Vraag 1

Bent u bekend met het rapport «Business Among Friends» van Oxfam Novib?1

Ja

Vraag 2

Deelt u de conclusie van Oxfam Novib dat de belastinginkomsten in sommige ontwikkelingslanden met meer dan 100 procent kunnen stijgen als multinationals belasting afdragen in landen waar ze economisch actief zijn? Zo nee, waarom niet?

Mijn indruk uit de publicaties van Oxfam Novib is dat de suggestie dat de belastinginkomsten in sommige ontwikkelingslanden met meer dan 100 procent kunnen stijgen als multinationals belasting afdragen in landen waar ze economisch actief zijn, niet zo zeer gebaseerd is op het rapport «Business Among Friends» als wel vooruit loopt op een nog te publiceren onderzoek door Alex Cobham en Petr Janský.2
Zonder kennis van dat rapport is de gestelde vraag niet te beantwoorden. Het antwoord zal in elk geval afhangen van de wijze waarop in dat onderzoek invulling wordt gegeven aan «het afdragen van belasting in landen waar ondernemingen actief zijn».

Vraag 3

Deelt u de mening dat Nederland een verantwoordelijkheid heeft in het behoud van de belastinggrondslag van ontwikkelingslanden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe ziet deze verantwoordelijkheid er volgens u uit en op welke wijze geeft Nederland hier internationaal uiting aan? In het bijzonder, hoe verhoudt het delen van Nederlandse fiscale expertise met ontwikkelingslanden zich tot de inspanningen van andere Europese landen?

In de notitie Fiscaal Verdragsbeleid 2011 en de brief aan de Kamer van 30 augustus 2013 staat dat Nederland speciale aandacht heeft voor de bijzondere positie van ontwikkelingslanden. Belangrijke aandachtspunten zijn de ruimte voor bronheffingen en het actief aanbieden om anti-misbruikbepalingen in het verdrag op te nemen. Op dit moment is Nederland bezig met het benaderen van 23 ontwikkelingslanden over het opnemen van een anti-misbruikbepaling in het bestaande belastingverdrag. Nederland loopt op dit punt internationaal voorop. Daarnaast is Nederland actief op het gebied van het verlenen van technische assistentie aan ontwikkelingslanden. Dat doet Nederland zowel bilateraal als via multilaterale programma’s, bijvoorbeeld van de OESO; uit het bijgevoegde (meeste recente) overzicht van het OESO-programma blijkt dat de Nederland op dat terrein relatief veel doet. In de bijlage bij deze brief treft u een overzicht aan van de bijdragen3.

Vraag 4

Wat is uw reactie op de aanbeveling van Oxfam Novib meer landen een gelijke stem te geven bij de totstandkoming van het actieplan om grondslagerosie en winstverschuiving tegen te gaan? Deelt u zowel de zorg als de door deze organisatie aangedragen oplossing? Zo nee, waarom niet?

Het kabinet onderschrijft het belang van het tegengaan van agressieve fiscale planning door grote of beursgenoteerde (internationaal opererende) bedrijven, die door middel van fiscale planning zorgdragen voor erosie van belastinggrondslagen. Hieraan kan onder meer rapportage door grote of beursgenoteerde bedrijven volgens het principe van country-by-country reporting over belastingbetalingen in de landen waarin zij actief zijn, bijdragen. Nederland geeft dan ook volop steun aan internationale initiatieven tot bevordering van transparantie door middel van belastingrapportages. In de EU geldt een dergelijke verplichting inmiddels voor multinationals in de mijnbouw, bosbouw en financiële sector. Daarbij heeft Nederland wel aandacht voor de mogelijk negatieve economische consequenties van publieke beschikbaarheid van deze informatie. Nederland heeft er bij de onderhandelingen inzake de Richtlijn voor bekendmaking niet-financiële informatie en diversiteitbeleid voor gepleit dat de EU Commissie een onderzoek uitvoert naar de impact van publieke country-by-country reporting voor alle sectoren. Eind februari 2014 hebben de Raad en het Europees Parlement in triloogonderhandelingen een akkoord bereikt over deze richtlijn. Op 15 april heeft het Europees Parlement met de richtlijn ingestemd, naar verwachting zal de Raad de richtlijn na de zomer bekrachtigen. In de richtlijn is een bepaling opgenomen op basis waarvan de EU Commissie uiterlijk in juli 2018 een evaluatie afrondt en rapporteert over de mogelijkheid van het introduceren van een verplichting voor grote ondernemingen om jaarlijks een country-by-country rapportage te vervaardigen, die minstens informatie bevat over gemaakte winst, betaalde winstbelasting en ontvangen overheidssubsidie.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het belangrijk is dat multinationals openheid van zaken geven over de winsten die ze per land maken, zodat schadelijke belastingontwijking door winstverschuiving kan worden voorkomen? Zo nee, waarom niet? Wat zijn de inspanningen van Nederland om in Brussel country-by-country-reporting verplicht te stellen voor multinationals? Wanneer worden de resultaten van het aangekondigde «impact assessment» naar de Kamer gestuurd?2

Vraag 1

Kent u het bericht «Suriname wil einde aan rechten «Suri-Nederlanders»»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de wens van Suriname om de Toescheidingsovereenkomst op te zeggen? Welke stappen zijn of worden er in deze richting gezet?

Eenzijdige opzegging van de Toescheidingsovereenkomst (hierna: TO) is verdragsrechtelijk niet mogelijk. In 2005 maakte de toenmalige Surinaamse regering kenbaar de TO op te willen zeggen. Nederland is geen voorstander van beëindiging van de TO, zolang de rechten die een bepaalde groep Surinaamse Nederlanders aan de TO kunnen ontlenen niet voldoende zijn gewaarborgd. In 2010 vond de laatste onderhandelingsronde plaats. Vanuit de huidige Surinaamse regering zijn vooralsnog geen initiatieven genomen om de onderhandelingen voort te zetten.

Vraag 3

Is er ambtelijk overleg met Suriname over de wens tot opzegging van het verdrag? Indien ja, kunt u toelichten hoe deze dialoog verloopt?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Kunt u aangeven hoe het mogelijk is dat Suriname stelt dat het verdrag nooit heeft gewerkt en het ook nooit zal werken, terwijl u stelt dat de mening dat het verdrag nooit heeft gewerkt niet wordt gedeeld?

Het primaire doel van de TO was – in het licht van de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 – de toekenning van nationaliteit te regelen van Nederlanders van Surinaamse afkomst. Dat doel is bereikt.

Vraag 5

Kunt u aangeven of, en zo ja op welke terreinen, Suriname zich niet aan de in het verdrag overeengekomen afspraken houdt?

Zie het antwoord op vraag 4; het hoofddoel van de TO is bereikt. De onderhandelingen tussen Suriname en Nederland naar aanleiding van de Surinaamse wens tot beëindiging van de TO concentreerden zich met name op de leden 2 en 3 van artikel 5 van de TO en de aldaar geformuleerde rechten van een groep Nederlanders van Surinaamse afkomst. Deze bepalingen worden in de praktijk door Suriname niet nageleefd. Zoals laatstelijk aan uw Kamer medegedeeld in de brief van 26 augustus 2011 van mijn ambtsvoorganger2 heeft Nederland begrip voor het feit dat Suriname bepaalde van die rechten, met name grondwettelijke rechten zoals actief en passief kiesrecht, wil voorbehouden aan personen met de Surinaamse nationaliteit. Waar het gaat om bijvoorbeeld rechten met betrekking tot reizen en het verwerven van grond dienen deze rechten echter onverkort gewaarborgd te blijven.

Vraag 6

Deelt u de opvatting dat de nieuwe Surinaamse diasporawet die de Toescheidingsovereenkomst zou moeten vervangen, veel minder ver gaat dan het huidige verdrag met Nederland? Indien ja, kunt u toelichten op welke punten de diasporawet minder ver gaat?

De nieuwe Surinaamse diasporawet heeft een geheel andere vorm en karakter dan de TO. De diasporawet is immers geen nationaliteitsregeling. Voor zover de vraag doelt op een vergelijking van de diasporawet met de in het antwoord op vraag 5 genoemde bepalingen van de TO, deelt het kabinet die opvatting niet, omdat de diasporawet een veel grotere groep personen betreft. Van vervanging is bovendien geen sprake zolang de TO nog van kracht is.

Vraag 7

Is het kabinet bereid om, zoals eerder gesuggereerd, naar het Internationaal Gerechtshof te stappen als Suriname de Toescheidingsovereenkomst eenzijdig naast zich neer zou leggen? Indien nee, waarom niet?

Zie antwoord op de vragen 2 en 3. De TO is niet beëindigd. Het ligt dan ook niet voor de hand dat Nederland naar het Internationaal Gerechtshof stapt.

Vraag 1

Kent u het bericht «NATO official: Russia now an adversary»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u het feit dat de plaatsvervangend Secretaris-Generaal van de Navo heeft uitgesproken dat de Navo nu Rusland als een tegenstander beschouwt?

Plv. SG NAVO Vershbow heeft niet namens het Bondgenootschap gesproken; hij heeft zijn eigen mening gegeven.

Vraag 3

Waarop is diens uitspraak gebaseerd dat Rusland de Navo als tegenstander ziet?

Dat is het Kabinet niet bekend.

Vraag 4

Wie heeft deze plaatsvervangend Secretaris-Generaal gemachtigd om Rusland tot tegenstander van de Navo te verklaren?

Zie antwoord op vraag 2.

Vraag 5

Vindt u dat deze uitspraak een toegevoegde waarde heeft? Zo ja, waaruit bestaat die dan?

Nee, de NAVO-ministers hebben begin april afgesproken dat de praktische NAVO-samenwerking met Rusland in het kader van de NAVO-Rusland Raad wordt opgeschort, maar dat het diplomatieke kanaal openblijft. Voor Nederland blijft een strategisch partnerschap van de NAVO met Rusland het langere termijndoel, hoezeer de huidige situatie de voorwaarden daarvoor ook onder druk heeft gezet

Vraag 6

Sprak de plaatsvervangend Secretaris-Generaal ook namens het Navo-lid Nederland?

Zie antwoord op vraag 2.

Vraag 7

Bent u bereid om afstand te nemen van deze uitspraak? Zo nee, waarom niet?

Nee, Vershbow heeft immers niet namens het Bondgenootschap gesproken; hij heeft zijn eigen mening verwoord.

Vraag 8

Gaat u er voor pleiten dat de Navo deze uitspraak terugneemt? Zo nee, waarom niet?

Nee, belangrijker dan de vraag of Rusland momenteel al dan niet een tegenstander is van de NAVO, is de vraag welke gevolgen de crisis in Oekraïne moet hebben voor de relatie tussen de NAVO en Rusland. De discussie daarover is gaande binnen het Bondgenootschap, mede in aanloop naar de ministeriële bijeenkomsten op het niveau van de Ministers van Defensie en Buitenlandse Zaken in juni en de NAVO-top in september 2014.

Vraag 9

Wilt u elk van deze vragen afzonderlijk en uiterlijk 13 mei 2014 beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «$ 17.6 million from European Consortium inflames conflict, supports legal warfare»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de anti-Israëlische organisaties Badil (verheerlijken van zelfmoordenaars), Addameer (oprichter in verband gebracht met de Palestijnse terreurorganisatie PFLP) en Al-Haq (keurt terreur tegen burgers goed) gesteund worden met Nederlandse belastinggeld, via de organisatie The Human Rights and International Humanitarian Law Secretariat?

Bescherming van mensenrechten is een prioriteit van het kabinet. In dat kader verleent Nederland, samen met Denemarken, Zweden en Zwitserland, via het Human Rights and International Humanitarian Law Secretariat ondersteuning aan Palestijnse en Israëlische NGOs, waaronder de mensenrechtenorganisaties Badil, Addameer en Al-Haq. Het secretariaat steunt deze organisaties omdat zij opkomen voor de rechten van Palestijnse burgers en schendingen door de Palestijnse en Israëlische autoriteiten aan de orde stellen.
Het secretariaat hanteert een zorgvuldige selectieprocedure. Betrokken organisaties dienen zich te houden aan VN-standaarden en bij de beoordeling van financieringsaanvragen wordt gekeken of financiering van het donorconsortium niet gebruikt wordt voor activiteiten die in strijd zijn met internationaal recht. In het geval van discriminatie, oproepen tot geweld, of haatzaaien kan de overeenkomst tijdelijk opgezegd worden, waarna het secretariaat in gesprek treedt met de ondersteunde organisaties om aanpassingen te realiseren. Dit is eerder gebeurd bij Badil (ref. Kamerbrief d.d. 23 augustus 2011 met kenmerk 2011Z4315/2011D11358). Wanneer de problemen niet naar tevredenheid worden opgelost heeft het secretariaat het recht de bijdrage stop te zetten.

Vraag 3

Waarom blijft de Nederlandse staat direct en indirect anti-Israëlische organisaties steunen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u inmiddels bereid een onderzoek in te stellen naar hulporganisaties die direct of indirect Nederlands belastinggeld ontvangen en anti-Israëlische propaganda sponseren? Zo neen, waarom niet?

Het kabinet is van mening dat de procedures van het Human Rights and International Humanitarian Law Secretariat voldoende waarborgen bieden.

Vraag 5

Welke maatregelen bent u voornemens te treffen om te zorgen dat er geen cent Nederlands belastinggeld meer gebruikt wordt om de bevriende staat Israël te demoniseren en tegen te werken?

Het kabinet ziet op grond van het bovenstaande geen aanleiding om aanvullende maatregelen te treffen.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «EP declareerde 200 miljoen aan kantoorkosten»?1

Ja.

Vraag 2

Is het kabinet met ons van mening dat deze declaraties streng moeten worden gecontroleerd? Zo nee, waarom niet?

Voor kantoorkosten krijgt een lid van het Europees Parlement een forfaitaire vergoeding, waarvoor geen declaraties hoeven worden ingediend. Een dergelijke forfaitaire regeling beoogt de administratieve lasten van het Europees Parlement te verlichten. Leden van de Tweede Kamer kennen een vergelijkbare regeling.

Vraag 3

Is het bericht juist dat enkele Nederlandse EP-leden van de VVD geen bonnetjes overleggen of bewaren, zodat er dus niet kan worden gecontroleerd of er niet gefraudeerd wordt met deze kantoorkosten?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat gaat het kabinet ondernemen om ervoor te zorgen dat alle EP-leden worden gecontroleerd op de rechtmatigheid van uitgaven en dat EP-leden die frauderen worden gestraft?

Het kabinet hecht aan een degelijke verantwoording van publieke middelen. Leden van het Europees Parlement ontvangen hun salaris en onkostenvergoedingen uit de begroting van het Europees Parlement als onderdeel van de EU-begroting. De publieke controle op deze uitgaven is de verantwoordelijkheid van de Europese Rekenkamer. De controlesystemen van het Europees Parlement functioneren volgens de Europese Rekenkamer doeltreffend (Jaarverslag 2012).

Vraag 1

Kent u de berichten «Paul Weston – Victim of Sharia: Arrested For Quoting Winston Churchill»1 en «Arrested for quoting Winston Churchill: European election candidate accused of religious and racial harassment after he repeats wartime prime minister’s words on Islam during campaign speech»?2

Ja

Vraag 2

Deelt u de mening dat de arrestatie van de politicus Paul Weston een grove schending is van de vrijheid van meningsuiting en getuigt van dhimmi-gedrag? Zo nee, waarom niet?

Eenieder heeft het recht op vrijheid van meningsuiting en conform de drieledige toets van artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en artikel 19 van het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten zijn beperkingen aan die vrijheid alleen toegestaan indien deze in de wet zijn opgenomen, een legitiem doel dienen en noodzakelijk zijn in een democratische samenleving. De vrijheid van meningsuiting brengt ook plichten en verantwoordelijkheden met zich mee. Het is aan een onafhankelijke rechter om vast te stellen of de grenzen van de vrijheid van meningsuiting in dit geval zijn overschreden.
De precieze redenen voor de kennelijke arrestatie van dhr. Weston waar de genoemde persberichten melding van maken, zijn het Kabinet niet bekend. In andere perspublicaties wordt gesteld dat de aanleiding gelegen zou zijn in het feit dat dhr. Weston geen vergunning had voor het geven van een speech met een megafoon en niet reageerde op een verzoek van de politie om door te lopen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat deze gebeurtenis niet op zichzelf staat, maar exemplarisch is voor de staat van belegering waarin de vrijheid van meningsuiting zich bevindt door de opmars van islamcensuur in het Westen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Kunt u bevestigen dat Paul Weston een tweejarige gevangenisstraf riskeert wegens het simpelweg voorlezen van een gedeelte uit Winston Churchill’s boek «The River War» over het militante en sociale achteruitgang bewerkstelligende karakter van de islam?3

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Wilt u bij de Britse minister van Justitie aandringen op onmiddellijke buiten vervolging stelling van Paul Weston? Zo ja, wilt u de Kamer op de hoogte stellen van de Britse reactie? Zo nee, waarom niet?

Het Kabinet heeft het volste vertrouwen in het Britse rechtssysteem, en ziet geen aanleiding hierover met de Britse autoriteiten contact op te nemen.

Vraag 6

Wat gaat u doen om te voorkomen dat de vrijheid van meningsuiting zowel nationaal als internationaal op de islamitische slachtbank van moslimintolerantie wordt geofferd?

Vrijheid van meningsuiting en vrijheid van godsdienst of levensovertuiging zijn prioriteiten van het Nederlandse mensenrechtenbeleid. De Nederlandse inzet op dit gebied staat beschreven in de beleidsbrief «Respect en recht voor ieder mens» (Kamerstuk 32 735 nr. 78). Nederland voert op dit punt reeds een actief beleid in internationale gremia zoals de VN, EU en de Raad van Europa.

Vraag 7

Bent u bereid in internationale gremia aandacht te vragen voor het gevaar dat antiracismewetten en strafrechtbepalingen over belediging van geloof en/of groepen misbruikt worden om kritiek op de islam de mond te snoeren?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Op welke wijze gaat u de strijd voor behoud van de vrijheid van meningsuiting vormgeven, mede in het licht van de voorgenomen toenadering tot de Organisatie Islamitische Samenwerking, die immers streeft naar een internationaal blasfemieverbod en de aanjager is van het knevelen van de vrijheid van meningsuiting in Westerse landen onder het mom van de strijd tegen «islamofobie»?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Kent u de berichten «JSF niet onzichtbaar voor Russische en Chinese radar» en «New U.S. Stealth Jet Can’t Hide From Russian Radar»?1

Ja.

Vraag 2

Welke gevolgen gaat u verbinden aan de aanschaf van de Joint Strike Fighter (JSF) indien vóór de definitieve bestelling van het aantal JSF-toestellen blijkt dat het toestel niet beantwoordt aan de toegezegde stealth eigenschappen?

De F-35 zal moeten voldoen aan de gestelde operationele en technische eisen, waaronder die betreffende stealth eigenschappen. Het F-35 Joint Program Office (JPO) ziet er op toe dat dit gebeurt. Er is – zoals ook uit de door u geciteerde artikelen blijkt – sprake van een voortdurende wedloop tussen radarsystemen en technologieën waarmee radardetectie kan worden vermeden of geminimaliseerd. Deze wedloop zal ook in de komende jaren worden voortgezet. De keuze voor de F-35 is mede gemaakt op grond van de toekomstbestendigheid van het toestel. Het toestel kan worden doorontwikkeld om in te spelen op toekomstige ontwikkelingen op het gebied van radartechnologie.

Vraag 3

Bent u bereid navraag te doen bij Lockheed Martin en het Amerikaanse Ministerie van Defensie over de berichtgeving dat moderne Russische en Chinese radarsystemen de JSF stealth eigenschappen waardeloos maken? Zo nee, waarom niet?

In beginsel ben ik daartoe bereid, maar de berichtgeving geeft daarvoor geen aanleiding. Defensie heeft doorlopend contact met het Amerikaanse ministerie van Defensie, in het bijzonder het JPO over de ontwikkeling en capaciteiten van de F-35 en beschikt daardoor over actuele en uitgebreide kennis van de operationele capaciteiten van het vliegtuig, waaronder de stealth kwaliteiten. Daarnaast volgt Defensie de ontwikkelingen op het gebied van militaire technologie, zoals radarsystemen, op de voet.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u het gegeven dat de Amerikanen kennelijk dermate weinig vertrouwen hebben in de stealth eigenschappen van de JSF dat ze het toestel bij aanvalsmissies alleen op pad willen sturen met een speciale versie van de F-18, om zodoende een zwaar beveiligd luchtruim binnen te kunnen vliegen?2

In dit artikel, dat specifiek gaat over de Amerikaanse marine, komt de EA-18G Growler van Boeing aan de orde. Dit toestel is ontwikkeld voor elektronische oorlogsvoering en wordt sinds 2007 geleverd. In het operatieconcept van de Amerikaanse marine opereren F/A-18E/F toestellen samen met de EA-18G Growler.
In het artikel staan uitspraken van een bron uit de industrie die de capaciteiten van de EA-18G Growler beklemtoont. De F-35 zal in staat zijn zelfstandig missies uit te voeren in zwaar beveiligd luchtruim, het toestel is daarbij niet afhankelijk van de EA-18G Growler. De Amerikaanse luchtvloot is samengesteld uit verschillende type vliegtuigen, waaronder de F/A-18E/F/G. Dat zal zo blijven. Voor elk type missie kan Amerika dus een keuze maken uit (een combinatie van) de beschikbare typen toestellen die elkaar ondersteunen. Uit het artikel blijkt echter ook dat de Amerikaanse marine geen structureel budget voor extra EA-18G Growler toestellen heeft gereserveerd. Het artikel moet worden gezien in het licht van de congressionele behandeling van de Amerikaanse defensiebegroting.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de JSF inmiddels niet meer het toestel is dat stond in de verkoopcatalogus, waar dit kabinet zich zo blind op staarde? Kunnen we nog wel spreken van een vijfde generatie gevechtsvliegtuig?

Nee. Afgaande op de reeds gemaakte vorderingen in het F-35 programma zal het toestel, dat nog wel in ontwikkeling is, voldoen aan de gestelde operationele en technische eisen. Het JPO ziet er op toe dat die eisen worden gehaald. Zodoende zal het toestel de zes door Nederland bepaalde missie-typen kunnen uitvoeren.
Ja, de F-35 is een vijfde generatie gevechtstoestel.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Shariawetgeving Brunei donderdag van kracht»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat vanaf donderdag de sharia van kracht zal zijn in Brunei? Zo ja, deelt u de afschuw van dit gegeven?

Ja, de strafrechtelijke bepalingen van de «Syariah Penal Code» (SPC) zullen in drie fasen worden ingevoerd. De eerste fase ging op 30 april in, het betreft daarin overtredingen die tot een geldboete of gevangenisstraf kunnen leiden.
In de bijeenkomst met Brunei Darussalam in het kader van «Universal Periodic Review» van de UNHRC op 2 mei 2014 werden de Nederlandse zorgen geuit over de invoering van de SPC en bepleit dat deze wet in overeenstemming met internationale standaards voor mensenrechten voor alle burgers wordt ingevoerd.

Vraag 3

Kunt u aangeven hoeveel Nederlanders zich momenteel in Brunei bevinden?

Momenteel bevinden zich ca. 375 Nederlanders in Brunei Darussalam.

Vraag 4

Klopt het dat de sharia-wetgeving in Brunei ook zal gelden voor niet-moslims? Zo ja, in welke opzichten zal dit zo zijn?

De sharia-wetgeving is van toepassing op zowel moslims als niet-moslims, tenzij daarover expliciete bepalingen in de SPC zijn opgenomen, en strekt zich ook uit tot buitenlanders die in Brunei Darussalam verblijven en niet-islamitische ingezetenen van het land. Bepaalde delen van de sharia-wetgeving gelden uitsluitend voor moslims. Het ontbreekt vooralsnog aan eenduidige regels die van toepassing zijn op niet-islamitische buitenlanders.

Vraag 5

Welke maatregelen zullen er getroffen worden om te voorkomen dat landgenoten berecht kunnen worden onder de primitieve islamitische wetgeving?

In nauw contact met de in Brunei Darussalam gevestigde ambassades van EU-lidstaten en het daar gevestigde internationale bedrijfsleven zal worden beoordeeld hoe de invoering en handhaving van de nieuwe wetgeving zich zal ontwikkelen. In contacten met Brunei Darussalam zullen nadere vragen ter verduidelijking m.n. op het punt van de toepasbaarheid op niet-moslims worden gesteld.
In de informatieverschaffing aan Nederlandse burgers reizende en/of verblijvende in Brunei Darussalam zal worden gewezen op het toegenomen risico persoonlijk in een strafrechtelijke procedure op grond van de SPC betrokken te raken.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de berichten «Veteranen willen aparte berechting» en «Veteranen met trauma’s verdienen eigen rechtbank»?1 2

Ja.

Vraag 2

Beschikt u over statistische gegevens van het aantal veteranen welke jaarlijks in aanraking komen met justitie? Zo ja, hoe gebruikt u deze informatie? Zo nee, bent u bereid hier onderzoek naar te doen?

Ik beschik niet over statistische gegevens over het aantal veteranen dat jaarlijks in aanraking komt met justitie. Wel heb ik de beschikking over het rapport «Politie in aanraking met veteranen» uit 2011. Dit rapport geeft de resultaten weer van onderzoek uitgevoerd door de politieregio Kennemerland, de Politieacademie en het Veteraneninstituut. Het onderzoek heeft aangetoond dat veteranen niet vaker, maar juist minder vaak betrokken zijn bij strafrechtelijke incidenten in vergelijking met de referentiegroep van Nederlandse mannen van twintig jaar en ouder. De conclusie van het onderzoek is dat de bevindingen geen aanleiding vormen om nadere doelgerichte maatregelen te nemen. Ik acht aanvullend onderzoek dan ook niet nodig.

Vraag 3

Zijn er statistische gegevens beschikbaar van het aantal veteranen dat jaarlijks in aanraking komt met justitie, waarvan is vastgesteld dat zij psychisch beschadigd zijn (PTSS)? Zo ja, hoe gebruikt u deze informatie? Zo nee, bent u dan bereid onderzoek daarnaar te doen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Houden commune strafrechters voldoende rekening met een dienst gerelateerd trauma van een veteraan? Zo ja, wat is het verschil op dit punt met de Militaire Kamers van de rechtbank en het Hof in Arnhem?

Indien een veteraan als verdachte van een strafbaar feit wordt aangemerkt wordt zijn zaak behandeld bij een van de commune gerechten. Commune strafrechters houden, net als in het militaire recht zoals dat wordt toegepast in de Militaire Kamers van de rechtbank en Hof in Arnhem, altijd rekening met de persoonlijke omstandigheden van verdachten, ook als het gaat om psychische aandoeningen die hun oorzaak vinden in militaire acties. Als er aanwijzingen zijn dat verdachten psychische problemen ondervinden, worden in het strafrecht frequent deskundigen ingezet zoals psychologen en psychiaters. Strafrechters zijn daarmee vertrouwd.

Vraag 5

Biedt het strafrecht voldoende middelen om naast het opleggen van een straf ook een passend behandeltraject op te leggen aan de veteraan met een dienst gerelateerd trauma? Zo ja, kunt u dat nader toelichten? Kan deze zorg in alle penitentiaire inrichtingen worden geboden?

Het strafrecht biedt voldoende middelen om een passend behandeltraject op te leggen. De rechter kan bijvoorbeeld in het kader van de voorwaardelijke veroordeling als bijzondere voorwaarde opleggen dat betrokkene moet worden opgenomen in een zorginstelling, zich verplicht onder behandeling dient te laten stellen van een deskundige of zorginstelling of moet verblijven in een Regionale Instelling voor Beschermd Wonen. Ten behoeve van de beoordeling door de rechter wordt, indien sprake is van een zorgvraag bij betrokkene, een indicatiestelling afgegeven door de reclassering of het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie. Met deze indicatie wordt de zorg- en beveiligingsbehoefte in kaart gebracht. Op basis daarvan kan de rechter in het kader van een voorwaardelijke sanctie op de persoon toegesneden voorwaarden stellen. Ook in detentie staat de persoonsgerichte aanpak centraal. Dat betekent dat de gedetineerde bij binnenkomst wordt gescreend. Daar hoort ook een medische intake bij, waarbij zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van de gegevens die bij ketenpartners over betrokkene bekend zijn. Op basis van deze screening wordt een detentie- en re-integratieplan opgesteld voor betrokkene. In het kader daarvan wordt ook vastgesteld in hoeverre betrokkene (forensische) zorg nodig heeft. Zo is in detentie sprake van een laagdrempelige toegang tot een psycholoog en is in iedere P.I. een EZV (extra zorgvoorziening) ingericht. Als betrokkene meer geestelijke gezondheidszorg nodig heeft dan de basiszorg biedt, wordt een indicatie afgegeven voor forensische zorg. Dit kan in de vorm van ambulante zorg die door de GGz binnen detentie wordt verleend en in de vorm van klinische zorg. Indien klinische zorg is aangewezen geldt het principe dat betrokkene naar de GGz wordt toegeleid, tenzij veiligheidsoverwegingen zich hiertegen verzetten. De hierboven toegelichte persoonsgerichte aanpak binnen detentie maakt een op doelgroepen gericht specifiek beleid onnodig.
Het bovenstaande laat onverlet dat de zorgplicht van Defensie met zich mee brengt dat een veteraan te allen tijde een beroep kan doen op het Veteranenloket ter ondersteuning van zijn zorgbehoefte.

Vraag 6

Indien een veteraan met een dienstgerelateerd trauma in detentie verblijft, kan hem dan direct de nodige behandeling en zorg worden geboden? Zo ja, kunt u nader beschrijven waaruit die behandeling en zorg uit kan bestaan? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Bent u bekend met de ervaringen van de zogenoemde «Russell rechtbanken» in de Verenigde Staten? Zo ja, kunt u die kennis delen met de Kamer? Zo nee, op welke wijze gaat u informatie verwerven bij uw Amerikaanse ambtgenoot?

Ik ben bekend met de ervaringen van de zogenoemde «Russell rechtbanken». Gelet op de bevindingen van de rapportage «Politie in aanraking met veteranen» van juni 2011 ben ik van mening dat we niet moeten streven naar het instellen van speciale rechtbanken voor veteranen. De conclusies van dit rapport nopen niet tot het treffen van bijzondere maatregelen. Bovendien zijn er binnen het commune recht afdoende mogelijkheden om recht te doen aan dienst gerelateerde trauma’s van veteranen.

Vraag 8

Wat is uw visie op het instellen van een dergelijke rechtbank, die gelet op de aard van de problematiek, dienstbaar zou kunnen zijn aan alle geüniformeerden in overheidsdienst in gelijke omstandigheden?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Hoe staat u tegenover het voorstel van de advocaten S.M. Diekstra en R.G. van der Laan om een speciale rechterlijke voorziening te treffen voor de berechting van veteranen met een dienst gerelateerd trauma? Bent u bereid te laten onderzoeken wat de meerwaarde van een speciale rechterlijke voorziening kan zijn bij de berechting van veteranen met een dienst gerelateerd trauma? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 10

Op welke wijze geeft de reclassering invulling aan de terugkeer in de maatschappij van de veteranen? Ziet u hier mogelijkheden voor verbetering of aanpassing?

De invulling van het reclasseringstoezicht is afgestemd op de persoon van de dader. Hierbij staan de kans op recidive, factoren die aanleiding geven tot delict gedrag en factoren die delict gedrag kunnen voorkomen centraal. Op basis van een wetenschappelijk diagnose-instrument wordt de kans op recidive en de factoren die aanleiding geven tot delict gedrag bepaald. Naar aanleiding van deze risico-inventarisatie wordt een op maat gemaakt plan van aanpak opgesteld. Dit plan van aanpak bevat interventies die zijn gericht op de factoren die aanleiding geven tot delict gedrag én op het verminderen en voorkomen van recidive. Er is geen specifieke vorm van reclasseringstoezicht voor veteranen. Dit is ook niet noodzakelijk, want ieder reclasseringstoezicht is al afgestemd op de persoon van de dader en zijn/haar kenmerkende problematiek. Ik acht de afstemming van het reclasseringstoezicht op de persoon van de dader voldoende en zie geen aanleiding tot verbetering of aanpassing van het reclasseringstoezicht.

Vraag 1

Bent u bekend met de uitzending van Nieuwsuur over de mislukking van het anti-radicaliseringsbeleid?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de totale kosten van het anti-radicaliseringsbeleid 30 miljoen euro zijn geweest sinds PvdA’er Ahmed Marcouch in 2007 de aanzet tot dit zinloze en geldverslindende beleid heeft gegeven? Zo nee, hoe hoog waren de kosten dan?

Het actieprogramma polarisatie en radicalisering is in de periode van 2007 – 2011 begroot voor € 28 miljoen. Er is € 14,46 miljoen besteed en voor € 13,54 miljoen gerealloceerd.2

Vraag 3

Waar is het geld voor anti-radicaliseringsbeleid precies aan besteed? Welke personen, organisaties en bedrijven hebben (subsidie-)geld van de overheid ontvangen en hoeveel was dat per geval? Welke controle(s) op de juiste besteding van deze gelden heeft/hebben er plaatsgevonden?

Het Actieplan werkte drie actielijnen (bewustwording, preventie en pro-actie) uit op drie sporen: het lokale spoor, het nationale spoor en het internationale spoor. De instrumenten op deze sporen vulden elkaar aan en versterkten elkaar. Zo ondersteunde het nationale spoor de lokale aanpak met financiële en inhoudelijke ondersteuning, en voedden de ervaringen uit die lokale aanpak weer de trainingen en adviesfunctie op nationaal niveau.
Binnen het lokale spoor heeft de rijksoverheid (BZK) financiële ondersteuning ter beschikking gesteld aan projecten zowel op het terrein van preventie als deskundigheidsbevordering, die werden uitgevoerd op lokaal niveau door gemeenten (met decentralisatie-uitkeringen via het Gemeentefonds). Daarnaast zijn gelden beschikbaar gesteld aan bovenlokaal werkende niet-overheidsorganisaties. In totaal heeft het Rijk in de periode 2007–2011geinvesteerd in 78 projecten (meestal met meerdere deelprojecten).
Van die 78 projecten zijn er 53 decentralisatie-uitkeringen aan gemeenten verleend, waarmee circa 150 gemeenten activiteiten uitvoerden op het terrein van bewustwording, deskundigheidsbevordering (pro-actie) en weerbaarheids-versterking (preventie). Daarnaast zijn 25 subsidies aan non-profitorganisaties toegekend, vooral voor landelijke projecten op het gebied van democratische ontwikkeling en conflicthantering voor jongeren. De projecten richtten zich aanvankelijk vooral op radicalisering (met name op islamitische radicalisering en rechtsradicalisering) en daarnaast op polarisatie.
Op het hele nationale spoor en internationale spoor is geïnvesteerd in een kennis- en adviescentrum, trainingen, onderzoek etc. en op het internationale spoor aan samenwerking. Verdeeld naar activiteiten zijn de volgende bedragen uitgegeven: Scan en monitor (€ 0.08 miljoen), aanpak risicogebieden (€ 11.92 miljoen), expertisefunctie (€ 1.87 miljoen) en aan specifieke instrumenten (€ 0.59 miljoen). Bij elkaar is er € 14.46 miljoen besteed, zie vraag 1.
Op projecten met een tijdelijke subsidieregeling zijn de subsidievoorwaarden van kracht. Hier is uiteraard controle op geweest. Via het gemeentefonds zijn de decentralisatie-uitkeringen uitgekeerd. Daarover is wel overleg geweest maar is een officiële toetsing/controle niet van toepassing. Zie ook bijlage 2: Staatscourant 22 juli 2008, nr. 139, pag. 7.
Voor een uitgebreide beschrijving van de verschillende projecten verwijs is ik naar de in voetnoot 1 genoemde bijlage.

Vraag 4

Deelt u de mening dat er zonder islam in Nederland geen anti-radicaliseringsbeleid nodig was geweest? Zo nee, waarom niet?

Nee. Veel bestaande ideologieën en levensbeschouwingen kunnen als voertuig van radicalisme worden gebruikt.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het volledig terugdringen van de islamisering in Nederland de enige remedie is tegen verdere islamitische radicalisering? Zo nee, waarom niet?

Het genoemde verband tussen radicalisering en islamisering deel ik niet; zie ook vraag 4. In Nederland gelden de basiswaarden en grondprincipes van de democratische rechtsstaat, zoals ook de scheiding tussen kerk en staat. Dit houdt in dat de overheid een neutrale positie inneemt ten opzichte van de inhoud en organisatie van religies, dus ook ten opzichte van de islam. Wel maakt het kabinet zich zorgen over radicaliseringprocessen onder bepaalde bevolkingsgroepen en onderneemt daar gericht actie op.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «10 euro voor 780 meter met de trein»?1

Het is vervelend als reizigers onbewust zonder geldig treinkaartje reizen en hiervoor tijdens een controle worden beboet.

Vraag 2

Klopt het dat het treinkaartje van de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS) voor senioren niet geldig is vanaf de grens, maar vanaf het eerste station in België? Zo ja, deelt u de mening dat dit verwarrend is voor de reiziger?

Ja, het klopt dat dit Belgische seniorenticket niet geldig is vanaf de grens, maar tussen 2 Belgische stations/stopplaatsen behalve grenspunten. Dit valt terug te lezen onder de voorwaarden van dit ticket op de website van de NMBS2.
Het ticket dat deze reizigers gebruikten voor het Nederlandse trajectdeel van hun reis (namelijk een aanbieding speciaal gericht op Nederlandse senioren, de zogeheten Keuzedag) is wel geldig tot de grens, maar het Belgische seniorenticket niet vanaf de grens. Ik kan me voorstellen dat dit verschil in voorwaarden verwarrend kan zijn geweest voor de reizigers.

Vraag 3

Kunt u aangeven hoeveel reizigers het afgelopen jaar een boete hebben gehad op het stukje tussen Essen en de Nederlandse grens?

Aan NMBS is gevraagd of zij beschikt over deze informatie. Wanneer de informatie beschikbaar is gesteld, zal ik u hierover informeren.

Vraag 4

Bent u bereid om, in overleg met de NS en de NMBS, dit probleem op te lossen? Zo ja, wilt u de Tweede Kamer dan informeren over de uitkomst? Zo nee, waarom niet?

Ja. Ik heb NS gevraagd hierover in contact met de Belgische vervoerder naar een oplossing te zoeken en zal de Tweede Kamer informeren over de uitkomst.

Vraag 1

Klopt het dat het primaire overschot van Griekenland «een luchtspiegeling» is en dat het noodfonds (ESM) wordt misbruikt om gaten te dichten?1

Nee, Eurostat heeft bevestigd dat voor 2013 het Griekse overheidstekort uitkomt op 12,7% BBP (incl. bankenherkapitalisatie) en de schuld op 175,1% BBP. Dit wordt, net als voor alle andere EU-landen, gedaan op basis van het Europese Stelsel van Rekeningen (ESR). Op basis van deze gegevens heeft de Trojka het primaire saldo vastgesteld. Het ESA primaire saldo is hierbij als uitgangspunt gebruikt waarbij alle eenmalige kosten of meevallers, waaronder steun aan de bankensector en overdrachten in kader van de ANFA en de SMP portefeuille vanuit de ECB, niet worden meegerekend2. Volgens de programmadefinitie komt het primaire saldo uit op 1,5 miljard euro of 0,8% BBP.

Vraag 2

Klopt het, nadat de Grieken eerder met cijfers en statistieken sjoemelden, dat de lidstaten en Eurostat deze keer op de hoogte zijn van deze malversaties met het oog op de EP-verkiezingen?

Nee.

Vraag 3

Klopt het dat het staatspensioenfonds geen 4,7 miljard euro in kas kan hebben, zoals econoom Varoufakis beweert? Zo ja, hoeveel heeft dit fonds dan wel in kas?

De heer Varoufakis refereert in het betreffende artikel aan het surplus in 2013 bij sociale zekerheidsfondsen. Dit surplus wordt voornamelijk veroorzaakt door rijksbijdragen van de Griekse staat aan deze fondsen, omdat in het hervormingsprogramma afspraken gemaakt zijn over het terugbrengen van betalingsachterstanden. Rijksbijdragen tussen de staat en sociale fondsen zijn saldo-neutraal: deze transfers hebben een positief effect op het saldo van het sociale fonds en een even grote negatieve invloed op de centrale overheid, en hebben dus netto geen effect op het EMU-saldo van Griekenland.

Vraag 4

Bent u bereid om nog deze week naar Griekenland af te reizen om onze geleende miljarden terug te eisen? Zo ja, wanneer vertrekt u?

Nee.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van recent wetenschappelijke onderzoek1 over het gebruik van levende dieren voor militaire, medische trainingen? Onderschrijft u de conclusies van deze recente wetenschappelijke onderzoeken dat het gebruik van levensechte, menselijke simulators effectiever is dan trainingspraktijken waarbij dieren worden gebruikt? Zo nee, op basis van welke wetenschappelijke argumentatie vindt u het verantwoord om levende dieren voor militaire, medische oefeningen te gebruiken terwijl er al alternatieven voor handen zijn?

Ja, ik ben op de hoogte van bovengenoemde wetenschappelijke onderzoeken. Het ministerie van Defensie onderschrijft de conclusies van deze onderzoeken. Het gebruik van levensechte, menselijke simulators is effectief voor het oefenen van levensreddende handelingen. Voor het aanleren van de levensreddende handelingen door militaire artsen, verpleegkundigen en overig medisch hulppersoneel, worden in Nederland geen levende dieren gebruikt, maar wordt op simulatiepoppen geoefend en op dode kadavers. Alleen traumachirurgen en anesthesisten/intensivisten van Defensie zijn verplicht om de cursus Definitive Surgical Trauma Care (DSTC) en Definitive Anaesthetic Trauma Care (DATC) te volgen, waarbij proefdieren onder narcose worden gebracht. Hiervoor is geen effectief alternatief.

Vraag 2

Kunt u beargumenteren waarom u de conclusies uit deze rapporten terzijde schuift door in Nederland gedateerde, dieronvriendelijke trainingspraktijken toe te staan? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Kunt u bevestigen dat 80 procent van de NAVO-landen het gebruik van dieren voor militaire, medische doeleinden vervangen heeft door alternatieven zoals levensechte, menselijke simulators?2 Zo nee, kunt u aangeven hoeveel NAVO-landen dan wel zijn overgestapt op alternatieven?

Deze informatie is mij niet bekend. Er zijn geen internationale afspraken of verplichtingen inzake dergelijke rapportages en ook in de praktijk wordt deze informatie niet uitgewisseld.

Vraag 4

Kunt u uitleggen waarom de Nederlandse Defensie het gebruik van levende dieren voor militaire, medische doeleinden nog niet vervangen heeft met alternatieven, zoals vele NAVO-landen dat al veel eerder hebben gedaan? Vindt u het getuigen van innovatie en diervriendelijkheid dat Nederland achterloopt in het toepassen van alternatieven voor militaire, medische trainingspraktijken? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Erkent u dat de Nederlandse Defensie met het gebruik van dieren zoals hier bedoeld, de Europese regelgeving overtreedt (2010/63/EU art. 4.1) aangezien alternatieven voor het gebruik van dieren in militaire, medische trainingen wel degelijk aanwezig zijn? Zo nee, waarom niet?

Nee, het ministerie van Defensie stelt wel de in het antwoord op vraag 1 genoemde cursussen verplicht, maar overtreedt daarmee niet de huidige Nederlandse regelgeving (Wet op dierproeven). De cursussen worden gegeven in het Studiecentrum Medische Wetenschappen van de Radboud Universiteit Nijmegen. Zoals ik heb vermeld in mijn antwoorden van 1 april jl. (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2013–2014, nr. 1786), vindt dit plaats onder toezicht van deze universiteit.

Vraag 6

Bent u alsnog bereid om het gebruik van dieren ten behoeve van militaire, medische trainingen in Nederland te verbieden en te voorkomen dat Nederlandse militairen elders deze trainingen volgen? Zo nee, waarom niet?

Nee, de genoemde cursussen zijn een verplicht onderdeel van de opleidingen voor traumachirurgen en anesthesisten. De vaardigheden kunnen niet op een andere manier getraind worden.

Vraag 7

Kunt u aangeven welke specifieke, praktische vaardigheden getraind worden tijdens de trainingen traumachirurgie? Kunt u aangeven hoeveel medische specialisten er jaarlijks deelnemen aan deze trainingen? Zo nee, waarom niet?

De vaardigheden die getraind worden, zijn het stelpen van grote, massale bloedingen in de buik, het dichten van darmperforaties, het behandelen van grote verwondingen aan hart en longen en nek- en hoofdverwondingen. Vanuit de kwaliteit van zorg is het essentieel dat de chirurg en anesthesist de vaardigheden bezitten, die tijdens de cursus in Nijmegen worden aangeleerd. Er bestaat hiervoor geen alternatief.
De DSTC-cursus omvat maximaal 24 chirurgen en twaalf OK-assistenten en de DATC omvat 24 anesthesisten/intensivisten. Vanuit het ministerie van Defensie nemen er jaarlijks meestal twee tot vier chirurgen, twee tot vier anesthesisten en vier OK-assistenten deel.

Vraag 8

Bent u op de hoogte van de gevoerde mailwisseling in 2011, tussen een woordvoerder van het Ministerie van Defensie en de dierenwelzijnsorganisatie PETA US, over het gebruik van dieren ten behoeve van militaire, medische trainingen door het Ministerie van Defensie?3 Kunt u aangeven waarom de desbetreffende woordvoerder van het Ministerie van Defensie heeft bevestigd dat de Nederlandse Defensie geen dieren gebruikt ten behoeve van militaire, medische trainingen terwijl uit uw beantwoording4 blijkt dat dit wel degelijk het geval is? Zo nee, waarom niet?

Ja, hiervan ben ik op de hoogte. Het gegeven antwoord door de woordvoerder aan PETA US was op basis van de informatie die de woordvoerder op dat moment voorhanden had. Helaas kwam dit antwoord niet overeen met de praktijk.

Vraag 1

Klopt het dat het kabinet rekening houdt met nog meer afdrachten aan Brussel bovenop de 8 miljard euro die voor volgend jaar staat begroot?1

Allereerst merk ik op dat de EU-afdrachten voor 2015 in de Miljoenennota 2014 staan geraamd voor 7,2 miljard euro. Naar ik aanneem is in de 8 miljard, zoals vermeld in de vraag, geen rekening gehouden met de perceptiekostenvergoeding voor de douaneheffingen van 0,7 mld euro.
Zoals ik de Kamer eerder heb gemeld, heeft een gewijzigde omvang van het bruto nationaal inkomen (BNI) uit hoofde van de CBS-revisie gevolgen voor een deel van de EU-afdrachten (zie brief d.d. 6 maart 2014 over «Nadere informatie revisie CBS»). Deze gevolgen zijn op dit moment nog niet te kwantificeren aangezien de hoogte van de afdrachten op basis van het BNI samenhangt met de relatieve ontwikkeling ten opzichte van het BNI van andere lidstaten. In het najaar worden de gereviseerde cijfers van alle lidstaten bekend. Bij Voorjaarsnota zal ik de Kamer informeren over alle mee- en tegenvallers die zich bij de EU-afdrachten in het lopende begrotingsjaar voordoen ten opzichte van de Miljoenennota 2014. In de Miljoenennota 2015 zal ik ingaan op de mutaties die zich voordoen in het begrotingsjaar 2015.

Vraag 2

Kunt u nog eens uitleggen waarom u 8 miljard euro aan Brussel doneert, in plaats van dat geld in eigen land te besteden aan bijvoorbeeld lastenverlichting voor burgers en bedrijven of het niet afbreken van de ouderenzorg?

Voor een antwoord op deze vraag verwijs ik u naar de stukken die het kabinet ieder jaar op Prinsjesdag naar de Kamer stuurt. Hierin geeft het kabinet een overzicht van en een toelichting op alle rijksuitgaven, inclusief de afdrachten aan de Europese Unie.

Vraag 3

Wilt u ervoor zorgen dat Nederland zo snel mogelijk de Europese Unie verlaat, zodat we weer baas worden over ons eigen land, ons eigen geld en onze eigen grenzen, of blijft u liever slaaf van de ongekozen bureaucraten van Brussel?

Nee, noch het één, noch het ander.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «VN willen onderzoek naar Syrische gifgasaanval»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat verschillende landen aanwijzingen hebben voor nieuwe gifgasaanvallen in Syrië, in dit geval met chloorgas?

Er zijn aanwijzingen dat bij recente aanvallen in Kfar Zeita chloorgas is ingezet.

Vraag 3

Hoe groot acht u de kans dat de VN weer een onderzoeksteam naar Syrië stuurt om vast te stellen of wederom chemische wapens zijn ingezet? Steunt de Nederlandse regering het instellen van een dergelijk onderzoek? Zo ja, in hoeverre is het voor de Nederlandse regering belangrijk dat dit onderzoeksteam wel het mandaat krijgt om vast te stellen wie voor de vermeende inzet van chemische wapens verantwoordelijk kan worden gehouden?

De Directeur-Generaal van de OPCW heeft na overleg met de Secretaris-Generaal van de VN besloten tot het sturen van een fact-finding mission van OPCW-inspecteurs om het recente vermeende gebruik van chemische wapens te onderzoeken. De VN zal bijdragen aan de beveiliging van de missie en deze logistiek ondersteunen. Syrië heeft schriftelijk ingestemd met de missie, die op 1 mei is vertrokken.
Op basis van de Chemische Wapens Conventie is het gebruik van een gevaarlijke chemische stof voor andere dan in de conventie toegestane doeleinden verboden, zoals de inzet van chloorgas als wapen. Het aanhouden van voorraden chloorgas op zichzelf is niet verboden. Chloorgas staat niet op de OPCW-lijsten en maakt geen onderdeel uit van het ontmantelingsprogramma van de OPCW. Chloorgas wordt wereldwijd in de civiele industrie toegepast en is ook in Syrië makkelijk verkrijgbaar.
Momenteel bevindt de ontmanteling van de door het Syrische regime gedeclareerde chemische wapens zich in een slotfase. Verwacht wordt dat alle gedeclareerde chemische wapens en grondstoffen op korte termijn zullen zijn overgeladen op een Deens en een Noors transportschip, waarna de daadwerkelijke ontmanteling buiten Syrië zal plaatsvinden. De OPCW/VN Joint Mission voert deze taak onder moeilijke omstandigheden op uitstekende wijze uit.
In Veiligheidsraadresolutie 2118 (2013) van 27 september 2013 wordt de overtuiging uitgedrukt dat de individuen die verantwoordelijk zijn voor chemische aanvallen in Syrië verantwoording dienen af te leggen. Nederland is het daar mee eens. Het vermeende gebruik van chloorgas in het gewapend conflict zou in strijd zijn met het humanitair oorlogsrecht. Nederland zich zal blijven inzetten voor de vervolging van de verantwoordelijken voor de inzet van chemische wapens, alsook voor andere op grote schaal gepleegde oorlogsmisdrijven en misdrijven tegen de menselijkheid. Nederland pleit in dat kader voor doorverwijzing van de situatie in Syrië naar het Internationaal Strafhof door de VN-Veiligheidsraad.
Op 14 september 2013 is Syrië toegetreden tot de Chemische Wapens Conventie. Inzet van chemische wapens door het regime zou ook een schending van de Conventie inhouden. De conventie voorziet in artikel XII in verschillende maatregelen om een dergelijke situatie te adresseren. In bijzonder ernstige gevallen kan de schending worden voorgelegd aan de Algemene Vergadering en de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Uw Kamer wordt geïnformeerd indien dergelijke of andere gevolgen van de inzet van chemische wapens optreden.

Vraag 4

Verwacht u, zover u dat in dit stadium kunt overzien, dat de inzet van chemische wapens gevolgen gaat of moet hebben? Zo ja, welke? Bent u bereid de Kamer te informeren over de gevolgen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «Landbouwgeld blijft voor sportclubs», waaruit blijkt dat sportclubs en kerken de komende jaren nog steeds kans maken op Europese landbouwsubsidies?1

De kabinetsinzet in de onderhandelingen over het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) is steeds geweest dat de maatregelen onder het plattelandsontwikkelingsprogramma 2014–2020 (POP3) ten dienste moesten staan van agrariërs, agrarische activiteiten en de landbouw.
Het voorstel van de Europese Commissie om in de periode 2014–2020 geen verplichte bestedingspercentages per categorie POP-maatregelen meer te hanteren heeft het kabinet altijd verwelkomd, omdat lidstaten daarmee de mogelijkheid krijgen hun plattelandsbeleid beter te richten op de werkelijke behoeften in (regio’s binnen) de lidstaat. In het totaalakkoord over het nieuwe GLB in Brussel is besloten de LEADER-aanpak3 voort te zetten met een minimale financiële inzet van 5% van het totale POP3-budget. Ook Nederland moet hieraan voldoen in het POP3.
Provincies zijn, net als in de voorgaande periode, verantwoordelijk voor de uitvoering van de LEADER-aanpak. Op verzoek van de provincies is het budget voor LEADER vastgesteld op circa 6,5% van het budget, zodat, conform de wens van uw Kamer, ook projecten voor «Duurzaam Door» daarmee ondersteund kunnen worden en stad-landrelaties gelegd kunnen worden. LEADER geeft een impuls aan lokale ontwikkeling, waar ook de agrarische sector van profiteert.
Zoals in de brief van 23 april jl. (Kamerstuk 28 625, nr. 190) is aangegeven, is met de provincies afgesproken dat de POP3-middelen maximaal ten goede moeten komen aan agrariërs. Daardoor zullen in het POP3 aanzienlijk meer middelen terecht komen bij agrariërs en agrarische activiteiten (90%) dan onder het POP2 (65%). Een klein deel van het budget van POP3 komt via de LEADER-aanpak terecht buiten de agrarische sector. Ook via de maatregelen «Samenwerking», «Niet-productieve investeringen (voor water)» en «Kennisoverdracht en voorlichting aan landbouwers» kan een beperkt deel van de middelen terecht komen bij niet-agrariërs, zoals waterschappen en adviesbureaus. Verbinding en samenwerking met partijen buiten de landbouwsector is echter van groot belang voor (draagvlak voor) de landbouw, en bij kennisoverdracht en voorlichting zelfs een noodzakelijke voorwaarde. Samenwerking met waterschappen en adviesbureaus kan ook noodzakelijk zijn bij de vermindering van de emissie van nutriënten naar water. Het kabinet acht daarom ondersteuning van deze vormen van betrokkenheid van partijen buiten de sector passend en gerechtvaardigd.

Vraag 2

Klopt het dat u kerken, sportclubs en golfbanen nergens expliciet uitsluit van landbouwsubsidies, zoals subsidieadviesbureau Subvention in het artikel claimt? Zo ja, bent u bereid deze subsidies te stoppen?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Onderschrijft u nog steeds de volgende stelling die u poneerde op 5 maart 2013 in antwoord op eerdere vragen: «In lijn met het Regeerakkoord en het kabinetsstandpunt over het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) is het mijn voornemen om de toekomstige uitgaven voor het platteland enkel te richten op agrariërs en agrarisch grondgebruik»?2 Hoe gaat u zorgen voor deze zuivere besteding van landbouwsubsidies in Nederland?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Vindt u het een prioriteit van dit kabinet om ervoor te zorgen dat landbouwsubsidies zijn gericht op agrariërs en agrarisch grondgebruik, en dus te voorkomen dat landbouwgeld terechtkomt bij bijvoorbeeld een jachthaven in Oudewater, golfbanen in Friesland en Zeeland en een voetbalclub in Raalte, zoals in 2013 het geval was? Zo neen, waarom niet?

Deze vraag heeft betrekking op de periode van POP2, 2007–2013. In POP2 was er meer ruimte voor begunstigden buiten de landbouw. Zie ook het antwoord op vragen 1, 2 en 3.

Vraag 5

Klopt het dat Nederland door Europese regels wordt «gedwongen» ook niet-agrarische projecten een kans te geven, zoals het ministerie van Economische Zaken volgens het artikel in een reactie op de bevindingen te kennen gaf? Wat betekent precies «een kans geven»?

Zie het antwoord op de vragen 1, 2 en 3. Aanvullend hierop geldt dat de provincies de LEADER-aanpak in de periode 2014–2020 verder zullen professionaliseren. Nut en noodzaak van de uit te voeren projecten binnen LEADER moeten vooraf beter worden aangetoond dan in de vorige programmaperiode. Alleen die gebieden met de beste ontwikkelingsstrategieën die direct inspelen op de grootste behoeften in een streek zullen de LEADER-status krijgen. Ook in de LEADER-aanpak kunnen agrariërs volop meedoen en zijn er mogelijkheden voor ondersteuning van agrarische activiteiten. Gelet op de verantwoordelijkheidsverdeling tussen Rijk en provincies, bepalen de provincies welke LEADER-projecten voor ondersteuning in aanmerking komen.

Vraag 6

Bent u, naast zuivere besteding van geld in Nederland, ook bereid te pleiten voor zuivere besteding van landbouwsubsidies in de Europese Unie, of vindt u nog steeds dat er «grote verschillen [zijn] in de omstandigheden en situaties op het platteland tussen de lidstaten» en dat het daarom «op basis van subsidiariteit belangrijk [is] dat ieder daarin zijn eigen keuzes maakt», zoals u aangaf op 5 maart 2013?

Het kabinet zal zich niet verzetten als lidstaten er, binnen de kaders van de geldende Europese regelgeving, voor kiezen om maatregelen in hun POP3 op te nemen die ertoe leiden dat subsidies terecht komen bij niet-agrariërs. Het kabinet blijft er voorstander van dat lidstaten die eigen keuzevrijheid behouden.

Vraag 7

Betekent dit laatste dat landbouwsubsidies voor sportclubs, kerken en golfbanen wat u betreft in de Europese Unie kunnen doorgaan, of zult u zich ook in de Europese Unie verzetten tegen zulke subsidies?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Bent u bekend met de jaarlijkse reünie van het 7e bataljon Grenadiers 1949–1951?

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat de steun van Defensie voor deze jaarlijkse reünie, te weten de militaire begeleiding van de herdenkingsceremonie en het vervoer van station Arnhem naar Schaarsbergen voor veteranen slecht ter been, vervalt?

Nee, de steun aan de jaarlijkse reünie van het 7e Bataljon Grenadiers blijft gehandhaafd. Wel wordt de coördinatie van de reünie voortaan door een ander landmachtonderdeel uitgevoerd. Dit is niet tot uiting gekomen in de brief van 11 maart jl. van commandant 11 Luchtmobiele Brigade (AASLT) «7 december» aan het bestuur van de reünievereniging.
De ondersteuning van de jaarlijkse reünie van het 7e Bataljon Grenadiers zal voortaan worden gecoördineerd door het Garderegiment Grenadiers en Jagers. Een contactpersoon hiervoor zal aan de reünievereniging bekend worden gesteld. Over de precieze invulling van de ondersteuning zal overleg worden gevoerd met de vereniging. Hiermee wordt zeker gesteld dat de ondersteuning uitvoerbaar is en past binnen het jaarprogramma van de ondersteunende eenheid.
Voor het ondersteunen van reünies kent Defensie de regeling reüniefaciliteiten. Daarnaast kunnen militaire ceremoniën en bijeenkomsten door Defensie personeel worden ondersteund, bijvoorbeeld door het leveren van vervoer en militaire begeleiding.

Vraag 3

Hoe groot is de besparing van deze voorgenomen bezuiniging?

Er is geen sprake van een (voorgenomen) bezuiniging op reünies voor veteranen.

Vraag 4

Wat is de noodzaak van deze voorgenomen bezuiniging?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Welke middelen staan u ter beschikking om alsnog steun te verlenen aan deze jaarlijkse reünie van het 7e bataljon Grenadiers 1949–1951?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Kunt u een overzicht geven van op welke (jaarlijkse) herdenkingen en reünies voor veteranen nog meer wordt bezuinigd en wat daarvan de financiële voordelen zijn?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Bent u bekend met het incident in Jeruzalem in de aanwezigheid van VN-gezant Robert Serry, zoals beschreven in het BBC-nieuwsbericht «UN envoy and Israel in Easter ritual access row»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u nagaan wat zich op 19 april 2014 heeft afgespeeld?

De weergave van VN-gezant Robert Serry is bekend en wordt onderschreven door andere aanwezigen, maar niet door de Israëlische autoriteiten.

Vraag 3

Bent u het met de heer Serry eens dat de vrijheid van godsdienst hier in het geding was en dat sprake was van «onacceptabel gedrag»?

Bij grote religieuze momenten als Pasen in speciale plaatsen als Jeruzalem zijn vraagstukken van vrijheid van godsdienstuitoefening en van veiligheid beide van groot belang. Overleg voorafgaand aan het Paasfeest tussen de Christelijke gemeenschappen en de Israëlische politie heeft tot een verbeterde toegang ten opzichte van vorig jaar geleid. Partijen verschillen nog van mening over de mate waarin de toegang verder verruimd kan worden zodat meer Christenen uit de Palestijnse Gebieden deze voor hen belangrijke religieuze viering kunnen bijwonen.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u voorts de reactie van de Israëlische autoriteiten dat het oponthoud juist het veiligheidsbelang van de bedevaartgangers diende?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Is de berichtgeving «Diplomaat slaat er bij ruzie op los en gaat vrijuit» correct?1 Zo neen, wat is dan wel de juiste en volledige weergave van de gebeurtenissen?

Uit onderzoek van het Openbaar Ministerie (OM) is gebleken dat een Afghaanse diplomaat in december 2013 betrokken was bij twee incidenten op dezelfde dag. Het eerste incident betreft een onenigheid in het verkeer waarbij woorden zijn gevallen tussen de diplomaat en een Nederlandse man. Hier is ook sprake geweest van een handgemeen. Het tweede incident vond op dezelfde dag plaats, op een andere locatie. De diplomaat heeft toen met zijn auto de weg geblokkeerd voor eerdergenoemde Nederlandse man en hij zou tegen de auto hebben geschopt. Beide partijen hebben aangifte gedaan van hetgeen deze dag is voorgevallen. De Afghaanse diplomaat heeft zich volgens het OM schuldig gemaakt aan mishandeling en vernieling. De diplomaat wordt niet vervolgd vanwege zijn diplomatieke status. De Nederlandse man wordt niet vervolgd omdat hij naar het oordeel van het OM handelde uit zelfverdediging.

Vraag 2

Kent u de uitzending van PowNews d.d. 18 april 2014 en meer specifiek het gedeelte waarin de verslaggever wordt mishandeld?2

Ja

Vraag 3

Waarom heeft u het gelaten bij het «op het matje roepen van de Afghaanse ambassadeur»? Waarom is de mishandelende en vernielende diplomaat niet uitgewezen?

Het ontbieden van de ambassadeur geldt in het diplomatieke verkeer reeds als een zeer zwaar middel. Het uitwijzen van een diplomaat (verklaren tot «persona non grata») is de uiterste sanctie die een ontvangend land ten opzichte van een diplomaat kan nemen. In dit geval was het gedrag van de betreffende diplomaat weliswaar volstrekt onacceptabel, maar kwalificeerde het niet voor het treffen van een dergelijke zichtbare en politiek beladen sanctie.
Buitenlandse Zaken heeft benadrukt, in een onderhoud met de ambassadeur op 30 januari jl., dat de geloofwaardigheid en daarmee het functioneren van de betreffende diplomaat vis-a-vis de Nederlandse autoriteiten is aangetast.

Vraag 4

Hebt u op basis van artikel 32 van het Verdrag van Wenen Afghanistan verzocht de immuniteit van de diplomaat op te heffen? Zo nee, bent u bereid om dit alsnog te doen? Zo nee, waarom niet?

Neen, een dergelijk verzoek is niet gedaan. Een verzoek om opheffing van immuniteit is niet meer aan de orde, gezien het feit dat het OM de zaak heeft geseponeerd, en gezien het feit dat betrokkene inmiddels Nederland heeft verlaten.

Vraag 5

Hebt u op basis van artikel 31 van het Verdrag van Wenen Afghanistan verzocht de diplomaat zelf te vervolgen? Zo nee, bent u bereid om dit alsnog te doen? Zo nee, waarom niet?

Neen. Het is niet aan Nederland om een dergelijk verzoek aan Afghanistan te doen. Ik ga er van uit dat de ambassadeur zijn autoriteiten heeft geïnformeerd over het gedrag van zijn medewerker. Voorts staat het Afghanistan vrij om de betreffende persoon te vervolgen indien dit volgens de lokale wetten mogelijk is en opportuun geacht wordt.

Vraag 6

Kunt u verklaren waarom een misdrijven plegende diplomaat ervan afkomt met een berisping en iedere niet-diplomaat voor dezelfde misdrijven op zijn minst een forse geldboete opgelegd wordt?

Nederland heeft, conform het Verdrag van Wenen, geen rechtsmacht over diplomaten met een absolute immuniteit. Tegelijkertijd worden diplomaten geacht de regels en wetten van Nederland te respecteren. Wanneer dat niet het geval is maakt Nederland een afweging over eventueel te nemen maatregelen. In dit geval wordt betrokkene terug geroepen door de Afghaanse autoriteiten; dat is voor de betrokken diplomaat en zijn gezin een zware maatregel.

Vraag 7

Wat heeft u inmiddels gedaan naar aanleiding van de beelden van de auto van dezelfde Afghaanse diplomaat toen die urenlang een invalidenparkeerplaats bezet hield? Heeft u hem zijn diplomatieke kenteken afgenomen? Zo neen, waarom niet?

De Afghaanse Tijdelijk Zaakgelastigde is op 18 februari bij Buitenlandse Zaken ontvangen voor een gesprek over deze kwestie. In dat gesprek is aangegeven dat een dergelijk gedrag volstrekt onaanvaardbaar is. Zie verder het antwoord op vraag 9.

Vraag 8

Spelen de islamitische gevoeligheden enige rol bij de manier waarop u deze zaken hebt behandeld, zoals in de berichtgeving wordt gesuggereerd? Gaarne een toelichting.

Religie is in deze casus geen factor van overweging.

Vraag 9

Wat is de stand van zaken van het onderzoek naar de toepassing van het beleid van de staat New York hier in Nederland, dat tijdens de behandeling van de begroting van het ministerie van Veiligheid en Justitie door u aan de Kamer is toegezegd?

Aan de sanctie van het niet verlengen van de registratie van diplomatieke kentekens zoals deze in de VS wordt gebruikt, kleven de nodige bezwaren. Deze bezwaren zijn in de Kamerbrief over omgang met geprivilegieerden (die de Kamer op 23 april is toegezonden) uiteengezet. Allereerst is van belang op te merken dat met het intrekken van een CD-plaat de onderliggende diplomatieke status van de betrokkene niet verandert. Ook zal het in de praktijk lastig zijn om kentekenplaten daadwerkelijk in te nemen. De Nederlandse wet- en regelgeving op dit terrein is anders opgezet dan bijvoorbeeld in de VS, waar diplomatieke kentekens ieder jaar verlengd moeten worden. Bovendien leidt het intrekken van CD-platen meteen tot effecten in de fiscale sfeer, die vervolgens weer inbreuk kunnen maken op verdragsverplichtingen onder het Verdrag van Wenen. Tot slot geldt dat het intrekken van bijzondere kentekens op gespannen voet staat met het eveneens in het Verdrag van Wenen vastgelegde beginsel van vrijheid van beweging. Dergelijke maatregelen kunnen onmiddellijk leiden tot tegenmaatregelen («reciprociteit») in het betreffende land ten aanzien van Nederlandse diplomaten.

Vraag 10

Is dit onderzoek bijna gereed? Zo nee, gaat u er vaart achter zetten nu blijkt dat diplomaten zich nog steeds niets van de Nederlandse wet aantrekken?

Het onderzoek naar de maatregelen die kunnen worden ingezet tegen geprivilegieerden die zich niet aan de Nederlandse wet houden, is inmiddels afgerond. In eerder genoemde brief van 23 april 2014 zijn de bevindingen van dit onderzoek beschreven.

Vraag 1

Kent u het artikel in Cobouw: «Grenzen wagenwijd open voor buitenlandse bouwers»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u toelichten welke belemmeringen Nederlandse bouwbedrijven kunnen ervaren als zij in andere EU-landen willen gaan opereren, die omgekeerd niet gelden voor buitenlandse bouwbedrijven die in Nederland gaan opereren?

In het kader van het vrij verkeer van diensten kan een bedrijf in een andere Europese lidstaat diensten gaan verrichten. Hierbij geldt het uitgangspunt dat een ondernemer zich dient te houden aan de geldende wet- en regelgeving van de lidstaat waar deze ondernemer zijn diensten wenst uit te voeren, indien deze wet- en regelgeving noodzakelijk, evenredig en proportioneel is ter bescherming van het algemeen belang. Daarom worden Nederlandse bouwondernemers in het buitenland geconfronteerd met andere eisen ten aanzien van beroepskwalificaties, afwijkende technische standaarden, of aansprakelijkheidseisen. Het is daarom essentieel dat een grensoverschrijdende ondernemer zich goed laat informeren over de bestaande wet- en regelgeving in andere lidstaten. In sommige gevallen is het niet evident dat bepaalde eisen noodzakelijk en proportioneel zijn. Het kabinet zet zich daarom in de Europese Unie in voor vermindering van disproportionele eisen, bijvoorbeeld in de peer review onder de dienstenrichtlijn en de lopende wederzijdse evaluatie in het kader van de richtlijn erkenning beroepskwalificaties. Deze peer pressure, ook door middel van landen-specifieke aanbevelingen in het kader van het Europese Semester, dient bij te dragen aan meer kansen voor Nederlandse ondernemers in het buitenland. Dit moet er toe bijdragen dat lidstaten zich actief inspannen op het verminderen van administratieve lasten voor grensoverschrijdende ondernemers.
Het is bij grensoverschrijdende dienstverrichting wel belangrijk dat de rechten van werknemers beschermd worden. Daarover hebben de Europese lidstaten afspraken gemaakt in de Detacheringsrichtlijn. Deze richtlijn bevat een set van arbeidsvoorwaarden, waaraan een dienstverrichter zich heeft te houden wanneer hij met personeel een dienst gaat verrichten in een andere lidstaat. Dit moet ertoe leiden dat een werknemer op een aantal aspecten ongeveer hetzelfde moet worden behandeld als zijn nationale collega. Hierbij gaat het o.a. om minimumloon, verlof en maximale werktijden (op grond van de wet of een eventuele algemeen verbindend verklaarde cao). Lidstaten mogen aan buitenlandse dienstverrichters bepaalde controlevoorschriften opleggen met het doel om beter te kunnen controleren of een dienstverrichter zich houdt aan de bepalingen uit de Detacheringsrichtlijn. Elke lidstaat mag hieraan zelf invulling geven, mits dit niet leidt tot een disproportionele belemmering van het vrij verkeer van diensten. Of dit het geval is wordt, indien dit wordt voorgelegd, beoordeeld door het Europees Hof van Justitie. Lidstaten mogen hier dus op verschillende wijze mee omgaan.
De in Duitsland opgelegde controlevoorschriften aan buitenlandse dienstverrichters zijn gedeeltelijk opgenomen in artikel 9 van de onlangs in Brussel bekrachtigde Europese Handhavingsrichtlijn. Deze nieuwe richtlijn heeft tot doel de naleving van de Detacheringsrichtlijn te bevorderen. De in artikel 9 opgenomen voorschriften kunnen door alle lidstaten aan dienstverrichters worden opgelegd. Nederland beziet thans welke controlemaatregelen zij wenst over te nemen en zal hiervoor een voorstel doen bij de implementatie van de Handhavingsrichtlijn.3

Vraag 3

Klopt het dat Nederlandse bouwbedrijven die in Duitsland opereren aan de volgende eisen moeten voldoen, die omgekeerd niet gelden voor Duitse bedrijven in Nederland:2 ieder project moet vooraf zeer secuur worden aangemeld bij de Duitse autoriteiten vanaf het eerste uur tot en met het laatste uur, waardoor eventuele uitloop van een project meteen tot problemen leidt en eventueel een hoge boete; medewerkers moeten volledig worden aangemeld inclusief BSN, met gedetailleerde persoonsgegevens waardoor tussentijdse vervanging van medewerkers bijna onmogelijk is; alle contractgegevens van het werk en de overeenkomsten met het personeel dienen vertaald in het Duits op het werk aanwezig zijn; vooraf moet gemeld worden hoeveel mensen – met naam, toenaam, geboortedatum – op het werk aanwezig zijn. Personeel toevoegen in het geval het werk niet op tijd af komt is lastig; niet aangemeld personeel levert direct een boete – tot € 20.000 euro – en stillegging van het werk op. Datzelfde geldt ook als de contractgegevens niet vertaald op orde zijn; er geldt een verplichte afstorting in het Duitse vakantie fonds van 14,7% van de loonsom; loonstroken moeten ook in het Duits aanwezig zijn, evenals een bewijs van de laatste loonbetaling; in het Duits moet worden aangetoond dat personeel is verzekerd en deze informatie moet aanwezig zijn op het werk; de hoofdaannemer is verantwoordelijk voor alle zaken op het werk, ook die van de opdrachtgever? Kunt u aangeven hoe deze administratieve eisen zich verhouden tot de eisen die Nederland stelt aan buitenlandse bouwbedrijven en tot het vrij verkeer van personen, goederen, diensten en werknemers in de EU?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Kunt u toelichten in welke mate er verschil zit in de snelheid en accuratesse waarmee de Duitse en Nederlandse inspectieorganisaties controle houden op de voorschriften omtrent arbeid op bouwplaatsen? Klopt het dat het eerder regel is dan uitzondering dat de Duitse arbeidsinspectie al op de eerste dag van een bouwproject controleert of er aan alle in vraag 3 opgesomde eisen is voldaan?

Er zijn mij thans geen gegevens bekend omtrent vergelijking van de snelheid en accuratesse van de Duitse en Nederlandse inspectiediensten.

Vraag 5

Kunt u aangeven op welke wijze u bereid bent om de positie van MKB bedrijven op de Nederlandse en Europese bouwmarkt te verbeteren? Zou directe uitbetaling aan onderaannemers door de opdrachtgever van een bouwproject daar aan kunnen bijdragen? Graag een toelichting hierop.

Het kabinet acht een versterking van de positie van het MKB van groot belang. En marge van de Duits-Nederlandse regeringsconsultatie in Kleef in mei 2013 kwamen de Nederlandse en de Duitse Ministers van Economische Zaken overeen om gezamenlijk concrete problemen voor grensoverschrijdende ondernemers, in het bijzonder voor het MKB, op te lossen. Hierbij is voor een brede benadering gekozen, waarbij onder andere wordt ingezet op stimulering van de kennis van de Duitse taal en cultuur, verbeterde informatieverstrekking aan ondernemers, en indien noodzakelijk betere op het buurland afgestemde wet- en regelgeving.
Directe betaling van loon door de opdrachtgever aan werknemers van een onderaannemer zou kunnen bijdragen aan de verbetering van de positie van kleinere MKB-bouwbedrijven. In de onlangs aanvaarde Aanbestedingsrichtlijn wordt een lidstaat de keuze geboden om rechtstreekse betaling van een onderaannemer door een aanbestedende dienst mogelijk te maken. De Minister van Economische Zaken maakt hierover een afweging bij de implementatie van de Aanbestedingsrichtlijn.

Vraag 6

Bent u bekend met het Belgische LIMOSA?3 Zou een vergelijkbaar Nederlands register van (buitenlandse) zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) of (buitenlandse) werknemers die in Nederland een opdracht uitvoeren in uw ogen een begaanbare weg zijn om meer grip te krijgen op de problematiek van belasting- en premieontduiking en -ontwijking, die mede debet is aan de verslechterende concurrentiepositie in Nederland van Nederlandse werknemers en Nederlandse zzp’ers in sectoren als de bouw? Graag een toelichting hierop.

Het invoeren van een Nederlands register van buitenlandse zelfstandigen zonder personeel is thans geen begaanbare weg. Een dergelijk register heeft onderdeel uitgemaakt van het eerder genoemde Belgische LIMOSA-systeem maar het Europees Hof van Justitie heeft bij arrest uitgemaakt dat een registratie voor zelfstandige ondernemers een ontoelaatbare belemmering vormt voor het vrij verkeer van diensten. Voor wat de betreft de registratie van vanuit het buitenland gedetacheerde werknemers, zie het antwoord op vraag 7.

Vraag 7

Hoe staat u tegenover een eventueel experiment met een dergelijk register voor (buitenlandse) werknemers op de bouwplaats? Kunt u dit toelichten?

Bij brief van 30 januari 20145 heb ik uw Kamer laten weten dat de mogelijkheid voor het oprichten van een dergelijk register een onderdeel is van de onlangs bekrachtigde Europese Handhavingsrichtlijn. Een registratiesysteem voor vanuit het buitenland gedetacheerde werknemers (werknemers van buitenlandse dienstverrichters) kan de efficiëntie van de handhaving vergroten. Zoals ik in mijn brief heb aangegeven ben ik voornemens om over de eventuele invoering van een registratiesysteem een afweging te maken bij de implementatie van de nieuwe Handhavingsrichtlijn. Bij de uiteindelijke afweging zal ik onder meer de administratieve lasten van een dergelijke registratieplicht laten meewegen. In de bouwsector vindt inmiddels een verkenning plaats over het invoeren van een identiteitspas voor toegang van werknemers tot de bouwplaats, dit in samenwerking met het zogenoemde project identificatiesysteem ID12. Dit systeem wordt al in enkele andere Europese landen benut onder meer ter voorkoming van belasting- en premieontduiking en oneerlijke concurrentie. Ik heb uw Kamer bij brief van 10 juli 2013 over dit systeem geïnformeerd.6