Open Kamerbeta

Kamervragen

Titel
Status
Indiener (persoon)
Indiener (partij)
5265 kamervragen gevonden
beantwoord onbeantwoord uitgesteld
Alle
8 december 2011 - 22 december 2011
De toename van geweld in de Democratische Republiek in Congo (DRC)
Sjoera Dikkers (PvdA), Frans Timmermans (PvdA)
1. Human Rights Watch – DR Congo: Rein in Security Forces – 2 december 2011.
  • Vraag 1

    Bent u bekend met de berichtgeving van o.a. Human Rights Watch en the International Crisis Group, die te kennen hebben gegeven dat een mogelijke conflictsituatie in de DRC niet valt uit te sluiten na afloop van de verkiezingsuitslag?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Wat is uw opvatting over het gegeven dat verkiezingsgeweld, onregelmatigheden en vermoedens van fraude over deze verkiezingsuitslag aan orde van de dag zijn in het zeer onrustige Congo?

    Uit rapporten van de EU-waarnemersmissie en andere internationale en lokale waarnemers blijkt dat de verkiezingen met een groot aantal onregelmatigheden gepaard zijn gegaan. Gezien de uitgestrektheid van het land en de gebrekkige infrastructuur waren logistieke en organisatorische problemen te verwachten, maar de berichten over fraude en mensenrechtenschendingen zijn zorgelijk en ondermijnen de geloofwaardigheid van het proces.
    De EU heeft de afgelopen weken meermaals de Congolese autoriteiten opgeroepen om maximale transparantie te betrachten bij het afwikkelen van het verkiezingsproces en het behandelen van klachten. Ook zijn de autoriteiten en alle presidentskandidaten opgeroepen de kalmte te bewaren en geschillen op vreedzame wijze door middel van dialoog op te lossen.

  • Vraag 3

    Bent u bereid deze kwestie op zeer korte termijn actief op de agenda van de EU en de VN te zetten, zodanig dat er snel concrete stappen worden ondernomen om de rust te herstellen in het land? Zo nee, waarom niet?

    De verkiezingen in de DRC hebben de volle aandacht van zowel de VN als de EU. Sinds de verkiezingen heeft Hoge Vertegenwoordiger Catherine Ashton driemaal een verklaring heeft uitgegeven over dit onderwerp (respectievelijk op 30 november, 2 december en 9 december). De VN Veiligheidsraad heeft op 2 december een verklaring uitgegeven over de kwestie. Binnen de EU wordt op dit moment overleg gevoerd over een passende reactie op de officiële bekrachtiging door de Congolese Hoge Raad van de uitslagen.
    Het is nu vooral aan de Congolezen zelf, zowel regering als oppositie, om een vreedzame oplossing te vinden voor de geschillen. De internationale gemeenschap biedt daarbij haar diensten aan en spreekt alle partijen aan op hun verantwoordelijkheden, maar kan een dergelijke oplossing niet afdwingen.

  • Vraag 4

    Bent u bereid, zowel in bilaterale contacten, als via de Europese Unie en de relevante VN-instrumenten, de Congolese autoriteiten blijvend aan te spreken op hun internationaalrechtelijke verplichtingen op het vlak van mensenrechten? Zo ja, hoe gaat u dat doen?

    Ja. De internationale gemeenschap heeft de afgelopen weken veelvuldig en op alle niveaus contact onderhouden met de Congolese autoriteiten. Daarbij zijn zij steeds op hun verantwoordelijkheid gewezen, zowel waar het de transparantie en geloofwaardigheid van het verkiezingsproces betreft, als de mensenrechtensituatie in het algemeen. Nederland zal dit zowel in EU-verband als bilateraal blijven doen.

  • Vraag 5

    Deelt u de mening dat het ondertussen wel wenselijk zou zijn om EU-Hoge Vertegenwoordiger Ashton aan te sporen om de situatie in Congo als prioriteit op de agenda te plaatsen voor overleg met uw EU-collega’s? Indien nee, waarom niet?

    Zoals uit bovenstaande beantwoording blijkt staat het onderwerp reeds hoog op de politieke agenda van de Hoge Vertegenwoordiger.

6 december 2011 - 19 januari 2012
Het bericht dat een verkrachte vrouw is vrijgelaten uit een Afghaanse gevangenis, op voorwaarde dat ze met haar verkrachter trouwt
1. NOS.nl, 1 december.
  • Vraag 1

    Wat is uw reactie op het bericht dat de 19 jarige verkrachte Gulnaz is vrijgelaten uit een Afghaanse gevangenis, op voorwaarde dat ze met haar verkrachter trouwt?1

    Het bericht dat mevrouw Gulnaz met haar verkrachter zou moeten trouwen om vrij te komen, is niet correct. De Afghaanse autoriteiten hebben aangegeven dat er geen voorwaarden aan haar vrijlating zijn gesteld. Dit is bevestigd door zowel de VN als de EU.

  • Vraag 2

    Kunt u aangeven welke juridische grondslag ligt onder dit besluit?

    Het besluit tot vrijlating is gebaseerd op het grondwettelijke prerogatief van de president tot gratieverlening voor personen die veroordeeld zijn.

  • Vraag 3

    Hoeveel verkrachte vrouwen schat u dat in Afghaanse gevangenissen zitten omdat verkrachting wordt veroordeeld als overspel, uitgelokt door de vrouw of vanwege andere zogenoemde «morele» misdaden?

    Er is geen accurate informatie over verkrachtingen te krijgen, aangezien de aantallen niet systematisch worden geregistreerd. Het VN-rapport Harmful Traditional Practices and Implementation of the Law on Elimination of Violence against Women in Afghanistan van 9 december 2010 vermeldt dat ongeveer de helft van de vrouwelijke gevangenen (300 personen) vast zit vanwege «morele» misdaden.

  • Vraag 4

    Wilt u bevorderen dat een door de EU gefinancierde documentaire over het lot van Gulnaz en andere vrouwen in Afghanistan vertoond kan worden? Zo nee, waarom niet?

    De EU heeft aan de makers van de documentaire laten weten dat, alvorens de EU toestemming voor vertoning kan geven, de identiteit van de drie vrouwen die in de documentaire voorkomen dient te worden beschermd. Inmiddels zijn de EU en de documentairemakers tot overeenstemming gekomen over de wijze van het in beeld brengen van de drie vrouwen. Twee vrouwen hebben een schriftelijke verklaring getekend, waarmee ze verklaren akkoord te gaan met verschijning in de documentaire en zich bewust te zijn van de risico’s. De derde vrouw wilde dit niet en zij zal derhalve niet herkenbaar in de documentaire verschijnen. Hiermee wordt tegemoet gekomen aan de zorgen van de EU over de veiligheid en het welzijn van de vrouwen. De documentaire zal waarschijnlijk in het voorjaar van 2012 uitkomen.

  • Vraag 5

    Deelt u de mening dat verbetering van de positie van vrouwen een integraal onderdeel moet zijn van onze inzet in Afghanistan en van de transitiestrategie van de Navo? Zo ja, kunt u aangeven op welke manier voortgang op dit onderwerp wordt meegewogen?

    Ik deel deze mening. Dat is ook de reden waarom de positie van vrouwen een thema is in alle activiteiten die Nederland in Afghanistan ontplooit. Er is veel bereikt op het terrein van vrouwenrechten, maar het is evenzeer duidelijk dat er nog een lange weg te gaan is. De verbetering van de positie van vrouwen staat om die reden internationaal hoog op de politieke agenda.
    Nederland stelt bij de Afghaanse regering consequent het belang van de eerbiediging van mensenrechten aan de orde, zowel bilateraal als in EU-verband. Hierbij wordt speciale aandacht gevraagd voor de positie en rechten van vrouwen. Nederland benadrukt in dit verband de noodzaak van het actief betrekken van vrouwen bij zaken die hen direct aangaan, zoals het verzoeningsproces en politieke hervormingen. Nederland blijft Afghaanse vrouwenorganisaties ondersteunen, opdat zij beter in staat zijn hun stem te laten horen en invloed uit te oefenen op deze politieke processen.

  • Vraag 6

    Bent u bereid het genoemde besluit te bespreken, met de Afghaanse overheden, tijdens de komende Afghanistan conferentie in Bonn?

    Tijdens de Bonn-conferentie heb ik zowel in mijn interventie, als tijdens mijn bilaterale gesprek met mijn Afghaanse collega nadrukkelijk gewezen op het belang van vrouwenrechten voor een stabiele, duurzame en vreedzame toekomst voor Afghanistan. Daarnaast heb ik ook de noodzaak benadrukt van verdere hervorming van de rechtsstaat. Namens de EU heeft de Speciale Vertegenwoordiger van de EU in Afghanistan, Usackas, diverse malen over onderhavige kwestie contact gehad met de Afghaanse autoriteiten.

6 december 2011 - 19 december 2011
De televisiereclames van subsidieclub Oxfam Novib
Johan Driessen (PVV)
1. http://www.youtube.com/watch?v=l5a5PNq0ms0
  • Vraag 1

    Bent u bekend met de meest recente televisiereclame van Oxfam Novib, bijvoorbeeld uitgezonden bij de staatsomroep op dinsdag 29 november jl. voorafgaande aan het programma «Pauw en Witteman» van de socialistische omroep VARA?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Hoe vaak zijn er dit jaar tv-reclames van Oxfam Novib vertoond?

    Over deze informatie beschik ik niet want dit valt buiten mijn mandaat. Oxfam Novib is een eigenstandige organisatie die zelf haar media- en voorlichtingsbeleid bepaalt. Naar mijn mening is hier overigens geen sprake van «propaganda».

  • Vraag 3

    Wat waren de totale kosten van deze ontwikkelingshulp-propaganda?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 4

    Deelt u de mening dat een gesubsidieerde hulpclub haar centjes beter zou kunnen besteden aan zoiets als armoedebestrijding? Zo nee, waarom niet?

    Nee. Ik vind het goed dat organisaties die werken aan armoedebestrijding en aan de uitbanning van onrecht in de wereld verantwoording afleggen over hun werk en moeite doen het publiek uit te leggen wat zij doen en wat de burger zelf kan doen. Daarnaast vind ik het positief dat de organisatie donateurs werft om financieel meer op eigen benen te kunnen staan. Overigens worden de spotjes uit eigen middelen gefinancierd.

  • Vraag 5

    Bent u bereid hierover met mevrouw Karimi in gesprek te treden? Zo nee, waarom niet?

    Om de hiervóór genoemde redenen, zie ik geen aanleiding met mevrouw Karimi in gesprek te treden over dit onderwerp.

5 december 2011 - 19 december 2011
Het ongeldig verklaren van de verkiezingen in Zuid-Ossetië
1. NY Times, Political Standoff Escalates in South Ossetia Over Vote.
  • Vraag 1

    Kent u het bericht over het ongeldig verklaren van de verkiezingen in Zuid-Ossetië?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Klopt het bericht dat deze verkiezingen ongeldig zijn verklaard nadat bleek dat de favoriet van het Kremlin niet had gewonnen? Zo ja, welke conclusie trekt u uit deze gang van zaken?

    Volgens mediaberichten heeft het de facto Hooggerechtshof besloten de verkiezingen ongeldig te verklaren, vanwege geconstateerde onregelmatigheden. Deze informatie kan worden bevestigd noch ontkend. Er zijn geen internationale waarnemers in Zuid-Ossetië.

  • Vraag 3

    Hoe beoordeelt u de positie van Rusland bij deze verkiezingen, mede in het licht van het non-interventie beginsel dat het land hanteert ten aanzien van andere regimes in de wereld?

    Nederland deelt het standpunt van Rusland ten aanzien van Zuid-Ossetië niet. Nederland steunt – evenals het overgrote deel van de internationale gemeenschap – de territoriale integriteit van Georgië inclusief het de facto afgescheiden Zuid-Ossetië.

  • Vraag 4

    Hoe beoordeelt u de huidige situatie in Zuid-Ossetië nu nieuwe verkiezingen zijn uitgeschreven, waaraan de oorspronkelijke winnaar, mevrouw Dzhieova, geen deel mag nemen?

    Nederland beschouwt Zuid-Ossetië als deel van Georgië en erkent daarom deze »presidentsverkiezingen» niet, ongeacht het resultaat. De huidige onrustige situatie in het gebied is reden tot zorg.

  • Vraag 5

    Wat zijn de risico’s voor versterking van onrust en onderdrukking van mensenrechten na niet legitiem verklaarde verkiezingen in een niet als land erkende regio?

    De volatiele situatie in Zuid-Ossetië kan zijn weerslag hebben op de mensenrechtensituatie in het gebied. Betrouwbare informatie hierover ontbreekt. Het OVSE-kantoor ter plaatse is na het Russisch-Georgische conflict in 2008 gesloten. Het is te betreuren dat het mandaat van de EU Monitoring Mission (EUMM) in Zuid-Ossetië niet kan worden vervuld, omdat hun toegang tot het gebied wordt geweigerd.

  • Vraag 6

    Op welke wijze kan Europa bijdragen aan herstel van het Georgische gezag in Zuid-Ossetië en Abchazië?

    De EU ondersteunt met diplomatieke en financiële middelen het huidige Georgische beleid ten aanzien van de afgescheiden gebieden, dat gebaseerd is op betrokkenheid (engagement) en niet-erkenning (non-recognition). De EU heeft een speciale vertegenwoordiger aangesteld voor de conflicten en is – samen met de VN en de OVSE – voorzitter van de Genève besprekingen die streven naar een vreedzame oplossing voor het conflict. De EUMM houdt toezicht op de administratieve grenzen met Abchazië en Zuid-Ossetië (zij het slechts vanaf de door Tbilisi gecontroleerde zijde), rapporteert over de veiligheids- en mensenrechtensituatie in het grensgebied, en voorkomt – waar mogelijk – door bemiddeling dat incidenten escaleren. De EUMM is de enige internationale actor in deze grensgebieden, na de gedwongen sluiting van de VN- en OVSE-presenties ter plaatse.

  • Vraag 7

    Kan de huidige situatie nadelig werken op de voorbereiding van de Olympische Spelen in het nabijgelegen Sochi?

    Er zijn vooralsnog geen aanwijzingen dat de voorbereidingen van de Olympische Winterspelen in Sochi problemen ondervinden vanwege de situatie in Zuid-Ossetië. De afstand tussen Sochi en Tskhinvali (Zuid-Ossetië) is ruim 500 km.

5 december 2011 - 9 december 2011
De uitbreiding van EU-sancties tegen de Islamitische Republiek Iran
Wim Kortenoeven (PVV)
1. http://www.consilium.europa.eu//uedocs/cms_data/docs/pressdata/EN/foraff/126493.pdf
2. Kamerstuknr. 33 000 V, nr. 12.
3. http://businessetc.thejournal.ie/britain-cuts-relations-with-iranian-banks-over-nuclear-fear-284918-Nov2011/
4. Kamerstuknr. 33 000 V, nr. 14.
5. Kamerstuknr. 33 000 V, nr. 15.
  • Vraag 1

    Hoe corresponderen de «council conclusions on Iran» van 1 december jl.1 met de door u «omarmde» motie Kortenoeven van 10 november jl.2, waarin wordt opgeroepen het voortouw te nemen om met Europese en Amerikaanse bondgenoten doeltreffende en vooral snelle sancties te treffen? In welk opzicht heeft u het voortouw genomen en welk resultaat heeft dat gehad?

    De Nederlandse regering heeft sinds het verschijnen van het IAEA-rapport op 8 november jl. in de EU een voortrekkersrol ingenomen m.b.t. het uitbreiden van sancties richting Iran. Op initiatief van Nederland worden er nu stevige additionele sancties uitgewerkt op het gebied van onder andere financiën, de energiesector en transport. Tevens werden er tijdens de Raad van Buitenlandse Zaken op 1 december jl. 180 Iraanse personen/entiteiten toegevoegd aan de EU-sanctielijst.

  • Vraag 2

    Deelt u de opvatting dat de alleingang van het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk, waar het gaat om het concreet treffen respectievelijk voorstellen van sancties tegen het Iraanse bankwezen, aantoont dat de EU op het Iran-dossier niet in staat is tot adequate en snelle collectieve actie? Zo nee waarom niet? Zo ja, hoe gaat u dat verzoenen met uw toezeggingen aan de Tweede Kamer?

    Nee. De EU is eensgezind in haar standpunt dat er stevige additionele sancties tegen Iran dienen te worden afgekondigd. Het besluit van de Raad van Buitenlandse Zaken dd 1 december om 180 Iraanse personen/entititeiten nog in 2011 aan de sanctielijst toe te voegen is een goed begin. Momenteel wordt er gewerkt aan de uitwerking van een nader stevig sanctiepakket.

  • Vraag 3

    Hoe beoordeelt u het door het Verenigd Koninkrijk treffen van sancties tegen het Iraanse bankwezen, waaronder de Iraanse Centrale Bank3, en bent u thans bereid de Britse politiek ter zake te volgen? Zo nee, waarom niet?

    De Nederlandse regering heeft tijdens de Raad van Buitenlandse Zaken gepleit voor EU-sancties tegen de Iraanse Centrale Bank. Het is zaak dat deze sancties doeltreffend zijn, het regime in het hart raken en de bevolking daar waar mogelijk ontzien. Met oog op de effectiviteit van de sancties, geeft Nederland er de voorkeur aan in EU-verband op te trekken.

  • Vraag 4

    Deelt u de opvatting dat, gezien de aanval op de Britse ambassade in Teheran, de daarop volgende Nederlandse diplomatieke maatregelen en de nieuwe Iraanse dreigementen, nu wel een oproep moet worden gedaan aan Nederlandse paspoorthouders in Iran om dat land zo spoedig mogelijk te verlaten4?

    Nee, er zijn momenteel geen aanwijzingen voor een hoger veiligheidsrisico voor Nederlandse paspoorthouders. Het huidige reisadvies raadt niet-essentiële reizen naar Iran af. Bipatriden wordt in het geheel afgeraden naar Iran te reizen. Dit reisadvies is in lijn met adviezen van de andere EU-lidstaten (inclusief Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en Italië).

  • Vraag 5

    Hoe heeft u uitvoering gegeven aan uw toezeggingen met betrekking tot de aangehouden motie Kortenoeven5, waarin wordt gevraagd de landingsrechten van Iran Air en Iran Air Cargo in te trekken?

    Het is verboden Iraanse vrachtvluchten toegang tot luchthavens in de EU te verlenen, tenzij het gemengde vluchten (deels passagiers, deels vracht) betreft. Verdere maatregelen tegen de transportsector worden overwogen in de lopende besprekingen over additionele sancties. De maatregelen worden zo vormgegeven, dat zij de Iraanse bevolking ontzien.

  • Vraag 6

    Welke in Iran geregistreerde vliegtuigen staan vermeld op de door u in het algemeen overleg van 30 november jl. genoemde, op 22 november jl. geactualiseerde lijst met vliegtuigen die niet tot het Europese luchtruim mogen worden toegelaten?

    In Uitvoeringsverordening (EU) Nr. 1197/2011 van de Europese Commissie van 21 november 2011 is de volledige vloot van Iran Air opgenomen, behalve 14 luchtvaartuigen van het type A-300, 8 luchtvaartuigen van het type A-310 en 1 luchtvaartuig B-737.

  • Vraag 7

    Bent u bereid, vanwege de gewenste duidelijkheid, deze vragen ieder afzonderlijk en nog voor dinsdag 6 december 11.00 uur te beantwoorden?

    Ja.

5 december 2011 - 31 januari 2012
De onderdrukking van tegenstanders van het Saudische regime
Frans Timmermans (PvdA)
  • Vraag 1

    Kent u het rapport van Amnesty International Saudi-Arabia: Repression in the Name of Security?

    Ja.

  • Vraag 2

    Deelt u de mening dat het een zeer zorgwekkende situatie is dat duizenden demonstranten zonder duidelijke verdenking en vaak zonder enige vorm van proces in Saudi-Arabië worden opgepakt?

    Ja. De EU zoekt momenteel naar informatie over de zaken die door Amnesty worden opgebracht.

  • Vraag 3

    Bent u bereid om de Saudische autoriteiten rechtstreeks, of in EU-verband, te veroordelen over de nieuwe antiterreurwet die in de maak is die het mogelijk maakt om vreedzame betogers nog langer vast te houden en die personen die de integriteit van koning Abdullah in twijfel trekken tien jaar gevangenisstraf geeft? Indien ja, op welke wijze gaat u dat doen? Indien nee, waarom niet?

    De anti-terreurwet waaraan door Amnesty International wordt gerefereerd in haar rapport, betreft een concept-wetsvoorstel. De EU-ambassadeur in Riyadh heeft de Europese zorgen over dit wetsvoorstel kenbaar gemaakt aan de Saoedische autoriteiten. Inmiddels werkt de Saoedische regering aan een aangepast wetsvoorstel. De inhoud daarvan is nog niet bekend gemaakt. De EU zal de ontwikkeling van de Saoedische terreurwetgeving nauwlettend blijven volgen en dit onderwerp indien nodig opnieuw opbrengen in contacten met de Saoedische autoriteiten.

  • Vraag 4

    Bent u bereid, zowel in bilaterale contacten, als via de Europese Unie en de relevante VN-instrumenten, de Saudische autoriteiten blijvend aan te spreken op hun internationaalrechtelijke verplichtingen op het vlak van mensenrechten? Zo ja, op welke wijze gaat u dit doen? Zo nee, waarom niet?

    Ja. Nederland spreekt de Saoedische autoriteiten in bi- en multilateraal verband regelmatig aan op hun verantwoordelijkheid. Op Nederlands initiatief staan de zorgen over de anti-terreurwetgeving ook op de agenda van zaken die de EU met de Saoedische autoriteiten bespreekt. Tijdens het bezoek van de Mensenrechtenambassadeur aan Saoedi-Arabië, dat gepland staat voor februari 2012, wordt gesproken over de Saoedische verantwoordelijkheden ten aanzien van waarborging van de mensenrechten.

5 december 2011 - 12 december 2011
Een oproep van 11 EU ministers van Buitenlandse Zaken
Alexander Pechtold (D66)
1. http://euobserver.com/7/114473
  • Vraag 1

    Wat is uw reactie op het artikel «The EU and Turkey: steering a safer path through the storms», dat 1 december 2011 werd gepubliceerd door 11 EU-ministers van Buitenlandse Zaken?1

    Ik heb kennis genomen van het artikel. Het gestelde sluit voor een belangrijk deel aan bij de visie van het kabinet op de ontwikkelingen in Turkije (zie kabinetsappreciatie van de «voortgangsrapportage EU-uitbreiding 2011–12» van 28 oktober 2011, kamerstuk 22 112 nr. EQ).
    In de analyse van de 11 ministers was – naar het oordeel van het kabinet – meer aandacht voor de noodzaak van de verdere verbetering van de grondrechten op zijn plaats geweest. Voorts had het niet misstaan indien in de brief explicieter was benadrukt dat het politieke hervormingsproces in Turkije gelijke pas moet houden met de toename van individuele vrijheden. Nederland had de brief in zijn huidige vorm, indien daartoe uitgenodigd, daarom ook niet ondertekend.

  • Vraag 2

    Bent u, al dan niet via ambtelijke contacten, gevraagd om het artikel mede te ondertekenen?

    Zie antwoord vraag 1.

  • Vraag 3

    Is het kabinet, al dan niet via ambtelijke contacten, gevraagd of een bewindspersoon het artikel kon ondertekenen?

    Zie antwoord vraag 1.

  • Vraag 4

    Kunt u, in het geval dat een verzoek inderdaad is gedaan, aangeven waarom u niet heeft meegetekend?

    Zie antwoord vraag 1.

  • Vraag 5

    Staan er passages in de brief die u niet in lijn vindt met het staande kabinetsbeleid? Zo ja, welke? Zo nee, waarom heeft u dan niet meegetekend?

    Zie antwoord vraag 1.

  • Vraag 6

    Wat is uw reactie op de stelling dat het toetredingsproces voordelen heeft geboden aan zowel Turkije als de EU?

    Tussen de EU en Turkije bestaat sinds 1963 een associatieakkoord. In 1999 kreeg Turkije de status van kandidaat-lidstaat. In 2005 openden Turkije en de EU toetredingsonderhandelingen. Het Europese perspectief dat sinds 1963 is geboden is een belangrijke motor geweest voor politieke, economische en sociale hervormingen in Turkije. In de brief wordt terecht gesteld dat het toetredingsproces voor zowel Turkije als de EU van wezenlijk strategisch en economisch belang is.

  • Vraag 7

    Verwelkomt u, net als uw 11 ambtsgenoten, de verhoogde participatie van Turkije in discussies over het buitenlandbeleid van de EU?

    Turkije is een belangrijke NAVO-bondgenoot en speelt een positieve en aanjagende rol in de Arabische transitie. De dialoog tussen de EU en kandidaat-lidstaat Turkije is intensief en dient intensief te blijven.

  • Vraag 8

    Bent u, net als uw ambtstgenoten, warm pleitbezorger van de «renewed positive agenda» van commissaris Füle voor de EU-Turkije relatie?

    De Raad Algemene Zaken heeft op 5 december in conclusies kennis genomen van de voorstellen van de Commissie voor een «positieve agenda». Deze agenda zou zich onder meer moeten richten op zaken als energie, mobiliteit, handel en de strijd tegen terrorisme. Nederland wacht de voorstellen van de Commissie voor een «positieve agenda» met belangstelling af.

  • Vraag 9

    Deelt u de mening dat juist met zo’n agenda de EU steviger kan inzetten op de hervormingen die nodig zijn in Turkije om de toetredingsonderhandelingen vooruit te helpen?

    De toetredingsonderhandelingen met Turkije verkeren in een impasse. De beleidslijn van dit kabinet blijft onveranderd: doel van de toetredingsonderhandelingen blijft Turkse toetreding – conform het gestelde in het onderhandelingsraamwerk van oktober 2005. Het gaat hier om een proces met een open einde, waarvan de uitkomst niet op voorhand vaststaat. Nederland heeft ingestemd met het lidmaatschapsperspectief voor Turkije, mits aan alle gestelde voorwaarden wordt voldaan. Het kabinet komt niet terug op gedane toezeggingen. Turkije is nu aan zet.

1 december 2011 - 16 januari 2012
Een nieuwe Nigeriaanse anti-homowet
Joram van Klaveren (PVV), Johan Driessen (PVV), Louis Bontes (PVV)
1. Trouw, 30 november 2011.
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het bericht «Senaat Nigeria neemt anti-homowet aan»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    In hoeverre deelt u de visie dat een land waar in 12 provincies de sharia is ingevoerd en waar federaal het ijveren voor gelijke rechten voor homo's strafbaar wordt gesteld, per definitie homofoob is?

    De sharia is in 12 noordelijke deelstaten van Nigeria ingevoerd naast het geldende federale juridische systeem. Niet-moslims kunnen gebruik maken van het federale rechtssysteem en kunnen niet gedwongen berecht worden via de sharia. Homoseksualiteit was al verboden in de Nigeriaanse federale wetgeving uit 1916.
    De nieuwe wet zou een verdere verslechtering betekenen voor de positie van lesbiennes, homo’s, biseksuelen en transgenders (LHBT’s).

  • Vraag 3

    Bent u van mening dat de uitspraak en oproep tot geweld van senator Baba-Ahmed Yusuf Datti, dat «zulke elementen in de samenleving moeten worden gedood», meer dan verwerpelijk is? Zo nee, waarom niet?

    Een oproep zoals in het desbetreffende artikel aan senator Baba-Ahmed Yusuf Datti wordt toegeschreven is onaanvaardbaar.

  • Vraag 4

    Klopt het dat naast deze meest recente federale anti-homowetgeving, in de provincies waar de sharia van kracht is de doodstraf staat op homoseksualiteit?

    In de 12 deelstaten waar de sharia-wetgeving van kracht is, staat maximaal de doodstraf op homoseksuele daden door moslimmannen. De doodstraf is in Nigeria nog nooit uitgevoerd voor dit feit. Nederland is tegen de doodstraf.

  • Vraag 5

    Bent u bereid in internationaal verband (bij de EU, VN en Wereldbank) te pleiten voor het stopzetten van alle ontwikkelingshulp aan deze door de sharia besmette staat waar homohaat aan de orde van de dag is? Zo nee, waarom niet?

    Nederland wijst discriminatie op elke grond af, inclusief discriminatie op grond van seksuele oriëntatie. Bescherming van de rechten van LHBT’s is een prioriteit in het Nederlandse mensenrechtenbeleid.
    Nederland onderhoudt geen ontwikkelingsrelatie met de Nigeriaanse overheid. Wel financiert de Nederlandse ambassade in Abuja een programma op het gebied van mensenrechten, waaronder rechten van LHBT’s.
    Daarnaast voert Nederland in EU-verband een brede dialoog met de Nigeriaanse overheid. Mensenrechten vormen een belangrijk onderdeel van deze dialoog. Ook voert de EU een meerjarig ontwikkelingsprogramma uit in Nigeria dat direct gericht is op goed bestuur, mensenrechten, vredesprocessen en handel.
    Juist omdat deze Nederlandse en multilaterale hulpgelden direct of indirect bijdragen aan het verbeteren van de mensenrechtensituatie is het afschaffen van deze hulpgelden niet bevorderlijk voor de positie van LHBT’s en de mensenrechtensituatie in het algemeen.

29 november 2011 - 3 januari 2012
De Zimbabwaanse dictator Mugabe die homo's erger dan varkens en honden noemt
Johan Driessen (PVV), Joram van Klaveren (PVV)
1. De Morgen, 25 november 2011.
2. De schijn-elite van de valse munters, Martin Bosma, pagina 282.
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het bericht «Homo’s zijn erger dan varkens en honden»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Deelt u de mening dat de uitspraak «homo’s zijn erger dan varkens en honden» van de socialistische Zimbabwaanse dictator Robert Mugabe getuigt van gigantische homohaat?

    Ja.

  • Vraag 3

    Hoe kwalificeert u het feit dat de socialist Jan Pronk Zimbabwe een «modelstaat» noemde en Mugabe «een indrukwekkend leider»?2

    Ik geef geen kwalificaties aan uitspraken van voorgaande bewindspersonen.

  • Vraag 4

    Waarom moet de Nederlandse belastingbetaler van u volgend jaar 3,2 miljoen euro aan Zimbabwe gireren? Wat levert die transactie de Nederlandse belastingbetaler op?

    De Nederlandse regering geeft geen rechtstreekse financiële steun aan de Zimbabwaanse regering.
    Wel steunt Nederland via het maatschappelijk middenveld en ngo’s activiteiten en projecten die democratisering in Zimbabwe bevorderen en geweld en mensenrechtenschendingen tegengaan. Voor Nederland is de bescherming van de rechten van lesbiënnes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders (LHBT) een prioriteit. Zo ondersteunt Nederland in Zimbabwe organisaties die zich inzetten voor toenemend bewustzijn en bevordering van de mensenrechten van homoseksuelen. De Nederlandse regering steunt daarnaast, ook via ngo’s, de allerarmsten in de Zimbabwaanse samenleving.

  • Vraag 5

    Wilt u zo vriendelijk zijn voortaan geen cent aan Zimbabwe over te maken? Zo nee, waarom niet?

    Conform het staande beleid zal Nederland zich ook in 2012 via het maatschappelijk middenveld blijven inzetten voor democratisering en bevordering van de mensenrechten, waaronder die van seksuele minderheden, evenals voor de bescherming van de meest kwetsbaren in Zimbabwe.

28 november 2011 - 28 november 2011
Werkbezoek aan de Amerikaanse president Obama
Alexander Pechtold (D66)
  • Vraag 1

    Welke mogelijkheden ziet u om tijdens uw werkbezoek aan de Verenigde Staten de Amerikaanse regering aan te sporen om de erkenning van het Internationaal Strafhof te bevorderen?

    Tijdens dit bezoek is er geen geschikte mogelijkheid om ratificatie van het Statuut van Rome door het Amerikaanse Congres te bevorderen.

  • Vraag 2

    Bent u bereid deze gelegenheden te benutten? Zo ja, welke? Zo nee, waarom niet?

    Het Nederlandse standpunt dat ratificatie door de Verenigde Staten van het Statuut van Rome wenselijk is, is voldoende bekend bij de Amerikaanse Administratie.

  • Vraag 3

    Vindt u het feit dat het Amerikaanse Congres niet bereid is ondertekende afspraken te ratificeren, genoeg aanleiding om het thema helemaal niet te bespreken? Zo ja, waarom?

    Aangezien het Amerikaanse Congres niet bereid is het eerder door president Clinton ondertekende Statuut te ratificeren, is bespreking van het onderwerp met president Obama niet opportuun.

  • Vraag 4

    Deelt u de mening dat het agenderen van erkenning van het Hof voor de Amerikanen nogmaals het belang dat Nederland hieraan hecht zou onderstrepen? Zo neen, waarom niet?

    In het licht van bovenstaande heeft het opnieuw opbrengen van Amerikaanse ratificatie door het Congres van het Statuut van Rome bij de Administratie onvoldoende toegevoegde waarde.

  • Vraag 5

    Bent u bereid deze vragen te beantwoorden voordat uw werkbezoek aan de Verenigde Staten aanvangt?

    Ja.

25 november 2011 - 3 februari 2012
Afghaanse wetgeving die de in de praktijk niet wordt toegepast
Frans Timmermans (PvdA), Sjoera Dikkers (PvdA)
1. Verkrachting Afghaanse vrouwen ondanks wet niet aangepakt: de Volkskrant, 23 november 2011.
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het VN-rapport «A Long Way to Go: Implementation of the Elimination of Violence against Women law in Afghanistan»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Wat is uw opvatting over het gegeven dat wetgeving die twee jaar geleden is ingevoerd om Afghaanse vrouwen te beschermen tegen geweld en verkrachting in de praktijk nauwelijks wordt toegepast?

    Het beschermen van kwetsbare groepen en het uitvoeren van wetten ter bescherming van deze groepen is een belangrijke taak van de Afghaanse overheid. Dat de naleving van deze wetgeving, ondanks steun van de internationale gemeenschap, nog tekortschiet is zorgwekkend.

  • Vraag 3

    Bent u bereid om zowel in bilaterale contacten als via de Europese Unie (EU) en alle multilaterale fora aandacht te vragen van de Afghaanse autoriteiten om de positie van Afghaanse vrouwen te verbeteren en in het bijzonder aandacht te vragen voor deze wetgeving die in de praktijk niet wordt toegepast? Zo ja, op welke wijze gaat u dit doen? Zo nee, waarom niet?

    Nederland heeft in gesprekken met de Afghaanse autoriteiten, zowel bilateraal als in EU-verband, regelmatig het belang van volledige naleving van nationale en internationale wetgeving en conventies op het gebied van vrouwenrechten en bestrijding van discriminatie en geweld tegen vrouwen benadrukt. De regering zal zoals uiteengezet met het Nationaal Actieplan 1325, dit ook in de toekomst blijven doen. Daarnaast heeft Nederland bijgedragen aan het programma van UN Women «Strengthening of the Elimination of Violence against Women: policies, programmes and mechanisms in Afghanistan», waarin diverse activiteiten worden ondernomen op het gebied van bestrijding van geweld tegen vrouwen.

  • Vraag 4

    Bent u bereid op tijdens de Bonn-conferentie in december 2011 specifiek aandacht te vragen voor deze wetgeving en de positie van vrouwen in Afghanistan? Zo nee, waarom niet?

    Tijdens de Bonnconferentie heb ik in mijn interventie nadrukkelijk gewezen op het belang van actieve deelname van vrouwen aan alle aspecten van de Afghaanse samenleving en van de bescherming van vrouwenrechten zoals vastgelegd in de Afghaanse grondwet. Ook in mijn gesprekken met minister Rassoul en met vertegenwoordigers van het Afghaanse maatschappelijk middenveld, waaronder mevrouw Selay Ghaffar, een voorvechtster voor vrouwenrechten in Afghanistan, heb ik nadrukkelijk gewezen op het belang dat Nederland hecht aan de rechten en positie van vrouwen in Afghanistan.

  • Vraag 5

    Welke middelen worden er vanuit de HGIS-nota besteed aan het verbeteren van de positie van vrouwen in Afghanistan?

    In totaal besteedt Nederland een bedrag van € 7,2 miljoen aan activiteiten die specifiek gericht zijn op gender in Afghanistan. De positie van vrouwen is een dwarsdoorsnijdend thema in alle activiteiten die Nederland in Afghanistan ontplooit. Het budget voor dit belangrijke thema ligt daarom in feite hoger.
    Nederlandse inspanningen op het gebied van vrouwenrechten zijn velerlei. In de geïntegreerde politietrainingsmissie in Afghanistan is nadrukkelijk aandacht voor de positie van vrouwen, onder meer bij de ontwikkeling van de curricula, door training van vrouwelijke politieagenten, en via verbetering van de toegang voor vrouwen tot het juridisch systeem. Verder is via EUPOL een Nederlander werkzaam bij het Afghaanse ministerie van Binnenlandse Zaken in Kabul als mentor op het gebied van gender en mensenrechten. In het EUPOL City Police and Justice team in Kunduz werkt een Nederlandse rechtsstaatsexpert met als voornaamste taakgebied gender en mensenrechten.
    Ook op nationaal niveau zet Nederland zich in voor vrouwenrechten. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om ondersteuning van programma’s voor betere toegang van vrouwen tot het juridisch systeem of het in kaart brengen van discriminatie van vrouwen in het kader van naleving van de Convention for the Elimination of Discrimination against Women.Daarnaast is bij de EU delegatie in Kabul een mensenrechtenspecialist geplaatst die bijzondere aandacht heeft voor de rechten van vrouwen en andere kwetsbare groepen.

  • Vraag 6

    Bent u bereid de hulpinspanningen die Nederland levert in Afghanistan te koppelen aan daadwerkelijke verbeteringen die de Afghaanse autoriteiten doorvoeren op het gebied van vrouwenrechten? Zo nee, waarom niet?

    In de afgelopen tien jaar is de positie van de vrouw in Afghanistan verbeterd. Het aantal meisjes dat regelmatig naar school gaat, is volgens de Afghaanse onafhankelijke mensenrechtencommissie in 2011 gestegen naar 65,2%. Een directe koppeling tussen hulp en de verbetering van vrouwenrechten is daarom niet nodig. Overigens is de Nederlandse hulp aan Afghanistan niet onvoorwaardelijk. Nederland, evenals andere EU-partners, hebben in Bonn benadrukt dat de internationale gemeenschap bereid is ook na 2014 financieel betrokken te blijven bij Afghanistan, maar dat tegelijkertijd meer verantwoordelijkheid en daadkracht wordt verwacht van de Afghaanse regering. Hierbij is vooral gewezen op de belangrijke terreinen van goed bestuur, rechtsstaatsontwikkeling en mensenrechten.

  • Vraag 7

    Welke middelen gaan vanuit de EU naar Afghanistan op het gebied van ontwikkelingssamenwerking? Welke deel van dit bedrag wordt specifieke ingezet voor het verbeteren van de positie van vrouwen en met welk resultaat?

    De EU besteedt € 200 miljoen per jaar aan ontwikkelingssamenwerking in Afghanistan. Hiervan gaat meer dan € 6,5 miljoen naar activiteiten die direct gericht zijn op het verbeteren van de positie van vrouwen. De EU financiert bijvoorbeeld resource centres, die als doel hebben de capaciteit van vrouwen om actief deel te nemen in de publieke en politieke arena te vergroten. Ook wordt speciale aandacht besteed aan de sociale en juridische bescherming van vrouwen en aan het tegengaan van de sociale, culturele en economische marginalisatie van vrouwen. De EU ondersteunt tevens een programma dat basisvoorzieningen levert aan de meest kwetsbare groepen (bijvoorbeeld raadgeving, medische zorg, bemiddeling, inkomensverwerving en werkvoorziening). Ten slotte draagt de EU bij aan de monitoring van de implementatie van VNVR resolutie 1325 over vrouwen, vrede en veiligheid.
    Naast deze programma’s die direct op vrouwen gericht zijn, draagt de EU in haar OS-programma ook bij aan programma’s die bredere doelen nastreven die indirect de positie van vrouwen verbeteren zoals het versterken van de instanties die uitvoering geven aan sociale bescherming en de bescherming van de rechten van Afghaanse vrouwen en meisjes die slachtoffer zijn van huiselijk geweld. In de context van het EU gezondheidszorgprogramma in Afghanistan zijn vrouwen een speciale doelgroep en wordt geïnvesteerd in zwangerschapszorg en het trainen van vrouwelijk gezondheidszorgpersoneel. Daarnaast wordt in het kader van de EU steun aan het National Risk and Vulnerability Assessment (NRVA), speciale aandacht besteed aan gender sensitive statistics.

22 november 2011 - 19 december 2011
Het verzoek van de EU om 550 miljoen euro extra middelen
Klaas Dijkhoff (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie)
1. http://www.nu.nl/economie/2662800/eu-wil-550-miljoen-euro-extra-van-lidstaten.html
  • Vraag 1

    Kent u het artikel «EU wil 550 miljoen euro extra van lidstaten»?1

    Ja, de Europese Commissie heeft voorgesteld om de EU-begroting voor 2011 te verhogen met € 550 miljoen aan betalingskredieten. Tijdens het algemeen overleg Raad Algemene Zaken (van 10 november jl.) heb ik aangegeven dat deze stijging voor het kabinet niet aanvaardbaar is.

  • Vraag 2

    Is hier inmiddels een oplossing voor? Zo ja, welke? Zo nee, wat zijn de problemen en wanneer verwacht u een oplossing?

    Het bovengenoemde voorstel is besproken door de Begrotingsraad van 18 november jl. Nederland heeft zich daarbij tegen deze verhoging verzet en erop aangedrongen dat de benodigde middelen binnen de bestaande begroting gevonden worden. Gelijkgezinde lidstaten stelden zich ook zeer kritisch op. Vervolgens stelde de Europese Commissie als compromis voor om de verhoging van de EU-begroting 2011 te beperken tot € 200 miljoen. Dit was voor Nederland nog steeds niet aanvaardbaar. Nederland heeft dan ook tegen dit compromis gestemd. Een gekwalificeerde meerderheid van de Raad stemde echter in met het voorstel. Over de uitkomsten van de Begrotingsraad heeft de minister van Financiën uw Kamer op 25 november jl. een verslag gestuurd.

  • Vraag 3

    Hoe valt deze verstoring tussen betalingen en verplichtingen volgens u in de toekomst te voorkomen?

    Het grootste deel van het door de Europese Commissie gesignaleerde tekort aan betalingskredieten betrof het Europees Sociaal Fonds en kende twee oorzaken. Enerzijds is er sprake van uitgestelde betalingen die oorspronkelijk in 2010 voorzien waren. Anderzijds verloopt de uitvoering van een aantal programma’s sneller dan verwacht waardoor er onvoldoende betalingskredieten zijn begroot om de betalingsverzoeken van lidstaten te dekken.
    Het is niet ongebruikelijk dat (onvoorziene) omstandigheden tot aanpassing van de EU-begroting leiden. Het kabinet hanteert daarbij echter het standpunt dat eventuele tegenvallers binnen de afgesproken begroting opgevangen moeten worden.

  • Vraag 4

    Bent u op de hoogte van het bestaan van de RAL (Reste à liquider), dat wil zeggen het totaal aan uitstaande vastleggingkredieten dat nog kan en zal leiden tot betalingsverplichtingen voor de Europese Commissie?

    Ja, ik ben hiervan op de hoogte. De RAL hangt samen met de systematiek van de EU-begroting. De EU-begroting kent vastleggingskredieten en betalingskredieten. Vastleggingskredieten geven de bovengrens aan voor de uitgaven waartoe de EU zich in de loop van de jaren kan verplichten. Betalingskredieten maken het mogelijk verplichtingen uit het lopende en eerdere jaren na te komen.
    De EU-begroting kent twee typen vastleggingskredieten: gesplitste en niet-gesplitste kredieten. Niet-gesplitste kredieten moeten nog in hetzelfde begrotingsjaar tot betaling leiden. Het gemeenschappelijk landbouwbeleid en de administratieve uitgaven van de EU kennen vooral niet-gesplitste kredieten. Gesplitste kredieten mogen gespreid over een aantal jaren tot betaling leiden. Gesplitste kredieten zijn gebruikelijk voor bijvoorbeeld de structuurfondsen, onderzoeksprogramma’s en het externe beleid van de EU. De gesplitste kredieten kunnen overigens niet oneindig open staan. Afhankelijk van het type vastleggingkrediet geldt een maximale periode (veelal maximaal 3 jaar, de «n+2 regel») waarbinnen de vastlegging tot betaling heeft moeten komen.
    De RAL is het verschil tussen aangegane begrotingsverplichtingen (vastleggingen) en de betalingen die daaruit reeds zijn voortgevloeid. Een groot deel van de RAL wordt veroorzaakt doordat structuurfondsen nog niet tot betaling zijn gekomen.

  • Vraag 5

    Hoe is deze RAL ontstaan? Waarom is deze RAL zo omvangrijk?

    Zie antwoord vraag 4.

  • Vraag 6

    Wat is uw mening over het bestaan van dit «stuwmeer» aan contracten dat nog kan worden uitgeschreven? Hoe zal deze de jaarlijkse betalingsverplichtingen voor de Europese Commissie en daarmee de jaarlijkse afdracht voor Nederland beïnvloeden? Wat is uw mening hierover?

    Gelet op de systematiek van de EU-begroting is de RAL geen ongewoon fenomeen. Het vloeit logisch voort uit een begroting die is opgesteld in zowel vastleggingen als betalingen. Het kabinet is wel kritisch over de grote omvang van de RAL, omdat hierdoor een ongewenste opwaartse druk kan ontstaan op de betalingsplafonds voor het Meerjarig Financieel Kader (MFK) van de EU voor de periode 2014–2020. Om de kabinetsinzet van een substantiële vermindering van de Nederlandse afdrachten aan de EU te realiseren, is het van belang dat de door de Europese Commissie voorgestelde uitgavenplafonds voor het nieuwe MFK worden verlaagd. Bij het vaststellen van nieuwe vastleggingenplafonds zal daarom ook rekening moeten worden gehouden met de RAL. Hiervoor zet het kabinet zich in bij de onderhandelingen over het volgende MFK, zoals ook blijkt uit de brief die de minister-president samen met zijn Britse, Duitse, Finse en Franse collega’s in december vorig jaar stuurde aan de voorzitter van de Europese Commissie (bijlage 94 047 bij Kamerstuk 21 501-20, nr. 496).
    Overigens is nog niet duidelijk hoe hoog de RAL uiteindelijk zullen zijn aan het begin van de volgende periode. Gelet op de maximale periode waarbinnen vastleggingskredieten open kunnen staan, komen uiteindelijk niet alle vastleggingskredieten ook daadwerkelijk tot uitbetaling. Precieze cijfers zullen vermoedelijk pas in de loop van 2012 duidelijk worden. In maart van dit jaar heeft Nederland samen met bovengenoemde landen, aangevuld met Zweden, Denemarken, Oostenrijk en Tsjechië, het onderwerp van de RAL op hoogambtelijk niveau aangekaart bij de Commissie en verzocht om meer informatie over de precieze aard van de RAL. De Commissie is tot nog toe erg terughoudend geweest in het verstrekken van informatie. Nederland zal blijven aandringen op meer duidelijkheid over de RAL.

  • Vraag 7

    In hoeverre beschouwt u het bestaan van deze RAL als onderdeel van een verantwoord begrotingssysteem waarbij duidelijk zichtbaar is welke verplichtingen de Europese Unie aangaat en wanneer de rekeningen voor deze verplichtingen moeten worden betaald? Wat is uw mening over het jaarlijks verhogen van vastleggingskredieten wanneer de RAL al meer dan 200 miljard euro bedraagt?

    Zie antwoord vraag 6.

  • Vraag 8

    Wat is uw oplossing voor deze RAL-problematiek en op welke wijze gaat u zich inspannen om deze oplossing te verwezenlijken?

    Zie antwoord vraag 6.

21 november 2011 - 23 december 2011
Wapenhandel in Nederland
Magda Berndsen (D66)
1. SBS 6, 30 oktober 2011, http://www.peterrdevries.nl/nieuws/peter-ontmaskert-wapenhandelaar/
  • Vraag 1

    Wat is uw reactie op de uitzending van Peter R. de Vries over de ontmaskering van wapenhandelaar K. B.?1

    Illegale wapenhandel is strafbaar en daarom in alle gevallen ontoelaatbaar. Wanneer de dader tevens lid is van een schietvereniging, zal dat onmiddellijk moeten leiden tot het royement van betrokkene. De uitzending bevestigt dat er naast (toezicht) op legaal wapenbezit ook blijvende aandacht moet zijn voor de bestrijding van illegaal wapenbezit en illegale wapenhandel. Zie hieromtrent verder het antwoord op vragen 4–7. Voor het overige kan ik, nu het strafrechtelijk onderzoek nog loopt op de inhoud van deze casus niet nader ingaan.

  • Vraag 2

    Hoe duidt u het feit dat in deze zaak sprake was van een lid van een schietvereniging die daarnaast betrokken was bij illegale wapenhandel?

    Zie antwoord vraag 1.

  • Vraag 3

    Hoe duidt u het feit dat in deze zaak sprake was van een in eerste instantie legale vorm van wapenhandel die het topje van een «illegale» ijsberg bleek?

    Of de verdachte in deze zaak ook op legale wijze in vuurwapens heeft gehandeld zal uit nader onderzoek moeten blijken. Legale wapenhandel is gebonden aan strikte eisen. Zo dienen verkopen te worden geregistreerd en moet kunnen worden aangetoond aan wie een wapen is verkocht. Dit beoogt vermenging tussen legale en illegale handel te voorkomen. In opdracht van de portefeuillehouder vuurwapens van de RKC (Raad van Korpschefs) wordt overigens momenteel onderzoek gedaan naar illegaal wapenbezit en -handel. Dit onderzoek, dat naar verwachting in januari 2012 gereed komt, zal meer inzicht bieden in de aard en omvang van illegale vuurwapens in ons land.

  • Vraag 4

    Kunt u inzichtelijk maken hoeveel recherchecapaciteit beschikbaar is om illegale wapenhandel, zoals in deze reportage getoond, te onderzoeken?

    Onderzoek naar vuurwapens maakt integraal onderdeel uit van algemene opsporingsonderzoeken, bijvoorbeeld onderzoeken naar gewapende overvallen. In aparte capaciteitsregistratie op het thema is niet voorzien.

  • Vraag 5

    Is deze recherchecapaciteit wat u betreft afdoende? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 4.

  • Vraag 6

    Ziet u in deze uitzending aanleiding om andere acties te ondernemen? Zo ja, welke?

    De problematiek van illegale vuurwapens wordt reeds langs verschillende lijnen aangepakt. Zo zijn in het actieprogramma Ketenaanpak Overvalcriminaliteit zes specifieke maatregelen opgenomen die betrekking hebben op het verbeteren en vereenvoudigen van de opsporing van overvallers die gebruik maken van illegale vuurwapens en munitie. Daarnaast loopt een project bij het Programma Aanpak Cybercrime over de opsporing van vuurwapens op internet. Verder wordt in het nieuwe actieplan «Antwoord op geweld 2012–2015» door de politie in samenwerking met ketenpartners een aantal maatregelen ten uitvoer gebracht dat specifiek gericht is tegen wapenbezit. Voor wat betreft de versterking van het toezicht op legaal wapenbezit, verwijs ik u naar de brief van mijn ambtgenote van VWS en mij d.d. 27 oktober 2010 aan uw Kamer (Kamerstukken II, vergaderjaar 2011–2012, 33 033, nr. 2). Ik zie in de uitzending geen aanleiding om aanvullende actie te ondernemen in aanvulling op het voorgaande.

  • Vraag 7

    Op welke wijze wordt de aanpak van illegale wapenhandel in Europees verband opgepakt?

    Door de European Firearms Experts en de Law Enforcement Working Party worden momenteel concrete acties uitgevoerd ter uitvoering van een recent aangenomen actieplan. Het Landelijk Platform Vuurwapens, waarin OM, politie, Koninklijke Marechaussee, Douane en mijn ministerie zijn vertegenwoordigd, heeft een coördinerende rol voor het Nederlandse gedeelte bij de Europese aanpak van wapens.
    Daarnaast zijn er verschillende Europese richtlijnen die in nationale wetgeving zijn of worden geïmplementeerd, en die een positieve bijdrage leveren aan de bestrijding van illegale wapenhandel, zoals de Europese richtlijn 2008/51/EG inzake markeren. Door de implementatie van deze richtlijn moeten alle vuurwapens zijn gemarkeerd, waardoor het traceren van vuurwapens wordt vergemakkelijkt.

16 november 2011 - 12 december 2011
De twee Israëlische wetsvoorstellen die beperkingen opleggen aan Israëlische NGO’s
Frans Timmermans (PvdA)
1. http://www.haaretz.com/news/national/israeli-ministers-back-bills-to-limit-funding-for-human-rights-
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van het bericht dat men in Israël voornemens is wetsvoorstellen te behandelen die grote beperkende gevolgen kunnen hebben voor de werkzaamheden van Israëlische NGO’s?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Deelt u de mening dat vreedzame maatschappelijke groepen ook in een democratie bescherming genieten en recht hebben op vrijheid van meningsuiting, het recht hebben van vereniging en vergadering en in staat moeten zijn (vreedzame) activiteiten te ontplooien? Zo nee, waarom niet?

    Ja.

  • Vraag 3

    Deelt u de zorgen over deze wetsvoorstellen, die forse financiële restricties en een beperking in politieke ruimte voor Israëlische NGO’s tot gevolg hebben? Zo nee, waarom niet?

    Het gaat om wetsvoorstellen die kunnen worden aangehouden, geamendeerd of verworpen. De behandeling van genoemde wetsvoorstellen is door de Israëlische regering voor onbepaalde tijd uitgesteld.

  • Vraag 4

    Bent u van mening dat dit niet past binnen het liberale beleid dat de Israëlische overheid voert ten opzichte van de maatschappelijke organisaties binnen Israël? Zo nee, waarom niet?

    Ik geef in dit stadium geen oordeel te geven over de consistentie van wetsvoorstellen met het algemene beleid van Israël.

  • Vraag 5

    Op welke wijze heeft u uw zorgen over deze ontwikkeling, die strijdig is met het huidige liberale beleid van de Israëlische overheid en met de Nederlandse opvatting over de belangrijke rol van het maatschappelijk middenveld als het gaat om het opkomen voor de mensenrechten, tegen uw Israëlische ambtsgenoot geuit?

    Nederland heeft via verschillende kanalen aandacht gevraagd voor vragen rond deze wetsvoorstellen.

  • Vraag 6

    Op welke wijze heeft u uw zorgen kenbaar gemaakt in EU-verband?

    De wetsvoorstellen worden aandachtig gevolgd in EU-verband.

  • Vraag 7

    Welke stappen onderneemt u om in EU verband te komen tot een gezamenlijke verklaring over het voornemen van de Israëlische regering?

    Het hoofd van de delegatie van de Europese Unie in Tel Aviv heeft dit namens de lidstaten aan de orde gesteld.

16 november 2011 - 22 december 2011
Het bericht ‘Extremistische Joden slaan om zich heen’
Frans Timmermans (PvdA)
1. Trouw van 14 november 2011.
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van het bericht «Extremistische Joden slaan om zich heen»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Deelt u de zorgen over deze illegale gedragingen van Israëlische kolonisten, die op basis van het internationaal recht illegaal verblijven in de nederzettingen op de Westoever? En zo nee, waarom niet?

    Ja.

  • Vraag 3

    Is het u bekend of uw Israëlische ambtsgenoot deze gedragingen afkeurt en op welke wijze hij dit kenbaar maakt? Zo nee, waarom niet?

    Premier Netanyahu en andere leden van zijn regering hebben zich ondubbelzinnig uitgesproken tegen gebruik van geweld door kolonisten. De premier kondigde maatregelen aan om het geweld van kolonisten te beteugelen. Zo is het aantal veiligheidstroepen op straat verhoogd en kunnen, naast de politie, nu ook militairen overgaan tot arrestatie. Kolonisten in overtreding kunnen voor militaire rechtbanken worden gedaagd en verbannen van de West Bank.

  • Vraag 4

    Draagt naar uw oordeel de enorme hoeveelheid Israëlische kolonisten op de Westoever bij aan de onvrede bij de kolonisten? Zo nee, waarom niet?

    Wat de relatie is tussen het aantal kolonisten en hun persoonlijke gevoelens kan ik niet duiden.

  • Vraag 5

    Bent u bekend met de vernielingen die de kolonisten hebben aangericht aan Palestijnse eigendommen? Zo nee, waarom niet? Hoe oordeelt u over de toename van de vernielingen aan Palestijnse eigendommen?

    Ja, deze vernielingen zijn mij bekend. Ik sluit mij aan bij verklaringen die hierover zijn afgelegd door de EU Hoge Vertegenwoordiger, bijvoorbeeld naar aanleiding van de aanslag op de Al-Nurayn moskee op 5 september 2011.

  • Vraag 6

    Hoe oordeelt u over het geweld tegen de overige doelwitten van de extremistische kolonisten zoals vredesorganisaties, Arabieren en het leger binnen Israël?

    Ik keur dit geweld ten zeerste af.

  • Vraag 7

    Deelt u uw zorgen over deze geweldstoename met uw Israëlische ambtsgenoot? Zo nee, waarom niet?

    Ja. De Nederlandse zorgen over de toename van geweldsplegingen door kolonisten zijn aan de Israëlische autoriteiten overgebracht.

  • Vraag 8

    Deelt u de mening dat deze ontwikkelingen niet bevorderlijk zijn voor het vredesproces in het Midden-Oosten? Zo nee, waarom niet?

    Ja.

16 november 2011 - 5 december 2011
Een militaire interventie in Iran
Frans Timmermans (PvdA)
1. Trouw van 15 november 2011.
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het bericht «Hou alle opties voor Iran open»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Om welke reden achtte u het noodzakelijk om tijdens de Raad Buitenlandse Zaken van 14 november jl. u expliciet uit te laten dat naast het aanscherpen van sancties tegen Iran u «andere opties niet zou willen uitsluiten»?

    Ik acht het noodzakelijk om de druk op Iran maximaal te houden. Daarom acht ik het op dit moment onwenselijk om in discussies over »als dan» scenario’s te treden. Speculeren over andere opties, of deze uitsluiten, is op dit moment niet aan de orde. Zo is dat ook gewisseld tijdens het Algemeen Overleg Iran met uw Kamer op 9 november jl., het Verslag Algemeen Overleg Iran op 10 november jl. en de BZ-begrotingsbehandeling op 23 en 24 november jl.

  • Vraag 3

    Deelt u de mening dat deze uitspraak niet in lijn is met het officiële standpunt van de EU die in een verklaring heeft aangekondigd dat ze haar «toenemende zorg overbrengt over het Iraanse nucleaire programma na het nieuwe rapport van de IAEA en nieuwe beperkende maatregelen voorbereidt»? Indien nee, waarom niet?

    Nee. Zie verder antwoord op vraag 4

  • Vraag 4

    Waarom heeft u niet getracht een gezamenlijke EU positie te bereiken en heeft u zich aangesloten bij de minderheidspositie van de Britten? Draagt u zo niet actief bij aan de verdere verzwakking van de EU? Indien nee, waarom niet? Welke toegevoegde waarde heeft het wapengekletter volgens u?

    Nederland deelt samen met de andere EU-partners de toenemende zorgen van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) over de mogelijke militaire dimensie van het Iraanse nucleaire programma. Nederland werkt op dit moment met EU-partners aan aanscherping en verbetering van sancties richting Iran om Iran te dwingen openheid te geven over de aard van het Iraanse nucleaire programma.

  • Vraag 5

    Deelt u de mening van de Franse minister Alain Juppé en de Duitse minister Guido Westerwelle die beiden hebben aangegeven dat een militaire interventie het kwaad zou kunnen verergeren en zelfs contraproductief kan werken? Indien nee, waarom niet?

    Nee. Zie verder antwoord op vragen 2 en 6

  • Vraag 6

    Deelt u de mening dat uitspraken over mogelijk militair ingrijpen een gevaar vormen voor de stabiliteit en veiligheid in de wijdere regio en voor de internationale veiligheid? Indien nee, waarom niet?

    Nee. Ik acht het noodzakelijk om de druk op Iran maximaal te houden.

15 november 2011 - 18 januari 2012
De levering van F-16's aan Indonesië in 1999
Jasper van Dijk (SP)
1. http://www.daedalus.eu/downloads/algemeen/Letter%20of%20Recommendation%20IDAF%20F16%20project%202002.pdf
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het document «Certificate of Final Acceptance en Letter of Recommendation»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Heeft Nederland voor dit «Falcon Up F-16 structural modification program' een vergunning verleend aan (één van de twee) in het document bedoelde Nederlandse bedrijven? Zo ja, wanneer? Indien neen, waarom is destijds geen vergunning aangevraagd of verleend?

    Nederland heeft in december 2000 een vergunning verleend aan een van de bedoelde bedrijven voor de retourzending van een gerepareerde motormodule van een F-16 van de Indonesische luchtmacht. Of deze reparatie gerelateerd was aan het genoemde modificatieprogramma, is niet uit de stukken op te maken.

  • Vraag 3

    Is destijds voor verlening van die vergunning instemming gevraagd en verkregen van de Verenigde Staten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, onder welke voorwaarden?

    Bij vergunningverlening vraagt Nederland alleen de instemming van een ander land indien het afstoting van oorspronkelijk in dat land aangekocht materieel betreft en daar ten tijde van de aankoop afspraken over gemaakt zijn. In dit geval betrof het geen afstoting maar een retourzending na reparatie van een motormodule van een F-16 van de Indonesische luchtmacht.

  • Vraag 4

    Is het correct om te veronderstellen, op basis van de datum 19 oktober 1999 na het L/C nummer op het «Certificate of Final Acceptance», dat de opdracht tot stand is gekomen na het in werking treden van het EU wapenembargo dat was ingesteld vanwege de inval in Oost Timor?

    Nee. Het «Certificate of Final Acceptance» vermeldt 6 augustus 1999 als contractdatum. Het EU-wapenembargo trad op 16 september 1999 in werking.

  • Vraag 5

    Was het meewerken aan het moderniseren van Indonesische gevechtsvliegtuigen niet strijdig met het (toenmalige) EU-wapenembargo? Indien ja, waarom heeft dit toch kunnen gebeuren? Indien neen, waarom niet?

    Indien dat meewerken aan het moderniseren van Indonesische F-16’s plaats zou hebben gehad tijdens de werkingsduur van het embargo, dan zou dit daarmee in strijd zijn geweest (artikel 1, eerste lid, van de Sanctieregeling Indonesië 1999 in relatie met artikel 13 van de Sanctiewet). De werkingsduur van het EU-wapenembargo op Indonesië verliep echter op 17 januari 2000 en de «Letter of recommendation» stelt dat het programma tussen oktober 2000 en maart 2002 werd uitgevoerd. Dat was na het verlopen van het embargo.

  • Vraag 6

    Was deze modernisering van Indonesische gevechtsvliegtuigen niet ook strijdig met het toen geldende Nederlandse beleid om geen exportvergunningen voor de Indonesische luchtmacht en landmacht te verlenen? Zo nee, waarom niet?

    Uit de afgifte van de in antwoord 2 vermelde vergunning kan worden opgemaakt dat er in 2000 geen beleid was dat de Indonesische luchtmacht uitsloot als eindgebruiker van uit Nederland afkomstige militaire goederen. Dit moge ook blijken uit de terugblik die de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken tijdens een Algemeen Overleg in 2003 op de daaraan vooraf gaande jaren wierp. Hij zei letterlijk: «Ten aanzien van leveranties aan de Indonesische luchtmacht golden tot voor kort in beginsel geen beperkingen.»2

  • Vraag 7

    Bent u het er mee eens dat het meewerken aan het moderniseren van Indonesische gevechtsvliegtuigen toentertijd een ernstige fout was? Zo niet, wat is dan uw oordeel over deze kwestie?

    Nee, daar ben ik het niet mee eens. Dat Indonesië beschikt over een luchtmacht inclusief gevechtsvliegtuigen vind ik alleszins te rechtvaardigen. Dat de in 1989 aangeschafte F-16’s na ruim 10 jaar aan een moderniseringsprogramma werden onderworpen, verbaast mij niet en ik vind het ook niet vreemd dat er dan gekeken wordt naar ondersteuning door bedrijven die eerder betrokken waren bij een zelfde modernisering van de Nederlandse F-16’s.

  • Vraag 8

    Kunt u garanderen dat dergelijke misstappen zich niet meer zullen voordoen?

    Ik deel uw analyse dat hier sprake was van misstappen niet.

15 november 2011 - 1 december 2011
De maatregelen van de Amerikaanse luchtvaart vanwege de vertraging in de aflevering van de JSF
Angelien Eijsink (PvdA)
1. Aviaton Week van 9 november 2011.
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van het bericht «USAF To Extend F-16s To Cover F-35 Delays»?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Wanneer bent u door de VS geïnformeerd over de laatste ontwikkelingen in het F-35A project?

    Defensie ontvangt via de Nederlandse vertegenwoordiging in het JSF Program Office (JPO) met regelmaat informatie over de voortgang van het F-35 programma en over de stand van zaken bij de partnerlanden. Daarnaast zijn er contacten tussen partnerlanden op hoog ambtelijk niveau. Zo overleggen deze landen periodiek in de Joint Executive Steering Board over de voortgang van het F-35 programma. Op basis van al deze contacten word ik mondeling en schriftelijk over de relevante ontwikkelingen geïnformeerd. Ook komen de vervanging van de F-16 en het F-35 programma regelmatig aan de orde tijdens besprekingen met buitenlandse collega’s.
    Met de jaarrapportage over het project Vervanging F-16 wordt de Kamer jaarlijks geïnformeerd over de buitenlandse ontwikkelingen. Ten behoeve van deze rapportage stelt het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium op basis van open bronnen een rapport op over onder meer de Advanced F-16, de Eurofighter, de Rafale en de Saab Gripen NG. Met de brief van 25 mei 2011 (Kamerstuk 26 488, nr. 271) is de Kamer geïnformeerd over de geraadpleegde bronnen en de gebruikte methode. Daarnaast bevat een bijlage bij het jaarverslag een korte samenvatting van en een reactie op buitenlandse rapporten over het F-35 programma. Ten slotte zijn besluiten van partnerlanden over het programma in de jaarrapportage opgenomen.

  • Vraag 3

    Kunt u een overzicht geven van de gevolgen voor de Nederlandse luchtmacht van het feit dat de F-35A op zijn vroegst pas in 2018 operationeel zal zijn? Zo nee, waarom niet?

    Een initiële operationele capaciteit (IOC) houdt in dat de eerste eenheid beschikt over voldoende opgeleid personeel en inzetbare toestellen en dat die eenheid voldoende is geoefend voor de uitvoering van operaties. Voor operationele inzetbaarheid hebben de betrokken vliegers en het overige personeel minimaal een tot twee jaar opwerktijd met hun eigen toestellen nodig. Een IOC-datum in 2018 houdt daarom in dat de betrokken toestellen uiterlijk in de periode 2016–2017 zouden moeten worden geleverd.
    Tijdens een hoorzitting van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden op 2 november jl. bleek dat de eerste Amerikaanse luchtmachteenheid met F-35A vliegtuigen waarschijnlijk pas in 2018 operationeel wordt. Deze IOC-datum, die overigens nog niet vaststaat, is twee jaar later dan de huidige planning. Een dergelijke vertraging heeft geen gevolgen voor Nederland. De beoogde opvolger van de F-16 zal gegeven de huidige bestelsystematiek niet voor 2019 bij Defensie instromen en de eerste eenheid zal niet voor 2021 operationeel gereed zijn. Besluiten hierover zullen worden genomen door een volgend kabinet. Overigens kan een land dat over voldoende getraind personeel en inzetbare toestellen beschikt in beginsel zelfstandig zorgen voor een operationele capaciteit en is het daarvoor niet afhankelijk van de Verenigde Staten.
    Ten behoeve van de vliegveiligheid en luchtwaardigheid, de instandhouding en de operationele zelfbescherming zal Defensie vanaf 2015 ongeveer € 300 miljoen in de F-16 investeren. De Kamer zal hierover worden geïnformeerd in overeenstemming met het Defensie Materieel Proces (DMP).

  • Vraag 4

    Kunt u een overzicht geven van de gevolgen voor het Nederlandse bedrijfsleven van het feit dat de F-35A op zijn vroegst pas in 2018 operationeel zal zijn voor Nederland? Zo nee, waarom niet?

    Zoals hierboven uiteengezet zal gegeven de huidige bestelsystematiek de beoogde opvolger van de F-16 niet voor 2019 instromen bij Defensie. Een besluit over de IOC-datum voor de F-35 van de Amerikaanse luchtmacht heeft op zichzelf geen gevolgen voor het Nederlandse bedrijfsleven. Wel kan een besluit van het Pentagon om de productie van de F-35 de komende jaren te vertragen ertoe leiden dat productieomzet door het Nederlandse bedrijfsleven later wordt behaald. Dit is nader uiteengezet in de brief van 2 november jl. (Handelingen TK 2011–2012, aanhangsel nr. 527).

  • Vraag 5

    Kunt u aangeven wat de gevolgen zijn voor de kosten die gemoeid zijn met de aanschaf van de Nederlandse testtoestellen in 2012 en 2013? Zo nee, waarom niet?

    Een Amerikaans besluit tot uitstel van de IOC-datum van de eigen F-35A toestellen is niet van invloed op de aanschafkosten van de twee Nederlandse vliegtuigen ten behoeve van de deelneming aan de operationele testfase. Zie hiervoor ook het antwoord op de vragen 6, 7 en 8.

  • Vraag 6

    Kunt u een overzicht geven van de gevolgen die dit heeft voor de investeringen die nu gedaan worden ten behoeve van de Nederlandse testtoestellen in personeel en opleiding, nu bekend is geworden dat de F35 op zijn vroegst in 2018 operationeel is en de investeringen in personeel en opleiding al in 2012 en 2013 gedaan moeten worden? Zo nee, waarom niet?

    De verwerving van twee F-35 toestellen en de opleiding van een aantal vliegers en technici die volgend jaar begint, zijn niet gericht op het bereiken van operationele gereedheid maar op de deelneming van Nederland aan de operationele testfase (IOT&E). De IOT&E is bedoeld voor de operationele beproeving van de F-35 en voor de ontwikkeling en validatie van tactieken en concepten in multinationaal verband. Verder wordt bekeken of de operationele concepten en de plannen op het gebied van logistiek, onderhoud en opleidingen op elkaar aansluiten en of daarbij aanpassingen nodig zijn. De brief van 16 januari 2009 (Kamerstuk 26 488, nr. 134) is daar nader op ingegaan. Een opschorting van betalingen of een uitstel van opleidingen is niet aan de orde.

  • Vraag 7

    Heeft u overwogen de betaling van de testtoestellen op te schorten? Zo nee, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 6.

  • Vraag 8

    Heeft u overwogen de investering in opleiding van personeel uit te stellen? En zo nee, waarom niet?

    Zie antwoord vraag 6.

  • Vraag 9

    Beschikt u inmiddels over een aangepast planning van het F-35A project? Zo nee, waarom niet?

    Nee, zoals gemeld in de brief van 4 november jl. (Kamerstuk 26 488, nr. 278) zal het Pentagon vanwege de mogelijke bezuinigingen op de Amerikaanse defensiebegroting voor het fiscale jaar 2013 niet eerder dan komend voorjaar een herziene planning vaststellen.

  • Vraag 10

    Op welke wijze laat u zich informeren over de berichtgeving en ontwikkelingen in het buitenland met betrekking tot het F-35A project?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 11

    Op welke wijze betrekt u de berichtgeving en ontwikkelingen in het buitenland bij de vervanging van de F-16?

    Zie antwoord vraag 2.

  • Vraag 12

    Welke maatregelen gaat u nemen en welke concrete stappen gaat u zetten bij de vervanging van de F-16 nu de F-35A op zijn vroegst in 2018 operationeel zal zijn, om de inzetbaarheid van de Nederlandse luchtmacht te garanderen?

    Zie antwoord vraag 3.

  • Vraag 13

    Kunt u deze vragen voor 20 november 2011 beantwoorden?

    Zoals ik heb gemeld in mijn brief van 18 november jl. (kenmerk BS2011038666) was het niet mogelijk deze antwoorden voor zondag 20 november te verzenden.

14 november 2011 - 21 december 2011
Kinderarbeid bij hazelnootpluk in Turkije
Sharon Gesthuizen (SP), Kathleen Ferrier (CDA), Klaas Dijkhoff (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie), Sjoera Dikkers (PvdA), Kees van der Staaij (SGP), Carola Schouten (CU), Joël Voordewind (CU), Esther Ouwehand (PvdD), Liesbeth van Tongeren (GL), Wassila Hachchi (D66)
1. Beantwoording vragen van de leden Gesthuizen en Irrgang (beiden SP) en Voordewind (ChristenUnie) aan de ministers van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en van Buitenlandse Zaken over kinderarbeid bij hazelnotenproductie in Turkije (ingezonden 21 oktober 2010).
  • Vraag 1

    Heeft u kennisgenomen van de documentaire in de uitzending van Een Vandaag, d.d. 17 oktober jongstleden, over het feit dat een jaar nadat melding werd gemaakt van kinderarbeid bij hazelnotenpluk, nog steeds kinderen werkzaam zijn in de hazelnotenpluk in Turkije?

    Ja.

  • Vraag 2

    Wat vindt u van de bewering van Eurocommissaris Füle dat er «geen meetbare voortgang is gemaakt als het om kinderarbeid gaat» en dat er «ook geen systeem is dat ervoor zorgt dat kinderarbeid gestopt wordt»? Deelt u de mening van Eurocommissaris Füle dat deze kwestie aan de orde gesteld dient te worden bij de toetredingsonderhandelingen tussen de EU en Turkije? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u de Kamer hiervan op de hoogte houden?

    Zoals aangegeven in de kabinetsappreciatie van de voortgangsrapportages van de Europese Commissie dringt het kabinet aan op verbetering van de grondrechten in Turkije, waaronder kinderrechten1. De Europese Commissie geeft in haar voortgangsrapport voor Turkije aan dat er nog geen meetbare voortgang is geboekt in de bestrijding van kinderarbeid, maar dat er op het gebied van seizoensgebonden arbeid in de landbouw en migrerende kinderarbeid wel gewerkt wordt aan verbetering. Op aandringen van Nederland is in de Raadsconclusies van de Raad Algemene Zaken van 7 en 8 december 2009 expliciet naar het belang van vrouwen- en kinderrechten verwezen2. Het kabinet zal hier in EU-kader aandacht voor blijven vragen, ook in de Raadsconclusies.

  • Vraag 3

    Deelt u onze mening dat het onacceptabel is dat kinderen onder de 16 jaar (waaronder zelfs kinderen van 9 jaar) werkzaam zijn in Turkije en dat hier sprake van een schending is van het Verdrag Inzake de Rechten van Kind, alsmede de ILO-verdragen? Zo ja, welke maatregelen wilt u daartegen ondernemen, mede gezien het feit dat bestrijding van kinderarbeid een prioriteit is in het Nederlandse mensenrechtenbeleid?

    Kinderarbeid in de seizoensoogst, waarbij kinderen school missen, is niet in overeenstemming met internationale afspraken die onder meer zijn vastgelegd in verdragen van de ILO.
    De kwestie van kinderarbeid bij seizoensmigratie is door de ambassade op hoogambtelijk niveau aangekaart bij het Turkse ministerie van Arbeid en bij de Turkse kinderbescherming. De Turkse autoriteiten zijn zich terdege bewust van het probleem, zoals ook blijkt uit het actieplan dat is ontwikkeld (zie gecombineerd antwoord vraag 4 en 5).
    De ambassade in Ankara ondersteunt vanuit het Mensenrechtenfonds onderzoek naar seizoensgebonden landbouwwerkzaamheden door Turkse kinderen in de leeftijd van 6–14 jaar. De studie wordt uitgevoerd door de Turkse NGO Development Workshop (DW). DW heeft in de eerste helft van het project onderzoek gedaan naar seizoen- en kinderarbeid in de hazelnootindustrie in Ordu (Noordwest-Turkije), suikerbietindustrie in Yozgat (Centraal-Turkije) en katoenindustrie in Sanliurfa (Zuidoost-Turkije). DW zal naar verwachting in juni 2012 een eindrapportage presenteren.

  • Vraag 4

    Bent u van mening dat de huidige vormen van naleving en controle in de hazelnootpluk, maar ook in de cacaosector, onvoldoende zijn? Welke actie is sinds oktober 2010 ondernomen?1 Hoe is het mogelijk dat een jaar na constatering van kinderarbeid bij hazelnotenpluk nog steeds geen controle is op kinderarbeid? Bent u van mening dat de betrokken bedrijven die hazelnoten inkopen tekortschieten in hun verantwoordelijkheid?

    Zoals eerder geschetst in de antwoorden op Kamervragen over deze kwestie, liggen verschillende sociaaleconomische factoren ten grondslag aan kinderarbeid verbonden aan seizoensarbeid bij de oogst van diverse gewassen, waaronder hazelnoten. Dit probleem kan alleen effectief worden opgelost door lange termijn betrokkenheid van alle belanghebbenden. De oplossing ligt primair in handen van de Turkse overheid, indirect op het vlak van werkgelegenheid en arbeidsmarkt en direct ten aanzien van het toezien op kinderarbeid en scholing.
    De hazelnootverwerkende industrie georganiseerd in de Nederlandse brancheorganisatie FNLI (Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie), de Europese brancheorganisatie CAOBISCO (Association of chocolate, biscuit and confectionery industries of the European Union) en andere brancheorganisaties hebben de kwestie gezamenlijk opgepakt in samenwerking met de Turkse overheid en hierover bericht op de website4. FNLI en CAOBISCO hebben mij laten weten open te staan voor feedback, vragen en dialoog over het onderwerp. Voor informatie over de inspanningen van FNLI en CAOBISCO verwijs ik dan ook allereerst naar deze organisaties.
    De FNLI geeft aan dat de actieve medewerking van de Turkse overheid cruciaal is om de situatie in Turkije daadwerkelijk te verbeteren. De FNLI heeft via haar contacten het dossier dan ook actief onder de aandacht van de Turkse autoriteiten gebracht. Inmiddels heeft de Turkse overheid een specifiek actieplan ontwikkeld om de kwestie van kinderarbeid bij de hazelnootoogst te adresseren: «The Action Plan Activities for keeping children away from the nut farms in the provinces where nuts are grown in 2011». Elementen van dit plan zijn bijvoorbeeld de bouw van scholen, en leraren actief betrekken om onderwijs mogelijk te maken voor de kinderen van de seizoensmigranten. Ook is er specifiek aandacht voor toezicht door de Turkse Onderwijsinspectie op de naleving van de Turkse leerplicht middels een digitaal registratiesysteem van aanwezigheid van leerplichtige kinderen. Zowel de FNLI als CAOBISCO geven aan het genoemde actieplan van de Turkse overheid te ondersteunen, evenals het beleid van de Turkse overheid gericht op verbeteren van arbeidsomstandigheden bij seizoensarbeiders. Ook dringen zij bij de Turkse overheid aan op een onafhankelijke en betrouwbare monitoring om de voortgang te meten. Specifieke informatie over genoemde zaken is beschikbaar op de internetsite van CAOBISCO5.
    Daarnaast heeft CAOBISCO richtlijnen opgesteld op gebied van ketenverantwoordelijkheid: «Responsible Sourcing Guidelines». Deze richtlijnen stimuleren en ondersteunen bedrijven bij zaken als verifiëren van concrete stappen die toeleveranciers nemen, verkrijgen van producten geproduceerd volgens lokale wetgeving en internationale standaarden, en bij het oplossen van conflicten. De «Responsible Sourcing Guidelines» zijn eveneens beschikbaar op de website van CAOBISCO.
    Op basis van bovenstaande maak ik op dat bedrijven het nodige doen om hun verantwoordelijkheid te nemen in deze kwestie. Ik zal de sector aanmoedigen om dit te blijven doen en de sector ondersteunen indien gewenst.
    Wat betreft de cacaosector verwijs ik naar de antwoorden op recente Kamervragen over dit onderwerp6.

  • Vraag 5

    Welke verbeteracties zijn afgesproken en uitgevoerd om kinderen van werk naar school te leiden, in overleg met de brancheverenigingen en hun leden? Kunt u dit verbeterplan naar de Kamer sturen?

    Zie antwoord vraag 4.

  • Vraag 6

    Hebben alle betrokken bedrijven inmiddels een standaardclausule ingevoegd in contracten met leveranciers, die er zorg voor draagt dat hazelnoten die geleverd worden, zijn verkregen conform alle lokale en andere toepasbare wet- en regelgeving en in lijn met relevante internationale richtlijnen zijn? Zo nee, bent u bereid hier alsnog op aan te dringen? Bent u bovendien bereid om aan te dringen op actieve controle op naleving van deze standaardclausule?

    Zoals ook aangegeven in eerdere antwoorden op Kamervragen over dit onderwerp heeft de FNLI het onderwerp kinderarbeid bij al haar leden urgent en actief onder de aandacht gebracht. Zij moedigt haar leden aan om in contracten met leveranciers een standaardclausule in te voegen die er zorg voor draagt dat hazelnoten die geleverd worden, zijn verkregen conform alle lokale en andere toepasbare wet- en regelgeving en in lijn met relevante internationale richtlijnen. De FNLI dringt er bij de leden op aan om de kwestie kinderarbeid grondig te onderzoeken en gepaste acties te ondernemen. De eerder genoemde «Responsible Sourcing Guidelines», die recent zijn gepubliceerd, bieden hier een extra instrument. Deze bevatten aanbevelingen met betrekking tot clausules in contracten en naleving.

  • Vraag 7

    Is de ketenanalyse van de Federatie Nederlandse levensmiddelen industrie (FNLI) op brancheniveau inmiddels uitgevoerd? Zo ja, kunt u deze aan de Kamer doen toekomen?

    De FNLI liet weten dat de ketenanalyse bijna gereed is. Hiervoor verwijs ik naar de FNLI.

  • Vraag 8

    Is het door u aangekondigde onderzoek van de Ankara University over dit onderwerp inmiddels afgerond? Zo ja, kunt u dit onderzoek aan de Kamer doen toekomen?

    Het onderzoek van de universiteit van Ankara richt zich niet zozeer op kinderarbeid als wel op de leefomstandigheden van kinderen van seizoenarbeiders in de leeftijd van 0 tot 6 jaar. De conclusie van het onderzoek luidt dat deze kinderen veelal in een sociaaleconomisch en pedagogisch onwenselijke situatie opgroeien. Hierdoor worden de kinderen op een ontwikkelingsachterstand gezet, waardoor het voor deze kinderen zeer moeilijk is op te klimmen op de sociaaleconomische ladder. De onderzoeksresultaten zijn beschikbaar via internet7.

  • Vraag 9

    Wat is de uitkomst van het aangekondigde jaarlijkse SZW-overleg tussen Turkije en Nederland met betrekking tot dit onderwerp?

    Het jaarlijkse overleg tussen het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en het Turkse Ministerie van Arbeid en Sociale Zekerheid richt zich op de onderhandelingen over de door Nederland voorgestelde veranderingen in de export van kinderbijslag en zorgtoeslag. SZW blijft de ontwikkelingen over kinderarbeid in de seizoenoogst volgen en zal, indien daartoe gelegenheid is, de zorg in de Nederlandse samenleving over het inzetten van kinderen in de seizoenoogst opbrengen en bepleiten dat scholen, arbeidsinspectie en bedrijven intensief betrokken worden bij de bestrijding hiervan.

  • Vraag 10

    Wat is de voortgang van de door u gemelde Turkse interdepartementale werkgroep over dit onderwerp? Heeft deze al tot nieuwe activiteiten geleid?

    De Turkse interdepartementale werkgroep die zich bezighoudt met kinderarbeid bestaat uit een nationale stuurgroep en een adviserend comité. In de stuurgroep zitten vertegenwoordigers van ministeries, werknemers- en werkgeversorganisaties en NGO’s. De stuurgroep beslist of projecten die het International Programme on the Elimination of Child Labour (IPEC) van de International Labour Association (ILO) in Turkije wil implementeren, passen bij het Turkse beleid op kinderarbeid, en toepasbaar zijn op de Turkse situatie. Het adviserend comité bestaat uit vertegenwoordigers van ministeries, NGO’s, ILO, Unicef, universiteiten en andere organen die zich bezighouden met kinderarbeid. De taak van dit comité is om een gezamenlijke inspanning te leveren om in overleg met alle betrokkenen te werken aan het uitbannen van kinderarbeid. In het eerder genoemde achtergronddocument geeft CAOBISCO een beeld van de activiteiten van de werkgroep. De ambassade heeft niet vast kunnen stellen of, en zo ja, welke concrete resultaten de werkgroep tot nu toe heeft opgeleverd.

  • Vraag 11

    Bent u bereid deze vragen te beantwoorden voorafgaand aan het algemeen overleg Maatschappelijk verantwoord ondernemen op 17 november 2011?

    Dit bleek helaas niet mogelijk.

11 november 2011 - 5 december 2011
De arrestatie van twee journalisten in Zuid-Sudan
Sjoera Dikkers (PvdA), Frans Timmermans (PvdA)
1. Amnesty International – 8 november 2011 – South Sudan urged to release journalists held over article.
  • Vraag 1

    Bent u bekend met het bericht dat de journalisten Dengdit Ayok en Ngor Garang recent gearresteerd zijn en zonder enige vorm van proces gevangen worden gehouden in het «National Security Services» hoofdkwartier in Juba?1

    Ja.

  • Vraag 2

    Wat is uw opvatting over het gegeven dat deze twee personen langer dan 24 uur gevangen worden gehouden zonder een rechterlijke uitspraak en dat dit strijdig is met de constitutie van het land, waar expliciet in vermeld staat dat verdachten na 24 uur op borgtocht vrijgelaten moeten worden tenzij een rechterlijke uitspraak ten grondslag ligt aan de detentie?

    De bepaling in de Zuid-Sudanese grondwet dat aangehouden personen behoudens een rechterlijke uitspraak na 24 uur op borgtocht vrijgelaten dienen te worden, heeft betrekking op aanhoudingen door de politie. In dit geval zijn de journalisten aangehouden door de nationale veiligheidsdienst. De taken en bevoegdheden van de nationale veiligheidsdienst zijn weliswaar in de grondwet opgenomen, maar de nadere uitwerking ervan is nog in ontwikkeling.

  • Vraag 3

    Deelt u de mening dat het een zorgwekkende ontwikkeling is dat ’s wereld nieuwste natie nu al bezig is met het onderdrukken van persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting in eigen land door journalisten te arresteren en door bepaalde kranten – waaronder Destiny Newspaper – op te schorten?

    De persvrijheid en vrijheid van meningsuiting in Zuid-Sudan hebben uitdrukkelijk mijn aandacht. Door het ontbreken van mediawetgeving en van wetgeving die de taken en bevoegdheden van de veiligheidsdienst regelt, is de positie van journalisten kwetsbaar. Dat is zorgwekkend.

  • Vraag 4

    Bent u bereid bilateraal en in EU-verband duidelijk protest aan te tekenen bij de Zuid-Sudanese autoriteiten over deze gang van zaken en de vrijlating van deze twee journalisten te bepleiten? Zo nee, waarom niet?

    Hoewel betrokkenen zonder formele aanklacht op 18 november zijn vrijgelaten, zal Nederland de Zuid-Sudanese regering aanspreken op de gang van zaken. Daarnaast zal Nederland deze zaak ook in EU-verband aan de orde stellen.

  • Vraag 5

    Bent u bereid zowel in bilaterale contacten, als via de Europese Unie en de relevante VN-instrumenten, de Zuid- Sudanese autoriteiten blijvend aan te spreken op hun internationaalrechtelijke verplichtingen op het vlak van mensenrechten en in het bijzonder op het vlak van persvrijheid? Zo nee, waarom niet?

    Ja.