Vraag 1

Kunt u specifiek aangeven hoeveel de Koninklijke Marine in totaal heeft uitgegeven aan deze nieuwe dienstauto, die alleen «kaal» al een consumentenprijs van bijna 90 000 euro heeft? Zo nee, waarom niet?1

Bij de verwerving van dienstauto’s wordt zo nodig rekening gehouden met specifieke arbeidsomstandigheden en de fysieke kenmerken van de desbetreffende functionaris. In het geval van de dienstauto van de commandant zeestrijdkrachten heeft de arbodienst geadviseerd rekening te houden met de lengte van de vice-admiraal om gezondheidsklachten te voorkomen. Er is gekozen voor de Mercedes R350 CDI omdat deze auto voldoet aan de arbo-eisen. Defensie hanteert bij de verwerving van dienstauto’s de regeling «Normering Rijkspersonenauto’s» van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De aanschafkosten van de dienstauto – € 62 581,40 inclusief btw – zijn verenigbaar met deze regeling. Ik zie daarom geen aanleiding de aankoop ongedaan te maken.

Vraag 2

Deelt u de mening dat er veel goedkopere alternatieven zijn die ook geschikt zijn voor deze lange vice-admiraal? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Kunt u aangeven hoe het bovenstaande bericht zich verhoudt tot de bezuinigingen op Defensie? Kunt u in uw antwoord daarbij specifiek aandacht geven aan de motie-Hernandez over de reductie van o.a. een groot deel van de 37 luxe personenauto’s met chauffeur, die door de Tweede Kamer op 14 december 2010 met algemene stemmen is aangenomen?2 Zo nee, waarom niet?

Tijdens het wetgevingoverleg Personeel van 22 november 2010 (Kamerstuk 32 500 X, nr. 3 heb ik uiteengezet dat de dienstauto’s deel uitmaken van de ombuigingsoperatie bij Defensie. Ik wil niet vooruitlopen op de beleidsbrief die ik naar de Kamer zal sturen.

Vraag 4

Kunt u deze aankoop nog terugdraaien? Zo nee, kunt u ervoor zorgen dat deze dure aankopen in de toekomst niet meer zullen plaatsvinden?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 1

Kent u de berichten over het gewelddadig neerslaan van vreedzame demonstraties in Egypte? Wat is volgens u de actuele stand van zaken met betrekking tot het aantal gedode en aangehouden demonstranten?

Ja. Het precieze aantal gedode en aangehouden demonstranten is niet bekend. Naar verluidt zouden er inmiddels meer dan 300 demonstranten zijn gedood. BBC berichtte op 26 januari al dat minstens 700 demonstranten waren gearresteerd.

Vraag 2

Deelt u de opvatting dat onmiddellijke vrijlating moet worden geëist van gevangenen die vreedzaam hebben gedemonstreerd de afgelopen dagen? Indien nee, waarom niet? Indien ja, hoe zorgt u voor meer druk op Egypte?

Ja, ik deel de opvatting dat gevangenen die de afgelopen dagen vreedzaam hebben gedemonstreerd onmiddellijk moeten worden vrijgelaten. Ik heb er tijdens de Raad Buitenlandse Zaken, van 31 januari jl. dan ook voor gepleit, dat de EU de Egyptische autoriteiten hiertoe oproept. Dit is ook in de Raadsconclusies opgenomen.

Vraag 3

Deelt u de opvatting dat betrekkingen tussen de Europese Unie (EU) en Egypte over nauwere economische banden moeten worden opgeschort indien er geen verbetering optreedt in de mensenrechten en fundamentele vrijheden in Egypte? Indien neen, waarom niet? Indien ja, wilt u dat bepleiten in EU-verband?

De demonstraties en de reactie van president Mubarak vragen om bezinning op de relatie met Egypte. Zoals aangegeven in de EU Raadsconclusies van 31 januari jl., heeft de EU zich bereid verklaard Egypte als partner te steunen in diens transformatieproces naar een democratische rechtstaat. Ik ben van mening dat de daadwerkelijke doorgevoerde sociale, economische en politieke hervormingen mede bepalend zullen moeten zijn voor de wijze waarop en mate waarin invulling zal worden gegeven aan deze steun.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de uitzending van Argos over de zaak C?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw algemene mening over de inhoud van deze uitzending?

Nederland heeft medewerking verleend aan verzoeken van de Italiaanse autoriteiten in deze strafzaak, en blijft dat doen, voor zover de toepasselijke wet- en regelgeving daartoe mogelijkheden biedt.
Verder verwijs ik naar de antwoorden op onderstaande vragen.

Vraag 3

Klopt het dat in juni 2010 Italië Nederland heeft verzocht om C. aan te houden? Wat is er sinds die tijd met dat verzoek gebeurd en waarom is C. tot op de dag van vandaag nog steeds niet aangehouden en gedetineerd?

Opgelegde straffen dienen tenuitvoer gelegd te worden, ook als het gaat om straffen die in het buitenland zijn opgelegd. Daarbij dient uiteraard te worden gehandeld conform de wettelijke bepalingen, waaronder die uit de Uitleveringswet, de Overleveringswet en de Wet overdracht tenuitvoerlegging strafvonnissen (WOTS).
Naar aanleiding van een verzoek van de Italiaanse autoriteiten is betrokkene in maart 2010 aangehouden en voorgeleid aan de rechter-commissaris te Amsterdam. Deze heeft de detentie van betrokkene geschorst vanwege bijzondere persoonlijke omstandigheden. Pas nadien is bekend geworden dat het Italiaanse vonnis tegen betrokkene onherroepelijk was. Dat had tot gevolg dat aan het verzoek om overlevering van Italië niet kon worden voldaan, omdat Nederland geen eigen onderdanen overlevert voor de executie van een onherroepelijk vonnis.
Zoals wettelijk verplicht heeft Nederland vervolgens Italië aangeboden de tenuitvoerlegging van het vonnis over te nemen. In juni 2010 heeft Nederland een daartoe strekkend verzoek ontvangen van de Italiaanse autoriteiten. Op het ontvangen verzoek is de WOTS van toepassing. Het verzoek bleek echter incompleet. Er is om aanvulling gevraagd en in januari 2011 is nog een aanvulling ontvangen. Het verzoek is op dit moment in behandeling bij het Openbaar Ministerie.

Vraag 4

Deelt u de mening dat een veroordeelde wapenhandelaar niet op vrije voeten zou mogen zijn? Zo ja, binnen welke termijn kan de aanhouding van C. plaatsvinden? Is de overheid bekend met de verblijfplaats van C?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Klopt het dat C. gesignaleerd staat? Zo ja, wat heeft Nederland gedaan met dit opsporingsbevel?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Hoe verlopen de contacten met het buitenland als het gaat om verzoeken van het buitenland aan Nederland om veroordeelden te detineren in Nederland? Klopt de uitspraak die in de uitzending wordt geuit dat Nederland zeer traag omgaat met dergelijke verzoeken uit het buitenland? Hoe zit dat in deze zaak?

Verzoeken tot overdracht van de tenuitvoerlegging van onherroepelijke strafvonnissen worden gedaan van centrale autoriteit aan centrale autoriteit, meestal de ministeries van Justitie. De verdere procedure is afhankelijk van het toepasselijke verdrag. Nederland gaat zo voortvarend mogelijk met deze verzoeken aan de slag en is daarbij gebonden aan de vereisten die het toepasselijke verdrag en de WOTS hieraan stellen.
Verder verwijs ik naar het antwoord op vragen 3, 4 en 5.

Vraag 7

Bent u nog steeds van mening dat de Kamervragen van 24 september 2010 over de contacten tussen een ambtenaar van Buitenlandse Zaken en de voortvluchtige C. nog vertrouwelijk moeten blijven?2 Zo ja, waarom? Zo nee, bent u bereid die antwoorden op de vragen alsnog in de openbaarheid brengen?

Ik ben bereid de beantwoording van de eerdere Kamervragen (ingezonden op 27 april 2010 en beantwoord op 28 juni 2010) over dit onderwerp openbaar te maken en voeg deze als bijlage toe bij de huidige beantwoording.

Vraag 8

Wat zijn de regels waaronder schriftelijke vragen van de leden van de Kamer vertrouwelijk worden beantwoord?

Of schriftelijke vragen van leden van de Kamer vertrouwelijk worden beantwoord is niet aan vaste regels gebonden. Van geval tot geval dient immers te worden bezien of de gevraagde informatie zonder of met een voorbehoud van vertrouwelijkheid aan de Kamer kan worden verstrekt. Als de normale beantwoording van Kamervragen, die volledige openbaarmaking
impliceert, door die openbaarmaking schade toebrengt aan andere gewichtige belangen, dan kan worden gekozen voor vertrouwelijke overlegging.

Vraag 9

Heeft de toenmalige viceconsul van elk bezoek die hij heeft gebracht aan C. een aantekening gemaakt in het dossier? Zo nee, deelt u de mening dat als de toenmalige viceconsul wel een aantekening zou hebben gemaakt van zijn laatste bezoek, justitie niet zoveel probleem zou hebben om hem te vinden?

Alle bezoeken die de viceconsul in zijn professionele hoedanigheid heeft gebracht aan betrokkene tijdens diens detentie in Italië, zijn in het consulaire dossier over betrokkene vermeld. Indien met »zijn laatste bezoek» wordt bedoeld het eenmalige bezoek dat aan betrokkene is gebracht door de ambtenaar in een privéhoedanigheid, geldt dat vanwege de aard van dat bezoek geen verslag daarvan in het dossier is opgenomen. Zie daartoe ook de antwoorden op de vragen van 27 april 2010. Zou dat wel zijn gebeurd, dan is daarmee niet gezegd dat het ministerie van Veiligheid en Justitie over de gegevens had beschikt. In de regel heeft het ministerie van Veiligheid en Justitie namelijk geen inzage in de consulaire dossiers die op de ambassades en consulaten in het buitenland bewaard worden.
Ik verwijs verder naar het antwoord op vragen 3, 4 en 5.

Vraag 10

Deelt u de mening van collega-diplomaten van de toenmalige viceconsul dat het ongebruikelijk is dat iemand contact met een (ex-)gedetineerde heeft zonder daarvan een aantekening in het dossier te maken? Zo nee, waarom niet?

Het betrof een privébezoek dat geen functionele noodzaak, doel of inhoud had. Tegen deze achtergrond is het gebruikelijk dat er geen aantekening in het dossier is opgenomen.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat de Oegandese homoactivist David Kato is vermoord?1

Ik ben geschokt door de moord op de vooraanstaande mensenrechtenactivist David Kato. De dader(s) moeten worden opgespoord en vervolgd.

Vraag 2

Bent u bereid de Oegandese regering te vragen of het land alle homoseksuelen wil beveiligen die levensgevaarlijk worden bedreigd, naar aanleiding van de oproep tot moord van het Oegandese blad Rolling Stone Magazine? Zo nee waarom niet?

Nederland heeft naar aanleiding van deze zaak bij de Ugandese autoriteiten aangedrongen op adequate beveiliging van activisten op het gebied van de rechten van seksuele minderheden. Nederland financiert daarnaast het East and Horn of Africa Human Rights Defenders Project (EHAHRDP). Deze organisatie onderzoekt momenteel de acute behoeften van veertig bedreigde homoseksuelen in Uganda, op basis waarvan maatregelen zullen worden genomen om hen te beschermen.

Vraag 3

Bent u bereid om in EU-verband te identificeren welke homoactivisten er wereldwijd levensgevaarlijk worden bedreigd en wilt u hen met de EU beveiliging aanbieden? Zo ja, welke maatregelen zijn mogelijk en is het volgens u wenselijk dat deze worden uitgebreid?

Het beleid van de EU ter bescherming van mensenrechtenverdedigers en ter bescherming van Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender (LGBT)-personen in derde landen is vastgelegd in de EU-richtsnoeren Mensenrechtenverdedigers en de EU-toolkit To Promote and Protect the Enjoyment of All Human Rights by LGBT People. Dit kader biedt voldoende aangrijpingspunten om wereldwijd op te komen voor de rechten en de veiligheid van LGBT-activisten. De uitwerking hiervan zal verschillen van land tot land al naar gelang de specifieke lokale omstandigheden.

Vraag 1

Kent u het rapport van Human Rights Watch (HRW) waarin beschreven staat dat milities en het veiligheidsapparaat van de heer Ghabo een schrikbewind voeren in de stad Abidjan?1

Ja.

Vraag 2

Zijn er recent in Ivoorkust meer incidenten geweest die erop wijzen dat grootschalige georganiseerde geweldsacties worden ingezet om aanhangers van Quattara aan te vallen?

De incidenten die door Human Rights Watch in zijn rapport worden aangehaald sluiten aan bij de incidenten waarover sinds de in oktober en november 2010 gehouden verkiezingen is gerapporteerd. Meerdere bronnen bevestigen dat de georganiseerde geweldscampagne, die wordt uitgevoerd door de strijdkrachten van Gbagbo, zich met name richt op moslims en andere etnische groepen die specifiek bekend staan als aanhangers van president Ouattara.

Vraag 3

Deelt u de mening van HRW dat er dringend maatregelen getroffen moeten worden om tegen deze terreur van geweld, in de vorm van systematische moorden en verkrachtingen, een halt toe te roepen? Zo ja, op welke wijze gaat u, dan wel in EU verband, hier gehoor aan geven?

Nederland heeft recent in EU-verband diverse sanctiemaatregelen ingesteld die gericht zijn tegen personen en instellingen die het bewind van Gbagbo ondersteunen. Deze maatregelen zijn bedoeld om de inkomstenstroom richting Gbagbo en zijn aanhangers te blokkeren en daarmee bij te dragen aan het breken van de macht van het Gbagbo-regime.
Daarnaast ondersteunt Nederland de VN vredesmacht UNOCI in Ivoorkust (6 mln euro p/j), die ondermeer als taak heeft de burgerbevolking te beschermen.

Vraag 4

Bent u van plan om gehoor te geven aan de oproep van HRW die wil dat de internationale gemeenschap Gbagbo meer onder druk zet? Wilt u de Kamer informeren over de stappen die u hiervoor heeft ondernomen en de resultaten die dat heeft opgeleverd?

Nederland blijft via de EU de gerichte druk op Gbagbo en degenen die hem ondersteunen opvoeren. Tevens zal Nederland VN-initiatieven ondersteunen die bijdragen aan de bescherming van de mensenrechten van de Ivoriaanse bevolking.
Naar aanleiding van een speciale zitting over Ivoorkust door de Mensenrechtenraad in december 2010 brengt de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten deze maand een rapport uit over de situatie in Ivoorkust. Ik zal zo enigszins mogelijk zorgdragen voor Nederlandse bijdragen aan de opvolging van de aanbevelingen in dit rapport.

Vraag 1

Kloppen de berichten dat u laat onderzoeken hoe kan worden voorkomen dat buitenlandse politici in Nederland worden vervolgd voor het schenden van mensenrechten?1

Nee. Wat ik laat onderzoeken is hoe de Staat zou moeten omgaan met situaties waarin juridische acties dreigen tegen buitenlandse overheidsfunctionarissen die in Nederland verblijven of voornemens zijn naar Nederland te komen, met inachtneming van de toepasselijke internationaalrechtelijke kaders.
Een aantal categorieën buitenlandse overheidsfunctionarissen geniet immuniteit en kan om die reden in Nederland niet strafrechtelijk worden vervolgd. Dat vloeit voort uit het volkenrecht en heeft zijn neerslag gevonden in artikel 8 van het Wetboek van Strafrecht en artikel 16 van de Wet internationale misdrijven.

Vraag 2

Kloppen onze constateringen dat u dus kennelijk de goede bilaterale betrekkingen met de autoriteiten van staten waar mensenrechten worden geschonden belangrijker vindt dan de handhaving van de internationale rechtsorde, waar nu juist de universele werking van de mensenrechten van enorme betekenis wordt geacht? Sinds wanneer prevaleert voor de Nederlandse overheid de vrees voor de gevolgen van een «onwelkom ontvangst» van buitenlandse overheidsfunctionarissen boven de verbolgenheid over ernstige schendingen van de rechten van de mens?

Nee. Het bevorderen van de internationale rechtsorde vormt een belangrijk onderdeel van het Nederlandse buitenlands beleid. Daarbij staat de bevordering van de naleving van mensenrechten centraal en wordt evenzeer veel belang gehecht aan andere onderdelen van het volkenrecht die essentieel zijn voor een goed functionerende internationale rechtsorde, zoals het respecteren van de immuniteit waar bepaalde personen aanspraak op kunnen maken. Het kan voor ons land in uitzonderlijke gevallen aan de orde zijn te overwegen buitenlandse functionarissen in Nederland te ontvangen en deze te vrijwaren van vervolging voor de Nederlandse rechter. Dit moet van geval tot geval worden beoordeeld. Hierbij kan worden gedacht aan bezoeken door (voormalige) functionarissen die van groot belang zijn voor de buitenlandse betrekkingen, bijvoorbeeld wanneer er vlak voor het betreffende bezoek een kort geding dreigt te worden aangespannen dat gericht is op de vervolging van deze functionaris. De juridische ruimte om in een dergelijk geval tot een tijdelijke vrijwaring van vervolging over te gaan laat ik verkennen, evenals de bijbehorende risico’s.

Vraag 3

Hoe verhoudt deze voorgenomen koerswijziging zich tot de door Nederland geratificeerde mensenrechtenverdragen en het streven van de Nederlandse regering om een actief beleid te voeren om schendingen van de mensenrechten en misdaden tegen de menselijkheid actief te vervolgen, om het bestaan van een vrijhaven voor dergelijke internationale misdrijven te voorkomen en om Den Haag te profileren als de spreekwoordelijke hoofdstad van de internationale rechtsgemeenschap?

Er is geen koerswijziging. Het betreft een verkenning van opties binnen de kaders van het internationaal recht en conform de Nederlandse verdragsverplichtingen op het gebied van de bestrijding van internationale misdrijven.

Vraag 4

Deelt u onze angst dat deze benadering er uiteindelijk alleen maar toe zal leiden dat feitelijke straffeloosheid mensenrechtenschendingen alleen maar in de hand zal werken, waardoor het gevoel van internationale gerechtigheid zal afbrokkelen? Zo nee, waarom niet?

Nee. De verkenning richt zich op het in uitzonderlijke gevallen toekennen van immuniteit aan buitenlandse overheidsfunctionarissen, conform het internationaal recht. Immuniteit staat niet gelijk aan straffeloosheid, maar vormt een tijdelijke, procedurele barrière voor strafvervolging voor de nationale rechter. Immuniteit doet geen afbreuk aan de individuele strafrechtelijke verantwoordelijkheid.

Vraag 5

Bent u met andere woorden dus bereid om bijvoorbeeld president Mugabe van Zimbabwe toegang tot Nederland te verlenen en wellicht zelfs officieel te ontvangen, in de wetenschap dat hij internationaal erkende vrijheidsrechten, zoals de gewetens-, uitings- en demonstratievrijheid en de vrijheid van drukpers, met handen en voeten treedt?

Ik kan niet uitsluiten dat onder bepaalde omstandigheden personen tot Nederland worden toegelaten die mogelijk betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen, maar die tevens aanspraak kunnen maken op immuniteit op basis van het internationaal recht. Als gastland van diverse internationale organisaties is Nederland bijvoorbeeld verplicht om toegang tot ons land te verlenen aan alle vertegenwoordigers van staten bij internationale organisaties, ongeacht of zij verdacht worden van internationale misdrijven.

Vraag 6

Bent u bereid om ogenblikkelijk elke verkenning te staken die ertoe leidt dat afgezien wordt van strafvervolging van buitenlandse overheidsfunctionarissen en juist nog actiever in te zetten op de bestrijding van dit soort ernstige misdrijven? Zo nee, waarom niet?

Nee. Ik zie hiertoe geen aanleiding. De verkenning van mogelijkheden vindt plaats binnen de grenzen van het recht. Verder wijs ik op een bij uw Kamer aanhangig wetsvoorstel, waarmee de mogelijkheden om internationale misdrijven in Nederland op te sporen en te vervolgen worden verruimd (Kamerstukken II 2009–2010, 32 475, nr. 2).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het feit dat de Turkse staat een rechtszaak tegen het Mor Gabriel klooster bij het Turkse hooggerechtshof in Ankara gewonnen heeft, zodat het klooster een gedeelte van zijn eeuwenoude landerijen moet afstaan?1

Ja.

Vraag 2

In antwoorden op eerdere Kamervragen gaf uw ambtsvoorganger aan dat de ambassades van EU-lidstaten bij toerbeurt de rechtszaken tegen het klooster zouden bijwonen en dat de Kamer daarover geïnformeerd zou worden. Kunt u uiteenzetten wie de rechtszitting heeft bijgewoond en wat de bevindingen zijn in de EU?2

De Nederlandse Ambassade volgt de rechtszaak over het Mor Gabriël-klooster op de voet. Zo is Nederland regelmatig bij zittingen aanwezig geweest. Indien dit niet geval was, werd ons land vertegenwoordigd door de EU-delegatie of andere EU-lidstaten. Het Kabinet deelt de conclusie van de Europese Commissie in haar laatste voortgangsrapport, dat een flinke inspanning vereist is ten aanzien van de rechten van religieuze minderheden.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de Turkse overheid, door het aanspannen van vele rechtszaken tegen het klooster, de rechten van de minderheden niet garandeert, zoals ook opgemerkt in de voortgangsrapportage over Turkije van de Europese commissie?3

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u bereid de Turkse ambassadeur in Nederland in een onderhoud te wijzen op de precaire situatie van de christelijke minderheden in zijn land, hem te verzoeken aan de Turkse regering de rechtszaken van de overheid tegen het Mor Gabriel klooster in te trekken en de resolutie 1704 (speciaal punt 19.6 dat om bescherming van het klooster en zijn eigendommen gaat) van de Raad van Europa na te leven, en daarop terug te rapporteren aan de Raad van Europa zoals gevraagd?

Mede op aandringen van Nederland, heeft de EU-vertegenwoordiging in Turkije op 15 februari jl. bij de Turkse regering gedémarcheerd, om namens alle EU-lidstaten haar zorg uit te spreken over het verloop van de Mor Gabriël-rechtszaak. Verder heeft Nederland zich herhaaldelijk in Raad van Europa-verband hiervoor ingezet, waarbij de godsdienstvrijheid voor alle Turkse inwoners werd benadrukt. Ook heb ik zelf mijn zorgen geuit over deze zaak in consultaties met mijn Turkse collega op 2 februari jl. Het Kabinet zal, tot slot, de reguliere bilaterale contacten blijven aanwenden om aandacht te vragen voor de rechten van (religieuze) minderheden in Turkije. Dit zal ook in gesprekken met de Turkse Ambassadeur aan de orde komen.

Vraag 5

Bent u bereid om dit onderwerp te agenderen in de EU en zo ja, op welke wijze?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Bent u bereid om uw en onze zorgen over het Mor Gabriel klooster aan de Turkse regering over te brengen tijdens uw bezoek aan Turkije en kunt u ons op de hoogte stellen van het antwoord dat u van de Turkse minister krijgt?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Ugandese homo-activist vermoord»?1

Ja

Vraag 2

Deelt u de afschuw over het feit dat David Kato, die campagne voerde tegen de strafbaarheid van homoseksualiteit, na publicatie van een dodenlijst en de oproep tot het ophangen van homoseksuelen, vermoord is? Zo nee, waarom niet?

Ik ben geschokt door de moord op de vooraanstaande mensenrechtenactivist David Kato. De dader(s) moeten worden opgespoord en vervolgd.

Vraag 3

Bent u bereid om politieke druk uit te oefenen op Uganda ten einde de positie van homoseksuelen in Uganda te verbeteren? Zo nee, waarom niet?

De positie van homoseksuelen is een regelmatig terugkerend agendapunt in de politieke dialoog die Nederland zowel bilateraal als in EU-verband met Uganda voert. Op vrijdag 28 januari 2011 is dit onderwerp en de moord op David Kato nog opgebracht in een gesprek van een aantal ambassadeurs waaronder de Nederlandse met de Ugandese premier. Naar aanleiding van de moord heeft de EU in een lokale verklaring het belang onderstreept van het werk van activisten die opkomen voor de rechten van seksuele minderheden. Samen met andere donoren heeft Nederland daarnaast bij de Ugandese autoriteiten aangedrongen op adequate beveiliging van deze activisten.

Vraag 4

Bent u, anders dan in oktober 20102, nu wel eindelijk bereid alle ontwikkelingshulp, op noodhulp na, aan Uganda te stoppen? Zo nee, waarom niet?

Het stopzetten van Nederlandse ontwikkelingshulp aan Uganda zal niet bijdragen aan de positie van homoseksuelen in dat land. Nederland zal de Ugandese autoriteiten blijven aanspreken op hun verantwoordelijkheid bij het beschermen van de rechten van seksuele minderheden en aandringen op voortvarend strafrechtelijk onderzoek naar de moord op David Kato.

Vraag 1

Kent u het nieuwsbericht «China levert Iran raketten»?1

Vraag 2

Hoe beoordeelt u het WikiLeaks-bericht dat meldt dat China de belangrijkste leverancier is van cruciale componenten voor het illegale militaire raketprogramma van de verklaarde doodsvijand van het vrije Westen, de Islamitische Republiek Iran?

Vraag 3

Ervan uitgaand dat het bericht op waarheid berust, welke internationale verbodsbepalingen worden daar dan door geschonden? Wat gaat u ter zake ondernemen richting de Chinese regering? Welke maatregelen gaat u nemen om te voorkomen dat Nederlandse rakettechnologie via Chinese bedrijven in Iraanse handen valt?

Vraag 4

Kunt u aangeven of de vier in het bericht genoemde Chinese bedrijven in Nederland actief zijn? Hebben Nederlandse ondernemingen aan deze Chinese bedrijven single-use of dual-use goederen geleverd waarvoor een exportvergunning vereist is? Zo ja, bent u dan bereid te controleren of de op de exportvergunningen opgegeven eindgebruikersverklaringen kloppen?

Vraag 1

Kent u het bericht «Turkije werft moderne spionnen in Nederland»?1

Ja.

Vraag 2

Op welke wijze onderzoekt de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) deze praktijken van de Turkse inlichtingendienst? Zijn er op dit moment aanwijzingen dat er in Nederland Turkse spionnen actief zijn en welke maatregelen worden er genomen om deze activiteiten te laten stoppen?

De AIVD doet onderzoek naar heimelijke inlichtingenactiviteiten van andere landen in Nederland. In het openbaar kan niet aangegeven worden naar welke landen de AIVD specifiek onderzoek doet. Waar inlichtingenactiviteiten van andere landen worden onderkend, wordt altijd opgetreden om de inlichtingenactiviteiten te beëindigen. Dit optreden kan op verschillende wijzen vorm krijgen: door operationeel handelen van de AIVD, door diplomatiek optreden door de Nederlandse regering of indien mogelijk, kan overgegaan worden tot justitiële vervolging.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het werven van Turkse Nederlanders (met een Nederlandse nationaliteit) in strijd is met de goede betrekkingen tussen Nederland en Turkije en een aantasting vormen van de Nederlandse soevereiniteit? Besmetten deze praktijen niet het onderlinge vertrouwen binnen de NAVO?

Het gestelde in de brief aan Uw Kamer van onze ambtsvoorgangers minister Verhagen en minister Ter Horst d.d. 26 september 2008 (kenmerk 2008–0000453360), met als onderwerp «Heimelijke inlichtingenactiviteiten van vreemde mogendheden in Nederland» is nog immer van toepassing.
Nederlandse burgers kunnen door beïnvloeding door een andere mogendheid beperkt worden in de uitoefening van hun grondrechten. Dit is een wezenlijke schending van onze democratische rechtsorde en de soevereiniteit van Nederland.
Heimelijke beïnvloeding van politieke en ambtelijke functionarissen en rekrutering van personen werkzaam in het veiligheidsapparaat vormen een aantasting van de bestuurlijke integriteit. Constatering van dergelijke beïnvloeding leidt altijd tot maatregelen, toegesneden op de aard en omvang van de activiteiten.

Vraag 4

Bent u bereid de Turkse regering aan te spreken op deze praktijken en ze nadrukkelijk af te zien van het werven van spionnen onder Nederlandse staatsburgers?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Op welke wijze zorgt u ervoor dat de bestuurlijke integriteit en de weerbaarheid wordt vergroot, teneinde de slaagkans om spionnen te werven tot nul wordt gereduceerd?

In april 2010 heeft het Kabinet het rapport over de Kwetsbaarheidsanalyse Spionage Nederland (KWAS) aan de Tweede Kamer aangeboden (Kamerstuk30 821, nr. 11) en daarbij aangegeven dat een kabinetsreactie zou volgen. De kabinetsreactie, in samenwerking met VNO-NCW tot stand gekomen, zal naar verwachting eind februari worden aangeboden aan de Tweede Kamer. In deze reactie zal het Kabinet aangeven welke maatregelen worden genomen, hoe zij invulling wil geven aan haar eigen verantwoordelijkheid en hoe zij bedrijven en andere organisaties willen stimuleren en ondersteunen om ook hun weerbaarheid tegen spionage te verhogen.
Voorts onderhoudt de AIVD contacten met velerlei partijen, waaronder overheidsinstellingen, over spionagerisico’s en andere mogelijke dreigingen. Zo worden spionagebriefings gegeven om het bewustzijn te vergroten en de weerbaarheid tegen spionage te vergroten. In concrete gevallen van spionage informeert de AIVD de betrokken organisatie of instelling, opdat deze in staat zijn maatregelen te treffen.

Vraag 1

Bent u bekend met het rapport «TURKEY: Education should facilitate, not undermine, freedom of religion»?1

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de beschuldigingen die in dit rapport worden geuit, namelijk:

Vraag 3

Kunnen religieuze minderheden gebedshuizen (kerken, synagogen, cemhuizen) oprichten? Hoe is het in dat verband gesteld met de implementatie van de in 2008 van kracht geworden nieuwe Wet op de Stichtingen?

Vraag 4

Bent u bereid deze vragen nog voor het begin van uw aangekondigde bezoek aan Turkije te beantwoorden?

Vraag 5

Wilt u tijdens uw bezoek aan Turkije ook doorgeven dat Turkije nooit en te nimmer lid kan worden van de Europese Unie omdat we geen behoefte hebben aan een islamitisch paard van Troje?

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Fraude kwelt Global Health Fund»?1

Ja, ik ben bekend met deze berichten over het Global Fund to fight Aids, Tuberculosis and Malaria (GFATM).

Vraag 2

Is het waar dat 67 procent van het door het Global Health Fund aan een anti-aids programma in Mauritanië ter beschikking gestelde geld via vervalste documenten en andere fraudepraktijken verdwenen is?

De totale ondersteuning van GFATM aan Mauritanië bedraagt US$ 16,5 miljoen. De Inspecteur Generaal van GFATM heeft diepgaand onderzoek ingesteld omdat bij controles problemen bleken te bestaan bij uitgaven in bepaalde categorieën. Het ging hier om een totaal bedrag van US$ 9,6 miljoen, waarvan US$ 6,7 miljoen (67%) door de Inspecteur Generaal als onrechtmatig zijn beoordeeld. Dit houdt in dat uitgaven waren gebaseerd op vervalste documenten, dat uitgaven onvoldoende met documenten waren gestaafd of dat fondsen waren uitgegeven aan activiteiten die niet in het goedgekeurde werkplan waren opgenomen.

Vraag 3

Is het waar dat 36 procent van het geld voor een programma voor tuberculose- en malariabestrijding in Mali, alsook 30 procent van de subsidies verstrekt aan Djibouti verspild zijn?

Van de totale ondersteuning van US$ 57,5 miljoen in Mali is inmiddels US$ 11 miljoen onderzocht door de Inspecteur Generaal, omdat ook hier bij controles problemen bleken te bestaan. Het gaat in Mali met name om declaraties op basis van vervalste documenten voor trainingsactiviteiten. De Inspecteur Generaal beschouwt dat US$ 4,3 miljoen onrechtmatig is uitgegeven (36%). In Djibouti bleek bij onderzoek door de Inspecteur Generaal dat bij US$ 5,2 miljoen van de totale bijdrage van US$ 18,4 miljoen (30%) uitgaven onvoldoende gedocumenteerd, en dus onrechtmatig, waren.

Vraag 4

Is het waar dat Nederland in de periode 2008–2010 maar liefst 200 miljoen euro aan het Global Health Fund heeft bijgedragen?

Ja.

Vraag 5

Deelt u de mening dat Nederland geen cent meer aan het Global Health Fund ter beschikking moet stellen? Zo nee, waarom niet?

Allereerst wil ik benadrukken dat voor mij fraude en corruptie onacceptabel zijn. De zorgvuldige besteding van belastinggeld heeft mijn hoogste prioriteit en ik ben dan ook geschrokken van de berichten over misbruik van fondsen die door GFATM aan landen beschikbaar zijn gesteld. Dergelijke vormen van misbruik kunnen we niet tolereren.
GFATM heeft een «zero tolerance» beleid als het gaat om fraude en corruptie. Om zorgvuldig gebruik van fondsen te bewaken heeft de organisatie een onafhankelijke Inspecteur Generaal aangesteld. Deze voert diepgaande onderzoeken uit als uit de normale controle mechanismen, dan wel op basis van meldingen van klokkenluiders, aanwijzingen voor problemen naar voren komen. Ook voert de Inspecteur Generaal op eigen initiatief onderzoeken uit in landen, waarbij hij prioriteit geeft aan landen waar de corruptierisico’s als hoog worden ingeschat (bijvoorbeeld op basis van informatie van Transparency International) en landen die grote hoeveelheden fondsen hebben ontvangen. Als uit deze onderzoeken blijkt dat er aanwijzingen zijn voor onrechtmatige uitgaven, volgt ook hier een diepgaand onderzoek. Bij dergelijke onderzoeken gaat de stofkam door alle administratie en wordt bonnetje voor bonnetje gecontroleerd. Inmiddels heeft de Inspecteur Generaal uitgaven in 33 landen onderzocht met een totale omvang van US$ 3,5 miljard. De door u aangehaalde fraudegevallen zijn naar voren gekomen uit deze onderzoeken.
Als onrechtmatige uitgaven worden vastgesteld volgt vanzelfsprekend een respons. In samenwerking met nationale autoriteiten wordt strafrechtelijke vervolging ingezet, zo zijn inmiddels in Mali al vijftien personen die betrokken waren bij deze fraude gevangen gezet. Onrechtmatige uitgaven worden vanzelfsprekend teruggevorderd. Financiering wordt stopgezet en GFATM zoekt naar andere organisaties om de uitvoering van programma’s voort te zetten.
De Inspecteur Generaal rapporteert regelmatig over zijn bevindingen aan het bestuur, waarin Nederland vertegenwoordigd is. Het bestuur bespreekt deze bevindingen en de maatregelen die zijn getroffen. Deze maatregelen zijn niet alleen landenspecifiek, zoals hierboven beschreven, maar ook algemeen. De geconstateerde fraude met trainingsprogramma’s heeft bijvoorbeeld geleid tot een wereldwijde bevriezing van trainingsactiviteiten om betere controlemechanismen in te kunnen bouwen. Ook adviseert de inspecteur Generaal het GFATM secretariaat en het bestuur over aanpassingen in procedures om risico’s op fraude en corruptie te verkleinen. In 2010 zijn secretariaat en bestuur aan een ambitieus hervormingsprogramma begonnen dat er niet alleen op gericht is om GFATM beter te laten aansluiten bij processen op landenniveau maar ook om controlemechanismen verder te versterken. Ook deze maatregelen zijn gebaseerd op bevindingen en aanbevelingen van de Inspecteur Generaal.
Aangezien transparantie een kernbeginsel van GFATM is, zijn alle stukken, inclusief de rapporten van de Inspecteur Generaal, beschikbaar op de website. De berichten die de afgelopen dagen via Associated Press in de media zijn verschenen, zijn gebaseerd op informatie die beschikbaar is op de website van GFATM.
Wij hebben in het bestuur direct onze grote zorgen uitgesproken over de fraudegevallen die zijn ontdekt en hebben aangedrongen op een stevige reactie. Het GFATM heeft naar onze mening correct en kordaat gehandeld. Het GFATM houdt zich op strikte wijze bezig met corruptiebestrijding: actieve opsporing, onmiddellijke repercussies (waaronder strafrechtelijke vervolging en terugvordering van fondsen) en een hoge mate van transparantie. De functie van de Inspecteur Generaal heeft hierin een centrale rol.
Door geen cent meer aan GFATM te geven, zoals u suggereert, zou GFATM als het ware gestraft worden voor de actieve inzet om corruptie te bestrijden en haar transparantie hierover. Ik vind dat we daarmee een verkeerde boodschap afgeven. Vanzelfsprekend zullen we alle ontwikkelingen scherp blijven volgen en blijven aandringen op strikte controle mechanismen.
Overigens hecht ik er aan u te melden dat GFATM sinds de lancering in 2002 goede resultaten heeft bereikt. In December 2010 meldde het Fonds dat dankzij GFATM inmiddels 3 miljoen mensen worden behandeld met aidsremmers, dat 7,7 miljoen mensen zijn behandeld voor tuberculose en dat 130 miljoen bednetten zijn verspreid voor de preventie van malaria. Dankzij steun van GFATM zijn miljoenen voortijdige sterfgevallen voorkomen.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de mishandeling van een correspondent van dagblad Trouw in Caïro door Egyptische politiefunctionarissen?1

Ja.

Vraag 2

Bent u bereid de Egyptische ambassadeur te ontbieden en hem te laten weten dat Nederland woedend en ontzet is over het feit dat een Nederlandse journalist, die zich als zodanig bekend maakt, terwijl er nota bene niet eens demonstranten in de buurt zijn, in elkaar wordt geslagen door tien politiefunctionarissen met knuppels?

De Nederlandse ambassadeur in Egypte heeft de journalist in kwestie direct na melding van het voorval gesproken. Met de betrokken journalist en zijn redactie wordt nauw contact gehouden.
Door de ambassadeur in Cairo is tegenover de Egyptische autoriteiten ergernis en zorg uitgesproken over de wijze waarop deze en andere journalisten zijn behandeld. Daarbij is aangedrongen op het respecteren en waarborgen van vrijheid van pers en nieuwsgaring. Deze boodschap is eveneens overgebracht aan de Egyptische ambassade in Den Haag.

Vraag 3

Bent u bereid bij de Egyptische ambassadeur aan te dringen op vervolging van de daders?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Past deze mishandeling in een patroon van gebruik van geweld tegen zowel Egyptische als buitenlandse journalisten, bijvoorbeeld gezien de mishandeling van een Britse journalist van The Guardian en het met rubberen kogels beschieten van een cameraman van Al Jazeera en de arrestatie van acht Egyptische journalisten?

Het is bekend dat de Egyptische autoriteiten gewelddadig hebben opgetreden tijdens de demonstraties van de afgelopen dagen. Er zijn geen aanwijzingen voor een gericht optreden tegen (buitenlandse) journalisten.

Vraag 5

Kunt u deze vragen binnen een dag beantwoorden, gelet op de ontwikkelingen in Egypte?

Ja.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de berichten dat het aantal doden in Brazilië ten gevolge van de watersnood inmiddels is opgelopen tot meer dan 800 en dat er daarnaast meer dan 400 mensen worden vermist?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de gevolgen van de door zeer hevige regen veroorzaakte overstromingen zijn verergerd door falend watermanagement en gebrekkige city planning?

Of met beter watermanagement deze castastrofe te vermijden zou zijn geweest is moeilijk in te schatten; de hoeveelheden regenwater die in korte tijd zijn gevallen in de regio Serrana in de deelstaat Rio de Janeiro zouden naar alle waarschijnlijkheid ook bij goed watermanagement tot serieuze problemen hebben geleid. De onverantwoorde bebouwing van berghellingen waarop ondeugdelijke woningen zijn verrezen is waarschijnlijk de hoofdoorzaak voor het grote aantal slachtoffers.

Vraag 3

Bent u van plan, op basis van de in 2008 met Brazilië afgesloten akkoorden op onder andere het gebied van watermanagement, contact op te nemen met uw ambtgenoot en Nederlandse expertise aan te bieden om de Brazilianen in de huidige noodsituatie bij te staan en bij te dragen aan effectiever watermanagement in de toekomst? Zo ja, kunt u de Kamer informeren over de resultaten van uw inspanningen en over de concrete hulp die vanuit Nederland geboden zou kunnen worden? Kunt u daarbij tevens aangeven welke specifieke Nederlandse deskundigheid op het vlak van watermanagement voor Brazilië van nut zou kunnen zijn?

Brazilië beschikt over voldoende kennis om iets te doen aan de situatie die heeft geleid tot het grote aantal slachtoffers van deze ramp. Die kennis ligt niet in de eerste plaats op het gebied van watermanagement.
In zijn algemeenheid geldt dat eventuele bijstand door Nederland in respons op een noodsituatie, geschiedt op basis van een internationaal hulpverzoek van het getroffen land. In dit geval is door Brazilië niet om internationale bijstand verzocht, waarschijnlijk mede ingegeven door het feit dat het land voldoende eigen responscapaciteit heeft. De EU heeft voor de noodhulp in Brazilië € 1,5 miljoen gereserveerd, maar heeft dit door het uitblijven van een officieel bijstandsverzoek van Brazilië nog niet toegekend. Wel heeft de Delegatie van de Europese Commissie in Brazilië een bescheiden bedrag beschikbaar gesteld aan ngo’s.
Nederland heeft vorig jaar na de overstromingen in São Paulo, op verzoek van de burgemeester van die stad, kennis op het gebied van watermanagement aangeboden. Er is toen in samenwerking met het Netherlands Water Partnership (NWP) een proces gestart waarin is nagegaan welke aanvullende kennis op dit gebied nodig is. De volgende thema’s zijn inmiddels geïdentificeerd: stedelijk overstromingsbeheer, expertise over ontwerp voor mitigerende maatregelen, programma's «Ruimte voor de Rivier» en «Leven met Water», innovatieve oplossingen voor stedelijke drainage en opvangbekkens en «flood risk and hazard mapping». Dit nog lopende overlegproces staat inmiddels bekend onder de naam «Brazilian Dutch Dialogue» (BDD) en zal naar verwachting in 2011 worden afgerond.
Een eventueel Braziliaans verzoek om Nederlandse watermanagement-expertise te leveren voor het thans getroffen rampgebied in de regio Serrana, zal ik in overleg met mijn ambtgenoot van Infrastructuur en Milieu serieus bekijken.
Het MoU op het gebied van watermanagement dat in 2008 met Brazilië werd aangegaan had een looptijd van twee jaar. Bezien wordt of en hoe we de toen gemaakte afspraken kunnen voortzetten.

Vraag 1

Bent u bekend met het voornemen van de gemeente Breda om EU-subsidie aan te vragen voor de aanpak van jongerenoverlast?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het tegengaan van jongerenoverlast primair een taak is voor de lidstaten? Zo nee, waarom niet?

Ja, die mening deel ik. Dat wil echter niet zeggen dat er op dit terrein geen goede projectvoorstellen denkbaar zijn die in aanmerking kunnen komen voor subsidies vanuit een Europees fonds als daarbij sprake is van grensoverschrijdende samenwerking.

Vraag 3

Is het waar dat de gemeente Breda deze EU-subsidies gaat aanwenden voor lopende projecten zonder zelf extra geld aan de projecten te spenderen? Zo ja, deelt u de mening dat hiermee een mogelijk positief effect van cofinanciering, namelijk betrokkenheid en zorgvuldigheid bij het uitgeven van EU-geld, teniet wordt gedaan?

Het artikel in BN DeStem spreekt van «(...) lopende projecten waar toch al geld heen ging». De situatie is echter als volgt: het projectvoorstel uit Breda betreft drie nieuwe (deel)projecten: één op het gebied van onderzoek naar gezondheidsachterstanden in achterstandwijken, één op het gebied van regionale economie en één op het gebied van het tegengaan van overlast door jongeren. Er is hierbij wel degelijk sprake van cofinanciering: volgens de gemeente Breda bestaat die cofinanciering deels uit geld van woningcorporaties en deels uit gelden uit het gemeentebudget.

Vraag 4

Deelt u de mening dat alleen het uitwisselen van ervaringen tussen ambtenaren van de gemeenten Breda en Antwerpen een te magere basis is om de tussenkomst van de Europese Unie door middel van subsidies te rechtvaardigen? Zo nee, waarom niet?

De gemeente Breda probeert aanspraak te maken op een subsidie uit het Interreg-programma dat onderdeel uitmaakt van cohesiedoelstelling 3, Europese territoriale samenwerking. De beoordeling van de projectvoorstellen geschiedt door een speciaal hiervoor opgerichte stuurgroep. Daarbij gelden strikte criteria. Er moet bijvoorbeeld sprake zijn van een toegevoegde waarde en voordelen die bij enkel een nationale aanpak niet mogelijk zouden zijn en de te verwachten resultaten dienen helder gedefinieerd en gekwantificeerd te worden. In de praktijk blijkt dat meer dan de helft van de projectvoorstellen uiteindelijk wordt afgewezen omdat ze niet aan de strikte voorwaarden voldoen.

Vraag 5

Bent u bereid bij de onderhandelingen over de financiële perspectieven na 2013 er op in te zetten dat dit soort «grensoverschrijdende samenwerking» wordt uitgesloten van toekomstige EU-subsidies? Zo nee, waarom niet?

Nederland is tegen het rondpompen van geld. Subsidies uit het cohesiebeleid dienen enkel gericht te worden op de armste regio’s in de armste lidstaten. Daarnaast is er een rol voor de EU weggelegd bij het realiseren van grensoverschrijdende, transnationale en interregionale projecten die niet tot stand zouden komen wanneer nationale kosten-batenanalyses negatief uitpakken, terwijl de grensoverschrijdende kosten/batenafweging positief is.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Maatregelen geëist tegen wateroverlast in «militaire wijk» op Curaçao» in het maandblad van de ACOM?1

Ja.

Vraag 2

Welke maatregelen heeft u begin deze maand genomen om de wateroverlast van Nederlandse militairen en hun gezinnen op Curaçao in de wijk Jongbloed, die letterlijk door overstroomde afvoerputten tussen de drollen stonden, te beperken?

Curaçao heeft geen rioolstelsel. Huizen zijn voorzien van beerputten of sceptic-tanks. De afvoer van regenwater vindt plaats via zogenoemde rooien, open goten langs de weg. Deze rooien kunnen bij extreme tropische regenval de afvoer van het regenwater niet altijd aan. De wijk Jongbloed ligt in een lager gelegen gebied op Curaçao, waardoor er bij uitzonderlijke omstandigheden wateroverlast kan ontstaan.
In 2005 was er voor het eerst sprake van wateroverlast bij enkele defensiewoningen. Defensie heeft daarop de rooi uitgediept, een pomp geplaatst en deze later vervangen door een afvoerbuis naar een lager gelegen perceel. Verder zijn de opritten verhoogd, zodat het water van de straat niet meer zo snel de tuinen in kan stromen. Tot eind vorig jaar bleken die maatregelen afdoende.
Gedurende het laatste kwartaal van 2010 is op heel Curaçao sprake geweest van zeer overvloedige regenval, in een mate die de afgelopen 30 jaar niet is voorgekomen. Er zijn bij de overheid meer dan 500 meldingen van ondergelopen woningen binnengekomen. In die periode hebben ook twee defensiewoningen in de wijk Jongbloed water in huis gekregen. Defensie heeft direct pompen geplaatst in de wijk, zandzakken aangebracht en geassisteerd bij het schoonmaken van de huizen. Voorts is de afvoercapaciteit van de eerder aangelegde afvoerbuis vergroot door er twee buizen bij te plaatsen. Tevens zijn aan het begin van de straat asfaltdrempels aangebracht om het water beter te geleiden, zijn alle opritten bij de woningen verder verhoogd, zijn er muurtjes gemetseld op de portalen en zijn er schotbalksponningen aangebracht bij de toegangsdeuren van de woningen. Defensie is in overleg met de bewoners van twee percelen achter de defensiewoningen, om de daar lopende rooi om te leiden om zo de kans op overlast verder te verkleinen. Indien deze bewoners akkoord gaan met het voorstel van Defensie, zullen die werkzaamheden nog deze maand aanvangen. Ten slotte is er een contract gesloten met een bedrijf om bij een periode van hoge grondwaterstand de beerputten of septic tanks tweewekelijks leeg te zuigen om het risico van overstroming zo klein mogelijk te houden.

Vraag 3

Hoe staat het momenteel met de overlast en schade door de zware regenval in deze militaire wijk?

De maatregelen hebben de overlast teruggedrongen. Na een langdurige periode van heftige regenval (van september 2010 tot begin januari 2011) is er momenteel nog slechts incidenteel sprake van zware regenbuien. Dit heeft tot gevolg dat het grondwaterpeil aan het zakken is, wat tot verdere vermindering van de problemen leidt.

Vraag 4

Waarom heeft Defensie niet meer aandacht besteed aan de ondergrondse afvoervoorzieningen in de woningen voor Nederlandse militairen, die blijkbaar niet berekend zijn op zware regenval?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Welke regelgeving bestaat er momenteel in de aansprakelijkheid voor eventuele schade aan woningen door wateroverlast? Ligt deze bij Defensie of bij de individuele militairen?

Schade aan defensiewoningen is de verantwoordelijkheid van Defensie als eigenaar. Schade aan de inboedel valt onder de verantwoordelijkheid van de bewoner die daarvoor een inboedelverzekering kan afsluiten. Naast het beter informeren van de (toekomstige) bewoners over de lokale situatie en mogelijke gevolgen bij extreme regenval, is onlangs voor enkele lager gelegen woningen de volgende zin in het huurcontract opgenomen: «Huurder is door verhuurder geïnformeerd over het risico dat in en rondom de woning aan ..... nr. ... sprake kan zijn van hevige wateroverlast. Huurder is zich bewust van dit risico en accepteert dit risico». Op deze wijze wordt de medewerker tijdig en expliciet gewezen op de risico’s van bewoning van deze specifieke woning.

Vraag 6

Is het waar dat (nieuwe) huurders sinds kort een huurcontract voorgelegd krijgen waarin Defensie de verantwoordelijkheid van eventuele schade door onder andere wateroverlast bij de militair neerlegt? Zo ja, vindt u dat gerechtvaardigd?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Kunt u beargumenteren waarom Defensie nog steeds een goede werkgever is voor deze gedupeerde Nederlandse militairen en hun gezinnen?

Zie het antwoord op de vragen 2 en 4.

Vraag 1

Kent u de berichten over commercieel draagmoederschap in India?1

Vraag 2

Deelt u de mening dat commercieel draagmoederschap onwenselijk is? Zo ja, wat gaat u hier aan doen?

Vraag 3

Klopt het dat via buitenlandse sluiproutes gemakkelijk commerciële draagmoeders kunnen worden gebruikt om een kind te verkrijgen en dat daarmee de regels met betrekking tot draagmoederschap in Nederland kunnen worden omzeild?

Vraag 4

Deelt u de opvatting dat deze gang van zaken onwenselijk is? Zo ja, welke middelen staan ter beschikking om hier wat aan te doen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 5

Bent u bereid om te bewerkstelligen dat de artikelen 151b en 151c van het Wetboek van Strafrecht in de toekomst onder de reikwijdte van artikel 5 van het Wetboek van Strafrecht komen te vallen? Zo ja, op welke termijn kan dit geregeld worden? Zo nee, waarom niet?

Vraag 6

Wat is de stand van zaken met betrekking tot het onderzoek naar de aard en omvang van commercieel draagmoederschap en illegale opneming? Wanneer kan de Kamer de uitkomsten van dit onderzoek, wat in opdracht van uw ambtsvoorganger is uitgevoerd, verwachten?

Vraag 7

Welke voorlichtende maatregelen heeft u in het kader van preventie genomen om commercieel draagmoederschap tegen te gaan en illegale opneming van een buitenlands kind te voorkomen?

Vraag 8

Zijn er verder redenen om naar aanleiding van de tot nu toe verschenen berichten beleid dan wel wetgeving dienaangaande te ontwikkelen of aan te passen? Zo ja, waar denkt u aan? Zo nee, waarom niet?

Vraag 1

Kunt u aangeven waarom de Development Assistance Group (DAG) een vervolgonderzoek heeft ingesteld naar de monitoringsmechanismen van verschillende ontwikkelingsprogramma’s in Ethiopië?

Het vervolgonderzoek van de multidonor Development Assistance Group (DAG) betreft een uitbreiding naar andere grote programma’s die door een consortium van donoren, waaronder Nederland, worden gefinancierd en die niet in het eerste onderzoek van de DAG zijn opgenomen.
Hierbij zal ook worden onderzocht of de al bestaande verantwoordingsmechanismen en waarborgen aangevuld kunnen worden met monitoringsinstrumenten uit andere grote programma’s. Daarnaast zal worden gekeken naar de mogelijkheden om de bestaande waarborgen onafhankelijker te maken.

Vraag 2

Heeft dit vervolgonderzoek inmiddels plaatsgevonden? Zo ja, wat waren de conclusies van dit onderzoek? Zo nee, op welk moment zal dit onderzoek worden uitgevoerd en bent u bereid de conclusies van dit onderzoek aan de Tweede Kamer te sturen?

Het vervolgonderzoek bevindt zich nog in de ontwerpfase. Het vervolgonderzoek wordt zorgvuldig voorbereid en zal mogelijk pas eind 2011 gereed zijn.
Ik ben graag bereid de resultaten en de conclusies van dit onderzoek met de Tweede Kamer te delen.

Vraag 3

Kunt u ingaan op de manier waarop afstemming plaatsvindt met andere donoren? Welke afspraken zijn gemaakt, zowel in EU-verband als binnen de Multidonor Development Assistance Group, waarin het rapport van Human Rights Watch (HRW) is besproken, zodat politisering van ontwikkelingsgeld wordt voorkomen?

Het vervolgonderzoek wordt in DAG-verband voorbereid en door de DAG-leden gefinancierd. Er vindt zowel in de ontwerpfase, waarin de Terms of Reference voor het onderzoek worden ontwikkeld, als in de uitvoeringsfase op het hoogste DAG-niveau van de «Heads of Agency» afstemming plaats.
De ambassadeurs van de Europese Unie zullen door de DAG op de hoogte worden gehouden van de voortgang van het onderzoek. De resultaten van het onderzoek zullen eveneens na afstemming met de EU-ambassadeurs worden gedeeld met de Ethiopische autoriteiten.

Vraag 4

Kunt u aangeven of ook programma’s in andere landen kwetsbaar zijn voor de inzet van ontwikkelingsgeld voor politieke doelen? Zo ja, kunt u een overzicht geven van landen en programma’s die hierbij volgens u een vergroot risico lopen? Kunt u ook aangeven wat de inzet is in de verschillende landen om te voorkomen dat ontwikkelingsgelden verkeerd worden ingezet?

Uitgangspunt van de regering is te voorkomen dat ontwikkelingsgelden door de overheid van een (partner) land verkeerd worden ingezet. De mate waarin programma's in landen kwetsbaar zijn om ingezet te worden voor politieke doeleinden, hangt af van de situatie en is niet in zijn algemeenheid aan te geven. Wel wordt deze kwetsbaarheid voortdurend betrokken in de besluitvorming over de wijze waarop Nederland zijn bilaterale hulp inzet.
Ambassades in partnerlanden stellen ieder jaar een analyse op van de kwaliteit van het beleid en bestuur van deze partnerlanden. De uitkomsten van de analyses zijn bepalend voor de wijze waarop de Nederlandse hulp wordt vormgegeven. Afhankelijk van de uitkomsten van deze analyses en de risico’s die daaruit voortvloeien kan bijvoorbeeld worden besloten de overheid aan te spreken op verkeerd gebruik van de hulp, of maatregelen te nemen om de besteding van de hulp door de overheid nauw te volgen.
Daarnaast monitoren de ambassades gedurende het jaar de implementatie van het OS-programma, inclusief de multidonorprogramma’s waaraan Nederland deelneemt. Knelpunten, ook wanneer deze van politieke aard zijn, worden opgebracht in de dialoog met de overheid. De uitkomst daarvan kan bepalend zijn voor het vervolg van programma’s waar Nederland bij betrokken is.

Vraag 1

Bent u bekend met de onderstaande berichten over de onderschepping van twee Russische bommenwerpers van het type Toepolev T-95 in de nacht van woensdag 19 januari op donderdag 20 januari 2011?12en3

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven of het hier gaat om de schending van het Nederlandse luchtruim of zijn de Russische bommenwerpers (enkel) het Nederlands verantwoordelijkheidsgebied binnen NAVO-verband ingevlogen?

De Russische lange afstandsvluchten zijn onaangekondigd en zonder opgave van redenen uitgevoerd in het vrij toegankelijke luchtruim boven internationale wateren. Er is geen internationale verplichting om dergelijke vluchten vooraf aan te kondigen. Met het uitvoeren ervan overtreedt Rusland geen internationale regels. De vluchten worden dan ook niet beschouwd als provocatie of internationaal incident. Wel is Nederland van mening dat de Russische bommenwerpers zich vanwege vliegveiligheidsredenen zouden moeten melden bij het binnenvliegen van die delen van het internationale luchtruim waarbinnen luchtverkeersleiding wordt verzorgd (waaronder het vluchtinformatiegebied Amsterdam). De op basis van nationale wetgeving bestaande meldingsplicht wordt tijdens dit soort vluchten doorgaans niet gerespecteerd.
De vluchten worden uit veiligheidsoverwegingen door vliegtuigen van de NAVO begeleid en in de gaten gehouden. Conform de NAVO-procedures wordt geen contact gemaakt met de Russische piloten.

Vraag 3

Klopt het dat de Russische bommenwerpers zonder opgaaf van redenen het West-Europese luchtruim zijn ingevlogen of hebben Russische autoriteiten Nederland op de hoogte gebracht van deze vluchten?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Hebben de Nederlandse F-16 piloten contact kunnen maken met de Russische piloten? Zo ja, wat was de reactie van de Russen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Kunt u een indicatie geven hoeveel Russische vliegtuigen sinds het einde van de Koude Oorlog zijn onderschept door Nederlandse straaljagers? Kunt u daarbij onderscheid maken tussen het Nederlandse luchtruim en het Nederlandse verantwoordelijkheidsgebied binnen NAVO-verband? Zo nee, waarom niet?

Na de toespraak van toenmalig president Poetin in München in augustus 2007 volgde een forse toename van het aantal lange afstandsvluchten door Russische bommenwerpers. De toespraak bevatte kritiek over de opstelling van het Westen tegenover Rusland. Vanaf dat moment zijn dergelijke vluchten boven de Barentszzee en de Atlantische Oceaan op een structurele basis hervat. Een klein deel van deze vluchten wordt uitgevoerd boven de Noordzee. Het betreft zowel aangekondigde als onaangekondigde vluchten. Exacte gegevens over aantallen, posities en de acties die door de Navo zijn genomen, zijn gerubriceerd.
Er is in 2010 geen sprake geweest van verhoogde Russische activiteit boven de Noordzee. De vluchten dienen trainingsdoeleinden en fungeren mogelijk ook als demonstratie van Russische militaire macht. Dit past in het assertievere buitenlands en veiligheidsbeleid dat onder toenmalig president Poetin tot stand kwam.
Zie ook de antwoorden op de vragen van de leden Van Dam en Eijsink ingezonden 30 november 2009 (kenmerk 2009Z22957) en de antwoorden op de vragen van het lid Knops ingezonden 21 oktober 2010 (kenmerk 2010Z15085).

Vraag 6

Kunt u aangeven of er de laatste jaren sprake is van een stijgende lijn met betrekking tot de Russische vluchten in Noordwest Europa? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Kunt u aangeven wat volgens u de beweegredenen zijn van de Russen om deze vluchten uit te voeren? Gaat het hier bijvoorbeeld om spionage-activiteiten?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 8

Mocht dit incident een schending betreffen van het Nederlands luchtruim, bent u dan bereid opheldering te vragen bij de Russische ambassadeur en de Kamer hierover zo snel mogelijk te informeren? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Kent u het bericht «Russische vliegtuigen onderschept»?1

Ja.

Vraag 2

Bent u nog steeds van mening dat de Russische bommenwerpers zich vanwege vliegveiligheidsredenen zouden moeten melden bij het binnenvliegen van die delen van het internationale luchtruim waarbinnen luchtverkeersleiding wordt verzorgd?1

Ja.

Vraag 3

Wat hebt u ondernomen sinds 19 oktober 2010, toen zich eenzelfde incident voordeed met twee Russische bommenwerpers, om te bevorderen dat deze vluchten worden gemeld?

De Russische bommenwerpers worden uit veiligheidsoverwegingen door vliegtuigen van de Navo, waaronder Nederlandse F-16’s, begeleid en in de gaten gehouden. De vluchten worden niet beschouwd als provocatie of internationaal incident. Nederland zal zijn standpunt over vliegveiligheidsaspecten bij het militair gebruik van delen van het internationale luchtruim waarbinnen luchtverkeersleiding wordt verzorgd kenbaar maken in bilateraal en bondgenootschappelijk contact met de Russische Federatie.

Vraag 4

Bent u van plan de Russische ambassadeur te ontbieden en hem duidelijk te maken dat bedoelde vluchten vooraf moeten worden gemeld? Indien nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.