Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel «Het is Peking dat Draka koopt»?1 Deelt u de analyse dat het bij het bod van Xinmao zou kunnen gaan om staatssteun?

Tianjin Xinmao Science & Technology Investment Group Co. Ltd. (Xinmao) heeft op 20 december laten weten dat het zijn voorgenomen bod op Draka doorzet. Xinmao heeft bevestigd dat de noodzakelijke financiering voor de eventuele overname zal worden geregeld door China Minsheng Banking. Mijn ministerie heeft hierop contact gezocht met het Nederlandse postennetwerk in China om te onderzoeken om wat voor een bank het hier gaat. Daaruit bleek dat China Minsheng Banking een van de eerste banken in China is die niet in handen is van staatsbedrijven; de aandelen van deze bank bevinden zich voor het grootste deel in handen van partijen buiten de Chinese overheid en de bank heeft een notering aan de aandelenbeurs van Hong Kong. China Minsheng Banking heeft, zoals alle commerciële banken dit doen, voor het geven van een financiering een aantal voorwaarden gesteld aan Xinmao, bijvoorbeeld het uitvoeren van een onderzoek naar de boekhouding van Draka. Er is voor mij momenteel geen aanleiding om aan te nemen dat het hier om meer gaat dan een commerciële afweging.
Het ministerie van EL&I heeft in de afgelopen periode over de eventuele overname van Draka contact gehad met zowel Prysmian als Draka. Ik zal het proces van de overname actief blijven volgen en de belangen van de Nederlandse economie, van de Nederlandse werknemers en van de aandeelhouders scherp in het oog houden.

Vraag 2

Bent u bereid om te onderzoeken of er sprake is van staatssteun? Zo ja, hoe wilt u dat doen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Hoe kijkt u aan tegen de verhouding tussen de omzet van Xinmao en het bod dat dit bedrijf heeft uitgebracht op Draka?

Het is aan marktpartijen zelf om op basis van bedrijfseconomische overwegingen een bod uit te brengen. De Nederlandse overheid heeft hierin geen rol

Vraag 4

Wat is uw reactie op de waarschuwing van bestuursvoorzitter van Prysmian, dat met het mogelijke vertrek van Draka, essentiële technologie verdwijnt uit Nederland?

Buitenlandse investeringen hebben veel voordelen voor ons land. Een van deze voordelen is het binnenhalen van kennis, vaardigheden en technologie. De andere kant van deze medaille is dat door dit kanaal tussen twee landen kennis ook naar het buitenland kan stromen. Veel fusies en overnames hebben o.a. als doel het binnenhalen van technologische onderzoekscapaciteit. Dit is een legitieme reden: niet alleen Chinese bedrijven doen dit, maar ondernemingen uit alle landen en dus ook uit Nederland kopen andere bedrijven op om bepaalde kennis in huis te krijgen. Dit hoeft zeker niet nadelig te zijn: voor bedrijven in het thuisland van het overgenomen bedrijf is dit vaak zelfs een extra prikkel om verder te innoveren om zo de meest geavanceerde technologie in huis te blijven houden.

Vraag 5

Wat is uw reactie op de constatering in het artikel: «De Chinezen trekken de technologie eruit en weg zijn ze. Terwijl wij heel veel barrières moeten overwinnen om een Chinees bedrijf over te nemen»? Deelt u de visie dat geen sprake is van een gelijk speelveld en dat er sprake is van «een ongelijke strijd»?

Ik herken dit beeld niet. Chinese ondernemingen laten zich in de praktijk vooral leiden door bedrijfseconomische overwegingen.
Hetzelfde geldt voor Nederlandse bedrijven die acquisities plegen in China. Enkele voorbeelden hiervan zijn Arcadis, AkzoNobel, DSM en Philips. Volgens cijfers van De Nederlandsche Bank bedroeg de cumulatieve hoeveelheid buitenlandse directe investeringen uit Nederland in China eind 2009 ruim 11,5 miljard euro. Andersom was de cumulatieve hoeveelheid buitenlandse directe investeringen vanuit China (inclusief Hong Kong) in Nederland eind 2009 veel kleiner: ruim 1,2 miljard euro.
Mocht onverhoopt een bedrijf uit Nederland tegen problemen aanlopen bij het zakendoen in China, dan zal ik niet aarzelen om via economische diplomatie, waar nodig, te interveniëren.

Vraag 6

Deelt u de mening dat, gezien de recente ontwikkelingen rond bijvoorbeeld MSD (Organon), Abbott en Draka, Nederland kritisch moet kijken naar de eigen wetgeving wat betreft voorwaarden die worden gesteld aan buitenlandse investeringen en overnames door buitenlandse investeerders, dit in het bijzonder daar waar het investeringen betreft die mogelijk met overheidsgeld worden gefinancierd alsmede daar waar overname het risico van vertrek van R&D uit Nederland kan betekenen?

Met generieke en sectorspecifieke wet- en regelgeving zijn publieke belangen in Nederland reeds voldoende gewaarborgd. Buitenlandse investeerders die naar Nederland komen, dienen zich, net als alle andere bedrijven hier, aan de geldende regels en wetten te houden.
De beste manier om buitenlandse bedrijven aan te trekken en ze in Nederland te houden, is het creëren en handhaven van een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Zware regelgeving draagt hier niet aan bij. Dit kabinet zal via verschillende stappen het vestigingsklimaat versterken opdat Nederland dé plek wordt voor ondernemers uit binnen- en buitenland om te ondernemen en te innoveren. Eén van de routes die hierbij gevolgd zal worden, bestaat uit de vermindering van administratieve lasten en het geven van meer ruimte aan ondernemers om te doen waar ze goed in zijn: ondernemen.

Vraag 1

Klopt het dat dit kabinet de ambitie heeft om tot de internationale top 5 van kenniseconomieën te behoren?1

Ja.

Vraag 2

Op basis van welke gegevens bepaalt het kabinet de positie van Nederland als internationale kenniseconomie?

Het kabinet bepaalt de positie van Nederland als internationale kenniseconomie onder meer op basis van de Global Competitiveness Index (jaarlijks opgesteld door het World Economic Forum).
Om deze positie te vertalen naar onderwijs, wetenschap en innovatie definieert het kabinet een aantal subdoelstellingen. In de begroting 2011 staan bijvoorbeeld streefwaarden van een top 5 positie voor gemiddelde wiskunde- of leesvaardigheidprestaties in groep 6. De indicatoren die ten grondslag liggen aan deze subdoelstellingen zijn, vanwege internationale vergelijkbaarheid in internationaal verband (onder andere OESO en EU) gedefinieerd.
Een aantal van de subdoelstellingen is een uitwerking van de doelen die zijn vastgesteld in het kader van de EU 2020 strategie en het Europese werkprogramma Onderwijs en Training (ET2020).

Vraag 3

Wat is het uitgangspunt per 1 januari 2011 voor deze doelstelling?

Op de Global Competitiveness Index van 2010–2011 is Nederland gestegen van de 10e naar de 8e positie. De top 10 in de ranglijst bestaat uit (in volgorde van 1–10): Zwitserland, Zweden, Singapore, Verenigde Staten, Duitsland, Japan, Finland, Nederland, Denemarken en Canada.

Vraag 4

Wanneer wil dit kabinet de internationale top 5 bereiken?

Het kabinet heeft de ambitie om in deze periode een belangrijke stap in de richting van de top 5 te zetten. Hiertoe definieert het kabinet zoals gezegd een aantal subdoelstellingen (zie vraag 2 met concrete streefwaarden voor het einde van de kabinetsperiode. Het bereiken van de top 5 ambitie is echter een gedeelde verantwoordelijkheid van de overheid, kennisinstellingen en het bedrijfsleven. De snelheid waarmee de top 5 ambitie wordt bereikt is afhankelijk van de inspanningen van alle partijen tezamen. Bovendien krijgt een aantal maatregelen pas hun volledige doorwerking na deze kabinetsperiode.

Vraag 5

Wat zijn de tussendoelen voor deze doelstelling op 31 december in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015?

De gekozen subdoelstellingen voor onderwijs, wetenschap en innovatie zullen in de begroting 2012 nader worden uitgewerkt, met concrete streefwaarden. Voor onderwijs en wetenschap zal dat in de begroting van OCW gebeuren. Voor innovatie en ondernemerschap gebeurt dat in de begroting van EL&I. De nationale invulling van Europese doelstellingen op onder andere het terrein van innovatie zal worden gegeven in het Nationaal Hervormingsprogramma, dat in april 2011 aan de Europese Commissie wordt gezonden en vooraf met de Tweede Kamer wordt besproken.

Vraag 6

Wat gaat het kabinet doen om deze doelstellingen te bereiken?

Het kabinet is voortvarend aan de slag gegaan met de uitwerking van het Regeerakkoord. Een voorbeeld is het aangekondigde Actieplan Beter Presteren, waarvoor wordt verwezen naar mijn brief van 7 december 2010 aan de Onderwijsraad die ik op dezelfde dag aan uw Kamer heb gezonden samen met het rapport Resultaten PISA-2009 in vogelvlucht. Andere voorbeelden zijnde in februari toegezegde reactie op het advies van de commissie Veerman, het aan de Tweede Kamer toegezegde Actieplan mbo 2011–2015 en het nieuwe bedrijfslevenbeleid van het kabinet dat in het voorjaar van 2011 op hoofdlijnen wordt toegelicht.
Over de voortgang van deze en andere maatregelen en de gekozen instrumenten en middelen zal het kabinet de Tweede Kamer op de geëigende momenten informeren.

Vraag 7

Wanneer gaat het kabinet dit doen?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Welke instrumenten en middelen zijn er beschikbaar om deze doelen te bereiken?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 9

Op welke manier en wanneer gaat het kabinet jaarlijks verantwoording afleggen?

Het kabinet zal jaarlijks via het reguliere verantwoordingsproces, in het departementaal jaarverslag dat op Verantwoordingsdag aan de Tweede Kamer wordt aangeboden door de minister van Financiën, verantwoording afleggen.
Bij het jaarverslag van OCW bevindt zich de publicatie «Kerncijfers». In een volgende versie van deze publicatie zal de voortgang op de top 5 ambitie herkenbaar worden opgenomen.
Bij de begroting van OCW wordt ook de publicatie Trends in Beeld gepubliceerd (de stelsel monitor van OCW). Ook hierin zullen de subdoelstellingen gerelateerd aan de top 5 worden opgenomen.

Vraag 1

Klopt het dat het kabinet de marktwerking in de cure wil uitbreiden?1

Het kabinet heeft in het regeerakkoord uiteengezet dat zij voornemens is een aantal samenhangende maatregelen te nemen die tezamen beogen de curatieve zorg meer te enten op beloning naar prestatie en daarmee meer ruimte te geven voor ondernemerschap.
Het gaat in het bijzonder om de volgende maatregelen:
Deze set aan maatregelen moet in 2015 € 0,09 mld en structureel € 0,325 mld opleveren. Ik zal begin 2011 de speerpunten van mijn beleid uiteenzetten in een brief aan de Tweede Kamer; daarin zal ik in brede zin ingaan op de hierboven genoemde maatregelen.
Ten aanzien van de invoering van prestatiebekostiging ben ik voornemens om in februari 2011 een brief naar de Tweede Kamer te sturen over de voorgenomen uitwerking van de bijbehorende maatregelen.

Vraag 2

Wat is het exacte doel, uitgedrukt in meetbare indicatoren?

Ik streef er naar om begin 2011 in genoemde brieven in te gaan op de doelen, instrumenten en middelen met betrekking tot de kabinetsagenda rondom marktwerking in de cure en prestatiebekostiging.

Vraag 3

Welke effect- en prestatie-indicatoren worden gehanteerd?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat is het uitgangspunt (nulmeting) per 1 januari 2011 uitgedrukt in deze meetbare indicatoren?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Wat zijn de tussendoelen voor deze doelstelling op 31 december in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Wat gaat het kabinet doen om deze doelstelling te bereiken?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Wanneer gaat het kabinet dit doen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 8

Welke instrumenten en middelen zijn er beschikbaar om deze doelen te bereiken?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 9

Op welke manier en wanneer gaat het kabinet jaarlijks verantwoording afleggen?

De Tweede Kamer ontvangt al minimaal halfjaarlijks een voortgangsrapportage, conform de motie Van der Veen (TK 29 248, nr. 57). Hierin zijn in elk geval opgenomen de gegevens over de prijs- en volumeontwikkelingen in het B-segment, de stand van zaken rondom de kapitaallasten en de stand van zaken rondom de vereenvoudiging van de DBC’s. Gezien deze inhoud kunnen deze periodieke rapportages tevens dienstbaar zijn als voortgangsrapportages rondom de feitelijke implementatie van de agenda rondom prestatiebekostiging.

Vraag 1

Klopt het dat het kabinet meer focus en massa in de bedrijfslevensubsidies voor onder meer de topgebieden wil?1

Ja.

Vraag 2

Wat is het exacte doel, uitgedrukt in meetbare indicatoren?

In het Regeerakkoord heeft het kabinet de vernieuwing van het bedrijfslevenbeleid, waaronder het innovatiebeleid, aangekondigd. Begin 2011 stuurt het kabinet aan de Tweede Kamer een Bedrijfslevenbrief waarin de ambities, hoofdlijnen en aanpak van het bedrijfslevenbeleid geschetst worden. De Tweede Kamer zal medio 2011 worden geïnformeerd over de concrete uitwerking van het bedrijfslevenbeleid, in het bijzonder met betrekking tot de topgebieden. Bij de agendavorming voor de topgebieden zullen de instrumenten en budgetten, die per topgebied ingezet worden, geconcretiseerd worden. Daarbij zal voor zover mogelijk ook worden aangegeven welke effecten beoogd worden en hoe deze gemonitord en geëvalueerd zullen worden.

Vraag 3

Welke effect- en prestatie-indicatoren worden gehanteerd?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat is het uitgangspunt (nulmeting) per 1 januari 2011 uitgedrukt in deze meetbare indicatoren?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Wat zijn de tussendoelen voor deze doelstelling op 31 december in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Wat gaat het kabinet doen om deze doelstelling te bereiken?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Wanneer gaat het kabinet dit doen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 8

Welke instrumenten en middelen zijn er beschikbaar om deze doelen te bereiken?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 9

Op welke manier en wanneer gaat het kabinet jaarlijks verantwoording afleggen?

Het kabinet zal zoals gebruikelijk op de derde woensdag in mei met het departementaal jaarverslag verantwoording afleggen over het gevoerde beleid in het afgelopen jaar.

Vraag 1

Klopt het dat het kabinet wil dat de MKB-ers meer kansen krijgen bij overheidsaanbestedingen?1

Ja.

Vraag 2

Wat is het exacte doel, uitgedrukt in meetbare indicatoren?

Het doel is dat de toegang van het midden- en kleinbedrijf en zelfstandigen zonder personeel tot overheidsopdrachten wordt verbeterd. Het kabinet zal hier verder op ingaan bij de nota naar aanleiding van het verslag bij het wetsvoorstel voor de nieuwe Aanbestedingswet.

Vraag 3

Welke effect- en prestatie-indicatoren worden gehanteerd?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat is het uitgangspunt (nulmeting) per 1 januari 2011 uitgedrukt in deze meetbare indicatoren?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Wat zijn de tussendoelen voor deze doelstelling op 31 december in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Wat gaat het kabinet doen om deze doelstelling te bereiken?

In het wetsvoorstel voor een nieuwe Aanbestedingswet wordt reeds een aantal maatregelen voorgesteld om de toegang van kleine ondernemers tot overheidsopdrachten te verbeteren. Zo wordt in het wetsvoorstel het gebruik van de uniforme eigen verklaring verplicht gesteld. Hiermee verklaart een ondernemer door middel van een handtekening dat hij aan de gestelde eisen voldoet. Uiteindelijk hoeft alleen de winnende ondernemer de bewijsstukken aan te leveren. Daarnaast dienen op grond van het wetsvoorstel de aanbestedingsstukken kosteloos ter beschikking van de ondernemer te worden gesteld. In het wetsvoorstel is verder het beginsel van proportionaliteit opgenomen. Dit beginsel houdt in dat de eisen en criteria die aan een ondernemer worden gesteld in redelijke verhouding tot de omvang van de opdracht moeten staan.
Door middel van een nota van wijziging bij het wetsvoorstel zal de toegang van kleine ondernemers verder worden verbeterd. Het proportionaliteitsbeginsel zal zodanig worden aangepast dat het clusteren van opdrachten hier ook onder valt. De nota van wijziging op het wetsvoorstel zal tezamen met de nota naar aanleiding van het verslag begin dit jaar aan de Tweede Kamer worden aangeboden. Daarnaast worden in het wetsvoorstel aanvullende beleidsmaatregelen voorgesteld om de aanbestedingspraktijk verder te professionaliseren.

Vraag 7

Wanneer gaat het kabinet dit doen?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Welke instrumenten en middelen zijn er beschikbaar om deze doelen te bereiken?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 9

Op welke manier en wanneer gaat het kabinet jaarlijks verantwoording afleggen?

Het kabinet zal zoals gebruikelijk op de derde woensdag in mei verantwoording afleggen over het gevoerde beleid in het afgelopen jaar. Ook zal het wetsvoorstel na vier jaar worden geëvalueerd. Daarbij wordt bezien of in de aanbestedingspraktijk voldoende uniformering is bereikt.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het feit dat KPN in november een brief aan haar zakelijke klanten heeft gestuurd, waarin op onduidelijke wijze werd aangekondigd dat de contractduur standaard op een jaar zou worden gezet, wanneer niet op de brief gereageerd zou worden?1

Vraag 2

Bent u bekend met het feit dat KPN deze zomer haar algemene voorwaarden ook al heeft veranderd, waarbij de standaardopzegtermijn verlengd is van één naar drie maanden?

Ja.

Vraag 3

Vindt u ook dat in de brief van november niet helder wordt gecommuniceerd dat bij geen reactie, de klant automatisch vast zit aan een opzegtermijn van één jaar?

Als een aanbieder de contractuele voorwaarden wijzigt moet hij hierover transparant zijn naar de klant. Artikel 7.2, eerste lid, onder b, van de Telecommunicatiewet verplicht de aanbieder de abonnee op genoegzame wijze te informeren als een beding in de overeenkomst wijzigt. Ook is de aanbieder gehouden om ten minste vier weken voordat een voorgenomen wijziging van een beding dat in de overeenkomst is opgenomen van kracht wordt, de abonnee de mogelijkheid te bieden om de overeenkomst kosteloos te beëindigen.
OPTA houdt toezicht op de naleving van deze bepalingen en moet dus beoordelen of KPN zijn abonnees in dit geval op genoegzame wijze heeft geïnformeerd.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de werkwijze van KPN misleidend is voor zakelijke bellers? Zo nee, waarom niet? Zo ja, deelt u de mening dat de OPTA daarom dient in te grijpen?

Zoals ik hierboven heb aangegeven ziet OPTA toe op de naleving van de verplichtingen in de Telecommunicatiewet. OPTA kan handhavend optreden als aanbieders zich niet aan deze regels houden. Naar aanleiding van de brief van KPN hebben diverse marktpartijen bij OPTA handhavingsverzoeken ingediend vanwege vermeende schending van o.a. artikel 7.2 van de Telecommunicatiewet. Daarnaast vinden deze partijen dat KPN met de wijziging van de algemene voorwaarden en de aanbieding voor twee- en driejarige contracten de toepasselijke marktanalyse besluiten overtreden. OPTA heeft deze handhavingsverzoeken in behandeling; het onderzoek van OPTA loopt nog.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het midden- en kleinbedrijf in de Telecommunicatiewet eenzelfde soort bescherming dient te genieten als consumenten?2

Voor de vraag of het midden- en kleinbedrijf van dezelfde bescherming zou moeten kunnen genieten is het van belang welke ruimte het Europese regelgevende kader (NRF) voor de elektronische communicatie hiervoor biedt. In de Universeledienstrichtlijn zijn bepalingen opgenomen die de eindgebruikers beogen te beschermen. Deze bepalingen zijn geïmplementeerd in de Telecommunicatiewet. Een deel van deze bepalingen is van toepassing op eindgebruikers of abonnees; onder deze begrippen vallen ook zakelijke eindgebruikers of abonnees, waaronder het midden- en kleinbedrijf. Zo worden ook midden- en kleinbedrijven in artikel 7.2 van de Telecommunicatiewet beschermd doordat ze bij een wijziging van de voorwaarden kosteloos hun contract kunnen opzeggen en op genoegzame wijze moeten worden geïnformeerd.
In een aantal gevallen is de bescherming in de richtlijn beperkt tot de consument. De achtergrond hiervan is het beperken van onnodige administratieve lasten voor de aanbieders. Ook in de implementatie in de Telecommunicatiewet wordt de bescherming in dergelijke gevallen overeenkomstig de richtlijn beperkt tot de consument. Lidstaten mogen op grond van de Machtigingsrichtlijn specifieke voorschriften geven die niet rechtstreeks uit de richtlijnen voortvloeien met betrekking tot bescherming van consumenten, maar niet voor de bescherming van andere gebruikers, zoals het midden- en kleinbedrijf.
De verdergaande bescherming die bijvoorbeeld artikel 7.2a van de Telecommunicatiewet biedt aan consumenten tegen stilzwijgende contractverlengingen en lange opzegtermijnen is niet rechtstreeks gebaseerd op een bepaling in de Universeledienstrichtlijn, en kan daarom op grond van de Machtigingsrichtlijn niet worden uitgebreid naar zakelijke abonnees, zoals het midden- en kleinbedrijf.

Vraag 6

Bent u voornemens hiervoor een wetswijziging voor te bereiden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke termijn kan de Kamer die wetgevende voorstellen verwachten?

Zoals ik heb aangegeven in de beantwoording van de vorige vraag ben ik gehouden aan hetgeen hierover in Europese regelgeving is bepaald. In het wetsvoorstel ter implementatie van de herziene telecommunicatierichtlijnen dat 13 november 2010 is ingediend bij de Tweede Kamer, wordt de bescherming van het midden- en kleinbedrijf op grond van een wijziging van de Universeledienstrichtlijn uitgebreid. In het wetsvoorstel ter implementatie van het NRF wordt naast de bestaande (actieve) informatieplicht van de aanbieder om consumenten voor of bij het sluiten van een contract te informeren over bepaalde onderwerpen in artikel 7.1 van de Telecommunicatiewet ook een (passieve) informatieplicht ingevoerd jegens het midden- en kleinbedrijf. Als een midden- of kleinbedrijf de aanbieder om de verstrekking van deze informatie verzoekt voor het sluiten van het contract, dan is de aanbieder gehouden deze informatie te geven. De gewijzigde richtlijn staat niet toe dat bepalingen over contracten automatisch van toepassing zijn op het midden- en kleinbedrijf. De achtergrond hiervan is het beperken van onnodige administratieve lasten voor de aanbieders. Verder is ter implementatie van de nieuwe richtlijnen een nieuwe bepaling (artikel 7.2a, tweede lid) in de Telecommunicatiewet voorgesteld op grond waarvan aanbieders aan eindgebruikers, waaronder dus ook het midden- en kleinbedrijf, de mogelijkheid moeten bieden een contract af te sluiten met een looptijd van maximaal twaalf maanden. Verdergaande bescherming van het midden- en kleinbedrijf dan geregeld wordt in de richtlijnen is niet mogelijk, zoals is uitgelegd in de beantwoording van de vorige vraag.

Vraag 7

Bent u bereid deze vragen te beantwoorden voor het algemeen overleg Telecommunicatie van woensdag 15 december 2010?

Tijdens dit algemeen overleg heb ik aangegeven dat een volledige beantwoording op zo’n korte termijn niet mogelijk was en dat ik de vragen binnen de daarvoor gestelde termijnen zal beantwoorden.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat een aantal vervoersbedrijven en Trans Link Systems (TLS) op de vingers is getikt door het College bescherming persoonsgegevens (CBP), onder andere over de onacceptabel lange bewaartermijn van reisgegevens van studenten?1

Ik heb bericht ingewonnen bij het College bescherming persoonsgegevens (CBP). Het CBP heeft mij laten weten dat zij naar aanleiding van klachten van studenten en vermoedens van overtreding van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) als onafhankelijk toezichthouder handhavend onderzoek heeft gedaan. Hierbij is onderzocht of de drie grote vervoerbedrijven en de kaartuitgever van de OV-chipkaart tot personen herleidbare reisgegevens langer bewaren dan noodzakelijk voor het doel en of de studenten door de NS voldoende zijn geïnformeerd over het in – en uitchecken met hun OV-chipkaart.
De conclusie van het onderzoek is volgens het CBP dat het GVB, de RET en de kaartuitgever TLS in strijd met de wet reisgegevens bewaren. Ook wordt door het CBP geconcludeerd dat NS de studenten niet goed informeert over het in- en uitchecken met een studenten OV-chipkaart. De onderzoeksbevindingen zijn op 9 december 2010 openbaar gemaakt. Hiermee is de onderzoeksfase afgesloten. De procedure is dus daarmee niet afgerond; het CBP geeft aan dat zij nog moet besluiten over handhavende maatregelen. Er is sprake van een lopende procedure bij een onafhankelijke toezichthouder. Ik wacht de uitkomst daarvan af, maar zal dit uiteraard nauwlettend volgen.

Vraag 2

Deelt u het harde oordeel dat het CBP velt over deze vier bedrijven? Kunt u uw antwoord duidelijk toelichten?

Er is sprake is van een lopende procedure bij een onafhankelijke toezichthouder die overtredingen van de Wbp heeft geconstateerd. Zoals ik in het antwoord op vraag 1 heb aangegeven, wacht ik eerst de uitkomst van die procedure af.

Vraag 3

Bent u het eens met de conclusie van het CBP dat de Nederlandse Spoorwegen (NS) te weinig doet om studenten te informeren dat zij niet verplicht zijn om met hun OV-Studentenchipkaart in- en uit te checken? Acht u het wenselijk dat de NS dit alsnog goed gaat organiseren? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid hierover als 100% aandeelhouder van de NS met de NS in gesprek te gaan, waarbij u duidelijk maakt dat de voorlichting naar studenten over het in- en uitchecken met de OV-studentenchipkaart aanzienlijk verbeterd moet worden? Zo ja, op welke termijn? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wie draait er op voor eventuele sancties zoals het CBP heeft aangekondigd? Bent u het eens met de conclusie dat een eventuele sanctie ervoor zorgt dat er (bovenop uw aangekondigde forse bezuinigingen) nog minder geld zal overblijven voor goed openbaar vervoer of zal leiden tot een extra verhoging van de tarieven? Deelt u de mening dat bij een eventuele prijsverhoging de reiziger dus eigenlijk twee keer wordt benadeeld en dat dit volstrekt onwenselijk is?

Vervoersbedrijven of TLS draaien op voor eventuele geldelijke sancties.
Eventuele geldelijke sancties hebben echter geen invloed op de prijs van de treinkaartjes. De bestedingen aan het openbaar vervoer zijn bepaald bij de aanbestedingen van het openbaar vervoer en verder vastgelegd in of op grond van de concessie- of subsidievoorwaarden.
De verantwoordelijkheid voor de tarieven van het regionale OV ligt bij de decentrale overheden.
Voor NS zijn de afspraken over een maximale tariefsverhoging voor de beschermde kaartsoorten vastgelegd in de vervoersconcessie. NS mag alleen de jaarlijkse inflatie en de gebruiksvergoedingstijging doorberekenen aan haar reizigers.

Vraag 5

Bent u bereid de betreffende vervoersbedrijven aan te spreken op de door het CBP vastgestelde overtredingen om te voorkomen dat het opleggen van sancties noodzakelijk zal zijn? Zo ja, op welke termijn? Zo nee, waarom niet?

Er loopt een procedure bij een onafhankelijk toezichthouder, waarvan ik de uitkomst eerst afwacht.

Vraag 1

Klopt het dat het kabinet wil dat «de samenhang tussen kennis, wetenschap, toegepast onderzoek en innovatiebeleid wordt versterkt»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is het exacte doel, uitgedrukt in meetbare indicatoren?

In het Regeerakkoord heeft het kabinet de vernieuwing van het bedrijfslevenbeleid, waaronder het innovatiebeleid, aangekondigd. Begin 2011 stuurt het kabinet aan de Tweede Kamer een Bedrijfslevenbrief waarin de ambities, hoofdlijnen en aanpak van het bedrijfslevenbeleid geschetst worden. De Tweede Kamer zal medio 2011 worden geïnformeerd over de concrete uitwerking van het bedrijfslevenbeleid, in het bijzonder met betrekking tot de topgebieden. Bij de agendavorming voor de topgebieden zullen de instrumenten en budgetten, die per topgebied ingezet worden, geconcretiseerd worden. Deze agendavorming heeft ook tot doel de samenhang tussen kennis, wetenschap, toegepast onderzoek en innovatiebeleid te versterken Daarbij zal voor zover mogelijk ook worden aangegeven welke effecten beoogd worden en hoe deze gemonitord en geëvalueerd zullen worden.

Vraag 3

Welke effect- en prestatie-indicatoren worden gehanteerd?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wat is het uitgangspunt (nulmeting) per 1 januari 2011 uitgedrukt in deze meetbare indicatoren?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Wat zijn de tussendoelen voor deze doelstelling op 31 december in 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Wat gaat het kabinet doen om deze doelstelling te bereiken?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Wanneer gaat het kabinet dit doen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 8

Welke instrumenten en middelen zijn er beschikbaar om deze doelen te bereiken?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 9

Op welke manier en wanneer gaat het kabinet jaarlijks verantwoording afleggen?

Het kabinet zal zoals gebruikelijk op de derde woensdag in mei met het departementaal jaarverslag verantwoording afleggen over het gevoerde beleid in het afgelopen jaar.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het bericht dat het college van de gemeente Sint Oedenrode meer avondwinkels toestaat dan op basis van de Winkeltijdenwet mogelijk is?1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u van het beleid van deze gemeente om de Winkeltijdenwet niet te handhaven, terwijl de wet per 15 000 inwoners maximaal één avondwinkel toestaat?

De gemeente Sint-Oedenrode heeft besloten om vanaf 1 januari 2011 twee supermarkten toe te staan om op zondag open te gaan op grond van de avondwinkelbepaling, waar op grond van de Winkeltijdenwet slechts de openstelling van één supermarkt geoorloofd is. Ik ben van mening dat gemeenten de Winkeltijdenwet moeten naleven.

Vraag 3

Is u bekend of er meer gemeenten zijn die op een vergelijkbare manier in strijd met deze bepaling in de Winkeltijdenwet handelen?

Mij is niet bekend of er meer gemeenten zijn die een vergelijkbare beslissing hebben genomen.

Vraag 4

Bent u van plan gemeenten die zich door verordening, beleid of handhaving van het beleid niet aan de wet houden hierop aan te spreken en te verplichten zich aan de wet te houden?

Het is aan de gemeenten om te bepalen of openstelling van de winkels op zondag is toegestaan. De gemeenten dienen zich bij deze beoordeling echter wel aan de wet te houden. Het is aan de gemeenteraad het college van burgemeester en wethouders hierop te controleren. Indien belanghebbenden van mening zijn dat een gemeente zich niet aan de wet houdt, kunnen zij bezwaar en beroep indienen. In de gemeente Sint-Oedenrode is inmiddels door een andere ondernemer bezwaar ingediend bij de gemeente tegen de beschikking van de gemeente.

Vraag 5

Welke maatregelen onderneemt u tegen de gemeente Sint Oedenrode, mede om te voorkomen dat meer gemeenten kiezen voor een gedoogbeleid ten aanzien van de (avondwinkelbepaling in de) Winkeltijdenwet?

Indien belanghebbenden van mening zijn dat een gemeente zich niet aan de wet houdt, kunnen zij bezwaar en beroep indienen. In de gemeente Sint-Oedenrode is inmiddels door een andere ondernemer bezwaar ingediend bij de gemeente tegen de beschikking van de gemeente. Op grond van de Algemene wet bestuursrecht is het voordragen van een besluit voor vernietiging niet mogelijk indien er bezwaar of beroep openstaat of aanhangig is gemaakt. Ik heb dan ook geen mogelijkheden om in te grijpen.

Vraag 1

Is het bericht waar dat het Initiatief Duurzame Handel (IDH) de komende vijf jaar 100 miljoen euro krijgt?1

Ja, dit bericht is waar.

Vraag 2

Worden deze 100 miljoen euro besteed volgens de standaard procedure binnen het IDH, waarbinnen verbeterprogramma’s worden uitgevoerd met een eigen bijdrage? Hoe groot is deze eigen bijdrage? Wordt hier wel eens van afgeweken? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

De 100 miljoen euro zullen inderdaad worden besteed volgens de standaard procedure van een eigen bijdrage van private partners, zoals vastgelegd in het contract met IDH. Vanaf de start van het IDH in 2008 bedroeg de minimale financiële bijdrage van het bedrijfsleven 25% (nog eens 25% werd bijgedragen door NGO’s en maximaal 50% van het programmabudget bestond uit subsidie). In de praktijk oversteeg het commitment van het bedrijfsleven deze 25% al in een aantal programma’s. Nieuwe IDH-programma’s en IDH-programma’s die in de periode 2011–2015 zullen worden opgeschaald, worden daarom standaard uitgevoerd met een eigen bijdrage van minimaal 50% van het bedrijfsleven. De bijdrage van het IDH is maximaal 50%. NGO’s dragen bij naar vermogen (financieel maar ook in kind). Van deze procedure wordt in principe niet afgeweken. Er wordt naar gestreefd met zo min mogelijk (publiek) geld zoveel mogelijk resultaat te behalen.
In sommige programma’s werkt het IDH met een fondsconstructie, zoals in het sectorprogramma katoen. In dit programma wordt samengewerkt met banken, NGO's en bedrijven in een matching fund, waar bedrijven en NGO's die samen aan duurzame katoen willen werken maximaal 50% financiering (match) uit kunnen krijgen. Overigens bestaat de bijdrage van IDH aan de programma’s niet alleen uit Nederlandse subsidie, maar ook uit bijdragen van non-profit instellingen (waaronder ook donoren als GTZ en de Bill and Melinda Gates foundation).

Vraag 3

Kunt u, waar de standaard procedure spreekt over minimale bijdrage, een overzicht geven van de daadwerkelijke eigen bijdragen, en daarbinnen ook gespecificeerd het aandeel van het bedrijfsleven, van uitgevoerde of lopende verbeterprogramma’s? Waar bestaat de eigen bijdrage uit, voor zover die niet door het bedrijfsleven wordt gegeven?

Zie voor een overzicht van de bijdrage van de private sector aan de lopende programma’s tropisch hout, thee, kweekvis, katoen, cacao, natuursteen en toerisme bijlage 1. Dit overzicht heeft betrekking op periode 2010–2015 en is dus nadrukkelijk geen eindoverzicht maar een combinatie van reeds gematerialiseerde en geraamde bijdragen. In het programma kweekvis, bijvoorbeeld, is de private sector bijdrage nog niet concreet toegezegd, omdat het programma zich nog in de beginfase bevindt (de ontwikkeling van het ASC certificaat is nog niet afgerond).
De overige bijdrage onder het kopje non profit bestaat uit bijdragen van NGO’s en van andere donoren (zoals GTZ en de Bill and Melinda Gates foundation).

Vraag 4

Deelt u de mening dat het doel van het Initiatief Duurzame Handel is een grote positieve bijdrage te leveren aan zowel de verduurzaming van ketens als de verbetering van de inkomenspositie in ontwikkelingslanden? Hoe houdt u zicht op de verbetering van de inkomenspositie van mensen in ontwikkelingslanden die dankzij het Initiatief Duurzame Handel tot stand komt?

Ja, die mening deel ik. Inkomensverbetering is één van de prestatie-indicatoren waarop de voortgang wordt gemonitord. Het IDH rapporteert jaarlijks over de resultaten van haar programma’s. In 2012 staat bovendien een externe evaluatie gepland, waarin inkomensverbetering van kleine producenten tenminste één van de prestatie-indicatoren zal zijn.

Vraag 5

Deelt u de mening dat via het Initiatief Duurzame Handel geen activiteiten gefinancierd moeten worden met publiek geld, die anders door het bedrijfsleven zelf gefinancierd zouden worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze wilt u dit voorkomen of doet u hier onderzoek naar?

Ja, die mening deel ik.
Het IDH financiert het bedrijfsleven niet direct: zij financiert de penvoerders van de programma’s, in alle gevallen NGO’s of een consortium van NGO’s en partners. De toegevoegde waarde van de programma’s van het IDH voor het bedrijfsleven zit vooral in de samenwerking tussen private sector, NGO’s, lokale partners en de lokale overheid. Met name de kennis en het lokale netwerk van NGO’s zoals het WWF en Solidaridad is voor het organiseren en trainen van kleine producenten van groot belang. Het bedrijfsleven beschikt over kennis van de markt en ervaring met het organiseren van een effectief en efficiënt productieproces. Verduurzaming van de handelsketen vraagt om een integrale aanpak van verschillende duurzaamheidsproblemen, zoals organisatie en training van kleine producenten om hen te kunnen laten deelnemen aan duurzaamheidscertificatie. Het bedrijfsleven levert een directe bijdrage aan de training van kleine producenten en investeert in risicovolle, duurzame productiemethoden. Het bedrijfsleven kan dit niet alleen, en het IDH speelt in dit proces veelal een faciliterende en katalyserende rol: zonder het IDH zouden partners elkaar minder snel vinden, en zou minder effectief gebruik kunnen worden gemaakt van het combineren van de competenties van verschillende partners.
Het monitoringsprotocol en de afspraken die gemaakt zijn over jaarlijkse planning en rapportage, alsmede de geplande externe evaluatie in 2010 bieden voldoende waarborg dat er geen directe financiering met ODA-gelden van bedrijfslevenactiviteiten plaatsvindt. Daarnaast is er de IDH-raad, waarin partners uit de verschillende sectoren vertegenwoordigd zijn, die toezicht houdt op voortgang van de activiteiten van het IDH. De IDH-raad komt elk kwartaal bijeen.

Vraag 6

Deelt u de opvatting dat de doelstellingen die gepresenteerd worden in het Actieplan van het Initiatief Duurzame Handel nogal algemeen van toon en vrijblijvend zijn? Zo, ja hoe gaat u ervoor zorgen dat de doelen SMART geformuleerd gaan worden en ook afrekenbaar zijn? Zo nee, waarom niet?

Ja, die opvatting deel ik, maar ik maak daarbij de kanttekening dat het Actieplan Duurzame Handel bedoeld is als politiek manifest en niet als projectplan. Het is dan ook niet als zodanig uitgewerkt in doelen en resultaten. Het Actieplan Duurzame Handel zoals aangeboden aan de Tweede Kamer verwoordt het commitment van het bedrijfsleven, NGO’s en vakbonden aan de verduurzaming van internationale handelsketens en het getuigt van de wil om de krachten te bundelen en samen met de overheid de agenda voor duurzame handel te bepalen. Uit het Actieplan vloeit een strategisch overleg voort waar de verschillende partners deze agenda nader zullen uitwerken. Op werkniveau, vooral binnen de programma’s van het IDH, zal hieraan concreet uitwerking worden gegeven. Uiteraard worden de doelen binnen de IDH-programma’s die de komende jaren in het kader van het Actieplan zullen worden uitgerold als gewoonlijk SMART geformuleerd. Er wordt gekeken naar input, output, outcome, en – hoewel waarschijnlijk pas in een later stadium goed meetbaar – impact.

Vraag 7

Hoe groot is de bijdrage aan het Initiatief Duurzame Handel secretariaat dat volledig wordt betaald uit de subsidie van uw ministerie?

De jaarlijkse begroting van het IDH (bestaande uit de bijdragen van alle partners) bedraagt 43 miljoen euro. Kosten van het secretariaat bedragen 2,8 miljoen per jaar (opgebouwd uit personeelskosten, huur en ict-kosten). Daarmee bedragen de secretariaatskosten 6,4% van het jaarlijks budget.

Vraag 8

Valt het salaris van de directeur binnen de DG-norm? Zo nee, waarom niet?

Ja, het salaris van de directeur valt binnen de DG-norm.

Vraag 9

Kunt u deze vragen beantwoorden vóór de plenaire behandeling van de Begroting Buitenlandse Zaken?

Dit is helaas niet gelukt.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de uitzending van RTV Utrecht, waarin buschauffeurs klagen over het feit dat ze 5,5 uur aaneengesloten werken zonder pauze?1

Ja.

Vraag 2

Wat is volgens u de reden dat voor al het vrachtvervoer en al het niet-geregelde busvervoer over afstanden boven de 50 kilometer een Europese richtlijn geldt dat er niet langer dan 4,5 uur aan een stuk gereden mag worden en dat vervolgens 45 minuten pauze gewenst is?

Voor al het (internationale) vrachtvervoer met maximummassa boven de 3,5 ton en al het niet-geregelde busvervoer over afstanden boven de 50 km gelden Europese normen voor arbeidsomstandigheden, verkeersveiligheid, veiligheid van de bestuurder en harmonisatie omwille van de gelijke concurrentie. Het uitgangs-punt in de Europese rijtijdenverordening voor het genieten van pauzes is de ononderbroken rijtijd. De chauffeur moet na 4,5 uur rijtijd een onderbreking nemen van 45 minuten aaneengesloten. Deze mag worden vervangen door een onderbreking van 15 minuten gevolgd door één onderbreking van 30 minuten (totaal minimaal 45 minuten). Deze bepaling is één van de maatregelen in een samenhangend pakket dat voldoende rust garandeert voor de chauffeur.

Vraag 3

Wat is volgens u de reden dat voor buschauffeurs in steden niet deze wet, maar de Arbeidstijdenwet van toepassing is, die ruimte biedt voor 5,5 uur aaneengesloten rijden en verplicht tot 30 minuten pauze?

De Europese rijtijdenverordening is niet van toepassing op buschauffeurs in steden die volgens een dienstregeling rijden. Daarom geldt in het openbaar busvervoer voor het genieten van pauzes het pauzeartikel van de Arbeidstijdenwet (ATW). Derhalve dient de buschauffeur na meer dan 5,5 uur arbeid (er staat abusievelijk in uw vraag «aaneengesloten rijden») een pauze te nemen van minimaal 30 minuten, die kan worden gesplitst in pauzes van elk tenminste 15 minuten. Hierbij is «arbeidstijd» niet altijd gelijk aan «rijtijd». Er vallen ook andere werkzaamheden onder, zoals toezicht houden op het in- en uitstappen van passagiers, het schoonmaken en technisch onderhoud, en administratieve werkzaamheden.

Vraag 4

Wat is volgens u de reden dat hier onderscheid wordt gemaakt? Vindt u dit wenselijk?

De reden dat het stads- en streekvervoer is uitgesloten van de Europese pauzeregeling is dat deze iets minder flexibel is voor inpassing in een dienstregeling. In het stads- en streekvervoer geldt een CAO met bepalingen over de duur van arbeidstijd en pauzes. De verantwoordelijkheidsverdeling is hierbij duidelijk. Het rijk is verantwoordelijk voor de kaderstellende wetgeving en de controle hierop, terwijl de sociale partners rekening kunnen houden met dit kader dat bij het opstellen van de dienstroosters voor het rijden van een dienstregeling het uitgangspunt vormt.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de brandbrief die het Franse bedrijf Nexans aan de Europese Commissie heeft gestuurd inzake een Chinees bod op het kabelbedrijf Draka?1

Ja.

Vraag 2

Heeft Nexans eveneens contact met u opgenomen? Zo ja op welke wijze, hoe is dat contact verlopen en waar heeft het contact in geresulteerd?

Nee.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de opvattingen en argumentatie die in de brandbrief worden gehanteerd?

Ik herken het beeld niet dat er sprake zou zijn van financiële ondersteuning van Xinmao door de Chinese overheid en van een vermeende hermetische afsluiting van de Chinese thuismarkt.
Tianjin Xinmao Science & Technology Investment Group Co. Ltd. (Xinmao) heeft op 20 december laten weten dat het zijn voorgenomen bod op Draka doorzet. Xinmao heeft bevestigd dat de noodzakelijke financiering voor de eventuele overname zal worden geregeld door China Minsheng Banking. Mijn ministerie heeft hierop contact gehad met het Nederlandse postennetwerk in China om te onderzoeken om wat voor een bank het hier gaat. Daaruit bleek dat China Minsheng Banking een van de eerste banken in China is die niet in handen is van staatsbedrijven; de aandelen van deze bank bevinden zich voor het grootste deel in handen van partijen buiten de Chinese overheid en de bank heeft een notering aan de aandelenbeurs van Hong Kong. China Minsheng Banking heeft, zoals alle commerciële banken dit doen, voor het geven van een financiering een aantal voorwaarden gesteld aan Xinmao, bijvoorbeeld het uitvoeren van een onderzoek naar de boekhouding van Draka. Er is voor mij momenteel geen aanleiding om aan te nemen dat het hier om meer gaat dan een commerciële afweging.
Daarbij plegen ook Nederlandse bedrijven acquisities in China. Enkele voorbeelden hiervan zijn Arcadis, AkzoNobel, DSM en Philips. Volgens cijfers van De Nederlandsche Bank bedroeg de cumulatieve hoeveelheid buitenlandse directe investeringen uit Nederland in China eind 2009 ruim 11,5 miljard euro. Andersom was de cumulatieve hoeveelheid buitenlandse directe investeringen vanuit China (inclusief Hong Kong) in Nederland eind 2009 veel kleiner: ruim 1,2 miljard euro.
Mocht onverhoopt een bedrijf uit Nederland tegen problemen aanlopen bij het zakendoen in China, dan zal ik niet aarzelen om via economische diplomatie, waar nodig, te interveniëren.
Tot slot: de stelling dat een eventuele overname van Draka door Xinmao een negatieve invloed zou hebben op de concurrentiepositie van Europa deel ik niet. Nederland heeft per saldo meer baat van open grenzen dan van het beschermen van onze economie tegen overnames uit het buitenland. Het behouden van een open en aantrekkelijk vestigingsklimaat is derhalve van essentieel belang voor de dynamiek van de Nederlandse economie en dit kabinet zet zich daar stevig voor in.

Vraag 4

Zijn er contacten tussen u en de Europese Commissie geweest of op handen over bovengenoemde brandbrief? Zo ja, wat is of hiervan de uitkomst dan wel wat zal uw inzet zijn?

Nee.

Vraag 1

Bent u bekend met de artikelen in De Telegraaf over BPM bij import van auto’s?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat er aan de ene kant fraudepraktijken zijn, maar dat er aan de andere kant ook sprake is van bonafide import van auto’s?

Uiteraard gaat het in verreweg de meeste gevallen over bonafide import van auto’s. Daarnaast komt het ook voor dat frauduleus wordt gehandeld of wordt gemanipuleerd met het doel zo weinig mogelijk BPM te moeten betalen.

Vraag 3

Is het waar dat bij de bonafide parallelimport er veel problemen zijn met taxatierapporten, ook als die van erkende taxateurs komen en waarom kost het hele proces zoveel tijd?

Taxatierapporten worden in beginsel aanvaard als ze – zoals is voorgeschreven – zijn opgesteld door een erkende taxateur. Aangiften die zijn gebaseerd op een taxatierapport dat aan de eisen voldoet worden dan ook zonder nadere vragen afgewerkt.
Er zijn echter gevallen waarin een taxatierapport wel vragen oproept. Daarbij is te denken aan rapporten waarin de getaxeerde waarde in sterke mate afwijkt van de prijs die voor de auto is betaald. Dan gaat het bijv. om een auto waarvoor € 40 000 is betaald, terwijl de getaxeerde waarde op € 30 000 is gesteld. Ook komt het voor – wanneer het een zgn. schadeauto betreft – dat de schade op een dermate hoog bedrag wordt gesteld dat er sprake is van een negatieve waarde terwijl er in het buitenland wel een aanzienlijk bedrag is betaald voor die auto.
Wanneer deze situaties zich voordoen worden aanvullende vragen gesteld aan de aangever met daarbij het verzoek te verklaren waardoor het verschil tussen de inkoopprijs in het buitenland en de aangegeven inkoopwaarde in Nederland wordt veroorzaakt. De belanghebbende krijgt een termijn van 14 dagen om een nadere onderbouwing te geven voor het gesignaleerde verschil tussen de taxatiewaarde en de inkoopprijs2. Hij kan daarvoor nadere documenten overleggen of een verklaring geven. De aangifte wordt afgehandeld zodra het aanvullende bericht van de aangever is binnengekomen. De totale tijd die is gemoeid met de finale afwikkeling van de aangifte wordt daarmee grotendeels bepaald door de aangever zelf. Wanneer geen goede verklaring voor het verschil wordt gegeven stelt de Belastingdienst de waarde op een bedrag, dat de werkelijke waarde benadert. Dit kan gebeuren aan de hand van de waarde van een vergelijkbare auto zoals die is opgenomen in een algemeen inde handel gebruikelijke koerslijst of aan de hand van de inkoopprijs van de auto.

Vraag 4

Wat gaat u doen om de bonafide import en taxatie minder tijdrovend te maken voor betrokkenen?

De aangiften van bonafide aangevers worden direct na binnenkomst behandeld. Dat betekent dat wanneer het taxatierapport en de aangifte geen aanleiding geven tot nadere vragen binnen enkele werkdagen het zogenoemde fiscaal akkoord (het signaal aan de RDW dat het kenteken kan worden afgegeven omdat alle belastingen zijn betaald) kan worden doorgegeven. Hierin zit ook de termijn waarbinnen betaling van de BPM moet hebben plaatsgevonden. Dit bedrag is al op de dag van behandeling van de aangifte (d.w.z. een werkdag na indiening) bij de aangever bekend. Het hangt van de aangever af hoe snel vervolgens wordt betaald.
Ik ben van mening dat dit proces niet tijdrovend is. Dat het proces langer duurt wanneer aangifte en taxatierapport aanleiding geven tot vragen vloeit voort uit de verplichting die de Belastingdienst heeft om op zorgvuldige wijze de aangifte te beoordelen en nadere actie te ondernemen wanneer het te betalen BPM-bedrag zoals dat voortvloeit uit de aangifte duidelijk te laag is.
Uiteraard is er altijd bezwaar en beroep mogelijk tegen de beslissingen van de inspecteur.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat rekeningen steeds vaker niet betaald worden?1

Uit het bericht blijkt dat het aantal wanbetalers en het bedrag aan openstaande facturen hoog is. Deze situatie is niet wenselijk. Het uitgangspunt is dat mensen op tijd betalen en daarop moeten ze ook worden aangesproken. De mensen in kwestie, maar ook de schuldeisers hebben hierin een duidelijke eigen verantwoordelijkheid. Het kabinet zet in op zelfstandigheid. Er moet eerst worden gekeken naar wat mensen zelf kunnen doen om hun eigen situatie te verbeteren. Mochten betalingsachterstanden oplopen, dan is het van belang zo snel mogelijk in te grijpen om te voorkomen dat er zich problematische schulden voor kunnen doen. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij gemeenten. Zij kunnen op lokaal niveau het beste maatwerk bieden.

Vraag 2

Wat is volgens u de oorzaak dat steeds meer mensen niet in staat zijn om hun rekeningen te betalen en hierdoor in grote financiële problemen komen omdat zij schulden maken? Kunt u dit toelichten?

Om inzicht te krijgen in de oorzaken van (een risico op) problematische schulden heeft het kabinet het onderzoek «Huishoudens in de rode cijfers» (kamerstukken II, 2009/10, 24 515 nr. 161) laten uitvoeren. Dit onderzoek is in oktober 2009 aan uw Kamer aangeboden. De belangrijkste oorzaken van (een risico op) problematische schulden die uit dit onderzoek naar voren komen, zijn: gebrekkig financieel beheer, terugval in inkomen en het hebben van een (te) hoge levensstandaard.

Vraag 3

Deelt u de analyse dat dit vooral middelgrote en kleine bedrijven in moeilijkheden brengt? Wat zijn volgens u de gevolgen als deze «motor van onze economie» wordt afgeremd?

Betalingen van klanten spelen een belangrijke rol in de kasgeldpositie van ondernemingen. De ondernemer rekent op betaling binnen de daarvoor overeengekomen termijn. Als die betaling te laat komt of helemaal uitblijft, is dat niet gunstig voor de liquiditeit van de onderneming. Over het algemeen zijn ondernemingen gevoeliger naarmate ze kleiner zijn, maar dat wil niet zeggen dat grotere ondernemingen geen hinder kunnen ondervinden van wanbetaling. Gevolgen voor de economie als geheel zijn niet eenduidig te geven dan wel te kwantificeren.

Vraag 4

Deelt u de analyse dat het oplopen van consumptieve schulden van huishoudens een potentiële bron kan zijn van instabiliteit van het financiële stelsel, omdat het risico bestaat dat huishoudens de eerder en recent aangegane (hypotheek)leningen niet meer kunnen aflossen, danwel hun rekeningen niet meer kunnen betalen? Zo nee, waarom niet?

Wij delen niet de analyse dat het oplopen van consumptieve schulden een mogelijke bron kan zijn van instabiliteit van het financiële stelsel. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat problematische schulden met name voorkomen in huishoudens met een huurwoning. Ook blijken in de praktijk Nederlandse huiseigenaren zeer goed te voldoen aan hun hypotheekverplichtingen. Het aantal gedwongen huisverkopen in Nederland is in vergelijking met andere landen zeer laag. Wel is het van belang overkreditering van consumenten op het terrein van consumptief en hypothecair krediet tegen te gaan. Daarom zijn op het terrein van consumptief krediet onlangs de regels verscherpt en worden ook voor hypothecaire kredietverlening de regels op korte termijn aangescherpt. Een algemene maatregel van bestuur waarin die aanscherping wordt geregeld, ligt momenteel bij de Raad van State voor advies.

Vraag 5

Deelt u de analyse dat, als huishoudens inmiddels al meer dan 30 jaar geconfronteerd worden met een trendmatige stagnatie van het looninkomen (de trendmatige afname van de arbeidsinkomensquote), ze alleen hun bestedingen als percentage van het Bruto Nationaal Product op peil kunnen houden als hun consumptieve schulden toenemen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen bent u bereid te nemen om de stagnatie van het looninkomen te keren?

Nee, wij delen uw analyse niet. Ten eerste is er geen sprake van een trendmatige afname van de arbeidsinkomensquote. Het niveau van de arbeidsinkomensquote in 1970 was nagenoeg gelijk aan dat in 2009. De oliecrises van de jaren zeventig en begin jaren tachtig leidden tijdelijk tot een hoge arbeidsinkomensquote. Daarna keerde de arbeidsinkomensquote terug naar het voormalige niveau.
Ten tweede duidt een lage arbeidsinkomensquote vooral op een hoge winstquote voor bedrijven. Zelfs wanneer de arbeidsinkomensquote zou dalen, hoeven het besteedbaar inkomen en dus de bestedingen van huishoudens niet af te nemen. Het kan immers bijvoorbeeld betekenen dat het besteedbare inkomen van zelfstandigen is toegenomen. Ook vermogenswinsten, bijvoorbeeld dankzij stijgende huizen- of aandelenprijzen, kunnen het besteedbare inkomen en daarmee de bestedingen opstuwen. Uit cijfers van het Centraal Planbureau blijkt dan ook dat het reëel besteedbare inkomen in 1969–2009 meer dan verdubbeld is. Wij zien daarom geen reden waarom het gemiddelde huishouden zijn (consumptieve) schulden zou moeten laten oplopen om zijn bestedingen op peil te houden.

Vraag 6

Wat is uw doelstelling ten aanzien van het verminderen van het aantal huishoudens met problematische schulden? Welke maatregelen gaat u nemen om de schuldenproblematiek bij particulieren te verminderen? Kunt u dit toelichten?

Schuldhulpverlening is een taak van de gemeenten. Het kabinet heeft voor de periode 2009–2011 130 miljoen euro beschikbaar gesteld voor schuldhulpverlening in verband met de gevolgen van de economische crisis. Verder ligt het wetsvoorstel gemeentelijke schuldhulpverlening in de Tweede Kamer. Vooruitlopend op de implementatie van deze wet is er een ondersteuningsprogramma voor gemeenten gestart gericht op de verbetering van de kwaliteit en effectiviteit van de gemeentelijke schuldhulpverlening.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het feit dat tijdens de hoorzitting van de vaste commissie Economische Zaken, Landbouw en Innovatie over de herkomst van kolen d.d. 18 november 2010 is gewisseld dat RWE/Essent nog steeds kolen inkoopt bij het Amerikaanse bedrijf Drummond?1

Ja.

Vraag 2

Bent u ervan op de hoogte dat Drummond voortdurend conflicten heeft met de Colombiaanse vakbonden2 en dat het Colombiaanse Openbaar Ministerie in juli van dit jaar een onderzoek is gestart naar het handelen van Drummond, vanwege de beschuldiging dat het land waarop de mijn van Drummond is gevestigd, wederrrechtelijk is verkregen door paramilitairen met behulp van moord op boeren en bedreiging?3

Ik heb kennisgenomen van het artikel van «Justice for Colombia»,waarin melding wordt gemaakt van conflicten tussen Drummond en Colombiaanse vakbonden.
De Nederlandse ambassade in Bogotá heeft, op basis van informatie verkregen van de NGO «Colectivo Colombiano de Abogados (CCA)», een mensenrechtenorganisatie die de families van twee door paramilitairen vermoorde vakbondsleden vertegenwoordigt, aangegeven dat het Colombiaanse Attorney's General Office een onderzoek is gestart naar onder meer de rol van paramilitairen bij de moord op een aantal vakbondsleiders. In dit onderzoek zijn enkele medewerkers van Drummond betrokken, maar het Attorney's General Office heeft geen formele zaak aangespannen of beschuldigingen geuit tegen het bedrijf. De ambassade heeft aangegeven niet over informatie te beschikken dat er een onderzoek is gestart naar de manier waarop de landrechten zijn verkregen.

Vraag 3

Bent u ervan op de hoogte dat het bedrijf voor het gerecht is gedaagd in de VS, omdat het bedrijf verdacht wordt van medeplichtigheid aan de moord op vakbondsleiders?4

Uit de informatie van de Nederlandse ambassade in Colombia, eveneens afkomstig van de NGO CCA, blijkt dat er door nabestaanden van vermoorde vakbondsleiders diverse procedures zijn gestart tegen Drummond. Eerdere en vergelijkbare aanklachten tegen Drummond zijn vanwege gebrek aan bewijs niet ontvankelijk verklaard door Amerikaanse rechtbanken.

Vraag 4

Weet u of er naast RWE/Essent nog andere bedrijven op de Nederlandse markt actief zijn, die kolen kopen van Drummond?

Naar aanleiding van de berichtgeving vorig jaar juni over Nederlandse energiebedrijven die kolen inkopen bij bedrijven in Colombia heeft E.On aangegeven met Drummond samen te werken. Het bedrijf Tata Steel in IJmuiden heeft aangegeven geen steenkolen van Drummond uit de onderhavige mijn te kopen.
Voor zover bekend wensen de overige mogelijk relevante bedrijven, uit oogpunt van commerciële gevoeligheid, informatie over de herkomst van ingekochte steenkolen in beginsel als vertrouwelijk te beschouwen. De branchevereniging van energieproducenten, -handelaren en -retailbedrijven in Nederland, Energie-Nederland, geeft desgevraagd aan dat haar leden terughoudend zijn met het openbaar maken van (mogelijke) leveranciers, omdat dit concurrenten inzicht verschaft in de handelspositie van zowel afnemer als leverancier.
De energieproducenten, de staalindustrie, maatschappelijke organisaties en mijnbouwbedrijven zijn vorig jaar september een dialoog gestart over verantwoorde winning van en handel in steenkool. De eerste fase van deze dialoog wordt naar verwachting deze maand afgerond. Gezien de zorg die leeft bij verschillende belanghebbenden ten aanzien van het beleid van energiebedrijven om betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen te voorkomen, lijkt het mij een goede zaak dat de betrokken partijen het onderwerp «transparantie» op de agenda hebben gezet van de «steenkooldialoog». Uitdaging is een juiste balans te vinden tussen transparantie over de herkomst van steenkolen en vertrouwelijkheid van bedrijfsgevoelige informatie.

Vraag 5

Deelt u de mening dat bedrijven die op de Nederlandse energiemarkt actief zijn, geen kolen zouden moeten willen kopen bij Drummond zolang er een strafrechtelijk onderzoek loopt naar het handelen van dit bedrijf?

De Nederlandse overheid verwacht van ieder bedrijf dat het maatschappelijk verantwoord onderneemt, zowel in binnen- als buitenland, en dat het zijn invloed in de keten ruimhartig aanwendt voor de bevordering van mensenrechten en arbeidsomstandigheden en aandacht voor het milieu. Bedrijven dienen zich in ieder geval te houden aan de wetgeving van het land waar zij hun activiteiten uitoefenen. Voor MVO is de daar bestaande wet- en regelgeving het startpunt.
De Nederlandse overheid verwacht dat het Nederlandse bedrijfsleven zich houdt aan het normatieve kader van de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen. Een onderneming heeft tot taak zich te vergewissen van de ethische, sociale en milieuaspecten van haar activiteiten, inclusief die van haar buitenlandse partners, en op basis daarvan verantwoorde keuzes te maken ten aanzien van haar doen en laten.
De keus om al dan niet de handelsrelatie te verbreken bij beschuldigingen of aanklachten over het handelen van hun buitenlandse partners, is aan bedrijven zelf. Essentieel is wel dat bedrijven zelf verantwoordelijkheid dragen voor het verkrijgen van maatschappelijke acceptatie voor hun beleid, ook voor wat betreft hun activiteiten in het buitenland. Dit houdt in dat bedrijven bij gerechtvaardigde vragen over hun handelen de maatschappelijke dialoog moeten aangaan, waar mogelijk open moeten zijn over het bedrijfsbeleid en uitleggen welke keuzes zijn gemaakt.

Vraag 6

Deelt u de mening dat de handelsrelatie tussen RWE/Essent en Drummond aantoont dat zelfregulering omtrent maatschappelijk verantwoord ondernemen gefaald heeft?

Ik deel deze mening niet. Er mag niet uit het oog verloren worden dat een groot deel van de berichtgeving over Drummond gaat over zaken die zich rond 2001 en 2004 hebben afgespeeld en waar Drummond op dit moment niet voor is veroordeeld. Uit gesprekken met RWE/Essent is gebleken dat RWE/Essent actief beleid voert om risico’s in zijn keten te identificeren. Het heeft aangegeven dat bij vermeende misstanden de eerste stap is om het gesprek aan te gaan met het desbetreffende bedrijf en de vermeende misstanden aan te kaarten, om zo te bekijken of vanuit de relatie invloed kan worden uitgeoefend om te komen tot verbeteringen. RWE/Essent is van mening dat het voeren van een dialoog en het starten van een eventueel noodzakelijk verbetertraject voor wat betreft sociale en milieuomstandigheden de meest effectieve aanpak is, en verkiest deze aanpak boven het automatisch verbreken van de relatie. Zo is RWE/Essent ook in dialoog met Drummond, en is het bereid hierover in contact te treden met NGOs.
In dit licht geeft RWE/Essent aan groot belang te hechten aan de dialoog over verantwoorde winning van en handel in steenkool die de elektriciteitsbedrijven en de betrokken maatschappelijke organisaties september vorig jaar zijn gestart. RWE/Essent is van mening dat een dergelijke dialoog het meest geschikte middel is om tot afspraken te komen over verantwoorde winning en gebruik van kolen.
Ten slotte, de weg van de dialoog heeft zich eerder succesvol getoond bij het Colombiaanse mijnbedrijf Cerrejón. Naar aanleiding van berichtgeving dat Cerrejón betrokken zou zijn geweest bij geweld tegen lokale gemeenschappen, is RWE/Essent in dialoog getreden met het bedrijf om dit aan de orde te stellen. Hoewel Cerrejón de beschuldigingen met klem verwerpt, heeft het bedrijf zich ontvankelijk getoond voor de belangen van (lokale) gemeenschappen en zich bereid getoond samen te werken met belanghebbenden, hetgeen ook tijdens de hoorzitting naar voren kwam.

Vraag 7

Bent u bereid in Europees verband voorstellen te doen om, net als voor biobrandstoffen, eisen te stellen aan de herkomst van fossiele energiebronnen en daarbij een belangrijke nadruk te leggen op het naleven van internationaal overeengekomen arbeidsrechten?

De wens tot Europese of zelfs unilaterale maatregelen met het oog op zekerheid over de condities waaronder fossiele energiebronnen zijn gewonnen, hangt naar mijn mening samen met het ontbreken van de mogelijkheid om rechtstreeks toe te zien op de naleving van Nederlandse of Europese normen in een ander land (global governance gap). Bij steenkolen en andere fossiele brandstoffen ligt het zwaartepunt sterker op mensenrechten dan bij biobrandstoffen.
Nederland en Europa wijzen de desbetreffende landen op hun primaire taak om invulling te geven aan wat prof. Ruggie hun «state duty to protect» noemt. Zo zijn er bijvoorbeeld hoopgevende signalen ten aanzien van het mensenrechtenbeleid van de Colombiaanse regering5, hoewel concrete resultaten nog moeten worden afgewacht en Nederland een intensieve, kritische dialoog met de Colombiaanse regering voert ten aanzien van haar mensenrechtenbeleid.
Hiernaast zet Nederland zich in multilateraal verband in, zoals via verdragen, de ILO en de VN Mensenrechtenraad.
Het stellen van unilaterale importbeperkingen voor bedrijven in Nederland draagt niet bij aan een effectieve oplossing voor de problematiek. Immers, de markt voor kolen is internationaal en telt vele grote spelers uit alle delen van de wereld. Via de update van de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen zullen mensenrechten nadrukkelijker in het normatieve kader voor maatschappelijk verantwoord ondernemen worden betrokken. De Nederlandse overheid verwacht dat alle Nederlandse bedrijven deze richtlijnen als referentie gebruiken bij hun internationale activiteiten. In het licht van het antwoord op vraag 6 spoor ik het in Nederland opererende bedrijfsleven aan om invulling te geven aan hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het initiatief van de betrokken bedrijven en maatschappelijke organisaties om een dialoog te starten om te komen tot afspraken ter verduurzaming van de steenkoolketen is een voorbeeld van de manier waarop bedrijven zelf invulling kunnen geven aan hun ketenverantwoordelijkheid.
Naar aanleiding van de motie van de leden Haverkamp en Jansen (TK 32 500 XII, nr. 25) over de verduurzaming van de olie-, gas- en steenkoolsector, heeft de regering aangegeven om in overleg met de sector de verduurzaming van fossiele brandstoffen te onderzoeken.

Vraag 8

Bent u bereid vooruitlopend daarop alle steunmaatregelen aan bedrijven die kolen inkopen bij Drummond, te beëindigen, inclusief subsidies voor CO2-opslag en alle belastingkortingen?

Nee, daartoe ben ik niet bereid. Zowel subsidies als belastingkortingen hebben generieke werking. Daarnaast voorziet de belastingwetgeving niet in een dergelijke selectieve behandeling. Overigens wil ik benadrukken dat de vigerende inputvrijstelling voor kolen die worden gebruikt in kolencentrales door mij niet wordt gezien als steunmaatregel. Omdat de output van centrales – de elektriciteit – onderhevig is aan heffing van energiebelasting wordt de inputvrijstelling toegepast: deze dient dus om dubbele heffing van belasting te vermijden.

Vraag 9

Bent u tevens bereid, vooruitlopend op eventuele Europese maatregelen, met wettelijke voorstellen voor de Nederlandse markt te komen en die bedrijven ertoe dwingen om voortaan alleen nog maar kolen te importeren, die onder fatsoenlijke omstandigheden gewonnen zijn?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 1

Kent u het bericht «Innovatie belangrijker dan verlaging belasting»?1

Ja, ik heb kennisgenomen van dit bericht.

Vraag 2

Maakt u zich zorgen over het feit dat werkgevers de bezuinigingen op innovatie betitelen al «hakken om het hakken»? Zo nee, waarom niet?

Ik waardeer de betrokkenheid van de heer Wientjes zeer. Ik ben dan ook blij dat VNO-NCW bij het verschijnen van het regeerakkoord een positieve reactie heeft afgegeven over het innovatiebeleid. Natuurlijk is het een grote uitdaging om in de huidige budgettaire situatie de juiste keuzes te maken om de concurrentiekracht van het bedrijfsleven maximaal te versterken. Dat het bedrijfsleven hecht aan het innovatiebeleid van EL&I beschouw ik als een blijk van waardering. Bij de vormgeving van het nieuwe beleid maak ik graag gebruik van de meningen en ervaringen van VNO-NCW en andere stakeholders. Op voorhand zie ik echter geen aanleiding om de keuzes ten aanzien de combinatie van een versterkt innovatiebeleid en een lagere vennootschapsbelasting te wijzigen.
Het regeerakkoord bevat een weloverwogen mix van maatregelen om de slagkracht van het innovatiebeleid te vergroten. De beschikbare middelen worden zo effectief mogelijk ingezet om groene groei en concurrentiekracht te versterken. Hierbij zijn generieke én gerichte maatregelen van belang.
Een excellent ondernemers- en innovatieklimaat staat voorop. Hierbij past een aantrekkelijk fiscaal klimaat, minder regels en een transparant instrumentarium dat bedrijven faciliteert. Daarnaast kiest het kabinet voor een integrale aanpak om economische topgebieden te stimuleren. De grootste winst is dat via langjarige agenda’s van bedrijven, kennisinstellingen en overheden het onderzoek van publieke kennisinstellingen beter wordt gericht binnen de topgebieden. Andere maatregelen zijn o.a. de inrichting van een revolverend fonds en de IPCs.
Tegenover de stroomlijning van het subsidieinstrumentarium staat een lastenverlichting voor het bedrijfsleven. Deze compensatie zal worden ingevuld via de vennootschapsbelasting en Wet bevordering speur- en ontwikkelingswerk. De vormgeving van de compensatie is onderdeel van het nieuwe bedrijfslevenbeleid, waarvan ik de contouren begin 2011 zal presenteren. Bij de compensatie zal bijzondere aandacht worden gegeven aan de betekenis voor het ondernemings-, R&D- en innovatieklimaat.

Vraag 3

Wat is uw reactie op het feit dat de heer Wientjes bereid is te praten over het niet verlagen van de vennootschapsbelasting zodat niet hoeft te worden gesneden in gericht innovatiebeleid?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Deelt u de mening van de heer Wientjes dat gericht innovatiebeleid voor bijvoorbeeld top- en sleutelgebieden beter is voor de kracht van de Nederlandse economie dan een generieke maatregel als het verlagen van de vennootschapsbelasting?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Bent u bereid met de heer Wientjes in gesprek te gaan over de bereidheid van werkgevers een beperkte verlaging van de vennootschapsbelasting te accepteren in ruil voor lagere bezuinigingen op het innovatiebeleid en de Kamer vóór de stemmingen over de Economische Zaken, Landbouw en Innovatie begroting te informeren over de uitkomst van dit gesprek?

De uitwerking van het nieuwe bedrijfslevenbeleid, waaronder het innovatiebeleid, doe ik in nauwe samenwerking met VNO-NCW, kennisinstellingen en andere stakeholders. Begin 2011 stuur ik een brief op hoofdlijnen naar uw Kamer en voor de zomer van 2011 ontvangt u een uitgewerkte brief met de agenda’s en actiepunten van de topgebieden.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Overheid remt innovatie af»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het stellen van strengere eisen aan elektrische auto’s innovatie en ontwikkeling op dit vlak niet in de weg mag staan?

Het gaat hier niet om strengere eisen maar om nieuwe eisen. Er waren tot op heden geen specifieke eisen aan elektrische voertuigen. Deze nieuwe eisen vormen naar mijn mening geen belemmering voor nieuwe ontwikkelingen, maar een uitdaging voor innovatieve ideeën.

Vraag 3

Kunt u aangeven wat de rechtvaardiging is van het stellen van strenge generieke eisen in deze fase van de ontwikkeling van elektrische auto’s? Kunt u daarbij gegevens overleggen van het aantal ongelukken dat is toe te schrijven aan het rijden met elektrische auto’s die in het verleden niet aan de nieuwe normen voldeden?

Deze nieuwe eisen zijn ontwikkeld naar aanleiding van een onderzoek uitgevoerd door TNO en KEMA, in samenwerking met de RDW, naar mogelijke risico's van het ombouwen van conventioneel aangedreven voertuigen naar elektrische aandrijving. Uit de inventarisatie is gebleken dat aan de toelating van elektrisch aangedreven en hybride elektrische voertuigen tot het verkeer specifieke veiligheidsrisico’s verbonden zijn. Het belangrijkste risico bleek ondeugdelijke en onherkenbare elektrische bedrading met hoge voltages te zijn. Dergelijke elektrische bedrading vormt een gevaar voor monteurs, verkeersdeelnemers en hulpverleners die in het wegverkeer werkzaam zijn.
Met aanvullende toelatingseisen zal worden getracht deze veiligheidsrisico’s af te dekken. Er hebben zich gelukkig nog geen ongelukken voorgedaan.

Vraag 4

Kunt u inzicht geven in de kosten die de nieuwe eisen van de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) voor elektrische auto’s met zich mee brengen? Kunt u daarbij specifiek in gaan op de eis dat elektrische auto’s in een hoogfrequente testruimte moeten worden geplaatst voordat zij de weg op mogen, aangeven om hoeveel testen het hier jaarlijks zal gaan en wat hiervan de totale kosten zullen zijn?

Het gaat hier om toelatingseisen voor alle typen elektrische auto’s. Elk type dient eenmalig getest te worden. Als meerdere auto’s van hetzelfde type worden geproduceerd, hoeven de producenten niet steeds weer deze kosten te betalen. De kosten van de RDW-keuring zal omstreeks de € 725,00 komen te liggen. Ik ben van mening dat deze kosten gerechtvaardigd zijn, gezien het positieve effect op de veiligheid.

Vraag 5

Bent u bereid om te bezien welke mogelijkheden er zijn om kleine bedrijven, particuliere ontwikkelaars en studenten te behoeden voor te hoge kosten die mogelijk voortvloeien uit de nieuwe RDW regeling en daarbij te kijken naar mogelijkheden om hen (deels) voor deze kosten te compenseren op basis van bestaande regelingen op dit gebied?

Auto’s die op de markt komen, moeten voldoen aan toelatingseisen. Er zijn regels opgesteld die moeten voorkomen dat er producten op de markt komen waarbij de veiligheid niet gegarandeerd is. De kosten die hiervoor moeten worden gemaakt, zijn niet onevenredig hoog.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het artikel «UK to restrict exports to Iran»?1

Ja.

Vraag 2

Exporteren Nederlandse bedrijven ook zogenaamde «dual-use» goederen die volgens de sancties van de Europese Unie mogelijk ook voor het Iraanse nucleaire programma kunnen worden gebruikt? Zo ja, kunt u een overzicht verstrekken van deze goederen?

Dual-use goederen zijn goederen die vanwege hun aard zowel een civiele als een militaire toepassing kunnen krijgen. Om te voorkomen dat deze goederen worden gebruikt voor de ontwikkeling en productie van massavernietigingswapens of overbrengingsmiddelen, gelden strenge regels voor de uitvoer en doorvoer ervan. Deze regels zijn gebaseerd op de Europese dual-use verordening (Verordening (EU) nr. 428/2009).
Vanwege het omstreden nucleaire programma van Iran, de voortdurende weigering gehoor te geven aan de eisen van de VN-Veiligheidsraad en gebrekkige samenwerking met het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA), heeft de EU sinds 2007 steeds strengere sancties ingesteld tegen Iran. Op 27 oktober jl. zijn de meest recente sanctiemaatregelen in werking getreden (Verordening (EU) nr. 961/2010 van 25 oktober 2010).
Deze sancties bevatten onder andere vergaande beperkingen voor de uitvoer van dual-use goederen naar Iran. Het is verboden goederen uit te voeren die gebruikt kunnen worden voor de ontwikkeling van kernwapens, en overbrengingsmiddelen daarvoor (bijvoorbeeld raketten of onbemande vliegtuigen). Dat verbod geldt ook voor goederen die gebruikt kunnen worden voor de ontwikkeling van chemische of biologische wapens of voor conventioneel militaire toepassingen. Voor sommige van deze goederen is een ontheffing van het uitvoerverbod mogelijk, mits voldoende vaststaat dat de goederen uitsluitend voor civiele doeleinden zullen worden gebruikt.
Bij de laatste Iran-verordening (nr. 961/2010) is tevens een lijst met aanvullende goederen en technologieën vastgesteld die niet voorkomen op de goederenlijst van de dual-use verordening van de Europese Unie (nr. 428/2009). Voor deze goederen is op basis van de Iran-verordening nu ook een vergunning nodig.
Zoals in Europees verband overeengekomen, pas ik bij vergunningaanvragen voor uitvoer naar Iran het principe van «presumption of denial» toe. Dat wil zeggen dat ik een vergunningaanvraag voor uitvoer naar Iran afwijs indien de geringste twijfel bestaat over de verklaring dat de uit te voeren goederen een civiele toepassing zullen krijgen.
Tegelijkertijd blijft de regering streven naar een Europees «level playing field», ook voor Nederlandse bedrijven en ondernemers.
Ik heb een overzicht bijgevoegd van vergunningen voor de uitvoer naar Iran die ik of mijn ambtsvoorgangers aan Nederlandse bedrijven hebben verstrekt van het moment dat de sancties in 2007 van kracht werden tot eind 2010.2

Vraag 3

Bent u bereid in navolging van uw Britse collega de toestemming voor de export van dergelijke «dual-use» goederen naar Iran per direct in te trekken, indien er sprake is van dergelijke export vanuit Nederland? Zo nee, waarom niet?

Met zijn exportcontrolebeleid ten aanzien van Iran behoort Nederland tot de strengsten van Europa en de regering zal hier, gezien de huidige situatie in Iran, niet van afwijken. Niettemin is de regering van mening dat dual-use goederen die aantoonbaar een civiele (o.a. humanitaire) toepassing zullen hebben, naar Iran geëxporteerd moeten kunnen blijven worden.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het onderzoek van TU Delft en Wageningen Universiteit naar de effecten van draadloos internet op planten en bomen?1

Het onderzoek is nog niet beschikbaar en ik heb er geen kennis van kunnen nemen. De Universiteit Wageningen heeft een persbericht uitgebracht over een onderzoek dat niet openbaar is gemaakt. Het onderzoek wordt uitgevoerd in opdracht van de gemeente Alphen aan de Rijn. Het Kennisplatform Elektromagnetische Velden en Gezondheid houdt op mijn verzoek de wetenschappelijk ontwikkelingen bij op het gebied van elektromagnetische velden. In dit Kennisplatform zijn deskundige instanties vertegenwoordigd die gezamenlijk informatie verstrekken over elektromagnetische velden. De rol van het Kennisplatform is om het publiek onafhankelijk en toegankelijk te informeren over de stand van de wetenschap inzake elektromagnetische velden. Het Kennisplatform heeft informatie opgevraagd bij de onderzoeker en deze informatie is te vinden op de website www.kennisplatform.nl.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de conclusies van het onderzoek? Bent u bereid de instituten te verzoeken het onderzoek en de conclusies daarvan openbaar maken?

Het is aan de onderzoeker of aan de opdrachtgever om het onderzoek openbaar te maken. Ik beschik niet over het onderzoek. Volgens informatie van het Kennisplatform geeft de onderzoeker van de Universiteit Wageningen zelf aan dat het gaat om eerste resultaten en dat die nog niet bevestigd zijn in een herhalingsonderzoek. De onderzoeker waarschuwt dat er nu nog geen vergaande conclusies te trekken zijn uit zijn resultaten. Ik heb daar niets aan toe te voegen.

Vraag 1

Kent u het bericht «Caissières bespuugd en geschopt»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat een derde van de kwart miljoen caissières en vakkenvullers afgelopen jaar werd bedreigd of gemolesteerd door klanten? Herkent u dit beeld? Zo nee, welk beeld hebt u dan wel van de omvang van deze problematiek?

In de aankondiging van een uitzending op 24 november 2010 van Eén Vandaag, waarop De Telegraaf zich baseert, wordt gemeld dat een derde van het personeel in supermarkten te kampen heeft met agressie en geweld van klanten. Voor deze reportage is Eén Vandaag in drie gemeenten bij een aantal supermarkten langs geweest. In de uitzending wordt niet duidelijk op welk onderzoek het percentage bedreigde personeelsleden is gebaseerd. In het algemeen kan wel gesteld worden dat agressie en geweld op de werkvloer voorkomen. Uit de Monitor Criminaliteit Bedrijfsleven 2009 blijkt dat in de sector detailhandel supermarkten relatief vaak te maken hebben met geweld tegen het personeel: op jaarbasis 17% van het personeel tegen 5% gemiddeld voor de hele sector. Meestal gaat het om bedreiging, die door 75% van de slachtoffers genoemd wordt, gevolgd door mishandeling (29%). In recent onderzoek naar agressie op de totale werkvloer, in opdracht van de FNV onder de eigen leden, komt naar voren dat bijna vier op de tien het afgelopen jaar geconfronteerd is met agressie en geweld op het werk.

Vraag 3

Wat is de oorzaak van geweld en agressie tegen winkelpersoneel? Draagt de verkoop van alcohol en tabak in supermarkten en het verbod van deze verkoop aan jongeren bij aan bedreigingen en geweld door jongeren omdat die deze producten toch willen kopen? Zo ja, welke conclusies trekt u hier uit?

Agressie en geweld zijn geen fenomen die exclusief voorkomen in winkels. Ook elders – in het verkeer, het openbaar vervoer, de sport, op scholen, tijdens het uitgaan en bij evenementen – komen geweldsincidenten voor. Ze weerspiegelen de verruwing van de omgangsvormen in de samenleving. Geweld is een complex verschijnsel dat niet uit één enkele oorzaak verklaard kan worden. Deels is de oorzaak gelegen in individuele kenmerken, zoals ADHD, psychische stoornissen en de mate van frustratie. Deels hangt ze samen met de invloed van de sociale (opvoeding) en fysieke (verstedelijking) omgeving. En deels vindt het geweld een voedingsbodem in maatschappelijke factoren, zoals de opvattingen in bepaalde (sub)culturen over hetgeen onder normoverschrijdend gedrag wordt verstaan. Het Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL) onderschrijft de zienswijze dat agressie in supermarkten in een bredere context geplaatst moet worden. De weigering om alcohol en tabak te verkopen kan soms leiden tot een agressieve reactie, maar is zeker niet de enige aanleiding. Dit laat onverlet dat jongeren – ook tegen hun wil – beschermd dienen te worden tegen voor hen schadelijke stoffen.

Vraag 4

Is het waar dat terwijl bedreigde ambtenaren en ambulancemedewerkers op extra juridische bescherming kunnen rekenen, waardoor de daders altijd vervolgd worden, er voor winkelpersoneel helemaal niets (is) geregeld? Zo ja, deelt u de mening dat ook voor winkelpersoneel, dat uit de aard van de functie een kwetsbare positie inneemt, extra bescherming nodig is? Zo ja, hoe gaat u hier vorm aan geven? Zo nee, waarom niet?

Ik deel het beeld niet dat er helemaal niets geregeld zou zijn voor winkelpersoneel dat slachtoffer is van geweld. Geweld is een ernstig delict, dat kan rekenen op prioriteit bij de behandeling in het juridische traject.
Bij wet wordt het als strafverzwarende omstandigheid aangemerkt, indien het slachtoffer een ambtenaar is die in de uitoefening van zijn openbare orde dienst geconfronteerd wordt met een aantal specifieke basisdelicten, waaronder geweld. Een ambtenaar kan zich immers minder makkelijk onttrekken aan een situatie waarin hij het slachtoffer van een misdrijf dreigt te worden, dan een doorsnee burger. In de vervolgingsrichtlijnen van het Openbaar Ministerie is bepaald dat deze redenering ook opgaat voor niet-ambtenaren, wanneer zij in het kader van de uitoefening van hun beroep met een van deze delicten worden geconfronteerd. Dit geldt onder meer voor winkelpersoneel. Daarmee is dus al voorzien in een hogere strafeis voor geweld tegen winkelpersoneel.

Vraag 5

Herkent u het geschetste beeld dat de politie nauwelijks optreedt en het doen van aangifte geen zin lijkt te hebben? Zo ja, wat gaat u hieraan doen? Zo nee, waarom niet?

Van de bedrijven in de detailhandel die geweldsdelicten bij de politie melden, geeft 78% in de Monitor Criminaliteit Bedrijfsleven 2009 aan dat de politie de melding registreert en 56% dat de politie proces-verbaal opmaakt. 40% meldt dat de politie het geweldsmisdrijf is gaan onderzoeken. Als het gaat om supermarkten liggen deze percentages hoger. De meest genoemde redenen om géén aangifte te doen zijn dat het probleem zelf aangepakt is (29%), de schade te gering was (26%) en op de derde plaats dat de politie er toch niets aan doet (24%).
Mits er voldoende aanknopingspunten zijn voor de opsporing dient de politie geweldszaken met voorrang te onderzoeken. Mogelijk wordt het beeld van een politie die onvoldoende in actie komt tegen geweld mede veroorzaakt door een onvoldoende terugkoppeling van de opsporingsresultaten. Ik tref thans, conform het voornemen in het Regeerakkoord, voorbereidingen om het aangifteproces te vereenvoudigen en versnellen en daarbij ook tijdig informatie te doen verstrekken over wat er met de aangifte gebeurd is.

Vraag 6

Deelt u de mening dat voor alle werknemers die in uitoefening van hun beroep in voor publiek toegankelijke bedreigd of slachtoffer van geweld worden, extra bescherming nodig is? Zo ja, deelt u dan ook de mening dat dit tot uitdrukking dient te komen in een hogere strafeis? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 7

Deelt u de mening dat werkgevers van winkelpersoneel voor hun werknemers aangifte zouden moeten doen? Zo ja, gebeurt dat naar uw mening voldoende? Zo nee, waarom niet?

In het Regeerakkoord is aangegeven dat werkgevers in de publieke sector de aangifte van werknemers kunnen overnemen die slachtoffer van geweld zijn geworden. Ik acht het van belang dat deze mogelijkheid in ieder geval altijd geboden wordt aan werknemers die zelf geen aangifte durven te doen.
Het in antwoord 2 aangehaalde onderzoek van de FNV naar agressie op het werk geeft een indicatie van de ondersteuning die werkgevers daarbij bieden: onder de werknemers die van hun laatste geweldsincident aangifte deden, vroeg een derde om ondersteuning van de werkgever en heeft 66% van hen de ondersteuning ook daadwerkelijk gekregen. Uit de Monitor Criminaliteit Bedrijfsleven 2009 blijkt dat 58% van de bedrijven in de detailhandel die met geweld geconfronteerd worden, hiervan melding maakt bij de politie. Supermarkten lopen hierbij voorop met een meldingsbereidheid van 83%. Afgezet tegen de gemiddelde aangiftebereidheid die – zoals blijkt uit de Integrale Veiligheidsmonitor – op een derde van de ondervonden geweldsdelicten ligt, onderscheidt de detailhandel zich daarmee in positieve zin. Zowel voor een goed zicht op de criminaliteitsontwikkelingen als voor het niet onbestraft laten van strafbaar gedrag is aangifte natuurlijk van groot belang.

Vraag 8

Worden er in het kader van het verstrekken van het certificaat Keurmerk Veilig Ondernemen voor winkelgebieden eisen gesteld over maatregelen tegen agressie tegen winkelpersoneel? Zo ja, welke eisen? Zo nee, deelt u de mening dat deze eisen in dit kader wel moeten worden opgenomen?

Het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) voor winkelgebieden stelt geen specifieke eisen aan het invoeren van maatregelen tegen agressie tegen winkelpersoneel. Wel is aan het keurmerk de module «Agressie en geweld» toegevoegd, die als hulpmiddel kan dienen voor een veiliger werkomgeving. Deze module is primair ontwikkeld voor KVO-samenwerkingsverbanden, maar kan ook elders worden toegepast. Het stellen van eisen op het gebied van agressie en geweld in het KVO acht ik niet nodig, omdat deze verplichting al in de Arbowet is opgenomen. In deze wet is bepaald dat werkgevers verplicht zijn hun medewerkers te beschermen tegen agressie en geweld op het werk. Specifiek voor supermarkten geldt bovendien dat in de cao die in 2009 is afgesloten, bepaald is dat iedere nieuwe werknemer binnen zes maanden een cursus «omgaan met agressie» moet krijgen.

Vraag 9

Worden middelen, zoals winkelverboden en het verspreiden van foto’s (onder winkelpersoneel) van bekende overlastgevers, voldoende gebruikt om agressie tegen winkelpersoneel te bestrijden? Welke beperkingen in wet- en regelgeving staan het gebruik van deze middelen in de weg?

Volgens het CBL worden (collectieve) winkelverboden en het onderling delen van informatie over overlastgevers regelmatig toegepast, maar is niet bekend in welke omvang dit gebeurt. Deze maatregelen worden niet alleen tegen overlast- en geweldplegers ingezet, maar ook tegen anderen die de «huisregels» overtreden, zoals winkeldieven. Conform artikel 138 van het Wetboek van Strafrecht (huisvredebreuk) kan iemand de toegang van een winkel ontzegd worden. Op preventieve middelen als cameratoezicht en het hanteren van een «zwarte lijst» als collectieve ontzegging is de Wet bescherming persoonsgegevens van toepassing.