Vraag 1

Hoe verklaart u dat op de website van de Koninklijke Vereniging «Het Nederlandse Trekpaard en De Haflinger» nog vele foto’s te zien zijn van trekpaarden met gecoupeerde staarten, ondanks het feit dat couperen sinds 2001 verboden is en dat zelfs de meeste winnaars geen staart meer hebben?1

Het beleid van de Koninklijke Vereniging (KV) «Het Nederlandse Trekpaard en De Haflinger» is gericht op het behoud van het Nederlandse trekpaard met staart. De vereniging heeft mij verzekerd haar uiterste best te doen om zo min mogelijk gecoupeerde staarten in beeld te brengen. Begin volgend jaar verwacht zij een nieuwe website te hebben waarmee dit beleid nog effectiever kan worden uitgevoerd.

Vraag 2

Klopt het dat het verbod op het couperen van paardenstaarten massaal ontdoken wordt door leden van de Koninklijke Vereniging «Het Nederlandse Trekpaard en De Haflinger»?

Er is sprake van een aantal fokkers binnen de vereniging die stellig en overtuigd zijn in hun opvatting dat het Nederlandse trekpaard gecoupeerd dient te zijn. Zij maken gebruik van de wetgeving in Frankrijk die geen verbod kent op het uitvoeren van de ingreep.

Vraag 3

Is er sprake van georganiseerde ontduiking van de wet middels de zogenaamde Frankrijk route? Welke actie heeft u ondernomen om de massale ontduiking van de wet tegen te gaan?

In mijn brief van 21 maart 2013 (TK 31 389, nr. 124) in het kader van het Nota-overleg over de Wet dieren heb ik u geïnformeerd over de stand van zaken in de ons omringende landen en heb ik uiteengezet dat mijn mogelijkheden beperkt zijn.
Ik heb onlangs de voorzitter van de KV «Het Nederlandse Trekpaard en De Haflinger» gevraagd om nogmaals met de bedoelde fokkers in overleg te gaan, om te bezien of er toch nog mogelijkheden zijn die hen zouden kunnen bewegen om het Nederlandse trekpaard te blijven fokken en de staart te behouden. Daarnaast houdt de vereniging sinds 2010 de aantallen nog gecoupeerde veulens op keuringen bij om te bezien of de weg van de geleidelijke uitfasering effect heeft.

Vraag 4

Hoe kan het dat de Koninklijke Vereniging «Het Nederlandse Trekpaard en De Haflinger» het predicaat Koninklijk heeft terwijl binnen de vereniging klaarblijkelijk massaal de wet wordt ontdoken en veel dierenleed wordt berokkend?

De KV «Het Nederlandse Trekpaard en De Haflinger» heeft op 20 april 1948 het predicaat Koninklijk ontvangen. De vereniging voldoet aan de thans geldende criteria, waaronder:
Het predicaat wordt in principe voor 25 jaar toegekend, en kan worden verlengd als de vereniging blijft bestaan en nog steeds aan de geldende normen voldoet. De organisatie heeft zich toegelegd op het veranderen van de cultuur binnen de fokkerij en draagt de boodschap uit dat het couperen van paardenstaarten maatschappelijk ongewenst is. Dit is in het communicatieplan verankerd en wordt actief op de ledenvergaderingen uitgedragen.

Vraag 5

Hoe kan het dat de Koninklijke Vereniging «Het Nederlandse Trekpaard en De Haflinger» door het ministerie van Economische Zaken beloond wordt met een stamboekerkenning terwijl binnen de vereniging structureel staarten gecoupeerd worden en dit gedrag bij prijsuitreikingen beloond wordt?

Stamboeken worden erkend op basis van Europese zoötechnische regelgeving, die in medebewind uitgevoerd door de Productschappen Vee, Vlees en Eieren. De fokkerijregelgeving stelt o.a. eisen aan het voorkomen van erfelijke gebreken en schadelijke raskenmerken en het voorkomen van inteelt. De vorm van de oren of de vorm van de staart maakt geen deel uit van de voorwaarden.

Vraag 6

Is de Koninklijke Vereniging «Het Nederlandse Trekpaard en De Haflinger» wel eens vanuit het ministerie van Economische Zaken aangesproken op de gangbare praktijk van staarten couperen? Is hierbij aangedrongen op maatregelen zoals het uitsluiten van paarden met gecoupeerde staarten bij wedstrijden of het hebben van een staart als norm bij schoonheidswedstrijden?

Met enige regelmaat vindt overleg plaats met het bestuur van KV «HetNederlandse Trekpaard en De Haflinger» en het ministerie. De laatste keer was op 25 september jl. Het onderwerp is uitvoerig aan de orde geweest, waarbij de nadruk is gelegd op aanvullende maatregelen die door de vereniging kunnen worden getroffen om de beperkte groep fokkers te demotiveren om de staarten te laten couperen. Ook de suggestie om gecoupeerde paarden bij jurering niet meer te belonen met de eerste plaats(en) is daarbij expliciet genoemd.

Vraag 7

Bent u bereid de Koninklijke Vereniging «Het Nederlandse Trekpaard en De Haflinger» te schrappen als erkend stamboekhouder indien zij zich niet actief in gaat spannen tegen couperen van paardenstaarten?

De fokkerijregelgeving voor paarden, die gebaseerd is op Europese fokkerijregelgeving, stelt eisen aan een stamboek voordat een stamboek erkend kan worden. De vorm van de oren of de vorm van de staart maakt geen deel uit van de voorwaarden. De Koninklijke Vereniging «Het Nederlandse Trekpaard en De Haflinger» voldoet aan alle voorwaarden voor erkennen van een stamboek, van intrekken van de erkenning kan dus geen sprake zijn.

Vraag 8

Gaat de regering zich ervoor inspannen om de Koninklijke Vereniging «Het Nederlandse Trekpaard en De Haflinger» het predicaat Koninklijk te ontnemen?

Nee. Zie mijn antwoord op vraag 4.

Vraag 9

Wilt u er bij het Koninklijk Huis op aandringen de Koninklijke Vereniging «Het Nederlandse Trekpaard en De Haflinger» het predicaat Koninklijk te ontnemen indien de vereniging geen effectieve stappen tegen het couperen van paardenstaarten onderneemt?

Zie antwoord vraag 8.

Vraag 10

Bent u bereid een dwingende clausule op te laten nemen in de stamboeken van paarden en honden voor het hebben van een staart en de oorspronkelijke oren?

Nee, een gezond fokbeleid en de bepalingen over stamboeken zien onder meer op het voorkomen van erfelijke gebreken en schadelijke raskenmerken.
Voor honden zijn eisen hieromtrent vastgelegd in artikel 19 van het conceptbesluit gezelschapsdieren. Fokkerijregelgeving voor paarden is gebaseerd op de Europese fokkerijregelgeving en stelt o.a. voorwaarden aan het voorkomen van inteelt. Zie ook mijn antwoord op vraag 4.
Het couperen van staart en oren is al separaat bij wet verboden. Ik stel geen aanvullende regels hiervoor.

Vraag 11

Klopt het dat als de Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID) honden met gecoupeerde oren aantreft, hier niet op gehandhaafd wordt door het Openbaar Ministerie? Wat is de beleidslijn?

Als niet bewezen kan worden dat de hond in kwestie op Nederlands grondgebied is gecoupeerd, zonder medische noodzaak, kan door het Openbaar Ministerie geen handhaving plaatsvinden. Dit omdat in andere Europese landen geen sprake hoeft te zijn van een coupeerverbod.

Vraag 12

Zijn er cijfers bekend van aantallen gecoupeerde dieren per soort?

De LID houdt geen cijfers bij van aantallen gecoupeerde dieren per soort.
De KV «Het Nederlandse Trekpaard en De Haflinger» houdt sinds 2010 bij hoeveel veulens er jaarlijks worden aangeboden op de keuringen. Dit betrof:
Jaar 2010: 81 veulens ter keuring, waarvan 32 gecoupeerd
Jaar 2011: 88 veulens ter keuring, waarvan 31 gecoupeerd
Jaar 2012: 70 veulens ter keuring, waarvan 24 gecoupeerd
De vereniging ziet de trend dat bij veel veulens die niet ter keuring worden gebracht, gekozen wordt om de staart lang te laten. Hier worden geen cijfers van bijgehouden.

Vraag 13

Wat doet de regering om het couperen van staarten en oren in heel Europa te doen verbieden? Bent u bereid u hiervoor in te zetten?

In het kader van de ontwikkeling van de Europese strategie voor dierenwelzijn is door mijn voorganger in 2011 reeds gepleit voor harmonisatie van een verbod op bepaalde ingrepen, zoals het couperen van staarten bij honden en paarden.
Ik zal dit wederom bij de Europese Commissie inbrengen in het kader van de uitwerking van het beoogde nieuwe EU wetgevingskader dierenwelzijn.
Ook bij de herziening van de Europese zoötechnische regelgeving, die dit najaar geagendeerd staat, zal ik ervoor pleiten dat het aspect welzijn van dieren, een veel duidelijker positie krijgt in de fokkerijregelgeving.

Vraag 14

Wilt u overleg plegen met de Franse overheid met de vraag waarom Franse dierenartsen meewerken aan het couperen van staarten bij buitenlandse paarden uit landen (zoals Nederland) waar deze ingreep wettelijk verboden is? Bent u bereid de Franse regering te verzoeken hier maatregelen tegen te nemen?

De kwestie is vorig jaar op ambtelijk niveau besproken en heeft niet tot het gewenste resultaat geleid. Frankrijk geeft aan het onderwerp geen prioriteit en heeft aangegeven geen reden te zien om de eigen regelgeving aan te passen. De Franse dierenartsen handelen zelf binnen het wettelijk kader van hun land.

Vraag 1

Bent u bekend met het gegeven dat bij de aanschaf van diergeneesmiddelen eigenaren geen bijsluiter verstrekt krijgen?

Nee. Diergeneesmiddelen mogen alleen afgeleverd worden met alle bijbehorende relevante informatie. Die informatie hoort te staan op de primaire verpakking, op de buitenverpakking en op de bijgevoegde bijsluiter.

Vraag 2

Deelt u de mening dat een bijsluiter inzicht kan geven in bijwerkingen en antibioticaresistentie bij mens en dier?

Ja, alle relevante informatie dient te zijn opgenomen op de bijsluiter. Bijwerkingen en waarschuwingen omtrent risico’s op resistentieontwikkeling bij antibiotica zijn een verplicht onderdeel van de bijsluiter.

Vraag 3

Deelt u voorts de mening dat het verplicht stellen van het leveren van bijsluiters bij diergeneesmiddelen bijdraagt aan het beleid dat u voert tegen antibioticaresistentie? Zo nee, waarom niet?

Zoals hierboven al gesteld is, hoort alle relevante informatie beschikbaar te zijn bij het afleveren van diergeneesmiddelen. Een bijsluiter is verplicht en mag alleen achterwege gelaten worden wanneer alle relevante informatie al op de primaire en op de buitenverpakking is aangebracht. Dit geldt ook bij het zogenaamde uitponden van diergeneesmiddelen, waarbij de oorspronkelijke verpakking door een dierenarts of apotheker verbroken mag worden om de dierhouder een afgepaste hoeveelheid diergeneesmiddel mee te geven.

Vraag 4

Bent u bereid bijsluiters van diergeneesmiddelen verplicht te stellen bij de aanschaf van veterinaire geneesmiddelen, analoog aan humane geneesmiddelen? Zo ja, op welke wijze en binnen welke termijn gaat u dit uitvoeren? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Kent u het bericht «Verdienen aan eieren zit er voorlopig niet in»?1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt van de situatie dat pluimveehouders in ernstige financiële nood verkeren als gevolg van de hoge investeringen die zij moesten doen door het legbatterijverbod?

Op dit moment is er in de Europese Unie een overaanbod aan eieren met lage eierprijzen en tegelijkertijd hoge voerprijzen. Er is sprake van een tijdelijke verstoring van de markt die de komende periode geleidelijk tot een nieuw evenwicht in vraag en aanbod zal leiden. De situatie lijkt zich langzaam te verbeteren. De financiële situatie is voor de bedrijven zeer verschillend als gevolg van individuele ondernemersbeslissingen en het moment van investeren. Met name voor bedrijven, die recent hebben geïnvesteerd in wettelijk toegestane stalsystemen en niet hebben kunnen profiteren van de hoge eierprijzen in 2012, kan dit eerder tot financiële problemen leiden. Het is de verantwoordelijkheid van het pluimveebedrijfsleven om met de banken afspraken te maken om deze periode te kunnen overbruggen.

Vraag 3

Klopt het dat het Noorden van Europa zich netjes houdt aan verbod, maar Zuid- en Oost-Europese landen als Italië, Spanje en Polen het niet zo nauw nemen met de regels, en dat er nog steeds in grote getale legbatterijeieren uit de Oekraïne, VS, India en Zuid-Amerika worden geïmporteerd? Zo ja, deelt u de opvatting dat er sprake is van een oneerlijke concurrentiepositie voor de Nederlandse pluimveehouders? Bent u bereid in de Landbouwraad in september te pleiten voor handhaving van het verbod in Zuid- en Oost-Europese landen, en in WTO-verband te pleiten voor het erkennen van dierenwelzijn als «non-trade-concern», zodat Europa welzijnseisen kan stellen aan de import van producten uit derde landen?

Ten aanzien van het legbatterijverbod heeft de Europese Commissie in april 2013 geconstateerd dat Italië en Griekenland nog niet voldeden en heeft de Commissie een zaak tegen deze lidstaten bij het Europese Hof van Justitie aanhangig gemaakt. Italië heeft de verwachting uitgesproken dat ze per eind juni jl. zou voldoen. Nadere informatie over de stand van zaken in beide lidstaten wordt in september verwacht. Een pleidooi in de Landbouwraad van september voor handhaving van het verbod in Zuid- en Oost-Europese landen vind ik gelet op bovenstaande niet opportuun.
Uit Zuid-Amerika, de Verenigde Staten, India en in zeer beperkte mate Oekraïne worden eiproducten in de Europese Unie geïmporteerd, die grotendeels afkomstig zullen zijn van eieren uit legbatterijen. Het gaat hierbij om beperkte hoeveelheden als gevolg van hoge invoerheffingen. Op jaarbasis betreft het een totale EU-invoer van circa 30.000 ton op een totale EU-productie van ruim 6 miljoen ton eieren (deze invoer is 0.5% van de EU-productie). Ter illustratie zij verder vermeld dat in de eerste helft van 2013 vanuit de Europese Unie 99.000 ton ei-producten zijn geëxporteerd en 11.700 ton ei-producten geïmporteerd. De afgelopen decennia exporteerde de EU vijf tot tienmaal zoveel eieren en eiproducten dan er werden ingevoerd.2
Het feit dat legpluimveehouders in exporterende derde landen nog gebruik mogen maken van legbatterijen leidt tot een punt van ongelijkheid, ook voor de concurrentiepositie. Zoals eerder aangegeven is de inzet van het kabinet bij de Europese Unie en de WTO erop gericht om dierenwelzijn erkend te krijgen als zogenoemd «non trade concern» teneinde een level playing field te bevorderen. Dit zou dan de mogelijkheid bieden om aanvullende eisen te stellen aan producten uit derde landen op grond van dierenwelzijn. Het is van belang hier wel realistisch over te zijn. Deze wens vergt een aanpassing van het WTO-verdrag, hetgeen waarschijnlijk niet zal lukken in de lopende Doha-ronde.

Vraag 4

Deelt u de opvatting dat het nu niet het moment is om het Ingrepenbesluit versneld in te voeren, aangezien pluimveehouders amper het hoofd boven water kunnen houden, het verbod op de legbatterijeieren door Zuid- en Oost-Europese landen niet wordt gehandhaafd en het op korte termijn niet haalbaar is om het Ingrepenbesluit op Europees niveau in te voeren, waardoor op alle fronten sprake is van een ongelijk speelveld voor de Nederlandse pluimveehouder? Zo nee, welke andere bovenwettelijke regels ten aanzien van Europese regels kunt u dan schrappen, zodat er een meer gelijk speelveld ontstaat voor de pluimveehouders in Nederland? Indien u dit niet mogelijk acht, welke acties gaat u dan ondernemen om te zorgen dat Nederland zijn positie kan vasthouden als tweede voedselexporteur in de wereld, waarin de Nederlandse pluimveesector een belangrijke rol heeft?

Ik deel deze opvatting niet. De huidige economische problemen van de legpluimveehouders zijn met name een gevolg van een tijdelijke marktverstoring, terwijl het verbod op ingrepen eerst over enkele jaren van kracht wordt.
Mijn doel is om te komen tot een diervriendelijke en economisch verantwoorde pluimveehouderij met in beginsel zo min mogelijk of geen ingrepen. Zoals aangegeven in mijn brief van 9 juni jl. (Tweede Kamer 31 389, nr. 129) vraagt de motie Ouwehand/van Dekken (Tweede Kamer 21 501-32, nr. 630) om de vrijstelling van het verbod op ingrepen in de pluimveesector tot 2021 te herroepen en het verbod op 1 januari 2015 onherroepelijk van kracht te laten worden. Na een zorgvuldige afweging is mijn voorstel om het verbod op de snavelbehandeling (de belangrijkste ingreep voor de legsector) per 1 september 2018 in te laten gaan, 3 jaar eerder dan beoogd. Hierover heb ik overleg gevoerd met de Stuur-groep ingrepen bij pluimvee, waarin de pluimveesector en de Dierenbescherming zijn vertegenwoordigd. Ik heb er alle vertrouwen in dat de Nederlandse pluimvee-houders hun bedrijfsvoering de komende jaren zullen weten aan te passen aan een houderij zonder ingrepen waarbij de economische gevolgen zo beperkt mogelijk blijven. Voorloperbedrijven laten op dit moment al zien dat dit kan.
Zoals aangegeven in mijn brief van 12 augustus jl. 2013 (verslag van SO-ingrepen bij pluimvee, Tweede Kamer 31 389, nr. 132) zal ik pleiten voor een Europees verbod op ingrepen bij pluimvee. In dat kader zal ik steun zoeken bij andere lidstaten. Er worden in steeds meer Europese lidstaten eisen gesteld ten aanzien van ingrepen. Ik verwacht eventuele voorstellen van de Europese Commissie in het nieuwe algemeen EU wetgevingskader inzake dierenwelzijn op zijn vroegst in 2014. Mogelijk zal het een aantal jaren duren om een Europees verbod op ingrepen bij pluimvee te kunnen implementeren.
Een bovenwettelijke regel ten aanzien van de Europese wetgeving betreffende de legsector is het verbod op de verrijkte kooien. Deze regel is destijds ingesteld ter uitvoering van motie Ouwehand c.s. (Tweede Kamer 31 700 XIV, nr. 106).
De investeringen in alternatieve toegestane huisvestingssystemen zijn reeds uitgevoerd. Deze regel zal ik handhaven.

Vraag 1

Is het waar dat u een stand-still beleid heeft ingesteld voor het afgeven van ontheffingen voor het terugplaatsen van verwilderde zwerfkatten? Zo ja, kunt u uiteenzetten waarom u deze beslissing heeft genomen en welke onderzoeken u heeft betrokken bij dit besluit? Zo nee, hoe is dan het vigerende beleid met betrekking tot deze ontheffingen?

Aan 4 organisaties is ontheffing verleend voor het uitzetten van verwilderde katten, op basis van de TNR-methode (TNR = Trap-Neuter-Return). De afgelopen jaren zijn verschillende onderzoeken gedaan naar de effectiviteit van de TNR-methode. Dit is aanleiding om, in overleg met de huidige ontheffinghouders, het huidige beleid te bezien op effectiviteit en, indien nodig, te herzien. In afwachting van de uitkomsten hiervan worden geen nieuwe ontheffingen verstrekt. Ik wijs erop dat de huidige ontheffingen landsdekkend zijn.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat er ontheffingen zijn aangevraagd voor het vangen, castreren en terugplaatsen van zwerfkatten door burgers en stichtingen, die al jarenlang proberen een diervriendelijke bijdrage te leveren aan de oplossing van het zwerfkattenprobleem aan de hand van deze Trap-Neuter-Return-methode (TNR-methode)?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Hoe waardeert u het werk van de vrijwilligers, die veel tijd en moeite steken in het verzorgen van zwerfkatten, het opvangen, socialiseren en plaatsen van kittens en het voorkomen van uitbreiding van de zwerfkattenpopulaties, meestal zonder enige (financiële) steun van de (plaatselijke) overheid? Kunt u uitleggen waarom u deze stichtingen geen ontheffing zou willen verlenen voor het werk dat zij al jaren belangeloos doen?

In zijn algemeenheid heb ik bijzondere waardering voor mensen die zich inzetten voor het verzorgen van dieren, waaronder zwerfkatten. Zie verder antwoord op vraag 1.

Vraag 4

Kunt u bevestigen dat provincies aanwijzingen afgeven aan jagers voor het afschieten van verwilderde zwerfkatten in het buitengebied?

Ja, in mijn brief van 22 januari 2013 (Kamerstuk, 28 286, nr. 613) heb ik daarvan reeds mededeling gedaan.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het buitengewoon wrang zou zijn als stichtingen, die zich inzetten voor een diervriendelijke aanpak van het zwerfkattenprobleem, geen ontheffing krijgen voor hun werk, terwijl er voor het simpelweg afschieten van zwerfkatten wel toestemming wordt verleend? Zo nee, hoe ziet u het dan?

Er zijn thans ontheffingen verleend waarmee landsdekkend het zwerfkattenprobleem via de TNR-methode kan worden aan gepakt. Het verlenen van toestemming voor afschieten van zwerfkatten is een verantwoordelijkheid van de provincies.

Vraag 6

Kunt u uiteenzetten hoeveel zwerfkatten er naar schatting leven in Nederland en hoeveel zwerfkatten door dierenbeschermingsorganisaties en -stichtingen jaarlijks volgens de TNR-methode worden teruggeplaatst en hoeveel katten er jaarlijks door jagers worden afgeschoten? Zo nee, waarom heeft u dergelijke gegevens niet?

Zoals in mijn brief van 22 januari 2013 aangegeven, is niet bekend hoeveel zwerfkatten in Nederland leven. De Dierenbescherming vangt jaarlijks ca. 35.000 zwerfkatten op in asielen. Daarnaast vangt de Dierenbescherming jaarlijks ca. 6.000 zwerfkatten, die na behandeling volgens de TNR-methode worden teruggeplaatst op de vangplek. Voor gegevens over afschot van zwerfkatten verwijs ik u naar de provincies.

Vraag 7

Acht u het denkbaar dat u bij de in de Kamer gevoerde discussie over het invoeren van een Identificatie- en Registratieplicht (I&R-plicht) voor katten onvoldoende zicht had op de relatie met en de precieze omvang van het zwerfkattenprobleem? Bent u bereid te erkennen dat een I&R-plicht voor katten voor een belangrijk deel het ontstaan van zwerfkattenpopulaties kan voorkomen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid uw standpunt over I&R bij katten te herzien en de motie van de leden Ouwehand en Van Dekken (Kamerstuk 31 389, nr. 108), die vraagt om invoering van een Identificatie- en Registratieplicht voor katten, over te nemen?

In mijn brief aan de Tweede Kamer van 22 januari jl. heb ik aangegeven dat de verwachte bijdrage van een verplichte I&R kat aan het structureel terugdringen van het aantal zwerfkatten gering zal zijn. Daarnaast brengt een I&R kat grote administratieve lasten met zich mee. Voor een nadere motivatie verwijs ik u naar deze brief.

Vraag 8

Deelt u de mening dat de TNR-methode in de tussentijd kan bijdragen aan het kleiner worden van populaties zwerfkatten? Zo nee, kunt u dat wetenschappelijk onderbouwen?

Zoals aangegeven in antwoord op vraag 1 wordt het beleid bezien op de effectiviteit. Ik wacht de uitkomsten hiervan af.

Vraag 9

Bent u bereid de organisaties en stichtingen, die de TNR- methode hanteren, (tijdelijke) ontheffingen te verlenen, zodat zij hun belangrijke (vrijwilligers)werk kunnen voortzetten, in elk geval totdat u eventueel nieuw beleid heeft ontwikkeld voor een diervriendelijke aanpak van het zwerfkattenprobleem?

In overleg met de huidige ontheffinghouders zal het toekomstige beleid worden vormgegeven. Er is geen noodzaak om tijdelijke ontheffingen te verstrekken, omdat de huidige ontheffinghouders reeds landsdekkend werken.

Vraag 10

Bent u bereid provincies op te roepen te stoppen met het afgeven van aanwijzingen voor het afschieten van zwerfkatten en bestaande aanwijzingen in te trekken? Zo nee, waarom niet?

Het al dan niet afschieten van zwerfkatten is een verantwoordelijkheid van de provincies. Daar wil ik mij niet in mengen.

Vraag 1

Bent u ervan op de hoogte dat er in Voorburg zes pups bijna verdronken zijn, doordat een man een mand met pups boven het water omkieperde en daarna wegliep?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het hier gaat om het dumpen van pups en dat het slecht had kunnen aflopen met de pups, zoals in Terschuur gebeurd is?2 Zo neen, hoe ziet u het dan?

Aangezien het Openbaar Ministerie nog in afwachting is van het proces-verbaal en de zaken beoordeeld dienen te worden, kan ik op dit moment geen verdere mededelingen doen.

Vraag 3

Wat vindt u ervan dat de man de pups heeft terug gekregen, nadat hij verklaarde de pups niet te willen laten verdrinken maar te laten zwemmen, terwijl een getuige hem bewust heeft zien weglopen na het dumpen van de pups in het water?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Kent u ook het geval waarbij een nog zogende moederhond is achtergelaten bij een supermarkt en de eigenaar van deze hond de pups mocht houden?3

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Deelt u de mening dat wanneer een persoon bewust dieren dumpt, diegene deze of andere dieren niet meer zou mogen houden? Zo ja, wat gaat u doen om situaties als bovenstaande te voorkomen? Zo neen, waarom niet?

Ten algemene, wordt het zich ontdoen van een dier (dumpen) in het concept-Besluit houders van dieren expliciet aangemerkt als dierenmishandeling. Ik beoog hiermee het aantonen van overtreding van het verbod op dierenmishandeling te vereenvoudigen. Indien de rechter van oordeel is dat sprake is geweest van dierenmishandeling dan kan een houdverbod van maximaal 10 jaar als voorwaarde bij een voorwaardelijke straf worden opgelegd. Het is aan de rechter om de straf te bepalen.

Vraag 1

Kent u het bericht «Boeren zweren nog bij antibiotica»?1

Ja. Het bericht is mede gebaseerd op het rapport over het gebruik van antibiotica bij landbouwhuisdieren dat de Stichting Diergeneesmiddelenautoriteit (SDa) op 8 juli 2013 heeft uitgebracht. De minister van VWS en ik hebben dit rapport op 29 augustus jl. met onze reactie aan uw Kamer gezonden.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u het feit dat het aantal boeren, dat op grote schaal antibiotica gebruikt, vorig jaar nauwelijks is gedaald vergeleken met 2011 en hoe waardeert u deze gegevens in relatie tot de ambitie om in 2015 70% minder antibiotica te gebruiken ten opzichte van 2009?

Uit de analyse van de SDa blijkt dat het gebruik van antibiotica op vleeskalver-, varkens-, en vleeskuikenbedrijven in 2012 ten opzichte van 2011 met circa 15% is afgenomen. De gerealiseerde afname in 2012 strookt met de ambitie om in 2015 70% minder antibiotica te gebruiken dan in 2009. De signalering van de SDa dat de totale spreiding in het gebruik tussen bedrijven in de varkens- en kalversector nog vergelijkbaar is met die in 2011 is daarmee niet in tegenspraak. Het betekent wel dat het aandeel van de bedrijven die structureel veel antibiotica gebruiken in die sectoren min of meer stabiel is gebleven. Ik ben het met de SDa eens dat sectoren zich met name moeten inzetten om het gebruik in deze categorie van veelgebruikers terug te dringen. Het is primair aan de sectoren en dierenartsen om daaraan te werken. De sectoren hebben begin 2013 verbetertrajecten voor structurele veelgebruikers opgesteld. Deze zijn vastgelegd in de private kwaliteitssystemen van de sectoren. Veelgebruikende veehouders moeten een aanvullend bedrijfsgezondheidsplan opstellen om het gebruik in ieder geval te reduceren tot onder de actiewaarde. Deze aanpak moet bijdragen aan een daling van het aandeel structurele veelgebruikers en verdere daling van het totale gebruik.
De NVWA krijgt de gegevens van de structurele veelgebruikers van de sectoren en zal deze gebruiken in het kader van het risicogebaseerde toezicht.

Vraag 3

Wat is volgens u de reden dat na de eerste forse en succesvolle inspanningen voor 50% reductie van het antibioticagebruik het verder terugbrengen van het antibioticagebruik moeizamer verloopt?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Wordt bij de registratie van het antibioticagebruik ook gekeken naar de toepassing en de periode dat een middel werkzaam is? Anders gezegd: is de doelstelling alleen kwantitatief of ook kwalitatief?

Op basis van de geregistreerde gegevens wordt voor elke veehouderijbedrijf het aantal dierdagdoseringen per dierjaar berekend. Bij deze berekening wordt rekening gehouden met de periode dat een middel werkzaam is. Een middel dat langer werkzaam is, leidt tot een langere blootstelling en daarmee tot meer dierdagdoseringen.
Bij de registratie en de analyse daarvan wordt ook naar kwalitatieve aspecten gekeken, zoals de wijze van toediening en het gebruik van eerste-, tweede- en derdekeusmiddelen per bedrijfstype.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u het aanhoudende gebruik van fluorochinolonen bij vleeskuikens en vleeskalveren?

Uit de SDa rapportage blijkt dat het gebruik van fluoroquinolonen in 2012 bij vleeskuikens, blankvleeskalveren, rosé startkalveren en rosé afmestkalveren gedaald is. Niettemin dient het gebruik van deze middelen verder beperkt te worden. Fluoroquinolonen zijn in de medio 2012 aangepaste formularia aangemerkt als derdekeusmiddelen. Dit betekent dat deze middelen alleen mogen worden ingezet als op basis van bacteriologisch onderzoek en een gevoeligheidsbepaling is aangetoond dat er geen alternatieven zijn. Sinds januari 2013 is deze gevoeligheidsbepaling wettelijk verplicht.

Vraag 6

Wanneer bent u van plan de Kamer te berichten over uw gesprekken met de kalversector over het verder terugdringen van het antibioticagebruik conform uw toezegging in het plenaire debat over het Verslag van het algemeen overleg Dierziekten en antibioticagebruik veehouderij d.d. 11 april 2013?

In het kader van de uitwerking van de UDD-maatregel heb ik met de kalversector en andere sectoren afgesproken dat ze concrete en effectieve preventieve maatregelen nemen om de diergezondheid te verbeteren, waardoor minder inzet van antibiotica nodig is. Ik heb u hierover bij brief van 4 juli 2013 geïnformeerd. De kalversector zal een pakket van structurele maatregelen uitvoeren om de gezondheid en weerstand van de kalveren bij aankomst op het kalverbedrijf te verbeteren. Deze maatregelen zullen worden vastgelegd in private kwaliteitssystemen. Daarnaast zal de kalversector in overleg met de melkveesector een plan van aanpak opstellen om ervoor te zorgen dat de kalveren in goede conditie op het kalverbedrijf aankomen. Dit plan moet gereed zijn op 1 januari 2014.

Vraag 7

Welke maatregelen bent u van plan te nemen om te zorgen dat het aantal en het percentage veelgebruikers (gebruikers op het actieniveau) het komende jaar substantieel zal dalen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 8

Hoe beoordeelt u de discrepantie tussen hoeveelheden verkochte en gebruikte antibiotica voor dieren en in hoeverre is deze discrepantie volgens u te verklaren door het illegale gebruik van antibiotica?

De SDa constateert dat in er in 2012 meer antibiotica in de veehouderij zijn gebruikt dan er op basis van de cijfers van de FIDIN (Fabrikanten en Importeurs van Diergeneesmiddelen in Nederland) zijn verkocht. De SDa zal nader onderzoek uitvoeren naar de reden hiervan. Zijn noemt onder andere het interen op eerder opgebouwde voorraden door dierenartspraktijken als een mogelijke oorzaak.

Vraag 9

Kunt u aangeven welke typen antibiotica het meest worden aangetroffen bij controles op illegaal gebruik?

Op basis van de opsporings- en toezichtbevindingen in de afgelopen twee jaar kan niet worden geconstateerd dat er één of enkele typen antibiotica zijn die opvallend vaker worden aangetroffen dan andere.

Vraag 10

Is er een verband tussen de daling van het antibioticagebruik in de pluimveesector en het gebruik van illegaal verkregen en niet geregistreerde antibiotica, zoals in het artikel gesuggereerd wordt?

Ik heb geen indicatie dat er een verband is tussen daling van het antibioticumgebruik in de pluimveesector en eventueel illegaal gebruik van antibiotica. Mogelijke illegale praktijken onttrekken zich per definitie aan het zicht. Zie ook mijn antwoord op vragen van het lid Thieme over illegaal gebruik van antibiotica in de veehouderij (AH TK 2012–2013, 1273).

Vraag 11

Kunt u aangeven wat de totale omvang van het illegale gebruik van antibiotica in de pluimveesector is?

Zie antwoord vraag 10.

Vraag 12

Deelt u de mening dat illegaal gebruik van antibiotica negatief uitwerkt op het imago van de sector als geheel? Welke maatregelen treft u om het illegale gebruik terug te dringen?

Ja. In de brief van 5 april 2013 (TK 29 683, nr. 156) is aangegeven hoe het kabinet mogelijk illegale handel aanpakt. De Inlichtingen- en Opsporingsdienst van de NVWA is voortdurend gericht op het opsporen van illegale antibioticahandel. Sinds 2011 wordt per jaar 1 miljoen euro extra besteed aan opsporing en toezicht op het gebruik van antibiotica in de veehouderij. Een effectievere aanpak van illegale handel is mogelijk geworden doordat het bezit van grondstoffen voor diergeneesmiddelen (inclusief antibiotica) vanaf januari 2013 niet meer is toegestaan zonder vergunning. Importeurs, fabrikanten en distributeurs van werkzame stoffen moeten zijn opgenomen in het Register grondstoffen van diergeneesmiddelen. Veehouders mogen geen grondstoffen voorhanden hebben. Wanneer nu grondstoffen worden aangetroffen, wordt getoetst of men in het register voorkomt. Daarbij is complexe strafrechtelijke bewijsvoering die moet aantonen dat er sprake is van bezit van een grondstof die daadwerkelijk wordt gebruikt als diergeneesmiddel niet meer nodig.

Vraag 1

Bent u ervan op de hoogte dat er filmpjes op het internet staan waarin vrouwen veel te kleine pony’s berijden en mishandelen?1 Zo ja, hoe beoordeelt u dit?

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat de vrouwen, die de pony’s berijden, en de organisaties die betrokken zijn bij het produceren of aanbieden van deze filmpjes Nederlands zijn en dat deze filmpjes waarschijnlijk van een Nederlands productiehuis komen? Zo nee, waarom niet?

Er loopt momenteel een strafrechtelijk onderzoek. In verband met het opsporingsbelang kunnen over het strafrechtelijk onderzoek geen mededelingen worden gedaan.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het dierenleed dat in de filmpjes te zien is onacceptabel is en de makers van deze filmpjes de wet overtreden? Zo ja, welke consequenties verbindt u hieraan?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u bereid het toezicht op dierenmishandeling te verscherpen en in te grijpen, zodat de betrokkenen bij deze en soortgelijke filmpjes opgepakt worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke termijn en wijze?

De inzet op de handhaving van het verbod op mishandeling en verwaarlozing is substantieel verhoogd met de komst van het meldnummer 144 en de taakaccenthouders bij de politie. De politie, de Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming en de NVWA werken intensief samen op dit terrein, hetgeen heeft geresulteerd in een stijging van het aantal zaken dat wordt opgepakt. De politie doet voorts reeds onderzoek naar deze zaak. Ik zie dan ook geen aanleiding hierin een verdere verscherping aan te brengen.

Vraag 1

Wat is de voortgang met betrekking tot de verplichting voor geitenhouders om uiterlijk 1 augustus 2013 alle geiten te vaccineren tegen Q-koorts?

Volgens het registratiesysteem heeft 24% van de houders hun dieren gevaccineerd (peildatum 1 juli). Dit is een maand voor de einddatum (1 augustus) van de vaccinatiecampagne voor professionele houders van melkgeiten en melkschapen. In 2.012 had 20% van alle melkproducerende geiten- en schapenbedrijven op dit moment de Q-koorts vaccinatie geregistreerd.
Op 1 augustus 2012 was dat 82%.
Veehouders moeten de vaccinatie registreren in het I&R-systeem. Mogelijk is een deel van de achterstand te verklaren doordat houders nog geen vaccinatiemelding in I&R hebben gedaan. Daarnaast houden veel houders vast aan een vaccinatie-interval van 12 maanden. Ook vorig jaar zijn veel dieren gevaccineerd in de maand juli.
Op 1 juli heeft de NVWA aan de professionele houders van melkschapen en -geiten die op de verzenddatum nog geen vaccinatiemelding hadden gedaan een herinneringsbrief vaccinatieplicht Q-koorts verstuurd. De Nederlandse GeitenZuivel Organisatie en LTO hebben deze houders per brief ook opgeroepen tijdig aan de vaccinatieplicht Q-koorts te voldoen.
Ik vind het vanuit het oogpunt van volksgezondheid van het grootste belang dat veehouders tijdig en correct voldoen aan de vaccinatieplicht, en verwacht van hen dat zij op dit punt hun verantwoordelijkheid zullen nemen.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het niet meer acceptabel is als geitenhouders hun veestapel niet uiterlijk 1 augustus 2013 hebben ingeënt tegen Q-koorts?

Voor de volksgezondheid is het van het grootste belang dat dieren gevaccineerd zijn voordat ze gedekt worden. Ik vind het dan ook essentieel dat de veehouders door tijdige en correcte naleving van de vaccinatieplicht uitstralen dat zij zich (mede)verantwoordelijk voelen voor de gezondheid van de omwonenden. Daarom wordt vanaf 1 augustus 2013 door de NVWA strenger opgetreden bij overtredingen van de verplichte Q-koorts maatregelen. Vanaf 1 augustus 2013 zal de NVWA de houder een last onder bestuursdwang opleggen die is gericht op herstel van de overtreding, namelijk het alsnog vaccineren van de dieren. De houder zal eerst nog in de gelegenheid worden gesteld om alsnog aan zijn verplichting te voldoen. Hiervoor zal een termijn van 1 week worden aangehouden. Indien na deze periode de overtreding niet is hersteld, zal de NVWA de vaccinatie uitvoeren. De kosten die hiermee gepaard gaan zijn voor rekening van de houder van de dieren. Daarnaast zal tegen die houders die hun dieren niet vóór 1 augustus hebben gevaccineerd door de NVWA proces-verbaal worden opgemaakt.
Niet tijdig en volledig vaccineren heeft tot gevolg dat professionele houders van melkgeiten en melkschapen geen dieren mogen laten dekken en aanvoeren op hun bedrijf. Bij de aanvoer van niet-gevaccineerde dieren en inseminatie of dekking van niet-gevaccineerde dieren zal de NVWA per 1 augustus ook een proces-verbaal opmaken.

Vraag 3

Welke maatregelen bent u van plan te nemen tegen geitenhouders die op 1 augustus 2013 hun veestapel niet hebben ingeënt tegen Q-koorts?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Vergaste Schipholganzen worden opgegeten»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat we op een verantwoorde wijze moeten omgaan met de vele duizenden ganzen die helaas worden vergast en dat het onverantwoord is om deze ganzen af te voeren naar de destructor? Zo nee, waarom niet?

Ja.

Vraag 3

Klopt het gestelde in het artikel dat de ganzen die in de omgeving van Schiphol worden gevangen en vervolgens vergast, in principe bestemd zijn voor poeliers en voedselbanken?

Alle ganzen die door de uitvoerder worden gevangen en gedood worden ter beschikking gesteld van een poelier. Sinds 2012 worden de ganzen die gevangen worden in het belang van de vliegveiligheid ter plaatse gedood met CO2. Een poelier haalt ze op de vangplek op. Deze stelt al enige jaren uit eigener beweging een deel ter beschikking aan de voedselbank. De overige ganzen worden ook verwerkt en verkocht aan horecaondernemers.

Vraag 4

Is het gestelde in het artikel waar dat in de ontheffingen/machtigingen die de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht hebben verleend om de dieren te doden, staat dat de ganzen moeten worden benut? Zo nee, wat staat er dan in de ontheffingen? Zo ja, welke concrete benuttingsvoorschriften zijn opgenomen in de ontheffingen?

In het contract met de uitvoerder is opgenomen dat een zo groot mogelijk deel van de ganzen in de voedselketen terecht dient te komen.
De teksten van de ontheffingen van de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht zijn te vinden op de websites van genoemde provincies.

Vraag 5

Kunt u aangeven waar de gevangen en vergaste «Schipholganzen» tot nu toe naar toe worden gebracht en hoeveel procent van de ganzen de voedselketen in gaan?

De ganzen worden op de vangplek gedood en opgehaald door de poelier. Alle ganzen gaan de voedselketen in. Alle volwassen ganzen worden voor menselijke consumptie gebruikt en verkocht aan de horeca of geschonken aan de voedselbank. Van de jonge ganzen wordt een deel gebruikt voor dierlijke consumptie. Dit jaar is 63% van het totaal aantal gevangen ganzen de menselijke voedselketen ingegaan. De overige (jonge) ganzen worden gebruikt voor diervoeding.

Vraag 6

Bent u bereid om in overleg te gaan met de provincies en uitvoerders van het Ganzenakkoord om te zorgen dat ook alle ganzen die vanaf 2013 in het kader van het Ganzenakkoord worden gedood, de voedselketen ingaan? Zo nee, waarom niet?

Ja.

Vraag 7

Bent u bereid om ganzenvlees op de positieflijst voor duurzame inkoop door overheden te plaatsen?

De criteria voor de inkoop van catering door overheden zijn recentelijk (november 2012) herzien in nauwe samenwerking met marktpartijen en andere overheden.
De herziening van de criteria moet cateraars stimuleren om duurzamere, waaronder diervriendelijkere, producten op te nemen in het assortiment. De cateraar blijft, in overeenstemming met het Advies Duurzaam Inkopen van VNO-NCW e.a., vrij in zijn keuze hoe hij zijn assortiment inricht.

Vraag 8

Bent u bereid om de consumptie van ganzenvlees in te brengen in uw overleg met de sector over voedselverspilling?

Mijn inzet is er op gericht om de gedode ganzen zo veel mogelijk voor menselijke consumptie te bestemmen dan wel een andere hoogwaardige bestemming te geven. Van voedselverspilling is hier overigens, gelet op de definitie van de Monitor Voedselverspilling (TK 31 532, nr. 115), geen sprake, want het betreft wilde ganzen die niet bedoeld waren voor menselijke consumptie.

Vraag 1

Hoe beoordeelt u het feit dat er in Milheeze 1.100 varkens zijn doodgegaan nadat het ventilatiesysteem uitviel, en welke consequenties verbindt u hieraan?1

Dit is een zeer te betreuren gebeurtenis voor de varkens en de getroffen ondernemer. Dit soort calamiteiten geeft aan hoe belangrijk het is dat er noodsystemen aanwezig zijn, dat er een alarmsysteem in werking treedt en dat beiden regelmatig worden getest.

Vraag 2

Heeft u er kennis van genomen dat het ventilatiesysteem in de stal mogelijk al sinds dinsdagavond 18 juni jl. kapot was, maar dat dit pas in de loop van de volgende dag geconstateerd werd? Zo ja, hoe beoordeelt u dit, mede in het licht van de zorgplicht?

Het onderzoek naar de toedracht van deze calamiteit is nog niet afgerond maar uit voorlopige resultaten blijkt dat zowel het noodsysteem als het alarm niet in werking zijn getreden. Voor het onderzoek is de betreffende apparatuur meegenomen waarbij wordt uitgezocht wat de oorzaak is geweest. Tevens wordt onderzocht wanneer de apparatuur voor het laatst is gecontroleerd.

Vraag 3

Dit is niet de eerste keer dat er dieren omkomen doordat het ventilatiesysteem in een stal het begeeft, kunt u dat bevestigen?2 Zo ja, kunt u een overzicht verschaffen van vergelijkbare gebeurtenissen in de afgelopen vijf jaar en steeds daarbij aangeven hoeveel dieren er zijn omgekomen? Zo nee, waarom beschikt u niet over deze gegevens?

Uit beschikbare bronnen blijkt dat in de afgelopen 5 jaar drie soortgelijke situaties hebben voorgedaan in de varkenshouderij. Het ging hier in totaal om respectievelijk 230, 900 en 500 varkens. In de pluimveehouderij zijn op basis van beschikbare bronnen tot nog toe geen vergelijkbare gevallen bekend. Vorig jaar bleek echter op verschillende bedrijven dat bij extreem hoge buitentemperaturen de ventilatie onvoldoende toereikend was. Op 2 bedrijven kwamen hierbij 400 kippen om.

Vraag 4

Deelt u de mening dat potdichte stallen, waarbij ventilatie noodzakelijk is voor het kunnen overleven van de dieren in deze stal, zeer kwetsbaar zijn voor technische fouten en dat deze fouten grote consequenties hebben voor het dierenwelzijn? Zo nee, waarom niet?

In de Europese richtlijn over het welzijn van productiedieren (98/58/EG) die is geïmplementeerd in het nationale Besluit welzijn productiedieren is vastgelegd dat, indien een dier afhankelijk is van een kunstmatig ventilatiesysteem, deze voorzien moet zijn van een noodsysteem waarmee voldoende verse lucht kan worden aangevoerd om de gezondheid en het welzijn van het dier te waarborgen als het hoofdsysteem uitvalt. Indien het hoofdsysteem uitvalt moet een alarmsysteem in werking treden en dit alarmsysteem moet regelmatig worden getest.
Indien deze systemen niet aanwezig zijn of indien wel aanwezig maar niet regelmatig gecheckt dan vormen dichte stallen een risico voor zowel mens als dier. Daarom wordt hier zowel door de NVWA als door controlerende instanties in het kader van ketenkwaliteitssystemen op gecontroleerd en kan indien nodig handhavend worden opgetreden. De ondernemer heeft er baat bij dat er een goed werkend ventilatiesysteem aanwezig is; er is geen reden deze uit te schakelen. Ik ben derhalve niet voornemens een tijdscontrolesysteem voor te gaan schrijven.

Vraag 5

Bent u bereid om vergaande maatregelen te nemen zodat dieren te allen tijde kunnen beschikken over een buitenloop en daarmee over frisse lucht zodat dit soort ongevallen niet meer voorkomen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke termijn en wijze?

De huidige Europese regelgeving en de implementatie daarvan door middel van nationale regelgeving voldoet. Wel ben ik bereid, mede naar aanleiding van de motie van het lid Ouwehand (33 605-XIII, nr. 18) van 4 juli 2013, om deze zomer extra stalklimaatcontroles uit te voeren op veehouderijbedrijven. Hierover bent u middels een aparte brief geïnformeerd.

Vraag 6

Is er proces verbaal opgemaakt tegen de betreffende ondernemer? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 7

Bent u bereid een alarmsysteem voor het uitvallen van ventilatiesystemen in stallen verplicht te stellen? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 8

Bent u bereid een tijdcontrole systeem, vergelijkbaar met een tachograaf in vrachtwagens, verplicht te stellen voor het gebruik van luchtwassers en ventilatiesystemen in stallen zodat die systemen niet in strijd met de regels uitgeschakeld kunnen worden zonder sancties? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke termijn en wijze?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Kunt u aangeven wat de huidige stand van zaken is rond het veiligstellen van de toekomst van het Nederlandse paardenras, het Gelders paard, en de uitvoering van de unaniem aangenomen motie Ormel/Snijder-Hazelhoff (februari 2008)?1

Mede naar aanleiding van de motie Ormel/Snijder-Hazelhoff (TK 28 286, nr. 113) zijn er diverse acties ondernomen voor het behoud van het Gelders paard. Daarbij zijn diverse gesprekken gevoerd met onder andere het Koninklijk Warmbloed Paard Nederland (KWPN) en de Gelderlander Paard Associatie. In financiële zin is er onderzoek gesteund, alsmede de Stichting Zeldzame Huisdierrassen. Bij Wageningen Universiteit is het onderzoek naar de genetische diversiteit binnen het Gelders paard en de genetische afstand tot de KWPN rijpaarden afgerond. Daarnaast is de Gelderlander Paard Associatie door het productschap en mijn ministerie geïnformeerd welke mogelijkheden er zijn binnen de fokkerijregelgeving.
Het is nu aan de betrokken partijen zelf om vervolgstappen te ondernemen.

Vraag 2

Is uw standpunt nog steeds dat «het huidige fokbeleid niet voldoende garantie biedt om de raskenmerken van het Gelderse paard op lange termijn te behouden», zoals u aangaf in uw brief van 26 februari 2010? Zo neen, waarom niet?

Binnen het KWPN worden Gelderse paarden geselecteerd op basis van onder andere exterieur, karakter en veelzijdige prestaties, zodat deze kenmerken worden behouden. Wel is er binnen de fokkerij van het Gelders paard de mogelijkheid om «nieuw bloed» in te voeren, waardoor genetisch gezien de diversiteit groter wordt. Het bepalen van de selectiecriteria en fokdoelen is een private aangelegenheid van de stamboeken, in dit geval het KWPN.

Vraag 3

Deelt u de mening dat afschaffing van het vereiste van Gelders bloed voor het Gelders paard ongewenst is?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Welke concrete maatregelen bent u bereid te treffen om tot een duurzaam behoud van het Gelders paard te komen? Welke rol speelt de genoemde motie in dat beleid?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 1

Kent u het bericht «Overleg gemeente en Provincie over uitmaaien nesten?»1

Ja.

Vraag 2

Hoe verhoudt zich het maaien in de broedtijd van inheemse beschermde vogels tot de bepaling in de Flora- en Faunawet die zegt dat het verboden is nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- of verblijfsplaatsen van dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te beschadigen, te vernielen, uit te halen, weg te nemen of te verstoren?

Het verbod van de Flora- en Faunawet strekt ertoe die plaatsen te beschermen waar vogels daadwerkelijk nestelen en of broeden. Daarom dient men zich voorafgaand aan mogelijk verstorende werkzaamheden zoals maaien te vergewissen van de aanwezigheid van vogels, hun nesten, eieren of jongen, teneinde daarmee rekening te houden. Dit geldt met name gedurende de broedtijd.

Vraag 3

Bent u bereid een algemeen verbod in te stellen op maai-, snoei- en kapwerkzaamheden én jacht tijdens het broedseizoen? Zo nee, waarom niet en hoe wilt u dan invulling geven aan de wettelijke bescherming zodat ook werkelijke bescherming ontstaat? Zo ja, op welke termijn en wijze?

Nee, een dergelijk verbod zou een te zware inbreuk vormen op de praktijk van onder andere de agrarische en de houtsector, slechts een zeer minimale meerwaarde hebben ten opzichte van de huidige wettelijke bescherming en daarmee zijn doel voorbij schieten.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het beschermen van beschermde inheemse diersoorten meer prioriteit zou moeten krijgen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke termijn en wijze?

De Flora- en faunawet voorziet in een stevig stelsel van verboden op schadelijke menselijke handelingen ter bescherming van inheemse diersoorten.

Vraag 5

Op welke wijze wilt u ervoor zorgen dat jaarlijks terugkerende waarnemingen2 van uitgemaaide nesten leiden tot meer adequate handhaving? Bent u bijvoorbeeld bereid tot overleg met de handhavende provincies vanuit uw verantwoordelijkheid voor de biodiversiteit?

Het bericht «Overleg gemeente en Provincie over uitmaaien nesten?» versterkt mijn overtuiging dat provincies en gemeenten hun handhavende verantwoordelijk-heden in de regel goed oppakken en dat een geval zoals zich in Rhenoy heeft voorgedaan een incident is.

Vraag 6

Deelt u de mening dat de regels in de Flora- en faunawet ten aanzien van de bescherming van beschermde inheemse dieren in bosbouw, bouwplannen, bermbeheer en landbouw op gelijke, doch meer adequate wijze ter hand zou moeten worden genomen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke termijn en wijze?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Hoe rijmt u de inspanningen om weidevogels te beschermen met de achteloosheid waarmee vogels en nesten gemaaid worden en de gebrekkige handhaving daarop?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 8

Is er enige vooruitgang in het maken van een gedragscode maaiwerkzaamheden waartoe de minister LTO gestimuleerd heeft en LTO volgens de minister in 2007 aan werkte?3 4

Inzake het project «gedragscode Land- en Tuinbouw» is gebleken dat het instrument gedragscode, zoals bedoeld in de Flora- en faunawet, onvoldoende aansluit op de dagelijkse praktijk en de mogelijkheden van de agrarische sector, om tot een volwaardige gedragscode Flora- en faunawet te komen.
Waar in andere sectoren een gedragscode goed aansluit op de praktijk en organisatiegraad van de betreffende sectoren, zijn agrarische ondernemers in hun dagelijkse praktijk te zeer afhankelijk van onvoorspelbare factoren zoals het weer. Bovendien kunnen agrarische ondernemers niet op vergelijkbare wijze als andere sectoren beschikken over ecologische kennis. Uit pilots is gebleken dat voor een gedragscode onvoldoende draagvlak is bij agrarische ondernemers.

Vraag 1

Bent u ervan op de hoogte dat aangifte is gedaan tegen waterschap Peel en Maasvallei op 25-04-2012 wegens het vernietigen van een beverdam en op 22-04-2013 wegens het beschadigen van een beverdam?

Ja.

Vraag 2

Het verstoren van inheemse soorten en zeker beschermde soorten, zoals de bever, is in strijd met de Flora- en faunawet; wat zijn de voorwaarden waaronder ontheffing gevraagd kan worden van deze wet? Wat is de procedure in dezen, hoe vaak wordt hier gebruik van gemaakt en in hoeveel gevallen wordt zo’n verzoek gehonoreerd en op welke basis?

Het opzettelijk verontrusten van beschermde inheemse diersoorten alsmede het aantasten of verontrusten van hun nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen is verboden op grond van de Flora- en faunawet. Het belangrijkste criterium om hiervan ontheffing te kunnen verlenen, is dat de gunstige staat van instandhouding van de soort niet aangetast mag worden. Indien dieren of planten tevens beschermd worden op grond van de Vogel- of Habitatrichtlijn (respectievelijk de Richtlijnen 79/409/EEG en 92/43/EEG), gelden als aanvullende eisen dat er geen alternatief is voor de aantasting en dat de reden voor de aantasting een bij wet genoemd belang dient. Deze belangen zijn afkomstig uit de beide Richtlijnen en opgenomen in de Flora- en faunawet.
Dienst Regelingen is gemandateerd om namens mij ontheffing van de Flora- en faunawet te verlenen. Dienst Regelingen ontvangt hiertoe jaarlijks zo’n 450 aanvragen. Aanvragers moeten in hun aanvraag duidelijk maken om welke soorten het gaat, om welke verbodsbepalingen van de Flora- en faunawet en op welke wijze voldaan wordt aan de hierboven vermelde criteria. Dienst Regelingen wordt wat betreft de ecologische aspecten van de aanvraag geadviseerd door de Dienst Landelijk Gebied.
Het merendeel van de ontheffingsaanvragen kan gehonoreerd worden, ofwel omdat voldaan wordt aan genoemde criteria, ofwel omdat blijkt dat de werkzaamheden zodanig uitgevoerd kunnen worden, dat er geen verbodsbepalingen overtreden worden.

Vraag 3

Klopt het dat in bovengenoemde gevallen geen ontheffing is aangevraagd? Indien deze niet is aangevraagd, welke kans had een aanvraag op goedkeuring? Indien deze wel is aangevraagd, wanneer was dit en om welke redenen?

In bovengenoemde gevallen is geen ontheffing aangevraagd omdat het (deels) wegnemen van een dam niet leidt tot het aantasten of vernietigen van een voortplantings-, vaste rust- of verblijfplaats zoals bedoeld in de Flora- en faunawet.
In het 2012 was de ontwatering van een afslag van Rijksweg A73 in het geding en in 2013 liep 10 hectare landbouwgrond onder water. Beide gevallen hebben een voorgeschiedenis van jaren waarin geprobeerd is met zo min mogelijk ingrijpende middelen de problemen weg te nemen. Het verlagen van de dammen en uiteindelijk het geheel wegnemen van één van de dammen bleek onontkoombaar. Hieruit volgt dat het waterschap naar mijn mening zorgvuldig en in de geest van de Flora- en faunawet heeft gehandeld.

Vraag 4

Welke consequenties verbindt u eraan als het waterschap niet conform de Flora- en faunawet heeft gehandeld en welke consequenties verbindt u aan het niet aanvragen van een ontheffing? Bent u bereid het waterschap in dezen een berisping te geven, indien het geen ontheffing heeft gekregen van de Flora- en faunawet? Welke stappen gaat u nemen om te voorkomen dat dit in de toekomst gebeurt?

Het waterschap Peel en Maasvallei heeft conform de Flora- en faunawet gehandeld. Zie ook mijn antwoord op vraag 3.

Vraag 5

Zijn er andere waterschappen waar verstoring van bevers en andere overtredingen van de Flora- en faunawet plaatsvinden? Wat is het beleid hieromtrent en hoe wordt hierop toegezien?

Omdat de bever het thans goed doet in Nederland (circa 1.000 dieren in Nederland, waarvan zo’n 200–250 in Limburg), zullen waterschappen in toenemende mate te maken krijgen met effecten van het bouwen van beverdammen op de waterhuishouding. De waterschappen hebben daarom een beverprotocol opgesteld aan de hand waarvan op zo zorgvuldig mogelijke wijze met bevers en hun bouwwerken kan worden omgegaan. Veelal zal overtreding van de Flora- en faunawet daarmee voorkomen kunnen worden. Waar dat niet mogelijk is, is ontheffing van de Flora- en faunawet nodig.
Ingrepen ten aanzien van bevers en hun bouwwerken worden uitgevoerd in overleg met de provincie, Rijkswaterstaat, natuurterreinbeheerders als Staatsbosbeheer en waar relevant Dienst Regelingen.

Vraag 6

Wat kunnen burgers doen indien zij verstoringen van flora en fauna door het waterschap vaststellen?

Het heeft de voorkeur dat burgers zich dan eerst tot het betreffende waterschap wenden. De waterschappen zijn zich bewust van het belang van goede communicatie en ik heb er vertrouwen in dat zij bereid zijn zaken nader toe te lichten.
Indien bij burgers toch de indruk blijft bestaan dat de Flora- en faunawet overtreden wordt, kunnen zij zich wenden tot de provincie of tot Dienst Regelingen.

Vraag 7

Zijn de waterschappen afdoende op de hoogte van de Flora- en faunawetgeving omtrent beschermde soorten en hun plicht deze niet te verstoren en de plicht tot ontheffingsaanvraag? Wat gaat u doen om de communicatie richting waterschappen in dezen te verbeteren?

De waterschappen zijn goed op de hoogte van de Flora- en faunawetgeving. De Unie van Waterschappen was één van de eersten met een gedragscode Flora- en faunawet, die voor een groot deel in de plaats komt van ontheffingen ten behoeve van beheer- en onderhoudswerkzaamheden. Deze gedragscode is in februari 2012 voor de duur van vijf jaar verlengd. In 2012 hebben de Unie van Waterschappen in samenwerking met het kenniscentrum van de regionale waterbeheerders, de Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer, ten behoeve van de waterschappen een themadag georganiseerd, waarbij uitvoerig aandacht is besteed aan de Flora- en faunawet, en in het bijzonder aan de gedragscode. Ook mijn ministerie heeft daar een actieve rol in gespeeld.

Vraag 1

Kunt u bevestigen dat er ongeveer honderd dieren dood en uitgehongerd zijn gevonden in kooitjes in een dierenwinkel in Rotterdam?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven hoe het kan dat er maandenlang dieren dood in kooien hebben gelegen en niemand er van wist?

Het is onmogelijk om permanent toezicht te houden op elke locatie in Nederland waar dieren worden gehouden. Voor situaties als de onderhavige is het toezicht afhankelijk van meldingen van de omgeving. Dergelijke ernstige incidenten komen wel slechts zeer incidenteel voor.

Vraag 3

Kunt u aangeven hoeveel en welke dieren zijn aangetroffen in de dierenwinkel en of er beschermde diersoorten tussen zaten?

In de winkel zijn ongeveer 120 dode dieren aangetroffen, waarvan dertig in een vrieskist. Het gaat om zo’n dertien verschillende diersoorten zoals schildpadden, muizen, slangen, hagedis, vogelspinnen en kleine roofdieren. Er zaten twee beschermde vogelspinnen tussen. Deze komen voor op bijlage B van de CITES regelgeving.

Vraag 4

Beschikte de betreffende beheerder over een bewijs van vakbekwaamheid en de benodigde vergunningen en is er eerder sprake geweest van overtredingen van genoemde winkelier?

Er loopt momenteel een strafrechtelijk onderzoek, waarin deze vragen worden meegenomen. In verband met het opsporingsbelang kunnen over het strafrechtelijk onderzoek geen mededelingen worden gedaan.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de verkoop van dieren te allen tijde goed geregeld moet zijn en goed moet worden gecontroleerd? Zo ja, bent u van mening dat er sprake is van adequaat toezicht van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) wanneer dode dieren maanden dood kunnen liggen in een dierenwinkel? Zo nee, welke stappen gaat u nemen om het toezicht te verscherpen zodat misstanden zoals deze niet meer voorkomen?

De verkoop van dieren dient mijns inziens met voldoende waarborgen voor dierenwelzijn te worden omkleed. Voor een goede borging zijn een aantal maatregelen in gang gezet. Voor de voorschriften die ik voornemens ben te stellen aan de verkoop van gezelschapsdieren verwijs ik u naar het ontwerpBesluit gezelschapsdieren (bijlage bij Kamerstuk II 2011–2012 28 286, nr. 539) en het verslag van het nota overleg van 25 maart 2013 waarin dit besluit is besproken (kamerstukken 2012–2013, 31 389, nr. 125). In het besluit Gezelschapsdieren worden onder andere eisen gesteld aan de vakbekwaamheid van de handelaar, is er sprake van verplichte registratie en huisvestingseisen. Ook is het mijn streven om per 1 januari 2014 de positieflijst in werking te laten treden waardoor alleen dieren mogen worden gehouden die hiervoor geschikt zijn. Tot slot is het per 1 januari 2014 ook mogelijk om dergelijke overtredingen bestuursrechtelijk te beboeten, naast de strafrechtelijke kant.
Het toezicht op de nieuwe eisen zal worden belegd bij de NVWA en de Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID). De NVWA en de LID zullen jaarlijks een gezamenlijk handhavingsplan opstellen waarin afspraken worden gemaakt over risico gericht toezicht op het besluit gezelschapsdieren zodra dat van kracht is.

Vraag 6

Deelt u de mening dat de handel in dieren geregistreerd moet worden zodat de overheid gegevens heeft over het aantal honden, katten, konijnen, knaagdieren, vogels, reptielen en andere dieren dat jaarlijks in Nederland verkocht wordt? Zo nee, waarom niet?

In het Besluit gezelschapsdieren is een registratieplicht voor inrichtingen opgenomen. Daarnaast dienen inrichtingen een deugdelijk administratie te voeren van de dieren die in de inrichting verblijven. Dit biedt mijns inziens voldoende mogelijkheden voor toezichthouders om adequate controles uit te voeren. De administratieve lasten de gepaard gaan met een identificatie en registratieplicht voor elk individueel dier acht ik onevenredig hoog.
Teneinde over een globaal beeld van de sector te beschikken laat ik om de paar jaar de omvang van de sector in beeld brengen. Een laatste voor beeld hiervan is het rapport Feiten & Cijfers Gezelschapsdierensector 2011, van Has Den Bosch (http://edepot.wur.nl/186586).

Vraag 7

Bent u bereid tot aanscherping van de eisen voor de verkoop van levende dieren zodat misstanden zoals deze voorkomen zullen worden en tevens de malafide handel aangepakt wordt? Zo ja, op welke termijn en wijze? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 8

Bent u bereid het aantal verkooppunten voor gezelschapsdieren fors te beperken?

Nee. Indien de verkoper vakbekwaam is, de koper goede voorlichting krijgt en de inrichting voldoet aan alle eisen dan kan een huisdier mijns inziens verantwoord verkocht worden.

Vraag 1

Wat is uw oordeel over het bericht dat weidegang niet noodzakelijk is voor weidepremie?1

De Stichting weidegang stelt aan weidemelk de voorwaarde dat weidegang wordt toegepast (minimaal 120 dagen per jaar en minimaal 6 uur per dag). Ongeveer 70% van de in Nederland geproduceerde melk is afkomstig van koeien die weidegang krijgen. Het merendeel van de melkveehouders die hun koeien weiden, ontvangt daarvoor een weidepremie, maar niet al deze melk wordt ook daadwerkelijk als weidezuivel verkocht.
Enkele zuivelondernemingen stimuleren integrale duurzaamheid waarvan naast weidegang bijvoorbeeld ook milieu en dierenwelzijn onderdeel uitmaken en passen een duurzaamheidspremie toe, deze zuivel wordt niet als weidemelk verkocht.
De term «weidemelk» geldt alleen voor melk van koeien die daadwerkelijk weidegang krijgen, dat is in de praktijk ook het geval. Ik zie geen aanleiding om daarover met de betreffende bedrijven nader te spreken.

Vraag 2

Is het u bekend of de melk waarvoor wel een premie is ontvangen als «weidemelk» verkocht is?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de term «weidemelk» alleen zou mogen gelden voor melk van koeien die ook daadwerkelijk op het land lopen?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het misleiding van de consument is wanneer er op het pak weidemelk staat, terwijl in de praktijk de verduurzaming van de stallen al voldoende is om een dergelijk predikaat te krijgen?

In artikel 29, lid 1 van de Warenwet is opgenomen dat aanduidingen, vermeldingen of voorstellingen die doordat zij onjuist of onvolledig zijn of een onjuiste indruk wekken, misleidend zijn met betrekking tot de kenmerken van de betrokken eet- en drinkwaar, en met name tot de aard, identiteit, hoedanigheden samenstelling, hoeveelheid, houdbaarheid, oorsprong of herkomst, wijze van vervaardiging of verkrijging, bij het verhandelen van eet- en drinkwaren, en bij de aanprijzing ervan, niet mogen worden gebezigd. Aan weidemelk wordt de voorwaarde gesteld dat weidegang wordt toegepast. Het is niet nodig om andere voorwaarden te stellen.

Vraag 5

Deelt u de mening dat koeien in het Nederlandse landschap thuishoren en dat het voor de dieren beter is om zoveel mogelijk buiten te lopen? Zo ja, wat gaat u eraan doen om dit te bevorderen? Zo niet, waarom niet?

Weidegang is een belangrijk maatschappelijk thema. Weidende koeien kenmerken het Nederlandse landschap. Zij maken de melkveehouderij zichtbaar en bepalen mede wat het beeld dat de maatschappij heeft van de Nederlandse zuivelsector en haar producten. Weidegang komt op diverse punten tegemoet aan de behoefte van de koe om haar natuurlijk gedrag te kunnen vertonen.
In 2012 hebben 59 partijen het Convenant Weidegang ondertekend, waaronder het ministerie van Economische Zaken.

Vraag 6

Bent u bereid om met de betreffende bedrijven te spreken over de voorwaarden die aan een term als «weidegang' zijn verbonden? Zo ja, kunt u de Kamer op de hoogte stellen van de uitkomsten van dit gesprek? Zo niet, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 7

Ziet u naar aanleiding van dit bericht de noodzaak om voorwaarden te stellen aan het gebruik van termen als «duurzaam», «weidemelk» en «fair» aangezien er geen standaard geldende definities zijn en de consument niet weet aan welke standaarden het voeren van dergelijke termen dan voldoen? Zo ja, welke stappen ziet u voor zich? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bericht «Hondenregistratie zo lek als een mandje»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat wanneer fraude in de hondenregistratie mogelijk is de ambities om illegale handel, dumping en mishandeling van honden tegen te gaan door middel van de hondenregistratie niet bereikt kunnen worden? Zo neen, hoe ziet u dit?

Nee. Het systeem van identificatie en registratie van honden dat sinds 1 april van dit jaar verplicht is, is een belangrijk instrument voor de NVWA om malafide hondenfokkerij en -handel op te sporen. Mogelijke tegenstrijdigheden of omissies in de registratie van een hond kan juist voor de NVWA een indicatie zijn voor mogelijke illegale en malafide praktijken.

Vraag 3

Is het waar dat persoonlijke gegevens door middel van een toegangscode in het systeem verwijderd kunnen worden zodat honden anoniem gedumpt kunnen worden? Zo ja, wat gaat u hieraan doen? Zo neen, waarom niet?

De meldingen in het kader van de identificatie en registratie van honden vinden plaats bij door mij aangewezen private registratiesystemen. Vervolgens worden deze data doorgestuurd naar een centrale databank dat beheerd wordt door Dienst Regelingen van mijn ministerie. Wil een private registratiesysteem worden aangewezen dan dient deze te voldoen aan een aantal strikte beveiligingseisen. Dienst Regelingen ziet hierop toe.
Door te werken met een centrale databank náást al bestaande privaat beheerde registratiesystemen heeft de NVWA zo goed mogelijke toegang tot de voor haar onderzoeken gewenste informatie. Daarnaast kunnen privaat beheerde databanken deze data blijven gebruiken voor hun eigen activiteiten, zoals het terugbrengen van zoekgeraakte honden naar hun baas (als eigenaren toestemming hebben gegeven de registratiegegevens daarvoor te gebruiken).
Slechts een zeer beperkte groep gebruikers heeft toegang tot de door Dienst Regelingen beheerde centrale databank. Daarbij gelden bovendien strikte afspraken over het muteren van gegevens. Het verwijderen van gegevens uit het centrale datasysteem is slechts mogelijk door Dienst Regelingen. Ik zie daarom geen reden de procedures ten aanzien van de centrale databank aan te passen.

Vraag 4

Klopt het dat er verschillende databases zijn met chipnummers? Zo ja, waarom is er niet gekozen voor één gezamenlijke database? Zo neen, hoe zit het dan?

Zie voor de systematiek van een centrale databank naast privaat beheerde registratiesystemen ook het antwoord op vraag 3.
Om voor de opsporing van malafide praktijken gebruik te kunnen maken van de gegevens uit de verschillende private databases is ervoor gekozen de relevante gegevens voor die opsporing in één centrale databank onder te brengen die beheerd wordt door Dienst Regelingen. Hierdoor worden de activiteiten van de private registratiesystemen zo min mogelijk beperkt en geeft het anderen voor de toekomst ook de vrijheid om een privaat beheerde databank te ontwikkelen en te exploiteren. Tevens is door aan te sluiten bij bestaande registratiesystemen (een groot deel van de honden is in Nederland al vrijwillig gechipt en geregistreerd) geprobeerd de verplichte registratie sinds de verplichtstelling voor de burger zo gemakkelijk mogelijk te maken. Ook geeft deze samenwerkingsvorm voor alle betrokkenen zo laag mogelijke uitvoeringslasten van de verplichte identificatie en registratie van honden.

Vraag 5

Bent u bereid maatregelen te nemen om fraude met het systeem van hondenregistratie te voorkomen? Zo ja, op welke wijze en termijn? Zo neen, waarom niet?

Op dit moment zie ik geen aanleiding om het systeem waar net mee is gestart te wijzigen. Over 3 jaar worden de maatregelen genomen in het kader van identificatie en registratie van honden geëvalueerd. Aan de hand van de evaluatie zal ik bezien of en in welke mate er maatregelen nodig zijn.

Vraag 1

Kent u de berichten «Dierenbescherming tegen winkeliers: stop met verkoop konijnen»1 en «Delft opgeschrikt door konijnenmishandeling»?2 Kunt u zich voorstellen dat de Dierenbescherming tot een dergelijke oproep komt, gelet op het grote aantal konijnen dat op straat of in opvangcentra belandt en op de erbarmelijke omstandigheden waaronder deze dieren worden gefokt en getransporteerd vanuit onder andere Oost-Europa? Zo neen, waarom niet?

Ja. Initiatieven die gestart worden om te zorgen dat konijnen, en andere dieren, uit de opvang een goed thuis krijgen bij een nieuwe eigenaar krijgen, vind ik een goede zaak. Het initiatief van de Dierenbescherming is daar een mooi voorbeeld van.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat opvangplekken van konijnen bomvol zitten en veel konijnen letterlijk op straat worden gezet, terwijl tegelijkertijd volop met konijnen wordt gefokt om te verkopen in onder andere tuincentra en dierenwinkels? Deelt u de zorgen van de Dierenbescherming en anderen over deze situatie? Zo ja, wat gaat u hieraan doen? Zo neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Heeft u het aprilnummer van Dibevo Vakblad gezien, een uitgave van de brancheorganisatie van fokkers, handelaren en verkopers van huisdieren die ook inspraak heeft op uw beleid? Heeft u dan ook gelezen dat de auteur van «Manipuleren kun je leren» aan het woord wordt gelaten en tips geeft hoe je twijfelende ouders in een dierenwinkel kunt overhalen een konijn aan te schaffen voor hun kind?3

Ja.

Vraag 4

Wat vindt u ervan dat de brancheorganisatie van verkopers van huisdieren in de praktijk aanstuurt op impulsaankopen, terwijl zij beweert in te zetten op weloverwogen aankopen en voorlichting over onder andere gedrag, huisvesting en kosten? Hoe beoordeelt u dit in het licht van de lobby vanuit de sector tegen wettelijke maatregelen om impulsaankopen en dump van dieren terug te dringen, omdat zij dat zelf wel goed zou kunnen reguleren?

De verkoper wordt bij het in werking treden van het besluit Gezelschapsdieren verplicht om mogelijke kopers te wijzen op de zorg die een dier behoeft en ze daarmee te behoeden voor impulsaankopen. De koper heeft bij de aanschaf van een gezelschapsdier ook de verantwoordelijkheid zich vooraf goed te informeren over de specifieke behoeftes van het dier en hij dient daarbij de consequenties van het houden van dat dier te overzien.
Aan die informatievoorziening draagt de overheid bij via een bijdrage aan het Landelijk Informatiecentrum Gezelschapsdieren. Op de website van dit informatiecentrum kunnen potentiële kopers informatie verkrijgen alvorens over te gaan tot het aanschaffen van een huisdier.
Een vorm van zelfregulering vanuit de sector, zoals certificatie, kan een goede aanvulling vormen op de voorschriften van het Besluit gezelschapsdieren, die voor een deel uit doelvoorschriften bestaan.
Zoals toegezegd stuur ik uw Kamer voor de zomer een beleidsbrief dierenwelzijn, waar impulsaankopen onderdeel van uit maakt.

Vraag 5

Bent u bereid om de roep om zelfregulering vanuit de sector te weerstaan en de oproep van de Dierenbescherming om de verkoop van konijnen een halt toe te roepen mee te nemen in uw beleidsbrief dierenwelzijn, waarin u terugkomt op uw toezegging om impulsaankopen tegen te gaan? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Bent u op de hoogte van het bericht «Haaien nieuwe attractie op Arnhemse Korenmarkt»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat er plannen zijn voor een permanent aquarium met haaien in een club in Arnhem? Zo ja, wat vindt u ervan dat twee haaien opgesloten worden in een aquarium van 5,5 bij 2 meter ter vermaak en het aantrekken van bezoekers? Deelt u de mening dat (het risico op) aantasting van het welzijn van dieren niet te verantwoorden is voor dergelijke doelen?

Er bestaan plannen voor een aquarium in een club in Arnhem. Bij navraag bleek dat het aquarium een omvang krijgt van 500 cm lengte, 90 cm diepte en 130 cm hoogte. In het aquarium worden enkele gekweekte kleine haaiensoorten en groupersoorten van circa 30 cm lengte gehouden. Mogelijk komen daar nog enkele vissoorten bij. Het hangt van de inrichting van het aquarium en de directe omgeving ervan af of de natuurlijke leefomgeving benaderd wordt.
Het is mogelijk dat in een omgeving met een hoge geluidsdruk het geluid wordt overgedragen naar het zeewater in een aquarium. Het is bekend dat geluiden vissen, haaien en roggen kunnen verstoren. Dit kan ook het geval zijn met bepaalde geluidsfrequenties, zoals die voorkomen in een bar/dancing, trillingen veroorzaakt door dansende mensen en het gebruik van licht. Wanneer deze drie factoren zich tegelijkertijd voordoen is het mogelijk dat de dieren in een aquarium te veel worden belast en dat de biologische klok van de vissen wordt verstoord.
Het welzijn en de gezondheid van dieren in allerlei situaties wordt beschermd door artikel 36, lid 1, van de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren. Het is verboden om zonder redelijk doel of met overschrijding van hetgeen ter bereiking van zodanig doel toelaatbaar is, bij een dier pijn of letsel te veroorzaken dan wel de gezondheid of het welzijn van een dier te benadelen. Mocht dit aan de orde zijn dan behoort een aquarium als aankleding van de ruimte wat mij betreft niet tot de categorie redelijke doelen. Op dit moment doet de situatie zich echter nog niet voor in de betreffende club. Ik heb de NVWA verzocht hiernaar nader onderzoek te doen.

Vraag 3

Wat is de rol van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) als een dergelijk plan naar buiten komt? Is het waar dat er vooraf geen toetsing plaatsvindt op het welzijn van de dieren? Zo neen, hoe zit het dan?

De dierenwelzijnswetgeving kent, met uitzondering van het Dierentuinenbesluit, geen bepalingen waar toetsing van dergelijke plannen vooraf is voorgeschreven. Het Dierentuinenbesluit is in dit geval niet van toepassing. Wanneer een dergelijk plan naar buiten komt, maar niet is uitgevoerd, is er derhalve op dat moment nog geen rol voor de NVWA. Dit is wel het geval op het moment dat plannen worden gerealiseerd.

Vraag 4

Kunt u bevestigen dat haaien gevoelig zijn voor geluid en gestresst kunnen raken in een klein aquarium in de omgeving van een club? Deelt u de mening dat een aquarium in een club geen natuurlijke leefomgeving is voor dieren en dit ook nooit zal worden? Zo ja, welke consequenties verbindt u hieraan? Zo neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Bent u bereid de plannen om haaien te gebruiken als attractie tegen te houden? Zo ja, op welke wijze? Zo neen, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 6

Bent u bereid het houden van haaien als gezelschapsdieren in de toekomst te verbieden via de positieflijst waar de Kamer om heeft gevraagd? Wanneer kan de Kamer uw voorstel voor de positieflijst verwachten?

Op 19 juni jl. is een brief over de positieflijst over te houden zoogdieren naar de Tweede Kamer gestuurd, waarnaar ik kortheidshalve wil verwijzen.

Vraag 1

Bent u ervan op de hoogte dat de gemeente Bladel een vergunning heeft verleend voor de uitbreiding van een nertsenhouderij?1

Ja. Het verlenen van omgevingsvergunningen is een gemeentelijke aangelegenheid met een toetsing op milieu en bouwaspecten.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat, ook indien een vergunning tot uitbreiding van een nertsenhouderij op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) wordt toegekend, de uitbreiding in de praktijk niet kan plaatsvinden? Zo nee, waarom niet? Is het waar dat op grond van de Wabo gemeenten een vergunning tot het starten of uitbreiden van een nertsenhouderij moeten verlenen, omdat strijdigheid met de Wet verbod pelsdierhouderij geen weigeringsgrond voor vergunningverlening vormt? Zo ja, bent u bereid te bevorderen dat de wet zo wordt aangepast dat gemeenten geen vergunningen meer hoeven te verlenen voor zaken die niet uitgevoerd mogen worden, opdat bizarre situaties als deze voorkomen kunnen worden? Zo nee, waarom niet?

Op grond van de Wet verbod pelsdierhouderij geldt dat de uitbreiding van het aantal dieren in de praktijk niet meer kan plaatsvinden. Deze wet zegt dat sinds 15 januari 2013 het opstarten van nieuwe bedrijven niet meer mogelijk is. De huidige nertsenhouders hebben zich moeten aanmelden om gebruik te mogen maken van de overgangstermijn tot 1 januari 2024. De aanvrager had op 15 januari 2013 zowel over de omgevingsvergunning als de benodigde huisvestingsplaatsen moeten beschikken om gebruik te kunnen maken van de overgangstermijn. Met omgevingsvergunningen die na 15 januari 2013 zijn toegekend kunnen vanwege de Wet verbod pelsdierhouderij in de praktijk geen nertsenhouderijen meer gerealiseerd worden.
Op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is er voor de gemeente geen mogelijkheid om een vergunning te weigeren met het oog op de Wet verbod pelsdierhouderij. Ik verwijs daarbij naar de beantwoording van eerdere Kamervragen door u ontvangen op 18 februari 2013 over een onlangs verleende vergunning voor een nertsenhouderij (Aanhangsel van de Handelingen, vergaderjaar 2012–2013, aanhangselnummer 1333). Een omgevingsvergunning voor milieu kan op grond van artikel 2.14, derde lid, Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) slechts in het belang van het milieu worden geweigerd. Het verbieden van het houden van nertsen is niet gebaseerd op overwegingen van milieu, maar op de ethische overweging. Deze overweging kan niet bij het verlenen van de omgevingsvergunning voor milieu worden betrokken. Hetzelfde geldt voor de omgevingsvergunning voor het bouwen. Die kent ook een eigen, limitatief, toetsingskader. Op grond van de Wabo is er voor de gemeente dus geen mogelijkheid om een vergunning te weigeren met het oog op de Wet verbod pelsdierhouderij. Het verlenen van een omgevingsvergunning kan tevens noodzakelijk zijn met het oog op welzijnsinvesteringen of de verplaatsing van een nertsenhouderij. De betreffende omgevingsvergunning voor de specifieke casus in de gemeente Bladel vermeldt daarom ook dat het project op grond van de Wet verbod pelsdierhouderij niet gerealiseerd mag worden.
Het aanpassen van de wet voegt niets toe omdat een eventueel voornemen tot wetswijziging geen invloed meer heeft op lopende omgevingsvergunningaanvragen. Deze procedures dienen dus nog steeds afgerond te worden. Indien gemeenten twijfelen aan de realiseerbaarheid van de betreffende omgevingsvergunningaanvraag dan kan dat getoetst worden bij de Dienst Regelingen van mijn ministerie.

Vraag 3

Klopt het dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en Dienst Regelingen van uw ministerie als toezichthouders zijn aangewezen op naleving van de Wet verbod pelsdierhouderij en er straffen op misdrijven en overtredingen staan? Zo ja, gaan de NVWA en Dienst Regelingen daadwerkelijk actief optreden wanneer nertsenhouders toch gaan uitbreiden in strijd met de Wet verbod pelsdierhouderij? Zo nee, waarom niet?

Ja. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit zal deze wet handhaven en zal actief optreden. De rechter zal uiteindelijk de hoogte van de straf bepalen.

Vraag 1

Kunt u aangeven waarom u de huiskraai Corvus splendens, die in 1994 voor het eerst in Nederland gesignaleerd is en volgens de laatste telling uit 23 exemplaren bestaat1, afgelopen maart plotseling de status van «invasieve exoot» heeft toegekend?2

Het besluit waaraan wordt gerefereerd, betreft de Bekendmaking lijsten beschermde diersoorten 2013 (Staatscourant 2013, nr. 8498). Daarin is onder andere de vermelding van de Indische huiskraai geschrapt om de onduidelijkheid weg te nemen die in de praktijk was ontstaan over de status van de huiskraai onder de Flora- en faunawet. (zie verder het antwoord op vragen 3 tot en met 6)

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat veel ornithologen de huiskraai als inheemse vogelsoort beschouwen en deelt u de mening dat hij als zodanig wettelijke bescherming moet genieten?

Ik deel de in de vraag geformuleerde mening niet. De Staatssecretaris van Economische Zaken is in beginsel verantwoordelijk voor de beslissing om een soort aan te merken als invasieve exoot in de zin van de wet. Daarbij worden de uitgangspunten van de Beleidsnota invasieve exoten (Kamerstukken II 2007–2008, 26 407, nr. 27) gevolgd. Met dit beleid geeft Nederland uitvoering aan de doelstellingen omtrent invasieve exoten in Biodiversiteitsverdrag (Trb. 1992, 164) en de Vogel- en Habitatrichtlijn. Het verdrag spoort partijen aan beleid te ontwikkelen dat als doel heeft de inheemse biodiversiteit te beschermen tegen invasieve exoten. Op basis van Vogel- en Habitatrichtlijn zijn lidstaten gehouden maatregelen te treffen tegen de introductie van soorten die niet van nature in Europa voorkomen.
De vestiging van de huiskraai kan nadelige gevolgen hebben voor inheemse vogelsoorten door predatie van eieren, nestjongen en volwassen individuen. Ook is bekend dat de vogel in grote groepen schade kan veroorzaken aan landbouw-gewassen, vee, viskwekerijen en elektriciteitsdraden. De huiskraai wordt in veel gebieden elders in de wereld als een invasieve soort beschouwd die tot een plaag is uitgegroeid. De huiskraai is niet op eigen kracht naar Nederland gekomen. De eerste exemplaren zijn meegereisd op de schepen die vanuit andere werelddelen in de Rotterdamse haven aankomen. Een zich uitbreidende populatie huiskraaien in het havengebied bij Hoek van Holland kan voorts betekenen dat Nederland een «stepping stone» wordt voor nieuwe vestigingen van huiskraaien elders in Europa. Vroeg ingrijpen voorkomt grotere kosten in het kader van bestrijding en vergoeding van geleden schade wanneer de populatie zich verder zou uitbreiden.
De huiskraai is om bovenstaande redenen in de Regeling beheer en schadebestrijding dieren (Staatscourant 2010, 20161) opgenomen als door provincies te bestrijden invasieve exoot. Aan de beoordeling ligt een risicobeoordeling van Sovon Vogelonderzoek Nederland ten grondslag en een advies van Team invasieve exoten van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit.

Vraag 3

Bent u ermee bekend dat de Stichting De Faunabescherming in beroep is gegaan tegen de uitspraak van de provincie Zuid-Holland, waarin toestemming wordt gegeven om de hele (kleine) populatie huiskraaien in Hoek van Holland uit te roeien?

Vraag 4

Bent u ervan op de hoogte dat de juridische procedure van Stichting De Faunabescherming nog lopende is? Zo ja, kunt u aangeven waarom u het besluit om de bescherming van de huiskraai in te trekken tijdens deze lopende juridische procedure heeft genomen en hoe u dit besluit ziet in relatie tot deze zaak die nog onder de rechter is? Zo nee, waarom niet?

Vraag 5

Kunt u aangeven of de uitspraak van de rechter invloed zal hebben op uw reeds genomen besluit?

Vraag 6

Bent u bereid de door u doorgevoerde wijziging met betrekking tot de huiskraai in de Bekendmaking lijsten beschermde inheemse diersoorten 2013 van 25 maart 2013, die invloed heeft op een nog lopende juridische procedure over dit onderwerp, onmiddellijk terug te draaien? Zo ja, op welke termijn en wijze gaat u dit doen? Zo nee, waarom niet?