Vraag 1

Is het waar dat Nederland in de VN-Mensenrechtenraad van 2 juni jl. tegen de resolutie aangaande de veroordeling van de aanval van Israël op een internationaal hulpkonvooi heeft gestemd?

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met de afgelegde verklaring van de Nederlandse vertegenwoordiger en kunt u aangeven welke voorstellen van de Europese Unie niet zijn overgenomen in de resolutie en aanleiding zijn geweest voor het tegenstemmen?

De landen Pakistan, Soedan en Nigeria hebben namens de Arabische landen en de landen van de OIC een spoeddebat aangevraagd tijdens de 14e reguliere zitting van de Mensenrechtenraad (MRR) over het flottielje-incident. Tijdens dit debat hebben zij een resolutie ingediend die verder ging dan een veroordeling van het Israëlische optreden. De resolutietekst verzocht het ICRC om onderzoek te doen naar de verblijfplaats van de opvarenden en verzocht ook de voorzitter van de MRR om leden van een onafhankelijke fact-finding missionte benoemen die in de 15e zitting van de MRR (september 2010) moest rapporteren over hetgeen is voorgevallen.
De EU heeft vervolgens tekstvoorstellen gedaan om de resolutie in lijn te brengen met de voorzittersverklaring van de VN-Veiligheidsraad (VNVR) van 1 juni 2010 en de verklaring die HV Ashton daags daarvoor had uitgegeven. Deze voorstellen adresseerden onder andere de eigen interpretatie die de concept-resolutie gaf aan de voorzittersverklaring van de VN-Veiligheidsraad (die niet vooruitloopt op een internationale onafhankelijke fact finding missie), en het feit dat de MRR rechtstreeks het ICRC zou instrueren. Overeenstemming over de Europese tekstvoorstellen bleek niet mogelijk, waarna de oorspronkelijke resolutietekst in stemming werd gebracht.
Nederland heeft vervolgens een stemverklaring afgegeven waarin uiteengezet is waarom ons land tegen een discussie in de VN-Mensenrechtenraad was en waarom vervolgens een tegenstem is afgegeven. Nederland was, met de VNVR en de HV, en is van mening dat het éérst aan Israël en desgewenst de vlaggenstaten is om onderzoek uit te voeren. Daartoe riep de VNVR op, daartoe riep de EU op en daartoe heeft ook Nederland opgeroepen. Dat onderzoek zal meer duidelijkheid moeten verschaffen over de wijze waarop is opgetreden. Of er een rol is voor de VN of andere internationale organisaties, is pas daarna aan de orde. Voorts moeten de internationale inspanningen gericht zijn op de-escalatie en de herstart van het Midden-Oosten Vredesproces. Deze resolutie zou daar niet aan bijdragen.

Vraag 3

Waarom hebben ondermeer België, Frankrijk en Groot-Brittannië besloten zich van stemming te onthouden? Waarom vindt u de argumentatie van deze andere EU-lidstaten niet valide dan wel niet overtuigend?

Het is niet aan mij om een oordeel te geven over de overwegingen die geleid hebben tot de nationale positiebepaling van EU-partners. De Nederlandse overwegingen – zoals hierboven omschreven – waren duidelijk en noopten tot een tegenstem; Nederland is niet als enige tot deze afweging gekomen, getuige de tegenstem van de VS en Italië. Overigens waren deze landen het blijkbaar ook niet volledig eens met de inhoud van de resolutie anders hadden ze zich niet onthouden.

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Burundi: Protect Independent Human Rights Reporting. Authorities should reverse decision to expel international human rights worker»?1

Ik betreur het dat mevrouw Neela Ghoshal, medewerkster van Human Rights Watch in Burundi, door de autoriteiten is uitgewezen naar aanleiding van haar rapportage over geweld in de aanloop naar de verkiezingen. Ik waardeer dan ook de gezamenlijke actie van 18 nationale en internationale NGO’s in Burundi om aandacht te vestigen op het voorval en op te roepen tot het terugdraaien van de maatregel.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de cijfers rondom het verkiezingsgeweld in Burundi?2

Gebruik van geweld tijdens de verkiezingsperiode is uiteraard onacceptabel. Nederland spreekt de Burundese regering aan op haar verantwoordelijkheid om de verkiezingen veilig te laten verlopen. Nederland voert in Burundi een omvangrijk programma uit in de veiligheidssector waarbij de capaciteit van zowel politie als leger wordt versterkt.

Vraag 3

Bent u het eens met de Burundese autoriteiten dat het kritische rapport van de Human Right Watch onderzoeker over het verkiezingsgeweld voldoende reden is om haar het land uit te zetten? Zo ja, kunt u dit toelichten?

Nee. Indien de Burundese autoriteiten van mening waren dat de rapportage van mevrouw Ghoshal tekortkomingen vertoonde dan hadden zij daarover de dialoog aan kunnen gaan met Human Rights Watch. Zoals ik reeds aangaf in de beantwoording van de vragen van het lid Ferrier (CDA) is een open debat tussen overheid, individuen en maatschappelijke organisaties van essentieel belang voor de opbouw van een rechtsstaat.

Vraag 4

Bent u – gezien uw voorgestane mensenrechtenbeleid en gezien de EU-richtsnoeren over mensenrechtenverdedigers – bereid om, al dan niet in EU-verband, de verbanning van internationale mensenrechtenverdedigers uit Burundi te veroordelen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wanneer en hoe gaat u dit doen?

Nederland heeft de Burundese autoriteiten reeds aangesproken op de uitzetting van de HRW-vertegenwoordigster. Ook de Europese Unie heeft deze kwestie bij hen ter sprake gebracht. In de VN-Mensenrechtenraad die momenteel plaatsvindt in Genève, zal Nederland de onderhavige kwestie via een nationale verklaring aankaarten. Hierin wordt de regering van Burundi verzocht om haar besluit tot uitzetting van de Human Rights Watch medewerkster te heroverwegen.

Vraag 5

Bent u bereid, al dan niet in EU-verband, er bij de Burundese autoriteiten op aan te dringen de Human Right Watch onderzoeker weer toe te laten tot het land? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wanneer en hoe gaat u dit doen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Wat is uw reactie op de terugtrekking van vijf kandidaten uit de strijd om het presidentschap?3

Nederland betreurt het dat inmiddels alle zes kandidaten van de oppositie zich hebben teruggetrokken uit de presidentsverkiezingen. De internationale gemeenschap ter plaatse heeft bij de oppositiepartijen aangedrongen hun besluit te herzien en hun deelname aan het electorale proces voort te zetten.

Vraag 7

Kunt u aangeven of en zo ja, hoe bovenstaande gebeurtenissen worden meegewogen in uw beslissing om in september a.s. al dan niet over te gaan tot begrotingssteun in Burundi?

Voor de besluitvorming over de begrotingssteun voor 2010/2011 verwijs ik naar mijn brief aan Uw Kamer in reactie op de motie-Ferrier dd. 26 mei 2010. Primair doel van dergelijke steun is om de stabiliteit in het land te helpen bestendigen. Respect voor mensenrechten is nadrukkelijk een van de randvoorwaarden die in onderlinge samenhang worden bekeken alvorens na de verkiezingen in Burundi – dus na september – een besluit zal worden genomen. De begrotingssteun voor 2009/2010 was reeds eerder gedeblokkeerd.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht dat een Nederlander van Palestijnse afkomst die door Israël was gearresteerd, maar inmiddels weer is vrijgelaten, een kopstuk is van de radicaal islamitische terreurbeweging Hamas?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat deze Nederlander van Palestijnse afkomst lid is van de Nederlandse tak van Hamas, c.q. andere verboden organisaties?

Over individuele zaken zoals de onderhavige kan ik geen mededelingen doen.

Vraag 3

Is het waar dat betrokkene in het verleden eveneens werkzaam is geweest voor al-Aksa, een Nederlandse stichting die verdacht werd van fondsenwerving voor Hamas, en zo ja, bestaat er reden te vermoeden dat hij, al dan niet in samenhang hiermee, voor de Nederlandse wet strafbare feiten heeft begaan?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Kunt u aangeven of het Openbaar Ministerie een strafrechtelijk onderzoek overweegt op grond van bovenstaande feiten?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Hebben bovenstaande feiten, indien zij waar zijn, consequenties voor de verblijfsrechtelijke status van betrokkene en zo ja, welke?

Zoals aangegeven in het antwoord op vragen 2 t/m 4 kan ik over individuele zaken als de onderhavige geen mededelingen doen. In het algemeen is het zo dat op grond van artikel 14, eerste lid van de Rijkswet op het Nederlanderschap het Nederlanderschap kan worden ingetrokken indien blijkt dat de betrokkene valse verklaringen heeft afgelegd, bedrog heeft gepleegd of relevante feiten heeft verzwegen bij de indiening van een naturalisatieverzoek of het afleggen van een optieverklaring. Intrekking is niet mogelijk als een periode van twaalf jaar is verstreken sinds de verkrijging of verlening van het Nederlanderschap, tenzij sprake is van een veroordeling voor genocide, misdaden tegen de menselijkheid of oorlogsmisdrijven.

Vraag 6

Kunt u deze vragen gezien de urgentie van de zaak zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk 3 juni beantwoorden?

Dat is vanwege het vereiste dossieronderzoek bij de betrokken instanties helaas niet mogelijk gebleken.

Vraag 1

Bent u bereid alsnog antwoord te geven op de nog onbeantwoorde vraag 4 van mijn schriftelijke vragen ingezonden op 27 mei jl., luidende: Deelt u de mening dat het aanbod van Israël om de producten via een reguliere grensovergang Gaza binnen te brengen onvoldoende en ongeloofwaardig is, omdat Israël tegelijkertijd via die grensovergangen veel te weinig humanitaire goederen toelaat waardoor de bevolking van Gaza al jarenlang in schrijnende omstandigheden leeft?1

Vraag 2

Onderschrijft u de constatering dat de VN Zeerechtconventie bindend is en de San Remo Manual over het zeeoorlogsrecht niet?

Het VN Zeerechtverdrag is verbindend voor de verdragspartijen, voor niet-partijen geldt dat grote delen van het zeerechtverdrag gewoonterechtelijke regels bevatten. Het San Remo Manual on International Law Applicable to Armed Conflicts at Sea is een gezaghebbende compilatie van de geldende regels van zeeoorlogsrecht, dat als document zelf niet bindend is.

Vraag 3

Hoe motiveert u uw aanname dat niet de VN Zeerechtconventie maar het zeeoorlogsrecht van toepassing is omdat Israël een gewapend conflict heeft met Hamas en omdat de VN Zeerechtconventie geen regels voor zeeoorlog zou bevatten, in het licht van het feit dat Israël geen gewapend conflict heeft met Turkije, vlaggenstaat van het aangevallen schip, en zich jegens Turkije dus heeft te houden aan het gewone, bindende zeerecht?

Juist omdat Turkije geen gewapend conflict heeft met Israël, moeten schepen onder Turkse vlag verondersteld worden neutraal te zijn. Neutrale schepen behoren geen blokkades te breken en mogen gecontroleerd worden ten einde hun neutraliteit te bevestigen.

Vraag 4

Hoe motiveert u uw aanname dat Israël bevoegd is neutrale schepen op volle zee te controleren, in het licht van het verbod van artikel 22 van de VN Zeerechtconventie, dat stipuleert dat een oorlogsschip een buitenlandse commercieel schip op de volle zee niet mag enteren, tenzij een verdragsuitzondering van toepassing is, zoals verdenking van piraterij, slavenhandel etc, waarvan in dit geval geen sprake was?

Deze bevoegdheid is gebaseerd op het zeeoorlogsrecht. Artikel 22 van het VN Zeerechtverdrag handelt over scheepvaartroutes en verkeersscheidingsstelsels in de territoriale zee.

Vraag 5

Onder verwijzing naar uw antwoord op de vragen van 31 mei waarin u aangeeft dat volgens de San Remo Manual on International Law neutrale schepen alleen opgebracht kunnen worden als ze een blokkade breken2, onderschrijft u de conclusie dat Israël daarom geen recht had de humanitaire vloot op te brengen, omdat die zich nog op volle zee bevond en geen blokkade had gebroken?

Uit openbare media is begrepen dat door de Israëlische marine is gewaarschuwd voor het aanstaande breken van de blokkade. Onder het zeeoorlogsrecht zijn strijdende partijen bevoegd neutrale schepen te onderzoeken om vast te stellen of deze inderdaad neutraal zijn. Aangenomen wordt dat het de intentie van Israël is geweest een dergelijk onderzoek uit te voeren.

Vraag 6

Onderschrijft u de toepasselijkheid van het internationale humanitaire recht dat onder meer in de Vierde Geneefse Conventie, artikelen 17 en 23, zeeblokkades verbiedt voor humanitaire goederen?

De genoemde bepalingen van de Vierde Geneefse Conventie bieden de strijdende partijen de mogelijkheid de hulpgoederen te controleren om het karakter daarvan vast te stellen.

Vraag 7

Bent u, gelet op het feit dat u de rechtsregels van de San Remo Manual als uitgangspunt neemt, ook van mening dat artikelen 47 en 103 van die handleiding moeten gelden, namelijk dat aanvallen op schepen met een humanitaire missie niet zijn toegestaan en dat humanitaire goederen vrije doorgang moeten krijgen? Zo nee, waarom niet?

Onderzoek zal duidelijk moeten maken of sprake was van een aanval in de zin van regel 47. Neutrale schepen dienen onderzoek van de lading toe te staan ten einde hun neutrale status te handhaven. In het geval van een blokkade onderwerpt regel 103 schepen met hulpgoederen aan de mogelijkheid van inspectie, uitgaande van de betrokkenheid van de beschermende mogendheden of het ICRC bij het transport van de hulpgoederen. Van dergelijke betrokkenheid was in onderhavig geval overigens geen sprake.

Vraag 8

Bent u bereid er bij de Israëlische autoriteiten op aan te dringen dat de nakomende vloot met humanitaire goederen voor Gaza, vrije doorgang moet krijgen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 9

Bent u bereid in elk geval vraag 8 uiterlijk donderdag 3 juni te beantwoorden?

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht «Duitse huurlingen naar Somalië?»1

Ik heb kennis genomen van het bericht.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dan wel ontkrachten dat het Duitse bedrijf Asgaard German Security Group een contract met een looptijd van vijf jaar heeft gesloten met de Somalische krijgsheer Galadid Abdinur Ahmad Darman?

Nee. Ik heb dit alleen uit de media vernomen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het contract van Asgaard German Security Group met de Somalische krijgsheer Galadid Abdinur Ahmad Darman de burgeroorlog in Somalië verder verergert en niet bevorderlijk is voor de strijd tegen de piraterij?

De inhoud van een dergelijk contract is mij niet bekend. In algemene zin zou ik het onwenselijk vinden als een buitenlands bedrijf zich op dergelijke wijze en in strijd met de internationale regelgeving zou mengen in de situatie in Somalië.

Vraag 4

Kunt u aangeven of de Duitse minister van Buitenlandse Zaken inmiddels wel op de hoogte is van het contract? Zo nee, hoe verklaart hij dit?

Zoals blijkt uit de schriftelijke antwoorden van de Duitse regering op vragen van leden van het Duitse parlement, heeft de Duitse regering contact gehad met de Asgaard German Security Group. De parlementsleden zijn geïnformeerd dat de firma Asgaard de Duitse en Europese wetsvoorschriften in acht moet nemen. Dit geldt ook voor voorschriften voortvloeiend uit het wapenembargo tegen Somalië, in het bijzonder zoals vastgelegd in VN-resoluties 733 (1992), 1425 (2002) en 1772 (2007). De Duitse regering verwijst naar EG-verordening 147/2003. Hierin is een verbod ingesteld op het financieren of financieel steunen, het verstrekken van technisch advies, steun of opleiding voor militaire activiteiten aan personen, entiteiten of lichamen in Somalië. Degene die in strijd handelt met dit verbod kan volgens de Duitse wet (§34 lid 4, nr. 2 Außenwirtschaftsgesetz) worden gestraft met maximaal vijf jaar gevangenis. De Duitse regering heeft, zoals blijkt uit haar schriftelijke antwoorden, de firma Asgaard daarop gewezen. De Duitse beslissing of tot vervolging wordt overgegaan, ligt in handen van de bevoegde autoriteiten belast met strafvervolging in Duitsland.

Vraag 5

Bent u bereid er bij uw Duitse collega op aan te dringen deze huurlingen aan te pakken? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u tevens aangeven welke mogelijkheden de Duitse regering heeft om op te treden tegen dit soort huurlingen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Kunt u deze vragen beantwoorden vóór het algemeen overleg over de NAVO-operatie Ocean Shield en EU-operatie Atalanta van 29 juni aanstaande?

Ja.

Vraag 1

Herinnert u zich dat u in uw antwoord op eerdere vragen melding maakt van het feit dat «Israëlische woordvoerders de bevoegdheid om op te treden hebben gebaseerd op de aanname dat er sprake is van een gewapend conflict met Hamas, hetgeen betekent dat het zeeoorlogsrecht van toepassing is»?1

Ja.

Vraag 2

Vindt u die aanname van de Israëlische woordvoerders terecht?

Ja.

Vraag 3

Bent u het ermee eens dat geen sprake is van een oorlog en evenmin van een zeeoorlog en dat derhalve het zeeoorlogsrecht niet van toepassing is?

Ofschoon beide partijen ieder eenzijdig een wapenstilstand afgekondigd hebben aan het einde van de operatie Cast Lead, is daarmee geen einde gekomen aan de gewelddadigheden tussen Hamas en de staat Israël. Het (zee)oorlogsrecht blijft derhalve gelden voor de partijen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het zeeoorlogsrecht sowieso slechts een inspectie van neutrale schepen toestaat en dat dit iets anders is dan entering met commando’s?

Onder het zeeoorlogsrecht zijn strijdende partijen bevoegd neutrale schepen te onderzoeken om vast te stellen of deze inderdaad neutraal zijn. Neutrale schepen hebben de plicht om een dergelijke inspectie toe te staan. Indien op redelijke gronden zou kunnen worden aangenomen dat vermeend neutrale schepen op het punt staan een blokkade te breken, mogen deze worden overgenomen. Indien er verzet wordt gepleegd hiertegen mag zo nodig met geweld worden opgetreden.

Vraag 5

Heeft Israël derhalve in deze kwestie zowel het internationaal recht als het zeerecht geschonden door in internationale wateren niet-militaire schepen aan te vallen?

Op grond van bovengenoemde argumenten kan ik deze mening niet delen. Onderzoek zal moeten uitwijzen of in deze kwestie conform de regels van het zeeoorlogsrecht is gehandeld.

Vraag 6

Bent u ook bereid in Europees verband voor te stellen de Associatieraad EU-Israël bijeen te roepen om te spreken over de consequenties van deze actie voor de relatie tussen de EU en Israël?

De EU heeft opgeroepen tot een onmiddellijk, volledig en onpartijdig onderzoek conform internationale standaardennaar de gebeurtenissen en de omstandigheden waaronder deze zich hebben kunnen voltrekken; een overeenstemmende verklaring is afgelegd door de Voorzitter van de VN-Veiligheidsraad (VNVR). Ik ben voorstander van een dergelijk onpartijdig onderzoek en ondersteun dan ook de verklaringen van de EU en de VN onverkort. Inmiddels heeft Israël onderzoeken ingesteld en daarbij internationale waarnemers uitgenodigd. Hangende de uitkomsten van het Israëlische onderzoek is het dreigen met de inzet van middelen en instrumenten uit het Associatieakkoord op zijn minst voorbarig en het zal naar mijn oordeel ook niet doeltreffend zijn.
Ik ben dan ook geen voorstander van bijeenroeping van de Associatieraad EU-Israël, temeer daar Israël op20 juni 2010 heeft besloten om het toegangsbeleid tot Gaza aan te passen.Nederland heeft met instemming kennisgenomen van dit besluit. Zoals ook EUHV Ashton onmiddellijk na bekendmaking ervan in een EU-verklaring stelde, is het een significante verbetering en een positieve stap voorwaarts. De EU – en dus ook Nederland – blijven Israël oproepen om verder te gaan en te komen tot een situatie waarin onvoorwaardelijke humanitaire toegang tot Gaza een feit is en de grensovergangen open zijn voor normaal personen- en goederenverkeer, met inachtneming van de Israëlische legitieme veiligheidsbelangen, op basis van de internationale afspraken die daarover zijn gemaakt (met name de Agreement on Movement and Access 2005).

Vraag 7

Bent u bereid voor deze Associatieraad tevens de voortdurende blokkade van Gaza, eveneens een schending van het internationaal recht, te agenderen en van Israël te eisen de grenzen van Gaza per direct volledig open te stellen voor humanitaire goederen?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8

Bent u bereid te pleiten voor een onafhankelijk internationaal onderzoek, zoals ook EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton bepleit2, en niet te wachten totdat Israël en eventueel de betrokken vlaggenstaten hebben uitgezocht wat er gebeurd is, zoals u in uw antwoord op de eerdere vragen stelt?

Zie antwoord vraag 6.

Vraag 1

Hoe beoordeelt u de gewelddadige inname door het Israëlische leger hedenochtend in internationale wateren van de internationale vloot met 10.000 ton aan humanitaire goederen voor Gaza, waarbij 16 doden en tientallen gewonden zijn gevallen onder de ca. 600 internationale civiele activisten, Nederlandse en andere EU-onderdanen, parlementariërs en een Nobelprijswinnaar?1

Vraag 2

Bent u bereid deze inname in de scherpste bewoordingen te veroordelen als disproportioneel?

Vraag 3

Hoe beoordeelt u het verweer van de Israëlische autoriteiten dat de vloot met humanitaire goederen een bedreiging voor de veiligheid van Israël vormde en dat zij daarom onder het internationale zeerecht gemachtigd wonen tot de gewelddadige inname op internationale wateren?2

Vraag 4

Hoe beoordeelt u, in het licht van UNCLOS, de VN Zeerechtconventie, de eenzijdige verklaring van Israel dat het de wateren voor Gaza geblokkeerd mag houden? Onder welke omstandigheden staat het zeerecht dit toe en in welke gevallen is dit aanvechtbaar?

Vraag 5

Is het waar dat Israel nu ook alle toegangen tot Gaza vergrendeld heeft3, terwijl de inwoners van Gaza volgens de VN in grote humanitaire nood verkeren?

Vraag 6

Bent u bereid deze hermetische blokkade scherp te veroordelen en in navolging van de oproep van EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton tot een onmiddellijke beëindiging van de blokkade van Gaza4 de druk op Israël op te voeren om hieraan opvolging te geven? Zo ja, hoe?

Vraag 7

Bent u bereid op te roepen tot een onafhankelijk internationaal onderzoek naar de gebeurtenissen?

Vraag 8

Wat is de situatie van de Nederlandse passagier aan boord van de vloot en hoe zult u erop toezien dat al haar rechten worden gerespecteerd door de Israëlische autoriteiten?

Vraag 9

Kunt u, gelet op de snelle ontwikkeling van de gebeurtenissen, deze vragen vandaag beantwoorden?

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Turkey to Israel: Lift blockade of Gaza»1 waarin Israël aangeeft de negen schepen met humanitaire goederen voor Gaza van het «Gaza Freedom Flotilla»-initiatief de toegang tot Gaza te zullen blokkeren?

Het bericht dat de maritieme actie van de Israëlische strijdkrachten tegen het Gaza Freedom Flotilla heeft geleid tot een nog onbekend aantal dode en gewonde slachtoffers heeft mij zeer geschokt. Ik heb mijn gevoelens overgebracht aan de Israëlische ambassadeur in Den Haag en hem duidelijk gemaakt dat Nederland van Israël verwacht dat het een onderzoek zal instellen naar de gebeurtenissen voorafgaand aan en tijdens de actie tegen het konvooi.

Vraag 2

Is het waar dat Israël heeft gedreigd geweld te gebruiken om de schepen te zullen weren? Deelt u de mening dat het ongepast en onacceptabel is als Israël geweld inzet tegen dit onafhankelijke, non-profit initiatief ter ondersteuning van de bevolking van Gaza, die te maken heeft met grote voedsel- en medicijnentekorten en na de Gaza-oorlog geen enkele mogelijkheid heeft gekregen tot opbouw van het totaal verwoeste gebied door de blokkade van Israël?

Zolang niet meer bekend is over de precieze toedracht van dit incident is het niet mogelijk om een gefundeerd oordeel uit te spreken over de mate van proportionaliteit van het Israëlische optreden. Dit onderzoek zal uitgevoerd moeten worden door Israël; ook de betrokken vlaggenstaten zijn bevoegd onderzoek uit te voeren, want het zijn primair hun rechten die in het geding zijn.

Vraag 3

Bent u bereid dit humanitaire initiatief te beschermen als dit nodig blijkt? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke stappen zult u ondernemen? Bent u bereid er bij de Israëlische autoriteiten op aan te dringen af te zien van geweld en de schepen door te laten?

In het kader van de Oslo-akkoorden is Israël verantwoordelijk voor de veiligheid in de kustwateren van Gaza en mag het in dit kader maatregelen nemen tegen schepen. De Israëlische regering heeft verleden week verklaard dat het hiertoe alle middelen die tot haar beschikking staan zal aanwenden. Israël heeft tevens aangeboden dat de goederen van het scheepskonvooi kunnen worden gelost in een Israëlische haven en dat, na een veiligheidscontrole, de VN de goederen naar Gaza kan vervoeren.
Israëlische woordvoerders hebben de bevoegdheid om op te treden gebaseerd op de aanname dat er sprake is van een gewapend conflict met Hamas, hetgeen betekent dat het zeeoorlogsrecht van toepassing is. Dit rechtsgebied is onder andere terug te vinden in de Haagse Vredesverdragen van 1899 en 1907, en is gezaghebbend bijeengebracht in het San Remo Manual on International Law applicable to Armed Conflict at Sea (1994). Het VN Zeerechtverdrag bevat geen rechtsregels voor de zeeoorlog.
Regels 93 ev. van het San Remo Manual geven rechtsregels weer met betrekking tot de blokkade in de zeeoorlog. Blokkades zijn eenzijdige maatregelen van een strijdende partij die aan alle andere strijdende partijen en aan neutralen bekend moeten worden gesteld. Schepen die een blokkade breken mogen opgebracht worden.
Het zeeoorlogsrecht brengt ook met zich mee dat de strijdende partijen, i.c. Israël, bevoegd zijn neutrale schepen op volle zee te controleren op hun neutraliteit: de strijdende partijen mogen controleren of er tussen de lading mogelijk goederen bestemd voor de militaire inspanningen van de vijand zitten. Neutrale schepen, en neutrale vlaggenstaten moeten deze controles gedogen anders verliest het schip de neutraliteit.
De feiten en omstandigheden zoals zij nu bekend zijn, leiden tot de conclusie dat Israël op zich bevoegd was op te treden in de vorm van een inspectie van de schepen om hun neutraliteit vast te stellen, en dus de lading te controleren. Ook is Israël bevoegd een blokkade af te kondigen; het risico van het breken van een blokkade ligt bij degenen die dat doen, ervan uit gaande dat de blokkade deugdelijk is afgekondigd. Een vervolgvraag is of de wijze waarop is opgetreden juist is geweest. Dienaangaande is vooralsnog onvoldoende bekend om tot een oordeel te komen. Het onderzoek van Israël en van de vlaggenstaten zal meer duidelijkheid moeten verschaffen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het aanbod van Israël om de producten via een reguliere grensovergang Gaza binnen te brengen onvoldoende en ongeloofwaardig is, omdat Israël tegelijkertijd via die grensovergangen veel te weinig humanitaire goederen toelaat waardoor de bevolking van Gaza al jarenlang in schrijnende omstandigheden leeft?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Wilt u, aangezien de schepen al onderweg zijn, bovenstaande vragen deze week nog beantwoorden?

Ja, Israël heeft inderdaad aangekondigd de grensovergangen met Gaza tijdelijk af te sluiten vanwege mogelijke spanningen en veiligheidsdreigingen als gevolg van het incident met het konvooi.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van de zogeheten «Vrijheidsvloot» die over zee onderweg is naar Gaza om humanitaire hulpgoederen af te leveren?1 Hebt u tevens kennis genomen van de aankondiging van Israël dat zij deze vloot de toegang zal blokkeren?2

Deze vragen zijn beantwoord bij brief van 1 juni 2010 (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2009-2010, nr. 2478).

Vraag 2

Herinnert u zich de situatie met het schip de Spirit of Humanity, dat een gelijke missie als deze vloot had, waarvan de opvarenden zijn gearresteerd en dat door Israël is verjaagd?3

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Bent u in het licht van de langdurige slechte humanitaire situatie van de bevolking van Gaza bereid er bij de Israëlische autoriteiten op aan te dringen de «Vrijheidsvloot» toe te laten tot Gaza?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Indien het antwoord op vraag 3 ontkennend is, kunt u in dat geval toelichten waarom u Israël de vrije hand geeft in de behandeling van deze situatie en daarom de humanitaire hulp ondergeschikt maakt aan de argumenten dat Israël mag bepalen wie toegang heeft tot Gaza over zee?3

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 1

Bent u bekend met de berichten in onder andere de Hindustan Times van de afgelopen dagen en weken over de immer verslechterende situatie in de Indiase deelstaat Manipur? Zo ja, hoe beoordeelt u de situatie in deze regio?1

Ja. Het noordoosten van India is als gevolg van conflicten tussen tientallen rivaliserende groeperingen al sinds jaar en dag onrustig. De recent toegenomen spanningen in Manipur houden verband met de lang gekoesterde onafhankelijkheidswens van de bevolkingsgroep Naga’s. Naga’s wonen in de deelstaat Nagaland, maar ook in de aangrenzende deelstaten Manipur, Assam en Arunachal Pradesh. Sinds in 1997 het staakt-het-vuren werd overeengekomen tussen de Indiase regering en vertegenwoordigers van de Naga’s, onderhandelen partijen over een duurzame oplossing. De angst onder niet-Naga bewoners van Manipur is dat de over verschillende deelstaten verspreide Naga-gebieden onder één administratie komen te vallen, hetgeen zou betekenen dat de grenzen van enkele noordoostelijke deelstaten opnieuw zouden moeten worden vastgesteld en dat de positie van andere bevolkingsgroepen (Kuki’s en Meitei’s) wordt aangetast.
Het voorgenomen bezoek van de leider van de National Socialist Council of Nagaland (NSCN I-M) aan zijn geboortedorp in Manipur vormde de directe aanleiding voor de recente gewelddadigheden in Manipur en de blokkade door de All Naga Students Association (ANSAM) van de enige hoofdweg tussen Nagaland en Manipur. De blokkade heeft inmiddels serieuze humanitaire gevolgen. Voedselprijzen zijn omhoog geschoten en er is een groot tekort aan brandstof en medicijnen.

Vraag 2

Kunt u een inschatting geven van de religieuze spanningen die in het gebied tussen verschillende bevolkingsgroepen bestaan en welke rol deze spelen in het ontstaan en oplossen van de huidige problemen in Manipur? Kunt u daarbij ingaan op de positie van christenen in de regio?

De spanningen in het noordoosten van India worden met name veroorzaakt door complexe sociaal-economische en etnische factoren, waarbij onenigheid over grondgebied in combinatie met de wens tot afscheiding van India en de vorming van een eigen staat een belangrijke rol spelen. Het geweld in deze regio vindt voornamelijk plaats tussen onderling concurrerende christelijke stromingen. Zo zijn de tegenstanders van de Naga’s, de Kuki’s en de Meitei’s ook (deels) christelijk.

Vraag 3

Kunt u een inschatting geven van de economische belangen die Nederland in Noord-Oost-India en in het bijzonder Nagaland en Manipur heeft? Welke bedrijven investeren in de regio? Bent u van mening dat de huidige situatie in Manipur, Assam en Nagaland schadelijk is voor deze Nederlandse belangen in de regio?

Voor zover bekend is er geen sprake van Nederlandse bedrijven, Nederlandse handelsactiviteiten of Nederlandse investeringen in deze regio.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de huidige situatie in Manipur grote gevolgen heeft voor het werk van civil society organisaties in de regio? En voor Nederlandse niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) diehier actief zijn? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke manier zult u deze organisaties faciliteren zodat zij hun werk kunnen blijven doen?

Het is bekend dat er maatschappelijke organisaties zijn in de regio die trachten de polarisatie tegen te gaan en de gemoederen te bedaren.
De Indiase centrale overheid en de Manipurese overheid zoeken momenteel actief naar een oplossing voor de problemen. De Chief ministers en de lokale ministers van Binnenlandse Zaken van respectievelijk Manipur en Nagaland hebben dagelijks crisisoverleg met hun politieke leidinggevenden in New Delhi. Nederland en de EU volgen dit proces en zullen zonodig de situatie aan de orde stellen in contacten met de Indiase autoriteiten.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u de inzet die de Indiase centrale overheid enerzijds en de Manipurese overheid anderzijds tot op heden hebben ondernomen om de situatie in Manipur te normaliseren? Bent u bereid de situatie in Manipur te bespreken met de Indiase overheid, zowel in de bilaterale contacten als in EU-verband? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «14 jaar cel voor homopaar Malawi»?1 en het bericht «Malawi jaagt op prominente homo’s»?2

Gaarne verwijs ik naar de antwoorden op de vragen 1 t/m 3 van het Kamerlid Van der Ham (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2009–2010, nr. 2637).

Vraag 2

Constateert u ook dat Malawi meerderjarige ingezetenen vervolgt op basis van hun seksuele geaardheid?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 3

Hebben de regering en de EU zich dit jaar in contacten met Malawi reeds uitgesproken tegen vervolging in dit land op basis van seksuele geaardheid? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 1.

Vraag 4

Hebben deze mensenrechtenschendingen gevolgen voor de ontwikkelingsrelatie tussen Nederland en Malawi? En voor de ontwikkelingsrelatie tussen de EU en Malawi? Zo nee, waarom niet?

Nederland onderhoudt geen bilaterale hulprelatie met Malawi. Tot op heden hebben de EU-lidstaten die steun geven aan Malawi, waaronder het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Ierland, hun hulpbeleid bepaald aan de hand van macro-economisch en armoedebeleid. De EU-lidstaten in Malawi zullen de rechten van seksuele minderheden wel bespreken in de artikel 8 dialoog tussen de overheid van Malawi en de EU. De veroordeling van het homostel heeft vooralsnog geen consequenties voor de hulp van de Europese Commissie aan Malawi. De Europese ambassadeurs hebben de zaak wel openlijk veroordeeld en ook de EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton heeft namens de EU haar afkeuring uitgesproken.

Vraag 5

Spreken ontwikkelingsprojecten in Malawi zich uit tegen intolerantie? Wordt hierbij aandacht besteed aan de positie van homoseksuelen? Zo nee, waarom niet?

De NGO’s die actief zijn in Malawi houden zich voornamelijk bezig met armoedebestrijding en bewustwordingsactiviteiten. De organisatie Centre for Development of People (CEDEP) opgericht in 2006, zet zich wel in voor de preventie van HIV/AIDS bij kwetsbare groepen (gevangenen, prostituees en homoseksuelen). CEDEP heeft getracht het homostel zoveel mogelijk juridisch bij te staan.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Homo-paar in Malawi: 14 jaar dwangarbeid»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat het in het bericht genoemde vriendenpaar, dat eind vorig jaar in Malawi werd gearresteerd omdat ze zich wilden verloven, nu is veroordeeld tot 14 jaar cel met dwangarbeid?

Ja. In december 2009 zijn beide mannen gearresteerd na afloop van een traditionele verlovingsceremonie. Op dinsdag 18 mei jl. zijn zij door een rechtbank in Malawi schuldig bevonden aan «tegennatuurlijke omgang» en «grove onzedelijkheid» en vervolgens veroordeeld tot een gevangenisstraf van 14 jaar met dwangarbeid. President Bingu wa Mutharika van Malawi heeft de twee mannen na een gesprek met VN secretaris-generaal Ban Ki-moon op 29 mei jl. gratie verleend. Ze zijn vervolgens vrijgelaten.

Vraag 3

Bent u bereid contact te zoeken met de regering van Malawi om deze ernstige schending van de mensenrechten direct aan de orde te stellen? Zo nee, waarom niet?

De Nederlandse ambassadeur in Zambia heeft in maart jl. de zorgen van de Nederlandse regering over de behandeling van homoseksuelen in Malawi geuit in een onderhoud met de Minister van Buitenlandse Zaken van Malawi. De secretaris-generaal van mijn ministerie deed hetzelfde in een gesprek met de ambassadeur van Malawi op 30 maart jl. Op verzoek van de Nederlandse regering heeft de EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton in een verklaring namens de EU zorgen geuit over de veroordeling van de twee mannen op basis van hun seksuele oriëntatie en de regering van Malawi opgeroepen zich te houden aan internationale verdragsrechtelijke verplichtingen, waaronder de naleving van het non-discriminatie beginsel. Overigens hebben verschillende EU ambassades ter plaatse, namelijk die van het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Duitsland, na het bekend worden van het vonnis direct de Malawische regering gewezen op haar verantwoordelijkheden in het kader van internationale verdragen, die discriminatie op grond van seksuele oriëntatie verbieden.

Vraag 4

Zijn er mogelijkheden om deze kwestie in VN-verband aan de orde te stellen?

Ja. VN secretaris-generaal Ban ki-moon heeft zich kritisch uitgelaten over de veroordeling van Steven Monjeza en Tiwonge Chimbalanga. Dit heeft geleid tot de vrijlating van beide mannen op 29 mei jl. Van 31 mei tot 18 juni a.s. vindt in Genève de veertiende reguliere zitting van de VN-Mensenrechtenraad plaats. Ondanks dat het paar in Malawi inmiddels is vrijgelaten, zal Nederland zal zich ervoor inspannen dat de EU gedurende die zitting aandacht vraagt voor discriminatie op basis van seksuele oriëntatie.

Vraag 1

Is het waar dat in de Raad van Toezicht van SNV is gesproken over eventuele samenwerkingsverbanden tussen een stichting van een van de leden van de Raad van Toezicht en SNV zelf?1

Ja, dat is waar. SNV heeft mij geïnformeerd dat in de Raad van Toezicht gesproken is over samenwerking tussen SNV en de NOTS Foundation. De voorzitter van de NOTS Foundation is tevens lid van de Raad van Toezicht van SNV.

Vraag 2

Welke vormen van ondersteuning zijn door SNV gegeven aan deze stichting?

Volgens gegevens afkomstig van SNV bestaat er sinds maart 2010 een tri-partite samenwerkingsverband tussen SNV, de NOTS Foundation en energieadviesbureau Ecofys in Tanzania op het gebied van duurzame energie. NOTS heeft de verschillende partijen bij elkaar gebracht ten behoeve van deelname aan een onderzoek voor nieuwe biogastechnologieën. Iedere deelnemende partij brengt specifieke kennis en ervaring in, die gericht is op het verbeteren van toegang tot duurzame energie in Tanzania.
Daarnaast zijn er tijdens een bezoek van de voorzitter van de NOTS Foundation aan Mali door hem aan de SNV landendirecteur algemene vragen gesteld en zijn er namen van mogelijke contacten genoemd.

Vraag 3

Bent u van mening dat hier sprake is van een ongewenste belangenverstrengeling?

Naar mijn opvatting dienen maatschappelijke organisaties die subsidie ontvangen te handelen conform de principes van de «Code Wijffels voor «goed bestuur van goede doelen». Iedere vorm van ( schijn van) belangenverstrengeling dient te worden vermeden.
Op basis van de door SNV verstrekte informatie concludeer ik dat in het ene geval gezocht is naar samenwerking, zonder dat sprake is van SNV financiering van NOTS. In het tweede geval is sprake van een vorm van ondersteuning, te weten het delen van informatie, die tussen OS-organisaties niet ongebruikelijk en zelfs wenselijk is. Van financiering van de stichting van het betrokken lid van de Raad van Toezicht door SNV is geen sprake, het betrokken lid heeft niet deelgenomen aan enige besluitvorming door SNV over NOTS en is ook nimmer als vertegenwoordiger van SNV opgetreden richting NOTS. De Raad van Toezicht heeft steeds onafhankelijk en onbevangen kunnen opereren en heeft beschikt over alle relevante informatie ter zake. SNV heeft zodoende gehandeld in overeenstemming met in de «Code Wijffels» voorgestane principes over het omgaan met tegenstrijdige belangen.

Vraag 4

Bent u van mening dat de subsidie van 90 miljoen euro niet bedoeld is voor een schimmig lobbykantoor van SNV in Washington waarvan zowel doel, kosten als resultaten onduidelijk zijn?

Ik ben het eens dat verreweg het grootste deel van de subsidie aan SNV gebruikt dient te worden voor activiteiten gericht op duurzame armoedevermindering. Dit blijkt met ruim 85% het geval te zijn.
Tegelijkertijd dient gestimuleerd te worden dat SNV «loskomt» van overheidssubsidie.
Op basis van alleen de cijfers over 2009 kunnen nog geen conclusies worden getrokken over noodzaak en meerwaarde van het kantoor in Washington. Mocht op basis van toekomstige resultaten blijken dat de locatie in Washington niet essentieel is om extra inkomsten te genereren dan zal ik hierover met SNV in gesprek gaan en aandringen op sluiting.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het onderzoek van CE Delft naar mogelijke windfall profits in de energie-intensieve industrie als gevolg van het gratis verdelen van rechten in het Europese emissiehandelsysteem (ETS)?1

Ja, ik heb kennisgenomen van het onderzoek van CE Delft.

Vraag 2

Deelt u de conclusie dat er bewijs is dat de energie-intensieve industrie (waaronder staalproductie en raffinage) in de vorige en huidige handelsperiode de marktprijzen van de gratis emissierechten heeft doorberekend, zodat windfall profits zijn ontstaan? Zo nee, kunt u dan aangeven welke conclusies van dit rapport u niet deelt en waarom niet?

Gelet op de uitkomsten van deze studie is het zeer aannemelijk dat de waarde van emissierechten in de onderzochte periode inderdaad (deels) zijn doorberekend, hetgeen heeft geleid tot windfall profits. Dit past binnen het beeld van eerdere – meer theoretische – studies die een zekere mate van doorberekening aannemelijk maken3. Zoals het onderzoek van CE Delft zelf aangeeft, is er overigens onzekerheid over de exacte mate van doorrekening in verband met de beperkingen in o.a. de dataset en de mogelijke invloed van andere prijsbepalende factoren. Ten slotte dient opgemerkt te worden dat de genoemde resultaten zijn gemeten in een uitzonderlijke economische periode, voornamelijk hoogconjunctuur. Het is denkbaar dat in andere economische omstandigheden minder mogelijkheden bestaan om de kosten door te rekenen.

Vraag 3

Welke gevolgen hebben de windfall profits in de elektriciteitssector en de windfall profits in de energie-intensieve industrie (gehad) voor consumenten en bedrijven?

Het doorberekenen van de waarde van emissierechten aan de consument, terwijl deze rechten gratis zijn verkregen, leidt tot windfall profits bij de producent. De inkomsten die bij veilen naar de overheid zouden gaan, komen in dit geval bij de bedrijven terecht (waardeoverdracht van overheid naar bedrijven). De gevolgen voor de consumenten en afnemende bedrijven zijn gelijk als wanneer de emissierechten zouden zijn geveild. Ook dan zouden namelijk de kosten voor de emissierechten zo mogelijk zijn doorberekend in de prijs die de afnemer betaalt.

Vraag 4

Welke beleidsconclusies en/of acties richting bedrijven verbindt u aan dit onderzoek voor de handelsperiode tot 2012, waarin kennelijk nog steeds windfall profits worden gemaakt?

Voor de periode 2008–2012 ligt de toewijzing van gratis emissierechten vast. Bovendien staat de richtlijn voor de periode tot en met 2012 maar een beperkt percentage te veilen rechten toe. De Nederlandse overheid heeft ter voorkoming van windfall profits de elektriciteitssector minder gratis rechten verstrekt door deze rechten te veilen. Overigens veilt Nederland in vergelijking met de meeste lidstaten al relatief veel in deze periode.

Vraag 5

Welke gevolgen verbindt u aan dit onderzoek voor de lange termijn? Wat betekent dit concreet voor de Nederlandse inzet in Europees verband inzake emissiehandel, met name waar het de energie-intensieve industrie betreft? Komt hiermee de op 1 februari 20082 aan de Kamer gemelde inzet («Nederland vindt het belangrijk dat in Europees verband tegemoet wordt gekomen aan onacceptabele concurrentienadelen voor mondiaal concurrerende energie-intensieve sectoren, die geconfronteerd worden met mondiale concurrenten die geen (met de EU) vergelijkbare reductieverplichtingen kennen.») in een ander daglicht te staan?

Nederland vindt het nog steeds belangrijk dat in Europees verband tegemoet wordt gekomen aan onacceptabele concurrentienadelen voor mondiaal concurrerende energie-intensieve sectoren, die geconfronteerd worden met mondiale concurrenten die geen (met de EU) vergelijkbare reductieverplichtingen kennen. De Nederlandse inzet is altijd gericht geweest op het terughoudend verstrekken van gratis rechten, en alleen aan die sectoren die echt concurrentieproblemen zouden ondervinden. In Europees verband is er echter voor gekozen veel gratis rechten aan veel sectoren te verstrekken. Nederland zal ook in de toekomst bij aanpassingen van de richtlijn of bij de invulling daarvan blijven inzetten op het strikt interpreteren van het begrip carbon leakage en het terughoudend toekennen van gratis rechten.

Vraag 6

Wat is de stand van zaken en hoe ziet de planning in Europa eruit omtrent het vaststellen van de sectoren die al dan niet gevoelig zijn voor mondiale concurrentie en die dus wel of niet worden geconfronteerd met veiling van de emissierechten? Wat is de Nederlandse betrokkenheid bij dit proces?

Eind 2009 heeft de Europese Commissie de definitieve lijst van sectoren met een significant risico op carbon leakage vastgesteld. Door de lidstaten is in september 2009 over deze lijst gestemd, waarbij de lijst is goedgekeurd. Nederland heeft toen aangegeven de huidige lijst al zeer ruim te vinden en gesteld dat er niet meer sectoren aan de lijst zouden moeten worden toegevoegd, tenzij kon worden aangetoond dat een sector daadwerkelijk significant risico op carbon leakage liep.
Daarna is de lijst door het Europees Parlement goedgekeurd.
De sectoren op de vastgestelde lijst voldoen aan de carbon leakage criteria zoals opgenomen in de herziene richtlijn voor emissiehandel, welke in december 2008 door de Europese Raad is aangenomen. Nederland was altijd een voorstander van veilen als basisprincipe voor de verdeling van rechten. Alleen die sectoren die echt internationaal concurreren en de kosten niet konden doorberekenen, zouden moeten kunnen worden vrijgesteld hiervan. Criteria hiervoor moesten wel objectief zijn en zodanig scherp dat er geen sectoren ten onrechte aan voldoen, vond Nederland. Op verzoek van de Europese Raad zijn deze criteria soepeler gesteld dan Nederland beoogd had. Dit heeft ertoe geleid dat er veel sectoren op de carbon leakage lijst staan. De criteria kunnen alleen worden gewijzigd door opnieuw te onderhandelen over de richtlijn. Dit zal alleen gebeuren wanneer bepaalde omstandigheden daar aanleiding toe geven, zoals een internationaal klimaatakkoord. Al in 2008 heeft Nederland laten onderzoeken welke Nederlandse sectoren gevoelig zijn voor carbon leakage. Dit heeft mede onze inzet bepaald. De richtlijn bepaalt dat elk jaar sectoren aan de lijst kunnen worden toegevoegd, mits na onderzoek blijkt dat er significant risico is op carbon leakage. In 2014 wordt de lijst herzien. Dat betekent dat opnieuw zal worden bekeken welke sectoren significant risico lopen op carbon leakage. Dat kan dus betekenen dat er, bij het opnieuw toetsen aan dezelfde criteria, sectoren van de lijst worden verwijderd of worden toegevoegd.

Vraag 7

Bent u bereid verder onderzoek te verrichten naar een beter ontwerp van het emissiehandelsysteem?

Naast het CE Delft onderzoek, zijn er recent verschillende onderzoeken naar buiten gekomen over het emissiehandelssysteem, carbon leakage en mogelijke windfall profits.5 In opdracht van het Ministerie van Financiën heeft CE Delft een vergelijkbaar onderzoek uitgevoerd voor de Nederlandse energie-intensieve industrie. De resultaten zijn in lijn met het Europese onderzoek.
De verschillende onderzoeken geven aanleiding om te blijven nadenken over de allocatie van emissierechten en andere manieren om het risico van carbon leakage te verminderen, zonder windfall profits te creëren. Ik ben van mening dat het goed is om verder onderzoek te doen naar carbon leakage, opdat we beter in staat zijn vast te stellen welke sectoren hiermee te maken hebben. Mijn inziens gaat het daarbij niet zozeer om het ontwerp van het systeem, maar meer om de specifieke aspecten van emissiehandel. Nederland is altijd een fervente voorstander geweest van veilen als allocatiemethode, omdat windfall profits zoals die nu optreden daarmee kunnen worden voorkomen.

Vraag 8

Zijn windfall profits in de energie-intensieve industrie eerder als mogelijk probleem in beeld gekomen? Zo nee, hoe heeft dat kunnen gebeuren, ondanks onderzoek naar emissiehandel van uw ministeries, van de Algemene Rekenkamer en van Energieonderzoek Centrum Nederland en oprichting van de Nederlandse Emissieautoriteit?

In eerdere onderzoeken is specifiek aangetoond dat er sprake is van windfall profits in de energiesector. Voor de energie-intensieve industrie waren echter tot op heden alleen theoretische studies bekend die het risico op windfall profits in delen van deze industrie benoemden. Het onderzoek van CE Delft is een van de eerste empirische onderzoeken gericht op de windfall profits binnen de energie-intensieve industrie.
De Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) is opgericht om toezicht te houden op het monitoren van de CO2-uitstoot door de Nederlandse bedrijven die deelnemen aan emissiehandel, en om de handel in emissierechten te faciliteren door het beheren van een register. Toezicht op de prijsontwikkeling van emissierechten en op mogelijke windfall profits door deelnemende bedrijven behoort niet tot de taken van de NEa.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Problemen met kleding en uitrusting»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat bij de Schoolbataljons, de Koninklijke Militaire Academie en de Koninklijke Militaire School voor de opkomsten onvoldoende gevechtslaarzen beschikbaar zijn? Zo ja, hoe groot is het huidige tekort?

Zoals uiteengezet in onder meer de brieven van 9 maart en 22 april jl. (Kamerstukken 32 123 X nrs. 109 en 122) heeft Defensie maatregelen genomen naar aanleiding van de problemen met het exploitatiebudget. Als gevolg daarvan is Defensie terughoudend met het sluiten van nieuwe contracten en zijn minder urgente verplichtingen uitgesteld. Deze maatregelen hebben ook betrekking op kleding en uitrusting, waardoor niet kan worden voldaan aan alle behoeftes.
De gevolgen van de maatregelen zijn voelbaar in de gehele krijgsmacht, met uitzondering van de eenheden die op uitzending zijn en (inter)nationale taken uitvoeren. Keuzes zijn onvermijdelijk. Op het gebied van kleding en uitrusting hebben gevechtslaarzen prioriteit gekregen. Wegens de verplichtingenpauze die eerder dit jaar van kracht was, is een aantal maten gevechtslaarzen op dit moment niet beschikbaar. Inmiddels is echter weer geld vrijgemaakt voor de aankoop. Naar verwachting zullen in het begin van het derde kwartaal, als de opleidingen beginnen, alle maten gevechtslaarzen weer voorhanden zijn.
De artikelen die zijn genoemd in vraag 3, met uitzondering van de sokken, behoren tot de goederen die minder prioriteit hebben gekregen. De voorraden van deze artikelen worden vooralsnog niet aangevuld en bestellingen zijn opgeschort. Dit heeft al geleid tot tekorten aan bepaalde artikelen. Naar verwachting zullen deze tekorten de komende tijd toenemen aangezien sommige bestellingen zijn uitgesteld en met de levering van goederen waarvan de bestellingen wel zijn hervat, enige tijd gemoeid kan zijn. Zie ook het antwoord op vraag 6.

Vraag 3

Is daarbij tevens sprake van een gebrek aan helmovertrekken, thermoskannen, rugzakken (waaronder waterrugzakken) naamlinten en sokken? Zo ja, hoe groot zijn de huidige tekorten? Kunnen er nog wel veters worden besteld?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is er bij de Koninklijke Marine sprake van een tekort aan «adelborstenbaadjes» en wordt daarom een beroep gedaan op (oud)marineofficieren om hun kostuums af te staan of uit te lenen?2

Zoals uiteengezet in het antwoord op de vragen 2 en 3 heeft Defensie prioriteiten gesteld bij de vervulling van de behoeften aan kleding en uitrusting. Dit heeft onder meer geleid tot het tijdelijk stoppen van de bestelling van de ceremoniële tenues voor adelborsten, de «adelborstenbaadjes». Het initiatief om (oud)-marineofficieren te verzoeken hun adelborstenbaadje af te staan of uit te lenen is genomen door de vereniging van marineofficieren, de KVMO. Ik heb waardering voor dit initiatief.

Vraag 5

Heeft Defensie vanwege geldgebrek het contract inzake de levering van «adelborstenbaadjes» tijdelijk stopgezet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 6

Bent u voornemens om de in de vorige vragen genoemde tekorten weg te werken? Zo ja, wanneer zal dat zijn gerealiseerd?

De beschikbare financiële middelen zijn niet toereikend om alle tekorten op korte termijn weg te werken. Zoals uiteengezet in het antwoord op de vragen 2 en 3 zijn vanwege de financiële situatie enkele minder urgente investeringen uitgesteld. Daarnaast heeft de verwerving van kleding en uitrusting enige maanden stilgelegen door de verplichtingenpauze. Om de tekorten terug te dringen is behalve geld ook tijd nodig. Afhankelijk van de soort goederen zal hiermee een periode van een half tot een jaar zijn gemoeid. Daarbij speelt onder meer een rol dat in een aanzienlijk aantal gevallen een Europees aanbestedingstraject moet worden doorlopen.
Om de tekorten met spoed te verlichten zijn inmiddels aanvullende maatregelen genomen. Zo onderzoekt Defensie of tegen betaling kan worden gebruik gemaakt van de voorraden van Navo-partners. Ook wordt bij de uitreiking van goederen aan eenheden en militairen bekeken naar waar de behoefte het urgentst is. Meer dan voorheen worden goederen die na gebruik zijn ingeleverd na inspectie opnieuw gebruikt. Ten slotte wordt de samenstelling van de pakketten voor kleding en uitrusting opnieuw beoordeeld. Hierbij wordt beoordeeld of een onderscheid moet worden gemaakt tussen pakketten voor militairen die behoefte hebben aan operationele kleding en uitrusting en pakketten voor militairen die minder behoefte hieraan hebben.

Vraag 1

Herinnert u zich uw antwoorden op Kamervragen in 1998 over de executie van sergeant Meijer in de meidagen van 1940?1

Ja.

Vraag 2

Bent u van oordeel, nu deze terechtstelling 70 jaar geleden is, dat – wat er ook van de inhoud van het krijgsraadvonnis van 12 mei 1940 gedacht kan worden – de uitvoering van het doodvonnis van sergeant Chris Meijer in strijd is met de toen geldende wetgeving, meer in het bijzonder met artikel 200 Rechtspleging Landmagt (een aanzegtermijn van een doodvonnis van twee dagen en geen paar uur zoals bij sergeant Meijer) en met artikel 4 van het Koninklijk Besluit van 26 april 1922 over de ten uitvoerlegging van een doodvonnis (een executiepeloton van twaalf leden en niet vijf zoals bij sergeant Meijer)?

Met uitzondering van de termijn en de wijze van executie heeft de berechting van sergeant Meijer conform de toen geldende rechtspleging plaatsgehad. Er valt thans niet meer te achterhalen welke feiten en omstandigheden er toen toe hebben geleid dat er op deze punten van de rechtspleging is afgeweken.

Vraag 3

Bent u van oordeel, dat als de wettelijke bepalingen correct waren toegepast het uitstel van de executie dat daarvan het gevolg zou zijn geweest, zou hebben geleid tot afstel, gezien de terugtrekking van de Grebbelinie waartoe op 13 mei 1940 besloten werd? Indien nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is het waar dat generaal-majoor Harberts, op basis van door hem veronderstelde grote lafheid onder Nederlandse militairen, de door hem samengestelde krijgsraad bij installatie meedeelde een doodvonnis voor Meijer te verwachten om zo «een afschrikwekkend voorbeeld» te stellen om de Nederlandse militairen tot harder vechten aan te zetten?

Ja.

Vraag 5

Is een dergelijke uitspraak als van generaal-majoor Harberts, voorafgaande aan de zitting op 12 mei 1940 van de krijgsraad, te beschouwen als beïnvloeding van de krijgsraad? Zo nee, waarom niet? Zo ja, is het dan na 70 jaar niet eindelijk gerechtvaardigd om de onafhankelijkheid van de krijgsraad van destijds alsnog in twijfel te trekken, en de terdoodveroordeling van sergeant Chris Meijer, en uitvoering van deze uitspraak van de krijgsraad nog diezelfde dag, te betreuren?

Zoals al door mijn ambtsvoorganger W. den Toom en de minister van Justitie, mr. C. H. F. Polak, in 1970 is gemeld, moet het houden van de toespraak van de generaal-majoor Harberts in strijd worden geacht met de algemene beginselen van het strafprocesrecht. De leden van de Krijgsraad hebben verklaard niet door de toespraak van de generaal-majoor Harberts beïnvloed te zijn. (Handelingen TK 1969–1970, Aanhangsel nr. 1251).

Vraag 6

Heeft u kennisgenomen van de ontwikkelingen in Engeland en Frankrijk naar aanleiding van de executie van deserteurs in de Eerste Wereldoorlog?2 Bent u bereid het voorbeeld van Engeland en Frankrijk te volgen voor Nederlandse «deserteurs» in de Tweede Wereldoorlog? Indien neen, waarom niet?

Ik heb kennis genomen van de ontwikkelingen in het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Ik ben niet bereid dit voorbeeld te volgen. Het door de vraagsteller aangehaalde artikel uit de Armed Forces Act 2006 van het Verenigd Koninkrijk heeft betrekking op executies tijdens de Eerste Wereldoorlog. De feiten en omstandigheden van de zaak-Meijer laten zich niet vergelijken met de gevallen die geleid hebben tot de formulering van artikel 359 van de Armed Forces Act 2006. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat de ter dood veroordeelde Britse militairen in een aantal gevallen geen volwaardig proces hebben gehad of leden aan de verschijnselen van post traumatische stress. Evenals mijn ambtsvoorganger in 1998 heeft gemeld aan de kamer (handelingen vergaderjaar 1997–1998, nr. 728 en nr. 1252) heb ik geen reden te twijfelen aan het proces van de sergeant Meijer.

Vraag 7

Bent u bereid uw standpunt zoals verwoord in de eerdere Kamervragen te wijzigen en sergeant Meijer op passende wijze te rehabiliteren?

Neen.

Vraag 1

Kent u het bericht «Iran targeting dissidents through global police»?1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat Iran via Interpol arrestatieverzoeken uitvaardigt tegen Iraanse politieke dissidenten die buiten Iran verblijven?

Het klopt dat Iran via Interpol arrestatieverzoeken uitvaardigt tegen personen die zich buiten Iran bevinden. Op basis van de bij deze verzoeken geleverde informatie is echter vaak niet duidelijk of het hier gaat om politieke dissidenten.

Vraag 3

Gaat Nederland dergelijke arrestatieverzoeken naast zich neerleggen? Zo nee, waarom niet?

Uitlevering aan Iran door Nederland is niet aan de orde. Aan Iraanse verzoeken om voorlopige aanhouding kan Nederland geen gevolg geven, aangezien een verdragsbasis voor uitlevering ontbreekt. Om die reden doet het KLPD geen onderzoek naar de verblijfplaats van personen die in Iraanse aanhoudingsverzoeken worden genoemd. Evenmin worden gezochte personen door het KLPD op de hoogte gesteld van het feit dat er tegen hen door Iran een verzoek om aanhouding is uitgevaardigd.

Vraag 4

Zijn er dergelijke Iraanse arrestatieverzoeken uitgevaardigd tegen in Nederland verblijvende Iraanse politieke dissidenten? Hebt u hen op de hoogte gebracht van het feit dat tegen hen zo’n arrestatieverzoek is uitgevaardigd? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 5

Kunt u toezeggen dat geen enkele Iraanse politieke dissident door Nederland aan Iran zal worden uitgeleverd? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Wat is uw mening over het artikel «School broeder Gerard in gevaar»?1

In het artikel wordt melding gemaakt van een container met bouwmaterialen voor een school die aan de grens met de Dominicaanse Republiek werd tegengehouden. Deze container heeft Port-au-Prince inmiddels alsnog bereikt. Ik ben blij voor de betrokkenen dat zij de bouw van de school voort kunnen zetten.

Vraag 2

Is het waar dat Haïti heeft aangegeven nog uitsluitend behoefte te hebben aan geld, en zegt geen hulpverleners en materialen meer nodig te hebben? Indien ja, is dit in lijn met het beleid van de Nederlandse regering?

Hiervan is mij niets bekend. Uit berichtgeving van VN OCHA, die de hulp coördineert, en andere betrokken hulporganisaties blijkt dat er nog steeds grote behoefte is aan noodhulp en dat de overheid van Haiti zelf over onvoldoende capaciteit beschikt. Nederland geeft geen financiele steun aan de overheid van Haiti, maar levert een bijdrage aan noodhulp en wederopbouw van dat land via de VN, het Internationale Rode Kruis, maar vooral via de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO).

Vraag 3

Vindt u het aanvaardbaar dat een zeecontainer met twintig ton bouwmaterialen, bekostigd uit ingezamelde gelden, aan de grens van Haïti wordt tegengehouden op bevel van de president Préval? Zo ja, waarom?

Zie antwoord op vraag 1.

Vraag 4

Bent u bereid de president van Haïti op korte termijn te bewegen om de bouwmaterialen voor herbouw van de school van broeder Gerard alsnog toe te laten? Wilt u de Tweede Kamer zo spoedig mogelijk op de hoogte stellen van uw inspanningen in deze?

Zie antwoord op vraag 1.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de bomaanslagen op een aantal bussen met christelijke studenten in de Irakese stad Mosul, waarbij één dode en vele gewonden vielen?1

Ja.

Vraag 2

Gezien het feit dat dit de zoveelste aanslag in Mosul en omgeving is en vele minderheden, onder wie christenen, massaal Irak ontvluchten, op welke wijze kunt u zorgen voor een vergrote internationale aanwezigheid en betere internationale controle op de bescherming van minderheden?

De veiligheidssituatie in Irak is na de verkiezingen van 7 maart jl. verslechterd en het toegenomen geweld treft alle bevolkingsgroepen in Irak. De provincie Nineveh, waar Mosul zich bevindt, is na Bagdad de provincie waar de meeste incidenten plaatsvinden. Dit heeft te maken met de aanwezigheid van etnische en religieuze minderheden, maar vooral met de status als betwist gebied (de Koerden beschouwen dit gebied als behorend bij Koerdistan) en de natuurlijke bronnen die zich in de provincie bevinden. De verslechterde veiligheidssituatie heeft volgens informatie van de VN-missie in Irak (UNAMI) en het VN-kantoor voor de coördinatie van humanitaire hulp (OCHA) tot nu toe niet geleid tot een toename in het aantal vluchtelingen. Wel zijn enkele honderden gezinnen ontheemd geraakt in de afgelopen maanden.
De waarborging van de veiligheid en mensenrechten van minderheden is een zaak voor de Irakese regering. Het is derhalve van groot belang dat er snel een stabiele en inclusieve regering gevormd wordt die de orde en veiligheid in de Irakese samenleving herstelt. Ook zal deze regering de kwestie van de betwiste gebieden moeten afhandelen, waardoor de veiligheidssituatie in deze gebieden zal verbeteren. Zoals ik reeds aangaf in antwoord op uw vragen, ingezonden op 23 december 2009, 18 februari 2010 en 2 maart 2010, vragen Nederland en de Europese Unie regelmatig aandacht voor de mensenrechtensituatie bij zowel de Iraakse regering als bij de Koerdische regionale regering. Dat betreft de mensenrechtensituatie in het algemeen, maar juist ook de noodzaak om kwetsbare groepen als etnische en religieuze minderheden maximaal mogelijke bescherming te bieden. Dit beleid zal in de toekomst onverminderd worden voortgezet.
Nederland geeft voorts humanitaire hulp ten behoeve van vluchtelingen in de buurlanden en intern ontheemden in Irak. Deze hulp komt eveneens ten goede aan etnische en religieuze minderheden. Daarnaast tracht Nederland middels onder meer onze deelname aan de NAVO-trainingsmissie en de EU JUSTLEX «rule of law» missie een bijdrage te leveren aan een versterking van de capaciteiten van de Iraakse veiligheidsdiensten en aan een versterking van de justitiële sector.
Ik heb naar aanleiding van deze gebeurtenis navraag gedaan bij Speciaal Gezant van de Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties voor Irak Ad Melkert.
UNAMI benadrukt de waardevolle bijdrage van etnische en religieuze minderheden aan de Iraakse samenleving en het belang hen maximale bescherming te bieden. Een voorbeeld van deze betrokkenheid bij het beschermen van minderheden is het feit dat UNAMI op verzoek van de gouverneur van Nineveh op 27 mei een bijeenkomst van het Comité ter Bescherming van de Minderheden heeft georganiseerd. UNAMI trad op als tijdelijke voorzitter van deze bijeenkomst, waar vertegenwoordigers van alle etnische en religieuze groepen aanwezig waren. Er werd onder meer gesproken over fysieke bescherming en de integratie van minderheden in de publieke sector.

Vraag 3

Bent u bereid in internationaal verband, liefst in samenwerking met andere landen zoals bijvoorbeeld Turkije, een ronde tafelconferentie te organiseren over de bescherming van minderheden in Irak en het voorkomen van vluchtelingenstromen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u bereid binnen de Verenigde Naties (VN) de discussie aan te gaan hoe de VN religieuze minderheden in Irak beter kunnen gaan beschermen?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Is het waar dat er op 9 mei jl. vijf Koerden in de Evin-gevangenis in Teheran zijn geëxecuteerd?1

Ik ben zeer verontrust over het grote aantal executies in Iran, de dreiging met de voltrekking van meer executies, en de berichtgeving over het dikwijls niet voldoen aan internationale standaarden voor een eerlijke procesgang. Op 9 mei jl. zijn Shirin Alamhouli, Farzad Kamangar, Ali Haydarian, Farhad Vakili, en Mehdi Eslamian in de Evin gevangenis in Teheran geëxecuteerd.

Vraag 2

Wat was de aanklacht tegen deze veroordeelden en hebben zij naar internationaal geldende maatstaven een eerlijke procesgang gehad?

Door het gesloten karakter van genoemde rechtszaken is het niet mogelijk een compleet oordeel te geven over de mate waarin de processen voldoen aan de internationale maatstaven voor een eerlijke procesgang. Uit berichtgeving blijkt dat betrokkenen werden verdacht van strijd tegen God («moharebeh») en misdaden tegen de nationale veiligheid. De zaken zouden naar het Hoogste Gerechtshof zijn gestuurd en nog niet geheel zijn afgerond. Er is indicatie dat Shirin Alamhouli haar familie niet heeft mogen zien voordat ze geëxecuteerd werd.

Vraag 3

Is het waar dat noch de familie, noch de advocaten van deze veroordeelden vóór de executies op de hoogte zijn gesteld van de geplande tenuitvoerlegging daarvan?2

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Is het waar dat voor een aantal van de geëxecuteerden geldt dat de veroordeling nog niet definitief was omdat er nog beroep openstond? Zo ja, waren deze executies naar Iraans recht legaal?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Bent u bereid op al de voornoemde aspecten opheldering te vragen bij de Iraanse overheid en zo nodig uw protest uit te spreken tegen deze gang van zaken?

De Nederlandse ambassadeur in Iran heeft op 11 mei jl. bij de Iraanse autoriteiten verontwaardiging uitgesproken en de executies veroordeeld. Daarbij heeft hij ernstige zorgen geuit over berichtgeving van een gebrekkige procesgang. De ambassadeur heeft Iran opgeroepen een moratorium op de doodstraf in te stellen.
Op instigatie van Nederland heeft de Hoge Vertegenwoordiger op 13 mei jl. namens de EU een verklaring uitgebracht waarin de genoemde executies eveneens ernstig zijn veroordeeld. Iran is daarbij opgeroepen aan al zijn internationale verplichtingen betreffende een eerlijke procesgang te voldoen en een moratorium op de doodstraf in te stellen. Daarbij is in het bijzonder gerefereerd aan de lopende zaken van Zeynab Jalalian en Hossein Khezri.
De regering zal de doodstrafvonnissen voorts aan de orde stellen in de VN-Mensenrechtenraad.
Nederland volgt de ontwikkelingen op mensenrechtengebied nauwgezet en zal niet nalaten de Iraanse autoriteiten bilateraal, in EU-verband en VN-kader te wijzen op hun internationale verplichtingen en op te roepen doodstrafvonnissen te herzien.