus geen sprake van overbevissing van de haring. De visserij op Noordzee (maatjes) haring is gecertificeerd op basis van het Marine Stewardship Council.

  • Vraag 4

    Kunt u bevestigen dat de educatieve film die onderdeel uitmaakt van de «smaakles», waarin «Harrie Haring» vertelt over de vangst, historie en de gezondheidsaspecten van haring, geen informatie verschaft over zorgwekkende toestand van onze oceanen en visbestanden, de schade aan het mariene ecosysteem en overbevissing van visbestanden door de visserijsector? Zo ja, vindt u het verantwoord dat basisschoolleerlingen eenzijdig worden geïnformeerd door instanties die enkel een product willen kunnen promoten? Zo nee, kunt u specifiek uiteenzetten welke informatie er wordt verstrekt over de toestand van de oceanen en haar visbestanden, de visserijsector en de gevolgen van de huidige visserijactiviteiten?

    De educatieve film beschrijft de haringvangst op de Noordzee. Zoals in het antwoord op vraag 3 is aangegeven, betreft het hier de promotie van een duurzame visvangst. Het is aan de school hoe breed zij leerlingen willen informeren en of zij het in combinatie met andere leermiddelen inzetten. De school maakt hierin zelf afwegingen.

  • Vraag 5

    Deelt u de mening dat scholen een belangrijke rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van kennis en bewustzijn van kinderen en jongeren over de zorg voor dieren, natuur en milieu? Deelt u de mening dat daarin geen plaats is voor eenzijdige, commerciële promotiecampagnes voor een ecologisch omstreden product?

    In de kerndoelen primair onderwijs is opgenomen dat scholen aandacht dienen te besteden aan kennis van natuur en het met zorg omgaan met het milieu. Scholen kunnen zelf invulling geven op welke wijze zij dit zullen doen (al dan niet met inzet van externe organisaties), waardoor het per school kan verschillen op welke wijze zij aandacht zullen besteden aan de door u genoemde aspecten. Om scholen hierbij – incidenteel – te ondersteunen zet het Kabinet het programma Natuur- en Milieueducatie in.

  • Vraag 6

    Kunt u uiteenzetten of u op enige manier betrokken bent geweest bij de ontwikkeling van het promotiemateriaal van het Nederlands Visbureau dat door basisscholen gebruikt wordt als onderwijsmateriaal? Zo nee, kunt u uiteenzetten hoe het kan dat dit eenzijdige lesmateriaal voldoet aan de regels en voorwaarden waaraan onderwijsmateriaal voor basisscholen moet voldoen?

    Neen. Bij AMvB zijn de kerndoelen vastgesteld, scholen bepalen zelf op welke wijze zij de kerndoelen zullen halen.

  • Vraag 7

    Deelt u de mening dat jonge kinderen recht hebben op structurele, onafhankelijke educatie over natuur en milieu, waaronder de toestand van de oceanen en welke rol de visserij daarin speelt, en dat de promotie van visconsumptie door commerciële instanties geen onderdeel zou moeten uitmaken van het lespakket? Zo ja, op welke termijn gaat u maatregelen treffen om herhaling hiervan te voorkomen? Zo nee, waarom niet?

    Zie de antwoorden op vragen 5 en 6.

  • Vraag 8

    Kunt u uiteenzetten welke middelen er nog beschikbaar zijn voor natuur- en milieueducatie op scholen en hoeveel daarvan door u is wegbezuinigd? Kunt u ook aangeven hoe deze situatie vanaf 2013 zal zijn? Bent u bereid natuur- en milieueducatie beter te verankeren in het curriculum van het basis- en voortgezet onderwijs door bredere opname hiervan in de kerndoelen, toetsing van de kerndoelen en door het verbeteren van natuuronderwijs in het onderwijsprogramma van de PABO? Zo nee, met welk argument denkt u onder meer de verantwoordelijkheid voor duurzame consumptie bij de consument neer te kunnen leggen als u eenzijdige commerciële promotie van ecologisch omstreden producten geen strobreed in de weg legt en niet investeert in onafhankelijke educatie over natuur, milieu en dierenwelzijn?

    In de periode 2008–2011 is een interdepartementaal programma NME uitgevoerd dat een totaalbudget van € 5 miljoen per jaar had, en daarnaast een programma Leren voor Duurzame Ontwikkeling met een budget van € 4,95 miljoen per jaar. In 2012 zijn deze programma’s samengevoegd in een overgangsjaar, met een werkbudget van € 5,5 miljoen.
    Voor de periode 2013–2016 heeft het Kabinet toegezegd een visie en uitvoeringskader in uw Kamer neer te leggen. De voorbereidingen zijn hiervoor in volle gang, maar ik kan u nog geen indicatie geven van de beschikbare middelen.
    Wat betreft verankering van NME in het curriculum heb ik u bericht in de nota Natuur en Milieu-Educatie (NME): «Kiezen, leren en meedoen, naar een effectieve inzet van Natuur- en Milieu-Educatie in Nederland 2008–2011», dat de huidige kerndoelen en eindexamenprogramma’s scholen voldoende aanknopingspunten bieden om in hun lessen aandacht te besteden aan natuur, milieu en duurzaamheid. Daarbij zijn onder de noemer van genoemde programma’s NME en Leren voor Duurzame Ontwikkeling veel activiteiten ondernomen (zie o.a. www.lerenvoorduurzameontwikkeling.nl en www.nme.nl), waaronder ook een netwerk Duurzame PABO. De activiteiten zijn afgestemd op de algemene onderwijsontwikkelingen en scholen nemen op basis van eigen keuzes en prioriteiten daaraan deel.
    Door het ministerie van OCW is aangegeven, dat er incidenteel 0.13 miljoen Euro beschikbaar zou komen voor specifieke NME-projecten. Deze projecten zijn inmiddels uitgevoerd door het Christelijk Pedagogisch Studiecentrum (CPS).
    De Pabo’s hebben voor alle vakken op de pabo, waaronder het vak natuur en techniek, kennisbases ontwikkeld. De kennisbasis beschrijft wat op elke pabo minimaal aangeboden wordt. De Commissie Kennisbasis heeft in het advies «Een goede basis» onder andere de kennisbasis natuur en techniek beschreven en adviseert om deze kennisbasis ook te toetsen met een landelijk ontwikkelde toets. Op deze manier wordt geborgd dat alle Pabo’s in het curriculum kennis overdragen over natuuronderwijs.
    Overigens wordt het door de overheid ontwikkelde programma Smaaklessen na het schooljaar 2012/2013 beëindigd.

10 april 2012 - 14 mei 2012
Leerlingen die apart gezet worden bij het overblijven in geval van een betalingsachterstand van de ouders
Metin Çelik (PvdA)
Marja van Bijsterveldt (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CDA)
1. «Schuld: Kind klas uit – De Stentor/Deventer Dagblad – woensdag 4 april 2012.
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van het bericht «Schuld: kind klas uit»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Hoe beoordeelt u de situatie waarbij een kind bij het overblijven, los van de andere kinderen, in een aparte ruimte wordt gezet wanneer ouders in gebreke blijven met betaling voor het overblijven?

    In een dergelijke situatie heeft de school mijns inziens voldoende andere mogelijkheden om ouders aan te sporen om te betalen zonder dat de kinderen daar iets van merken.
    In dit geval gaat het om een voorval van een aantal weken geleden waarbij een overblijfouder een leerling uit groep acht tussen de middag apart heeft gezet omdat de ouders het overblijfgeld niet zouden hebben betaald. Overigens bleek die maatregel achteraf voorbarig omdat de ouders konden aantonen dat zij wel hadden betaald.

  • Vraag 3

    Hoe beoordeelt u het effect van deze maatregel op het kind, ook in relatie tot andere kinderen in de klas en school?

    Uit het door u meegestuurde artikel uit De Stentor blijkt dat het kind van het voorval geen last heeft gehad en er volgens de ouders vrij laconiek op gereageerd.

  • Vraag 4

    Deelt u de mening dat scholen niet het kind mogen gebruiken om betaling af te dwingen bij ouders, ook al staat de school in haar recht met de vordering van uitstaande bedragen voor overblijven?

    Ouders en school zijn samen verantwoordelijk voor de organisatie rond het overblijven. Dit houdt in dat zij ook afspraken moeten maken over hoe te handelen als betalingen uitblijven.
    Er zijn op dit punt voldoende mogelijkheden voor een aanpak denkbaar waar een kind niets van hoeft te merken. De school zorgt voor publicatie van de gezamenlijke afspraken in de schoolgids, zodat ouders die van de extra faciliteit gebruik willen maken, weten waar ze aan toe zijn.

  • Vraag 5

    Zijn scholen naar uw inschatting in voldoende mate in staat om andere wegen te bewandelen om een betaling te forceren richting ouders, bijvoorbeeld via juridische weg en met gebruikmaking van een incassobureau?

    Ja.

  • Vraag 6

    Bent u bereid om duidelijk kenbaar te maken dat scholen niet het kind mogen benadelen indien de ouders ernstig in gebreke blijven met betaling en dat zij andere methoden moeten hanteren om uitstaande bedragen te innen van ouders?

    Het is in de eerste plaats aan de school en de ouders om hierover afspraken te maken. Er zijn mijn inziens voldoende alternatieven mogelijk waarbij een kind niet benadeeld wordt. Zie ook mijn antwoord op vraag 4 en 5.

29 maart 2012 - 14 mei 2012
De cijfers met betrekking tot het aantal thuiszittende kinderen dat geen onderwijs krijgt
Metin Çelik (PvdA)
Marja van Bijsterveldt (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CDA)
1.  Brief minister van OCW dd. 15 maart 2012 – De Dag van de Leerplicht – ref. 388780
2.  Binnengekomen e-mail – gegevens afzender en inhoud onderhands beschikbaar – d.d. 27 maart 2012.
  • Vraag 1

    In welke mate zijn de aantallen in uw brief1 correct, wanneer er wordt uitgegaan van een bredere definitie van thuiszitters (absoluut verzuim, thuiszitters en vrijstelling) en waarbij de aantallen dan kunnen oplopen tot ca. 14 000 kinderen die thuis zaten in het schooljaar 2010/2011?2

    De aantallen in de gestuurde brief zijn correct en zijn in onderstaande tabel samengevat en aangevuld met informatie over het aantal vrijstellingen. De gegevens zijn afkomstig uit de leerplichtrapportages van de gemeenten, waar leerplichtambtenaren registreren en rapporteren conform de door DUO gehanteerde definities.
    Gegevens in de TK brief
    2010–2011
    2009–2010
    1
    Absoluut verzuim
    8 098
    6 878
    Teruggeleid naar school
    4 297
    3 599
    2
    Aantal thuiszitters
    A) start schooljaar
    2 296
    2 269
    B) toename gedurende het schooljaar
    3 140
    2 913
    C) Teruggeleid naar school
    3 281
    2 414
    3
    Aantal vrijstellingen
    3 107
    2 964
    Totaal volgens uw definitie
    16 641
    15 024
    Zowel het aantal thuiszitters als het aantal leerlingen dat absoluut verzuimt is in deze tabel opgenomen. Wanneer beide gegevens worden opgeteld leidt dat tot een groep van 13 534 leerlingen die in het schooljaar 2010–2011 onterecht niet was ingeschreven op een school, of wel was ingeschreven maar langer dan 4 weken thuiszat zonder geldige reden. In het schooljaar 2009–2010 ging het om 12 060 leerlingen. Als het aantal vrijstellingen hier nog bij wordt opgeteld, zoals door u wordt voorgesteld, resulteert voor 2009–2010 een aantal van 15 024 en voor 2010–2011 16 641 leerlingen. Hierbij wordt echter geen rekening gehouden met het aantal leerlingen dat in de loop van het schooljaar is teruggeleid naar onderwijs.
    Hierbij merk ik het volgende op. Met het begrip «thuiszitters» bedoelen we leerlingen die wel op een school staan ingeschreven, maar langer dan 4 weken thuis zitten. Voor deze leerlingen is de school verantwoordelijk. Met «absoluut verzuim» bedoelen we leerplichtige kinderen/jongeren die niet staan ingeschreven bij een (al dan niet bekostigde) onderwijsinstelling. Deze kinderen/jongeren gaan niet naar school. De ouders zijn hier verantwoordelijk voor en de leerplicht dient hier actie op te ondernemen. Wegens de gescheiden verantwoordelijkheden worden de categorieën thuiszitter en absoluut verzuim in de rapportages altijd onderscheiden. Juist omdat het gaat om de groep leerlingen die onterecht niet zijn ingeschreven of langer dan 4 weken thuiszit, dient het aantal vrijstellingen hierbij buiten beschouwing te blijven. Vrijstellingen zijn juist verleend op basis van de wet en de specifieke situatie waarin de desbetreffende leerling verkeert. Bijvoorbeeld een kind met een ernstige geestelijke handicap verblijft op een kinderdagcentrum en heeft op grond van het niet leerbaar zijn een vrijstelling op basis van artikel 5a van de leerplichtwet.

  • Vraag 2

    Kunt u aangeven of het geschetste beeld, in de toelichting in uw brief, bij de cijfers over 2009/2010 en 2010/2011 niet te rooskleurig is en er zelfs vanuit een brede definitie van thuiszitters sprake is van een lichte toename?

    Ik schets niet een te rooskleurig beeld. In de brief noem ik expliciet de toename van het absoluut verzuim en ten aanzien van de groep thuiszitters heb ik aangegeven dat het aantal ongeveer gelijk is. Wanneer de groep als totaal wordt genomen is dus sprake van een toename. Echter, tegelijk heb ik geconstateerd dat het aantal zaken dat binnen het schooljaar wordt opgelost, toeneemt én dat het aantal kinderen dat meer dan 6 maanden thuiszit afneemt. Die zaken stemmen mij positief ten aanzien van de regionale aanpak. Dat laat onverlet dat er nog veel te doen is. Daarom heb ik in dezelfde brief waarin ik deze aantallen heb genoemd, u geïnformeerd over de voortgang van de maatregelen om het schoolverzuim terug te dringen.
    Overigens merk ik hierbij op dat de huidige statistieken nog onvoldoende adequaat zijn om een exact beeld te geven van het absoluut verzuim en het thuiszitten (volgens de bestaande definitie). Voor een zuiver beeld is het noodzakelijk om rekening te houden met de tijdsduur dat leerlingen onterecht niet op school zitten. Het maakt immers uit of het gaat om een periode van thuiszitten van 1 dag of 1 jaar. Het verzuim zou idealiter moeten worden omgerekend naar verzuimjaren. Pas dan is het mogelijk om daadwerkelijk vast te stellen hoe het verzuim zich heeft ontwikkeld.
    Het is essentieel voor de bestrijding van schoolverzuim en het voorkomen van uitval om een goed beeld van de verzuimcijfers te hebben. Dit en de invoering van passend onderwijs is reden voor mij om met Ingrado en DUO te kijken naar verdere verbetering van het zicht op de verschillende vormen van verzuim.

  • Vraag 3

    Indien er sprake is van het eerder vermelde aantal van 14 000 leerlingen en een toename vanuit een brede definitie van thuiszitters, hoe beoordeelt u deze situatie dan?

    Het is altijd ongewenst dat leerplichtige kinderen om wat voor reden dan ook geen onderwijs volgen. Daarom is er een reeks van maatregelen om dit aantal te verminderen. In mijn brief heb ik u over de voortgang van deze maatregelen geïnformeerd. Ik heb de regionalisering en samenwerking in een Regionaal Bureau Leerplicht (RBL) genoemd die de rol van de leerplichtambtenaar en de RMC-coördinator verder kan versterken. Een gezamenlijke inzet op verzuim en het verzuimbeleid in combinatie met een effectiever toezicht door de onderwijsinspectie zal het meldgedrag van scholen en instellingen nog meer verbeteren.

  • Vraag 4

    Wat zijn de financiële gevolgen van het forse aantal thuiszittende kinderen, in de zin dat er leerlinggebonden middelen onderbesteed worden of bij onderwijsinstellingen op de plank blijven liggen?

    Scholen ontvangen alleen bekostiging voor leerlingen die zijn ingeschreven. De Rijksbegroting is eveneens gebaseerd op ingeschreven leerlingen. Het aantal leerlingen dat niet is ingeschreven heeft dus geen overschot op de Rijksbegroting tot gevolg. Voor de leerlingen die wel zijn ingeschreven, maar onterecht verzuimen, wordt wel bekostiging verstrekt aan de school. De (tijdelijke) afwezigheid van een enkele leerling heeft echter niet of nauwelijks effect op de kosten waar een school mee te maken heeft (bijvoorbeeld de hoeveelheid aangesteld personeel). Er is dus geen sprake van onderbesteding van middelen.

  • Vraag 5

    Kunt u aangeven of het correct is dat het aantal thuiszitters ervoor zorgt dat jaarlijks circa 80 miljoen euro niet of niet direct besteed wordt aan onderwijs voor deze kinderen?2

    Dat is niet correct. Zie het antwoord op vraag 4.

  • Vraag 6

    Deelt u de constatering dat de bezuinigingen op het passend onderwijs ertoe kunnen bijdragen dat het aantal thuiszitters zal toenemen, indien sommige scholen terughoudender zijn met het toelaten van zorgleerlingen?

    De bezuinigingen op het passend onderwijs zijn onlangs teruggedraaid. De invoering van passend onderwijs beoogt juist een afname van het aantal thuiszitters. Als het gaat om een leerling die extra ondersteuning nodig heeft, moet de school tengevolge van de zorgplicht op de eigen school of een andere school een passend onderwijsaanbod bieden.

  • Vraag 7

    Bent u bereid deze vragen te beantwoorden vóór het algemeen overleg op 12 april a.s. over voortijdig schoolverlaten?

    Met het uitstellen van het algemeen overleg over voortijdig schoolverlaten lijkt mij deze vraag niet meer opportuun.

29 maart 2012 - 9 mei 2012
Bestuursperikelen bij de Amsterdamse Islamitische Basisschool As-Siddieq
Metin Çelik (PvdA), Ahmed Marcouch (PvdA)
Marja van Bijsterveldt (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CDA)
1. Brief van de voorzitter van het dagelijks bestuur die ondershands is meegezonden.
  • Vraag 1

    Is er bij de Amsterdamse Islamitische Basisschool As-Siddieq sprake van financieel wanbeheer, zouden salarissen eind dit jaar niet meer kunnen worden uitbetaald en speelt er in verband daarmee tevens een kwestie van ontslag op staande voet van de voorzitter van het dagelijks bestuur?1

    In verband met de recente signalen heeft de Inspectie van het Onderwijs op13 april 2012 de financiële situatie van de stichting besproken met vertegenwoordigers van het bestuur. De uitkomst van dit gesprek is voor de inspectie aanleiding het (financieel) toezicht aan te passen vanwege een verhoogd risico door een combinatie van bestuurlijke verwikkelingen en structureel hoge personele lasten. Er is niet vastgesteld dat er sprake is van financieel wanbeheer, noch dat eind 2012 de salarissen niet kunnen worden betaald.
    De nog actieve bestuursgeleding heeft de inspectie laten weten dat de (via de rechtbank aangevochten) schorsing van de bestuursvoorzitter geen verband houdt met de signalen waar u in uw vraag op doelt. Het ontslag heeft te maken met de opstelling van de bestuursvoorzitter die al geruime tijd geen informatie wenst te delen met de rest van het bestuur. Verder geeft ook de bestuurlijke situatie aanleiding het toezicht op het bestuur aan te scherpen. De problemen zijn namelijk voor een deel ontstaan door de dubbelrol van de voorzitter van het algemeen bestuur die daarnaast ook bezoldigd dagelijks bestuurslid is. Deze bestuurlijke constructie is niet in overeenstemming met de wettelijke voorschriften en met de code goed bestuur. De inspectie ziet erop toe dat deze bestuurlijke constructie wordt beëindigd. Bovendien zal de inspectie in het licht van deze bestuurlijke constructie onderzoeken of de bezoldiging van het bestuurlid rechtmatig is en of zich andere onrechtmatigheden hebben voorgedaan.

  • Vraag 2

    Is het waar dat door deze problemen docenten thuis zitten en klassen met leerlingen geen les meer krijgen?

    Ik ben ervan op de hoogte dat twee leerkrachten van de locatie Zeeburg op dit moment thuiszitten en zijn vervangen door invalleerkrachten. De twee personeelsleden van de medezeggenschapsraad, waarvan bekend is dat zij ziek zijn, zijn geen groepsleraren. Alle groepen zijn voorzien van een leraar. Er is geen sprake van lesuitval.

  • Vraag 3

    Hebben de bestuursperikelen te maken met voormalige bestuursleden van andere islamitische schoolbesturen die de organisatie wensen over te nemen?

    Er zijn tot dusver geen specifieke aanwijzingen die een dergelijke conclusie rechtvaardigen.

  • Vraag 4

    Is het waar dat deze bestuurders betrokken zijn bij nieuwe aanvragen voor het stichten van islamitische scholen? In welke fase verkeren deze aanvragen? Deelt u de mening dat het onwenselijk is deze bestuurders ruimte te bieden nieuwe scholen te stichten? Hoe gaat u dat voorkomen?

    Het klopt dat de geschorste bestuursvoorzitter betrokken is bij de oprichting van een islamitische school voor voortgezet onderwijs in Amsterdam. De goedkeuring hiervoor is vorig jaar verleend. Vanaf welk moment de school daadwerkelijk zal worden bekostigd, hangt af van het tijdstip waarop de gemeente verklaart over passende huisvesting voor de school te beschikken. Zodra de school van start gaat, zal de inspectie vooraf bepalen of er vanwege mogelijke bestuurlijke of kwalitatieve risico’s direct vanaf de start geïntensiveerd toezicht nodig is.
    Voor het antwoord op de vraag welke ruimte ik wenselijk acht voor het stichten van nieuwe scholen, verwijs ik naar mijn antwoorden in het verslag van schriftelijk overleg over een nieuw te stichten islamitische school in Amsterdam. (Kamerstuk 33 000 VIII, nr. 156).

  • Vraag 5

    Worden hier kostbare juridische procedures uitgevochten die onderwijsgeld kosten dat eigenlijk besteed had moeten worden aan goed onderwijs en goede docenten? Zo ja, wat gaat u hiertegen ondernemen? Zo neen, waar halen de bestuurders het geld vandaan om dit soort juridische procedures aan te spannen?

    Uiteraard moet een bestuur onnodige uitgaven voorkomen en geen uitgaven doen die het zich niet kan permitteren. Maar uitgaven aan juridische procedures rond ontslag van werknemers zijn niet per definitie onrechtmatig. Er kunnen zich omstandigheden voordoen waarin een beroep op juridische bijstand noodzakelijk is.
    Zie ook mijn antwoord op vraag 1.

  • Vraag 6

    Leiden deze toestanden op dit moment tot onrust onder docenten leerlingen en ouders? Wat betekent dit voor de kwaliteit van het onderwijs?

    Aan de leraren is door een van de locatieleidsters verteld dat de financiële positie van het schoolbestuur mogelijk gevolgen heeft voor de uitbetaling van salarissen aan het einde van dit jaar. Hier zijn leraren van geschrokken. Er zijn tot nu toe echter geen signalen dat dit heeft geleid heeft tot aantasting van de kwaliteit van het onderwijs. De locatieleidsters en leraren waarmee de inspectie heeft gesproken, hebben verteld dat ze ondanks de bestuursperikelen al hun energie aanwenden voor de leerlingen en voor goed onderwijs.
    Hoewel er volgens de locatieleidsters sprake is van rust rond de school, ziet de voorzitter van de medezeggenschapsraad dat de onrust onder de ouders toeneemt na de recente berichtgeving over het schoolbestuur in het Parool.

28 februari 2012 - 10 april 2012
Het extra verlies van werkgelegenheid in het primair onderwijs als gevolg van daling van leerlingenaantallen in het hele land
Tjeerd van Dekken (PvdA), Metin Çelik (PvdA)
Marja van Bijsterveldt (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CDA)
1. «Krimp doet zich in het hele land voor», Algemene onderwijsbond (AOb), 23 februari 2012.
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van de analyse van de Algemene Onderwijsbond (AOb), waarin wordt gesteld dat het leerlingenaantal in het basisonderwijs tot 2020 kan dalen met 100 000 leerlingen, hetgeen tot 4500 ontslagen kan leiden?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Hoe beoordeelt u het zorgwekkende beeld waarin een grote hoeveelheid werkgelegenheid – en daarmee ook veel kennis en ervaring – verloren dreigt te gaan binnen het primair onderwijs?

    In de periode 2011–2020 wordt in het primair onderwijs een daling van circa 100 000 leerlingen verwacht. Door een dalend aantal leerlingen zijn er minder leraren nodig. De grootste daling in leerlingaantallen vindt plaats in de periode 2011–2015. Deze daling is in vrijwel alle regio’s aan de orde, al doen zich wel regionale verschillen voor.
    Naast de ontwikkeling in het aantal leerlingen dient echter ook gekeken te worden naar de behoefte aan «nieuwe» leraren als gevolg van arbeidsmarktstromen bij het zittend personeel: de vervangingsvraag. De vervangingsvraag wordt bepaald door factoren als de uitstroom van leraren, arbeidsduurwijziging en functiewijziging. Voor de komende jaren wordt een extra hoge uitstroom van leraren in het primair onderwijs verwacht. Deze uitstroom betreft vooral pensionering. Conjunctuurontwikkeling heeft daar slechts zeer beperkte invloed op. Een dalende vraag naar leraren vanwege de daling van het aantal leerlingen wordt met andere woorden ruim gecompenseerd door de vervangingsvraag. Een groot deel van de leraren die «overtollig» zijn geworden als gevolg van een dalend aantal leerlingen, zal dus zijn of haar werk kunnen behouden of zal ander werk kunnen vinden binnen het onderwijs. Dit neemt niet weg dat op sommige scholen personeel overtollig zal worden.

  • Vraag 3

    Deelt u de analyse dat deze forse vermindering van werkgelegenheid extra hard aankomt, doordat de door dit kabinet ingezette bezuinigingen op passend onderwijs de arbeidsmarkt in het primair onderwijs ernstig verstoren? Zo ja, wat betekent dit voor uw inzet richting het primair onderwijs en uw plannen voor passend onderwijs? Zo nee, waarom niet?

    Zoals hierboven betoogd wordt de dalende vraag in sterke mate gecompenseerd door een grote uitstroom van leraren. De arbeidsmarkt voor het primair onderwijs vertoont daardoor landelijk geen grote overschotten of tekorten.
    De bezuinigingen op passend onderwijs leiden wel tot effecten op de onderwijsarbeidsmarkt. In opdracht van de PO-Raad, VO-raad, AOC Raad, CNV Onderwijs, AVS, CMHF en het ministerie van OCW is een inventarisatie gedaan naar de mogelijke personele gevolgen van de bezuiniging op passend onderwijs. Uit de toelichting bij de brief waarmee de rapportage aan uw Kamer is aangeboden, blijkt dat dit leidt tot een verlies van 4 987 fte aan arbeidsplaatsen.2 Wat betreft het aantal mensen dat met ontslag wordt bedreigd, is de situatie als volgt. Een deel van deze arbeidsplaatsen die verdwijnen, wordt opgevangen als gevolg van de tussentijdse mobiliteit die optreedt. Deze tussentijdse mobiliteit bedraagt tussen de 1 252 en 2 439 fte. Dit leidt ertoe dat tussen 2 548 en 3 735 aan fte aan arbeidsplaatsen moet verdwijnen. Om de expertise van deze mensen zo veel mogelijk te behouden voor het onderwijs en daarmee gedwongen ontslagen zo veel mogelijk te voorkomen, is er een onderhandelaarsakkoord afgesproken met een pakket maatregelen.3 Momenteel vindt de nadere uitwerking van deze maatregelen plaats.

  • Vraag 4

    Op welke wijze denkt u de negatieve effecten van de landelijke krimp in het basisonderwijs waar mogelijk op te vangen voor scholen, leerlingen en personeel?

    Krimp leidt tot vermindering van het aantal leerlingen en daardoor tot minder bekostiging. Ik heb de kostenontwikkeling bij scholen met krimp laten onderzoeken. De schoolbesturen in de krimpregio’s zijn bij deze onderzoeken betrokken. De onderzoeksrapporten zijn in 2011 naar de Tweede Kamer gestuurd (Tweede Kamer 32 500 VIII, nr. 212). De onderzoeken wijzen uit dat de kosten langzamer dalen dan de bekostiging. De onderzoekers wijzen op twee oorzaken. De schoolbesturen wachten te lang met het nemen van maatregelen. Als zij tot maatregelen over willen gaan blijkt de bestuurlijke complexiteit te groot om snel te kunnen handelen. Er is overleg nodig met ouders, personeel, andere schoolbesturen, gemeenten en organisatie van kinderopvang om tot oplossingen te komen die op draagvlak kunnen rekenen. Op tijd aanpakken en voldoende ruimte krijgen is belangrijk. Om die ruimte te geven wordt de tijd dat scholen onder de opheffingsnorm bekostigd worden verlengd van drie naar vijf jaar. Het wetsvoorstel om dit te regelen is in concept gereed. Als scholen fuseren krijgen zij minder geld per leerling. Dit bekostigingsverlies wordt straks vijf jaar gecompenseerd, in het eerste jaar 100%, aflopend naar 20% in het vijfde jaar. Zo krijgen schoolbesturen in krimpgebieden tijd en ruimte om de transitie naar een kwalitatief goed onderwijsaanbod te maken. Zo krijgen zij ook de tijd om de formatie geleidelijk aan te passen.

  • Vraag 5

    Wat betekent deze analyse voor de beleidsinzet van het kabinet richting scholen die door de daling van leerlingenaantallen stevig in de problemen komen, mede bekeken vanuit de krimpagenda van dit kabinet?

    De beleidsinzet is dat de kwaliteit, de toegankelijkheid en de diversiteit van het onderwijsaanbod ook in krimpgebieden geborgd moet zijn. Naast de maatregelen genoemd bij de beantwoording van vraag 4 (scholen kunnen langer onder de opheffingsnorm blijven bestaan en na fusie ontvangen besturen gedurende vijf jaar een financiële compensatie) zijn de volgende maatregelen van belang. Om in kleine dorpen de diversiteit van het aanbod te borgen is het wettelijk mogelijk gemaakt om uit een bijzondere school en een openbare school een samenwerkingsschool te vormen. Het onderwijs van deze samenwerkingsschool doet recht aan het karakter van het bijzonder onderwijs en het openbaar onderwijs. Als een school tijdelijk onder de ondergrens van 23 leerlingen komt, kan ik in bijzondere gevallen toestaan dat deze school kan voortbestaan, mits het vereiste aantal van 23 leerlingen op termijn weer wordt bereikt. Om te kunnen experimenteren met oplossingen in krimpgebieden heb ik een voorstel van wet ingediend om de experimenteerruimte te vergroten. In de krimpgebieden bestaat behoefte om te experimenteren met bundeling van voorzieningen in kindcentra, andere vormen van fusie (bijvoorbeeld alleen de bovenbouw), geleidelijke fusie (beginnend bij groep 1 en 2), bovensectorale samenwerking (bijvoorbeeld met kinderopvang of met VO-scholen). De uitkomsten van deze experimenten kunnen leiden tot oplossingen binnen het stelsel.

17 januari 2012 - 14 februari 2012
Het bericht dat er fors bezuinigd wordt op het schoolmaatschappelijk werk
Jasper van Dijk , Nine Kooiman (SP)
Marja van Bijsterveldt (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CDA), van Veldhuijzen Zanten-Hyllner
1. Trouw, zaterdag 14 januari 2012, «Schoolmaatschappelijk werk komt in het gedrag.»
  • Vraag 1

    Wat is uw reactie op het bericht dat er fors bezuinigd wordt op het schoolmaatschappelijk werk, en dat er daardoor minder zicht is op kinderen die thuis problemen hebben?1

    Schoolmaatschappelijk werk kan een belangrijke rol spelen in de ondersteuning van jongeren met problemen die op school tot uiting komen.
    Het is aan scholen en gemeenten om samen vorm te geven aan zorg in en om de school en te zorgen dat er zicht is op kinderen die thuis problemen hebben.

  • Vraag 2

    Bent u het ermee eens dat kinderen op school minder goed kunnen functioneren als zij problemen thuis hebben, en dat het schoolmaatschappelijk werk juist hierin een oplossing kan bieden voor kinderen? Zo ja, hoe gaat u ervoor zorgen dat er niet bezuinigd wordt op het schoolmaatschappelijk werk door de gemeenten?

    Problemen thuis en op school gaan vaak hand in hand. Daarom is en blijft het uitgangspunt bij zowel de transitie van de zorg voor jeugd als de vormgeving van passend onderwijs dat de benodigde ondersteuning zo dicht mogelijk bij het kind, in het gezin en op school in samenhang wordt georganiseerd. Dit uitgangspunt zal ook in wetgeving worden vertaald.
    Ik ben met u van mening dat schoolmaatschappelijk werk een belangrijke rol kan spelen in de ondersteuning op school volgens het hiervoor geformuleerde uitgangspunt. Ook is schoolmaatschappelijk werk bij uitstek in de gelegenheid in een vroegtijdig stadium te reageren op signalen van de professionals in de school. Schoolmaatschappelijk werk, vaak werkzaam vanuit het Centrum voor Jeugd en Gezin, is dan ook een van de vormen van ondersteuning die de verbinding kan leggen tussen school en opvoed- en opgroeiondersteuning.
    Ik constateer echter op lokaal en regionaal niveau verschillende wensen en behoeften in de vormgeving van kindnabije en schoolnabije ondersteuning. Het is dan ook aan (samenwerkingsverbanden van ) scholen en gemeenten om hierover zelf afspraken en keuzes te maken.

  • Vraag 3

    Hoeveel bezuinigen gemeenten gemiddeld op het schoolmaatschappelijk werk? Wanneer u deze gegevens niet heeft, bent u dan bereid dit te onderzoeken? Zo nee, waarom niet?

    Het is mij niet bekend hoeveel gemeenten bezuinigen op het schoolmaatschappelijk werk. Het is aan scholen en gemeenten om met elkaar te beslissen over de inzet van schoolmaatschappelijk werk. Het past niet bij mijn verantwoordelijkheden om dit te onderzoeken.

  • Vraag 4

    Hoe rijmt u deze bezuinigingen op het schoolmaatschappelijk werk met de zware taak die het onderwijs erbij krijgt met passend onderwijs? Bent u het ermee eens dat scholen juist met de zware taak als passend onderwijs, veel meer een beroep zullen moeten doen op voorzieningen zoals het schoolmaatschappelijk werk?

    Zie antwoord op vraag 2.

  • Vraag 5

    Bent u het eens met de uitkomst van de parlementaire werkgroep jeugdzorg die heeft geconcludeerd dat het gebruik van zware jeugdzorg voorkomen kan worden door juist te investeren in preventie? Hoe gaat u ervoor zorgen dat gemeenten juist niet bezuinigen op preventie en lichte vormen van jeugdzorg?

    Ja. Eerdere ondersteuning en zorg op maat is dan ook één van de doelstellingen van de stelselherziening zorg voor jeugd.
    Gemeenten worden verantwoordelijk voor alle vormen van zorg voor jeugd, zowel preventieve ondersteuning als zwaardere vormen van zorg. Doordat regie en financiering naar één bestuurslaag (gemeente) gaan, kunnen gemeenten zelf prioriteiten stellen en is er een stimulans om meer te investeren in preventie.
    Daarnaast zal in het ondersteuningsprogramma dat we samen met de VNG aan gemeenten bieden aandacht besteed worden aan de beoogde zorginhoudelijke vernieuwing die onder andere gericht is op versterken van preventie.
    Het is echter aan de gemeenten en de scholen om afspraken te maken over de vraag hoe de beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk worden ingezet.

  • Vraag 6

    Bent u het ermee eens dat juist het schoolmaatschappelijk werk, vaak werkzaam vanuit de Centra voor Jeugd en Gezin, de schakel is tussen school en de (gemeentelijke) jeugdzorg? Zo ja, hoe gaat u ervoor zorgen dat gemeenten ook voldoende schoolmaatschappelijk werk in de scholen inzetten?

    Zie antwoord op vraag 2.

22 december 2011 - 23 januari 2012
Het bericht dat de crèches leeglopen
Paul Ulenbelt (SP), Nine Kooiman (SP)
Henk Kamp (minister sociale zaken en werkgelegenheid) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. Trouw 17 december 2011, «meeste crèches krijgen minder klantjes».
  • Vraag 1

    Wat is uw reactie op het bericht dat de crèches leeglopen?1

    Uitvoeringscijfers van de Belastingdienst over 2011 laten ten opzichte van 2010 nog altijd een groei zien in het aantal kinderen met kinderopvangtoeslag. Het aanbod van kinderopvang stijgt echter sneller dan de vraag, waardoor individuele ondernemers in bepaalde regio’s te maken kunnen krijgen met een dalende omzet. De effecten van de maatregelen in de kinderopvang in 2012 worden nauwlettend in de gaten gehouden.

  • Vraag 2

    Bent u bereid te onderzoeken wat de reden is dat veel ouders de kinderdagopvang voor hun kind opzeggen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wanneer kan de Kamer dit onderzoek verwachten?

    Er wordt op dit moment een onderzoek uitgevoerd in het kader van de evaluatie van de wet Kinderopvang. Het CPB is door mij gevraagd een micro-econometrische ex-post analyse uit te voeren naar de effecten van de wijzigingen in de subsidies voor kinderopvang. In deze analyse worden de effecten van de kinderopvangtoeslag op de participatie in kaart gebracht. Dit zal de kennis van de werking van de kinderopvangtoeslag vergroten en de empirische basis van analyses van toekomstige wijzigingen in de toeslag verder versterken. Deze analyse zal samen met de evaluatie van de Wet Kinderopvang naar de Kamer worden gezonden. Bovendien zullen op basis van uitvoeringsinformatie van de Belastingdienst de ontwikkelingen in 2012 nauwlettend in de gaten worden gehouden.

  • Vraag 3

    Hoe gaat u ervoor zorgen dat ouders de kinderopvang kunnen blijven betalen zonder dat het gehele salaris van één ouder opgaat aan de kinderopvang?

    Ouders krijgen in 2012 ongeacht hun inkomen minimaal 33,3% van de kosten van kinderopvang tot de uurprijs die voor vergoeding in aanmerking komt (de maximumuurprijs) vergoed. Zoals eerder gemeld in de brief uurprijzen kinderopvang (Kamerstukken 2011–2012, 31 322, nr. 162) wijken de uurprijzen niet veel af van de maximumuurprijs die voor vergoeding in aanmerking komt. Ouders met een inkomen lager dan € 18 546 krijgen meer dan 90% voor zowel het eerste als volgend kind van de maximumuurprijs vergoed. Ouders met een verzamelinkomen van € 70 000 krijgen 52,3% van de kosten van kinderopvang tot de maximumuurprijs vergoed voor het eerste kind en 83,6% voor volgende kinderen. Over het algemeen zal dan ook niet het gehele salaris van één ouder opgaan aan kinderopvang.

  • Vraag 4

    Bent u het eens met de constatering dat, als het salaris van één werkende ouder helemaal op gaat aan de kinderopvang, dat het logisch is dat ouders ervoor kiezen om te stoppen met werken? Vindt u dit wel een gunstige ontwikkeling? Zo nee, wat gaat u er aan doen om ervoor te zorgen dat dit kapitaal voor de arbeidsmarkt behouden blijft?

    Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 3 zal over het algemeen niet het gehele salaris van één ouder opgaan aan de kosten van kinderopvang. Wanneer formele kinderopvang duurder wordt, kan er ook voor informele kinderopvang gekozen worden; hierdoor blijft het effect op de arbeidsparticipatie beperkt. Overigens wordt er bij het vormgeven van de bezuinigingen op de kinderopvangtoeslag rekening gehouden met de effecten op de arbeidsparticipatie.

  • Vraag 5

    Wat is uw reactie op de verwachting van de FNV dat waarschijnlijk 15% van de ouders zal stoppen met werken?

    De conclusie dat waarschijnlijk 15% van de ouders zal stoppen met werken is gebaseerd op een enquête die via de website van FNV en Abvakabo FNV onder ruim 1 000 ouders is gehouden. De representativiteit van het onderzoek is twijfelachtig. Vooral respondenten met een uitgesproken mening doen mee. De MOA-ombudsman roept dan ook op om dit soort enquêteresultaten kritisch te beoordelen2. De MOA, Center for Information Based Decision Making & Marketing Research, is een vereniging van bedrijven en instellingen die zich bezighouden met Market Research en Marketing Intelligence. MOA zet zich in om de kwaliteit van onderzoek en statistiek te verbeteren en stelt daartoe samen met andere brancheorganisaties gedragscodes op.
    Het in de FNV-enquête geuite voornemen van een aantal ouders om te stoppen met werken, hoeft niet te betekenen dat ze dat ook daadwerkelijk doen. Ouders hebben bijvoorbeeld de mogelijkheid om voor informele opvang te kiezen. In 2011 zijn ouders meer gaan betalen voor kinderopvang, maar dat heeft volgens uitvoeringscijfers van de Belastingdienst niet tot een daling van het gebruik van formele kinderopvang geleid.

  • Vraag 6

    Hoeveel ouders in de laagste inkomensgroepen zullen naar verwachten het kinderdagverblijf van hun kind moeten opzeggen wegens financiële redenen? Bent u bereid dit te onderzoeken? Zo nee, waarom niet?

    Uit de voorlopige maandelijkse uitvoeringscijfers van de Belastingdienst blijkt dat er ten opzichte van 2010 nog altijd een groei zit in het totaal aantal kinderen met kinderopvangtoeslag. Er is echter een lichte daling in het aantal kinderen met kinderopvangtoeslag voor ouders met een inkomen lager dan modaal. De bezuinigingen op de kinderopvangtoeslag worden zodanig vormgegeven dat ouders met lage inkomens en ouders met grote banen worden ontzien. In 2012 gaan ouders met een laag inkomen er relatief minder op achteruit dan door de bezuinigingen van 2011. Het effect van de bezuinigingen op de kinderopvangtoeslag in 2012 voor de verschillende inkomensgroepen wordt nauwlettend in de gaten gehouden; extra onderzoek hiervoor is mijns inziens niet nodig. Zoals toegezegd zal ik voor de behandeling van de bezuinigingsmaatregelen voor 2013 in de kinderopvang de Kamer voorzien van nadere uitvoeringsinformatie.

16 december 2011 - 23 december 2011
Het bericht dat de 170 leerlingen van de failliete basisschool De Regenboog in Maarssen door de curator zonder pardon op straat worden gezet omdat hun schoolgebouw onder de veilinghamer moet
Harm Beertema (PVV)
Marja van Bijsterveldt (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CDA)
1. Telegraaf, woensdag 14 december 2011.
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het artikel «Leerlingen failliete school op straat»1 waarin wordt bericht dat de leerlingen van de failliete basisschool «De Regenboog» door de curator op straat worden gezet na de kerstvakantie 2011?

    Ja, dat artikel is mij bekend.

  • Vraag 2

    Bent u van oordeel dat de curator onjuist handelt als hij een gedwongen verkoop van het schoolgebouw, dat eigendom is van de gemeente, betrekt bij de betaling aan de schuldeisers?

    De curator is van mening dat het gebouw kan worden betrokken in het faillissement. Ik deel die mening niet. Ik ben hierover in gesprek met de gemeente Maarssen en met de curator.

  • Vraag 3

    Welke waarborgen bestaan er voor de docenten, het ondersteunend personeel, de ouders en de leerlingen die door toedoen van de frauderende ex-directeur mogelijk na de kerstvakantie op straat komen te staan?

    Het faillissement van de Regenboog is het gevolg van langlopend slecht financieel management. Er is volgens de bewindvoerder sprake van een schuld van circa € 550 000 die is ontstaan door inzet van te veel personeel in relatie tot het aantal leerlingen. Omdat faillissement onvermijdelijk was, heeft de bewindvoerder het personeel ontslagen. Het personeel heeft bij onmacht van de werkgever om de salarissen te betalen recht op een uitkering van het UWV. Of het personeel kan worden aangesteld bij het schoolbestuur waar ouders hun kinderen inschrijven, is afhankelijk van dat schoolbestuur.
    Binnen de gemeente Maarssen is voldoende ruimte om de kinderen van de jenaplanschool de Regenboog op te vangen. De ouders hebben een oudercollectief gevormd. Zij hebben een bestuur van een naburige jenaplanschool bereid gevonden de leerlingen op te nemen. Het overnemen van de leerlingen leidt echter tot financieel nadeel bij de school van het overnemende bestuur, omdat deze school de kleinescholentoeslag kwijt raakt. Daarom heeft dit bestuur mij gevraagd om (tijdelijke) financiële steun. Daar ben ik in dit bijzondere geval aan tegemoetgekomen, zodat de kinderen, naar het zich laat aanzien, na de kerst in hetzelfde gebouw en volgens hetzelfde onderwijsconcept les kunnen krijgen.

  • Vraag 4

    Welke stappen zult u nemen om deze situatie zo snel mogelijk te verhelpen?

    Zoals uit de beantwoording van vraag 3 en vraag 4 blijkt heb ik al de nodige stappen gezet. Dat heb ik gedaan en zal ik zo nodig blijven doen, in het belang van de continuïteit en de kwaliteit van het onderwijs.

  • Vraag 5

    Bent u bereid er zorg voor te dragen dat de leerlingen ook na de kerstvakantie gehuisvest blijven in hun schoolgebouw, zolang er geen juridische duidelijkheid is over de situatie?

    De curator heeft mondeling laten weten dat zij bereid is afspraken te maken over het gebruik van het gebouw na de kerstvakantie. De ouders en de gemeente doen er alles aan om de kinderen onder te brengen bij een ander bestuur. OCW bevordert het maken van afspraken over het gebruik van het gebouw. Zo wordt er naar gestreefd de lessen voort te zetten in hetzelfde gebouw en volgens hetzelfde pedagogisch concept.

6 december 2011 - 21 december 2011
Het stoppen van seksuele voorlichting op scholen
Nine Kooiman (SP)
Edith Schippers (minister volksgezondheid, welzijn en sport) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. «GGD staakt seksuele voorlichting op school». De Volkskrant, 02-12-2011.
  • Vraag 1

    Wat is uw reactie op het artikel «GGD staakt seksuele voorlichting op scholen»?1

    Voor het antwoord verwijs ik naar het antwoord op vraag 1 van het lid Arib (2011Z25258).

  • Vraag 2

    Hoe gaat u ervoor zorgen dat gemeenten hun wettelijke taak, namelijk het bestrijden van seksueel overdraagbare aandoeningen, kunnen uitvoeren? Hoeveel gemeenten bezuinigen momenteel op deze wettelijke taak?

    Ik ga er vanuit dat gemeenten hun wettelijke taken, zoals vastgelegd in de Wet publieke gezondheid, uitvoeren. Dat geldt ook bij het bestrijden van seksueel overdraagbare aandoeningen. Voor een aantal uitvoeringstaken is expliciet in de wet vastgelegd hoe ze moeten worden uitgevoerd; bij gezondheidsbevorderende taken hebben gemeenten meer beleidsvrijheid. Zij moeten daarvoor zelf de financiële middelen inzetten vanuit het Gemeentefonds. Dit is onderdeel van de gemeentelijke begroting die door de gemeenteraad wordt goedgekeurd. Ik heb daarop geen zicht en invloed. Zie ook het antwoord op vraag 4 van het lid Arib (2011Z25258).

  • Vraag 3

    Wat zijn de risico’s voor de gezondheid van jongeren in Nederland als hen preventieve voorlichting wordt ontnomen? Bent u bereid dit te onderzoeken? Zo nee, waarom niet?

    In het landelijke beleid is geen sprake van het schrappen van de seksuele voorlichting voor jongeren. Jongeren zijn juist een prioriteit van het huidige kabinet. De seksuele gezondheid in Nederland wordt continu gemonitord. Zie ook het antwoord op vragen 3 en 7 van het lid Arib (2011Z25258).

  • Vraag 4

    Hoeveel wordt er gekort op tbc- en infectieziektebestrijding? Hoeveel gemeenten kampen met bezuinigingsmaatregelen op tbc- en infectieziektebestrijding?

    Voor het antwoord verwijs ik naar het antwoord op vragen 1 en 4 van het lid Arib (2011Z25258).

  • Vraag 5

    Bent u ervan op de hoogte dat een kwart van de meisjes te maken heeft met seksuele handelingen die ze eigenlijk niet willen? Deelt u de mening dat gemeenten daarom niet horen te bezuinigen op seksuele voorlichting? Wilt u uw antwoord toelichten?

    Voor het antwoord verwijs ik naar het antwoord op vragen 2 en 3 van het lid Arib (2011Z25258).

  • Vraag 6

    Acht u het wenselijk dat deze meisjes geen hulp kunnen vragen, doordat zij door het ontnemen van voorlichting niet weten waar zij hulp kunnen krijgen? Welke maatregelen gaat u treffen om dit te voorkomen? Wilt u uw antwoord toelichten?

    Zie bovenstaand antwoord op vraag 3 en het antwoord op vraag 3 van het lid Arib (2011Z25258).

  • Vraag 7

    Wat is uw reactie op de uitspraak van de directeur Soa Aids Nederland en Aids Fonds, die verwacht dat seksueel overdraagbare aandoeningen (soa)’s, tienerzwangerschappen en seksuele dwang toenemen door deze bezuinigingsmaatregelen? Wilt u uw antwoord toelichten?1

    Voor het antwoord verwijs ik naar het antwoord op vraag 2 van het lid Arib (2011Z25258).

  • Vraag 8

    Wat is uw reactie op de uitspraak van de directeur GGD dat er voor elke euro voor preventie er later twee of drie terug verdiend worden, omdat er minder gezondheidsproblemen zijn? Wilt u uw antwoord toelichten?1

    Ook het kabinet constateert in de landelijke nota gezondheid «Gezondheid dichtbij» dat goede gezondheid op vele fronten loont. Gezonde mensen kunnen beter voor zichzelf zorgen, leven prettiger, kunnen vaker deelnemen aan het arbeidsproces of op andere manieren participeren in de maatschappij en doen minder een beroep op zorg of ondersteuning.
    Er komt steeds meer inzicht in de (maatschappelijke) baten van gezondheid en preventie. Dit vormt een prikkel voor vele partijen, zoals scholen, het bedrijfsleven, zorgverzekeraars en de overheid, om te investeren in preventie. Natuurlijk moet het dan wel om kosteneffectieve interventies gaan. Dat gezamenlijk belang maakt gezamenlijk investeren interessant. Gemeenten en het rijk gaan dan ook steeds meer samenwerken met andere parijen in zogenaamde Publiek-private samenwerkingsverbanden.
    Het kabinet investeert meer geld in preventie dan de voorgaande kabinetten.

  • Vraag 9

    Deelt u de mening dat geld voor (wettelijk) preventieve maatregelen die gemeenten uitvoeren geoormerkt dienen te worden? Zo nee, waarom niet?

    Ik deel die mening niet. Geoormerkt geld past niet bij decentralisatie. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van deze taken. Zij moeten, binnen de kaders van de Wet, de ruimte krijgen om de uitvoering te laten aansluiten bij de specifieke lokale omstandigheden. Dat betekent ook zeggenschap over de financiële middelen.

6 december 2011 - 21 december 2011
Het bezuinigingsplan van de GGD Midden Nederland en het staken van seksuele voorlichting op scholen
Khadija Arib (PvdA)
Edith Schippers (minister volksgezondheid, welzijn en sport) (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. Volkskrant 2-12-2011.
  • Vraag 1

    Bent u op de hoogte van het bezuinigingsplan van de GGD Midden Nederland1 en het feit dat de seksuele voorlichting op 500 basis- en middelbare scholen wordt gestopt, het opsporen en inlichten van seksuele partners van mensen die zich bij soa-poli?s melden wordt geschrapt en er aanzienlijk wordt gekort op tbc- en infectieziektenbestrijding? Wat is uw mening hierover?

    Ja, ik ben op de hoogte van de plannen. Inmiddels heeft het bestuur van GGD Midden Nederland op 8 december 2011 besloten om de geplande bezuinigingen in te trekken.
    Het bestuur gaat zich nader beraden en heeft uitgesproken dat het takenpakket van de GGD Midden Nederland niet onder het wettelijke minimum mag komen.
    Voor mij staat voorop dat gemeenten en GGD-en alle wettelijke taken adequaat en op voldoende niveau uitvoeren. De IGZ ziet erop toe dat voorwaarden voor verantwoorde zorg aanwezig zijn. De IGZ hanteert daarbij als norm de vigerende wetgeving en de daaruit voort vloeiende veldnormen en richtlijnen.

  • Vraag 2

    Wat vind u van de mening van Ton Coenen, directeur van Soa Aids Nederland en het Aids Fonds, dat seksueel overdraagbare aandoening (soa)’s, tienerzwangerschappen en seksuele dwang hierdoor zullen toenemen?

    De mate waarin soa’s, tienerzwangerschappen en seksuele dwang voorkomen verschilt per gemeente. Gemeenten bepalen op basis van lokale epidemiologische gegevens waar de prioriteiten moeten worden gelegd. De specifieke wijze waarop aan de wettelijke eisen wordt voldaan is de verantwoordelijkheid van de lokale bestuurders.
    De taken van gemeenten op het terrein van infectieziektebestrijding zijn wettelijk verankerd, juist om het risico dat de problematiek toeneemt te voorkomen.

  • Vraag 3

    Op welke wijze denkt u de weerbaarheid van meisjes te kunnen waarborgen en vergroten, in de wetenschap dat een kwart van de meisjes nu al te maken heeft gehad met seksuele handelingen die ze eigenlijk niet wilden en in de wetenschap dat het door u voorgestelde beleid om het mensen mogelijk te maken een goede keuze te maken en weerbaar te worden nog moet beginnen en het onzeker is met welk resultaat?

    Het vóórkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag is zorgwekkend. Ik vind het stimuleren van weerbaarheid en het bevorderen van gezond seksueel gedrag onder jongeren van groot belang. In de Landelijke nota gezondheidsbeleid «Gezondheid dichtbij» wordt het beleid, zoals uiteengezet in de beleidsbrief seksuele gezondheid van 2009, grotendeels voortgezet. Bij seksuele gezondheid staan daarbij vier waarden centraal:
    Het Nationaal soa/hiv plan 2012–2016 «Bestendigen en versterken», dat ik op 5 december jl. aan uw Kamer heb doen toekomen, benadrukt ook het belang van continuïteit en het waarborgen van wat goed werkt en binnen het huidige beleid past.
    Een groot aantal activiteiten loopt dan ook door. Een belangrijk voorbeeld hiervan is de aanvullende seksualiteitshulpverlening die GGD’en uitvoeren en waarbij voor jongeren extra aandacht is voor seksualiteitsvraagstukken (binnen de zogenaamde Sense spreekuren). Deze voorzieningen zijn ingericht op initiatief van VWS en worden ook door VWS gefinancierd.

  • Vraag 4

    Moeten ook andere gemeenten en GGD’ bezuinigen, en denkt u dat ook zij zullen kiezen voor bezuinigingen op voorlichting aan jongeren over seks, roken en alcohol? Wat betekent dit concreet?

    Bij mij is bekend dat de Inspectie voor de Gezondheidszorg van enkele andere GGD-en vergelijkbare signalen heeft ontvangen. De IGZ heeft deze signalen in behandeling. De gemeenten zullen hun wettelijke taken moeten blijven uitvoeren.

  • Vraag 5

    Kunt u uitgebreid beargumenteren waarom u van mening bent dat de eigen verantwoordelijkheid en eigen keuze die in uw beleid voorop staan, voldoende waarborg bieden voor een gezond Nederland en niet tot gevolg zullen hebben dat dit betekent dat over een aantal jaren zal blijken dat het aantal mensen met een soa is toegenomen, evenals het aantal meisjes dat niet weerbaar genoeg is gebleken om ongewenste seksuele handelingen te voorkomen?

    In algemene zin staat het kabinet voor eigen verantwoordelijkheid en eigen kracht van mensen. Dat geldt ook voor gezondheid. Dit betekent dat niet de overheid maar de mensen zelf in eerste instantie aan zet zijn. Om mensen in staat te stellen keuzes te maken, zijn kennis en praktische informatie nodig. Hierin zal ook in de toekomst worden voorzien, met name als het gaat om informatieverstrekking aan jongeren en bevorderen van de weerbaarheid van jongeren. Ik ben van mening dat deze aanpak de doelmatige inzet van overheidsmiddelen bevordert.
    Meer specifiek voor jongeren besteedt het kabinet extra aandacht aan weerbaarheid. Wat dit betekent op het terrein van het landelijke gezondheidsbeleid wordt verder toegelicht in de Landelijke nota gezondheidsbeleid. Zie ook bovenstaand antwoord op vraag 3.

  • Vraag 6

    Bent u ervan overtuigd dat uw beleid ten aanzien van preventie niet zal leiden tot hogere kosten vanwege extra zorg voor de behandeling van de gevolgen van soa?s, infectieziekten, roken, alcohol? Kunt u uitgebreid beargumenteren op basis van welke wetenschappelijke onderzoeken u tot deze overtuiging komt?

    Het stoppen van deze taken door een GGD of Gemeente is geen onderdeel van mijn beleid. Integendeel gemeenten moeten hun wettelijke taken gewoon uitvoeren. Ik heb daarom ook geen enkele reden om te veronderstellen dat mijn beleid tot meer soa’s, infectieziekten, rokers of excessief alcoholgebruik zal leiden. Eerder het tegendeel. Het gezondheidsbeleid zoals beschreven in de landelijke nota «Gezondheid dichtbij» is er op gericht de gezondheid verder te verbeteren. We blijven investeren in infectieziektebestrijding waaronder soa’s. Ook door in te zetten op de eigen verantwoordelijkheid en kracht van mensen, het vergroten van weerbaarheid van jongeren, nieuwe communicatievormen die beter passen bij de doelgroepen, de gezonde keuze makkelijker te maken en waar nodig wet- en regelgeving aan te scherpen.

  • Vraag 7

    Kunt u aangeven hoe het beleid ten aanzien van het terugdringen van soa?s en infectieziekten en het weerbaar maken van jongeren precies wordt vormgegeven en daarbij aangeven hoe de verantwoordelijkheid wordt verdeeld en de resultaten worden gemeten?

    Het soa/hiv plan bevat een nadere uitwerking van mijn beleid op het gebied van soa/hiv. Hierin komt ook het beleid ten behoeve van de preventie van soa’s aan bod. Seksuele gezondheid in zijn volle breedte wordt behandeld in de Landelijke nota gezondheidsbeleid. In de Landelijke nota wordt tevens de aanpak voortvloeiend uit de beleidsbrief seksuele gezondheid van 2009 grotendeels onderschreven.
    Ten behoeve van het monitoren van de seksuele gezondheid in Nederland maak ik gebruik van verschillende instrumenten. Hierbij kunt u bijvoorbeeld denken aan de jaarrapportage soa/hiv van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM. Verder stelt VWS middelen beschikbaar voor regelmatige onderzoeken naar de staat van de seksuele gezondheid, zoals «seks onder je 25e». In het soa/hiv plan zijn doelstellingen geformuleerd om de monitoring te faciliteren in de komende jaren.

  • Vraag 8

    Kunt u de antwoorden op deze vragen vóór het nota-overleg Gezondheidsbeleid van 19 december a.s. aan de Kamer zenden?

    ja

22 november 2011 - 28 november 2011
Thuiszittende leerlingen
Boris van der Ham (D66)
Marja van Bijsterveldt (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CDA)
1. Vragen van het lid Van der Ham (D66), ingezonden 7 november 2011 (vr…
2. http://www.metronieuws.nl/nieuws/gepest-jongetje-zes-weken-thuis/SrZkkr!fk2VFVu1y8zrQ/
  • Vraag 1

    Kunt u bij het beantwoorden van de vragen over thuiszittende leerlingen1 tevens ingaan op de zaak van een thuiszittende leerling in Den Bosch?2

    U vraagt mij in te gaan op een gecompliceerde situatie rondom een bijna 13-jarige leerling in groep 8. Ik kan u meedelen dat de situatie van deze leerling mijn aandacht heeft.
    Bij deze leerling is geen sprake van een uitzichtloze thuiszitsituatie. De leerling is door ziekte vaak afwezig geweest en er is sprake van een pesthistorie. De laatste zes weken werd de afwezigheid van de leerling structureel. De school heeft daarop de leerplichtambtenaar ingeschakeld.
    De school en de leerplichtambtenaar hebben samen met de ouders steeds naar een oplossing gezocht. Maatschappelijk werk en het WSNS-verband zijn hierbij ook betrokken. Verschillende andere scholen zijn bereid de leerling een plek te geven, maar de leerling kan ook terug naar zijn eigen school.
    De gesprekken met de ouders worden voortgezet en ik heb er alle vertrouwen in dat op korte termijn een oplossing wordt gevonden.

17 november 2011 - 28 november 2011
Gediplomeerde overblijfkrachten in de tussenschoolse opvang
Metin Çelik (PvdA)
Marja van Bijsterveldt (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CDA)
1. TSO: Tussen Schoolse Opvang.
2. http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/basisonderwijs/vraag-en-antwoord/kan-mijn-kind-tussen-de-middag-overblijven-op-de-basisschool.html
  • Vraag 1

    Ontving ook u de afgelopen tijd burgerbrieven waarin de zorg werd uitgesproken over de toekomst van de tussenschoolse opvang? Zo ja, wat was de strekking daarvan?

    OCW ontving het afgelopen jaar 11 brieven/e-mails over tussenschoolse opvang (tso), waarvan:

  • Vraag 2

    Staat u er nog altijd achter dat per 1 augustus 2011 tenminste de helft van degenen die met het toezicht op de overblijvende leerlingen worden belast, een scholing moet hebben gevolgd op het gebied van overblijven, waarbij het gaat om opleidingen zoals de 1-jarige opleiding tot leidster TSO1, verschillende pedagogische cursussen of een cursus BHV of EHBO?2

    Ja. Dit betreft een wettelijke verplichting, opgenomen in de Wet op het primair onderwijs op verzoek van de Tweede Kamer (amendement van het lid Hamer c.s). Het amendement is ingediend in 2006 en kende een overgangstermijn van 5 jaar. De tijdelijke Subsidieregeling scholing overblijfmedewerkers is tijdens die overgangstermijn van kracht geweest.

  • Vraag 3

    Hoe rijmt u deze eis met de stopzetting van de subsidieregeling scholing overblijfmedewerkers met ingang van het nieuwe jaar?

    De Subsidieregeling scholing overblijfmedewerkers was nadrukkelijk als tijdelijk bedoeld. Scholen zijn verantwoordelijk voor de overblijf, indien de ouders een overblijfvoorziening wensen. Om scholen daartoe in staat te stellen ontvangen de scholen structureel geld via de lumpsum. OCW heeft als extra steun in de rug vanaf 2007 tijdelijk financieel gestimuleerd dat grote aantallen overblijfkrachten (bij)scholing kregen. Die regeling is vorig jaar verlengd en is dit jaar voor het laatst nog één keer verlengd. Als ik, boven wat er al in de lumpsum zit, meer geld structureel aan de scholen zou willen geven voor het vergoeden van scholing van overblijfkrachten, dan had ik het destijds aan de lumpsum toegevoegd. Een tijdelijke subsidieregeling had dan niet voor de hand gelegen. Daarmee is de bodem door OCW gelegd. Scholen zijn nu verder zelf aan zet.
    Veel scholen hadden de regeling overigens niet nodig: lang niet alle scholen maakten gebruik van de regeling. Ook kwam er jaarlijks geld terug van scholen die wel hadden aangevraagd, maar uiteindelijk het geld toch niet gebruikt hadden. Scholen zijn niet verplicht de overblijf door inzet van (geschoolde) vrijwilligers te regelen. Men kan ook de leerkrachten zelf inzetten via een continurooster. Waar het om gaat is dat ten minste de helft van de mensen die met het toezicht op de kinderen zijn belast, geschoold zijn. Zo staat het in de wet.

  • Vraag 4

    Wat gaat u ondernemen om te voorkómen dat de beide ingrepen de tussenschoolse opvang op de scholen voor een onmogelijke opgave plaatsen?

    Ik heb geen indicaties dat scholen voor een onmogelijke opgave worden geplaatst en ga geen nieuwe acties ondernemen.

4 november 2011 - 28 november 2011
Het vrijwillige mobiliteitsplan voor leerkrachten in krimpgebieden “in beweging”
Jeroen Dijsselbloem (PvdA)
Marja van Bijsterveldt (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CDA)
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van het project «In beweging» van het Personeelscluster Oost Nederland (PON)?

    Ja, daar heb ik kennis van genomen.

  • Vraag 2

    Hoe beoordeelt u dit initiatief, dat vanwege de terugloop in Oost-Nederland van werkgelegenheid voor leerkrachten in het primair onderwijs is opgezet om vrijwillige mobiliteit te stimuleren en om gedwongen ontslagen te voorkomen?

    Dat beoordeel ik positief. Het is immers in het belang van werkgevers, werknemers en de sector dat alles wordt gedaan om werkloosheid te voorkomen.

  • Vraag 3

    Hoe beoordeelt u de positieve resultaten die in het afgelopen jaar zijn geboekt?

    Het is positief dat er in het afgelopen jaar veel vrijwillige mobiliteit is ontstaan, dat er geen ontslagen nodig waren en dat boventalligheid – formatieve frictie – is weggenomen.

  • Vraag 4

    Kunt u bevestigen dat, na een verkennend gesprek met uw ministerie over het ondersteunen van het project, de initiatiefnemers door OCW zijn doorverwezen naar het Participatiefonds?

    OCW heeft de initiatiefnemers doorverwezen om de volgende redenen. Schoolbesturen zijn zelf verantwoordelijk voor het personeelsbeleid en het mobiliteitsbeleid. Waar mogelijk ondersteunt het Participatiefonds de schoolbesturen hierbij. Als ontslag niet te vermijden is, financiert het fonds in principe de werkloosheidsuitkering. Het participatiefonds verevent de kosten van de werkloosheidsuitkeringen over alle schoolbesturen. De eventuele baten van een goed mobiliteitsbeleid komen zo via premieverlaging ten goede aan alle schoolbesturen. Ook verzorgt het Participatiefonds re-integratiebeleid. In verband met de geschetste rolverdeling is het PON doorverwezen.

  • Vraag 5

    Deelt u de mening, dat de samenwerking binnen het project «In beweging» de uitgaven van het Participatiefonds verlaagt doordat ontslaguitkeringen worden voorkomen?

    zie vraag zeven.

  • Vraag 6

    Deelt u de mening dat een investering in een project zoals «In beweging» zich terugverdient door minder gedwongen ontslagen en meer arbeidsparticipatie van leerkrachten?

    zie vraag zeven.

  • Vraag 7

    Bent u bereid financiële ondersteuning vanuit het Participatiefonds aan preventieve en kostenbesparende projecten, zoals het project «In beweging», te bevorderen? Zo nee, waarom niet?

    Het is aan het bestuur van het Participatiefonds om een beslissing te nemen over ondersteuning van projecten zoals het project «In beweging». Het Participatiefonds is een zelfstandig bestuursorgaan dat wordt bestuurd door vertegenwoordigers van organisaties van werkgevers en werknemers. Het Participatiefonds heeft de deskundigheid om te beoordelen of met dit project ontslaguitkeringen worden voorkomen en of het project zich terugverdient.

  • Vraag 8

    Wanneer en voor welke omvang kan het project «In beweging» voor financiële ondersteuning in aanmerking komen?

    Zoals bij vraag 7 aangegeven: het is aan het bestuur van het Participatiefonds om hierover een beslissing te nemen. Werkgevers en werknemers dragen samen de verantwoordelijkheid voor het personeelsbeleid en het mobiliteitsbeleid. Het is mijn verantwoordelijkheid om te zorgen voor een stelsel dat schoolbesturen de ruimte biedt om hun verantwoordelijkheid waar te maken. Daarom zorg ik er voor dat de besturen in krimpgebieden voldoende tijd krijgen om de transitie te maken naar een goed en toegankelijk onderwijsaanbod van voldoende diversiteit. Een aantal voorzieningen kent het stelsel al. De daling van de bekostiging loopt altijd een jaar achter op de daling van het aantal leerlingen (de t-1 bekostiging). Kleine scholen krijgen meer bekostiging per leerling dan grotere scholen (door de kleine scholen toeslag en de vaste voet per school). Scholen die fuseren, krijgen de vermindering van de bekostiging twee jaar gecompenseerd (eerste jaar 100%, tweede jaar 50%). De opheffingsnormen worden elke vijf jaar aangepast aan de demografische ontwikkelingen. Bij daling van het aantal leerlingen, dalen zo ook de opheffingsnormen, waardoor er ook in dunbevolkte gebieden voldoende scholen zijn. De bekostiging van scholen stopt pas nadat scholen drie jaren achtereen onder de opheffingsnorm zitten. Er zijn verschillende bepalingen in de wet opgenomen, waardoor scholen ook onder de opheffingsnorm kunnen blijven bestaan (laatste school van een richting, geen andere scholen in de buurt).
    Daar zijn, of worden binnenkort, de volgende maatregelen aan toegevoegd. Er komt een wetsvoorstel om er voor te zorgen dat de bekostiging van scholen pas stopt nadat scholen vijf achtereenvolgende onder de opheffingsnorm zitten. Dat geeft besturen meer tijd. De regeling die het verlies van bekostiging bij fusie compenseert wordt verlengd van twee jaar naar vijf jaar (eerste jaar 100% compensatie, daarna elk jaar 20% minder). Ook dat geeft meer tijd.
    Daarnaast is ter wille van de denominatieve diversiteit in het onderwijsaanbod de samenwerkingsschool (een school die zowel openbaar als bijzonder is) mogelijk gemaakt, als anders het openbaar onderwijs of het onderwijs van een richting met opheffing wordt bedreigd. Ook kan ik toestaan dat scholen met minder dan 23 leerlingen tijdelijk worden opengehouden, als er op termijn perspectief is op meer leerlingen. Dat kan van belang zijn als juist deze school bij de herschikking van het onderwijs aanbod open zou moeten blijven om leerlingen van andere scholen die moeten sluiten op te vangen.
    Dit pakket van voorzieningen biedt schoolbesturen voldoende tijd en geld om de overgang naar een kleinere organisatie met minder scholen beheerst te maken en om de formatie geleidelijk aan te passen aan de verminderde aantallen leerlingen. Zo zorg ik voor de nodige aanpassingen in het stelsel en bied ik de werkgevers en werknemers tijd en ruimte om te zorgen voor een goed mobiliteitsbeleid.

7 oktober 2011 - 11 november 2011
‘Elke Dag een Werelddocent’
Jack Biskop (CDA), Kathleen Ferrier (CDA)
Marja van Bijsterveldt (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CDA)
  • Vraag 1

    Kent u de uitgave «Elke Dag een Werelddocent», van Edukans en Loyalis?

    Ja.

  • Vraag 2

    Onderschrijft u de daarin gestelde meerwaarde voor docenten in het primair en voortgezet onderwijs, om buiten Europa ervaring op te kunnen doen in onderwijssituaties? Zo neen, waarom niet?

    Ja. Wij verwelkomen het private initiatief van Edukans en Loyalis.

  • Vraag 3

    Bent u bereid het opdoen van dergelijke ervaringen te bevorderen en op welke wijze wilt u dat doen?

    Het uitwisselen van kennis en ervaring op het gebied van onderwijs, ook met landen buiten Europa, is onderdeel van het internationaliseringsbeleid van het kabinet.

  • Vraag 4

    Welke initiatieven zijn er op dit moment om leraren in het primair en voortgezet onderwijs in het buitenland (binnen en buiten Europa) ervaring op te laten doen? Welk gebruik wordt er van de huidige mogelijkheden gemaakt? Kunt u zo spoedig mogelijk inzichtelijk maken wat het effect is van de reeds lopende programma’s?

    Initiatieven
    Het Programma Een Leven Lang Leren (LLP) is het onderwijsprogramma van de EU. Binnen dit programma zijn er subsidieprogramma’s voor alle sectoren in het onderwijs, waaronder «Comenius» voor schoolonderwijs. Binnen het LLP kunnen leraren een nascholing volgen in een van de 27 EU-landen plus Noorwegen, IJsland, Liechtenstein, Zwitserland, Kroatië en Turkije.
    Sinds 2008 bevordert OCW docentenmobiliteit door middel van het programma BIOS (bevorderen van internationale oriëntatie en samenwerking in het primair en voortgezet onderwijs). Alle bestemmingen in de wereld zijn mogelijk.
    In het kader van de millennium akkoorden is Buitenlandse Zaken nauw betrokken bij het Learn4Work-programma dat zich richt op het verbeteren van het beroepsonderwijs in Afrika; Edukans coördineert dit programma. Het Learn4Work-programma voorziet o.a. in de ontwikkeling van lesprogramma’s en het opzetten van bijscholingen voor leerkrachten. Bij de projecten zijn zowel Nederlandse studenten als leerkrachten betrokken. Het Learn4Work-programma wordt gecontinueerd en gaat een nieuwe fase van 4 jaar in.
    Gebruik
    Het LLP geeft via «Comenius» jaarlijks zo’n 500 leraren de mogelijkheid om nascholing in een andere land te volgen.
    Binnen het BIOS programma van OCW gaan jaarlijks tussen 800–1000 docenten en schoolleiders naar het buitenland.
    Effect
    In 2010 heeft de EC onderzoek laten doen naar het effect van het Comenius programma, met zeer goede uitkomsten. Het BIOS programma zal in 2012 worden geëvalueerd.

7 oktober 2011 - 15 december 2011
Het bericht dat basisscholen er fors op achteruit gaan door de bezuinigingen op ‘passend onderwijs’
Manja Smits (SP)
Marja van Bijsterveldt (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CDA)
1. EenVandaag, 3 oktober 2011.
  • Vraag 1

    Wat is uw oordeel over de uitzending van EenVandaag, waaruit blijkt dat reguliere scholen veel geld kwijtraken bij de invoering van het zogenaamde «passend onderwijs»?1

    Ik heb kennis genomen van de betreffende uitzending, maar herken me niet in het beeld dat reguliere scholen veel geld kwijtraken bij de invoering van passend onderwijs.

  • Vraag 2

    Klopt het dat de Zevensprong in Dronten van de € 114 000 die ze nu ontvangt voor extra zorg op school, er na de invoering van het zogenaamde «passend onderwijs» nog maar € 30 000 overhoudt?

    Uit de gegevens van DUO blijkt dat deze school 11 rugzakleerlingen heeft in het schooljaar 2010/2011. Daarvoor is afgerond een totaalbedrag van € 113 000 beschikbaar. Een deel daarvan gaat nu rechtstreeks naar de reguliere school (€ 67 000). Het deel ambulante begeleiding (€ 46 000) gaat naar het speciaal onderwijs en is bedoeld voor begeleiding van de 11 leerlingen van de Zevensprong. Op het deel ambulante begeleiding vindt een bezuiniging van € 26 000 plaats. Er blijft dus van de € 113 000 nog € 87 000 beschikbaar. In het nieuwe systeem passend onderwijs gaat dit totale resterende bedrag van € 87 000 naar het samenwerkingsverband (swv). Zie ook onderstaande tabel.
    Was
    Wordt
    Regulier deel rugzak
    € 67 000 (naar reguliere school)
    € 67 000 (naar swv)
    Ambulante begeleiding
    € 46 000 (naar (v)so school)
    € 20 000 (naar swv)
    Totaal
    € 113 000
    € 87 000
    Overigens is het totale bedrag dat het samenwerkingsverband op langere termijn ontvangt afhankelijk van de verevening die vanaf schooljaar 2015/2016 in vijf jaar geleidelijk plaatsvindt. In het geval van het samenwerkingsverband waar de Zevensprong in Dronten deel van uitmaakt betekent dit een geleidelijke vermindering van het totale budget met 35,5%.

  • Vraag 3

    Begrijpt u de zorgen van de moeder van de leerling in de uitzending, dat hij straks niet meer de zorg krijgt die hij nu ontvangt? Kunt u de moeder van deze leerling garanderen dat hij zijn zorg kan houden op dezelfde school?

    Uitgangspunt in het nieuwe stelsel passend onderwijs is dat elk kind passend onderwijs ontvangt, zo mogelijk in het reguliere onderwijs. De schoolbesturen in het samenwerkingsverband passend onderwijs, die verantwoordelijk zijn voor een passende plek voor elk kind, bepalen gezamenlijk hoe het systeem van ondersteuning eruit komt te zien, zodat er maatwerk geleverd wordt. Hier blijven voldoende middelen voor beschikbaar, zie hiervoor ook het antwoord op vraag 2.

  • Vraag 4

    Begrijpt u de zorgen van de schooldirecteur, die vreest dat hij straks niet meer alle kinderen kan helpen? Kunt u hem garanderen dat hij al zijn leerlingen in de toekomst nog goed kan helpen? Zo ja, op welke manier?

    Zoals gezegd is het uitgangspunt dat elk kind passend onderwijs ontvangt, zo mogelijk in het reguliere onderwijs. De school bepaalt welke aanvullende ondersteuning er geleverd wordt. De schoolbesturen in het samenwerkingsverband bepalen gezamenlijk hoe het budget wordt ingezet. Om leerlingen in de toekomst goed te kunnen blijven helpen is het van belang dat schoolleiders het gesprek aangaan met hun team en schoolbesturen het gesprek aangaan binnen het samenwerkingsverband. Daarnaast komt er extra geld beschikbaar voor professionalisering van leraren en schoolleiders om goede ondersteuning te kunnen bieden aan alle leerlingen van de school. Hierbij is omgaan met verschillen een prioriteit. Vanuit het ministerie van OCW gaan medewerkers het land in om door middel van regiogesprekken de samenwerkingsverbanden te informeren.

  • Vraag 5

    Is het u bekend dat de gepresenteerde doorrekening voor meerdere samenwerkingsverbanden zijn gemaakt, op schoolniveau? Zo ja, kunt u de Kamer een reactie sturen op die doorrekeningen? Zo nee, bent u bereid deze berekeningen te bestuderen en de Kamer erover te berichten?

    Nee. Vanuit het ministerie van OCW worden samenwerkingsverbanden rechtstreeks geïnformeerd over de daadwerkelijk beschikbare middelen. Zie tevens het antwoord op vraag 4. In de regiogesprekken worden ook kwantitatieve gegevens verstrekt en toegelicht, zoals aantallen leerlingen, deelnamegegevens in het (voortgezet) speciaal onderwijs en een indicatie van het budget voor ondersteuning in de regio na de verevening. Hiermee kunnen schoolbesturen aan de slag.

  • Vraag 6

    Hoe verhoudt de geschetste situatie op de Zevensprong zich tot uw belofte dat reguliere basisscholen er niet op achteruit gaan bij de invoering van het zogenaamde «passend onderwijs» en de daarbij komende bezuinigingen?

    Zoals ik eerder heb toegezegd wordt het reguliere onderwijs bij de bezuiniging op passend onderwijs ontzien, omdat er juist van het reguliere onderwijs een extra inspanning wordt gevraagd. Zoals bekend is het zo dat de middelen voor ondersteuning en begeleiding naar het samenwerkingsverband gaan.

  • Vraag 7

    Hoe kunnen scholen straks dezelfde zorg bieden aan hun leerlingen wanneer het budget dat zij hiervoor zullen ontvangen via het samenwerkingsverband enorm gaat slinken?

    De stelling dat het budget van het samenwerkingsverband enorm gaat slinken, deel ik niet. De samenwerkingsverbanden ontvangen in het nieuwe systeem het geld van de rugzakken om de ondersteuning en begeleiding vorm te geven. Zij ontvangen het reguliere deel van de rugzak en het resterende deel van het geld voor ambulante begeleiding. Op dat laatste onderdeel vindt in twee stappen een bezuiniging plaats van 57%. De eerste stap in het schooljaar 2013–2014, de tweede stap in het schooljaar 2014–2015. Zie ook het antwoord op vraag 4.
    Daarnaast vindt in vijf stappen een geleidelijke verevening plaats tussen regio’s.

  • Vraag 8

    Kunt u een overzicht geven hoeveel de reguliere scholen voor basisonderwijs er op achteruit gaan met de invoering van het zogenaamde passend onderwijs? Zo ja, wanneer? Zo nee, waarom niet?

    Uitgangspunt is dat het reguliere onderwijs wordt ontzien bij de bezuiniging op passend onderwijs.
    Het resterende geld van de ambulante begeleiding en de leerlinggebonden financiering (de rugzakken) gaat naar het samenwerkingsverband. De schoolbesturen in de samenwerkingsverbanden bepalen hoe deze middelen worden ingezet. Daarbij is er maximale vrijheid voor de schoolbesturen in het samenwerkingsverband om het geld gericht in te zetten, zodat er maatwerk wordt geleverd.
    Daarnaast komt er extra geld beschikbaar voor opbrengstgericht werken en de professionalisering van leraren en schoolleiders om goede ondersteuning te kunnen bieden aan alle leerlingen van de school.

  • Vraag 9

    Gaat u stoppen met zeggen dat het regulier onderwijs ontzien wordt bij de bezuinigingen, aangezien dit feitelijk niet waar is? Zo nee, waarom blijft u mensen een rad voor ogen draaien bij het invoeren van deze bezuinigingen?

    De stelling dat het feitelijk niet waar is dat het reguliere onderwijs wordt ontzien bij de bezuinigingen, deel ik niet.