Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Iran to shut down internet permanently; «clean» national intranet in pipeline» van «IB Times»?1

Ja.

Vraag 2

Klopt het bericht dat de Iraanse autoriteiten populaire mailprogramma’s, zoals Hotmail en Gmail, willen afsluiten in mei ten behoeve van een Iraanse mailserver «Iran Mail»?

Vraag 3

Is het waar dat gebruikers voor Iran Mail zaken als paspoortnummer en dergelijke moeten afgeven?

Vraag 4

Klopt het bericht dat dit de opmaat vormt voor het afsluiten van internet voor de Iraniërs?

Vraag 5

Ziet u mogelijkheden om, na een eventuele afsluiting van het internet in Iran, alsnog bij te dragen aan internetvrijheid in Iran, bijvoorbeeld door het beschikbaar stellen van veilige webruimte voor bloggers?

Ja. Zoals aangekondigd tijdens de «Freedom Online» conferentie op 8-9 december jl. en uitvoering gevend aan de motie Pechtold van 10 november jl. heeft de Nederlandse regering € 1 miljoen vrijgemaakt voor een fonds om technologie en andere ondersteuning voor noodinternet beschikbaar te maken voor landen als Iran. Deze faciliteit wordt momenteel uitgewerkt. Daarnaast zijn vanuit het Mensenrechtenfonds middelen beschikbaar gesteld om internetvrijheid in Iran te bevorderen.

Vraag 1

Kent u het bericht «27 hongerstakers in gevangenissen in Marokko»?1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw opvatting over het gegeven dat 27 politieke gevangen in hongerstaking zijn omdat zij geen eerlijk proces krijgen, gemarteld worden en mensonwaardig worden behandeld?

In algemene zin vormt de situatie in Marokkaanse gevangenissen reden tot zorg; zo ook in dit geval. De in het artikel genoemde 27 hongerstakers bevinden zich in Marokkaanse gevangenissen verspreid over het hele land en hun motieven lopen uiteen. De meeste hongerstakers vragen aandacht voor de bij hen toegepaste rechtsgang die niet zou voldoen aan de minimale processtandaarden zoals erkend in het Marokkaanse strafprocesrecht. Daarnaast wordt aandacht gevraagd voor de erbarmelijke omstandigheden en mishandelingen in de gevangenissen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het noodzakelijk is om een onderzoek in te stellen naar mogelijke martelingen van deze 27 gevangenen? Indien ja, bent u bereid om dit aan te kaarten bij de Marokkaanse autoriteiten? Indien nee, waarom niet?

De Marokkaanse Nationale Raad voor de Mensenrechten heeft een onderzoek naar de gebeurtenissen gestart en een bezoek aan de gevangenissen gebracht. Daarnaast vaardigde de «Directeur Generaal voor het Gevangeniswezen» van de Marokkaanse regering een instructie aan alle gevangenisdirecteuren uit om te allen tijde de in de Marokkaanse Grondwet verankerde mensenrechten te eerbiedigen.

Vraag 4

Bent u bereid om in bilateraal en EU-verband deze kwestie aan te kaarten bij de Marokkaanse regering? Indien nee, waarom niet?

Inmiddels kwamen 7 van 27 hongerstakers vrij. Daarnaast is een deel van de hongerstakers na gesprekken met lokale autoriteiten gestopt met de hongerstaking. In de mensenrechtendialoog die door de EU met Marokko wordt gevoerd in het kader van het Europese Nabuurschapsbeleid, zal de voortgang van onderzoek en actie worden besproken.

Vraag 1

Bent u bekend met de actie van het Veteraneninstituut en de Nederlandse Energie Maatschappij, gericht aan de houders van de veteranenpas, waarbij een aanbod wordt gedaan voor een «veteranencontract»?

Ja.

Vraag 2

Wat zijn de kosten van de mailing van deze actie en in hoeverre draagt het Veteraneninstituut daaraan bij?

De kosten van de mailing komen ten laste van de Nederlandse Energie Maatschappij (NEM). Het Veteraneninstituut heeft niet aan de kosten bijgedragen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het op zich een goede zaak is als bedrijven speciale voordelen willen bieden voor veteranen, maar dat het onwenselijk is dat deze specifieke actie voorzien is van het logo van het Veteraneninstituut en mede is ondertekend door de directeur van het Veteraneninstituut? Zo ja, bent u bereid het Veteraneninstituut hierop aan te spreken?

Het Veteraneninstituut is een onafhankelijke stichting die zich onder meer inzet voor de maatschappelijke erkenning van en waardering voor veteranen. De commerciële actie die in de vraag wordt genoemd, is een minder goede ontwikkeling. Ik zal de directeur van het Veteraneninstituut daarop aanspreken.

Vraag 4

In hoeverre kunnen houders van de Veteranenpas ongevraagd benaderd worden voor reclamedoeleinden? Kunt u in elk geval garanderen dat de privacy, zoals verankerd in de Veteranenwet, gewaarborgd blijft?

Bij het ontvangen van de veteranenpas worden de veteranen geïnformeerd dat zij op de hoogte worden gehouden over voordelen die zijn gekoppeld aan het bezit van een pas. Het betreft hierbij onder meer aanbiedingen die worden gepubliceerd in het blad Checkpoint of een bijlage bij dit blad. Veteranen kunnen kenbaar maken dat zij deze bijlage niet willen ontvangen. Het Veteraneninstituut heeft hiervoor een apart adressenbestand dat niet met derden wordt gedeeld. De privacy van de veteraan is daarmee gewaarborgd.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het Veteraneninstituut niet op deze of soortgelijke wijze betrokken moet zijn bij commerciële acties waarin aanbiedingen gedaan worden aan veteranen, om in de terminologie van een energieleverancier te blijven: «ik zeg: niet doen»?

Zie antwoord vraag 3.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het rapport Fond de Commerce?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening van de onderzoekers dat door te veel focus op slachtoffers van seksueel geweld in Congo er te weinig aandacht is voor «gewone» ontwikkelingssamenwerking?2 Zo neen, waarom niet?

Het probleem van seksueel geweld in de Democratische Republiek van de Congo (DRC) is ernstig en de internationale belangstelling daarvoor is dan ook terecht. De Nederlandse hulpinspanningen op dit terrein zijn een aanvulling op andere vormen van ontwikkelingssamenwerking en gaan niet ten koste daarvan. Ik deel echter de conclusie van het rapport dat de internationale hulpinspanningen niet altijd optimaal zijn afgestemd op de bredere Congolese context. Daardoor kunnen onbedoeld schadelijke bijeffecten ontstaan.

Vraag 3

Kunt u aangeven op welke wijze de Nederlandse regering ervoor zorgt dat er evenwicht is in de bestedingen van de financiële middelen voor Seksuele en Reproductieve Gezondheid en Rechten (SRGR), zowel in Congo als ook in andere landen?

Bij het vormgeven van de inzet op dit terrein in de DRC is er bewust voor gekozen om geen activiteiten te ondersteunen in de provincies Noord- en Zuid-Kivu waar al veel donoren actief zijn. In plaats daarvan financiert Nederland, conform de motie El Fassed (32 605, nr. 35), een programma in de provincie Maniema waar de problematiek eveneens ernstig is maar vrijwel geen donoren aanwezig zijn. Het gaat daarbij om een project van de NGO’s Heal Africa en de American Bar Association dat is genomineerd voor de Women Deliver Top 50 van meest innovatieve oplossingen voor meisjes en vrouwen wereldwijd. Daarbij is rekening gehouden met het voorkomen van de onbedoelde neveneffecten die het rapport benoemt.
In niet-fragiele staten speelt de problematiek zoals in de DRC minder. In de meerjarige strategische plannen is in 8 van de 15 partnerlanden gekozen voor het speerpunt SRGR na een uitgebreide contextanalyse, waar de mogelijke meerwaarde van Nederland en de prioriteiten van de aanwezige donoren deel van uitmaakten.

Vraag 4

Kunt u aangeven op wat voor manier er door andere donoren met dit dilemma wordt omgegaan en of dit onderwerp van gesprek is in het verband van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), de EU of de VN? Als dit niet het geval is, bent u dan bereid om u in te zetten voor het starten van een dergelijke dialoog op niveau van donoren die inzetten op SRGR? Zo neen, waarom niet?

Zowel de OESO als de VN hebben richtlijnen voor SRGR, donorcoördinatie, en ontwikkelingssamenwerking in fragiele staten. Als lidstaat van deze organisaties, maar ook in EU-verband, maakt Nederland zich hier hard voor. In sommige landen speelt Nederland daarbij een leidende rol, zoals in de afgelopen jaren in de DRC.

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Salafisten delen in Duitsland 25 miljoen gratis korans uit»?1

Ja.

Vraag 2

In hoeverre deelt u de zorg van Duitse binnenlandse veiligheidsdienst en waar bestaat deze zorg uit?

Activiteiten van salafisten in Nederland vormen op dit moment geen dreiging tegen de nationale veiligheid. De weerstand tegen radicalisering binnen de moslimgemeenschap in Nederland is groot, mede door initiatieven vanuit het lokaal bestuur. Het kabinet blijft aandacht houden voor ontwikkelingen rondom het salafisme in Nederland.

Vraag 3

Zijn er plannen van personen en/of organisaties bekend die een dergelijke actie willen ondernemen in Nederland? Zo ja, om welke organisaties en/of personen gaat het?

Nee, er zijn geen plannen bekend.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de verspreiding van miljoenen haatboeken (korans) door salafistische organisaties een gevaar vormt voor de openbare orde? Zo nee, waarom niet?

Het kabinet neemt afstand van de kwalificatie van de Koran als een haatboek. Het verspreiden van een wijdverspreid religieus geschrift als zodanig vormt geen gevaar voor de openbare orde. Als er aanwijzingen zijn dat een eventuele vergelijkbare verspreiding van de Koran in Nederland tot verstoring van de openbare orde zal leiden, dan worden uiteraard passende maatregelen genomen.

Vraag 5

Op welke wijze bent u van plan dergelijke acties in Nederland te verhinderen?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Roemenen en Bulgaren steeds vaker in mensenhandel»?1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat deze stijging zeer alarmerend is? Welke maatregelen treft u om deze criminelen aan te pakken? Gaat u de Roemeense en Bulgaarse autoriteiten nadrukkelijk op hun verantwoordelijkheid aanspreken, nu blijkt dat criminaliteit één van de voornaamste exportproducten uit deze landen is?

De stijging van het door de Koninklijke Marechaussee (KMar) opgespoorde aantal gevallen van mensenhandel toont aan dat de aandacht die aan de bestrijding van mensenhandel wordt besteed, resultaat oplevert.
De KMar heeft van 1 december 2010 tot 1 mei 2011, samen met het OM en het Expertisecentrum mensenhandel en mensensmokkel, een pilot uitgevoerd gericht op de vorm van grensoverschrijdende mensenhandel zoals omschreven in artikel 273f lid 1 onder 3 van het Wetboek van Strafrecht. Hierin staat dat het over de grens brengen van een ander met het oogmerk die persoon in de prostitutie te laten werken, strafbaar is. Vanwege het succes van de pilot wordt de werkwijze thans landelijk geïmplementeerd.
In dit kader verwijs ik verder naar mijn brieven aan uw Kamer van 27 oktober 2011 (Kamerstukken II, 2011–2012, 32 211, nr. 63 en 2 februari 2012 (Kamerstukken II, 2011–2012, 28 638, nr. 73. Daarin ben ik ondermeer ingegaan op de prioriteit die aan het bestrijden van mensenhandel wordt gegeven, de preventieve maatregelen die in Roemenië en Bulgarije worden genomen en de manieren waarop Nederland met beide landen samenwerkt om mensenhandel te voorkomen en bestrijden. In de brief van 2 februari 2012 heb ik bovendien aangegeven dat naar aanleiding van de motie Schouten (Kamerstukken II, 2011–2012, 28 638, nr. 65), die uw Kamer op 6 december 2011 heeft aangenomen, momenteel wordt bezien of, en zo ja waar, extra activiteiten nodig zijn.

Vraag 3

Deelt u de mening dat deze cijfers meer dan voldoende aanleiding vormen voor het invoeren van 100%-controles voor mensen uit Roemenië en Bulgarije? Zo nee, waarom niet? Gaat u dan op zijn minst de steekproeven intensiveren?

Elke Bulgaar of Roemeen die vanuit zijn land of een derde land naar Nederland en daarmee de Schengenzone inreist, wordt onderworpen aan grenscontrole. Dit is, net als voor andere EU-burgers die de Schengenzone inreizen, een minimale controle tot vaststelling van de identiteit op basis van de overgelegde of getoonde reisdocumenten. De grenswachters kunnen, op niet-systematische basis, (inter)nationale databanken raadplegen om zich ervan te vergewissen dat de betrokkene geen reëel, actueel en voldoende ernstig gevaar vormt voor onder andere de binnenlandse veiligheid of de openbare orde. In de uitvoeringspraktijk van de grenscontroles is voortdurend aandacht voor het signaleren van mogelijke aspecten van mensenhandel.
EU-burgers, waaronder Roemenen en Bulgaren, die zich al in de Schengenzone bevinden, kunnen zich vrij bewegen, net als derdelanders met een verblijfsvergunning of Schengenvisum. De persoonscontroles aan de binnengrenzen tussen de Schengenlidstaten zijn immers afgeschaft. In geval van een ernstige bedreiging van de openbare orde of de binnenlandse veiligheid kan een lidstaat, en dus ook Nederland, bij wijze van uitzondering (op grond van artikel 23 van Schengengrenscode) grenstoezicht aan de binnengrenzen tijdelijk herinvoeren. De in mijn antwoord op vraag 2 genoemde resultaten van de KMar-inzet geven hiertoe geen aanleiding. Overigens kunnen Roemenen en Bulgaren, net als vreemdelingen met een andere nationaliteit, in de binnengrenszone met België en Duitsland in het kader van het mobiel toezicht veiligheid (MTV) steekproefsgewijs worden gecontroleerd.

Vraag 4

Kunt u toezeggen dat Bulgarije en Roemenië niet worden toegelaten tot de Schengenruimte zolang uit de voortgangsrapportages blijkt dat deze landen nog niet voldoen aan de strikte criteria betreffende de bestrijding van corruptie en georganiseerde criminaliteit?

Het standpunt van het kabinet inzake de Schengentoetreding van Bulgarije en Roemenie is bekend. Nederland heeft steeds aangegeven pas in te kunnen stemmen met Schengentoetreding wanneer geconstateerd kan worden dat er in Bulgarije en Roemenië sprake is van onomkeerbare en duurzame voortgang op het gebied van hervorming van de rechtsstaat, de bestrijding van corruptie en, in Bulgarije, de bestrijding van georganiseerde criminaliteit. Het interim Coöperatie- en Verificatiemechanisme (CVM) rapport dat in februari 2012 is verschenen, was matig positief. In juli zal het eerstvolgende CVM-rapport door de Europese Commissie worden gepubliceerd. Dit rapport zal een evaluatie geven van de ontwikkelingen sinds de toetreding van Bulgarije en Roemenië tot de EU in 2007 op het gebied van het functioneren van de rechtsstaat. Aan de hand daarvan zal worden bezien of beide landen inderdaad duurzame en onomkeerbare vooruitgang hebben geboekt.

Vraag 1

Bent u bekend met de meest recente radiospotjes van Oxfam Novib?1

Ja. In de door het lid Driessen in de aanhef gebruikte kwalificatie voor Oxfam Novib herken ik mij trouwens niet.

Vraag 2

Hoe vaak zijn er alleen al dit jaar radioreclames van Oxfam Novib de ether ingeslingerd?

Over deze specifieke informatie beschik ik niet. Oxfam Novib is een eigenstandige organisatie die zelf haar media- en voorlichtingsbeleid bepaalt en daarover in haar openbare Jaarverslag verantwoording aflegt aan publiek, donateurs en subsidieverstrekkers (waaronder het ministerie van Buitenlandse Zaken).
Naar mijn mening is er overigens geen sprake van «propaganda». Ik vind het goed dat organisaties die werken aan armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling en aan bewustwording over daarmee samenhangende belemmeringen en oplossingen, moeite doen het publiek uit te leggen wat zij doen en wat burgers zélf kunnen doen.

Vraag 3

Wat zijn de totale kosten van deze ontwikkelingshulppropaganda?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 1

Bent u bereid, nu het Surinaamse parlement de zogenoemde amnestiewet heeft aangenomen, per direct alle ontwikkelingshulp voor Suriname stop te zetten? Zo nee, waarom niet?

Zoals u bekend wordt de bilaterale ontwikkelingssamenwerking met Suriname afgebouwd. Suriname staat niet langer op de lijst met partnerlanden in de bilaterale OS. De bilaterale ontwikkelingssamenwerking met Suriname vindt zijn oorsprong in het Verdrag dat in 1975 bij de onafhankelijkheid met de Republiek Suriname werd gesloten. Nederland zegde per Verdrag 1,6 miljard euro toe voor de ontwikkeling van Suriname. Daarvan resteert ongeveer 20 miljoen euro. Deze middelen hebben een concrete bestemming. Vanwege het Verdrag is stopzetten van de hulp niet mogelijk. Opschorten is wel een optie, die ik momenteel in beraad heb.
Naast de Verdragsmiddelen zijn er o.m. budgetten voor milieu, cultuur en sport, alsmede de twinning waarvan een vervolg is voorzien. Ik zal kritisch kijken in hoeverre deze activiteiten betrekking hebben op samenwerking met de overheid dan wel met het maatschappelijke middenveld. Deze inventarisatie is gaande.

Vraag 2

Bent u bereid dinsdag 10 april aanstaande vóór 12.00 uur te antwoorden?

Ja.

Vraag 1

Is het waar dat de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken samen met een lid van de toenmalige VVD-fractie was overeengekomen om de kritiek op de toenmalige collega-minister voor Ontwikkelingssamenwerking op te voeren dan wel hem aan te pakken? Zo ja, is dit naar uw zienswijze een acceptabele werkwijze van een minister en een collegiale werkwijze tussen leden van het kabinet?1

Nee, zoals toegelicht bij beantwoording vraag 3.

Vraag 2

Stelt de minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie zich op dit moment tijdens het Catshuis-overleg op als verdediger van het budget voor ontwikkelingssamenwerking? Zo ja, is hij op dit punt dus van gedachten veranderd? Zo nee, hoe verhoudt zich dit met het standpunt van de CDA-fractie?

Over de gesprekken zoals deze zijn gevoerd in het Catshuis heeft inmiddels een gedachtenwisseling met het parlement plaatsgevonden.

Vraag 3

Zijn de uitspraken van voormalig Kamerlid Boekestijn over politieke samenwerking met de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken in strijd of deels in strijd met de waarheid?1

Voor zover het artikel en de daarin vervatte uitspraken het beeld onderstrepen van een goede en transparante parlementaire aanpak, zijn zij een bevestiging van de bestaande praktijk onder alle ministers van Buitenlandse Zaken.

Vraag 1

Deelt u de afschuw over het feit dat de Toearegs de inwoners van de stad Timboektoe in Mali de sharia hebben opgelegd?1 Is de sharia ook in andere delen van Mali ingevoerd?

De huidige situatie in (het noorden van) Mali is instabiel en onveilig en geeft aanleiding tot zorg, zoals ook is vastgesteld tijdens de RBZ van 23 april jl. Onafhankelijke bevestiging van invoering van de sharia in delen van Mali kan niet worden gegeven.

Vraag 2

Is het waar dat de islamitische Ansar Dine in contact staat met de jihadisten van Al-Qaeda in de islamitische Maghreb?

Er zijn contacten tussen aanhangers van Ansar ud-Dine en «Al Qaeda in de Islamitische Maghreb» (AQIM). In het algemeen staat Ansar ud-Dine bekend als een radicaal islamitische groepering die confrontatie voorstaat.

Vraag 3

Bent u bereid in internationaal verband de invoering van de sharia in delen van Mali expliciet te veroordelen? Zo nee, waarom niet?

In internationaal verband worden de ontwikkelingen in Mali met zorg gevolgd.

Vraag 1

Wat vindt u van het bericht dat de Koptische kerk zich teruggetrokken heeft uit het comité dat een nieuwe Egyptische grondwet gaat schrijven en dat gematigde islamitische en seculiere partijen dit comité vorige week al hebben geboycot, omdat zij vinden dat het comité onmogelijk namens de hele bevolking kan spreken?1

Ik heb kennis genomen van het feit dat de Koptische kerk evenals het islamitische Al-Azhar instituut zich uit het grondwetscomité hebben teruggetrokken en dat gematigde islamitische en seculiere partijen dit comité vorige week al hebben geboycot.
Op 10 april jl. heeft het Administratief Hof het grondwetscomité ongrondwettelijk verklaard in een rechtszaak aangespannen door liberale groepen. Volgens de rechtbank staat de interim-grondwet het leden van het parlement niet toe om zichzelf te benoemen in het grondwetscomité. De zaak ligt nu bij de State Council die deze mogelijk zal doorverwijzen naar het Constitutioneel Hof. Voorlopig liggen de activiteiten van het grondwetscomité stil in afwachting van de definitieve uitspraak.

Vraag 2

Deelt u de verwachting van deze partijen dat door dominantie van moslimbroederschap en salafisten in dit comité de rechten van religieuze minderheden en vrouwen onvoldoende zullen worden gewaarborgd in de nieuwe grondwet? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid in bilateraal dan wel in EU-verband uw zorgen te uiten over de samenstelling van dit comité?

De Nederlandse regering is bezorgd over de positie van minderheden in Egypte. Zowel bilateraal als in EU-verband is de mensenrechtensituatie in het algemeen en de positie van minderheden in het bijzonder terugkerend onderwerp van gesprek in contacten met de Egyptische autoriteiten. Daarbij wordt voortdurend gewezen op de Egyptische verplichtingen met betrekking tot respecteren van mensenrechten en bescherming van minderheden.
De positie van minderheden in Egypte is één van de factoren die mee heeft gespeeld in het besluit van de Nederlandse regering om de overheidssamenwerking met Egypte in het kader van MATRA-Zuid aan te houden.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u de positie van deze minderheden in de Egyptische samenleving, mede in het licht van dit bericht? Op welke manier geeft u in dit kader uitvoering aan de met algemene stemmen aangenomen motie Ormel?2

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Op welke concrete manieren bevordert u zowel bilateraal als op Europees niveau dat de Egyptische autoriteiten zich inzetten om de veiligheid en mensenrechten van minderheden en vrouwen voldoende te waarborgen? Tot welke resultaten heeft dit geleid?

Zowel in bilaterale contacten als in EU-verband dringt Nederland er bij de Egyptische autoriteiten op aan zich in te zetten voor het waarborgen van de veiligheid en mensenrechten van religieuze minderheden en vrouwen.
Nederland is van oudsher één van de belangrijke ondersteuners van vrouwenrechten in Egypte. Nederland heeft zich in 2011 binnen EU sterk gemaakt voor het bevorderen van politieke participatie van vrouwen in de Arabische regio. Dit beleid wordt voortgezet. Nederland droeg in 2011 € 950 000 bij aan het UN Women Fund for Gender Equality. Dit fonds richt zich in 2011 en 2012 op de Arabische regio en steunt o.a. Egyptische vrouwen-NGO’s. Voorts zal Nederland in 2012 vier nieuwe activiteiten steunen met als doel de economische en politieke rechten en participatie van vrouwen in Egypte te bevorderen.

Vraag 5

Zijn de Egyptische autoriteiten al ingegaan op het verzoek van de EU om de komende verkiezingen te mogen monitoren?

Nee. Nederland zal bij de Egyptische autoriteiten blijven aandringen op toelating van onafhankelijke (internationale) verkiezingswaarnemers. Evenals bij de Parlementsverkiezingen zal Nederland het Carter Center steunen ten behoeve van diens waarnemingsactiviteiten rond de Presidentsverkiezingen.

Vraag 1

Bent u bekend met het onderzoeksrapport van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE) «Lives lost in de Mediterranean sea: who is responsible»? dat op 29 maart door de migratiecommissie van de PACE is behandeld en waarvan het voorstel voor de resolutie door deze commissie is overgenomen?

Ja.

Vraag 2

Hoe oordeelt u over de gebrekkige medewerking van de NAVO, door de rapporteur van de Parlementaire Assemblee niet de gevraagde opheldering te verschaffen? Deelt u de mening dat de NAVO openheid van zaken zou moeten betrachten en volle medewerking zou moeten verlenen aan het onderzoek naar het uitblijven van hulp aan 70 bootvluchtelingen waarvan 63 zijn omgekomen? Zo nee, waarom niet?

De NAVO heeft naar haar beste vermogen medewerking verleend aan het onderzoek van de Raad van Europa. Het bondgenootschap heeft zoveel mogelijk informatie beschikbaar gesteld om de vragen van mevrouw Strik te beantwoorden, zegde reeds verdere medewerking toe bij aanvullende vragen en zal medewerking blijven verlenen.
Een deel van de gevraagde informatie kan alleen door lidstaten worden aangeleverd. Het betreft een nationale bevoegdheid. Wij vertrouwen er op dat de landen die mevrouw Strik heeft benaderd haar naar beste vermogen hebben geïnformeerd en dat desgevraagd zullen blijven doen. Dat geldt ook voor Nederland. Wij beschikken op dit moment niet over aanwijzingen dat lidstaten de opvarenden hebben aangetroffen en hun verplichtingen onder internationaal recht niet zijn nagekomen.

Vraag 3

Deelt u de mening dat er momenteel geen beletsel meer is om de rapporteur van de Parlementair Assemblee toegang te verschaffen tot de gevraagde informatie? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Bent u bereid de NAVO en de in het rapport genoemde vlagstaten, waaronder met name Italië en Spanje, ertoe te bewegen deze informatie alsnog beschikbaar te stellen aan de rapporteur, waaronder met name: a) de positie van de militaire schepen gedurende de periode dat de vluchtelingenboot midden in een NAVO-operatie in de Middellandse Zee dobberde, in elk geval binnen een actieradius van 100 mijl rond de locatie van de boot, zoals gereconstrueerd in het rapport; b) de registraties van de communicatie van de in het rapport genoemde schepen met het NAVO-hoofdkwartier en de Italiaanse grenswacht, van de bewegingen van die schepen en van de op die schepen gestationeerde helikopters? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 5

Waarom heeft naar uw mening de NAVO, die vanaf 31 maart het commando had over het zeegebied waarin de vluchtelingenboot zich bevond, en met veel schepen en luchtmacht aanwezig was, geen redding geboden na de noodmelding van de Italiaanse kustwacht aan het NAVO-hoofdkwartier?

De NAVO voerde niet het commando over het zeegebied. De NAVO handhaafde op dat moment het wapenembargo tegen Libië, maar had in het kader van operatie Unified Protector geen zeggenschap over of verantwoordelijkheden en verplichtingen jegens het reguliere scheepvaartverkeer in de Middellandse Zee. Zoals het rapport stelt, lag de verantwoordelijkheid voor coördinatie van een reddingsoperatie op basis van de relevante verdragen in beginsel bij Libië, aangezien de boot zich in de Search And Rescue-zone van dat land bevond. Het Maritime Rescue Coordination Centre in Rome heeft de melding verzonden omdat de Libische autoriteiten daartoe niet in staat waren.
De melding over het schip met de vluchtelingen is door het Maritime Rescue Coordinaton Centre verzonden aan alle schepen, ook civiele, in het verantwoordelijkheidsgebied en aan het Allied Joint Forces Command in Napels. In het bericht dat werd uitgezonden door het Maritime Rescue Coordination Centre in Rome werden schepen verzocht uit te kijken naar de opvarenden en melding te doen zodra zij het desbetreffende vaartuig signaleerden. Het betrof dus geen noodmelding. Helaas is het schip niet aangetroffen. Nederland betreurt het grote aantal slachtoffers. Het Nederlandse schip dat deelnam aan de operatie Unified Protector, Hr. Ms. Haarlem, en Hr. Ms. De Ruyter, die vanuit de Hoorn van Afrika op weg was naar Nederland, waren niet in de buurt.

Vraag 6

Wist Nederland, als deelnemer aan Unified Protector, van de noodmelding van het Italiaanse Maritime Rescue Coordination Centre? Wanneer hoorde u voor het eerst van de noodmelding?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Op welke wijze is er binnen de alliantie voorafgaand aan of tijdens de operatie gesproken over mogelijke consequenties van de NAVO-missie Unified Protector voor vluchtelingenstromen, met name over zee? Zijn hierover afspraken gemaakt en zo ja, welke?

Zodra een schip onder NAVO-commando een vaartuig met vluchtelingen in nood aantreft, licht het schip conform de procedures de verantwoordelijke nationale kustwacht in, evenals de International Organisation for Migration en de United Nations High Commissioner’s Office for Refugees.
De commandanten van marineschepen zijn net als kapiteins van andere schepen op grond van het VN Zeerechtverdrag en gewoonterecht verplicht opvarenden in nood te hulp te komen voor zover dat mogelijk is zonder hun schip, bemanning of opvarenden in ernstig gevaar te brengen.

Vraag 8

Hoe luidt de verantwoordelijkheidsverdeling tussen de NAVO, deelnemende bondgenoten en andere betrokken landen met betrekking tot search and rescue acties in gebieden waar een NAVO-operatie loopt? Hoe zou die naar uw mening moeten luiden?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 9

Deelt u de mening dat de Italiaanse grenswacht NAVO- en andere militaire schepen niet afzonderlijk kon benaderen bij gebrek aan kennis over de locatie van die schepen en dat het NAVO-hoofdkwartier de coördinatie- en informatietaak van Italië daarom had moeten overnemen? Zo nee, waarom niet?

Dergelijke meldingen verzendt een Maritime Rescue Coordination Centre aan alle schepen die zich in het desbetreffende zeegebied ophouden. Kennis van de posities van schepen is geen vereiste. De NAVO heeft deze melding vanuit het Allied Joint Force Command in Napels herhaald naar alle schepen die op dat moment onder haar commando deelnamen aan de operatie Unified Protector.
De verzending van noodoproepen is een civiele taak en berust zodoende niet bij de NAVO, die bovendien niet het commando voerde over het zeegebied. Er voer ten tijde van het incident bovendien slechts een beperkt aantal schepen in het gebied onder commando van de NAVO in het kader van operatie Unified Protector. Het Middellandse zeegebied wordt voornamelijk bevolkt door regulier scheepvaartverkeer.

Vraag 1

Kent u het bericht «Juvenile detention guards sexually abusing minority children in Turkey»?1

Ja.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de bevinding van het onderzoek dat 25 van de recent gevangengenomen 215 Koerdische kinderen van 12 tot 18 jaar in de Pozanti jeugdgevangenis in Adana aangeven door beveiligers en andere gevangenen te zijn verkracht en geslagen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Het betreft ernstige bevindingen. De Turkse minister van Justitie heeft een onderzoek naar de misstanden laten uitvoeren. Op basis van het onderzoek is onder meer de jeugddetentie in de Pozanti-gevangenis gesloten, zijn de minderjarige gedetineerden overgeplaatst en hebben vier gevangenismedewerkers elders een functie gekregen. Daarnaast zijn strafrechtelijke maatregelen in voorbereiding tegen 16 gedetineerden, 4 leidinggevenden en 2 cipiers.

Vraag 3

Is het waar dat de 215 gevangenen in de Pozanti gevangenis inmiddels zijn overgeplaatst naar een detentiecentrum in Ankara? Hoe beoordeelt u de bewering van BDP-parlementariër Kürkçü dat ook in Ankara de gevangenen geslagen worden en dat zij bedreigd worden met herhaling van wat in de Pozanti gevangenis plaatsvond?

De minderjarige gevangenen uit de Pozanti-gevangenis zijn naar de Sincan-gevangenis in Ankara overgebracht. Er zijn buiten de uitlatingen van de BDP parlementariër geen onafhankelijke bronnen die diens lezing bevestigen.

Vraag 4

Is het waar dat de Turkse autoriteiten al ruim voor de publicatie van het onderzoek op de hoogte waren van de misstanden in het detentiecentrum in Pozanti? Indien ja, hoe beoordeelt u dat pas onlangs is overgegaan tot onderzoek van de beschuldigingen? Kunt u uw antwoord toelichten? Is er inmiddels een aanklacht ingediend tegen de verdachten, zowel de gevangenisbewaarders als de gevangenen?

De eerste verklaringen over misbruik van minderjarigen in de Pozanti-gevangenis zijn in april 2011 door zeven minderjarige slachtoffers gemeld aan de Turkse mensenrechtenorganisatie IHD. Vervolgens heeft IHD een onderzoek gestart en zijn naast de 7 slachtoffers nog 25 minderjarige gedetineerden geïnterviewd. Dat heeft in juli 2011 geleid tot een rapport, dat aan het Turkse ministerie van Justitie en de mensenrechtencommissie van het Turkse parlement is aangeboden. Op 29 februari 2012 heeft het Turkse ministerie van Justitie een onderzoek naar de gang van zaken in de Pozanti-gevangenis ingesteld. Op basis van deze gegevens constateer ik dat de Turkse autoriteiten niet meteen op de signalen van misbruik hebben gereageerd, niettemin lijken de hierboven genoemde maatregelen en ook de uitspraken van de Turkse minister van Justitie inmiddels te duiden op een gevoel van urgentie om deze zaak grondig aan te pakken.

Vraag 5

Kent u het bericht dat de vrijgelaten Pozanti gevangene, die in een interview liet weten dat er mishandeld en verkracht wordt in de Turkse gevangenis, inmiddels opnieuw is opgepakt en opnieuw wordt mishandeld? Indien ja, hoe beoordeelt u dit?

Dat bericht is mij niet bekend.

Vraag 6

Is het waar dat marteling en mishandeling van gevangengenomen Koerdische kinderen minder voorkomt in gevangenissen waar Koerdisch beveiligingspersoneel aanwezig is in het zuidoosten van Turkije? Indien ja, acht u het wenselijk dat wanneer Koerdische kinderen in het zuidoosten worden opgepakt, zij in de eigen regio worden gevangen gehouden? Indien ja, bent u bereid hier bij uw Turkse collega’s op aan te dringen?

Dat Koerdische minderjarige gedetineerden in Turkse gevangenissen anders worden behandeld door Koerdisch beveiligingspersoneel is mij niet bekend.

Vraag 7

Is het waar dat ondanks een verbod hierop het nog altijd voorkomt dat kinderen in Turkse detentiecentra opgesloten worden bij volwassenen? Is het eveneens waar dat Niet-Gouvernementele Organisaties (NGO’s) niet toegelaten worden tot gevangenissen? Deelt u de conclusie van de Turkije onderzoeker van Human Rights Watch dat er onvoldoende toezicht is op Turkse detentiecentra? Indien ja, bent u bereid bij uw Turkse collega’s aan te dringen op beter toezicht, waaronder het toelaten van NGO’s?

In Turkije is een tekort aan gespecialiseerde faciliteiten voor jeugddetentie. Het komt dus inderdaad voor dat kinderen in volwassendetentie zitten, al worden ze daar wel zoveel mogelijk gescheiden van de volwassenen. Ook de Europese Commissie heeft op dit probleem gewezen, onder meer in haar laatste voortgangsrapportage over Turkije van oktober 2011. De Raad van 5 december 2011 heeft naar aanleiding hiervan -en mede op Nederlands aandringen- conclusies aangenomen, waarin Turkije wordt opgeroepen stappen te ondernemen om de eerbiediging van kinderrechten te verbeteren. Nederland zal er in EU-verband op blijven aandringen dat kinderrechten een belangrijk aandachtspunt blijven in de toetredingsonderhandelingen met Turkije.
De Turkse NGO’s waarmee de ambassade in Ankara en het consulaat-generaal in Istanbul contacten onderhouden hebben wel toegang tot gevangenissen, onder meer om zich te bekommeren om ernstig zieke gedetineerden of om workshops te houden. Het toezicht op de Turkse gevangenissen is georganiseerd rond provinciale toezichtsorganen. Of die in het geval van de Pozanti-gevangenis adequaat hebben gefunctioneerd zal het strafrechtelijke onderzoek moeten uitwijzen.

Vraag 8

Welke stappen zijn naar aanleiding van misstanden in de Pozanti gevangenis door de Turkse autoriteiten genomen tegen mishandeling en verkrachting in detentiecentra? Bent u van mening dat hierdoor herhaling van deze misstanden voorkomen kan worden? Kunt u uw antwoord toelichten?

Uit de reactie van de Turkse minister van Justitie, Sadullah Ergin, op 2 maart leid ik af dat het de Turkse autoriteiten ernst is en ze deze misstanden willen bestrijden en het liefst voorkomen.
Turkije is zich bewust van de noodzaak zijn penitentiaire inrichtingen te moderniseren en in lijn te brengen met de Europese standaarden. Turkije krijgt hiertoe assistentie van de EU in het kader van pre-accessiesteun (IPA) en heeft samenwerkingsprojecten (zogenaamde Twinning-projecten) met EU-landen op het terrein van detentie en gevangenisbeheer. In bilateraal verband werkt Nederland met de Turkse autoriteiten samen om dit streven te ondersteunen. Zo voert de Dienst Justitiële Inrichtingen van het Ministerie van Veiligheid en Justitie een tweetal samenwerkingsprojecten uit met de Turkse autoriteiten om onderdelen van het gevangenisbeheer en gedetineerdenzorg te verbeteren. Beide projecten worden gefinancierd uit het MATRA programma. Ook wordt Turkije regelmatig door het European Committee for the Prevention of Torture (CPT) van de Raad van Europa geïnspecteerd. Deze inspecties richten zich ook op de gedetineerdenzorg.
Ik zal deze situatie, ook in het kader van het EU -toetredingsproces, met aandacht blijven volgen.
Zie verder mijn antwoorden op vraag 2 en 4.

Vraag 1

Bent u bekend met het rapport van Human Rights Watch «Second class citizens. Discrimination Against Roma, Jews and Other National Minorities in Bosnia and Herzegovina»?

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat het Europese programma in Bosnië-Herzegovina, gericht op het ondersteunen van de Roma in het land bij het verkrijgen van werk, huisvesting, goede gezondheidszorg en educatie, in de praktijk weinig effect heeft gesorteerd omdat de regering dit programma helemaal niet belangrijk vindt?

Discriminatie van Roma vormt in Bosnië-Herzegovina nog steeds een probleem. De huidige en voorgaande Bosnische regeringen hebben aangegeven zich bewust te zijn van dit probleem en de positie van de Roma te willen verbeteren. Hiertoe zijn actieplannen aangenomen op het gebied van huisvesting, werkgelegenheid, onderwijs en gezondheidszorg. Bosnië-Herzegovina neemt deel aan het «Decade for Roma Inclusion», een initiatief van 12 Europese landen om in de periode 2005–2015 de sociaal-economische status van de Roma in eigen land en in de bredere regio te bevorderen. De Europese Commissie constateert in haar meest recente voortgangsrapport over Bosnië-Herzegovina (12 oktober 2011) dat het land goede voortgang heeft geboekt in de uitvoering van de Roma-actieplannen op het gebied van huisvesting en werkgelegenheid. Op het gebied van gezondheidszorg en onderwijs laat de uitvoering van de actieplannen echter te wensen over, onder andere vanwege gebrekkige coördinatie tussen de verschillende bestuursniveaus die het land kent.

Vraag 3

Heeft Nederland er bij de regering van Bosnië – Herzegovina op aangedrongen dit Europese programma door te voeren? Zo nee, waarom niet?

Nederland dringt er in zijn contacten met de regering van Bosnië-Herzegovina op aan dat het land hervormingen doorvoert. Deze hervormingen hebben ook betrekking op de positie van minderheden, waaronder Roma.

Vraag 4

Deelt u de mening dat de EU betrokken moet zijn bij de constitutionele hervormingen in Bosnië-Herzegovina, die zijn opgedragen door het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in december 2009? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke rol zal Nederland in dit proces gaan spelen?

De EU is betrokken bij de constitutionele hervormingen in Bosnië-Herzegovina die zijn opgedragen door het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in december 2009. De Stabilisatie- en Associatieovereenkomst (hierna: SAO) tussen de EU en Bosnië-Herzegovina, die Uw Kamer in juli 2009 goedkeurde, zal pas door de EU worden geratificeerd (en daarmee in werking treden) zodra Bosnië-Herzegovina geloofwaardige voortgang boekt in het aanpassen van zijn grondwet. Voor Nederland kan van een geloofwaardige aanvraag voor het lidmaatschap van de EU pas sprake zijn wanneer Bosnië-Herzegovina een positief track record heeft opgebouwd in de implementatie van de SAO. Dit betekent onder andere dat Bosnië-Herzegovina zijn grondwet op dat moment dient te hebben aangepast naar aanleiding van de uitspraak van het EHRM van december 2009. Het kabinet maakt bij gelegenheid aan Bosnië-Herzegovina duidelijk dat het geen zin heeft een premature lidmaatschapsaanvraag in te dienen.

Vraag 5

Bent u voornemens er in EU-verband voor te pleiten meer gewicht toe te kennen aan de constitutionele hervorming in Bosnië-Herzegovina in het kader van de beoordeling van de voortgangsrapportages over de Stabilisatie en Associatie overeenkomst met het land? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «kerk in Koeweit dicht na Saoedische fatwa»?1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat de kerk, die onderdeel uitmaakt van de «National Evangelical Church of Kuwait» voor Goede Vrijdag moet sluiten? Zo nee, wat is dan wel de situatie?

De «National Evangelical Church of Kuwait» liet desgevraagd weten dat er geen sprake is van sluiting en dat de diensten rond Pasen gewoon doorgang zullen vinden. In een van de belangrijkste Arabische kranten van Koeweit (Al-Qabas) staat ook de aankondiging dat deze kerk op Paaszondag voor alle gelovigen is geopend.

Vraag 3

In hoeverre houdt de aanstaande sluiting van de kerk verband met de fatwa van de grootmoefti van Saoedi-Arabië, die onlangs stelde dat alle kerken op het Arabisch schiereiland moeten sluiten? Is het waar dat het parlementslid Osama Ahmad Moenawir een wetsvoorstel heeft ingediend dat regelt dat er geen nieuwe niet-islamitische gebedshuizen gebouwd mogen worden? Zo ja, welke mogelijkheden ziet u zowel bilateraal als binnen de EU om hier protest tegen aan te tekenen?

De invloed van de grootmoefti van Saoedi-Arabië is doorgaans beperkt tot de eigen gemeenschap. Het Koeweitse parlementslid Osama Ahmad Moenawir kreeg recent veel aandacht na een tweet over de sluiting van kerken. Hij heeft zich ook kritisch uitgelaten over sjiieten en eist overheidstoezicht op centra van de sjiitische gemeenschap. Het is niet bekend of hij zijn ideeën recentelijk als wetsvoorstel heeft ingediend. Er zijn geen aanwijzingen dat het beleid van de Koeweitse regering ten aanzien van kerken is veranderd. Vorige week riep Sheikha Fariha al-Ahmad al-Sabah, de zuster van de Emir van Koeweit, nog op tot de bouw van een nieuwe Armeense kerk in Koeweit.

Vraag 4

Bent u bereid de ambassadeur van Koeweit te ontbieden om zodoende aan te dringen om af te zien van de plannen kerken te sluiten?

In het licht van bovenstaande antwoorden zie ik daar geen reden toe.

Vraag 5

Kunt u, gezien de grote urgentie, deze vragen vóór Goede Vrijdag beantwoorden?

Ja.

Vraag 1

Weigert de Roemeense president Basescu de geloofsbrieven in ontvangst te nemen van de door Nederland in december vorig jaar naar Roemenië gezonden ambassadeur Van Bonzel? Zo ja, houdt dit verband met de weigering van Nederland om Roemenië toe te laten tot het Schengen gebied? Zo nee, wat is dan de oorzaak van deze zeer ongebruikelijke situatie die toch niet anders dan als een politiek signaal kan worden uitgelegd?

Ambassadeur Van Bonzel heeft zijn geloofsbrieven nog niet aangeboden. Het verzoek staat uit bij de protocol-afdeling van het Roemeense ministerie van Buitenlandse Zaken. Over de precieze reden waarom de geloofsbrieven nog niet konden worden aangeboden, is geen mededeling gedaan.

Vraag 2

Welke gevolgen heeft het niet kunnen overhandigen van de geloofsbrieven voor het functioneren van de ambassadeur? Welke (officiële) taken kan hij wel en welke taken kan hij niet uitvoeren?

De overhandiging van geloofsbrieven is eerst en vooral een protocollaire aangelegenheid. De ambassadeur ondervindt feitelijk geen problemen bij zijn reguliere taken en het behartigen van de Nederlandse belangen.

Vraag 3

Heeft Roemenië nog steeds geen nieuwe ambassadeur naar Nederland gestuurd? Zo ja, wat is daarvan de reden? Is dit wederom een politiek signaal?

Hare Majesteit de Koningin heeft agrement verleend voor de Roemeense ambassadeur Comaroschi. Het is mij niet bekend wanneer zij in Nederland zal aankomen.

Vraag 4

Deelt u de conclusie dat uit bovenstaande kan worden afgeleid dat de relatie tussen Nederland en Roemenië op dit moment veel slechter is dan mag worden verwacht van een relatie tussen twee NAVO-bondgenoten en EU-lidstaten? Zo ja, deelt u de mening dat dit buitengewoon onwenselijk is, dat het schadelijk is voor de internationale positie van Nederland en dat het ook schadelijk is voor de economische relatie met Roemenië?

Er is goed contact en goede samenwerking tussen Nederland en Roemenie. In die contacten is ook aandacht gevraagd voor een spoedige afronding van de formele aanbieding van de geloofsbrieven van de ambassadeur.

Vraag 5

Zo ja, wat gaat u er aan doen om deze situatie te verbeteren? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 4.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de antwoorden van Eurocommissaris Füle in reactie op vragen van Europarlementariër Davies (ALDE) inzake de destructie door Israël van door de EU gefinancierde ontwikkelingsprojecten in de bezette Palestijnse gebieden?1 Wat is uw reactie op zijn mededeling dat de fysieke schade van deze destructie in de periode 2001–2011 circa € 49,14 miljoen bedraagt, inclusief circa € 29,37 miljoen schade toegebracht aan projecten gefinancierd door de EU en lidstaten?

Ja. Het kabinet is het eens met de Commissie dat zij de aansprakelijkheid voor deze schade bij de Israëlische autoriteiten aan de orde heeft gesteld.

Vraag 2

Heeft u kennisgenomen van Eurocommissaris Füle’s mededeling dat het bij het grootste deel van de schadegevallen om projecten gaat gefinancierd door EU-lidstaten? Is het waar dat daar ook projecten toe behoren die zijn (mede)gefinancierd door de Nederlandse regering en belastingbetaler?

Ja. Hierbij zijn ook projecten die Nederland heeft (mede)gefinancierd.

Vraag 3

Zo ja, hoeveel bedraagt de schade die Israël in de periode 2001–2011 heeft toegebracht aan projecten die geheel of deels zijn gefinancierd door de Nederlandse regering en belastingbetaler? Wilt u een uitsplitsing geven van deze projecten, met vermelding van de totale schade, het moment waarop deze is toegebracht en het bedrag dat overeenkomt met de Nederlandse investering in het project, die door de betreffende destructie teniet is gedaan?

Van lopende activiteiten is bekend dat schade is toegebracht aan het bilaterale OS-project Land Development Programme. Dit project, dat wordt uitgevoerd op de Westelijke Jordaanoever, richt zich op het herstel en de ontwikkeling van landbouwgrond (looptijd 2009–2012). De eerste Israëlische sloop- en afbraakorders dateren uit 2010. Dat jaar bedroeg de schade ruim € 18 000 en in 2011 bijna € 43 000. Tot mei van dit jaar liep het project voor ruim € 4 000 aan schade op. Dit brengt het totaal op ca. € 65 000, wat gelijk aan 0.8% van het totale budget tot op heden. Schade is met name toegebracht aan waterbakken, omheiningen en olijfbomen. Daarnaast zijn materialen en machines in beslag genomen.

Vraag 4

Wilt u de Kamer berichten, per geval van schade toegebracht aan projecten die geheel of deels zijn gefinancierd door de Nederlandse regering en belastingbetaler, hoe de Nederlandse regering bij de Israëlische regering protest heeft aangetekend en op welke wijze zij getracht heeft de betreffende schade op Israël te verhalen? Wilt u de Kamer per schadegeval berichten hoe de Israëlische regering gereageerd heeft?

De schade toegebracht aan de Nederlandse lopende activiteiten is in alle gevallen opgenomen met de Israëlische autoriteiten. Er zijn gesprekken gevoerd door de Nederlandse ambassadeur in Tel Aviv en de Nederlandse Vertegenwoordiger in Ramallah met de Coordinator of Government Activities in the Territories (COGAT – onderdeel van het Israëlische ministerie van Defensie) en gevraagd om compensatie. Daarbij werd erop aangedrongen vernieling van Nederlandse projecten te stoppen en geen nieuwe sloopbevelen uit te vaardigen. Datzelfde heeft de minister van Buitenlandse Zaken aan de orde gesteld tijdens het bezoek van COGAT van 19 maart jl. Dit overleg heeft nog niet geleid tot een schaderegeling.

Vraag 5

Hoe verklaart u dat de Europese Commissie van Israël geen compensatie heeft ontvangen voor schade toegebracht aan door de EU gefinancierde projecten, zoals Eurocommissaris Füle heeft meegedeeld?

Zoals commissaris Füle heeft geantwoord: alle aanspraken na afsluiting van de activiteit gaan over naar de begunstigde partijen. De EU en de EU-lidstaten kunnen niet in de rechten van deze partijen treden. In geval van lopende activiteiten zijn discrete demarches meer effectieve instrumenten om aandacht te vragen voor de wenselijkheid schade te voorkomen c.q. te vergoeden.

Vraag 6

Heeft de Nederlandse regering van Israël compensatie ontvangen voor schade toegebracht aan projecten die geheel of deels zijn gefinancierd door de Nederlandse regering en belastingbetaler? Zo ja, hoe hoog was deze compensatie (graag een uitsplitsing per schadegeval)? Zo nee, waarom niet?

Nederland heeft geen compensatie ontvangen. In geval van afgesloten activiteiten berusten de rechten bij de begunstigde partijen, in geval van lopende activiteiten heeft het overleg nog niet geleid tot een schaderegeling.

Vraag 7

Is het waar dat de Israëlische autoriteiten voornemens zijn een duurzaam energieproject op de bezette Westelijke Jordaanoever te slopen, waardoor circa 500 personen in zes Palestijnse dorpen hun toegang tot elektriciteit dreigen te verliezen?2 Is het waar dat dit project mede gefinancierd is met Europese gelden, inclusief een subsidie van € 400 000 verstrekt door de Duitse regering? Zo ja, op welke wijze ondersteunt u uw Europese partners bij het beschermen van het betreffende project?

De installaties behorende bij dit project zijn inderdaad onderworpen aan een slooporder, omdat zij zonder bouwvergunning zijn geplaatst. Aangezien het project met Duitse steun wordt uitgevoerd zijn de Duitse autoriteiten in overleg met Israël getreden om deze situatie alsnog te reguleren. Duitsland heeft zijn EU-partners daarbij niet om steun verzocht.

Vraag 8

Zijn er ontwikkelingsprojecten in de bezette Palestijnse gebieden die deels of geheel worden gefinancierd door de Nederlandse regering en belastingbetaler en die op dit moment door Israëlische sloopbevelen («demolition orders») worden bedreigd of die zijn onderworpen aan een bouwstop? Zo ja, wilt u een overzicht geven van deze projecten en de maatregelen die de regering heeft genomen en neemt om deze projecten te beschermen en daarmee ook het geld van de Nederlandse belastingbetaler, dat aan de realisatie ervan bijdraagt?

Zie antwoord op vraag 3, sub b.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht dat de Indiase overheid 77 buitenlandse Niet-Gouvernementele Organisaties (NGO's) op een «watchlist» heeft geplaatst?1 Klopt het bericht dat meer dan 100 Indiase NGO's gedetailleerde gegevens over hun (politieke) activiteiten moeten overleggen aan de Indiase overheid?

Ja, het bericht is mij bekend. Zie verder antwoord op vraag 2.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u deze berichten? Hoe beoordeelt u de reikwijdte en impact van de Foreign Contributions and Registration Act (FCRA)?

De Indiase regering heeft in 2010 de uit 1976 daterende Foreign Contributions and Registration Act (FCRA) aangescherpt om effectiever op te kunnen treden tegen NGO’s en organisaties die naar het oordeel van de Indiase regering fondsen uit het buitenland misbruikten voor clandestiene commerciële doeleinden. Ook diende de wet om NGOs, die naar het oordeel van de Indiase regering, als dekmantel werden gebruikt voor terroristische activiteiten, te kunnen reguleren.
NGO’s die uit het buitenland fondsen (willen) ontvangen, moeten informatie verstrekken over hun projectactiviteiten en daar achteraf financiële verantwoording over afleggen. Het is voor buitenlandse donoren niet mogelijk NGO’s financieel te ondersteunen als deze geen FCRA licentie hebben.
Volgens de Indiase overheid hebben zo’n 30 000 Indiase NGOs een FCRA-licentie, waarvan ongeveer de helft daadwerkelijk fondsen uit het buitenland ontvangt.

Vraag 3

Ziet u een wereldwijde tendens van inperking van de politieke en operationele ruimte van NGO's? Zo ja, welke gevolgen heeft dit voor de effectiviteit van het particuliere kanaal?

In sommige landen wordt nationale wetgeving voor NGO’s aangescherpt om meer inzicht te krijgen in financiële stromen en activiteiten, hetgeen leidt tot inperking van de politieke en operationele ruimte van NGO’s en daarmee hun effectiviteit belemmert.

Vraag 4

Welke gevolgen heeft het besluit van de Indiase overheid voor het ontwikkelings- en mensenrechtenprogramma van de Europese Delegatie in Delhi? En voor het mensenrechtenprogramma van de Nederlandse ambassade in India en de regio?

Volgens de EU-delegatie in New Delhi is het voor nieuwe NGO’s vaak lastig snel een FCRA-licentie te krijgen en ondervinden enkele NGO’s waar de EU in India mee samenwerkt, moeilijkheden met betrekking tot de FCRA-problematiek.
De NGO’s waar de Nederlandse ambassade in India mee samenwerkt ondervinden voor zover mij bekend geen problemen op dit gebied.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u de gevolgen voor de operationele ruimte van de Speciale Aanbevelingen van de Financial Action Task Force (FATF) voor (internationale) NGO's? En meer specifiek in India?

Speciale Aanbeveling 8 van de FATF is bedoeld om misbruik van NGO’s als kanaal voor financiering van terrorisme te voorkomen. Daarbij wordt met maatschappelijke organisaties overleg gevoerd om de risico’s van het internationale betalingsverkeer en het belang van (financiële) transparantie te bespreken. Dit staat naar mijn mening niet op gespannen voet met de wenselijke operationele ruimte voor NGO’s.

Vraag 6

Kunt u inzicht geven in welke mate India «compliant» bevonden wordt aan Speciale Aanbeveling nummer 8 van de Financial Action Task Force? Op welke wijze en op welke thema's verleent de Financial Action Task Force technische assistentie aan India? Acht India de FCRA een implementatie van de Speciale Aanbevelingen van de FATF? Zo ja, op welke wijze?

Zie antwoord vraag 5.

Vraag 7

Bent u bereid bovenstaande kwesties gedetailleerd te bespreken met India zowel bilateraal als binnen de aankomende mensenrechtendialoog tussen India en de EU en daarover te rapporteren aan de Kamer?

Zowel in bilaterale contacten als tijdens de aanstaande EU-India mensenrechtendialoog wordt aan deze kwestie aandacht gegeven. In de jaarlijkse mensenrechtenrapportage wordt de Kamer geïnformeerd over de Nederlandse inzet en activiteiten op het gebied van mensenrechten, ook in India.

Vraag 1

Herinnert u zich de vragen van 14 februari 2012 over de afschaffing van omstreden Amerikaanse invoerheffingen en de terugbetaling van deze geïnde heffingen aan het Nederlandse bedrijfsleven?1

Ja

Vraag 2

Deelt u de mening dat de uitkomst van de onderhandelingen tussen de Europese Commissie en de Verenigde Staten, waarbij is afgesproken dat de onterecht betaalde heffingen niet terugbetaald hoeven te worden aan de desbetreffende bedrijven, teleurstellend en onacceptabel is? Zo nee, waarom niet?

Zoals ik in mijn antwoord op uw vragen van 4 april jl. heb aangegeven2, ben ik verheugd dat het handelsconflict met de VS over het toepassen van «zeroing» eindelijk is opgelost. Meerdere Nederlandse bedrijven zullen hier op korte termijn hun voordeel mee kunnen doen, omdat zij naar verwachting geen antidumpingheffingen meer hoeven te betalen.
Nederland heeft zich ingezet voor het terugbetalen van teveel betaalde heffingen door de VS als onderdeel van een akkoord. In mijn antwoord op uw eerdere vragen heb ik aangegeven dat deze eis niet haalbaar bleek. Het bereikte akkoord was het hoogst haalbare en is voor mij dan ook op het punt van terugbetaling teleurstellend maar in zijn geheel acceptabel.

Vraag 3

Bent u bereid om de teleurstellende resultaten uit de onderhandelingen ter sprake te brengen bij de Europese Commissie en u hard te maken voor een eerlijke compensatie van de geleden schade door het Amerikaanse invoerheffingenbeleid?

Het resultaat van de onderhandelingen is door de Europese Commissie besproken met Nederland en de andere EU-lidstaten. Daarbij heeft Nederland de Europese Commissie aangemoedigd andere manieren te zoeken om de Amerikanen de teveel betaalde heffingen te laten terugbetalen. Zoals uiteengezet in mijn antwoord op uw eerdere vragen acht ik de kans van slagen echter gering, omdat de EU geen juridische mogelijkheden heeft om de VS hiertoe te dwingen.

Vraag 4

Welke mogelijkheden ziet u om toch te komen tot een collectieve terugbetaling van de onterecht betaalde heffingen, zodat niet ieder bedrijf tegen hoge kosten middels het Amerikaanse rechtssysteem zijn gelijk behoeft te halen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Ik veronderstel dat u met collectieve terugbetaling doelt op een akkoord tussen de VS en de EU over terugbetaling. Zie hiervoor mijn antwoord op vraag 3.

Vraag 5

Ziet u mogelijkheden om een eventuele coördinerende rol te spelen en de mogelijkheid te creëren dat gedupeerde bedrijven gezamenlijk via het Amerikaanse rechtssysteem juridische stappen kunnen ondernemen om de onterecht betaalde heffingen terug te vorderen?

Het is aan bedrijven zelf om na te gaan in hoeverre zij gezamenlijk kunnen optreden in het Amerikaanse rechtssysteem met het oog op het terugkrijgen van teveel betaalde heffingen. De Nederlandse overheid heeft ter zake geen rol te vervullen.

Vraag 1

Kent u het bericht «Zorgverzekeraar haalt opgelucht adem in EU»1 waarin wordt beschreven dat Europa de bijzondere positie van de Nederlandse zorgverzekeraar in het verzekeringsstelsel erkent?

Ja.

Vraag 2

Deelt u, net als de zorgverzekeraars, de mening dat het een stap in de goede richting is dat het Europees Parlement heeft aangegeven voor de Nederlandse zorgverzekeringsmarkt een uitzondering te wensen?

Ja.

Vraag 3

Is het waar dat nu over de exacte invulling van die uitzonderingspositie in Europees verband verder moet worden onderhandeld? Zo ja, wat zal dan de inzet zijn van het kabinet bij die onderhandelingen over de concrete invulling van de nieuwe solvabiliteitseisen?

Ja, het is waar dat over exacte invulling van de uitzonderingspositie voor Nederlandse zorgverzekeraars in Europees verband nog verder moet worden onderhandeld. De inzet van het kabinet bij deze onderhandelingen is om een afslag op de Europese solvabiliteitseis voor Nederlandse zorgverzekeraars te realiseren die recht doet aan de risicomitigerende werking van het Nederlandse risicovereveningssysteem.

Vraag 4

Deelt u de mening dat elke zorgeuro zo goed mogelijk besteed moet worden? Kunt u aangeven hoe wordt gewaarborgd dat er door een verdere solvabiliteitsopslag niet onnodig geld op de plank moet blijven liggen, waardoor dat (mogelijk) resulteert in een verhoging van de premie?

Ja, ik deel de mening dat elke zorgeuro zo goed mogelijk moet worden besteed. Het aanhouden van een solvabiliteitsbuffer dient ter bescherming van de verzekerden en is als zodanig een goede besteding. Een zorgverzekeraar bepaalt zelf hoe hij omgaat met een verdere verhoging van de solvabiliteitseis. Hierbij kunnen concurrentieoverwegingen een rol spelen. Zo kan een zorgverzekeraar deze extra benodigde buffer financieren uit zijn resultaten, en hoeft hij niet automatisch over te gaan tot een premieverhoging.

Vraag 5

Kan het ook zo zijn dat het nu voor nieuwe toetreders aantrekkelijker wordt om toe te treden tot de Nederlandse markt?

Nee, het wordt niet per se aantrekkelijker om toe te treden tot de Nederlandse zorgverzekeringsmarkt omdat voor zorgverzekeraars ook in de huidige situatie een afslag geldt op de solvabiliteitseis en er dus al rekening wordt gehouden met het risicomitigerende karakter van het Nederlandse risicovereveningssysteem. Bij de beslissing om toe te treden spelen overigens ook andere factoren en overwegingen een rol. Binnenkort stuur ik de Kamer een rapport dat de Nederlandse Zorgautoriteit onlangs heeft opgesteld over de toetredingsmogelijkheden voor zorgverzekeraars.

Vraag 6

In hoeverre moet De Nederlandsche Bank (DNB) nu bevoegdheden – bijvoorbeeld met betrekking tot het stellen van solvabiliteitseisen – overdragen aan de European Insurance and Occupational Pensions Authority (EIOPA)? Heeft EIOPA naar uw inschatting voldoende kennis in huis om de Nederlandse markt te beoordelen?

Of de EIOPA of de nationale toezichthouder (in het geval van Nederland: De Nederlandsche Bank) uiteindelijk de bevoegdheid krijgt om de hoogte uit te rekenen van de afslag op de Europese solvabiliteitseis waar Nederlandse zorgverzekeraars recht op hebben, is nog niet beslist. In het voorstel tot aanpassing van Solvency II van de Raad van Ministers is opgenomen dat EIOPA de berekening maakt, terwijl het Europese Parlement en de Europese Commissie opteren voor de nationale toezichthouder. De komende tijd zullen deze drie partijen hierover verder onderhandelen. Mocht EIOPA uiteindelijke deze bevoegdheid toebedeeld krijgen, dan zullen zij bij de uitoefening hiervan een beroep moeten doen op de expertise en de gegevens die De Nederlandsche Bank levert over het Nederlandse risicovereveningssysteem.