Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 5 september 2023
Met deze brief informeer ik u over het wetsvoorstel ter implementatie van de herziening van het Europese systeem voor handel in broeikasgasemissierechten (EU ETS), onderdeel van het Europese Fit-for-55 pakket. Dit wetsvoorstel is thans ingediend en ligt nu voor in uw Kamer1.
De herziening van het EU ETS is omvangrijk en wordt in detail uitgelegd in de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel. Ik licht hier de hoofdlijnen toe. De herziening brengt het EU ETS in lijn met de doelen uit de EU klimaatwet2, zijnde tenminste 55% netto broeikasgasemissiereductie in 2030 ten opzichte van 1990 en klimaatneutraliteit uiterlijk in 2050. De daling van de emissieruimte in het bestaande emissiehandelssysteem voor de industrie, elektriciteitssector en luchtvaart (ETS1) wordt versneld, waardoor er binnen het ETS1 in 2030 62% minder broeikasgassen worden uitgestoten ten opzichte van 2005. De voorwaarden voor de kosteloze toewijzing van emissierechten worden flink aangescherpt, en volledig uitgefaseerd voor de luchtvaart (tussen 2024 en 2026) en CBAM-sectoren3 (tussen 2026 en 2034). Voor vluchten buiten de EER implementeert de EU ETS richtlijn de mondiale regeling voor koolstofcompensatie en -reductie (CORSIA) van de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie van de Verenigde Naties (ICAO). Daarnaast wordt het toepassingsbereik van het EU ETS vergroot naar nieuwe sectoren. De internationale zeevaart wordt gefaseerd geïntroduceerd in het ETS1 tussen 2024 en 2026, en er wordt een tweede emissiehandelssysteem geïntroduceerd voor brandstoffen geleverd aan de gebouwde omgeving, het wegvervoer, en enkele overige sectoren zoals de kleine industrie (ETS2). Dit ETS2 zal geleidelijk worden geïntroduceerd in de aankomende jaren; de start van de veiling en handel in emissierechten is voorzien in 2027. Het ETS2 krijgt een doelstelling van 42% broeikasgasreductie in 2030 ten opzichte van 2005.
Op 25 april jl. zijn de Europese onderhandelingen over de herziening van het EU ETS afgerond4. Op 16 mei jl. zijn de relevante richtlijnen en verordening gepubliceerd in het publicatieblad van de EU5. De meeste artikelen uit de herziene EU ETS richtlijn moeten uiterlijk 31 december 2023 zijn omgezet in nationale wet- en regelgeving, ten behoeve van een geharmoniseerde Europese uitvoering vanaf 1 januari 2024. Om deze implementatiedeadline te halen houdt het wetsvoorstel vast aan zuivere implementatie, dat wil zeggen dat enkel de bindende bepalingen uit de richtlijn worden geïmplementeerd en er geen andere regels opgenomen zijn dan voor deze implementatie noodzakelijk. Niet-bindende bepalingen kunnen desgewenst nog later worden geïmplementeerd.
Het wetsvoorstel is op 12 juli jl. verzonden aan de Afdeling advisering van de Raad van State. De Afdeling heeft op 24 juli jl. aangegeven geen opmerkingen bij het voorstel te hebben en heeft geadviseerd het voorstel bij uw Kamer in te dienen6.
Ongeacht de demissionaire status van het kabinet lopen onze Europese verplichtingen door. Ik verzoek u daarom dan ook het wetsvoorstel spoedig in behandeling te nemen.
De Minister voor Klimaat en Energie, R.A.A. Jetten