Vraag 1

Wat is uw reactie op het artikel in het Weekblad voor Privaatrecht, Notariaat en Registratie (WPNR) over de privaatrechtelijke mogelijkheden om bonussen terug te vorderen die maatschappelijke verontwaardiging hebben opgeroepen?1

De contractsvrijheid ligt ten grondslag aan het overeenkomstenrecht en houdt in dat een persoon in beginsel vrij is om een overeenkomst te sluiten, vrij om zijn wederpartij te kiezen en vrij om de vorm en inhoud van de overeenkomst te bepalen. Keerzijde van die vrijheid is de gebondenheid die daarop volgt om de gemaakte afspraken na te komen (pacta sunt servanda). De verbindende kracht van de overeenkomst vooronderstelt contractsvrijheid; een persoon moet vrij zijn om zich te kunnen binden. Dat maakt de overeenkomst zowel een uitoefening van vrijheid als een inperking ervan (zie hierover uitgebreid Asser-Hartkamp 4-II, nrs. 33 e.v).
Ik deel de mening van de auteur van het bovengenoemde WPNR-artikel dat de contractsvrijheid niet absoluut is. Dit is ingebed in ons wettelijk systeem. De auteur geeft enkele voorbeelden van wettelijke bepalingen die de contractsvrijheid begrenzen (artikelen 3:40, 6:258, 6:248, 6:2, 6:162 BW). Het Burgerlijk Wetboek bevat nog tal van andere bepalingen die de contractsvrijheid begrenzen, bijvoorbeeld met betrekking tot de consumentenkoop, de arbeidsovereenkomst, enzovoort, enzovoort. Dit wordt, in tegenstelling tot de door de auteur gewekte suggestie, door niemand betwist. Hoofdregel, en uitgangspunt, is dat gemaakte afspraken worden nagekomen. De trouw aan het gegeven woord vormt de basis voor onze samenleving.

Vraag 2

Hoe absoluut moet het rechtsbeginsel van de contractsvrijheid volgens u worden opgevat? Hoe beoordeelt u de relativerende opmerkingen die de auteur over dit rechtsbeginsel maakt?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat een eenmaal gesloten overeenkomst niet absoluut onaantastbaar is, wanneer de overeenkomst of de uitvoering daarvan tot maatschappelijk onaanvaardbare resultaten leidt? Onderkent u de mogelijkheid dat een contract of de uitvoering daarvan in strijd komt met de goede zeden of de openbare orde (artikel 3:40 van het Burgerlijk Wetboek (BW)), de redelijkheid en billijkheid (artikel 6:258 of artikel 6:248, tweede lid, BW, beide jo. artikel 6:2 BW) of met de betamelijkheidsnorm van artikel 6:162 BW?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Waarom stelt het kabinet zich tot dusverre op het standpunt dat het privaatrecht geen mogelijkheden biedt om contracten, waarin hoge bonussen zijn afgesproken, onaantastbaar zijn, ook wanneer het resultaat daarvan maatschappelijk zeer ongewenst is?

Het in de vraag aan het kabinet toegeschreven standpunt is niet juist weergegeven. Het kabinet acht contracten, waarin hoge bonussen zijn afgesproken, niet onaantastbaar. Dit heeft mijn ambtsvoorganger reeds in zijn brief van 31 maart 2010 over de contouren van een wettelijke regeling inzake bonussen van bestuurders aan de Tweede Kamer verwoord (Kamerstukken II, 31 058, nr. 29): «Aanpassing van de uitbetaling van een overeengekomen beloning kan op basis van de bestaande wetgeving in uitzonderlijke gevallen plaatsvinden. Op grond van artikel 6:248 lid 2 BW is een tussen partijen als gevolg van de overeenkomst geldende regel niet van toepassing voor zover dat in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. Daarnaast bepaalt artikel 6:258 lid 1 BW dat de rechter op verlangen van een der partijen op grond van onvoorziene omstandigheden de gevolgen van een overeenkomst kan wijzigen of de overeenkomst geheel of gedeeltelijk kan ontbinden. Dit is mogelijk indien de omstandigheden van dien aard zijn dat de wederpartij naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid ongewijzigde instandhouding van de overeenkomst niet mag verwachten.»
Dit blijkt ook uit het wetsvoorstel aanpassing en terugvordering bonussen (Kamerstukken II, 32 512, nrs. 2 en 3), waarin wordt verduidelijkt dat de raad van commissarissen van een naamloze vennootschap de bevoegdheid heeft om de hoogte van een bonus van een bestuurder aan te passen, indien uitkering van de bonus in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. Een voorbeeld van dergelijke omstandigheden is de situatie dat uitbetaling van de bonus de vennootschap in financiële moeilijkheden zou brengen. Eén en ander wordt geplaatst in de context van hetgeen in de onderlinge relatie van partijen redelijk en billijk is. Een maatschappelijk oordeel is in dat verband niet doorslaggevend.

Vraag 5

Bent u bereid om in voorkomende gevallen tot het uiterste te gaan en de mogelijkheden die het privaatrecht biedt te benutten om bonussen, die tot grote maatschappelijke ophef leiden, niet uit te keren of terug te vorderen? Zo nee, waarom niet?

Het kabinet heeft, naast het in het antwoord op vraag 4 genoemde wetsvoorstel aanpassing en terugvordering bonussen, nog een aantal maatregelen genomen om excessieve bonussen tegen te gaan.
In de publieke en semipublieke sector is een variabele beloning na inwerkingtreding van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (Kamerstukken I, 32 600, nr. A) in beginsel niet meer toegestaan. Slechts die toeslagen die in een nog op te stellen algemene maatregel van bestuur worden opgenomen, zijn nog toegestaan. Te denken valt daarbij aan een gratificatie wegens ambtsjubileum of een eenmalige mobiliteitstoeslag of bindingspremie, onder de voorwaarde dat met de gratificatie of de toeslag niet het voor de topfunctionaris geldende bezoldigingsmaximum wordt overschreden. Een toeslag wegens een geleverde prestatie is niet langer mogelijk.
Daarnaast zijn verschillende maatregelen getroffen op het terrein van de financiële markten en op het terrein van de staatsdeelnemingen. Voorbeelden hiervan zijn het bonusverbod voor financiële ondernemingen die staatssteun ontvangen (Kamerstukken I, 33 058, nr. A), en het tijdens het AO Deelnemingen van 10 april j.l. aangekondigde voornemen om, conform de wens van de Kamer, te komen tot een maximale variabele beloning van 10% van de vaste beloning bij de reguliere Staatsdeelnemingen, en dit mee te nemen in een geplande herziening van het beoordelingskader voor beloningsbeleid bij Staatsdeelnemingen over 2 jaar. Ik meen dat deze maatregelen voldoende blijk geven van de inzet van het kabinet om buitensporige bonussen tegen te gaan.

Vraag 1

Wat zijn de redenen dat bij de aanleg van de A2-tunnel Ierse en Portugese werknemers worden ingezet?1

Het ontwerp en de uitvoering voor het totale project A2 Maastricht is Europees aanbesteed. De opdrachtnemer heeft werkzaamheden, zoals beton- en vlechtwerk, (onder)aanbesteed aan een gespecialiseerd bureau in Ierland. Het bureau beschikt over eigen, gekwalificeerde werknemers, voornamelijk Ieren en Portugezen.
Binnen de Europese Unie geldt vrij verkeer van diensten. Europese bedrijven kunnen met eigen personeel in Nederland werkzaamheden verrichten.

Vraag 2

Heeft de opdrachtgever aan het Uitvoeringsorgaan Werknemersverzekeringen (UWV) gevraagd of er Nederlandse werkers beschikbaar zijn? Zo nee, waarom niet?

Ja. Door de gemeente Maastricht is contact gelegd met het UWV. Hieruit bleek dat er onvoldoende gekwalificeerd Nederlands personeel in de regio beschikbaar was, omdat het zeer specialistisch werk betreft. Momenteel wordt door UWV bezien of een aantal mensen bij andere werkzaamheden voor de A2 kunnen worden ingezet. Dit traject loopt nog.
Ook werkt de A2 Maastricht samen met de A2-school, waarvan het UWV partner is. Mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt krijgen via de A2-school de mogelijkheid op een leer-werkplek aan de slag te gaan bij het Consortium Avenue2 of een van de onderaannemers die meewerkt aan de totstandkoming van de A2. Streven van de A2-school is om gedurende de ondertunneling en de vastgoedontwikkeling jaarlijks gemiddeld 75 leer-werkplekken te realiseren.In 2011 zijn zo’n 60 plekken gerealiseerd.

Vraag 3

Worden de werknemers in dienst genomen van een Nederlands bedrijf? Zo nee, wie is dan de werkgever?

Nee, de betreffende werknemers zijn in dienst bij het bureau in Ierland.

Vraag 4

Wordt in overeenstemming met de Nederlandse regels loon betaald en belasting en premies ingehouden? Worden pensioenpremies afgedragen?

Buitenlandse bedrijven kunnen ervoor kiezen belastingen en premies in eigen land af te dragen. Hiervoor dienen ze een zogenaamde A1-verklaring aan te vragen in het land van herkomst. De werkgever heeft aangegeven dat de medewerkers volgens de Nederlandse CAO bouwnijverheid werken, in het bezit zijn van een A1-verklaring en pensioenpremies in het buitenland betalen.
De Inspectie SZW en de Belastingdienst houden vanaf begin 2012 al toezicht op de naleving van de wetgeving bij de uitvoering van de ondertunneling van de A2 en zullen dit blijven doen totdat het project is afgerond.

Vraag 5

Wilt u de Arbeidsinspectie een onderzoek laten instellen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Kent u het bericht «Matthijs van Nieuwkerk verdient teveel»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw reactie op het bericht dat tien presentatoren nog steeds salarissen boven de Balkenende-norm ontvangen, soms zelfs van 491 000 euro? Waarom is dit aantal niet teruggebracht, aangezien media 2009 de motie Voordewind en Atsma2 is aangenomen?

Bij de totstandkoming van het Beloningskader Presentatoren Publieke Omroep (BPPO) is, in overleg met de Tweede Kamer, afgesproken dat er vanaf september 2009 op grond van het BPPO voor maximaal acht presentatoren (vijf voor televisie en drie voor radio) een uitzondering zou mogen worden gemaakt om een beloning te ontvangen boven het maximum normbedrag (181 000 euro) zoals gehanteerd in het BPPO (Kamerstukken II 2009/10, 31 804, nr. 80). Tot nu toe heeft de raad van bestuur van de NPO voor vier presentatoren een verzoek daartoe ingewilligd.
De NPO heeft in september 2010 een overzicht verstrekt van de werking van het BPPO. Daarin werd de verwachting uitgesproken dat het aantal uitzonderingen zou dalen van zeventien (2009) naar elf (2011). In het recente persbericht en de evaluatie van de NPO wordt aangegeven dat het aantal uitzonderingen in 2011 is teruggebracht naar tien. Dat er over 2011 meer dan acht presentatoren boven het maximum normbedrag werden beloond, is te verklaren uit het feit dat er nog lopende overeenkomsten zijn van voor 1 september 2009. Deze zullen worden afgebouwd. Voor 2013 wordt de verwachting uitgesproken dat het aantal uitzonderingen is teruggebracht naar acht (incl. de eerder afgesloten overeenkomsten).

Vraag 3

Hoe verklaart u dat nog steeds tien presentatoren boven de Balkenende-norm verdienen, terwijl in antwoord op eerdere Kamervragen werd gemeld «dat er voor de jaren 2011 en 2012 nog vijf lopende overeenkomsten zijn die boven het beloningsplafond uitkomen»?3

Zie het antwoord op vraag 2. De passage waarnaar wordt verwezen betreft het aantal presentatoren dat overeenkomsten had afgesloten vóór 1 september 2009. Dit verklaart waarom het aantal uitzonderingen over deze jaren boven de acht uit komt. Voor een nadere uiteenzetting verwijs ik naar de heden aan de Kamer toegestuurde evaluatie van de NPO.

Vraag 4

Bent u bereid een appèl te doen op de omroepen om het gedeelte van het salaris dat uitkomt boven het maximum te laten betalen uit de verenigingsgelden, in lijn met de motie Voordewind en Atsma?

Het BPPO bepaalt dit reeds. Volgens opgave van de NPO wordt in alle gevallen bij omroepverenigingen het meerdere uit verenigingsmiddelen betaald. Aan de motie is dus uitvoering gegeven.

Vraag 5

Bent u bereid om al het meerdere, betaald boven de beloningsnorm in te trekken van de omroepbijdrage, als omroepen geen gehoor geven aan bovenstaande oproep?

Dat is niet nodig, zie het antwoord op vraag 4.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de enquête en het bericht «Het zwarte gat na een melding»?1 en het bericht «Alerter op Kindermishandeling»2 die beide wijzen op het feit dat er nog veel te verbeteren valt in de aanpak van kindermishandeling?

Kinderen zijn kwetsbaar en vereisen onze specifieke aandacht. Met de uitvoering van het actieplan Kinderen Veilig (2012–2016) wil ik met mijn collega-bewindslieden van Veiligheid en Justitie kindermishandeling krachtig bestrijden. Samen met ouders, omstanders, professionals, mede-overheden en uitvoeringsorganisaties. Na de zomer zal de Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik worden geïnstalleerd om toe te zien op de uitvoering van de acties in het actieplan en deze aan te jagen. Met deze Taskforce zal de aanpak van kindermishandeling verder worden verstevigd.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het gebrek aan terugkoppeling contraproductief is voor de meldingsbereidheid van professionals die kindermishandeling signaleren? Wat gaat u doen om dit te verbeteren? Hoe gaat u daarnaast ervoor zorgen dat de terugkoppeling aan melders door het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) verbetert?

Binnen organisaties moeten professionals heldere afspraken maken over hoe om te gaan met signalen van kindermishandeling, het bespreekbaar maken ervan en het organiseren van hulp danwel het doen van een melding. Het wetsvoorstel verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, dat bij uw Kamer in behandeling is, biedt hiervoor kaders, zoals het stappenplan. Het is aan organisaties om deze stappen concreet in te vullen, zodat het aansluit bij de werkwijze van de organisatie. Het maken van afspraken over het doen of overdragen van meldingen, kunnen hier ook in worden opgenomen.
Het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) is er voor professionals (en anderen) die een advies of consult inzake (een vermoeden van) kindermishandeling vragen en voor professionals die een melding van (een vermoeden van) kindermishandeling willen doen.
Overigens blijkt uit de TKM-enquête dat slechts 16% van de professionals die de enquête hebben ingevuld daadwerkelijk een melding hebben gedaan bij het AMK.
Terugkoppeling is belangrijk voor de bereidheid van professionals om een melding te doen. In het protocol van handelen dat het AMK gebruikt voor hun werkwijze staat de afspraak dat terugkoppeling altijd plaatsvindt bij een in ontvangst genomen melding. Bij een advies of consult is feedback vaak niet nodig en in die gevallen wordt terugkoppeling ook niet afgesproken. In de praktijk komt de afspraak over terugkoppeling wel eens onder druk te staan. Jeugdzorg Nederland vindt het een zorgelijke situatie dat er niet altijd terugkoppeling plaats vindt. Jeugdzorg Nederland en ik hebben afgesproken dat Jeugdzorg Nederland de terugmelding naar de professional zoals die is opgenomen in het protocol van handelen nog eens expliciet onder de aandacht brengen van de AMK’s.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het zeer zorgelijk is dat ruim 43% van de hulpverleners ontevreden is over de snelheid waarmee onderzoek en hulp tot stand komt na een melding van kindermishandeling? Is het waar dat het formeel maar 27 weken mag duren voordat een casus bij het AMK is onderzocht en vrijwillige hulpverlening is opgestart en dat het maar liefst 40 weken mag duren als er na het AMK-onderzoek ook een onderzoek van de Raad voor de Kinderbescherming is opgestart? Zo ja, wat gaat u doen om ervoor te zorgen dat deze doorlooptijden ook worden gehaald?

Ik vind het van het grootste belang dat onderzoek en hulpverlening aan een kind na een melding snel tot stand komt. Ik begrijp dat veel hulpverleners vinden dat de snelheid van onderzoek omhoog moet, dat is een teken van hun betrokkenheid bij het kind. Daarom zijn afspraken gemaakt om de doorlooptijden te verkorten. De termijnen zijn de laatste jaren aanzienlijk verkort. Ik herken echter niet de termijnen die u noemt in uw vraag. Hieronder geef ik aan wat wel de termijnen zijn die worden toegepast waarbij ik een onderscheid maak tussen acute en minder acute situaties waarin een kind zich bevindt.
Als een melding bij het AMK wordt gedaan, geldt een wettelijke termijn van vijf dagen voor de beoordeling of de melding aanleiding geeft tot onderzoek. Vervolgens heeft het AMK een wettelijke termijn van 13 weken om te beoordelen of de melding aanleiding geeft tot stappen. Bij acuut gevaar voor het kind of bij een crisis start het AMK direct de doorgeleiding naar de Raad voor de Kinderbescherming. Bij dergelijke zaken kan binnen enkele dagen een rechterlijke beslissing worden genomen tot een kinderbeschermingsmaatregel. Bij crisis wordt indien nodig direct hulpverlening ingezet.
Als er geen sprake is van acuut gevaar of crisis maar hulp in het vrijwillig kader geen optie (meer) is vanwege onmacht of onwil bij de ouders, dan neemt het BJZ/AMK een spoorbesluit bescherming. Dat wil zeggen dat de melding binnen een week met de Raad voor de Kinderbescherming wordt besproken in het casusoverleg bescherming. De Raad onderzoekt of er gronden zijn voor een kinderbeschermingsmaatregel en heeft de doorlooptijd voor onderzoek teruggebracht van ca 10 maanden naar 2 maanden.
De provincies hebben onderling afspraken gemaakt voor de doorlooptijd tussen aanmelding voor hulpverlening en het indicatiebesluit voor het vrijwillig kader (teruggebracht tot 8 weken). Verder hebben de provincies afspraken over de doorlooptijd naar de start van de hulpverlening ( 9 weken). Mijn ambitie is dat alle kinderen tijdig de noodzakelijke zorg krijgen. Ook de provincies trachten de wachtlijst zo beperkt mogelijk te houden. Bij crisis wordt indien nodig direct hulp ingezet.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het zorgelijk is dat hulpverleners weinig zicht hebben op de hulp die een kind krijgt? Zo ja, wat gaat u eraan doen om dit te verbeteren?

Zie het antwoord op vraag 2.

Vraag 5

Kunt u een cijfermatig overzicht geven van de hulpsoorten die zijn opgestart voor de ouders van de ruim twintigduizend kinderen waarbij het AMK in 2010/2011 kindermishandeling vaststelde? Zo nee, waarom niet en bent u anders bereid dit te onderzoeken? In hoeverre komt dit volgens u overeen met de zorg voor mishandelde kinderen en hun ouders zoals de Gezondheidsraad deze in haar rapport van 2011 heeft geadviseerd?

In de beleidsinformatie jeugd wordt niet bijgehouden bij welke hulpsoorten ouders terecht komen nadat er kindermishandeling is geconstateerd. Het is daarom niet mogelijk om een cijfermatig overzicht te geven. Ik wil de administratieve lasten voor professionals niet vergroten. Er zijn daarom geen plannen om hier onderzoek naar te verrichten.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het zorgelijk is dat, ondanks de al door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ingezette publieksvoorlichting, 60% van de professionals geen idee heeft welke gevolgen de verplichte meldcode Kindermishandeling zal hebben voor hun werk? Hoe gaat u ervoor zorgen dat dit verbetert, gezien het feit dat de wet slechts een sluitstuk moet zijn van de praktijk?

Gezien het feit dat de wet verplichte meldcode nog niet van kracht is, verbaast het mij niet dat nog niet alle professionals een beeld hebben van de gevolgen van de voorgenomen wet verplichte meldcode voor hun dagelijkse werkzaamheden. De communicatie heeft zich tot nu toe vooral gericht op het informeren van professionals over de komst van de wet verplichte meldcode en het aanzetten van organisaties om een meldcode te ontwikkelen. Het is aan organisaties zelf om hun professionals op basis van de door hen ontwikkelde meldcode voor te bereiden op de komst van de wet. Om organisaties hierbij te ondersteunen heb ik dit voorjaar een checklist voor de implementatie beschikbaar gesteld via www.meldcode.nl. Verder zal ik vóór de inwerkingtreding van de wet meldcode wederom een communicatiecampagne starten. Deze campagne moet organisaties stimuleren om een eigen meldcode te implementeren. Belangrijk onderdeel van de implementatie is het voorbereiden van de eigen professionals op de komst van de wet.

Vraag 7

Hoe gaat u ervoor zorgen dat in het onderwijs vermoedens van kindermishandeling beter worden vastgelegd, aangezien 49% aangeeft nooit of soms een vermoeden schriftelijk vast te leggen?

Zodra de wet verplichte meldcode van kracht is, worden besturen van onderwijsinstellingen verantwoordelijk voor het hebben en gebruiken van een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Zij zullen er zorg voor moeten dragen dat onderwijsprofessionals bekend zijn met de stappen die genomen kunnen worden bij signalen van geweld buiten de schoolorganisatie. Het vastleggen van die signalen is een eerste stap in de meldcode.
De stappen van de meldcode worden grotendeels geïntegreerd in de onderwijsondersteuningsstructuur in en om de school. Door het Nederlands Jeugdinstituut zijn handreikingen voor leerkrachten en intern begeleiders ontwikkeld die ondersteuning bieden bij het optimaliseren van deze structuur. Ook zijn ter voorbereiding van de implementatie van de meldcode trainingsmodulen ontwikkeld en trainers opgeleid. Via de websites www.meldcode.nl en www.zat.nl wordt informatie voor het onderwijsveld beschikbaar gesteld.

Vraag 8

Klopt het dat de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) al is begonnen met het uitvoeren van toezicht op de implementatie van de wet Meldcode Kindermishandeling? Wanneer start de Onderwijsinspectie met de uitvoering van toezicht op de implementatie van de wet Meldcode Kindermishandeling? Op welke manier wordt het toezicht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de Onderwijsinspectie op de invoering van de wet Meldcode Kindermishandeling vormgegeven?

Voor instellingen en beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg valt het werken met meldcodes al onder het leveren van verantwoorde zorg conform de kwaliteitswet en de wet BIG.
De IGZ zal dit onderzoek voor het grootste deel in 2012 uitvoeren en rapporteert daarover naar mij door middel van sectorspecifieke brieven. Op het einde van het project zal de IGZ mij een totaalrapport aanleveren over de implementatie van de meldcode in de gezondheidszorg.
De Inspectie van het Onderwijs is nog niet gestart met het toezicht op de implementatie van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling in scholen en instellingen, omdat de wet nog niet van kracht is. De Inspectie van het Onderwijs is bezig haar handhavingstrategie te formuleren en vast te leggen. Uiteraard informeert de Inspectie van het Onderwijs tijdig de betrokken doelgroepen over de wijze waarop zij de naleving van de meldcode zal gaan handhaven.

Vraag 9

Hoe gaat u ervoor zorgen dat professionals voldoende geschoold worden in vaardigheden waarvan zij zelf aangeven er behoefte aan te hebben: praten met kinderen (63%), praten met ouders (65%) en het inschatten van veiligheidsrisico’s voor een kind (64%)? Bent u bereid uw eerdere schatting dat twee uur scholing voldoende moet zijn ten behoeve van de wet Meldcode Kindermishandeling te herzien, gezien het bereik van nascholing tot nu toe? Kunt u uw antwoord toelichten?

Hulpverlenende organisaties zijn zelf verantwoordelijk voor de scholing van hun professionals. Om organisaties te ondersteunen heb ik een trainingsmodule «Werken met een meldcode» en e-learning modulen laten ontwikkelen. Deze en andere modulen zijn via www.meldcode.nl te vinden in de databank bij- en nascholing meldcode. De toezichthouders van de betreffende sectoren zullen er op toezien dat organisaties hun medewerkers daadwerkelijk scholen.
Verwacht mag worden dat alle organisaties in de sectoren van de meldcode hun professionals trainen in het signaleren van en handelen bij kindermishandeling. De schatting van twee uur scholing gaat dan ook uitsluitend over de extra tijd die nodig is om zich het werken met de meldcode eigen te maken. Zodoende is het realistisch om uit te gaan van een investering van twee uur om zich het werken met de meldcode eigen te maken.
Voor aankomende professionals is het belangrijk dat de opleidingen zelf voldoende aandacht besteden aan het signaleren van en handelen bij huiselijk geweld en kindermishandeling. Zie hiervoor het antwoord op vraag 13.

Vraag 10

Deelt u de mening dat met het steunen van twee pilots (de multidisciplinaire centra in Haarlem en Leeuwarden) en onderzoek van ZonMw, het advies van de Gezondheidsraad onvoldoende wordt opgevolgd, gezien de huidige landelijke stand van zaken wat betreft de multidisciplinaire aanpak3? Hoe gaat u ervoor zorgen dat de wens van veel professionals ten aanzien van verbeterde hulp voor kinderen en het advies van de Gezondheidsraad landelijk geïmplementeerd worden: een multidisciplinaire aanpak en behandeling voor elk mishandeld kind?

Zoals ook uit het door u genoemde artikel blijkt zijn er meerdere initiatieven waar multidisciplinair wordt samengewerkt en waar goede ketenafspraken worden gemaakt. In het actieplan Kinderen Veilig en in mijn beantwoording van eerdere vragen (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2011–2012, nr. 2139) heb ik aangegeven een aantal regionale initiatieven tot een multidisciplinaire aanpak van kindermishandeling in Nederland eerst te gaan toetsen. Naar aanleiding van het advies van de Gezondheidsraad worden in ieder geval de initiatieven van het Kinder- en Jeugd Traumacentrum in Haarlem en het multidisciplinair centrum kindermishandeling Leeuwarden hierin betrokken. De Gezondheidsraad beveelt deze initiatieven aan om als proeftuin te dienen voor een integrale, multidisciplinaire benadering. Deze evaluatie wordt begeleid door ZonMW. Naar verwachting is rond de zomer bekend welke initiatieven gevolgd en ondersteund gaan worden. Na de evaluatie bekijkt het Kabinet met gemeenten of deze nieuwe aanpak brede inzet verdient in Nederland en op welke wijze dat vorm moet krijgen in het nieuwe stelsel van zorg voor jeugd.

Vraag 11

Bent u bereid het advies van de Gezondheidsraad om te laten zetten naar een richtlijn? Zo nee, waarom niet?

De Gezondheidsraad beveelt aan dat, waar zij nog ontbreken, evidence-based richtlijnen worden ontwikkeld, rekening houdend met de consequenties van (een verleden van) kindermishandeling voor diagnostiek en behandeling. Ik leg dit voor aan de commissie Richtlijnadviescommissie Jeugdzorg met het oog op een te ontwikkelen richtlijn.

Vraag 12

Waarom wilt u nog onderzoeken of een multidisciplinaire aanpak «brede inzet verdient» , zoals u in antwoord op eerdere vragen aangeeft, als de Gezondheidsraad al stelt dat een multidisciplinaire aanpak sowieso noodzakelijk is?4

Zie het antwoord op vraag 10.

Vraag 13

Waarom geeft u in diezelfde antwoorden op eerdere vragen aan dat u de aandacht voor kindermishandeling in beroepsopleidingen opnieuw wil inventariseren en dan waar nodig mondeling wil stimuleren, als dit mondeling stimuleren ook al door voormalig minister Rouvoet is gedaan en tot op heden een weinig effectieve en daadkrachtige maatregel is gebleken? Hoe gaat u ervoor zorgen dat er weinig tijd verloren gaat en er afspraken worden gemaakt met de beroepsopleidingen hoe zij het signaleren en bespreek maar maken van kindermishandeling ook onderdeel maken van de opleiding?

Zoals ik heb aangegeven in de Nota naar aanleiding van het verslag betreffende het wetsvoorstel verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling ( TK 2011–2012, 33 062, nr. 7) richt ik mij in eerste instantie op de opleidingen tot basisarts, huisarts, jeugdarts en kinderarts. Het Nederland Jeugdinstituut heeft geïnventariseerd in hoeverre kindermishandeling en huiselijk geweld in de curricula van de betreffende opleidingen zit. Uit deze inventarisatie komt naar voren dat in de opleidingen de aandacht voor kindermishandeling en huiselijk geweld tussen 2007 en 2011 is toegenomen.
In de expertmeeting die ik samen met de KNMG in april heb georganiseerd bleek de inventarisatie een goede basis om te bespreken op welke wijze de aandacht in de verschillende opleidingen verder versterkt kan worden. De expertmeeting bevestigde het beeld dat er veel onderwerpen zijn waar in de opleidingen in samenhang aandacht aan besteed moet worden. Momenteel werkt een aantal deelnemers aan de expertmeeting dit uit. In het najaar organiseren de KNMG en ik een tweede expertmeeting om deze uitwerking te bespreken. Uiteraard zal ik de Kamer te zijner tijd over de uitkomsten informeren.
Vervolgens zal ook bij andere opleidingen een inventarisatie plaatsvinden, zoals die tot maatschappelijk werker en docent basisonderwijs. Mocht het nodig zijn, zal ik ook deze opleidingen stimuleren om meer aandacht te besteden aan kindermishandeling en huiselijk geweld.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) geen mogelijkheid biedt om het automatisch of per acceptgiro te betalen maandbedrag, te verhogen?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat extra aflossingen van de studieschuld door DUO gestimuleerd, in plaats van verhinderd zouden moeten worden? Zo nee, waarom niet?

Ja. Extra aflossen is nu al mogelijk. Oud-studenten kunnen op eenvoudige wijze meer aflossen dan de verplichte betaling door op eigen initiatief extra middelen over te maken naar DUO. Dat doen ook veel oud-studenten. In 2011 zijn ruim 250 000 extra betalingen gedaan.

Vraag 3

Zal DUO op korte termijn de mogelijkheid van verhoging van het maandbedrag gaan aanbieden? Zo nee, waarom niet?

Extra aflossen door verhoging van het maandbedrag is onderdeel van de ambitie van het kabinet om de dienstverlening aan de (oud-)student verder te verbeteren (zie het wetsvoorstel Studeren is investeren, Kamerstuk 33 145, nr. 3). In de beleidsnotitie Studeren is investeren staat al een toekomstperspectief: de oud-student moet van achter zijn computer het terugbetaalbedrag kunnen aanpassen aan persoonlijke omstandigheden (Kamerstuk 31 288, nr. 160, p.13).
DUO kan verhoging van het wettelijk terug te betalen maandbedrag echter niet op korte termijn realiseren. De huidige systemen zijn hierop onvoldoende toegerust en aanpassing zou teveel vergen. In het lopende Programma Vernieuwing Studiefinanciering (PVS) wordt in kaart gebracht op welke wijze het verhogen van het maandbedrag en flexibel extra terugbetalen gefaciliteerd kunnen worden. Dit zou vanaf 2015 gerealiseerd kunnen zijn.

Vraag 4

Zijn er soortgelijke kwesties waarin de mogelijkheden bij DUO slecht aansluiten op de behoeften van studenten en afgestudeerden? Zo ja, wat gaat u daaraan doen?

Nee, ik heb daarover geen signalen ontvangen.

Vraag 1

Klopt het dat 51 procent van de aandelen van FMO in handen is van de Nederlandse staat?1

Ja, zie pagina 26 van het onlangs met de Kamer besproken Jaarverslag Beheer Staatsdeelnemingen.

Vraag 2

Klopt het dat meer dan 90 procent van het eigen vermogen van FMO bijeengebracht is door de Nederlandse belastingbetaler?2

Ja, zie inderdaad de in de voetnoot genoemde pagina 27 van het Jaarverslag Beheer Staatsdeelnemingen.

Vraag 3

Klopt het dat de directeur van FMO, Nanno Kleiterp, vorig jaar in totaal maar liefst 429 000 euro verdiende? Klopt het dat de twee andere leden van de raad van bestuur, Nico Pijl en Jurgen Rigterink, vorig jaar 355 000 resp. 321 000 euro verdienden?3

De aangehaalde bedragen zijn inclusief pensioenstortingen en de waarde van overige beloningsbestanddelen. Het feitelijk ontvangen vaste en variabele salaris over 2011 bedroeg respectievelijk 316 000 euro, 241 000 euro en 241 000 euro. Zoals vermeld in het Jaarverslag beheer staatsdeelnemingen 2010 is in 2009 met FMO overeenstemming bereikt over een nieuw en gematigder beloningsbeleid dat resulteerde in een salaris voor een nieuwe CEO van maximaal 300 000 euro (vaste en variabele bezoldiging).
Op verzoek van FMO is recentelijk met de aandeelhouders overeenstemming bereikt over afschaffing van de variabele bezoldiging, en een gedeeltelijke conversie daarvan naar vaste beloning, en dientengevolge een verdere matiging van het bezoldigingsbeleid. Dit jongste beloningsbeleid (vastgesteld bij de AVA 2012) resulteert in een totaal vast jaarsalaris voor een nieuwe CEO van maximaal 270 000 euro, zijnde 10% lager dan het beloningsplafond van 300 000 euro op basis van het in 2009 vastgestelde beleid.
De beloningen van de nu zittende bestuurders zijn van vóór het nieuwe beloningsbeleid uit 2009. Tegelijkertijd met de meest recente aanpassing (2012) van het bezoldigingsbeleid hebben de huidige bestuurders er vrijwillig mee ingestemd dat het afschaffen van de variabele beloning ook voor hen een neerwaartse aanpassing van de bezoldiging betekent. Voor de huidige CEO is met ingang van dit jaar een totale vaste bezoldiging overeengekomen van 296 000 euro, zijnde ruim 6% lager dan zijn totale (vaste en variabele) beloning over 2011.

Vraag 4

Deelt u de mening dat dergelijke salarissen totaal niet passen bij een instelling actief op het terrein van ontwikkelingshulp?

De bedrijven waarin de staat deelneemt opereren doorgaans in een private, commerciële omgeving met een wisselende mate van concurrentie. Het zijn organisaties met bedrijfsmatige processen en een met het bedrijfsleven overeenkomstige structuur. De achterliggende overweging van het staatsaandeelhouderschap is altijd het publiek belang van de ondernemingen. In het geval van FMO is, zoals ook valt te lezen in het Jaarverslag Staatsdeelnemingen, het publiek belang armoedebestrijding: «FMO is opgericht om duurzame economische groei in ontwikkelingslanden te bevorderen. Door de private sector in deze landen te versterken, wil de staat een bijdrage leveren aan het terugdringen van armoede». Bevordering van het publiek belang door versterking van de private sector in ontwikkelingslanden is overigens iets waar ook het Nederlands internationaal actief bedrijfsleven voordeel bij kan hebben.
Het publiek belang vindt zijn weerslag in de wijze waarop de staat als aandeelhouder acteert ten aanzien van het beloningsbeleid, dat voldoende gematigd moet zijn. Staatsdeelnemingen als behartigers van het publiek belang en als organisaties met bedrijfsmatige processen en een met het bedrijfsleven overeenkomstige structuur bevinden zich aldus op het snijvlak van de (semi)publieke en private sector. Dat geldt ook voor FMO, een ontwikkelingsbank met publieke en private aandeelhouders. Naast de staat zijn de private aandeelhouders verschillende Nederlandse banken (zo’n 35%) en verder meer dan honderd kleinere partijen (zo’n 14%). FMO is geen charitatieve instelling; als bank (onder toezicht van DNB) is ze gehouden een positief resultaat te behalen en wordt ze geacht financieel op eigen benen te staan. Sinds 2006 hebben aandeelhouders dan ook geen nieuw kapitaal meer ingebracht, zijn de door FMO behaalde financiële resultaten consistent positief en heeft het een solide balans. Voor het financieren van investeringen is FMO afhankelijk van de internationale kapitaalmarkt en voor het aantrekken van deze financiering opereert FMO in concurrentie met marktpartijen. Daarnaast opereert FMO uitsluitend ten behoeve van en in samenwerking met (Nederlandse en internationale) private partijen. Hiermee onderscheidt ze zich van andere, meer traditionele ontwikkelingsorganisaties.

Vraag 5

Deelt u de mening dat nu de meerderheid van de aandelen van FMO in handen is van de staat en meer dan 90 procent van het eigen vermogen van FMO is opgebracht door de Nederlandse belastingbetaler, ook voor de bestuurders van FMO de Balkenendenorm zou moeten gelden? Zo ja, bent u bereid die op te leggen? Zo nee, bent u dan bereid de aandelen FMO van de hand te doen? Kunt u uw antwoord toelichten?

De afgelopen jaren is met de Kamer meermalen gesproken over de methodiek die het kabinet hanteert om als aandeelhouder een beloningsbeleid voor een staatsdeelneming vast te stellen dat recht doet aan het snijvlak waarop zij actief zijn. Binnen die methodiek valt FMO in de categorie publiek/markt. De ondernemingen in deze categorie bewegen zich in een publieke context, maar ondervinden – meer dan de ondernemingen in de categorie publiek – de invloed van de markt. Deze deelnemingen concurreren voor een gedeelte van hun activiteiten met de markt, werken nauw samen met private partijen of zijn voor hun topfuncties, meer dan de publieke categorie, afhankelijk van bestuurders met ervaring in een commerciële omgeving. Dat leidt ertoe dat het beloningsbeleid van FMO zowel is vergeleken met de genormeerde beloningen in de (semi)publieke sector als met beloningen van vergelijkbare ondernemingen in de marktsector. Zoals in het Jaarverslag Beheer Staatsdeelnemingen over 2009 en het onlangs met uw Kamer besproken verslag over 2010 vermeld, heeft dat ertoe geleid dat in 2009 voor FMO een nieuw, gematigder beloningsbeleid is vastgesteld. Dit jaar is met de aandeelhouders overeenstemming bereikt over een verdere matiging van het beloningsbeleid.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat de omstreden walvisjacht vangt weer is begonnen?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat in IWC-verband2 het aan Japan, Noorwegen en IJsland is toegestaan om een bepaald aantal walvissen te vangen, enkel voor wetenschappelijke doelen?

Nee. Alleen Japan vangt voor wetenschappelijke doeleinden en kent zichzelf daarbij conform de bepalingen van het Walvisvaartverdrag een quotum toe.

Vraag 3

Hoe moet de stellingname in het artikel, dat de Scandinavische landen walvissen vangen omdat zij van mening zijn dat de dwergvinvis niet bedreigd is, in het IWC-verband worden opgevat?

IJsland en Noorwegen jagen op commerciële gronden. Volgens de nu beschikbare gegevens is de dwergvinvis geen bedreigde walvissoort.

Vraag 4

Zijn de drie dwergvinvissen gevangen voor wetenschappelijke doelen? Zo ja, welke? Zo nee, waarom is de walvisjacht wederom aangevangen?

Zie de antwoorden op vragen 2 en 3.

Vraag 5

Is middels via een peer review aangetoond dat het betreffende onderzoek niet kan zonder walsvissen te doden? Zo ja, welk gremium heeft dat beoordeeld en heeft toestemming voor de jacht gegeven? Zo nee, welke acties worden ondernomen?

Het Walvisvaartverdrag staat toe dat landen walvissen doden voor wetenschappelijke doeleinden. Dit vereist geen voorafgaande toestemming of peer review. Nederland behoort tot de landen die het doden van walvissen voor wetenschappelijk onderzoek niet nodig achten en dus ongewenst vinden. De inzet van de Nederlandse regering is om in de IWC tot een aanpassing van het Verdrag te komen welke een eind maakt aan deze en andere vormen van walvisjacht.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van «Erven huis zorgt voor problemen»?1

Ja.

Vraag 2

Hoeveel mensen hebben sinds 1 januari 2012 uitstel gevraagd voor betaling van de erfbelasting in verband met een onverkocht huis? En in hoeveel gevallen is dat uitstel verleend?

In de periode 1 januari 2012 tot 1 mei 2012 zijn 528 verzoeken om uitstel binnengekomen. Daarvan zijn er nog 87 in behandeling. In 441 gevallen is uitstel van betaling verleend, waaronder 48 uitstellen die door hypothecaire zekerheid op de verworven onroerende zaak zijn afgedekt vanwege het feit dat het openstaande bedrag € 50 000 te boven gaat.

Vraag 3

Hoeveel mensen hebben zich sinds 1 januari 2012 tot de Belastingdienst gewend met problemen met het betalen van de erfbelasting, omdat zij ook twee jaar na overlijden niet in staat geweest zijn om de woning te verkopen en moeite hebben om de erfbelasting te voldoen, omdat er in de erfenis verder relatief weinig liquide middelen aanwezig zijn?

Uit informatie van de Belastingdienst blijkt dat sinds 1 januari 2012 zich ongeveer 200 mensen hebben gewend tot de Belastingdienst met problemen om de erfbelasting te betalen, omdat zij ook twee jaar na het overlijden niet in staat zijn geweest de woning te verkopen.

Vraag 4

In hoeveel gevallen is uitstel van betaling van erfbelasting geweigerd sinds 1 januari 2012 en om welke redenen is dat geweigerd?

In het algemeen lukt het om met belastingschuldigen tot een vergelijk te komen tot verlenging van het uitstel. In enkele gevallen wordt een verlenging van het uitstel geweigerd, omdat belastingschuldigen medewerking weigeren, aan bijvoorbeeld het stellen van de vereiste zekerheid.

Vraag 5

Klopt het dat gezien de moeilijke situatie op de huizenmarkt mensen tijdelijk hun hypotheeklasten voor een onverkocht huis drie jaar mogen aftrekken, maar dat mensen die een huis erven maximaal twee jaar na overlijden de erfbelasting moeten voldoen?

Het klopt dat op grond van art. 3 111, tweede lid, Wet inkomstenbelasting 2001 het mogelijk is hypotheeklasten voor een onverkocht huis gedurende een periode van drie jaren af te trekken, gelet op de moeilijke situatie op de huizenmarkt. Niet juist is de stelling dat mensen die een huis erven maximaal twee jaren na het overlijden de erfbelasting moeten voldoen. De Leidraad Invordering 2008 geeft de ontvanger namelijk de mogelijkheid, als er sprake is van bijzondere omstandigheden, om een langere termijn van uitstel te hanteren dan het reguliere uitstelbeleid voorschrijft. Uit de praktijk blijkt dat de ontvangers in bijna alle gevallen voor de betaling van een aanslag erfbelasting, als sprake is van een erfenis die bestaat uit een niet verkochte woning, het reguliere uitstel van 1 jaar verlengen, gelet op de situatie op de woningmarkt.

Vraag 6

Bent u bereid om mogelijk te maken dat mensen die een erfenis verkrijgen die grotendeels bestaat uit een niet verkochte woning – al dan niet belast met een hypotheek – maximaal twee jaar uitstel (bovenop het standaard jaar) krijgen voor betaling van het erfrecht?

Het is thans reeds beleid dat van het standaardjaar voor het verlenen van uitstel kan worden afgeweken in bijzondere gevallen (zie het antwoord op vraag 5). Daarbij gelden in dat kader als voorwaarden dat zekerheid moet worden gesteld en dat het huis te koop moet staan. Mij zijn geen gevallen bekend waarin een verleend uitstel niet wordt verlengd als aan voormelde twee voorwaarden is voldaan. Het is derhalve niet nodig om nadere maatregelen te treffen en het mogelijk te maken, zoals vraagstellers voorstellen, om maximaal twee jaar uitstel (bovenop het standaard jaar) voor te schrijven.

Vraag 7

Bent u bereid de regeling voor uitstel van betaling voor het erven van de blote eigendom van de woning (artikel 25, lid 20, Invorderingswet 1990) tijdelijk uit te breiden tot nalatenschappen die voor een groot deel bestaan uit een nog niet verkochte woning, al dan niet met hypotheek bezwaard, als de belastingplichtige over onvoldoende andere middelen beschikt om de erfbelasting te kunnen betalen?

De bijzondere uitstelfaciliteit van artikel 25, twintigste lid, van de Invorderingswet 1990 dient een ander doel. Die faciliteit regelt dat de erfgenamen niet gedwongen worden om hun eigen middelen aan te wenden voor de betaling van erfbelasting, terwijl zij feitelijk niets ontvangen uit de nalatenschap. Deze bepaling, die in de praktijk zal spelen ingeval kinderen van hun eerst-stervende ouder erven, is er mede op gericht om de bewoning van de eigen woning door de langstlevende ouder te waarborgen. De situatie waarop de vraagstellers doelen ziet op geheel andere situaties, namelijk op situaties waarin de erven de woning juist willen verkopen. Het ligt daarom niet voor de hand de eerdergenoemde uitstelfaciliteit hiervoor aan te passen.

Vraag 8

Hoe gaat u om met mensen die voor 2012 een huis geërfd hebben en hun huis tegen een lagere prijs verkocht hebben dan de WOZ-beschikking, waarop de erfbelasting gebaseerd is, aangaf?

Voor de heffing van erfbelasting wordt aangesloten bij de waarde van het huis op het tijdstip van overlijden. Volgens de Successiewet 1956 geldt voor mensen die vóór 2012 een huis hebben geërfd als waarde de WOZ-waarde die geldt voor het kalenderjaar waarin het overlijden heeft plaatsgevonden. Ontwikkelingen na het overlijden, zoals bijvoorbeeld een daling van de huizenprijzen, hebben geen gevolgen voor de vastgestelde erfbelasting.
Inmiddels is de wet ten aanzien van de te hanteren WOZ-waarde versoepeld. Voor overlijdens op of na 1 januari 2012 geldt een keuzeregeling. Indien de verkrijger van een woning daarvoor kiest, kan de WOZ-waarde gehanteerd worden die geldt voor het kalenderjaar volgend op het jaar waarin het overlijden heeft plaatsgevonden. Op die manier kan men kiezen voor een WOZ-waarde waarvan de peildatum dichter ligt bij de datum van overlijden. De versoepeling geldt evenwel niet voor overlijdens in 2010 en 2011. In dit verband verwijs ik naar hetgeen ik hierover bij de behandeling van het Belastingplan 2012 in de Eerste Kamer heb gezegd (EK 2011–2012, 33 003, Nr. D, blz. 25).

Vraag 9

Hoe kijkt u aan tegen het voorstel om beneficiair aanvaarden de standaard te maken, zoals nu in veel andere Europese landen het geval is?

Dit zou de afwikkeling van een nalatenschap voor erfgenamen aanzienlijk complexer maken. Door beneficiaire aanvaarding, oftewel aanvaarding van de nalatenschap onder het voorrecht van boedelbeschrijving, worden erfgenamen niet langer van rechtswege eigenaar van alle goederen van de nalatenschap. Zij kunnen hierdoor niet meer onderling de nalatenschap verdelen, maar maken pas aanspraak op de goederen van de nalatenschap die zijn overgebleven nadat alle schulden van de nalatenschap zijn voldaan.
Erfgenamen moeten in geval van beneficiaire aanvaarding namelijk de nalatenschap op formele wijze, volgens de regels van vereffening, met betrokkenheid van de rechter afwikkelen. Dit leidt tot extra administratieve lasten en kosten voor erfgenamen.
Deze wijze van afwikkeling verdraagt zich bovendien niet met de wettelijke verdeling van artikel 4:13 van het Burgerlijk Wetboek, waardoor de langstlevende van rechtswege alle goederen van de nalatenschap verkrijgt. Indien beneficiaire aanvaarding de standaard wordt, zal de langstlevende echtgenoot indien hij of zij niet tot vereffening van de nalatenschap wil overgaan, altijd een verklaring van zuivere aanvaarding moeten afleggen. Het vergeten van deze verklaring zal in dat geval tot grote problemen leiden voor de langstlevende, zoals het noodgedwongen moeten verkopen van de eigen woning.

Vraag 10

Ziet u mogelijkheden om mensen beter te wijzen op de mogelijkheid om beneficiair de erfenis te aanvaarden?

Zowel door de Rijksoverheid (www.rijksoverheid.nl) als door notarissen worden brochures uitgegeven en wordt informatie verstrekt over wat erfgenamen kunnen doen als zij een erfenis krijgen. Erfgenamen worden in het bijzonder geïnformeerd over de gevolgen van het aanvaarden van een nalatenschap en over de mogelijkheid tot beneficiaire aanvaarding of verwerping van een nalatenschap. Indien een erfgenaam wil weten of in zijn geval het verstandig is om de nalatenschap beneficiair te aanvaarden of zelfs te verwerpen, zal hij zich tot een notaris moeten wenden voor advies.

Vraag 1

Kent u het bericht «Toezicht op 100 ongeborenen per jaar»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u het bericht bevestigen dat jaarlijks bijna honderd baby's nog voor hun geboorte door de kinderrechter onder toezicht worden gesteld? Zo ja, is dit aantal de afgelopen jaren veranderd? Hoeveel ongeboren kinderen werden er in 2009, 2010 en 2011 onder toezicht gesteld? Zo nee, om hoeveel ongeboren kinderen gaat het in de genoemde jaren dan wel?

De Raad voor de Kinderbescherming beschikt uitsluitend over gegevens van het aantal aangevraagde ondertoezichtstellingen voor een ongeboren kind. Het is onbekend in hoeveel zaken de rechter het verzoek onherroelijk heeft afgewezen.

Vraag 3

Hoeveel kinderen werden er in 2009, 2010 en 2011 post partum bij de ouders weggenomen?

Deze informatie ligt bij de individuele bureaus jeugdzorg en wordt niet centraal geregistreerd. Deze gegevens zijn niet op geaggregeerd niveau beschikbaar.

Vraag 4

Hoeveel ouders zijn er in 2009, 2010 en 2011 permanent uit de ouderlijke macht ontzet dan wel ontheven?

Bij 29 van alle in het antwoord op vraag 2 genoemde ongeboren kinderen heeft de Raad voor de Kinderbescherming later een verzoek ingediend tot ontheffing of ontzetting uit de ouderlijke macht van de ouders.

Vraag 5

Hoe vaak komt het voor dat ouders na eerder de ouderlijke macht te hebben verloren, ook bij volgende kinderen het ouderlijk gezag verliezen?

Het registratiesysteem van de Raad voor de Kinderbescherming is gebaseerd op dossiers van kinderen en niet op ouderdossiers. Deze gegevens zijn dan ook niet beschikbaar anders dan na onevenredige inspanning op onderzoek in individuele dossiers.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht over misstanden in de lokale kinderopvang in Hoorn?1

Ik ben geschokt door het bericht dat een ondernemer en haar leidinggevende zich, in een kindercentrum te Hoorn, schuldig zouden hebben gemaakt aan onder meer emotionele mishandeling en emotionele verwaarlozing van de aan hun zorg toevertrouwde kinderen. Het is mijns inziens van groot belang, dat de kindercentra veilig zijn en de kwaliteit op orde is. Het uiteindelijk oordeel over deze kwestie berust vanzelfsprekend bij de rechter.

Vraag 2

Wil u het rapport van de GGD over de misstanden aan de Tweede Kamer sturen of ter inzage geven? Zo nee, waarom niet?

De verantwoordelijkheid voor het toezicht op de kwaliteit van de kinderopvang berust bij de gemeente en de GGD. Het rapport van de GGD is openbaar en is te vinden op de website van de GGD Hollands Noorden (www.ggdhollandsnoorden.nl).

Vraag 3

Wat heeft de gemeente Hoorn en of de GGD de afgelopen jaren gedaan om de misstanden te voorkomen? Waren er niet eerder aanwijzingen voor misstanden?

In totaal heeft de gemeente Hoorn sinds 2005 acht boetes opgelegd, omdat dit kindercentrum de regels overtrad ten aanzien van het aantal kinderen per beroepskracht en van het in beeld brengen van de veiligheids- en gezondheidsrisico’s. Op 24 april jl. greep de gemeente in met het geven van een aanwijzing op grond van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. Deze aanwijzing hield in dat er binnen twee weken een locatiemanager moest worden aangesteld die de dagelijkse leiding en de bedrijfsvoering op zich zou nemen. Daarna zouden de ondernemer en de leidinggevende zich op de opvanglocatie niet meer met de dagelijkse praktijk mogen bezighouden, omdat zij niet in staat bleken om goede en veilige opvang te bieden. Totdat er een nieuwe locatiemanager is, houdt de GGD het kindercentrum nauwlettend in de gaten.
Al vanaf 2005 kwamen er signalen binnen over de slechte bejegening van de kinderen in het kindercentrum. Dit leidde tot meer inspecties van dit centrum. De GGD-inspecteurs konden echter deze tekortkoming van de pedagogische praktijk niet ter plaatse constateren, omdat die niet in het bijzijn van de GGD-inspecteurs werd vertoond. Ook was de oudercommissie en een deel van de ouders juist heel positief over dit kindercentrum. Daarom werd de gemeente niet geadviseerd om hierop te handhaven. Naar aanleiding van weer nieuwe signalen van klokkenluiders deed de GGD eind 2011 op verzoek van de gemeente een uitgebreid onderzoek. Uit dit onderzoek onder bijvoorbeeld oud-medewerkers bleek nu, naar het oordeel van de GGD, duidelijk dat er sprake was van misstanden in het kindercentrum.

Vraag 4

Is de gemeente de afgelopen jaren doeltreffend opgetreden? Zo ja, waar blijkt dat uit? Was er een handhavingsplan?

Het is niet aan mij om individuele situaties te beoordelen. Het College van Burgemeester en Wethouders legt hierover verantwoording af aan de gemeenteraad. Daarnaast geldt dat deze zaak onderwerp is van juridische procedures. Op 8 mei jl. heeft de advocaat van het kindercentrum in Hoorn de rechtbank in Alkmaar verzocht om een voorlopige voorziening te treffen. Dit verzoek was gericht tegen de hiervoor beschreven aanwijzing van de gemeente Hoorn. Op 23 mei jl. heeft de voorzieningenrechter het verzoek van het kindercentrum afgewezen en geen aanleiding gezien het besluit van de gemeente Hoorn te schorsen. De rechter oordeelde dat er voldoende aanleiding is om aan te nemen, dat de veilige en pedagogisch verantwoorde opvang van de kinderen in het geding is bij de aanwezigheid van deze leidinggevenden op het kindercentrum.
Vanuit mijn verantwoordelijkheid voor het stelsel van kinderopvang en peuterspeelzaalwerk, beoordeel ik de situatie als volgt. In de eerste plaats heeft de gemeente Hoorn, meer dan vele andere gemeenten, al snel na invoering van de Wet kinderopvang boetes aan ondernemers opgelegd. De gemeente Hoorn heeft derhalve vanaf het begin geprobeerd de wet goed uit te voeren. Ook hanteert de gemeente Hoorn een handhavingsbeleid. De Inspectie van het Onderwijs heeft op dit moment geen signalen dat de gemeente de uitvoering niet op orde zou hebben. Na afronding van een lopend onderzoek begin juni, zal deze inspectie hierover een definitief oordeel vellen.
Naar aanleiding van deze casus constateer ik in het algemeen dat de door de gemeenten gehanteerde termijnen soms aan de lange kant zijn. Daarnaast is er in het toezicht nog veel te winnen met meer focus op het toezicht op de groep en de pedagogische praktijk en minder nadruk op de controle van documenten en het afvinken van regels. Met de invoering van het risicogestuurde toezicht vanaf 2012 heb ik hiermee ook al een begin gemaakt. Tot slot valt mij op dat de zedenzaak in Amsterdam eind 2010 ook GGD-inspecteurs meer alert heeft gemaakt op de ontvangen signalen. Dat is een positieve ontwikkeling.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat Duitsland een politieke boycot van het EK voetbal overweegt?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw opvatting over de situatie van de oppositie in Oekraïne?

Ik heb al langer zorgen over de rechtsstaat en de mensenrechten in Oekraïne, die zijn verergerd door berichten over mogelijke mishandeling van mevrouw Timosjenko tijdens detentie. Ook enkele andere oppositiepolitici zijn veroordeeld tot lange gevangenisstraffen, waarbij sprake lijkt te zijn van politiek gemotiveerde, selectieve vervolging die niet in overeenstemming is met de beginselen van de rechtsstaat.

Vraag 3

Bent u bereid het voorbeeld van Duitsland te volgen en geen afvaardiging naar het EK voetbal te sturen, gezien de in het bericht beschreven situatie? Zo nee, waarom niet?

Door het kabinet is eerder aangegeven dat als de situatie van mevrouw Timosjenko niet voldoende zou verbeteren, Nederland niet op politiek niveau naar Oekraïne zou gaan om wedstrijden van het Nederlands elftal tijdens EK Voetbal 2012 bij te wonen. Daarbij is aangegeven dat de regering op basis van de dan geldende stand van zaken en mede in het licht van de opstelling van andere EU-lidstaten kort voor aanvang van het EK Voetbal een definitieve afweging over politieke aanwezigheid zou maken. Op 9 juni jl. heeft minister Schippers namens het kabinet de wedstrijd Nederland-Denemarken bijgewoond. Het besluit om de eerste groepswedstrijd van Nederland in Kharkiv bij te wonen is genomen vanwege de verbeterde situatie in de gevangenschap van mevrouw Timosjenko. Haar medische behandeling is verbeterd, onder toezicht van artsen van haar keuze, ze mag bezoek ontvangen in het hospitaal en bij haar beroepsproces zullen waarnemers aanwezig zijn. Van belang is ook dat mevrouw Timosjenko zelf heeft aangegeven geen politieke boycot te willen en heeft verzocht aandacht te geven aan de mensenrechtensituatie in Oekraïne. In EU-verband is afgesproken dat iedere lidstaat zelf over bijwoning op politiek niveau van wedstrijden zijn eigen afweging maakt en daarbij zoveel mogelijk tot afstemming komt met de tegenstander in het toernooi, in dit geval Denemarken. Om uiting te geven aan de Nederlandse zorgen over de mensenrechten in Oekraïne, heeft minister Schippers, samen met haar Deense collega Elbaek, een flankerend programma gericht op de mensenrechten gevolgd. Overigens wijs ik erop dat de verantwoordelijke Duitse minister Friedrich weliswaar heeft aangegeven niet naar de groepswedstrijden van het Duitse elftal in Oekraïne te zullen gaan, maar hierbij geen relatie met de situatie in Oekraïne heeft gelegd. Mocht Duitsland de finale halen, dan zal worden bezien of bondskanselier Merkel de wedstrijd in Oekraïne zal bijwonen.

Vraag 4

Bent u bereid de regering van Oekraïne aan te spreken op de positie van Julia Timosjenko en haar partij? Zo nee, waarom niet?

Op 15 mei jl. vond een EU-Oekraïne-samenwerkingsraad plaats, waarbij Oekraïne is aangesproken op de verslechtering van de rechtsstaat in Oekraïne. De situatie van mevrouw Timosjenko is hierbij – mede op Nederlands aandringen – uitdrukkelijk aan de orde gesteld. In het EU-Oekraïne-sub comité voor Justitie, Vrijheid en Veiligheid, dat op 31 mei – 1 juni jl. in Kiev plaatsvond, zijn de problemen van de rechtsstaat in Oekraïne meer in detail besproken, waarbij ook over individuele zaken opheldering is gevraagd aan de Oekraïense autoriteiten. Ook bij andere voorkomende gelegenheden wordt Oekraïne hierop, in bilateraal en in EU-verband, aangesproken.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Volkert van der Graaf verlof op 6 november»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt dit bericht? Zo ja, waarom mag Volkert van der Graaf achttien maanden voor zijn vrijlating al met proefverlof?

Nee, dit klopt niet. Volkert van der Graaf is door het gerechtshof Amsterdam onherroepelijk veroordeeld tot een gevangenisstraf van 18 jaar. Zoals alle veroordeelden tot een gevangenisstraf van meer dan één jaar komt Van der Graaf in beginsel in aanmerking voor voorwaardelijke invrijheidstelling (v.i.). De v.i. van Van der Graaf is aan de orde op het moment dat hij tweederde gedeelte van zijn straf heeft uitgezeten, dat wil zeggen in mei 2014. Vanaf dat moment begint de proeftijd te lopen die duurt tot mei 2020.
Gedetineerden kunnen op dit moment achttien maanden voorafgaand aan de v.i.-datum in aanmerking komen voor detentiefasering. Als Volkert van der Graaf een verzoek voor detentiefasering indient wordt op grond van de bestaande regelgeving een besluit genomen. De beslissing of iemand voor detentiefasering in aanmerking komt wordt genomen door de selectiefunctionaris van de Dienst Justitiële Inrichtingen. Dit besluit wordt onder meer op basis van adviezen van de reclassering en het OM genomen. Een groot aantal factoren speelt een rol bij het al dan niet toekennen van verlof. De weigeringsgronden staan genoemd in artikel 4 van de Regeling tijdelijk verlaten van de inrichting. Hierbij wordt in ieder geval het risico van maatschappelijke onrust en het risico van ongewenste confrontatie met slachtoffers van of anderszins betrokkenen bij het door de gedetineerde gepleegde misdrijf meegewogen, zoals in de leden g. en i. verwoord.
Op 8 november 2011 (Kamerstukken II, 2011–2012, 29 270, nr. 61) heb ik uw Kamer geïnformeerd over de wijzigingen die ik in het systeem van detentiefasering door wil voeren. Ik ben van mening dat detentiefasering momenteel teveel als recht wordt gezien, terwijl hier wettelijk gezien geen sprake van is. Daarom wil ik de eigen verantwoordelijkheid van de gedetineerde centraal stellen en zijn gedrag en motivatie bepalend laten zijn voor het toekennen van detentiefasering. Tevens heb ik voorgesteld de periode waarin een gedetineerde in aanmerking kan komen voor externe vrijheden, te beperken van 18 maanden voor de v.i.-datum naar 12 maanden. Hiervoor is aanpassing van de Regeling selectie, plaatsing en overplaatsing van gedetineerden noodzakelijk. Het nieuwe systeem van detentiefasering zal in de zomer van 2013 worden ingevoerd.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de kans op herhaling zeer groot is als Volkert van der Graaf weer op vrije voeten komt, aangezien hij eerder heeft aangegeven geen spijt te hebben van zijn moord?

Het recidiverisico zal worden betrokken bij de beslissingen omtrent de detentiefasering en wordt door het openbaar ministerie betrokken bij het al dan niet indienen van een vordering tot uitstel of afstel van de v.i.. De vaststelling van het recidiverisico geschiedt aan de hand van op wetenschappelijke basis geschoeide instrumenten, waarbij uiteraard ook de opvattingen van de veroordeelde ten aanzien van het door hem gepleegde misdrijf relevant zijn.

Vraag 4

Kent u de petitie tegen de vrijlating van Volkert van der Graaf?2 Zo ja, wat gaat u hiermee doen?

Ik ben bekend met de petitie tegen de vrijlating van Volkert van der Graaf. Op vrijdag 25 mei jl. heeft de heer Smolders mij deze petitie overhandigd. Ik heb daarbij aangegeven dat het feit dat zoveel mensen de petitie hebben ondertekend een signaal is dat zal worden betrokken bij de verdere besluitvorming rondom verlof en invrijheidstelling van Volkert van der Graaf. Deze zaak heeft dan ook mijn bijzondere aandacht.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de moordenaar van Pim Fortuyn gewoon zijn straf zou moeten uitzitten onder de nieuwe regeling en dat vrijlating überhaupt niet is uit te leggen omdat het hier ging om een politieke moord?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Bent u bereid er alles aan te doen om Volkert van der Graaf onder de nieuwe regeling te laten vallen zodat zijn vervroegd verlof kan worden tegengegaan? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Kent u het bericht «Verbod dumpprijs bier levert 100 miljoen op»?1

Ja.

Vraag 2

Welk percentage van de verkochte alcoholische drank wordt aangeboden tegen dumpprijzen?

Dat is mij niet bekend.

Vraag 3

Deelt u de mening dat goedkope drank vooral een grote aantrekkingskracht heeft op jongere drinkers en zware (verslaafde) drinkers?

Ik kan mij inderdaad voorstellen dat goedkope drank aantrekkelijk is voor jongeren en zware drinkers. Om het alcoholgebruik onder jongeren tegen te gaan voer ik een afgewogen beleid, met o.a. voorlichting op school en via social media, leeftijdsgrenzen en voorlichting aan ouders. Ook werk ik samen met maatschappelijke partners (betrokken bedrijfsleven en gezondheidsorganisaties) aan het voorlichtingslogo «Geen 16, geen druppel». Met de nieuwe Drank- en Horecawet worden jongeren strafbaar wanneer zij onder de leeftijdsgrens alcohol in bezit hebben. Ook prijsbeleid maakt deel uit van de aanpak om schadelijk alcoholgebruik tegen te gaan. Er wordt accijns geheven op alcoholhoudende drank. Burgemeesters krijgen daarnaast met de nieuwe Drank- en Horecawet extra bevoegdheden om op lokaal niveau ongewenste prijsacties met alcohol tegen te gaan, zoals stuntprijzen of happy hours, in het belang van de openbare orde of de gezondheid. Of binnen een gemeente hier gebruik van wordt gemaakt is een lokale afweging. Immers, de mate van overlast door alcoholgebruik verschilt per gemeente. Ik werk dus aan een totaalaanpak, waar bepaalde vormen van prijsbeleid deel van uitmaken.

Vraag 4

Deelt u de mening dat prijsbeleid op het terrein van alcoholverkoop een goed instrument is om de vraag naar alcohol, met name onder de genoemde risicogroepen, terug te dringen?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Wat vindt u van een systeem met minimumprijzen, zoals Groot-Brittannië in 2014 zal invoeren?

Zoals ik hierboven heb aangegeven vind ik dergelijke prijsmaatregelen een zaak waar een lokale afweging noodzakelijk is. Daarom heb ik in de nieuwe Drank- en Horecawet extra verordenende bevoegdheden opgenomen voor burgemeesters om op lokaal niveau ongewenste prijsacties met alcohol tegen te gaan, zoals stuntprijzen of happy hours, in het belang van de gezondheid of openbare orde. Deze vorm van lokaal maatwerk prefereer ik boven een landelijk systeem met minimumprijzen.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het tijd is voor een totaalaanpak van dit maatschappelijke probleem?

Zie antwoord op vraag 3/4

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het onderzoek van de Consumentbond over de marktmacht van boekingssites over de prijs van hotels?1

Ja.

Vraag 2

Herinnert u zich eerdere vragen over de hoge kosten die boekingssites voor hotelkamers in rekening brengen?2 Bent u nog steeds van mening dat er geen reden tot zorg is?

Ja, ik herinner me die vragen. Prijsverschillen tussen de verschillende boekingskanalen kunnen legitieme oorzaken hebben, zoals ik in het vervolg van mijn antwoorden uiteenzet. Het is aan de relevante toezichthouders om te onderzoeken of er sprake is van overtreding van wettelijke bepalingen.

Vraag 3

Wat is uw reactie op de bevindingen van de Consumentenbond dat de strikte voorwaarden die boekingssites hanteren met betrekking tot de prijsstelling van hotelkamers de oorzaak is dat hotels op hun site andere prijzen hanteren dan wanneer telefonisch wordt geboekt? In uw antwoord op de eerder gestelde vragen noemde u dit vrije prijsvorming, vindt u dat nog steeds?

In mijn antwoorden op de eerder door u gestelde vragen heb ik aangegeven dat een «online rate parity» clausule, die hoteleigenaren verplicht een uniform prijsbeleid op internet te voeren, er voor hoteleigenaren niet aan in de weg staat om andere prijzen te hanteren als er telefonisch wordt geboekt. Het bevreemdt mij dan ook niet dat sommige hoteleigenaren verschillende prijzen voor verschillende kanalen hanteren. De «online rate parity» clausule ziet niet op de hoogte van de prijs. Het staat hoteleigenaren dan ook vrij om zelf de hoogte van hun prijs te bepalen.

Vraag 4

Onderschrijft u de constatering van de Consumentenbond dat boekingssites door hun strikte voorwaarden een prijsopdrijvend effect op hotelkamers hebben en dat mensen dus teveel betalen?

De uiteindelijke prijs die een consument voor een hotelkamer betaalt, bestaat uit verschillende componenten zoals schoonmaakkosten, belastingen of bemiddelingskosten. Elk van deze componenten heeft een prijsverhogend effect op de uiteindelijke prijs voor een hotelkamer. Consumenten hebben de keuze om via verschillende kanalen een hotelkamer te boeken: via internet, telefonisch of aan de balie van het hotel. Het boeken via een bemiddelingssite is soms niet de goedkoopste manier. Tegenover de eventueel hogere prijs op een boekingssite staat immers een service: consumenten kunnen snel en gemakkelijk een overzicht krijgen van de verschillende hotels en via internet eenvoudig hun keuze boeken. Het is aan de consument zelf om al dan niet de prijzen te vergelijken en een overweging te maken of de prijs van de hotelkamer, ongeacht het verkoopkanaal, in verhouding staat tot de geleverde diensten. Ik kan de constatering van de Consumentenbond, dat mensen daarmee automatisch teveel zouden betalen voor een hotelkamer, dan ook niet onderschrijven.

Vraag 5

Heeft de Consumentenautoriteit voldoende mensen en mogelijkheden om hier onderzoek naar te doen? Zo ja, waar blijkt dat uit?

Het is aan de markt zelf om de prijs van hotelkamers te bepalen. De uiteindelijke prijs is een uitvloeisel van de eigen (economische) overwegingen van elk van de actoren op de markt voor hotelkamers. Ik acht het in beginsel niet wenselijk dat de overheid ingrijpt in deze prijsvorming. Het is echter wel belangrijk dat de overheid goede randvoorwaarden schept. Deze randvoorwaarden zijn vastgelegd in wet- en regelgeving waar ook hoteleigenaren, consumenten en boekingssites zich aan dienen te houden.
Zo houdt de Nederlandse Mededingingsautoriteit bijvoorbeeld toezicht op de naleving van de Mededingingswet hetgeen waarborgt dat geen verboden prijsafspraken worden gemaakt en dat geen misbruik van machtsposities wordt gemaakt. De Consumentenautoriteit houdt onder andere toezicht op de naleving van de Wet oneerlijke handelspraktijken en op prijstransparantie in de reisbranche. De Consumentenautoriteit heeft in haar agenda 2012 – 2013 ondoorzichtige prijzen in de reisbranche als één van de aandachtsgebieden genoemd.3 Daarbij wordt opgetreden tegen aanbieders die zich niet houden aan de regels over prijsvermeldingen als gevolg waarvan consumenten mogelijk geen bewuste keuzes hebben kunnen maken. Op de website van ConsuWijzer – het centrale informatieloket van de NMa, OPTA en de Consumentenautoriteit – worden consumenten reeds geïnformeerd over verschillende manieren waarop consumenten een accommodatie kunnen boeken.4 Daarnaast informeren private organisaties, waaronder de Consumentenbond, consumenten dat het in sommige gevallen goedkoper kan zijn om via een bepaald verkoopkanaal te boeken.

Vraag 6

Welke rol ziet u voor de Consumentenautoriteit weggelegd in de communicatie hierover naar consumenten? Heeft de Consumentenautoriteit hiervoor voldoende mogelijkheden?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 1

Kent u het bericht «Tankdeal op tocht»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de ministerraad «twee weken geleden» heeft ingestemd met de verkoop van tanks aan Indonesië, voor een bedrag van 200 miljoen euro? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

De ministerraad heeft op 13 april over de verkoop van tanks aan Indonesië gesproken en daarbij zijn afspraken gemaakt over de verdere gang van zaken. Voor de uitkomst van onze afwegingen verwijzen wij u naar de brief aan de Kamer (Kamerstuknummer 22 054, nr. 194).

Vraag 3

Hoe verhoudt de levering van tanks aan Indonesië zich tot het feit dat het Indonesische leger zich schuldig heeft gemaakt aan schendingen van mensenrechten in Atjeh, Oost-Timor en recent in West-Papoea? Kunt u uw antwoord toelichten?

Hiervoor verwijzen wij u naar onze brief aan de Kamer (Kamerstuknummer 22 054, nr. 194)

Vraag 4

Is het eveneens waar dat er een akkoord is gesloten voor de verkoop van defensiematerieel aan Egypte? Indien ja, wat is er precies overeengekomen? Indien neen, wat zijn dan de feiten?

Er is geen besluit genomen over de verkoop van defensiematerieel aan Egypte. Wel wordt op dit moment een exportvergunningaanvraag voor de export van militaire goederen naar Egypte beoordeeld.

Vraag 5

Hoe verhouden de levering van tanks aan Indonesië en de verkoop van radars aan Egypte zich tot de motie El Fassed c.s.2 en de motie Van Dijk3? Erkent u dat wapenexport naar deze landen in strijd is met deze moties?

Wij nemen de standpuntbepaling van de Kamer serieus. Mede gezien de huidige demissionaire status van het kabinet willen wij deze aangelegenheden met de grootst mogelijke zorgvuldigheid wegen, alvorens ze aan uw Kamer voor te leggen.

Vraag 6

Is het waar dat u de confrontatie met de Kamer niet aandurfde over het afgeven van een wapenexportvergunning?

Neen.

Vraag 7

Is het waar dat u «de deals pas wereldkundig [zou] willen maken in het kielzog van een Catshuisakkoord, zodat de aandacht elders zou liggen»? Deelt u de mening dat dit een schandalige strategie zou zijn?

Dat is onwaar.

Vraag 8

Heeft u ambtelijk advies genegeerd «om de verkoop zo snel mogelijk langs de Kamer te loodsen»? Kunt u uw antwoord toelichten?

Neen.

Vraag 9

Deelt u de mening dat dit bericht – indien het juist is – zeer schadelijk is voor uw integriteit? Bent u bereid excuses te maken voor deze ongepaste werkwijze?

Op basis van bovenstaande achten wij deze vraag niet van toepassing.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat Nederland te veel geld vraagt voor het afgeven van een verblijfsvergunning aan derdelanders?1

Vraag 2

Welke consequenties heeft de uitspraak van het Europese Hof van Justitie voor de hoogte van de leges die Nederland vraagt voor verblijfsvergunningen afgegeven op grond van richtlijn 2003/109?2

Vraag 3

Wat is uw reactie op de conclusie van het Hof dat de hoge leges die door Nederland aan derdelanders worden gevraagd een belemmering kunnen vormen voor de uitoefening van de door richtlijn 2003/109 toegekende rechten, de Nederlandse regeling het door die richtlijn nagestreefde doel ondermijnt en dat Nederland die richtlijn haar nuttig effect ontneemt? Deelt u de mening dat de gevraagde leges op zichzelf onevenredig zijn?

Vraag 4

Bent u bereid om de hoogte van de leges van betreffende verblijfsvergunningen vóór 1 juli 2012 aan te passen en de Kamer daarover te berichten?

Vraag 1

Kent u het artikel «Wakker Dier jaagt op plofkip»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat een volledige overstap naar kip met Beter Leven sterren (minimaal 1 ster) door A-merken en supermarkten een positieve ontwikkeling zou zijn?

Ik constateer dat een aantal producenten van A-merken overstapt op kip met het Beter Leven Kenmerk. Ook een aantal retailers heeft kip en andere vleesproducten met het Beter Leven Kenmerk of vergelijkbare ken- of keurmerken in hun schap liggen. Dat vind ik een goede ontwikkeling. Zoals ik in mijn visie op de veehouderij (TK 28 973, nr. 85) heb aangegeven, is een ketengestuurde verduurzaming de sleutel voor toekomstbestendige agroketens die draagvlak hebben in de samenleving. Het initiatief hiervoor ligt bij de retail en de verschillende agroketens.
Een veranderende consumentenvraag en publieke opinie en de invloed van kritische maatschappelijke organisaties bieden kansen voor de retail om in samenwerking met de ketenpartijen nieuwe producten op de markt te brengen die maatschappelijk gewaardeerd worden. De meeste retailers en belangrijke partijen in de vleesketens hebben in het kader van de commissie Van Doorn (Verbond van Den Bosch) afspraken gemaakt over de verduurzaming van de pluimveevlees- en andere vleesketens en het aanbieden van duurzamer geproduceerde producten in de winkelschappen. Ik onderschrijf deze aanpak.

Vraag 3

Kunt u aangeven wat de overheid zou kunnen leren van de campagnes van Wakker Dier, gezien het feit dat zij lijken te kunnen bewerkstelligen waar de Kamer al jaren op aandringt: een snelle verduurzaming van het winkelschap?

Grootschalige mediacampagnes die bedoeld zijn om de consument te beïnvloeden in zijn voedselkeuze in de winkel zijn primair de taak van de NGO’s, zoals Wakker Dier en het bedrijfsleven zelf. De verduurzaming van het winkelschap vindt in dit spanningsveld van bedrijfsleven en NGO’s al plaats. Dit is een maatschappelijk proces waar de overheid niet actief in hoeft te interveniëren. Ik juich initiatieven toe waarbij het bedrijfsleven samenwerkt met NGO’s om deze verduurzaming te bewerkstelligen. Het «Beter Leven Kenmerk» van de Dierenbescherming is hier een voorbeeld van.

Vraag 4

Wie heeft de regierol om de retail (en A-merkfabrikanten) te stimuleren op zo’n kort mogelijke termijn de Beter Leven kenmerk 1-ster kip als minimumnorm in het supermarktschap te positioneren en wat is uw rol hierin?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Is het waar dat bij het vetmesten van «plofkippen» vele malen meer antibiotica wordt gebruikt dan bij langzamer groeiende rassen als Volwaard en kippen met een Beter Leven kenmerk 1-ster?

Er zijn inderdaad signalen dat bij langzamer groeiende rassen minder antibioticum wordt gebruikt. Op dit moment zijn er nog geen wetenschappelijke gegevens bekend waar harde conclusies aan te verbinden zijn.
Het productschap Pluimvee en Eieren (PPE) heeft het initiatief genomen om een inventariserend onderzoek te doen naar houderijsystemen in de vleeskuikensector onder andere met betrekking tot het antibioticumgebruik. Het onderzoeksrapport verschijnt in de zomer 2012.

Vraag 6

Kunt u een inschatting maken hoeveel reductie in antibioticagebruik bewerkstelligd zou kunnen worden met een overstap van de vleeskuikenindustrie naar een langzamer groeiend ras met een Beter Leven kenmerk 1-ster?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Kunt u deze reductie bekijken in het kader van uw doelstelling met betrekking tot antibioticareductie die vooralsnog moeizaam tot stand komt? Welk deel van uw doelstelling zou gerealiseerd worden bij een gehele omschakeling van de vleeskuikensector van de huidige gangbare «plofkip» naar een langzamer groeiend ras onder label van het Beter Leven kenmerk 1-ster?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 8

Is het mogelijk om in een vorm van etiketteringsverplichting op kipproducten of andere communicatie richting consumenten aandacht te besteden aan het extreem en onverantwoord hoge antibioticagebruik van «plofkippen» ten opzichte van langzamer groeiende rassen?

Er bestaan op dit moment geen Europese richtlijnen of verordeningen, die een verplichte etikettering op kipproducten met een vermelding van antibioticagebruik voorschrijven. De consument kan op basis van keur- of kenmerken die de kwaliteit van het kippenvlees aangeven zelf een keuze maken in de winkel voor wat betreft het soort kippenvlees en/of het houderijsysteem.

Vraag 9

Kunt u in het licht van de Nota Dierenwelzijn en Diergezondheid, waarin wordt gesproken over «2

In het kader van het Welfare Quality-onderzoek heeft Wageningen UR de mobiliteit van vleeskuikens van een groot aantal koppels gemeten. De metingen zijn 1 tot 5 dagen voor de afvoer naar het slachthuis verricht. Op een schaal van 0 tot 5 zijn 8% van de kuikens van gangbare rassen ingedeeld in schalen 0 en 1 (goede mobiliteit), 35% in schaal 2 (redelijk goede mobiliteit/ lichte afwijking), 49% in schaal 3 (duidelijk afwijkende loopwijze) en 8% in schalen 4 en 5 (kuikens hebben veel moeite eten en drinken te bereiken of kunnen zich niet meer voortbewegen).

Vraag 10

Kunt u in het licht van de Nota Dierenwelzijn en Diergezondheid, waarin wordt gesproken over «ongewenste erfelijke gebreken als misstanden van de fokkerij», aangeven of het klopt dat u hieronder ook de gangbare vleeskippen (plofkippen) schaart en deze dus in uw visie een «ongewenst erfelijk gebrek» hebben en u deze typeert als een «misstand»?

Bij een aanzienlijk deel van de vleeskuikens van gangbare rassen treedt aan het einde van de mestperiode een vermindering op van de mobiliteit (zie antwoord op vraag 9). Dit vind ik een zorgelijke situatie. Een verslechterde mobiliteit komt vaker voor bij gangbare rassen dan bij langzaam groeiende rassen. De topsector Agro&Food en de in het kader van de Uitvoeringsagenda duurzame veehouderij opgerichte Initiatiefgroep Duurzame Fokkerij stellen kennis- en innovatieprogramma’s in de fokkerij op waarbij onder andere ingezet wordt op de ontwikkeling van duurzamere vleespluimveerassen. Ik zal deze problematiek bij deze platforms onder de aandacht brengen.

Vraag 11

Kunt u een inschatting maken in welk deel van de overheidskantines nog «plofkip» geserveerd wordt?

In de huidige criteria voor de inkoop van de catering is de eis van minimaal 40% biologische producten of producten met andere duurzaamheidskenmerken (waaronder dierenwelzijn) opgenomen. De eis is niet nader gespecificeerd naar productgroep. De cateraar mag zelf invullen hoe de 40% gevuld wordt. Het is dus niet te zeggen in welk deel van de overheidskantines nog gangbaar pluimveevlees geserveerd wordt. Op dat niveau vindt ook geen monitoring plaats. Uit de rapportage Monitor Duurzaam Inkopen 2010 (u toegezonden als bijlage bij de brief van 24 juni 2011 van de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, TK 2010–2011, 30 196, nr. 141) blijkt overigens dat bij vrijwel 100% van de inkopen van catering de eisen van duurzaam inkopen worden toegepast (99,3% volgens de monitor, zie pagina 31 van genoemde rapportage).

Vraag 12

Bent u bereid om maatregelen te nemen zodat kantines van overheidsinstanties omschakelen van plofkip naar diervriendelijkere en gezondere kip met Beter Leven kenmerk sterren?

Momenteel vindt een actualisatie van de criteria voor de catering plaats. Deze actualisatie bevindt zich in de afrondende fase. Daarin worden nieuwe criteria rondom dierenwelzijn voorgesteld die cateraars in de gelegenheid stellen te kiezen voor diervriendelijker producten, waaronder producten van het Beter Leven-kenmerk. De cateraar blijft, in overeenstemming met het Advies Duurzaam Inkopen van VNO-NCW, vrij in zijn keuze hoe hij het percentage duurzaamheid invult. De herziening van de criteria zal cateraars naar verwachting meer stimuleren om diervriendelijkere producten op te nemen in het assortiment.

Vraag 1

Kent u het bericht: «Coke-advocaat vrij door tijdgebrek»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de rechtbank in Rotterdam wegens tijdgebrek de voorlopige hechtenis schorst van enkele verdachten in een drugsonderzoek omdat het proces pas in het najaar kan plaatsvinden?

De rechtbank heeft in deze zaak om twee redenen beslist om de voorlopige hechtenis onder voorwaarden te schorsen. Ten eerste omdat er sprake was van een ongebruikelijke lange duur van de voorlopige hechtenis en ten tweede omdat er nog geen zicht was op een concrete datum voor de aanvang van de inhoudelijke behandeling van de zaak.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het niet is uit te leggen aan de samenleving dat, ondanks dat het Openbaar Ministerie het onderzoek heeft afgerond, de verdachten hun proces in vrijheid mogen afwachten omdat de rechtbank pas eind oktober tijd en een locatie voor dat proces heeft? Zo nee, waarom niet?

In verband met de rechterlijke onafhankelijkheid past mij terughoudendheid bij het geven van een oordeel over een dergelijke beslissing in een individuele strafzaak. Dit geldt in het bijzonder nu de zaak nog onder de rechter is en daarover nog niet tot in hoogste instantie is beslist.

Vraag 4

Deelt u de mening dat verdachten niet voor niets in voorlopige hechtenis worden genomen, dat het hier gaat om een delict waar een gevangenisstraf van vier jaar of meer op staat, er sprake is van vluchtgevaar of van een gewichtige reden van maatschappelijke veiligheid welke de onverwijlde vrijheidsbeneming vordert en dat deze verdachten dus absoluut niet (zeker niet om deze reden) vrij mogen komen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Hoe gaat u bewerkstelligen dat per direct een locatie wordt gevonden en tijd wordt gemaakt om het proces eerder te kunnen laten plaatsvinden zodat de verdachten achter slot en grendel kunnen blijven?

Gezien het feit dat de verdachten inmiddels in vrijheid zijn gesteld, is deze vraag niet meer aan de orde.

Vraag 6

Is het niet mogelijk om het proces in een weekend te plannen of in de avonduren? Zo nee, waarom niet? Bent u bereid dit alsnog mogelijk te maken?

Er wordt door gerechten geëxperimenteerd met avondopenstelling. Onlangs heeft een dergelijke proef bij de rechtbank ’s-Hertogenbosch plaatsgevonden. Een dergelijke openstelling heeft de nodige gevolgen, bijvoorbeeld voor advocaten, en er dient dan ook voldoende draagvlak te zijn bij alle betrokkenen. Voor de zaak die hier aan de orde is, die een groot aantal zittingsdagen in beslag zal nemen, zou een ruimere openstelling overigens maar in beperkte mate soelaas kunnen bieden.

Vraag 7

Komt het vaker voor dat zittingen door gebrek aan tijd en locatie dusdanig laat plaatsvinden dat de voorlopige hechtenis wordt geschorst? Zo ja, hoe vaak en bij welke arrondissementen? Welke maatregelen gaat u nemen om structurele capaciteitsproblemen te verhelpen?

Schorsingen van de voorlopige hechtenis komen vaker voor. Bij de afweging tot een dergelijke beslissing spelen onder meer de ernst van de verdenking, het belang van het onderzoek, eventueel vluchtgevaar, de persoonlijke belangen van de verdachte en de duur van de voorlopige hechtenis een rol. Beschikbaarheid van zittingsruimte is eveneens een factor die in de afweging betrokken wordt. Aangezien er meerdere factoren van verschillende aard een rol spelen, kan niet worden vastgesteld in hoe veel gevallen de zittingscapaciteit doorslaggevend is geweest.
De Rechtspraak neemt deel aan diverse programma’s en projecten die onder de gemeenschappelijke noemer Versterking Prestaties Strafrecht keten (mede) gericht zijn op het verkorten van de doorlooptijden in strafprocessen. Voorbeelden hiervan zijn het programma herontwerp keten strafrechtelijke handhaving en het programma ZSM. Kortere doorlooptijden leiden tot een efficiënter gebruik van zittingscapaciteit. Naast deze programma’s werken Rechtspraak en Openbaar Ministerie ook aan betere zittingsplanning.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Gehandicaptenzorg is nog te «wit»»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het beschamend is dat allochtonen weigeren te integreren en vervolgens cultureel bepaalde eisen stellen aan de gehandicaptenzorg? Zo nee, waarom niet?

Mensen mogen een voorkeur hebben voor een zorginstelling met een bepaalde culturele achtergrond. Eenieder die in een Nederlandse zorginstelling verblijft, heeft recht op verzorging die zo goed mogelijk rekening houdt met zijn of haar voorkeuren, waaronder culturele achtergrond. Daarom zijn er in Nederland van oudsher instellingen of afdelingen daarbinnen die zich richten op de religieuze en/of culturele achtergrond van de bewoners.

Vraag 3

Deelt u de mening dat er in Nederlandse zorginstellingen geen enkele ruimte is voor de bereiding van halal voedsel? Kunnen gehandicapte Nederlandse kinderen straks nog gewoon een tosti eten?

Die mening deel ik niet. In Nederlandse zorginstellingen wordt rekening gehouden met de eetwensen van de bewoners.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de berichten over honderdprocentscontroles op Schiphol?1 2

Ja.

Vraag 2

Klopt het bericht dat de advocaat- generaal bij de Hoge Raad van oordeel is dat er geen wettelijke bevoegdheid bestaat om reizigers op Schiphol zonder verdere aanleiding vragen te stellen?

Nee. De advocaat-generaal is van oordeel dat het weigeren om mee te werken aan het verstrekken van inlichtingen, niet strafbaar is op grond van artikel 184 Wetboek van het Strafrecht. Daartoe heeft hij – in lijn met recente jurisprudentie – overwogen dat artikel 14 van het Communautair Douanewetboek (CDW) wel een plicht inhoudt tot het verstrekken van bescheiden en inlichtingen aan de douaneautoriteiten voor personen die betrokken zijn bij transacties verricht in het kader van het goederenverkeer, maar niet voorziet in de mogelijkheid een bevel te geven of een vordering te doen.
Een weigering om medewerking te verlenen is overigens wel strafbaar op grond van artikel 10:6 van de Algemene Douanewet. Er is in dit artikel dus wel sprake van een wettelijk opgelegde verplichting, waaraan bij niet nakoming ook een strafrechtelijke sanctie is verbonden.

Vraag 3

Kan dit betekenen dat de honderdprocentscontrole moet worden gestaakt?

Nee. De advocaat-generaal heeft zich niet uitgelaten over de vraag of inlichtingen mogen worden gevorderd indien nog niet duidelijk is of sprake is van in- of uitvoer van goederen als bedoeld in de Douanewetgeving. Of de Hoge Raad zich daarover zal uitlaten, zal moeten blijken uit het arrest, dat verwacht wordt op 19 juni 2012. Overigens bestaan de honderprocentscontroles uit meer activiteiten dan het stellen van vragen en worden ook andere controlemiddelen en -bevoegdheden ingezet.

Vraag 4

Herinnert u zich uw antwoorden tijdens het mondelinge vragenuur van 7 december 2010 waarin u aangeeft dat het arrest niets betekent voor de rechtmatigheid van de honderdprocentscontroles en dat deze gewoon door gaan? Staat u daar nog steeds achter?

Ja. Zie het antwoord op vraag 3.

Vraag 5

Deelt u de mening dat, aangezien er nog wekelijks vele bolletjesslikkers en drugshandelaren uit de Caraïben worden opgepakt op Schiphol, de honderdprocentscontrole gewoon noodzakelijk is en moet blijven?

Ja.