Vraag 1

Kent u het artikel «Amsterdam hijst Europese vlag»1?

Vraag 2

Deelt u de mening dat het volslagen absurd is dat, nota bene in onze hoofdstad, aan de vlag van een ondemocratisch instituut als de Europese Unie voorrang wordt gegeven boven onze nationale driekleur?

Vraag 3

Deelt u de mening dat de VVD-vertegenwoordigers in het Amsterdamse gemeentebestuur hiermee duidelijk maken inmiddels volledig eurofiel te zijn?

Vraag 4

Bent u, aIs minister-president, bereid uw Amsterdamse partijgenoten hierop aan te spreken?

Vraag 5

Bent u bereid er voor te zorgen dat de Europese vlag wordt verwijderd van alle openbare gebouwen?

Vraag 1

Kent u de situatie in de gemeenteraad van Schouwen-Duiveland die is ontstaan als gevolg van een zeer ernstig verkeersongeval waarbij één van de raadsleden in coma is geraakt?1

Ja, ik ben op de hoogte van de droevige omstandigheden als gevolg waarvan het raadslid in Schouwen-Duiveland niet in staat is zijn functie uit te oefenen. Door deze omstandigheden is het raadslid ook niet in staat om zelf een verzoek om tijdelijk ontslag wegens ziekte in de zin van artikel X 10, tweede lid, van de Kieswet te doen.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het belangrijk is een adequate wettelijke regeling te bieden om er voor te zorgen dat bestuurlijk organen – zoals de gemeenteraad – in dergelijke situaties optimaal kunnen blijven functioneren?

Artikel 57a van de Grondwet biedt een grondslag ten aanzien van de tijdelijke vervanging van Kamerleden bij zwangerschap en ziekte. De bepaling is van overeenkomstige toepassing op raads- en statenleden. Ter uitwerking is in artikel X 10 van de Kieswet geregeld dat op diens verzoek aan een langdurig zieke volksvertegenwoordiger tijdelijk ontslag wordt verleend door de voorzitter van het vertegenwoordigend orgaan. Ingeval van een gemeenteraadslid is dat dus de burgemeester. Het betreft een gebonden besluit dat wordt genomen overeenkomstig de benodigde doktersverklaring. Vervolgens wordt een vervanger benoemd volgens de lijstvolgorde. De vervanging betreft een vaste periode van 16 weken. Er kan per zittingsperiode ten hoogste 3 keer een vervangingsperiode worden verleend; dus iets minder dan een jaar. Daarna zou de vervangen volksvertegenwoordiger moeten overwegen definitief ontslag te nemen.
Voor wethouders (en gedeputeerden) is er voor verlof en tijdelijke vervanging bij ziekte een soortgelijke regeling. Het college verleent aan een wethouder op diens verzoek verlof wegens langdurige ziekte. Ook hier wordt een doktersverklaring vereist. De raad kan dan een vervanger benoemen. Bij de regeling is tevens bepaald dat in geval een wethouder vanwege zijn ziekte niet in staat is zelf het verzoek te doen, de burgemeester namens hem het verzoek kan doen indien de continuïteit van het gemeentelijk bestuur dringend vereist dat in vervanging van de wethouder wordt voorzien.
Waar het een volksvertegenwoordiger betreft, zou een soortgelijke regeling kunnen worden overwogen voor de situatie dat deze door de ziekte op dat moment niet meer in staat is zijn wil kenbaar te maken en het dus niet mogelijk is dat betrokkene zelf een verzoek tot vervanging doet. Gelet op het andersoortige en principiële karakter van het mandaat van een volksvertegenwoordiger dient dit met de nodige waarborgen omkleed te worden.

Vraag 3

Bent u bereid om een wetsvoorstel in te dienen dat de mogelijkheid creëert om in een toekomstig geval – zoals zich thans in de gemeente Schouwen-Duiveland voordoet – te zorgen voor een volwaardige, tijdelijke vervangingsregeling van volksvertegenwoordigers?

Voor een regeling zou artikel X 10 van de Kieswet moeten worden aangepast. Daarbij kan gedacht worden aan een voorziening naar analogie van die voor wethouders, hoewel het de vraag is of een gelijksoortige regeling passend is gelet op het principiële karakter van het mandaat van volksvertegenwoordigers. Een regeling naar analogie zou inhouden dat in geval een raadslid vanwege zijn ziekte niet in staat is zelf het verzoek te doen, de burgemeester namens hem het verzoek kan doen. Dat verzoek zou voorzien moeten zijn van een doktersverklaring. Overigens is het de vraag of het juist zou zijn als de burgemeester kan verzoeken het ambt van raadslid – een volksvertegenwoordiger – tijdelijk te beëindigen.
Een constitutioneel vereiste is dat de vervanging een tijdelijk karakter moet hebben. Het ligt voor de hand om voor de invulling daarvan aan te sluiten bij de termijn die geldt voor andere gevallen waarin de volksvertegenwoordiger zich vanwege ziekte wil laten vervangen. Een afwijkende termijn in geval betrokkene door ziekte niet zelf zijn wil kenbaar kan maken, is althans moeilijk te beargumenteren. De termijn uit de Kieswet (maximaal 3 perioden van 16 weken) biedt hier echter niet altijd uitkomst. Het zal hier in de regel immers gaan om ernstige gevallen van hersenletsel (coma) en derhalve van langdurige aard. Als iemand na de termijn van tijdelijke vervanging nog niet in staat is zijn wil te uiten, is een ontslag niet mogelijk. En dit betekent dat voor de resterende zittingsperiode de zetel niet kan worden vervuld. Een regeling zou dus een beperkte en daarmee onbevredigende oplossing bieden. Een voorziening die leidt tot definitief ontslag vergt grondwetswijziging. Dat acht ik gelet op de zeldzaamheid van deze gevallen niet aangewezen, nog afgezien van de principiële vragen die dit met zich meebrengt ten aanzien van het individuele mandaat van de betrokken volksvertegenwoordiger.

Vraag 1

Kent u het bericht dat politiekorpsen op grote schaal de Wet bescherming persoonsgegevens overtreden?1

Ja, ik ben bekend met deze rapportage. Het rapport gaat overigens in tegenstelling tot wat de vraagstelling suggereert niet over schending van de Wet bescherming persoonsgegevens, maar schending van de Wet politiegegevens.

Vraag 2

Welke acute noodmaatregelen treft u?

De politieorganisatie treft op dit moment de maatregelen die nodig zijn om de gebreken zo snel mogelijk te verhelpen. De verantwoordelijke korpsbeheerders hebben naar aanleiding van de rapportage van de externe privacy audit bij de korpsen aan het begin van 2012 een actieplan opgesteld. Hierin zijn de onderwerpen aan de orde die ook genoemd worden door Bits of Freedom zoals autorisatiebeheer, protocollering en de taakuitvoering van de privacyfunctionaris. De korpsen leveren op dit moment een forse inspanning om met spoed alle acties uit te voeren, waarbij met het oog op de vorming van de Nationale politie zoveel mogelijk is gekozen voor een landelijke aanpak.

Vraag 3

Hoe gaat u het belang van privacy beter borgen?

Het belang van een grondige periodieke controle als privacywaarborg wordt door de wetgever en de politie onderkend. De controle op de privacy is in de wetgeving geborgd door de wettelijk voorgeschreven auditcyclus waardoor structureel goed inzicht in de kwaliteit van de gegevensverwerking wordt verkregen. De politie is gehouden om gericht actie te ondernemen en direct daarop controle te laten plaatsvinden op het resultaat van die acties. Het College bescherming persoonsgegevens wordt als toezichthouder telkens van de bevindingen op de hoogte gebracht en kan, indien nodig, nader onderzoek doen en sancties opleggen.
De herstelacties bij de politie, zoals het op orde brengen van autorisatiebeheer en de taakuitvoering van de privacyfunctionaris brengen met zich mee dat de privacy beter zal zijn geborgd. Het resultaat van deze inspanningen zal nauwlettend worden gecontroleerd in de wettelijk voorgeschreven interne auditronde bij de korpsen die na de zomer zal starten.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Amsterdam wil publiek geld inzetten voor sloop»?1

Ja, het artikel is mij bekend.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het absoluut onwenselijk is om belastinggeld van de Nederlanders in te zetten voor een probleem van een beperkt aantal grootverdieners uit de onroerend goedmarkt? Zo nee, waarom niet?

Kantooreigenaren zijn primair probleemhouder: zij zullen bij langdurige leegstand van kantoorpanden in hun bezit zelf moeten zorgen voor een oplossing. Dan gaat het om zaken als afwaardering (komen tot een reële waarde waardoor een pand weer verkoopbaar wordt), transformatie en/of sloop. Partijen kunnen daarnaast zelf – op vrijwillige basis en naar eigen inzicht – een regionaal kantorenfonds oprichten. Dit neemt niet weg dat de situatie op de kantorenmarkt een bredere uitstraling heeft. Het leidt tot aantasting van het vestigings- en investeringsklimaat, tot verpaupering en verloedering van een gebied – zeker bij een concentratie van veel leegstand op een bepaalde locatie – en stagnatie van gebiedsontwikkeling.
Om die reden heeft het Rijk ook het initiatief genomen om met alle betrokkenen te zoeken naar oplossingen. Dit heeft geresulteerd in het convenant Aanpak leegstand kantoren (TK stukken 33 000-XII nr. 136). In dit convenant nemen alle partijen, zowel markt als overheid, hun verantwoordelijkheid.
In het convenant is vastgesteld dat op regionaal niveau afspraken worden gemaakt over ruimtelijke beleidskaders en dat actie wordt ondernomen om de leegstand terug te dringen en transformatie te bevorderen. In dat kader ben ik blij te zien dat de gemeente Amsterdam de problematiek rond kantorenleegstand erkent en ook alvast samen met andere gemeenten binnen de regio nadenkt over de mogelijkheden van een regionaal kantorenfonds. De gemeente Amsterdam heeft zelf veel grond in eigendom. De eventuele bijdrage aan een kantorenfonds wil de gemeente financieren vanuit de grondopbrengsten bij nieuwbouw van kantoren. Hierbij geldt overigens dat de gemeente in 2011 al beleid heeft aangenomen om kantorenplannen te schrappen en zeer terughoudend om te gaan met het uitgeven van grond voor nieuwe kantoren. De grondopbrengsten zijn onderdeel van de overige eigen inkomsten van gemeenten en zijn vrij besteedbare middelen die de gemeente genereert door haar grondpositie. De nadere uitwerking van een kantorenfonds zal uiteraard – conform het convenant – niet strijdig mogen zijn met Europese en/of nationale mededingingsregels.

Vraag 3

Deelt u de mening dat dit uitsluitend een probleem is voor de markt? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat er een grote kans is dat andere gemeenten dit plan gaan overnemen? Zo nee, waarom niet?

Het is goed mogelijk dat andere gemeenten het voorbeeld van de gemeente Amsterdam zullen volgen.

Vraag 5

Bent u bereid de gemeente Amsterdam onomwonden uw afkeuring over dit plan kenbaar te maken en deze mededeling tevens uit te laten gaan naar de Vereniging van Nederlandse Gemeenten? Zo nee, waarom niet?

Mijns inziens betreft het hier een duidelijk geval van gemeentelijke autonomie. In samenspraak met mijn collega van I&M kan ik u laten weten dat wij niet van plan zijn de gemeente Amsterdam hierop aan te spreken, dan wel een mededeling uit te doen via de VNG.

Vraag 1

Bent u ervan op de hoogte dat de omstreden sjeik Haitham al-Haddad gastdocent is van het instituut Dar-al-’Ilm, dat hem als spreker naar Nederlandse islamcongressen haalde1?

Ik heb met u kennis genomen van de website. Ik beschik niet over verdere informatie hierover.

Vraag 2

Is het waar dat het instituut Dar-al-’Ilm Nederlandse overheden en instellingen adviseert? Zo ja, waarom laat de overheid zich door dit instituut adviseren? Welke adviezen van Dar-al-’Ilm heeft de Nederlandse overheid ook daadwerkelijk meegenomen in de ontwikkeling van haar beleid?

Allereerst wil ik benadrukken dat ik de uitspraken van de heer Al Haddad verwerpelijk vind en dat radicale denkbeelden geen invloed mogen hebben op beleid. Een instituut dat zich inlaat met de heer Al Haddad laadt de verdenking op zich zijn radicale uitspraken goed te keuren. Dit is voor mij reden om geen gebruik te willen maken van de diensten van dit instituut. Dat laat onverlet dat andere overheden en Nederlandse instellingen vrij zijn hun eigen afwegingen te maken bij het inhuren van externe adviseurs.
De vraag of, en zo ja, welke instellingen gebruik hebben gemaakt van dit instituut, kan ik niet beantwoorden. Het valt niet uit te sluiten dat een overheidsorganisatie gebruik heeft gemaakt van de diensten van Dar-al-«Ilm. In dat geval ga ik ervan uit dat adviezen waaruit radicale of anderszins vreemde denkbeelden blijken, niet zijn overgenomen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat er een groot verschil bestaat tussen een overheid die alle signalen uit de samenleving opvangt en daarover in gesprek gaat, en een overheid die zich in de ontwikkeling van haar beleid laat adviseren door organisaties die zich mogelijk laten inspireren door mensen met radicale denkbeelden?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u voorts van mening dat de overheid transparantie moet geven over haar adviseurs? Zo nee, waarom niet?

Uiteraard mag er geen geheimzinnigheid bestaan rond de inhuur van externe adviseurs. Vanuit mijn positie en vanuit de positie van de minister van BZK is het echter niet mogelijk om een volledig overzicht te hebben van de externe inhuur van adviseurs bij de gehele overheid en bij alle Nederlandse instellingen.

Vraag 1

Deelt u de mening dat de Nederlandse overheid er maximaal zorg voor moet dragen dat het kiesrecht voor Nederlanders in het buitenland gewaarborgd wordt? Indien ja, hoe gaat u ervoor zorgen dat Nederlanders in het buitenland hun stem op 12 september a.s. kunnen uitbrengen?

Ik heb thans geen aanleiding om te veronderstellen dat de registratieprocedure bij de gemeente Den Haag niet goed zou verlopen. De gemeente Den Haag heeft mij bericht dat er inmiddels circa 30 000 verzoeken tot registratie zijn ontvangen. Dit ligt op hetzelfde niveau als (in dezelfde periode) in 2010. Dat geldt ook voor het aantal registratieverzoeken dat door de gemeente Den Haag tot nu toe is afgewezen, te weten circa 2 %. Met gerichte communicatie wordt getracht meer Nederlanders vanuit het buitenland te laten deelnemen aan de komende verkiezingen.

Vraag 2

Kunt u aangeven of de registratieprocedure van Nederlanders die vanuit het buitenland willen stemmen naar behoren verloopt? Indien nee, wat is hiervan volgens u de oorzaak?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Kunt u bevestigen of ontkennen dat alle Nederlanders die vanuit het buitenland contact opnemen met de Gemeente Den Haag ook tijdig een antwoord krijgen van de Gemeente Den Haag?

Aan het begin van de registratieperiode, de eerste twee weken na de val van het kabinet zijn door de gemeente Den Haag 12 533 registratieverzoeken en 13 190 e-mails met vragen ontvangen. De registratieverzoeken worden inmiddels binnen de wettelijke periode van 7 dagen behandeld. Via de e-mail gestelde vragen worden momenteel binnen één dag behandeld.
Kiezers waarvan de gemeente Den Haag over een e-mailadres beschikt, en van wie gegevens ontbreken om de registratie te kunnen verwerken (zoals de kopie van het paspoort of een ondertekende aanvraag) ontvangen via de email bericht met het verzoek de benodigde gegevens te sturen. Als dit, omdat geen e-mailadres is opgegeven, per post moet worden afgehandeld duurt het vanzelfsprekend langer.

Vraag 4

Is er naar uw mening voldoende personeel aanwezig bij de Gemeente Den Haag om de kiesregistratie van Nederlanders in het buitenland te bewerkstelligen en eventuele vragen van Nederlanders die vanuit het buitenland willen stemmen te beantwoorden? Indien nee, bent u bereid de capaciteit uit te breiden?

De gemeente Den Haag heeft mij bericht dat zij momenteel 36 tijdelijke krachten in dienst heeft om de vragen en de registraties af te handelen. Zonodig vindt uitbreiding van de capaciteit plaats. De ervaring leert dat kort voor het einde van de registratieperiode zich nog veel potentiële kiezers melden en dat op dat moment extra inzet van capaciteit noodzakelijk is. Indien nodig zal de capaciteit worden uitgebreid.

Vraag 5

Voor welke dag zullen de stembiljetten uiterlijk verstuurd worden? Klopt het dat in het meest gunstige geval dit slechts drie weken voor de verkiezingsdatum is en dat veel mensen alleen al vanwege trage postbezorging niet in staat zullen zijn om te stemmen? Welke acties kunnen stemgerechtigden die in het buitenland wonen ondernemen die hun stembiljet niet tijdig ontvangen en daarmee worden uitgesloten van het stemrecht?

Het is op dit moment niet mogelijk precies aan te geven wanneer de stembescheiden naar kiezers buiten Nederland kunnen worden verstuurd. Dit kan nadat de kandidatenlijsten definitief zijn vastgesteld. Eerder kan immers het stembiljet niet worden gedrukt. Dinsdag 7 augustus 2012 is de laatste dag dat beroep kan worden aangetekend tegen de beslissingen van de hoofdstembureaus inzake de geldigheid van de lijsten. Indien er geen beroepen worden aangetekend zijn de lijsten op dat moment definitief en kan het verzenden van de stembescheiden aanvangen. Indien wel beroep is aangetekend, beslist de Raad van State binnen uiterlijk 6 dagen na ontvangst van het beroepsschrift. In dat geval zullen de stembescheiden pas na de uitspraak van de Raad van State verzonden kunnen worden.
In 22 landen worden bij ambassades briefstembureaus ingesteld waar kiezers hun briefstembescheiden kunnen inleveren of naar toe kunnen sturen. De briefstembescheiden moeten aldaar uiterlijk op de dag van de stemming, in casu 12 september om 15.00 uur (lokale tijd) zijn ontvangen. Dit geldt ook voor de Nederlandse vertegenwoordiging in Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Voor de overige landen geldt dat het ministerie van Buitenlandse Zaken kiezers de mogelijkheid biedt om hun stembescheiden bij de ambassades in te leveren enige dagen voorafgaand aan 12 september. Ambassades zullen dan zorgdragen voor verzending naar Nederland. Per land zullen de ambassades aangeven wat de uiterste inleverdatum is waarbij tijdige aankomst in Nederland gewaarborgd is. Kiezers in het buitenland die menen dat, vanwege de trage postbezorging, hun stembescheiden niet tijdig in Nederland retour zullen worden ontvangen, kunnen bij registratie er voor kiezen een kiezer in Nederland een volmacht te verlenen. Dit om te voorkomen dat hun stem verloren gaat.

Vraag 1

Klopt het dat het GVB-rapport niet openbaar gemaakt kan worden? Deelt u de mening dat dit rapport wel degelijk openbaar gemaakt dient te worden? Zo nee, waarom niet?

Blijkens de brief van het College van BenW van Amsterdam aan de Amsterdamse gemeenteraad d.d. 14 juni jongstleden heeft het College geheimhouding als bedoeld in artikel 55 lid 1 van de Gemeentewet opgelegd ten aanzien van de inhoud van de rapportage. De fractievoorzitters van de partijen in de raad hebben de rapportage vertrouwelijk ter inzage voorgelegd gekregen. Aangezien het GVB een zelfstandige NV is, is het niet aan mij maar aan de RvC en de gemeente Amsterdam om de status van dit rapport te bepalen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Grote schoonmaak binnen GVB- top«?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat er bij het Gemeentelijk vervoersbedrijf (GVB) stelselmatig onzorgvuldig is omgesprongen met overheidsgelden en er sprake was van belangenverstrengeling? Zo nee, waarom niet?

Het GVB is een zelfstandige NV waarvan alle aandelen in het bezit zijn van de gemeente Amsterdam. De gemeente Amsterdam heeft naar aanleiding van berichten in de pers over vermeende fraude om opheldering gevraagd bij het GVB. De Raad van Commissarissen (RvC) van GVB Holding NV heeft onafhankelijk accountantsonderzoek laten uitvoeren. Bepaalde conclusies daaruit zijn door de RvC naar buiten gebracht. Deze bevestigen niet dat er sprake was van fraude, wel zijn er «feiten vastgesteld van (het vermoeden van) het opzettelijk negeren van geldende wet- en regelgeving en/of het negeren van interne GVB regels» en «zijn er «doelredeneringen» gevolgd in het kader van Europese, nationale en/of interne aanbestedingsregels». Verder blijkt dat er «structureel sprake is geweest van bestuurlijk gedrag dat niet voldoet aan de regels van good governance. Dit betreft aspecten van regels van integriteit, rechtmatigheid, doelmatigheid en verantwoordelijkheid», aldus de RvC.
De RvC heeft na toestemming van de aandeelhouder twee statutair directeuren uit hun functie ontheven. Het is aan de gemeente Amsterdam om desgewenst verdere stappen te zetten en daarover verantwoording af te leggen aan de gemeenteraad van Amsterdam. Ik verwijs hiervoor naar de brief van het College van BenW van Amsterdam aan de Amsterdamse gemeenteraad d.d. 14 juni jongstleden. Bij het OM is tot nu toe geen aangifte gedaan van verdenking van strafbare handelingen bij het GVB.

Vraag 3

Kunt u aangeven op welke schaal dit misbruik van overheidsgelden heeft plaatsgevonden bij het GVB? Zo nee, waarom niet?

Nee, zie het antwoord op vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de rijksrecherche moet worden ingeschakeld en dat de verantwoordelijken strafrechtelijk vervolgd dienen te worden en geen vertrekbonus dienen te ontvangen? Zo nee, waarom niet?

Nee, het GVB is geen ambtelijke instelling. Stafrechtelijk onderzoek, indien daartoe aanleiding bestaat, zal door het OM worden ingesteld en door de politie worden uitgevoerd. Het is aan de RvC en de aandeelhouder om te bepalen of er vertrekbonussen gegeven moeten worden.

Vraag 5

Deelt u de mening dat er strenger toezicht moet komen op de vergoedingen en salariëring binnen het openbaar bestuur? Zo nee, waarom niet?

Wanneer het gaat om vergoedingen en salariëring binnen het openbaar bestuur in zijn algemeenheid, kan verwezen worden naar de thans geldende Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (Wopt). Bovendien ligt op dit moment het voorstel voor de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (Wnt) bij de Eerste Kamer, waarvan de regering een inwerkingtreding per 1 januari 2013 nastreeft. Het GVB, dat zoals ik in mijn antwoord op vraag 2 heb aangegeven een zelfstandige NV is, valt buiten de reikwijdte van de Wopt, respectievelijk het voorstel voor de Wnt.

Vraag 6

Kunt u aangeven welke maatregelen u zult treffen om deze dubieuze praktijken in de toekomst te voorkomen? Zo nee, waarom niet?

Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 2 is het op dit moment aan de RvC en de gemeente Amsterdam om desgewenst verdere stappen te zetten.

Vraag 1

Bent u bekend met de berichtgeving betreffende de aanhoudende ontevredenheid op Bonaire?1

Ja.

Vraag 2

Bent u zich er van bewust dat de onderliggende frustraties ook op Saba en Sint Eustatius actueel zijn?

Op alle drie de eilanden bestaan bij bepaalde groepen gevoelens van onvrede. Tegelijkertijd zijn er ook op alle drie de eilanden belangrijke verbeteringen gerealiseerd ten opzichte van vóór 10-10-2010.

Vraag 3

Wat is volgens u de aanleiding voor de onrust en de gevoelens van onmacht op de drie eilanden?

In tegenstelling tot berichtgeving in enkele media was er geen sprake van dreigende rellen op Bonaire, noch in de rest van Caribisch Nederland. Het eilandbestuur van Bonaire heeft dit eveneens aan de pers laten weten en zegt dat ervoor moet worden gewaakt dat er een beeld ontstaat dat niet representatief is voor Bonaire en haar inwoners. Inwoners van Caribisch Nederland hebben dezelfde democratische rechten als inwoners van het Europese deel van ons land. In die zin zijn zij net zo «machtig».

Vraag 4

Deelt u de constatering dat een van de aanleidingen het uitblijven van sociaal-maatschappelijke verbeteringen betreft? Zo nee, waarom niet?

De petitie van de actiegroep Bezorgde Bonairianen heeft betrekking op de voorgestelde Grondwetswijziging en het verloop van het staatkundig proces en de wijze waarop daarbinnen twee referenda hebben plaatsgevonden. Ook eerdere petities benadrukten het zelfbeschikkingsrecht van de inwoners van Bonaire. De actiegroep heeft daarnaast via enkele protestacties aandacht gevraagd voor sociaal-economische problematiek en respect voor de eigen cultuur en identiteit.

Vraag 5

Wanneer kan de Kamer de resultaten van het meermaals toegezegde koopkrachtonderzoek verwachten?

Die heeft u ontvangen bij brief van de staatssecretaris van Financiën d.d. 11 juni 2012.

Vraag 6

Bent u bereid, zodra de resultaten van het onderzoek bekend zijn, met de betreffende collega’s en de drie eilanden om tafel te gaan om te bezien hoe de inflatie kan worden tegengaan, de koopkracht kan worden hersteld en het teveel aan geïnde belastinggelden terug kan vloeien naar de eilanden? Welk tijdpad heeft u hierbij voor ogen?

Hiervoor verwijs ik u naar het kabinetsstandpunt over het koopkrachtonderzoek (Kamerstuk 33000-H nr. 7).

Vraag 7

Bent u bekend met het onbegrip en de vragen die op de eilanden leven in verband met de beoogde verankering van de status van Bonaire, Sint Eustatius en Saba in de Grondwet, analoog aan de bepaling in het huidige statuut?2 Op welke wijze tracht u het onbegrip weg te nemen en de vragen over de beoogde verankering te beantwoorden?

De Kamer heeft in haar verslag over de voorgestelde Grondwetswijziging verschillende vragen gesteld. De Nota naar aanleiding van Verslag is in voorbereiding. De eilandbesturen van Caribisch Nederland hadden reeds in 2010 de kans gekregen hun mening over het wetsvoorstel te geven. Desalniettemin hebben zij in dit stadium nogmaals mogen reageren. Binnenkort – voor het reces – zal ik u hun brieven hierover aanbieden.

Vraag 8

Wat is uw reactie op de reeds eerder gemaakte opmerkingen van gedeputeerde El Hage dat de eilanden een informatieachterstand hebben en daardoor achter de feiten aanlopen en dat een liaison mogelijk uitkomst zou kunnen bieden? Welke stappen neemt u om de informatiepositie van de eilanden te verbeteren?3

Vrijwel alle ministeries zijn in Caribisch Nederland vertegenwoordigd in de vorm van vooruitgeschoven beleidsmedewerkers en/of uitvoerende diensten. Van hen ontvangen de eilandbesturen alle informatie die zij nodig hebben. De eilandbesturen van Caribisch Nederland evenals eilandraadsleden zijn ook met enige regelmaat in Den Haag om te praten met verschillende organisaties (waaronder ministeries) en uw Kamer. Tweemaal per jaar organiseert mijn ministerie bovendien de Caribisch Nederland-week waarbij de eilandbesturen alle ministeries bezoeken en met mij bestuurlijk overleg voeren over de financiële verhoudingen. Daarnaast bezoek ik zelf regelmatig Bonaire, Sint Eustatius en Saba en heb ik contact per videoconferentie met de besturen. De ministeries in Den Haag voeren daarnaast met grote regelmaat overleg met de eilandbesturen via een videoverbinding. Ik ben dan ook niet van mening dat de eilandbesturen niet in staat zouden zijn over voldoende informatie te beschikken.
Een liaison van de eilandbesturen in Den Haag biedt in mijn ogen geen meerwaarde. Naast alle bovengenoemde contacten zijn de eilanden lid van de VNG én maken zij gebruik van de Rijksvertegenwoordiger. Laatstgenoemde is bij uitstek de bestuurlijke schakel die eilandelijke- en rijksoverheid met elkaar kan verbinden.

Vraag 1

Kent u het bericht dat Curaçao de ISLA raffinaderij niet wil sluiten of verplaatsen? Zo ja, wat vindt u van dit bericht?

Ik ben op de hoogte van de verschillende berichten in de media naar aanleiding van het door Curaçao opgeleverde plan van aanpak over de toekomst van de Isla raffinaderij. Curaçao geeft daarin aan een tweesporenbeleid na te streven. Er wordt getracht zo spoedig mogelijk één of meerdere investeerders te vinden om de raffinaderij zodanig te moderniseren dat deze voldoet aan internationaal gangbare milieunormen. Tegelijkertijd bereidt Curaçao zich voor op sluiting in 2019 indien de benodigde investeringen niet gerealiseerd kunnen worden. Het past de Nederlandse regering niet hier een mening over te hebben, omdat dit een autonome aangelegenheid is van Curaçao.

Vraag 2

Kunt u aangeven hoe het bestuur van Curaçao deze keuze heeft onderbouwd en hoe de afweging tussen sluiting, verplaatsing en voortzetting van deze raffinaderij precies is gemaakt?

De regering heeft voor de onderbouwing van het plan van aanpak primair het onderzoeksrapport van Ecorys gebruikt. Het plan van aanpak volgt de lijn van het rapport.

Vraag 3

Deelt u de mening dat dit wel een heel erg schrale toekomstvisie op de ISLA raffinaderij is? Hoe lang duurt het nog voordat er een precies inzicht ontstaat in hoe de voorgenomen moderniseringsplannen worden ingevuld?

Ik heb geen mening over de inhoud van het plan van aanpak, anders dan dat het document voldoet aan hetgeen afgesproken in het kader van het Sociaal Economisch Initiatief (SEI). Het plan van aanpak geeft aan dat de regering van Curaçao op korte termijn een projectteam zal opzetten die beide trajecten zal uitvoeren. Daarbij worden ook de nadere bepalingen en voorwaarden voor het moderniseringstraject opgesteld. Daarbij is verder geen tijdpad gegeven.

Vraag 4

In hoeverre bent u betrokken bij de verdere invulling van het voornemen om de door de ISLA raffinaderij veroorzaakte vervuiling te beperken?

De Nederlandse regering blijft met Curaçao in gesprek over de ontwikkelingen omtrent de Isla raffinaderij en zal de uitvoering van het plan van aanpak blijven volgen. Waar het gaat om het maken van beleidskeuzes ligt de verantwoordelijkheid primair bij Curaçao zelf.

Vraag 5

Deelt u de mening dat uitgangspunt moet zijn dat de ISLA raffinaderij na modernisering überhaupt geen milieuoverlast mag veroorzaken? Zo ja, hoe zal dat worden gerealiseerd? Zo nee, waarom niet?

Een installatie als een raffinaderij zal altijd een zekere mate van invloed op het milieu hebben. Ik ben wel – samen met de regering van Curaçao – van mening dat de Isla raffinaderij na modernisering zou moeten voldoen aan internationaal gangbare milieunormen.

Vraag 6

Kunt u aangeven hoe het tijdpad van de verdere besluitvorming eruit ziet? Bent u bereid om de Kamer te informeren over elke vervolgstap in dit slepende dossier?

Ik informeer uw Kamer met regelmaat over zaken omtrent de Isla raffinaderij en zal dat blijven doen. Doorgaans wordt dat meegenomen in de verslagen aangaande de werkbezoeken die ik aan Curaçao afleg, zoals ook na mijn meest recente bezoek is gebeurd.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van de brief van 15 mei 2012 van de Gouverneur van Curaçao aan de minister van Bestuur, Planning en Dienstverlening van het land Curaçao betreffende de afdeling Bevolking, Burgerlijke Stand en Verkiezingen (BBSV)?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de zorgen van Gouverneur?

Ja.

Vraag 3

Welke actie onderneemt u c.q. laat u ondernemen, om de veiligheid en het beveiligingsniveau rondom de uitgifte van paspoorten in stand te houden?

De Gouverneur is verantwoordelijk voor een juiste paspoortuitgifte in Curaçao, ook als dat gebeurt in mandaat. De Gouverneur heeft vertrouwen in de paspoortuitgifte in mandaat op de huidige locatie, een locatie die geschikt is voor de paspoortuitgifte en voldoet aan de beveiligingseisen die zijn neergelegd in de paspoortregelgeving. Wat betreft de eventuele nieuwe locatie moge duidelijk zijn dat deze op dit moment of op zeer korte termijn nog niet aan die eisen voldoet. De Gouverneur zal pas kunnen instemmen met paspoortuitgifte in mandaat op een nieuwe locatie als deze geschikt is voor de paspoortuitgifte en voldoet aan de beveiligingseisen. De technische voorzieningen die door het Rijk zijn verstrekt danwel eigendom zijn van het Rijk (zoals de servers van de reisdocumentenadministratie en de apparatuur waarmee aanvraaggegevens voor de reisdocumenten worden gedigitaliseerd) zullen pas naar de nieuwe locatie kunnen worden overgebracht als de nieuwe locatie gereed is en akkoord is bevonden. De verplaatsing zal dan geschieden door het bedrijf dat in mijn opdracht deze voorzieningen in onderhoud heeft.
In zijn algemeenheid geldt dat indien de Gouverneur van oordeel is geen verantwoordelijkheid meer te kunnen nemen voor paspoortuitgifte in (volledig) mandaat, de Gouverneur verzekerd is van mijn steun voor het verrichten van de benodigde aanpassingen. Het initiatief hiertoe ligt bij de Gouverneur.

Vraag 4

Bent u bereid zo nodig verregaande stappen te zetten, c.q. door de Gouverneur te laten zetten, als veiligheid en beveiligingsniveau niet optimaal zijn en niet voor de volle 100% door de regering van Curaçao worden gegarandeerd?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Bent u bereid in verband hiermee het mandaat dat de Gouverneur aan BBSV heeft gegeven in te trekken c.q. in te laten trekken?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Is het waar dat de nieuw te huren ruimte ruim twee maal zoveel huur gaat kosten?

De Gouverneur heeft mij gemeld dat er tot op heden, ondanks eerdere berichten, onduidelijkheid lijkt te bestaan over de precieze afspraken. Wel lijkt er sprake te zullen zijn van een duidelijk hogere huur voor het nieuwe pand.

Vraag 7

Kunt u aangeven of u van mening bent dat deze forse huurstijging in relatie tot bijvoorbeeld betere bereikbaarheid, betere dienstverlening, betere beveiliging etc. gerechtvaardigd is?

Een oordeel over de hogere huurprijs in relatie tot de meerwaarde van het gebouw, laat ik aan het Parlement van Curaçao.

Vraag 8

Hoe voorkomt u dat Nederland, indirect via de weg van de betalingsachterstand, deze extra kosten gaat betalen?

De verantwoordelijkheid voor de inning van de rijksheffing voor de paspoorten ligt bij de Gouverneur. De Gouverneur zal bij de huidige minister van Bestuur, Planning en Dienstverlening, de heer Trinidad, blijven aandringen op spoedige betaling en een betere betaaldiscipline. Ik heb op dit moment geen redenen om aan te nemen dat Curaçao de afdrachten niet zal voldoen.
Op grond van het mandaat dat de Gouverneur aan BBSV heeft gegeven, worden ook de legesgelden van de burgers geïnd door BBSV. Het rijksdeel daarvan dient vervolgens maandelijks aan hem te worden afgedragen. Hier is sprake van het uitblijven van die afdracht. Deze financiële stroom loopt niet via de begroting van Curaçao. Omdat het Cft toeziet op evenwicht en uitvoering van deze begroting, ligt deze kwestie niet op het terrein van het Cft.

Vraag 9

Kunt u aangeven hoe u er zorg voor draagt dat de betalingsachterstand, waarover in de brief wordt gesproken, per ommegaande wordt betaald?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 10

Wordt de regering van Curaçao extra belast met rente op de betalingsachterstand? Zo nee, waarom niet en bent u bereid dit als nog te doen?

Nee. De Gouverneur gaat er van uit dat alsnog in de afdracht van de achterstallige betalingen wordt voorzien en acht het berekenen van rente op dit moment nog niet aan de orde.

Vraag 11

Kunt u aangeven hoe u er voor gaat zorgen dat deze betalingsachterstanden niet verder optreden?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 12

Deelt u de opvatting dat de hiervoor genoemde betalingsachterstanden feitelijk schulden zijn van het land Curaçao ten aanzien van derden (in dit geval Nederland) en dat het College financieel toezicht (Cft) hierover een standpunt dient in te nemen?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het artikel «27 weken zwangere toeriste niet welkom»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat een 27 weken zwangere Nederlandse vrouw de toegang tot Curaçao werd geweigerd omdat een eventuele bevalling wel eens ten koste had kunnen gaan van de Curaçaose overheid?

Door een fout van een individuele immigratiefunctionaris op Hato Airport heeft een Nederlandse vrouw niet direct toegang gekregen tot Curaçao, terwijl zij wel in bezit was van een geldig paspoort. Toen de fout aan het licht kwam is de toeriste meteen toegelaten.

Vraag 3

Kunt u aangeven of er vaker Nederlanders met een geldig paspoort de toegang tot Curaçao wordt geweigerd? Zo ja, wat zijn hiervoor de redenen? Zo nee, waarom niet?

Het toegangsbeleid is een landsaangelegenheid. Ik beschik niet over informatie waaruit blijkt dat Nederlanders vaker de toegang tot Curaçao geweigerd wordt.

Vraag 4

Deelt u de mening dat inwoners van Nederland met een geldig paspoort te allen tijden toegang moeten krijgen tot Curaçao? Zo nee, waarom niet?

Het uitgangspunt is dat met een geldig Nederlands paspoort gereisd kan worden binnen het Koninkrijk. Inwoners van Nederland zouden met een geldig Nederlands paspoort toegang moeten krijgen tot Curaçao.

Vraag 5

Deelt u de mening dat wanneer Nederlanders de toegang tot Curaçao wordt geweigerd wanneer zij zwanger zijn, de verantwoordelijke minister van Curaçao moet worden aangesproken? Bent u van plan dit te gaan doen? Zo nee, waarom niet?

Aangezien de betrokken toeriste alsnog is toegelaten, beschouw ik dit voorval als een betreurenswaardig incident. Ik zie geen aanleiding om, op basis van een incident, de verantwoordelijk minister van Curaçao aan te spreken.

Vraag 6

Kunt u aangeven hoeveel mensen van Curaçao jaarlijks, op kosten van de Nederlandse belastingbetaler, onverzekerd gebruik maken van Nederlandse zorgfaciliteiten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe en waar wordt dit geld verhaald?

Nee, ik beschik niet over deze gegevens.

Vraag 1

Is het waar dat de postvoorziening op de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba nog altijd niet naar behoren functioneert?

Ja.

Vraag 2

Is het u bekend dat burgers aanmaningen krijgen van rekeningen die ze niet of te laat hebben ontvangen of anderzijds niet aan verplichtingen kunnen doen en daarbij boetes riskeren? Deelt u de mening dat het onrechtvaardig is om burgers aansprakelijk te stellen voor dergelijke boetes en andere schades als gevolg van de problemen bij de postvoorziening? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen zodat burgers hiervan niet langer de dupe zullen zijn?

Er kunnen verschillende redenen zijn dat burgers rekeningen niet of te laat betalen. Een reden zou kunnen zijn dat de post niet of te laat op de juiste bestemming wordt bezorgd. Van geval tot geval zal dan bepaald moeten worden wat de ware toedracht is als burgers hun betalingsverplichtingen niet nakomen. De bewijslast zal evenwel lastig zijn. De Wet Post BES, die rechtstreeks is gebaseerd op de destijds voor de Nederlandse Antillen geldende Postlandsverordening 1998, kent in artikel 7 een regeling met betrekking tot de aansprakelijkheid van de concessiehouder. Hierbij is geregeld dat schadeclaims als gevolg van verlies, beschadiging of vertraagde aflevering van poststukken slechts kunnen worden ingediend door degene die de post heeft verzonden, de afzender. Ondervinden anderen dan de afzender schade, dan is de afzender bevoegd ten behoeve van die ander een schadeclaim in te dienen. Uiteindelijk beslist de rechter in een concreet geval of er sprake is van aansprakelijkheid. Ook het antwoord op de vraag of degene die een rekening of aanmaning verzendt, wetende dat de postbezorging niet altijd goed verloopt, redelijkerwijs extra kosten mag berekenen of boetes mag opleggen, is uiteindelijk aan de rechter. Organisaties kunnen hun klanten overigens ook andere mogelijkheden bieden om hun rekeningen te voldoen, zoals betaling via automatische incasso. Bekend is voorts dat er op Caribisch Nederland organisaties zijn die betalingsverzoeken per eigen koerier of per email versturen.

Vraag 3

Kunt u in detail aangeven welke problemen zich nog altijd bij de postvoorziening voordoen? Deelt u de mening dat het instellen van postcodes voor de openbare lichamen een groot deel van de problemen zou verhelpen? Zo ja, wanneer worden de postcodes ingevoerd? Zo nee, waarom niet? In hoeverre zijn de problemen met de postvoorziening te wijten aan de doorvoer van de post via Curaçao? In hoeverre zijn de problemen te wijten aan het feit dat internationale postbedrijven nog altijd onvoldoende op de hoogte zijn van de staatsrechtelijke wijzigingen van 10-10-2010? Heeft de Universal Postal Union (UPU) inmiddels uw verzoek overgenomen om »Caribisch Nederland» dan wel »Dutch Caribbean» toe te voegen aan het codesysteem?

De problematiek met de postvoorziening blijkt uit de overkomstduur, dat is het gemiddelde aantal dagen dat zit tussen de aanbieding van poststukken en de bezorging daarvan. Zoals ik eerder aan uw Kamer heb aangegeven, waren er ook voor de transitiedatum van 10 oktober 2010 veel klachten over de overkomstduur en de kwaliteit van de postdienstverlening. Helaas is er sinds oktober 2010 nog onvoldoende verbetering opgetreden. Volgens de concessievoorwaarden dient post op een eilandgebied gemiddeld genomen twee dagen na aanbieding bezorgd te zijn. Post tussen de eilanden van Caribisch Nederland dient binnen gemiddeld vier dagen na aanbieding bezorgd te zijn.
In mijn antwoord op eerdere vragen uit uw Kamer (Kamerstukken 2010/11, aanhangsel 2263) heb ik aangegeven dat ik samen met de toezichthouder, het Agentschap Telecom, richting de huidige concessiehouder, Nieuwe Post Nederlandse Antillen (NPNA), een verbetertraject heb ingezet. Dit traject zou in de loop van 2011 moeten leiden tot verbeteringen in de postdienstverlening. Helaas bleek dat niet het geval. Daarom heb ik besloten NPNA te ondersteunen om tot een kwaliteitsslag in de interne organisatie te komen. In het najaar van 2011 heb ik het hele logistieke proces van NPNA door externe adviseurs laten doorlichten. Deze doorlichting heeft een aantal praktische en ook relatief eenvoudig te implementeren verbeterpunten opgeleverd in onder meer de aansturing en de inrichting van het logistieke proces van het postbedrijf. Op basis van deze doorlichting heb ik bovendien een plan van aanpak laten opstellen, waarmee een aantal van deze verbeteringen kan worden doorgevoerd. Ik kan echter niet op de stoel van de onderneming gaan zitten. Het is aan NPNA zelf om deze verbeteringen door te voeren. Ik kan het bedrijf slechts beoordelen op het nakomen van de concessievoorwaarden.
Eén van de aangedragen verbeterpunten betreft de invoering van een systeem van postcodes. De invoering van zo’n systeem zou inderdaad op langere termijn tot enige verbetering kunnen leiden, maar dit vergt wel de nodige (financiële) investeringen en bijvoorbeeld ook een uitgebreide voorlichtingscampagne om er voor te zorgen dat verzenders van post – ingezetenen en niet-ingezetenen van Caribisch Nederland – ook daadwerkelijk dit systeem van adressering gaan gebruiken. De Nederlandse ervaring laat zien dat dat vele jaren duurt. De vraag is daarnaast of een systeem van postcodes de meest logische en doelmatige oplossing is. Postcodes hebben vooral betekenis als er sprake is van een fijnmazig en uitgebreid netwerk van bezorgpunten. Dat is in Caribisch Nederland niet het geval. Om tot een betere overkomstduur te komen is meer te verwachten van het voornemen van de Bestuurscolleges van Bonaire, Sint Eustatius en Saba om straatnamen en huisnummers op bestuurlijk niveau vast te stellen, kenbaar te maken aan bewoners en eigenaren en deze zichtbaar te maken in de openbare ruimte. Ook van de beoogde doorvoering van de vastgestelde straatnamen en huisnummers van bewoonde panden in de bevolkingsadministratie «PIVA» valt effect te verwachten, aangezien de vastgestelde adressen dan ook zullen worden toegepast door de gebruikers van de persoonsgegevens uit PIVA.
De overkomstduur van internationale post is afhankelijk van het gehele logistieke proces van aanlevering van post. Naar schatting is ruim de helft van de inkomende post bestemd voor Caribisch Nederland afkomstig van Nederland en bijna een kwart komt uit de Verenigde Staten en Europese landen als Duitsland en Frankrijk. NPNA is verantwoordelijk voor het proces van afhandeling van internationale inkomende post vanaf het moment dat de post op Curaçao, Bonaire of Sint Maarten wordt aangeleverd. Dat kan afhankelijk van de routing en de keuzes van het aanbiedende postbedrijf (PostNL, US Postal, La Poste, e.d.) een aantal dagen duren. Om er voor te zorgen dat alle internationale postbedrijven op de hoogte zijn van de staatsrechtelijke wijzigingen en de status van Caribisch Nederland heb ik de Universal Postal Union (UPU) formeel verzocht om op de officiële lijst van aangesloten leden en lidstaten, de «ISO Country Code», de bestemmingen Bonaire, Sint Eustatius en Saba aan te duiden met «Caribisch Nederland» of »Dutch Caribbean».
De UPU heeft inmiddels deze aanduiding overgenomen als «Caribbean part of Netherlands (Bonaire, Saba and Sint Eustatius)» en heeft deze wijziging met de leden en lidstaten gecommuniceerd. Het is vervolgens aan de gebruikers, de wereldwijde verzenders van particuliere of zakelijke post, om vervolgens ook deze adressering te gebruiken. Doen zij dit niet, dan kan dit leiden tot miszendingen en derhalve tot vertraging.
Sinds de transitie heeft de toezichthouder meerdere metingen uitgevoerd met als uitkomst dat de overkomstduur nog steeds niet voldoet aan de concessievoorwaarden. De laatste meting vond in mei dit jaar plaats en betrof alleen Bonaire. Hoewel de uitkomst nog steeds onvoldoende is, laat deze meting wel een aanmerkelijke verbetering zien ten opzichte van de in februari dit jaar gehouden meting. In februari werd de helft van de brieven in de steekproef op Bonaire pas na meer dan vijf dagen na aanbieding bezorgd. In de steekproef van mei was dat percentage gedaald tot circa 15%. Binnenkort volgen nog metingen ten behoeve van Sint Eustatius en Saba en wordt nog een meting gehouden op Bonaire, waaruit zal moeten blijken of de verbetering zich doorzet.

Vraag 4

Hoe verhoudt de aanhoudende problematiek zich met de toezegging van u dat de postvoorziening vanaf eind 2011 tot een acceptabel kwaliteitsniveau moet hebben geleid?1

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Hoe verhouden deze problemen zich met het plan van aanpak met concrete verbeterplannen waarover u in februari 2012 sprak?2 Bent u bereid een overzicht te verschaffen van de belangrijkste verbeterplannen die zijn afgesproken? Is de Nieuwe Post N.V. in de optiek van u voortvarend aan de slag gegaan met deze verbeterplannen? Zo nee, welke maatregelen heeft u, in nauw overleg met de toezichthouder, ondernomen? Zo ja, op welke punten zijn er duidelijke verbeterslagen gemaakt?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Voldoet de Nieuwe Post N.V. , met inachtneming met de aanhoudende problematiek die nu al twee jaar voortsleept, aan haar wettelijke verplichtingen? Heeft de toezichthouder, het Agentschap Telecom, aanleiding gezien om een aanwijzing te geven? Zo ja, kunt u aangeven of er voldoende gevolg aan deze aanwijzing is gegeven? Zo nee, kunt u aangeven op basis waarvan er geen aanwijzing is gegeven?

Nee, NPNA voldoet sinds de transitie per 10 oktober 2010 niet aan haar wettelijke verplichtingen. Zoals in mijn antwoord op de vragen 3, 4 en 5 al is aangegeven, is de problematiek echter niet nieuw. Ook voor de transitie werd niet voldaan aan de concessievoorwaarden. Ondanks de inspanningen en handreikingen om tot een betere kwaliteit te komen en er recent dus verbetering is gemeten, zijn de resultaten nog onvoldoende. Zoals in antwoord op eerdere vragen van uw Kamer en in het op 30 januari jl. met uw Kamer gehouden algemeen overleg inzake BES aangelegenheden is aangegeven, kan handhavend worden opgetreden. Op grond van de Wet Post BES heeft de toezichthouder, het Agentschap Telecom, de mogelijkheid een aanwijzing te geven. Indien daar niet aan wordt voldaan, dan kan een administratieve boete worden opgelegd. Hiervan is echter nog geen gebruik gemaakt. De noodzaak en vorm van handhavend optreden worden bekeken aan de hand van de resultaten van de laatste metingen. In die afweging zal ook rekening worden gehouden met de omstandigheden, het effect, de proportionaliteit en de effectiviteit van zo’n maatregel.
Anders dan in Nederland is NPNA niet de wettelijk aangewezen postvervoerder. Dat kan ook niet. NPNA is sinds de transitie het postbedrijf van een ander land, namelijk van Curaçao. NPNA is houder van de postconcessie ten behoeve van Caribisch Nederland en betaalt daarvoor een vergoeding. Op basis van nog van NPNA te ontvangen financiële rapportage, waarin over het jaar 2011 een onderscheid is gemaakt in kosten en opbrengsten per eilandgebied, moet blijken in hoeverre er sprake is geweest van een kostendekkende postvoorziening op Caribisch Nederland. In dit verband hecht ik er ook aan de gewijzigde context te schetsen. Wereldwijd lopen de postvolumes als gevolg van elektronische alternatieven (e-mail, internet, e.d.) sterk terug. Ik heb uw Kamer daarover onlangs geïnformeerd (Kamerstukken 2011/12, 29 502, nr. 77). Om een voor iedereen bereikbaar en betaalbaar netwerk van postdienstverlening in stand te houden zijn schaal en volume van belang. Hoe groter schaal en volume en hoe eenduidiger het verzorgingsgebied, hoe lager de kosten per posteenheid zijn. Gegeven de teruglopende volumes en rekening houdend met de huidige (gelimiteerde) posttarieven is het voor iedere postvervoerder een serieuze uitdaging om op rendabele wijze aan de concessievoorwaarden te voldoen. De toezichthouder zal kortom met deze ontwikkeling en omstandigheden rekening moeten houden in de besluitvorming om handhavend op te treden.
Zoals ik ook reeds heb aangegeven in het eerder met uw Kamer gevoerde algemeen overleg inzake BES-aangelegenheden wil ik me een goed beeld vormen van mogelijke alternatieven voor de postdienstverlening op en ten behoeve van Caribisch Nederland. Daarbij gaat het niet alleen om een verkenning naar alternatieve postvervoerders, maar ik zal ook bezien of aanpassing van wetgeving of van de concessievoorwaarden kan bijdragen aan een verbeterde postdienstverlening. Van NPNA zijn reeds voorstellen tot aanpassing ontvangen, onder meer ten aanzien van de mogelijkheden van uitbesteding van (delen van) de postdienstverlening aan derden en het toestaan van gebundelde afleverpunten («community boxes»).
Ik heb inmiddels een extern bureau opdracht gegeven om een verkenning uit te voeren of, en zo ja onder welke voorwaarden partijen bereid zijn om (delen van) de postvoorziening ten behoeve van Caribisch Nederland op zich te nemen. De uitkomsten van deze verkenning, die in september dit jaar zal zijn afgerond, zal ik betrekken in de verdere besluitvorming over de verlenging van de postconcessie per 1 januari 2013. Uit eerdere, globale verkenningen is overigens gebleken dat het aantal serieuze alternatieven voor de postdienstverlening ten behoeve van Caribisch Nederland beperkt is. Een kwalitatief goede postvoorziening kost geld en zal – uitgaande van een systeem, waarin de kosten worden gedekt uit de opbrengsten – ook consequenties hebben voor de te hanteren tarieven.

Vraag 7

Zijn de aanhoudende problemen aanleiding om per 1 januari 2013, wanneer de postconcessie van Nieuwe Post N.V. verloopt, een nieuwe postleverancier te overwegen? Zo ja, heeft u al een andere leverancier op het oog?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de brief die Philip Morris naar alle fracties in de gemeente Bergen op Zoom heeft gestuurd?1

Ik heb de betreffende uitzending van EenVandaag gezien en de brief gelezen.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat Philip Morris met onjuiste en misleidende informatie hun personeelsleden en raadsleden in Bergen op Zoom angst aanjaagt door te dreigen met mogelijk ontslag?

Het feit dat Philip Morris over een beleidsterrein dat hun activiteiten direct raakt, contact zoekt met het lokaal bestuur en hen informeert over mogelijke consequenties van landelijk beleid, is niet per definitie onethisch. Ik heb er het volste vertrouwen in dat lokale bestuurders dergelijke lobbyactiviteiten op integere en zorgvuldige wijze zullen afwegen.
Over de aard en frequentie van contacten tussen mijn ministerie met de tabakslobby heb ik u eerder geïnformeerd in antwoord op bovengenoemde Kamervragen. Van beïnvloeding van het ministerie van VWS en het ministerie van EL&I door Philip Morris ten aanzien van het voornemen de accijnzen op tabaksproducten te verhogen, is geen sprake geweest.

Vraag 3

Wat vindt u ervan dat Philip Morris de accijnsverhoging, met oneerlijke informatie, direct verbindt aan gevolgen voor de werkgelegenheid in Bergen op Zoom om zo de raadsleden onder druk te zetten? Wat is uw ethisch oordeel over deze lobbypraktijken?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Was u op de hoogte van het feit dat Philip Morris op deze wijze gemeenteraadsleden en eigen personeel onder druk zet? Zo ja, hoe bent u op de hoogte gebracht?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Is Philip Morris ook met deze boodschap op het ministerie van EL&I geweest, en hoe is daarop gereageerd?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Wat is de invloed van Philip Morris op het ministerie van VWS? Wordt ook op bovengeschetste wijze getracht uw beleid te beïnvloeden?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Deelt u het oordeel dat deze manier van lobbyen angst aanjaagt, oneerlijk en misleidend is, en bent u bereid Philip Morris hierop aan te spreken?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de brandbrief van Own Your Own Home Foundation (OYOHF) aangaande het structureel tekort aan fondsen? Bent u bereid deze brief zo snel mogelijk inhoudelijk te behandelen?

Ja, ik heb kennis genomen van de inhoud van de brief. Ik zal de brief zo spoedig mogelijk inhoudelijk beantwoorden in lijn met mijn reacties op onderstaande vragen.

Vraag 2

Is het waar dat OYOHF onvoldoende middelen heeft om adequaat onderhoud aan woningen te verrichten? Deelt u de mening dit een zeer onwenselijke situatie betreft, temeer omdat dit vooral huishoudens met lagere inkomens treft?

Ik heb geen inzicht in de financiële situatie van OYOHF daar de OYOHF geen toegelaten instelling waarop het Besluit beheer sociale huursector (Bbsh) van toepassing is. IK heb daardoor geen (financieel) toezicht op de OYOHF.

Vraag 3

Deelt u de mening dat deze huidige regeling, geënt op de Wet houdende regels inzake de volkshuisvesting, de ruimtelijke ordening en het milieubeheer in de openbare lichamen Bonaire, Sint-Eustatius en Saba (Wet VROM BES), tot de onhoudbare situatie leidt waarbij «woningcorporaties» geen kostendekkende huuropbrengst kunnen innen daar het gemiddelde inkomen op Saba laag ligt? Zo ja, bent u voornemens de regeling op de openbare lichamen gelijkwaardig te stellen aan het Europees deel van Nederland door ook op Bonaire, Sint Eustatius en Saba huursubsidie in te voeren? Zo, nee waarom niet?

Zoals ik bij vraag 1 heb aangegeven, heb ik kennis genomen van de inhoud van de brief van OYOHF waarin mij wordt verzocht het voor de OYOHF mogelijk te maken om de bij de woning passende huren te kunnen innen en de financiële problemen die dat geeft bij de huurders op te lossen door middel van een huurtoelage, zoals in het Europese deel van Nederland gebeurt. Mocht ik willen vasthouden aan het huidige systeem, dan verzoekt de OYOHF mij het verschil tussen ontvangen huur en werkelijke huur te compenseren om er zo voor te zorgen dat OYOHF overeind kan blijven.
Ik deel de mening niet dat de huidige regeling geënt op de Wet VROM BES, tot de onhoudbare situatie leidt waarbij «woningcorporaties »geen kostendekkende huuropbrengst kunnen innen. De Wet VROM BES bevat artikelen over bouwen en een huisvestingsverordening maar geen artikelen over huurbeleid en huurtoeslag. Zoals ook in eerdere beantwoording van Kamervragen is aangegeven, zal de rijksoverheid geen huurtoeslag gaan verstrekken op Saba omdat dit niet past binnen het belastingstelsel van Caribisch Nederland. In Nederland bestaat een belastingsysteem met verschillende belastingschrijven en toeslagen (zorgtoeslag; kindertoeslag; alleenstaande ouder toeslag en huurtoeslag). In Caribisch Nederland is een eenvoudiger belastingsysteem geïntroduceerd zonder belastingschijven, met een vlaktax en zonder toeslagen. Daarom is er geen huurtoeslag (en ook geen zorgtoeslag etc.). Ik zal ook niet overgaan tot het compenseren van het verschil tussen ontvangen huur en werkelijke huur.

Vraag 4

Kunt u aangeven hoe groot het tekort van de vrije uitkering is geweest zoals berekend in het referentiekader? Bent u bereid om de correctie mee te nemen in de voorjaarsnota? Zo, nee waarom niet?

Het kabinetsstandpunt over de (financiële) vertaling van het referentiekader onderzoek is op 8 juni jl. naar uw Kamer gestuurd. Ik verwijs daarom gemakshalve naar deze kabinetsreactie. Hierin is ook de reactie van Saba opgenomen. De uit het kabinetsstandpunt voortvloeiende verhoging van de vrije uitkering is verwerkt bij voorjaarsnota 2012.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Geen circussen met wilde dieren meer in Almelo»?1

Ja.

Vraag 2

Op grond waarvan hebben de gemeenten Almelo, Heemskerk, Den Haag, Groningen en Amsterdam besloten dat circussen met wilde dieren niet langer zijn toegestaan?

Het is mij niet bekend of er bij alle genoemde gemeenten sprake is van een voorkeursbeleid. Uit de media ontstaat het beeld dat er zorgen zijn omtrent het welzijn van dieren of de herkomst van dieren of er zijn ethische overwegingen.
Zoals aangegeven in reactie op eerdere Kamervragen2 hebben gemeenten een autonome regelgevende bevoegdheid, die onder meer wordt begrensd door regelgeving op rijks- en provinciaal niveau. De Gezondheids- en welzijnswet voor dieren is gericht op maatregelen ter bevordering van het dierenwelzijn. Uit het gemeenterecht vloeit voort dat gemeenten in zo’n geval niet bevoegd zijn om vanuit een oogpunt van dierenwelzijn eigen regels over dieren te stellen.
Dit is bevestigd in een uitspraak van de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State3.
Gemeenten hebben wel de bevoegdheid om met een ander oogmerk regels te stellen inzake dieren, mits deze regels niet in strijd zijn met de normen in de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren. Gemeenten kunnen bijvoorbeeld regels stellen over circussen in het belang van de openbare orde of veiligheid.

Vraag 3

Was er in alle gevallen sprake van een bedreiging van de openbare orde? Zo nee, deelt u de opvatting dat gemeenten dan niet bevoegd zijn om dergelijke besluiten te nemen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u bereid om de wet- en regelgeving zodanig aan te passen dat gemeenten op grond van voorkeursbeleid geen circussen meer kunnen weigeren als zij voldoen aan de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren? Zo nee, waarom niet?

Nee. Zowel de wetgeving als de rechtspraak hebben duidelijke kaders aangegeven.

Vraag 1

Herinnert u zich de toezegging van 30 januari 2012, verwijzend naar een aankondiging in de zomer van 2011, dat een interdepartementaal onderzoek zou plaatsvinden in Caribisch Nederland, niet alleen naar de belastingen, maar ook naar de economische situatie op de eilanden, naar koopkrachtmutaties en naar de inflatie?1

Ja. Tijdens het algemeen overleg heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aangegeven dat Ecorys onderzoek doet naar onder andere de koopkrachtontwikkeling op de eilanden en de oorzaak van de stijging van consumentenprijzen. Het onderzoek is afgerond. Op 11 juni 2012 is het onderzoek met de kabinetsreactie aan uw Kamer en aan de Eerste Kamer aangeboden. Ook de verkenning naar armoede is afgerond. De resultaten daarvan zijn inclusief een kabinetsreactie op 22 juni 2012 aan uw Kamer aangeboden.

Vraag 2

Herinnert u zich de opmerking van 30 januari 2012, waarin u de armoede op de eilanden bij een deel van de bevolking serieuze problematiek noemt en daarbij stelt dat u zich daar mede verantwoordelijk voor voelt?2

Tijdens het AO heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheidgezegd dat we samen met het eilandbestuur een gedeelde verantwoordelijkheid hebben waar het gaat om armoede. Daarop heeft hij een analyse van de harde kern van armoede op de eilanden toegezegd. De hiertoe strekkende verkenning is inmiddels afgerond, gedeeld met de eilandbesturen en op 22 juni 2012 aan uw Kamer verzonden.

Vraag 3

Herinnert u zich tevens uw uitgesproken verwachting aan het einde van het eerste kwartaal van 2012 helderheid te kunnen geven over het koopkrachtonderzoek en de belastingopbrengsten?2

De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft geantwoord dat we in ieder geval in de loop van het voorjaar de resultaten zouden krijgen. Zoals hiervoor opgemerkt is het onderzoek met kabinetsreactie op 11 juni 2012 naar de Tweede en de Eerste Kamer gestuurd. Ecorys is gevraagd een eerste inschatting te maken van de belastingopbrengsten over 2011. Pas in het najaar van 2012 zal definitieve duidelijkheid over de opbrengst van het nieuwe belastingstelsel kunnen worden gegeven.

Vraag 4

Wat is de meest recente stand van zaken betreffende deze afzonderlijke onderzoeken?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het onbetamelijk is dat ruim anderhalf jaar na «10-10-10» nog steeds geen duidelijk zicht is op de problemen betreffende de teruggelopen koopkracht?

Ik deel die mening niet. In het voorjaar van 2011 zijn de eerste CBS-cijfers inzake de hoogte van de inflatie op de eilanden van Caribisch Nederland gepubliceerd. De signalen vanuit Caribisch Nederland over prijsstijgingen en de nadelige invloed daarvan op de koopkracht, zijn serieus genomen. Mede in verband daarmee zijn de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de staatssecretaris van Financiën in juni 2011 naar Caribisch Nederland gereisd om persoonlijk kennis te nemen van de situatie ter plaatse. Naar aanleiding van de gesprekken die tijdens dat werkbezoek zijn gevoerd met eilandbesturen, eilandraadsleden en ondernemers, is besloten dat er een onafhankelijk onderzoek zou moeten worden uitgevoerd naar, kort samengevat, de ontwikkeling van de koopkracht op Caribisch Nederland. Vooruitlopend op de resultaten van dat onderzoek heb ik eind 2011 via het wetsvoorstel Overige fiscale maatregelen 2012 al diverse wijzigingen van het (nieuwe) fiscale stelsel van Caribisch Nederland doorgevoerd. De belastingvrije som, de ouderentoeslag en de kindertoeslag zijn vooruitlopend daarop verhoogd, waardoor veel belastingplichtigen met ingang van 1 oktober 2011 een hoger netto inkomen hadden. Daarnaast is het tarief van de algemene bestedingsbelasting voor diensten op 1 oktober 2011 met 2%-punten verlaagd.

Vraag 6

Kunt u toezeggen dat de resultaten van het koopkrachtonderzoek op zo kort mogelijke termijn aan de Kamer gestuurd worden, met daarbij voorstellen om de gesignaleerde problemen adequaat aan te pakken?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 7

Bent u nog steeds van mening dat het onderwerp «genoegzaam aan de orde komt» door « vóór 1 juli 2012 een analyse van de «harde kern» van de armoede in Caribisch Nederland aan de Tweede Kamer te doen toekomen»?4 Zo ja, hoe verhoudt zich dit tot de uitlatingen van Rijksvertegenwoordiger Stolte, die stelt: «Indien maatregelen op zich laten wachten en de inflatie hoog blijft, zal met name de economisch meest kwetsbare groep inwoners in een armoedeval belanden»?5

Het koopkrachtonderzoek en de verkenning naar de «armoede in Caribisch Nederland» bieden handvatten om de situatie voor betrokkenen waar nodig te verbeteren. De inflatie is dit jaar aan het afvlakken. Daarnaast zijn uitkeringen en het minimumloon per 1/1/2012 geïndexeerd met de inflatie over het voorgaande jaar. Zoals aangeven in het antwoord op vraag 5 zijn er eerder al fiscale maatregelen getroffen. Het kabinet toont hiermee passende maatregelen te nemen wanneer dit nodig is.

Vraag 8

Is het waar dat Sint Maarten inmiddels een overeenkomst heeft getekend om de splitsing van het energiebedrijf GeBe te regelen, waardoor de weg vrij is een verdrag te sluiten met Sint Maarten om dubbele belastingheffing voor het goederenvervoer naar Bonaire te voorkomen? Zo ja, waarom is dat verdrag nog niet tot stand gekomen? Zo nee, welke formele stappen moeten nog worden ondernomen voordat dat verdrag gesloten kan worden?

Het wegnemen van de dubbele indirecte belastingheffing op goederen die inwoners en ondernemers van Sint Eustatius en Saba op Sint Maarten kopen is wat mij betreft een op zichzelf staande kwestie. Met Sint Maarten zijn gesprekken gaande om deze kwestie op zo kort mogelijke termijn op te lossen. In dat kader is deze kwestie op 13 juni 2012 besproken met de nieuwe minister van Financiën van Sint Maarten, de heer Tuitt. Dat gesprek is constructief verlopen.

Vraag 1

Kent u het bericht «Wiels valt uitgever van krant aan»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw beoordeling van de uitspraken van de heer Wiels, partijleider van regeringspartij Pueblo Soberano, dat de hoofdredacteur van het Antilliaans Dagblad «opgepakt» en «in de boeien geslagen» moet worden vanwege eerdere berichtgeving van die krant over een vertrouwensbreuk tussen de minister van Justitie en de procureur-generaal? Hoe verhouden deze uitspraken van een zittende politicus over berichtgeving die zijn regering onwelgevallig is zich volgens u tot de persvrijheid? Deelt u de mening dat dergelijke uitspraken de persvrijheid op Curaçao kunnen ondermijnen?

Het gaat hier om een dispuut binnen het land Curaçao. Dit dispuut valt primair onder de verantwoordelijkheid van de regering van Curaçao. Curaçao kent een historie van een vrij functionerende pers en heeft relatief veel zelfstandige media-organisaties, die onafhankelijk opereren.
In het algemeen wil ik het volgende stellen: vrijheid van meningsuiting is een grondrecht in het gehele Koninkrijk. Vrijheid van meningsuiting geldt voor iedereen, totdat het uitoefenen van die vrijheid botst met andere grondrechten. Het is in dat geval aan de rechter om een afweging te maken.
De journalistieke vrijheid vloeit voort uit het grondrecht van de vrijheid van meningsuiting. Vrijheid van meningsuiting en daaruit voortvloeiende persvrijheid vormen een essentieel onderdeel van het functioneren van een democratische rechtsstaat. Een vrije pers heeft in alle landen van het Koninkrijk een uitermate belangrijke rol, onder meer als onafhankelijke rapporteur over het democratisch proces. Deze rol vergt bij de uitoefenaars van de vrije pers een gevoel voor maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het vergt echter ook dat de vrije pers zijn werk kan doen zonder het gevoel te krijgen geïntimideerd of bedreigd te worden. In het geval van stelselmatige bedreiging of intimidatie kan dat leiden tot een ongewenste terughoudendheid bij de vrije pers, waardoor een vorm van zelfcensuur kan ontstaan. Dat is in een vrij en democratisch bestel ongewenst.

Vraag 3

Deelt u de mening dat deze uitspraken wederom getuigen van vergaande intimidatie van de pers door de regering op Curaçao? Hoe beoordeelt u deze uitspraken in het licht van de eerdere incidenten waarbij de regeringscoalitie op Curaçao media heeft getracht te intimideren vanwege onwelgevallige berichtgeving over haar handelswijze en praktijken? In hoeverre maakt u zich in het licht van deze ontwikkelingen zorgen over de persvrijheid op Curaçao?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat persvrijheid en een kritische pers van essentieel belang zijn voor het functioneren van een democratische rechtsstaat? Deelt u de mening dat binnen een democratische rechtsstaat de vrijheid gegarandeerd moet zijn voor media om kritisch te berichten over de praktijken van de politiek en de zittende machthebbers? In hoeverre kan er op Curaçao nog gesproken worden van een vrije en onafhankelijke pers als de media op deze wijze gehinderd en geïntimideerd blijven worden door de regering? Wat kan dit betekenen voor de rechtsstaat op Curaçao?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Welke verantwoordelijkheid heeft de rijksministerraad volgens u met betrekking tot de bescherming van de persvrijheid binnen het Koninkrijk in het licht van wat is opgenomen in artikel 43 van het Statuut, namelijk dat «het waarborgen van fundamentele menselijke rechten, vrijheden, rechtszekerheid en de deugdelijkheid van bestuur aangelegenheid van het Koninkrijk is? Bent u bereid om de regering van Curaçao er in dit kader op te wijzen dat persvrijheid van essentieel belang is binnen een democratische rechtsstaat en dat intimidatie van de media en beperking van de persvrijheid daarom onacceptabel is binnen het Koninkrijk? Zo nee, waarom niet?

Het land Curaçao is in de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor het in stand houden van een gezond evenwicht van de democratische krachten in het eigen land. Premier Schotte heeft onlangs (refererend aan deze kwestie) verklaard de vrijheid van pers hoog in het vaandel te hebben en dat de overheid zowel het recht van vrije pers als dat van vrije meningsuiting beschermt.

Vraag 6

Welke consequenties verbindt de rijksministerraad eraan als de regering van Curaçao haar koers in deze niet wijzigt en geen gevolg geeft aan deze waarschuwing? Welke stappen overweegt de rijksministerraad als er sprake is van een zich voortzettende trend richting beperking van de persvrijheid op Curaçao?

De door u aangehaalde uitspraak was afkomstig van een lid van de Staten van Curaçao; niet van de regering van Curaçao. Voor wat betreft de koers van de regering van Curaçao ga ik uit van de uitspraak van minister-president Schotte, die ik in het antwoord op vraag 5 heb aangehaald.

Vraag 1

Kunt u, bij benadering, aangeven hoeveel kiesgerechtigde Nederlanders in het buitenland wonen?

Zoals ook is geantwoord op vragen van de VVD bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2010 (Kamerstukken 2009–2010, Aanhangsel 2200) is het precieze aantal Nederlanders dat in het buitenland woont onbekend. Nederlanders die in het buitenland wonen hebben immers geen verplichting om zich bij een Nederlandse autoriteit te registeren waar zijn woonachtig zijn.

Vraag 2

Kunt u aangeven hoeveel Nederlandse kiesgerechtigden in het buitenland bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2010 hun stem hebben uitgebracht?

In de evaluatie van de Tweede Kamerverkiezingen van 2010 (Kamerstukken II, 2010–2011, 31 142, nr 25, bijlage 4) zijn de cijfers opgenomen van het aantal kiezers dat zich vanuit het buitenland heeft geregistreerd en daadwerkelijk aan de verkiezingen heeft deelgenomen. In 2010 hebben zich 46 546 mensen succesvol geregistreerd. Er zijn vervolgens 39 468 stembescheiden verzonden (een deel van de kiezers die zich registreert stemt ofwel via volmacht ofwel alsnog zelf in een stemlokaal in Nederland). In totaal hebben 35 157 kiezers een briefstem uitgebracht.

Vraag 3

Kunt u aangeven, mede in het licht van uw uitspraken hierover tijdens het algemeen overleg inzake verkiezingsaangelegenheden van 1 februari jl., op welke wijze u bij de Tweede Kamerverkiezingen op 12 september a.s., de opkomst van Nederlandse kiesgerechtigden in het buitenland wilt bevorderen?

Het kabinet acht het van belang dat Nederlandse kiesgerechtigden in het buitenland hun stem kunnen uitbrengen en wil dat voor zover redelijkerwijs mogelijk bevorderen.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft er allereerst, in samenwerking met de gemeente Den Haag, de ministeries van Buitenlandse Zaken en Defensie en de vertegenwoordigingen van Nederland in Aruba, Curaçao en Sint Maarten voor zorg gedragen dat de registratieformulieren voor kiezers in het buitenland zowel via de website als papieren exemplaren beschikbaar zijn en dat deze zijn verspreid. Op de websites van Den Haag, Rijksoverheid.nl en het ministerie van Buitenlandse Zaken is informatie over het registratieproces geplaatst evenals het registratieformulier. De gemeente Den Haag heeft op 5 mei 2012 via de mail respectievelijk post aan de personen die in de semipermanente registratie (de personen die zich bij de vorige verkiezingen geregistreerd hebben) zijn opgenomen het registratieformulier toegestuurd. Daarbij is vermeld dat men het ingevulde registratieformulier, voorzien van handtekening en kopie paspoort, ingescand via de mail kan terugsturen aan de gemeente Den Haag. Daarnaast is het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties momenteel in overleg met de Rijksvoorlichtingsdienst (verantwoordelijk is voor het uitvoeren van de voorlichtingscampagnes) een campagne op te zetten voor deze doelgroep. Daarbij zal o.a. gebruik worden gemaakt van de (nieuwe) website www.verkiezingen2012.nl die binnenkort beschikbaar is. In de campagne gericht op registratie van Nederlanders in het buitenland, om te stemmen, zal intensief gebruik worden gemaakt van de mogelijkheden van het internet. Op Nederlandse websites die veel worden bezocht door Nederlanders uit het buitenland zullen banners en informatie worden geplaatst en de mogelijkheden die sociale media, zoals Facebook bieden, zal gericht worden ingezet. Vrijwel alle ambassades en de Nederlandse vertegenwoordigingen in Aruba, Curaçao en Sint Maarten verstrekken op hun website informatie over het registratieproces en nemen hierover ook actief contact op met Nederlandse verenigingen in hun gebied. Radio Nederland Wereldomroep heeft al aandacht besteed aan het registratieproces op de website. Verder zal contact worden genomen met BVN-tv. Tot slot heeft VNO-NCW zich bereid verklaard via hun netwerk Nederlandse bedrijven met gedetacheerde Nederlanders in het buitenland via de Nieuwsbrief te informeren over het registratieproces met het verzoek dit aan hun aan hun medewerkers te verspreiden. Daarnaast zal een bericht geplaatst worden op de site van VNO-NCW in het «verkiezingsdossier». Aan dit dossier wordt nu door VNO-NCW gewerkt en dit verschijnt binnenkort online.

Vraag 4

Welke rol ziet u weggelegd voor de Nederlandse ambassades en voor werkgevers in het buitenland bij het geven van voorlichting over de wijze waarop Nederlandse kiesgerechtigden in het buitenland bij de komende Tweede Kamerverkiezingen hun stem kunnen uitbrengen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Heeft u contact opgenomen met de minister van Buitenlandse Zaken en de voorzitters van Nederlandse en buitenlandse werkgeversorganisaties om af te spreken hoe zij betrokken zullen worden bij het geven van voorlichting over de wijze waarop Nederlanders in het buitenland bij de komende Tweede Kamerverkiezingen hun stem kunnen uitbrengen? Indien dit niet is gebeurd, bent u dan bereid dit alsnog zo snel mogelijk te doen en de Kamer hierover binnen twee weken nader te informeren?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 6

Op hoeveel Nederlandse ambassades in het buitenland zullen bij de komende Tweede Kamerverkiezingen zogenaamde briefstembureaus worden ingericht? Bent u van oordeel dat dit aantal ten minste op hetzelfde niveau dient te liggen als bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2010, ook om verwarring bij Nederlandse kiesgerechtigden in het buitenland te voorkomen? Op welke wijze zullen Nederlandse kiesgerechtigden in het buitenland worden geïnformeerd over de al dan niet aanwezigheid van een briefstembureau op de Nederlandse ambassade in het land van hun verblijf?

In 2010 is besloten om op alle ambassades buiten de EU briefstembureaus in te stellen. De reden hiervoor was dat vanwege feestdagen de periode tussen het verzenden van de stembescheiden en de verkiezingsdatum uitzonderlijk kort was en slechts rond de twintig dagen besloeg. Op de meeste van deze briefstembureaus zijn in 2010 minder dan 50 stemmen geteld en op veel zijn zelfs minder dan 10 stemmen ontvangen. Het stemgeheim van de kiezer kwam hierdoor in sommige gevallen in het gedrang.
Hierom zullen tijdens de komende Tweede Kamerverkiezingen briefstembureaus worden ingericht op de ambassades waar tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2010 50 of meer stemmen zijn uitgebracht. Ook kiezers uit aangrenzende of nabij gelegen landen kunnen hun stem sturen naar deze briefstembureaus waarmee deze een meer regionaal karakter krijgen. Het betreft de volgende 22 ambassades buiten de EU:
Abu Dhabi, Ankara, Bangkok, Brasilia, Caïro, Canberra, Doha, Jakarta, Kuala Lumpur, Moskou, Muscat, Nairobi, New Delhi, Ottawa, Paramaribo, Peking, Pretoria, Singapore, Tel Aviv, Tokio, Washington en Wellington.
Deze informatie is met de kiezers gedeeld via de websites van Buitenlandse Zaken, de Nederlandse vertegenwoordigingen en de registratiesite van de gemeente Den Haag. Daarnaast zal deze informatie via de algemene voorlichtingscampagne en de kanalen die zijn genoemd in het antwoord op vragen 3, 4 en 5 steeds onder de aandacht van de kiezer worden gebracht.
Naast het instellen van briefstembureaus wordt ook op andere manieren bevorderd dat zo veel mogelijk Nederlanders in het buitenland een geldige stem kunnen uitbrengen.
De Nederlandse vertegenwoordigingen (behalve uiteraard de ambassades met briefstembureaus) in het buitenland zullen faciliteren bij het tijdig doorzenden van de briefstemmen naar het centrale stembureau in Den Haag. Diplomatieke en/of commerciële koeriersdiensten zullen hiervoor worden ingezet. Daarnaast is het postadres van de ambassades beschikbaar gesteld voor kiezers als veilige weg om de stembescheiden vanuit Nederland te ontvangen. De stembescheiden kunnen daar worden afgehaald door de kiezer of worden vervolgens desgewenst doorgestuurd naar de kiezer. Op alle vertegenwoordigingen zullen rode potloden beschikbaar zijn voor de kiezer die daarom verzoekt.

Vraag 7

Is het waar dat kiezers die in Nederland stemmen, dit kunnen doen met een identiteitsbewijs dat maximaal 5 jaar is verlopen?

In de Regeling aanwijzing aanvullende documenten identificatieplicht Kieswet (Stcrt. 2010, 7041) is vastgelegd dat kiezers zich op de dag van de stemming in het stemlokaal kunnen identificeren met een identiteitsdocument dat maximaal 5 jaar is verlopen. Deze identificatie dient om vast te stellen dat de kiezer de rechtmatige houder van de stempas is. Deze regeling heeft vooral tot doel om ouderen, die niet meer in het maatschappelijk verkeer participeren en daardoor geen behoefte hebben aan een geldig identiteitsdocument, toch in de gelegenheid te stellen zelf hun stem uit te brengen.
Kiezers buiten Nederland dienen bij registratie blijk te geven van hun Nederlanderschap door een kopie te overleggen van een Nederlands paspoort of identiteitskaart die ten minste geldig is op 31 juli 2012 dan wel een verklaring omtrent het bezit van Nederlanderschap die op dat moment niet ouder is dan 3 jaar. Dit is het moment waarop de kiesgerechtigheid, in casu het Nederlanderschap wordt bepaald. Het toestaan van een maximaal vijf jaar verlopen document zou betekenen dat er een (groter) risico bestaat dat de persoon die om registratie vraagt, niet langer Nederlander, en dus niet kiesgerechtigd is.
Er is derhalve sprake van een gerechtvaardigd verschil omdat de documenten worden gebruikt voor een ander doel. Ik verwijs hierbij overigens ook naar het antwoord dat mijn ambtsvoorganger in 2010 heeft gegeven op een vergelijkbare vraag van de VVD (Kamerstukken 2009–2010, Aanhangsel, 2369).
Voor personen die, om hun moverende redenen geen Nederlands paspoort of identiteitskaart willen aanvragen bestaat de mogelijkheid om een bewijs van Nederlanderschap te vragen bij onder meer Nederlandse ambassades of consulaten. Gezien de beperkte functie van dit document kan men dit slechts gedurende een periode van maximaal 3 jaar gebruiken om het Nederlanderschap aan te tonen. Aangezien paspoorten en identiteitskaarten ook een functie als reisdocument hebben, is ook hier geen sprake van rechtsongelijkheid.

Vraag 8

Is het waar dat Nederlandse kiesgerechtigden in het buitenland die zich willen registreren hun Nederlanderschap kunnen bewijzen met een verklaring van een Nederlandse ambassade, die niet ouder mag zijn dan drie jaar, of met een kopie van een paspoort dat ten minste geldig moet zijn tot 31 juli 2012? Wat is de reden voor de verschillen in vereisten ten aanzien van de geldigheid van voornoemde documenten en is er hierdoor niet sprake van rechtsongelijkheid?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 9

Is het waar dat het terugsturen van de voor registratie als kiezer noodzakelijke bescheiden ook elektronisch kan geschieden? Indien dit waar is, is dan voor de hier genoemde wijze van retourneren niet een wijziging van de Kieswet noodzakelijk? Indien dit een juiste aanname is, bestaat dan niet het risico dat stemmen die worden uitgebracht door Nederlanders die zich via deze weg hebben geregistreerd, achteraf ongeldig worden verklaard? Indien dit risico bestaat, hoe denkt u dit dan te voorkomen?

Het is inderdaad mogelijk voor kiezers buiten Nederland hun ondertekende registratieformulier en een kopie van hun paspoort in te scannen en via de mail terug te sturen. Hier is geen wijziging van de Kieswet voor nodig. Op grond van afdeling 2.3 van de Algemene wet bestuursrecht staat het bestuursorganen (in casu de gemeente Den Haag) vrij om het elektronische verkeer met burgers open te stellen. In overleg met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft de gemeente Den Haag besloten de mogelijkheid tot elektronische verzending van de registratiebescheiden voor de komende Tweede Kamerverkiezing open te stellen. Er bestaat geen risico dat de registratie van Nederlanders wordt geweigerd, omdat zij zich via de elektronische weg hebben willen registreren. Er is ook geen risico dat daarom hun stembescheiden achteraf ongeldig kunnen worden verklaard.
De regering heeft overigens in het wetsvoorstel tot wijziging van de Kieswet, dat inmiddels aan de Kamer is aangeboden, voorgesteld om expliciet in de Kieswet vast te leggen dat de elektronische weg open staat bij de registratie van kiezers buiten Nederland. Daardoor is deze voorziening bij toekomstige verkiezingen uitdrukkelijk wettelijk verankerd.

Vraag 1

Kent u het bericht «Politici krijgen tien maanden korter wachtgeld»?1

Ja.

Vraag 2

Bent u bereid om de wachtgeldregeling verder te versoberen dan in het genoemde bericht of het Kunduzakkoord aan de orde is gesteld? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

In de vragen 2, 3 en 4 worden vragen gesteld over de uitwerking door het kabinet van een afspraak in het Lenteakkoord betreffende de versobering van de uitkeringsduur van politieke ambtsdragers. Deze afspraak vergt een wetswijziging waarover nog in het kabinet definitieve besluitvorming moet plaatsvinden. Zodra het kabinet na het advies van de Afdeling advisering van de Raad van State over dit wetsvoorstel, haar standpunt over deze uitwerkingsvragen heeft bepaald, zal het wetsvoorstel aan de Tweede Kamer worden aangeboden. Het wetsvoorstel en de memorie van toelichting bevatten het antwoord op de gestelde uitwerkingsvragen.

Vraag 3

Op welke punten zal ook de voorgestelde versoberde wachtgeldregeling toch nog royaler blijven dan voor werknemers met recht op een ww-uitkering?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de regeling dat Kamerleden die op hun 55e jaar in de 12 jaar daarvóór tenminste 10 jaar Kamerlid zijn geweest tot hun pensionering recht op wachtgeld houden, te royaal is? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u dan bereid om de leeftijd voor dit recht op verlengd wachtgeld op te hogen tot 60 jaar? Bent u tevens bereid om deze versobering op 1 september 2012 van kracht te laten worden?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Welke wetten moeten voor 1 september 2012 aangepast worden om de versoberde wachtgeldregeling te bewerkstelligen? Wat is de concrete planning van het wetgevingstraject in Tweede en Eerste Kamer?

De uitkeringsregeling voor politieke ambtsdragers is neergelegd in de Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers (Appa). Het kabinet heeft het voornemen het wetsvoorstel voor wijziging van de Appa zo spoedig mogelijk aan te bieden aan de Tweede Kamer om beide Kamers de mogelijkheid te bieden het wetsvoorstel nog voor het zomerreces te behandelen. De agendering van het wetsvoorstel en de verdere planning van het wetgevingstraject in de Tweede en Eerste Kamer is een aangelegenheid van beide Kamers zelf.