Vraag 1

Kent u het aanbod van voetbalkaartjes via websites zoals Marktplaats.nl?1

Ja.

Vraag 2

In hoeverre ontstaan met de verkoop van voetbalkaartjes buiten de betaald voetbalorganisaties (bvo's) om veiligheidsrisico’s omdat supporters van de ene club in een vak terechtkomen van een andere club of omdat via die manier hooligans in het stadion komen?

De aanpak van zwarthandel en de illegale (door)verkoop is één van de speerpunten van de KNVB. De KNVB ziet illegale (door) verkoop van toegangskaarten als een ernstig probleem: hogere prijzen, onzekerheid en veiligheidsrisico’s omtrent uitsupporters in thuisvakken. De veiligheidsrisico’s worden door de lokale voetbalpartners (gemeente, politie Openbaar Ministerie, betaalde voetbalorganisaties) voor iedere voetbalwedstrijd meegewogen en benoemd. Daarnaast heeft de KNVB de mogelijkheid om, indien zij ongeldige kaarten signaleert, deze te annuleren.

Vraag 3

Bent u bekend met geweldsincidenten in voetbalstadions waarbij bezoekers betrokken waren die kaartjes buiten de bvo’s of de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) om hebben gekocht? Zo ja, wat is de aard en de omvang van die incidenten?

Ja, ik ben bekend met geweldincidenten in voetbalstadions waarbij bezoekers betrokken waren die kaartjes buiten de bvo’s of de KNVB om hebben gekocht. Het Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme (CIV) is een politie-instelling gericht op het uitwisselen van informatie over voetbal en veiligheid en vergaart informatie rond voetbalvandalisme en -geweld. Jaarlijks verschijnt het jaaroverzicht en wordt een landelijk beeld gegeven van wat er in het seizoen is gebeurd op het gebied van openbare orde en veiligheid, gerelateerd aan het voetbal. Bij het signaleren van geweldsincidenten ligt echter de nadruk op het geweldsincident en in mindere mate op de manier waarop de toegangskaarten zijn verkregen. Ik ben dan ook niet bekend met de exacte aard en de omvang van die incidenten waarbij de betrokken bezoekers kaartjes buiten de bvo’s of de KNVB om hebben gekocht.

Vraag 4

Weet u of door de verkoop van voetbalkaartjes buiten de bvo’s om sprake is van prijsopdrijving? Zo ja, in welke mate is daar sprake van? Zo nee, weet u dat niet of is er geen sprake van prijsopdrijving?

Ik sluit niet uit dat daar sprake van is. Vooral indien kaarten schaars zijn. Daarnaast is ook sprake van verkoop door personen die te goeder trouw zijn en kaartjes doorverkopen omdat zijzelf verhinderd zijn om de wedstrijd te bezoeken. Soms zelfs tegen een lager tarief.

Vraag 5

Hebt u kennis, bijvoorbeeld via het Landelijk Meldpunt Internetoplichting, van de mate waarin bij de verkoop van voetbalkaartjes sprake is van oplichting of wanprestatie door de verkoper? Zo ja, kunt u die kennis delen? Zo nee, kunt u dit dan laten onderzoeken?

De Nationale politie heeft mij bericht dat er meldingen bekend zijn over fraude met voetbalkaartjes. Er wordt echter niet specifiek geregistreerd op fraude met voetbalkaartjes, maar op fraude met toegangsbewijzen in het algemeen.
Dit betekent dat in de registratie ook fraude met bijvoorbeeld kaartjes voor popconcerten en andere evenementen is opgenomen.

Vraag 6

Over welke mogelijkheden beschikken de bvo’s en de KNVB om de verkoop van voetbalkaartjes buiten de daarvoor geëigende kanalen tegen te gaan? Zijn die mogelijkheden afdoende om te waarborgen dat alleen goedwillende supporters tegen de normaal daarvoor geldende prijzen veilig voetbalwedstrijden kunnen bijwonen? Zo nee, ziet u voor uzelf een rol weggelegd om in overleg met de KNVB hiervoor te gaan zorgen en zo ja, welke rol?

Nee, dit lijkt vooralsnog niet nodig. De KNVB heeft standaardvoorwaarden opgesteld teneinde een ordelijk en veilig verloop in de ruimste zin van het woord te kunnen bewerkstelligen en een dergelijk onordelijk en onveilig gedrag bij voetbalevenementen tegen te gaan. Daarnaast is doorverkoop buiten de privésfeer niet toegestaan. Bij doorverkoop in de commerciële sfeer kan de KNVB aan de verkopende persoon een landelijk stadionverbod (incl. maximaal € 450 boete) opleggen. Ook kan de bond op basis van artikel 5 van de KNVB standaardvoorwaarden de kaarten blokkeren, wanneer getraceerd is om welk kaartje het gaat. Uitgangspunt is dat een ieder die betrokken is bij de voetbalsport in Nederland, en niet in de laatste plaats de fans, er belang bij heeft dat voetbalevenementen op een ordelijke en veilige wijze verlopen. Gedragingen van personen (alleen of in een groep) die de openbare orde en/of de veiligheid bij voetbalevenementen verstoren dan wel in gevaar brengen, zijn schadelijk voor het aanzien en het belang van het Nederlandse voetbal.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Doorgegeven parkeerkaartje ongeldig»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de automobilist als melkkoe wordt gebruikt als deze worden beboet voor een «doorgegeven» parkeerkaartje? Zo nee, waarom niet?

Zoals in de beantwoording van de vragen 2–4 van het lid Van Klaveren reeds is gesteld, betreft het hier geen kwestie van tweemaal betalen voor hetzelfde maar kan juridisch de verschuldigde parkeerbelasting voor een kentekenhouder niet worden voldaan door een papieren parkeerkaartje over te nemen van een andere parkeerder.

Vraag 3

Deelt u de mening dat artikel 225, lid 1, sub a van de Gemeentewet, zo gelezen moet worden dat belasting wordt geheven van degene die het voertuig heeft geparkeerd en is daadwerkelijk gedacht aan het doorgeven van parkeerkaartjes? Zo ja, is handhaving op dit gebied in de praktijk niet inconsistent in verschillende gemeenten in Nederland?

Zoals bij de beantwoording van vraag 4 van het lid Van Klaveren is gesteld gaat het hier om twee afzonderlijke belastbare feiten, namelijk het parkeren van een voertuig op een plaats die is aangewezen als plaats waar parkeerbelasting verschuldigd is. Het doorgeven van een parkeerkaartje kan nimmer leiden tot het voldoen van die parkeerbelasting, het is slechts een betaalbewijs. In deze concrete casus komt aan het licht dat de belanghebbende een kaartje gebruikt dat is overgenomen van een ander, omdat het kaartje niet bruikbaar blijkt in haar situatie en zij toegeeft dat ze het kaartje heeft overgenomen. Normaliter is dit niet controleerbaar voor een parkeercontroleur, noch zal extra inzet hierop leiden tot veel extra inkomsten. De parkeercontroleur kan immers niet bij ieder belastbaar feit, het parkeren van een voertuig, aanwezig zijn om te controleren of er mogelijk een betaalbewijs wordt overgedragen.

Vraag 4

Kunt u toelichten in welke mate er wordt ingezet op het handhaven van het verbod op het doorgeven van parkeerkaartjes? Hoeveel extra inkomsten door inning van boetes kunnen hier precies worden verwacht?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Wat zijn de consequenties van de uitspraak van de Rechtbank Gelderland van 19 maart 2015?2

Deze uitspraak heeft geen gevolgen voor andere parkeerders. De Rechtbank Gelderland heeft slechts uitgelegd hoe moet worden omgegaan met een overgenomen parkeerkaartje. In dit concrete geval zou belanghebbende sowieso een naheffingsaanslag hebben gekregen omdat het betaalde parkeertarief gold in combinatie met een bezoekersvergunning. Deze bezat belanghebbende niet. Overigens is het mogelijk dat belanghebbende hoger beroep aantekent bij het Gerechtshof.

Vraag 6

Deelt u de mening dat het beboeten van het doorgeven van parkeerkaartjes van negatieve invloed is op de participatie, hulpvaardigheid en misschien wel het vertrouwen in de overheid van burgers in Nederland?

Ik verwijs u naar mijn beantwoording hierboven. Een parkeerkaartje doorgeven is niet rechtsgeldig. Het is een afschrift, een kwitantie, niet meer dan dat. Het is zeker niet het voldoen van de verschuldigde parkeerbelasting.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de uitzending van de NOS waaruit blijkt dat gevaarlijke laserpennen tot ernstig letsel (kunnen) leiden? Herkent u het beeld dat in deze uitzending wordt geschetst?1

Ik herken het beeld dat in de uitzending wordt geschetst. Aangetoond wordt wat het belang is van een verantwoorde omgang met dergelijke voorwerpen.

Vraag 2

Wat doen politie en justitie op dit moment teneinde de handel in zware laserpennen aan te pakken? Hebben zij hier voldoende middelen en mogelijkheden voor? Kunt u uw antwoord uitgebreid toelichten?

De politie en het Openbaar Ministerie (OM) beschikken over voldoende middelen om de handel in laserpennen aan te pakken en zij zullen optreden indien sprake is van een strafbaar feit. Daarbij wordt samengewerkt met de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Op de wettelijke mogelijkheden en de toereikendheid daarvan ga ik in in antwoord op de vragen 5, 6 en 7.
Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft mij het volgende meegedeeld over de NVWA.
De NVWA ziet toe op de verhandeling van laserproducten op Nederlands grondgebied. Daartoe heeft de NVWA voldoende middelen en mogelijkheden. De NVWA ziet echter niet toe op het bezit of gebruik door particulieren en heeft geen toezichtsbevoegdheid op het verhandelen van laserproducten in andere lidstaten of landen buiten Europa. Toezicht op verkoop via niet in Nederland gevestigde webwinkels is niet mogelijk.
De NVWA treedt zowel proactief als reactief op. Proactief worden in samenwerking met de Douane inkomende goederen via water en luchthavens in de gaten gehouden via een permanent zoekprofiel voor «Laserproducten» op de Douane-informatiesystemen. Inkomende goederen die op deze wijze worden geïmporteerd, worden gecontroleerd. Aanvullend zijn medewerkers van de Douane door de NVWA opgeleid in het herkennen van laserproducten die mogelijk niet aan de veiligheidseisen voldoen.
Naast dit toezicht worden consumenten en bedrijven geïnformeerd over de eisen aan en risico’s van te sterke laserproducten via de website van de NVWA.
Reactief wordt toezicht gehouden naar aanleiding van consumentenklachten of -meldingen. Deze meldingen worden gedaan via de meldkamer van de NVWA. Daarnaast komt het voor dat inspectiediensten de NVWA op de hoogte brengen van de verhandeling van mogelijke onveilige laserproducten en wordt er tevens samengewerkt met Europese toezichthouders.
Om de handel zo goed mogelijk tegen te gaan heeft de NVWA de afgelopen jaren productonderzoek en inspecties verricht naar zowel laserpennen als lasergadgets die bestemd of aantrekkelijk zijn voor kinderen. Dit heeft onder meer geleid tot het staken van de verkoop van producten dan wel het weren van producten van de markt (importweigering).

Vraag 3

Kunt u meer vertellen over de rol van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) in de aanpak van de koop en de verkoop van zware laserpennen?2 Treden zij proactief en reactief op? Wat is door deze instantie de afgelopen jaren ondernomen teneinde de handel zo goed als mogelijk tegen te gaan? Hebben zij hier voldoende middelen en mogelijkheden voor? Kunt u op elke vraag afzonderlijk uitgebreid ingaan?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is na inwerkingtreding van de expliciete strafbaarstelling van de gevaarzetting en het hinderen van het luchtverkeer gebleken dat het onverantwoord gebruik van laserpennen beter aangepakt kan worden? Zo ja, kunt u daarop in gaan? Zo nee, waarom niet?

Bij gebrek aan feitelijke aantallen – ik verwijs hiervoor naar mijn antwoord op de vragen 5 en 6 – is hierop geen eenduidig antwoord te geven. Navraag bij het OM leert dat de aanpak door de aangepaste strafbepaling in enige mate eenvoudiger is geworden, omdat een passende strafbepaling voor de verboden gedragingen voorhanden is.

Vraag 5

Hoe vaak is van onverantwoord gebruik van krachtige laserpennen aangifte dan wel melding gedaan? Hebben deze aangiftes en meldingen uiteindelijk tot een onderzoek en/of een veroordeling geleid?

In het geval van een incident met een laserpen kan registratie plaatsvinden als het gebruik van de laserpen specifiek in de aangifte wordt gemeld. Veelal richten aangiftes zich echter op een delict, zoals bijvoorbeeld (zware) mishandeling, en niet op het middel waarmee het delict is gepleegd.
De telling van zaken waarin een specifiek delict ten laste is gelegd – bijvoorbeeld de artikelen 164, 165 en 429 van het Wetboek van Strafrecht, die het veroorzaken van gevaar of hinder voor onder meer de luchtvaart strafbaar stellen – geeft bovendien geen reëel overzicht van alle incidenten met enkel laserpennen. De officier van justitie kan er immers voor kiezen om iemand die een laserpen heeft gebruikt, te vervolgen voor bijvoorbeeld (poging tot) zware mishandeling.
Momenteel is er dan ook geen landelijk overzicht beschikbaar van het aantal incidenten met laserpennen.
Gezien het voorgaande en gezien het ontbreken van personalia hebben de politie en het OM mij meegedeeld dat in hun registraties niet te achterhalen valt of de »41 Nederlandse jongeren die een gat in hun oog hebben gekregen», zoals in de eerder bedoelde NOS-uitzending is gezegd, aangifte hebben gedaan bij de politie. Ik kan dan ook niet zeggen of deze zaken onderzocht worden door de politie dan wel of vervolging is ingesteld door het OM.

Vraag 6

Bent u bekend met de 41 personen die letsel hebben opgelopen door onverantwoord gebruik van krachtige laserpennen? Worden deze zaken onderzocht door politie of justitie? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Klopt het dat het enkel dragen en voorhanden hebben van een krachtige laserpen niet leidt tot een strafbaar feit op grond van de Wet Wapens en Munitie maar dat tevens moet worden aangetoond dat gelet op de aard of de omstandigheden waaronder de pen is aangetroffen redelijkerwijs kan worden aangenomen dat deze bestemd is letsel aan personen toe te brengen of te dreigen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, is een dergelijke minimale strafbaarstelling voldoende voor politie en justitie om het dragen en/of het onverantwoord gebruiken van krachtige laserpennen effectief aan te pakken? Kunt u uw antwoord uitgebreid toelichten?

Het klopt dat in het geschetste voorbeeld slechts dan sprake is van een strafbaar feit in de zin van de Wet wapens en munitie als aangetoond kan worden dat, gelet op de aard of de omstandigheden waaronder de laserpen is aangetroffen, redelijkerwijs kan worden aangenomen dat deze bestemd is letsel aan personen toe te brengen of te dreigen. Ik deel niet de zienswijze dat sprake zou zijn van een minimale strafbaarstelling. De betreffende bepaling uit de Wet wapens en munitie en de in mijn antwoord op vraag 6 genoemde strafbepalingen bieden de politie en het OM voldoende mogelijkheden om het dragen en onverantwoord gebruik van krachtige laserpennen effectief aan te pakken.

Vraag 8

Deelt u de mening van de oogarts die in betreffende NOS-uitzending de wens uitsprak dat het dragen van een zware laserpen verboden moet worden? Zo nee, waarom niet?

Ik acht het huidig wettig instrumentarium afdoende.

Vraag 9

Bent u bereid uw onderzoek naar (zware) luchtdrukwapens uit te breiden met onderzoek naar (zware) laserpennen?3

Nee, ik zie hiertoe geen aanleiding.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Stad-zwijgt-over-Syriegangers»?1

Ja.

Vraag 2

In hoeverre deelt u de mening dat ook de burgemeester van Amersfoort zijn inwoners dient te informeren over het aantal radicalen en teruggekeerde jihadisten in zijn stad, net zoals dat in andere gemeenten gebeurt?

In antwoord op vragen van uw Kamer van 3 februari (leden Oskam, Omtzigt en Knops) heb ik aangegeven dat het bekend maken van het aantal uitreizigers op gemeentelijk niveau niet aan de Minister van Veiligheid en Justitie is. De gemeenten hebben de regie in de lokale aanpak van radicalisering, deradicalisering en het voorkomen van het uitreizen van jihadisten. Daarbij houden gemeenten zelf het aantal uitreizigers bij, waarbij de wijze van registratie aansluit bij de specifieke aanpak van een gemeente. Conform de verantwoordelijkheidsverdeling in het Nederlandse stelsel is het verder aan gemeenten zelf om te bepalen op welke wijze te communiceren met de inwoners. Gemeenten maken daarbij zelf de afweging of en zo ja, welke cijfers openbaar te maken.
Door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) is een Handreiking «Aanpak van Radicalisering en Terrorismebestrijding» opgesteld die tot doel heeft gemeenten te faciliteren bij het inrichten van een integrale aanpak van radicalisering en jihadisme. Daarnaast worden zij ook ondersteund door de VNG en is via de website van de NCTV de Toolbox Extremisme beschikbaar, waarin gemeenten aanvullende informatie en trainingen kunnen vinden. Een en ander past in de lijn zoals omschreven in het actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het voor de buitenwereld verborgen houden van informatie en maatregelen geen blijk geeft van behoorlijk bestuur en de onrust onder de bevolking alleen maar doet toenemen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

In hoeverre vindt u de sterk afwijkende aanpak van de gemeente Amersfoort passen binnen de landelijke aanpak van Syriëgangers?

De aanpak van de gemeente Amersfoort is het resultaat van een lokale bestuurlijke afweging conform de bestaande verantwoordelijkheidsverdeling zoals ook gemeld in het antwoord op vraag 2 en 3.

Vraag 5

Zou het niet veel beter zijn een coherente landelijke aanpak inzake Syriëgangers te ontwikkelen, liefst door vertrokken jihadisten te verbieden ooit nog voet op Nederlandse bodem te zetten? Zo nee, waarom niet?

Het Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme omvat een brede integrale aanpak mede gericht op de risicoreductie van Jihadreizigers. Het Kabinet werkt binnen het Actieprogramma aan 13 maatregelen om specifiek de risico’s die uitgaan van Jihadgangers met alle mogelijke middelen te beperken. Het gaat hier om strafrechtelijke, bestuurlijke en maatschappelijke maatregelen om Jihadgangers aan te pakken opdat ze geen verdere schade kunnen aanrichten. Vooralsnog is er geen aanleiding om andere maatregelen cq acties aan de reeds genoemde 13 toe te voegen.

Vraag 6

In hoeverre bent u, zolang u jihadisten nog steeds terug laat keren, bereid een landelijk, openbaar jihad-register op te zetten waar alle teruggekeerde jihadisten in terug te vinden zijn?

Het Kabinet is van mening dat een openbare lijst niet in overeenstemming is met de beginselen van onze rechtsstaat, zoals ook aangegeven in antwoord op eerdere schriftelijke kamervragen van de leden Van Klaveren en Bontes. Tijdens het debat met uw Kamer op 4 september 2014 heb ik de ingediende motie van het lid Bontes inzake een «nationaal jihad alert» (Kamerstuk 29 754, nr. 265) ontraden en heeft uw Kamer deze motie verworpen.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Biomassa bijstook mag voor 15% uit pitten en schillen bestaan»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u het rapport van Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) en DNV-GL dat genoemd wordt in het artikel van Energiea van 19 maart jl. naar de Kamer sturen?

Ja, de betreffende notitie van ECN en DNV GL is bijgevoegd bij deze brief2. Deze verkennende notitie hebben ECN en DNV GL op mijn verzoek opgesteld ten behoeve van de vertrouwelijke gesprekken met de energiebedrijven en natuur- en milieuorganisaties over de duurzaamheidscriteria voor vaste biomassa voor energietoepassingen. De notitie moest in zeer korte tijd opgesteld worden en om die reden heeft er over de bevindingen van ECN en DNV GL geen consultatie van marktpartijen plaatsgevonden. Ook is niet in detail gekeken naar de feitelijke beschikbaarheid en technische inzetbaarheid van verschillende alternatieve brandstoffen.

Vraag 3

Wat is het verschil in basisbedrag per kWh zoals berekend door ECN tussen het bijstoken van schone houtpellets in een kolencentrale en het bijstoken van alternatieve brandstoffen zoals i) diermeel, ii) agro residuen, iii) B-hout en iv) pitten, schillen etcetera?

ECN en DNV GL hebben voor de twee categorieën bij- en meestook (bestaande en nieuwe installaties) een basisbedrag per kWh berekend. Het basisbedrag voor bij- en meestook van biomassa in bestaande installaties is 0,108 €/kWh en voor nieuwe installaties is dit 0,115 €/kWh. Er is geen apart basisbedrag berekend voor alternatieve brandstoffen omdat volledige bij- en meestook van alternatieve brandstoffen op dit moment nog niet technisch haalbaar is. ECN en DNV GL hebben gekeken naar het kosteneffect dat het gedeeltelijk gebruik van alternatieve brandstoffen zou hebben op het basisbedrag voor de twee categorieën bij- en meestook. De berekeningen van ECN en DNV GL laten zien dat het effect van de alternatieve biomassaprijzen op het basisbedrag in de orde van enkele procenten ligt en binnen de onzekerheidsmarges valt die bestaan bij het berekenen van de basisbedragen. Overigens rekenen ECN en DNV GL in deze notitie geen kosten voor het aantonen van de duurzaamheid van de gebruikte biomassa.

Vraag 4

Kunt u aangeven of het klopt dat indien bedrijven in 2015 subsidie via de Subsidieregeling Duurzame Energie (SDE+) aanvragen voor het bijstoken van secundaire biomassa (anders dan schone hout pellets) zoals diermeel en agro residuen, ze ook over deze 15% aan goedkope stromen toch een veel hogere SDE+ basisbedrag krijgen (11,5 cent/kWh voor kolencentrales die nog niet eerder biomassa hebben bijgestookt)? Kunt u uw antwoord toelichten?

Als voor de bij- en meestook subsidie wordt aangevraagd en deze aanvraag wordt gehonoreerd, dan wordt voor de gehele productie van hernieuwbare energie subsidie verleend. De vergoeding is dus voor 100% houtpellets hetzelfde als voor houtpellets met 15% alternatieve brandstoffen. De vergoeding is gebaseerd op het basisbedrag voor de SDE+. De verkennende notitie van ECN en DNV GL laat zien dat de effecten binnen de onzekerheidsmarges vallen die bestaan bij het berekenen van de basisbedragen.

Vraag 5

Wat is volgens het rapport van ECN en DNV GL de hoogte van de over-subsidiering in geval van het bijstoken van 15% diermeel in de 25 PJ bij en meestook per kWh (voor resp. bestaande en nieuwe bij- en meestook centrales) en op welk totaalbedrag komt dit voor de 25PJ indicatief uit indien deze 15% biomassa dit jaar wordt aangevraagd en uit diermeel bestaat?

ECN en DNV GL hebben geen berekeningen gedaan naar dit specifieke scenario. In algemene zin laten de berekeningen van ECN en DNV GL zien dat het effect van de alternatieve biomassaprijzen op het basisbedrag in de orde van enkele procenten ligt. Tevens vallen deze effecten binnen de onzekerheidsmarges die bestaan bij het berekenen van de basisbedragen. Op basis van de notitie concludeer ik dan ook dat het gebruik van 15% alternatieve brandstoffen niet leidt tot oversubsidiëring.

Vraag 6

Wat is het cumulatieve SDE+ basisbedrag (in miljarden euro’s) voor het bijstoken van 25 PJ biomassa in kolencentrales in Nederland over de totale looptijd van de bijstook indien wordt uitgegaan van de door u voor het jaar 2015 vastgestelde SDE+ basisbedragen van respectievelijk 10,8 euro cent/kWh (voor één kolencentrale die al eerder onder de MEP biomassa heeft bijgestookt) en 11,5 eurocent/kWh voor de vier andere kolencentrales?

Het cumulatieve subsidiebedrag over een periode van acht jaar is circa € 3 miljard, waarbij wordt gerekend met het energieprijsscenario uit de Nationale Energie Verkenning 2014. De systematiek van de SDE+ zorgt ervoor dat aanvragers met elkaar concurreren om het beschikbare budget, waardoor dit bedrag in de praktijk lager uit kan vallen. Het is bovendien onwaarschijnlijk dat de volledige 25 PJ al in 2015 zal worden beschikt, omdat bedrijven dan ver onder het door ECN en DNV GL berekende basisbedrag zouden moeten inschrijven.

Vraag 7

Hoeveel procent van het cumulatieve bedrag (zie vorige vraag) vallen de werkelijke kosten lager uit indien diermeel wordt bijstookt in plaats van witte houtpellets in geval van 15% inzet van alternatieve biomassa onder de 25 PJ?

Op basis van de notitie kunnen indicatieve percentages gegeven worden voor het kosteneffect van de inzet van 15% alternatieve brandstoffen. Zoals gezegd geeft de notitie effecten op de basisbedragen in de ordegrootte van enkele procenten. Voor nieuwe installaties zou het basisbedrag 3,3% lager uitvallen bij een laag prijs scenario, en 1,1% lager bij een hoog prijs scenario. Voor bestaande installaties is dit 3,8% lager bij een laag prijs scenario, en 1,5% lager bij een hoog prijs scenario. Al deze effecten vallen binnen de onzekerheidsmarges die bestaan bij het berekenen van het basisbedrag. Overigens acht ik het onwaarschijnlijk dat producenten de 15% alternatieve brandstoffen die zij mogen gebruiken in zijn geheel zullen vullen met diermeel, vanwege beperkingen op de feitelijke beschikbaarheid en technische inzetbaarheid van diermeel.

Vraag 8

Gaat u de 15% regeling aanmelden bij de Europese Commissie in het kader van de staatsteunrichtlijn? Zo nee, waarom niet?

In 2007 is het Besluit SDE aangemeld bij en goedgekeurd door de Europese Commissie onder steunmaatregel nr. N 478/2007 – Nederland «Stimulering van duurzame energie, wijziging en verlenging van de MEP-regeling (M 707/02) en MEP stimulering warmtekrachtkoppeling (N 543/05)». Daarbij is het Besluit SDE getoetst op staatssteunaspecten. Na enkele wijzigingen in dit besluit, in november 2011, is het Besluit SDE opnieuw aangemeld en goedgekeurd door de Europese Commissie onder steunmaatregel SA.34411 (2012/N)- Nederland SDE+. Begin 2015 is het besluit opnieuw gewijzigd, onder andere vanwege de introductie van de mogelijkheid om biomassa bij- en mee te stoken. Dit gewijzigde besluit is als geheel opnieuw aangemeld, waarbij het bij- en meestoken van biomassa afzonderlijk is vermeld. Omdat de effecten van alternatieve brandstoffen op de basisbedragen binnen de onzekerheidsmarges vallen die bestaan bij het berekenen van de basisbedragen, gaf dit geen aanleiding om de melding aan te passen.

Vraag 9

Kunt u deze vragen vóór het Algemeen overleg Energie van 9 april 2015 beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de berichten «Participatiesamenleving eist tol op de werkvloer»1 en «Vier uur per week zorgen, dat kan net»?2

Ja.

Vraag 2

Deelt u de conclusie van het Sociaal en Cultureel Planbureau dat mensen die veel uren per week werken en meer dan vier uur per week mantelzorg verlenen een groter risico hebben op gezondheidsklachten op de werkvloer? Deelt u de mening dat het toegenomen risico op gezondheidsklachten een zorgelijke ontwikkeling is?

Uit de SCP- publicatie «Concurrentie tussen mantelzorg en betaald werk» blijkt dat de ervaren gezondheid van werkenden in het algemeen niet verandert als ze met mantelzorg beginnen. Het aantal ervaren gezondheidsklachten stijgt wel als de mantelzorg intensief is, waarbij de omvang van de werkweek niet uitmaakt. Het ziekteverzuim van werkende mantelzorgers stijgt na het beginnen met mantelzorg, met name als de zorg al minstens twee jaar duurt. Daarbij wordt door de onderzoekers wel aangegeven dat langdurende hulp geen aantoonbare nadelige gevolgen heeft voor de gezondheid. Volgens de onderzoekers spelen bij de ervaren gezondheid en het verzuim zowel de zorgsituatie als de combinatie arbeid en zorg een rol.
De emotionele en fysieke belasting die de zorgsituatie voor de mantelzorger in combinatie met het werk met zich meebrengt, mag er niet toe leiden dat mantelzorgers eraan onderdoor gaan. Het kabinetsbeleid is er dan ook op gericht te voorkomen dat mensen door de combinatie van werk en zorg oververmoeid en overbelast raken en vervolgens mogelijk stoppen met werken.

Vraag 3

Ziet u vanuit de doelstelling van het kabinet om de Participatiesamenleving te bevorderen ook de noodzaak in om te kijken hoe gezondheidsproblemen onder mantelzorgers voorkomen kunnen worden? Zo ja, welke mogelijkheden ziet u hiertoe? Zo nee, waarom niet?

Ja, overbelasting kan leiden tot gezondheidsklachten en uitval en kan ook de duurzame inzetbaarheid van werknemers verminderen. Ook kunnen gezondheidsklachten ertoe leiden dat de mantelzorger de zorgtaken voor zijn naaste niet langer kan verrichten. In mei 2014 is het Ministerie van SZW gestart met een vierjarige campagne gericht op preventie van werkstress. Vanuit het programma duurzame inzetbaarheid wordt ingezet op het agenderen van het belang van de preventie van werkstress bij werkgevers en werknemers en op het verspreiden en toegankelijk maken van relevante en beschikbare kennis en praktijkervaring. Dit opdat meer werkgevers en werknemers sneller en beter investeren in mentaal gezond werken. Ten aanzien van werkstress geldt, dat preventie een gezamenlijk belang – en dus ook een gezamenlijke verantwoordelijkheid – is van werkgevers en werknemers. Van belang is dat werkgever en werknemer met elkaar in gesprek gaan over de combinatie van werk en mantelzorg en eventueel maatregelen nemen om te voorkomen dat de werknemer overbelast raakt.
Middelen die worden ingezet zijn: een communicatiecampagne, de Week van de Werkstress (waarin bedrijven en organisaties worden gemobiliseerd om zelf aan de slag te gaan met het thema), en bijeenkomsten gericht op medezeggenschap en personeelsfunctionarissen. Op 21 mei 2015 wordt, samen met AWVN, De Baak, SBI Formaat, CAOP en het Nederlands Focal Point, een werkconferentie georganiseerd voor OR-leden en HR-medewerkers, over wat bedrijven en organisaties praktisch kunnen doen om werkstress voor te zijn. Het thema werk & privé, waaronder mantelzorg, staat hierbij nadrukkelijk op de agenda.
Daarnaast is het kabinetsbeleid erop gericht dat gemeenten mantelzorgers vroegtijdig in beeld krijgen en indien nodig passende ondersteuning aan mantelzorgers bieden. Daartoe is de positie van de mantelzorger in de Wmo 2015 verstevigd. Voortaan dient de gemeente bij de beoordeling van een melding van een behoefte aan maatschappelijke ondersteuning ook de mogelijkheden en ondersteuningsbehoefte van de mantelzorger te betrekken. Op deze wijze komt de belastbaarheid van de mantelzorger vroegtijdig bij de gemeente in beeld en kan maatwerk in de ondersteuning worden geboden.

Vraag 4

Kunt u aangeven welke belemmeringen er bestaan – ook in wet- en regelgeving – om mantelzorg en betaald werk te combineren?

De Eerste Kamer heeft in december 2014 unaniem ingestemd met het wetsvoorstel Modernisering regelingen voor verlof en arbeidstijden.
Met deze wet zijn belemmeringen in de Wet arbeid en zorg en de Wet aanpassing arbeidsduur weggenomen opdat de daarin opgenomen voorzieningen met betrekking tot arbeid en zorg flexibeler kunnen worden gebruikt en beter toegankelijk zijn voor werkende mantelzorgers. Zo kan het kort- en langdurend zorgverlof per 1 juli aanstaande ook worden opgenomen voor de zorg voor huisgenoten, tweedegraads familieleden en anderen in de sociale omgeving (nu alleen voor ouder, kind en partner). Langdurend zorgverlof kan per 1 juli ook worden opgenomen voor de zorg voor een hulpbehoevende (thans uitsluitend bij levenbedreigende ziekte).
Daarnaast wordt op korte termijn aan de SER advies gevraagd over «Werken en leven in de toekomst». Daarin wordt onder andere gevraagd of naar aanleiding van de resultaten van het voornoemde SCP-onderzoek extra facilitering wenselijk is van degene die een grote baan combineert met intensieve of langdurige mantelzorg.
Ten slotte heeft het kabinet in 2013 een arbeid- en zorgbijeenkomst georganiseerd om met het veld knelpunten en kansen in kaart te brengen op het gebied van arbeid en zorg. Op verzoek van de Tweede Kamer wordt een tweede bijeenkomst georganiseerd. Daarna zal ik de Tweede Kamer een brief doen toekomen over de ontwikkelingen en toekomstperspectieven rond het thema arbeid en zorg.

Vraag 5

Wat zijn volgens u de oorzaken van de onderbenutting van het gebruik van de bestaande verlofregelingen door mantelzorgers? In hoeverre wordt dit veroorzaakt door onbekendheid van mantelzorgers met de verlofregelingen, of spelen er ook andere oorzaken mee? Bent u bereid met de sociale partners te bezien hoe het gebruik van de verlofregelingen door mantelzorgers verbeterd kan worden?

Uit onderzoek is bekend dat specifieke verlofregelingen betrekkelijk weinig worden gebruikt. Zo maakt 53% van de mantelzorgers – mede vanwege onbekendheid – geen gebruik van wettelijke verlofregelingen ten behoeve van mantelzorg3. Meestal hadden de niet-gebruikers geen behoefte aan verlof. Degenen die daaraan wel behoefte hadden namen dat meestal niet omdat het werk het niet toeliet. Onbekendheid met de verlofregelingen speelde daarnaast ook een grote rol4.
Om de bekendheid met de Wet modernisering regelingen voor verlof en arbeidstijden te vergroten start het Ministerie van SZW in de maand mei een voorlichtingscampagne. Conform een toezegging van de Staatssecretaris van VWS aan de Tweede Kamer d.d. 16 december 2014 (Kamerstuk 30 169, nr. 39) zal de campagne voor zover er raakvlakken zijn met mantelzorg, in samenwerking met het Ministerie van VWS worden vorm gegeven. Ik zal in het overleg met sociale partners aandacht besteden aan genoemde voorlichtingscampagne en het gebruik van verlofmogelijkheden door mantelzorgers.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «NAM en Centrum Veilig Wonen dringen eigen aannemers op»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) en het Centrum Veilig Wonen (CVW) niet bepalen welke aannemers worden ingezet voor herstel van aardbevingsschade en dat gedupeerden die een eigen aannemer kiezen volledig worden gecompenseerd?

Ja. CVW heeft voor het herstel van schade drie opties ontwikkeld, waarbij bewoners zelf een keuze kunnen maken:
Het is mogelijk om schade via CVW te laten herstellen. CVW werkt met bedrijven en vakmensen die zijn geselecteerd op basis van de Erkenningsregeling van CVW. Deze gecertificeerde vakmensen moeten voldoen aan de door CVW gestelde eisen op het gebied van veiligheid, kwaliteit en communicatie. CVW heeft aangegeven zoveel mogelijk lokale bedrijven te betrekken bij het herstel.
De bewoner kan ervoor kiezen om aardbevingsschade door een bedrijf van eigen voorkeur te laten repareren. CVW betaalt de factuur van deze aannemer.
De bewoner kan er ook voor kiezen om het schadebedrag te laten uitbetalen. In dat geval betaalt CVW het bedrag als genoemd in het rapport van de schade-expert uit.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het niet zo mag zijn dat de veroorzaker bepaalt welke aannemer de aardbevingsschade aan een woning gaat herstellen en dat de gedupeerde in volledige vrijheid een aannemer moet kunnen kiezen?

Zie het antwoord op vraag 2. In het protocol dat CVW hanteert, is de keuzevrijheid van een inwoner met schade geborgd.

Vraag 4

Wat is uw reactie op het advies van Steunpunt Bevingsschade aan gedupeerden om vooral niet in te stemmen met schaderapporten van de NAM en vooral zelfstandig onderzoek te laten doen?

De schadeafhandelingsprocedure is zorgvuldig opgesteld en eind 2014 is de procedure op basis van input van een werkgroep van de Dialoogtafel grondig doorgenomen. Belangrijk daarbij is dat mensen altijd de mogelijkheid hebben om een contra-expertise uit te laten voeren. Claimanten zijn hier altijd vrij in. Slechts een kleine minderheid (6% van de mij laatst bekende cijfers) maakt hiervan gebruik. Daaruit concludeer ik dat het merendeel van de mensen zich kan vinden in taxaties die het CVW door onafhankelijke deskundigen laat uitvoeren. Ik zie daarom geen aanleiding om mensen op te roepen zelfstandig onderzoek uit te laten voeren.
CVW voert een klanttevredenheidsonderzoek uit om de inzet te evalueren. De Commissie van Toezicht van CVW ziet toe op een gedegen uitvoering van de werkzaamheden door CVW. Daarmee is de schadeafhandelingsprocedure goed geborgd.

Vraag 5

Heeft u inzicht in de WOZ-waardering in het bevingsgebied?

De vaststelling van de WOZ-waarde is een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Ik beschik niet over overzichten van de WOZ-waarde in het bevingsgebied.

Vraag 6

Wat is uw mening over de claim van het Steunpunt Bevingsschade dat de WOZ-waarde van woningen in het bevingsgebied veel te hoog is?

Het vaststellen van de WOZ-waarde is een verantwoordelijkheid van de gemeenten. Diverse gemeenten bieden de mogelijkheid om de WOZ-waarde opnieuw te beoordelen op het moment dat er schade is. Daarmee is het mogelijk om de WOZ-waarde aan te passen naar een reëel niveau. Aangezien ik geen overzicht heb van alle WOZ-waarden in het gebied kan ik ten algemene geen uitspraak doen over de claim van het Steunpunt Bevingsschade.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Staat speelt bouwsector genadeloos uiteen; Bouwbedrijven zijn door de crisis hongerig naar iedere euro omzet»?1

Ja.

Vraag 2

Herkent u de kritiek in het artikel van een emeritus hoogleraar van de Technische Universiteit Delft dat Rijkswaterstaat vrijwel alle risico's bij de bouwers neerlegt? Zo ja, vindt u dit wenselijk? Zo nee, hoe is de risicoverdeling belegd?

Ik herken me niet in de kritiek. De kansen en risico’s die inherent zijn aan de uitvoering van infrastructuurprojecten worden belegd bij degene die ze ook het beste kan benutten respectievelijk kan dragen en beheersen. Zo ligt het risico voor wijzigingen van wet- en regelgeving bij de publieke opdrachtgever. Door het combineren van ontwerp en realisatie, zoals dat gebeurt bij Design & Construct-contracten en Design, Build, Finance, Maintain (en Operate)-contracten – DBFM(O) –, krijgt de opdrachtnemer de ruimte om ontwerp en uitvoering zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen en om innovaties toe te passen. Dit leidt uiteindelijk tot een beter product tegen een lagere prijs. Het risico voor het ontwerp ligt in dit geval ook bij de markt.
De risicoverdeling tussen partijen moet een goede samenwerking tussen partijen faciliteren. Voor DBFM(O)-projecten geldt dat de algemene risicoverdeling ingebed is in het rijksbrede standaard DBFM(O)-contract. Een standaard die samen met marktpartijen, waaronder bouwers, periodiek wordt herijkt. Specifieke projectrisico’s, die niet via de standaard risicoverdeling kunnen worden belegd, komen in een aanbesteding aan de orde. Alle uitgevoerde projecten worden in samenspraak met marktpartijen geëvalueerd en de lessen hieruit worden meegenomen bij de aanbesteding van nieuwe projecten. De risicoverdeling is ook een thema in de nieuwe marktvisie van Rijkswaterstaat, waarover dit jaar overleg wordt gevoerd met de sector.

Vraag 3

Herkent u de kritiek dat de projecten te groot zijn waardoor dergelijke projecten niet meer behapbaar zijn? Bent u hierover in gesprek met de keten van aannemers, onderaannemers en zzp'ers?2 Zo ja, wat zijn de resultaten van deze gesprekken? Zo nee, waarom niet?

De planning van projecten en de omvang van de projecten is onderwerp van regelmatig overleg met individuele marktpartijen en Bouwend Nederland. Zowel voor Rijkswaterstaat als voor overige opdrachtgevers is het belangrijk dat voldoende opdrachtnemers de projecten kunnen uitvoeren. Uit recent gehouden gesprekken is naar voren gekomen dat het volume en omvang van de projecten behapbaar is voor de markt. Bouwend Nederland vraagt Rijkswaterstaat daarbij wel terughoudend te zijn met projecten waarvan het bouwvolume meer dan 500 miljoen euro betreft. Tegelijkertijd is gesignaleerd dat de tenderinspanningen en tenderkosten, die de marktpartijen moeten verrichten, hoog zijn. Samen met Bouwend Nederland wordt momenteel inzet geleverd om deze tenderinspanningen en tenderkosten te reduceren.

Vraag 4

In hoeverre zijn de zogenoemde DBFMO-contracten3 aangepast aan de uitkomsten van de evaluatie van de Aanbestedingswet 2012? Zo ja, op welke onderdelen? Zo nee, waarom niet?

De uitkomsten van de evaluatie van de Aanbestedingswet 2012 en de kabinetsreactie worden uiterlijk in de zomer aan u toegestuurd. Zodra de uitkomsten van de evaluatie bekend zijn, zal worden bezien of DBFM(O)-contracten aanpassing behoeven.

Vraag 5

Op welke wijze worden in de DBFMO-contracten de kennis en knowhow van het bedrijfsleven betrokken?

De kennis en knowhow van het bedrijfsleven worden op verschillende manieren ingebracht. Bijvoorbeeld via de ontwerpinspanning en de concurrentiegerichte dialoog tijdens de aanbesteding, via een evaluatie van het project na afloop van een aanbesteding, tijdens de uitvoerings- of exploitatieperiode en bij aanpassing van het standaard DBFM(O)-contract of via themagerichte werkgroepen voor bijvoorbeeld de reductie van tenderinspanningen en tenderkosten.

Vraag 6

Hoe vaak komt het voor dat een bouwbedrijf failliet gaat voordat een project is afgerond of het onderhoudscontract is uitgediend? Wat zijn dan de extra kosten voor de overheid? Heeft u naar aanleiding van dergelijke gevallen de opzet en werking van DFBMO-contracten aangepast?

De DBFM projecten van Rijkswaterstaat hebben tot nu toe niet te maken gehad met het failliet gaan van een bouwbedrijf voordat een project werd afgerond. Slechts in enkele gevallen heeft Rijkswaterstaat bij niet-DBFM projecten de afgelopen vijf jaar te maken gehad met een faillerend bouwbedrijf. De ervaring daarbij is dat de consortiumpartner waarmee het project wordt uitgevoerd de werkzaamheden overneemt c.q. afrondt. Het begeleiden van een dergelijke overgang vergt extra aandacht, maar bevat in beginsel geen grote extra kosten.
Overigens is contractueel bepaald, dat de financiers van een DBFM(O) project de mogelijkheid hebben om het DBFM(O)-contract integraal over te nemen. Vervolgens kunnen deze financiers een niet betrokken bouwer aanstellen om binnen de voorwaarden van het DBFM(O)-contract de werkzaamheden over te nemen of af te ronden. Voor wat betreft het Rijksvastgoedbedrijf is de situatie vergelijkbaar. Er is derhalve geen aanleiding om de modelovereenkomst voor DBFM(O)-contracten op dat punt aan te passen.

Vraag 1

Kent u het bericht «Mantelzorgers melden zich vaker ziek op werk»?1 Zo ja, wat vindt u hiervan?

Ja. Het kabinet vindt het belangrijk dat mensen betaalde arbeid en zorg kunnen combineren. Ook vindt het kabinet dat voorkomen moet worden dat mensen door de combinatie van werk en (mantel)zorgtaken overbelast raken. Uit het aan het artikel ten grondslag liggende SCP-rapport «Concurrentie tussen mantelzorg en betaald werk» van maart jl. volgt dat het aantal werkenden met mantelzorgtaken in de periode 2004–2012 is gegroeid van 13 tot bijna 18%. Werknemers die met mantelzorg beginnen, zouden hun arbeidsduur nadien niet vaker structureel verminderen dan niet-mantelzorgers. Wel stijgt het aantal ervaren gezondheidsklachten bij werkenden als de mantelzorg intensief2 is. Dat effect is volgens de onderzoekers beperkt: 15% van de mantelzorgers ervoer een slechtere gezondheid na het starten van de mantelzorg dan ervoor, tegenover 8% van de niet-mantelzorgers in hetzelfde tijdsvak.

Vraag 2

Welke concrete acties gaat de regering ondernemen als het Sociaal en Cultureel Planbureau concludeert dat, voor mensen mantelzorg verlenen, 10 procent van de mantelzorgers in een jaar zeker twee weken achter elkaar ziek is geweest, erna was dat 18 procent?

Volgens de onderzoekers spelen bij de ervaren gezondheid en het verzuim zowel de zorgsituatie als de combinatie van werk en mantelzorg een rol. Overigens geeft het SCP in het onderzoek aan dat langdurende hulp geen aantoonbaar nadelige gevolgen had voor de gezondheid. De vergelijking van de uitkomsten van de peilingen bij de mantelzorgers met die van de peilingen bij de niet-mantelzorgers laat volgens de onderzoekers daarvoor te weinig significantie zien.
De emotionele en fysieke belasting die de zorgsituatie voor de mantelzorger meebrengt, mag er niet toe leiden dat de mantelzorger eraan onderdoor gaat. Het kabinetsbeleid is er dan ook erop gericht dat gemeenten mantelzorgers vroegtijdig in beeld krijgen en indien nodig passende ondersteuning aan mantelzorgers bieden. Daartoe is de positie van de mantelzorger in de Wmo 2015 verstevigd. Voortaan dient de gemeente bij de beoordeling van een melding van een behoefte aan maatschappelijke ondersteuning naast de situatie van de cliënt ook de mogelijkheden en ondersteuningsbehoefte van de mantelzorger te betrekken. Op die manier komt de mantelzorger en de belastbaarheid van de mantelzorger eerder bij de gemeente in beeld en kan maatwerk in de ondersteuning aan cliënt én mantelzorger worden geboden.
Verder geven de onderzoekers aan dat alleen mensen met een grote arbeidsduur na het starten met mantelzorg vaker dan anderen minstens twee weken met ziekteverzuim zijn. Dit wijst er volgens de onderzoeker op dat de groei van het ziekteverzuim vooral komt door de combinatie van zorg en veel werkverplichtingen. Uit ander onderzoek van het SCP is bekend dat 53% van de mantelzorgers – mede vanwege onbekendheid – geen gebruik maakt van wettelijke verlofregelingen ten behoeve van mantelzorg3. Om de betekenis van het in december 2014 door de Eerste Kamer aangenomen wetsvoorstel Modernisering regelingen voor verlof en arbeidstijden voor mantelzorgsituaties onder de aandacht van werkgevers en mantelzorgers te brengen, start het Ministerie van SZW – in samenwerking met het Ministerie van VWS – een voorlichtingscampagne in mei. Het wetsvoorstel regelt namelijk onder meer dat kortdurend en langdurend zorgverlof ook kan worden opgenomen voor de zorg voor huisgenoten, tweedegraads familieleden en anderen in de sociale omgeving (thans alleen voor ouder, kind en partner). Langdurend zorgverlof kan per 1 juli
a.s. ook worden opgenomen voor de zorg voor een hulpbehoevende (thans enkel ingeval van een levensbedreigende ziekte). Deze uitbreiding van het zorgverlof stelt werknemers beter in staat zorgtaken met werk te combineren.

Vraag 3

Wat vindt de regering van het feit dat vooral mensen die al langer dan twee jaar mantelzorg verlenen zelf te maken krijgen met een slechtere gezondheid?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u op de hoogte van het onderzoek (gemeenten starten meteen met bezuinigen op dagactiviteiten d.d.15 maart 2014) van Alzheimer Nederland dat onlangs op de website is gepubliceerd? Wat vindt u hiervan?

Ja. Het betreft een inventarisatie van Alzheimer Nederland naar het aanbod van dagactiviteiten voor mensen met dementie, verricht tussen 1 februari 2015 en 1 maart 2015. Deze inventarisatie bestond uit gesprekken met 68 aanbieders van dagactiviteiten en interviews met 25 aselect gekozen gemeenten en een online enquête onder mantelzorgers van mensen met dementie. In de inventarisaties wordt aangegeven welke veranderingen op dat moment reeds zichtbaar zijn, zoals dat mantelzorgers meer worden betrokken bij de ondersteuning, dat dagactiviteiten worden vernieuwd en dat er meer wordt samengewerkt met andere partijen zoals wijkteams en casemanagers. Aanbieders van dagactiviteiten geven in de inventarisatie van Alzheimer Nederland ook aan dat gemeenten korten op tarieven en dat vrijwilligers een grotere rol krijgen bij het verzorgen van dagactiviteiten.
Gemeenten kunnen ervoor kiezen het aanbod aan dagbesteding doelmatiger door aanbieders of op vernieuwende wijze, met gebruikmaking van vrijwilligers, vorm te laten geven. De continuïteit van ondersteuning voor de desbetreffende doelgroep mag echter niet in het geding komen. Waarborgen voor een passende voorziening die aansluit bij de persoonlijke situatie, wensen en behoeften zijn opgenomen in de Wmo 2015.
Goed respijtbeleid door gemeenten is van belang bij een goede ondersteuning van mantelzorgers. Het tijdig overnemen van de zorg ter ontlasting van de mantelzorger, zoals dagopvang of begeleiding thuis in de vorm van een thuishulp, zorgt ervoor dat de mantelzorger weer op adem kan komen. Dagactiviteiten en respijtbeleid maken onderdeel uit van de Zorgstandaard dementie, de beschrijving van het complete zorgcontinuüm voor mensen met dementie, die Alzheimer Nederland en Vilans 18 juli 2013 hebben gepubliceerd4. Deze standaard dient voor mij als uitgangspunt voor goed dementiebeleid.
Ik ga er vanuit dat partijen hun (wettelijke) verantwoordelijkheid nemen en hier op een zodanige wijze invulling ingeven dat de continuïteit van de ondersteuning voor de desbetreffende doelgroep, ouderen en/of mensen met dementie, niet in het geding komt.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u het signaal van onder meer Alzheimer Nederland dat gemeenten 25–50% korten op de tarieven voor dagbesteding voor ouderen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Wat is volgens u de impact van minder gebruik van dagbesteding om financiële redenen op de toch al hoge werkdruk van menig mantelzorger?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 7

Welke maatregelen neemt u – samen met uw collega van Sociale Zaken en Werkgelegenheid – om mantelzorgers structureel te ontlasten? Op welke wijze betrekt u gemeenten hierbij die met hun beleid direct invloed hebben op de mantelzorger?

Vanwege de grote waarde van mantelzorg is het kabinetsbeleid erop gericht dat aan mantelzorgers tijdig goede ondersteuning wordt geboden.
Zoals aangegeven in mijn antwoord op vraag 2 heb ik in de Wmo 2015 de positie van de mantelzorger verstevigd zodat voortaan ook richting de mantelzorger maatwerk in de ondersteuning – ingeval nodig – wordt gerealiseerd. Op dit moment wordt in 77% van de gevallen door gemeenten de mantelzorger betrokken bij het gesprek, blijkens het rapport «Onderzoek Toegang Wmo 2015»van maart jl. dat ik aan uw Kamer heb doen toekomen bij mijn beleidsbrief «Voortgangsrapportage transitie HLZ» van 14 april jl. Op 26 maart jl. heb ik samen met de VNG een praktijkdag voor gemeenten georganiseerd, waarbij gemeenten onder meer goede praktijkvoorbeelden zijn aangereikt omtrent het goed ondersteunen van mantelzorgers. Verder participeren de VNG en individuele gemeenten in het traject Toekomstagenda Informele Zorg en ondersteuning zodat de gemeentelijke context en goede praktijkvoorbeelden uit de gemeentelijke praktijk daarin goed wordt meegenomen.
Naast de reeds genoemde uitbreiding van het zorgverlof, specifiek voor mantelzorgsituaties, financier ik samen met de Minister van SZW een tweetal projecten werk & mantelzorg uitgevoerd door Mezzo en Qidos waarbij centraal staat het bevorderen van de bespreekbaarheid van de mantelzorg en het komen tot maatwerk in de combinatie van werk en mantelzorg. Daarvan maakt onder andere een branchegerichte aanpak onderdeel vanuit, waarbij CAO-afspraken over mantelzorg, maatwerkoplossingen op de werkvloer worden gestimuleerd en goede voorbeelden worden verspreid. Op dit moment zijn 113 bedrijven en
organisaties erkend als mantelzorgvriendelijk, waarvan 23 gemeenten (gaan) fungeren als ambassadeur voor mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid.

Vraag 8

Deelt u de mening dat het onbegrijpelijk is dat er bezuinigd wordt op begeleiding individueel en in dagdelen, terwijl dat een voorwaarde is voor mensen om langer thuis te blijven wonen en mantelzorgers te ondersteunen?

Zoals in mijn antwoord bij vraag 5 aangaf mag de continuïteit van ondersteuning voor de desbetreffende doelgroep, zoals ouderen of mensen met dementie, niet in het geding komen. Waarborgen voor een passende voorziening die aansluit bij de persoonlijke situatie, wensen en behoeften zijn opgenomen in de Wmo 2015. Ik ga er vanuit dat partijen hun (wettelijke) verantwoordelijkheid nemen en hier op een zodanige wijze invulling ingeven dat de continuïteit van de ondersteuning voor de desbetreffende doelgroep, zoals ouderen of mensen met dementie niet in geding komt.
Ik zal in gesprek met de verschillende partijen de ontwikkelingen hieromtrent blijven volgen.

Vraag 9

Bent u voorts van mening dat de bezuinigingen op hulp bij het huishouden er ook toe leiden dat het beroep dat op de mantelzorgers wordt gedaan zal toenemen? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Gemeenten zijn op grond van de Wmo 2015 gehouden een passende voorziening te treffen voor mensen die niet in staat zijn zelf of met hulp van hun netwerk te participeren en zelfredzaam te zijn. Wat een passende voorziening is moet blijken uit een zorgvuldig onderzoek naar de persoonlijke omstandigheden van de cliënt die zich bij de gemeente meldt met een ondersteuningsvraag. Of een vorm van huishoudelijke hulp onderdeel moet uitmaken van het ondersteuningsaanbod is afhankelijk van de individuele situatie van de cliënt en van zijn sociale omgeving. Wanneer gemeenten besluiten om huishoudelijke hulp te versoberen of in individuele gevallen te beëindigen, vraagt dit in alle gevallen een individuele afweging. Cliënten waarvan uit het ingestelde onderzoek blijkt dat ze voor hun participatie of zelfredzaamheid zijn aangewezen op huishoudelijke hulp, hebben op basis van de Wmo 2015 ook recht op deze hulp.
Overigens kan door het maatwerk dat de gemeente in het kader van de Wmo 2015 biedt beter worden aangesloten op de mogelijkheden en de behoeften van de cliënt en diens mantelzorger. Het integraal kijken naar een client en zijn netwerk stelt de gemeente in staat om de client en mantelzorger die dit nodig hebben, op maat toe te rusten. Gemeenten kunnen op basis van de Wmo 2015 zorg- en ondersteuningsbehoeften passender oplossen dan in de huidige situatie, dichterbij een meer samen met de burger en zijn omgeving. Hierdoor zullen gemeenten de ondersteuning die tot 1 januari 2015 onder de AWBZ viel met een beperkter budget kunnen uitvoeren dan de rijksoverheid.

Vraag 10

Kunt u deze vragen vóór het Algemeen overleg Decentralisatie Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) voorzien op 30 april a.s. beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het proefschrift: «Captivated by fear. An evaluation of terrorism detention policy» van mevrouw T.M. Veldhuis?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de totstandkoming van het besluit in 2006 om in het gevangeniswezen een aparte terroristenafdeling in te richten?

Zoals de voormalige Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie tijdens het Algemeen Overleg Gevangeniswezen op 22 januari jl. heeft aangegeven, wordt op dit moment door het departement bezien of het regime van de terroristenafdelingen meer op maat kan worden vormgegeven zodat per geval bezien kan worden hoe de terugkeer in de maatschappij begeleid moet worden. Daarbij wordt tevens aandacht besteed aan de plaatsing van deze verdachten en gedetineerden op een afzonderlijke afdeling en de vraag of de verschillende typen TA-gedetineerden (grofweg onder te verdelen in beïnvloedbaren en niet-beïnvloedbaren) van elkaar gescheiden zouden moeten en kunnen worden geplaatst. De conclusies en bevindingen van het in de vragen aangehaalde proefschrift en de ervaringen uit andere landen worden bij deze exercitie betrokken. Ik verwacht uw Kamer vóór het zomerreces te kunnen berichten over de uitkomsten van dit traject.

Vraag 3

Hoe is deze afdeling tussentijds geëvalueerd en wat is uw reactie op de bevindingen in het proefschrift dat een aparte terroristenafdeling contraproductief kan werken?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Waarom zijn de internationale ervaringen zoals in Frankrijk op dit punt niet meegenomen in de besluitvorming en in de evaluatie?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Hoe betrekt u de bevindingen van dit proefschrift op het huidig beleid met betrekking tot detentie van verdachten van terrorisme en daaraan gelieerde activiteiten?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Bent u bereid nader onderzoek te doen naar radicalisering, de-radicalisering en de effectiviteit van maatregelen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Kunt u de Kamer actief informeren over de voortgang van het opzetten van deradicaliseringsprogramma's conform de motie Segers-Recourt?2

Een kwartiermaker is in maart van dit jaar van start gegaan met de oprichting van een exit-faciliteit, waar personen die openstaan voor de-radicalisering begeleid kunnen worden. De ondersteuningsfaciliteit zal in september 2015 operationeel zijn.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Luchtalarmsirenes gaan verdwijnen»?1

Ja

Vraag 2

Klopt het dat eind vorig jaar door uw ambtsvoorganger is besloten te stoppen met het luchtalarm? Zo ja, waarom is deze beslissing genomen?

In 2006 heeft een ambtsvoorganger de Tweede Kamer gemeld het Waarschuwings- en alarmeringssysteem (WAS) tot en met 2017 te handhaven en te onderhouden (2005–2006, 29 668 nr. 9)2. In lijn daarmee heeft mijn ambtsvoorganger besloten het WAS gecontroleerd uit te faseren met 1 januari 2018 als voorgenomen ingangsdatum. Over het proces en nadere uitwerking van de uitfasering ben ik in gesprek met het Veiligheidsberaad aangezien burgeralarmering en het beheer en de (door)ontwikkeling van een samenhangend pakket aan crisiscommunicatie-middelen raakt aan de verantwoordelijkheid van de veiligheidsregio’s. De afgelopen jaren is het gebruik van mobiele communicatieapparatuur verder gegroeid en zijn er ook nieuwe instrumenten zoals bijvoorbeeld NL-Alert ontwikkeld. Hiermee bestaat het totale pakket op dit moment uit de regionale calamiteitenzenders, NL-Alert, het WAS, sociale media, www.crisis.nl en websites van de veiligheidsregio’s, eventueel aangevuld met andere middelen die veiligheidsregio’s zelf hebben ontwikkeld.
Het WAS wordt slechts één à twee keer per jaar ingezet; de drempel voor een daadwerkelijke inzet blijkt hoog te zijn (NL-Alert wordt bijvoorbeeld gemiddeld twee keer per maand ingezet). Het WAS kan bij een beperkt aantal incidenten worden ingezet (voornamelijk industriële branden), gekoppeld aan slechts één vaststaand handelingsperspectief: ga naar binnen, sluit deuren en ramen, en luister naar de calamiteitenzender. Voor het overgrote deel van de bevolking is het gebruik van mobiele communicatieapparatuur nu meer en meer een vast onderdeel van het dagelijkse leefpatroon. Het WAS wordt daarmee overbodig. Dit neemt echter niet weg dat er aandacht moet zijn voor enkele specifieke doelgroepen, zoals ouderen die zelf niet direct gebruik maken van mobiele communicatiemiddelen. In antwoord op vraag 4 ga ik hier verder op in.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de stelling dat op deze wijze mensen uitgesloten worden, aangezien niet iedereen toegang of beschikking heeft tot social media, een mobiele telefoon of het internet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u de stelling dat dit met name voor veel ouderen zal gelden, aangezien volgens onderzoek van UnieKBO 600.000 ouderen niet meer online zullen zijn?

Met het totaalpakket crisiscommunicatiemiddelen moeten voldoende burgers bereikt kunnen worden bij alle soorten incidenten, rampen of crises. Het WAS wordt zoals gesteld slechts bij een beperkt aantal incidenttypen ingezet. Bij de doorontwikkeling van het pakket crisis-communicatiemiddelen is er aandacht voor de wijze waarop kwetsbare groepen het beste bereikt kunnen worden bij alle incidenttypen. In algemene zin geldt dat het indirecte bereik van een crisiscommunicatiemiddel net zo belangrijk is als het directe bereik. Uit onderzoek dat is uitgevoerd naar het bereik van NL-Alert, komt naar voren dat 86% van de mensen die een bericht ontvangen dit in de omgeving zullen doorgeven. Voor verminderd zelfredzamen geldt nu (en in de toekomst wanneer het WAS niet meer in het pakket crisiscommunicatiemiddelen zit), dat het belangrijk is met naasten (familie, buren en zorgverleners) te bespreken wat zij kunnen betekenen in geval van een (dreigende) noodsituatie. Samen met het Veiligheidsberaad wil ik in aanloop naar 2018 kijken naar de verdere (door)ontwikkeling van het bovengenoemde pakket aan crisiscommunicatiemiddelen, waarbij ook het bereik van kwetsbare groepen aandacht zal krijgen.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u de stelling dat het afschaffen van het luchtalarm een riskante beslissing is, omdat bij uitval van het internet en/of mobiele telefonie zeer velen niet bereikt worden in een noodsituatie?

Zoals eerder aangegeven is het WAS in een beperkt aantal situaties te gebruiken. In de brief van 2006 is al benoemd dat het WAS niet of minder goed inzetbaar is bij incidenten zoals de Bijlmerramp, de vuurwerkramp in Enschede, grootschalige (veterinaire) epidemieën of grootschalige terroristische aanslagen zoals in Londen, Madrid en New York. Bij dit type incidenten hebben burgers bij uitstek behoefte aan specifieke informatie en een op maat gesneden handelingsperspectief. Om die reden zijn moderne middelen als sociale media en websites uitermate geschikt voor de crisiscommunicatie. Volledige afhankelijkheid van internet voor de crisiscommunicatie acht ik echter onwenselijk en daarom zijn rampenzenders (radio en tv) en NL-Alert belangrijke onderdelen van het pakket. De techniek achter NL-Alert is zo ingericht dat het bericht bij een overbelasting van de telefoon- en internetlijnen nog steeds verstuurd en ontvangen kan worden (cell broadcast-techniek).

Vraag 6

Deelt u de mening dat het luchtalarm zeer doeltreffend is, aangezien dit bij de hele bevolking een directe associatie met een gevaarlijke situatie oplevert en het geluid bovendien niet te missen is? Kunt u uw antwoord toelichten?

Neen. Het geluid van de sirenes is doorgaans goed hoorbaar, hoewel dit de afgelopen twintig jaar door verbeterde isolatie van woningen/gebouwen binnenshuis is afgenomen en het geluid niet overal door iedereen wordt gehoord.
Daarnaast zegt het horen van het signaal niet alles over de doeltreffendheid van het signaal. Het is onbekend hoeveel mensen het enige handelingsperspectief dat bij het WAS hoort, daadwerkelijk uitvoeren. Omdat er geen concrete informatie kan worden verstrekt over bijvoorbeeld een bepaalde schadelijke stof in de lucht en de omvang van het verspreidingsgebied, kan het signaal zelfs een tegenovergesteld effect hebben. Veel burgers gaan bij het horen van de sirene naar buiten om te kijken wat er aan de hand is. Tevens worden de sirenes niet in alle gevallen gehoord; zo hebben doven en slechthorenden moeite de sirenes te horen.

Vraag 7

Deelt u voorts de mening dat het in vraag 6 gestelde niet geldt voor mobiele telefoons, aangezien deze bij veel mensen de hele dag geluid maakt, of op een stille stand kunnen staan c.q. uitgeschakeld kunnen zijn?

Mobiele telefoons voorzien van de zogenaamde WEA-standaard zorgen ervoor dat burgers tevens gealarmeerd worden als hun mobiele telefoon op stil staat. Dit betekent ook dat mobiele telefoons een herkenbare geluidstoon geven bij het ontvangen van een NL-Alert bericht. De meerderheid van de toestelfabrikanten maakt gebruik van deze standaard. Mede doordat de WEA-standaard internationaal gebruikt wordt, is de verwachting dat de overige fabrikanten spoedig zullen volgen. Wanneer een gebruiker zijn/haar mobiele telefoon zelf heeft uitgeschakeld, zal deze het NL-Alert bericht vanzelfsprekend niet weergeven.

Vraag 8

Welke mogelijkheden bestaan er om de bestaande infrastructuur in stand te houden en eventueel ook in te zetten voor andere doeleinden?

In aanloop naar de voorgenomen ingangsdatum van uitfasering in 2018, en afhankelijk van de nadere uitwerking van de planning hieromtrent, zal ik inventariseren welke mogelijkheden er bestaan ten aanzien van de bestaande infrastructuur en eventueel gebruik voor andere doeleinden.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat er onrust en onvrede heerst onder de 1.300 agenten die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid op het spoor, de snelwegen en het water?1

In het inrichtingsplan van de nationale politie worden de afzonderlijke diensten Waterpolitie, Verkeerspolitie, Spoorwegpolitie en de afdeling luchtvaartpolitie van het voormalige KLPD samengevoegd in de Dienst Infrastructuur van de Landelijke Eenheid. Dit is het gevolg van keuzes die bij de inrichting van de Nationale Politie zijn gemaakt. De landelijke eenheid is niet zo maar een opvolger van het oude KLPD maar is een eenheid die aanvullend werkt op de regionale eenheden. De samenvoeging is hier het gevolg van en dat brengt noodzakelijkerwijs veranderingen in de werkwijze met zich mee. Een transitie van deze aard en omvang brengt, dat is nauwelijks te vermijden, onrust en zorgen met zich mee. De leidinggevenden gaan hier zorgvuldig mee om en zijn hierover in gesprek met hun medewerkers en met de Ondernemingsraad. Ik heb daar alle vertrouwen in.

Vraag 2

Is het wat u betreft verstandig een verkeersagent in te zetten bij de waterpolitie wanneer hij last heeft van zeeziekte? Kunt u uw antwoord toelichten?

Nee, een politiemedewerker wordt vanzelfsprekend alleen voor taken ingezet die hij of zij kan uitvoeren. Bij de inrichting van de dienst infra is nadrukkelijk oog voor de specialismes die bewaard moeten blijven en het transitieproces dat nodig is voor medewerkers die wat breder ingezet gaan worden.

Vraag 3

Is het wat u betreft verstandig de politie te water in te zetten in een auto op de snelweg terwijl deze agent geen rijopleiding heeft gehad van zes weken? Hoe reageert u in dit verband op de uitspraak van de voorzitter van de Ondernemingsraad van de Landelijke Eenheid van de nationale politie dat er door het meerijden sprake is van opvulling maar dat van het echte werk niets terecht komt?

De politiemedewerker wordt pas volledig zelfstandig op een taak ingezet als hij daartoe voldoende is toegerust. Inzet van collega’s uit de andere domeinen gaat stap voor stap. Tot die tijd kan de politiemedewerker onder begeleiding van een zelfstandig werkende collega zijn werk uitvoeren. Het begeleid optreden past in mijn beleid van het bevorderen van het vakmanschap in en op het werk. Voor de zorg die de voorzitter van de betreffende ondernemingsraad heeft geuit, is voldoende aandacht, maar het spreekt voor zich dat dit onderwerp op de agenda staat van komende overleggen tussen de ondernemingsraad en de leiding van de landelijke eenheid.

Vraag 4

Hoe effectief acht u het om politiepersoneel dat is opgeleid als spoorwegagent op het water of op de snelweg in te zetten? Wat is in dit verband uw reactie op de volgende uitspraak: «Mijn kennis, mijn netwerk valt weg omdat ik niet meer op het station kom. Dat gaat ten koste van mijn werk»?

Er liggen verschillende overwegingen ten grondslag aan de keuze om medewerkers bij de dienst Infrastructuur op meer taakvelden in te zetten. Twee belangrijke daarvan zijn dat deze taakveldoverstijgende werkwijze beter aansluit bij het feit dat criminaliteit ook steeds meer grensoverschrijdend plaatsvindt en dat hierdoor de beschikbare capaciteit met meer flexibiliteit kan worden ingezet bij incidenten of ten behoeve van geprioriteerde onderwerpen. De nieuwe werkwijze zal de effectiviteit en efficiëntie hierdoor juist ten goede komen en ik acht het dan ook niet wenselijk om naar de oude werkwijze terug te keren. Het vergaren, onderhouden en borgen van kennis, kunde en netwerken is binnen de nieuwe werkwijze wel een aandachtspunt. Om dit goed en systematisch te doen zal onder andere een kennis- en expertisecentrum worden ingericht.

Vraag 5

Deelt u de mening van veel agenten bij de Dienst Infrastructuur van de Landelijke Eenheid dat het geïntegreerd werken nu zo ver is doorgeschoten dat het ten koste gaat van het dagelijks functioneren van politiemensen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Nee, gezien mijn antwoord op vragen 1 t/m 4 deel ik deze mening niet.

Vraag 6

Bent u gezien het voorgaande van plan politiemensen werkzaam bij de Dienst Infrastructuur van de Landelijke Eenheid weer in te zetten op hun eigen specialisme? Zo ja, wanneer? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 7

Hoe reageert u op het verhaal van een agente die niet in actie kon komen bij een mishandeling van een buschauffeur op het station omdat de noodhulp is overgegaan naar de regionale eenheden?

Het klopt dat in het Inrichtingsplan Nationale Politie de noodhulp belegd is bij de basisteams van de regionale eenheden. Dit is een inrichtingskeuze, maar dat neemt niet weg dat eenheden van de landelijke eenheid, maar bijvoorbeeld ook eenheden van aanpalende regionale eenheden, zo nodig door de medewerkers van de meldkamer kunnen worden ingezet. Zij beschikken daartoe over de benodigde voorzieningen.

Vraag 8

Wat vindt u van de keuze om de Landelijke Eenheid geheel los te koppelen van de meldkamer waardoor zij geen 112-meldingen meer binnen krijgt? Bent u van plan 112-meldingen ook weer binnen te laten komen bij de Landelijke Eenheid? Zo ja, per wanneer? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 7.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «toelatingsbeleid Amsterdam maakt scholen weer zwart»? Deelt u de zorgen van ouders en leerkrachten?1

Ik heb dit bericht voor kennisgeving aangenomen.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het onderwijs een belangrijke rol speelt in het bestrijden van segregatie? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

Ik vind het belangrijk dat iedere school – ongeacht de samenstelling daarvan – een kwalitatief goede school is, zodat elke leerling optimale ontplooiingskansen kan krijgen. Er zijn veel faciliteiten beschikbaar voor leerlingen in achterstandssituaties in de vorm van de gewichtenregeling, impulsgelden, VVE, schakelklassen, weekend- en zomerscholen etc. Hierdoor worden de mogelijkheden voor leerlingen in een achterstandssituatie voor een goede onderwijsloopbaan en de kansen op een betere maatschappelijke positie vergroot. Door de verbetering hiervan kan de segregatie in de maatschappij afnemen.
Daarnaast hebben gemeenten en schoolbesturen op lokaal niveau de mogelijkheid om met elkaar afspraken te maken over het tegengaan van segregatie op schoolniveau.

Vraag 3

Wat is de stand van zaken met betrekking tot de uitvoering van het amendement van het lid Karabulut waarmee 400.000 euro wordt vrijgemaakt om ouderinitiatieven te ondersteunen voor het mengen van scholen? Is dit bedrag inmiddels vrijgemaakt voor ouderinitiatieven? Zo ja, welke initiatieven hebben financiële steun gehad? Zo nee, waarom niet?2

In het amendement van het lid Karabulut (2011) wordt aangedrongen op het ondersteunen van ouderinitiatieven voor het mengen van scholen, op inzet van ouderbetrokkenheid bij school en om opvoeding en taalachterstanden aan te pakken. Het mengen van leerlingenpopulaties op scholen op etniciteit van bovenaf is in mijn ogen echter niet gewenst. Vanuit het Rijk gaat het er vooral om dat wordt ingezet op kwaliteit in het onderwijs en de aanpak van taalachterstanden bij alle scholen. Zie het antwoord onder 2. Het is daarbij vooral van belang om scholen te ondersteunen waar leerachterstanden voorkomen. Op deze scholen zitten vaak veel migrantenkinderen.
Op versterken van ouderbetrokkenheid met betrekking tot onderwijs en van opvoedvaardigheden is de afgelopen jaren vanuit SZW stevig ingezet. Hiermee is invulling gegeven aan het amendement. Zo wordt een project in Rotterdam ondersteund waarbij een aantal scholen gestructureerd werkt aan het verbeteren van ouderbetrokkenheid en tegelijk geïnvesteerd wordt in het beter toerusten van de ouders. Ook worden op lokaal niveau ouderinitiatieven met betrekking tot opvoeding in de wijk ondersteund (Project Wijkacademies in Schilderswijk, Schalkwijk en Amsterdam-Oost). De methodieken die bij deze projecten worden ontwikkeld zullen ook in andere wijken worden ingezet. Naast het bovenstaande richt het interdepartementale Actieprogramma «Tel mee met Taal» zich op de leesbevordering van kinderen en op de aanpak van laaggeletterdheid. De «Aanpak Taal», gericht op ouders en kind samen, is een onderdeel van het Actieprogramma en behelst de bevordering van de taalvaardigheid van (migranten)kinderen en van hun laagtaalvaardige (migranten)ouders. SZW ondersteunt gemeenten bij het opzetten van een dergelijke aanpak.

Vraag 4

Bent u het eens met de conclusie van het onderzoek «Gescheiden werelden?», namelijk dat de keuze van ouders schoolsegregatie kan versterken? Zo ja, waarom? Welke rol spelen andere factoren, zoals de mobiliteit van ouders en de hoogte van de ouderbijdrage, volgens u bij het versterken van (school-) segregatie?3

In Nederland hebben ouders een hoge mate van vrijheid om een school van hun voorkeur te kiezen. In feite hebben de ouders de meeste invloed op de samenstelling van de school. De keuze van de ouders kan zowel de schoolsegregatie versterken als verminderen. In de praktijk gaan de meeste kinderen in de buurt naar de basisschool, waarmee de school vaak een afspiegeling van de samenstelling van de wijk vormt. Een ouderbijdrage mag geen belemmering vormen om tot de school te worden toegelaten, daarom is de ouderbijdrage vrijwillig. Uit onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs blijkt geen significant verband tussen de hoogte van de vrijwillige ouderbijdrage en het percentage gewichtenregeling (ofwel het opleidingsniveau van de ouders). 4

Vraag 5

Welke taak ziet u weggelegd voor gemeenten om segregatie in het basisonderwijs te bestrijden? Welke gevolgen heeft dit voor het lokale toelatingsbeleid voor basisscholen? Bent u bereid om deze opvattingen te delen met gemeenten en scholen en om met een breed gedragen plan van aanpak te komen?

In de wet is geregeld dat de gemeente en de schoolbesturen ten minste eenmaal per jaar met elkaar overleggen over het voorkomen van segregatie.
Daarmee wordt de mogelijkheid geboden om op lokaal niveau afspraken te maken en eventueel maatregelen te nemen. Ik zie geen verdere taak weggelegd voor de rijksoverheid.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Havensteder moet stoppen met «huurcompensatie»?1

Ja.

Vraag 2

Waarom sommeert de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) de woningcorporatie te stoppen met het geven van een woonvergoeding, ondanks het feit dat betrokken gemeenten, de Woonbond en de koepel van woningcorporaties achter dit initiatief van huurders staan?

Op grond van het Besluit beheer sociale-huursector (Bbsh) en de MG 2001–26 is het corporaties niet toegestaan «subsidies» te verstrekken en/of, inkomensgebonden maatregelen te treffen. Steun van andere partijen voor dergelijke initiatieven is daar niet op van invloed.

Vraag 3

Vindt u het correct dat de ILT heeft opgedragen per direct te stoppen met de woonvergoeding, waardoor de aanvragen van 800 niet-draagkrachtige huishoudens wel zijn afgehandeld en van 300 huishoudens, die eenzelfde aanvraag hebben gedaan, niet?

De ILT heeft ingegrepen op het moment dat de overtreding is vastgesteld en heeft de woningcorporatie medegedeeld dat de overtreding per direct gestopt moest worden. De woningcorporatie is door de ILT niet gedwongen het onrechtmatig uitgekeerde geld weer terug te halen bij de huurders uit oogpunt van redelijkheid en proportionaliteit omdat niet de huurders maar de woningcorporatie tegen de regels heeft gehandeld. Bij het eventuele terughalen van de middelen door de woningcorporatie bij de huurders zullen de kosten hiervan niet opwegen tegen de netto-opbrengsten. Per saldo zal dit naar verwachting meer maatschappelijk vermogen kosten. Ik acht het daarom verdedigbaar dat er niet tot terugvordering door de woningcorporatie wordt overgegaan.

Vraag 4

Is het vanuit het oogpunt van rechtsgelijkheid en gegeven het eenmalig karakter mogelijk om de vergoeding alsnog toe te kennen aan huishoudens waarvan de aanvraag nog niet is behandeld?

De ILT staat dat niet toe, omdat (voortzetting van de) toekenning van subsidies evident tegen de regels is.

Vraag 5

Klopt het dat na inwerkingtreding van de nieuwe Wet toegelaten instellingen volkshuisvesting per 1 juli 2015 de bepaling(en) waar de ILT zich op beroept komt of komen te vervallen?2

Met de inwerkingtreding van de nieuwe wet vervallen inderdaad het Bbsh en de MG2001–26 waarop de ILT haar beslissing baseert. De nieuwe wet en de daarop gebaseerde onderliggende regelgeving brengen echter geen inhoudelijke wijziging aan in het kader waarop de ILT haar beslissing baseert.

Vraag 6

Wat gaat u concreet doen voor grote gezinnen met lage inkomens die steeds meer moeite hebben om de huur te kunnen betalen, en nu de dupe zijn van het besluit van de ILT?

Woningcorporaties kunnen in het reguliere huurbeleid rekening houden met de inkomens van specifieke doelgroepen, bijvoorbeeld met een huurverlaging. Ook kunnen zij voor bepaalde woningtypen een gematigd huurbeleid voeren, zodat deze beschikbaar blijven voor de doelgroep. In de nieuwe wet zijn ook maatregelen opgenomen om passend toewijzen te bevorderen. Indien het huurders betreft die één of meer inkomensafhankelijke huurverhogingen hebben gehad en wier inkomen inmiddels gedaald is tot onder de doelgroepgrens voor de huurtoeslag, kan de huur ook verlaagd worden tot het niveau waarbij huurtoeslag kan worden aangevraagd. Tenslotte is er huurtoeslag. De betaalbaarheid van woningen voor lage inkomens wordt via deze instrumenten structureel geregeld en niet door incidentele maatregelen met middelen die daar niet voor bestemd zijn.

Vraag 7

Deelt u de mening dat huidige gemiddelde netto huurquote van 26,6% moet afnemen, waardoor minder bewoners problemen hebben met het betalen van hun huur? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?3

Ik zie een algemene daling van de gemiddelde netto huurquote niet als de oplossing voor eventuele problemen die individuele huishoudens kunnen hebben met het betalen van de huur. Er is grote spreiding in de hoogte van de huurquoten. Een hoge huurquote leidt ook niet per definitie tot betalingsproblemen. Dit is sterk afhankelijk van huishoudsituatie, individuele omstandigheden en de hoogte van het resterende inkomen. Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 6 worden de laagste inkomens ondersteund door de huurtoeslag, wordt passend toewijzen bevorderd en kan de verhuurder voor specifieke groepen huurders gericht beleid voeren.

Vraag 8

Bent u ervan op de hoogte dat Havensteder de inkomensafhankelijke huurverhoging in 2013 ten volle heeft benut om de door u opgelegde verhuurderheffing te kunnen betalen? Bent u bereid de verhuurderheffing te verminderen, zodat de huurprijzen kunnen zakken?4

Blijkens het jaarverslag heeft Havensteder de ruimte voor huurverhogingen voor alle inkomenscategorieën in 2013 ten volle benut. Havensteder heeft naar het blijkt budget beschikbaar om lagere inkomens achteraf te compenseren, derhalve was niet de hele huurverhoging noodzakelijk om de verhuurdersheffing te kunnen betalen. Overigens kunnen corporaties met meerdere instrumenten sturen op opbrengsten om er voor te zorgen dat de verhuurdersheffing betaald kan worden, zoals het verminderen van de bedrijfslasten. Ik zie geen reden om de verhuurdersheffing te verminderen.

Vraag 1

Kent u het bericht «Latere cafésluitingen, meer drankslachtoffers»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de onderzoeksconclusie dat krachtig is aangetoond dat een uur later sluiten van Amsterdamse cafés voor een flinke toename van alcoholgerelateerde verwondingen zorgt?

Het gaat hier om een onderzoek waarin is gekeken naar alcoholgerelateerde ambulanceritten in specifieke gebieden in Amsterdam over een tijdsperiode van 2006–2009 en 2009–2011.
Twee gebieden waarin ondernemers de mogelijkheid hadden gekregen om langer open te blijven (de interventie gebieden), zijn vergeleken met gebieden waar deze mogelijkheid niet werd geboden (controle gebieden). In de gebieden waar deze mogelijkheid werd geboden, is een stijging geconstateerd van het aantal alcoholgerelateerde incidenten waarvoor een ambulance is opgeroepen. Deze stijging is significant in het weekend tussen 02.00–06.00 uur bij mannen tussen de 24 en 35 jaar. In het controlegebied was geen sprake van een stijging.
Door de onderzoekers wordt opgemerkt dat bekend is in welk gebied de ambulance is opgeroepen maar niet waar de alcohol is geconsumeerd, mensen kunnen zich gemakkelijk van het ene naar het andere gebied verplaatsen. Daarnaast is door de gemeente Amsterdam ook gewezen op de mogelijke aantrekkende werking van het Rembrandtplein.2

Vraag 3

Hoe verklaart u de sterke toename van het aantal drankslachtoffers sinds Amsterdamse cafés een uur later sluiten? Acht u additioneel onderzoek noodzakelijk? Zo ja, hoe gaat u dit onderzoek vormgeven? Zo nee, waarom niet?

Zoals in het onderzoek wordt aangegeven, kan het zijn dat door de langere openingstijden, mensen meer zijn gaan drinken. Het kan ook zijn dat het aantal bezoekers in het interventiegebied is toegenomen, waardoor het aantal incidenten stijgt bij een vast percentage incidenten per aantal bezoekers. Maar daarnaast kan eventuele toestroom van bezoekers ook leiden tot meer drukte in het gebied met meer conflictsituaties en geweld als gevolg. Maar dit is in het onderzoek niet onderzocht en vast komen te staan.
Voor Amsterdam zijn deze cijfers niet nieuw (cijfers dateren uit 2011 en daarvoor) en er wordt al geruime tijd gewerkt aan het verminderen van uitgaansgeweld en het beperken van de schadelijke gevolgen van alcohol- en drugsgebruik. De cijfers van de ambulanceritten, zoals gebruikt in dit onderzoek zijn destijds (2012) meegenomen in het ontwikkelen van een nieuwe aanpak. In december 2014 is er een samenwerkingsakkoord gesloten tussen de gemeente Amsterdam, politie en ondernemers van het uitgaansgebied (Rembrandtplein) met als hoofddoelstelling om een kwaliteitsverbetering van het uitgaansleven tot stand te brengen en tegelijk de geweldsincidenten te verminderen. Op 1 juli 2015 zal Amsterdam starten met het traject Gastvrije en veilige Amsterdamse uitgaanspleinen.3 Deze nieuwe totale aanpak zal goed gemonitord worden en door Amsterdam geëvalueerd worden. In het licht van deze aanpak en de monitoring acht ik additioneel onderzoek niet noodzakelijk.

Vraag 4

Is er sprake van een landelijke trend voor het afgeven van vergunningen voor extra openingsuren van horecagelegenheden? Zo ja, om welke plekken gaat het?

Deze informatie is bij mij niet bekend. Het college van B&W bepaalt per gemeente de sluitingstijden. Ik heb geen signalen ontvangen dat hier sprake is van een trend en ook bij de VNG zijn geen signalen binnengekomen.

Vraag 5

In hoeverre worden latere cafésluitingen meegenomen in uw onderzoek naar de maatschappelijke kosten van alcoholgebruik? Wat is de stand van zaken van dit onderzoek?

Ik zal bekijken of dit onderwerp meegenomen kan worden in het onderzoek naar de impact van beleidsmaatregelen. Dit onderzoek ontvangt u eind 2015, tegelijkertijd met het onderzoek naar de maatschappelijke kosten en baten van alcoholgebruik. De stand van zaken van deze twee onderzoeken is dat er momenteel voorbereidingen worden getroffen. Ik zal u in de voortgangsbrief in juni hierover verder informeren.

Vraag 6

Heeft u structureel overleg met de VNG over de gezondheidsconsequenties van latere cafésluitingstijden? In hoeverre nemen gemeenten deze consequenties mee in hun afweging bij het afgeven van vergunningen?

Ik heb hierover geen structureel overleg met de VNG. Ik zal dit onderwerp tijdens het volgende overleg met de VNG agenderen. Ik beschik niet over precieze informatie hoe gemeenten de afweging maken.

Vraag 7

Vindt u het belangrijk dat bij het afgeven van horecavergunningen een goede balans ontstaat tussen voldoende openingsuren voor horecagelegenheden en het beperken van alcohol gerelateerde schade? Bent u bereid samen met de VNG te bekijken of een pilot gestart kan worden om tot een optimale balans te komen?

Ik hecht uiteraard, net als u, aan een gebalanceerde afweging, waarbij naast economische en openbare orde belangen ook gezondheidsaspecten worden meegenomen. Ik zal dit punt daarom agenderen in het volgende gesprek met de VNG en in mijn contacten met burgemeesters.

Vraag 1

Kunt u uitsluiten dat er haarscheurtjes zijn in het reactorvat in Borssele? Zo ja, op welke manier kunt u dit uitsluiten? Zo nee, welke conclusie trekt u hieruit?

Uit onderzoek blijkt dat de waterstofvlokken, ook wel haarscheurtjes genoemd, zoals die gevonden zijn in de reactorvaten in Doel-3 en Tihange-2, niet voorkomen in het reactorvat van de kerncentrale Borssele (KCB). Ik heb uw Kamer daarover schriftelijk geïnformeerd. Deze informatie bestond uit (1) de verschillen tussen de betreffende reactorvaten in België en het reactorvat van de KCB1 en (2) de uitkomsten en uitvoering van het onderzoek naar dit fenomeen, en het oordeel hierover van de voormalige Kernfysische Dienst (KFD).2

Vraag 2

Klopt het dat u en de Kernfysische Dienst (KFD) (AVNS) het onderzoeksrapport niet zelf in uw bezit hebben?

Ja. Het onderzoeksrapport van NRG is beoordeeld door de aangewezen keuringsinstelling voor nucleaire drukapparatuur, Lloyd’s Register (het vroegere Stoomwezen). De KFD heeft het onderzoeksrapport en het beoordelingsrapport van Lloyd’s Register beoordeeld. Het beoordelingsrapport van Lloyd’s Register en de conclusie van de KFD over het proces en de uitkomsten zijn gepubliceerd. Het onderzoeksrapport van NRG is fysiek niet in handen van de ANVS maar is door de vergunninghouder EPZ openbaar gemaakt.3

Vraag 3

Deelt u de mening dat kernenergie zich niet leent voor dit soort zelfreguleringsarrangementen, waarbij de Elektriciteits-Produktiemaatschappij Zuid-Nederland (EPZ) een veel grotere rol lijkt te hebben dan de overheidstoezichthouder KFD (AVNS) zelf?

Nee. Er is geen sprake van een zelfreguleringsarrangement. De KFD heeft indertijd als toezichthouder EPZ opgedragen om aan te tonen of de betreffende haarscheurtjes zich bevinden in het reactorvat van de KCB en om deze bewering te verifiëren door middel van een gekwalificeerde en goedgekeurde meetmethodiek. Deze onderzoekseis is ook vastgelegd in de vergunning op grond van de Kernenergiewet. EPZ heeft vervolgens NRG opdracht gegeven om dit specialistische onderzoek uit te voeren. Lloyd’s Register is aangewezen als keuringsinstelling voor nucleaire drukapparatuur en heeft namens de KFD het proces en de uitkomsten van de metingen beoordeeld.

Vraag 4

Kunnen u en de KFD (AVNS) er zorg voor dragen dat er een 100%-controle komt op het reactorvat in Borssele, om uit te sluiten dat er haarscheurtjes zijn?

Er is voor mij en de ANVS geen reden om gebruik te maken van de bevoegdheid om aanvullende eisen te stellen aan de vergunninghouder op het punt van het onderzoek van het reactorvat, omdat door onderzoek al aangetoond is dat de betreffende haarscheurtjes zich niet in het reactorvat van de KCB bevinden.

Vraag 5

Kunt u er daarbij zorg voor dragen dat het onderzoek in Borssele gedaan wordt met apparatuur die even gevoelig is afgesteld als die in de Belgische kerncentrales Doel en Tihange?

Het reactorvat van de KCB is doorgemeten met meetapparatuur die specifiek gekwalificeerd is om de betreffende haarscheurtjes te kunnen detecteren in het reactorvat van de KCB. In België zijn extra metingen uitgevoerd om de vaten opnieuw te inspecteren omdat de eerste metingen met toen nog niet volledig gekwalificeerde metingen zijn uitgevoerd. Uit de kwalificatie van de metingen achteraf bleek dat de apparatuur in België gevoeliger afgesteld diende te worden. Bij de KCB is de kwalificatie van te voren gedaan en is dus meteen met de juiste gevoeligheid gemeten.

Vraag 6

Waarom verwijst u in de antwoorden op eerdere vragen naar de «internationaal erkende regels» (ENIQ en ASME)? Klopt het dat deze standaarden gaan over de methodologie van inspecties, en niet op de resultaten ervan, waar de vraag over ging?1

De kwalificatie van de meting bij de KCB is uitgevoerd volgens de ENIQ procedure.5 Deze procedure borgt een kwalitatief goede voorbereiding (inclusief kwalificatie van de meetapparatuur en het meetpersoneel) en uitvoering van de metingen. De meetresultaten zijn getoetst aan de kwaliteitsnormen ten aanzien van afwijkingen in nieuwe reactorvaten zoals die zijn opgenomen in de ASME code. Zowel de ENIQ als de ASME-code hebben betrekking op een degelijke uitvoering en op de analyse van de meetresultaten.

Vraag 7

Kunt u de Kamer informeren over het resultaat van het scheurtjesonderzoek in kerncentrale Borssele? Is dit scheurtjesonderzoek op uw ministerie aanwezig of niet? Zo nee, kunt u ervoor zorgen dat dit wel zo is, en vervolgens de Kamer informeren?

Ik heb uw Kamer meermaals geïnformeerd over de uitkomsten van het scheurtjesonderzoek. De bevindingen van de KFD en het beoordelingsrapport van Lloyd’s Register zijn aanwezig bij de ANVS en openbaar. Het rapport van het onderzoek dat door NRG in opdracht van EPZ is uitgevoerd is door de KFD beoordeeld op locatie van de kerncentrale Borssele zoals dat gebruikelijk is bij dergelijk onderzoek. Dit onderzoeksrapport is niet fysiek aanwezig bij de ANVS, maar is wel openbaar gemaakt door EPZ.

Vraag 1

Bent u bekend met de berichten «Militias destroy Iraqi villages, displace thousands: rights group»1 en «Iran-Backed Shiite Militias Went on Anti-Sunni Rampage After Freeing Key Iraqi Town»?2

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de opvatting van generaal Petraeus dat de Iraakse shiitische milities een groter gevaar zijn dan de Islamitische Staat?3

Het kabinet onderschrijft dat een stabiel en inclusief Irak alleen kan bestaan als de zwaardmacht uitsluitend in handen van de Iraakse, inclusief de Koerdische, autoriteiten ligt. Het risico van het escaleren van bestaande spanningen is anders reëel. Dit betekent dat op termijn zowel de sjiitische milities als de soennitische vrijwilligers moeten worden opgenomen in de veiligheidsstructuur of moeten worden ontwapend. Op dit moment zijn de Iraakse veiligheidstroepen echter nog niet in staat om zonder de steun van de sjiitische en soennitische strijders de dreiging van ISIS tegen te gaan. Daarom ondersteunt de internationale coalitie, inclusief Nederland, de versterking van het Iraakse leger en ondersteunt de coalitie tegelijkertijd de Iraakse regering bij hervormingen ten behoeve van een inclusievere overheid en strijdkrachten.

Vraag 3

Is het u bekend dat milities die in (burger)oorlogsituaties werden geformeerd om «de bevolking te bevrijden» evenals reguliere militairen in zwakke staten veelvuldig afglijden naar het niveau van bandieten die de bevolking uitbuiten en onderdrukken op een zodanig ernstige wijze dat de bevolking liever van doen heeft met de opstandelingen waartegen ze beschermd zouden moeten worden, zoals bij voorbeeld is gebeurd in Sierra Leone, Colombia. Liberia, Vietnam, Sri Lanka, Afghanistan enz. enz. enz.?4

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u de bevindingen van Human Rights Watch onderzoekers, die constateren dat duizenden mensen in Irak zijn gevlucht voor milities die massaal dorpen verwoesten en de bevolking terroriseren?

De berichten zijn zeer zorgwekkend. Nederland, de Europese Unie, de Verenigde Naties en de coalitie voor de strijd tegen ISIS blijven hierover in gesprek met de Iraakse en Koerdische autoriteiten. Naast het overbrengen van onze zorgen worden de autoriteiten aangesproken op hun verantwoordelijkheid om mensenrechtenschendingen gepleegd door de strijdende partijen te voorkomen en de daders van dergelijke praktijken, van alle zijden van het conflict, verantwoordelijk te houden.
In dit kader is het noodzakelijk dat de milities onder staatsgezag worden gebracht, bijvoorbeeld door de oprichting van een National Guard. De wet ter oprichting van een National Guard wordt thans besproken in het parlement en is daar onderwerp van een stevige discussie. De National Guard moet enerzijds de weerbaarheid tegen ISIS in de soennitisch gedomineerde provincies vergroten. Anderzijds biedt de wet ruimte om een deel van de nu relatief vrij opererende sjiitische milities onder staatscontrole te brengen. De National Guard zou op deze wijze sektarische spanningen, als gevolg van misstanden door gewapende groepen, kunnen doen afnemen.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u het feit dat veel van deze strijders worden getraind en bewapend door Iran?5

De sjiitische milities in Irak, waarvan sommige door Iran worden gesteund en aangestuurd, zijn instrumenteel gebleken in de strijd tegen ISIS. Dit neemt niet weg dat het kabinet bezorgd is dat de gedragingen van deze milities de sektarische spanningen in Irak juist kunnen vergroten, zowel in termen van perceptie als vanwege de reële angst voor sektarisch geweld tegen soennieten door deze milities. De afweging om samen te werken met andere landen, waaronder Iran, in de strijd tegen ISIS is evenwel aan de Iraakse overheid.

Vraag 6

Deelt u de mening dat deze schurken voor de Iraakse bevolking net zo bedreigend zijn als IS zelf?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Hoe beoordeelt u het gegeven dat er in Irak twee keer zoveel milities als Iraakse militairen tegen IS vechten?6

Als antwoord op de acute bedreiging van ISIS zijn in Irak snel en op grote schaal sjiitische milities, maar ook soennitische vrijwilligers, gemobiliseerd.
Deze strijders spelen een instrumentele rol bij de herovering van de door ISIS ingenomen gebieden. Het kabinet acht het van belang dat de grote aantallen militieleden die bijdragen aan de strijd tegen ISIS uiteindelijk worden ontwapend en het eventueel resterende deel onder staatsgezag wordt gebracht.

Vraag 8

Heeft Nederland direct of indirect bijgedragen aan het sponsoren van milities in Irak? Zo ja, welke milities met welke middelen?

Nee, niet voor zover bekend.

Vraag 9

Hoe voorkomt u dat Nederlandse bombardementen in Irak milities in de kaart spelen, waardoor uiteindelijk niet meer resultaat wordt geboekt dan dat het ene kwaad wordt vervangen door het ander?

Nederland voert, als partner binnen de internationale coalitie tegen ISIS, luchtaanvallen uit op Iraaks grondgebied, teneinde de Iraakse en Koerdische strijdkrachten te ondersteunen bij het heroveren van de door ISIS ingenomen gebieden. Na herovering van de gebieden is het van groot belang te voorkomen dat sektarisme en spanningen tussen de bevolking en de strijdende partijen ontaarden in wraakacties. Nederland is in het kader van de anti-ISIS coalitie, via de EU en bilateraal, een actief pleitbezorger van naleving van humanitair oorlogsrecht en mensenrechten door zowel Iraakse veiligheidstroepen als sjiitische milities. Hier spreekt Nederland de Iraakse autoriteiten direct op aan. Zo besprak ik dit met mijn collega Minister Jaafari tijdens mijn reis naar Bagdad en uitte ik mijn zorgen hierover in anti-ISIS coalitieverband in aanwezigheid van Premier Abadi in Brussel en Londen. Nederland zet deze kwestie eveneens op de Brusselse agenda door te pleiten voor het overbrengen van dezelfde boodschap aan de Iraakse autoriteiten en aan te dringen op hervormingen in de veiligheidssector. Nederland draagt voorts via de VN bij aan hervorming van voor stabilisatie en verzoening noodzakelijke wetgeving. Premier Abadi geeft er blijk van zich bewust te zijn van de problematiek en zijn verantwoordelijkheid in dezen. Dit bleek onder andere uit zijn oproep aan de deelnemers in de strijd tegen ISIS om de levens en eigendommen van alle burgers te beschermen.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Bij elke aardbeving daalt de huizenprijs»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw eerste reactie op het onderzoek van de Vrije Universiteit (VU) dat bij elke aardbeving zwaarder dan 2,2 op de schaal van Richter de daling van de woningwaarde in het bevingsgebied 1,2 tot 1,9 procent is?

De conclusie van de Vrije Universiteit dat bij elke aardbeving zwaarder dan 2,2 op de schaal van Richter de daling van de woningwaarde in het bevingsgebied 1,2 tot 1,9 procent is, komt niet overeen door de onderzoeken naar waardedaling die ik door Ortec Finance heb laten uitvoeren. Uit het onderzoek van Ortec Finance blijkt voor de verschillende onderzochte kwartalen ofwel geen significante waardedaling ofwel slechts een beperkte waardedaling. Dit komt niet overeen met de structurele waardedaling die de Vrije Universiteit constateert. Ik informeer uw Kamer parallel aan deze beantwoording over de rapportage van Ortec over het vierde kwartaal van 2014.
Ten algemene acht ik het van belang dat er gedegen structureel onderzoek naar de ontwikkeling van de woningmarkt in Groningen wordt uitgevoerd en dat waar noodzakelijk maatregelen worden genomen om de woningmarkt normaal te laten functioneren en de sociale samenhang in het gebied te behouden. Hierover is in het bestuursakkoord van januari 2014 en het aanvullend bestuursakkoord van februari 2015 ook een aantal afspraken gemaakt. Het betreft onder andere een waardeverhogend pakket om energiebesparende voorzieningen in woningen te treffen, een waardevermeerderingsregeling, aanpassing van de compensatieregeling voor waardedaling en onderzoek naar een mogelijke opkoopregeling. Onder verantwoordelijkheid van de Nationaal Coördinator Groningen wordt de woningmarktontwikkeling aan permanent onderzoek onderworpen. Hierbij wordt ook de impact van de aardbevingsproblematiek op woningfinanciering en -assurantie betrokken. Dit onderzoek zal worden begeleid door een commissie waarin stakeholders zijn vertegenwoordigd en expertise uit het gebied aanwezig is. Het Centraal Bureau voor de Statistiek zal de ontwikkeling van de waarde en verkoopbaarheid van de woningen blijven monitoren. Daarmee krijgen we inzicht of de maatregelen die wij nemen voor het verbeteren van het functioneren van de woningmarkt ook het gewenste effect hebben.

Vraag 3

Hoe verhoudt de immateriëlere waardedaling van 1,2 tot 1,9 procent per beving zich tot de recent opengestelde regeling om waardedaling door aardbevingen van verkochte woningen te compenseren?

In de Regeling Waardedaling wordt per geval een besluit genomen over de hoogte van het compensatiebedrag. Bij die aanvragen waar waardedaling is geconstateerd, beweegt deze zich veelal in een bandbreedte van 2 tot 5 procent van de verkoopprijs. Dit varieert onder andere naar gelang ligging, moment van verkoop, type woning en bouwjaar.

Vraag 4

Wat is uw reactie op de stellingen dat er onder bewoners van het bevingsgebied weinig vertrouwen is in de schaderegeling voor waardevermindering van verkochte woningen en dat deze regeling ingewikkeld is?

Het indienen van een aanvraag voor de Regeling Waardedaling kan via de website van NAM gedaan worden. Dit is in ruim 360 gevallen gebeurd. Bij die aanvragen waar waardedaling is geconstateerd, accepteert op dit moment circa 70% van de aanvragers het eerste compensatievoorstel van NAM.
Het vaststellen van waardedaling ten gevolge van aardbevingsrisico’s is een complexe opgave omdat elk geval individueel bekeken wordt en er in dit gebied ook sprake is van onder andere krimp en vergrijzing. Bij de ontwikkeling en uitvoering van de methode om waardedaling ten gevolge van aardbevingsrisico’s vast te stellen heeft NAM samenwerking gezocht met de landelijke brancheorganisaties NVM, VastgoedPro en VBO Makelaar en met lokale makelaars/taxateurs. Het basisprincipe is dat de waardeontwikkeling van de woning in het risicogebied wordt vergeleken met de waardeontwikkeling van diezelfde woning als deze in een soortgelijk gebied, maar dan zonder aardbevingsrisico zou hebben gestaan.
Mede op verzoek van de Dialoogtafel is de methode door een onafhankelijke verificatiecommissie gevalideerd. De commissie oordeelde positief over de gehanteerde methode om aantoonbaar en betrouwbaar waardedaling ten gevolge van aardbevingsrisico’s vast te stellen en heeft aanbevelingen ter verdere verbetering van de methode gedaan. NAM neemt de aanbevelingen van de commissie over. Dit zijn bijvoorbeeld het verbeteren van de transparantie van het taxatierapport en het toevoegen van een stap waarin aanvragers in de gelegenheid worden gesteld om op een conceptrapport te reageren.

Vraag 5

Welke maatregelen bent u bereid te nemen naar aanleiding van dit onderzoek van de VU?

Ik heb reeds diverse maatregelen genomen en aangekondigd om de woningmarkt in Groningen te verbeteren. Zie het antwoord op vraag 2.

Vraag 6

Bent u net als de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) bereid om het rapport «met interesse nader te bestuderen» en de Kamer een uitgebreide reactie op het rapport te doen toekomen?

Ik zal de uitkomsten van dit onderzoek en het onderzoek dat gedaan wordt in opdracht van de Dialoogtafel onder de aandacht brengen van de Nationaal Coördinator Groningen, die de opdracht heeft om ondersteunende maatregelen voor de woningmarkt te ontwikkelen, zoals is afgesproken in het aanvullend bestuursakkoord van 9 februari 2015.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Top violator of women's rights around the world? It's Israël says UN»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven waarom de VN-organisatie CSW (Commission on the Status of Women) tijdens haar jaarlijkse bijeenkomst van alle 193 VN-leden alleen Israël veroordeelt?

De CSW behandelt jaarlijks slechts één landenspecifieke resolutie, over de «Situation of and assistance to Palestinian women.» De resolutie noemt de Israëlische bezetting de belangrijkste barrière voor vooruitgang van vrouwen in de Palestijnse gebieden. Net als andere jaren werd de resolutie met meerderheid van stemmen aangenomen. De EU onthield zich van stemming, de Verenigde Staten en Israël stemden tegen.
De EU-lidstaten zijn van mening dat dergelijke landenspecifieke en politiserende resoluties niet thuishoren in de CSW. Na de stemming heeft de EU een verklaring afgelegd om dit expliciet toe te lichten en aan te geven waarom de EU zich onthoudt van stemming op dit punt.

Vraag 3

Deelt u de afkeuring over het gegeven dat landen als Iran en Soedan, waar vrouwen in veel opzichten überhaupt geen rechten kennen, zitting hebben in deze VN-commissie (Soedan zelfs als vicevoorzitter)? Zo neen, waarom niet?

Alle landen hebben recht op zitting in de functionele commissies van de VN, zo ook in de CSW. De CSW buigt zich jaarlijks over de positie van vrouwen en meisjes. Nederland acht internationale normstelling en afspraken essentieel voor de bevordering van de positie van vrouwen en meisjes wereldwijd. Het is van belang om via de VN juist met alle landen, inclusief meer conservatieve landen, in dialoog te blijven en verbetering te stimuleren.

Vraag 4

Ziet u in dat de conclusie van deze commissie dat Israël de grootste schender van vrouwenrechten ter wereld is, kant noch wal raakt?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Zo neen, hoe verhoudt deze conclusie zich volgens u ten opzichte van de situatie in Iran waar vrouwen regelmatig gestenigd worden in geval van overspel, nooit rechter mogen worden en slechts buitenshuis mogen werken indien manlief toestemming geeft?

De moeilijke situatie van vrouwen in o.a. Iran, Saoedi-Arabië en Soedan heeft de volle aandacht van het kabinet. In de genoemde landen bestaan weliswaar nationale programma’s ter bevordering van de positie van de vrouw maar de impact van deze programma’s is beperkt. Hoewel onderwijs aan meisjes is verbeterd en de politieke participatie van vrouwen is toegenomen blijven de ontwikkelingskansen van vrouwen nog sterk achter bij die van mannen en er is geen sprake van gelijke behandeling. Bovendien is de toegang tot bepaalde beroepen, alsmede de toegang tot recht en de bewegingsvrijheid voor vrouwen in sommige gevallen beperkt.
Geweld tegen vrouwen, kindhuwelijken en female genital mutilation (FGM) komen wereldwijd helaas nog veel voor. Het kabinet betreurt iedere schending van mensenrechten, ongeacht het land waar de schending plaatsheeft. Een vergelijking trekken tussen verschillende landen doet geen recht aan de verstrekkende gevolgen die iedere mensenrechtenschending heeft voor het individu. Mede hierom is Nederland van mening dat landenresoluties die specifiek ingaan op de vrouwenrechtensituatie in het betreffende land, niet thuishoren in de CSW.

Vraag 6

Hoe oordeelt u daarnaast over de situatie van vrouwen in Saoedi-Arabië, waar hun getuigenis slechts de helft waard is van die van een man, waar zij zonder man niet mogen reizen, waar zij slechts de helft erven van wat hun broers krijgen, en lijfstraffen ontvangen indien zij zich anders kleden dan de staat hen voorschrijft?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Hoe kijkt u in dit opzicht verder aan tegen Soedan, waar geen verbod bestaat op huiselijk geweld, bijna 9 op de 10 vrouwen tot 50 jaar genitaal zijn mismaakt en de minimumleeftijd om te trouwen voor meisjes 10 jaar is?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 8

In hoeverre ziet u, in tegenstelling tot deze commissie, wel in dat Palestijnse mannen, een cultuur van geweld, de islamitische levensbeschouwing en traditie, oorzaken zijn die invloed hebben op de situatie van vrouwen in de Palestijnse gebieden?

Vraag 9

Bent u bereid de absurde conclusie van deze commissie in VN-verband aan te kaarten en het gevaar van het anti-Israëlische sentiment als onderwerp te agenderen? Zo neen, waarom niet?

Net als elders in de wereld is de positie van vrouwen in de Palestijnse Gebieden een resultaat van een complex geheel van factoren, waarbij vanzelfsprekend de traditionele machtsverhouding tussen mannen en vrouwen grote invloed heeft. De samenleving in de Palestijnse Gebieden is zeer divers en er leven mensen met verschillende religies en waardenstelsels.

Vraag 1

Kent u het bericht ««Onzorgvuldig» doet kliniek onrecht»? Wat vindt u van de opmerking van de secretaris van de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie (RTE) dat van de term «onzorgvuldig» een verkeerde suggestie uitgaat?1

Zie mijn reactie op de Kamervragen 2 en 3 van de Kamerleden Pia Dijkstra (D66) en Tellegen (VVD) over ditzelfde onderwerp (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2014–2015, nr. 1919). Zoals ik daarin aangaf, hanteren de Rte de terminologie «oordeel: zorgvuldig» of «oordeel: onzorgvuldig» niet in de oordelen zelf, maar slechts in de samenvatting van het oordeel en in de jaarverslagen. De Rte doen dit vanwege de leesbaarheid van deze documenten. Dit heeft de algemeen secretaris van de Rte weergegeven in haar reactie. Deze terminologie kan in de media echter onbedoeld zorgen voor een ongenuanceerd beeld van het handelen van de arts. Ik zal daarom in een periodiek overleg met de Rte met hen het gebruik van deze terminologie bespreken.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de term «onzorgvuldig» wel aansluit bij de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding, en daarmee een goede duiding geeft wanneer er sprake is van het overtreden van artikel 2 van deze wet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Deelt u voorts de mening dat het onwenselijk is wanneer de secretaris van de RTE vanuit haar functie uitspraken doet die in strijd zijn met voornoemde wet? Zet zij daarmee de wettelijke toetsingstaak van de RTE onder druk?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Kunt u aangeven of dit pleidooi voor een nieuwe terminologie een door de leden van de RTE gedeelde en gedragen visie betreft?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de Levenseindekliniek indirecte invloed heeft op de oordelen van de RTE, nu in het artikel expliciet wordt aangegeven dat de oordelen onzorgvuldig «wrevel wekken» bij de Levenseindekliniek en de RTE daar kennelijk begrip voor hebben?

Nee. De Levenseindekliniek heeft geen invloed op de oordelen van de onafhankelijke Rte.

Vraag 6

Deelt u de visie dat het nuanceren van de term «onzorgvuldig» een uitholling van de zorgvuldigheidseisen van de euthanasiepraktijk impliceert?

Zie mijn antwoord op vraag 1, 2, 3 en 4.

Vraag 7

Wilt u, om duidelijkheid te verschaffen, in gesprek gaan met de secretaris van de RTE?

Zie antwoord vraag 6.